María Victoria Moreno Homenaxe Palabra Fértil No Tempo

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

María Victoria Moreno Homenaxe Palabra Fértil No Tempo CADERNOS RAMÓN PIÑEIRO (XXXVIII) María Victoria Moreno Homenaxe Palabra fértil no Tempo CADERNOS RAMÓN PIÑEIRO (XXXVIII) María Victoria Moreno Homenaxe Palabra fértil no Tempo Coordinadora Blanca-Ana Roig Rechou CADERNOS RAMÓN PIÑEIRO (Cadernos galegos de pensamento e cultura) Director: Armando Requeixo Consello asesor: Luís Alonso Girgado Xosé Luís Cochón Touriño Xesús Ferro Ruibal Anxo González Fernández Ramón López Vázquez Segundo Pérez López Manuel Quintáns Suárez Anxo Tarrío Varela Andrés Torres Queiruga Edita: Xunta de Galicia Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades Secretario Xeral de Política Lingüística: Valentín García Gómez Coordinador científico: Manuel González González Directora Técnica de Literatura: Blanca-Ana Roig Rechou © Dos textos: os autores © Da cuberta e ilustracións interiores: Javier Cabo Villaverde (pp. 39, 119, 245), Guillermo Calviño Santos (pp. 31, 165, 187), Olalla Cortizas Varela (pp. 137, 207, 281), Estela Leticia Freire Pérez (pp. 57, 213, 289), Carmen Franco Vázquez (pp. 7, 95, 109, 125, 171, 275), Candela Rajal Alonso (cuberta e pp. 151, 231), Cristina Trigo Martínez (pp. 79, 263) (LITER21.USC.Educación artística) © Das fotografías: os autores e herdeiros de María Victoria Moreno Márquez Maquetación e impresión: Grafisant, S.L. ISBN: 978-84-453-5294-6 Depósito legal: C 771-2018 Índice Blanca-Ana Roig Rechou: Unha lectura da obra infantil e xuvenil de María Victoria Moreno. A modo de Limiar .............................. 9 Biografía de María Victoria Moreno .................................... 29 Xesús Alonso Montero: A singularidade de María Victoria Moreno: o seu compromiso cultural coa Galicia antifranquista (1965-1973) .................................................................................. 33 Xavier Senín e Isabel Soto: María Victoria Moreno: a muller que escolleu ser galega ......................................................................... 41 Fina Casalderrey: As veigas de Lugo e Pontevedra ..................... 59 Contribucións ........................................................................... 77 Eulalia Agrelo: María Victoria Moreno: unha precursora na inclusión educativa e social ............................................................ 81 Marilar Aleixandre: A paixón por ensinar: mestras e metáforas do leite en María Victoria Moreno ................................................ 97 Luís Alonso Girgado: María Victoria Moreno Márquez, escritora e profesora ..................................................................................... 111 Luís Cochón: Anagnórise, nouvelle de amor e ruta ....................... 121 María Jesús Fernández: María Victoria Moreno: a novela como unha viaxe ..................................................................................... 127 Mar Fernández-Vázquez: Motivos e recursos literarios en Anagnórise ..................................................................................... 139 Carmen Ferreira: Navegando Mar adiante .................................. 153 Moncha Fuentes: Vermello sobre azul ........................................ 167 Antonio García Teijeiro: Á sombra da emoción da palabra literaria de María Victoria Moreno ............................................................. 173 Ánxela Gracián: A biblioteca persoal de María Victoria: reflexións sobre os propios libros ................................................................... 189 Eva Mejuto: A medida dos sentimentos. ...................................... 209 5 Isabel Mociño González: A narrativa xuvenil de María Victoria Moreno: Guedellas de seda e liño .................................................... 