Naucno Djelo Branislava Djurjdeva 2010 Ful Tekst.Pdf

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Naucno Djelo Branislava Djurjdeva 2010 Ful Tekst.Pdf Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine i njen Odbor za istorij- ske nauke, organizirao je u saradnji sa Orijentalnim institutom, Filozof- skim fakultetom i Institutom za istoriju u Sarajevu međunarodni okrugli sto posvećen naučnom djelu akademika Branislava Đurđeva koji je odr- žan 4. decembra. 2009. Na skupu su učestvovali i svoje referate podnijeli učesnici iz Albanije, Bosne i Hercegovine, Bugarske, Crne Gore, Hrvatske Njemačke, Sjedinjenih Američkih Država i Srbije. Knjiga “Naučno djelo akademika Branislava Đurđeva” predstavlja zbor- nik radova sa ovog skupa, uz napomenu da neki od referata podnesenih na skupu nisu dostavljeni redakciji Zbornika te nisu našli svoje mjesto u ovoj knjizi. U sadržaj zbornika je naknadno uvršten rad Muhameda Fili- povića. Stavovi izneseni u pojedinim radovima u ovom Zborniku isključi- vo reflektuju mišljenja njihovih autora. Održavanje skupa i izdavanje zbornika finansijski su omogućili Ministar- stvo civilnih poslova Bosne i Hercegovine, Grad Sarajevo i Federalno mi- nistarstvo obrazovanja i nauke. SADRŽAJ Dževad Juzbašić Otvaranje skupa . 7 Behija Zlatar Uvodna riječ . 13 Lamija Hadžiosmanović Akademik prof . dr . Branislav Đurđev – profesor i saradnik . 17 Vladimir Premec Zapis o Branislavu Đurđevu . 19 Aladin Husić Značaj istraživanja Branislava Đurđeva za historiografiju jugoistočne Evrope . 23 Enes Pelidija Doprinos akademika Branislava Đurđeva u pisanju knjige “Historija naroda Jugoslavije II” . 31 Lejla Gazić Doprinos Branislava Đurđeva izdavačkoj djelatnosti Orijentalnog instituta u Sarajevu . 41 Nenad Filipović Pitanje osmanske vlasti u Crnoj Gori, razvoj jugoslovenske osmanistike i Branislav Đurđev . 47 Adnan Pepić Značaj Branislava Đurđeva za izučavanje historije Crne Gore . 85 Ramiza Smajić Pravci razvoja osmanistike u jugoslovenskom i postjugoslovenskom periodu . 93 Ема Миљковић Бранислав Ђурђев и “Деспотов канун” . 101 Nenad Moačanin Kako konstruirati demografske trendove na temelju podataka o broju fiskalnih jedinica: džizja u Bosni u 18 . stoljeću . 109 5 Olga Zirojević Biljni i stočni fond u vreme turske vladavine . 117 Александър Антонов Завија Махмуд бега у Ихтиману . 125 Dritan Egro Komünist arnavutluk’taki osmanli Çalişmalari: Selami Pulaha (1938-1991) . 141 Vesna Mušeta-Aščerić Metodološki pristup Branislava Đurđeva problemima historijske nauke . 151 Muhamed Filipović Problemi filozofije historije i metodologije historiografskih istraživanja u djelu Branislava Đurđeva . 163 Safet Bandžović Metodološki pristup Branislava Đurđeva etničkoj historiji Bosne i Hercegovine: muslimani i bošnjaštvo . 173 Adnan Velagić Marksističko poimanje problema historije u djelima Branislava Đurđeva . 197 Dino Mujadžević Polemika između Mirjane Gross i Branislava Đurđeva . 209 Biografija akademika Branislava Đurđeva (Vesna Mušeta-Aščerić) . 217 Bibliografija radova akademika Branislava Đurđeva (Vesna Mušeta-Aščerić) . 221 Lista autora . 239 6 OTVARANJE SKUPA Dževad Juzbašić Sarajevo Poštovane dame i gospodo, Povodom stogodišnjice od rođenja akademika Branislava Đurđeva, koja je padala prošle, 2008 . godine, orijentirali smo se još 2007 . na održava- nje okruglog stola na kome bi se nastojalo kritički ocijeniti njegovo respekta- bilno naučno djelo . Problemi finansijske prirode stajali su na putu da lani to ostvarimo, jer dobivena minimalna sredstva od strane Federalnog ministar- stva za obrazovanje i nauku to nisu dopuštala . Tek u drugoj polovini 2009 . godine, kada su Ministarstvo civilnih poslova Bosne i Hercegovine i Uprava grada Sarajeva dali svoju dotaciju, mogli smo zakazati ovaj skup . Zato se za- hvaljujem svim donatorima koji su omogućili da se ovaj međunarodni okrugli sto održi . U