DOCSLIB.ORG

INSBECTOR Atgofion Plismon Yn Y Gorllewin KEN Gwyllt

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
INSBECTOR Atgofion Plismon Yn Y Gorllewin KEN Gwyllt INSBECTOR Atgofion Plismon yn y Gorllewin KEN Gwyllt KEN LEWIS Hoffai’r awdur ddiolch i deulu Nathaniel Jones a theulu Gruff Jenkins y gof am roi iddo luniau o’r ddau. Diolch hefyd i Mrs Brenda Jones am ei help i gasglu hen luniau o ardal Cwrtnewydd. Argraffi ad cyntaf: 2015 © Hawlfraint Ken Lewis a’r Lolfa Cyf., 2015 Mae hawlfraint ar gynnwys y llyfr hwn ac mae’n anghyfreithlon llungopïo neu atgynhyrchu unrhyw ran ohono trwy unrhyw ddull ac at unrhyw bwrpas (ar wahân i adolygu) heb gytundeb ysgrifenedig y cyhoeddwyr ymlaen llaw Dymuna’r cyhoeddwyr gydnabod cymorth ariannol Cyngor Llyfrau Cymru Llun y clawr: Tim Jones Cynllun y clawr: Y Lolfa Rhif Llyfr Rhyngwladol: 978 1 78461 124 8 Cyhoeddwyd ac argraff wyd yng Nghymru gan Y Lolfa Cyf., Talybont, Ceredigion SY24 5HE gwefan www.ylolfa.com e-bost [email protected] ffôn 01970 832 304 ff acs 832 782 Atgofion Cynnar yn yr Ardal AR 7 EBRILL 1941 y gwelais olau dydd am y tro cyntaf, a hynny o dan law y meddyg Owain Lloyd yn ysbyty Aberystwyth. Roedd hyn cyn adeg y ‘National Health’, ac felly costiodd fy nyfodiad i’r byd 12 gini i’m rhieni, Tom a Getta Lewis – swm a fyddai’n cyfateb i tua £700 heddiw. Ar y pryd roedd fy nhad yn aelod o’r fyddin Brydeinig ac felly roedd oddi cartref am y rhan fwyaf o’m magwraeth gynnar. Tan iddo ddychwelyd o’r fyddin, bu Mam a minnau’n byw gyda’m tad-cu a’m mam- gu yn Bryn View, Cwrtnewydd. Does gen i fawr o gof am fy mam nac ychwaith am fy mam-gu yn ystod cyfnod cynnar fy magwraeth. Mae’n amlwg mai bachgen fy nhad-cu oeddwn i. Roedd ef, Tom Davies, yn fardd gwlad, ac i gofio am fy mhen- blwydd cyntaf fe gyfansoddodd y penillion canlynol: Lythyrgludydd dos yn ebrwydd Ar fyr rybudd dos yn rhwydd A rho hwn i Thomas Kenneth O Bryn View ar ben ei flwydd. Aberystwyth man dy eni Lle prydferthaf yn y byd Ond yn sãn yr afon Feithgen Siglir dy foreol grud. Rwyf yn rhoi fy nymuniadau Gorau fedraf iti’n rhwydd Carwn hefyd dy atgofio Dy fod heddiw’n blentyn blwydd. 5 I NSBECTOR KEN Caret ofyn un dymuniad Dyma fe debygaf i Ai ’run rhai fydd eto’n dathlu Flwyddyn nawr fy mhen-blwydd i? Tñ wedi’i adeiladu gan fy nhad-cu oedd Bryn View, rhyw hanner ffordd rhwng pentrefi gwledig Cwrtnewydd a Gorsgoch, yn ymyl yr enwog ‘Cware Allt Goch’. Fel y sylweddolir, roedd hi’n adeg yr Ail Ryfel Byd ac felly roedd prinder o bopeth – yn cynnwys bwyd – ym mhobman. Roedd hyn hefyd cyn dyfodiad y sewerage scheme a’r Awdurdod Dãr a chyn dyfodiad trydan i’r ardal. Er mwyn hwyluso pethau, roedd gan fy nhad-cu grochan mawr caeedig o dan y graig i ddal y dãr a darddai yno, a phiben yn ymestyn o waelod y crochan yma i dap y tu fewn i’r tñ. Tybiaf fod cynnwys y crochan hwn yn fwy na digon ar gyfer anghenion y teulu. I gael golau yn ystod oriau’r nos defnyddid lampau paraffîn a chanhwyllau. Nid oedd y goleuni yma i fod yn weladwy y tu allan i’r tñ ac felly defnyddid llieiniau du ar bob ffenestr – roedd hon yn rheol a fodolai trwy’r wlad, sef y blackout. Roedd y tñ bach wedi’i leoli ym mhen pella’r ardd yn ymyl y cwt ieir, rhyw chwarter canllath o’r tñ ei hun. Cofiaf yn iawn am y papur a ddefnyddid yno – papur dyddiol wedi’i dorri’n sgwariau, gyda thwll yn nhop pob un a chortyn wedi’i glymu drwy’r tyllau hynny. Byddai’r papur yn hongian ar hoelen yn ymyl y sedd. Yr ochr arall i’r tñ roedd y twlc lle cedwid y mochyn i’w dewhau a’i ladd i fwydo’r teulu. Cofiaf yn iawn am Josh Tanralltgoch yn lladd mochyn drwy ei waedu i farwolaeth yn y sied yn ymyl y tñ. Cofiaf am y creadur wedyn yn cael ei dorri a’i halltu ac yna’i hongian o dan y nenfwd ar reilen nes y byddai ei angen. Rhentai fy nhad-cu dri chae gan y stad leol, yn ogystal â hen dñ a