Karol Marian Pospieszalski

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Karol Marian Pospieszalski I I V KAROL MARIAN POSPIESZALSKI . L DOCUMENTA O OCCUPATIONIS V THE CASE OF 58,000 VOLKSDEUTSCHE An investigation into Nazi claims regarding losses among the German minority in Poland before and during the September Campaign THE CASE OF 58 000 “VOLKSDEUTSCHE”: AN INVESTIGATION INTO NAZI CLAIMS REGARDING LOSSES AMONG THE GERMAN MINORITY IN POLAND BEFORE AND DURING THE SEPTEMBER CAMPAIGN DOCUMENTA OCCUPATIONIS VII KAROL MARIAN POSPIESZALSKI THE CASE OF 58 000 “VOLKSDEUTSCHE”: AN INVESTIGATION INTO NAZI CLAIMS REGARDING LOSSES AMONG THE GERMAN MINORITY IN POLAND BEFORE AND DURING THE SEPTEMBER CAMPAIGN POZNAŃ INSTITUTE FOR WESTERN AFFAIRS 1959 Reprint of the 1959 edition Original title: Sprawa 58 000 „Volksdeutschów” Sprostowanie hitlerowskich oszczerstw w sprawie strat niemieckiej mniejszości w Polsce w ostatnich miesiącach przed wybuchem wojny i w toku kampanii wrześniowej Editorial team: Bogumił Rudawski (editor) Monika Jania-Szczechowiak (proofreading) Anzelma Kwiatkowska (proofreading) Maciej Grochowski (graphic design) Translation from Polish into English: Graham Crawford Thomas Anessi Krzysztof Kotkowski © Copyright by Instytut Zachodni PL ISSN 0860-4142 ISBN 978-83-61736-88-2 Poznań 2019 The publication was prepared thanks to co-financing by the National Programme for the Development of Humanities within the project “Doc- umenta Occupationis Instytutu Zachodniego, t. I-VIII” (31H 13 0173 82). CONTENTS New Introduction ������������������������������������������������������������������������������������ VII I. Nazi propaganda about the persecution of Germans in Poland and its after-effects . 1 II. Nazi diversion in Poland before and during the 1939 September Campaign . 6 III. Claims about the alleged murder of 62,000 Volksdeutsche in the months preceding the outbreak of war . 16 IV. Claims about the alleged murder of 58,000 Volksdeutsche dur- ing the September campaign . 21 V. Losses among the German minority in Poland in September 1939 in the light of the records of the central graves office in Poznań . 28 VI. Conclusions . 45 APPENDIX DOCUMENTS GERMAN FIFTH COLUMNS IN POLAND I. German Documents ������������������������������������������������������������������������ 47 II. Polish Accounts . 57 ACTIVITIES OF THE CENTRAL GRAVES OFFICE I. Creation of the Office . 81 II. Secret Instructions. 82 III. The Number of Cards in the Index . 87 IV. Accounts of Volksdeutsche Combatants ������������������������������������������ 92 V. Card Index of Dead Soldiers . 102 VI. Card Index of Missing Soldiers . 119 VII. Card Index of Dead Civilians . 163 VIII. Card Index of Missing Civilians. 178 IX. List of Freikorpskämpfer Killed ����������������������������������������������������� 202 Polish Name of Towns . 227 V NEW INTRODUCTION “Sprawa 58 000 Volksdeutschów” (“The case of 58,000 Volks- deutsche”) by Karol Marian Pospieszalski was first published by the Institute for Western Affairs of Poznań in 1959, as Volume VII in the series Documenta Occupationis. Made up of merely forty pages (also in its English translation) and large annexes, the book played a significant role in Polish-German relations. It contributed to a complaint against respected West German academic literature for highly exaggerating the estimated losses which ethnically German citizens of Poland suffered at the hands of Poles in September 1939. The second edition of Pospieszalski’s work appeared in 1981. While the documentation part was unchanged, the publisher added a brief, half-page Foreword to the second edition, as well as a twen- ty-page Afterword, together with its translation into English. The fact that the issue came out in a bilingual format brought it into international circulation. However, neither of the two issues contained information on Karol Marian Pospieszalski himself. Born in 11 September 1909 in Bremen to a Polish-German family, he lived in Berlin with his par- ents until he moved to Poznań in 1919. He completed legal studies at the University of Poznań, worked as a court assessor (in Ostrów Wielkopolski and Poznań), and later as a judge in Tczew. After the war broke out, he returned to Poznań, only to be deported to the General Government soon afterwards, in December 1939, together with his parents and siblings. He spent nearly all of the occupation in Częstochowa. While still in Poznań, in November 1939, Pospieszalski joined the secret organisation Ojczyzna, established by people of a national democratic background. On 22 June 1941 in Warsaw, he attended a meeting establishing Studium Zachodnie (the Western Studies Institute) within the framework of the Polish Underground State. In December 1944, Studium Zachodnie gave rise to the Institute for Western Affairs, which was also set