organizacionom odboru ovog okruglog stola su predstavnici Akade- mije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine, čiji je redovni član bio prof . dr . Branislav Đurđev, i to još od osnivanja Naučnog društva Bosne i Hercegovi- ne (1952) i njegovog prerastanja u Akademiju (1966) . Đurđev je u razdoblju od 1968 . do 1971 . bio i predsjednik Akademije . U organizacionom odboru predstavljen je Orijentalni institut u Sarajevu, čiji je direktor bio Đurđev od osnivanja Instituta 1950 . do 1964 . godine, a takođe i Filozofski fakultet u Sarajevu na kojem je Đurđev predavao, kao i Institut za istoriju u Sarajevu, u čijem je razvoju sudjelovao i Branislav Đurđev . Na čelu organizacionog od- bora je dr . Behija Zlatar, sadašnja direktorica Orijentalnog instituta . O naučnom djelu akademika Đurđeva vodili smo nakon zadnjeg rata razgovore u okviru diskusije o akademicima istoričarima . Akademik Enver Redžić objavio je knjigu “Branislav Đurđev – ličnost i djelo”, u izdanju ANU- BIH, Djela LXXVI/44, Sarajevo 2003 . godine, u kojoj je pregledno prikazana naučna djelatnost Đurđeva i date neke zapažene ocjene njegovog rada . Red- žić se pri tome ogradio da nije osmanist i ograničio se, kako kaže, na prezen- tiranje krucijalnih priloga Branislava Đurđeva i njihov naučno-informativni prikaz (Redžić 2003, 20) . Tu knjigu prezentirali smo učesnicima današnjeg okruglog stola i od njih očekujemo kritički prikaz stvaralačkog opusa Brani- 7 slava Đurđeva . Njega karakterizira neprekidna polemika o naučnim i druš- tvenim problemima . On je intenzivno polemizirao, bilo da se radi o karakte- ru osmanskog feudalizma, o uticaju osmanske vladavine na razvitak naših naroda, o problemima srpske pravoslavne crkve i crnogorske istorije 16 . i 17 . vijeka ili o etničkim problemima u Bosni i Hercegovini . Naročito od šez- desetih godina prošlog stoljeća on sve više piše o metodološkim problemima i zakonima razvitka ljudskog društva te posebno polemizira o filozofiji i pe- riodizaciji istorije . Ova problematika, naročito dogmatska odbrana izvornog marksizma, postala je glavna preokupacija Đurđeva u zadnjem razdoblju njegova života . U respektabilnom opusu Branislava Đurđeva možemo uglavnom razli- kovati nekoliko različitih oblasti . Najprije to su naučni radovi koji se odnose na istoriju i karakter osmanskog feudalizma i njegov uticaj na razvitak naših naroda, i to prije svega srpskog i crnogorskog naroda . Potom dolaze radovi koji se odnose na probleme marksističke teorije i tumačenja istorije, a zatim radovi koji tretiraju različita aktuelna pitanja istorijske nauke i društva . Po- sebno mjesto u radu Đurđeva zauzima izdavanje istorijskih izvora . Program današnjeg skupa pobuđuje nadu da ćemo o tome čuti zanimljiva mišljenja . Sa svoje strane želio bih potaknuti diskusiju o stavovima akademika Đurđeva u pogledu uticaja osmanske vladavine na razvitak naših zemalja i naroda, o čemu nemamo poseban referat . U nekoliko radova Đurđev je poseb- no apostrofirao da je osmansko osvajanje bilo praćeno razaranjem privrede i uspostavljeni osmanski feudalizam, kao feudalizam u primitivnom stadiju, nižem od balkanskog feudalizma, značio je nazadak, vraćanje na organizaciju plemensko-knežinske i rodovsko-zadružne strukture u kojoj se veoma malo mogla razvijati robno-novčana privreda na selu, paralelno sa naseljavanjem stočarskih plemena . Relativni napredak u prvoj polovini 16 . stoljeća nije mo- gao dovesti u pitanje nazadak i odvajanje naših zemalja pod osmanskom vla- šću od evropskog razvitka, čiji su do tada dio bili . Po Đurđevu, naše su zemlje bile odvojene od Evrope, što je bilo negativno za njihov razvitak (vidi radove Đurđeva: “O vojnucima, sa osvrtom na razvoj turskog feudalizma i pitanje osmanskog agaluka”, Glasnik zemaljskog muzeja, Sarajevo 1947; “Pitanje razvitka i karaktera tursko-osmanskog feudalizma timarsko-spahijskog