ddefnyddiai i aeafu dwy fuwch. Wrth reswm, byddai’r gwartheg yn pori y tu allan yn ystod tymhorau’r gwanwyn a’r haf, a hefyd am ran o’r hydref, ac yn gaeafu o dan do Cwmfeithgen. Bryd hynny roedd yn ofynnol cael porthiant 6 Atgofi on Cynnar yn yr Ardal iddynt, a gwair i orwedd arno. I sicrhau hyn, câi gwair ei dyfu yn y tri chae a’i dorri ar ddechrau’r haf. Nid oedd sôn bryd hynny am silage, a thybiaf, pe bai unrhyw un wedi awgrymu y fath beth wrtho, y byddai fy nhad-cu wedi dweud eu bod yn wallgof. Cofiaf yn iawn am ddwy fuwch fy nhad-cu, er mai dim ond rhyw dair oed oeddwn ar y pryd. Eu henwau oedd Penwen a Cochen. Rhoddai’r ddwy yma laeth i’r teulu ac fe wnâi fy mam-gu fenyn a chaws ohono. Gwerthai fy nhad-cu y llaeth a oedd dros ben i’r gwasanaeth llaeth lleol. Roedd gennym hefyd ardd gynhwysfawr bob ochr i’r tñ, lle tyfid pob math o lysiau. Gellir gweld felly fod Bryn View, fel pob tyddyn arall yn yr ardal, fwy neu lai yn hunangynhaliol. Roedd fy nhad-cu hefyd yn cael ei gyflogi gan y cyngor sir lleol i edrych ar ôl yr heolydd. Roedd felly yn un o fois y ‘cadach coch’. Gelwid y dynion wrth yr enw hwn am fod y cadach coch a wisgent rownd eu gyddfau yn cael ei ddefnyddio fel fflag bob ochr i’r ardal lle byddent yn gweithio. Roedd ganddynt eu hardaloedd penodedig eu hunain ac fe gymerent falchder mawr mewn edrych ar eu hôl. Er fy mod yn ifanc iawn ar y pryd, cofiaf yn iawn am symudiadau fy nhad-cu ar ddiwrnod lladd gwair. Fe godai gyda’r wawr gan fyned efo’i bladur i dorri’r gwair yn ymyl mynedfa’r caeau gwair. Roedd hyn i sicrhau na fyddai’r un blewyn yn cael ei golli drwy gael ei sathru dan draed y gaseg neu o dan olwynion peiriant lladd gwair Dafydd Evans o fferm Allt Goch. Cofiaf hefyd adeg y cynaeafu, pan fyddai fy mam-gu yn dod â the, brechdanau a theisennau allan i’r gweithwyr. Deuai dros ddwsin o ddynion a gwragedd lleol i’r cae i gynnig help llaw, a byddwn i’n cael rhannu rhai o’r danteithion yn eu cysgod. Wrth feddwl am hyn, medraf hyd heddiw flasu’r bara menyn a’r caws roedd fy mam-gu wedi’i wneud. Heblaw am ei gwaith yn ystod cyfnod y cynhaeaf gwair, nid oes gen i gof arall am fy mam-gu o’m plentyndod cynnar, ond cofiaf yn iawn am bron bopeth roedd fy nhad-cu yn ei wneud. Bu dau faciwî yn aros yn Bryn View, ac er bod dros saith 7 I NSBECTOR KEN deg o flynyddoedd ers hynny, mae’r cysylltiad rhyngom yn parhau hyd heddiw. Hwy oedd yn gyfrifol am ddysgu rhai geiriau Saesneg i mi, yn enwedig y gair ‘down’, y byddwn yn ei ddefnyddio yn weddol aml wrth chwarae ar y siglen roedd fy nhad-cu wedi’i gwneud yn ymyl y tñ. Hyd yma nid wyf wedi sôn am rieni fy nhad, sef fy nhad- cu a’m mam-gu arall, Evan a Gretta Lewis, Pantmorynion, Gorrig, Llandysul. Does gen i fawr o gof o’r naill na’r llall. Tybiaf nad oeddent yn medru dod i’n gweld oherwydd mor anodd oedd hi i deithio yn y cyfnod. Gwn fod Evan Lewis, fel Tom Davies, yn fardd gwlad. Dyma benillion serch a gyfansoddodd i’w ddarpar wraig: O lwybrau’r byd yn gyfan Rwy’n credu nawr nad oes Un lle fel glannau’r Cerdin O’r Gorrig i Dregroes. Er hardded yw’r dyffrynnoedd Ar lannau Teifi lân Gwell ydyw glannau’r Ithan Lle tyfa’r meillion mân. O Gerdin fach anwylaf Wrth fyned ar dy daith Cei gwmni llawer cornant Cyn gweld y moroedd maith. Wrth odre Castell Gwion Yr Ithan ddaw i’th gôl Gan adael ar ei hymdaith Brydferthwch byd ar ôl. Beth wnes erioed yn groes i ti Na elli eto’m caru Fe fuom gynt yn gynnes iawn Pob dydd yn llawn o dlysni. 8 Atgofi on Cynnar yn yr Ardal Gofynnaf nawr it dderbyn hon Rwyf bron â marw o hiraeth. A gaf i eto roi ryw ddydd Fy llaw yn llaw fy ngeneth? A chlymu cwlwm glân o serch Fy annwyl ferch gariadus. Ac eiddo ti fy ngeneth lon Fydd calon Evan Lewis. Roedd yn arferiad yn yr ardal ar y pryd i gynnal cyngherddau lleol i roi cymorth ariannol i dylwyth y milwyr a oedd yn y rhyfel, yn ogystal ag i groesawu’r milwyr hynny yn ôl o’r fyddin. Cantorion, adroddwyr a beirdd gwlad lleol fyddai’r diddanwyr. Cynhaliwyd y ddau fath o gyngerdd i’m tad – y cyntaf ar 14 Tachwedd 1940, pan oedd yn aelod o’r fyddin, a’r llall i’w groesawu yn ôl ar ddiwedd y rhyfel. Cafodd y ddau eu cynnal yn yr un lleoliad, sef festri capel Carmel, Pren-gwyn, lle roedd ef a’i dylwyth yn aelodau selog. Roedd fy nhad, cyn iddo briodi fy mam, yn gorfod teithio i’w gweld ar ei feic, fwy nag wyth milltir un ffordd, a rhaid cofio hefyd bod y ffordd yn un serth ofnadwy.
