Cultuurhistorische Ijsselmeerbiografie Friesland

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Cultuurhistorische Ijsselmeerbiografie Friesland Cultuurhistorische IJsselmeerbiografe Friesland 2 Cultuurhistorische IJsselmeerbiografe Friesland — Colofon Cultuurhistorische IJsselmeerbiografe Friesland Auteurs: Meindert Schroor, Aukje Mennens en Peter Boer Inventarisatie: Kees van Dam, Peter Boer en Jacco Vromen Het rapport is tot stand gekomen in samenwerking met: ARCX monumentenzorg en cultuurhistorie, SB4 Bureau voor Historische Tuinen, Parken en Landschappen, Wageningen; Belfort Cultuurhistorie en Monumenten, Doetinchem; CartoMagie, Houten; Bureau Varenius, Leeuwarden; Mennens Archeo Advies, Roodeschool. Foto's: Peter Boer en Jacco Vromen Cartografe: Kees van Dam en Eddie Poppe Beeld- en tekstredactie: Jacco Vromen Tekstredactie: Eelco Beukers tekst en productie Vormgeving: Wijz werkt! Opdrachtgever: gemeente Súdwest Fryslân in samenwerking met de gemeente De Fryske Marren, Provinsje Fryslân en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Beeld omslag: Bram van Broekhoven Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Postbus 1600 3800 BP AMERSFOORT www.cultureelerfgoed.nl © Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed 2017 Cultuurhistorische IJsselmeerbiografe Friesland 3 — Inhoud 1 Inleiding 5 Schippers in Amsterdamse dienst 43 Gebiedsagenda en cultuurhistorie 5 Kleiverwerkende industrie: Makkum en Workum 44 Onderzoek 6 Schelpenvisserij 45 Waaggebouwen 46 2 Samenvatting 9 Neergang en groei 46 Tijdelijk e en permanente bewoning in het Bedrijvigheid in Lemmern 47 Friese kustgebied 9 Toenemende invloed van de zee en de aanleg 6 Wonen en leven 49 van de eerste dijken 9 Jagers-verzamelaars 49 Gezamenlijke strijd tegen het water en bloei Boeren 50 van de kustplaatsen 10 Binnenvisserij en Zuiderzeevisserij 50 De verbetering en uitbreiding van transportverbindingen 10 Toenemend belang van de Zuiderzeevisserij 51 Afsluiting van de Zuiderzee, landwinning en Eendenkooien 52 de toename van recreatie 10 Vissershaven Laaxum 52 IJsselmeer- en Waddenvisserij 52 3 Land versus water 13 Het ontstaan van het Friese kustlandschap 13 7 Visserij en jacht 55 Veen en klei 14 Oprukkend veen 56 Kapen, klifen en een terugtrekkende kust 15 Kwelders 56 Verdronken plaatsen 15 Terpengebied 57 De eerste dijken 16 Wonen op terpen 58 Poldermolens 16 Zuidergo 58 Overstromingen en zeewerende waterschappen 17 Dorpen en steden 58 Paalworm en slaperdijken 18 Een wereld op zich 60 Droogmakerijen 19 Doopsgezinden 61 Landaanwinning 21 Steunpunten van het centraal gezag 61 Afsluiting van de Zuiderzee 22 Vestingwerken 62 Noordoostpolder 24 Krimp avant la letre 64 Oorlogsdreiging en verdediging 64 4 Transport 27 Recreatie 65 Scheepvaart in de Romeinse tijd 27 Oude en nieuwe natuur 68 Internationale zeehandel 27 Aanvallen van Vikingen 28 8 Waardering 71 Vrachtvaarders 28 Waardering 71 Scheepvaartroutes 29 Waardering op objectniveau 72 Scheepsbouw 30 Dynamiek van een waterrijk 72 Fluitschip 30 Ruimtelijke karakteristiek 73 Houten vissersschepen 30 Op afstand verbonden met het IJsselmeer 74 IJzeren schepen 32 Kapen als eilanden voor de kust 74 Sluizen en zijlen 33 Klifen en bedijkte laagtes 74 Trekvaarten en beurtveren 35 Laag en open landschap 74 Toenemend belang van Lemmer 35 Archeologie 74 Beurtvaart met stoomschepen 36 Vervoer over de weg 37 Bronnen en literatuur 77 Spoor- en tramwegen 38 Illustratieverantwoording 85 5 Handel en nijverheid 41 Elite 41 Bijlage waardering waardevol erfgoed 89 Potenbakkerijen 42 Zelnering en het ontstaan van meren 42 Hanze en scheepvaart 43 1. Inleiding Cultuurhistorische IJsselmeerbiografe Friesland 5 — 1. Inleiding Lichtopstanden en rolpalen uit 1885 op de havenhoofden van de oude haven van