ure- đenja”, Godišnjak Istorijskog društva Bosne i Hercegovine 1, Sarajevo 1949; “O uticaju turske vladavine na razvitak naših naroda”, Godišnjak Istorijskog društva Bosne i Hercegovine 2, Sarajevo 1950) . S obzirom na vrijeme kada su se ovi radovi pojavili, u petoj deceniji prošlog stoljeća, Đurđev nije imao u vidu da je u 16 . stoljeću bila povučena odlučujuća cezura koja je istočnu i jugoistočnu Evropu odvela u zaostajanje strukturnom transformacijom, nastankom kapitalističke svjetske privrede u Zapadnoj Evropi . To zaostajanje traje do najnovijeg vremena . Riječ je i o ze- mljama izvan Osmanskog carstva u kojima u 16 . stoljeću jedni istoričari vide “drugo kmetstvo”, drugi govore o “refeudalizaciji”, a treći o “reagrarizaciji društva” . U pitanju je bila bitna regresija i okoštavanje agrarnih struktura . Diskusije o tome vodili su u drugoj polovini dvadesetog stoljeća ekonomisti, 8 privredni istoričari i sociolozi (o novijoj literaturi koja ovaj problem tretira vidi rad Karla Kasera, “Im Schatten der europäischen Weltwirtschaft . Die Verfestigung der Agrarstrukturen und die Peripherisierung Südosteuropas im 16 . Jahrhunderts”, u: Südosteuropa-Fallstudien, 20 . Jahre “Sudosteuro- päische Geschichte” in Graz, Graz 1990, 49-81) . Suprotno Braudelu, koji je političko i ekonomsko opadanje evropskog dijela osmanskog carstva vidio tek početkom 19 . stoljeća (Egipat i Anado- lija tek trideset godina kasnije), danas je u nauci prilično složno mišljenje da opadanje osmanskog carstva počinje već u drugoj polovini 16 . stoljeća . L . S . Stavrianos smatra da su se sredinom 16 . stoljeća zapadna Evropa i Osmansko carstvo nalazili na istom nivou razvoja, ali je u relativno kratkom vremenu Osmansko carstvo zaostalo i ostalo statično zbog dinamike kapi- talističkog razvoja na zapadu (L . S . Stavrianos, “The Balkans since 1453”, New York 1958) . Ernst Werner je smatrao da je regresija počela još u 15 . stoljeću, pa je militantni osmanski feudalizam zamijenio zreli balkanski feu- dalizam koga je dijelom konzervirao, a dijelom
Recommended publications
  • Montenegro's Tribal Legacy
    WARNING! The views expressed in FMSO publications and reports are those of the authors and do not necessarily represent the official policy or position of the Department of the Army, Department of Defense, or the U.S. Government. Montenegro's Tribal Legacy by Major Steven C. Calhoun, US Army Foreign Military Studies Office, Fort Leavenworth, KS. This article appeared in Military Review July-August 2000 The mentality of our people is still very patriarchal. Here the knife, revenge and a tribal (plemenski) system exist as nowhere else.1 The whole country is interconnected and almost everyone knows everyone else. Montenegro is nothing but a large family—all of this augurs nothing good. —Mihajlo Dedejic2 When the military receives an order to deploy into a particular area, planners focus on the terrain so the military can use the ground to its advantage. Montenegro provides an abundance of terrain to study, and it is apparent from the rugged karst topography how this tiny republic received its moniker—the Black Mountain. The territory of Montenegro borders Croatia, Bosnia- Herzegovina, Serbia and Albania and is about the size of Connecticut. Together with the much larger republic of Serbia, Montenegro makes up the current Federal Republic of Yugoslavia (FRY). But the jagged terrain of Montenegro is only part of the military equation. Montenegro has a complex, multilayered society in which tribe and clan can still influence attitudes and loyalties. Misunderstanding tribal dynamics can lead a mission to failure. Russian misunderstanding of tribal and clan influence led to unsuccessful interventions in Afghanistan and Chechnya.3 In Afghanistan, the rural population's tribal organization facilitated their initial resistance to the Soviets.
    [Show full text]
  • ODLUKU O Izboru Pravnih Lica Za Poslove Iz Programa Mera Zdravstvene Zaštite Životinja Za Period 2014–2016
    Na osnovu člana 53. stav 5. Zakona o veterinarstvu („Službeni glasnik RS”, br. 91/05, 30/10, 93/12), Ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede donosi ODLUKU o izboru pravnih lica za poslove iz Programa mera zdravstvene zaštite životinja za period 2014–2016. godine Poslovi iz Programa mera za period 2014–2016. godine, koji su utvrđeni kao poslovi od javnog interesa, ustupaju se sledećim pravnim licima: Grad Beograd 1. VS „Tika Vet” Mladenovac Rabrovac, Jagnjilo, Markovac Amerić, Beljevac, Velika Ivanča, Velika Krsna, Vlaška, Granice, Dubona, Kovačevac, Koraćica, Mala Vrbica, 2. VS „Mladenovac” Mladenovac Međulužje, Mladenovac, selo Mladenovac, Pružatovac, Rajkovac, Senaja, Crkvine, Šepšin Baljevac, Brović, Vukićevica, Grabovac, Draževac, VS „Aćimović– 3. Obrenovac Zabrežje, Jasenak, Konatica, LJubinić, Mislođin, Piroman, Obrenovac” Poljane, Stubline, Trstenica Belo Polje, Brgulice, Veliko Polje, Dren, Zvečka, Krtinska, 4. VS „Dr Kostić” Obrenovac Orašac, Ratari, Rvati, Skela, Ušće, Urovci 5. VS „Simbiosis Vet” Obrenovac Obrenovac, Barič, Mala Moštanica 6. VS „Nutrivet” Grocka Begaljica, Pudarci, Dražanj Umčari, Boleč, Brestovik, Vinča, Grocka, Živkovac, 7. VS „Grocka” Grocka Zaklopača, Kaluđerica, Kamendo, Leštane, Pudraci, Ritopek Baroševac, Prkosava, Rudovci, Strmovo, Mali Crljeni, 8. VS „Arnika Veterina” Lazarevac Kruševica, Trbušnica, Bistrica, Dren Vrbovno, Stepojevac, Leskovac, Sokolovo, Cvetovac, 9. VS „Artmedika Vet” Lazarevac Vreoci, Veliki Crljeni, Junkovac, Arapovac, Sakulja Lazarevac, Šopić, Barzilovica, Brajkovac, Čibutkovica, VS „Alfa Vet CO 10. Lazarevac Dudovica, Lukovica, Medoševac, Mirosaljci, Zeoke, Petka, 2007” Stubica, Šušnjar, Županjac, Burovo 11. VS „Ardis Vet” Sopot Slatina, Dučina, Rogača, Sibnica, Drlupa 12. VS „Uniprim Vet” Barajevo Arnajevo, Rožanci, Beljina, Boždarevac, Manić 13. VS „Vidra-Vet” Surčin Bečmen, Petrovčić, Novi Beograd, Bežanija Surčin Surčin, Dobanovci, Boljevci, Jakovo, Progar 14.
    [Show full text]
  • BOSNA. PODATCI O ZEMLJOPISU I POVIESTI BOSNE I HERCEGOVINE Sa Slikama U Tekstu
    Vjekoslav Klaić BOSNA ©MH 2010. Vjekoslav Klaić BOSNA ©MH 2010. Vjekoslav Klaić BOSNA ©MH 2010. Vjekoslav Klaić BOSNA ©MH 2010. USPOMENI I. FR. JUKIĆA PRVOGA BUDIOCA NARODNE SVIESTI u B O S N I. Vjekoslav Klaić BOSNA ©MH 2010. Vjekoslav Klaić BOSNA ©MH 2010. PREDGOVOR IVad mi je odbor „Matice Hrvatske" u srpnju ove godine povjerio, da napišem zemljopis i poviest Bosne za hrvatsko obćinstvo, najvećom se voljom prihvatili posla, i to tim radje, što je već punih sedam godina upravo Bosna bila najmilijim predmetom mojih privatnih studija. Naumili napisati djelo, gdje bi najveći trud uložio u samu poviest te liepe hrvatske zemlje, i to na temelju mnogobrojnih novijih izvora, što jih izdadoše Miklošić, Pucić, Šafafik, Theiner, Rački, Ljubić, Makušev i neki magjarski historici. Nadao sam se, da ću u ovom djelu koješta dopuniti, što bijaše nepoznato starijim piscem o Bosni, kanoti Schimeku, Engelu i Jukiću, a možda štogod i izpraviti, što su jedno­ strano shvatili neki noviji povjestnici, a napose Rus MajkoAL Ciela knjiga imala je iznositi 15 štampanih tabaka. Pišuć medjutim knjigu započeli geografijom, a ta se preko moje volje tako raztegnu, da mi napokon neostade ni vremena ni prostora za samu historiju. U toj me ne­ volji pomogne odbor „Matice Hrvatske" odredivši, da se za ovu godinu kano prvi svezak izdade samo zemljopis Bosne; a poviest Bosne da napišem nešto obsežnije za buduću godinu, te će se ovaj dio mojega rukopisa izdati kano drugi svezak djela o Bosni. Pri sastavljanju zemljopisa Bosne uzeli si za temelj slično djelce neumornoga franjevca I. Fr. Jukića, koje je doduše već pred četvrt stoljeća svj tlo ugledalo, ali ipak i danas još mnogo vriedi.
    [Show full text]
  • Karadağ Beyi Durad Crnojevic'in Teftiş Defteri (1492)
    Karadağ Beyi Durad Crnojevic’in Teftiş Defteri (1497) Feridun M. Emecen* The Teftiş Register (1497) of Đurađ Crnojević, Bey/Lord of Montenegro Abstract The Crnojević family was an important political entity among the lords of the Principality of Zeta. Their connection with the Ottomans is a typical example of patronage and hegemony processes. There are numerous studies related to this fam- ily, many of which include information derived from Ottoman sources and archives. However, newly discovered ahkam and teftiş registers dating back to the reign of Beyazid II provide until now unnoticed information about the family. This article publishes and evaluates a part of the Teftiş Register in which the land possessions of Đurađ Crnojević were recorded. He took refuge in Venice during the Ottoman- Venetian conflict in the period of Beyazid II and later appealed to the Ottomans in order to reclaim his former lands. However, the Ottoman administration granted him a timar estate in Anatolia. He left his country in 1496. These registers are also significant because they involve new-found information about the Crnojević family which played a prominent role in the history of Montenegro. Keywords: Lords of Zeta, Montenegro, Crnojević, Teftiş Register, Tahrir Register. Osmanlıların Balkanlara geçtikten sonra uyguladıkları siyaset içinde mahalli hanedanları doğrudan ortadan kaldırma yanında onları kendilerine tabi kılma veya himaye altında bir süre için dahi olsa mevcudiyetlerini korumalarını sağlama anlayışları öne çıkar. XV. yüzyıla ait tahrir kayıtları genellikle istimalet siyaseti çer- çevesinde dillendirilen bu kabil uygulamaların mahiyeti hakkında son derece belir- leyicidir. Hayli “geçişken” bir idari tasarruf dahilinde mahalli hanedanların zaman içinde temessülleri temin edilerek doğrudan sert bir hakimiyetin ortaya çıkaracağı tepkiler nispeten dengelenmiş, bunların bir bölümü Osmanlı sisteminin çarkları * İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi.
    [Show full text]
  • Slu@Beni List Grada Kraqeva
    SLU@BENI LIST GRADA KRAQEVA GODINA XLIII - BROJ 20 - KRAQEVO - 17. SEPTEMBAR 2010. GODINE AKT GRADSKOG VE]A wawe posledica odrowavawa obale reke GRADA KRAQEVA Ibar i uru{avawa porodi~ne stambene ku}e Gospavi} Milana iz Kraqeva, Ulica Kara- |or|eva broj 83/2 i izgradwe novog stambe- 325. nog objekta Gospavi} Milana na kat. parc. broj 886 KO Kraqevo, na osnovu Zakqu~aka Gradskog ve}a grada Kraqeva, broj: 06- Na osnovu ~lana 58. stav 2. i ~lana 69. 274/2010-II od 08.09.2010. godine, broj: 06- Zakona o buxetskom sistemu („Slu`beni 240/2010-II od 03.09.2010. godine i broj: 06- glasnik RS“, broj 54/09), ~lana 46. stav 2. i 204/2010-II od 22.06.2010. godine, Izve{taja ~lana 66. stav 5. Zakona o lokalnoj samou- o proceni {tete Gradskog {taba civilne pravi („Slu`beni glasnik RS“, broj 129/07), za{tite, broj: 306-17/10 od 21.06.2010. godi- ~lana 63. ta~ka 2, ~lana 87. stav 3. i ~lana ne i predloga Odeqewa za urbanizam, gra|e- 121. stav 1. Statuta grada Kraqeva („Slu- vinarstvo i stambeno-komunalne delatno- `beni list grada Kraqeva“, broj 4/08), ~la- sti Gradske uprave grada Kraqeva, broj: na 3, ~lana 13. i ~lana 24. Odluke o buxetu 227/2010-6 od 11.08.2010. godine. grada Kraqeva za 2010. godinu („Slu`beni Sredstva na ime pomo}i za sanirawe po- list grada Kraqeva“, broj 24/09) i ~lana sledica materijalne {tete nastale na stam- 192. Zakona o op{tem upravnom postupku benom objektu Gospavi} Milana iz Kraqeva, („Slu`beni list SRJ“, broj 33/97 i 31/01 i usled poplave od 20.04.2010.
    [Show full text]
  • Old Rascia) and Old Herzegovina During Ottoman Rule
    UDC 930.85(4–12) ISSN 0350–7653 SERBIAN ACADEMY OF SCIENCES AND ARTS INSTITUTE FOR BALKAN STUDIES BALCANICA XLVI ANNUAL OF THE INSTITUTE FOR BALKAN STUDIES Editor-in-Chief DUŠAN T. BATAKOVIĆ Director of the Institute for Balkan Studies SASA Editorial Board JEAN-PAUL BLED (Paris), LJUBOMIR MAKSIMOVIĆ, ZORAN MILUTINOVIĆ (London), DANICA POPOVIĆ, BILJANA SIKIMIĆ, SPIRIDON SFETAS (Thessaloniki), GABRIELLA SCHUBERT (Jena), NIKOLA TASIĆ, SVETLANA M. TOLSTAJA (Moscow) BELGRADE 2015 Radenko Šćekić DOI: 10.2298/BALC1546079S Original scholarly work Žarko Leković http://www.balcanica.rs Historical Institute of Montenegro Podgorica Marijan Premović Faculty of Philosophy Nikšić Political Developments and Unrests in Stara Raška (Old Rascia) and Old Herzegovina during Ottoman Rule Abstract: During the centuries of Ottoman rule the Tara and Lim river valleys (or Potarje and Polimlje respectively), the Pešter Plateau and Old Herzegovina saw much turbulence, wars, rebellions, population migrations. This chaotic situation was combined with the arbitrary and repressive conduct of local Ottoman feudal lords. Migrations, interethnic contacts and mixing of populations as well as an intensified Islamization process caused by a number of factors greatly complicated the situation. Albanian northward penetration along the Lim and into Pešter as well as the expan- sion of the Vasojevići tribe into the Upper Lim valley added to the complexity of the ethnic and demographic picture of the region. Perpetual rebellions against the Otto- man occupation eventually led to the liberation of the Serbian Orthodox population of these areas. Keywords: Stara Raška (Old Rascia), Brda (Highlands), Old Herzegovina, Ottoman Empire, rebellions, migrations Introduction or the sake of clarity let us first define some terms used in this article.
    [Show full text]
  • The Emergence of Weak, Despotic and Inclusive States∗
    The Emergence of Weak, Despotic and Inclusive States∗ Daron Acemogluy James A. Robinsonz May 30, 2018 Abstract Societies under similar geographic and economic conditions and subject to similar external influ- ences nonetheless develop very different types of states. At one extreme are weak states with little capacity and ability to regulate economic or social relations. At the other are despotic states which dominate civil society. Yet there are others which are locked into an ongoing competition with civil society and it is these, not the despotic ones, that develop the greatest capacity. We develop a model of political competition between state (controlled by a ruler or a group of elites) and civil society (representing non-elite citizens), where both players can invest to increase their power. The model leads to different types of steady states depending on initial conditions. One type of steady state, corresponding to a weak state, emerges when civil society is strong relative to the state (e.g., having developed social norms limiting political hierarchy). Another type of steady state, corresponding to a despotic state, originates from initial conditions where the state is powerful and civil society is weak. A third type of steady state, which we refer to as an inclusive state, emerges when state and civil society are more evenly matched. In this last case, each party has greater incentives to invest to keep up with the other, which undergirds the rise of high-capacity states and societies. Our framework highlights that comparative statics with respect to structural factors such as geography, economic conditions or external threats, are conditional | in the sense that depending on initial conditions they can shift a society into or out of the basin of attraction of the inclusive state.
    [Show full text]
  • Gollobordë (Golo Bordo), Shqipëri
