Gweithio gyda’n gilydd i gyflawni Tu hwnt i’r mwy Llwybr Tynnu Strategaeth Ddeng Mlynedd Glandwˆr Cymru

Glandwˆr Cymru Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu 1 Llun y clawr: Safle Treftadaeth y Byd Pontcysyllte a Chamlas Llangollen

Cysylltu â ni E: enquiries.@canalrivertrust.org.uk Glandwˆr Cymru - Yr Ymddiriedolaeth Camlesi ac Afonydd yng Nghymru Y Lanfa Gofilon Y Fenni Sir Fynwy NP7 9NY

/canalrivertrust @glandwrcymru

Ewch i’n hysbysfwrdd i gael y newyddion diweddaraf: Canalrivertrust.org.uk/GlandwrCymru

Cymryd rhan:

Gweithio gyda’n gilydd

i gyflawni mwy Hawlfraint © Glandwˆr r Cymru - Yr Ymddiried- olaeth Camlesi ac Afonydd yng Nghymru. 1 Glandwˆr Cymru Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu Rhif elusen 1146792. Mai 2014 Cynnwys

Croeso 3 Pwy ydym ni? 4 Yr Ymddiriedolaeth Camlesi ac Afonydd – Ein Blaenoriaethau Strategol 5 Dyfrffyrdd yng Nghymru 7 Dyfrffyrdd yng Nghymru – Rhan o Rwydwaith Ehangach 9 Dyfrffyrdd yng Nghymru – Ein Camlesi 11 Gweithio gyda’n Gilydd i Gyflawni Mwy – Ein Strategaeth Ddeng Mlynedd 13 Synergedd Polisi Cyhoeddus 14 Glandwˆr Cymru – Ein Blaenoriaethau Strategol 15 Cyflawni Mwy dros Gymru – Rhoi Blaenoriaethau ar Waith 19 Ein syniad – Camlas Mynwy ac Aberhonddu, Aberhonddu i Gasnewydd 21 Ein syniad - Safle Treftadaeth y Byd Dyfrbont a Chamlas Pontcysyllte 23 Ein syniad – Strategaeth Rheoli Cadwraeth Camlas Maldwyn 25 Gweithio gyda Phobl Cymru 27 Partneriaeth Cymru Gyfan 29

“Dyfrffyrdd bywiol i harddu ein byd ac i lonni’r enaid” Yr Ymddiriedolaeth Camlesi ac Afonydd, 2014

Glandwˆr Cymru Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu 2 Croeso

Yn sgil sefydlu’r Ymddiriedolaeth Camlesi ac Afonydd yn 2012, sef y drydedd elusen ar ddeg o ran maint yn y DU a’r fenter gymdeithasol fwyaf, mae gan Gymru gyfle i ddatblygu cysylltiad agosach â’i dyfrffyrdd. Mae sefydlu Glandwˆr Cymru - Yr Ymddiriedolaeth Camlesi ac Afonydd yng Nghymru, a Phartneriaeth Cymru Gyfan sy’n cynnwys aelodau o’r sectorau cyhoeddus a phreifat a’r trydydd sector, wedi ein galluogi i ystyried sut y gellir datblygu’r cysylltiadau hyn. Fel cadeirydd Glandwˆr Cymru, rwyf wedi mynd ati gyda’r aelodau i gyfarfod â’r gymdeithas ddinesig yng Nghymru yn ystod y broses o ddatblygu’r Strategaeth hon ar gyfer dyfrffyrdd Cymru.

Er nad yw’r dyfrffyrdd hyn yn cludo nwyddau mwyach, credwn y gallant barhau i wneud cyfraniad allweddol at fynd i’r afael â heriau a chyfleoedd y Gymru ôl-ddiwydiannol.

Ledled y DU, Ewrop a thu hwnt, mae dadeni’n digwydd i ddyfrffyrdd mewnol. Yng Nghymru, roedd dathliadau pen-blwydd 200 mlynedd Camlas Mynwy ac Aberhonddu yn sbardun i uno cymunedau ac awdurdodau lleol ar hyd y gamlas, ac enillwyd Gwobr Dadeni Dyfrffyrdd y DU yn sgil hynny.

Ni fydd potensial gwirioneddol ein dyfrffyrdd na’u parhad hirdymor yn cael eu sicrhau nes bod cymunedau ledled Cymru yn credu eu bod yn berthnasol i’w bywydau heddiw ac yfory. Mae’r strategaeth ddeng mlynedd hon yn rhoi enghreifftiau o sut y gallwn gyrraedd “Tu Hwnt i’r Llwybr Tynnu” i wella lles cymdeithasol, amgylcheddol ac economaidd y cymunedau hyn. Rydym yn buddsoddi yn y dyfodol, ac mae mwy a mwy o bobl yn dod yn rhan o weithgareddau’r Ymddiriedolaeth.

Bydd Glandwˆr Cymru yn ceisio ymgysylltu a chydweithio’n llawn â Llywodraeth Cymru a phobl Cymru er mwyn gwireddu’n gweledigaeth gyffredin, sef dyfodol iach, llewyrchus a chynaliadwy. Rydym yn buddsoddi yn nyrffrydd Cymru, ac mae mwy a mwy o bobl Cymru’n cymryd rhan yn ymarferol yn yr Ymddiriedolaeth drwy wirfoddoli mewn cymunedau ledled y wlad.

Gyda’ch cymorth chi, rydym yn credu y bydd dyfrffyrdd Cymru yn llefydd bywiog a chynaliadwy ymhen deng mlynedd, gan wneud cyfraniad allweddol at sicrhau lles cymunedau ledled Cymru.

Dr Mark Lang Cadeirydd, Glandwˆr Cymru

3 Glandwˆr Cymru Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu Pwy ydym ni?

Glandwˆr Cymru yw’r Ymddiriedolaeth Camlesi ac Afonydd yng Nghymru. Ni yw perchnogion a’r sawl sy’n gofalu am Gamlesi Llangollen, Maldwyn, Mynwy ac Aberhonddu ac Abertawe. Mae hyn yn cynnwys perchenogaeth lawn o un o’r tri Safle Treftadaeth y Byd yng Nghymru, Safle Treftadaeth y Byd Dyfrbont a Chamlas Pontcysyllte, a rhan o Safle Treftadaeth y Byd Tirwedd Ddiwydiannol Blaenafon.

Dyma’r tro cyntaf mewn trigain mlynedd i bob un o’r camlesi beidio â chael eu rheoli gan Lywodraeth y DU, ac mae hyn yn cynnig cyfleoedd heb eu hail i Gymru nid yn unig i sicrhau bod potensial ein dyfrffyrdd ein hunain yn cael ei wireddu’n llawn, ond hefyd er mwyn gwireddu potensial holl ddyfrffyrdd ac ardaloedd dwˆr Cymru.

Mae Glandwˆr Cymru yn cael ei gefnogi gan ein Partneriaeth Cymru Gyfan sy’n cynnwys gwirfoddolwyr o sefydliadau’r sectorau cyhoeddus a phreifat a’r trydydd sector gydag amrywiaeth o fuddiannau a sgiliau proffesiynol, cymunedol a rhai sy’n ymwneud â dyfrffyrdd. Ymysg y sgiliau hyn mae cynllunio strategol, ymgysylltu â’r gymuned, gwaith sector gwirfoddol, twristiaeth, busnes, iechyd ac addysg.

Rôl y bartneriaeth yw hyrwyddo gwerth cyfredol ein dyfrffyrdd a’u potensial i’r dyfodol i bobl a Llywodraeth Cymru. Mae’r Bartneriaeth yn gweithio ochr yn ochr ag Andrew Stumpf, Pennaeth Cymru a’i dîm. Gyda’n gilydd, rydym yn cyfuno dealltwriaeth, arbenigedd ac adnoddau, gyda brwdfrydedd i weld dyfrffyrdd yn gweddnewid llefydd ac yn cyfoethogi bywydau yng Nghymru fel y maent wedi’i wneud mewn mannau eraill.

Rydym yn gweithio’n agos gyda’n cydweithwyr yng Ngogledd Cymru a’r Gororau, De Cymru a’r Hafren a Phartneriaethau Amgueddfeydd ac Atyniadau yn ogystal â Chymdeithasau ac Ymddiriedolaethau Camlesi sydd wedi gwneud cymaint i gadw’n dyfrffyrdd yn fyw, ac sy’n parhau i wneud hynny. Rydym yn chwilio’n barhaus am gysylltiadau newydd a buddiol ac mae ein partneriaethau yn y trydydd sector a’r sectorau cyhoeddus a phreifat yn parhau i dyfu.

