ALEMANA GERMAN, ALEMÁN, ALLEMAND
Language family: Indo-European, Germanic, West, High German, German, Middle German, East Middle German.
Language codes:
ISO 639-1 ISO 639-2 de ger (ISO 639-2/B) deu (ISO 639-2/T)
- Variously:
- ISO 639-3
deu – Standard German gmh – Middle High german goh – Old High German gct – Aleman Coloniero bar – Austro-Bavarian cim – Cimbrian geh – Hutterite German kksh – Kölsch nds – Low German sli – Lower Silesian ltz – Luxembourgish vmf – Main-Franconian mhn – Mócheno pfl – Palatinate German pdc – Pennsylvania German pdt – Plautdietsch swg – Swabian German gsw – Swiss German uln – Unserdeutssch sxu – Upper Saxon wae – Walser German wep – Westphalian
Glotolog: high1287. Linguasphere: [show] Beste izen batzuk (autoglotonimoa: Deutsch).
deutsch alt german, standard [GER]. german, standard [GER] hizk. Alemania; baita AEB, Arabiar Emirerri Batuak, Argentina, Australia, Austria, Belgika, Bolivia, Bosnia-Herzegovina, Brasil, Danimarka, Ekuador, Errumania, Errusia (Europa), Eslovakia, Eslovenia, Estonia, Filipinak, Finlandia, Frantzia, Hegoafrika, Hungaria, Italia, Kanada, Kazakhstan, Kirgizistan, Liechtenstein, Luxenburgo, Moldavia, Namibia, Paraguai, Polonia, Puerto Rico, Suitza, Tajikistan, Uzbekistan, Txekiar Errepublika, Txile, Ukraina eta Uruguain ere. Dialektoa: erzgebirgisch. Hizkuntza eskualde erlazionatuenak dira Bavarian, Schwäbisch, Allemannisch, Mainfränkisch, Hessisch, Palatinian, Rheinfränkisch, Westfälisch, Saxonian, Thuringian, Brandenburgisch eta Low saxon. Aldaera asko ez dira ulerkorrak beren artean.
high german alt german, standard [GER]. hochdeutsch alt german, standard [GER].
ALEMANIA
german, standard (deutsch, hochdeutsch, high german) [GER] 75.300.000 hiztun (1990). Herrialde gustietako populazio osoa 100.000.000 lehen hizkuntzatzat dutenak (1999, WA); 128,000.000 barne eginik 2. hizkuntzatzat dutenak (1999, WA). Halaber mintzatua beste 40 herrialdetan ere, hauen artean AEB, Arabiar Emirerri Batuak, Argentina, Australia, Austria, Belgika, Bolivia, Bosnia-Herzegovina, Brasil, Danimarka, Ekuador, Errumania, Errusia (Europa), Eslovakia, Eslovenia, Estonia, Filipinak, Finlandia, Frantzia, Hegoafrika, Hungaria, Italia, Kanada, Kazakhstan, Kirgizistan, Liechtenstein, Luxenburgo, Moldavia, Namibia, Paraguai, Polonia, Puerto Rico, Suitza, Tajikistan, Uzbekistan, Txekiar Errepublika, Txile, Ukraina eta Uruguain. Indo-European, Germanic, West, High German, German, Middle German, East Middle German. Dialektoa: erzgebirgisch. Hizkuntz eskualde erlazionatuenak dira Bavarian, Schwäbisch, Allemannisch, Mainfränkisch, Hessisch, Palatinian, Rheinfränkisch, Wetsfälisch, Saxonian,Thuringian, Brandenburgisch eta Low Saxon. Aldaera asko ez dira batere ulergarriak beren artean. Aleman estandarra da Goi Aleman aldaera bat, Saxoniakoaren garapena, XVI. eta XVII. mendeetan idazkera estandar bihurtzeko onespen handia irabazi zuena. Goi Alemanak adierazten ditu Rhin Garaiko dialektoak eta hizkuntzak. % 60ko antz lexikala ingelesarekin, % 29koa frantsesarekin. Hizkuntza nazionala, hiztegia, gramatika; poesia, egunkariak, irrati-emakizunak, filmak, TB, bideoak.
LIECHTENSTEIN
german, standard [GER] Indo-European, Germanic, West, High German, German, Middle German, East Middle German. Hainbat dialekto aleman. Hizkuntza nazionala. Ikus sarrera nagusia Alemanian.