215 Marta Neira: As personaxes femininas de O amor e as palabras .... 233 David Otero: María Victoria Moreno amor ao (de) país .............. 247 Verónica Pousada Pardo: Achega fraseolóxica á obra de María Victoria Moreno: Leonardo e os fontaneiros ..................................... 265 Xesús Rábade Paredes: María Victoria Moreno: Elexías de luz ..... 277 Manuel Uhía: María Victoria Moreno ......................................... 283 Bibliografía ............................................................................... 287 Belén Bouzas Gorgal: Contribución a unha bibliografía de e sobre María Victoria Moreno .................................................................. 291 6 © Carmen Franco Vázquez Unha lectura da obra infantil e xuvenil de María Victoria Moreno. A modo de Limiar Blanca-Ana Roig Rechou (USC/ICE/CRPIH) Dado que nestes Cadernos Ramón Piñeiro (XXXVIII) queremos homenaxear a María Victoria Moreno Márquez, impulsora de iniciativas fundamentais para o desenvolvemento da Literatura Infantil e Xuvenil Galega, unha defensora activista da lingua de noso, que ela tamén adoptou como propia, dende a docencia, a literatura e a actividade pública e mesmo privada, vou reproducir algúns dos traballos resultantes das miñas primeiras investigacións, nos que considerei a María Victoria unha pioneira. Estes traballos, entre outros moitos, correspóndense coa Tese de doutoramento A Literatura Galega Infantil: Perspectiva diacrónica, descrición e análise da actualidade (1994) e A Literatura Infantil e Xuvenil en Galicia/La Literatura Infantil y Juvenil en Galicia (2000), hoxe ampliados noutros traballos máis recentes, con innovacións realizadas a partir da miña posterior dedicación á Literatura Infantil e Xuvenil. Á reprodución dos traballos anteditos que incorporo neste número dos Cadernos Ramón Piñeiro a modo de “Limiar”, séguenlles outros, debidos a estudosos varios que actualizan a biografía de María Victoria, asentan a data de nacemento, dan a coñecer aspectos relevantes da súa traxectoria vital e literaria, recollen as súas declaracións e relecturas dalgunhas das obras da homenaxeada, para rematar cunha bibliografía de e sobre a autora. Son todos eles de excelente feitura. Ofrécense en varios apartados. No primeiro, “Biografía de María Victoria Moreno”, os traballos débense a tres persoas moi próximas, intelectual e vitalmente, a María Victoria, que a motivaron para tomar decisións ao chegar a Galicia e en anos posteriores, animárona e axudárona, impactados pola súa implicación coa sociedade en xeral, coa formación filolóxica que posuía e bo facer como escritora. Admiraron a súa obra e por iso consideraron que debían dála a coñecer e axudar ao seu recoñecemento. Débense a Xesús Alonso Montero, a Xavier Senín, axudado este último por unha investigadora de alto nivel formativo como é Isabel Soto, e a Fina Casalderrey, amiga dende a incorporación de María Victoria Moreno ao sistema cultural galego. Entre todos fixan a traxectoria persoal, literaria e pública dunha muller excepcional como persoa, docente e escritora que é homenaxeada pola Real Academia Galega co Día das Letras Galegas 2018. 9 No apartado “Contribucións” as achegas débense a investigadores, alumnado, amigos e compañeiros de traballo da homenaxeada. Por rigorosa orde alfabética estes son debidos a: Eulalia Agrelo, Marilar Aleixandre, Luís Alonso Girgado, Luís Cochón, María Jesús Fernández, Mar Fernández- Vázquez, Carmen Ferreira, Moncha Fuentes, Antonio García Teijeiro, Ánxela Gracián, Eva Mejuto, Isabel Mociño González, Marta Neira, David Otero, Verónica Pousada, Xesús Rábade Paredes e Manuel Uhía. Entre todos ofrecen un amplísimo panorama das actividades docentes, literarias, públicas, sociais e análises da súa obra. Péchase o volume cunha ampla “Contribución a unha bibliografía de e sobre María Victoria Moreno” da