Load more

Recommended publications
  • Public Local Inquiry Proof of Evidence
    Policy H2.1 - Affordable Housing 14th March 2005 Cyngor Sir CEREDIGION CEREDIGION County Council UDP – Public Local Inquiry Proof of Evidence Proof Number: LA No. 292 H2.1 Policy: Affordable Housing Ceredigion UDP Public Inquiry Proof No LA/292 Page 1 of 79 Policy H2.1 - Affordable Housing 14th March 2005 Ceredigion UDP Public Inquiry Proof No LA/292 Page 2 of 79 Policy H2.1 - Affordable Housing 14th March 2005 I. Contents I. Contents 3 II. Introduction 4 Policy 4 III. Summary of Representations 5 Deposit Objections and LPA Responses 5 Proposed Changes Objections and LPA Responses 12 Further Proposed Changes Objections and LPA Responses 13 IV. Conclusion 28 Further proposed changes 28 Appendix 1 32 List of Objections by Objectors 32 Appendix 2 40 Representations received to the UDP Deposit Version 40 Appendix 3 49 Representations received to the UDP Proposed Changes Document (February 2004) 49 Appendix 4 51 Representations received to the UDP Further Proposed Changes 1 (September 2004) 51 Ceredigion UDP Public Inquiry Proof No LA/292 Page 3 of 79 Policy H2.1 - Affordable Housing 14th March 2005 II. Introduction This is the proof of evidence of Llinos Thomas, representing Ceredigion County Council, whose details and qualifications are displayed in the Programme Office and at all Inquiry venues. This introduction explains how to use this document (proof). The proof covers all the objections to Housing – policy H2.1 Affordable Housing. Different objectors may have made the same or a very similar point regarding this policy, the LPA has tried to identify the issues arising out of the objections and then to address each issue, once, in this proof.
    [Show full text]
  • Medi 2020 Rhif 461 Trawiadol Hyn a Welwyd Yn Nhal-Y-Bont Ar 30 Awst? Mae’R Ateb Ar Dudalen 10
    PapurPris: 50c Pawb Pwy oedd y Gwrthryfelwyr Coch Medi 2020 Rhif 461 trawiadol hyn a welwyd yn Nhal-y-bont ar 30 Awst? mae’r ateb ar dudalen 10 tud 4-6 tud 7 tud 10 tud 12 Y Sioe Mwyn a Mwy Capel ac Eglwys Dirgelwch y cerrig Y Cyfnod Clo Wrth i’r cyfnod gofidus hwn barhau, mae’n briodol i ni ddiolch i’r holl weithwyr allweddol a’r gwirfoddolwyr cymunedol sydd wedi’n cynorthwyo i gynnal ein cymunedau. Er nad yw’r firws mileinig wedi’n taro ni’n ddrwg yma yng ngogledd Ceredigion hyd yn hyn, bydd angen i ni barhau i fod yn wyliadwrus wrth i’r cyfnod clo gael ei lacio. Pwyll piau hi o hyd. Bellach mae‘r Llew Gwyn a’r Wild Fowler yn gweini bwyd a diod o dan y rheolau cyfyngu ac mae Richard yn ôl yn torri gwallt. Ond trwy’r holl gyfnod clo fe fuom yn ffodus i dderbyn gwasanaethau rhagorol gan ein siopau lleol. Mae wedi bod yn gyfnod anodd i Cletwr gan i’r caffi fod ar gau am fisoedd a dibynnwyd ar werthiant nwyddau yn y siop i gynnal y busnes. Mae llawer yn y gymuned wedi manteisio ar y gwasanaeth cludo a chasglu yno. Bellach mae’r caffi ar agor ond fe fydd yn bwysig parhau i siopa yno yn ogystal â galw am baned a chacen. Ceir adroddiad llawn o weithgareddau Cletwr ar dudalen 8. Claire yn siop y garej Yn Nhal-y-bont ni ddylid anghofio’r gymwynas fawr a wnaeth garej y pentre wrth ymestyn gwasanaeth ei siop dros chwe mis cyntaf y Gofid – ac am gyfnod cyn hynny.