up in secrecy. Pospieszalski worked in the Institute for many years after the war ended. VII In his underground activities, Karol Marian Pospieszalski en- gaged in checking the German propaganda claims regarding the circumstances in which Poland was invaded. In a pamphlet titled Z pierwszej linii frontu (From the Front Line) published secretly in Warsaw in March 1943 (co-authored by Kirył Sosnowski and Al- eksander Rogalski), Pospieszalski took his first stance on the Nazi propagandists’ effort to pin on the Poles the blame for the alleged murders of nearly 60,000 members of the German minority1. Karol M. Pospieszalski’s other focal point was the situation (par- ticularly the legal situation) of Poles in the territories incorporated into the Reich in the autumn of 1939. Immediately after the war, he published a number of scholarly articles on the topic. Even in September 1945, Pospieszalski obtained a doctoral degree with the dissertation “Stanowisko prawne narodu polskiego pod okupacją niemiecką na Ziemiach Zachodnich Rzeczypospolitej” [“Legal sit- uation of the Polish nation under the German occupation in the Western Territories of the Republic of Poland”]. In 1946, the In- stitute for Western Affairs published a monograph titled “Polska pod niemieckim prawem 1939-1945 (Ziemie Zachodnie)” [“Poland under German law 1939-1945 (Western Territories)”], which ended up being used by Poland’s representatives in the trials of prominent German criminals in Nuremberg. Pospieszalski appeared as an expert in the trials of German criminals, including that of the Governor of the Wartheland Arthur Greiser. From 1945 onwards, he worked at the Poznań Institute for Western Affairs (heading the documentation section, subsequently transformed into a unit in charge of investigating the history of the German occupation) and at the Faculty of Law and Economics of the University of Poznań. In 1948, he obtained a second degree doctor- ate, which was nevertheless not recognised by the Ministry of Econ- omy. It was not until the thaw of 1955 that he was able to become a deputy professor, then docent in 1956 and associate professor in 1957. From 1957, he headed the German State Law Section at the Institute for Western Affairs, renamed the Section of German State and Law in 1961. Karol Marian Pospieszalski’s problems resulted from his world views. Pospieszalski distanced himself from communist ideology, 1 A reprint of the work appeared in November of the same year in Glasgow. VIII while maintaining strong links with circles associated with the Catholic Church. In the late 1940s, he was constantly observed by the Security Office, and apprehended for a brief time in 1952. The Security Office unsuccessfully attempted to recruit him. In the late 1960s, Pospieszalski again felt the fallout from his ideological choic- es. In August 1966, months after he refused to sign a statement of protest by Institute for Western Affairs employees, drawn up on the initiative of party activists, against a letter by Polish bishops to German bishops (November 1965), he was forced to leave the In- stitute for Western Affairs, the official excuse being that he was not allowed to hold two positions. He remained at Adam Mickiewicz University in Poznań although his application for the title of full professor was blocked by the Poznań branch of the Regional Com- mittee of the Polish United Workers Party. In 1974, Pospieszalski was barred from running the Faculty of Law. He was reinstated in this position in 1979. Up until his death (on 19 February 2007 in Poznań), he worked with the Institute for Western Affairs, although such cooperation became very limited in the final years of his life. In 2005, Pospieszalski received Honorary Citizenship of the City of Poznań. His other distinctions included the Knight’s Cross and the Officer’s Cross of the Order of Polonia Restituta2. In 1951, Pospieszalski completed the preparation of the records of the so called Central Graves Office (Zentrale für die Gräber der ermordeten Volksdeutschen), which was established by the Germans after the conclusion of the campaign in Poland. The text, based on materials found as early as autumn 1945 in Poznań3, remained in the form of a typescript. It was not until 1959 that the text could finally appear in print. It was published in a substantially extended version as Volume VII of Documenta Occupationis. As a matter of fact, Karol Marian Pospieszalski co-authored the series published by the Institute for Western Affairs4. For some 2 B. P. Wróblewski, Karol Marian Pospieszalski (11 September 1909 – 19 Fe- bruary 2007), „Kwartalnik Historyczny”, CXV, 2008, 1, pp. 157-160. 3 Pospieszalski found the materials of the so called Central Graves Office (in- cluding a complete index of the dead and missing) in the library of the Regional Office of Poznań.