man de Belén Bouzas Gorgal, bolseira do Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades. Algúns dos invitados a participar nesta homenaxe non puideron facelo por causas varias, entre eles quero salientar a falta da achega de Darío Xohán Cabana debida a problemas de saúde. A todos os participantes moitas grazas por responder á nosa chamada e por ofrecer aos mediadores entre o libro e a lectura, sobre todo a docentes e investigadores, ferramentas de grande utilidade para o uso e recomendación lectora da obra de María Victoria e para seguir liñas de investigación que se abren en cada un dos traballos, un material que fará que a obra da homenaxeada sobrepase esta efeméride e siga a ser coñecida e recoñecida polos lectores, mediadores e investigadores no futuro. Paso agora a transcribir algunhas das palabras que lle dediquei a María Victoria Moreno na miña Tese de doutoramento, que, despois dun percorrido polos inicios da Literatura Infantil e Xuvenil noutros ámbitos lingüísticos, dei a coñecer a produción galega para os máis novos, sen moitas complexidades, de forma ordenada, unha vez que descubrira, a partir da docencia na Escola de Maxisterio (hoxe Facultade de Ciencias da Educación), que era totalmente descoñecida, agás algunha excepción, polos mestres que se tiñan que encargar da lectura orientada e recreativa dun alumnado cada vez máis abundante debido á renovación pedagóxica que xurdiu cos cambios lexislativos e os cambios sociais ao se ir incorporando, máis e máis, a muller ao mundo laboral e a lingua galega aos centros educativos. 10 No primeiro dos traballos A Literatura Galega Infantil: Perspectiva diacrónica, descrición e análise da actualidade (1994), despois de reflexionar sobre os contextos que anteceden o estudo da obra de cada período, cando situaba a primeira obra do produtor (autor) comentaba toda a escrita realizada ata o momento, aínda que logo a volvía a citar para situala nos apartados contextuais e temáticos, forma na que se construíu
Recommended publications
  • Voces Termando Da Paisaxe Galega Marilar Aleixandre Fina Casalderrey
    Real Academia Galega Rúa Tabernas, 11 Voces termando 15001 A Coruña da paisaxe galega Tlf. 981 207 308 Fax 981 216 467 ISBN 978-84-946005-3-1 [email protected] Discurso lido o día 14 de xaneiro www.academia.gal de 2017 no acto da súa recepción, pola ilustrísima señora dona Marilar Aleixandre e resposta da excelentísima señora dona Fina Casalderrey Voces termando da paisaxe galega O solemne acto académico no que foron lidos os dous discursos recolleitos no presente volume celebrouse o 14 de xaneiro de 2017 no Paraninfo da Universidade de Santiago de Compostela. Edita Real Academia Galega ISBN: 978-84-946005-3-1 Depósito legal: C 2316-2016 © Marilar Aleixandre, 2017 © Fina Casalderrey, 2017 © Real Academia Galega, 2017 Maquetación e coordinación da edición Mazaira grafismo, sl Deseño da colección Grupo Revisión Deseño Impresión Alva Servicios Gráficos Voces termando da paisaxe galega A Coruña 2017 Discurso da ilustrísima señora dona Marilar Aleixandre Excelentísimo señor Presidente da Real Academia Galega, señoras e señores académicos, amigas e amigos: Dezaoito de agosto de 1936. O Pozo da Revolta, parroquia de Mogor, Ma- rín. Na luz borrallenta da madrugada un mariñeiro de dezasete anos prepara a súa barca. Xurdindo da brétema unha visión estarrecedora. A muller ía descalza e levaba o camisón manchado de sangue. Tamén as mans, e talvez por iso puido virlle á cabeza o día, había dous anos, no que o congro lle arrincara os dedos. Mais o sangue fluía do peito, dun ombro, a muller tiña todos os dedos nas mans que retorcía ansiosamente. Un encontro lembrado, setenta anos despois, polo seu curmán para o entre- vistador de Nomes e Voces, Andrés Domínguez Almansa: Auxilios, auxilios, auxilios! Era un chaval, era de noite e xa se sabía o..