Stavoren. Gebiedsagenda en cultuurhistorie maken van weloverwogen keuzes, het versterken van karakte- In het IJsselmeergebied komen vele ambities, opgaven en inves- ristieken en het creëren van draagvlak voor maatregelen waarbij teringsprojecten van Rijk en regio samen. Een voorbeeld daarvan cultuurhistorie een rol speelt door de eigenheid en identiteit van zijn aangekondigde maatregelen om de zoetwatervoorraad in het gebied te kenschetsen. Per regio wordt een deelrapport opge- het IJsselmeergebied op peil te houden. Ze zullen onder meer tot steld. Uiteindelijk zullen de verschillende provinciale deelrappor- gevolg hebben dat de waterstand zal stijgen en het waterpeil zal ten worden samengebracht in een synthese, een samenhangende fuctueren. Ook andere ingrepen zullen de omgevingskwaliteit van landschapsbiografe voor het gehele IJsselmeergebied. het IJsselmeer beïnvloeden. Het Rijk heef daarom het initiatief genomen voor een Gebiedsagenda IJsselmeergebied 2050. Deze gebiedsagenda is gericht op het creëren van een richtinggevend perspectief voor het gebied, een kennis- en innovatieagenda en een gezamenlijke uitvoeringsagenda voor maatregelen en projecten. Het einddoel van de gebiedsagenda is het vergroten van de omgevingskwaliteit en de samenhang van initiatieven in het IJsselmeergebied. Door het grote historische belang van het IJsselmeergebied en de hoeveelheid aanwezige landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten is cultuurhistorie een belangrijk onderdeel van de Situering en afakening van het onderzoeksgebied. gebiedsagenda. Om deze kwaliteiten in beeld te brengen is de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) begonnen met het De provincie Fryslân is in 2016 gestart met een verkenning van project Cultuurhistorische IJsselmeerbiografe. Dit betref een maatregelen voor de Friese IJsselmeerkust die toekomstige, analyse van de landschappelijke en cultuurhistorische waarden en verdere fexibilisering in het waterpeil moeten kunnen opvan- heef tot doel de aanwezige informatie te verzamelen, analyseren, gen. De wens van het Rijk en de regio is deze maatregelen uit te bundelen en vertalen naar goed leesbare en inspirerende verhalen voeren als onderdeel van een breder maatregelenpakket met die laten zien hoe de cultuurhistorie de ruimte heef beïnvloed. draagvlak, waarin rijksdoelen en regionale doelen kunnen worden De Cultuurhistorische IJsselmeerbiografe biedt een basis voor het gecombineerd. 6 Cultuurhistorische IJsselmeerbiografe Friesland — Overzicht van de Zijlroede in Hindeloopen in het verlengde van de Yndyk aan de binnenzijde van de Hindelooperzijl. Door middel van een landschappelijke en cultuurhistorische liseerd en de bijbehorende objecten en structuren gewaardeerd. inventarisatie en waardering zijn de kwaliteiten van de Friese De gegevens zijn vastgelegd in een digitale database (GIS), die op kuststrook van het IJsselmeer inzichtelijk en toegankelijk gemaakt. verschillende manieren kan worden ontsloten, bijvoorbeeld via Het accent lag op overzicht, ontsluiting en toegankelijkheid van themakaarten op een website. bestaande gegevens, de waardering daarvan en het inventarise- Ten slote zijn de gegevens uit de verschillende tijdvensters en ren van nog ontbrekende objecten en structuren. Op deze wijze is kaartlagen in samengevate vorm verwerkt in deze analoge inzichtelijk gemaakt hoe de ruimtelijke structuur van het gebied rapportage. tot stand is gekomen en welke kwaliteiten op samenhangende Het onderzoek is uitgevoerd door ARCX, in coproductie met wijze een bijdrage kunnen leveren aan de toekomst. Het hoofdac- SB4, Bureau voor Historische Tuinen, Parken en Landschappen. cent van het onderzoek lag op objecten en structuren die karakte- CartoMagie heef de GIS-cartografe verzorgd. ristiek