Zarządzanie Dokumentacją Archiwistyka I... Koty Księga Jubileuszowa Profesor Haliny Robótki
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Zarządzanie dokumentacją archiwistyka i... koty Księga jubileuszowa Profesor Haliny Robótki redakcja Robert Degen, Marlena Jabłońska, Wanda K. Roman Warszawa 2016 Recenzja dr hab. Wojciech Krawczuk Redaktorzy tomu Wanda K. Roman Robert Degen Marlena Jabłońska Projekt okładki Krzysztof Skrzypczyk Na okładce: fragment pracy Gustava Klimta „Drzewo życia” https://en.wikipedia. org/wiki/The_Tree_of_Life,_Stoclet_Frieze Skład i łamanie Anter – Poligrafia Wydawca Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych ISBN 978-83-64806-87-2 © Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych © Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Wstęp iniejsza książka powstała z bardzo ważnej okazji – jubileuszu siedemdzie- Nsięciolecia urodzin prof. dr. hab. Haliny Robótki oraz czterdziestopięciole- cia Jej pracy zawodowej w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Każdy jubileusz jest okazją do świętowania i obchodzenia go w specjalny sposób. Księga jubileuszowa to charakterystyczny i tradycyjny w środowisku nauki pre- zent dla jubilata, niekonwencjonalne życzenia, a jednocześnie podziękowanie i wyrazy uznania w postaci dedykowanego tekstu lub poprzez tabula gratula- toria. Uhonorowana niniejszą księgą Nasza Jubilatka otrzymuje od grona auto- rów ponad dwadzieścia artykułów w różnym stopniu powiązanych z szerokim zakresem Jej zainteresowań naukowych jako archiwisty badacza i praktyka, specjalisty z zarządzania dokumentacją oraz historyka. Wszyscy autorzy w ten sposób pragną wyrazić szacunek dla osiągnięć Jubilatki, pokazać, jak wysoko cenią Jej przyjaźń, opinie, rady, doświadczenie i wiedzę, którą im przekazała w postaci dorobku naukowego, wykładów, seminariów oraz służbowych, ofi- cjalnych i osobistych, prywatnych rozmów. Autorami artykułów są przyjaciele, bliżsi i dalsi współpracownicy Pani Pro- fesor z Instytutu Historii i Archiwistyki oraz Archiwum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, przedstawiciele środowisk akademickich z Poznania i Lublina oraz pracownicy archiwów w Bydgoszczy, Gdańsku, Lublinie, Opo- lu, Piotrkowie Trybunalskim, Siedlcach i Warszawie. Wśród nich znajdują się doktoranci oraz wielu byłych studentów, którzy u Jubilatki zdobywali wiedzę specjalistyczną oraz podstawy warsztatu naukowego. Zakres merytoryczny księgi został ujęty w działach: „Zarządzanie doku- mentacją”, „Archiwistyka, archiwa i archiwiści”, „Edukacja w świecie archiwów” oraz „Źródła i badania”. Całość poprzedza krótki zarys biografii naukowej Pani Profesor oraz wykaz – napisanych pod Jej kierunkiem naukowym i obronionych – prac licencjackich, magisterskich oraz doktorskich, których ogółem, przez wszystkie lata aktywności dydaktycznej, zebrało się ponad dwieście. 