    [Show full text]
  • R EN D EZV O U S Encontro Con Marilar Aleixandre
    ILUSTRACIÓN: Esferas últimas AUTOR: A. T. BOLETÍN GALEGO DE LITERATURA, nº 50 / 1º SEMESTRE (2017): pp. 5-16 / ISSN 0214-9117 ENCONTROS Encontro con Marilar Aleixandre / Olivia Rodríguez González RENDEZVOUS [Recibido, 20 febreiro 2017; aceptado, 19 maio 2017] http://dx.doi.org/10.15304/bgl.50.3950 5 Dna. Marilar Aleixandre, acompañada por membros do plenario da institución, tras o discurso de ingreso como académica de número da Real Academia Galega (RAG)1 1 As fotos que ilustran a conversa proceden do Arquivo da Real Academia Galega. Agradecemos as facilidades dadas para a súa reprodución. Boletín Galego de Literatura, nº 50 / 1º semestre (2017) / ISSN 0214-9117 De Marilar Aleixandre podemos empezar dicindo que se trata dunha das escritoras galegas de máis longa traxectoria. Traduciu libros ao galego e pu- blicou en todos os xéneros, mesmo nos híbridos con música, fotografía ou banda deseñada. Comezou na Literatura Infantil e Xuvenil, onde pronto se consagrou con abondosos lectores, premios de prestixio e frecuentes tradu- cións. Salientan as súas narracións de aventuras con protagonismo feminino, intriga ben dosificada e unha axilidade non doada de conseguir nun campo no que a función didáctica ten que existir pero nunca notarse. Aleixandre sábeo e practícao en contos e novelas, e mesmo en pezas para monicreques. Se tivé- semos que apuntar algún título para ilustrar o dito, elexiriamos A Expedición do Pacífico (1994) ou A banda sen futuro (1999). Na narrativa fantástica, Marilar Aleixandre revélase como importante cul- tivadora dunha liña presente desde vello na narrativa galega. Velaí a novela Tránsito dos gramáticos (1993), que leva os lectores por escenarios de Santiago de Compostela, ou os contos de O coitelo en novembro (2010) que pola vía do fantástico os conducen ao mundo da resistencia antifascista ou das palabras que se erguen como personaxes.
    [Show full text]
  • Special Issue: 2012 Hans Christian Andersen Award Nominees Would You Like to Write for IBBY’S Journal?
    VOL. 50, NO.2 APRIL 2012 Special Issue: 2012 Hans Christian Andersen Award Nominees Would you like to write for IBBY’s journal? Academic Articles ca. 4000 words The Journal of IBBY, the International Board on Books for Young People Bookbird publishes articles on children’s literature with an international perspective four times a year Copyright © 2012 by Bookbird, Inc. Reproduction of articles in Bookbird requires permission in writing from the editors. (in January, April, July and October). Articles that compare literatures of different countries are of interest, as are papers on translation studies and articles that discuss the reception of work from one country in Editors: Roxanne Harde, University of Alberta—Augustana Faculty (Canada) and Lydia Kokkola, University of Turku another. Articles concerned with a particular national literature or a particular book or writer may also be (Finland) suitable, but it is important that the article should be of interest to an international audience. Some issues Address for submissions and other editorial correspondence: [email protected] and [email protected] are devoted to special topics. Details and deadlines of these issues are available from Bookbird’s web pages. Bookbird’s editorial office is supported by the Augustana Faculty at the University of Alberta, Camrose, Alberta, Canada. Children and their Books ca. 2500 words Editorial Review Board: Peter E. Cumming, York University (Canada); Debra Dudek, University of Wollongong Bookbird also provides a forum where those working with children and their literature can write about (Australia); Libby Gruner, University of Richmond (USA); Helene Høyrup, Royal School of Library & Information their experiences.
    [Show full text]
  • ERIDOB 2018 Zaragoza 2Nd - 6Th July
    ERIDOB 2018 Zaragoza 2nd - 6th July CONTENTS ACADEMIC COMMITTEE ............................................................................................ 2 LOCAL ORGANIZING COMMITTEE .......................................................................... 2 FOREWORD .................................................................................................................... 3 PREVIOUS ERIDOB CONFERENCES ......................................................................... 4 FUNDING AND SPONSORS ......................................................................................... 4 WELCOME TO ERIDOB 2018 IN ZARAGOZA! ......................................................... 5 REVIEWERS ................................................................................................................... 6 INSTRUCTIONS FOR PRESENTATIONS.................................................................... 8 PROGRAMME ................................................................................................................ 9 PROGRAMME AT A GLANCE ................................................................................... 10 KEYNOTES ................................................................................................................... 35 ABSTRACTS FOR PAPER AND POSTER PRESENTATIONS ................................ 39 ABSTRACTS FOR SYMPOSIA ................................................................................. 198 PARTICIPANTS AT THE CONFERENCE ..............................................................