Darllenwch fwy am Aelodau ein Partneriaeth ar ddiwedd y ddogfen hon a gweld enghreifftiau o’n gwaith yn www.canalrivertrust.org.uk/ noticeboards/all-wales-waterways/whos-who

Mae’r cynllun hwn yn deillio o’n hymgynghoriad diweddar gyda rhanddeiliaid yng Nghymru, ac mae’r cynigion sydd ynddo yn adlewyrchu’r trafodaethau hynny.

Glandwˆr Cymru Beyond the Towpath 4 Yr Ymddiriedolaeth Camlesi ac Afonydd Ein Blaenoriaethau Strategol

Mae bron 50% o boblogaeth Cymru Mae’n rhaid i’r Ymddiriedolaeth newydd a Lloegr yn byw o fewn pum milltir ymgysylltu’n llawn a gweithio gydag i’n rhwydwaith o gamlesi, afonydd ymwelwyr, defnyddwyr, cymdogion, a llwybrau tynnu. partneriaid busnes ac awdurdodau lleol, yn cynnwys cynghorau plwyf, tref Mae’r rhwydwaith yn cael ei a chymuned os yw am wireddu gwir werthfawrogi gan filiynau botensial y cam-lesia a’r afonydd a o ymwelwyr, cymdogion a sicrhau eu bod yn goroesi am y tymor hir. chymunedau ond yn y gorffennol mae llawer o bobl wedi ei chael Ein blaenoriaeth yw ehangu apêl yn anodd bod yn rhan o’r gwaith o ein dyfrffyrdd heddiw a’u diogelu ar lywio eu dyfodol. Rydym yn bwriadu gyfer cenedlaethau’r dyfodol. Mae’r newid hynny. Ymddiriedolaeth wedi rhestru chwe blaenoriaeth strategol i geisio datgloi’r potensial hwn.

Dyfrffyrdd

Adnoddau Llefydd Mae dyfrffyrdd byw yn gweddnewid llefydd a chyfoethogi Adnoddau Sicrhau digon o adnoddau, bywydau. a’u rheoli’n effeithlon, ar gyfer Dylanwad Ffyniant cynaliadwyedd hirdymor y dyfrffyrdd sydd yng ngofal yr Ymddiriedolaeth. Pobl Dylanwad Bod yn bartner uchel ei barch ac yn warcheidwad yr ymddiriedir ynddo gyda dylanwad a chyfrifoldeb cynyddol.

Pobl Cyfoethogi bywydau pobl. Llefydd Darparu llefydd arbennig y mae pobl yn eu gwerthfawrogi, Dyfrffyrdd Diogelu a gwella hygyrchedd, amgylcheddau a llwybrau cynaliadwy. defnyddioldeb a gwytnwch ein hasedau a’u treftadaeth, i bobl eu defnyddio a’u Ffyniant Sicrhau manteision mwynhau, nawr ac yn y dyfodol. economaidd i gymunedau lleol a’r genedl.

5 Glandwˆr Cymru Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu …felly sut rydym yn gwneud hynny yng Nghymru?

Swyddogaeth Glandwˆr Cymru yw arwyddocâd rhyngwladol, ond hefyd cyflawni’r chwe blaenoriaeth strategol i’r gwaith blaengar sy’n digwydd hyn yng Nghymru er budd cymunedau yng Nghymru o ran creu Cymru, economi Cymru a’r dyfrffyrdd dyfodol cynaliadwy. eu hunain. Rydym am ysbrydoli pobl Cymru i gysylltu â’n camlesi a’n hafonydd drwy annog pobl sydd â diddordeb yn ein gwaith i gyfrannu ato, estyn allan i’r rhai nad ydynt wedi darganfod y trysor cenedlaethol hwn hyd yma a sicrhau diogelwch hirdymor ein camlesi drwy sicrhau eu bod yn rhan fwy canolog o fywyd cenedlaethol Cymru.

Mae gennym uchelgais ar gyfer Cymru sy’n gweddu, nid yn unig i dreftadaeth adeiledig, gymdeithasol a naturiol ein camlesi sydd o

“Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu. Gweithio gyda’n gilydd i greu dyfrffyrdd gyda’r gorau yn y byd i Gymru”

Gofal dynamig o ddyfrffyrdd o’r radd flaenaf sy’n sicrhau manteision pendant i Gymru ac yn sicrhau lles ei phobl.

Partneriaeth Dyfrffyrdd Cymru Gyfan

Glandwˆr Cymru Beyond the Towpath 6 Dyfrffyrdd yng Nghymru

Mae yna gysylltiad agos rhwng camlesi Cymru a’i threfi ôl-ddiwydiannol. Fodd bynnag, fel sy’n wir am rannau eraill o’r DU, mae gan y dyfrffyrdd sy’n eiddo i Glandwˆr Cymru ac yn cael eu rheoli ganddo, ynghyd â’r rhai sydd ym meddiant ac yn cael eu rheoli gan eraill, y potensial i wneud cyfraniad sylweddol at les Cymru. Mae hyn yn arbennig o wir am yr ardaloedd hynny sydd wedi dioddef waethaf yn economaidd ac yn gymdeithasol yn sgil dad-ddiwydiannu, sy’n rhannu’r un hanes â’r dyfrffyrdd.

Mae defnydd helaeth eisoes yn cael ei wneud o seilwaith camlesi Cymru, ac mae 96% o’r gweithgarwch hwn yn digwydd ar y llwybrau tynnu, sy’n hygyrch i bawb. Mae llwybrau tynnu yn wastad, sy’n golygu eu bod ymhlith y gofodau agored mwyaf hygyrch mewn ardaloedd trefol a gwledig. Maent hefyd yn ddelfrydol ar gyfer hyrwyddo teithio egnïol ac archwilio, a helpu pobl i ymdopi â straen. Mae eu cymysgedd unigryw o dreftadaeth adeiledig a naturiol, rhywfaint ohoni o arwyddocâd rhyngwladol, yn apelio’n fawr at dwristiaid hefyd.

Map Dyfrffyrdd Wrecsam Camlas Aberhonddu Camlas Mynwy Llangollen ac Aberhonddu Llangollen Wrecsam Crucywel Drfrffyrdd Ellesmere ^ Camlas Glandwr Mordwyadwy Aberhonddu Camlas Mynwy Glandw^ r Nid yw’n fordwyadwy Llangollen ^ ac Aberhonddu Llangollen Ddim yn rhan o Glandwr Croesoswalt Glynebwy Crucywel Blaenafon Drfrffyrdd Ellesmere Parc Cenediaethol Bannau Brycheiniog Merthyr Tudful Glandw^ r Mordwyadwy Parc Rhanbarthol y Cymoedd Camlas Abertawe ^ Pont-y-pŵl Glandwr Nid yw’n fordwyadwy AHNE ^ Ddim yn rhan o Glandwr Croesoswalt Safle Treftadaeth y Byd Glynebwy Camlas Castell-nedd Llain Glustogi Safle Treftadaeth y Byd Blaenafon Castell-nedd Cwmbrân Parc Cenediaethol Bannau Brycheiniog Abertawe Ardal Cymunedau yn Gyntaf Merthyr Tudful Parc Rhanbarthol y Cymoedd Camlas Abertawe Camlas Tennant Clawdd Offa Pont-y-pŵl Maesteg AHNE Amwythig ^ Safle Treftadaeth y Byd Llwybr Glandwr Camlas Castell-nedd Caerffili Casnewydd Rhwydwaith Beicio Cenediaethol Cwmbrân Llain Glustogi Safle Treftadaeth y Byd Abertawe Castell-nedd Y Trallwng Ardal Cymunedau yn Gyntaf Camlas Tennant Clawdd Offa Amwythig Maesteg Llwybr Glandw^ r Caerffili Casnewydd Camlas Rhwydwaith Beicio Cenediaethol Y Trallwng Maldwyn Caerdydd

Camlas Maldwyn Y DrenewyddCaerdydd

Y Drenewydd

Caersws Llyn Efyrnwy Croesoswallt Wrecsam Dinbych 8 mun 40 mun 10 mun 22 mun 50 mun

Llanidloes Yr Amwythig Kinnerley 26 Caer Lerpwl 23 mun 32 mun mun 37 mun 53 mun

7 Glandwˆr Cymru Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu Amseroedd i’r gamlas

Llanfair-ym-Muallt Crucywel Glynebwy Tredegar 30 mun 15 mun 10 mun 4 mun 15 mun 19 mun

Wrecsam

Camlas Aberhonddu Camlas Mynwy Llangollen ac Aberhonddu Llangollen Crucywel Drfrffyrdd Ellesmere Glandw^ r Mordwyadwy Glandw^ r Nid yw’n fordwyadwy Ddim yn rhan o Glandw^ r Croesoswalt Glynebwy Blaenafon Parc Cenediaethol Bannau Brycheiniog Camlas Abertawe Merthyr Tudful Parc Rhanbarthol y Cymoedd Pont-y-pŵl AHNE Safle Treftadaeth y Byd Camlas Castell-nedd Cwmbrân Llain Glustogi Safle Treftadaeth y Byd Abertawe Castell-nedd Ardal Cymunedau yn Gyntaf Camlas Tennant Clawdd Offa Amwythig Maesteg Llwybr Glandw^ r Caerffili Casnewydd Rhwydwaith Beicio Cenediaethol Y Trallwng

Camlas Maldwyn Caerdydd

Y Drenewydd

Abertyleri Bargoed Brynbuga Pontypridd Y Fenni 23 mun 19 mun 14 mun 30 mun 6 mun

Caerffili Trefynwy 20 mun 28 mun

Glandwˆr Cymru Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu 8 Dyfrffyrdd yng Nghymru Rhan o Rwydwaith Ehangach

Mae dyfrffyrdd Cymru yn denu nifer sylweddol o ymwelwyr, ac mae 13% o gychwyr ar eu gwyliau ac eraill sy’n teithio i weld Safle Treftadaeth y Byd Dyfrbont a Chamlas Pontcysyllte yn ymwelwyr rhyngwladol. Er bod y rhwydwaith pan- Ewropeaidd o gamlesi yn unigryw i Ewrop, nid yw natur amlswyddogaethol y camlesi wedi’i chydnabod eto ar lefel polisi Ewropeaidd. Mae consortiwm newydd o awdurdodau dyfrffyrdd a dinasoedd, a sefydlwyd gan sawl sefydliad yn cynnwys Glandwˆr Cymru, yn gweithio i sicrhau bod llunwyr polisi yn cydnabod manteision ehangach y rhwydwaith hwn.

Mae’r syniadau a’r cynigion yn y Prosbectws hwn yn seiliedig ar gyfoeth o brofiad sy’n deillio o werthuso effaith adfer 200 milltir o ddyfrffyrdd, cyn ac ar ôl y gwaith, a gwelliant a datblygiad sylweddol 2,000 o filltiroedd o ddyfrffyrdd dros y pymtheg mlynedd diwethaf. Mae ein syniadau wedi’u llywio gan enghreifftiau o waith rhagorol a gwblhawyd yng Nghymru a rhannau eraill o’r DU, ac maent bellach yn cael eu datblygu gyda chymorth partneriaeth ymchwil strategol â Phrifysgol Caerdydd, er mwyn sicrhau’r manteision cymdeithasol, economaidd ac amgylcheddol mwyaf posibl.

9 Glandwˆr Cymru BeyondBremerhaven, the Towpath Northern Germany – Interreg 4B North Sea Region project Waterways for Growth Ein Dyfrffyrdd

Dyfr yrdd yr Ymddiriedolaeth Camlas Llangollen Camlas Maldwyn Camlas Mynwy ac Aberhonddu Camlas Abertawe Dyfrffyrdd eraill yr Ymddiriedolaeth

Dyfr yrdd nad ydynt yn gysylltiedig â’r Ymddiriedolaeth

Twnel Mordwyadwy: Salford n Standedge Quays Mordwyaeth Afon Avon Lerpwl Mordwyaeth Afon Gwy Manceinio Runcorn Ddim yn fordwyadwy: h Camlas Castell-nedd a Tennant Marple Lifft Cychod Bugswort Cangen Crymlyn Amgueddfa Genedlaethol Dyfr yrdd Anderton Basin Ellesmere Port Macclesfield Caer

Porth i’r Arfordir h Congleton

Kidsgrove Northwic Ffin Cymru/Lloegr Middlewich Stoke on

Llangollen on Burton Trent Trent

Llangolle Nantwich

Market n Drayton Amwythig Stafford Pontcysyllte Tamworth Traphont ddŵAqueductr Froncysyllte Ellesmere Wolverhampton Stourbridge CroesoswalltNewtown Kidderminster Birmingham Y Drenewydd Stourport on Severn h Stratford upon Bromsgrove

Droitwic Sp a Avon

Worcester

Henffordd Aberhonddu

Brecon Caerloyw d n Amgueddfa Dyfr yrdd Cricklade

Cwmbrâ Stroud Sharpness Castell-ned Cwmbran Swindon Neath

Swansea Newport Abertawe Casnewydd n m y f Avon Bryste Cardif Pewsey Bradford Melksha Newbur Caerfaddo upon Bridgwater

Caerdydd Taunton

Glandwˆr Cymru Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu 10 Camlas Maldwyn: Er nad yw hi’n bosibl mordwyo’r gamlas ar ei hyd eto, mae’r 56km o Gamlas Maldwyn yn cael defnydd da gan gerddwyr, beicwyr a phadlwyr, yn arbennig yn ystod y Triathlon blynyddol. Mae’r gamlas yn syfrdanol o hardd gyda threftadaeth adeiledig a naturiol o safon uchel iawn a phrin ar ochr Cymru a Lloegr o’r gamlas. Caiff ei phlanhigion dyfrol prin eu cydnabod gan ei dynodiad fel Ardal Cadwraeth Arbennig yng Nghymru; mae ganddi’r boblogaeth fwyaf ac ehangaf o lyriad-y-dwˆr arnofiol ym Mhrydain a 90% o boblogaeth y DU o ddyfrllys camleswellt. Mae’r gwaith o adfer y gamlas, y mae gwirfoddolwyr wedi bod wrthi’n ddiflino arno am dros 40 mlynedd, wedi cael ei reoli gan Strategaeth Rheoli Cadwraeth arloesol ers 2005, strategaeth a lofnodwyd gan yr holl bartneriaid. Yn gyfochrog â hyn, trwy weithio mewn partneriaeth rydym wedi gallu gwella mynediad; mae’r llwybr tynnu rhwng y Drenewydd a’r Trallwng wedi’i gwblhau ac rydym wedi bod yn gweithio tuag at ganolfan dwˆr gwastad genedlaethol yn gyda Canwˆ Cymru.

Camlas Abertawe Adeiladwyd i gyflenwi’r diwydiant yng Nghwm Tawe, ac mae’n rhan o’r rhwydwaith o gamlesi gyda Chamlesi Castell-nedd a Thennant. Caiff ei defnyddio at ddibenion hamdden a phleser erbyn hyn, yn enwedig y darn sy’n addas i gychod rhwng Clydach a Phontardawe ac yng nghyffiniau Parc Coed Gwilym, Clydach. Mae diwydiant yn dal i gael ei wasanaethu mewn un ffordd: drwy ddwˆr sy’n cael ei gyflenwi ar hyd y gamlas. Mae Cymdeithas Camlas Abertawe yn gweithio’n galed i ddiogelu, cynnal ac adfer y gamlas, i gysylltu’r parc â thref Clydach i ddechrau ac i ddod â bywyd i’w dyfroedd drwy logi canwˆs a gweithgareddau eraill.

11 Glandwˆr Cymru Beyond the Towpath Camlas Llangollen: Mae’r holl ddarn o’r gamlas sydd yng Nghymru yn rhan o Safle Treftadaeth y Byd Dyfrbont a Chamlas Pontcysyllte, sy’n ymestyn i Swydd Amwythig. Dyma’r unig Safle Treftadaeth y Byd sy’n gamlas yn y DU a’r unig un sy’n eiddo’n gyfan gwbl i Glandwˆr Cymru. O ganlyniad, mae ganddi le unigryw yn ein cynlluniau. Mae dalgylch y safle yn rhyngwladol, yn denu ymwelwyr o bob cwr o’r byd – 8,500 yr wythnos i Drefor yn unig ar amser prysura’r haf. Dyma’r gamlas brysuraf i gychod yn y DU hefyd ac er gwaethaf ei hyd treulir 60,000 o nosweithiau gwely ar y gamlas bob blwyddyn. Mae’r llwybr tynnu, sy’n cynnwys rhan o lwybr Clawdd Offa, ar draws 11 milltir Safle Treftadaeth y Byd yn boblogaidd gyda cherddwyr a beicwyr sy’n cael eu denu gan y dirwedd hardd sydd wedi cael ei gwerthfawrogi am 200 mlynedd, gan sicrhau statws Ardal o Harddwch Naturiol Arbennig i’r safle. Ein nod yw gweld Safle Treftadaeth y Byd yn dod yn borth ymwelwyr i’r Gogledd-ddwyrain a dyfrffyrdd Prydain.

Camlas Maldwyn ac Aberhonddu: Cafodd y gamlas ei dewis fel yr atyniad mwyaf poblogaidd gan ymwelwyr i Barc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog yn 2013, ac mae’n cynnwys darn 35 milltir sy’n addas i gychod rhwng o Aberhonddu a Phont- y-pwˆl, a darn 17 milltir arall sy’n cael ei adfer rhwng Pont-y-pwˆl a Chasnewydd ac i Gwmcarn (Cangen Crymlyn). Ein nod yw cysylltu Parc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog, Safle Treftadaeth y Byd Tirwedd Diwydiannol Blaenafon, y mae’r gamlas yn rhan ohono, gyda’r arfordir yng Nghasnewydd (Crindai) unwaith eto, gan fynd trwy ganol y clystyrau Cymunedau yn Gyntaf a helpu i’w trawsnewid. Gyda’r gamlas i fyny yn uchel uwchben yr Afon Wysg, mae’r llwybr tynnu, sy’n rhan o Daith Taf, yn lle gwych i archwilio’r ardal wrth eich pwysau.

Glandwˆr Cymru Beyond the Towpath 12 Gweithio gyda’n gilydd i gyflawni mwy Ein Strategaeth Ddeng Mlynedd

Gweithio gyda Llywodraeth Cymru

Mae Glandwˆr Cymru yn awyddus i sefydlu perthynas agosach â Llywodraeth Cymru, Cynulliad Cenedlaethol Cymru a llywodraethu ehangach yng Nghymru. Mae’n strategaeth ar gyfer y deng mlynedd nesaf yn dangos y meysydd allweddol lle rydym yn credu y gallwn helpu i wella lles Cymru. Mae ein gweledigaeth yn berthnasol i’r Rhaglen Lywodraethu bresennol ac i’r uchelgais fwy hirdymor a fynegwyd yng Nghymru. Wrth galon ein gweledigaeth y mae ymrwymiad i gynorthwyo gyda lles cymdeithasol, economaidd ac amgylcheddol Cymru. Gallwn gynnig cymorth i Lywodraeth Cymru mewn tri maes penodol:

Asedau – diogelu a gwella’r dreftadaeth adeiledig, naturiol a chymdeithasol. Gweithgarwch – cynyddu ac ehangu’r defnydd o’r asedau hyn a’u defnyddio fel sbardun. Cyngor – defnyddio’n profiad i helpu i ddatblygu dyfrffyrdd nad ydynt yn perthyn i’r Ymddiriedolaeth.

Mae’r ddelwedd gyffredin o ddyfrffyrdd dros y blynyddoedd diwethaf wedi canolbwyntio ar gychod a theithio mewn cychod camlas, ac er bod y gweithgareddau hyn yn parhau i fod yn elfen allweddol o sicrhau bod ein dyfrffyrdd yn llefydd ffyniannus ac arbennig, nid cynyddu’r defnydd o gychod yw’r unig ganlyniad rydym am ei sicrhau. Mae 96% o’r defnydd o’n dyfrffyrdd yn digwydd ar y llwybrau tynnu yn hytrach nag ar y dwˆr, a’r gweithgarwch ar y tir ac effaith y dyfrffyrdd ar yr ardaloedd cyfagos sy’n gallu gwneud y cyfraniad mwyaf at gynyddu ein cyfraniad at les. Nod y prosbectws hwn yw sicrhau bod y dyfrffyrdd yn rhan o’r cyd-destun polisi ehangach hwn.

13 Glandwˆr Cymru Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu Synergedd Polisi Cyhoeddus

Mae dyfrffyrdd Cymru’n cyflawni canlyniadau mewn sawl maes polisi cyhoeddus eisoes. Gwyddom o brofiad mewn llefydd eraill eu bod yn gallu cyflawni llawer mwy yn ogystal â sicrhau canlyniadau mewn amrywiaeth o feysydd polisi yr un pryd. Dro ar ôl tro, dangoswyd eu bod yn gallu ysgogi cydweithio ac annog partneriaid i weithio gyda’i gilydd tuag at nod cyffredin, boed y partneriaid hynny’n gweithredu ar lefel gymunedol, ranbarthol neu genedlaethol, neu yn wir ar lefel drawswladol. canion Pol Cefnogaeth i’r economi ac i m fusnesau is Gwella sgiliau Cymraeg ar d i A gyfer cyflogaeth :

Gwella’n seilwaith

Creu economi carbon isel a chynaliadw

Helpu pawb i gyflawni eu potensial, lleihau y anghydraddoldeb a gwella lles feithiol economaidd a chymdeithaso feithlon

Annog mwy o gyfranogia l ynonellau ynni ff treftadaeth a chwaraeon ac yn ef

Ehangu mynediad i ddiwylliant, Defnyddio Cyfrannu tuag at bynciau Cyfnod Twf a Swy adnewyddadwy yn ef Allweddol 2 a STEM Cynaliad

l Creu mannau cynaliadwy i bob

Cymru wy ddi Gwarchod ecosystemau iach Addysg Byw o fewn cyfyngiadau Diwylliant a ar newid hinsawdd Threftadaeth amgylcheddol a gweithredu edd Atal afiechyd wy Amgylchedd a Chynaliad Gwella gwasanaethaugymunedau cyhoeddus gwledig i Dyfrffyrdd Sicrhau bod gan gymunedau Iechyd Cymunedau gwledig fynediad i fand eang yng Gwledig cyflymach a gwasanaethau Nghymru digidol newydd

Lleihau anghydraddoldebau Economi wledig sy’n iechyd Tr ffynnu Cy echu chanlyniadau addysg plant, pobl ifanc a trefi Cymru Tlodi draddoldeb Car theuluoedd sy’n byw mewn tlodi Gwella iechyd a Gwella sgiliau pobl ifanc a

Cymunedau Mwy Diogel i Mynd i’r afael â diweithdra a Cynyddu cyflenwad a dewis Bawb gan bobl o wahanol gefndiroedd chynyddu incwm cartrefi theuluoedd economaiddSicrhau gymdeithasol mwy o gyfranogiad ac

Hyrwyddo cydraddoldeb o ran

ethnig, grwpiau oedran a cyfleoedd a mynd i’r afael â

Gwella ansawdd

gwahaniaethu galluoedd

Lleihau lefel troseddau ac ofn troseddau

Cy Lleihau ac atal troseddau ieuenctid u fra mr nnu at Les Cy

Glandwˆr Cymru Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu 14 Ein Blaenoriaethau Strategol

Ymwelwyr Domestig ac o Dramor

l Cwmnïau Bach a Chanolig C nu ym yn f un Hamdden ar Gychod F Ddigido Prydain e n Diwydiant d ’ a y Cludo Nwyddau ar y Dŵr Throsglwyddo Dŵr u s Ansawdd d Economi W T d C u wristiaet a Hyfforddiant a Sgiliau y

l n Cyflenwi a d Gwasanaeth Iechyd Naturio erdd h Coridorau Bywyd Gwyllt l e Diwydiant Morol Cynnig Lle o a Seilwaith Gwyrd n l Treftadaeth i Lleihau Perygl Llifogyd a u Telathreb Hafanau Dioge d

m Cyrchfannauu Teithio w y Twf – Cynaliadwyedd Llefydd o Safon Fyd-eang Cynlluniau Ynni Dŵr Hunaniaeth Leol a Rhanbarthol y C Gweithio – Dyfrffyrdd Draenio Tir Gyda’n i Gymru Trafnidiaeth Gynaliadwy Delwedd a brandio Gilydd u Ecoleg a Bioamrywiaet O Fudd-dâl i Waith Balchder Bro Awyru Adeilada Awyru T h Adfywio Lles Tir y Cyhoedd refol Cynhesu ac r Ffynhonnell Dirnadaet

Canolbwynt Busnesauar gyfer Cyfagos Ymwelwy Ynni Adnewyddadwy Lleoliad Datblygu Cymunedau – h Tu Hwnt i’r Economi n Llwybr Tynnu Ymgysylltiad Ieuenctid l Hapusrwyd Poblogaeth sy’n Heneiddio Mynediad i Fannau Defnydd Hamdde Cynhwysiant Cymdeithasol Byw ar y Dŵr Iechyd a Lles Meddylio Gwneud Iawn â’r Gymune Gwirfoddol d

n Cyfleuster Lleo forol Amddifadedd Addysg

i Campfeydd Glas Chwaraeo Agored

Mynd i’r Afael ag l

Iechyd a Lles Corf

d Cy Ymddygiad Gwrthgymdeithasol mu ch nedau Iacha

15 Glandwˆr Cymru Beyond the Towpath Ein Blaenoriaethau Strategol

Er mwyn cyflawni ein cenhadaeth i gyfrannu’n llawn at les Cymru, byddwn yn ceisio cyflawni tri amcan strategol cyffredinol.

Cymunedau – Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu

Ehangu effaith dyfrffyrdd Cymru y tu hwnt i’r llwybr tynnu er mwyn sicrhau eu bod yn cyflawni mwy ar gyfer Cymru a’i phobl, yn awr ac yn y dyfodol drwy:

• Gysylltu pobl, llefydd, cyfleusterau a gwasanaethau, a chyfleoedd ym meysydd iechyd, addysg, sgiliau, chwaraeon a hamdden, cyflogadwyedd ac ati.

• Gwella sefyllfa economaidd, iechyd, perfformiad cymdeithasol a lles coridorau dyfrffyrdd yn eu cyfanrwydd a’r cymunedau a wasanaethant.

• Sicrhau bod dyfrffyrdd yn rhan o’r seilwaith trafnidiaeth, twristiaeth a gwyrdd cynaliadwy strategol a lleol.

• Ysgogi a hwyluso’r gwaith o adfer a datblygu coridorau dyfrffyrdd a’u cyffiniau er budd cymunedau lleol, busnesau a’r Ymddiriedolaeth.

• Codi dyheadau cymunedau’r glannau drwy ddefnyddio camlesi i ddatblygu sgiliau, addysg, gwirfoddoli a mabwysiadu.

Glandwˆr Cymru Beyond the Towpath 16 Ein Blaenoriaethau Strategol

Twf – Gweithio gyda’n Gilydd

Gweithio gyda’n gilydd i alluogi dyfrffyrdd i gyflawni mwy dros Gymru a’i phobl, yn awr ac yn y dyfodol:

• Datgloi cyfraniad a gwerth posibl dyfrffyrdd Cymru at “ddarpariaeth Llywodraeth gydgysylltiedig”, y canlyniadau cenedlaethol strategol a Chymdeithas Ddinesig Cymru.

• Cefnogi’r gwaith o adfer camlesi er mwyn ysgogi cydweithio, newid syniadau pobl a chynyddu hyder cymunedau.

• Dod yn bartner strategol gwerthfawr drwy bresenoldeb lleol cryf ac ymrwymiad hirdymor i gefnogi cymunedau a chymdogaethau’r glannau yng Nghymru.

• Dod yn bartner darpariaeth o ddewis sy’n rhoi gwerth am arian ac yn creu manteision economaidd, cymdeithasol ac amgylcheddol mesuradwy ar gyfer pobl Cymru.

• Dod yn warcheidwad dyfrffyrdd cynaliadwy ac iach sy’n ennyn cryn barch ac ymddiriedaeth, gan gefnogi hunaniaeth ddiwylliannol, iaith a threftadaeth Cymru.

17 Glandwˆr Cymru Beyond the Towpath Ein Blaenoriaethau Strategol

Cynaliadwyedd – Dyfrffyrdd ar gyfer Cymru

Sicrhau bod Dyfrffyrdd Cymru yn datblygu’n lleoedd gyda’r gorau yn y byd sy’n hygyrch, sy’n cael eu gwerthfawrogi ac sy’n cyflawni mwy dros Gymru a’i phobl yn awr ac yn y dyfodol:

• Rheoli adnoddau dwˆr yn gynaliadwy er budd cenedlaethau’r presennol a’r dyfodol.

• Amgylcheddau ffyniannus, deniadol a hygyrch sy’n gwella iechyd a lles, yn creu twf ac adfywio economaidd, yn denu buddsoddiad ac yn cefnogi arloesedd.

• Yn cael eu cydnabod a’u gwerthfawrogi’n llawn gan lunwyr polisi a phenderfynwyr fel thema bolisi drawsbynciol sy’n cynnig gwelliannau sylweddol o ran lles a chadernid cymdeithasol, economaidd, amgylcheddol a diwylliannol Cymru a’i phobl.

• Yn cael eu gwerthfawrogi a’u mwynhau gan bobl sy’n byw, yn gweithio neu’n ymweld â Chymru, a chael eu gwarchod gan bobl leol a’u gwerthfawrogi fel rhan hanfodol o seilwaith, hunaniaeth ddiwylliannol a threftadaeth y genedl.

• Helpu i warchod a gwella amgylchedd naturiol Cymru.

Ma e Cr d oeso yfrffy Cym rdd m ru, C ewn anŵ C ol yn ymr datb u a C lygu yfoe fel y th N prif atur leolia iol C d dŵ ymru r gw yn r astad hann i de u ei uluo n hu edd chel sy’n gais pa i we dlo y ld e ng N in ghym ru.

Glandwˆr Cymru Beyond the Towpath 18 Cyflawni mwy dros Gymru Rhoi Blaenoriaethau ar Waith

Gall dyfrffyrdd fod yn drawsffurfiol: gallant godi dyheadau, cynyddu hyder a gwella iechyd cymunedol; gallant helpu i ddenu mewnfuddsoddiad a chreu swyddi; gallant gynyddu cadernid economaidd drwy dwristiaeth; a gallant warchod a chynyddu gwerthfawrogiad o’r dreftadaeth ddiwylliannol, adeiledig a naturiol. Mae ein syniadau yn yr astudiaethau achos sy’n dilyn yn dangos sut y gallai dyfrffyrdd gyflawni mwy dros Gymru a chyfrannu at y nodau polisi cenedlaethol cyfredol i wella lles Cymru.

Fel elusen, ni allwn wireddu ein gweledigaeth uchelgeisiol heb gymorth, a dim ond wrth weithio mewn partneriaeth â phobl a Llywodraeth Cymru y gallwn ddenu’r wybodaeth a’r buddsoddiad o ran amser ac arian sydd eu hangen i wireddu ein gweledigaeth a sicrhau bod y dyfrffyrdd yn dod yn rhan ganolog o fywyd Cymru.

Bydd ein syniadau’n dilyn y tair thema; cymunedau, twf a chynaliadwyedd.

Cymunedau Twf Cynaliadwyedd Tu hwnt i’r Llwybr Gweithio gyda’n Dyfrffyrdd ar Tynnu Gilydd gyfer Cymru

Mae’r tri syniad trawsbynciol i’w gweld ar y tudalennau nesaf:

• Camlas Mynwy ac Aberhonddu mewn cyd-destun Dinas-ranbarth; • Dyfrbont a Chamlas Pontcysyllte fel Porth i Ogledd-ddwyrain Cymru; • Camlas Maldwyn fel enghraifft o ddatblygu cynaliadwy. Ewch i’n gwefan www.canalrivertrust.org.uk/about-us/enterprise/enterprise-in-wales i weld astudiaethau achos eraill

19 Glandwˆr Cymru Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu Basn a Theatr Aberhonddu a adeiladwyd ym 1996. Un o’r lleoliadau hardd niferus ar hyd Camlas Mynwy ac Aberhonddu, a ddewiswyd fel yr atyniad mwyaf poblogaidd gan ymwelwyr i Barc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog yn 2013.

Glandwˆr Cymru Beyond the Towpath 20 Ein Syniad Camlas Mynwy ac Aberhonddu – Aberhonddu i Gasnewydd

Mae Camlas Mynwy ac Aberhonddu yn cynnwys darn 35 milltir sy’n addas i gychod rhwng Aberhonddu a Phont-y-pwˆl a darn 17 milltir arall sy’n cael ei adfer rhwng Pont-y-pwˆl a Chasnewydd ac i Gwmcarn (Cangen Crymlyn). Mae’r gamlas yn cysylltu’r arfordir, Parc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog, Safle Treftadaeth y Byd Blaenafon ac yn llifo drwy glystyrau Cymunedau yn Gyntaf.

Credwn y gall y gamlas fod yn sbardun ar gyfer cydweithio ac adfer economïau a chymunedau lleol yn Rhanbarth Dinas Caerdydd a thu hwnt.

Cynhaliwyd dathliadau deucanmlwyddiant y Gamlas yn 2012, ac aeth 88 o bartneriaid ati i drefnu 65 o ddigwyddiadau yn ystod y flwyddyn a oedd yn ymgysylltu â chymunedau o un pen i’r gamlas i’r llall. Dangosodd sut y gallai’r chwe awdurdod lleol weithio gyda’i gilydd tuag at nod cyffredin. Mae Cais Lleoedd Llewyrchus Llawn Addewid Ardal Anheddiad De Torfaen wedi dangos sut y gallai lefel o gydweithredu, a’r gamlas, gael eu defnyddio i ysgogi twf a buddsoddiad economaidd sylweddol a chysylltu cymunedau difreintiedig ag ardaloedd sy’n cynnig cyfleoedd. Cynnig Bydd adfer y darn na ellir ei fordwyo ac ail-leinio’r darnau bregus sy’n addas i gychod gan sicrhau cyflenwad dwˆr cynaliadwy i’r Gamlas gyfan dros ddeng mlynedd yn darparu: stiwdio fyw i ddatblygu capasiti, sgiliau ac addysg mawr eu hangen y tu allan i’r ystafell ddosbarth; newid syniadau pobl am yr ardal; ychwanegu ysgogiad at fewnfuddsoddiad a’r busnesau a’r cymunedau ar hyd y gamlas; gwella a chysylltu cynefinoedd; annog pobl i gydweithio drwy gynlluniau gwirfoddoli a mabwysiadu cymunedol a chreu’r ymdeimlad o berchenogaeth sydd ei angen ar y Gamlas ar gyfer ei hiechyd hirdymor. Byddai parthau camlas yn cael eu creu yn y Crindai a Chwmbrân i ategu’r un sydd yn Aberhonddu eisoes. Byddai Goetre yn cael ei ddatblygu yn ganolbwynt ar gyfer y De a’r Cymoedd.

Mae partneriaeth wedi’i sefydlu rhwng pob un o’r awdurdodau lleol, y cyrff cyhoeddus a’r sefydliadau trydydd sector yng nghoridor y Gamlas. Mae cyllidwyr trydydd parti pwysig, gan gynnwys Ewrop a Chronfa Dreftadaeth y Loteri, eisoes wedi cefnogi cynlluniau ar y Gamlas, gan gynnwys y gwaith gwerth £1.5 miliwn i adfer lociau T Coch. Mae gwirfoddolwyr a chontractwyr eisoes wedi dechrau gweithio ar ddarnau gwahanol o’r gamlas, ond mae angen rhaglen waith i ennyn hyder busnesau a llwybrau hyfforddi.

21 Glandwˆr Cymru Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu Gweithio mewn partneriaeth ag APCBB o dan brosiect Collabor8 Ewrop Allbynnau a Chanlyniadau: Twf a Swyddi Mewnfuddsoddiad mewn tai a swyddi; gwelliannau iechyd Cynaliadwy wrth i bobl ddefnyddio’r llwybrau tynnu lleol i feicio a cherdded; cyfleoedd gwaith, hyfforddiant ac addysg yn ystod y gwaith; busnesau newydd yn cael eu sefydlu ar ôl y gwaith; Addysg band eang ar y llwybrau tynnu; trosglwyddo dwˆr o’r Afon Wysg i Gasnewydd. Iechyd Cost Cartrefi Byddai’n costio £20 miliwn i sicrhau cadernid y gamlas rhwng Pont-y-pwˆl ac Aberhonddu, a gallai Glandwˆr Cymru Cymunedau ysgwyddo 50% o’r gost dros ddeng mlynedd. Byddai’n costio Diogelach i Bawb £45 miliwn i adfer y Gamlas rhwng Pont-y-pwˆl a Chasnewydd, gan gynnwys basnau yn y Crindai a Chwmbrân a’r gwaith o adfer 14 loc. Byddai ychwanegu Cangen Crymlyn Cydraddoldeb yn costio £4 miliwn arall. Mae hyn i gyd yn dibynnu ar gyflenwad dwˆr dibynadwy ac yn amodol ar gynllun manwl. Trechu Tlodi

Cymunedau Dangos bod y Strategaeth Gwledig yn Cydweddu â Pholisi Diwylliant a Cyhoeddus Cymru Threftadaeth Cymru Twf a Swyddi Cynaliadwy, Iechyd, Tai, Trechu Tlodi, Diwylliant a Threftadaeth Cymru, Dysgu Gydol Oes, Dysgu Gydol Oes Cymunedau Diogelach i bawb.

Cymunedau Twf Cynaliadwyedd Tu hwnt i’r Llwybr Gweithio gyda’n Dyfrffyrdd ar Tynnu Gilydd gyfer Cymru

Glandwˆr Cymru Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu 22 Ein Syniad Safle Treftadaeth y Byd Dyfrbont a Chamlas Pontcysyllte

Hon yw’r unig gamlas yn y DU sydd wedi’i dynodi’n Safle Treftadaeth y Byd, hynny oherwydd nodweddion peirianneg gwych y gamlas. Mae Glandwˆr Cymru wedi ymrwymo i gynnal y safle anhygoel hwn i safonau uchel, a sicrhau bod yr Ymddiriedolaeth a Chymru yn cael y budd mwyaf o’r safle.

Mae mwy o gychod yn defnyddio Camlas Llangollen nag unrhyw gamlas arall yn y DU. Mae 60,000 o nosweithiau gwely yn cael eu treulio ar gychod yng Nghymru, ac mae hyd at 8,500 o ymwelwyr yn ymweld â Threfor bob wythnos. Fodd bynnag, mae ymwelwyr yn gwario traean o’r hyn sy’n cael ei wario gan ymwelwyr â dyfrffyrdd Cymru a Lloegr ar gyfartaledd, a dim ond yn aros ar y safle am hanner yr amser â’r rhai sy’n ymweld â chyrchfannau lleol tebyg. Er bod llawer wedi’i gyflawni, er gwaethaf cyllid Menter Treftadaeth Treflun Cefn Mawr a chyllid y Cynllun Datblygu Gwledig a wariwyd ar y safle, nid yw cymunedau lleol wedi cael budd o hyn hyd yma nac wedi ymateb i’r potensial.

Mae gan Langollen, Trefor a’r Waun ddalgylch o 6.2 miliwn o bobl o fewn 90 munud, ac maent o fewn cyrraedd hwylus i Lerpwl a Gogledd-orllewin a Chanolbarth Lloegr. Mae’r safle yn denu llawer iawn o ymwelwyr o dramor eisoes, sef 13% o’r cyfanswm.

Mae partneriaeth o gyrff statudol ac awdurdodau lleol wedi’i sefydlu eisoes ledled y Safle Treftadaeth y Byd a’r Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol. Ar ôl ei sefydlu, ffurfiodd cymunedau’r Safle Treftadaeth y Byd sefydliad “cyfeillion”, “Aqueducks”, sy’n gwneud gwaith gwirfoddol, yn codi arian ac yn cynnal digwyddiadau. Mae tîm brwdfrydig o ddinasyddion o’r Waun wedi sefydlu Caffi Wylfa a llety busnes Glyn Wylfa. Cynnig

Ein hamcan yw darparu cyfleusterau i ymwelwyr sy’n gweddu i Safle Treftadaeth y Byd yn y tair prif ganolfan, sef y Waun, Trefor a Llangollen. Bydd pob un yn cynnwys dehongliad amlieithog, siop a gwasanaeth arlwyo er mwyn hyrwyddo symudiad a gwariant ymwelwyr ar hyd y coridor cyfan a thu hwnt. Byddai’r brif ganolfan i ymwelwyr yn Nhrefor. Bydd y gwaith o ddarparu arwyddion ffyrdd ac arwyddion i gerddwyr, maes parcio a byrddau dehongli ar hyd y safle, ynghyd â symudiad ymwelwyr ar hyd y gamlas, y llwybr tynnu, y rhwydwaith ffyrdd a thrafnidiaeth gyhoeddus yn galluogi’r safle un filltir ar ddeg i ymdopi â chynnydd mawr yn nifer yr ymwelwyr a chreu manteision economaidd sylweddol a chynaliadwy.

Byddai’r economi ymwelwyr yn helpu cymunedau lleol yn hytrach na bod yn anghyfleustra iddynt, gan helpu i adfer y ffyniant a gollwyd yn sgil colli swyddi gweithgynhyrchu. Byddai datblygu nwyddau o ansawdd yn cynyddu elw busnesau cyfredol hefyd ac yn darparu marchnad ar gyfer nwyddau, cynnyrch a gwasanaethau lleol.

23 Glandwˆr Cymru Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu Allbynnau a Chanlyniadau: Drwy hyrwyddo’r safle, byddwn yn ceisio cynyddu nifer yr Twf a Swyddi ymwelwyr / cyfnodau aros / gwariant lleol; llwybrau cerdded, Cynaliadwy beicio a phadlo; busnesau a chynhyrchion twristiaeth newydd; sgiliau a chymwysterau; gwella dehongli, deilliannau dysgu a lefelau cyrhaeddiad addysg; a bodloni ymrwymiadau Addysg WHS UNESCO. Cost Iechyd Mewn partneriaeth ag eraill rydym wedi buddsoddi dros Cartrefi £1 miliwn i wella’r llwybrau tynnu ledled y safle ac yn parhau i wella hygyrchedd, er enghraifft ym Mhont Postle yn 2014. Mae yna fwlch ariannu o £20 miliwn ar gyfer y porth pwrpasol yn Cymunedau Diogelach i Bawb Nhrefor sy’n cynnwys basn newydd ar gyfer cychod sy’n ymweld a chychod i’w llogi, canolfan ymwelwyr, maes parcio a chyfleusterau eraill a’r gwaith o adfer adran gyntaf Camlas Plas Kynaston. Felly, Cydraddoldeb dros gyfnod y cynllun hwn byddwn yn gweithio gyda phartneriaid cyfredol ac yn chwilio am bartneriaid newydd i wella profiad ymwelwyr ar y tir a reolir gennym yn cynnwys gwell dewis o fwyd a Trechu Tlodi diod, byrddau dehongli, “pethau i’w gwneud” a mynediad gwell ar draws y basn, a fydd yn costio tua £1 miliwn mae’n debyg. Cymunedau Gwledig Dangos bod y Strategaeth Diwylliant a yn Cydweddu â Pholisi Threftadaeth Cymru Cyhoeddus Cymru Dysgu Gydol Oes Twf a Swyddi Cynaliadwy; Iechyd, Cymunedau Gwledig, yr Amgylchedd a Chynaliadwyedd; Diwylliant a Threftadaeth Cymru; Addysg; Dysgu Gydol Oes.

Cymunedau Twf Cynaliadwyedd Tu hwnt i’r Llwybr Gweithio gyda’n Dyfrffyrdd ar Tynnu Gilydd gyfer Cymru

Glandwˆr Cymru Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu 24 Ein Syniad Strategaeth Rheoli Cadwraeth Camlas Maldwyn

Mae Camlas Maldwyn yng Nghymru yn Ardal Cadwraeth Arbennig (ACA). Mae ganddi’r boblogaeth fwyaf yn y byd o lyriaid-y-dwˆr arnofiol a 90% o boblogaeth y DU o Ddyfrllys Camleswellt. Mae’r 23 milltir o ddwˆr a’r cynefinoedd ar ei glannau yn gartref hefyd i bob math o drychfilod, amffibiaid, mamaliaid ac adar.

Yn 2005, llofnododd 14 o bartneriaid cyhoeddus a thrydydd sector Strategaeth Rheoli Cadwraeth arloesol sy’n sicrhau’r cydbwysedd rhwng anghenion yr amgylchedd adeiledig a naturiol ac anghenion yr economi a chymunedau lleol ac ehangach. Y nod yw adfer y gamlas i’w defnyddio gan gychod fel model o ddatblygu cynaliadwy, gan gryfhau’r economi wledig, cefnogi cyfleusterau cymunedol fel siopau a thafarndai a chreu cyfleoedd ar gyfer busnesau a mentrau cymdeithasol newydd. Wrth wneud hyn, bydd hefyd yn gwarchod ac yn cynyddu mynediad ffisegol a deallusol i amgylchedd a threftadaeth unigryw’r gamlas. Cynnig

Mae’r Strategaeth yn cydnabod rôl ehangach y gamlas mewn cymunedau lleol, gan nodi bod ei chynaliadwyedd yn dibynnu ar ei pherthnasedd i bobl leol fel ffynhonnell swyddi lleol a sylfaen ar gyfer ansawdd bywyd.

Mae’r ddyfrffordd eisoes yn cynnal gwaith gwirfoddol, busnesau arloesol, fel Canal Central dros y ffin, a digwyddiadau arloesol fel y Triathlon - beiciau, cychod ac esgidiau. Gallai Burgedin ddod yn ganolfan dwˆ r gwastad genedlaethol ar gyfer pob math o chwaraeon padlo. Mae partneriaeth gyda Canwˆ Cymru, Croeso Cymru a Cyfoeth Naturiol Cymru yn defnyddio Camlas Maldwyn fel sylfaen i ddatblygu padlo i deuluoedd ledled Cymru. Yn ogystal, mae’r llwybr tynnu yn dod yn hygyrch i bawb diolch i gymorth gan Lywodraeth Cymru, Cyngor Sir a Sustrans Cymru.

Byddai creu cronfeydd “yn y sianel” ac “all-lein” yn gwella’r profiad i ymwelwyr, yn atal newid i rywogaethau a bygythiadau allanol eraill ac yn cynnig cyfleoedd ehangach ar gyfer gwirfoddoli a chadwraeth. Byddai penodi “swyddog cefn gwlad” a phrentis a hyrwyddo gwirfoddoli cymunedol yn ein galluogi i weithio gyda thirfeddianwyr cyfagos i leihau dwˆ r ffo ac atal stoc rhag sathru ar wlyptiroedd ar y glannau. Rydym wedi derbyn arian gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri ar gyfer rhaglen Sgiliau Treftadaeth ar gyfer y Dyfodol gwerth £800,000 ac mae gennym gynnig ar gyfer prosiect camlas trawsffiniol pedair blynedd gwerth £5.75 miliwn. Bydd cyfnodau preswyl celfyddydol a ddatblygir drwy ein partneriaeth â Chyngor Celfyddydau Cymru yn ategu’r prosiectau hyn.

25 Glandwˆr Cymru Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu Allbynnau a Chanlyniadau: Cynefinoedd newydd a chynefinoedd wedi’u gwarchod; Twf a Swyddi llwybrau cerdded a phadlo a chynhyrchion twristiaeth Cynaliadwy newydd; cynyddu nifer yr ymwelwyr / cyfnodau aros / gwariant lleol; sgiliau a chanlyniadau dysgu eraill; newidiadau Addysg i lefelau cyrhaeddiad addysg; cyhoeddi astudiaethau achos ymarfer gorau; ar draws Cymru a Lloegr, cafwyd 800,000 o ymweliadau anffurfiol ychwanegol gan gynhyrchu £3.3 miliwn Iechyd arall o wariant ymwelwyr yn yr economi leol bob blwyddyn. Llwyddwyd i gefnogi 300 o swyddi llawn amser ychwanegol gyda’r gwariant hwn a thrwy weithredu fel y sbardun ar gyfer Cartrefi datblygu safleoedd a nodwyd ger y gamlas.

