Kemeralti Koruma Amaçli Imar Plani Revizyonu (Çevre Düzeni Plani)
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
KEMERALTI KORUMA AMAÇLI İMAR PLANI REVİZYONU DOKUZ EYLÜL ÜNİVESİTESİ MİMARLIK FAKÜLTESİ ŞEHİR VE BÖLGE PLANLAMA BÖLÜMÜ İZMİR Haziran - 2002 Kemeraltı Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı İmar Planı Raporu TEŞEKKÜR Bu tür sunumlarda her zaman yirmi - otuz civarında katılımcı olmuştur. Adını burada anmadığımız katılımcıları da unutmuyoruz. Dokuz Eylül Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü mensupları olarak öncelikle, “Kemeraltı Koruma Amaçlı İmar Planı İzmir 1 No’lu Koruma Kurulu üyelerini, zaman içindeki bazı değişiklikleri Revizyonu”nun yapılması gerektiğine ilişkin İzmir 1. numaralı Kültür ve Tabiat de hatırlayarak, saygıyla anıyoruz ve onlara teşekkür ediyoruz. Saatler süren uzun Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 28.04.1995 gün ve 5823 sayılı kararının toplantılarda bizleri sabırla izlediler, görüşlerini içtenlikle dile getirdiler. Bu bulunmasına ve aradan 4 yıl geçmiş olmasına rağmen, konuyu 1999 yılında isimlerden Başkan ve Yrd. Doç. Dr. Erkan UÇKAN, Prof. Dr. Ömer ÖZYİĞİT, gündeme getirmiş olmalarından dolayı İzmir Büyükşehir ve Konak Prof. Dr. Güven BAKIR, Doç. Dr. Emel GÖKSU ve değerli Tankut ÜNAL’ı Belediyelerinin yöneticilerine teşekkür borçluyuz. Bu teşekkürü sadece bu önemli anımsamadan geçemeyiz. Ancak Koruma Kurulunun sadece kurul üyeleri değil görevi üstlenmek için bizleri tercih ettikleri için değil, aynı zamanda İzmirliler deneyimli raportörleri ile müdürleri sayın Serpil Yasa çalışmalarımıza aralıklarla olarak, Kemeraltı projesinin kent için önemini gördükleri için borçluyuz. katılabildiler. Onları da katkıları nedeniyle saygıyla anıyoruz. Bu iki belediyemizin Sayın Başkanları Ahmet PİRİŞTİNA ile Erdal İZGİ İzmir Ticaret odası Başkanı Sayın Ekrem DEMİRTAŞ ile Esnaf ve konuya sürekli yakın ilgi gösterdiler. Sayın İzgi Kemeraltı’na ilişkin hemen her Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Sayın Mehmet Ali SUSAM ile çalışma toplantıya katıldı, görüş, istek ve dileklerini dile getirdi. Gerektiğinde bizlerle arkadaşları da çeşitli vesilelerle projeye yardımları oldu. Bunlar ile esnafı ve sokak sokak alanı dolaştı. Büyükşehir Belediyesi yetkililerinden Sayın Hasan İzmir’i temsil eden diğer Sivil Toplum Kuruluşları da zaman zaman çalışmaya TOPAL ile Cemal SÜMENGEN’e de teşekkür borçluyuz. Konak Belediye katıldılar. Açıktır ki planın tamamlanmasından sonra uygulama aşamasında Başkan Yardımcısı Sayın Muhittin SELVİTOPU bizlerle en yakından görüşen ve kendilerine ciddi görevler düşecektir. her zamanki olumlu tavırlarıyla katkı koyanlardandı. Yine aynı belediyemizin İzmir içinde ve dışında bulunan, ancak Kent ve Kemeraltı için çeşitli yetkililerinden Sayın Ayfer Öztürk NAKİPOĞLU ve Alev AĞRI çalışma için çalışmaları olan çok sayıda kişi bulunmaktadır. Bunların bir çoğuna ya da zaman ve emeklerini harcadılar. Memnune AKIN ekibimiz ile Konak Belediyesi yayınlarına ulaşma imkanı bulduk. Ancak, zaman kısıtlamaları nedeniyle ilgili arasında sürekli bilgi ve veri akışını sağladı ve koordinasyon görevini başarıyla herkesle görüşebilme imkanı bulamadık. Bu kişilerden bizi mazur görmelerini kesintisiz sürdürdü. dileriz. Ancak bu iki