DOCSLIB.ORG

1 Introductie

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
1 Introductie UvA-DARE (Digital Academic Repository) Innovatiepolitiek: Een reconstructie van het innovatiebeleid van het ministerie van Economische Zaken van 1976 tot en met 2010 Velzing, E.-J. Publication date 2013 Link to publication Citation for published version (APA): Velzing, E-J. (2013). Innovatiepolitiek: Een reconstructie van het innovatiebeleid van het ministerie van Economische Zaken van 1976 tot en met 2010. Eburon. General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:29 Sep 2021 1 Introductie Een directeur-generaal van het ministerie van Economische Zaken bezoekt vertegenwoordigers van bedrijven. Het zijn toonaangevende namen. Voor vandaag is zijn opdracht het nieuwe innovatiebeleid van de minister uit te leggen. Hij meldt zich en voelt een lichte spanning. Zal de nieuwe insteek wel goed vallen? Sluit het aan bij hun wensen? Is de voorbereide presentatie overtuigend? Zelf heeft hij eerlijk gezegd nog gerede twijfels. Maar waar hij zich al die jaren hard voor maakte kan nu gaan lukken: een grotere afdeling met meer invloed. Eindelijk lijkt het er te gaan komen! Een felle tegenreactie van de grote namen uit het bedrijfsleven kan echter nog roet in het eten gooien. Ze kunnen de minister direct of via het parlement onder druk zetten en op andere gedachten brengen. Dan was al het werk voor niets en vervliegt de droom van de directeur-generaal. Dit fictieve verhaal illustreert dat innovatiebeleid vanuit verschillende kanten wordt beïnvloed. Dat valt samen te vatten als innovatiepolitiek en dat is meer dan wat de EZ-minister in de Tweede Kamer presenteert. Enkel een analyse van de nota’s, maatregelen en evaluaties geeft daarom geen compleet beeld van de werkelijkheid. Voor een reconstructie van het innovatiebeleid moeten we daarnaast ook de rol van ambtenaren en andere belanghebbenden onderzoeken. Dat geeft inzicht in de overwegingen achter de beleidskeuzes. Het kan vragen beantwoorden als: Waarom gaat verreweg het meeste budget op aan fiscale regelingen? Waarom bouwt een minister niet voort op de ervaringen van een voorganger? Wat is de reden voor de overheersende aandacht voor Research & Development (R&D)? En, waarom krijgt niet-technische innovatie zo weinig aandacht? Dit geeft evenwel geen antwoord op de vraag in hoeverre innovatiepolitiek heeft geleid tot beleidsinstrumenten die het innovatievermogen van het Nederlandse bedrijfsleven daadwerkelijk positief hebben beïnvloed. Het beoordelen van de effectiviteit van beleid is immers niet zo eenvoudig, omdat er vaak geen zekerheid bestaat over het causale verband tussen maatregelen en de uiteindelijke realiteit. Met betrekking tot de relatie tussen innovatiebeleid en economische groei zijn als gevolg van de open economie veel andere factoren van invloed dan alles wat met het innovatiebeleid te maken heeft. Te denken valt aan de internationale conjunctuur of de kwaliteit van het onderwijs. Bestaande statistieken en de vele uitgevoerde beleidsevaluaties geven dan ook onvoldoende duidelijkheid over de resultaten van het innovatiebeleid.1 Ook al kunnen we geen definitieve uitspraken doen over de effectiviteit van het innovatiebeleid van het ministerie van Economische Zaken (EZ), dan nog is het zinvol na te gaan hoeveel daar wel over te zeggen valt. Ik analyseer daarom zowel de nota’s en maatregelen die de verschillende EZ-ministers presenteerden als de invloed daarop van interne en externe belanghebbenden. Wat vonden zij ervan en welke lessen zijn daar mogelijk uit te trekken? Dat doe ik door verschillende invalshoeken te gebruiken. Op die manier wil ik achterhalen welke factoren en welke stakeholders een rol speelden bij het tot stand komen van het innovatiebeleid. Uiteindelijk is mijn doel hieruit 14 Innovatiepolitiek lessen te trekken en aanbevelingen te formuleren voor een meer effectieve vormgeving van het innovatiebeleid. De volgende vragen staan daarbij centraal: o Op welke manier kwam het innovatiebeleid van het ministerie van Economische Zaken in de periode 1976 tot en met 2010 tot stand? o Welke belanghebbenden speelden