    Fëmijë në fshatin Trebisht. Foto: Aleksandër A. Novik, v. 2010 Redaktorë: Andrea N. Sobolev dhe Aleksandër A. Novik Gollobordë (Golo Bordo), Shqipëri Nga materialet e ekspeditës ballkanike të AShR-së dhe UShSt-P-së në vitet 2008—2010 “NAUKA” Sankt-Peterburg BOTIMET TOENA Tiranë, 2017 AKADEMIA E SHKENCAVE E RUSISË Instituti i Studimeve Linguistike Muzeu i Antropologjisë dhe i Etnografisë “Pjetri i Madh” (Kunstkamera) UNIVERSITETI SHTETËROR I SANKT-PETERBURGUT Fakulteti Filologjik Gollobordë (Golo Bordo), Shqipëri Nga materialet e ekspeditës ballkanike të AShR-së dhe UShSt-P-së në vitet 2008—2010 Redaktorë: Andrea N. Sobolev dhe Aleksandër A. Novik (në bashkëpunim me Maria S. Morozovën) “NAUKA” Sankt-Peterburg BOTIMET TOENA Tiranë, 2017 Përkthim i botimit në rusisht: Голо Бордо (Gollobordë), Албания. Из материалов балканской экспедиции РАН и СПбГУ 2008—2010 гг. / Под редакцией Андрея Н. Соболева и Александра А. Новика. — Санкт-Петербург: Наука; München: Verlag Otto Sagner, 2013. 272 стр.; илл. [19,1 усл. печ. л.]. (Materialien zum Südosteuropasprachatlas / Herausgegeben von Helmut Schaller und Andrej Sobolev. Band 6). ISBN 978-5-02-038322-7 («Наука»); ISBN 978-3- 86688-224-9 (Verlag Otto Sagner). Është përkthyer në shqip nga Ligor Cullufe Recensentë Kandidate e shkencave filologjike Z. K. Shanova (UShSt-P) Kandidat i shkencave filologjike M. L. Kisilier (UShSt-P dhe ISL AShR) Kandidate e shkencave historike N. G. Gollant (MAE AShR) Ekspeditat, punimet dhe botimi i kësaj monografie kolektive janë realizuar me ndihmën e granteve të akorduara
    [Show full text]
  • Pavlovic, Aleksandar (2012) from Traditional to Transitional Texts
    Aleksandar Pavlović From Traditional to Transitional Texts: Montenegrin Oral Tradition and Vuk Karadžić’s Narodne srpske pjesme Supervisors: Dr David Norris, Dr Vladimir Zorić Thesis submitted to the University of Nottingham for the degree of Doctor of Philosophy (PhD) in Southeast European Studies, February 2012 CONTENTS Acknowledgements ……..…………………………………………………………………… 3 Introduction …….......……………………………………………………………………….. 4 Chapter 1. The Concepts of Oral Traditional, Transitional and Nontraditional Texts ……..…...… 56 Chapter 2. Genuine Oral Traditional Songs in Narodne srpske pjesme ……...…………………….. 114 Chapter 3. Transitional Texts about the Battles against Mehmet Pasha .......…………………….... 169 Chapter 4. Between Traditional and Nontraditional Texts: The Songs of Đuro Milutinović .......... 228 Conclusion ………………………………………………………………………………… 261 Bibliography ……………………………………………………………………………… 280 1 ABSTRACT This thesis analyses the influence of literate culture on the corpus of Montenegrin oral epic songs published in Vuk Karadžić’s edition of Narodne srpske pjesme from 1823 to 1833. The Introduction places the research in the scholarly context of the Parry-Lord theory of oral composition, later analyses of transitional texts that contain both oral traditional and literary characteristics, and recent interest in the entire process of transcription, edition and publication of songs belonging to the oral tradition. This is followed by an outline of facts relevant to the social and political history of Montenegro, its epic tradition and earliest
    [Show full text]
  • Plemena U CG | Prezimena U CG Vabić, Baošići, Herceg-Novi
    Program | Uprava | O nama | Reagovanja, pisma... | Plemena u CG | Prezimena u CG V Vabić, Baošići, Herceg-Novi; u Nikšiću Vavis, Podgorica Vavić, u Kruševicama, Herceg-Novi; u Nikšiću Vaga, Herceg-Novi Vagas, i, Kotor 1350. god. Vagner, Herceg-Novi Vadić, Herceg-Novi, po nahočetu Vadotić, Podgorica Vadjon, Berane i Budva Vajat, Nikšić Vajdić, Herceg-Novi Vajzović, Pljevlja 1854. god. Vajmeš, u Šekularima (Vasojevići) Vajmeši u Šekularima (Gornji Vasojevići) su Drobnjaci! Vajmeši i Babići su Ćetkovi potomci. Vajmeši su: Pantovići sa ogrankom Aleksići (prezime), Markovići, Ivovići, Milunovići, Devići, Miloševići sa Nedovićima, Radoševići i Đorđijevići. Vajmeši su i Stijovići (Brunčevići, Brunci) koji su ranije živjeli u Budimlji. Babići su: Babići, Đorovići, Tomovići i Mlađenovići. Slave Đurđevdan, a prislužuju sv. Iliju. Ovim bratstvima su rod Asovići iz Donje Ržanice i Šekularci iz Gornjih Sela. Izvor/ prenijeto iz knjiga: Blaža Ralevića – Kaludra 1676 – 1976, Beograd 1976, i Mirka Raičevića – Gornja sela, naselja i stanovništvo, Beograd 1994. Vajner, Kotor Vakleš, u Kotoru Vaknituki, Kotor Vala, Herceg-Novi Valac Gornjevuk, predak bratstva Gornjevuka u Dobrskom Selu Valengino, Herceg-Novi Valentin, Ulcinj Valentinović, Kotor 1534. god. Valentinčić, Kotor Valenčić, Kotor Valeri, Budva Valetić, Herceg-Novi Vales, Kotor Valijero, Kotor Valosenjori, u Šasu (Ulcinj) Valčić, Kotor; Budva Valšić, Kotor Valjato, u Baošićima, Herceg-Novi Valjari, rod u selu Bioskoj u Užičkoj Crnoj Gori Vamović, Bes, uz Skadarsko jezero, porijeklom su iz Bratonožića Vanacek, Kotor Vandup, kod Mojkovca Vanđević, u Kotoru iz Crne Gore Vanid, Herceg-Novi Vanis, vidi: Vano Vano = Vanis, Bar Vancek, Kotor Vaporić, Kotor Varaga, u Potarju (Mojkovac), potomci su saskih rudara iz 13. v. Varagić = Verović, iz limske doline preselili se oko 1700.
    [Show full text]
  • Spisak Naselja
    Spisak naselja CRNA GORA ZAVOD ZA STATISTIKU SPISAK NASELJA 1 Zavod za statistiku Crne Gore MONSTAT Spisak naselja ŠIFRA NASELJA NAZIV NASELJA ŠIFRA OPŠTINE OPŠTINE 203564 Andrijevica 20222 Andrijevica 203572 Andželati 20222 Andrijevica 203637 Božići 20222 Andrijevica 203645 Bojovići 20222 Andrijevica 203742 Gnjili Potok 20222 Andrijevica 203807 Gračanica 20222 Andrijevica 203904 Dulipolje 20222 Andrijevica 203912 Đulići 20222 Andrijevica 203939 Zabrđe 20222 Andrijevica 204013 Jošanica 20222 Andrijevica 204048 Košutići 20222 Andrijevica 204056 Kralje 20222 Andrijevica 204099 Kuti 20222 Andrijevica 204145 Gornje Luge 20222 Andrijevica 204188 Rijeka Marsenića 20222 Andrijevica 204226 Oblo Brdo 20222 Andrijevica 204331 Prisoja 20222 Andrijevica 204404 Seoca 20222 Andrijevica 204412 Sjenožeta 20222 Andrijevica 204447 Slatina 20222 Andrijevica 204455 Trepča 20222 Andrijevica 204471 Trešnjevo 20222 Andrijevica 204501 Ulotina 20222 Andrijevica 204510 Cecuni 20222 Andrijevica 200018 Arbnež 20010 Bar 200026 Bar 20010 Bar 200034 Bartula 20010 Bar 200042 Besa 20010 Bar 200069 Bjeliši 20010 Bar 200077 Bobovište 20010 Bar 200085 Boljevići 20010 Bar 200093 Braćeni 20010 Bar 200107 Brijege 20010 Bar 200115 Brca 20010 Bar 200123 Bukovik 20010 Bar 200131 Burtaiši 20010 Bar 200140 Velembusi 20010 Bar 200158 Veliki Mikulići 20010 Bar 200166 Veliki Ostros 20010 Bar 200174 Velja Gorana 20010 Bar 200182 Velje Selo 20010 Bar 200204 Virpazar 20010 Bar 200212 Gluhi Do 20010 Bar 200239 Godinje 20010 Bar 200247 Gornja Briska 20010 Bar 2 Zavod za statistiku Crne
    [Show full text]
  • Spisak Gradova U Republici Srbiji
    Redni broj Naseljeno mesto Katastarska opština 123 1. Valjevo Babina Luka Babina Luka Balinoviæ Balinoviæ Baèevci Baèevci Beliæ Beliæ Beloševac Beloševac Beomueviæ Beomueviæ Blizonje Blizonje Bobova Bobova Bogatiæ Bogatiæ Brangoviæ Brangoviæ Brankovina Brankovina Brezovica Brezovica Bujaèiæ Bujaèiæ Valjevo Valjevo Veselinovac Veselinovac Vlašèiæ Vlašèiæ Vragoèanica Vragoèanica Vujinovaèa Vujinovaèa Gola Glava Gola Glava Gornja Bukovica Gornja Bukovica Gornja Grabovica Grabovica Grabovica Gornje Leskovice Gornje Leskovice Deguriæ Deguriæ Divci Divci Divèibare Divèibare Donja Bukovica Donja Bukovica Donje Leskovice Donje Leskovice Draèiæ Draèiæ Dupljaj Dupljaj abari abari Zabrdica Zabrdica Zarube Zarube Zlatariæ Zlatariæ Jovanja Jasenica Jasenica Joševa Joševa Kamenica Kamenica Klanica Klanica Klinci Klinci Kovaèice Kovaèice Kozlièiæ Kozlièiæ Jazovik Kotešica Kotešica Kunice Kunice Leliæ Leliæ Redni broj Naseljeno mesto Katastarska opština 123 Loznica Loznica Lukavac Lukavac Majinoviæ Majinoviæ Milièinica Milièinica Mrèiæ Mrèiæ Oglaðenovac Oglaðenovac Osladiæ Osladiæ Paklje Paklje Paune Paune Petnica Petnica Popuèke Popuèke Goriæ Prijezdiæ Prijezdiæ Prièeviæ Prièeviæ Rabas Rabas Ravnje Ravnje Raðevo Selo Raðevo Selo Rebelj Rebelj Mijaèi Rovni Rovni Sandalj Sandalj Sedlari Sedlari Sitarice Sitarice Sovaè Sovaè Stanina Reka Stanina Reka Stapar Stapar Strmna Gora Strmna Gora Stubo Stubo Suvodanje Suvodanje Sušica Sušica Taor Taor Tubraviæ Tubraviæ Tupanci Tupanci 2. Vranje Aleksandrovac Aleksandrovac Babina Poljana Babina Poljana Barbarušnice
    [Show full text]