zijn voor het gebied en waarvan de betekenis is gerelateerd Op historisch-geografsch en archeologisch gebied is het team aan de kuststrook. versterkt met twee externe deskundigen. Bureau Varenius en Mennens ArcheoAdvies hebben het grootste deel van de teksten Onderzoek en ingrediënten van de tijdvensters aangeleverd. De beeld- en Het onderzoek kent een aantal thematische componenten, die tekstredactie was in handen van Belfort Cultuurhistorie en alle in gelijke tijdvakken zijn verdeeld. Deze indeling is direct Monumenten. afgeleid van de cultuurhistorische matrix die is opgesteld voor de Het plangebied dat is onderzocht, bestaat uit een strook rond de Cultuurhistorische IJsselmeerbiografe van de RCE. Omdat binnen voormalige Zuiderzeedijk. Aan de westzijde eindigt deze strook het Friese onderzoeksgebied transport een dominante rol speelt, bij de Afsluitdijk en aan de oostzijde bij Schoterzijl. De landschap- is dit onderdeel ondergebracht in een apart thema. pelijke en cultuurhistorische objecten en structuren zijn zowel Het onderzoek begon met de inventarisatie van het gebied door buitendijks als landinwaarts geïnventariseerd. De plangrens bestudering en analyse van bestaande literatuur, beeldmateri- van het buitendijkse gebied loopt 2 km buiten de voormalige aal en historisch kaartmateriaal. Vervolgens is een uitgebreide Zuiderzeedijk. De plangrens van het binnendijkse gebied ligt veldverkenning uitgevoerd, waarbij alle voor de inventarisatie (ruim) één kilometer voor de voormalige Zuiderzeekust, voor relevante objecten en structuren zijn gefotografeerd en tegelijker- zover dat gebied onder invloed van de Zuiderzee heef gestaan. tijd voorzien van gps-coördinaten. De grootste plaatsen in het gebied zijn van noord naar zuid: Na het verzamelen van alle voornoemde gegevens zijn ze gedigita- Makkum, Workum, Hindeloopen, Stavoren en Lemmer. Cultuurhistorische IJsselmeerbiografe Friesland 7 — 1. 2. 3. 4. Weergaven van de Friese kustlijn vanaf de prehistorie tot heden. De roze pijlen markeren de belangrijkste transportverbindingen, de blauwe pijlen geven de verplaatsingsrichting van de kustlijn aan. Indicatief zijn op hoofdlijnen ook de ontwikkeling van de infrastructuur en de groei van de dorpen en steden
Recommended publications
  • Nieuwsblad Van Friesland : Hepkema's Courant
    Maandagavond 13 Januari 1941. - No. 5. HEPKEMA'S COURANT (67e jaargang) HEERENVEEN. Verschijnt Maandags-, Woensdags- en Vrijdagsavonds p. reg. - ADVERTENTIES Maand, en Woened. no. 13 o„ Vrijd.no. 15 c. In tweedere recl.- -«colom dubbele prijs. Buiteffl 4 Noordelijke prov. Maand, en Woensd.no. 17 c. Vrtjd.no. 20 o. Reclames resp 35 en 40 o. -:- -:- LEESGELD per halfjaar f 2.60, Inning 15 ot. Amerika per Jaar t 12.50. Losse no.'s 6 ot. — Postgriro 6894. — Tel. no. 8. -:- NIEUWSBLAD VAN FRIESLAND EERSTE BLAD SIEGERSWOUDE, 9 Jan. IJscl. „lisnocht" Mannen. 35 deelnemers: f 10 J. Mozes, Dro- Dit no. bestaat nit ACHT bladzijden; geham; f 6 R. de Vries, Drachten; f 3 J. De Heer « Mevrouw v. d. Woude, Duurswoude; f 1 J. Pama, Dr. gewicht 55 gram. Compagnie. BELANGRIJK binnenland 50 POSTTARIEF: porto per WARNS, 9 Jan. IJsclub „Warns". Mannen. Als gevolg van de wijziging in de gram 1H cent; buitenland per 50 gr. 2M> et. B. HOF W A. WIEBERDINK- Ie pr. f 12, C. Salverda, Stavoren; 2e prijs Spoor- en Tramdienstregelingen moet f 8 H. Valk, Hindeloopen; 3e pr. f 6, T. M. van Gaastmeer v.d. Sluis, Nijega (H.0.N.); 4e pr. f 3, Yke het Nieuwsblad van Friesland vroe- KOOPMANS de Vries, I>aaxum; 5e prijs f 3, J. A. Zel- ger verschijnen. denruet, Warns; 6e pr. f 3, Heije Visser te Boerenleenbank „KNIJPE" won Irl*J -m\ van Oosterwolde Stavoren. Us-advertenties kunnen op den dag De Kassier houdt Woensdag géén zitting. Iji t&M VINKI3GA, 8 Jan. Mannen. Ie pr.