Recommended publications
  • Zeitschrift Ftir Die Geschichte Und Altertumskunde Ermlands
    Zeitschrift ftir die Geschichte und Altertumskunde Ermlands Band 45 1989 Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands Im Namen desHistorischen Vereins fürErmland e. V. (Sitz Münster i. W.) herausgegeben vom Vorstand des Vereins Band45 1989 ZGAE = Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands Schriftleitung: Dr. Hans-Jürgen Karp unter Mitarbeit vonBarbara Wolf-Dahm Selbstverlag des Historischen Vereins für Ermland Ermlandweg 22, 4400 Münster i. W. Auslieferung für den Buchhandel durch den Verlag A. Fromm, Osnabrück 1989 ISSN 0342-3344 INHALTSVERZEICHNIS Aufsätze Andrzej Groth Der Braunsherger Seehandel 1638-1700 im Vergleich zu den anderen Häfen des Frischen Haffs . 7 Handel morski Braniewa na tle innych port6w Zalewu Wislanego w latach 1638- 1700 . 21 The Braunsberg Sea-Trade from 1638 to 1700 as Compared to the Other Ports ofthe Vistula Lagoon . 21 Bruno Riediger Die preußische Armee im Ermland 1772- 1806 . 23 Armia pruska na Warmii 1772- 1806 . 39 The Prussian Army in Warmia 1772- 1806 . 39 Werner Thimm Der Osteroder Schulkampf um die Errichtung einer katholi­ schen Bekenntnisschule 1926/27 . 41 Walka o zalozenie katolickiej szkoly w Ostr6dzie w latach 1926/27 66 The Osterode School-Controversy of1926/27 on the Faunding ofa Catholic School . 66 Helmut Kunigk Der Bund Deutscher Osten im südlichen Ostpreußen . 67 Bund Deutscher Osten w poludniowych Prusach Wschodnich . 112 The League GermanEast in Southern East-Prussia ............ 113 Hans Preuschoff t Zur Suspension der Braunsherger Professoren Eschweiler und Barion im Jahre 1934 ...................................... 115 Suspensa profesor6w Akademii Braniewskiej Eschweilera i Bariona w roku 1934 . 139 On the Suspension ofthe Braunsberg Professors Eschweiler and Barion in 1934 . 140 Miszelle Armeliese Tri 11 er Bischof und Domkapitel von Ermland als Almosenspender im 18.Jahrhundert .........................................