hierbij een rol? o Welke accentverschuivingen waren er te zien? o Wat valt te zeggen over de effectiviteit ervan? Innovatie is een belangrijke voorwaarde voor de concurrentiekracht van bedrijven.2 Het bepaalt mede hun succes en voortbestaan. Dat het ministerie van EZ aandacht heeft voor innovatiebeleid is dan ook niet verwonderlijk. De term was evenwel niet altijd in zwang. Dat veranderde in de jaren ’70 van de 20e eeuw. Onder impuls van de economische stagnatie pikten beleidsmakers toen nieuwe ideeën op voor het versterken van de innovatie- en concurrentiekracht van bedrijven.3 Ik bestudeer daarom de periode vanaf 1976 tot en met 2010: het moment van de eerste nota waarin men inging op innovatiebeleid tot het moment dat het ministerie van EZ samenging met het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV).* In deze vijfendertig jaar waren er vijf verschillende premiers en twaalf verschillende ministers van EZ, zie tabel 1-1. Tabel 1-1: kabinetten en EZ-ministers van 1973 tot en met 2010. kabinet minister van EZ periode Den Uyl Ruud Lubbers (CDA) 1973-1977 Van Agt I Gijs van Aardenne (VVD) 1977-1981 Van Agt II Jan Terlouw (D’66) 1981-1982 Van Agt III Jan Terlouw (D’66) 1982 Lubbers I Gijs van Aardenne (VVD) 1982-1986 Lubbers II Rudolf de Korte (VVD) 1986-1989 Lubbers III Koos Andriessen (CDA) 1989-1994 Kok I Hans Wijers (D’66) 1994-1998 Kok II Annemarie Jorritsma (VVD) 1998-2002 Balkenende I Herman Heinsbroek (LPF) 2002 Hans Hoogervorst (VVD) 2002-2003 Balkenende II Laurens Jan Brinkhorst (D66) 2003-2006 Balkenende III Joop Wijn (CDA) 2006-2007 Balkenende IV Maria van der Hoeven (CDA) 2007-2010 Balkenende V Maria van der Hoeven (CDA) 2010 * Tijdens het eerste kabinet Rutte (2010-2012) was de naam van dit samengevoegde ministerie Economische Zaken, Landbouw & Innovatie. In het tweede kabinet Rutte veranderde dit weer in Economische Zaken. Introductie 15 EZ probeerde in deze tijd op verschillende manieren innovatie te bevorderen. De nieuwe insteek zou, in tegenstelling tot het industriebeleid van de periode daarvoor, los van de economische conjunctuur moeten staan. Dat lukte in de praktijk evenwel maar beperkt. Het zwaartepunt van het innovatiebeleid lag op het stimuleren van technologische onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten (R&D) bij bedrijven. Die focus gaat terug tot eind jaren ’40, toen EZ een kredietschema ontwikkelde voor technologische ontwikkelingsprojecten en is nog altijd terug te zien in belastingverlagingen die R&D-projecten zouden moeten stimuleren. Hoewel bekend is dat er meer aspecten aan innovatie zitten, richtte het innovatiebeleid zich op een beperkt aantal ervan en was het lange tijd welhaast synoniem voor technologiebeleid. Dat veranderde enigszins in de jaren ’90. Toen kwam er meer aandacht voor niet-technische aspecten van innovatie. Een onderwerp dat vanaf het begin van de jaren ‘80 stapsgewijs steeds verder werd uitgewerkt was de relatie tussen bedrijven en universiteiten en publieke onderzoekscentra. Op welke manier konden deze instellingen en het bedrijfsleven elkaar versterken? Wat moest er gebeuren om kennisinstellingen meer marktgericht te maken? Een aanzienlijke verandering was ook dat EZ een aparte uitvoeringsorganisatie voor het innovatiebeleid opzette. Die groeide gaandeweg welhaast uit tot een zelfstandig departement. Daarnaast speelden op de achtergrond discussies over marktwerking, privatisering en de controleerbaarheid van het beleid. In het vervolg van dit hoofdstuk zet ik eerst uiteen wat ik versta onder innovatie en innovatiebeleid. Daarna introduceer ik de vier perioden waarin ik de onderzochte vijfendertig jaar opdeel: Stagnatie, crisis en de weg naar innovatiebeleid (1976-1983), Technologiebeleid (1984-1990), Kennis en samenwerking (1991-2002) en Terug naar specifiek beleid? (2003-2010). In hoofdstuk 2 ga ik in op de verschillende perspectieven die ik hanteerde om de ontwikkeling van het beleid en de factoren die daarbij een rol speelden goed te kunnen onderzoeken. Ik werd daarbij geïnspireerd door Allison en Zelikow die stelden dat: “Because simplifications are necessary, competing simplifications are essential”.4 1.1 Innovatie en innovatiebeleid Volgens de Van Dale is innovatie de “invoering van iets nieuws”. 5 Dat kan plaatsvinden in maatschappelijke, Innovatie publieke of private organisaties van welke grootte dan De introductie van iets nieuws met ook. In dit onderzoek focus ik op het bedrijfsleven, als doel dat het voor het bedrijf omdat het ministerie van Economische Zaken (EZ) toegevoegde waarde creëert. met het stimuleren van innovatie het concurrentie- vermogen van bedrijven probeert te versterken. Ik definieer innovatie daarom