    [Show full text]
  • Bijlage Aanvulling Natuurbeheerplan 2016
    Sexbierum Pietersbierum Natuurbeheerplan 2016 Noord-Holland FRANEKERADEEL Mogelijkheden voor doorlopende contracten SVNL weide- en akkervogelbeheer (oude stijl) Wijnaldum Herbaijum HARLINGEN SVNL (oude stijl) De Cocksdorp A01.01 Weidevogelbeheer buiten herziene begrenzing kerngebieden Achlum A01.01 Weidevogelbeheer binnen herziene begrenzing kerngebieden Kimswerd A01.02 Akkervogelbeheer Arum Lollum Pingjum Zuid- Eierland SVNL 2016-2021 (nieuwe stijl) Zurich WUNSERADIEL Witmarsum A11.01 Weidevogelgrasland in open landschap De Koog Oost T E X E L A12 Open Akker Cornwerd Oosterend Wons Schettens Hichtum De Waal Longerhouw BOLSWARD Den Burg Exmora Makkum Idsegahuizem Tjerwerd Oudeschild Piaam Den Hoorn Gaast 't Horntje Workum Huisduinen DEN HELDER Hindeloopen Den Oever Oosterland De Kooy Koudum Oudega Hippolytushoef Molkwerum Julianadorp Breezand Westerland Harich Westerend Hemelum Van Stavoren Ewijcksluis Warns Groote Keeten Anna Paulowna Rijs Wieringerwerf Kreileroord Callantsoog 't Zand Wieringerwaard Slootdorp Nieuwesluis Oudesluis HOLLANDS KROON Middenmeer Schagerbrug SCHAGEN Sint Kolhorn Barsingerhorn Maartensvlotbrug Sint Maartensbrug Valkkoog Sint Haringhuizen Lutjewinkel Maarten Petten Groenveld MEDEMBLIK Burgervlotbrug Stroet Opperdoes Burgerbrug Winkel Lambertschaag Het Westeinde Dirkshorn Aartswoud NOORDOOSTPOLDER Eenigenburg Zijdewind Kerkbuurt Nieuwe- Niedorp Twisk Onderdijk Andijk Tuitjenhorn 't Veld Abbekerk Wervershoof Krabbendam Waarland Gouwe Groet Oostwoud Warmenhuizen De Weere Hargen Oudkarspel Niedorperverlaat Catrijp
    [Show full text]
  • Tarieflijst 2021
    TARIEFLIJST 2021 Spoardyk 56 • 8711 CK Workum • Telefoon 0515 54 14 66 • www.huniadrukkerij.nl Workumer krant Friso De Workumer krant Friso speelt sterk in op het zakenleven in de Zuidwesthoek van Friesland. Winkels en bedrijven zijn immers belangrijk om een samenleving leefbaar te houden. De Workumer krant Friso is een wekelijks verschijnende krant en de maandelijkse editie gaat huis aan huis door de gehele Zuidwesthoek. De Workumer krant Friso heeft in Workum en wijde omgeving een vaste plaats gekregen. De huidige uitgevers van de Workumer krant Friso trachten de krant de nodige uitstraling te geven en doen hun best een krant te blijven maken die door de inwoners van de Zuidwesthoek wordt gewaardeerd. Informatie Oplage abonnement : 1.750 exemplaren Oplage huis-aan-huis editie : 7.400 exemplaren Verschijning : dinsdag Abonnementsprijs : € 47,00 per jaar Postabonnement : € 77,00 per jaar Aanlevering advertenties - Huis aan huis editie : full color en zwart-wit advertenties uiterlijk donderdags vóór 12.00 uur voor uitgave krant. - Abonnement editie : advertenties uiterlijk maandag vóór 10.00 uur (full color advertenties voor vrijdag 10.00 uur). Tarieven en formaten advertenties Op de volgende pagina’s vindt u onze tarieven en formaten. Afwijkende formaten uiteraard mogelijk (in overleg). Verschijningsdata huis-aan-huis 2021 19 januari, 16 februari, 16 maart, 20 april, 18 mei, 15 juni, 6 juli, 14 september, 12 oktober, 16 november en 14 december. Wijzigingen voorbehouden. Verspreidingsgebied Workum, Hindeloopen, Koudum, Molkwerum, Stavoren, Warns, Hemelum, Ferwoude, Parrega, It Heidenskip, Gaast, Makkum. Abonnement, kopij en advertenties Wilt u een abonnement op de Friso? Stuur dan een mailtje naar [email protected] Dit is tevens het adres voor al uw kopij en advertenties.
    [Show full text]
  • Lemsterland in De Loop Der Tijden
    De schoolmeesters van Lemsterland in de loop der tijden. 1. Echten Op 1 jan. 1647 trouwde Meyne Kersten, schoolmeester te Echten met Wopck Annesdr. van Follega.a Hij vertrok eind 1647 naar Follega. In dec. 1655 ontving een mr. Claes Joannes (waarschijnlijk te Echten) schoolpenningen voor een weeskind.b In 1712 werd Jildert Claesen hier schoolmeester; hij noemde zich later naar dit dorp "Van Egten". Hij vertrok in 1716 naar Wanswerd. In 1744 was Jan Rommerts hier als schoolmeester. Hij vertrok in 1745 naar Steggerda en vandaar in 1746 naar Hindeloopen. In 1749 was Reyn Teunisz hier als schoolmeester. Hij ging in 1756 naar Witmarsum. In 1786 was de weduwe van wijlen meester Nanne Jans te Echten. In de herfst van 1811 kwam Merk Tjidsgers Oosterhof, 3de rang, van Nijesloot (Opst.). Zijn traktement bedroeg ƒ 150 plus de schoolpenningen. In 1814 trouwde hij met Annigje E. Boersma; zij is te Echten overleden op 25 april 1858, oud 63 jaar. Meester Oosterhof is te Echten overleden op 17 mei 1861, oud 68 jaar. Op 15 nov. 1861 werd Sikke Tillema van Bovenknijpe als zijn opvolger benoemd. Omstreeks 1 jan. 1862 trad hij in dienst. Als hulponderwijzer fungeerde in 1861 A. Lenstra en in 1865 was dat Marten Jans Bakker. Op 15 nov. 1867 werd er een nieuwe school ingewijd. In 1874 was Alle Kooistra hier als hulponderwijzer. Sikke Tillema is gepensioneerd in 1903. Zijn zoon was de bekende Indië-kenner H.F. Tillema. In 1903 werd T. Zwart hoofd van deze school. In 1924 werd hij opgevolgd door S. Koopmans. Deze werd op 1 juni 1930 hoofd van de openbare lagere schippersschool te Sneek.