Cymunedau Cost Diogelach i Bawb Gellir cyflawni’r gwaith o adfer y gamlas yng Nghymru, sy’n werth £27 miliwn, fesul cam. Mae’n cynnwys creu 16 hectar Cydraddoldeb ychwanegol o warchodfeydd natur ar gost o £10 miliwn, a byddai 8 hectar ohono yn ddwˆ r agored; symud rhwystrau i’r briffordd yn yr Arddlin a Maerdy ac adfer y sianel ar gost o £16 miliwn; creu Trechu Tlodi cyrchfan i ymwelwyr yn ar gost o £1 miliwn. Cymunedau Gwledig Dangos bod y Strategaeth Diwylliant a yn Cydweddu â Pholisi Threftadaeth Cymru Cyhoeddus Cymru Dysgu Gydol Oes Twf a Swyddi Cynaliadwy, Iechyd; Cymunedau Gwledig; yr Amgylchedd a Chynaliadwyedd; Diwylliant a Threftadaeth Cymru, Addysg, Sgiliau a Dysgu Gydol Oes.

Cymunedau Twf Cynaliadwyedd Tu hwnt i’r Llwybr Gweithio gyda’n Dyfrffyrdd ar Tynnu Gilydd gyfer Cymru

Glandwˆr Cymru Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu 26 Gweithio gyda Phobl Cymru

Does dim dwywaith bod gan ddyfrffyrdd Cymru gyfraniad i’w wneud i wella bywydau, ffyniant ac iechyd pobl. Credwn hefyd y gall ein cryfderau yng Nghymru helpu i lywio’r Ymddiriedolaeth yn ei chyfanrwydd.

Dim ond trwy weithio ochr yn ochr ag unigolion, sefydliadau a’r llywodraeth, ar bob lefel, y gallwn gyflawni’r potensial hwn.

Flwyddyn ar ôl blwyddyn mae nifer y gwirfoddolwyr ar y dyfrffyrdd eu hunain ac yn y swyddfeydd wedi bod yn cynyddu’n sylweddol. Mae cymunedau’n mabwysiadu eu darnau eu hunain o gamlas ac mae cefnogwyr a Chyfeillion yn mynd i’w pocedi’n gyson ac mewn ymateb i apêl gennym ni.

Mae sefydliadau fel Sustrans Cymru, Y Cerddwyr a Canwˆ Cymru wedi manteisio ar gyfleoedd sydd o fudd i’r naill a’r llall o ran annog mwy o bobl i ddarganfod ein camlesi am y tro cyntaf ar gyfer teithio actif, cerdded iach a theithio ar ddwˆr gwastad.

Mae Cyngor Celfyddydau Cymru a’n hartistiaid preswyl yn newid y ffordd y mae pobl yn meddwl am eu tirwedd ac yn ymateb iddi drwy weithgareddau celfyddydol o safon uchel.

Yn sail i’r holl waith hwn mae ein partneriaeth gyda Phrifysgol Caerdydd, a fydd yn ein galluogi i fesur yr effaith rydym yn ei chael, dysgu o arferion gorau a’u lledaenu a thrwy leoliadau a seminarau, helpu myfyrwyr a staff i gyfrannu at y drafodaeth ar bolisi cyhoeddus.

Rydym am weithio gyda chi i sicrhau bod dyfrffyrdd Cymru’n cyfrannu’n llawn at les y wlad. Mae ein Cynllun Gweithredu yn disgrifio’r pethau y credwn y gallwn eu gwneud a’u cyflawni drwy weithio gydag eraill o’r un anian. Po gyflymaf y cychwynnwn ni, y mwyaf y gallwn ei gyflawni.

Cysylltwch â ni... [email protected]

27 Glandwˆr Cymru Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu Ac yn olaf…

Mae’n rhaid i ni dalu teyrnged i’r fyddin o wirfoddolwyr sydd wedi ymgyrchu i achub ac yna adfer dyfrffyrdd Cymru. Mae eu hymdrechion yn parhau i gynnal a chadw a gwella’r dyfrffyrdd mordwyol ac yr un mor bwysig, i geisio dod â bywyd i’r dyfrffyrdd sydd heb eu hailagor eto ac ysbrydoli plant ysgol i gymryd diddordeb byw yn nyfodol eu treftadaeth. Rydym yn falch o gefnogi eu hymdrechion ac i weithio law yn llaw â nhw i weld ein huchelgais gyffredin yn cael ei gwireddu.

Glandwˆr Cymru Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu 28 Partneriaeth Cymru Gyfan

Dr Mark Lang, Cadeirydd Andrew Stumpf, Pennaeth Cymru Uwch Ymchwilydd yng Nghanolfan Mae ganddo dros ddeng mlynedd ar Rhagoriaeth Adfywio Cymru (CREW) hugain o brofiad ym maes dyfrffyrdd yng a Chydymaith Anrhydeddus Prifysgol Nghymru, Lloegr a’r Alban, ac mae wedi Caerdydd. Mae wedi gweithio fel hwyluso’r broses o weddnewid llefydd cynghorydd gwleidyddol yng Nghynulliad yn ddramatig, newid canfyddiadau a Cenedlaethol Cymru yn y gorffennol. chyfoethogi cymunedau.

David Collins Christina Harrhy Roedd yn Brif Weithredwr Cymdeithas Prif Swyddog, Gwasanaethau Bêl-droed Cymru am bymtheg mlynedd, Cymdogaeth Cyngor Bwrdeistref Sirol gan wasanaethu ar sawl pwyllgor o Torfaen a Pheiriannydd Sifil Siartredig, Gorff Llywodraethu’r Byd (FIFA) a’r Corff Aelod Cymrawd o Sefydliad y Peirianwyr Llywodraethu Ewropeaidd (UEFA). Sifil a’r Sefydliad Siartredig Priffyrdd a Chludiant, Aelod o’r Sefydliad Rheolaeth Donna Coyle Siartredig ac Aelod Cydymaith o’r Swyddog Ymchwil a Datblygu yng Sefydliad Gwasanaethau i Gwsmeriaid. Nghanolfan Cydweithredol Cymru â chyfrifoldeb am nodi a datblygu Dr Dawn Roberts cyfleoedd busnes newydd a hyrwyddo Arweiniodd yr ymgyrch lwyddiannus partneriaethau a chydweithredu ar i ennill statws Safle Treftadaeth y Byd gyfer y rhwydwaith cynyddol o fentrau ar gyfer Dyfrbont a Chamlas Pontcysyllte cymdeithasol yng Nghymru. yn ystod ei chyfnod yn gweithio i Gyngor Bwrdeistref Sirol Wrecsam. Mae ganddi Andrew Dakin dros ugain mlynedd o brofiad ym maes Syrfëwr Siartredig, Cynllunydd Tref twristiaeth a datblygu economaidd. Siartredig a Dirprwy Brif Weithredwr Mae hi’n gweithio fel Cyfarwyddwr CREW (Canolfan Rhagoriaeth Adfywio cwmni bellach. Cymru). Mae ganddo swydd addysgu hefyd yn Ysgol Cynllunio a Daearyddiaeth David Swallow Prifysgol Caerdydd lle mae’n Uwch Syrfëwr Siartredig â thros ddeng mlynedd Gymrawd Ymchwil Anrhydeddus. ar hugain o brofiad yn arwain ac yn rheoli Mae’n aelod o Fwrdd Cymdeithas Tai amrywiaeth eang o brosiectau adfywio Cymunedol Cynon Taf ac yn aelod o ffisegol a thrafodion masnachol yn y Bwyllgor Gweithredol yr Urban Deisgn sector cyhoeddus a’r sector preifat. Mae’n Group yn Llundain. arbenigo ym maes cynghori ar brosiectau partneriaeth mewn nifer o sectorau a Dr Ruth Hall disgyblaethau. Cyfarwyddwr anweithredol Cyfoeth Naturiol Cymru sydd wedi’i phenodi’n Russell Todd ddiweddar yn llywodraethwr Sefydliad Yn gweithio i Gyngor Gweithredu Polisi Cyhoeddus Cymru, o dan ofal Gwirfoddol Cymru, gan gydgysylltu’r Prifysgol Caerdydd. Mae Ruth wedi bod Gwasanaeth Cymorth Cymunedau yn yn aelod o Fwrdd Cynghori Iechyd y Gyntaf sy’n helpu clystyrau Cymunedau Cyhoedd y Sefydliad Cenedlaethol dros yn Gyntaf i drechu tlodi yn ardaloedd Ragoriaeth mewn Iechyd a Gofal (NICE) mwyaf difreintiedig Cymru. Mae hefyd ers 2005 ac yn athro ar ymweliad ym yn gweithio ar ei liwt ei hun ym maes Mhrifysgol Gorllewin Lloegr. datblygu cymunedol.

29 Glandwˆr Cymru Tu hwnt i’r Llwybr Tynnu