    [Show full text]
  • Wywiad I Kontrwywiad II Rzeczpospolitej Wobec Groźby Wybuchu Wojny W 1939 R
    Wywiad i kontrwywiad II Rzeczpospolitej wobec groźby wybuchu wojny w 1939 r. pod redakcją Dariusza Gregorczyka Katowice–Warszawa 2020 Zespół redakcyjny Anna Przyborowska (redaktor naczelna) Elżbieta Dąbrowska (sekretarz Redakcji) Aneta Olkowska, Grażyna Osuchowska, Izabela Paczesna Anna Przyborowska (redakcja językowa, korekta) Agnieszka Dębska (skład i łamanie) Recenzent dr hab. prof. UJD Robert Majzner Redaktor merytoryczny dr Dariusz Gregorczyk Projekt okładki Aleksandra Bednarczyk © Copyright by Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego Centralny Ośrodek Szkolenia i Edukacji im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota” Emów 2020 © Copyright by „ŚLĄSK” Sp. z o.o. Wydawnictwo Naukowe Katowice 2020 ISBN 978-83-8183-059-1 Wszystkie artykuły zamieszczone w publikacji wyrażają poglądy autorów Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego Centralny Ośrodek Szkolenia i Edukacji im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota” w Emowie ul. Nadwiślańczyków 2, 05-462 Wiązowna tel. (+48) 22 58 58 613; fax. (+48) 22 58 58 645 e-mail: [email protected] www.abw.gov.pl „ŚLĄSK” Sp. z o.o. Wydawnictwo Naukowe ul. Ligonia 7, 40-036 Katowice tel. (+48) 32 25 80 756 e-mail: [email protected] www.slaskwn.com.pl Zamknięto i oddano do druku w październiku 2020 r. Druk i oprawa MAZOWIECKIE CENTRUM POLIGRAFII ul. Ciurlionisa 4, 05-270 Marki Projekt realizowany w ramach stulecia odzyskania niepodległości oraz odbudowy polskiej państwowości SPIS TREŚCI Słowo wstępne Szefa ABW 5 Od Redakcji 7 Tomasz Sypniewski Działania kontrwywiadowcze prowadzone przez Policję Państwową w 1922
    [Show full text]
  • Likwidacja Ukraińskiej Powstańczej Armii Na Tle Polskich Doświadczeń W Prowadzeniu Działań Przeciwpartyzanckich W Xx Wieku
    S t r o n a | 65 „Ante Portas – Studia nad Bezpieczeństwem” 2016, nr 2(7) Marek Żyła Polska LIKWIDACJA UKRAIŃSKIEJ POWSTAŃCZEJ ARMII NA TLE POLSKICH DOŚWIADCZEŃ W PROWADZENIU DZIAŁAŃ PRZECIWPARTYZANCKICH W XX WIEKU (LIQUIDATION OF THE UKRAINIAN INSURGENT ARMY AS AN EX- AMPLE OF THE POLISH COUNTERINSURGENCY IN 20TH CENTURY) Streszczenie: Polskie Siły Zbrojne po raz pierwszy przeprowadziły działania przeciwparty- zanckie w czasie wojny polsko-ukraińskiej 1918-1919 oraz polsko-radzieckiej 1919-1920, podejmując akcje przeciwko ugrupowaniom nieregularnym, działa- jącym z inspiracji przeciwnika na tyłach wojsk polskich. Głównymi działaniami żołnierzy Wojska Polskiego było odcinanie od zaplecza materiałowego i ludno- ściowego i systematyczne rozbijanie grup partyzanckich. Nie wypracowano przy tym ogólnych instrukcji działań nieregularnych. Pierwsze dni II wojny światowej zweryfikowały te zaniechania, kiedy oddziały Wojska Polskiego mu- siały zmierzyć się z niemiecką piątą kolumną oraz antypolskimi wystąpieniami ludności ukraińskiej. Problem stanowiły zwłaszcza dobrze zorganizowane nie- mieckie grupy dywersyjne, podległe wywiadowi III Rzeszy (np. ustanowiona we Wrocławiu specjalna Kampfgruppe), które przeprowadziły szereg skutecznych akcji na terenie Polski. W późniejszym okresie wojny jak i po jej zakończeniu przejawem działalności przeciwpartyzanckiej była walka z oddziałami Ukraiń- skiej Powstańczej Armii, prowadzona najpierw przez oddziały samoobrony i jednostki Armii Krajowej, a następnie przez Armię Czerwoną i oddziały Wojska Polskiego, przy czym – wzorem sowieckim – jednym z jej głównych przejawów były czystki etniczne w postaci przymusowych przesiedleń ludności. Summary: The Polish military undertook counterguerilla operations for the first time dur- ing the war with the Soviet Union and during the Polish-Ukrainian war. That regarded the operations conducted in the polish support area against the gue- rilla groups and armed gangs inspired by the Bolsheviks.