    [Show full text]
  • Kwartierstaat Van Der HEIJ Blad 1
    Kwartierstaat van der HEIJ * ca 1575 Franeker Anna MATTHIJS * 1563 Kantens, Eemsmond, Groningen Cornelis van WALSWEER Aencke WILCKES Lou STOFFELS Jaen ALLESDR Lieuwe DOUWES 676∞677 63 662 6 ∞ ca 1600 657 656 0 08-04-163 Sneek * 1603 Franeker + 17-07-1678 Tjerkwerd Abraham WALSWEER Antje CHRISTOPHORUS Antje Pyter RIEMERSMA * ca 1600 Huins Antje LOUWS * ca 1631 Oppenhuizen + 20-04-1670 Oppenhuizen Botte ROSIER ~ 11-01-1624 Langweer + 18-04-1670 Oppenhuizen Sijuerttije UIJLCKESDR Pieter LIEUWESZN ~ 23-08-1618 Langweer Uijlke CLAASES Uijlke Auck CLAASES Auck Pier RINKES Pier 336 338 ∞ 339 DRAGER Frans 331 329 330 ∞ ca 1635 328 ∞ a 1655 Idzegahuizen, Heeg 1-1644 c 07-0 ngweer Trijntje WALSWEER Trijntje er La Sijte RIEMERSMA Langwe Antje BOTTES * 1669 Oppenhuizen + 31-01-1716 Langweer Douwe PYTTERS * 01-10-1654 Langweer + 05-1707 ten Dijken 362 363 Wybe DOUWES Wybe Claaske UILKES Claaske 3 68 Johannes FEDDES Johannes Jetske SIPKES 3 Ymck DURCKS Ymck 70 Klaas SYTZES Workum 29-08-1670 ~ Rinke PIERS Rinke Vroukjen Workum 14-11-1675 ~ Maijke FRANSES Maijke Jan BLEEKER 168 ∞ 169 ∞ 165 29-07-1660 164 8 ca 168 Huins, Jorwerd eer w Pyter SYTSES ~ 23-07-1671 Huins, Jorwerd g Oosterend 1675 ca * an PYTERS Pytie L Maria JANSDR * ca 1700 + 21-11-1773 Sloten Botte DOUWESZ * 18-12-1698 Langweer + 16-09-1778 Sloten Jeltje JELGERS * Fernwoude * Pieter EELKES Pieter 1 Nanne FERDINANTS 80 * Exmorra * 1 Antje SIKKES Antje 81 18 + vr 04-1736 Gaast 04-1736 vr + 2 55 WYBES Douwe 1 ∞ 1 9 83 73 1 54 5-1 8 1 -0 um 2 4 ∞ 3 17 ork JOHANNES Trijntje 4- 5 W Hinke CLAZES
    [Show full text]
  • Inzameldata 2021
    Inzameldata 2021 Aan de bewoners van Meer info: www.scheidadvies.nl Hieronder vindt u de inzameldagen voor uw restafval, gft‐afval en oud papier. We hebben hierin al rekening gehouden met feest‐ en inhaaldagen. Gewijzigde inzameling Geen inzameling Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December 04 01 01 12 10 07 05 02 13 11 08 06 Restafval 18 15 15 26 22 21 19 16 27 25 22 20 29 30 Wordt op de aangegeven MAANDAG opgehaald. Zet uw container, met gesloten deksel, voor 07.00 uur aan de weg. 11 08 08 03 03 14 12 09 06 04 01 13 GFT‐afval 25 22 22 19 17 28 26 23 20 18 15 31 29 Wordt op de aangegeven MAANDAG opgehaald. Zet uw container, met gesloten deksel, voor 07.00 uur aan de weg. Papier Uw oud papier container wordt één keer per vier weken op DINSDAG geleegd. De inzamelingsdata vindt u op de bijlage. Ook bij oud papier de container voor 07.00 uur aan de weg zetten. Let op! Puin, bielzen, bouw‐ en sloopafval, elektrische apparaten en dergelijke mogen niet in de container. Dit kan schade aan de vrachtwagen veroorzaken. Schade wordt op de veroorzaker verhaald. Papierroute op dinsdag Data route 1 Data route 2 Data route 3 Data route 4 Dinsdag 5 januari 2021 Dinsdag 12 januari 2021 Dinsdag 19 januari 2021 Dinsdag 26 januari 2021 Dinsdag 2 februari 2021 Dinsdag 9 februari 2021 Dinsdag 16 februari 2021 Dinsdag 23 februari 2021 Dinsdag 2 maart 2021 Dinsdag 9 maart 2021 Dinsdag 16 maart 2021 Dinsdag 23 maart 2021 Dinsdag 30 maart 2021 Dinsdag 6 april 2021 Dinsdag 13 april 2021 Dinsdag 20 april 2021 Zaterdag
    [Show full text]
  • Gemeente Noordoostpolder BESTEMMINGSPLAN IJSSELMEER