    [Show full text]
  • Y Tincer Ebrill
    PAPUR BRO GENAU’R-GLYN, MELINDWR, TIRYMYNACH, TREFEURIG A’R BORTH PRIS 75c | Rhif 398 | Ebrill 2017 Mwy o Lansio prosiect t.12 Steddfod Anrhegu t.14 t.7 Tegwyn Llwyddiant! Lluniau Arvid Parry Jones Parry Arvid Lluniau Dau frawd o Gapel Bangor yn ennill dydd Sadwrn – Morgan Jac Lewis – dwy wobr gyntaf yn yr unawd a’r llefaru Bl 1 a 2 a Ava-Mae Griffiths, 3ydd ar lefaru Owen Jac Roberts , Rhydyfelin – cyntaf ar y Iestyn Dafydd Lewis - trydydd yn y Llefaru (Blwyddyn 3-4) nos Wener canu a’r llefaru Blwyddyn 3 a 4 dydd Sadwrn Bl 1 a 2. Academi Gerdd y Lli fu’n cystadlu ar y nos Wener Y Tincer | Ebrill 2017 | 398 dyddiadurdyddiadur Sefydlwyd Medi 1977 Rhifyn Mai - Deunydd i law: Mai 5 Dyddiad cyhoeddi: Mai 17 Aelod o Fforwm Papurau Bro Ceredigion EBRILL 30 Nos Sul Gŵyl Merêd gyda MAI 19 Nos Wener Rasus moch yn Neuadd ISSN 0963-925X Glanaethwy, Dai Jones, Gwenan Pen-llwyn, Capel Bangor o 7-10.00 dan Gibbard a Meinir Gwilym ym Mhafiliwn ofal Emlyn Jones dan nawdd Cymdeithas GOLYGYDD – Ceris Gruffudd Pontrhydfendigaid am 7.30. Rhieni Athrawon yr ysgol. Rhos Helyg, 23 Maesyrefail, Penrhyn-coch MAI 4 Dydd Iau Etholiadau Cyngor Sir a Chynghorau Tref a Chymuned MAI 20 Dydd Sadwrn Bedwen Lyfrau yng ( 828017 | [email protected] Nghanolfan y Celfyddydau TEIPYDD – Iona Bailey MAI 5 Nos Wener Cyngerdd gan Aber CYSODYDD – Elgan Griffiths (627916 Opera: Cyfarwyddwr Cerdd a Chyfeilydd : MEHEFIN 24 Dydd Sadwrn Taith flynyddol GADEIRYDD A THREFNYDD CYFEILLION Alistar Aulde, yn Eglwys Dewi Sant, Capel Cymdeithas y Penrhyn i Dde Ceredigion Y TINCER – Bethan Bebb Bangor am 7.30.
    [Show full text]
  • Bow Street, Unawdwyr Gwyn Hughes Jones Yn Un a Ddewiswyd Ar Gyfer a Rebecca Evans Yn Eglwys Dewi Y Gyfres Radio ‘Cyfle Cothi’ Ar Sant, Caerdydd
    PRIS 75c Rhif 334 Rhagfyr Y TINCER 2010 PAPUR BRO GENAU’R-GLYN, MELINDWR, TIRYMYNACH, TREFEURIG A’R BORTH CYFLE COTHI Mae Rhodri Evans, Bow Street, unawdwyr Gwyn Hughes Jones yn un a ddewiswyd ar gyfer a Rebecca Evans yn Eglwys Dewi y gyfres radio ‘Cyfle Cothi’ ar Sant, Caerdydd. Bydd rhaglen Radio Cymru lle bydd y gantores, Rhodri ar y radio amser cinio yr actores a’r cyflwynydd, Shân noswyl Nadolig - dydd Gwener, Cothi, yn rhoi cyfle i wrandawyr Rhagfyr 24 am 1.15pm. ddilyn hynt y perfformwyr. “Mae’r Meddai Rhodri, “Roedd cael rhaglen wedi rhoi cyfle arbennig i fy newis i gymryd rhan mewn dalent addawol o Gymru i ddysgu dosbarth meistr yn brofiad o brofiadau unawdwyr sydd wedi bythgofiadwy, roedd cael canu cyrraedd yr uchelfannau yn y gyda’m harwr yn rhywbeth byd perfformio heddiw,” meddai roeddwn yn gwerthfawrogi’n Shân Cothi. “Mae yna gymaint o fawr gan ei fod yn gallu unigolion talentog ym mhob cwr uniaethu â mi gan ei fod wedi o Gymru, a nod y rhaglen yw mynd o ganu bariton gwych i rhoi llwyfan i bob un o’r chwech fod yn denor hyd yn oed yn godi eu proffil. Mae yma chwe well, a gan mai ond ers tua unigolyn sydd wedi ymroi i loywi blwyddyn rwyf wedi canu’r eu sgiliau ac sy’n ysu i ddysgu a ystod tenor, mae cael rhywun datblygu yn sêr y dyfodol yng sydd â phrofiad yma yn un a Nghymru.” fydd yn aros yn y cof am amser yn broffesiynol, gan nad wyf Tenor.” Yn y llun gwelir Rhodri Yr her gafodd Rhodri oedd hir.
    [Show full text]
  • Y Tincer Hydref
    PAPUR BRO GENAU’R-GLYN, MELINDWR, TIRYMYNACH, TREFEURIG A’R BORTH PRIS 75c | Rhif 372 | HYDREF 2014 Salon Yr Alban – Palmerston Siriol wedi’r Reffendwm t8 t19 t9 Priodasau’r Hydref Dymuniadau gorau i Craig a Cerys Davies a briodwyd yng Nghapel Llongyfarchiadau a dymuniadau gorau i Hollie Bennett, merch Pauline Noddfa, Bow Street ar 30 Awst 2014. Cynhaliwyd y wledd ar Fferm a Roger Bennett, Penrhyn-coch, ar ei phriodas â Aaron Eifion Walters, Pentyparc, Llan-non. mab Margaret ac Eifion Walters, Llanrhystud ym Mhlas Nanteos ar Fedi 28ain. Dennis Thomas yn cyflwyno siec i Aneurin Roberts Ambiwlans Awyr Cymru – gweler y stori ar t.5 Milwr ar gefn ceffyl o flaen y Black yn Bow St Y TINCER | HYDREF 2014 | 372 dyddiadurdyddiadur Sefydlwyd Medi 1977 Aelod o Fforwm Papurau Bro Ceredigion Rhifyn Tachwedd Deunydd i law: Tachwedd 7 ISSN 0963-925X Dyddiad cyhoeddi: Tachwedd 19 GOLYGYDD – Ceris Gruffudd HYDREF 15 Nos Fercher Aneurin a Terwyn HYDREF 25 Nos Sadwrn Gwerthiant pen Rhos Helyg, 23 Maesyrefail, Penrhyn-coch Davies yn sôn am Fywyd wrth ben-ôl buwch bwrdd (table-top) yn Neuadd yr Eglwys, ( 828017 | [email protected] Cymdeithas y Penrhyn yn festri Horeb, Penrhyn-coch 10-12.00. Gellir llogi bwrdd am TEIPYDD – Iona Bailey Penrhyn-coch am 7.30 £5. Cysylltwch â Mrs Eileen Rowlands am fwy o fanylion 07833 958 418. CYSODYDD – Elgan Griffiths (832980 HYDREF 17 Nos Wener Bingo yn Neuadd yr CADEIRYDD – Elin Hefin Eglwys, Penrhyn-coch am 7.00 HYDREF 25 Nos Sadwrn Cofiwch droi y Ynyswen, Stryd Fawr, Y Borth ( 871334 clociau nôl! Nos Wener, Gwyn Jenkins
    [Show full text]
  • Ieuenctid Y Fro Yn Llwyddo a Rhodd Hael I Elusen
    Rhifyn 318 - 60c www.clonc.co.uk - Yn aelod o Fforwm Papurau Bro Ceredigion Tachwedd 2013 Papur Bro ardal plwyfi: Cellan, Llanbedr Pont Steffan, Llanbedr Wledig, Llanfair Clydogau, Llangybi, Llanllwni, Llanwenog, Llanwnnen, Llanybydder, Llanycrwys ac Uwch Gaeo a Phencarreg Clonc Cadwyn Osian ar y yn ennill Cyfrinachau brig gyda’r Eisteddfod yr Ifanc arall bowlio Tudalen 3 Tudalen 15 Tudalen 28 Ieuenctid y fro yn llwyddo a rhodd hael i elusen Caitlin Page, [ar y chwith] disgybl yn Ysgol Bro Pedr a wnaeth yn dda yn un o’r 20 a ddaeth i’r brig yn y Ras Ryngwladol ar Fynydd-dir ym mis Medi. Roedd Caitlin yn rhedeg yn y Tîm Arian. Coronwen Neal, [ar y dde] disgybl yn Ysgol Bro Bedr, Llambed a fu mewn gwersyll chwaraeon gyda’r Cadets yn Aberhonddu ar Fedi’r 28ain a 29ain a dod yn gyntaf yn y ras tair milltir. Llongyfarchiadau mawr iddi ar ei llwyddiant a phob lwc iddi yn y gystadleuaeth nesaf lle bydd hi’n cynrychioli Cymru. Y criw a gymerodd ran yn y Lap o Gymru adeg y Pasg yn trosglwyddo siec gwerth £15,255.14 i bwyllgor Llanybydder a Llambed, Ymchwil y Cancr. Yn y llun gwelir Llyr Davies a fu yn trefnu’r daith yn cyflwyno’r siec i swyddogion y pwyllgor sef Ieuan Davies, Lucy Jones a Susan Evans. Hefyd yn y llun mae nifer o’r rhai a fu yn cymryd rhan yn y daith, Rhys Jones, Tracey Davies, Kelly Davies, Emma Davies a Michelle Davies. Pedwar arall a fu’n cymryd rhan ond a fethodd â bod yn bresennol oedd Dyfrig Davies, Angharad Morgan, Llyr Jones a Mererid Davies.