Load more

Recommended publications
  • U-Raad Wil Discussie Over Minor
    “Met goed ontwikkelde doelen en feedback ben je een heel eind” Nieuws/3 Onderzoek/6 Cultuur/9 12 februari 2004 / jaargang 46 /3 Hogeschool: university? /5 Bindend studieadvies rukt op /9 Singers/songwriters gezocht /10 Snelle ‘adjes’ trekken /12 Motor-fiets Informatie- en opinieblad van de Technische Universiteit Eindhoven. Redactie telefoon 040-2472961 fax 040-2456033 e-mail [email protected] In ‘t kort Geen Cursor U-raad wil In de carnavalsweek ver- schijnt er geen Cursor. Nummer 23 verschijnt op discussie donderdag 4 maart. Verbod adver- tenties andere over minor universiteiten De universiteitsraad wil er wél de mogelijkheid Het Nijmeegse College van Bestuur heeft het uni- met het College van voor de keuze van een vrije versiteitsblad Vox Bestuur nog eens goed minor, maar het moet geen verboden wervingsadver- praten over de invulling pretpakket of onsamen- tenties voor masterstu- van de minor in het toe- hangend zooitje van denten van andere univer- komstige systeem van colleges worden. De exa- siteiten op te nemen. Zo flexibele bachelors. De mencommissie gaat hier wil men proberen universiteit wil beperkin- op toezien.” bachelors zoveel mogelijk gen stellen aan deze in- te laten doorstromen naar vulling, maar met name Afspraken de éigen masteroplei- studentenfractie PF pleit Studentenfractie Groep- dingen. Dit terwijl de voor meer keuzevrijheid. één benadrukt dat het CvB Katholieke Universiteit zich heeft gecommitteerd Nijmegen zelf wel met In de flexibele bachelor aan het Sectorplan “waarin haar opleidingen ad- kunnen studenten straks het major-minorsysteem is verteert in andere univer- een deel van hun opleiding opgenomen zonder dat er siteitsbladen. Prof.dr. zelf invullen: de minor.
    [Show full text]
  • Hans Hoogervorst Reappointed As IASB Chairman; Ian Mackintosh to Retire As Vice-Chairman at End of First Term
    PRESS RELEASE 12 February 2016 For immediate release Hans Hoogervorst reappointed as IASB Chairman; Ian Mackintosh to retire as Vice-Chairman at end of first term The Trustees of the IFRS Foundation®, responsible for the governance and oversight of the International Accounting Standards Board® (The Board), today announced the reappointment of Hans Hoogervorst as IASB Chairman for a second, five year term with effect from 1 July 2016. At the same time, the Trustees announced that Ian Mackintosh has decided not to seek a second term, and will step down as IASB Vice-Chairman when his first term expires on 30 June 2016. Under the leadership of Mr Hoogervorst and Mr Mackintosh, the Board has introduced a number of substantial enhancements to the quality of financial reporting, including the finalisation of IFRS 9 Financial Instruments, IFRS 15 Revenue from Contracts with Customers and most recently IFRS 16 Leases. In the same period, there has been a significant increase in the number of countries applying IFRS® Standards and the IFRS for SMEs®, as well as positive evaluations on the use of IFRS Standards by the European Union and other jurisdictions. Furthermore, during this time the organisation has also introduced several major innovations and initiatives, including a substantial research project to provide accurate and reliable information on the use of IFRS Standards around the world, the successful introduction of the Investors in Financial Reporting programme as well as a new Mission Statement. The IFRS Foundation is currently undertaking a review of its structure and effectiveness, while the Board is reviewing its Agenda for the next five years.