LUXENBURGO
german, standard [GER] 9.200 edo gehiago hiztun (1993, Johnstone). Indo-European, Germanic, West, High German, German, Middle German, East Middle German. Industriako langileek eta landatar herriak 2. hizkuntzatzat erabilia. Eskolan 2. hizkuntza bezala irakasten da. Hizkuntza nazionala. Ikus sarrera nagusia Alemanian.
SUITZA
german, standard [GER] Indo-European, Germanic, West, High German, German, Middle German, East Middle German. Gutxik dute ama hizkuntza. Hizkuntza ofiziala. Hezkuntzan erabiltzen den hizkuntza nagusia Schwyzerdütsch-(german) eskualdean eta rheto-romansch mintzaira eskualdean. Ikus sarrera nagusia Alemanian.
TXEKIAR ERREPUBLIKA
german, standard [GER] 50.000 hiztun (1998). Erzgebirge-n, Txekiar Errepublikaren muga ondoan. Indo-European, Germanic, West, High German, German, Middle German, East Middle German. Dialektoa: erzgebirgisch. Elebitasuna txekierarekin. Ikus sarrera nagusia Alemanian.
Hizkuntza / lengua: alemana / german / alemán / allemand. Hiztunak / hablantes (2001): 94.200.000 eta beste milioi batzuk bigarren hizkuntzatzat dutenak (Rafael del Moral).
Herrialdea / país: Alemania (74.960.000), Austria (7.500.000), Suiza (4.560.000), Frantzia (1.510.000), AEB (1.800.000), Brasil (900.000), Polonia (500.000), Kanada (480.000), Kzajstan (470.000), Errusia (350.000), Italia (310.000), Argentina (300.000), Australia (110.000), Belgika (100.000).
HISTORIA. Germaniar familiako mendebaldeko adarreko indoeuropar hizkuntza, holandera, yidisa eta afrikaansaren senidea. Alemanak beren buruari deutch deitzen diote. Eslaviar hiztunek nemec deitzen diete, hots, “gure hizkuntza mintzatzen ez dutenak” (errusieraz nenienski esaten da alemana). XIV. mendera arte latina izan zen Inperio sakro erromatar germaniarrraren dokumentu idatzietako hizkuntza ofiziala. Luis IVa enperadorearen erreinaldian (1314-1347), alemana onartu zen gorteko dokumentuen hizkuntzatzat eta hizkuntza ofizialtzat udaletan eta baita Saxonia eta Meissengo gorteetan eta Leipzig eta Wittenberg-eko unibertsitateetan ere. 1500ean jada klase kultoen hizkuntza zen eta izaera publikoa zuten dokumentu idatziena ere bai. Martin Lutherrek Biblia itzultzeak asko hedatu zuen. Honela bada, XVII. mendearen hasieran esan daiteke bazegoela idazteko arautegi bat. Gaur duen idazkera XVIII. mendearen erdialdean finkatu zen, baina hala ere idazle aleman askok, hala nola Leibnizek (1646-1716), ia obra guztia latinez idatzi zuten.
HISTORIA. Lengua indoeuropea de la rama occidental de la familia germánica, deutch. Los hablantes de lenguas eslavas los llaman nemec, que significa “no hablantes de nuestra lengua” (alemán se dice nenienski en ruso). Hasta mediados del s. XIV el latín fue la lengua oficial en los documentos escritos del sacro Imperio romano germánico. En el reinado del emperador Luis IV (1314-1347), el alemán se adoptó como la lengua de los documentos de la corte, como lengua oficial en muchos ayuntamientos también en las cortes de Sajonia Meissen. en las universidades de Leipzig Wittenberg. En 1500 ya era la lengua de las clases cultas de los documentos escritos de uso público. La traducción de la Biblia de Martín Lutero contribuyó su extensión. Así, principios del s. XVII se puede hablar de una norma escrita. Su forma actual no se consolida hasta mediados del s. XVIII, lo que no impide que durante tal periodo muchos
- a
- la que también pertenecen el holandés, el yídis
- y
- el afrikaans. Los alemanes se llaman
- a
- sí mismos
- y
- y
- y
1898an adituen batzorde batek ahoskatzeko arautegi bat erredaktatu zuen, Deutsche Buhnenaussprache (Gaurko ahoskera alemana), normalean ontzat emana. XX. m.aren hasieran hainbat idaztarau aurkitzen ziren. 1901ean ortografia batzeko asmoz nazioarteko konferentzia bat bildu zen.
- y
- y
- a
aescritores alemanes, como Leibniz (1646-1716) escribieran en latín casi toda su obra. En 1898 una comisión de expertos redacta las normas de pronunciación, Deutsche Buhnenaussprache (Pronunciación alemana actual), que fueron generalmente bien acogidas. principios del s. XX existían todavía varias normas escritas. En 1901 se reúne una conferencia internacional con la intención de unificar la ortografía.
A
Hainbat germano-hiztun talde ezberdin bereiz daitezke klarki: suaboak, saxoiak, austriarrak eta suitzarrak. Germaniko okzidentalaren mintzaera ezberdinak normalean goi-alemana eta behe-alemana dira, “2. mutazio kontsonantikoa” (II Lautverschiebung) delakoaren arabera banatuak.
- Se pueden distinguir con claridad los diferentes grupos germano-hablantes: suabos, sajones, austriacos
- y
- suizos.
- Las diferentes hablas del germánico occidental se dividen tradicionalmente en alto
- y
- bajo alemán, de acuerdo con el fenómeno de la “2ª mutación consonántica” (II
Lehen testu alemanak VIII. m.koak dira: latindar eskuizkribuetako glosa batzuk eta poema epiko bateko hainbat lerro. Europaren erdialdean eragin eta prestigio handiak ditu. Afrikan garai batean izan zituen kolonia zaharretan apenas duen eraginik: Togo, Kamerun, Ruanda eta Namibian. Italieraz tedesco da aleman gentilizioa adierazteko. Haren jatorria theodiscus Erdi Aroko latinean du, hizkuntza germaniko batean, *þiudiskaz (herrikoa, herritarra) proto-
Lautverschiebung).
Los primeros textos en alemán datan del s. VIII: se trata de algunas glosas de manuscritos latinos, Grande es su influencia prestigio en Europa central. Apenas quedan restos de su influencia en las antiguas colonias africanas: Togo, Camerún, Ruanda
- y
- unas cuantas líneas de un poema épico.
- y
- y
- Namibia.
germanikoan, hots, *þeudō (herria) testatua). Annolied (Annoren edo san Annoren eresia) biko errimadunetan konposaturiko obra bat da, 1077 eta 1081 urteen artean Sigburgueko Michaelsberg abadian monje Tedesco es el término italiano para expresar el gentilicio alemán. Su origen deriva del latín medieval theodiscus, de una lengua germánica, del proto-germánico *þiudiskaz (del
- +
- *-iscaz (“-ish, -ic, -al”). Ingelesezko forma zaharra þéodisc da, goi alemanaren forma zaharra diustic (1090ean Annolied-en
- batek idatzia.
- pueblo, popular, vernacular), de *þeudō (pueblo)
Annolied). Annolied (“Cantar de Anno de san Annón) es una obra en pareados en alto alemán medio compuesta por un monge de la abadía de Michaelsberg en Sigburgo entre 1077 1081.
- +
- *-iscaz (“-ish, -ic, -al”). La forma del antiguo inglés es þéodisc, la forma antigua del alto alemán es diustic (atestado ca. 1090 en
oy
HIZKUNTZA. Ezaugarri nagusiak.
Fonetika. A) Fonetika eta ortografia oso errazak ditu, baina gramatika zaila, zailtasun sintaktikoa. B)
u
eta
o
labializatu egiten dira,
u
[ü] bezala eta
o
- [ö] bezala
- LENGUA. Principales características.
Fonética. A) Su fonética ortografía son fáciles, pero sus dificultades están en la gramática, en la complicación sintáctica. B) Se caracteriza por la labialización de la como [ü]) de la (pronunciada [ö]; por la pronunciación tensa de las vocales largas la relajación de las breves. En las palabras tomadas del francés, que son numerosas, las ozena da bokal aurrean eta bokal artean. D) Azentu nagusia hitzaren lehen silabak vocales se nasalizan. C) En cuanto las consonantes, se caracteriza por la articulación linguogutural de la r; el ensordecimiento de las consonantes finales b, d, g, en p, t, k, respectivamente; la aparición de las africadas pf ts; por la pronunciación de la grafía letra como labiodental sonora v, de la letra como labiodental sorda f. La es sonora ante vocal en posición intervocálica. D) El acento principal recae en la primera sílaba de la palabra. En las combinaciones verbales es la raíz no el prefijo la sílaba que cuenta ahoskatuz; bokal luzeak era tentsoan ahoskatzen dira eta laburrak erlaxatuz. Frantsesetik hartutako hitzetan -asko dira oso- bokalak sudurkaritu egiten dira. C) Kontsonanteei buruz, nabarmentzen dira fonemaren ahoskera mihi-guturala egitea; amaierako b, d, hurrenez hurren p, t, gortzea; pf eta ts afrikatuak agertzea eta fonema ezpain-horzkari ozen ahoskatzea eta letra ezpain-horzkari gor ahoskatzea. y
u
(pronunciada
- r
- g
- k
- w
y
o
y
- v
- v
- f
- s
a
- hartzen du. Aditz konbinazioetan erroa da eta ez aurrizkia azentuan agintzen duen silaba.