    Gemeente Noordoostpolder BESTEMMINGSPLAN IJSSELMEER GEMEENTE NOORDOOSTPOLDER BESTEMMINGSPLAN IJSSELMEER Buro Vijn BV - OenkerV me( 1995 ;NTE NOORDOOSTPOLDER 91-99-08 /15-05-95 BESTEMMINGSPLAN IJSSELMEER TOELICHTING INHOUDSOPGAVE blz 1. INLEIDING 1 t. 1. Algemeen 1 1. 2. Van Basisplan Usselmeer naar bestemmingsplan 1 1. 3. Begrenzing van het bestemmingsplangebied Usselmeer 2 1. 4. De opzet van de toelichting 4 2. FUNCTIES EN ONTWIKKELINGEN IN HET IJSSELMEER 5 2 1. Waterecosysteem Usselmeer 5 a Usselmeer 5 b Milieu 5 C. Natuur 7 2. 2. Menselijke activiteiten 9 a. Integraal waterbeheer 9 b Recreatie 12 c Beroepsvisserij 16 d. Agrarisch gebruik 16 e Beroep ssc heepvaa n 16 f. Diepe deitsiotwinmng 18 g Zandwinning 20 h. Transportleidingen 20 L Energievoorziening 20 j. Miliiair gebruik 23 k. Berging van specie en afval 23 3. INSTRUMENTARIUM 26 4. BELEIDSKADER 32 4. 1. Rijksbeleid 32 4. 2. Provinciale plannen 42 4. 3. Gemeentelijke plannen 46 5. GEMEENTELIJKE BELEIDSUITGANGSPUNTEN BESTEMMINGSPLAN IJSSELMEEER 47 5. 1. Beleidskeuzen conform het Basisplan Usselmeer 47 a Landschap 48 b Natuur 48 c. Waterbeheer 48 d. Recreatie 49 e Beroepsvissenj 49 f. Boroopsschoopvaart 50 g. Diepe detfstoffenwmning SO h. Zandwinning 50 1. Transportleidingen 50 J. Energievoorziening 51 k. Berging van specie on afval 51 6. PLANBESCHRIJVING 52 6 1. De juridische vormgeving 52 6. 2 Bestemmingskeuze 52 6 3 Opzet bestemmi ngs regel mg 53 6. 4 Toelichting op de bestemming 55 7. INSPRAAK EN OVERLEG 59 7 I. Algemeen 59 7. 2. Inspraak 59 7. 3. Overlegreaclies 59 Bijlage 1 Functies van het IJsselmeergebied en de sectorale wetgeving Bijlage 2 Reactie Flevoland: Vooroverleg Basisplan Usselmeer Bijlage 3 Verbetering vaarweg Amsterdam-Lemmer: trace-keuze Bijlage 4 Aangeschreven Instanties ten behoeve van het overleg ex artikel 10 Bro Bijlage 5 Reacties inspraak en overleg ex arlikel 10 Bro 91-99-08-NQP pg 1 t INLEIDING 1 1.
    [Show full text]
  • 1 Genealogysk Jierboek 2011
    Genealogysk Jierboek 2011 1 FA nr. 1059 Genealogysk Jierboek 2011 © 2011 Fryske Akademy (Postbus 54, 8900 AB Ljouwert) Basis foarmjouwing: Roelof Koster bno, Mildaam Opmaak: BW H ontwerpers, Ljouwert Afûk, Postbus 53, 8900 AB Ljouwert NUR 680 ISSN 0928-0480 ISBN 978-90-6273-889-2 Neat út dizze útjefte mei op hokker wize dan ek fermannichfâldige wurde sûnder dat dêr skriftlike tastimming fan de útjouwer oan foarôf giet. De redaksje kin net oansprutsen wurde op ynhâld of strekking fan ûndertekene stikken. www.afuk.nl www.fryske-akademy.nl 2 ûnder redaksje fan ype brouwers, anne hielke lemstra, reid van der ley †, pieter nieuwland en jarich renema, heraldysk meiwurker: rudolf j. broersma Genealogysk Jierboek 2011 3 4 … Ynhâld Jan de Vries . Zeventiende-eeuwse Staversen, 7 naar aanleiding van het inventariseren van de grafschriften in de Nicolaaskerk Onno Hellinga . Genealogia Ayttana 125 en Paul N. Noomen Fryske Rie foar . Wapenregistraasje 309 Heraldyk 5 6 … Zeventiende-eeuwse Staversen, naar aanleiding van het inventariseren van de grafschriften in de Nicolaaskerk zeventiende-eeuwse staversen 7 8 jan de vries Zeventiende-eeuwse Staversen, naar aanleiding van het inventariseren van de grafschriften in de Nicolaaskerk 1. ‘Gelukkig hebben we de foto’s nog’ “Hier slaapt een rechtsgeleerd, die vlijtigh las de boeken, Van Bartolus en Bald´: En stak hun na de kroon. Vulcanus was zijn baas, hij Bachus echte zoon, die met pijp en ´t glas, het al wist te doorsoeken. Maar is van al dien derelijk ontbloot, en vast gebonden door de banden vande doot”. “Het bovenstaande merkwaardige grafschrift, dateerend van voor 1684, kon men eertijds te Staveren lezen”.1 Erg waarschijnlijk is dat niet, althans niet op een grafsteen zoals het citaat lijkt te suggereren.