6 WstęP Dział pierwszy „Zarządzanie dokumentacją”, której to problematyce Jubi- latka poświęca się prawie od ćwierć wieku, obejmuje sześć artykułów pokazu- jących ogromną rozpiętość chronologiczna i rzeczową zagadnień wchodzących w jej skład. Dorota Drzewiecka omówiła treść galicyjskich podręczników dla sądowego personelu biurowego z początku XX w.; Robert Degen dokonał podsumowania dotychczasowego stanu badań i praktykę dotyczącą zawarto- ści instrukcji kancelaryjnej i zaproponował autorski model tego normatywu; Piotr Romanowski szczegółowo przeanalizował w oparciu o ówczesne przepisy obieg pism w centrali MSZ w latach 1918–1939; Marcin Hlebionek podjął się omówienia rzadko podejmowanej problematyki, w której jest cenionym spe- cjalistą, czyli współczesnych instrukcje sfragistycznych w oparciu o przykłady z zakładów telekomunikacyjnych Telkom-Telfa w Bydgoszczy; Paulina Bunkow- ska zaprezentowała praktykę postępowania z dokumentacją projektów współ- finansowanych ze środków Unii Europejskiej i innych źródeł zewnętrznych na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu; zaś Marek Konstankiewicz zajął się tematyką bliską sercu Jubilatki przedstawiając status archiwum bieżącego we współczesnym polskim prawie archiwalnym. Aż jedenaście artykułów znalazło się w części „Archiwistyka, archiwa i ar- chiwiści”. Wiesława Kwiatkowska podsumowała wkład ogólnopolskich kon- ferencji metodycznych w rozwój archiwistyki; Marlena Jabłońska zajmująca się stosunkowo młodą, ale i niezwykle rzadko podejmowaną problematyką w dziedzinie archiwalnej, jak public relations, komunikacja, marketing i wize- runek w archiwum, pokazała w tym miejscu archiwum jako markę wykazując jednocześnie, dlaczego warto być rozpoznawalnym; Krzysztof Syta obszernie przeanalizował, w oparciu o korespondencję Piotra Piramowicza z Izabelą Branicką z lat 1773–1785, białostockie archiwum Branickich w II poł. XVIII; w artykule Wandy Roman została przypomniana służba archiwalna 2 Korpusu Polskiego i jej działalność w zakresie zachowania materiałów o wkładzie Pola- ków w walkę przeciwko III Rzeszy w II wojnie światowej; Tomasz Foltyn sięgnął do początków utworzenia i działalności Powiatowego Archiwum Państwowego w Brzegu; Piotr Dymmel zaprezentował udział Archiwum Państwowego w Lu- blinie w pracach nad wydawaniem źródeł historycznych. Dwa kolejne artykuły poświęcono metodyce archiwalnej: Agnieszka Hlebionek w oparciu o własne doświadczenia pokazała problemy opracowania zespołu „Komisja Generalna w Bydgoszczy”, którym na przestrzeni lat zajmowało się wiele osób od urzęd- nika pruskiego do polskiego archiwisty, a Jolanta Musiał, również z autopsji, opisała swoje doświadczenia i przyjęte metody porządkowania akt Wydawnic- twa Morskiego w Gdańsku. Kolejne dwa artykuły dotyczą archiwistów: prawie nieznanego Adolfa Erazma Mysłowskiego, którego sylwetkę przybliżył Tomasz Matuszak oraz bardzo znanego Kazimierza Konarskiego, którego fragment życia związany z uczestnictwem w Legionach Polskich przypomniał Janusz Łosowski. Autorem ostatniego artykułu w tej części jest Władysław Stępniak, WstęP 7 który przybliżył udział Polski w pracach UNESCO na rzecz ochrony i dostęp- ności dziedzictwa kulturowego świata, w tym cyfrowego. Z obszaru archiwistyki został wydzielony dział obejmujący „Edukację w świecie archiwów”, w którym cztery artykuły pokazują tę problematykę z dość odległych od siebie punktów widzenia. Irena Mamczak-Gadkowska przypomniała i podsumowała doświadczenia poznańsko-toruńskiej współ- pracy w procesie uniwersyteckiego kształcenia i doskonalenia zawodowego archiwistów wraz z przypomnieniem czołowych postaci tej współpracy, czyli Franciszka Paprockiego i Stanisława Nawrockiego; Anna Łosowska w oparciu o doświadczenia Archiwum Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie zaprezentowała ideę i przebieg studenckich wolontariackich staży archiwal- nych; Hanna Krajewska podsumowała krótką, ale żywą i docenianą tradycję pikników archiwalnych jako pomysłu na promocję archiwów; z kolei Maciej Adam Jasiński zajął się archiwistyką dla najmłodszych, czyli w jaki sposób za- interesować dzieci na począku edukacji dokumentami oraz pokazał autorskie pomysły realizacji tej idei. Dział „Źródła, badania” obejmuje trzy artykuły o kilkusetletniej rozpiętości chronologicznej. Andrzej Radzimiński i Janusz Tandecki dokonali obszernej analizy źródeł do dziejów Zakonu Krzyżackiego w wybranych polskich archi- wach państwowych i kościelnych (Warszawa, Kraków, Gdańsk, Elbląg, Toruń, Olsztyn); Adam Kucharski przedstawił źródła do dziejów nowożytnego podróż- nictwa (XVII–XVIII w.) przechowywane w archiwach polskich; z kolei Zofia Waszkiewicz podsumowała i oceniła dorobek historiograficzny w zakresie badań nad dziejami protestantyzmu w Polsce i na emigracji. Księgę zamyka artykuł dedykowany wielkiej pasji i miłości Jubilatki – ko- tom. Katarzyna Pepłowska przedstawiła kocie miejsca na świecie, w tym muzea kotów w Singapurze i Amsterdamie. Wydanie niniejszej księgi było możliwe dzięki osobistemu zaangażowaniu Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych prof. dr. hab. Władysława Stęp- niaka, któremu inicjatorzy i redaktorzy w tym miejscu dziękują. Tabula Gratulatoria BAŃKA Krystyna ŁOSOWSKI Janusz BINIAŚ-SZKOPEK Magdalena MALISZEWSKI Kazimierz BUNKOWSKA Paulina MAMCZAK-GADKOWSKA Irena CHORĄŻYCZEWSKI Waldemar MARSZAŁEK Adam CZAJA Roman MARSZAŁEK-KAWA Joanna CZARNOTA Tomasz MATUSZAK Tomasz DEGEN Robert MICHALUK Dorota DRZEWIECKA Dorota MUSIAŁ Jolanta DRZEWIECKI Bartosz NIEDŹWIEDZKA Magdalena DUCZKOWSKA-MORACZEWSKA Henryka NOGA Zdzisław DUMANOWSKI Jarosław OLSZANIEC Szymon DYBAŚ Bogusław PAWLAK Marcin DYMMEL Piotr PEPŁOWSKA Katarzyna FOLTYN Tomasz PORAZINSKI Jarosław GALUBA Rafał RADZIMIŃSKI Andrzej GOLON Mirosław REZMER Waldemar HARC Lucyna ROMAN Wanda K. HERUDAY-KIEŁCZEWSKA Magdalena ROMANOWSKI Piotr HLEBIONEK Marcin ROSA Agnieszka JABŁOŃSKA Marlena ROZYNKOWSKI Waldemar JASIŃSKI Maciej A. SIERPOWSKI Stanisław KIERZKOWSKA Bożena STęPNIAK Władysław KŁACZKOW Jarosław STRYJKOWSKI Krzysztof KONSTANKIEWICZ Marek SYTA Krzysztof KOPIŃSKI Krzysztof TANDECKI Janusz KRAJEWSKA Hanna TOMCZAK Andrzej KUCHARSKI Adam WASZKIEWICZ Zofia KWIATKOWSKA Wiesława WOŹNIAK Wojciech LASZUK Anna, WOŹNIAK-HLEBIONEK Agnieszka ŁOSOWSKA Anna Robert Degen, Marlena Jabłońska (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu) Profesor Halina Robótka. Szkic portretu ubileusz to piękny czas zadumy. To czas, kiedy patrzymy w przeszłość, Jżeby przywołać wspomnienia, żeby podsumować to, co już za nami. Żeby zamknąć jeden rozdział tylko po to, by móc otworzyć drugi. Jubileusz urodzin Pani Profesor Haliny Robótki, to także czas szczególny, to okazja do tego, by przedstawić szkic jej portretu, spojrzeć na Jubilatkę przez pryzmat różnych obszarów aktywności, od życia prywatnego po naukowe i dydaktyczne osiąg- nięcia. Życie Profesor Halina Robótka urodziła się 20 IV 1946 r. w Szubinie. Dzieciństwo spędziła w rodzinnym domu wraz z rodzicami i rodzeństwem.