    [Show full text]
  • Index to Old and New Churchyards
    CHURCHYARD RECORDS L S Name Christian Name No Occupation Address Par Rel Relationships Notes DoD Year Age E ……….. David B108 E Allt Shirley K087 03-Oct 1989 54 E Anderson Dorothy Beryl K067 15-Nov 1983 72 E Anderson Edward K067 15-Nov 1979 69 E Anwyl Eleanor Hope Sydney G36 Eryl Aran - Bala w Thomas Lloyd Anwyl 21-May 1933 85 E Anwyl Thomas Lloyd G36 Eryl Aran - Bala 14-Nov 1885 42 W Arter Evan Lewis G03 Borth BTH s Enoch & Caroline Louisa Arter 04-Oct 18 79 0.3 W Arter Margaret F133 Borth w John Arter 16-Dec 1877 66 W Arter Margaret Louisa G02 Borth BTHd Enoch & Caroline Louisa Arter 22-Mar 1894 17 E Ashley Mary Ann J014 Isceirio LGG 07-Jul 1937 86 E Atkinson Kathleen J086 Ynyslas BTHd S & M Atkinson 26-Jan 1909 0.8 E Bailey Anne Emily A051 gd David Morgan 02-Apr 1821 0.7 E Baker Ann G11 Rhydypennau Farm LGGw John Baker 1900 69 E Baker Benjamin G11 Rhydypennau Farm s John and Ann Baker 1924 69 E Baker Dorcas G11 Rhydypennau Farm d John and Ann Baker 1935 72 E Baker Edith G11 Rhydypennau Farm d John and Ann Baker 1885 18 E Baker John G11 Rhydypennau Farm LGG 1902 73 E Bakker Rose (Nan) K083 gm Vivian Evans 1992 68 E Barr Tom J023 Rhydmeirionnydd LGG 1960 86 W Barratt Jane Morffudd L008 26-Sep 2003 81 E Bayliss Katherine Shirley H008 07-Jun 1960 30 E Beck Malcolm K099 Llysawel Dolybont b ShireOak Staffs 31-Dec 1998 63 E Bell Anne Eliza G11 Harlesden w William Bell 1946 89 W Benjamin Anne F010 Pantydwn d Morris and Mary Benjamin 08-May 1854 32 E Benjamin Benjamin E123 Cuffin Mill LGG 06-Sep 1843 71 W Benjamin David F009 Brynbwl LGG 22-Oct
    [Show full text]
  • Y Tincer 351A Medi 2012
    PAPUR BRO GENAU’R-GLYN, MELINDWR, TIRYMYNACH, TREFEURIG A’R BORTH PRIS 75c | Rhif 351a | MEDI 2012 24 tudalen Portreadu Rhaglen Taith i Gwynfor ddyddiol Tonga t16 t15 t17 Arwel Jones, Llyfrgell Genedlaethol Cymru; Haf Evans, Betsan Siencyn, Hywel Jones, Llywydd Clwb Rotari Aberystwyth; Sioned Morris, Dewi Davies; Christine Evans, Canolfan Croeso Aberystwyth; Gareth Owen, Canolfan Ymwelwyr Bwlch Nant yr Arian. Llun: Photos Cymru Llun: Photos Dylunwyr dawnus Mae dylunwyr graffeg galluog Llongyfarchiadau i’r enillwyr: sy’n mynychu ysgolion yng ngogledd Ceredigion wedi Ysgolion cynradd: Gwobr derbyn yr her o ddylunio gyntaf: Haf Evans, Ysgol Pen- cyfres o bamffledi i hyrwyddo llwyn, Capel Bangor - Llyfrgell llefydd arbennig i ymweld Genedlaethol Cymru. â hwy yn Aberystwyth a’r Ysgolion uwchradd: cyffiniau, mewn cystadleuaeth Gwobr gyntaf: Betsan Siencyn Gweler y stori ar t.12 a drefnwyd ar y cyd gan o Dal-y-bont, Ysgol Penweddig - Glwb Rotari Aberystwyth Castell Aberystwyth. John a Menna Davies, Llywydd Sioe Llanelwedd a’i wraig, Yr Athro a Gwasanaeth Twristiaeth Ail wobr: Sioned Morris, o ardal Will Haresign - Dirprwy Gyfarwyddwr IBERS a Manod Williams, Cyngor Sir Ceredigion. Roedd Llanrhystud Ysgol Penweddig - Bow Street, yn cael ei wobryo fel myfyriwr amaethyddol y gystadleuaeth yn agored i Rheilffordd Cwmrheidol. gorau IBERS, Prifysgol Aberystwyth eleni. ddisgyblion ysgolion cynradd Trydedd wobr: Dewi Davies, Mae Photos Cymru yn cynnig gwasanaeth ffotograffiaeth ardal Aberystwyth a myfyrwyr o ardal Llanrhystud Ysgol ar draws Gymru gyfan; - sioeau amaethyddol, Eisteddfodau, blynyddoedd 7, 8 a 9 yn ysgolion Penweddig - Bwlch Nant yr aduniadau, partïon a phriodasau. Gweler www.photoscymru.com Pen-glais a Phenweddig. Arian.
    [Show full text]
  • Y Tincer 325 Ion 10
    PRIS £1 Rhif 325 Ionawr Y TINCER 2010 PAPUR BRO GENAU’R-GLYN, MELINDWR, TIRYMYNACH, TREFEURIG A’R BORTH HWB I GRONFA Mae Cronfa Eisteddfod yr Urdd Ceredigion 2010, sydd i’w chynnal yn Llanerchaeron ar ddiwedd Mai a dechrau Mehefin, wedi cael hwb sylweddol yn sgil cefnogaeth o £5000. gan gwmni SSE (Airtricity gynt) gyda’r arian yn cael ei rannu yn gyfartal rhwng Pwyllgorau Apêl Ceulanmaesmawr, Melindwr/ Blaenrheidol a Threfeurig. Dyma’r tro cyntaf i SSE gefnogi Eisteddfod yr Urdd ac yn ôl Deian Creunant, Cadeirydd Pwyllgor Gwaith yr Eisteddfod mae’r ffaith bod un o’r prif ddatblygwyr yn y sector ynni adnewyddol yn awyddus i fuddsoddi mewn gweithgaredd pobol ifanc yn argoeli yn dda ar gyfer dyfodol Prifwyl yr Urdd. “Mae’n arwydd pellach o bwysigrwydd mudiad yr Urdd”, meddai. Yn y llun gwelir Eluned Lewis, Swyddog Cyswllt Cymunedol SSE; Deian Creunant Cadeirydd Pwyllgor Gwaith Eisteddfod 2010 a Delyth Jones o Bwyllgor Apêl Trefeurig a Llinos a Gwynfor Jones o Bwyllgor Apêl Melindwr/ Blaenrheidol Calennig Alaw a Llñr Evans o Pwllcenawon, Capel Bangor Ieuan, Tomos a Haf yn canu calennig yng Cadi ac Osian yn canu calennig ym fu yn canu calennig o amgylch y pentref. Nghapel Bangor Mhenrhyn-coch 2 Y TINCER IONAWR 2010 CYDNABYDDIR Y TINCER CEFNOGAETH - un o bapurau bro Ceredigion | Sefydlwyd Medi 1977 ISSN 0963-925X | Rhif 325 | Ionawr 2010 SWYDDOGION GOLYGYDD - Ceris Gruffudd DYDDIADUR Y TINCER Rhos Helyg, 23 Maesyrefail Y DYDDIAD OLAF Y BYDD GOHEBWYR LLEOL YN DERBYN DEUNYDD AR GYFER Y Penrhyn-coch % 828017 RHIFYN NESAF FYDD CHWEFROR 4 a CHWEFROR 5 I’R GOLYGYDD.
    [Show full text]
  • Gweld Y Bach Ac Ildio Byd
    Cyfres newydd, rhif 22 Calan 2013 Cyfres newydd, rhif 30 Calan 2015 Gweld y bach ac ildio byd Annwyl ffrindiau, Rhan go bwysig o bob drama Nadolig yw ymweliad y doethion â’r preseb ym Methlehem ac yn yr hanes cyfarwydd yn Efengyl Mathew cawn ein cyflwyno i dri math o berson gwahanol, sef y Brenin Herod, y seryddion a’r baban Iesu. Mae’r tri chymeriad yn cynrychioli tair ffordd o fyw sy’n wahanol iawn i’w gilydd ac yn gosod ger ein bron y math o ddewisiadau sy’n wynebu pob un ohonom y Nadolig hwn, a phob Nadolig arall o ran hynny. Y brenin Herod yw’r cyntaf i ymddangos ar y llwyfan. Adeg geni Iesu, roedd Herod eisoes wedi bod ar orsedd Jwdea am dros ddeng mlynedd ar hugain. Rheolai’r wlad â llaw gadarn. Brenin creulon ydoedd ac mae’r hanes amdano’n lladd pob bachgen ym Methlehem oedd yn ddwyflwydd oed neu lai yn gyson ag erchyllterau eraill o’i eiddo. Pan glywai Herod am unrhyw wrthwynebiad i’w awdurdod, hyd yn oed ymhlith ei deulu ei hun, byddai rhywrai yn siŵr o dalu’r pris. Mae Herod yn swnio mor gyfarwydd. Mae e mor nodweddiadol o rai o unbenaethiaid y byd heddiw sy’n byw yn foethus yn eu palasau crand, ond yn gadael i’w deiliaid fyw mewn tlodi enbyd. Daliant afael ar eu hawdurdod drwy ddefnyddio trais a gormes ac ânt ati’n fwriadol i greu arswyd a dychryn. Wrth orchymyn ei filwyr i ladd y babanod ym Methlehem, roedd Herod yn efelychu strategaeth Pharoaid yr Aifft ganrifoedd ynghynt.
    [Show full text]
  • Tachwedd 2010
    PRIS 75c Rhif 333 Tachwe dd Y TINCER 2010 PAPUR BRO GENAU’R-GLYN, MELINDWR, TIRYMYNACH, TREFEURIG A’R BORTH BUDDUGOLIAETH I LLWYDDIANT MELINDWR CERDDOROL Dyma lun o dîm buddugoliaethus Criced Melindwr ar ôl ennill Cwpan Criced Haf Aberystwyth. Wrth gyrraedd y rownd derfynol fe fu i Melindwr guro Rachel’s Dairies, Penpadarn a Llanfihangel-y-Creuddyn. Yn y rownd derfynol Tregaron oedd eu gwrthwynebwyr ac ar ôl gêm gyffrous Melindwr ddaeth i’r brig pan fethodd Tregaron gael yr wyth rhediad angenrheidol o’r belawd ddiwethaf. Rhes Gefn: Martin Aston a’i fab Morgan (o’i flaen), Mark Evans, Jake Jones, Alex Perry, Patrick Jones, Lee Evans. Rhes Flaen: Brian Ashton, Toby Spain, Richard Mared Emyr gyda Michael Jakobiec, Cadeirydd y Panel Beirniaid a Cyfarwyddwr y Jones (Capten), Chris Sprawl, Dylan Evans Conservatoire yn Tournai. Gweler tudalen 4 PLANNU COEDEN Rhai o aelodau Cangen Mercher y Wawr Rhydypennau, rhanbarth Ceredigion a rhai o drigolion Cartref Afallen Deg yn plannu coeden gerddinen tu allan i’r Cartref i ddathlu deugain mlynedd Merched y Wawr fel rhan o gynllun Coed Cadw. 2 Y TINCER TACHWEDD 2010 CYDNABYDDIR Y TINCER CEFNOGAETH - un o bapurau bro Ceredigion | Sefydlwyd Medi 1977 ISSN 0963-925X | Rhif 333 | Tachwed 2010 SWYDDOGION DYDDIADUR Y TINCER GOLYGYDD - Ceris Gruffudd Rhos Helyg, 23 Maesyrefail Y DYDDIAD OLAF Y BYDD GOHEBWYR LLEOL YN DERBYN DEUNYDD AR Penrhyn-coch % 828017 GYFER Y RHIFYN NESAF FYDD RHAGFYR 2 a RHAGFYR 3 I’R GOLYGYDD. [email protected] DYDDIAD CYHOEDDI RHAGFYR 16 TEIPYDD - Iona Bailey TACHWEDD 13 – 22 cyflwyno ‘Martyn Geraint a’r lamp Tincer.
    [Show full text]
  • Agoriad Swyddogol Gorsaf Dân Y Borth
    PRIS 75c Rhif 341 Medi Y TINCER 2011 PAPUR BRO GENAU’R-GLYN, MELINDWR, TIRYMYNACH, TREFEURIG A’R BORTH Agoriad swyddogol Gorsaf Dân y Borth Yr Arglwydd Elystan-Morgan agorodd Jenkin Owen yw enw’r Orsaf, a braf oedd criw uchod-pasiodd pawb yn wych! Hefyd Gorsaf Dân y Borth yn swyddogol ar yr gweld gweddw Dilwyn, Barbara, yn ôl cyflwynwyd medalau arbennig i Peter 28ain o fis Gorffennaf eleni. Nododd mai yn y Borth yn cyfrannu at yr achlysur. Davies a Phillip Jones am 27 mlynedd o gorsaf dân y Borth oedd yr unig orsaf Siaradodd Gareth Rowlands ynglñn â hanes wasanaeth i’r orsaf. Llongyfarchiadau iddynt! wirfoddol yng Nghymru (ar wahân i orsaf casglu’r arian a diolchodd i nifer fawr o Gwirfoddolwyr yr orsaf dân-o’r chwith i’r dân y mynachod ar yr Ynys Bñr /Caldy). bobl am eu hamryw gyfraniadau - ariannol dde: Lee Trubshaw, Peter Davies, Phillip Jones, Y mae llond dwrn i gael yng ngogledd a gweithredol. Ar ddiwedd yr areithiau Martyn Davies, Nigel Clifft, Simon Cashman, ynysoedd yr Alban. Gorsaf Dân Dilwyn cafwyd archwiliad gan Cheryl Philpott o’r Aled Jenkins. Enillydd cyntaf Cyrraedd y brig yng Gwobr Newydd Ngogerddan Dydd Iau 1af Medi bu’r Athro April McMahon, Is-Ganghellor Prifysgol Aberystwyth, yn dathlu cwblhau’r cam diweddaraf yn y gwaith o adeiladu canolfan ymchwil a dysgu £8.6m newydd IBERS (Sefydliad y Gwyddorau Biolegol, Amgylcheddol a Gwledig) ar safle Gogerddan. Yn ymuno â’r Athro McMahon roedd uwch swyddogion IBERS ac aelodau o Fwrdd Ymgynghorol Allanol IBERS, a chynrychiolwyr o’r cwmni adeiladu Willmott Aled Lly^r Thomas, Capel Madog, enillydd cyntaf Gwobr Goffa Brynle Williams yn cael ei Dixon, y cwmni rheoli prosiect Davies Langdon a’r penseiri Pascal & Watson.
    [Show full text]