    [Show full text]
  • Concept Ontwerp
    Ontwerp watergebiedsplan Súdwesthoeke – Fryske Marren Datum: 18 februari 2015 Versie ter inzage legging februari – maart 2015 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding .................................................................................................................. 4 1.1 Waarom een watergebiedsplan............................................................................................... 4 1.2 Thema’s voldoende en schoon ................................................................................................ 4 1.3 Thema veilig ............................................................................................................................. 4 1.4 Totstandkoming ....................................................................................................................... 4 1.5 Uitwerken en uitvoering maatregelen .................................................................................... 5 1.6 Visie veenweidegebied ............................................................................................................ 5 1.7 Peilbesluit ................................................................................................................................ 6 2 Gebiedsbeschrijving ............................................................................................... 7 2.1 Ligging en begrenzing .............................................................................................................. 7 2.2 Hoogteligging en grondsoort ..................................................................................................
    [Show full text]
  • Nieuwsblad Van Friesland : Hepkema's Courant
    Woensdagavond 21 Mei 1941. - No. 60. HEPKEMA'S COURANT (68e jaargang) - HEERENVEEN. Verschijnt Maandags-, Woensdags- en Vrijdagsavonds ADVERTENTIES p. reg. Maand, en Woensd. no. 14 c, Vrijd.no. 16 c; buiten 4 Noordel. prov. Maand, cm Woensd. 18 c, Vrijd. 21 o. Reolamekolommen dubbele prijzen (Omzet- belasting inbegrepen). LEESGELD per halfjaar f2,63, Inning 15 ot. Amerika p. jaar f 12.50. Losse no.'s. 5 ot, Postrek. 5894. Tel. 2213 (Kengetal K 5280). NIEUWSBLAD VAN FRIESLAND EERSTE BLAD ENGELSCHE OVERVAL OP FRANSCH Duitsche duikbommenwerpers hebben on- De afneming van de JEUGDKAARTEN -NED. SPOORWEGEN. PASSAGIERSSCHIP. der bescherming van jachtvliegtuigen sche- Naar wij vernemen, i6het de directie van VAN HET pen in de Soeda-baai en vliegvelden op het werkloosheid. de Ned. Spoorwegen mogelijk gebleken, den Hoofdredacteuren : Het Italiaansche blad Giornale d' Italia eiland Kreta aangevallen. Zij wierpen een leeftijdsgrens jeugdkaarten de vroe- Groningen. Friesland, voor J. BRUINSMA publiceert een uitvoerig artikel over het kruiser van de Vork-klasse Ln brand, ver- In Drente gere z.g. jongeliedenkaarten met— één jaar W. HIELKEMA te- Overijssel nagenoeg geen werkloozen — Heerenveen „heldhaftige" optreden van Engelschen nielden zee jachtvliegtuigen van het type en te verhoogen.. Deze kaarten zijn thans n.l. Leeuwarden WERELDTOONEEL genover weerlooze Fransche schepen. Dezer Hurricane op den grond en stelden zes stuk- meer. verkrijgbaar voor personen, jonger dan 20 dagen uit jaar. vertrokken Dakar vier kleine ken luchtdoelgeschut buiten gevecht. In dagen te Groningen gehou- jaar in plaat9van jonger dan 19 Bo- Fransche passagiersschepen met vele vrou- In het zeegebied rondom Engeland ver- een dezer geldigheid nu op eiken wil- Dit no.
    [Show full text]
  • 1 Nauta Yvonne UITWELLINGERGA D1 22.20.43 2 Ernst Eveline
    UitslagTijdrit van Oudemirdum 30-6-2006 Naam Voornaam Woonplaats Cat. Tijd Gem Categorie d1 meisjes 12 tm 14 jaar 1 Nauta Yvonne UITWELLINGERGA d1 22.20.43 38,14 2 Ernst Eveline BANTEGA d1 24.54.18 34,21 3 Anema Maartje GORREDIJK d1 25.03.31 34,00 4 Hoekstra Jenny TJERKGAAST d1 25.40.19 33,19 5 Hoekstra Marije JORWERT d1 27.05.38 31,45 6 Leenstra Ingrid WYCKEL d1 28.22.17 30,03 7 Visser Esther TJERKGAAST d1 28.53.88 29,48 8 Terpstra Tara LEEUWARDEN d1 32.32.30 26,18 Categorie d2 meisjes 15 tm 19 jaar 1 Brouwer Gerda SONDEL d2 22.22.34 38,08 2 Kalsbeek Janieke HARDEGARIJP d2 23.42.20 35,94 3 Terpstra Inez MENALDUM d2 23.53.91 35,65 4 Leenstra Selma WYCKEL d2 24.11.52 35,22 5 Witteveen Jildou BEERS d2 24.21.41 34,98 6 Bos Stefanie TOLBERT d2 26.50.89 31,73 7 Meulen van der Hennie DRACHTEN d2 27.07.09 31,42 Categorie h1 jongens 12 tm 14 jaar 1 Vries de Jurjen LEMMER h1 19.46.68 43,08 2 Groot de Daan LELYSTAD h1 20.53.76 40,77 3 Meeuwisse Koen KOUDUM h1 21.13.44 40,14 4 Daal van Orlando GROU h1 22.54.59 37,19 5 Bouma Johan OPPENHUIZEN h1 23.35.15 36,12 6 Bakker Ronald OLDEMARKT h1 23.42.49 35,94 7 Koning Frank VENHUIZEN h1 24.22.41 34,96 8 Haarsma Jeljer SLOTEN h1 25.03.16 34,01 Categorie h2 jongens 15 tm 19 jaar 1 Falkena Hendrik NIJLAND h2 19.17.90 44,15 2 Hoekstra Ruben TJERKGAAST h2 20.43.88 41,10 3 Wijnja Hessel HARICH h2 21.06.53 40,36 4 Sweering Harry SNEEK h2 21.21.92 39,88 5 Vries de Jan Folkert BUITENPOST h2 21.52.54 38,95 6 Bruinsma Tim HEERENVEEN h2 22.55.48 37,17 7 Elting Jelmer FRANEKER h2 23.07.49 36,84 8 Hooghiemster Niek OENKERK h2 99.99.99 8,46 Categorie d3 dames boven 20 zonder licentie 1 Spijkerman Marjon ST.
    [Show full text]
  • Busdienstregeling Leeuwarden – Stavoren
    Busdienstregeling Leeuwarden – Stavoren Zondag 4 oktober Bus van Leeuwarden naar Stavoren zon- en feestdagen Ritnummer 37013 37117 a37417 37121 a37421 37125 a37425 37129 a37429 37133 Leeuwarden BUS V 7 20 8 22 9 22 10 22 11 22 12 22 Mantgum BUS 7 42 8 44 9 44 10 44 11 44 12 44 Sneek Noord BUS 8 00 9 02 10 02 11 02 12 02 13 02 Sneek BUS A 8 04 9 06 10 06 11 06 12 06 13 06 Sneek BUS V 9 08 9 14 10 08 10 14 11 08 11 14 12 08 12 14 13 08 IJlst BUS | 9 19 | 10 19 | 11 19 | 12 19 | Workum BUS 9 31 10 31 11 31 12 31 13 31 Hindeloopen BUS 9 36 10 36 11 36 12 36 13 36 Koudum-Molkwerum BUS 9 51 10 51 11 51 12 51 13 51 Stavoren BUS A 9 59 10 59 11 59 12 59 13 59 Ritnummer a37433 37137 a37437 37141 a37441 37145 a37445 37149 a37449 37153 Leeuwarden BUS V 13 22 14 22 15 22 16 22 17 22 Mantgum BUS 13 44 14 44 15 44 16 44 17 44 Sneek Noord BUS 14 02 15 02 16 02 17 02 18 02 Sneek BUS A 14 06 15 06 16 06 17 06 18 06 Sneek BUS V 13 14 14 08 14 14 15 08 15 14 16 08 16 14 17 08 17 14 18 08 IJlst BUS 13 19 | 14 19 | 15 19 | 16 19 | 17 19 | Workum BUS 14 31 15 31 16 31 17 31 18 31 Hindeloopen BUS 14 36 15 36 16 36 17 36 18 36 Koudum-Molkwerum BUS 14 51 15 51 16 51 17 51 18 51 Stavoren BUS A 14 59 15 59 16 59 17 59 18 59 Ritnummer a37453 37157 a37457 37161 a37461 37165 a37465 37169 a37469 37073 Leeuwarden BUS V 18 22 19 22 20 22 21 22 22 22 Mantgum BUS 18 44 19 44 20 44 21 44 22 44 Sneek Noord BUS 19 02 20 02 21 02 22 02 23 02 Sneek BUS A 19 06 20 06 21 06 22 06 23 06 Sneek BUS V 18 14 19 08 19 14 20 08 20 14 21 08 21 14 22 08 22 14 IJlst BUS 18 19 | 19 19 | 20 19 | 21 19 | 22 19 Workum BUS 19 31 20 31 21 31 22 31 Hindeloopen BUS 19 36 20 36 21 36 22 36 Koudum-Molkwerum BUS 19 51 20 51 21 51 22 51 Stavoren BUS A 19 59 20 59 21 59 22 59 Ritnummer a37473 37077 Leeuwarden BUS V 23 22 Mantgum BUS 23 44 Sneek Noord BUS 0 02 Sneek BUS A 0 06 Sneek BUS V 23 14 IJlst BUS 23 19 Workum BUS Hindeloopen BUS Koudum-Molkwerum BUS Stavoren BUS A a wordt met een taxi gereden.
    [Show full text]