    [Show full text]
  • Partners in the Polder
    Herman Wijffels, Professor of Sustainability and Social Change, Utrecht University … I would like to see a truly sustainable society and knowledge economy develop, and I am convinced the life sciences can and must play a major role in bringing it about … Ab Klink, Minister of Health, Welfare and Sport … A long-term vision supported by all stakeholders is essential to guiding the innovations that will help us overcome these challenges – together … Robert-Jan Smits, Director DG Research, European Commission … A knowledge economy can only be created by investing in it! ... Feike Sijbesma, CEO Royal DSM … The only other ingredient needed for a flourishing life sciences field and bio-based economy is a firm commitment from all stakeholders involved to help make the Netherlands the world’s “Life Sciences Polder” … Partners in the polder A vision for the life sciences in the Netherlands and the role of public-private partnerships Partners in the polder A vision for the life sciences in the Netherlands and the role of public-private partnerships Summary of the main recommendations Many representatives from the life sciences field have come The world has entered the age of the life sciences. More and together to write Partners in the Polder. The book articulates more, the life sciences help us address social challenges in the promise of the life sciences and discusses how the healthcare, food supply, energy security and environmental Netherlands can deliver on that promise, paying particular sustainability and enable our knowledge economy. The attention to the role of public-private partnerships (PPPs). Netherlands has a unique position.
    [Show full text]
  • Verloren Vertrouwen
    ANNE BOs Verloren vertrouwen Afgetreden ministers en staatssecretarissen 1967-2002 Boom – Amsterdam Verloren vertrouwen Afgetreden ministers en staatssecretarissen 1967-2002 Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Radboud Universiteit Nijmegen op gezag van de rector magnificus prof. dr. J.H.J.M. van Krieken, volgens het besluit van het college van decanen in het openbaar te verdedigen op woensdag 28 maart 2018 om 14.30 uur precies door Anne Sarah Bos geboren op 25 februari 1977 te Gouda INHOUD INLEIdINg 13 Vraagstelling en benadering 14 Periodisering en afbakening 20 Bronnen 22 Opbouw 23 dEEL I gEïsOLEERd gERAAkT. AftredEN vanwegE EEN cONfLIcT IN hET kABINET 27 hOOfdsTUk 1 dE val van mINIsTER dE Block, ‘hET mEEsT gEgEsELdE werkpAARd’ VAN hET kABINET-dE JONg (1970) 29 ‘Koop prijsbewust, betaal niet klakkeloos te veel’ 32 ‘Prijzenminister’ De Block op het rooster van de oppositie 34 Ondanks prijsstop een motie van wantrouwen 37 ‘Voelt u zich een zwak minister?’ 41 De kwestie-Verolme: een zinkend scheepsbouwconcern 43 De fusie-motie: De Block ‘zwaar gegriefd’ 45 De Loonwet en de cao-grootmetaal 48 Tot slot. ‘Ik was geen “grote” figuur in de ministerraad’ 53 hOOfdsTUk 2 hET AftredEN van ‘IJzEREN AdRIAAN’ van Es, staatssEcretaris van dEfENsIE (1972) 57 De indeling van de krijgsmacht. Horizontaal of verticaal? 58 Minister De Koster en de commissie-Van Rijckevorsel 59 Van Es stapt op 62 Tot slot. Een rechtlijnige militair tegenover een flexibele zakenman 67 hOOfdsTUk 3 sTAATssEcretaris JAN GlasTRA van LOON EN dE VUILE was Op JUsTITIE (1975) 69 Met Mulder, de ‘ijzeren kanselier’, op Justitie 71 ‘Ik knap de vuile was op van anderen’ 73 Gepolariseerde reacties 79 In vergelijkbare gevallen gelijk behandelen? Vredeling en Glastra van Loon 82 Tot slot.
    [Show full text]
  • IRELAND JANUARY-JUNE 1990 Meetings and Press Releases 7-22
    COUNCIL OF THE EUROPEAN COMMUNITIES PRESS RELEASES PRESIDENCY: IRELAND JANUARY-JUNE 1990 Meetings and press releases 7-22 May 1990 Meeting number Subject Date 1400th General Affairs 7 May 1990 1401st Internal Market 14 May 1990 1402nd Health 17 May 1990 1403rd Culture 18 May 1990 1404th Energy 21 May 1990 1405th Agriculture 21-22 May 1990 - 1 - COUNCIL OF THE EUROPEAN COMMUNITIES GENERAL SECRETARIAT PRESS RELEASE 6025/90 (Presse 55) 1400th Council meeting - General Affairs - Brussels, 7 May 1990 President: Mr Gerard COLLINS, Minister for Foreign Affairs of Ireland 6025/90 (Presse 55 - Gl EN - 2 - 7.V.90 dey/BS/ep The Governments of the Member States and the Commission of the European Communities were represented as follows: Belgium: Mr Mark EYSKENS Minister for Foreign Affairs Mr Paul DE KEERSMAEKER State Secretary, European Affairs Denmark: Mr Uffe ELLEMANN-JENSEN Minister for Foreign Affairs Mr J0rgen 0RSTR0M M0LLER State Secretary, Ministry of Foreign Affairs Germany: Mr Hans-Dietrich GENSCHER Federal Minister for Foreign Affairs Ms Irmgard ADAM-SCHWAETZER Minister of State, Federal Ministry of Foreign Affairs Greece: Mr Antonis SAMARAS Minister for Foreign Affairs Spain: Mr Pedro SOLBES MIRA State Secretary for relations with the European Communities France: Mr Roland DUMAS Ministre d'Etat, Minister for Foreign Affairs 6025/90 (Presse 55 - G) EN - 3 - 7.V.90 dey/BS/ep Ireland: Mr Gerard COLLINS Minister for Foreign Affairs Ms Maire GEOGHEGAN-QUINN Minister of State with responsibility for EEC matters ~: Mr Gianni DE MICHELIS Minister for Foreign Affairs Luxembourg: Mr Jacques F. POOS Minister for Foreign Affairs Netherlands: Mr H.
    [Show full text]
  • De VVD-Ministers Liberaal Reveil Is Een Uitgave Van De Prof.Mr
    DOCUMENTATlECENTRUM NEDERLANDSE POUTlEKE themanummer: P~RTIJEN de VVD-ministers Liberaal Reveil is een uitgave van de Prof.Mr. B.M. Telderssti chting Inhoudsopgave Redactie drs. J.A. Weggemans (voorzitter) E.R.M. Balemans dt: R. Braams Ten geleide 133 profmr. d r. P.B. Cliteur eb: K. Groenveld drs. J.A. de Hoog 'Ik wil herinnerd worden als de minister die echt drs. J.F Hoogervorst iets aan de files gedaan heeft.' mw J.H. Krijnen drs. H.H.J. Labohm Interview met Annemarie Jorritsma cü: C.A. van der List (e indredacteur) T.P. Monkhorst J.C. van Duin profdt: U. Rosenthal Gerry van der List 134 profir. 1.1. Sierenberg mt:drs. S.E. van Tuy/1 van Seroaskerken Een vrolijke kapitein op een schip met tegenwind. Redactieadres Twee jaar Hans Dijkstal Koninginnegracht 55a 251 4 AE 's-Gravenhage als minister Yan Binnenlandse Zaken telefoon: 070-363 1948; fax: 070-363 1951 G.H. Scholten 139 Wenken voor het schrij ven van artikelen voor Liberaal Reveil zijn op het 'Ik heb een grondige hekel aan mensen die de redacti e-adres verkrij gbaar problemen niet in hun perspectief kunnen zien.' Abonnementenadministratie Interview met Hans Dijkstal Mevrouw M.P. Moene Postbus 192 Gerry van der List 144 6700 AD Wageningen telefoon: 03 17-427655 Gi ro 240200 t.n. v. Jozias van Aartsen: een liberaal in coördinatieland 'Sti chting Liberaal Reveil ' te Wageningen A.J. Oskam 150 De abonnementsprijs (6 nrs.) bedraagt f 55,00 per jaar. Voor jongeren onder de 'Paars past bij het ritme van de tijd.' 27 jaar is de prij s f 30,-.
    [Show full text]
  • De Geschiedenis Van Tabaksontmoediging in Nederland
    De geschiedenis van tabaksontmoediging in Nederland Marc Willemsen 1948 2017 Alliantie Nederland Rookvrij! Inleiding Meer dan een halve eeuw tabaksontmoediging De strijd tegen het roken is er een van lange adem. Er zaten meer dan 30 jaar tussen het eerste rapport van de Gezondheidsraad over de gevaren van het roken (1957) en het moment dat parlement en regering de Tabakswet aannamen (1988). Die wet was een compromis tussen economie, ideologie en volksgezondheid, waarbij gezondheid aan het kortste eind trok. Pas in 2002 werd de Tabakswet aangepast en kwam ze volledig in dienst te staan van het beschermen van de volksgezondheid. Dit was de grote verdienste van Minister Els Borst, die daarbij de confrontatie met de tabaksindustrie niet had geschuwd. De laatste jaren lijkt het tabaksontmoedigingsbeleid in een maatschappelijke stroomversnelling gekomen, mede door het idee van een Rookvrije Generatie, een initiatief van KWF Kankerbestrijding, de Hartstichting en het Longfonds. Dit chronologische overzicht plaatst alle gebeurtenissen die een rol hebben gespeeld bij het Nederlandse tabaksontmoedigings­ beleid in een historische en internationale context. De belang­ rijkste acties vanuit de overheid worden geplaatst naast die van maatschappelijke organisaties en van de tabaksindustrie. Doordat ook de belangrijkste mijlpalen in het buitenland zijn opgenomen, kan de lezer zélf ontdekken hoe gebeurtenissen in binnen­ en buitenland zich tot elkaar verhouden. Het uitgebreide noten apparaat biedt mogelijkheden tot verdere exploratie. Colofon Veel plezier op deze ontdekkingsreis! Mogelijk gemaakt door KWF Kankerbestrijding ism Universiteit Maastricht en Alliantie Nederland Rookvrij Amsterdam, 2018 Marc Willemsen STIVORO EN OVERIGE DE NEDERLANDSE JAAR OVERHEID EN POLITIEK ALLIANTIE NEDERLAND ROOKVRIJ GEZONDHEIDSORGANISATIES TABAKSINDUSTRIE EUROPA WERELD 1948 Willem Wassink (Ned.
    [Show full text]
  • De Liberale Opmars
    ANDRÉ VERMEULEN Boom DE LIBERALE OPMARS André Vermeulen DE LIBERALE OPMARS 65 jaar v v d in de Tweede Kamer Boom Amsterdam De uitgever heeft getracht alle rechthebbenden van de illustraties te ach­ terhalen. Mocht u desondanks menen dat uw rechten niet zijn gehonoreerd, dan kunt u contact opnemen met Uitgeverij Boom. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonde­ ringen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part ofthis book may be reproduced in any way whatsoever without the writtetj permission of the publisher. © 2013 André Vermeulen Omslag: Robin Stam Binnenwerk: Zeno isbn 978 90 895 3264 o nur 680 www. uitgeverij boom .nl INHOUD Vooraf 7 Het begin: 1948-1963 9 2 Groei en bloei: 1963-1982 55 3 Trammelant en terugval: 1982-1990 139 4 De gouden jaren: 1990-2002 209 5 Met vallen en opstaan terug naar de top: 2002-2013 De fractievoorzitters 319 Gesproken bronnen 321 Geraadpleegde literatuur 325 Namenregister 327 VOORAF e meeste mensen vinden politiek saai. De geschiedenis van een politieke partij moet dan wel helemaal slaapverwekkend zijn. Wie de politiek een beetje volgt, weet wel beter. Toch zijn veel boeken die politiek als onderwerp hebben inderdaad saai om te lezen. Uitgangspunt bij het boek dat u nu in handen hebt, was om de geschiedenis van de WD-fractie in de Tweede Kamer zodanig op te schrijven, dat het trekjes van een politieke thriller krijgt.
    [Show full text]
  • En Europese Innovatiebeleid En De Case Van Akzonobel N.V
    25 Jaren van vernieuwing: het Nederlandse- en Europese innovatiebeleid en de case van AkzoNobel N.V. (1980-2005) Masterscriptie Economische Geschiedenis, Universiteit Leiden F.W.M. (Felix) van Enst Ter Haarkade 1 2321 AS Leiden [email protected] Dr. L.J. (Jeroen) Touwen Faculteit der Geesteswetenschappen Doelensteeg 16 2311 VL Leiden 2 Inhoudsopgave Inleiding 3 1: Het Nederlandse innovatiebeleid vanaf 1980 9 Sociaaleconomische achtergrond 9 Begin jaren tachtig: een nieuw geluid 13 De start van offensief innovatiebeleid 16 Stimulatie van R&D in het bedrijfsleven 18 Groei in R&D uitgaven 20 Nationale technologieprogramma’s 21 2: De jaren negentig: een bloeiende economie 23 Beleid met een liberale inslag 23 Op naar meer samenwerking 25 2000-2005: een omschakeling in het beleid? 28 Het nationale Innovatieplatform 30 Het Europese innovatiebeleid 32 De EUREKA programma’s 32 De Lissabon Strategie 34 3: Akzo in opkomst: bedrijfsvoering en innovatie in de jaren tachtig 38 Korte geschiedenis van Akzo Nobel 38 Tegenslag in de jaren zeventig en het herstelplan van 1982 39 Roep om verdere Europese integratie 40 Versterking van de R&D activiteiten 42 De opkomst van informatietechnologie 44 4: Consolidatie en marktleiderschap van Akzo Nobel 47 Internationale concurrentie 47 Fusie Akzo en Nobel Industries 48 Vraag naar meer stimulerend overheidsbeleid 48 Op weg naar meer samenwerking 49 Periode van bloei 52 R&D uitgaven van Akzo Nobel 53 Wijers en Akzo Nobel in de 21e eeuw 54 5: Epiloog 56 6: Conclusie 60 Literatuurlijst 64 Bijlages 70 3 Inleiding Het Financieele Dagblad, woensdag 4 september 2013: “Nederland verliest aan concurrentiekracht Nederland hoort niet meer tot de vijf meest concurrerende economieën van de wereld.
    [Show full text]
  • Rondom De Nacht Van Schmelzer Parlementaire Geschiedenis Van Nederland Na 1945
    Rondom de Nacht van Schmelzer Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945 Deel 1, Het kabinet-Schermerhorn-Drees 24 juni 1945 – 3 juli 1946 door F.J.F.M. Duynstee en J. Bosmans Deel 2, De periode van het kabinet-Beel 3 juli 1946 – 7 augustus 1948 door M.D. Bogaarts Deel 3, Het kabinet-Drees-Van Schaik 7 augustus 1948 – 15 maart 1951 onder redactie van P.F. Maas en J.M.M.J. Clerx Deel 4, Het kabinet-Drees II 1951 – 1952 onder redactie van J.J.M. Ramakers Deel 5, Het kabinet-Drees III 1952 – 1956 onder redactie van Carla van Baalen en Jan Ramakers Deel 6, Het kabinet-Drees IV en het kabinet-Beel II 1956 – 1959 onder redactie van Jan Willem Brouwer en Peter van der Heiden Deel 7,Hetkabinet-DeQuay 1959 – 1963 onder redactie van Jan Willem Brouwer en Jan Ramakers Deel 8, De kabinetten-Marijnen, -Cals en -Zijlstra 1963 – 1967 onder redactie van Peter van der Heiden en Alexander van Kessel Stichting Parlementaire Geschiedenis, Den Haag Stichting Katholieke Universiteit, Nijmegen Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945, Deel 8 Rondom de Nacht van Schmelzer De kabinetten-Marijnen, -Cals en -Zijlstra 1963-1967 PETER VAN DER HEIDEN EN ALEXANDER VAN KESSEL (RED.) Centrum voor Parlementaire Geschiedenis Auteurs: Anne Bos Charlotte Brand Jan Willem Brouwer Peter van Griensven PetervanderHeiden Alexander van Kessel Marij Leenders Johan van Merriënboer Jan Ramakers Hilde Reiding Met medewerking van: Mirjam Adriaanse Miel Jacobs Teun Verberne Jonn van Zuthem Boom – Amsterdam Afbeelding omslag: Cals verlaat de Tweede Kamer na de val van zijn kabinet in de nacht van 13 op 14 oktober 1966.[anp] Omslagontwerp: Mesika Design, Hilversum Zetwerk: Velotekst (B.L.
    [Show full text]
  • 'Kunnen Kiezers Eindelijok in Een Democratie De Baas Worden? Interview Door Jan Glastra Van Loon En Erik Van Der Roeven
    I idee'66 I Interview met Ed van Thijn I blz. 76 ED VAN TRIJN 'Kunnen kiezers eindelijok in een democratie de baas worden? Interview door Jan Glastra van Loon en Erik van der Roeven Laten wij' beginnen bij' het begin: de tijd rond het ont­ Geb RingnaIda, ookjaargenoot, Eric Visser, geen staan van D'66. Ze hebben mij verteld dat er in die tijd studiegenoot, wel een boezemvriend van Peter in Amsterdam drie kernen waren, waaruit de vernieu­ Baehr, ik kende hem daarom buitengewoon goed. wingsgedachten voortkwamen: een rondom Daudt, daar Het is eigenlijk allemaal ontstaan rond de Am­ was jij een kernfiguur bij, een rond Van den Berg sterdamse crisis, door de grote weerstand die het (staatsrecht), waar Jurgens er een van was, en dan de Amsterdamse establishment opriep, onder leiding journalisten. Is dat in jouw herinnering ook zo geweest? van de toenmalige burgemeester Van Hall, in j confrontatie met de provobeweging. Mijn positie Neen, helemaal niet. Kijk, er hing van alles in de was toen heel bijzonder, want ik maakte natuur­ lucht, er was een speciaal klimaat in Amsterdam. lijk deel uit van dat establishment. Ik was sinds Ikzelf behoorde tot geen enkele groep, ook niet 1965 fractievoorzitter van de Partij van de Ar­ tot een groep rond Daudt. Ik was met een proef­ beid in de gemeenteraad van Amsterdam, en zag schrift bezig, over de rol van de parlem~ntaire met lede ogen wat zich in het gemeentebestuur oppositie in het Nederlandse meerpartijenstelsel, aftekende. Ik heb geprobeerd destijds, als lijst­ s I ·' ontstaan vanuit een diepe verontrusting over het trekker in de campagne van 1966 met 'Amster­ I!, functioneren van onze democratie.
    [Show full text]
  • Islamisation in Policy Documents
    Islamisation in Policy Documents A digital historical research on migration and integration policies in the Netherlands between 1994 and 2006 Neel van Roessel | Master’s Thesis History of Society Masther’s Thesis Neel van Roessel Student number: 486398 Email: [email protected] Supervisor: prof.dr. Dick Douwes Second reader: prof.dr. Alex van Stipriaan Luiscius Rotterdam, July 04, 2019 MA Global History and International Relations Erasmus School of History, Culture and Communication Erasmus University Rotterdam Cover artwork: New Dutch Views #24 (2019) Artist: Marwan Bassiouni, Italian-American, Egyptian background, currently residing in the Netherlands. The artwork on the cover is part of a photoseries that captures the Dutch landscapes through the windows of mosques. ‘New Dutch Views is a symbolic portret of his double cultural background which shows that a new Western-Islamic identity is developing.’1 1 “New Dutch Views,” Fotomuseum Den Haag, March 22, 2019, http://www.fotomuseumdenhaag.nl/nl/tentoonstellingen/new-dutch-views. 2 Table of Contents List of figures and abbreviations 4 Introduction 5 1. Theory and Method 10 1.1 Theoretical concepts 10 1.2 Method 17 2. Historiography 23 3. Developments and incidents in migration and integration debates 35 3.1 Policy frameworks 1960s to 1990 36 3.2 Socio-economic participation (1990s) 40 3.3 Socio-cultural adjustment (after 2000) 49 3.4 Conclusion 56 4. Distant reading analysis policy of documents 60 4.1 Selection sources distant reading 60 4.2 Islam and Muslim word frequencies 63 4.3 Islam and Muslim word collocations 65 4.4 Conclusion 71 5. Close reading analysis of policy documents 73 5.1 Selection sources close reading 74 5.2 Common topics 75 5.3 Other documents 81 5.4 Conclusion 85 Conclusion 88 Parliamentary policy documents 93 Bibliography 95 Appendix 1 - List of policy documents for distant reading 104 Appendix 2 – Stopwords list 112 Appendix 3 – Word collocations of all years 116 3 List of figures and abbreviations Figure 1: Timeline, Reports, Developments and Incidents.
    [Show full text]