Lokalni Energetski Plan Opštine Ulcinj 2020 – 2030
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Eko Ekvilibrijum d.o.o. Polimska 42, Berane Crna Gora [email protected] PIB: 03124614 PDV: 60/31-01152-1 ŽR: 540-8561-70 LOKALNI ENERGETSKI PLAN OPŠTINE ULCINJ 2020 – 2030 Ulcinj, februar 2020 1 SADRŽAJ Skraćenice/definicija pojmova Uvod Profil opštine – geografske i socio-ekonomske karakteristike Proizvodnja, prenos i distribucija energije Analiza potrošnje energije Analiza emisija štetnih gasova Procjena buduće potrošnje energije Analiza energetskih potencijala Definisanje energetskih ciljeva i mjera Finansijska sredstava za realizaciju Plana Rezime Literatura 2 SKRAĆENICE/DEFINICIJA POJMOVA CEDIS – Crnogorski elektrodistributivni system CGES – Crnogorski elektroprenosni sistem DHS - Sistem daljinskog grijanja DV – Dalekovod EE – Energetska efikasnost EES – Elektroenergetski sistem EPCG – Elektroprivreda Crne Gore FC – Funkcionalna cjelina FN – Foto-naponski kWh – Kilovat sat LEP – Lokalni energetski plan OIE – Obnovljivi izvori energije TA – Termoakumulaciona peć TNG – Tečni naftni gas TS – Trafostanica 3 UVOD Lokalni energetski plan opštine Ulcinj nastao je kroz inicijativu Predsjednika opštine, a u skladu sa preporukama i obavezama koje su date u Zakonu o energetici („Službeni list Crne Gore“, broj 5/2016 i 51/2017"), Energetskoj politici Crne Gore do 2030. godine i Strategiji razvoja energetike Crne Gore do 2025. godine. Izrada Plana je u potpunosti finansirana sredstvima Opštine. Predsjednik opštine Ulcinj je posao izrade Lokalnog energetskog plana povjerio preduzeću „Eko ekvilibrijum“ d.o.o. iz Berana, koje je formiralo Radni tim za izradu Plana, u sljedećem sastavu: 1 dipl.ing. Marinko Barjaktarović, predsjednik 2 dipl.ing Miloš Guberinić, član 3 mr Rita Barjaktarović, dipl. biol. član Radni tim je započeo sa radom u avgustu 2019. godine. Kroz participativan pristup i uključivanjem zainteresovanih strana u proces javne rasprave, članovi Tima su uspješno završili dokument koji je usvojen na XX sjednici Skupštine opštine Ulcinj, održanoj XX XX XXXX godine. Značaj energetskog planiranja na lokalnom nivou Organi lokalne samouprave imaju dovoljno alata na raspolaganju da utiču na proces stvaranja i trošenja energetskih usluga na svojoj teritoriji. Svojim aktivnim učestvovanjem lokalna samouprava može da obezbijedi da se energetske usluge na njenoj teritoriji kreiraju i troše na efikasniji način i uz veće korišćenje obnovljivih resursa. Planiranje u energetskom sektoru je neophodno da bi se to obezbijedilo. Efikasnost u lancu kreiranja i trošenja energetskih usluga može da omogući: - Smanjenu potrošnju stanovništva za energetske usluge (grijanje, kućni aparati, privatni prevoz...) čime bi se popravio standard građana i omogućila povećana tražnja za drugim lokalno proizvedenim dobrima i uslugama. Ovaj proces može značajno da doprinese stvaranju prilika za zapošljavanje, uzevši u obzir da domaćinstva izdvajaju značajna sredstva za korišćenje energetskih usluga. Troškovi grijanja za jednu grejnu sezonu u prosječnoj jedinici lokalne samouprave su uglavnom istog reda veličine kao i opštinski budžet. Slično važi i za troškove individualnog prevoza. - Unapređene energetske usluge omogućavaju bolje zdravlje stanovništva, što takođe omogućava povećanu produktivnost i smanjenje zdravstvenih troškova. - Povećanu sigurnost i smanjene troškove snabdijevanja za lokalne privredne subjekte. - Smanjene budžetske izdatke i povećan kvalitet lokalnih usluga kao što su javna rasvjeta, vodosnabdijevanje, prečišćavanje otpadnih voda i javni prevoz. 4 - Smanjenje negativnih uticaja na lokalnu i globalnu životnu sredinu kroz smanjenje emisije štetnih gasova i korišćenje otpadne toplote gdje je to moguće. Svrha i cilj izrade lokalnog energetskog plana Lokalni energetski plan (LEP) jedne lokalne samouprave, kroz sveobuhvatan pregled trenutne potrošnje i proizvodnje energije i energenata, kao i sagledavanje mogućnosti za efikasnijim snabdijevanjem energije, njenom distribucijom i korišćenjem, definiše aktivnosti za unapređenje lokalne energetike. Pravni osnov za donošenje Lokalnog energetskog plana opštine Ulcinj sadržan je u članu 12 Zakona o energetici. Istim članom Zakona definisan je i sadržaj Plana. Međutim, pri izradi LEP-a je veoma važno korišćenje načela razvoja energetike definisanih Energetskom politikom Crne Gore do 2030. godine i Strategijom razvoja energetike Crne Gore do 2025. godine, koji prepoznaju konkretne aktivnosti koje je moguće realizovati na nivou svake od lokalnih samouprava. Lokalni energetski plan pripremljen je za period od deset godina, a odnosi se na cjelokupno područje opštine Ulcinj. Lokalni energetski plan naročito sadrži: 1) prikaz stanja u snabdijevanju energentima na području jedinice lokalne samouprave, kao i prikaz svih vrsta proizvodnje energije na području lokalne samouprave (proizvodnja električne energije, sistemi za daljinsko grijanje i/ili hlađenje i druge vrste proizvodnje energije); 2) podatke o potrošnji energije na području lokalne samouprave, po tipu energenta i sektorima djelatnosti i domaćinstvima; 3) podatke o emisiji gasova sa efektom staklene bašte, koji nastaju na području lokalne samouprave; 4) procjenu planirane potrošnje energije, po tipu energenta i sektorima djelatnosti i domaćinstvima, na području lokalne samouprave; 5) procjenu mogućnosti proizvodnje energije na području lokalne samouprave; 6) procjenu mogućnosti korišćenja mjera energetske efikasnosti u svim sektorima djelatnosti i domaćinstvima, a naročito u javnom sektoru; 7) procjenu potencijala i mogućnosti povećanja korišćenja energije iz obnovljivih izvora; 8) procjenu mogućnosti uvođenja sistema daljinskog grijanja i/ili hlađenja; 9) energetske ciljeve u jedinici lokalne samouprave i indikatore za njihovo praćenje; 10) mjere za ostvarivanje postavljenih ciljeva; 11) procjenu finansijskih sredstava potrebnih za realizaciju lokalnog energetskog plana i moguće izvore finansiranja. Lokalnim energetskim planom se na nivo lokalnih samouprava prenose tri prioriteta razvoja energetike Crne Gore definisanih Energetskom politikom, i to: sigurnost snabdijevanja energijom, održivi energetski razvoj i razvoj konkurentnog tržišta energije. Lokalni energetski plan predstavlja vezu između prioriteta i strateških ciljeva definisanih na nacionalnom nivou i realizacije konkretnih aktivnosti koje doprinose dostizanju istih na lokalnom nivou. 5 Lokalnim energetskim planom jedinica lokalne samouprave definiše potrebe i način snabdijevanja energijom, mjere za efikasno korišćenje energije, kao i korišćenje obnovljivih izvora energije i kogeneracije, a u skladu sa Strategijom razvoja energetike, Akcionim planom korišćenja energije iz obnovljivih izvora i Akcionim planom za energetsku efikasnost. Predlog lokalnog energetskog plana se dostavlja organu državne uprave nadležnom za kontrolu državne pomoći, radi davanja mišljenja. Metodologija izrade Plana Proces izrade, implementacije i praćenja LEP-a je složen zadatak koji se generalno može podijeliti na sledeće glavne korake: 1. Pripremne radnje za pokretanje procesa izrade (politička volja, koordinacija, stručni resursi, učesnici i dr.); 2. Prikupljanje podataka; 3. Izrada LEP-a; 4. Usvajanje LEP-a kao zvaničnog dokumenta lokalne samouprave; 5. Sprovođenje mjera i aktivnosti prema LEP-u i aktivnosti u skladu s definisanim rasporedom u vremenskom okviru; 6. Praćenje i kontrola sprovođenja mjera prema LEP-u; 7. Priprema izvještaja o realizovanim projektima ili mjerama i aktivnosti u unaprijed utvrđenim periodima. Ovaj dokument biće osnova za dalji rad zaposlenima u svim organima i strukturama lokalne samouprave, a građanima će poslužiti kao neka vrsta vodiča koji ukazuje na mogućnosti koje održivo upravljanje energentima pruža. Strateški okvir Energetska politika Crne Gore Vlada Crne Gore donijela je niz strateških dokumenata i zakonskih rješenja kojima je definisala buduće pravce djelovanja u oblasti energetike. Energetska politika usvojena je 2011. godine. Navedenom politikom definisani su ciljevi i instrumenti kojima Vlada Crne Gore treba da razvija energetski sektor u pogledu: bezbjednog i pouzdanog snabdijevanja energijom, zaštite životne sredine, vlasništva, tržišnog poslovanja, investicija, energetske efikasnosti, novih obnovljivih izvora, povezivanja sa regionom i šire, mjera socijalne zaštite i dr. U skladu sa privredno-ekonomskim razvojem Crne Gore i sa energetskom praksom i standardima za zemlje kandidate za pristupanje EU, ovom Energetskom politikom posebno se naglašava potreba za uspostavljanjem odgovarajućeg pravnog, institucionalnog, finansijskog i regulatornog okvira, potrebnog za održivi razvoj energetskog sektora. Kao prioritet prepoznati su sigurnost snabdijevanja energijom, razvoj konkurentnog tržišta energije, održiv energetski razvoj etike, koji se temelji na ubrzanom, ali racionalnom korišćenju vlastitih energetskih resursa, uz uvažavanje principa zaštite životne sredine, 6 povećanje energetske efikasnosti (EE) i veće korišćenje obnovljivih izvora energije (OIE), kao i potreba za socio-ekonomskim razvojem Crne Gore. Strategija razvoja energetike Crne Gore do 2030. godine Strategija razvoja energetike do 2030. godine usvojena je maja 2014. godine. Strategija ima energetsku, ekološku, ekonomsku, zakonodavnu, organizacionu, institucionalnu i obrazovnu dimenziju. Obuhvata period do 2030. godine u kojem će se smjenjivati, kako sadašnje i buduće tehnologije, tako i promjene u diversifikaciji i načinu upravljanja resursima i energijom, predviđa zakonodavne, ekonomske, organizacione, institucionalne, informacione, obrazovne, savjetodavne i promotivne mjere za njenu realizaciju.