- y
- y
- o
w
y
- v
- s
- y
- y
para el acento.
Morfosintaxis. A) Dispone de
- 3
- géneros (masculino, femenino
- y
- neutro) sin reglas para atribuirlos
- a
- unas
- u
- otras palabras;
- 2
- números (singular
- y
- plural)
- y
- 4
- casos (nominativo,
- Morfosintaxia. A) Hiru genero ditu (maskulinoa, femeninoa eta neutroa) eta araurik ez generoa hitzei aplikatzeko;
- 2
- numero (singularra eta plurala) eta
- 4
- kasu
- acusativo, genitivo
la conjugación verbal como para la variación del grupo nominal, se identifican con más facilidad las partes de la oración que en el caso de otras lenguas menos flexivas. Una dificultad añadida para los extranjeros es la existencia de dobletes en verbos como poder deber, según tengan un sentido físico moral: Puedo salir: können; tengo permiso para salir: dürfen. C) Para crear palabras nuevas el alemán emplea la composición como procedimiento puede encadenar dos más palabras plenas, añadir prefijos derivar con técnico. E) Los 10 primeros números en
- y
- dativo) que sirven para declinar los sustantivos
- y
- también los adjetivos calificativos. B) Como posee un rico sistema de terminaciones gramaticales, tanto para
(nominatiboa, akusatiboa, genitiboa eta datiboa), izenak eta adjektibo kalifikatzaileak deklinatzeko balio dutenak. B) Bai aditzen jokaerarako bai eta izen-multzoen bariaziorako amaiera gramatikalen sistema oso aberatsa duenez, perpausaren zatiak hobeto identifikatzen dira hain malgukariak ez diren hizkuntzetan baino. Atzerritarrentzat zailtasun bat gehiago gertatzen dira aditz-bikoteak hala nola ahal izan edo behar izan, segun esanahi fisikoa ala morala duten. Irten naiteke: können; irtetzeko baimena badut: dürfen. C) Hitz berriak sortzeko alemana konposizioaz baliatzen da eta bi hitz oso edo gehiago katea ditzake, aurrizkiak erantsi edota atzizkiekin sortu: Oberbaumeister, Handelsluftalhrt; Geteilheit; teilbar. D) Lexiko poetiko, filosofiko, zientifiko eta teknikorako bereziki da aberatsa alemana. E) Hona hemen alemanez lehenengo 10 zenbakiak: eins (1), zwei (2), drei (3), vier (4), fünf (5), sechs (6), sieben (7), acht (8), neun (9), zehn (10).
- o
- o
- y
- o
- y
- sufijos: Oberbaumeister, Handelsluftalhrt; Geteilheit; teilbar. D) Es un idioma particularmente rico en el léxico poético, filosófico, científico
- y
alemán son: eins (1), zwei (2), drei (3), vier (4), fünf (5), sechs (6), sieben (7), acht (8), neun (9), zehn (10). Escritura. Alfabeto latino más Ää, Öö, Üü ortográficas si lo comparamos con sus lenguas vecinas, el francés Nacionalsocialista, que concluyó que los trazos se realizaban con mayor rapidez que los góticos. Los libros de aquella escritura son ahora difíciles de leer para los alemanes.
- y
- ß. Todos los sustantivos se escriben con la primera letra en mayúscula, pero aparte de esta originalidad, tiene muy pocas trabas
- o
- el inglés. En 1941 abandonó los caracteres góticos para escribir con los latinos por decisión del gobierno
Idazkera. Latindar alfabetoa gehi Ää, Öö, Üü eta ß. Substantibo guztiak lehenengo letra maiuskularekin idazten dira, baina bitxitasun hau aparte, oso traba ortografiko gutxi ditu inguruko hizkuntzekin alderatuz gero, hala nola frantses edo ingelesarekin. 1941ean abandonatu zituen karaktere gotikoak latindarrekin idazteko, gobernu Nazionalsozialistak hala erabakita, latindar marrak gotikoak baino azkarrago egin zitezkeela ondorioztatu baitzuen. Idazkera gotikoz idatzitako liburuak gaur alemanek nekez irakurri ahal dituzte.