    [Show full text]
  • Save Pdf (0.16
    EDITORIAL COMMENT 75 UPPER SILESIA On October 12, 1921, the Council of the League of Nations unani­ mously adopted a recommendation fixing the boundary line between Ger­ many and Poland in Upper Silesia as follows: The frontier-line would follow the Oder from the point where that river enters Upper Silesia as far as Niebotschau; it would then run towards the northeast, leaving in Polish territory the communes of Hohenbirken, Wilhelmsthal, Easchutz, Adamowitz, Bogunitz, Lissek, Summin, Zwonowitz, Chwallenczitz, Ochojetz, Wilcza (upper and lower), Kriewald, Knurow, Gieraltowitz, Preiswitz, Makoschau, Kunzendorf, Paulsdorf, Ruda, Orzegow, Schlesiengrube, Hohenlinde; and leaving in German territory the communes o f Ostrog, Markowitz, Babitz, Gurek, Stodoll, Niederdorf, Pilchowitz, Nie- borowitzer Hammer, Nieborowitz, Schbnwald, Ellguth, Zabrze, Sosnica, Mathesdorf, Zaborze, Biskupitz, Bobrek, Schomberg; thence it would pass between Eossberg (which falls to Germany) and Birkenhain (which falls to Poland) and would take a north­ westerly direction, leaving in German territory the communes o f Karf, Miechowitz, Stollarzowitz, Friedrichswille, Ptakowitz, Larischhof, Miedar, Hanusek, Neudorf- Tworog, Kottenlust, Potemba, Keltsch, Zawadski, Pluder-Petershof, Klein-Lagiewnik, Skrzidlowitz, Gwosdzian, Dzielna, Cziasnau, Sorowski, and leaving in Polish territory the communes o f Scharley, Eadzionkau, Trockenberg, Neu-Eepten, Alt-Eepten, Alt- Tarnowitz, Eybna, Piassetzna, Boruschowitz, Mikoleska, Drathhammer, Bruschiek, Wiistenhammer, Kokottek, Koschmieder,
    [Show full text]
  • Geographischer Index
    2 Gerhard-Mercator-Universität Duisburg FB 1 – Jüdische Studien DFG-Projekt "Rabbinat" Prof. Dr. Michael Brocke Carsten Wilke Geographischer und quellenkundlicher Index zur Geschichte der Rabbinate im deutschen Sprachgebiet 1780-1918 mit Beiträgen von Andreas Brämer Duisburg, im Juni 1999 3 Als Dokumente zur äußeren Organisation des Rabbinats besitzen wir aus den meisten deutschen Staaten des 19. Jahrhunderts weder statistische Aufstellungen noch ein zusammenhängendes offizielles Aktenkorpus, wie es für Frankreich etwa in den Archiven des Zentralkonsistoriums vorliegt; die For- schungslage stellt sich als ein fragmentarisches Mosaik von Lokalgeschichten dar. Es braucht nun nicht eigens betont zu werden, daß in Ermangelung einer auch nur ungefähren Vorstellung von Anzahl, geo- graphischer Verteilung und Rechtstatus der Rabbinate das historische Wissen schwerlich über isolierte Detailkenntnisse hinausgelangen kann. Für die im Rahmen des DFG-Projekts durchgeführten Studien erwies es sich deswegen als erforderlich, zur Rabbinatsgeschichte im umfassenden deutschen Kontext einen Index zu erstellen, der möglichst vielfältige Daten zu den folgenden Rubriken erfassen soll: 1. gesetzliche, administrative und organisatorische Rahmenbedingungen der rabbinischen Amts- ausübung in den Einzelstaaten, 2. