PAPUR BRO LLANGADFAN, LLANERFYL, FOEL, LLANFAIR CAEREINION, ADFA, CEFNCOCH, LLWYDIARTH, LLANGYNYW, CWMGOLAU, DOLANOG, RHIWHIRIAETH, PONTROBERT, MEIFOD, TREFALDWYN A’R TRALLWM.

323 Mawrth 2008 40c INSTITIWT LLANFAIR YN ENNILL Y LOTERI Cydnabod Gwasanaeth

Dafydd Bebb, Cadeirydd Cymdeithas Rheoli Pla Dyffryn Banw yn cyflwyno rhodd i Einion Evans yn cydnabod ei wasanaeth fel helsmon gyda’r Gymdeithas ers dros ddeugain mlynedd. Mwy o luniau’r noson ar dudalen 9.

Yn y llun gwelir Gillian Blackburn a Clive Hopwood yn dal y siec. Y tu ôl iddyn nhw o’r chwith i’r WIL Y PENCAMPWR dde mae: Clare Evans, Gwyneth Bowen, Kathy Lloyd. Y tu ôl iddyn nhw o’r chwith i’r dde mae John Graham, Pauline Bennett a Peter Stratfull

Mae Pwyllgor yr Institiwt wedi bod yn dathlu yn ddiweddar ar ôl clywed eu bod wedi ennill grant Anrhegu Nest o £121,500 o gronfa Pobl a Lleoedd y Loteri Fawr. Bydd yr Institiwt yn cael ei hadnewyddu yn llwyr a bydd lifft, toiledau newydd, system sain a goleuadau ar gyfer y brif neuadd a chanolfan cyfryngau lle gellir recordio DVDs, CDs a chyhoeddi cylchlythyr cymunedol yn cael eu sefydlu. Mae’r Institiwt yn dathlu ei chanmlwyddiant yn 2013. “Bydd y grant hwn”, eglurodd arweinydd y prosiect Clive Hopwood, “yn ein galluogi i ddiweddaru’r adeilad hardd hwn ar gyfer yr unfed ganrif ar hugain”. Bydd y prosiect yn cael ei roi ar waith o ddechrau’r haf eleni a bydd wedi ei gwblhau o fewn y flwyddyn. “Rydym wedi trefnu’r gwaith adeiladu i sicrhau yr aflonyddir cyn lleied â phosibl ar y gweithgareddau arferol. Mae hwn yn ddechrau Wil Jones, Pencampwr ‘Clwb Lloi’ Ffermwyr Ifanc Llanfair Caereinion cyfnod newydd sbon yn hanes yr Institiwt. Mae’n Mae Wil Jones, Llys Helyg, Llanerfyl sydd yn newyddion ardderchog”. Arfon Gwilym, sylfaenydd ‘Pethe Powys’,yn aelod o Glwb Ffermwyr Ifanc Llanfair Caereinion Mae cynlluniau ar gyfer y prosiect, a ddyluniwyd cyflwyno tusw o flodau i Nest ar achlysur ei wedi ennill cwpan y pencampwr am fagu heffer ar ôl ymgynghori gyda phobl y dref drwy holiadur hymddeoliad o’r siop. gyda’r Clwb eleni. Cynhaliwyd yr arwerthiant ac Wythnos Agored, ar gael i’w gweld yn y llyfrgell. ym marchand Trallwm ar yr 11eg o Chwefror. Eisteddfod Talaith a Chadair Powys “Yn awr mae’n rhaid i ni godi £35,000 arall o Clwb Llanfair yw’r unig glwb yng Nghymru sy’n ffynonellau eraill, gan gynnwys £10,000 o arian y Trallwng 2009 trefnu’r gystadleuaeth yma ac mae hi wedi bod yn lleol”, meddai Clive. Yn eisiau: Mam ifanc (‘Mam y Fro’) i yn rhedeg ers 1982. Cafodd ei threfnu eleni Bydd Pwyllgor yr Institiwt yn trafod sut i godi’r gyflwyno’r Corn Hirlas yn seremoniau’r gan Wyn Jones, Graig Fach, Llanfair Caereinion. arian yn eu cyfarfod nesaf ar Fawrth 20fed. “Gall Orsedd – yn y Cyhoeddi (Medi 27, 2008) Yn ail yn y gystadleuaeth oedd Daniel Jones, unrhyw un sydd â syniadau neu sy’n barod i ac yn yr Eisteddfod ar Hydref 23/24, 2009. Graig Fach a Graham Lewis, Cyfronydd oedd wirfoddoli yn ystod y prosiect gysylltu â mi ar 811 Gofynnir i unrhyw fam ifanc (o ddalgylch y yn drydydd. Mr Paul Jones oedd yn beirniadu 355” meddai un o’r ddau ysgrifennydd, Pauline Trallwng) sydd â diddordeb gysylltu â: a’r arwerthwr oedd Glandon Lewis. Braf yw Bennett. “Dyma’r newyddion gorau a gafodd y Marian James 553579 gweld ein cogiau ifanc yn dangos diddordeb a dref ers blynyddoedd. Gallwch weld mwy am y phleser mewn ffermio a phob dymuniad da i’r tri neu Ann Rees 553873. cynlluniau hefyd are wefan BBC Cymru”. efo’r cystadlu yn y dyfodol. 2 Plu’r Gweunydd, Mawrth 2008

Diolch DYDDIADUR LLYTHYRON Dymuna Denise a Neville ddiolch i bawb am y cardiau a’r dymuniadau da i Kelly tra bu yn yr Chwef. 28 Gyrfa Chwist yn Neuadd Pontrobert am Cricieth 8.00 Adran Gofal Dwys yn Ysbyty Coventry yn dilyn Gwynedd ei damwain. Diolch i Tracey ac Angela am edrych Mawrth 1 Eisteddfod Cynradd Cylch Caereinion Annwyl Darllenwyr y Plu Mawrth 1 Cawl a Chân yn Cann Offis ar ôl Aled. Diolch arbennig i Richard Mills, a Mawrth 3 Noson o Adloniant gyda Chlybiau Fel un o ryw hanner cant a fu ym Nick Dulton, y Rhallt, ac i Geraint a Fiona am Ffermwyr Ifanc Dyffryn Banw a Bro Ddyfi mhenwythnos Llên Gwerin ym Mhlas Tan y bob cymorth ar amser pryderus fel hyn. yng Nghanolfan y Banw am 7.30 Bwlch hoffwn drosglwyddo ein mwynhad pur Diolch Mawrth 5 Eisteddfod Dawnsio Cynradd Rhanbarth wrth wrando ar Alwyn Hughes Llais Afon yn Dymuna Teulu Caermynach ddiolch o galon i Maldwyn yn YU y Drenewydd darlithio. Testun y darlithoedd am y bawb am eu caredigrwydd a ddangoswyd trwy Mawrth 7 Dydd Gweddi Byd Eang y Chwiorydd ym penwythnos oedd ‘Cewri’ a dewisodd Alwyn Moreia am 2. Siaradwraig: Mrs Dilys gardiau a galwadau ffôn a’u negeseuon o sôn am ddau ‘gawr’ o ardal y Plu sef Maurice gydymdeimlad ar ôl colli Gwyneth mor sydyn. Jones, Amwythig Evans Tynrhos a Morfydd Thomas Melin Mawrrth 8 Eisteddfod Sir Blynyddoedd 7-9 yn Ysgol Diolch yn fawr i bawb. Grug, y ddau wedi bod mor flaengar wrth gadw Bro Ddyfi Diolch Mawrth 13 Cylch Llenyddol Maldwyn yn Gregynog - a throsglwyddo yr hen ffordd o fyw i’r Diolch yn fawr iawn i bawb am y cyfarchion a Bryn Ellis (Trallwm). 7.00p.m. genhedlaeth newydd. Maurice gyda’i grefftau dderbyniais ar achlysur fy mhenblwydd. Diolch Mawrth 14 Eisteddfod Aelwydydd a Blwyddyn 10+ cefn gwlad a Morfydd gyda’i hatgofion o gadw hefyd am y cyfeillgarwch a’r gefnogaeth yr wyf yn Theatr Llwyn, Llanfyllin t~ yn yr hen drefn . wedi ei dderbyn gan fy ffrindiau – gallaf eich Mawrth 14 Band Gwyddelig I ddathlu G@yl Sant Cafodd Alwyn ymateb gwych a’r gynulleidfa sicrhau fod yr holl garedigrwydd yn cael ei Patrig yn Cann Offis o bob cwr o Gymru yn mwynhau pob munud Mawrth 15 Bingo yn Neuadd Pont Robert am 7.30 werthfawrogi. Cofion atoch, o’i gyflwyniad proffesiynol a buasent wedi Mawrth 17 Cyfarfod i goffau 150 mlynedd ers marw Dwynwen. hoffi iddo gario ymlaen ond roedd y tabl amser RUTH HUGHES, yn HEN GAPEL JOHN Diolch HUGHES,PONTROBERT am 7 yr hwyr. yn ei erbyn. Mae gan Alwyn y ddawn i weld Diolch i bawb am brynu lluniau a chardiau gennyf Mawrth 21 Cyfarfodydd y Groglith yng Nghapel gwerthoedd mewn pethau cefn gwlad ac mae Peniel Bedw Gwynion am 2 a 7 o’r gloch. pobl Sir Drefaldwyn yn hynod o lwcus fod cyn y Nadolig yn ffair Ysgol Gynradd Llanfair Caereinion a ffair Nadolig yn y Banw. Rhoddwyd Pregethir gan y Parch Ieuan Davies rhywun yn cymryd diddordeb ac yn cofnodi yr elw o £210 i Nyrsys Macmillan. Diolch i chi i Mawrth 21 Gyrfa Chwist yn Neuadd Pont Robert am hyn yn wirfoddol. gyd am eich cefnogaeth. 8.00 Diolch Alwyn am yr anrhydedd o gael dy Mawrth 23 Oedfa Sul y Pasg yn Neuadd Pontrobert Llinos, Parc Llwydiarth. glywed ym Mhlas Tan y Bwlch. am 2 o’r gloch gyda Mererid Hopwood. Diolch Ebrill 12 Wil Tân yng Nghanolfan Llanfihangel Siân Hoffwn ddiolch am bob galwad ffôn, cardiau a Ebrill 12 Diwrnod gyda’r Dysgwyr i gyflwyno llyfr (Y Glyn gynt) newydd Hilda Hunter a Carol Williams llythyron, rhodd ac ymweliad yn ystod ac wedi fy (dwyieithog) “TAITH DWY I DEITHI’R * * * * * * * * * * arhosiad yn Ysbyty Amwythig. Bu’r holl IAITH”, a thrafod safon addysgu yn y Penyrallt garedigrwydd yn gymorth imi wella. Gymraeg heddiw. Cost £5 y pen trwy Llwydiarth Megan, Pennant, Llanerfyl gofrestru gyda Nia Rhosier I Olygyddion Plu’r Gweunydd Ebrill 19 Jac y Do yng Nghann Offis. Wedi dychwelyd adref nos Fercher o’r Banw Rhifyn nesaf Ebrill 26 Swper ac Adloniant yng Nghanolfan y – noson plygu’r Plu – siomwyd fi’n fawr gan A fyddech cystal ag anfon eich cyfraniadau Banw, dan nawdd Pwyllgor y Ganolfan yr erthygl – Carthffosiaeth Dyffryn Banw – at y rhifyn nesaf erbyn dydd Sadwrn, Mai 3 Cyngerdd Blynyddol Eglwys y Santes Mawrth 23. Bydd y papur yn cael ei Fair, Llanfair gyda Chôr Trelawnyd ac erthygl hollol unochrog. Yn fy marn i, dylai Iwan Parry. Elw at yr Hospis papur bro wyntyllu y ddwy ochr mewn unrhyw ddosbarthu nos Fercher, Ebrill 2. Mai 10 Ffair Llanerfyl dan nawdd Pwyllgor erthygl. Neuadd Llanerfyl Rwyf yn ysgrifennu at Gyngor Sir Powys i TÎM PLU’R GWEUNYDD Mai 20 Cymdeithas Edward Llwyd, noson ofyn am lythyr i’w anfon i’r Plu i egluro i’r gymdeithasol Maldwyn yn Hen Gapel Cadeirydd cyhoedd y camau a gymerir gan unrhyw adran Gwyndaf Richards John Hughes, Pontrobert am 7 yr hwyr. o fewn y Cyngor pan yn delio â materion o’r Cyswllt: Eluned Mai Porter, 07711 808584 Penrallt, Llwydiarth 820266 fath. Wedi’r cwbl, y Cynghorwyr Sir sy’n rhoi Meh. 14 Taith Gerdded Plu’r Gweunydd Trefnydd Busnes a Thrysorydd sêl bendith, neu ddim, ar unrhyw bolisi a lunir Meh. 22 Cinio Dydd Sul, Cymdeithas Rhieni ac Huw Lewis, Post gan y swyddogion o fewn yr adrannau. Rwyf Athrawon Ysgol Uwchradd Caereinion. Meifod 500286 am ofyn a fydd hi’n bosibl i’r Cyngor Sir anfon Gorff. 26 Twrnamaint Criced, barbeciw a stondinau Ysgrifenyddes yng Nghanolfan y Banw dan nawdd y llythyr erbyn Chwefror 16eg, ac y gwnaiff Eirlys Richards, Penrallt, Llwydiarth Pwyllgor y Ganolfan ymddangos yn rhifyn nesaf y Plu. Trefnydd Dosbarthu a Medi 20 Cyngerdd gyda Chôr Llansilin yn Llanfair Yn gywir Thanysgrifiadau o dan nawdd Merched y Wawr Mrs Eirlys Richards Thanysgrifiadau Medi 25 Cyfarfod Blynyddol Plu’r Gweunydd ym Gwyndaf Roberts, Coetmor Mhontrobert. Golygyddion: Diolch i Eirlys am ei sylwadau ac rydym yn derbyn ei phwynt. Cytunwn ei Llanfair Caereinion 810112 Medi 27 ‘Cantorion Colin Jones’ yng Nghanolfan y Teipyddes Banw am 7.30. Dan nawdd Pwyllgor y bod hi’n bwysig fod rhywun yn cael cyfle i Ganolfan ymateb i unrhyw erthygl boed o blaid neu yn Catrin Hughes, Llais Afon Medi 27 Cyhoeddi Eisteddfod Talaith a Chadair erbyn ac rydym yn croesawu unrhyw Llangadfan 820594 Powys y Trallwm 2009 ohebiaeth o’r fath. Ni dderbyniwyd datganiad [email protected] Hydref 4, 10y.b.–12y.b. Bore Coffi. Neuadd yr gan Gyngor Sir Powys hyd yma (dydd Sadwrn, Golygyddion Ymgynghorol Eglwys, Trallwm. Er budd Chwefror 23ain) yngl~n â’r erthygl a Nest Davies, Gwynfa, Ffordd Salop Ymddiriedolaeth Hen Gapel John ymddangosodd yn y Plu mis diwethaf. Trallwm 552180 Hughes, Pontrobert Eleanor Mills, Pentre Ucha, Llanerfyl Hydref 4 Dawns Elusennol Rhosod Coch ac Aur 01938 820225 yng Nghanolfan Hamdden Caereinion Hyd. 11 ‘Up All Night’ yng Nghanolfan y Banw. Panel Golygyddol Dan nawdd Ffrindiau Ysgol Dyffryn Catrin Hughes, Llais Afon, Llangadfan Banw. Dyddiad i’w gadarnhau Mary Steele, Eirianfa Hydref 25 am 7.30 y.h. Neuadd Llanwddyn. Llanfair Caereinion 810048 Cyngerdd y Tri Bariton. Arweinydd Alwyn Hughes, Llais Afon, Llangadfan Dilwyn Morgan. Er budd Capel Sardis. Aelodau’r Panel Tach. 29 Cyngerdd Blynyddol yn Neuadd Pont Emyr Davies, Delyth Francis, Robert am 7.30 2009 Jane Peate, Hydref 23 a 24 Eisteddfod Talaith a Chadair Powys a’r Panel, John Roberts, Myra Chapman, y Trallwm Hafwen Roberts a’r gohebyddion lleol Plu’r Gweunydd, Mawrth 2008 3 EISTEDDFOD DAWNSIO CYNRADD CYLCH CAEREINION

Parti Dawns dan 12 oed Ysgol Maesydref Grug, Catrin, Shannon a Fflur o Barti Dawns dan 10 oed Ysgol Banw

Grwp Dawnsio Disgo Ysgol Ardwyn Dawns Werin Bl 6 ac iau 1af - Maesydre 2il - Parti Catrin - Llanfair Caereinion Dawns Greadigol Bl 6 ac iau Parti Dawns dan 10 oed Ysgol Llanfair Caereinion 1af - Llanfair Caereinion Doedd dim posib cael sedd i eistedd arni yng Dawns Werin Blwyddyn 4 ac iau Dawnsio Disgo Unigol Bl 6 ac iau Nghanolfan Hamdden Llanfair ar gyfer 1af - Ysgol Dyffryn Banw 1af - Laura Bristow - Llanfair Caereinion Eisteddfod Dawnsio Cynradd Cylch 2il - Parti Ceri - Llanfair Caereinion 2il - Christopher Gittins - Maesydre Caereinion nos Fercher, Chwefror y 20fed. 3ydd - Parti Aaron - Arddlin 3ydd - Clair Isaac - Llanfair Caereinion Cafwyd cystadlu brwd a dyma restr o’r Dawns Werin Bl 6 ac iau Grwp Dawnsio Disgo Bl 6 ac iau enillwyr. Bydd y 1af a’r 2il yn cynrychioli’r 1af - Parti Annia - Dyffryn Banw 1af - Dawnswyr Disglair - Maesydre Cylch yn yr Eisteddfod Sir yn Ysgol Uwchradd 2il - Grwp Faye - Arddlin 2il - Babanod Ardwyn y Drenewydd ar nos Fercher, Mawrth y 5ed. 3ydd - Pontrobert 3ydd - Llanfair Caereinion Lluniau trwy garedigrwydd yr Urdd

Contractwr Amaethyddol Gwaith tractor yn cynnwys Teilo â “Dual-spreader” Gwrteithio, trin y tir â ‘Power harrow’, Cario cerrig, pridd a.y.y.b. â threlyr 12 tunnell. Hefyd unrhyw waith ffensio

Cysylltwch â Glyn Jones: 01938 820305 07889929672 4 Plu’r Gweunydd, Mawrth 2008 Croeso cynnes i unrhyw un ymuno â’r Ymddeoliad Y TRALLWM gymdeithas. Nest ac Elwyn Davies Dilys Williams ‘Eglwysi’r Trallwm ynghyd’ Cynhaliwyd Bore Coffi yn Neuadd yr Eglwys 554108 yn ddiweddar a chafwyd cefnogaeth teilwng iawn. Capel Cymraeg Y Grawys – cynhelir cyfarfod yng nghapel y Ar y Sul cyntaf o Chwefror, daeth Mr. John bedyddwyr, Chelsea Lane, bob nos Fercher Ellis, Llanfair Caereinion, i gynnal ac mae cinio cawl a bara yn Neuadd yr gwasanaeth. Y Sul dilynol, cynhaliwyd oedfa Eglwys bob dydd Gwener, h.y. Chwefror 15, dan ofal llywydd y mis sef Idris Jones pryd y 22 a’r 29ain. Bydd rhai o ferched y Capel cafwyd orig ganddo o gyflwyno cefndir rhai Cymraeg yn paratoi cawl - diolch lawer iddynt emynau. Hyfrydwch i bawb oedd cael am fod mor barod i helpu ac i’r rhai fydd yn croesawu Bleddyn a Heddwen Roberts i’r cynorthwyo a braf yw cael cefnogaeth i’r gwasanaeth hwn – Bleddyn heb fod yn dda achos – yr elw yn mynd tuag at ymdrech y ei iechyd am gyfnod ond da oedd ei weld yn dref at gasgliad blynyddol Cymorth Cristnogol. well. Hefyd, yn ystod y mis, cynhaliwyd Yn ogystal, cynhelir stondin ‘Masnach Deg’ Cyflwynwyd tlws modurol i Elwyn gwasanaeth a Chymun dan ofal Idris Jones, yn ystod y cinio. gan Meinir Roberts Gwyndaf James a Trefor Owen. Cymdeithas Gorawl y Dref Wedi cynnal Pethe Powys, siop Gymraeg Ysbyty: Bu Sarah Roberts am driniaeth yn Mae ymarferion tuag at berfformiad y Côr cydweithredol y Gororau, am 24 o ysbyty’r Amwythig ond mae gartref erbyn hyn Unedig wedi ail-ddechrau – yn y Trallwm a flynyddoedd, Nest fel ysgrifenyddes y cwmni a dymunwn yn dda iddi. Hefyd, dymuniadau Llanidloes, a chafwyd ymarfer cyntaf y Côr a chyfarwyddwraig llyfrau ac Elwyn fel gorau i Nigel Pryce fydd yn derbyn triniaeth Unedig yn Aberhafesp ar ddydd Sadwrn ym cyfarwyddwr cludiant!, mae’r ddau wedi yn fuan. Bu y Parch. Iwan Lewis yn ysbyty mis Ionawr. Daeth yr arweinydd gwadd i’r ymddeol. Cofnodir hyn gan Emyr Davies yn Gobowen yn cael triniaeth ond mae gartref ymarfer ac roedd pawb wedi mwynhau ei ei gerdd. erbyn hyn. Da deall fod Dilys Mainwaring ddawn i ennyn y gorau o’r Côr. Yn y cyfamser, gartref o ysbyty’r Trallwm ond parhau yn bydd rhai ymarferion ar nosweithiau Llun o dan Y mae diwedd cyfnod yn awr i’n cwmni ni, ysbyty’r Amwythig y mae Mrs. Rowlands, arweiniad Beryl Jones, Cegidfa. Eleni, bydd Yn ymddeoliad leni dau o’i cholofnau hi, mam Ceinwen Morris. Fel rydym yn mynd y Côr, ynghyd ag unawdwyr a cherddorfa, yn Bu Nest yn ffyddlon ddiwyd o’r diwrnod cyntaf i’r wasg, clywsom fod Betty Jones wedi bod perfformio ‘St. John Passion’ (Bach) ar nos un yn yr ysbyty ond ei bod gartref erbyn hyn. Sadwrn, Mai 10fed, yng nghapel y Bedyddwyr, A mawr fydd gweld eu colled, ar hyn rym yn gytûn Anfonwn ein dymuniadau da i bawb. y Drenewydd a bydd y tocynnau ar werth yn Bu’n llenwi bylchau droeon i gadw’r drws rhag Cydymdeimlo: trist iawn yw cofnodi y bu fuan. cau farw Dr. Gareth Williams, Hen Nantcriba, Llongyfarchiadau Ond, mae rhyw deimlad rhyfedd eu bod yn wir fwynhau Ffordun, yn ysbyty’r Amwythig. Bu’n aelod i Ffion James ar ei dyweddïad â Martin Bevan Ymhél â’r silffoedd llyfrau a thwtio gylch y bloc ffyddlon iawn yn y Capel Cymraeg ar hyd y o Aberhonddu. Mae’r ddau yn gweithio yng Yn wir, maent yn eu helfen yn troi ymysg y stoc. blynyddoedd ac yn gefnogol i bopeth oedd Nghaerdydd a phob dymuniad da iddynt. yn cymryd lle. Mynychai gyfarfodydd y Cymrodoriaeth Eisteddfod Talaith a Gymdeithas Gymraeg yn rheolaidd ac roedd Cymrodoriaeth Eisteddfod Talaith a Maent wrthi ers blynyddoedd yn delio â’r llyfrgell yn gefnogol i siop Pethe Powys. Dilynodd Chadair Powys sir, yrfa ddisglair fel Milfeddyg gyda’r Bwrdd Cyfarfu aelodau’r Gymrodoriaeth yn ddiweddar Yn paratoi’r archebion a’r biliau oriau hir, Marchnata Llaeth. Rydym yn cydymdeimlo’n yn y Trallwm pryd y cynhaliwyd y cyfarfodydd Ac wedi llenwi’r blychau a pharatoi pob dim ddwys iawn â’i briod, Enid, sydd wedi bod blynyddol a threfnwyd lluniaeth iddynt gan Fe ddeuai cerbyd Elwyn ynghyd â’i yrrwr chwim; mor ofalus ohono yn ogystal â Trefor, eu mab, Pam Owen ynghyd â Leah Jones, Ellyw Morris Fe roedd yr Escort bychan yn enwog drwy’r holl a’i briod Ann ynghyd â’i wyrion, Simon a a Dilys Williams yn ei chynorthwyo. Diolch i’r fro A’r Fiesta hefyd bellach, mae pawb yn nabod o. Duncan. merched am eu cyfraniadau tuag at y te. Mae’r ddau mor llawen, heini, mor llawn o hwyl Cymdeithas ‘Mair a Martha’ Eisteddfod Talaith a Chadair Powys a sbri Croesawodd Enid James yr aelodau i’r – y Trallwm 2009 Ydi mai’n ddiwedd cyfnod yn awr i’n cwmni ni. cyfarfod blynyddol. Roedd nifer o’r aelodau Yn dilyn y cyfarfod diweddaraf o Bwyllgor neu eu perthnasau yn wael felly ychydig oedd Gwaith yr Eisteddfod, hyfrydwch yw gallu Ond rhaid i bawb a phopeth ddirwyn eu gwaith i yn bresennol ac anfonwyd cofion cywir at bob cyhoeddi y cynhelir yr Eisteddfod yn Theatr ben un ohonynt. Cafwyd adroddiad am y Clera, Ysgol Uwchradd y Trallwm, ddydd Cans nid oes un ohonom all rwystro’r bwgan flwyddyn gan Enid James, y cadeirydd, a Gwener a Sadwrn, Hydref 23 a 24, 2009. hen, chytunwyd i’r cyfarfodydd fod yn amrywiol a Eisoes, bu’r gwahanol bwyllgorau yn cyfarfod Ac wedi penderfynu ymddeol nawr o’u gwaith difyr. Hefyd, cyflwynodd Marian Thomas, y yn rheolaidd ac fe gynhelir Seremoni’r Dymunwn iddynt hamdden, ac iechyd amser trysorydd, yr adroddiad ariannol a chytunwyd Cyhoeddi ar Sadwrn, 27ain o Fedi eleni (2008) maith, i gyfrannu symiau at wahanol achosion – felly nodwch y dyddiad os gwelwch yn dda. Ac er bod bylchau enbyd i’w gweld ar hyn o bryd dyngarol. Cytunodd y swyddogion gario Yn dilyn y Cyhoeddi, cynhelir cyngerdd yn Fe fydd bugeiliaid newydd yn troi i mewn o hyd. Ein dyletswydd ni sydd weddill yn awr yw cynnig mlaen yn eu swyddi a chafwyd nifer o Theatr Clera – manylion pellach ar gael yn braich syniadau at y rhaglen am y flwyddyn. fuan a hyderwn y derbyniwn gefnogaeth y dref I sicrhau’r dyfodol a’n hysgwydd dan y baich. Diolchodd y cadeirydd i’r swyddogion a’r a’r ardal i’r gwahanol weithgareddau. A gawn aelodau am eu ffyddlondeb drwy’r flwyddyn. eich atgoffa mai swyddogion y Pwyllgor I ddilyn, dangosodd Menna Ellis gawg a Mae’n diolch ni fel Cwmni yn fawr i’r ddeuddyn Gwaith yw: Llywydd: Trefor Owen; Cadeirydd: hyn dderbyniodd ei hen nain a thaid (o Langynog) D. Glyn Williams; Is-gadeirydd: Siân Weaver; Bron yn anfesuradwy am gadw’r tân ynghyn fel anrheg priodas – yr unig anrheg cofiwch! Trysorydd: D. Gwyndaf James; Mae Cwmni Pethe Powys fel ynys ddedwydd – a hefyd llun o’r ddau. Hefyd, daeth Dilys Ysgrifenyddion: Geraint a Margaret Evans. dlws Williams â chwpan a soser a dderbyniodd fel Mewn môr o Saesneg estron sy’n llifo heibio’r anrheg penblwydd pan yn yr ysgol gan ffrind Y BRODYR WHITE drws o Ffrainc a’r gwpan a’i henw arni. Diolchodd Boed awel fwyn ac iechyd yn gyson ar eich taith y cadeirydd i bawb a gyfrannodd i’r cyfarfod ADEILADWYR Fe gofiwn eich cyfraniad am flynyddoedd hir a a hefyd i Leah Jones a Marian Thomas am gyda phrofiad o maith. baratoi paned. Edrychir ymlaen at groesawu ADNEWYDDU A THROSI ADEILADAU Trowch mewn am sgwrs neu lyfryn i helpu’ch May Dolphin o’r Amwythig pnawn Iau, Mawrth hamdden chi, 13, am 2.0 o’r gloch a’r testun fydd – ‘Dyma A CHODI ESTYNIADAU Ydi, mae’n ddiwedd cyfnod ar Gwmni bach P.P. un wnes ynghynt – gwnes y rhain hefyd’. MEIFOD 500 502 Plu’r Gweunydd, Mawrth 2008 5

yn ddiweddar, sef Mrs Bronwen Roberts, Dolau. Roedd ganddi ddiddordeb mawr ym Cynefin mhob agwedd o fywyd cefn gwlad. Cefais ddeunydd ar gyfer nifer o erthyglau ganddi Alwyn Hughes e.e. Dathlu Canmlwyddiant Capel Biwlah, a hanes yr awyren a ddaeth i lawr ar fynydd Gwanwyn cynnar Dolwen. Roedd yn berson gyda chryn bresenoldeb ac mae’n anodd credu ei bod Er gwaethaf nosweithiau o rew caled mae wedi mynd o’n plith mor sydyn. Pobl fel y hi arwyddion o’n cwmpas fod y Gwanwyn yn y yw asgwrn cefn ein cymdeithas wledig, ac fe tir yn barod. Gwelwyd grifft llyffant yn Nh~ fydd bwlch mawr ar ei hôl. Estynnwn ein Isaf, Cwm Nant yr Eira, yng Nghaergof, Cwm cydymdeimlad dwysaf i’r teulu a ofalodd Twrch a gwelais innau beth yn Llangadfan ar amdani mor dyner hyd y diwedd. y chweched o Chwefror. Dyma’r cofnod cynharaf erioed – bron i bythefnos yn gynt nag Bwced Godro arfer. Gwelwyd llygad y dydd, llygad Ebrill a Diolch i Winston a Joy Watkins, Cae Llywelyn dant y llew yn eu blodau ers ddechrau am roi un o fwcedi godro Maurice Evans, Chwefror, ac fe glywodd Ifor Belanyrargae, Tynrhos i mi. Bwced Fullwood (o Ellesmere) Cefn Coch y gylfinir yn canu ar yr wythfed o ydyw, ac fe’i prynodd tua 1956. Fe’i trysoraf Chwefror ac fe glywodd Les Evans ‘gôg Cwm gan fod gennyf gymaint o atgofion am yr un Nant’ ar Chwefror 24. A yw’r arwyddion cynnar a’i defnyddiodd am y tro olaf. yma yn awgrymu fod y Gaeaf drosodd? - Go brin!! DVD Newydd Y gofeb er cof am y rhai a laddwyd ac a fu Cynhyrchwyd DVD yn ddiweddar gan Mr David farw tra adeiladwyd yr argae. Rowlands, Bwthyn Hir, Llanerfyl gyda chymorth cyfeillion wedi’i seilio ar hanes am fentro i’r maes. Mae’r DVD yn ein sefydlu Llyn Llanwddyn (nid ‘Llyn Efyrnwy’ fel hatgoffa nad llecyn i dwristiaid yn unig yw’r y clywir mor aml!!). dyffryn, ond fod pentre llewyrchus wedi bod Ceir yma hanes y dyffryn cyn dyddiau’r boddi yno rywdro a oedd yn gartref i’n cyndeidiau ac fe gaiff y gwyliwr ei arwain ar daith cyn i’w haelwydydd ddiflannu o dan y ddychmygol o gwmpas y pentref drwy gyfrwng dyfroedd oer am byth. lluniau difyr. Cawn gefndir sefydlu’r argae gan Yr hen ias, a’r hwyrnosau, - hen ynni David a gwelwn luniau o’r adeiladu a’r cloddio Dôl Wenith, a’r ydau; yn y chwarel. Hen ddiddan, ddiboen ddyddiau – Mae ail ran y fideo yn sôn am y dyffryn ar ôl i Mwy yw’r co na’r Mur Mawr. Gwmni D@r Hafren Trent gymryd drosodd yn 1974 (dechrau’r diwedd ym marn llawer o’r Gwerthir y DVD a elwir ‘The Changing Val- trigolion lleol!). Gwelir yma bwyslais mawr ar ley’ yn siop Ashtons, Llanfair am £9.50 – ac ddatblygu twristiaeth, ond ychydig o sylw a fe fydd unrhyw elw yn mynd i goffrau Eglwys gaiff y trigolion lleol. Sant Wddyn. Cynhyrchwyd y DVD yn broffesiynol iawn ac Cydymdeimlo mae David a’i gydweithwyr i’w canmol yn fawr Ffarweliwyd ag un o ffyddloniaid y golofn hon

Siop, Caffi, Swyddfa Bost, Siop ANDREW WATKIN Siop Trin Gwallt Drwyddedig a Gorsaf Betrol

GWENALLT, PARSON’S BANK, A.J.’s Mallwyd Ar agor o LLANFAIR CAEREINION Ann a Kathy 7.30 tan 7.00 yr hwyr Adeiladwr Tai ac Estyniadau yn Stryd y Bont, Llanfair Gwaith Bric, Bloc neu Gerrig Ar agor yn hwyr ar nos Iau Bwyd da am bris rhesymol Ffôn: 811227 8.00a.m. - 5.00p.m. Ffôn: 01938 810330 Ffôn: 01650 531210 PEINTIWR AC ADDURNWR Ivor Davies Cysylltwch ag Peiriannydd Amaethyddol Trwsio a gwasanaethu peiriannau fferm G & L Alun Jones yr holl brif wneuthurwyr Drysau a Ffenestri Llys Helyg, Llanerfyl Arbenigo mewn I ateb eich holl ofynion o ran uPVC! 01938 820262 Drysau, Ffenestri, neu Claas a Case 1H Bondoeau, Estyll tywydd, 07974 225006 25 mlynedd o Brofiad Bargodion Os oes arnoch angen Llys Celyn, Llanfair Caereinion Galwch: rhywun i beintio neu Powys bapuro’r ty. SY21 0DG Gwyn 01938 810792 Dim un dasg yn rhy fawr nac yn rhy neu fach! Ffôn/Ffacs: 01938 810062 Ffôn Symudol: 07967 386151 Norman 01938 850327 Amcangyfrif yn rhad ac am ddim! Parod i drin argyfwng 24 awr y diwrnod 6 Plu’r Gweunydd, Mawrth 2008

Humphreys, Berwyn, a ganodd unawd ar ei ystyried ar hyn o bryd. Mae’n bosibl mai gerdd dant a datganiad arall i gyfeiliant Pwyllgor Cynllunio Maldwyn fydd yn LLANFAIR Hafwen. Diolchwyd i’r tri gan Emyr Davies a penderfynu ar y camau nesaf. CAEREINION mwynhaodd pawb baned gyda’i gilydd, a Parc yr Onnen. Nid yw’r tir a neilltuwyd ar baratowyd gan ferched Ebeneser. gyfer trigolion i’w ddefnyddio fel Man Agored Cyngerdd ar gael eto. Mae’r Swyddog Monitro Cynllunio yn cysylltu gyda’r Datblygwyr ynghylch hyn. Undeb y Mamau Cynhaliwyd cyngerdd cofiadwy yn y Ganolfan Croesfan. Mae Llywodraeth y Cynulliad wedi Cynhaliwyd noson hwyliog dros ben yn y Hamdden ddechrau’r mis gan unawdwyr a fu gwrthod y cais am groesfan a goleuadau ar Dyffryn ym mis Ionawr pan ddaeth criw yn gysylltiedig â sioeau Cwmni Theatr yr A456 ond mae’r Cyng. Viola Evans wedi ynghyd i fwynhau cinio Nadolig gwych. Maldwyn. Roedd y cyngerdd hwn i fod i gael cael sicrwydd bellach y bydd hyn yn cael ei Cynhaliwyd cyfarfod arall ar Chwefror 20fed ei gynnal yn yr hydref ond bu’n rhaid ei ohirio drafod gyda swyddogion Llywodraeth y pan ddaeth swyddog o’r Ambiwlans Awyr i oherwydd bod un o’r cantorion wedi colli ei Cynulliad mewn cyfarfod arall ym mis siarad â’r merched. lais. Roedd Aled Wyn Davies yn dal i fod yn Chwefror. Ficer Newydd bryderus ynghylch ei lais ac o’r herwydd Pantomeim Estynnir croeso cynnes i’r Ficer newydd a gwahoddwyd yr unawdydd enwog, John fydd yn cynnal ei gwasanaeth cyntaf yn yr Eifion, i gyflwyno rhai eitemau ychwanegol. Eglwys ddydd Sul, Mawrth 9fed am 2 o’r Cafwyd unawdau cofiadwy gan Sara gloch. Croeso cynnes i bawb. Meredydd ac Edryd Williams a swynwyd y Llongyfarchiadau gynulleidfa gan y deuawdau a’r triawdau a i Gwilym Jones ar ddod yn hen daid; gyflwynwyd gan Sara, Edryd ac Aled. i Peter a Jane Evans sydd wedi dod yn daid Cyfeiliwyd i’r cantorion i gyd gan Linda Gittins, a nain i wyres fach eto. Ganwyd merch i ac yn wir Linda oedd wedi cyfansoddi’r rhan Sarah a Gary, sydd yn byw yng nghyffiniau fwyaf o’r caneuon a glywyd. Cafodd y rhai Lerpwl; oedd yn bresennol wledd ac mae llawer un i Louise ac Aled ar enedigaeth efeilliaid (dau ohonom wedi bod yn hymian y caneuon o fachgen), ac i Valerie a Roy Thomas ar ddod sioeau’r Cwmni Theatr ers hynny! Roedd yn yn daid a nain, ac i Ken Lomas ar ddod yn wych i ni gael ein hatgoffa amdanynt unwaith hen daid. eto a chlywed y fath dalent yn eu cyflwyno. Yr Hospis Noson i’w chofio a lwyddodd i godi elw sylweddol at Ganolfan Gymunedol Dolanog Yn y cyfarfod diwethaf gwnaed trefniadau ar a Gweinidogaeth Bro Caereinion. gyfer y Cyngerdd Blynyddol a gynhelir eleni Cymanfa Ganu ar Fai 3ydd yn Eglwys y Santes Fair yng Cymanfa Ganu nghwmni Côr Meibion Trelawnyd, Iwan Parry Cynhaliwyd Cymanfa Ganu Cymorth a Ruth Gittins. Bydd y tocynnau ar gael yn Cristnogol yng Nghapel Moreia nos Sul, fuan am £10 oddi wrth aelodau’r pwyllgor. Chwefror 10. Croesawyd pawb i’r noson gan Mr John Ellis, ac estynnodd groeso arbennig Colledion Bu’r ‘Llanfair Town Players’ yn brysur eleni i’r Parch David Francis, yr arweinydd a Huw eto yn paratoi a chyflwyno pantomeim hwyliog Siom a thristwch oedd clywed am farwolaeth Davies, yr organydd. Yn ystod yr egwyl ac uchelgeisiol. Clive Hopwood oedd yn Mrs Bronwen Roberts, Gernant. Wedi cyfnod cyflwynodd Mrs Beryl Vaughan hanes ei gyfrifol am y sgript a chymerwyd y prif rannau yn Ysbyty’r Trallwm braf oedd ei chroesawu theithiau i Zambia a’r gwaith y mae’n gan Barry Smith, Sonya Wallace, Jessica adre cyn y Nadolig, ond yna fe’i cipiwyd yn ôl gysylltiedig ag ef i godi arian at gartref plant Foster, Keri Hopwood a Chloe Aldis. Y storïwr i Ysbyty Amwythig am driniaeth annisgwyl ym yno. Casglwyd cyfraniadau teilwng a am y noson oedd Sylvia Theedam a chafwyd mis Ionawr a bu farw ymhen rhai wythnosau diolchwyd i bawb a thraddodwyd y fendith gan perfformiad eithriadol gan y ‘Dame’, Goodtime yn Ysbyty’r Trallwm. Roedd Mrs Roberts yn y Parch Peter Williams. Lil (Nic Tavenhill-Cox). hanu o ardal Dinbych a daeth i fyw i Lanfair Cyngor y Dref pan gafodd swydd fel athrawes yn Ysgol Cyngor y Dref Y cyfarwyddwr cerdd a’r pianydd oedd Nicky Llangynyw. Wedi cau’r ysgol honno Cynhaliwyd cyfarfod ar Ionawr 21ain. Dixon a chafwyd cyfeiliant gan David symudodd i ddysgu i Ysgol Gungrog a daeth Penderfynwyd cyfethol dau gynghorydd i Bannister ar y ffidl. Peintiwyd y setiau gan yn Ddirprwy Brifathrawes yno yn nes ymlaen. lenwi’r ddwy swydd wag ar y Cyngor. Nike Spalding, Lorry Boots a Debbie Bu farw ei g@r cyntaf, Heber Jones yn ddyn Bydd yr enwau yn cael eu cyhoeddi maes o Woolridge. Cyfarwyddwyd y sioe gan Ginny ifanc, ac ailbriododd â Bill Roberts, oedd yn law. Graham a gynhyrchodd banto a swynodd y gymydog iddi, a threulio blynyddoedd hapus Presept – cyflwynodd y Clerc y gynulleidfa, gyda chymorth cwbl broffesiynol yn ei gwmni yn Llanfair. Roedd yn fam fedydd rhagfynegiadau ynghylch incwm a gwariant o ran celfi, gwisgoedd a goleuadau. i David Peate, Rhoslwyn a David a ar gyfer 2008/2009. Yn ôl y sôn mae’r Llanfair Town Players yn draddododd y deyrnged ddiffuant iddi yn ei Addawyd £3000 oddi wrth Gyngor Sir Powys bwriadu mentro i’r gofod y flwyddyn nesaf a hangladd yng nghapel Ebeneser. Roedd tuag at gynnal Coed y Deri a Chae’r Afr, Cae’r byddai Pauline Bennett (811355) yn falch o ganddi wên a gair caredig i bawb a byddwn Mownt ac Ardal Chwarae Glanyrafon. Bydd glywed oddi wrth unrhyw un a hoffai gyfrannu yn gweld ei cholli. £900 yn mynd tuag at y mynwentydd. at y sioe. Bu farw Mrs Carol Haines, Swan Yard hefyd Cytunodd yr aelodau i roi £1000 at Institiwt Bedydd Llanfair a £500 tuag at Ganolfan Rhiwhiriaeth. yn ddiweddar. Roedd Carol yn wraig gymharol Bedyddiwyd Gethin Wyn, mab Eilir a Nia Ellis Neilltuwyd £1000 ar gyfer glanhau’r Gofeb ifanc a bu ar un adeg yn gweithio yn Swyddfa’r a brawd i Mali, yng nghapel Moreia brynhawn Rhyfel. Ystyrir darparu cysgodfan bws hefyd Post. Cydymdeimlwn â’i g@r, Richard, yn ei Sul, Chwefror 24ain mewn gwasanaeth o dan a bydd lleoliad addas yn cael ei drafod. golled fawr. ofal Mr John Ellis. Y Gymdeithas Cafodd y Presept ei gapio ar £17,000 ar gyfer Y Gymdeithas 2008/9. Noson o frethyn cartref a gafwyd yng Derbyniwyd gohebiaeth oddi wrth yr Eglwys nghyfarfod Cymdeithas y Capeli nos Fawrth, yng Nghymru yn nodi nad oeddent yn barod i Chwefror 19. Hafwen a Gwyndaf Roberts oedd ryddhau unrhyw dir wrth y Ficerdy (i sicrhau yn gyfrifol am y noson, a braf oedd cael cyfle mwy o le parcio wrth y Feddygfa). i glywed Gwyndaf yn darllen rhai o’r cerddi Materion y Cyngor Sir AR WERTH sydd wedi ennill cadeiriau a choronau iddo Rhoddodd y Cynghorydd Sir Viola Evans ym mhob cwr o Gymru dros y blynyddoedd adroddiad ynghylch y canlynol: MEINCIAU diwethaf yma. Eglurodd gefndir rhai o’r cerddi Diweddariad ynghylch Datblygiad Iard O GAPEL MOREIA i ni a chanwyd un o’i garolau Plygain gan Morgan’s. Mae Cyngor Powys wedi derbyn Hafwen, ar alaw a gyfansoddwyd gan Asesiad o Ganlyniadau Llifogydd ynghylch y Dwynwen Jones. Roeddent wedi dod â safle hwn. Mae Asiantaeth yr Amgylchedd yn Galwch Joyce Ellis 810411 gwestai dirgel gyda nhw sef Gwilym Plu’r Gweunydd, Mawrth 2008 7

dwi’n chwarae pêl-droed i dim Cymry Caerdydd DOLANOG mewn ymgais i gadw’n hanner ffit – dydi eistedd tu ôl i ddesg bob dydd yn bwyta Ffion Jones, Dolwar Fach bisgedi ac yfed coffi ddim yn llesol iawn! 01691 648362 Fel un sydd wrth ei fodd efo chwaraeon, dwi wedi mwynhau cael cyfle i weithio ar y Cydymdeimlad Ers chwe mis bellach rwy’n gweithio fel cytundeb i ddatblygu stadiwm newydd tîm Estynnir cydymdeimlad at deulu Brynmawr a cyfreithiwr dan hyfforddiant gyda chwmni rygbi Llanelli, yn ogystal â’r stadiwm newydd Dolerw wedi marwolaeth Mr Llew Humphreys Geldards yng nghanol Caerdydd. Cwmni sy’n fydd yn cael ei rannu gan dim pêl-droed Pentre Cyffin gynt ac hefyd â Geraint a Linda arbenigo mewn cyfraith fasnachol yw Caerdydd a thîm rygbi’r Gleision. Ac os oes Gittins Y Faeldref, a John a Siân yng Geldards, ac mi fydda i’n gweithio yma am cyfle’n dod i wylio gêm yn sgil hyn, wel, mi Nghricieth yn dilyn marwolaeth eu modryb ddwy flynedd, gan dreulio 4 mis mewn 6 adran fyddai hi’n ddigywilydd i wrthod! Miss Gladys Davies, Braich y Waun gynt. wahanol. Dechreuais drwy weithio yn yr adran Un peth sydd wedi fy synnu yw pa mor Cymdeithas y Merched Cyllid Corfforaethol (Corporate Finance), ac ddefnyddiol yw’r gallu i siarad Cymraeg. Gan Hanes y daith o Bontrobert i Batagonia a ers y Nadolig rwyf wedi bod yn yr adran Eiddo ein bod yn actio dros gyrff fel S4C a’r gafwyd yng nghyfarfod diwetha y Gymdeithas Masnachol (Commercial Property). Cynulliad mae cyfran helaeth o’m gwaith wedi yng nghwmni Mrs Margaret Herbert a Mrs Fe gymerodd hi dipyn go lew o amser i ddod bod trwy gyfrwng y Gymraeg. Pobl o Dde Menna Lloyd. Croesawyd nhw gan y Llywydd i arfer â gwisgo crys a tei bob dydd ar ôl 4 Cymru sy’n gweithio yma’r rhan fwyaf, ac er ac un o’i cyd-deithwyr Myra Savage, ond yn mlynedd o fyw fel myfyriwr! Dwi hefyd wedi mod i lawr yng Nghaerdydd ers bron i 5 anffodus methwyd â chael cwmni Myra cael fy nghyflwyno i syniad hollol newydd mlynedd bellach, mae ‘na rai’n dal i gael eu Chapman ac Elizabeth Human y ddwy eleni – polisho ‘sgidie! Pwy feddyliai y gallai drysu gan y “neeeee a’r beeeech!” deithwraig arall – ymarferion y Panto yn galw. tasg mor syml greu cymaint o lanast? Dydi Roedd na gyffro mawr pan gawsom ni ein Cafwyd hanes manwl am y daith gyfan gan smwddio crysau ddim mor hawdd â hynny cardiau busnes newydd – arwydd ein bod yn Margaret a dangoswyd y lluniau ar deledu - chwaith! tyfu fyny a bod pedair mlynedd o addysg gyda chymorth technegol Derek Lloyd. Roedd Mae’r oriau’n gallu bod yn hir. Ar adegau coleg yn werth rhywbeth! Ond tra bod y yn amlwg eu bod wedi mwynhau y profiad yn prysur mae disgwyl i ni weithio drwy’r nos, ac mwyafrif o bobl yn dosbarthu eu rhai nhw fawr iawn a chael croeso cynnes gan bawb ar y penwythnosau! Ond mae ochr mewn cyfarfodydd pwysig, mae’r rhan fwyaf yno. gymdeithasol fywiog i’r cwmni – rywsut fe o’m rhai i yn cael eu rhoi allan yng Nghlwb Roedd eu hanesion wedi codi awydd ar ambell lwyddais gael gwahoddiad i 6 parti Nadolig! Ifor Bach ar nos Sadwrn! Er nad ydw i’n i un arall a hoffai gael cyfle i fynd allan i’r Roedd y siwt yn bendant yn dynnach ar fyfyriwr bellach, mae nos Sadwrn yng Nghlwb Wladfa. Gweinyddwyd lluniaeth i bawb ar y ddechrau mis Ionawr! Ifor yn dal i fod yn rhan bwysig o’r wythnos, diwedd gan Myra ac Eirian a chafwyd y Er mod i’n mwynhau fy ngwaith, dwi’n deall ac yn gyfle i anghofio am bwysau’r byd diolchiadau gan Gwyneth Pentrecoed – un a gwir ystyr y dywediad ‘living for the weekend’ cyfreithiol. oedd wedi cael cyfle i ailfyw y croeso a gafodd erbyn hyn! Mae Caerdydd yn ddinas wych i Yn anffodus, mae’n beryg na fedra’i gyfri fy hi ar ei thaith i Batagonia rai blynyddoedd yn fyw ynddi, yn enwedig ar y penwythnosau pan hun fel rebel llawn amser bellach – dim ond ôl. fo gêm rygbi fawr ymlaen. Bob dydd Sadwrn, rebel wîcend! Ffermwyr Ifanc Llongyfarchiadau i aelodau Ffermwyr Ifanc Llanfyllin,a ddaeth y gyntaf yn y Sir yng nghystadlaethau Hanner awr o Adloniant (adran Saesneg) a byddant yn mynd mlaen rwan i gystadlu yn y Genedlaethol. Roedd Linda Dolwar Fach, Rob a Ruth Pentre a Maggie ac Emyr Dwyros yn rhan o dîm cynhyrchwyr a chynorthwywyr y Clwb. Llongyfarchiadau hefyd i Steffan Plascoch a gafodd y tlws am y perfformiwr gorau dan 16 oed ac am y perfformiwr gorau yn gyffredinol yng nghystadlaethau Cymraeg yr Adloniant. Mae Steffan yn aelod o Glwb Dyffryn Banw ac roedd y clwb yn agos iawn at gipio’r wobr gyntaf eto eleni. Roedd Arwel Rhydygro ac Arwyn Groe yn rhan o dîm cynhyrchu Dyffryn Banw gyda Huw Groe yn cyfeilio. Pob lwc….. ..i Laura Bristow Yr Efail yn Eisteddfod Ddawnsio Rhanbarth yr Urdd. Uchod: Parti Dawns dan 12 oed Ysgol Daeth Laura yn gyntaf ar y Ddawns Disgo Gynradd Llanfair Caereinion. Unigol dan 12 oed yng Nghylch Caereinion. TREFALDWYN Eisteddfodau Cylch a Sir yr Urdd Margaret Threlfall Dydd Sadwrn, Mawrth 11: Eisteddfod Cylch 01686 668773 Caereinion yng Nghanolfan Hamdden CYFARFOD Y GROGLITH Caereinion am 1.00 o’r gloch. Clwb Bowlio a Tenis Nos Fercher, Mawrth 55: Cystadlaethau Capel Peniel Bedw Gwynion Dawnsio Cynradd y Sir yn Ysgol Uwchradd y Dydd Mawrth, 9fed o Fawrth, bydd y clwb Drenewydd Bowlio a Tenis yn cynnal Cinio yn Neuadd y Dydd Sadwrn Mawrth 8: Eisteddfod Sir Dre am 12.30. Mawrth 21ain, 2008 Blynyddoedd 7-9 yn Ysgol Bro Ddyfi Tocynnau £10 oddiwrth Tom Price (01686 Nos Fercher Mawrth 12:12:Cystadlaethau 668270) neu Maggie Threlfall (01686 668773). Pregethir gan Dawnsio Uwchradd y Sir yng Nghanolfan Y Parch. Ieuan Davies Y Gymdeithas Ddinesig Hamdden Llanfair Cynhelir cyfarfod blynyddol y Gymdeithas Nos Wener, Mawrth 14: Eisteddfod am 2 a 7 o’r gloch Ddinesig yn y Sefydliad, Stryd Arthur, am 7.30 Aelwydydd a Bl.10+ yn Theatr Llwyn, Llanfyllin o’r gloch nos Fercher, Mawrth 5ed. Croeso i Dydd Sadwrn, Mawrth 15: Eisteddfod Croeso i bawb bob aelod. Sir Cynradd yn Ysgol Uwchradd y Drenewydd 8 Plu’r Gweunydd, Mawrth 2008 Eisteddfod Cymdeithas Capeli YMGYRCH CODI DROS £7000 Bethlehem, Pentyrch a Soar I BLANT AMDDIFAD Cynhaliwyd yr eisteddfod yng Nghanolfan Darllen darn heb ei atalnodi : 1af Miriam Jones Rhiwhiriaeth nos Wener Chwefror !af (P) 2il Ffion Jones (B) UGANDA Y Beirniad Adrodd, Amrywiaeth a Rhyddiaith Llinell Goll : 1af Miriam Jones (P) 2il Eleri Y llynedd bu ymgyrch ‘Catalog Teganau oedd Mrs Beryl Vaughan, Sychtyn, Llanerfyl Gittins (P) 3ydd Miriam Jones (P) Nadolig 2006’ Dolen Ffermio yn llwyddiannus a’r beirniad Cerdd oedd Mrs Elen Davies, Arlunio iawn yn codi £4000 tuag at Brosiect Plant Peniarth, Llanfair Caereinion. Beirniaid yr Dan 6 oed : Sioned Gittins (P) 2il Ella Jones Amddifad Kumi, yn Uganda. Eleni, bu’r adranau Gwau,Gwnio,Arlunio, Ffotograffi a (P) ymateb i Gatalog Teganau Nadolig 2007 gan Gwaith Coed oedd Hywel a Llinos Evans, Parc Dan 8 oed : 1af Rhys Gittins (P) 2il Catrin bobl a phlant yr ardal yn anhygoel, gan godi Llwydiarth, Llangadfan. Arweinydd y noson Mills (P) £7320! Diolch o galon i chwi oll am eich oedd Mrs Buddug Bates. Dan 12 oed : 1af Alun Thomas (B) 2il Llyr haelioni. Diolch yn arbennig i ddisgyblion a Cafwyd noson hwyliog iawn gyda’r beirniaid Mills (P) Cyd 3yd Catrin ac Alun Thomas (B) staff Ysgol Uwchradd Llanfyllin am godi £674. yn fawr iawn eu canmoliaeth i’r cystadleuwyr Agored (lliw) : 1af T.J. Jones (B) 2il a 3ydd Mi fydd yr arian yn trawsnewid bywydau llawer i gyd. Ann Jones (P) o amddifaid mewn cymunedau newydd yn Dyma’r canlyniadau - Bethlehem (B) Agored (du a gwyn) : T.J. Jones (B) ystod 2008. Pentyrch (P) Soar (S) Llun ar gyfrifiadur dan 12oed : 1af Owain Bydd pob ceiniog a godwyd yn mynd i Uganda, Cerdd Jones (P) Cyd 2il Llyr Mills (P) ac mae angen mawr am bob ceiniog. Bûm yn Unawd dan 6 Sioned Gittins (P) Catrin Mills (P) Catrin Thomas (B) Uganda ym mis Rhagfyr a gwelais y tlodi Unawd dan 8 Cydradd 1af Adleis Jones a Llun ar gyfrifiadur Dan18 oed : Dylan Jones enfawr mae llawer o’r amddifaid yn gorfod Catrin Mills (P) (P) diodde. Ond gwelais hefyd amddifaid llawen Unawd Dan 12 Lynfa Jones (P) Arlunio ar y pryd a gweithgar yn gofalu am ieir, geifr neu blanhigion oren a dderbyniwyd ganddynt drwy Unawd Piano dan 8 oed : !af Catrin Mills (P) Oed Ysgol Gynradd : 1af Catrin Thomas (B) Ddolen Ffermio. Mewn amser prin bydd 2il Adleis Jones (P) 2il Carys Jones (B) 3yd Lynfa Jones (P) lluniaeth yr amddifaid yn gwella, a siawns Unawd Piano dan 12 oed : 1af Llyr Mills (P) Oed Ysgol Uwchradd : 1af Ffion Jones (B) 2il iddynt werthu’r gweddillion o laeth, wyau, neu 2il Lynfa Jones (P) 3ydd Owain Jones (P) Dylan Jones (P) 3ydd Alun Thomas (B) orennau i dalu am ffioedd ysgol uwchradd. Unawd ar unrhyw offeryn dan 12oed : 1af a Agored : 1af Beryl Vaughan 2il Elen Davies Yn y cyfamser, bydd yr amddifaid yn cael eu 3ydd Owain Jones (P) 2il Lynfa Jones (P) 3ydd Ceri Evans (B) hyfforddi mewn crefftiau amaeth gan Deuawd Agored Lynfa ac Adleis Jones (P) Ffotograffi Parti Plant : Pentyrch amddifaid h~n a gafodd eu breintio’r llynedd Dan 12 oed : 1af Carys Jones (B) 2il Alun Gr@p Can Ysgafn : 1af Pentyrch (H~n) 2il drwy ymgyrch ‘Catalog Teganau Nadolig Thomas (B) Bethlehem 3ydd Pentyrch (Plant) 2006’. Dan 18 oed : 1af Ffion Jones (B) 2il a 3ydd Parti Tôn Gron : 1af Pentyrch (Plant) 2il Y flwyddyn nesaf yma, mi fyddwn yn gallu Dylan Jones (P) Pentyrch (H~n) gwneud cymaint mwy oherwydd eich haelioni. Agored : 1af ac 2il Miriam Jones (P) 3ydd Gr@p Cerdd heb fod yn lleisiol : Bethlehem Mae Miriam ac Emmanuel Maraka a Olwen Thomas (B) Adrodd sefydlodd Prosiect Plant Amddifad Kumi Gwaith Coed bedair blynedd yn ôl, ag sydd yn goruchwylio’r Dan 6 oed : Sioned Gittins (P) Dan 18 oed : 1af ac 2il Dylan Jones (P) 3ydd elusen yn Uganda, wedi syfrdanu gan faint yr Dan 8 oed : 1af Rhys Gittins (P) 2il Catrin Alun Thomas (B) ymgyrch, ac maent yn eithriadol o ddiolchgar Mills (P) 3ydd Adleis Jones (P) i bobl yr ardal yma o Gymru. Dan 12 oed : 1af Owain Jones (P) 2il Lynfa Gwnio Mae llawer mwy o fanylion am Dolen Ffermio Jones (P) Dan 12 oed: 1af Carys Jones (B) 2il Catrin ar ein gwefan www.dolen-ffermio.org.uk. Rhyddiaith Thomas (B) Cyd 3ydd Carys a Catrin (B) Dan 18oed : 1af Ffion Jones (B) 2il a 3ydd Cofiwch, mae posib prynu anrhegion i’r Dan 6 oed : Sioned Gittins (P) Llyr Thomas (B) amddifaid drwy’r flwyddyn drwy gysylltu â Val Dan 8oed : 1af Catrin Mills (P) 2il Rhys Gittins Talbot, yn Llansilin, 01691 791310, neu e-bost (P) 3ydd Adleis Jones (P) Gwau Dan 18 oed : Ffion Jones (B) [email protected]. Dan 10 oed : Llyr Mills (P) Diolch yn fawr i bawb. Dan 12 oed : 1af Owain Jones (P) 2il Lynfa Agored : 1af Maureen Jones (P) 2il a 3ydd Mair Jones (B) Lorna Brown, Llanfyllin. Jones (P) (cyfieithiad gan Emyr Owen, Dolanog). Dan 18 oed : Rhidian Jones (P) Crefft Dan 12 oed : 1af Carys Jones (B) 2il Agored : Mrs Helena Jones (S) Llyr Mills (P) 3ydd Owain Jones (P) Amrywiaeth 4ydd Catrin Mills (P) Catrin Thomas (B) Crefft dan 18 oed : 1af Dylan Jones (P) Darllen darn allan o lyfr Oed Cynradd : Owain 2il Alun Thomas Jones (P)

ALUN PRYCE CONTRACTWR TRYDANOL Hen Ysgubor Llanerfyl, Y Trallwm Ffôn: 01938 820130 Rhif ffôn symudol: 07966 231272 Gellir cyflenwi eich holl anghenion trydanol - amaethyddol, domestig neu ddiwydiannol. Gosodir stôr-wresogyddion a larymau tân hefyd. Plu’r Gweunydd, Mawrth 2008 9 CINIO BLYNYDDOL CYMDEITHAS RHEOLI PLA DYFFRYN BANW

Rhai o gefnogwyr y Gymdeithas a chyfeillion yn mwynhau pryd o fwyd ardderchog yn yr Henllan Daeth tyrfa dda ynghyd i’r Henllan, Llangynyw geisio hela tir y Comisiwn Coedwigaeth gyda ar nos Sadwrn, Chwefror 23 i ginio blynyddol dau gi yn unig, gyda swyddog o’r Comisiwn Cymdeithas Reoli Pla Dyffryn Banw. Roedd yn cael ei yrru yn unswydd i fonitro’r sefyllfa hon yn noson arbennig oherwydd anrhegwyd o Lanidloes – am wastraff arian! Einion am ei wasanaeth fel helsmon am dros Hoffai’r gymuned amaethyddol ddiolch o galon ddeugain o flynyddoedd. Lladdwyd rhai i Einion am ei ffyddlondeb ac mae dilynwyr miloedd o lwynogod yn ystod y cyfnod hwn, yr helfa wrth eu boddau ei fod am barhau gyda’r a bu ei wasanaeth yn glodwiw iawn ymysg gwaith. Dyma aralleiriad o englyn enwog ffermwyr yr ardal. Thomas Richards: Ysgrifennodd y Cadeirydd Dafydd Bebb Einion benillion arbennig ar gyfer yr achlysur. Roedd Rhwydd gamwr hawdd ei gymell – i’r mynydd si ar led fod Einion wedi bwriadu ymddeol o’r A’r mannau anghysbell. gwaith ond clywais fod ei wraig Thearl wedi’i Gwarchod hâd y ddiadell “Dw i mor falch fod Einion yn cario ‘mlaen”, berswadio i gario ymlaen (!!!) Yw camp hwn yn y cwm pell. meddai Thearl ar ôl derbyn anrheg gan Dafydd Nid yw gwaith helsmon yn hawdd y dyddiau (Diolch i JEL am awgrymu’r drydedd linell). Bebb. yma gan fod rhaid ceisio cadw o fewn y ddeddf AH Diolch i Tom Bebb am y lluniau hela newydd. Cafwyd problemau difrifol wrth CYSTADLAETHAU CELF A CHREFFT CYLCH CAEREINION Cynhaliwyd cystadlaethau Celf a Chrefft Ysgolion Cynradd Cylch Caereinion yn Ysgol Gynradd Llanfair Caereinion ar ddydd Sadwrn, Chwefror y 23ain. Fel arfer roedd y safon yn rhagorol gyda chystadlu brwd ym mhob adran. Daeth tyrfa dda ynghyd i weld yr arddangosfa a bydd gwaith yr enillwyr yn mynd ymlaen i’r cystadlaethau Sirol a gynhelir yn Drenewydd ar Fawrth y 15fed. Dymunwn bob llwyddiant i ddisgyblion yr ardal hon. Yn y llun gyferbyn gwelir y cyhoedd yn mwynhau’r arddangosfa. Isod ar y chwith gwelir Catrin Thomas, Llanfair Caereinion gyda’i thystysgrif ac ar y dde Cerys Jones o Ysgol Rhiwbechan yn dangos

ei gwaith ar y thema ‘Cyswllt’. Lluniau: Delyth Francis 10 Plu’r Gweunydd, Mawrth 2008

Ddinbych. Daeth tyrfa dda o aelodau, LLWYDIARTH ADFA ffrindiau a chydnabod ynghyd i neuadd y pentref, Adfa. Eisteddodd pawb wrth y Eirlys Richards Ruth Jones, Pentalar byrddau i fwynhau te prynhawn. Llywyddwyd Penyrallt 01938 820266 810313 gan y Parch Peter Williams a chyflwynwyd llun o Gapel Adfa wedi ei beintio gan Siân Capel Seilo Y Gymdeithas Foulkes i’r Parch Stanton Evans gan T.E. Bu angladd Llewelyn Humphreys, Nos Lun yr 11eg o Chwefror daeth y Jones. Siaradwyd ar ran Carmel gan Ellis Aberystwyth, gynt o Pentre Cyffin, ar Gymdeithas ynghyd i wrando ar Mr John Humphreys ac ar ran Horeb gan Mrs Mair Chwefror 1af. Ef oedd yr olaf o deulu niferus. Jones, Penbelan, Penarth yn rhoddi sgwrs ar Jones (gynt o Fronhaul, Cefncoch). Cafwyd ‘Roedd y Gwasanaeth yng ngofal y Gweinidog, y gwahanol ffyrdd o drafnidiaeth. Bu’n olrhain gair hefyd gan Mr John Ellis, Llanfair. Y Parch, Peter Williams, a chymerwyd rhan hanes trafnidiaeth o amser y Goets Fawr yn Ymatebodd Mr Evans gan sôn am ei gan y Parch. Gwyndaf Richards. rhedeg drwy Ddyffryn Banw, ymlaen trwy brofiadau. Cyflwynwyd blodau i Mrs Iola Cydymdeimlwn â gyfnod y tollbyrth gyda phwyslais ar ddyfodiad Evans gan Marion Jones a soniodd am y rheilffordd. Mwynhawyd hyn yn fawr gan Gymdeithas Lenyddol y capeli dros y Eifion a Kathleen Morgan. Bu farw y Parch. blynyddoedd. Yn yr un cyfarfod hefyd Gwylfa Morgan yn ddiweddar yn Llangefni, Sir bawb a daeth â’i sgwrs i ben trwy gyflwyno un o’i adroddiadau digrif. Llywyddwyd gan anrhegwyd Miss Marion Jones am ei gwaith Fôn. fel ysgrifenyddes gydwybodol a gweithgar am Yn yr ysbyty Maldwyn Evans a diolchwyd gan Ruth Jones. Gorffennwyd gyda phaned a lluniaeth ysgafn. dros ddeugain mlynedd. Diolchwyd iddi gan Da deall fod Arthur, Bryn Llywelyn, yn gwella Dathlu y Parch Peter Williams a chyflwynwyd yn araf. Anfonwn ein cofion ato. tystysgrif o anrhydedd iddi gan y Parch Penblwydd Arbennig Stanton Evans. Cyflwynwyd anrheg fach Llongyfarchiardau i Alwyn, Penyrallt, ar ei bersonol ar ran y Gymdeithas gan y Llywydd benblwydd yn 21ain oed. Mr Maldwyn Evans. Fel rhan o’r dathliad Swydd Newydd cafwyd datganiad gan Mrs Elen Davies, Dymuniadau gorau i Catherine, Dwyrhos, yn Llanfair. Trefnwyd blodau ar y byrddau gan ei swydd newydd yn Y Drenewydd. Ivy Evans a diolchwyd i bawb gan Ifor Evans. Ffermwyr Ifanc Paratowyd y te gan Menna Watkins, Cefncoch. Llongyfarchiadau i Catherine, Robert a Lucy, Dwyrhos, o Glwb Ffermwyr Ifanc Llanfyllin, Cwrdd Gweddi ar eu llwyddiant yn yr Wyl Adloniant. Bu Cynhaliwyd Cwrdd Gweddi yn yr Ysgoldy ar Angharad, Penyrallt, yn cymryd rhan gyda nos Wener, ‘Wythnos y Cyfarfodydd Gweddi’. Chlwb Dyffryn Tanat. Cymerwyd rhan gan Ruth Jones, Marion ac Edgar Jones, y Parchedig Neil Perrington, Ivor ac Ivy Evans a’r Parchedig Peter Chwilio am rywun Williams. Ruth oedd yn chwarae’r organ a Ar bnawn dydd Iau y 31ain o Ionawr trefnwyd Maldwyn oedd yn codi canu. (IPE) i godi wal? cyfarfod arbennig i ddathlu dechrau Cydymdeimlad gweinidogaeth y Parch Stanton Evans yn Cydymdeimlwn â Mr Mervyn Foulkes a’r Cysylltwch â Eglwysi Adfa, Carmel a Horeb. Dyma ei teulu yn eu profedigaeth o golli modryb sef ofalaeth gyntaf ac fe’i sefydlwyd ym mis Medi Mrs Mair Benyon (gynt o Tynyward). Roedd 1958. Bu yma am saith mlynedd pan yn ferch i’r diweddar Mr a Mrs Dafydd Evans, Myrddin Jones dderbyniodd alwad i Bandy Tudur, Sir Groesafon, Cefncoch. Rhydarwydd Dolanog neu unrhyw Morris Plant Hire 01938 810569 waith tractor unrhyw ardal OFFER CONTRACTWYR TANWYDD BANWY AR GAEL I’W HURIO Cysylltwch ag GLO AC OLEW gyda neu heb yrwyr Ifan, Cyflenwyr Tywod, Graean a DYDD A NOS Cherrig Ffordd Penyffordd, Gosodir Tarmac a Chyrbiau (CARTREF, AMAETHYDDOL, TORRI SILWAIRLlanfihangel / GWAIR AMCANGYFRIFON AM DDIM DIWYDIANNOL, MASNACHOL) CONTRACTIO AMAETHYDDOL 07891 776421 neu 01691 648398 Ffôn: 01938 820 458 DAVID EDWARDS Ffôn symudol: 07970 913 148 01938 810 242 0836 383 653 (Symudol) Huw Evans, Gors, Llangadfan R. GERAINT PEATE Arbenigwr mewn gwaith: LLANFAIR CAEREINION Weldio a Ffensio Llanerfyl TREFNWYR ANGLADDAU Gosod concrid ORIAU AGOR ‘Shytro’ waliau Gwasanaeth Cyflawn a Phersonol Dydd Llun, Dydd Iau, Codi adeiladau amaethyddol CAPEL GORFFWYS Dydd Gwener, Dydd Sadwrn Rhif ffôn: 01938 820296 11.00a.m. - 4.00p.m. Ffôn: 01938 810657 a ffôn symudol: 07801 583546 Os oes gennych unrhyw Hefyd yn Ffordd Salop, ymholiadau cysylltwch a: Y Trallwm. Ffôn: Cysodir ‘Plu’r Gweunydd’ gan Catrin Hughes, Nicky Bebb ar 07812 155680 559256 a Gwasg y Lolfa, Talybont sydd yn ei argraffu. Plu’r Gweunydd, Mawrth 2008 11

Baban LLANLLUGAN Llongyfarchiadau i Cyril ac Awel Davies, Dwy- I.P.E. rhiw ar ddod yn daid a nain unwaith eto. Y GORNEL 810658 Ganed merch fach i’w mab Tony a’i bartner ar Ionawr y 31ain. GOGINIO Gwellhad ATB Mae Hilary Smith, Gwern-y-fyda a Michael Coginio gydag un o ‘rejects’ Casa Daeth Roger James, ffarmwr o Landrindod Westwood, Hendai yn gwella. Dudley! Wells, i ddweud hanes ei ymweliad â Seland Croeso Braf iawn oedd y tywydd oer, yn fy marn i, Newydd wrthym. Yna cafwyd sgwrs gan Croeso I’r teulu newydd sydd wedi dod i Dyddyn- ond pan mae’n ‘minws chwech’ tu allan, well Deanna Leven o ‘Innovis’ ac yna cawsom cael rhywbeth dipyn bach mwy na pasta ar ddarlith ddiddorol gan Dr Emyr Owen yn sôn brongoch gyferbyn â Hendai. Mae’r g@r, Mr Merfyn Jones, yn dod yn wreiddiol o Ogledd dy blât. Hefyd, i ni sy’n dal yn ceiso darganfod am amaeth yn y trydydd byd a sut y gallwn yn union sut roedd Nadolig mor ddrud, mae’n helpu’r bobl yn eu tlodi. Cymru a’i wraig o Lundain fel dw i’n deall. Eglwys Llanllugan amser o’r flwyddyn i ddewis bwyd sydd yn ei Eurwen dymor ac sy’n rhad. Mae diwrnod arbennig yn dod y mis hwn i Mrs Eurwen Robinson, felly Eurwen pob SWPER PANAS A BACWN dymuniad da i chi. 3 panas Côr 8 owns bresych gwyrdd (Savoy yw’r gorau) Rhaid rhoi y teitl yn llawn – Côr Meibion 6 owns bacwn Llanfair a’r Cylch! Ar nos Fercher gyntaf ym 4 owns caws (Old Shire yn dda) mis Chwefror dathlodd y côr eu swper 1 llwy de o fwstard grawn cyfan (wholegrain) blynyddol yng Ngwesty’r Cefncoch. Halen y ddaear Piliwch a thorrwch y panas yn ddarnau bach. Rhowch nhw i ferwi mewn d@r hallt tan maen nhw’n feddal (tua deg munud) Yn y cyfamser, tafellwch y bresych a rhowch Oherwydd cyflwr annerbyniol y system drydan nhw yn y badell ffrio gyda’r bacwn am bum bu’n rhaid ail-weirio Eglwys Llanllugan yn munud ystod mis Ionawr. Ynghyd â gwella diogelwch Gwnewch stwnsh gyda’r panas a rhowch nhw mae wedi cyfrannu at well golau a gwresogi a’r mwstard efo’r cymysgedd o fresych a yn yr Eglwys. Hoffem ddiolch i Philip, Robert bacwn. Cymysgwch. ac Alan Williams (T~’r Ysgol, Rhiwhiriaeth Rhowch y caws dros y gymysgedd nes mae gynt) am wneud y gwaith gyda’r lleiafswm o o’n ymdoddi ar y plât poeth neu o dan y gril. aflonyddwch. Derbyniwyd grant o £400 gan Mae ‘na ddigon i bedwar. Novera Windpower Trust at y gost derfynol o £4,600. Yn ystod y gwanwyn byddwn yn PWDIN PWLL SUSSEX croesawu ein ficer newydd y Parch Linden 2 lemwn Fletcher o Ipsiwch. Bydd cyfarfod arbennig i 3 owns siwet Mae un o gyn-ddisgyblion y Cwm ac sydd sefydlu’r Parch Fletcher yn Eglwys Llanfair 100 mls llaeth wedi byw yma ar hyd ei hoes wedi derbyn ddydd Sul, Mawrth y 9fed am 2 o’r gloch 3 owns resins anrhydedd. Cyflwynwyd rhodd i Marion Jones gydag Esgob Llanelwy yng ngofal y 4 owns o fenyn (wedi ei dorri yn giwbiau bach) yn ddiweddar fel cydnabyddiaeth am ei gwaith gwasanaeth. Mae croeso cynnes i unrhyw 2 owns siwgr Demerara fel ysgrifenyddes Cymdeithas Lenyddol Adfa un ddod i’r gwasanaeth ac yna i fwynhau Rhowch y 2 lemwn mewn sosban fach a’u a Charmel am dros ddeugain mlynedd. paned a sgwrs a chyfle i ddod i adnabod ein berwi nes bydd eu croen yn feddal (tua 30 Bronwen ficer newydd. Olive Owen munud) Daeth y newyddion am farwolaeth sydyn Mrs Rhew Cymysgwch y blawd, resins a siwet gyda Bronwen Roberts, Dolau, Cwm Nant yr Eira Roeddwn ar y ffôn yn cael sgwrs fach pan digon o laeth i wneud toes meddal. yn dipyn o sioc i ni yn y plwyf yma, ei hardal daeth pen rownd y drws a gweiddi “Dw isio ti Torrwch y toes yn 3 darn enedigol. Fe’i magwyd yn Nh~-Bach, ddod allan i roi pwsh i’r fan”. Dyna lle roedden Cymysgwch dau ddarn o’r toes efo’i gilydd Cefncoch ac aeth i Ysgol Cwm ac ymlaen i ni’n dau yn pwshio’r fan fach las – nôl a mlaen a’u rhowlio allan yn gylch sydd yn ddigon o Ysgol Uwchradd Llanfair. Gadawodd yr ysgol o’r sied at y domen dail – dim llawer o le i faint i orchuddio eich basn pwdin. ac aeth i Belanddu ac oddi yno bu’n coginio a manwfro ac orders i beidio mynd yn rhy bell Torrwch y lemon yn bedwar. Rhowch nhw i glanhau yn Ysgol Cwm. Priododd Mr Arwyn i’r domen. Cawsom lwyddiant a’i throi hi i mewn i’r basyn efo’r sigwr a’r menyn. Roberts, Dolau a ganwyd iddynt ddau fab lawr y buarth. J.I. yn neidio i mewn a chlywais Defnyddiwch y toes sy ar ôl i wneud caead. Geraint a Gwyndaf. Cydymdeimlwn yn ddwys yr injan yn tanio tua hanner ffordd i lawr yr Rhowch ffoil dros y pwdin a’i goginio uwchben â’r teulu a’i chwaer Dorothy a’i brawd David. wtra ac i ffwrdd â fo heb bw na be tua’r dre. d@r sy’n berwi am bedair awr. Mae’n hyfryd efo hufen neu hufen ia, ond i fi, mae cwstard yn ormod. Ac ar ôl cael fy BOWEN’S WINDOWS JAMES PICKSTOCK CYF. nhaflu allan o Casa Dudley, fe fyddan nhw yn fy ngwahardd o Weight Watchers rwan! Gosodwn ffenestri pren a UPVC o ansawdd uchel, a drysau ac ystafelloedd MEIFOD, POWYS gwydr, byrddau ffasgia a ‘porches’ am Meifod 355 a 222 brisiau cystadleuol. Dosbarthwr olew Amoco SIOP Y FOEL Nodweddion yn cynnwys unedau 28mm Gall gyflenwi pob math o danwydd wedi eu selio i roi ynysiad, awyrell at y Oriau Agor Petrol, Kerosene, Disl Tractor a Derv Llun 8.00-6.30 nos a handleni yn cloi. ac Olew Iro a Cewch grefftwr profiadol i’w gosod. Mawrth 8.00-6.00 Thanciau Storio Mercher 8.00-12.00 Iau 8.00-6.00 GWERTHWR GLO CYDNABYDDEDIG Gwener 8.00-6.00 Sadwrn 8.30-6.00 BRYN CELYN, Sul 9.00-12.00 A THANAU FIREMASTER Sul 9.00-12.00 LLANFAIR CAEREINION, TRALLWM, Rydym hefyd yn cludo eich Prisiau Cystadleuol Rydym hefyd yn cludo eich POWYS neges at ddrws y t~ Gwasanaeth Cyflym neges at ddrws y t~ Ffôn: 01938 811083 Ffôn: 01938 820203 12 Plu’r Gweunydd, Mawrth 2008

ffurfiodd ar goed a thoeon. Mae’n debyg iddi ‘Top Cats’ y dref. O’r Foel i Langadfan lawio’n drwm dros nos ac wedyn rhewi’n galed, Nid oedd Llanfair yn wahanol i unrhyw dref - Emyr Davies - ac i’r glaw rewi wrth ddisgyn. Torrwyd fechan arall yn y pedwar degau ond hon oedd canghennau’r coed dan bwysau’r iâ ac yr oedd y ein tref ni. Yn Llanfair y gallem i gyd wneud Dechrau’r Rhyfel Byd, Medi 3ydd 1939 ffyrdd i gyd fel llynnoedd iâ, doedd dim sôn am cyfraniad tuag at y frwydr fawr dros ‘Ryddid’. Mae’n debyg fod pawb a oedd yn byw yr adeg halltu’r ffyrdd yn y dyddiau hynny a gwisgai pawb Yno yn byw roedd rhai cymeriadau unigryw a honno yn cofio ble’r oeddynt pan gyhoeddodd y socs neu rywbeth cyffelyb dros eu hesgidiau er daw rhai ohonynt i’r cof wrth gofio am y cyfnod. Genedl Brydeinig ei bod am ryfela yn erbyn yr mwyn gallu cerdded ar y ffyrdd. John Lloyd Astley, Trwsiwr Clociau (Horologist) Almaenwyr. Wel, roeddem ni fel teulu yn byw Aethom wedyn am sbel i fyw i Pengochel, tyddyn a phennaeth pwysig yr ‘Observer Corps’. Gallaf ym Melin-y-Ddôl ger Llanfair Caereinion, pentre dan berchnogaeth David Astley rhyw filltir o ei weld y funud hon yn cerdded yn urddasol a bychan o ryw ddwsin o dai a Melin. Ym Melin-y- Melin-yDdôl. Yn ystod ein harhosiad ym Melin- balch i lawr y stryd gyda’i ffon yn gwneud Ddôl y lleolid tyrbin dd@r a gynhyrchai drydan ar y-Ddôl daeth yr ‘evacuees’ o Lerpwl i fyw i’n plith, cylchoedd ac yn cwafio i bob cyfeiriad, gyfer tref Llanfair. Llanfair oedd y dref gyntaf yn ac adroddaf y stori yn ei chrynswth. sbienddrych mawr yn crogi dros ei ysgwyddau Sir Drefaldwyn i gael system drydan a hynny am Bore Sul Medi’r 4ydd, 1939 cawsom i gyd fynd i’r ac ‘uniform’ y ‘Corps’ yn ei neilltuo oddi wrth y y rheswm nad oedd Gorsaf Rheilffordd yno at Institiwt yn Llanfair i aros am ddyfodiad y plant gweddill ohonom. Trwsiwr clociau ydoedd yn ei bwrpas cario glo a thanwydd i’r Gwaith Nwy. Nwy hyn o ddinas Lerpwl, llond dau fws ohonynt yn swydd bob dydd, ond wiw i neb fynd ag oriawr oedd y tanwydd a oleuai ac a gynhesai’r rhan aros am i rieni a chartrefi Llanfair eu croesawu ato achos ni fuasai’n dod yn ôl yr un fath, byddai fwyaf o’r trefi ym Maldwyn ddechrau’r ganrif hyd i’w tai. Roedd yno nadu a chrio gyda’r plant druan gwahanol ddarnau yn ei chynnwys. at yr Ail Ryfel Byd. yn torri eu calonnau o adael eu rhieni am gyfnod Fred Jones, Groser, Stryd y Bont, Eisteddfodwr, Wedi’r cyhoeddiad gan y Prif Weinidog, Neville y rhyfel (er i lawer ohonynt fynd adref ymhen yr Cantor, Cerddwr, cyn filwr gyda’r Ffiwsiliyrs Chamberlain, fe’i clywyd gan rai o drigolion wythnos). Teulu’r Joyce’s o Kempton Street yn Cymreig Rhyfel 1914-18 ac yn ‘Quatermaster’ Llanfair, ond nid oedd y ‘wireless’ wedi cyrraedd Lerpwl oedd ein plant ni, Tomi ac Eileen Joyce Catrawd Llanfair o’r ‘Home Guard’. Parodd Melin-y-Ddôl ar y pryd. Cludwyd y newyddion gyda ni, a Vera eu chwaer yn Tyn-y-Pant gyda’r lifrau’r Home Guard i Fred weddill ei oes hir. hir ddisgwyliedig i’r pentref gan wraig o’r enw Roberts’s. Plant hoffus iawn a gawsom a thyfodd Cofiaf un stori am Fred yn rhinwedd ei swydd fel Nel Jones a oedd wedi bod yn Llanfair yn siopa cyfeillgarwch rhyngom sydd yn parhau hyd ‘Scout Master’ yn y dre. Cyfunai Fred ddwy a chafodd trigolion y pentre rybudd eu bod i heddiw er bod y plant bellach ar hyd a lled y byd. swydd fin nos wedi i’r siop gau. Byddai yn mynd guddio pob llygedyn o olau gan ddefnyddio llenni Roedd Eileen gyda ni am bum mlynedd ac y a’r tr@p am heic i’r wlad a digwydd i’r heic honno duon at y pwrpas. Aed ati ar unwaith i wneud mae’n byw yn Rochester, New York o fewn 100 fod i gyfeiriad fferm a oedd yn digwydd bod yn llenni allan o wahanol ddefnydd i gydymffurfio milltir i Eirlys ein chwaer ac y maent yn gweld ei gwsmer iddo, roedd yn rhaid mynd â nwyddau ag anghenion yr awdurdodau a rheolau’r gilydd yn gyson. Mae Tomi hefyd yn byw yn ac os oedd mwy nag y gallai un gario byddai’r ‘Blackout’. Nid oedd yr un llygedyn o olau i’w Lerpwl ac yn ymweld â ni yn achlysurol. ‘scouts’ yn gorfod rhannu’r baich. Y fo a weld rhag ofn i awyrennau Hitler ddarganfod Nid oedd pethau’n hawdd i’n Mam wrth weld ddysgodd i mi smocio gan ei fod yn cario paced Melin-y-Ddôl a’r dyrbin dd@r. teulu o chwech yn cynyddu i deulu o wyth dros pump o ‘Woodbine’ yn ei boced ar y teithiau Mae’r ‘psyche’ rhyfelgar yn rhyfeddod, ac mae’r nos, ond cawsant bob chwarae teg ganddi ac yr hyn. Hanner ‘Woodbine’ i bob ‘scout’ a chadw’r sawl sydd wedi byw mewn cyfnod o ryfel yn oedd eu pryder amdani pan yn wael yn dangos un gyfan iddo’i hun fel Pennaeth. Yn sicr roedd gwybod amdano. Mae’n treiddio ar unwaith i’r bod y llinyn yn un tynn. Fel y dywedais wedi Fred Jones yn destun pennod iddo’i hun. is-ymwybod, ac mae’r propaganda yn bwysig cyfnod o ddeunaw mis ym Mhengochel Thomas Oliver Roberts, cyn Brifathro ac fel arf i gyflyru’r werin o blaid rhyfel, a gwneud cyrhaeddodd y teulu Llanfair Caereinion wedi Ysgrifennydd Neuadd y Dref, cocyn hitio pob un ohonom yn gyfrifol am lwyddiant yr taith o saith mlynedd ers cychwyn o bentre’r Foel ieuenctid drygionus ac yr oedd yn frwydr barhaol ymdrech fawr genedlaethol. Pawb i wneud eu ym 1934. rhwng T.O. a NINNAU. Tua’r flwyddyn 1944/45 rhan. Symud i Lanfair Caereinion, Mawrth 14eg daeth dyn anghyffredin iawn i fyw i Lanfair fel Mae’n anodd credu bellach bod tuag ugain o 1941 gofalwr yr Institiwt, dyn o’r enw Mr Davies a blant yn cychwyn yn foreuol o Melin-y-Ddôl i A minnau bellach yn 13 oed dyma ni fel teulu yn hwnnw’n ‘Roman Catholic’ a chan ei fod mor ysgolion Llanfair, tri ohonom ni, Bert, Mary symud i fyw i brifddinas y Dyffryn, sef Llanfair wahanol fe ddaeth yn destun sbort yn syth. Ni Margaret a Joe Jones y drws nesaf, tri o deulu’r Caereinion, Nhad a mam wedi derbyn eto y wyddem beth oedd Catholic ond ei fod o’n Jepsons, Dei Evans, Peter, Trefor a Vyrni Davies, swydd o fod yn ofalwyr capel, y tro hwn Capel wahanol! Cafodd y truan ei gystwyo beunydd a Morris y Felin, Bill Cynyw Davies, Arwyn Roberts, Moreia C.M. yn y dre, hen gapel yr enwog John byth gyda’r canlyniad ein bod yn gorfod wynebu plant Cilhaul, Dilys Ty’n y Pant a Marian o Bant y Pulston Jones, y pregethwr dall. Yr oeddwn i Pwyllgor y Neuadd. (Kangaroo Court Groes. erbyn hyn wedi pasio (ar yr ail gynnig) ‘scholar- gwreiddiol). Roedd y pwyllgor yn cynnwys Yn Melin-y-Ddôl y dysgais chwarae Bingo neu ship’ ac yn ddisgybl yn y ‘County School’ dan pwysigion Llanfair, a’r canlyniad yn ddiffael oedd Lotto fel y’i gelwid y pryd hynny. Yn y pentref Brifathrawiaeth y diweddar Mr Idris Roberts, a ein gwahardd o’r ystafell biliards a’r Neuadd am trigai cymeriad annwyl, David Astley, Tymawr oedd yn byw yn Brynglas Hall yn Llanfair. gyfnod penodol, efallai pythefnos fel cosb, mab i Jim Astley y Felin. Roedd y felin wedi Yr oedd symud i Lanfair yn ddigwyddiad cyffrous Tomos Oliver oedd yr erlynwr yn yr achos a peidio â malu cyn ein dyfodiad ni, ar ôl cyfnod o yn ein hanes, hithau yn adeg y rhyfel a byddai yn bwrw ei holl lid arnom yn y Llys. 300 mlynedd o falu blawd yr ardal. David oedd gweithgareddau ac agweddau trigolion y dref yn Ond buan y diflannodd y gwaharddiad a ninnau yr arbenigwr ar Lotto a deuai i’n cartref yn Tygwyn ddigon o ryfeddod i blant y wlad. yn cael ail gydio yn y chwarae biliards a phlagio’r yn gyson gyda’r nos yn y gaeaf a thu ôl i lenni Roedd yn Llanfair ‘Air Raid Wardens, Observer gofalwr dan lygad barcud Tom Cork, arbenigwr duon y ‘Blackout’ y chwaraem ‘Lotto’ a David Corps, Home Guard, Civil Defence, Special Con- a chynghorwr pob prentis o chwaraewr, er na Astley fel galwr. stables’ a gwahanol bwyllgorau er budd y welais ef erioed yn chwarae. Dyddiau dedwydd Brawd i David oedd Ifan Astley neu Ifi’r Crydd gwroniaid a oedd yn gwasanaethu eu ‘gwlad’ oedd y rheini ond dyddiau du serch hynny i eraill. (mae’r cut yn dal i’w weld er mewn cyflwr drwg ledled y byd. Ac wrth gwrs yr oedd y ‘Blackout’, Ni feddyliem am ryfel na dioddef. iawn) a ninnau’r plant yn ei boeni o hyd ac o hyd cyfle i blant wneud drygioni a rhedeg merched Bob rhyw hyn a hyn deuai newyddion trist am un gan fynnu taro hoelion sgidie cryfion i fewn i’w heb gael eu hadnabod! Hynny ydyw, roedd o ddynion ifanc y dref wedi ei ladd ar faes y gad. fainc naddu lledr. Roedd brawd arall a oedd yn Llanfair Caereinion â’r union Swyddogion a Roedd hyn yn ein sobri dros dro ond buan y destun edmygedd yn y pentref, sef Gordon a Phwyllgorau a geid yn y rhan fwyaf o ddinasoedd diflannai’r gofid. Roedd gormod i’w wneud yn oedd mewn Coleg Diwinyddol yr Eglwys ac fe fu mawrion Lloegr a De Cymru. Doedd ddim ffasiwn ein byd clos ni ein hunain. yn berson am flynyddoedd mewn rhannau o’r beth â chenedlaetholdeb ond Cenedlaetholdeb Yn achlysurol deuai’r Minister of Information â Sir, dan Esgobaeth Llanelwy. Roedd hefyd Ciss Prydeinig gyda phropaganda o Lundain a’r ‘Min- ffilmiau i’r Institiwt ac yr oedd brwdfrydedd mawr eu chwaer a briododd Idris Davies, Prifathro ister of Information’ yn ein cyflyru am gyfiawnder o fynd i weld pictiwrs, ‘Walls have Ears’ a ‘Car- Ysgol Eglwys Llangynyw ac yn byw yn Tymawr yr “achos mawr” ac mai’ r nod oedd curo’r less Talk Costs Lives’. Ni allem ddyfalu pa waliau gyda’i hunig fab William Cynyw neu ‘WC’ fel y’i Almaenwyr a’u cyfeillion Hitler a Mussolini, ac yn Llanfair feddai glustiau ond adloniant oedd gelwid gan ei gyfoedion. Bu Bill Cynyw yn feddyg am hynny o dasg yr oeddem ni’r plant yn fwy na yr achlysuron i ni. Dawnsfeydd bob nos Sadwrn, teulu yn y Borth, Ceredigion am flynyddoedd tan pharod! Tomos Oliver a’r Band yn mynd trwy eu reper- ei ymddeoliad. Wrth edrych yn ôl, byddaf yn meddwl mai hwn toire, ‘You are My Sunshine’, yn Quickstep, ‘Jeal- Y Parchedig Gordon a roes i mi fy ngwers focsio oedd y cyfnod hapusaf a’r cyfnod gyda lleiaf o ousy’ yn Latin American y cyfnod. gyntaf erioed yn nhaflod Tymawr a chofiaf i mi gyfrifoldeb yn fy mywyd. Rhaid cofio mae ein Mae llawer o ddigwyddiadau eraill yn dod i’r cof gael cletsen ar fy nhrwyn a hwnnw’n gwaedu fel cenhedlaeth ni oedd yr hynaf o’r ieuenctid gan ac efallai ryw ddydd y caf adrodd fy holl brofiadau pistyll er mawr bryder i’r Parchedig @r a’i nai. fod pawb dros ddeunaw oed yn ferched a am y cyfnod welais trwy lygad bachgen 14 oed. Ym Melin-y-Ddôl yr oeddem hefyd yn ystod gaeaf bechgyn oddi cartref gyda’r Lluoedd Arfog neu “Pan oeddwn blentyn, fel plentyn y meddyliwn...” caletaf y ganrif ym 1940 gyda’r iâ dychrynllyd a mewn Ffatrioedd Arfau Rhyfel ac felly ni oedd Plu’r Gweunydd, Mawrth 2008 13

Dymuniadau gorau i Emyr yn 80 oed LLANGADFAN

Rhodri, Dolymaen yn cael blas ar y ‘ping-pong’ Harri Lowther yn canolbwyntio ar y tenis bwrdd Mi rwyt yn hen a pharchus Ac arian yn dy god, A phob beirniadaeth drosodd A phawb yn canu’th glod.. Mae gennyt fwthyn diddos A dim o flaen ei ddôr Ond mwynder dyffryn Banw Ymhell o donnau’r môr.

Er bod yn hen a pharchus Ti ddim hyd yma’n sant, Gwelir castiau’r hen beldroediwr Wrth chwarae efo’r plant; Mae bywyd eto’n felys Yn y bwthyn sydd â’i ddôr At fwynder dyffryn Banw Ymhell o donnau’r môr.

Er bod yn hen a pharchus Gelli ddadlau’n groch o hyd Pan weli anghyfiawnder Yn rhywle yn y byd; A hir y byddi felly Yn y bwthyn sydd â’i ddôr At fwynder dyffryn Banw Cadw dy lygad ar y ‘shuttlecock’ Meinir Eleri Wern yn paratoi ar gyfer Ymhell o donnau’r môr. Olympics 2012 Noson Agored Pob bendith iti yno Cafodd trigolion yr ardal gyfle i ddod draw i’r A boed it gofio hynt Ganolfan nos Wener y 1af o Chwefror i weld Yr oriau hwyliog, hapus yr offer chwaraeon newydd. Archebwyd yr A dreuliaist ddyddiau gynt; offer badminton a thenis bwrdd gyda Boed eto ddyddiau dedwydd chymorth grant gan Gyngor Sir Powys. Daeth Yn y bwthyn sydd â’i ddôr dros ddeg ar hugain o drigolion i roi cynnig ar At fwynder dyffryn Banw y chwaraeon, rhai yn amlwg yn chwaraewyr Sy’n arwain tua’r môr. profiadol a rhai nad oedd wedi cyffwrdd mewn Nest raced na bat erioed. Cynhelir sesiwn agored rhwng 8.00 a 10.00 bob nos Wener yn y Ganolfan tan ddiwedd mis Mawrth lle bydd cyfle i unrhyw un ddod draw i chwarae badminton neu tenis bwrdd. Theatr Powys Buddug a Meira dwy hen law ar chwarae badminton Mae ymweliad Theatr Powys â Chanolfan y Banw yn ddigwyddiad blynyddol ac mae pawb yn edrych ymlaen at weld eu perfformiadau. bod yn symol ac at Gwilym Peate, Fronlwyd Eleni cawsom ddehongliad gwahanol iawn o sydd wedi brifo ei fraich. chwedl ‘Little Red Riding Hood’. Mae pawb Penblwydd yn gyfarwydd â’r stori ond fe lwyddodd y Mae Carol Evans, Bryneglwys wedi cael ei cwmni i’w haddasu a’i throi hi a’i phen-i- phenblwydd yn 18 oed ar Chwefror y 12fed. waered. Roedd cynulleidfa dda iawn wedi Dathlwyd yr achlysur gyda pharti arbennig ymgynnull ac unwaith eto roeddem wedi yn y Cann Offis i deulu a ffrindiau. rhyfeddu at eu set, gwisgoedd a’u cyflwyniad. Roedd Carol arall, sef Carol Foxley yn dathlu Gwaelodd ei phenblwydd hithau yn 50 yn ystod y mis, Anfown ein dymuniadau gorau at Thomas unwaith eto bu parti hwyliog yn y Cann Offis Jones, Lluast sydd wedi treulio amser yn yr i ddathlu’r achlysur. Ysbyty yn ddiweddar, gobeithio eich bod yn Braf oedd clywed fod Bryn, Bryngwaeddan teimlo’n well. Dymuniadau gorau am wellhad wedi dod adre i ddathlu ei benblwydd yntau buan hefyd i Joy a Dei Price, y ddau wedi yn 40 oed ddiwedd mis Chwefror. 14 Plu’r Gweunydd, Mawrth 2008

FOEL LLANERFYL ** SEREN Y MIS** Marion Owen, Alun ac Ann Jones, 820261 01938 820262

Gwellhad Buan Penblwydd Ar ddechrau mis arall, rhaid dymuno gwellhad Penblwydd hapus i John Vaughan, Sychtyn buan i dair merch o’r Foel a fu mewn ysbytai sydd newydd ddathlu ei benblwydd yn 60 oed. yn ddiweddar. Dymunwn wellhad buan i Judy Llongyfarchiadau Elmore, Yr Efail, a Judy Atkins, Foel Siop; i Huw a Ruth Tudor ar enedigaeth mab bach, ac i Kelly Jones. Mae Kelly yn dal yn yr Gruffydd Tudor, un bach arall i taid a nain ysbyty yn yr Amwythig wedi damwain car – Llysun ei sbwylio. Hefyd mae Rhian a Glen brysia adre, Kelly. Owen wedi cael mab bach, felly Merched y Wawr llongyfarchiadau i taid a nain Brynderw hefyd. Nos Iau, Chwefror 7fed cafodd yr aelodau Cydymdeimlo hwyl yn arbrofi efo’r cyfarpar newydd yn y Cydymdeimlwn â theulu Dolau i gyd ar Neuadd – chwarae badminton, tenis bwrdd, farwolaeth sydyn Mrs Bronwen Roberts yn dartiau, dominos a chardiau. Rhyw baratoi 70 mlwydd oed. Bydd y teulu yn gweld colled at gystadlu yn yr #yl Ranbarth oedd y fawr hebddi. Mae hi’n ddechrau Mawrth a chan ein bod yn syniad. Ar nos Fawrth Chwefror 12 trefnwyd Gwellhad dathlu Dydd G@yl Dewi dyma benderfynu Gyrfa Chwilod gan Bwyllgor Rhanbarth y Anfonwn ein dymuniadau at Mrs Roberts, gofyn i ‘Dewi’ enwog o ardal y Plu i fod yn Dysgwyr ym Mwyty’r Dyffryn. Yna ar nos Pennant sydd wedi bod yn yr ysbyty yn ‘Seren y Mis’ inni y tro hwn. Wener, Chwefror y 15fed cafwyd cyfarfod i ddiweddar. Gobeithio eich bod yn gwella’n Enw llawn: Dewi Roberts Jones ddathlu G@yl Ddewi. Noson ardderchog yng dda. Swydd: Adeiladwr nghwmni Meibion Dyfi; a’r cawl a’r pwdin wrth Eisteddfod Abergynolwyn Ardal enedigolenedigol: Llanerfyl gwrs. Diolch i bawb a fu’n trefnu. Mae’r Disgrifiwch eich hun mewn tri gair: Tal, Mae Lynfa ac Adleis, Maescelynog wedi bod gangen weid cael gwahoddiad i ymuno â Golygus a Pharchus! yn cystadlu yn Eisteddfod Abergynolwyn a changen Llanerfyl ar Fawrth y 6ed i wrando Beth hoffech chi wneud yn well: Gwneud chawsant lwyddiant unwaith eto. Cafodd ar Hafina Clwyd. pres! Adleis gyntaf ar yr unawd, llefaru ac ail ar y Beth yw eich hoff daith: Brynderw i Cann Dathlu Penblwydd cerdd dant dan 10 oed. Cafodd Lynfa 1af ar Offis Amryw o bobl Cwm Banw yn dathlu yr alaw werin a thrydydd ar yr unawd 10-12 Pa air yr ydych yn ei ddefnyddio amlaf: penblwydd ym mis Mawrth – Jane Lewis; oed. Hefyd aeth y ddwy i Eisteddfod B***** ***L Alun Pantrhedynog; Nigel, y Gilfach; Meirion, Llanegryn lle cawsant dair trydedd wobr. Da Os gallech wneud unrhyw beth heblaw’r Llechwedd Bach; Deborah Frongain, Eluned iawn chi ferched. hyn yr ydych yn ei wneud ar hyn o Hughes, Glasfryn a Simon Frongain. Ac wrth sôn am eisteddfodau pob hwyl i bawb bryd beth fyddai? Canghellor y Trysorlys Penblwydd Hapus iawn i chwi i gyd. sydd yn mynd i Eisteddfod yr Urdd ar Fawrth Sut hoffech dreulio eich diwrnod Dawnswyr Llangadfan y 1af, mi wela i chi yn y rhagbrofion am 8 o’r delfrydol? Gwylio gêm pêl-droed Cafodd Dawnswyr Llangadfan wahoddiad i gloch y bore! rhyngwladol efo Gerallt Hughes a ffrindiau ddathlu penblwydd priodas berl Beth a Meic Cymdeithas Capeli Bethlehem, Morris yn Aberriw. Trefnwyd y cyfan yn Beth fyddech chi’n hoffi i bobl ddweud ddiarwybod iddynt gan eu plant Andrew, Pentyrch a Soar amdanoch chi ar ôl i chi fynd? “Roedd Becky a Siân. Cynhaliwyd y blygain flynyddol yng Nghapel o’n hen foi go lew” Llongyfarchiadau Pentyrch ar Ragfyr 23ain. Arweiniwyd y gwasanaeth agoriadol gan Delyth Jones i ddawnswyr Ysgol Gynradd Dyffryn Banw ar WELSH COUNTRY FOODS eu llwyddiant yn Eisteddfod Dawnsio Rhydygro (Pentyrch) gydag eitemau gan blant y capel sef Lynfa ac Adleis Jones Yn eisiau yn ddyddiol: @yn a defaid Ysgolion Cynradd Cylch Caereinion neithiwr. Gadewch y gweddill ac ewch am y gorau Tân Maescelynog, Rhydian ac Owain Jones Tân Rhydygro, Llyr a Catrin Mills Belan Bach, a Taliad mewn 2 ddiwrnod a chludiant am Bu tân yn y simne yn Siop y Foel. Dychryn Rhys Gittins T~ Newydd.Cafwyd eitemau ddim. oedd gweld ambiwlans ac injan dân o flaen y ychwanegol yn offerynnol a lleisiol gan y plant Am y prisiau a’r gwasanaeth gorau siop, nos Fercher, Chwefror 20fed. Da oedd ynghyd â rhai gan yr aelodau h~n sef Maureen Cysylltwch â’r prynwr lleol deall nad oedd neb wedi brifo. ac Ann Jones, Eirys Jones,Delyth Jones ac John P. Roberts Llongyfarchiadau Eleri Mills, Mary Bebb, Eleri Gittins a Miriam Ffôn adref: 01650 531234 i Glwb Ffermwyr Ifanc y Banw ar eu llwyddiant Jones. Ymhlith yr eitemau o gapel Soar Ffôn symudol: 07713165941 yng nghystadleuaeth Adloniant yn y cafwyd deuawdau gan Enid a Bethan, Enid a Drenewydd. Daethant o fewn pwynt i’r Ruth, darlleniad gan Dr David Jones ac buddugwyr Clwb Bro Ddyfi. Cynhelir cyngerdd adroddiad gan Buddug Bates.Cafwyd unawd yn y Ganolfan gyda Chlybiau Ffermwyr Ifanc gan Carys Jones a darlleniadau gan Mair a y Banw a Bro Ddyfi nos Lun, Mawrth y 3ydd Ffion Jones yn cynrychioli capel Bethlehem. am 7.30. Yr organyddes oedd Eirys Jones ac yn ystod Yn cynnig amrywiaeth eang o Dyweddïad y casgliad cafwyd datganiad ar y delyn gan wasanaethau dylunio gan gynnwys: Llongyfarchiadau i Tedo a Rhiannon ar eu Lynfa. Diolchwyd i bawb am eu cyfraniadau Dylunio Gwefan / Website Design dyweddïad yn ddiweddar. gan Buddug Bates, cadeirydd y gymdeithas. Cardiau Cyfarch / Greeting Cards (M.J) Taflenni Priodas / Wedding Stationery Taflenni, posteri a chardiau busnes/ Flyers, posters & business cards PEINTIWR AC ADDURNWR Garej Llanerfyl Datblygu Systemau Basdata / Dim un dasg yn rhy fawr nac yn rhy fach! Ceir newydd ac ail law Develop Database applications Arbenigwyr mewn atgyweirio Wayne Smith Am fwy o wybodaeth ymwelwch a www.gwer-designs.co.uk Ffôn 01938 820650 Ffôn LLANGADFAN 820211 T: 07813 093027 E: [email protected] Plu’r Gweunydd, Mawrth 2008 15 PONTROBERT PANTO PONT Elizabeth Human, T~ Newydd 500493

Cydymdeimlwn Cydymdeimlwn yn ddwys iawn â Llew Breeze, Maes-yr-Einion wedi marwolaeth ei wraig Gwyneth yn 77 oed, hefyd efo’r plant Mai, Gareth, Jane a Kevin a’u teuluoedd. Bu’r angladd yn Eglwys St Ioan a rhoddwyd hi i orffwys ym mynwent yr eglwys. Cydymdeimlwn hefyd â Menna a Derek Lloyd wedi marwolaeth modryb Menna sef Mrs Bessie Evans o Landrinio yn 102 oed. Bu farw yn ei chartre wedi gofal cariadus gan ei theulu am flynyddoedd. Hefyd efo Gary Greenwood a’r teulu wedi marwolaeth mam Gary oedd yn byw yn Swydd Efrog. Meddyliwn am y teuluoedd i gyd. Gwellhad Dymunwn wellhad buan i Glenys Price, Hafod sydd ar hyn o bryd yn ysbyty Amwythig – mae sôn bydd hi’n dod i Ysbyty Trallwm cyn bo hir. Clwb Cyfeillgarwch Phill Birchall a Siân Jones Bu’r cyfarfod blynyddol ym mis Ionawr – y swyddogion yn aros ond fod Sheila Tatlow yn ysgrifenyddes a finne’n trefnu tripiau a gwyliau. Trefnwyd y rhaglen a chafwyd gwybodaeth am y sefyllfa ariannol. Cyfarfod anffurfiol a Phil Watkin gaed ym mis Chwefror – croesawyd nifer dda o aelodau gan Rita a llongyfarchwyd Anne Marson ar ddod yn Nain eto i Alexa (chwaer fach i Jasmin). Croesawyd Sheila’r ysgrifenyddes newydd. Cafwyd ambell i gêm o bingo cyn cael te wedi ei baratoi gan Lynne Evans a Bronwen Gwalchmai. Diolchodd Rita iddynt hwy. Cymdeithas Gymraeg Bont a Meifod Cafwyd noson gartrefol iawn yn neuadd Meifod yn gwrando ar un a fu’n aelod o’r gymdeithas o’r cychwyn cynta’ – sef Megan Williams, Rhos. Siaradodd am ei phlentyndod ac am fywyd yn y Bont (yr Hen Bontrobert!) a rhai o’r cymeriadau oedd yn byw yma. Roedd diddordeb mawr yn y lluniau oedd ganddi yn enwedig o’r plant ysgol flynyddoedd yn ôl. Llinos Gruffudd a Morfudd Richards Beryl Jones gynigodd y diolchiadau ar y diwedd – Beryl wedi ei magu yn y siop ucha a Megan o’r siop isa! Noson o wir frethyn cartre’. Menna oedd yn llywyddu a hi ddiolchodd i wragedd Meifod am y swper. Ffrindiau’r Ysgol Brenda Bailey Cafwyd dwy noson o berfformio pantomeim ‘Jack and the Dragon’ efo’r neuadd yn llawn bob nos. Diolch i bawb a gefnogodd i chwyddo coffrau’r ysgol. DEWI R. JONES

D.R. & M.L. Jones

Atgyweirio hen dai neu adeiladau amaethyddol LLANERFYL Ffôn: Llangadfan 387 George Coe Delyth Lewis a Myra Chapman 16 Plu’r Gweunydd, Mawrth 2008

mai cerdd yn y mesur rhydd ydi hi fel arall, Difyr yw bod ...efo’r Beirdd debyg iawn. Ta waeth, dwi’n paldaruo. Dyma’r gerdd: CFfI gan Arwyn Davies (E-Bost: [email protected]) LLINELLAU COFFA Dyffryn Banw www.myspace.com/dyffrynbanw Mae gynno’ ni hawl...... Pan oedd anian dlos yn gwenu, Pan oedd côr y llwyn ar ganu, Well i mi ddechrau y golofn y mis yma gydag Mae gynno’ ni hawl ar y sêr Gwelsom glaf yn araf wyro ymddiheuriadau am y mis diwethaf. Fe A’r hawl i freuddwydio’n hir, I orymdaith brudd yr amdo. anghofiodd Thomas a minnau fod angen Mae gynno’ ni hawl ar yr awyr, cadw’r gymuned yp tw dêt gyda digwyddiadau Mae gynno’ ni hawl ar y tir, Hawdd oedd darllen ar ei gruddiau y clwb. Felly rydw i am roi newyddion dau fis Hanes bedd a diwedd dyddiau; i mewn efo’i gilydd y tro yma.. Mae gynno’ ni hawl ar y lloer Gwelsom hefyd lawer adnod Mis Ionawr A’r hawl i feddiannu’r haul, Am esbonio maes y bennod. Prif ddigwyddiad y mis yma oedd ein cinio Mae gynno’ ni hawl ar y ddaear blynyddol. Fe aeth tua wyth deg o aelodau a Mae gynno’ ni fydoedd i’w cael, “Lady Day” sydd ddydd a gofiwn, ffrindiau i Blas Dolguog, Machynlleth ar y Ond ei garu’n gu nis gallwn; pedwerydd i fwynhau noson o fwyta, yfed a Mae gynno’ ni hawl ar y dydd, Dyma’r dwthwn y cymerwyd dawnsio. Ein g@r gwadd oedd William Evans, Y flwyddyn, a’r ganrif i gyd, Un siriolai lys yr aelwyd. Hendreseifion. Hoffwn ddiolch iddo am ein Mae gynno’ ni’r hawl ar ein bywyd, diddanu i gyd gyda ei storiau difyr. Mae gynno’ ni hawl ar ein byd, Daeth yr awr a daeth yr alwad, Mis Chwefror Nid oedd modd osgoi y gennad; Mae wedi bod yn fis prysur arnom oherwydd Mae gynno’ ni’r hawl ar ein rhyddid Croesodd rym y don yn dawel, y gystadleuaeth adloniant flynyddol. Bu cast A’r hawl ar y traethau pell, Dringo wnaeth i wlad yr angel. ffyddlon yn cyfarfod yn wythnosol er mwyn Mae gynno’ ni’r tanwydd i’n teithiau, bod yn barod ar gyfer y gystadleuaeth ar y Mae gynno’ ni’r allwedd i’r gell. Torri draws y cyfamodau 15fed. Ers hynny, rydym wedi bod yn teithio Wnaeth y gelyn olaf – angau; gyda’n sioe i Fro Ddyfi ar y 18fed, i Lanfyllin Mae gynno’ ni hawl ar y sêr Aeth â hi o’r clwm daearol ar y 27ain, a byddwn yn ei pherfformio eto ar A’r hawl i freuddwydio’n hir I briodas fwy ysbrydol. nos Lun, Mawrth y 3ydd yng Nghanolfan y Ond er i ni fyw ein breuddwydion Banw. Mae Ff. Ifanc Bro Ddyfi wedi cytuno i Mae ‘na un, o hyd, na ddaw’n wir. Gadael plant, a gadael priod, ddod i berfformio eu rhaglen nhw hefyd. A.G. Gadael nithoedd, gadael neiod; Gobeithio y daw cynulleidfa dda i’n cefnogi; * * * * * * * * * * Gadael wyrion, ac wyresau roedd Canolfan Glantwymyn yn llawn. Fy hoff gerdd a pham. Yn nos diroedd anawsterau. Yn anffodus, fe wnaeth Bro Ddyfi ein curo Yn y rhifyn d’wetha’ o’r Plu, mi rois i’r cwch i’r eto eleni, ond roedd yn gystadleuaeth agos, Gwag yw’r gadair ar yr aelwyd, d@r ar adran newydd i’r golofn yma. Adran lle ac roedd Bethan Gwanas, y beirniad, wedi Dyma ffaith er gofid brofwyd; y bydda i’n holi i rywun gwahanol bob mis cael ei phlesio, ac yn canmol llawer o bethau. Ni ddaw’r un fu’n siglo, siglo, ddewis ei hoff gerdd ac esbonio rhywfaint ar Ein cynhyrchwyr eleni oedd Meira Evans, Er ein siom ddim atom eto. eu dewis. Catrin Llais Afon oedd y cyntaf i Gesail Ddu, ac Arwel (Arabs) Jones, Rhyd y hwylio. John Ellis Lewis, Moeldrehaearn, sy’n Gro. Ein cyfeilydd oedd Huw Groe; Arwyn Groe Ym mhriddellau mynwent Bethel, parhau’r fordaith y tro yma: ysgrifennodd ein sgript. Cawsom gymorth gan Huno mae yn dawel, dawel; Fel Catrin, darn o waith bardd o’m milltir sgwâr Gwyn Jones gyda’r band, ac fe helpodd Huned mwy hyd ddydd y codi, fy hun ddewisies i. Cymydog a deud y gwir – Brenda Maes ac Eleri Wern hefyd. Hoffem Gwir lonyddwch, heddwch iddi. ond nid Arwyn Groe mohono! ddiolch i’r bobl yma i gyd am ein helpu i roi Mi gafodd y gerdd yma ei chyfansoddi gan yr trefn ar ein rhaglen adloniant a’i chael yn barod hen Huw Ellis y Berth er cof am ei wraig, Anne i’w chyflwyno mewn pryd. Ellis, fuodd farw ar Lady Day, y 25ain o Meilir Evans. Fawrth, 1936, yn 68 mlwydd oed. Roedd Anne Ellis yn perthyn – roedd hi’n hen fodryb imi – ac mae hynny’n si@r o fod yn un o’r rhesyme y tales i gymaint o sylw i’r gerdd yma i gychwyn. Naw oed oeddwn i ar y pryd, ac mi ddysges i’r penillion i gyd ar fy ngho’ – DELWEDD ac ar ‘y ngho’ i maen nhw byth. Fel’ny yr NEWYDD adroddes i nhw i’r colofnydd ‘ma rhyw 71 mlynedd ar ôl eu dysgu nhw! Faint o blant heddiw sy’n dysgu cerddi ar eu co’ tybed? Therapi Harddwch Mae un peth yn si@r, anghofian nhw byth be Triniaethau i’r wyneb, rown nhw ar eu co’ heddiw. y llygaid, y dwylo a’r traed Mi wela’i r@an yr hen Huw Elis [neu Hugh (gan gynnwys Ellis, o bosib, iddo gael ei enw fel oedd trefn triniaeth cwyr). yr oes] yn torri esgiell â bladur yn un o gaeau Berth o dan Moeldrehaearn ‘ma. Mi wela’i o NIA WATKINS hefyd yn yr oedfa yn Saron acw a’i feddwl ymhell yn ystod y bregeth. Cerdded o’r capel wedyn yn ei gwmni a fynte’n adrodd rhyw Llawr 1af – AJ’s englyn neu’i gilydd luniodd o yn ystod yr Llanfair Caereinion oedfa. Go brin iddo glywed rhyw lawer ar eirie’r Ffôn: 01938 811227 pregethwr druan! Ryw feddylie fel’na sy’ genna’i wrth ddwyn y gerdd yma yn ôl i go’. Hynny, a chlywed llinelle’r gerdd yn clecian, a rhyfeddu at y cynganeddu cry’ yn llinell ola’ pob pennill – er Cysodir ‘Plu’r Gweunydd’ gan Catrin Hughes, Llun o Huw Ellis y Berth a Gwasg y Lolfa, Talybont sydd yn ei argraffu. Plu’r Gweunydd, Mawrth 2008 17

ANN Y FOTY YN MYND I’R THEATR MEIFOD Roedd yna duedd ymysg pobol ers i’w bwyta hefyd ac mi fynnodd Emyr Davies talwm i wgu ar y ddrama. Eu dadl brynu pryd o fwyd i mi. Roedd o’n ffeind iawn Magi Lewis oedd, fod hynny o ddiddanwch yr chwarae teg. Mi gefais ddiferyn i’w yfed wrth 01938 500286 oedd ar ddyn ei angen i’w gael yn y y bar, ond gan fod y cynhyrchiad roedden ni capel. Os rhywbeth, y pulpud oedd yn mynd i’w weld yn para bron i dair awr, Llongyfarchiadau y theatr yn nyddie fy ieuenctid, ac dyma fynd ar fy union i’r lle chwech, rhag i mi fyddwn i yn gwirioni ar ambell i bregethwr, I Edward ac Awel Watson-Smythe ar eu mi greu embaras, drwy orfod gadael y theatr priodas yn ddiweddar yn eglwys Meifod. fel y bydd pobol heddiw yn colli eu penne efo ar ganol y perfformio i ateb galwad natur. ffilm stars. Maent yn cartrefu yn Liverpool Cottage. Doeddwn i ddim wedi disgwyl nabod neb mor Babis Newydd Yn wir mi glywes rai o wragedd priod bell o gartre ond roedd hi’n bleser cwarfod parchusa’r ardal yma yn cyfadde eu bod yn Margaret Harding, Tom a Delyth Rees, a rhai Llongyfarchiadau hefyd i Emma (Gwalchmai) hoff o Hugh Grant a Huw Garmon. A waeth i hen wynebau eraill cyfarwydd o Ddyffryn Dyfi. ac Anthony ar enedigaeth Logan. Wyr cyntaf finne ddatgelu mai Huw Jones o Gwmni Drama Roedd y Pair ei hun yn glamp o gynhyrchiad i Bryan a Lorna Gwalchmai. Dinas Mawddwy ydy’r dyn i mi. Mi fydd yna efo dau ar bymtheg o actorion yn cymryd Hefyd, bachgen bach i Brian a Mandy gynhyrfiade pleserus yn mynd drwy nghorff i i rhan ynddi. Cyfieithiad oedd hi o’r Crucible Hopkins, brawd newydd i Tyler a Mathew. gyd, bob tro y gwela’ i o ar lwyfan. Peidiwch gan Mr Arthur Miller. Americanwr oedd y g@r Y Gymdeithas Gymraeg sibrwd gair am hyn wrth Guto’r g@r cofiwch. hwnnw ac mi feddylies tybed oedd o’n Cawsom noson gartrefol yng nghwmni Megan Felly pan glywes i fod Cwmni Drama Dinas adnabod Mr Sam Ellis Penantwrch. Mr Williams, Rhos, yn sôn am ei phlentyndod Mawddwy i berfformio yng Nghanolfan y Gareth Miles oedd wedi cyfieithu’r ddrama i’r ym Mhontrobert ac atgofion am hen Banw, dyma fynd am y fangre honno ar fy Gymraeg ac mi roedd o’n gyfieithiad y gymeriadau. Roedd wedi dod â hen luniau i ni mhen. Siom fawr ar ôl cyrraedd oedd deall byddai’r Esgob William Morgan yn falch i’w gweld. Noson ddiddorol dros ben. fod y noson wedi ei chanslo a hynny am fod ohono. Roedd clywed Cymraeg mor gyhyrog Beryl Proudlove gynigiodd y diolchiadau a Huw, fy hoff actor yn y byd i gyd, yn sâl. Mi yn cael ei lefaru yn yr oes hon yn falm i merched Meifod oedd yng ngofal y swper. feddylies fynd dros y Bwlch ar fy union i glustie rhywun. Bydd y Cinio G@yl Dewi ym Mhontrobert yng ymgeleddu’r claf, ond ar ôl pendroni peth Drama am anoddefgarwch yw’r ‘Pair’ ac nghwmni Alex Peate ac Edryd Williams a’r dyma benderfynu nad doeth hynny. Wedi’r mae’n trafod digwyddiad yn yr ail ganrif ar cinio yng ngofal teulu T~ Cerrig. cwbwl prin y byddai ei wraig yn dymuno gweld bymtheg pan gafodd 150 o bobl yn Salem Dymuniadau gorau dynes ddierth ar stepen y drws, a hithe’n fawr Massachusetts eu cyhuddo ar gam o fod yn Mae nifer o bobl y pentref heb fod yn hwyliog ei gofal am ei phriod. wrachod. Fe grogwyd pedwar g@r a phymtheg yn ddiweddar – rhy niferus i’w rhestru. D’eud y gwir roeddwn i yn terimlo’n ddigon gwraig. Ond digwyddiad arall achosodd i’r Dymunwn wellhad buan iddynt oll. Bydd cymysglyd ac heb wybod yn iawn beth i’w awdur ysgrifennu’r ddrama. A hynny oedd yr gweld blodau’r gwanwyn yn codi calon ar ôl y wneud. Dyna pryd y clywais i Mr Emyr Davies erlid enbyd fu ar Gomiwnyddion yn America sbel oer a aeth heibio. yn galw arnaf. Mae’n rhaid ei fod yn tybio mod ym mhumdegau’r ugeinfed ganrif. Mae’n Gol: Hoffem gydymdeimlo â Magi, Huw a’r i wedi torri nghalon o golli’r ddrama, a dyma amlwg fod hwnnw yn gyfnod tywyll iawn yn teulu yn dilyn marwolaeth modryb Magi yng fo’n rhoi cynnig i mi, na fedrwn ei wrthod yn hanes y wlad. Nghaernarfon yn ddiweddar. hawdd. Un o’r cymeriadau gafodd ei grogi yn y “Gwrandwch Ann,” medde fo, “mae Evelyn a ddrama oedd John Procter a hynny am iddo finne yn mynd i Aberystwyth nos ‘fory i weld fynnu glynu wrth y gwirionedd drwy’r cyfan. Gwilym Jones Cwmni Theatr Cymru yn perfformio ‘Y Pair.’ Owen Arwyn oedd yn actio ei ran ef ac fe Siop Deledu – Gwaith Trydan Croeso i chi ddod efo ni.” gafwyd perfformiad gwirioneddol ysgytwol Wel, doeddwn i erioed wedi clywed am y Pair ganddo. Rhaid canmol hefyd y set a’r goleuo. Lloeren / Erials / Teledu / DVD yn fy mywyd, ond gan nad ydw i yn un i wrthod Roedden nhw yn gwneud i chi deimlo fel eich trip, mi dderbynies y cynnig ar fy union. bod yn cael eich cludo yn ôl i oes dywyll ac Mae’r siop wedi symud i gefn Parson’s Roedd y daith i Aberystwyth, y nos Fercher ofergoelus. Wrth wylio’r perfformiad Bank, gyferbyn a’r Llew Du honno, yn un bleserus tu hwnt. Dyna lle roedd synhwyrwn fy mod yn edrych ar un o’r (drws gwyrdd) y tri ohonom yn canmol y traddodiad actio dramâu mwyaf gafodd eu hysgrifennu erioed. Canwch y gloch os yw’r drws ar glo. cyfoethog oedd i’w gael yn Nyffryn Banw diolch Digon tawel oeddwn i ar y ffordd adref. Ni i’r gwaith da wnaed gan bobol fel R Parri Jones, fedrwn beidio â meddwl am ein hysfa fel pobol Ffôn/Ffacs 01938 810539 Megan Roberts, Mr Arwel Jones Rhyd y Gro i erlid a chondemnio’r diniwed, am fod eu unrhyw amser ac eraill. Buom hefyd yn sôn yn hiraethus am syniadau neu eu ffordd o fyw yn wahanol i Wyl Ddrama’r Foel, a’r gwaith da a wnaed gyda ni. Yr ydym bob amser mor barod i gam farnu honno gan Marion Owen ac eraill. Teimlem y a chamddehongli. Oni ddigwyddodd hynny i byddai’n wych o beth pe bai rhywun yn mynd Rowan Williams Archesgob Caergaint tra ati i’w hatgyfodi. roedd y ddrama yma ar daith? Cafodd ei Doeddwn i erioed wedi bod yng Nghanolfan y wawdio’n hallt am geisio agor trafodaeth Celfyddydau yn Aberystwyth o’r blaen. Dyna ddeallus am gyfraith Sharia a hynny gan bobl i chi le crand cynddeiriog, gwahanol iawn i llawer llai gwybodus nag ef ei hun. Gwaedd hen Hôl y Foel, lle gweles i gymaint o ddramâu dros oddefgarwch yw campwaith Mr Miller dros y blynyddoedd. Roedd yno bethe hyfryd ac mae hwnnw mor brin heddiw ag erioed.

BWS MINI I’W HURIO’N C. & M. BREIFAT Ar gael ar gyfer TRANSPORT Teithiau i Feysydd Awyr, (CADFAN A MAUREEN EVANS) Partion ac ati Calch, Slag a Gwrteithiau Prisiau Cystadleuol Swnd a Cherrig Manylion pellach oddi wrth Profion Pridd am ddim A. & E. Hire Cludwn bopeth i bobman Penbryn, Llangynyw Ffôn: 01938 810 752 01938 810 518 18 Plu’r Gweunydd, Mawrth 2008

gwneud y cyfan sy’n bosib yn y maes hwn O’R GORLAN fel trethdalwyr cyfrifol. Ond os cymharwn ein Croesair 144 gweithredoedd yn y maes hwn â rhai o wledydd - Ieuan Thomas - Gwyndaf Roberts Ewrop fe welir bod cryn lawer i’w wneud gennym i gyrraedd safonau glendid ac (12, Maes Hyfryd, Carmel, Caernarfon, ailgylchu derbyniol. Nid bod ailgylchu yn faes Rydym bellach yn nhymor y Grawys, sef y Gwynedd, LL54 7RS) cwbl newydd yng Nghymru chwaith. Mae’r rhai deuddeg diwrnod rhwng Dydd Mawrth Ynyd a ohonom sy’n ddigon hen i gofio pedwardegau Noswyl y Pasg. Cawn ein hatgoffa yn y cyfnod a phumdegau’r ganrif ddiwethaf yn gwybod hwn am y deugain diwrnod a dreuliodd Iesu bod prinder cyfnod y gyflafan wedi parhau am yn y diffeithwch yn ymprydio ac yn brwydro amser hir iawn. Oni bu’n rhaid i gapeli ac gyda’r temtiwr. Golyga’r gair Ynyd y tri diwrnod eglwysi aberthu giatiau a ffensys ar gyfer cyn y Grawys, pryd y dylem gyffesu ein adeiladu awyrennau? (Er bod lle i gredu na pechodau a bwrw allan y pethau hynny sy’n ddefnyddid hwy i’r pwrpasau hynny chwaith!) arwain at ormodedd a glythineb. Mae’r Dyna’r cyfnod pan oedd gerddi a rhandiroedd grempog, y gramwythen, neu’r ffrois a yn cael eu defnyddio’n llawn i dyfu llysiau a’r fwytawyd gennym ar Ddydd Mawrth Ynyd, yn perllannau yn cael eu trin i roi’r cynnyrch gorau. arwydd o’r paratoi difrifol ar gyfer y Grawys Ni fyddem yn dymuno dychwelyd i’r cyfnod er bod s@n hwyl yn yr hen rigwm: Dydd caled hwnnw ond mae’n rhaid rhywfodd newid Mawrth Ynyd / Crempog pob munud. yr agwedd a dyfodd yn ein plith y gellir Mae’n anodd i safbwyntiau crefyddol gael cynhyrchu’n ddiddiwedd ac yna gladdu ein sylw’r dyddiau hyn, ond pan wneir datganiadau sbwriel yn y ddaear. gan yr Eglwys, mae’r cyfryngau a’r c@n Pan gyfamododd Duw â Noa, yr addewid oedd politicaidd yn barod i udo. Gwelwyd enghraifft na fyddai’r Crëwr yn boddi’r ddaear byth eto. o hyn yn ddiweddar wrth i’r helgwn geisio am Ar draws Y drasiedi ydy bod Duw wedi cadw ei air ond waed Archesgob Caergaint, y dysgedicaf o 1. Mae’r Tafod Glas yn hyn (5) bod gweithredoedd dynion bellach yn creu’r ddynion. Nid yw neges sy’n son am wir newid 3. Man byw (7) amodau sy’n arwain at foddi rhannau a glanhau cymdeithas o’i phechodau yn 6. Noson gynt (7) sylweddol o’r ddaear. Edrychwch ar safle gwe dderbyniol, mae’n amlwg, ond dyna yw’r hyn 8. Mab Samuel (2,3) Asiantaeth yr Amgylchfyd i weld y bygythiad y’n gelwir i’w wneud pob Grawys. 9. Derbyn gwirionedd (7) sydd oddi wrth lifogydd yn eich ardal chi. Yn Daw pwysau arnom eleni yn arbennig i 11. Gwahaniaeth yn iaith y De a’r Gogledd (4) wyneb hyn, mae’n rhaid i Gristnogion sicrhau chwyldroi’r ffordd rydym yn ymddwyn fel 13. Hwn neu’r llall (4,3) eu bod yn cymryd camau i leihau’r ynni a defnyddwyr adnoddau’r ddaear wrth i holl 15. Enw tafarn y Gof efallai (1,5) ddefnyddir a’r carbon a gynhyrchir gennym. gynghorau Cymru ymgodymu â phroblem 18. Gwisg y meirw (4) A ydym wedi gosod bylbiau trydan arbed ynni gwaredu gwastraff wrth i safleoedd tirlenwi 20. Drwgweithredwr (7) yn y capel ac yn y cartref? A ydym yn rhannu brinhau. Daw pwysau cynyddol o San Steffan 23. Esgid march (5) adeiladau gydag enwadau eraill er mwyn arbed 24. Un sy’n cerdded (7) a’r Cynulliad i’r awdurdodau lleol gynyddu gorddefnydd o drydan, nwy neu olew? Os mai 25. Lle mynd ar i lawr (7) canran y deunydd a ail-ylchir ganddynt yn na ydy’r ateb i’r cwestiwn olaf hwn, beth am 26. Dal yr anadl yn ysbeidiol (5) sylweddol bob blwyddyn. Nid mater o ddewis dreulio’r gweddill o 2008 yn cytuno ar fesurau yw hyn bellach ond mater o raid. Aeth sachau arbed ynni gyda’n cyd-Gristnogion y gellir eu neu flychau ailgylchu yn rhan o’n bywyd pob I lawr rhoi ar waith erbyn dechrau’r flwyddyn 2009? dydd ac mae’n demtasiwn i gredu ein bod yn 1. Bu’r aderyn hyn yn Llanerfyl (3,4) 2. Mae rhai cerdded gan Lois (7) 3. Y 3 arall heb ei orffen (6) 4. Cribin yr hwntws (5) 5. Egwyl (7) 7. Un bach ohonof i (3) 10. Amser byr (4) 12. Bwyd y wiwer (4) 14. Dywediad cyn yfed (5,2) 16. Derbyn cael eich ....(Teipyddes: diflannodd gweddill y cliw oddi ar y dudalen!!!) 17. Maent yn dod dan wau sannau! (7) 19. Cymeriad gobaith Cymru (2,4) 21. Tebyg bod hwn yn brifo (5) 22. Un 17 o’r Dwyrain Canol (3)

Atebion 143 Ar drawsdraws: 1. Nest; 8. Oedfaon Hir; 9. Stribedi; 10. Eang; 12. Addasu; 14. Peidio; 15. Ifan S@; 17. Andriw; 18. Odid; 19. Nadreddus; 21. Eithafbwynt; 22. Rali I lawr: 1. Eisteddfod; 3. Tomi; 4. Adferu; 5. John Jones Dal Iâr; 6. Enwebiad; 7. Brig; 11. Neidio uchel; #yn tew i’w gwerthu? 13. Adnoddau; 16. Wynebu; 17. Andwyo; 18. Maesllymystyn Olew; 20. Estr Prynwr ardal y Plu Primrose, Annie ac Ivy yn gywir. Contractwr Amaethyddol i Welsh Country Gwaith tractor yn cynnwys Peiriant hel cerrig Foods Am unrhyw waith gyda ‘stone picker’ Jac Codi Baw Peiriannau i chwalu a hel Ffoniwch Elwyn Cwmderwen gwair/silwair 07860 689783 cysylltwch â Glyn Davies Ffôn: 01938 820231 neu Ffôn symudol: 07968 348624 01938 820178 Ffôn: 01938 820 348 Plu’r Gweunydd, Mawrth 2008 19

i’r maes parcio. Mae’r daith yn cychwyn o’r Colofn y Dysgwyr warchodfa. Bydd Bernard Gillespie yn arwain CFFI Lois Martin-Short y daith Cyfeiriad map: SO 209 996. Cyrsiau Llanfair Cerddi mis Ionawr Ysgol Basg Ym mis Ionawr roedd y dosbarth Meistroli Cofiwch am yr Ysgol Basg, 1 -2 Ebrill yn y Caereinion yn astudio ‘Eirlysiau’, cerdd Einir Jones. Llyfrgell Rydd, Dolgellau. Dyma un o’r cyrsiau Mae’r gerdd wych hon yn cyfleu i’r dim y Ymddiheuriadau am nad oedd adroddiad yn gorau at adolygu a chadarnhau’r gwaith dych rhifyn dwytha’r Plu – yn rhy brysur fel y bywyd newydd sy’n torri trwy oerni’r gaeaf. chi’n ei wneud yn y dosbarth. Bydd grwpiau i Aeth y dosbarth ati wedyn i ysgrifennu ar yr gwelwch o’r adroddiad yma! bob safon. Mae’r gwersi yn dechrau am 9.30 Cyngerdd un thema. Dyma rai o’u cerddi hyfryd: ac yn gorffen am 3.30. Mae’n fargen am £15 Roedd llond neuadd Yr Institiwt i wrando ar Ionawr / £10. Bydd te a choffi ar gael ond rhaid i chi gyngerdd eitemau’r Eisteddfod eleni. Diolch Trowch y ffordd hon at y flwyddyn newydd ddod â phecyn cinio. I gofrestru ffoniwch y i Geraint Peate am arwain y noson a Heb sylwi ar Ianws dauwynebog Ganolfan Cymraeg i Oedolion ar 0800 876 llongyfarchiadau i’r nifer di-ri a enillodd y raffl. Dibwrpas edrych yn edifar yn ôl 6975. Daliwch y dydd. Dyma le i fyw. Cael y To Bach ‘Reflections’ - Edrych Nôl Mwynhewch bob munud. Daw amserau da. Dych chi wedi cael problemau i gael y to bach Cafodd aelodau’r clwb brofiad arbennig wrth Blynyddoedd sy’n gwibio heibio wrth ddefnyddio’r cyfrifiadur? Mae rhai yn gymryd rhan yng nghynhyrchiad CFfI’r Sir Fe fydd eleni’n llynedd cyn bo hir. mynd at ‘Insert’ - ‘Symbol’ ac yn dewis llythyren dros dair noson yn Theatr Hafren, a fu’n Marie Ashley allan o’r blwch sy’n codi ar y sgrin. Neu os agoriad i ddathlu 70 mlynedd Clwb Sir Ionawr ydych chi’n defnyddio dogfen ‘Word’’ gallwch Drefaldwyn. Roedd Gareth Rhiwiriaeth yn Er bod y ddaear bron â marw chi bwyso Ctrl + ‘Shift’ + ^ ac wedyn pwyso’r rhannu’r swydd o fod yn gynhyrchydd a bu daeth prin arwydd gwanwyn llythyren sydd ei hangen. Mae’n weddol hawdd Myfanwy Ty’n Gerddi yn brysur yn sgriptio. Dim ond ffolineb yr iâr wen cael y to bach ar ‘a,e,i,o,u’. Ond mae’n fwy Siarad Cyhoeddus oedd wedi nythu, wedi dodwy, wedi deor anodd efo ‘w’ ac ‘y’. Dydyn nhw ddim yn Buom wrthi’n frwd eleni eto yng un cyw melynllwyd bychan bitw gweithio bob tro. Ond r@an mae ’na raglen nghystadlaethau Siarad Cyhoeddus y Sir. o dan dwmpath dail derw fach ar gael am ddim sy’n Llongyfarchiadau i Andrew Evans ac Fasai’r un yn ffynnu yn yr oerni haearn Angharad Lewis sy’n mynd ymlaen i heb gymorth caredig y ffowlwraig datrys y broblem. Enw’r rhaglen ydy “To Bach v2” â ê î ô gynrychioli’r sir. dirprwy ragluniaeth haelionus Tripiau Hilary McKee (wrth reswm). Mae ar gael Yn mis Rhagfyr aeth criw o’r aelodau Iau i Dydd Calan 2008 ar wefan www.draig.co.uk û @ ~ glwb yn Y Trallwng i gael anerchiad a sgwrs Ynys fechan Roedd lawrlwytho’n hawdd - dydy hi ddim yn am Ymwybyddiaeth Cyffuriau. Buom hefyd ym mhwll yr ardd rhaglen fawr. Wedyn yr unig beth sydd ei angen yn sglefrio iâ un noson a chawsom drip i’r ynghwsg o dan ei hamwisg oer ydy pwyso ‘Alt Gr’ a’r llythyren sydd ei hangen Amwythig jest cyn y Nadolig i brynu o bydredd, hen ddail a thwf a dyma chi! Dydy hi ddim yn gweithio efo pob presantau pwysig (i ni ein hunain!!). ym mhwll y gaeaf. ‘ffont’ ond roedd hi’n berffaith efo’r rhan fwyaf Ond sbïwch! roeddwn i’n eu defnyddio. Hyd y gwn i, mae’n Cadw Cyngherddau Sbïwch yn dawel i weld gweithio efo e-bost hefyd. Gadewch imi wybod Bu David Oliver a Ffion Jones yn diddanu sut mae cennin Pedr yn tyfu os ydych chi’n llwyddo. trigolion Cefn Coch yn Ysgol y Cwm cyn y o dan yr un cwilt cynnes Geirfa Nadolig, ac ym mis Ionawr aeth David, Nerys Hilary Woolner dogfen - document Brown ac Amy Williams i ddiddanu trigolion Noson Aeaf 10 Ionawr llythyren - a letter (of alphabet) Llwydiarth ar ôl eu swper Nadolig. Fel adenydd agored eryr mae’r tywyllwch yn pwyso - press Cinio Blynyddol dod rhaglen - program Ar Ionawr 25 (noson Santes Dwynwen!) Tawel a mwyn ond yn cuddio crafanc yr datrys - solve aethom i Henllan i fwynhau ein cinio blynyddol. oerfel llawrlwytho - to download Cawsom anerchiad gan ein Llywydd Sir, Mr Cyn cysgu’r haul, y cyfnos yn cropian llwyddo - to succeed Gwynfor Thomas a hefyd Mr Phillips, ein g@r Aur ac oren fel barcud gwyllt. Penwythnos Owain Glynd@r gwadd. Druan o Amy ein Cadeirydd – yn ei Yr eira’n galed, uchel yn y mynyddoedd Ar ddiwedd yr haf bydd penwythnos arbennig i hanerchiad yn tynnu coes Rhiannon am dori hardd ddysgwyr yn Ynys Môn. Dw i’n gwybod bod asgwrn yn yr AGM – a chyn diwedd y noson Fel tylluan wen ond creulon gyda chreadur hi’n gynnar i sôn am rywbeth sy’n digwydd ym yn ‘casualty’ ei hunan ar ôl torri ei migwrn – bach arall. mis Medi ond weithiau mae angen trefnu o flaen brysia wella Amy!!. Cafodd Wyn Davies y Ond pan dorra’r dydd dawnsia’r golau ar hyd llaw. Mae’r Fenter Iaith a’r gr@p cerdded gwpan am ‘Aelod Newydd y Flwyddyn’; y tir “Crwydro Môn” yn gweithio ar y cyd i drefnu’r Enillwyr Cwpanau ‘Aelod y Flwyddyn’ oedd: Fel gwennol yn chwilio am yr haf. gweithgareddau. Byddwch chi’n aros yn Llys Haf Hoyle (dan 16 oed) Delyth Llanoddian Michèle Jones Llywelyn, Aberffraw, 12 -14 Medi (nos Wener (dan 21 oed) Amy Williams (dan 26 oed) ac Teithiau Cerdded – dydd Sul). Bydd twmpath a Bwffe nos Wener. aeth Cwpan Gron a Freda Bumford am ‘Eitem 8 Mawrth - Pont Robert Ddydd Sadwrn bydd taith gerdded ar hyd yr Orau’r Flwyddyn’ i’r tim merched Tynnu Rhaff. Taith hawdd o ryw 6 milltir ar hyd llwybrau arfordir a noson o adloniant a phryd o fwyd Adloniant tawel a lonydd prydferth yn ardal Pont mewn t~ bwyta lleol. Ddydd Sul bydd brecwast Rydym wedi bod wrthi’n brysur yn paratoi ar Robert. Cyfarfod ger y bont yng nghanol y cyn gadael. Mae’r pris yn cynnwys llety am gyfer cystadleuaeth ‘Hanner Awr o Adloniant’ y pentref am 10.30 Mae ’na faes parcio bach ddwy noson, bwyd a gweithgareddau. Mae’n Sir – bu llawer o chwys, dagrau, chwerthin a - os ydy o’n llawn, parciwch ger y bont. costio £250 i ddau o bobl mewn stiwdio, neu cholli tymer cyn cyrraedd y llwyfan! Daeth y Dewch â brechdanau a diod. Arweinydd - £450 i bedwar o bobl mewn bwthyn. I archebu Clwb yn gydradd 4ydd yn y gystadleuaeth a Harvey Morgan. Cyfeiriad map : 108127 (OS eich lle rhaid ffonio Menter Môn cyn 16 Mai ar llwyddo i ennill y darian am y set orau. Rydym 1:50000, rhif 125) 01248 725731 neu e-bostio wedi perfformio yn Llanfair a Llanfyllin ers hynny. 8 Mawrth – Cymdeithas Edward Llwyd [email protected] neu Diolch yn fawr i bawb a fu’n ymwneud â’r cynhyrchiad mewn unrhyw ffordd. Dyma daith 5 milltir yn ardal Ffordun. Cewch [email protected] chi gyfle i weld adar y gwlypdiroedd a llawer Dydd Gweddi Byd-eang y mwy. Cyfarfod ym maes parcio gwarchodfa Dolydd Hafren am 10.30. I gyrraedd y Huw a Magi Lewis Chwiorydd warchodfa, trowch o’r B4388 i’r de o Ffordun. Post a Siop Meifod Dydd Gwener, Mawrth y 7fed Ewch am 1.5 milltir ar hyd y lôn at fferm o’r 2.00pm Capel Moreia, Llanfair. enw The Gaer. Trowch i’r dde ar hyd lôn gul Ffôn: Meifod 500 286 2.00pm Capel y Foel 7.30pm Eglwys Pontrobert 20 Plu’r Gweunydd, Mawrth 2008

a’r cwmnïau cemegol gyda’r goblygiadau bod cynnig am ryw reswm yn ymwneud ag effaith ffermwyr yn wirion ac anwybodus. Mae’n ar yr amgylchedd neu gadwraeth. Ar hyn o Ffermio amlwg nad yw’r beirniaid hyn yn ymwybodol bryd gwrthwynebir gorsafoedd trydan biomas y cafodd eu rhieni, teidiau a neiniau ddigon i yng Nghastell yr Esgob ac Aberafan a methodd - Nigel Wallace - fwyta yn y pedwardegau dim ond drwy un ddefnyddio coed gwastraff i ddatblygu yn ymdrechion arwrol y ffermwyr a’u Y Gelli Gandryll. Gwrthwynebir ffermydd Ffermio a’r Amgylchedd – A yw’r cynghorwyr. gwynt yn chwyrn a hefyd ffermydd gwynt ar y cydbwysedd wedi mynd yn rhy bell? Y Cynllun Tir Gofal ac Organeg. Rwyf môr ac argaeau aberol fel ym Môr Hafren. O fwyd i’r AmgylcheddAmgylchedd. Rwyf wedi wedi sylwi ar y duedd uchod gyda Anaml iawn y bydd gwrthwynebwyr yn cynnig ysgrifennu darnau am hyn ers dros ugain swyddogion ac eraill yn y sector hwn. Mae ateb amgen ac anghofiant fod bryniau Cymru mlynedd a bydd y rheiny sy wedi’u darllen a ffermwyr yn ‘good chaps’ tra’n cytuno, ond wedi cael rhannau diwydiannol pwysig erioed: sy’n gyfarwydd â fy nhir, yn gwybod fy mod o yn dangos eu hanwybodaeth os mynegant - chwarela am lechi, llithfaen, calch a cherrig hyd wedi credu mewn cydbwysedd call rhwng farn wahanol. Mae’r cynllun Tir Gofal wedi adeiladu eraill; mwyngloddio am lo a mwynau ffermio, yr amgylchedd a chadwraeth. Tua bod yn fuddiol iawn am ddarparu incwm fel copr a phlwm; melinau d@r a chynlluniau 30 mlynedd yn ôl roedd amaethyddiaeth i fod ychwanegol i ffermwyr a drwy wella hydro-drydanol a thrwy goedwigaeth a ffermio, i gynhyrchu ar garlam wyllt tra roedd yr gwrychoedd, ffensys, waliau, coetiroedd cynhyrchu coed, gwlân a chig. Mae agweddau cadwraeth a’r amgylchedd yn a.y.y.b. Sut bynnag nid wyf mor siwr am twristiaeth, bwyd gwyllt a golygfeydd yn ymdrechu i gael eu clywed. Heddiw mae’r reolaeth o laswellt. Yma mae swyddogion bwysig ond dim ond yn rhan o rywbeth mwy llanw wedi troi gyda rheolau a sydd ag obsesiwn am or-bori wedi gosod o lawer. Yn fy marn i credaf y bydd yn rhaid i gwrthwynebiadau amgylcheddol i cyfraddau stocio mympwyol nad ydynt yn lawer o gynlluniau fynd ymlaen er fy mod yn ddatblygiadau’n creu anawsterau cynyddol i realistig ac yn methu cydnabod amrywiadau meddwl bod y llywodraeth yn rhoi gormod o bobl cefn gwlad sydd am ennill bywoliaeth. tymhorol. Rwyf wedi gweld glaswellt wedi ei bwyslais ar ffermydd gwynt a dim digon ar Hen bryd newid eto? Mae’r uchod wedi led-wella heb ei bori ddigon, i’r graddau ble dd@r, yn arbennig tyrbinau d@r ar ffermydd; digwydd yn bennaf oherwydd bod bwyd ar gael boddwyd y blodau gwyllt yr oedd gordyfiant hefyd dylai fod mwy o gynhyrchu’n lleol drwy o dramor wedi’i gynhyrchu’n rhatach oherwydd y glaswellt i fod i’w hannog i dyfu. Mynychais ddulliau fel paneli ffotodrydanol. safonau is a llai o ddeddfwriaeth. Yn ôl ambell gwrs Cymraeg a gynhwysai rai swyddogion Y gost o oedi a diffyg gweithredugweithredu. Mae’r sylwebydd, yn arbennig darn gwych gan David dan hyfforddiant a dychrynais pan gefais holl wrthwynebiad yn oedi datrys rhywbeth y Richardson, Farmers Weekly, 21 Rhagfyr, ni wybod bod gan y mwyafrif ohonynt mae’n rhaid i ni’i wynebu. Mae hefyd yn ddrud i fydd hyn yn parhau. Gyrrir y newid yn bennaf gymwysterau biolegol yn hytrach nag ni fel defnyddwyr a threthdalwyr. Mae gan gynnydd poblogaeth y byd, cynnydd amaethyddol. Yn yr un modd gofynnaf tybed ymchwiliadau di-ben draw yn ddrud i ddatblygwyr mewn safonau byw a galw yn y gwledydd sy’n pa gymwysterau sydd gan gyflwynwyr pyndit a’r llywodraeth. Maent hefyd yn oedi prosiectau datblygu, ac oherwydd colli tir addas i ar raglenni teledu. Mae fel bod y rhain yn sy’n cynyddu’u cost. Mae’n ddiddorol faint o amaethu drwy ddatblygiad, newid yn yr helaethu maint eu meysydd o bwnc wrthwynebwyr mwyaf croch y ffermydd gwynt yn hinsawdd, prinder d@r a galw am gnydau ynni cyfyngedig i draethu am bob agwedd o’r yr ardal hon sydd heb eu geni yma, ddim wedi i gymryd lle tanwydd ffosil. O’r diwedd mae amgylchedd a chadwraeth byd eang. byw yma’n hir neu erioed wedi dibynnu ar yr hyd yn oed ein llywodraeth wedi cymryd sylw Ymddengys fod coesau addas i wisgo siorts economi leol am eu hincymau a heb blant sy’n gyda’r Prif Weinidog yn cyhoeddi ymchwiliad yn fantais! debyg o fod yn byw yn yr ardal. Yngl~n â ffermydd i sicrwydd bwyd. Mae mympwyoldeb y rheolau a’r cynnydd gwynt efallai fod dyfyniad fy nhad o’i ddyddiau Eisoes cododd prisiau ~d, llaeth a chnydau yn nifer y neini prawf gyda’r cynlluniau yn y ffosydd yn ystod y Rhyfel Mawr yn berthnasol: ynni. Y gobaith yw y bydd prisiau cig oen, Organeg ac Amgylcheddol yn bryder. Mae “Gyda swyddog sy’n gwneud penderfyniad eidion, moch a dofednod yn codi hefyd cyn ‘na wrthdaro hurt sef gyda Organeg rheolir anghywir bydd llai o’i ddynion yn debyg o gael collwn ormod o’n cynhyrchwyr. Dylai hyn i chwyn fel ysgall a brwyn drwy’u torri’n aml eu lladd na dynion swyddog sy’n methu gwneud gyd gynnig cyfleuon i’r ffermwyr hynny a all dros y tymor i’w gwanhau a gwaherddir penderfyniad o gwbl!” oroesi hyd nes bydd y rhain yn codi. Ond cemegolion. Caniatâ Tir Gofal gemegolion bydd angen newid agwedd gan y llywodraeth, dethol ond gwaherddir torri cyn canol ambell gorff a rhai carfanau o’r cyhoedd os Gorffennaf i laswellt wedi ei led-wella a bydd problemau i gael eu datrys yn gyflym chanol Awst i lannau d@r. Fel hyn mae torri’n fel y gall ffermwyr fanteisio ar y cyfleon hyn. hollol aneffeithiol. Newidir llawer o hyn yn Agweddau Ymddengys fod rhai ym gyflym pan fydd bwyd yn mynd yn brin. meysydd cadwraeth bywyd gwyllt a’r Datrys y pynciau dan sylw neu amgylchedd sy’n gweld cynhyrchu bwyd fel wrthwynebu. Mae prinder o adnoddau ffosil gweithred sy bron yn ddrwg. Maent fel eu a’u heffeithiau niweidiol tebyg ar newid yr bod eisiau troi cefn gwlad i gyd yn fath o hinsawdd wedi dod ag ynni amgen i’r blaen. warchodfa natur ac amgueddfa wledig sy’n Cynigia hyn ambell gyfle i ffermwyr: - rheoli rhoi blaenoriaeth i’w hoff rywogaeth. Byddaf coetiroedd a thyfu cnydau ar gyfer tanwydd; yn mynd yn flin iawn wrth glywed cyflwynwyr cynhyrchu trydan yn breifat gyda thyrbinau rhaglenni’n gorffen araith lem am sut mae d@r a gwynt ac, i’r ychydig, gosod safleoedd ffermio wedi difrodi cefn gwlad gyda sylwadau i’r ffermydd gwynt mwy. Holltir y mudiad nawddoglyd am sut mae ffermwyr yn ‘good amgylcheddol mewn modd diddorol am hyn. chaps’ ac yn angenrheidiol i ofalu amdano. Mae un garfan sy’n frwd am bob math o ynni Dilynant hyn wrth ddweud y camarweinid glân i warchod yr amgylchedd rhag ei ddifa’n ffermwyr yn y gorffennol gan swyddogion drwg bellach. Mae’r llall yn gwrthwynebu pob

Windows gwirion !!! Paid â ‘meio i ! Ffônia Easy-PC

POST A SIOP LLWYDIARTH Os cewch broblem Gwasanaeth Symudol I Drwsio, Graham Stroud Easy-PC Diweddaru, Cynnal a Chyfle wni Afallon gyda’ch Offer Cyfrifiadurol. High Street KATH AC EIFION MORGAN cyfrifiadur Llanfyllin Ffôn: 07989 533162 POWYS yn gwerthu pob math o nwyddau, cysylltwch â... e-bost : [email protected] SY225AR Petrol a’r Plu