belediyemizin burada isimlerini ayrı ayrı veremeyeceğimiz 1984 onanlı olan ve iptal edilmediği için çalışmalarımız süresince yürürlükte kadar çok elemanı, gerek toplantılarımıza katılarak gerek diğer dönemlerdeki kalan İmar planının müellifleri ve zamanın Büyükşehir belediyesi elemanları etkinliklerimizde yer alarak katkı sağladılar. Sayın İhsan TUTUM ile Muhsin ANIL’ı da içtenlikle anmak isteriz. Onların Planlama süresince yürütülen çeşitli ara sunumlarda İzmir Mimarlar Odası planlarını İzmir ve Kemeraltı sevgisiyle ürettiklerine kimse kuşku duyamaz. Şubesinin ve İzmir Şehir Plancıları Odası Şubesinin çok değerli mensupları ile Son olarak, ayrı ayrı ismen olamasa dahi, Mimarlık Fakültemiz bünyesinde İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsünün Öğretim elemanları zamanlarını harcayıp yer alan Öğretim elemanlarımıza ve her kademedeki öğrencilerimize gönülden deneyimlerini ve bilgilerini aktardılar, eleştiriler getirdiler. Bu kişilerden Prof. Dr. teşekkür etmemiz gerekmektedir. Bir kısmının Doktora, bir kısmınınsa Yüksek Cemal ARKON, Prof. Dr. Ahmet EYÜCE, Doç. Dr. Ülker SEYMEN, Nilüfer Lisans tezleri, ödevleri, çeşitli çap ve içerikli projeleri toplamda emsalsiz bir bilgi ÇINARLI, Öztürk BAŞARIR’ a teşekkür ederiz. Katkıları her zaman anılacaktır. birikimini yaratmıştır. Sayfa 1 / 178 Kemeraltı Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı İmar Planı Raporu Çalışma ekibi elemanlarının zaman zaman değişmelerine rağmen kadroda ÇALIŞMA EKİBİ sürekli on kişiyi aşkın bir grup kalmıştır. Her türlü olumsuz koşula rağmen hafta Prof. Dr. Tayfun TANER ( DEÜ Mimar-Şehir Plancısı) (Planlama Ekibi sonu, tatil demeden içtenlikle sonuna dek gayretlerini bir an bile esirgemeyen Başkanı) arkadaşlarıma sadece ben, Fakültem veya Belediyelerimiz değil, tüm İzmir Yük. Şeh. Plancısı Sibel ECEMİŞ (Ar.Gör.) teşekkür borçludur. Yük. Şeh. Plancısı Muhammed AYDOĞAN (Ar.Gör.) Yük. Şeh. Plancısı Neslihan KARATAŞ (Ar.Gör.) Prof. Dr. Tayfun TANER Yrd.Doç. Dr. Özlem ÜNAL (Y. Şehir Plancısı)* Yrd.Doç. Dr. Tuğrul KIRMIZI (Mimar, Şehir Plancısı)* Öğ.Gör.Dr. İpek ÖZBEK SÖNMEZ (Y. Şehir Plancısı)* Şehir Plancısı Bülent GÜNDÜZ* Şehir Plancısı Musa ÖZALP* Şehir Plancısı Gizem BİÇEN* Şehir Plancısı Ayça KAYIHAN* Şehir Plancısı Serhat ŞARVAN* Şehir Plancısı Ece NAMLI* Şehir Plancısı Serkan AYDIN* Şehir Plancısı Ümran BİNAY* Şehir Plancısı Savaş DÜŞÜRMEK* * İşaretli olanlar geçici bir süre çalışmışlardır. DANIŞMANLAR Prof. Dr. Orcan GÜNDÜZ (DEÜ Mimar-Peyzaj Mimarı) Prof. Dr. Ersin DOĞER, Arkeolog, EÜ, Ed. Fak., Arkeoloji Bölümü Prof. Dr. Bekir DENİZ, Sanat Tarihçisi, EÜ, Ed. Fak., Sanat Tarihi Bölümü Prof. Dr. Ali ŞEN, Ekonomist, DEÜ, İk. İd. Bil. Fak. , Ekonometri Bölümü Yrd.Doç. Dr. Eser GÜLTEKİN (DEÜ Restoratör Mimar-Sanat Tarihçisi) Mr. David NOON, Ekonomist, Şehir Plancısı, Coventry University Elvin SÖNMEZ, Peyzaj Mimarı Ayşenur SARIKAYA, Peyzaj Mimarı Sayfa 2 / 178 Kemeraltı Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı İmar Planı Raporu 3.1.5. 1973-1978 Nazım Planı .................................................................... 25 3.1.6. 1980 Sonrası Gelişmeler................................................................... 26 3.2. Kemeraltı’nın Günümüzde Yaşadığı Sorunlar .................................. 