    [Show full text]
  • Encuentros En Verines 1997
    ENCUENTROS EN VERINES 1997 Casona de Verines. Pendueles (Asturias) LA LITERATURA ES UN MAPA. Marilar Aleixandre Verines, septiembre de 1997. Añoro todos los lugares en los que he vivido: Ceuta (el limonero de luna que teníamos en el patio); Doña Mencía (ir a comer higos al alba con mi padre); Madrid (el cineclub de Areneros, donde vi por primera vez “Freaks”); Vigo (las mimosas en flor en diciembre); Santiago de Compostela si algún día me fuese de ella, y hasta otras ciudades por la que sólo brevemente he pasado: Donostia, Perugia, Boston. Pero las ciudades o pueblos, la casa en la que una vive, están hechos para volver de los viajes, no para permanecer en ellos por siempre. Hay tres lugares a donde soñaba viajar desde niña, desde muchacha adolescente: Nueva York, la isla de Java, el Amazonas. Nueva York por culpa del cine, para bailar por las calles con los Sharks y los Jets de “West Side Story”, para que un chico moreno me sacase a bailar, me besase bajo los enramados metálicos de las escaleras de incendios. Incluso ahora, después de haber viajado allí más de media docena de veces, incluso ahora en que a causa –o con la excusa- del trabajo, voy a Nueva York casi todos los años, se me acelera el corazón cuando el avión está a punto de aterrizar entre los pinchos de los rascacielos y cuando ese viento feroz que sopla entre las calles paralelas me levanta la falda o me enreda un periódico en los pies, llego a creerme que he viajado al interior de una película.
    [Show full text]
  • María Victoria Moreno
    BOLETÍN DA REAL ACADEMIA GALEGA María Victoria Moreno NÚMERO 379 A CORUÑA ANO 2018 BOLETÍN DA REAL ACADEMIA GALEGA NÚMERO 379 A CORUÑA ANO 2018 Boletín da Real Academia Galega Consello de Redacción: Víctor Fernández Freixanes Henrique Monteagudo Marilar Aleixandre Fina Casalderrey Andrés Torres Queiruga Secretaria técnica: Nélida Cosme Editoras científicas: Marilar Aleixandre Fina Casalderrey Edita: Real Academia Galega https://doi.org/10.32766/brag.379 Foto cuberta: Colección familiar Deseño: Xosé Díaz / Imago Mundi Maquetación: Real Academia Galega Impresión: Imprenta provincial Deputación da Coruña ISSN: 1576 - 8767 ISSN-e: 2605 - 1680 Depósito Legal: C-743/2000 © REAL ACADEMIA GALEGA Rúa Tabernas, 11 Apartado 557 Tlf. 981 20 73 08 Fax. 981 21 64 67 www.academia.gal 15001 A CORUÑA COMITÉ CIENTÍFICO FERNANDO BOUZA ÁLVAREZ Universidade Complutense- Madrid ISABEL BURDIEL Universidade de Valencia JOSE V. CAPELA Universidade do Minho IVO CASTRO Universidade de Lisboa FERNANDO DEVOTO Universidade de Buenos Aires PILAR GARCÍA NEGRO Universidade da Coruña JAVIER GÓMEZ MONTERO Universidade de Kiel TAINA HÄMÄLÄINEN Universidade de Helsinki JOHANNES KABATEK Universidade de Zürich TAKE KAZU ASAKA Universidade Tsudajuku de Toquio XABIER KINTANA Euskaltzaindia / Real Academia de la Lengua Vasca GIULIA LANCIANI Universidade Roma Tre ROSA MARÍA LOJO Universidade del Salvador / Universidade de Buenos Aires ARCADIO LÓPEZ-CASANOVA Universidade de Valencia BASILIO LOSADA Universidade de Barcelona ANA M.ª MARTINS Universidade de Lisboa MARINA MAYORAL Universidade Autónoma de Madrid MIRIAM HALPERN PEREIRA ISTCE- Instituto Universitário de Lisboa GABRIEL REI DOVAL Universidade de Wisconsin-Milwaukee BORJA DE RIQUER Universidade Autónoma de Barcelona GUILLERMO ROJO Real Academia Española / Universidade de Santiago de Compostela JOHN RUTHERFORD Universidade de Oxford JOAN VENY Institut d’Estudis Catalans / Termcat DARÍO VILLANUEVA PRIETO Real Academia Española / Universidade de Santiago de Compostela HELENA ZERNOVA Universidade de San Petesburgo Boletín da Real Academia Galega Núm.
    [Show full text]
  • Ricardo Carballo Calero
    BOLETÍN DA REAL ACADEMIA GALEGA Ricardo Carballo Calero NÚMERO 381 A CORUÑA ANO 2020 BOLETÍN DA REAL ACADEMIA GALEGA NÚMERO 381 A CORUÑA ANO 2020 Boletín da Real Academia Galega Consello de Redacción: Víctor Fernández Freixanes Henrique Monteagudo Marilar Aleixandre Fina Casalderrey Andrés Torres Queiruga Secretaria técnica: Nélida Cosme Editor científico: Henrique Monteagudo Edita: Real Academia Galega https://doi.org/10.32766/brag.381 Foto cuberta: Moncho Rama Deseño: Xosé Díaz / Imago Mundi Maquetación: Real Academia Galega ISSN: 1576 - 8767 ISSN-e: 2605 - 1680 Depósito Legal: C-743/2000 © REAL ACADEMIA GALEGA Rúa Tabernas, 11 Apartado 557 15001 A CORUÑA Tlf. 981 20 73 08 Fax. 981 21 64 67 www.academia.gal [email protected] COMITÉ CIENTÍFICO FERNANDO BOUZA ÁLVAREZ Universidade Complutense- Madrid ISABEL BURDIEL Universidade de Valencia JOSE V. CAPELA Universidade do Minho IVO CASTRO Universidade de Lisboa FERNANDO DEVOTO Universidade de Buenos Aires PILAR GARCÍA NEGRO Universidade da Coruña JAVIER GÓMEZ MONTERO Universidade de Kiel TAINA HÄMÄLÄINEN Universidade de Helsinki JOHANNES KABATEK Universidade de Zürich TAKE KAZU ASAKA Universidade Tsudajuku de Toquio XABIER KINTANA Euskaltzaindia / Real Academia de la Lengua Vasca ROSA MARÍA LOJO Universidade del Salvador / Universidade de Buenos Aires ARCADIO LÓPEZ-CASANOVA Universidade de Valencia BASILIO LOSADA Universidade de Barcelona ANA M.ª MARTINS Universidade de Lisboa MARINA MAYORAL Universidade Autónoma de Madrid MIRIAM HALPERN PEREIRA ISTCE- Instituto Universitário de Lisboa GABRIEL REI DOVAL Universidade de Wisconsin-Milwaukee BORJA DE RIQUER Universidade Autónoma de Barcelona GUILLERMO ROJO Real Academia Española / Universidade de Santiago de Compostela JOHN RUTHERFORD Universidade de Oxford JOAN VENY Institut d’Estudis Catalans / Termcat DARÍO VILLANUEVA PRIETO Real Academia Española / Universidade de Santiago de Compostela HELENA ZERNOVA Universidade de San Petesburgo Boletín da Real Academia Galega Núm.
    [Show full text]
  • Encoméndome Ao Abruñeiro Marilar Aleixandre Entrega Letra E, 5 Xuño 2010
    Encoméndome ao abruñeiro Marilar Aleixandre Entrega Letra E, 5 xuño 2010 Queridas amigas, queridos amigos, teño tanto que agradecer que é difícil comezar. Grazas, ante todo á AELG por outorgarme o E de escritora, pois os recoñecementos das compañeiras e compañeiros son os máis entrañábeis. Ao concello de Santiago de Compostela, por acoller na súa terra a miña árbore ventureira e o chanto co poema sobre as parediñas de pedra, por acollernos hoxe aquí. A Ana Romaní, polas súas fermosas palabras, a todos vós pola compañía. Por que Santiago? Se Agustín Fernández Paz, a quen me honro en suceder, non podía propoñer outro lugar que Vilalba, Pintor, Melide, Manuel Lourenzo o Valadouro ou María do Carmo Kruckenberg Vigo, eu, que nacín polo menos dúas veces e vivín en lugares tan distintos como Madrid, Ceuta, Doña Mencía, Vigo, onde me fixen galega, ou A Maía, antes de que Compostela me apreixase nas súas redes; eu que me apropiei ou roubei como territorio literario de Toba e da Costa da Morte, tiña moito onde escoller. Porén, considero innecesario xustificar a miña terra ser Santiago de Compostela, alén de vivir aquí, de traballar aquí desde hai vinte anos. Santiago é unha cidade soñada, un territorio que pertence á imaxinación, e por tanto singularmente adecuado para unha escritora que ten por oficio imaxinar, soñar. Calquera que contemple o solpor desde Belvís, que sorprenda un merlo tirando miñocas da terra nos muíños do Sarela, calquera que se estremecese co alalá de Uxía na nas manifestacións de Nunca Máis, que escoitase recitar poesía nunha baíuca chea de fume, ou que vibrase co último concerto dos Enemigos no pavillón do Sar, sabe das artes coas que Compostela engaiola ás incautas.
    [Show full text]
  • (Re-)Wri Ti Ng the M Argi N. Translati on and Gender in Gali Ci an Li Terature1 2
    (RE-)WRITING THE MARGIN. TRANSLATION AND GENDER IN GALICIAN LITERATURE1 2 Patricia Buján Otero Universidade de Vigo María Xesús Nogueira Pereira Universidade de Santiago de Compostela Nick Shaw (Translation) Abstract This paper focuses on the relationship between gender and translation in the Galician literary system given a corpus of translations of literary texts written by women and published on different platforms. The selection of the analyzed documents has been made taking into account their representation and significance both for feminism and literature. This is meant to give an overview of those most relevant trends and features. Resumen A partir de una selección de traducciones de textos literarios escritos por mujeres y publicadas en diferentes plataformas, estudiamos la relación entre género y traducción en el sistema literario gallego. La selección de documentos estudiados se ha realizado atendiendo a su representatividad y significación tanto para el feminismo como para la literatura. No se trata de un trabajo exhaustivo, sino panorámico, en el que pretendemos ofrecer una visión de aquellos fenómenos y tendencias que nos parecen más relevantes. Keywords: Translation. Gender. Galician literature. Palabras clave: Traducción. Género. Literatura gallega 1 7KLVDUWLFOHLVWKH(QJOLVKYHUVLRQRI³La (re)escritura de los márgenes. Traducción y género en la literatura gallega´ by Patricia Buján Otero & María Xesús Nogueira Pereira. It was not published on the print version of MonTI for reasons of space. The online version of MonTI does not suffer from these limitations, and this is our way of promoting plurilingualism. 2 This study was undertaken as part of the research project Us and Them: Discourses on Foreignness by Irish and Galician Women Writers (1980-2007), financed by the Ministry of Science and Innovation (FFI2009-08475/FILO) and by the Autonomous Government of Galicia (INCITE 09-204-127-PR).
    [Show full text]
  • Biografía María Victoria Moreno Letras Galegas 2018
    BIOGRAFÍA MARÍA VICTORIA MORENO LETRAS GALEGAS 2018 O vindeiro 17 de maio Pontevedra acollerá o acto central da Real Academia Galega co gallo do Día das Letras Galegas dedicado a María Victoria Moreno, pero as iniciativas a prol da difusión do seu legado literario e da súa vida xa comezaron. Na web da institución xa pode lerse a biografía sobre a escritora que asinan as académicas Marilar Aleixandre e Fina Casalderrey, na que percorren os seus principais títulos, desde a publicación en 1973 de Mar adiante -unha das obras pioneiras da literatura infantil galega-, o compromiso co ensino da lingua e da cultura galegas en pleno franquismo ou o labor como editora, entre outros perfís. María Victoria Moreno María Victoria Moreno, resumen Marilar Aleixandre e Fina Casalderrey, "contribuíu, xunto a outros autores e autoras da súa xeración, a situar a literatura infantil e xuvenil galega nun lugar digno; a poñer en valor o uso da lingua galega, falándoa e escribíndoa ben, a meterse na pel dos personaxes e gozar coa literatura, coa beleza das palabras". "Toda a súa vida é un exemplo de compromiso coa causa da lingua galega e da xustiza social", conclúen. Nas pescudas que realizaron arredor da vida e da obra de María Victoria Moreno, as académicas emendaron unha confusión difundida pola propia autora sobre a súa data de nacemento. Ela afirmaba que nacera en 1941, dous anos despois da data de nacemento real, seguramente para facela coincidir coa das compañeiras de bacharelato, etapa que iniciou tarde debido á situación económica da familia. Filla de malagueña e toledano, e nada circunstancialmente en Cáceres, foi galega por elección.
    [Show full text]
  • Diálogos Transatlánticos: Un “Boom” De Ida Y Vuelta
    ABSTRACT Alejo Carpentier’s theory of “lo real maravilloso americano” gave shape to the “interpretative community” of the Latin American “Boom” —which dovetailed authors such as Gabriel García Márquez, Mario Vargas Llosa, and Julio Cortázar among others. Like a boomerang sent into the future, this identity “propuesta de significado,” or proposition of meaning, was thought to be miraculously embodied by the Cuban Revolution. Although “magical realism” was only one among the many facets of literary production of the period, I propose the need to study it as the master concept or Imagery Nucleus. Its referent would be the entelechy “América”, land of marvels, that eventually expanded its network of meanings to “Revolutionary,” “Baroque,” or “Avant- Garde” writing. In Spain the empathy towards the Cuban Revolution shaped a Transatlantic community that amalgamated these Latin American authors — some of them living in Barcelona—, with the exiles from the Spanish Civil War, and anti-Francoist writers such as Juan Goytisolo and Luis Martín-Santos. This Transatlantic community had an enormous impact on the Spanish literary world and its self-imagery. Their goal was the fight for and portrayal of a new ii “España” from the 1960s on, whose representation became the main trends until 1992, year of the celebration of the Quincentennial of America’s “Discovery” in Seville, the XXV Summer Olympic Games in Barcelona and Europe’s “Cultural Capital” in Madrid. The defense by some of these Latin American authors during the 1960s of the novels of chivalry —i.e. Amadís de Gaula or Tirant lo Blanc— as legitimate realistic writing (indeed a magical realistic one), was used as a weapon against Francoist Historiography and its concept of Hispanism.
    [Show full text]
  • María Victoria Moreno
    IV. DÍA DAS LETRAS GALEGAS: María Victoria Moreno IV. 1. CREACIÓN: REEDICIÓNS COMENTADAS E FACSÍMILES Carreiro, Pepe, Os Bolechas. María Victoria Moreno, ilust. do autor, Santiago de Compostela: Edicións Bolanda, col. As miñas primeiras Letras Galegas, [lectorado autónomo], 2018, 19 pp. (ISBN 978-84-697-8091-6). Libro de Pepe Carreiro (Vigo, 1954) editado por Edicións Bolanda. Trátase dunha publicación que forma parte dunha serie centrada en diferentes figuras homenaxeadas polo Día das Letras Galegas, a xeito de guías de aprendizaxe, cun propósito didáctico. Dunha maneira sinxela e divertida, a obra presenta as personaxes que constitúen o grupo dos Bolechas, unha familia de seis irmáns, Carlos, as xemelgas Loli e Pili, Braulio, Sonia e Tatá, que xunto ao seu can, Chispa, de viaxe pola cidade de Lugo. A obra constitúe unha defensa á igualdade entre homes e mulleres. As ilustracións do autor retratan as diferentes personaxes dos Bolechas e acompañan e exemplifican a temática da obra Referencias varias: - D. G., “Os Bolechas dedican un libro a la escritora María Victoria Moreno”, La Voz de Galicia, “Cultura”, 3 maio 2018, p. 65. Descríbese a presentación do novo título da colección “As miñas primeiras Letras Galegas” dedicado a María Victoria Moreno e do proxecto audiovisual dos Bolechas para dar a coñecer á infancia as figuras homenaxeadas nas Letras Galegas. Indica que os capítulos da serie animada poderán verse no Xabarín Club da TVG e fai un repaso histórico polo fenómeno de Os Bolechas con máis de 550 títulos. - Noelia Díaz, “Os Bolechas conmemoran el Día das Letras con una obra sobre María Victoria Moreno”, Diario de Ferrol, “Sociedad”, p.
    [Show full text]