GRAMATIKAK, METODOAK, ESKULIBURUAK
EL IDIOMA ALEMÁN, Nuevo método, Don Camilo Vallés, Tercer curso, AHN, 18x11,5,
100 or., Madrid, Urterik gabe.
EL IDIOMA ALEMÁN, Nuevo método, Don Camilo Vallés, Primer curso, AHN, 18x11,5, 36
or., Madrid, Urterik gabe.
EL IDIOMA ALEMÁN, Nuevo método, Don Camilo Vallés, Primer curso, AHN, 18x11,5, 102
or., Madrid, Urterik gabe. EL IDIOMA ALEMÁN, Nuevo método, 2. edizioa, AHN, Madrid, 1936. EL IDIOMA ALEMÁN, Nuevo método, AHN, (?).
*******
DEUTSCH, Erstes Buch, Berlitz, Paris, 1961.
*******
LES MOTS ALLEMANDS, groupés d’après l’étymologie, Bossert et Beck, 524 or., Paris, Urterik gabe.
LES MOTS ALLEMANDS, groupés d’après le sens, Bossert et Beck, 162 or., Paris, 1908. LES MOTS ALLEMANDS, exercices groupés d’après le sens, Bossert et Beck, 198 or., Paris, Urterik gabe.
*******
EL ALEMÁN SIN ESFUERZO, Assimil, A. Chérel, Paris, MCMLII. EL ALEMÁN SIN ESFUERZO, Assimil, A. Chérel, Paris, 1965.
*******
ALEMÁN-ESPAÑOL, Pequeño diccionario, comprende unas 30.000 voces, Diccionarios ITER, 12,5x9, 628 or., Barcelona, 1940.
*******
DEUTSCH FÜR AUSLÄNDER, Teil 1, Leichte Anfang, Hermann Kessler, Hattingen, 1973. DEUTSCH FÜR AUSLÄNDER, Teil 1a, Leichte Aufgaben, Hermann Kessler, Hattingen, 1973.
DEUTSCH FÜR AUSLÄNDER, Teil 2, Schneller Foprtgang, Hermann Kessler, Hattingen, 1973.
DEUTSCH FÜR AUSLÄNDER, Teil 2a, Kurze Übungen, Hermann Kessler, Hattingen, 1972.
DEUTSCH FÜR AUSLÄNDER, Teil 2b, Kurze Geschichten, Hermann Kessler, Hattingen, 1972.
DEUTSCH FÜR AUSLÄNDER, Teil 3, Deutschlandkunde, Hermann Kessler, Hattingen, 1972.
*******
ÜBUNGSBUCH ZUR DEUTSCHEN GRUNDGRAMMATIK, Stufe 1, Mirton Verlag,
Temeswar 2002, Maria Pink, Auflage 2002, 29x20,5, München, 2002.
ÜBUNGSBUCH ZUR DEUTSCHEN GRUNDGRAMMATIK, Stufe 2, Mirton Verlag,
Temeswar 2003, Maria Pink, Auflage 2002, 29x20,5, München, 2003.
*******
GRAMÁTICA ALEMANA, Clave de los temas, Ollendorff, Eduardo Benot, 155 or., Madrid, 1896.
GRAMÁTICA ALEMANA, Reformado, Ollendorff, Eduardo Benot, 680 or., Madid, 1896.
*******
GRAMÁTICA ALEMANA, Méthode Gaspey- Otto - Sauer, Enrique Ruppert, 19x11,5, 443 or., Heidelberg, 1891.
GRAMÁTICA ALEMANA, Méthode Gaspey- Otto - Sauer, Émile Otto, 15ème édition, 20x13, 474 or., Heidelberg, 1897.
GRAMÁTICA ALEMANA, Méthode Gaspey- Otto - Sauer, Enrique Ruppert, 19x11,5, 474 or., Heidelberg, 1923.
GRAMÁTICA ALEMANA, Método teórico-práctico, Gaspey - Otto - Sauer, Enrique Ruppert eta Ricardo Ruppert, 9. edizioa, 19x11,5, 439 or., Heidelberg, 1938.
GRAMÁTICA SUCINTA DE LA LENGUA ALEMANA, 10. edizioa, Méthode Gaspey -