28 İÇİNDEKİLER 3.2.1. Fiziksel / Yapısal Eskime ................................................................. 29 3.2.2 Fonksiyonel Eskime .......................................................................... 29 TEŞEKKÜR ............................................................................................ 1 3.2.3 İmaj Eskimesi ................................................................................... 29 3.2.4. Yasal ve Resmi Eskime .................................................................... 30 ÇALIŞMA EKİBİ _______________________________________ 2 3.2.5. Konumsal Eskime ............................................................................ 30 3.2.6. Finansal Eskime ............................................................................... 30 DANIŞMANLAR ________________________________________ 2 3.2.7. Göreli veya Ekonomik Eskime ......................................................... 30 ŞEKİLLER LİSTESİ ____________________________________ 4 3.3. Mevcut Kemeraltı Koruma Amaçlı İmar Planına İlişkin Görüşler ve Değerlendirmeler ................................................................................ 31 3.3.1. Tescilli Yapılar................................................................................ 31 FOTOĞRAFLAR LİSTESİ _______________________________ 5 3.3.2. Yapılaşma Hakları ............................................................................ 31 3.3.3. Ulaşım Sistemi ................................................................................ 31 GRAFİKLER LİSTESİ __________________________________ 6 3.3.4. Otoparklar ........................................................................................ 33 3.3.5. Yeşil Alanlara İlişkin Düzenlemeler ................................................. 33 TABLOLAR LİSTESİ ___________________________________ 6 3.3.6. Arkeolojik Alanlara İlişkin Düzenlemeler ........................................ 33 3.3.7. Konak Meydanı Düzenlemesi .......................................................... 33 EKLER LİSTESİ ________________________________________ 6 3.3.8. Planlama Yaklaşımı ......................................................................... 33 BÖLÜM 4. PLANLAMA YAKLAŞIMI – HEDEF VE BÖLÜM 1: GENEL ÇERÇEVE ___________________________ 7 STRATEJİLER ________________________________________ 35 1.1. Giriş ........................................................................................................7 4.1. Planlama Yaklaşımı ve Planlama Süreci ............................................ 35 1.2. 1984 Yılı Onaylı Kemeraltı Kentsel Sit Alanı İmar Planı 4.1.1 Kemeraltı Tarihi Kent Merkezi Analizi ............................................. 38 Revizyonu’na İlişkin Gerekçe ...............................................................8 4.1.1.1. 1/5000 Ölçekli Nazım Plana Yönelik Analizler ......................... 39 1.3. Planlama İşinin Tanımlanması ..............................................................9 4.1.1.2. 1/1000 Ölçekli I. Etap Planlama Alanına Yönelik BÖLÜM 2: İZMİR’İN GELİŞİMİ VE KEMERALTI Analizler ................................................................................... 46 4.1.1.2.1. Zemin Kat Arazi Kullanımı ...............................................