Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

PLAN ODNOWY MIEJSCOWO ŚCI SOŁECTWA BRZEZINKA

BRZEZINKA 2010

1

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Spis tre ści:

1. Wst ęp ...... str. 02

2.Charakterystyka miejscowo ści: Poło Ŝenie ...... str. 03 Budowa geologiczna ...... str. 04 Ludno ść w sołectwie ...... str. 06 Historia Sołectwa Brzezinka ...... str. 07

3.Dziedzictwo kulturowe ...... str. 10 Koło Gospody ń Wiejskich i Koło Śpiewacze Brzezinianki ...... str. 12 Kółko Rolnicze Brzezinka ...... str. 14 Stowarzyszenie Górników, Emerytów i Rencistów górniczych w Brzezin . str. 16 Pa ństwowe Muzeum Brzezinka ...... str. 18 4.Obiekty Kultu Religijnego ...... str. 21 Parafia Matki Bo Ŝej Królowej Polski ...... str. 21 Kapliczka stoj ąca przy ulicy Kolejowej ...... str. 23 Krzy Ŝ stoj ący przy ulicy Brzozowej ...... str. 24 Kapliczka stoj ąca przy ulicy Brzozowej ...... str. 25 Figurka Matki Boskiej Niepokalanie poczętej, ul. Skotnicka ...... str. 27 Krzy Ŝ stoj ący przy ulicy Le śnej ...... str. 28 Krzy Ŝ stoj ący przy ulicy Brzozowej ...... str. 24 Kapliczka stoj ąca przy ulicy Brzozowej ...... str. 25 5.Sport w sołectwie ...... str. 30 Rys historyczny Klubu Sportowego LKS „ISKRA” ...... str. 30 6.Edukacja w sołectwie ...... str. 32 Przedszkole Samorz ądowe ...... str. 32 Szkoła Podstawowa ...... str. 32 7. Turystyka ...... str. 35 8. Bezpiecze ństwo Mieszka ńców Sołectwa ...... str. 36 Ochotnicza Stra Ŝ Po Ŝarna ...... str. 36 Gospodarka w sołectwie ...... str. 40 Rolnictwo w sołectwie ...... str. 40 Infrastruktura sołectwa: drogowa ...... str. 41 telekomunikacyjna ...... str.41 wodoci ągowa i gazowa ...... str. 41 Zagro Ŝenie powodziowe sołectwa ...... str. 42 System gospodarki odpadami ...... str. 44 Osoby zaanga Ŝowanie w tworzenie planu ...... str. 45 Analiza SWOT ...... str. 45 Priorytety, cele i projekty do zrealizowania W sołectwie Brzezinka na lata 2009-2015 ...... str. 47 Nasza wizja po realizacji Planu odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka...... i monitorowanie planu rozwoju sołectwa oraz jego zmiana ...... str. 49

2

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

1. Wst ęp

Plan Odnowy Miejscowo ści jest jednym z najwa Ŝniejszych elementów odnowy wsi, jej rozwoju oraz poprawy warunków pracy i Ŝycia mieszka ńców. Sporz ądzenie i uchwalenie takiego dokumentu stanowi niezb ędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe w ra- mach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013" działanie „Odnowa i rozwój wsi". Celem działania „Odnowa i rozwój wsi" jest poprawa jako ści Ŝycia na obszarach wiejskich poprzez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszka ńców wsi oraz promowa- nie obszarów wiejskich. Działanie umo Ŝliwi rozwój to Ŝsamo ści społeczno ści wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpłynie na wzrost ich atrakcyjno ści turystycznej i inwestycyjnej. Celem planu jest podtrzymanie lub odtworzenie atrakcyjno ści wsi jako miejsca zamieszka- nia i zaplanowanie oraz przeprowadzenie tego w sposób dost ępny, oczekiwany i popierany oraz wykonalny dla lokalnej społeczno ści. Jest to szczególnie wa Ŝne w dzisiejszej sytuacji, gdy miasta oferuj ą konkurencyjn ą alternatyw ę zamieszkania, a rolnictwo traci sw ą atrak- cyjno ść jako źródło utrzymania, co prowadzi m.in. do migracji młodych ludzi, szczególnie tych lepiej wykształconych ze wsi do miasta. Plan Odnowy Miejscowo ści Brzezinka ma przede wszystkim przyczyni ć si ę do podniesienia standardu Ŝycia i pracy we wskazanej miejscowo ści poprzez m.in. realizacje okre ślonych priorytetowych inwestycji. Planowane przedsi ęwzi ęcia maja zaktywizowa ć mieszka ńców do działa ń prospołecznych, a w konse- kwencji przyczyni ć si ę do podniesienia atrakcyjno ści całej miejscowo ści. Poszczególne inwestycje wskazane poni Ŝej maja mi ęć na celu odnow ę całej miejscowo ści przyczyniaj ąc si ę tym samym do podniesienia morale jej mieszka ńców, a tak Ŝe zwłaszcza polepszenia wa- runków bytowych. Idea odnowy wsi wyrasta z przekonania, Ŝe odnowiona, doinwestowana i o Ŝywiona kultu- rowo wie ś odzyska swoj ą atrakcyjno ść jako miejsce zamieszkania, zapewni swoim miesz- ka ńcom godziwy standard i jako ść Ŝycia oraz zdoła zatrzyma ć młodzie Ŝ na miejscu. Nie jako „mini-miasto", wysoko zurbanizowana i konkuruj ąca z o środkami miejskimi bogactwem oferty, ale wła śnie jako „nowa wie ś", nowoczesna, lecz ceni ąca i zachowuj ąca swój wiejski charakter i kulturow ą specyfik ę. Plan Odnowy ma wi ęc charakter „planu małych kroków", ale w kierunku wielkich celów. Małych kroków, które podejmowane przez mieszka ńców przy finansowym i organizacyj- nym wsparciu gminy doprowadzi ć maj ą do trwałej poprawy miejscowych warunków Ŝycia. Plan ten jest planem otwartym, który w zale Ŝno ści od potrzeb i uwarunkowa ń finansowych będzie mógł by ć aktualizowany w ka Ŝdym momencie. Takie sformułowanie pozwala tak Ŝe na pewna swobodne, je śli chodzi o mo Ŝliwo ść dopisywania nowych działa ń, a tak Ŝe zmie- nianie kolejno ści ich realizacji w latach 2007-2015 w zale Ŝno ści od uruchomienia i dost ępu do funduszy strukturalnych. Celowo ść ta b ędzie równie Ŝ zachowana przy innych pozabud Ŝe- towych środkach dost ępnych na rynku polskim dla samorz ądów jako beneficjentów.

3

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

2. Charakterystyka miejscowo ści

Poło Ŝenie

Gmina O świ ęcim poło Ŝona jest w zachodniej cz ęś ci województwa małopolskiego, w powie- cie o świ ęcimskim. S ąsiaduje z trzema wa Ŝnymi regionami gospodarczymi: Górno śląskim Okr ęgiem Przemysłowym, aglomeracj ą krakowsk ą i regionem podbeskidzkim z miastem Bielsko-Biała. Stanowi zaplecze dla miasta O świ ęcim, spełniaj ąc funkcj ę mieszkaniow ą, usługow ą i rolniczo-handlow ą. Gmina zajmuje obszar około 7447 ha co stanowi 74,47 km 2. Obejmuje swym obszarem 13 sołectw: Babice, Broszkowice, Brzezinka, Dwory II, Grójec, Harm ęŜ e, Łazy, Pławy, Por ęba Wielka, Rajsko, Stawy Monowskie, Włosienica, Zaborze oraz jedn ą Osad ę Stawy Grojeckie wyodr ębnion ą z miejscowości Grojec.

Mapa nr 1 Poło Ŝenie sołectwa w Gminie O świ ęcim Źródło : www.oswiecim-gmina.pl

Wie ś Brzezinka poło Ŝona w rozległych widłach Wisły i Soły w centrum Doliny Wisły. Te- reny te są płaskie i raczej podmokłe, w du Ŝej cz ęś ci pokryte ł ąkami i lasami ł ęgowymi. Posiada powierzchnie 658 4

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Mapa nr 2 Mapa sytuacyjna sołectwa Brzezinka Źródło: www.oswiecim-gmina.pl

5

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Budowa geologiczna

Pod wzgl ędem geologicznym obszar gminy i sołectwa le Ŝy w obr ębie Zapadliska Przedkarpackiego, którego podło Ŝe buduj ą utwory z okresu karbonu j triasu i trzeciorz ędu. Zapadlisko Przedkarpackie jest rozległym obni Ŝeniem tektonicznym o typowych cechach rowu przedgórskiego, wypełnionym formacj ą ilast ą wieku mioce ńskiego. Cech ą charaktery- styczn ą w rozwoju sedymentacji mioce ńskiej w zapadlisku jest powstanie pod koniec mio- cenu warunków do rozwoju sedymentacji salinarnej. Utwory karbo ńskie wykształcone s ą w postaci warstw libi ąskich stworzonych z piaskowców. Mi ąŜ szo ść tych utworów docho- dzi do ok. 1200m. Na warstwach karbo ńskich zalegaj ą miejscami utwory triasowe pstrego piaskowca i wapienia muszlowego, przykrytego przez osady mioce ńskie (trze- ciorz ęd) - iły, iłołupki, margle, wapienie margliste. Bezpo średnio na podło Ŝu mioce ńskim zalegają utwory czwartorz ędowe o pochodzeniu lodowcowym i rzeczno - lodowcowym, zbudowane z osadów piaszczysto - Ŝwirowych, mułków piaszczystych, iłów piaszczys- tych oraz pylastych, okryte mi ąŜ szowymi pokrywami piaszczystych aluwiów. W cz ęś ci południowej znajduj ą si ę silnie zwietrzałe gliny lodowcowe i utwory zasto- iskowe zwi ązane z okresami zlodowace ń południowopolskich. W wi ększo ści utwory lo- dowcowe s ą przykryte lessami i glinami lessopodobnymi, tworz ącymi płaty o mi ąŜ szo ści ok.6-13,które były akumulowane w czasie zlodowace ń północnopolskich. Naj- młodsze utwory czwartorz ędowe stanowi ą w dolinach rzek pokrywy akumulacyjne, two- rzone przez Ŝwiry rzeczne, pospółki, mady, torfy i gliny aluwialne o mi ąŜ szo ści do 4m, na których współcze śnie w okresach powodzi na niskich terasach tworz ą si ę osady namu- łów rzecznych i pokryw Ŝwirowych. Osady czwartorz ędowe tworz ą najmłodsze pi ętro strukturalne, o nieci ągłej mi ąŜ szo ści maksymalnie do 30 m, najcz ęś ciej nie przekraczaj ą- cej kilkunastu metrów.

Obszary chronionego krajobrazu oraz pomniki przyrody

Formy ochrony przyrody na terenie sołectwa Brzezinka obejmuj ą: Obszary chronione Dolina Dolnej Soły, zaliczona do systemu obszarów chronionych Natura 2000 „Stare Wi ślisko" znajduje si ę na terenie Brzezinki i Babic. Jest obszarem szczególnej ochrony warto ści przyrodniczych obejmuj ącym fragment prawobrze Ŝnej doliny Wisły wraz ze starorzeczami. Ochronie na tym obszarze podlega mozaika zbiorowisk ro ślinnych od wodnych i szuwarowych, typowych dla starorzeczy poprzez zbiorowiska zaro ślowe a Ŝ po le śne. Teren ten ma istotne znaczenie z punktu widzenia ochrony płazów. W obr ębie chronionego obszaru znajduj ą si ę równie Ŝ półnaturalne zbiorowiska ł ąk świe Ŝych, bogate w rzadkie gatunki ro ślin. Wyst ępuj ą tu m.in. śnie Ŝyczka przebi śnieg, ciemi ęŜ yca zielona, pierwiosnka wyniosła, salwinia pływaj ąca, kilka gatunków storczyków. Na obszarze „Starego Wi śliska" mo Ŝna spotka ć szereg rzadkich składników flory Kotliny O świ ęcimskiej, takich jak jaskier kaszubski i zawilec Ŝółty.

6

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Ludno ść

Na dzie ń 31.XII.2009r. sołectwo Brzezinka zamieszkiwało 2317 osób. W po- szczególnych sołectwach gminy liczba ludno ści przedstawia si ę nast ępuj ąco:

Tabela 1 Liczba ludno ści w sołectwach Gminy O świ ęcim na dzie ń 31.XII.2009r Miejscowo ść Liczba mieszka ńców Babice 1749 Broszkowice 610 Brzezinka 2317 Dwory II 319 GrojecDwory 11 3020 Harm ęŜ e 643 Łazy 416 Pławy 363 Por ęba Wielka 2017 Rajsko 1494 Stawy Monowskie 310 Włosienica 1564 Zaborze 2630 Razem 17452 Źródło: Materiały Gminy Oświ ęcim

Rozwój demograf. gminy O świ ęcim oraz sołectwa charakteryzuj ę si ę tendencj ą wzrostową.

Tabela 2 Liczba mieszka ńców Gminy O świ ęcim w latach 2004 - 2009. Liczba mieszka ńców Lata 2004 2005 2006 2007 2008 2009 16.501 16.685 16.836 17.062 17260 17452

Tabela 3 Liczba mieszka ńców sołectwa Brzezinka w latach 2004 - 2009. Liczba mieszka ńców Lata 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2281 2272 2297 2303 2336 2317 Źródło; Materiały Gminy O świ ęcim

Podobnie jak w całym kraju, w strukturze przyrostu naturalnego w gminie co raz bar- dziej przewa Ŝaj ą zgony nad urodzeniami tendencja ta równie Ŝ obejmuje sołectwo Brze- zinka. O ilo ści mieszka ńców sołectwa w du Ŝej mierze decyduj ą jednak tak Ŝe migracje ze- wn ętrzne, które odzwierciedlaj ą trend przenoszenia si ę ludno ści z zatłoczonych miast na wie ś. Gmina O świ ęcim pod tym wzgl ędem stanowi idealne zaplecze dla sąsiedniego miasta O świ ęcim, w uwagi na dost ępno ść terenów budowlanych, korzystny układ infra- struktury drogowej, a tak Ŝe walory środowiskowe.

7

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Historia sołectwa Brzezinka

Nazwa wsi Brzezinka wywodzi si ę od brzóz, obficie porastaj ących jej teren. Szczególnie obszary wokół dworu (ul. Dworska). Godłem wsi była piecz ęć przedstawiaj ąca brzozy płacz ące. Pierwsze wzmianka o Brzezince pochodzi z 1385 roku z okazji darowizny na rzecz oświ ęcimskiego klasztoru Dominikanów. W XV wieku jej właścicielem był kasztelan Jan Brzezi ński, po nim dziedziczył j ą syn Zygmunt. W 1494 roku król Jan Olbracht odkupił wie ś od Zygmunta i stała si ę ona dobrem królewskim. Pó źniej losy jej były ró Ŝne, jak ró Ŝna była historia kraju. Teren Brzezinki obejmował obecn ą stacj ę kolejow ą do Niwy, ul. Obozow ą z PKS-em do bramy obozu Auschwitz, cz ęść Monopolu Tytoniowego z ul. M. Kolbego do Pław i Rajska. Od zachodu i północy graniczył i graniczy z korytem Wisły i wsi ą Babice. Cz ęść wsi „Przydworze” zamieszkiwali rolnicy, „Skotnic ę” – biedota wyrobnicza obrabiaj ąca pa ńszczyzn ę we dworze oraz folwark zwany „Czernichów” (obszar ul. Pławskiej, Kombatantów), równie Ŝ zatrudnia w lasach przy wypalaniu w ęgla drzewnego i smoły z drzewa sosnowego. Po pierwszym rozbiorze Polski (1772 r.) Brzezinka z cał ą Galicj ą (małopolska) przeszła pod władanie Cesarstwa Austriackiego, a Ŝ do zako ńczenia I wojny światowej (1914 – 1918). Od zaborcy nabył j ą baron Wacław Lorysz z Osieka, nast ępnie z Zatora. Zniesienie pa ńszczyzny przez zaborc ę wymusiła rzez panów w czasie Powstania Chłopskiego (1846 r.) dwór sprzedano. Nowy wła ściciel Zwilling z Rajska wydzier Ŝawił grunty mieszka ńców, a rz ąd austriacki rozpocz ął budow ę kolei wiedeńskiej do Krakowa i Lwowa. Na samym środku Brzezinki wybudowano stacj ę kolejow ą. Pradziadowie zezwolili na nazw ę stacji „O świ ęcim”. Przyznali potem , Ŝe to był bł ąd zaniechania. Budowa dworca kolejowego była prologiem rozwoju przemysłu w Brzezince. Wybudowano „ Śrubiarni ę” – fabryk ę śrub; „Cynkowni ę” – fabryk ę blachy; Fabryk ę Papy w 1888 roku. Wie ś, która była siedzib ą gminy, uruchomiła na swoich gruntach ręczn ą cegielni ę. Cegł ę sprzedawano na : w/w wznoszone fabryki; pi ętrowe budynki dla pracowników kolei – 6 dla trasy wiede ńskiej, 3 – dla trasy niemieckiej Katowice – Oświ ęcim; hotel z karczm ą Waserberga („Skorpion” na dworcu PKP); budynek biura emigracyjnego do Ameryki „Zofia Biesiadecka”. śycie i byt Brzezinian zacz ął si ę polepsza ć. Łatwiej było o prac ę na budowach i w fabrykach, rolnicy dorabiali furmankami. Wzniesiono pierwsze domy murowane. Wzrosła świadomo ść narodowa. Nowy, pi ętrowy budynek z cegły w 1890 roku oddano do u Ŝytku na czteroklasow ą szkoł ę podstawow ą (budynek z przedszkolem). Na dworcu kolejowym w prywatnym budynku uruchomiono dwie klasy dla najmłodszych w celu skrócenia drogi maluchom. Wybudowana w 1908 roku Remiza, konny wóz stra Ŝacki z beczk ą, OSP zapocz ątkowa- ły ju Ŝ wiek trwaj ące efektywne działania przez naszych ludzi, dla ludzi w potrzebie. W 1910 zało Ŝono Kółko Rolnicze. Z jego usług korzysta ć mogli wszyscy mieszka ńcy. 16 kieratów z młockarniami z sieczkarniami, młynkami do czyszczenia zbo Ŝa, 12 pługów oraz prywatny ewenement w okolicy – koparka ziemniaków usprawniły prac ę i zwi ększały plony. „Otrz ąsanie” si ę Brzezinian z jarzma pa ńszczy źnianego stało si ę 8

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka faktem bardzo krótkotrwałym. Wybuch I wojny światowej (1914 r.) przerwał je. Pobór do wojska obowi ązywał wszystkich zerowych m ęŜ czyzn w wieku 20 – 50 lat. We wsi4 lata trwał regres. Rok 1918. Koniec wojny, rozpad cesarstwa austriackiego. Z gruzów zacz ęła podnosi ć si ę Polska, a z ni ą Gmina Brzezinka. W 1921 roku Fabryk ę Papy przekształcono w spółk ę akcyjn ą „Fabryka Tektury Dachowej, Produktów Chemicznych i Asfaltu – współwła ściciel Emil Ku źnicki. Obecna nazwa – „Polinova” SA. W 1922 roku zało Ŝono Koło Młodzie Ŝy Wiejskiej, współtwórców folkloru regionalnego. W latach 20 – tych XX wieku powstała Spółka Akcyjna Zjednoczenia Fabryk Maszyn i Samochodów „O świ ęcim”. Po dekadzie montowano tu samochód „O świ ęcim – Praga”, który brał udział w rajdzie Monte Carlo. Jeździli nim znani ludzie – W.Kossak, J.Kiepura. Po II wojnie światowej w miejscu Spółki utworzono Fabryk ę Cz ęś ci Zamiennych Maszyn Górniczych. W rozkwicie zatrudniała ok. 600 osób. W okresie transformacji ustrojowej w latach 90 – tych XX wieku firma rozpocz ęła działalno ść pod nazw ą Fabryka Maszyn i Urz ądze ń „OMAG” Sp. Z o. o. Od 1935 roku na dynamiczny rozwój wsi miało wpływ wcze śniej powołane, pr ęŜ nie działaj ące Kółko Rolnicze. Propagowało kultur ę roln ą, poletka do świadczalne, hodowl ę krów, odmiany zbó Ŝ, upraw ę buraków. Szerokomłotna motorowa maszyna omłotowa słu Ŝyła wszystkim rolnikom, stoj ąc na prywatnym placu. Wszelk ą działalno ść przerwał wybuch II wojny światowej 1 wrze śnia 1939 roku, w wyniku której Brzezinka została zniesiona z powierzchni ziemi. W latach 1939 – 41 Brzezinianie mieszkali w swoich domach zajmuj ąc si ę rolnictwem, prac ą na kolei i innych miejscach wskazanych przez okupanta hitlerowskiego. 236 osób Niemcy wywie źli do swojego kraju na roboty przymusowe, z czego 28 nie wróciło. Zaj ęli kilkana ście budynków na swoje urz ędy i mieszkania. Przej ęli wszystkie zakłady pracy , a sklepy Ślązacy. Na dworcu, w obecnym budynku restauracji, utworzono biuro organizacji ukrai ńskiej, której członkami byli Ukrai ńcy Brzezinki i O świ ęcimia. Wła ściciele domów i rolnicy musieli płaci ć drugi podatek na odbudow ę Ukrainy i tworzenie wojska ukrai ńskiego. Gehenna mieszka ńców rozpocz ęła si ę wiosn ą 1940 roku. Około 300 wła ścicieli budynków i gruntów Brzezinki znajduj ących si ę na południowy – wschód od dworca PKP oraz na przedmieściach Zasola stawili si ę na pisemne wezwanie gestapo – „zebranie informacyjne” do Sali pani Wysogl ędowej. Gdy sala była ju Ŝ zapełniona lud źmi, podjechały auta z gestapowcami uzbrojonymi w karabiny maszynowe. Otoczyli budynek, wszystkich obecnych tam ludzi załadowali na samochody i wywie źli do Sudetów. Pozostawiony dobytek przej ęli Niemcy. W taki to sposób całe Zasole i cz ęść Brzezinki zostały przył ączone do byłych koszar wojskowych, na terenie których powstał pierwszy obóz koncentracyjny. Za wej ście na te tereny groziła kara śmierci. Wzgl ędnym spokoje mieszka ńcy Brzezinki cieszyli si ę niedługo. 8 marca 1941 roku w ci ągu 15 minut wysiedlono mieszka ńców Pław, a ludno ść z Babic, Broszkowic, Brzezinki, Bud, Harm ęŜ i Rajska w dniach 27 marca do

9

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

12 kwietnia 1941 roku. Brzezink ę podzielono na trzy cz ęś ci. W tygodniu przed Wielkanoc ą, od poniedziałku do środy wysiedlono cał ą wie ś. Do tego procederu niemiecki okupant ści ągn ął setki furmanek z okolicznych wsi i Śląska. Wg uznania gestapowca, ka Ŝda rodzina otrzymała do dyspozycji 1 lub 2 furmanki, na które wolno było zabra ć meble, po ściel, naczynia kuchenne, ubrania, troch ę Ŝywno ści i nic wi ęcej. Psy i koty wystrzelano. Cały inwentarz Ŝywy zagarni ęto. Kolejarzy ulokowali w domach po Ŝydowskich w O świ ęcimiu, robotników kopalnianych wywie źli do Brzeszcz, innych robotników do Monowic, Grojca, Przeciszowa i Dworów. Rolników eskortowano do Włosienicy, Por ęby Wielkiej, Monowic. Kilkana ście rodzin wywieziono na Śląska do Chełmna Wielkiego i Jedliny. Po wysiedleniu mieszka ńców Pław i Brzezinki Niemcy rozpocz ęli budow ę obozu „Birkenau”. Materiał budowlany stanowiły cegły, dachówki, deski, okna i drzwi, drewno, wi ęź by z wyburzonych domów, stodół i obór z Brzezinki i Pław. W ten sposób wyburzono cał ą wie ś po stronie zachodniej dworca PKP, w tym 11 sklepów spo Ŝywczych, 4 masarskie oraz 24 budynki na dworcu PKP. W wyniku tych działa ń w Brzezince licz ącej 531 budynków mieszkalnych, 183 stodół i 164 obór i innych przybudówek pozostało tylko 121 domów przy dworcu kolejowym oraz 9 budynków w obecnej wsi. Były to: szkoła (obecne przedszkole), budynek OSP (obecnie Kółko Rolnicze), po 2 budynki w Papowni i OMAG-u, 3 budynki prywatne w Parowozowni, i co najwa Ŝniejsze dla mieszka ńców, Kapliczka. Do obozów koncentracyjnych wywieziono 104 mieszka ńców, w tym 2 nauczycieli, dy Ŝurnego kolei, policjanta, 4 robotników, 27 rodzin Ŝydowskich. Z tych 104 osób powróciło troje, w tym jedna kobieta i dwóch m ęŜ czyzn. Jednym z nich był Klemens Krzemie ń senior. Po wyzwoleniu w 1945 roku mieszka ńcy nie mieli gdzie i do czego wraca ć. „Kleili” z desek i gruzów szopy. W nich mieszkali. Starali si ę powoli odbudowa ć wie ś, z której pod przymusem karabinów maszynowych zostali wyrzuceni. Natychmiast zadbali o ocalał ą kapliczk ę. Odrestaurowana stanowiła bardzo wa Ŝny punkt sakralny, który skupiał mieszka ńców nie tylko w niedziel ę i świ ęta, równie Ŝ na nabo Ŝeństwach majowych i ró Ŝańcowych. W latach 1945 – 60 powracaj ący na swoje tereny mieszka ńcy nie otrzymali zgody od władz pa ństwowych na budow ę domów. W konsekwencji nikt te Ŝ nie otrzymał przydziału na materiały budowlane, które wówczas były ści śle reglamentowane. Brzezinianie wi ęc ich nie kupowali, lecz „zdobywali”, przez co budowa domów trwała latami. Nieustaj ące pro śby i wyjazdy do władz w Warszawie wymusiły w ko ńcu zezwolenie na odbudow ę cz ęś ci wsi. Pod muzeum „Birkenau” pa ństwo zabrało ponad 220 ha, do O świ ęcimia przył ączono dworzec PKP oraz ponad 135 ha gruntów. Wie ś w swojej powierzchni została pomniejszona o prawie 50 %. Wielu rolnikom zabrano grunt pod budow ę trakcji kolejowej do Czechowic – Dziedzic. Dzi ęki determinacji mieszka ńców, w czynie społecznym, za ich pieni ądze w latach 1960 – 64 wybudowano sie ć wodoci ągow ą, któr ą pó źniej upa ństwowiono. W ten sam sposób wie ś została zgazyfikowana. Gaz rurami popłyn ął w 1980 roku. Fenomen rodowy mieszka ńców, to przywi ązanie do miejsca, do swojej mini ojczyzny.

10

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Do pocz ątku lat 80-tych XX wieku, bez niczyjej pomocy, bez Ŝadnego odszkodowania wybudowali 468 budynków mieszkalnych murowanych, remiz ę stra Ŝack ą OSP, now ą szkoł ę. Prowadzili i prowadz ą działalno ść Kółka Rolniczego, od 1964 roku Koło Gospody ń Wiejskich, przedszkole. Korzystali z jednego sklepu spo Ŝywczo – gospodarczego i mi ęsnego w centrum wsi. Korzystali równie Ŝ z usług prywatnego kiosku spo Ŝywczego Kasperczyków. Na terenie Brzezinki prosperowały zakłady pracy : OMAG – wytwarzaj ący cz ęś ci zamienne maszyn górniczych, Fabryka Papy, Wtórmet, Filtropol, dwie prywatne fermy drobiowe. Prawie wszyscy mieszka ńcy, oprócz pracy zawodowej, zajmowali si ę rolnictwem i hodowl ą.

3. Dziedzictwo kulturowe

Obiekty i zespoły obj ęte ścisł ą ochron ą konserwatorsk ą:

Na terenie sołectwa ścisł ą ochron ą konserwatorsk ą obj ęte s ą w cało ści: teren byłego obozu koncentracyjnego KL II Auschwitz-Birkenau wraz z historycznymi ogrodzeniami, wszystkimi zabudowaniami i urz ądzeniami, które zwi ązane były z funkcjonowaniem obozu. Są to: ruiny krematoriów i komór gazowych II, III, IV, V, wartownia główna SS -„Brama Śmierci", stosy spaleniskowe, ła źnia obozowa, 36 baraków murowanych, 20 baraków drewnianych, wie Ŝe wartownicze lokowane wzdłu Ŝ ogrodze ń, rampa wyładowcza, stawek, do którego zsypywano ludzkie popioły, masowe mogiły je ńców radzieckich, układ przestrzenny, relikty po nieistniej ących barakach, Mi ędzynarodowy Pomnik Ofiar Faszyzmu. Wokół terenów Muzeum została ustanowiona strefa ochronna w pasie o szeroko ści do 100 m od granicy Muzeum. Numer w rejestrze zabytków: A-714/95,

Działalno ść kulturalna na terenie sołectwa Brzezinka

Działalno ść kulturalna w sołectwie organizowana jest przez Gminn ą Bibliotek ę Publiczną w O świ ęcimiu z siedzib ą w Grojcu. Do prowadzenia działalno ści bibliotecznej słu Ŝy, lokal dwuizbowy w Domu Ludowym. Na terenie sołectwa funkcjonuje filia biblioteki głównej. Za dat ę zało Ŝenia placówki bibliotecznej w Brzezince, pełni ącej wówczas funkcj ę Gminnej Biblioteki Publicznej w O świ ęcimiu, nale Ŝy uzna ć rok 1948. Inicjatorem jej powstania był Eugeniusz Kalici ński - pierwszy Przewodnicz ący Komitetu Bibliotecznego. Z jego inicjatywy dokonano remontu baraku w Brzezince, do którego we wrze śniu 1948 roku przeniesiono zbiory z tymczasowej siedziby biblioteki (szkoły powszechnej). Nowy lokal składał si ę z jednego pomieszczenia, bardzo skromnie wyposa Ŝonego. Pierwszym kierownikiem GBP była Anna Kalici ńska. 11

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

W pierwszym okresie swej działalno ści placówka otwarta była dwa razy w tygodniu po dwie godziny. Budowanie ksi ęgozbioru Biblioteki Gminnej przebiegało bardzo powoli. W pierwszym okresie jej istnienia było mo Ŝliwe dzi ęki darom ludno ści miasta i gminy O świ ęcim oraz kompletom ksi ąŜ kowym przesyłanym przez władze centralne za po średnictwem Biblioteki Powiatowej w Białej Krakowskiej. W roku 1954 w wyniku przeprowadzonej reformy administracyjnej kraju w Brzezince utworzona została gromada a Gminna Biblioteka Publiczna w O świ ęcimiu z/s w Brzezince straciła status biblioteki gminnej i stała si ę bibliotek ą gromadzk ą. Zmiana ta nie wpłyn ęła niekorzystnie na działalno ść placówki. Dodatkowym atutem biblioteki w tym okresie było obj ęcie jej kierownictwa przez wykwalifikowanego bibliotekarza, Tadeusza Szuf ę - wielkiego pasjonata i miło śnika ksi ąŜ ek, który nieprzerwanie kierował t ą placówk ą, a nast ępnie cał ą sieci ą gminn ą do roku 1990. Ponadto staraniem władz lokalnych biblioteka otrzymała nowy, dwupokojowy, widny i suchy lokal w wybudowanym Domu Ludowym w centrum Brzezinki. Warunki działania biblioteki znacznie si ę wi ęc poprawiły a jej nowy kierownik natychmiast przyst ąpił do fachowego opracowania istniej ącego ksi ęgozbioru a tak Ŝe poczynił starania w celu doposa Ŝenia placówki w urz ądzenia techniczne. W placówce bibliotecznej na stanowisku starszego bibliotekarza pracowały tak Ŝe: Danuta Rydzo ń i Zofia Pustelnik. Obecnie Filia GBP w Brzezince zajmuje lokal składający si ę z dwóch niewielkich pomieszcze ń o ł ącznej powierzchni 38 m2 w budynku komunalnym, poło Ŝonym w centrum wsi. Bibliotek ą kieruje młodszy bibliotekarz, mgr Małgorzata Polak. Powierzchnia u Ŝytkowa placówki jest niewystarczaj ąca. Konsekwencja tego jest ciasne ale w miar ę mo Ŝliwo ści funkcjonalne uło Ŝenie regałów. Ilo ść dziennego światła jest niewystarczaj ąca. Z uwagi na brak miejsca wydzielono k ącik czytelniczy tylko dla dwóch osób, znajduj ący si ę w pierwszym pomieszczeniu, pełni ącym funkcje wypo Ŝyczalni. Drugie pomieszczenie to magazyn.

Ponadto na terenie sołectwa działaj ą organizacje i stowarzyszenia, które kultywuj ą tradycje sołectwa .

12

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Koło Gospody ń Wiejskich i Koło Śpiewacze Brzezinianki

Fot.1 Spotkanie Koła Śpiewaczego Brzezinianki

Koło Gospody ń Wiejskich zostało zało Ŝone w 1963 roku . zało Ŝycielem tego koła był agronom pan Władysław Senkowski i pani Izabela Krzemie ń, która w tym czasie była przewodnicz ącą Gminnej Rady Narodowej. Pierwsz ą przewodnicz ącą kóla była pani Agnieszka Dziubek . W 2009 roku koło obchodziło 45-lecie swojej działalno ści.

W całym okresie swej działalno ści przewodnicz ącymi były;

1. Agnieszka Dziubek 2. Maria Miłkowska 3. Maria Rydzo ń 4. Maria Bochenek 5. Irena Krzemie ń – nadal

Pani Irena Krzemie ń jest zało Ŝycielk ą Koła Śpiewaczego „Brzezinianki”, które to zostało zarejestrowane w 2001r a kierownikiem muzycznym jest pan Edward Syrek. Zarz ąd koła działa ju Ŝ III kadencj ę w składzie:

1. Przewodnicz ąca Irena Krzemie ń 2. V-ce przewodnicz ąca Maria Kubas 3. Sekretarz Ewa Rembiesa 4. Skarbnik Irena My śliwiec 5. Członek zarz ądu Małgorzata Grygierczyk

Koło liczy 32 członkinie i 1 członka honorowego.

13

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Cele jakie stawia sobie KGW i Koło Śpiewacze:

• spotkania integracyjne dla członki ń tj. pieczenie kiełbasek, pra Ŝone, organizowa- nie wigilii dla samotnych, • wspólne wycieczki i wyjazdy zwi ązane z wyst ępami Koła Śpiewaczego

KGW udziela si ę na rzecz wsi poprzez:

• współorganizowanie do Ŝynek wiejskich, • udział w uroczysto ściach ko ścielnych, • udział w uroczysto ściach na terenie sołectwa ( 27 stycznia. 22 kwietna ), • współpraca z organizacjami i zakładami pracy działaj ącymi na terenie sołectwa.

Cotygodniowo organizowane s ą pod opiek ą Gminnej Biblioteki Publicznej zaj ęcia instruktorskie z zespołami śpiewaczymi w Babicach, Broszkowicach, Brzezince, Grojcu, Por ębie Wielkiej, Rajsku, Włosienicy i Zaborzu - zespół Holan. Zespół Śpiewaczy Brzezinianki uczestniczy w: Spotkaniach noworocznych z kol ędą; Majówce folklorystycznej na Rynku Głównym w O świ ęcimiu; Dniach Gminy; Do Ŝynkach sołeckich; Dniach Mesznej; Spotkaniach Folklorystycznych nad Przemsz ą/Chełmek; Powiatowym Przegl ądzie Zespołów Ludowych; Do Ŝynkach Powiatowych; Do Ŝynkach Diecezjalnych;

Kultywowanie tradycji wiejskich:

• Do Ŝynki – organizowane przez wszystkie organy działaj ące na terenie wsi • Jasełka w szkołach, placówkach przedszkolnych i domach ludowych oraz ko ściele • spotkania kol ędowo-noworoczne • wystawy świ ąteczne (wigilijne i wielkanocne) • wigilia dla samotnych – organizowane przez parafi ę oraz Koło Gospody ń Wiejskich • bale karnawałowe • spotkania Barbórkowe • Majówki, Dzie ń Dziecka, Mikołajki, Choinka • Popularyzacja folkloru

14

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Fot. 2, 3 Wyst ępy członków Koła Gospody ń Wiejskich i Kólka Rolniczego w 1958 roku

Kółko Rolnicze Brzezinka

Z ustnych informacji mieszka ńców wynika i Ŝ Kółko Rolnicze w naszym sołectwie powstało ju Ŝ przed wybuchem II wojny światowej. Zacz ątkiem działalno ści miała by ć zakupiona w 1938 roku szeroko omłotowa młockarnia. Dowodem ówczesnej działalno ści Kółka Rolniczego, s ą działki gruntowe poło Ŝone obok ulicy Le śnej i Wi ślanej. W ramach wnoszonych wkładów i udziałów (tzw. Kółko) otrzymali je wówczas członkowie Kółka Rolniczego. Istotne jest równie Ŝ ustanowienie w tym obr ębie działek ulicy o nazwie „Kółko” . Zarz ąd niestety nie posiada Ŝadnej dokumentacji dotycz ącej samej działalno ści Kółka Rolniczego z tego okresu.

W 1957roku, okresie powojennym, Kółko wznawia działalno ść . Jego zało Ŝycielem byli; - Józef Fyderek - Władysław Grzybek - Rudolf Kołodziej

Kółko zostało zarejestrowane w Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie - w Zarz ądzie Spraw Wewn ętrznych. Działalno ść gospodarcza datuje si ę z chwil ą przekazania składników maj ątkowych z ”Samopomocy Chłopskiej”. Członkowie Kółka Rolniczego przekazali na budow ę Domu Ludowego w Brzezince 30.000 cegieł z rozbiórki kilku rozdzielni energetycznych, byłego obozu w Brzezince.

15

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Obecnie w budynku tym znajduje si ę biuro sołtysa, oddział przedszkola samorz ądowego oraz biblioteka.

W okresie działalno ści gospodarczej Kółko posiadało na stanie; - 8 ci ągników -10 przyczep -4 zestawy omłotowe -1 ładowacz do obornika -3 rozrzutniki do obornika -1 naczep ę inseminacyjn ą -1 opryskiwacz -wiele innych narz ędzi do upraw polowych.

Posiadany sprz ęt zapewnił pełne zapotrzebowanie na usługi mechanizacyjne upraw Brzezinki, Pław i Babic. Z uwagi na posiadany sprz ęt, wybudowano szop ę, magazyn paliw oraz wykupiono od OSP star ą remiz ę – adoptowano j ą po przebudowie na budynek administracyjno- warsztatowy.

W 1974 roku decyzj ą władz rz ądowych, utworzono Spółdzielnie Kółek Rolniczych, zmuszaj ąc w ten sposób Kółka Rolnicze do przekazania posiadanego sprz ętu w formie udziałów do S.K.R.

W zwi ązku z powy Ŝszym Kółka Rolnicze pełniły rol ę po średnika pomi ędzy rolnikami a S.K.R. - ami do 1983 roku. Nasze Kółko po Walnym Zebraniu w 1983 roku, dokonało rejestracji działalno ści gospodarczej na podstawie Statutu w S ądzie Gospodarczym w Bielsku Białej. Prowadzenie działalno ści gospodarczej umo Ŝliwiło wykonywanie usług oraz zakupienie zestawu omłotowego i ci ągnika C-360 z pras ą wysokiego zgniotu. Wszystko odbyło si ę w ramach posiadanych udziałów w S.K.R. Rok 1987 zaowocował zakupem kombajnu zbo Ŝowego w ramach cz ęś ciowych udziałów oraz dopłaty 400.000 przez członków Kółka Rolniczego. Dodatkowo zakupiony został osprz ęt do ci ągnika. Posiadany sprz ęt zabezpieczał potrzeby usług rolniczych. Od 2005 roku systematycznie spada zapotrzebowanie na usługi rolnicze co powoduje zmniejszenie si ę wpływów finansowych w tym przedmiocie działalno ści. Przyczyn ą tego stanu rzeczy jest spadek opłacalno ści produkcji rolniczej. Obecnie głównym źródłem utrzymania Kółka Rolniczego jest dochód z wynajmu pomieszcze ń budynku administracyjnym naszej siedziby. Na obecn ą chwile budynek ten wymaga generalnego remontu.

16

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

W okresie działalno ści Kółka Rolniczego funkcje prezesów pełnili;

1. Józef Fyderek 1957-1961 2. Stanisław Dziubek 1962-1978 3.Władysław Grzybek 1979-1982 4.Józef Kasperczyk 1983-1988 5.Zdzisław Pawela 1988-1991 ( w zast ępstwie choruj ącego Józefa Kasperczyka) 6. Bronisława Wrona 1992-1995 7. Jan Sikora 1996-1999 8. Zbigniew Kulczyk 2000-2006 9. Zdzisław Pawela 2007- nadal

Stowarzyszenie Górników, Emerytów i Rencistów Górniczych w Brzezince

Stowarzyszenie Górników, Emerytów i Rencistów Górniczych w Brzezince zostało zarejestrowane w dniu 17.02.2006r przez S ąd Rejonowy Dla Krakowa- Śródmie ścia w Krakowie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru S ądowego. W dniu 25.03.2006r odbyło si ę zebranie wyborcze. W trakcie zebrania, w głosowaniu tajnym dokonano wyboru Zarz ądu Stowarzyszenia oraz Komisji Rewizyjnej. Zarz ąd i Komisja Rewizyjna wybrały po śród siebie osoby funkcyjne.

Skład zarz ądu przedstawia si ę nast ępuj ąco: Prezes Zarz ądu - Władysław Pi ętka Z-ca Prezesa - Andrzej Ryszka Skarbnik Zarz ądu - Helena Setkowicz Sekretarz - Józef Strycharski Członek Zarz ądu - Waldemar Bartz Członek zarz ądu - Kazimierz Rydzo ń Członek Zarz ądu -Władysław Ziajka Skład Komisji Rewizyjnej przedstawia si ę nast ępuj ąco: Przewodnicz ący - Stanisław Bartula Z-ca Przew.- Zdzisław Pawela Sekretarz - Adam Dybczak

17

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Celem działania Stowarzyszenia jest:

• Zrzeszenie w celu uczestniczenia w Ŝyciu społeczno - politycznym i gospodarczym poprzez współdziałanie z władzami pa ństwowymi, samorz ądowymi, społecznymi i zwi ązkami zawodowymi.

• Reprezentowanie interesów członków Stowarzyszenie wobec władzy pa ństwo- wej i samorz ądowej.

• Współpraca z innymi organizacjami na terenie Powiatu.

• Współpraca z młodzie Ŝą szkoln ą.

• Uczestniczenie w świ ętach pa ństwowych i religijnych

• Aktywna pomoc członkom stowarzyszenia

Cele swoje Stowarzyszenie realizuje:

• Organizowanie spotka ń, wykładów, zabaw, wycieczek.

• Współprac ę z organami i organizacjami opieki społecznej.

• Współprac ę z zwi ązkami zawodowymi i zakładami górniczymi.

Obecnie Stowarzyszenie posiada 87 członków

18

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Pa ństwowe Muzeum O świ ęcim - Brzezinka.

Fot. 4, 5, 6, 7 Widok na Obóz Brzezinka

Pa ństwowe Muzeum O świ ęcim-Brzezinka zostało utworzone 2 lipca 1947 roku ustaw ą polskiego Sejmu i obejmuje obszar dwóch zachowanych cz ęś ci obozu Auschwitz l i Auschwitz Il-Birkenau (ł ącznie 191 ha), z czego na Auschwitz l przypada 20 ha, a na Auschwitz li Birkenau 171 ha. W 1962 roku wyznaczona została strefa ochronna dla terenów muzealnych w Brzezince, a w 1977 roku strefa taka została ustalona dla terenów muzealnych w O świ ęcimiu. Obie strefy zostały zaktualizowane w 1999 roku na mocy sejmowej ustawy o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady. W granicach Muzeum znajduj ą si ę poobozowe obiekty i ruiny, wł ącznie z ruinami komór gazowych i krematoriów, kilkana ście kilometrów obozowego ogrodzenia i dróg wewn ętrznych oraz rampa kolejowa (w Birkenau). W 1979 roku Muzeum Auschwitz - Birkenau wpisano na List ę Obiektów Światowego Dziedzictwa UNESCO. Pierwsza wystawa przedstawiaj ąca histori ę zagłady oraz warunki egzystencji wi ęź niów byłego obozu KL Auschwitz l otwarta została ju Ŝ w 1947 roku w kilku poobozowych blokach. W 1955 roku nast ąpiło otwarcie nowej wystawy, która z pewnymi zmianami przetrwała do czasów obecnych. W cz ęś ci poobozowych bloków od 1960 roku umieszczano tzw. „wystawy narodowe" tworzone z inicjatywy byłych wi ęź niów z ró Ŝnych krajów, zrzeszonych w Mi ędzynarodowym Komitecie O świ ęcimskim. Przedstawiały one przede wszystkim los obywateli tych państw, z których nazi ści kierowali do KL Auschwitz transporty z deportowanymi. Na terenie byłego obozu Birkenau, ze wzgl ędu na wyj ątkowy charakter tego miejsca, będącego przede wszystkim cmentarzem, od pocz ątku nie tworzono Ŝadnych wystaw. Starano si ę zachowa ć tu stan zbli Ŝony do oryginalnego. Jedynym nowym du Ŝym elementem wprowadzonym na teren tej cz ęś ci obozu był Mi ędzynarodowy Pomnik Ofiar Obozu, odsłoni ęty w 1967 roku. W pracach prowadzonych przez Muzeum skoncentrowano si ę na obja śnieniu i upami ętnieniu terenu i obiektów oraz na pokazaniu istotnych miejsc i najwa Ŝniejszych wydarze ń z historii KL Auschwitz. 19

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

W przygotowaniu znajduj ą si ę dalsze projekty dotycz ące oznakowania innych terenów znajduj ących si ę obecnie poza granicami Muzeum i strefy ochronnej, a wi ęc m.in. miejsca, gdzie znajdował si ę podobóz Buna (Monowitz, licz ący w okresie szczytu 10 ty ś. wi ęź niów pracuj ących dla niemieckiego koncernu IG Farben Industrie). Były Nazistowski Niemiecki Obóz Koncentracyjny i Zagłady Auschwitz-Birkenau. Obóz powstał w połowie 1940 roku, kilkana ście miesi ęcy przed przyst ąpieniem przez nazistów do „Endlósung der Judenfrage" (Ostatecznego rozwi ązania kwestii Ŝydowskiej) - realizowanego systematycznie planu wymordowania śydów zamieszkuj ących okupowane przez III Rzesz ę tereny. Bezpo średnim powodem jego utworzenia była powi ększaj ąca si ę liczba aresztowanych masowo Polaków; pocz ątkowo miał to by ć kolejny z obozów koncentracyjnych - funkcj ę t ę obóz spełniał przez cały okres swego istnienia, nawet gdy - od 1942 roku - stał si ę równocze śnie najwi ększym obozem śmierci. Lokalizacja obozu - niemal w centrum okupowanej przez Niemców Europy - oraz dobre poł ączenia komunikacyjne spowodowały, i Ŝ nazi ści rozbudowali go na ogromn ą skal ę i deportowali do niego ludzi z prawie całej Europy. W szczytowym okresie działania składał si ę z trzech cz ęś ci: Pierwsza, najstarsza to tzw. obóz macierzysty, określany pó źniej tak Ŝe jako Auschwitz l (liczba uwi ęzionych wahała si ę w granicach 15 ty ś. dochodz ąc okresowo do ponad 20 ty ś.), który utworzony został na terenie i w budynkach przedwojennych polskich koszar; Druga cz ęść to obóz Birkenau (w 1944 liczył ponad dziewi ęć dziesi ąt tysi ęcy wi ęź niów), najwi ększy w o świ ęcimskim kompleksie, zwany tak Ŝe Auschwitz II. Budowa obozu rozpocz ęła si ę jesieni ą 1941 roku na terenie odległej od miasta O świ ęcim o 3 km wsi Brzezinka, z której wysiedlono polsk ą ludno ść , a zabrane im domostwa rozebrano. W Birkenau wybudowano wi ększo ść urz ądze ń masowej zagłady i zamordowano wi ększo ść ofiar obozu; • W latach 1942-1944, głównie przy ró Ŝnego rodzaju niemieckich zakładach przemysłowych a tak Ŝe gospodarstwach rolniczo-hodowlanych, powstało ponad 40 podobozów. wykorzystuj ących niewolnicz ą sił ę robocz ą, jak ą stanowili wi ęź niowie. Najwi ększy z nich o nazwie Buna (Monowitz - 10 ty ś. wi ęź niów), władze obozowe utworzyły w 1942 roku 6 km od obozu Auschwitz, na terenie przyfabrycznym zakładów syntetycznej gumy i benzyny Buna-Werke. Zostały one wybudowane w czasie wojny przez znany niemiecki koncern IG Farbenindustrie, któremu SS dostarczało wi ęź niów do pracy. W listopadzie 1943 roku podobóz Buna stał si ę siedzib ą komendanta trzeciej cz ęś ci obozu - Auschwitz III, któremu podlegały niektóre inne podobozy o świ ęcimskie. Teren administrowany przez komendanta obozu i kontrolowany przez esesmanów z załogi KL Auschwitz przekraczał obszar znajduj ący si ę w obr ębie ogrodzenia obozów. Zajmował on dodatkowo powierzchni ę około 40 km 2 (tzw. Interessengebiet - strefa interesów), rozci ągaj ącą si ę wokół obozów Auschwitz l i Auschwitz Il- Birkenau. Miejscow ą ludno ść , Polaków i śydów mieszkaj ących w sąsiedztwie

20

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka tworzonego obozu wysiedlono w latach 1940-41. Około tysi ąca ich domostw wyburzono. Inne budynki przeznaczono dla oficerów i podoficerów SS z załogi obozowej, którzy przebywali tu nierzadko z całymi rodzinami. Istniej ące na tym terenie przedwojenne zakłady przemysłowe przej ęli Niemcy, niektóre rozbudowali, inne usun ęli tworz ąc w tym miejscu nowe, zwi ązane z prod. wojenn ą Trzeciej Rzeszy. Na terenie przyobozowym władze obozowe zorganizowały zaplecze techniczne obozu, warsztaty, magazyny, biura a tak Ŝe koszary dla esesmanów. Od 1942 roku KL Auschwitz zacz ął pełni ć drug ą funkcj ę - stał si ę o środkiem masowej zagłady europejskich śydów. Po selekcjach, przeprowadzanych w śród śydów na rampach kolejowych, kierowano do komór gazowych nowo przywiezionych ludzi uznanych przez lekarzy SS za niezdolnych do pracy: osoby chore, starsze, kobiety w ci ąŜ y, dzieci. Najcz ęś ciej 70-75 % ka Ŝdego transportu kierowano bezpo średnio na śmier ć. Osób tych nie wprowadzano w ewidencj ę obozow ą, tzn. nie oznaczano ich numerami i nie rejestrowano. Z tego te Ŝ wzgl ędu mo Ŝliwe jest jedynie szacunkowe okre ślenie globalnej liczby ofiar. Historycy oceniaj ą Ŝe w sumie do KL Auschwitz skierowano co najmniej 1,1 mln śydów przywo Ŝonych ze wszystkich krajów okupowanej Europy, ponad 140 ty ś. Polaków, głównie wi ęź niów politycznych, ok. 20 ty ś. Cyganów z kilku krajów europejskich, ponad 10 ty ś. sowieckich je ńców wojennych oraz kilkana ście tysi ęcy wi ęź niów innych narodowo ści. Wi ększo ść deportowanych śydów zgin ęła w komorach gazowych natychmiast po przywiezieniu. Ponad 50% z zarejestrowanych wi ęź niów zgin ęło wskutek głodu, pracy ponad siły, terroru, w egzekucjach, a tak Ŝe w wyniku wyniszczaj ących warunków bytowania, chorób i epidemii, kar, tortur i zbrodniczych eksperymentów medycznych. Ogóln ą liczb ę ofiar Auschwitz w latach 1940-1945 szacuje si ę na 1,1 do 1,5 mln. Ludzi Tabela Deportowani do Auschwitz wg narodowo ści.

Liczba deportowanych do KL Auschwitz we Narodowo ści Narodowo ść Liczba śydzi 1,1 mln Pola cy 150 ty ś. Cyganie 23 ty ś. Obywatele Zwi ązku Sowieckiego 23 ty ś. Inni 15 ty ś. Razem ~ 1,3 mln

Liczba u śmierconych w KL Auschwitz ogółem wg narodowo ści i kategorii deportowanych Narodowo ść Liczba śydzi 1 ml n Polacy 75 ty ś. Cyganie 20 ty ś. Obywat ele Zwi ązku Sowieckiego 18 ty ś. Inni 7 ty ś. Razem - 1,1 ml n Pod koniec 1944 roku, w obliczu zbli Ŝaj ącej si ę do O świ ęcimia ofensywy Armii 21

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Czerwonej, władze obozowe przyst ąpiły do zacierania śladów zbrodni - niszczono dokumenty, niektóre obiekty rozebrano, inne spalono lub wysadzono w powietrze. W połowie stycznia 1945 roku wydano rozkaz ostatecznej ewakuacji i likwidacji obozu. W dniach 17-21 stycznia 1945 roku wyprowadzono z KL Auschwitz i jego podobozów w gł ąb Trzeciej Rzeszy około 56 tysi ęcy wi ęź niów i wi ęź niarek w pieszych kolumnach ewakuacyjnych. Wielu z nich straciło Ŝycie podczas tej tragicznej ewakuacji nazywanej marszem śmierci. Nielicznych wi ęź niów (kilka tysi ęcy), pozostawionych przez Niemców w obozie, oswobodzili Ŝołnierze Armii Czerwonej w dniu 27 stycznia 1945 roku*

4. Obiekty Kultu Religijnego

Parafia Matki Bo Ŝej Królowej Polski w Brzezince

Fot. 8 Ko ściół w Brzezince

Pami ętna data listopad 1983 pierwsza odprawiona msza świ ęta w parafii w Brzezince. Do tego roku Brzezinka jako wie ś naleŜała do parafii pw .NMP w O świ ęcimiu. Latem msze świ ęte odprawiane były przy kapliczce przy skrzy Ŝowaniu ul. Brzozowej i Sportowej. Decyzja o budowie ko ścioła zapadła z chwil ą gdy opuszczony budynek po Siechu po bardzo aktywnych działaniach u wojewody mieszka ńców wsi, został przekazany wsi. Potem było ju Ŝ tylko lepiej – ofiarno ść mieszka ńców, którzy przekazali nieodpłatnie

22

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka grunt pod ko ściół i jego otoczenie. Twórcy i współtwórcy w parafii to mieszka ńcy Brzezinki i Pław pod przewodnictwem ks. Jerzego Brońki. W przebudow ę, modernizacj ę budynku, dostosowanie do potrzeb liturgicznych i ewangelicznych zaanga Ŝowanie nieodpłatne było około 90% rodzin, kobiety a nawet dzieci. Wszyscy ludzie, realizatorzy tego przedsi ęwzi ęcia zasługuj ą na najwi ększy szacunek i uznanie. Ofiarowali prac ę swoich r ąk, umiej ętno ści, wiedz ę techniczn ą, fachowo ść i narz ędzia. Koszty inwestycji poniosła Kuria Krakowska oraz mieszka ńcy Brzezinki, Pław i Harm ęŜ . Utworzony został na t ą okoliczno ść komitet, a jego członkowie dwa razy do roku odwiedzali domy z ksi ęgą i zbierali pieni ądze na ten szczytny cel.

Dzi ś mo Ŝemy by ć dumni, Ŝe mimo trudno ści i przeszkód jakie stały na drodze w budowie parafii, cel został osi ągni ęty Z roku na rok zauwa Ŝyć mo Ŝna jak polepsza si ę wygl ąd i wyposa Ŝenie naszego ko ścioła. To znowu dzi ęki ofiarno ści parafian oraz sponsorom, którzy nie oszcz ędz ą grosza, swego czasu oraz r ąk do pracy.

Proboszczem parafii jest Józef Świ ęcicki Wikary ks. Grzegorz Kotarba Organista Józef Mura ński

Przy ko ściele działa: • Rada Parafialna • śywy Ró Ŝaniec pod kierownictwem zelatorki prezeski Eugenii Gałgan • Akcja Katolicka • Akcja charytatywna • Kółko ministranckie i lektorskie • Schola • Katolickie Stowarzyszenie Młodzie Ŝy (2008)

Posiadamy równie Ŝ bibliotek ę parafialn ą.

Kapliczka stoj ąca przy ulicy Kolejowej w Brzezince 23

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Fot. 9 kapliczka przy ul. Kolejowej

Zbudowana jest w prostym stylu z cegły obło Ŝonej tynkiem, pomalowana na biało. Stoi na wysokim, wymodelowanym fundamencie. Jej wysoko ść wynosi 4,5 m, przykryta jest czterospadowym daszkiem, wykonanym z drewna i papy. Daszek wie ńczy metalowy krzy Ŝyk. Kapliczk ę cechuje pewna oryginalno ść polegaj ąca na tym, Ŝe w 3 ścianach znajduje si ę kilka wn ęk. W ścianie frontalnej s ą 2 wn ęki. Du Ŝa, półokr ągła jest oszklona, wysoko ść jej wynosi 0,9 m, a szeroko ść – 0,8 m. w niej na tylnej ścianie wida ć du Ŝy, olejny obraz przedstawiaj ący Matk ę Bosk ą Cz ęstochowsk ą. Nieco wy Ŝej jest mniejsza wn ęka, te Ŝ oszklona, a w niej wida ć siedz ącego skrzydlatego aniołka. W prawej i lewej ścianie kapliczki s ą tak Ŝe 2 wn ęki, ale bez wystroju religijnego. Kapliczka jest solidnie zbudowana. Kapliczk ę ufundowała i postawiła rodzina pp. Strycharskich w 1922 roku Dzi ęki ofiarno ści p Buli ńskich i p Babi ńskich dzisiaj kapliczka jest odrestaurowana i obsadzona krzewami i kwiatami.

24

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Krzy Ŝ stoj ący przy ulicy Brzozowej w Brzezince.

Fot. 10 Kaplica zburzona w czasie II wojny światowej, Fot. 11 Krzy Ŝ stoj ący obecnie w miejscu kaplicy

Brzezinka była wsi ą, która najbli Ŝej s ąsiadowała z obozem koncentracyjnym Auschwitz – Birkenau, gdzie wymordowano par ę milionów wi ęź niów ró Ŝnych narodowo ści. Sąsiedztwo to było zagro Ŝeniem dla mieszka ńców, którzy zostali wysiedleni, i dla ich domów, które zostały zburzone. Stało si ę zagro Ŝeniem tak Ŝe dla takich symboli religijnych i patriotycznych jak kapliczki, figury i krzy Ŝe przydro Ŝne, które okupant profanował i niszczył. Po wojnie powracaj ący mieszka ńcy odbudowywali domy i zagrody. Podejmowali tak Ŝe inicjatyw ę odbudowania zniszczonych kapliczek i krzy Ŝy. Cz ęsto jednak nie przywracano im ich pierwotnego architektonicznego stylu i – na nowo wzniesione – zmieniały te Ŝ swoje przeznaczenie i intencje, dla których je stawiano. Oto historia krzy Ŝa, który postawiony na miejscu zburzonej przez Niemców kaplicy po świ ęconej św. Janowi Nepomucenowi. Stoi on na terenie gminy O świ ęcim przy ul. Brzozowej, bardzo blisko chodnika. Jest wysoki na 5,5 m, wykonany z d ębowego drewna, pomalowany na br ązowo i osadzony w betonowym cokole. Du Ŝy wizerunek ukrzy Ŝowanego Chrystusa pomalowany jest na srebrny kolor. Krzy Ŝ jest udekorowany du Ŝym wie ńcem, wykonanym ze sztucznej zieleni i kwiatów. Ogrodzony jest małym, drewnianym, pomalowanym na br ązowo płotkiem. Po lewej jego stronie rosn ą lipy. Postawiono go po II wojnie światowej, na miejscu zburzonej przez Niemców kaplicy i

25

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka dzwonnicy w czasie II wojny światowej. ten zwi ązek historyczny krzy Ŝa z kaplica skłonił mnie do zapoznania si ę z jej histori ą. Ufundował ja pan Jan Fyderek przebywaj ący w Ameryce, a postawił na jego polecenie brat – Józef Fyderek – w połowie XIX wieku. Wzniósł j ą ku czci św. Jana Nepomucena i na znak przywi ązania do rodzinnego miejsca. Przy niej postawiono równie Ŝ betonow ą dzwonnic ę. W kaplicy, która mogła pomie ści ć około 50 osób, odbywały si ę nabo Ŝeństwa, a zwłaszcza msze świ ęte odprawiane przez ksi ęŜ y z parafii Wniebowzi ę- cia Naj świ ętszej Maryi Panny. Tam tez odbywały si ę nabo Ŝeństwa majowe. Wysiedleni mieszka ńcy Brzezinki, wróciwszy po zako ńczeniu wojny, zbudowali najpierw baraki mieszkalne, potem domy i budynki gospodarcze. W roku 1948 powstała z inicjatywy pani Marty Baru ś grupa, zło Ŝona z najbli Ŝszych s ąsiadów, w celu postawienia krzy Ŝa na miejscu zburzonej kaplicy i dzwonnicy. Cel ten został zrealizowany w 1950 roku. Krzy Ŝ został pó źniej wymieniony w roku 1970. W te z kolei akcj ę byli bardzo aktywnie zaanga Ŝowani: Józef Baru ś, Józef Bielas, Józef Wójcik, Marian Klimkowicz, Roman Pawian i Józef Fyderek. Przed krzy Ŝem odbywały si ę nabo Ŝeństwa majowe ku czci Naj świ ętszej Maryi Panny i ustawiano pod nim ołtarz na procesj ę Bo Ŝego Ciała.

Kapliczka stoj ąca przy ulicy Brzozowej w Brzezince

Fot. 12 Kapliczka ul. Brzozowa

Kapliczka stoj ąca w trójk ącie u zbiegu ulic Brzozowej i Sportowej. Jest bardzo okazała, ale robi wra Ŝenie niskiej na skutek podniesienia terenu przy modernizacji ww. ulic. Jej wysoko ść wynosi 3 m. ma podstaw ę w kształcie kwadratu, którego bok wynosi 2 m. przykryta jest daszkiem dwuspadowym oryginalnie wygi ętym. Wie ńczy j ą metalowy, artystycznie wykonany krzy Ŝyk. Zbudowana z cegły, a pomalowana na czerwono. Do wn ętrza kapliczki prowadz ą drzwi – u góry oszklone, pomalowane na br ązowo. Nad 26

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka nimi jest wymodelowany łuk. Nad łukiem znajduje si ę drewniana rze źba przedstawiaj ą- ca Matk ę Bosk ą z Dzieci ątkiem Jezus. Tuz pod zadaszeniem znajduje si ę mała wn ęka, a w niej figurka Matki Boskiej. W przeciwległych ścianach kapliczki umieszczone s ą małe, oszklone okienka. Udekorowana jest wie ńcem ze sztucznej zieleni i kwiatów. Przy wej ściu do kapliczki stoj ą wazony z kwiatami. Obok niej wznosi si ę dzwonnica „sygnaturka”, wykonana z elementów metalowych, wysoka na 8 m. ufundowali j ą mieszka ńcy Brzezinki, a wykonana została przez Jana Krzemienia i Jana Nagiego. Dzwonek ogłaszał i ogłasza nadal ró Ŝne wydarzenia, takie jak procesja Bo Ŝego Ciała, ró Ŝne uroczysto ści religijne i patriotyczne oraz zgony mieszka ńców. Kapliczk ę ufundował i postawił we własnym ogrodzie pan Jan Krzemie ń w 1926 roku na miejscu wcze śniejszej, zniszczonej, któr ą ufundował jego ojciec Jan Krzemie ń w XIX wieku ku czci św. Jana Chrzciciela. Dowodem kultu tego Świ ętego w rodzinie pp. Krzemieniów było nadawanie imienia Jan synowi w nast ępnym pokoleniu. W okresie okupacji Niemcy, tworz ąc obóz koncentracyjny w O świ ęcimiu, młodych mieszka ńców Brzezinki wywie źli na roboty do Rzeszy, a starszych wysiedlili. Wiele zabudowa ń mieszkalnych i gospodarczych zniszczono. Kapliczk ę oszcz ędzono jak znak topograficzny, ale urz ądzono w niej stra Ŝnic ę przy istniej ącej w pobli Ŝu „psiarni policyjnej”. W ten sposób zniszczono cały religijny wystrój kapliczki i j ą sprofanowano. Po oswobodzeniu spod okupacji odrestaurowano ją i przywrócono jej wystrój religijny. Był to okres, w którym kapliczka pełniła - w pewnym sensie – zast ępcz ą funkcj ę ko ścioła. Wprawdzie Brzezinka nale Ŝała do parafii Wniebowzi ęcia Naj świ ętszej Maryi Panny, ale wła śnie tu były odprawiane msze świ ęte w niedziele i świ ęta oraz t ędy przechodziły procesje Bo Ŝego Ciała. Kapliczk ę odwiedzało wielu duchowych, w śród nich arcybiskup i metropolita krakowski Karol Wojtyła, pó źniejszy Ojciec Świ ęty. W tym okresie opiekowała si ę ni ą rodzina pp. Teresy i Jana Krzemieniów oraz najbli Ŝsi sąsiedzi, a zwłaszcza panie Helena Gaweł, Kunegunda Rydzo ń oraz Rozalia Nagi. Dbały o wygl ąd zewn ętrzny kapliczki i przygotowały j ą do nabo Ŝeństw. Od roku 1983 mieszka ńcy Brzezinki maja swoja parafi ę pod wezwaniem Wniebowzi ę- cia Naj świ ętszej Maryi Panny Królowej Polski, której pierwszym proboszczem został ks. Jerzy Bro ńka. Od tego czasu wszystkie nabo Ŝeństwa odbywaj ą si ę w ko ściele, a przy kapliczce tylko nabo Ŝeństwa majowe do Naj świ ętszej Maryi Panny. Uroczysto ści z okazji Bo Ŝego Ciała oraz co roku w tym miejscu świ ęcone s ą uroczysto ści zwi ązane ze śmierci ą Jana Pawła II

W 2005 roku dzi ęki ofiarno ści mieszka ńców dokonano generalnego remontu kapliczki. Wymieniono tynki wewn ętrzne pomalowano i wyremontowano okna i drzwi. Pomalowano je na br ązowy kolor. Dzi ęki zabiegom i staraniom sołtysa Agaty Dybczak udało si ę pozyska ć środki ze Starostwa Powiatowego na remont pokrycia dachowego. W kolejnych latach poczyniono starania i za zgod ą pana Krzemie ń wydzielono działk ę pod kapliczk ą i przepisano na rzecz Urz ędu Gminy O świ ęcimia. Przy kolejnych remontach dróg teren wokół kapliczki odwodniono i wyło Ŝono kostk ą brukow ą. Dzisiaj o wystrój kapliczki w kwiaty i znicze dbaj ą panie z Akcji Katolickiej.

Figura Matki Boskiej Niepokalanie Pocz ętej, stoj ąca na posesji pani Gertrudy

27

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Karkoszki przy ulicy Skotnickiej nr 37 w Brzezince

Fot. 13 Figurka Matki Boskiej ul. Skotnicka

Wiele jest przykładów gł ębokiej wiary i pobo Ŝno ści polskiego narodu na przestrzeni jego dziejów. Świadcz ą o tym liczne wzniesione świ ątynie „na chwał ę Panu Bogu, Naj świ ętszej Maryi Pannie Królowej Polski i świ ętym patronom”. Na specjalne uznanie i pochwał ę zasługuj ą mieszka ńcy Brzezinki, którzy po powrocie z wysiedlenia, mimo zniszczonych domostw i zagród gospodarczych, potrafili odrestaurowa ć zniszczone przez okupanta niemieckiego w okresie organizowania obozu koncentracyjnego „Auschwitz – Birkenau” kapliczki, figury i krzy Ŝe, a nawet na miejscu zburzonych postawi ć nowe. Jedn ą z nich jest figura Matki Bo Ŝej Niepokalanie Pocz ętej, stoj ąca na posesji pani Gertrudy Karkoszki w Brzezince. Stoi ona na fundamencie betonowym, kwadratowym, o powierzchni 1,1 m kw. I na cokole wysokim nr 1 m, a szerokim na 0,64 m. Cokół wykonany jest z białej cegły, statua Matki Bo Ŝej jest wysoka na 1,14 m. Matka Naj świ ętsza stoi na półkuli ziemskiej, wokół której obwinięty jest w ąŜ , któremu Ona depcze głow ę. Ubrana jest w biał ą sukni ę i odziana niebieskim płaszczem, głow ę ma pokryt ą białym welonem. Ramiona trzyma opuszczone, a dłonie otwarte, jakby zapraszały nas pod sw ą opiek ę. Głow ę Jej zdobi korona o świetlana w dzie ń i w nocy 12 gwiazdkami. Statua jest osłoni ęta półokr ągłym daszkiem blaszanym. Cało ść jest udekorowana girlandami ze sztucznych kwiatów. Przed figur ą stoj ą wazony Ŝywych kwiatków, a obok rosn ą krzewy kwitn ącej magnolii. Nieco dalej wida ć rosn ące modrzewie.

28

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Figur ę ufundowała pani Gertruda Karkoszka jako wotum wdzięczno ści Matce Bo Ŝej za szcz ęś liwy powrót na miejsce rodzinne po wysiedleniu rodziny przez Niemców w czasie II wojny światowej. postawili j ą jej synowie: Adam i Andrzej Nachajscy w roku 1992. W tym samym roku została po świ ęcona przez ks. Proboszcza parafii NMP Wspomo Ŝenia Wiernych Aleksandra Karkoszk ę. Figura jest zadbana i wygl ąda okazale.

Krzy Ŝ stoj ący przy ulicy Le śnej w Brzezince

Fot. 14 Krzy Ŝ ul. Le śna

Krzy Ŝ ten stoi pod 3 lipami na parceli, która jest własno ści ą gminy O świ ęcim, oddzielonej od prywatnych posesji ogrodzeniem bardzo estetycznie wykonanym przez sąsiadów. Jest wysoki na 4 m, osadzony w drewnianym cokole, obudowanym czerwonymi, du Ŝymi kamieniami. Wykonany jest z drewna d ębowego, pomalowanego na br ązowo. Wizerunek Chrystusa namalowany na blasze dobrze oddaje dramat Jego ukrzy Ŝowania. Z boku przebitego włóczni ą s ączy si ę krew spływaj ąca do złotego kielicha, trzymanego przez anioła. Krzy Ŝ jest udekorowany du Ŝym wie ńcem obejmuj ącym jego ramiona, wykonanym ze sztucznej zieleni i kwiatów. Przed nim rosn ą ro śliny dekoracyjne: bukszpan i barwinek, stoi te Ŝ wazon pi ęknych kwiatów . przed krzy Ŝem stawiany jest ołtarz na procesj ę Bo Ŝego Ciała. Dawniej odbywały si ę tu nabo Ŝeństwa majowe do Naj świ ętszej Maryi Panny. Jaka jest historia tego krzy Ŝa, stoj ącego tu od około 120 lat? Krzy Ŝ ten stoi na miejscu wcze śniejszego, ufundowanego i postawionego przez pana Czarnika przed I wojn ą światow ą na parceli, która była i jest własno ści ą gminy O świ ęcim. Został postawiony 29

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka ku czci i nabo Ŝeństwa do M ęki i Pa ńskiej Jezusa Chrystusa. Był parokrotnie wymieniany. Z czasem gmina sprzedawała parcele prywatnym wła ścicielom, którzy budowali domy mieszkalne, ale miejsce, gdzie stał krzy Ŝ, było wydzielone i ogrodzone jako własno ść gminy O świ ęcim. Tym zabytkiem opiekowali si ę do II wojny światowej najbli Ŝsi s ąsiedzi. W czasie okupacji niemieckiej krzy Ŝ był zagro Ŝony ze wzgl ędu na blisko ść obozu koncentracyjnego. W tym czasie mieszka ńców Brzezinki wysiedlono. Po wojnie zauwa Ŝyli oni, Ŝe był on przez Niemców ostrzeliwany, a wizerunek Jezusa Chrystusa podziurawiony został kulami. Nie mo Ŝna jednak wszystkich Niemców obwinia ć za profanacj ę i niszczenie tego rodzaju symboli religijnych. Mo Ŝe dlatego, ze były one nanoszone na wojskowe mapy operacyjne, a mo Ŝe równie Ŝ dlatego, Ŝe w śród nich byli tacy, którzy uszanowali te symbole wiary. Tego jednak nie mo Ŝna powiedzie ć o personelu obsługuj ącym obozy koncentracyjne w Polsce. Byli to Niemcy specjalnie dobrani, wyzbyci wszelkich zasad i norm moralnych, aby łatwo im było maltretowa ć i zabija ć wi ęŜ niów. Ci wła śnie /Niemcy profanowali i niszczyli te symbole religijne i wszystko, co polskie. Najwi ęcej takich przypadków odnotowano na terenie Brzezinki, Babic, Harm ęŜ i Pław, a wi ęc tych miejscowo ści, które s ąsiadowały z obozem i z których mieszka ńców wysiedlono. Po wojnie powracali do tego, co jeszcze po nich zostało, odbudowali domy i zagrody. Nie zapomnieli tak Ŝe o krzy Ŝu. Odnowili go i odmalowali wizerunek Chrystusa. w 1998 roku przeprowadzono jego remont i odnowiono otoczenie. Postanowiono nowy, d ębowy krzy Ŝ. Z elementów drewnianych, pomalowanych na biało, wykonano nowe ogrodzenie, którego poszczególne cz ęś ci s ą wzmocnione słupkami wykonanymi z czerwonej cegły. Krzy Ŝ ten wygl ąda bardzo okazale. Jest pod troskliw ą opiek ą mieszkaj ących obok sąsiadów, mimo i Ŝ nie stoi na ich posesji. Mówi ą oni: „To jest nasz krzy Ŝ”. Niech te słowa, które s ą przykładem duchowej postawy i przywi ązania do wiary naszych przodków, b ędą tak Ŝe przykładem dla przyszłych pokole ń.

5. Sport w sołectwie

30

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Rys historyczny Klubu Sportowego LKS „ISKRA” Brzezinka

Działalno ść obecnego Klubu Sportowego rozpocz ęła si ę w 1947 roku, a jego zało Ŝycielami byli: Zbigniew Osetkiewicz, Julian Wójcik, Zdisław Baran. śycie sportowe młodzie Ŝy po wyzwoleniu rozwijało si ę pr ęŜ nie. Klub skupiał ch ętnych do uprawiania ró Ŝnych dyscyplin sportowych z okolic Zasol ą, Brzezinki i Pław. W latach 1947 do 1960 powstały nast ępuj ące sekcje sportowe: - sekcja piłki no Ŝnej -juniorzy i seniorzy, - sekcja bokserska, - sekcja koszykówki, - sekcja kolarstwa szosowego, - sekcja tenisa stołowego. Kalendarium najwa Ŝniejszych osi ągni ęć sportowych naszej młodzie Ŝy: - Sekcja piłki no Ŝnej - dru Ŝyna juniorów zdobyła I miejsce w 1954-1955 roku - dru Ŝyna seniorów rozpocz ęła rozgrywki klasy „C" a zako ńczyła w klasie „B" w latach 1948-1958. - Sekcja bokserska - zdobyła 3 tytuły mistrzów województwa krakowskiego w Zrzeszeniu LZS w Łodygowicach w 1954 roku: - waga lekka - Krzemie ń Konstanty, - waga pół średnia - Kasperczyk Jan, - waga średnia - Krzemie ń Czesław. - Sekcja koszykówki - zdobyła I miejsce w Wojewódzkiej Spartakiadzie LZS w Krakowie w 1954 roku. - Sekcja kolarstwa szosowego - bardzo pr ęŜ na w latach 1956-1963., najlepsza w województwie krakowskim, a dwóch kolarzy było w kadrze polskiej, startuj ąc w Wy ścigu Pokoju,zawodnikami byli: Pałka Antoni i Ba ścik Benedykt. - Sekcja tenisa stołowego - zdobywała od I do III miejsca w Lidze O świ ęcimskiej w latach 1955-1958.

W latach 1967 do 1995 działalno ść Klubu była ograniczona, gdy Ŝ teren boiska tzw. „Glini-ków" został przekazany Fabryce OMAG O świ ęcim, gdzie został wybudowany Ośrodek Sportowo-Rekreacyjny i KS OMAG O świ ęcim. Reaktywacja Klubu Sportowego LKS ISKRA Brzezinka nast ąpiła w styczniu 1997 roku wraz z przekazaniem O środka sportowego i boiska, W skład nowego Zarz ądu weszli: 31

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Sekcja piłki no Ŝnej posiada 4 dru Ŝyny, która skupia młodzie Ŝ w ró Ŝnym wieku: - dru Ŝyna Ŝaków (najmłodsza), w której trenuje 18 do 20 zawodników - dru Ŝyna trampkarzy, w której trenuje 20 do 24 zawodników, - dru Ŝyna juniorów, w której trenuje 19 do 24 zawodników, - dru Ŝyna seniorów (Liga Okr ęgowa), w której trenuje 15 do 22 zawodników. Wy Ŝej wymienione dru Ŝyny zajmuj ą czołowe miejsca w tabeli rozgrywek ligowych. Nale Ŝy zaznaczy ć, Ŝe dru Ŝyna seniorów zdobyła awans do ligi okr ęgowej w 2005 roku, w której startuje do obecnego czasu. Natomiast najwi ększym osi ągni ęciem dru Ŝyny juniorów było zdobycie V miejsca w Ogólnopolskim Turnieju „O Puchar Orlich Gniazd" w Zawierciu w 1998 roku. Osi ągni ęcia te zostały zrealizowane dzi ęki dobrej pracy trenerów, mi ędzy innymi: Roberta Sulki, Kazimierza Orlickiego, Grzegorza Pławnego, Dariusz Kapci ńskiego, Romana Korczyka. Sekcja bokserska skupiała młodzie Ŝ w ró Ŝnym wieku, w której trenowało 20 do 32 zawodni- ków. Najwi ększe osi ągni ęcia sportowe tej sekcji zdobyli w latach 2002 do 2004, I miejsce na szczeblu wojewódzkim i ogólnopolskim, tj. w mistrzostwach Polski w ró Ŝnych grupach wie- kowych. W kategorii kadet - zawodnik W ątroba Przemysław zdobył I miejsce w Polsce w Ogólno- polskiej Olimpiadzie Młodzie Ŝy w Starachowicach w 2003 roku, W kategorii junior - zawodnik Ró Ŝynski Andrzej zdobył I miejsce w Polsce w Ogólnopolskiej Olimpiadzie Młodzie Ŝy w Ostroł ęce w 2004 roku oraz Mistrzo- stwach Polski w Słupsku w 2003 roku, W kategorii junior starszy - zawodnik Wawrzyczek Łukasz zdobył I miejsce w Polsce w mistrzostwach w Łodzi w 2003 roku. Wy Ŝej wymienieni zawodnicy startowali w mi ędzynarodowych turniejach bokserskich w Niemczech, Ukrainie, Rumunii, Czechach, reprezentuj ąc bokserów Polski. Osi ągni ęcia te zdobyli dzi ęki dobrej pracy trenerów: Janusza Jelenia, Jana Sibika. W skład obecnego Zarz ądu wchodz ą: • Prezes Jan Kasperczyk, • V-ce Prezes Mirosław Sernik, • Sekretarz Sławomir Maciesza, W klubie zrzeszonych jest 88 członków.

6. Edukacja w sołectwie

32

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Przedszkole Samorz ądowe Brzezinka

Przedszkole Samorz ądowe w Brzezince zlokalizowane jest w dwóch oddzielonych budynkach. Dwa oddziały dzieci młodszych mieszcz ą si ę na parterze 2-pietrowego wolnostoj ącego budynku stanowi ącego własno ść Gminy O świ ęcim. Budynek liczy około 105 lat. Pomimo wielu remontów i modernizacji nie spełnia obecnych norm, jest zawilgocony, brak du Ŝej Sali do zaj ęć ruchowych oraz brak szatni i pomieszcze ń socjalnych dla pracowników. Oddział dla najstarszych dzieci mie ści si ę na pierwszym pi ętrze w budynku biblioteki gminnej. Przedszkole posiada du Ŝy ogród, wyposa Ŝony jest w sprz ęt i urz ądzenia do zabaw na świe Ŝym powietrzu. Do przedszkola ucz ęszcza 72 dzieci, jednak Ŝe zapotrzebowanie wsi jest wi ększe, corocznie nie przyjmujemy do przedszkola z braku miejsc od 5 – 15 dzieci. Sala zaj ęć , cho ć metra Ŝowo skromna, jest funkcjonalnie urz ądzona. Przedszkole dysponuje du Ŝą ilo ści ą zabawek, atlasów, ksi ąŜ ek, pomocy dydaktycznych i naukowych. Dzieci maj ą do dyspozycji: 3 komputery, projektor multimedialny, laptop, 10 mikroskopów, odtwarzacz DVD, odtwarzacz CD, sprz ęt nagło śnieniowy w ka Ŝdej Sali. Wszyscy pracownicy przedszkola staraj ą si ę stworzy ć dzieciom mił ą, domow ą atmosfer ę. Troszcz ą si ę o potrzeby wszystkich dzieci. Kadra pedagogiczna dzi ęki wysokim kwalifikacj ą zawodowym stwarza warunki do prawidłowego rozwoju dzieci, do rozwijania ich zainteresowa ń i zdolno ści, do przygotowania przedszkolaków do roli ucznia.

Szkoła Podstawowa

Fot.15, 16 Zdj ęcia Szkoły z zewn ątrz

Dnia 8 wrze śnia 1968 roku rozpoczyna si ę historia Naszej Szkoły w obecnym budynku. Dawniej brzezinianie uczyli si ę przy ulicy Czernichowskiej 2 w budynku obecnego Samorz ądowego Przedszkola Gminnego. Wcze śniejsza siedziba szkoły liczy sobie 120 33

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka lat, po II wojnie światowej był to jeden z dziewi ęciu ocalałych budynków w Brzezince i pomimo i Ŝ odbywały si ę w nim lekcje nadawał si ę do kapitalnego remontu. Mieszka ńcy Brzezinki pragn ęli, aby ich dzieci miały godne miejsce do nauki. W tym celu w 1960 roku utworzono Społeczny Komitet Budowy Szkoły. W zamierzeniach Komitetu szkoła miała stanowi ć kulturalno - oświatowe centrum Brzezinki, parcela przeznaczona pod budow ę stanowiła kiedy ś centrum wsi. Od 1961 roku rozpocz ęto gromadzi ć fundusze na budow ę nowego budynku. Inwestycja rozpocz ęła si ę w 1967 roku, finansowana była z Funduszu Budowy Szkół i Internatów, stanowi ąc równocze śnie realizacj ę hasła „1000 szkół na Tysi ąclecie". Zgodnie z marzeniami jej twórców szkoła stała si ę centrum kulturalno- oświatowym, miejscem niezwykłym, nad którym opiek ę sprawował i sprawuje do dzisiaj Ŝywy patron Polski Zwi ązek Byłych Wi ęź niów Politycznych Hitlerowskich Wi ęzie ń i Obozów Koncentracyjnych, a nazwa szkoły brzmi: Pomnik Dzieci Wi ęź niów O świ ęcimia. Nasza Szkoła znajduje si ę w miejscu, na którym historia bole śnie odcisn ęła swoje pi ętno, dlatego przeszło ść dla nas uczniów, grona pedagogicznego, pracowników szkoły i mieszka ńców Brzezinki jest istotnym elementem codzienno ści. Współpraca z patronem szkoły liczy sobie 42 lata. Pami ęta ć nale Ŝy, Ŝe jej pocz ątki si ęgaj ą okresu, gdy Polska znajdowała si ę w zasi ęgu komunistycznej władzy, okresu zafałszowanej historii, jednak na kartach przeszło ści Naszej Szkoły odczytujemy dzieje godne zapami ętania. W 1972 roku szkoła otrzymała swój sztandar, ze słowami, będącymi przesłaniem Patrona Szkoły „ Los dzieci wi ęzionych w KL. Auschwitz - Birkenau ma by ć dla was przestrog ą, a nie legend ą". Na parterze znajduje si ę pami ątkowa tablica upami ętniaj ąca fundatora szkoły nad miniatur ą Pomnika Martyrologii w Brzezince. Na pi ętrze znajduj ą si ę dwie gabloty. W jednej umieszczony jest Sztandar Szkoły udekorowany odznaczeniami za sprawowan ą opiek ę nad miejscami walki i m ęcze ństwa. W drugiej gablocie znajduje si ę Tablica, na której widniej ą metalowe wizytówki z nazwiskami fundatorów i ich numerami obozowymi i wiekiem. W 1978 roku powstało w szkole miejsce szczególne Izba Pami ęci Narodowej, w której obok rze źb, zdj ęć , dokumentów w 1979 roku umieszczono Ziemi ę i Prochy spod Ściany Strace ń bloku 11. Tradycj ą w naszej szkole jest Świ ęto Patrona, które obchodzimy 27 stycznia. Jest to data upami ętniaj ąca oswobodzenie Auschwitz - Birkenau, dzie ń ten dopiero od 2005 roku obchodzimy równie Ŝ jako Mi ędzynarodowy Dzie ń Pami ęci o Holokau ście. Pami ętamy równie Ŝ o naszych przodkach, którzy na przełomie marca i kwietnia zostali wyp ędzeni ze swych domów, uczniowie naszej szkoły pełnią wart ę przy pomniku po świ ęconym pami ęci wysiedlonych. Przeszło ść stanowi dla naszej społeczno ści wa Ŝny aspekt Jednak nie jest jedynym elementem naszego istnienia. Dyrektorzy szkoły zawsze dbali ojej wizerunek, d ąŜ yli do jak najlepszej współpracy z rodzicami uczniów, mieszka ńcami wsi. Potrafili równie Ŝ nawi ąza ć dobr ą współprac ę z pobliskimi przedsi ębiorcami i zakładami pracy. Nasza Szkoła si ę starzeje, dlatego w miar ę mo Ŝliwo ści przeprowadzane s ą w niej remonty i konieczne naprawy. Jednak pomimo „starych murów" szkoła si ę rozwija. Obecnie znajduje si ę w niej 6 sal lekcyjnych, centrum multimedialne, pracownia informatyczna, harcówka, gabinet pani pedagog, sala gimnastyczna, salka do gimnastyki korekcyjnej, gabinet piel ęgniarki, kuchnia i jadalnia, świetlica, sekretariat i gabinet pani Dyrektor.

34

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Wyposa Ŝenie sal lekcyjnych i innych pomieszcze ń jest stale uzupełniane, jednak pomimo wielu stara ń lista Ŝycze ń nadal jest długa, w jej realizacji ma pomaga ć członkowstwo w Stowarzyszeniu Pomocy Szkole. Szkoła to nie tylko miejsce nauki, na jej terenie odbywaj ą się spotkania z mieszka ńcami Brzezinki, rodzicami uczniów podczas ró Ŝnych imprez szkolnych takich jak: Jesienny Piknik, Jasełka, Dzie ń Rodziny, Dzie ń Dziecka. Z pomieszcze ń szkolnych korzystaj ą równie Ŝ poza lekcjami uczniowie uczestnicz ący w zaj ęciach świetlicy środowiskowej, sportowcy z Klubu Iskra. Bardzo dobrze układa si ę równie Ŝ współpraca szkoły z Parafi ą Matki Bo Ŝej Królowej Polski.

Zasoby Szkoły

Fot. 17 Sztandar szkoły Fot. 18 Tablica pami ątkowa

"Izba Pami ęci im. Tadeusza Sieradzkiego po świ ęcona pami ęci ofiar-dzieci KL Auschwitz, w której znajduj ą si ę pami ątki po byłych wi ęź niach (pasiak, zdj ęcia listy z pobytu w obozie kierowane do rodziny, rze źby Ferdynanda Jarochy). pracownia komputerowa sala gimnastyczna z zapleczem biblioteka (centrum multimedialne) boiska szkolne(2) kuchnia i świetlica ZASOBY LUDZKIE W szkole zatrudnieni s ą nauczyciele z pełnymi kwalifikacjami do poszczególnych przedmiotów (12 osób), pracownicy administracji i obsługi

Organizacje

Na terenie szkoły działaj ą: Rada Rodziców, Stowarzyszenie Pomocy szkole Małopolskiej, dru Ŝyna harcerska. Szkoła utrzymuje kontakt z śywym Patronem-Zwi ązkiem Byłych Wi ęź niów Politycznych i Obozów Koncentracyjnych

35

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Mocne strony: dogodne usytuowanie budynku (blisko stacji kolejowej, centrum wsi) dobra komunikacja (stałe ł ącze internetowe) współpraca ze środowiskiem

Słabe strony: budynek ma star ą, uszkodzona elewacj ę, wymaga dociepłenia cz ęść ogrodzenia wymaga wymiany stara kotłownia zasilana paliwem w ęglowym boiska asfaltowe wymagaj ą renowacji

Potrzeby: Renowacja budynku (elewacja, dach, modernizacja kotłowni)-zmniejszenie emisji CO2 Doposa Ŝenie w nowe komputery i programy, zasoby biblioteczne

7. Turystyka

Gmina O świ ęcim jest licznie odwiedzana w ci ągu roku przez turystów; głównym celem turystycznym jest teren byłego obozu KL Auschwitz - Birkenau. Na terenie Pa ństwowego Muzeum O świ ęcim - Brzezinka prowadzony jest Punkt Informacji Turystycznej, w którym mo Ŝna uzyska ć informacje o pozostałych atrakcjach gminy, a tak Ŝe o dost ępnym zapleczu turystycznym. Wg szacunków Muzeum, Gmin ę Oświ ęcim odwiedza w ci ągu roku ok. 1 min osób. W przewa Ŝaj ącej wi ększo ści jest to turystyka jednodniowa - po zwiedzeniu terenów byłego obozu koncentracyjnego tury ści kieruj ą si ę w stron ę pobliskiego Krakowa, dysponuj ącego znacznym zapleczem noclegowe - gastronomicznym. Na terenie Brzezinki na dzie ń dzisiejszy ruch turystyczny skupiony jest głównie na P.M.A.B. Wie ś nie posiada Ŝadnej bazy gastronomicznej, hotelowej ani parkingowej. Przez teren gminy O świ ęcim przebiega. Szlak Ewakuacji Wi ęź niów O świ ęcimia (Martyrologii) - biegn ący od Pa ństwowego Muzeum O świ ęcim przez Brzezink ę, Pławy, Harm ęŜ e w kierunku Brzeszcz

8. Bezpiecze ństwo mieszka ńców sołectwa

Ochotnicza Stra Ŝ Po Ŝarna w Brzezince 36

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Fot.19 przekazanie sztandaru w 1945r Fot. 20 Jeden z pierwszych nabytków OSP

W dawnych latach 18 – go i pocz ątkiem 19 – go wieku na ziemiach dawnego Ksi ęstwa Oświ ęcimskiego zacz ęły powstawa ć ró Ŝne grupy samoobrony mieszka ńców. Jedn ą z takich form samoobrony były Ochotnicze Stra Ŝe Po Ŝarne, których w tym okresie powstało bardzo du Ŝo. Z protokołu z posiedzenia wydziału Ochotniczej Stra Ŝy Po Ŝarnej w O świ ęcimiu, które odbyło si ę 19 kwietnia 1907 roku, a nie 1908. Jednak uwa Ŝamy, Ŝe rok 1908 to rok rozpocz ęcia faktycznej działalno ści prewencyjnej i interwencyjnej, gdy Ŝ wtedy jednostka została wyposa Ŝona w r ęczn ą sikawk ę i sprz ęt do podawania wody. Zało Ŝycielem i długoletnim prezesem powstałej Ochotniczej Stra Ŝy Po Ŝarnej w Brzezince był druh Krzemie ń Marcin, który w tym czasie był wójtem gminy. Pierwszy sztandar namalowany przez P. Stankiewicza, jednostka otrzymała w 1913 roku, który był świadectwem uznania aktywnej działalno ści stra Ŝy przez mieszka ńców Brzezinki. Burzliwe dzieje pierwszego 20 – lecia ubiegłego wieku spowodowały, Ŝe od 1918 roku jednostka kontynuowała swoj ą działalno ść ju Ŝ w Polsce, nale Ŝą c do przoduj ących stra Ŝy powiatu bielskiego. I tak dowodem tego s ą obchody jubileuszu 25 – lecia stra Ŝy w dniu 16 sierpnia 1933 roku. W tym czasie prezesem był druh Krzemie ń Marcin, wiceprezesem druh Bielas Karol. Drugi sztandar rozpocz ęły wykonywa ć siostry serafitki w 1939 roku, ale okres drugiej wojny światowej i okupacji naszego kraju przez Niemcy hitlerowskie oraz wysiedlenie mieszka ńców naszej wsi spowodowały, Ŝe działania stra Ŝy po Ŝarnej zostało zawieszone aŜ do wyzwolenia O świ ęcimia w dniu 27 stycznia 1945 roku i zako ńczenia drugiej wojny światowej. wykonany sztandar przechowały siostry serafitki, które go haftowały. Na terenie Brzezinki i O świ ęcimia niemiecki okupant zało Ŝył ludobójczy obóz koncentracyjny „Auschwitz – Birkenau”. Pierwsza stra Ŝnica OSP została zaj ęta prze obsług ę obozu do czasu wyzwolenia przez Armie Radziecka w dniu 27 stycznia 1945 roku. Po wyzwoleniu pierwsze Zgromadzenie Ochotniczej Stra Ŝy Po Ŝarnej w Brzezince odbyło si ę w dniu 17 czerwca 1945 roku. Okupant opuszczaj ąc obóz i Brzezink ę zabrał lub zniszczył zagarni ęty wcze śniej sprz ęt i dokumenty. Udało si ę ocali ć najcenniejsz ą pami ątk ę sztandar z 1913 roku odnaleziony przez druha Nagiego Józefa na wysypisku śmieci w stosie szmat na terenie byłego

37

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka obozu w 1945 roku. Dzi ęki tym druhom a tak Ŝe kolejnym naczelnikom zawdzi ęczamy dalsz ą działalno ść jednostki. 20 lipca 1952 roku otrzymano drug ą motopomp ę. W dniu 6 lipca 1958 roku jednostka zakupiła samochód ci ęŜ arowy Ford V8 dostosowany do celów po Ŝarniczych. 7 lipca 1963 roku dokonano uroczystego wmurowania kamienia w ęgielnego pod budynek nowej stra Ŝnicy. 18 maja 1969 roku zarz ąd zorganizował uroczysto ść przekazania nowej stra Ŝnicy do uŜytku. Jednostka otrzymała trzeci typowy sztandar przydzielony przez Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w O świ ęcimiu i samochód ga śniczy Marku śuk GLM – 8. W dniu 25 czerwca 1972 roku zarz ąd OSP podj ął uchwał ę o przekazaniu starej remizy Kołku Rolniczemu w Brzezince za symboliczn ą odpłatno ści ą 10000 zł (dziesi ęć tysi ęcy złotych). Kolejno wybrane zarz ądy pracowały nad utrzymaniem stra Ŝnicy w nale Ŝytym stanie u Ŝywalno ści i gotowo ści bojowej członków stra Ŝy. W dniu 14 sierpnia 1983 roku OSP obchodziło uroczysto ści jubileuszowe 75 – lecia. Podczas tej uroczysto ści ostatni sztandar został odznaczony Złotym Medalem „Za Zasługi dla Po Ŝarnictwa” oraz wielu druhów stra Ŝaków ró Ŝnymi odznaczeniami i dyplomami.

Staraniem zarz ądu stra Ŝ w dniu 25 kwietnia 1986 roku otrzymała nowy samochód bojowy Star 200 GBM. W dniu 1 luty 1987 roku walne zebranie sprawozdawczo – wyborcze wybiera kolejno nowy zarz ąd. Ówczesny zarz ąd powzi ął sobie za główne zadanie wykonanie ogrodzenia wokół remizy.

Nie mo Ŝna nie wspomnie ć o udziale naszej jednostki przy gaszeniu du Ŝego po Ŝaru w Ku źni Raciborskiej. Za ten udział dwóch druhów: Pabian Roman – Naczelnik i Grabowski Mirosław – kierowca, otrzymało odznaczenia „Za zasługi dla po Ŝarnictwa”. Blisko ść miasta O świ ęcimia, w którym zlokalizowanych jest wiele ró Ŝnych zakładów pracy o du Ŝym stopniu zagro Ŝenia, a zarazem znaczeniu dla gospodarki narodowej, spowodowała konieczno ść stałej gotowo ści bojowej naszej jednostki. W dniu 15 maja 1994 roku Zarz ąd zorganizował uroczysto ść przekazania i po świ ęcenia fabrycznie nowego samochodu śuk A06 – GLM, oraz obrazu naszego patrona św. Floriana namalowanego przez mieszka ńca naszej wsi pana Franciszka Pilcha. Posiadaj ąc dwa samochody tj. Star 200GBM oraz śuk GLM stajemy si ę jednostk ą typu S-2, dobre wyszkolenie druhów i ich odpowiednia ilo ść skutkuje tym , Ŝe w dniu 29 kwietnia 1995 roku rozkazem Komendanta Głównego Pa ństwowej Stra Ŝy Po Ŝarnej zostajemy wcieleni do struktur Krajowego Systemu Ratowniczo – Ga śniczego. Widz ąc mocny rozwój naszej jednostki społecze ństwo wsi Brzezinka powołuje Komitet Fundacji Sztandaru i na wspaniałej uroczysto ści w dniu 26 maja 1996 roku został po świ ęcony i przekazany pi ękny, czwarty z kolei, nowy sztandar. Rozpoczyna si ę tak Ŝe w tym okresie dalsza rozbudowa remizy.

Dzi ęki staraniom poszczególnych Zarz ądów nasza stra Ŝ rozwija si ę nie tylko pozyskuj ąc nowych druhów ale przykładnie dba o powierzony im sprz ęt i budynek. Du Ŝy wkład pracy społecznej mieszka ńców przyczynia si ę do tego Ŝe w ci ągu

38

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka ostatnich 3 lat wyremontowano pomieszczenia sal na górze oraz w dolnej cz ęś ci remizy. Nadal jednak zachodzi konieczno ść wymiany zewn ętrznej elewacji co poprawiło by ogólny wygl ąd remizy.

Do głównych jego celów nale Ŝy: • ró Ŝnego rodzaju akcje ratowniczo - ga śnicze, • propagowanie ochrony przeciwpo Ŝarowej, • szkolenie młodzie Ŝy w zakresie ochrony przeciw po Ŝarowej, • działalno ść społeczna na terenie wsi i gminy O świ ęcim.

Wa Ŝniejsze realizowane przedsi ęwzi ęcia i projekty: • ochrona przeciwpo Ŝarowa na terenie gminy - partner Urz ąd Gminy O świ ęcim, • współorganizacja imprez okoliczno ściowych i rekreacyjnych, • propagowanie wiedzy ppo Ŝ. w śród młodzie Ŝy - Szkoła Podstawowa i Przedszkole • Samorz ądowe w Brzezince.

W poszczególnych latach funkcje prezesów OSP w Brzezince pełnili :

Krzemie ń Marcin 1908 – 1939 Nagi Józef 1945 – 1957 Bulik Stanisław 1957 – 1984 Bielas Władysław 1984 – 1987 Baran Jan 1987 – 1991 Nowak Józef 1991 – 1997 Waluszek El Ŝbieta 1997 – 2003 Podbiał Tomasz 2004 – nadal

OSP Brzezinka zrzesza w swych szeregach 55 czynnych druhów oraz 10 honorowych. 39

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Młodzie Ŝowa dru Ŝyna po Ŝarnicza 18 osób

Druhowie maja uko ńczone nast ępuj ące kursy:

Kurs naczelników 4 - druhów Kurs obsługi sprz ętu ppo Ŝ. 15 – druhów Kurs ratowników przed medycznych 4 – druhów Kurs pilarzy 5 druhów Kurs obsługi aparatów powietrznych 18 – druhów Kurs obsługi radiostacji UKF 5 druhów Kurs sterowników łodzi motorowych 3 druhów Kurs z zakresu BHP 22 – druhów Aktualnie posiadamy 7 kierowców z uprawnieniami do kierowania samochodami bojowymi w tym 3 z kategoria B, 3 z kategori ą C i 1 z kategori ą C+E

Rys. 21, 22Obecne wyposa Ŝenie OSP

9. Gospodarka w sołectwie

40

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Na terenie sołectwa działaj ą 4 wi ększe zakłady pracy;

OMAG POL –EKO – SYSTEM POLINOWA NIKROMET

Profil działalno ści Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych Handel stały detaliczny 4 Handel obwo źny 4 Usługi transportowe 5 Usługi budowlane 2 Usługi motoryzacyjne 4 Usługi instalatorstwa elektrycznego, co, gaz 2 Usługi gastronomiczne (bary) 1 Usługi ślusarskie 1 Usługi stolarskie 2 Usługi ubezpiecz eniowe 2 Usługi fryzjerskie oraz kosmetyczne 2 Produkcja artykułów spo Ŝywczych 1 Pozostałe usługi i produkcja 2

10. Rolnictwo w sołectwie

Sołectwo Brzezinka charakteryzuje si ę silnym rozdrobnieniem gospodarstw rolnych. Przewa Ŝaj ą gospodarstwa małe do 2 ha, a profil produkcji rolnej jest nastawiony głównie do zaspokojenie własnych potrzeb a nie potrzeb konsumentów zewn ętrznych. Sołectwo Brzezinka zajmuje powierzchni ę 658ha Rodzaje gleb w sołectwie W zakresie rolniczej przydatno ści gleb w sołectwie dominuje kompleks drugi - pszenny dobry, ósmy - zbo Ŝowo-pastewny mocny oraz pierwszy - pszenny bardzo dobry. Udział pozostałych kompleksów glebowych w powierzchni sołectwa nie ma wi ększego znaczenia. Natomiast w u Ŝytkach zielonych dominuje kompleks 2z - średni, klas III i IV i kompleks 3z - uŜytki zielone słabe i najsłabsze, klas VI i VI. Najwi ększy udział w uprawach na terenie sołectwa maj ą zbo Ŝa , które stanowi ą blisko 70% gruntów ornych, dominuj ącą upraw ą w tym zakresie jest pszenica. Drugie miejsce zajmuje kukurydza, dalsze miejsce zajmuj ą ziemniaki, które mieszka ńcy u Ŝytkuj ą dla własnych potrzeb. Niewielkie powierzchnie na terenie sołectwa zajmuj ą uprawy poszczególnych gatunków drzew i krzewów we własnych przydomowych ogrodach. W śród nich najbardziej popularne s ą jabłonie, grusze, śliwy. W śród krzewów to krzewy owoc. Uprawie gruntów w gminie towarzyszy hodowla zwierz ąt gospodarskich. Najwi ęcej gospodarstw zajmuje si ę hodowl ą trzody i bydła. Wi ększo ść gospodarstw rolnych zajmuje si ę hodowl ą zwierz ąt wył ącznie na potrzeby gospodarskie.

41

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

11.Infrastruktura w sołectwie

Infrastruktura drogowa w sołectwie

W układzie drogowym sołectwa Brzezinka funkcjonuj ą drogi: powiatowe tj. M ęcze ństwa Narodów, Ofiar Faszyzmu, Niwy (w cz ęś ci) , Sportowa (w cz ęś ci) gminne, s ą to nast ępuj ące ulice: Anny Chrostek, Babicka , Boczna, Brzozowa, Bukowa, Chropa ń, Ciasna, Czarna, Czernichowska, Dworska, Działkowa, Gajowa, Górnicza, Kasztanowa , Kolejowa, Kombatantów, Kółko, Le śna ,Łubinowa, Malinowa, , Niwy, Nowa Olchowa, Pastwiskowa, Piwniczna, Pławska, Seniora, Skotnicka, Sołtysów, Sportowa, Stra Ŝacka, Szkolna, Torowa, Wierzbowa, Wi ślana, Zapłocie, Zielona, Zygmunta Jakubowskiego

Infrastruktura telekomunikacyjna w sołectwie

Przez teren sołectwa przebiegaj ą linie energetyczne 220 kV oraz 110 kV. Przez szereg stacji transformatorowych niskiego napi ęcia całe sołectwo zasilane jest w pr ąd elektryczny. Urz ądzenia elektroenergetyczne znajduj ą si ę w eksploatacji Przedsi ębiorstwa ENION Energia Sp. z o.o. Kraków, ul. Łagiewnicka, Oddział w Bielsku-Białej, Biuro Terenowe K ęty. Sołectwo jest stelefonizowane. Mieszka ńcy maj ą mo Ŝliwo ść korzystania z ł ączy internetowych.

Infrastruktura wodoci ągowa i gazowa

Mieszka ńcy sołectwa zaopatrzeni s ą w wod ę pitn ą; sie ć wodoci ągowa doprowadzana jest do ka Ŝdego gospodarstwa. Przedsi ębiorstwem, które zaopatruje wie ś w wod ę jest P.W i K sp. z o.o. w O świ ęcimiu. Wie ś nasza jest zgazyfikowana a dostawc ą gazu jest PGN i G, Górno śląski Oddział Obrotu Gazem, Gazownia Zabrza ńska BOK w O świ ęcimiu. Zaznaczy ć tutaj nale Ŝy, Ŝe w obydwu przedsi ęwzi ęciach du Ŝy udział mieli sami mieszka ńcy gdy Ŝ wiele prac wykonywanych było w ramach tworzenia komitetów w czynie społecznym.

12. Zagro Ŝenie powodziowe sołectwa

Sołectwo Brzezinki le Ŝy w dorzeczu Wisły i Soły 42

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

W czasie okupacji wieś została cz ęś ciowo zdrenowana i poci ęta regularnymi rowami melioracyjnymi.

Na dzie ń obecny na terenie sołectwa mamy nast ępuj ące rowy: Rów Załawie główny – 1100 m. Rów Załawie boczny – 701 m. Rów Pastwisko I – 580 m. Rów Pastwisko II – 550 m. Rów Czernichów – 800 m. Rów Papownia – 722 m. Rów Sosienki – 1100 m. Rów od Bulika – 1150 m. Rów od Fyderka – 750 m. Rów od Rembiesy – 400 m. Rów od Barusia – 740 m. Rów od Rydzonia – 1900 m

Ogólna długo ść rowów melioracyjnych wynosi 10494 m., natomiast zarurowanych zostało prawie 2km rowów (1923m). Wraz z rozbudowa wsi coraz wi ęcej rowów i cieków wodnych jest zasypywana lub zamurowywana przez co w znacznym stopniu pogarsza si ę odprowadzanie wód gruntowych. Jednak Ŝe wi ększe zagro Ŝenie powodziowe dla naszej wsi to niedoko ńczony wał przeciwpowodziowy na rzece Wisła. Od kilku lat mimo usilnych stara ń nie mo Ŝemy doczeka ć si ę uko ńczenia remontu wału. Ka Ŝdorazowe podwy Ŝszenie si ę stanu wody na Wi śle budzi l ęk i niepokój mieszka ńców. Niepokój jest tym wi ększy ze nieopodal znajduje si ę Pa ństwowe Muzeum Auschwitz Birkenau, które byłoby pierwsze obj ęte stref ą zalania. Nale Ŝy w tym miejscu zastanowi ć si ę jakie s ą priorytety natura 2000 czy dobro człowieka i ochrona dóbr kultury o znaczeniu światowym.

13. System gospodarki odpadami w sołectwie

Głównymi źródłami wytwarzania odpadów komunalnych na terenie sołectwa s ą: gospodarstwa domowe oraz obiekty infrastruktury takie jak: obiekty handlowo - usługowe i szkolnictwo. Zbiórk ą i transportem tego typu odpadów zajmuj ą si ę na terenie gminy: Przedsi ębiorstwo Usługowo-Handlowe „EKO-KOMBID" z Włosienicy. Dzi ęki opracowaniu przez Gmin ę O świ ęcim „Planu Gospodarowania Odpadami" zało Ŝono katalog działa ń maj ących na celu popraw ę aktualnego stanu gospodarki odpadami komunalnymi. W śród działa ń tych nale Ŝy wymieni ć zwłaszcza: podj ęcie działa ń w zakresie uporz ądkowania pod wzgl ędem organizacyjnym systemów zbiórki i transportu odpadów,

43

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka podniesienie świadomo ści społecznej mieszka ńców gminy, podniesienie skuteczno ści selektywnej zbiórki odpadów, rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych, budowlanych oraz niebezpiecznych, zapewnienie skutecznych i zgodnych z wymogami ochrony środowiska rozwi ąza ń w zakresie odzysku, recyklingu i unieszkodliwiania odpadów, intensyfikacja działa ń w zakresie zamykania dzikich składowisk odpadów. Du Ŝym problemem sołectwa jest du Ŝa ilo ść azbestu - odpady zawieraj ące azbest klasyfikowane s ą jako odpady niebezpieczne i gospodarka nimi obwarowana jest szczególnymi wymogami formalno-prawnymi. Prowadzona w sołectwie gospodarka w zakresie odpadów opiera si ę na segregowaniu ju Ŝ w miejscu ich powstawania a tak Ŝe zbiórce, transporcie, odzysku i unieszkodliwianiu odpadów. Odpady z terenu sołectwa wywo Ŝone s ą na komunalne składowisko odpadów w mie ście O świ ęcim. Odpady niebezpieczne s ą odbierane przez uprawnione firmy i wywo Ŝone na specjalistyczne składowiska.

14. Osoby zaanga Ŝowane w tworzenie planu

Sołtys : Agata Dybczak

44

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Rada Sołecka ; Anna Paszek Stanisława Baru ś Małgorzata śurawska Marian Rydzo ń Tomasz Podbiał Zbigniew Krzemie ń Leon Tworus

Radni Gminy O świ ęcim Agata Dybczak Janusz Rogalski

Koło Gospody ń Wiejskich Irena Krzemie ń Maria. Kubas

Szkoła Podstawowa: dyr. Agata Kowol

Przedszkole Samorz ądowe: dyr. Jolanta Jędras

Ochotnicza Stra Ŝ Po Ŝarna Tomasz Podbiał

LKS „Iskra” Jan Kasperczyk

Kółko Rolnicze: Jan Sikora Zdzisław Pawela

Rada Parafialna : Józef Kozioł

SGR i EG Władysław Pi ętka

15. Analiza SWOT

45

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Słabe strony:

Brak kanalizacji Słaba jako ść dróg Brak parkingów Du Ŝe rozproszenie budownictwa(wysokie koszty rozbudowy infrastruktury Rozdrobnienie gospodarstw rolnych Nieuregulowane stosunki własno ściowe Słabo rozwini ęta turystyka Brak miejsc do rekreacji i wypoczynku Zagro Ŝenia pozostało ściami po obozie (ruiny wodoci ągów i ziemniaczarek) Ograniczenia wynikaj ące z wytyczenia strefy wokół PMAB Niedostateczne zabezpieczenie p. powodziowe

Mocne strony:

Dobry dost ęp do miast wojewódzkich (Kraków, Bielsko-Biała, Katowice) Blisko ść komunikacji lotniczej (Katowice-Pyrzwice , Kraków-Balice) Bliski dost ęp do miasta powiatowego Du Ŝo terenów pod budownictwo mieszkaniowe Dobrze rozwini ęta infrastruktura edukacyjna oraz blisko ść do Wy Ŝszej Szkoły Zawodowej Dost ępno ść do słu Ŝby zdrowia Dobra komunikacja MZK, kom. prywatna (busy), bliskość do PKP Aktywno ść społeczna mieszka ńców oraz organizacji; OSP, Rada Sołecka, KGW, LKS, KEiRG, Rada Parafialna, Kółko Rolnicze

46

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Szanse Zagro Ŝenia

- Edukacja społecze ństwa. Integracja społecze ń- - Pogarszanie si ę warunków Ŝycia. stwa. - Odpływ młodych ze środowiska wiejskiego. - Rozwój bazy kulturalnej, edukacyjnej i sporto- - Marginalizacja gospodarcza wsi. wej. - Pogł ębianie si ę bezrobocia. - Poprawa jako ści dróg. - Brak zgody i zrozumienia społecznego. - Poprawa i rozwój infrastruktury technicznej. - Trudno ści w pozyskaniu środków finanso- - Współpraca z gmin ą i powiatem. wych z funduszy UE. - Mo Ŝliwo ść pozyskania środków finansowych z - Zła koniunktura gospodarcza kraju: funduszy UE. - Rozwój ruchu turystycznego: - bezrobocie. krajowego oraz zagranicznego. - Nadmierna migracja ludno ści: - Rozwój budownictwa indywidualnego. odpływ za granic ę. - Wzrost liczby miejsc pracy w sektorze gospo- - Kl ęski Ŝywiołowe: susze oraz podtopienia. darczym w s ąsiedztwie

16. Priorytety, cele i propozycje do realizacji w sołectwie Brzezinka w latach 2010-2015

47

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Priorytety Cel Finansowanie 1. Kanalizacja sanitarna Ochrona środowiska Urz ąd Gminy, UE 2. Wykonanie parkingu Poprawa bezpiecze ństwa i OSPR przy PMAB osób odwiedzaj ących Środki zewn ętrzne 3. Budowa drogi Obarcza- Poprawa komunikacji sa- OSPR, jącej mochodowej Starostwo Powiatowe 4. Budowa przedszkola lub Poprawa istniej ących wa- Urz ąd Gminy utworzenie zespołu runków, dostosowanie do szkolno-przedszkolnego ogólnych wymaga ń 5. Remonty dróg: OSPR, • Jakubowskiego • Wierzbowa • Malinowa • Seniora Poprawa bezpiecze ństwa mieszka ńców oraz poprawa • Stra Ŝacka ogólnej estetyki wsi • Pastwiskowa • Babicka Urz ąd Gminy • Kółko • Le śna – chodnik • A. Chrostek - chodnik 6. Remont drogi powiato- Poprawa bezpiecze ństwa Starostwo Powiatowe, wej 1877 K mieszka ńców, dzieci Środki unijne ucz ęszczaj ących do szkoły 7. Oświetlenia uliczne: Poprawa bezpiecze ństwa Urz ąd Gminy • Bukowa mieszka ńców Środki sołeckie • Skotnicka • Chropa ń • Zielona 8. Budowa ogólnodost ęp- Rozwój ruchowy dzieci i Środki UE nego Placu zabaw dla młodzie Ŝy Urz ąd Gminy dzieci Środki sołeckie 9. Utworzenie terenów re- Wypoczynek na łonie natu- Środki UE kreacyjnych przy Sta- ry mo Ŝliwo ść w ędkowania Środki własne rym Wi ślisku Urz ąd Gminy 10. Wyposa Ŝenie wsi w ap- Ochrona zdrowia polep- Środki UE tek ę i punkt dla piel ę- szenie zaopatrzenia w leki gniarki 11. Organizacja świetlicy dla Mo Ŝliwo ść prowadzenia Środki UE dzieci i młodzie Ŝy zaj ęć dla młodzie Ŝy 12. Wykonanie ście Ŝki rowe- Rozwój sportu i rekreacji Środki UE rowej Urz ąd Gminy Środki sołeckie

48

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

13. Kultywowanie tradycji Rozwój kultury. podtrzy- Środki UE org. Do Ŝynek, festyny mywanie tradycji wsi, inte- Środki sołeckie majowe, Dni Dziecka, gracja mieszka ńców wsi Urz ąd Gminy spotkanie integracyjne – pra Ŝone, pieczenie kieł- basek, spotkania bar- bórkowe 14. Modernizacja stra Ŝnicy Poprawa estetyki, oszcz ęd- Urz ąd Gminy OSP no ść energii Środki UE 15. Modernizacja obiektu Poprawa estetyki i dosto- Środki UE Sportowego LKS sowania do ogólnych norm Środki własne „ISKRA” Urz ąd Gminy 16. Generalny remont Szko- Poprawa estetyki, ograni- Urz ąd Gminy ły Podstawowej czenie zu Ŝycia energii, do- Środki własne stosowanie do ogólnych po- Środki UE trzeb Ochrona środowiska 17. Remont budynku Kółka Poprawa estetyki Środki UE Rolniczego Oszcz ędno ść energii Środki własne Mo Ŝliwo ść lepszego wyko- rzystania budynku 18. Doko ńczenie remontu Poprawa bezpiecze ństwa Środki Urz ędu Marszał- wału na Wi śle przeciw powodziowego kowskiego, UE 19. Modernizacja rowów na Poprawa odprowadzenia RZGW, Urz ąd Gminy, terenie wsi, poło Ŝenie rur wód opadowych i grunto- S. W. środki własne przy posesji 49 wych, poprawa estetyki i ul.Brzozowa bezpiecze ństwa mieszka ń- ców 20. Parafia Rz.K. monta Ŝ Oszcz ędno ść energii Środki UE pomp ciepłej wody, Ochrona środowiska Środki własne Wymiana pokrycia da- chowego 21. Zabezpieczenie terenów Poprawa bezpiecze ństwa OSPR po byłych wodoci ągach, mieszka ńców, PMAB ziemniaczarkach i kwa- poprawa estetyki wsi szarni 22. Zabudowanie makiety Przybli Ŝenie historii wsi Środki UE przedstawiaj ącej wie ś odwiedzaj ącym PMAB PMAB przed 1939 rokiem i po OSPR wojnie 1945 rok

17. Nasza wizja po zrealizowaniu Planu Odnowy Miejscowo ści Sołectwa 49

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Brzezinka

Chcemy aby nasze sołectwo było postrzegane jako sołectwo umo Ŝliwiaj ące rozwój prywatnej przedsi ębiorczo ści oraz mo Ŝliwo ści spokojnego Ŝycia i wypoczynku Środki na planowane inwestycje chcieliby śmy pozyska ć z funduszy gminnych oraz funduszy zewn ętrznych takich jak : Urz ąd Marszałkowski , Unii Europejskiej oraz z Lokalnej Grupy Działania - „ Dolina Soły „ Na pewno zwi ększy si ę napływ ludno ści zewn ętrznej ale równie Ŝ nasi mieszka ńcy ch ętniej będą my śle ć o przyszło ści swojej i swoich rodzin. Sołectwo b ędzie miało szans ę na pozy- skiwanie nowych inwestorów a co za tym idzie wi ększych dochodów do bud Ŝetu czy to gmi- ny czy sołectwa. Wspomnie ć nale Ŝy na szansie powstania nowych miejsc pracy.

Monitorowanie planu rozwoju sołectwa oraz jego zmiana.

Corocznie w pierwszym kwartale roku przed uchwaleniem bud Ŝetu wsi Sołtys na Zebraniu Wiejskim b ędzie zdawa ć sprawozdanie z realizacji Planu Odnowy Miejscowo ści Brzezinka oraz przedstawia ć b ędzie projekt zmian harmonogramu realizacji przedsi ęwzi ęć -w przy- padku takiej potrzeby. Nast ępnie otwiera ć b ędzie dyskusj ę nad sprawozdaniem i nowym harmonogramem. W przypadku zako ńczenia dyskusji wnioskiem, Ŝe plan nale Ŝałoby uak- tualni ć, Zebranie b ędzie powoływa ć zespół, który przygotuje projekt zmiany planu. Zmian ę planu mo Ŝe z własnej inicjatywy przygotowa ć sołtys lub dowolna grupa miesz- ka ńców sołectwa. Zmiana planu oraz harmonogramu wymaga zatwierdzenia przez Zebranie Wiejskie.

50

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

Spis tabel i wykresów Liczba ludno ści sołectwa Gminy O świ ęcim na dzie ń 21.12.2008 ...... str. 06 Liczna mieszka ńców Gminy O świ ęcim w latach 2003-2008 ...... str. 06 Liczba mieszka ńców sołectwa Brzezinka w latach 2003 - 2008 ...... str. 06

Spis zamieszczonych map Mapa poło Ŝenia sołectwa Brzezinka w Gminie O świ ęcim ...... str. 03 Mapa sytuacyjna sołectwa Brzezinka ...... str. 04

Spis zdj ęć Fot.1 Spotkanie Koła Śpiewaczego Brzezinianki ...... str. 12 Fot. 2, 3 Wyst ępy członków Koła Gospody ń i Kółka Rolniczego ...... str. 14 Fot. 4, 5, 6, 7 Widok Obozu w Brzezince ...... str. 21 Fot. 8 Ko ściół w Brzezince ...... str. 21 Fot. 9 Kapliczka przy ul. Kolejowej ...... str. 23 Fot.10 Kapliczka zburzona w czasie II wojny światowej ...... str. 24 Fot. 11 Krzy Ŝ stojący obecnie w miejscu kaplicy ...... str. 24 Fot. 12 Kapliczka ul. Brzozowa ...... str. 25 Fot. 13 Figurka Matki Boskiej ul. Skotnicka ...... str. 27 Fot.14 Krzy Ŝ ul. Le śna ...... str. 28 Fot. 15, 16 Zdj ęcia Szkoły z zewn ętrz ...... str. 32 Fot. 17 Sztandar szkoły ...... str. 34 Fot. 18 Tablica pami ątkowa ...... str. 34 Fot. 19 Przekazanie sztandaru w 1945 roku ...... str. 36 Fot. 20 Jeden z pierwszych nabytków OSP ...... str. 36 Fot.21, 22 Obecne wyposa Ŝenie OSP ...... str. 39

51

Plan Odnowy Miejscowo ści Sołectwa Brzezinka

52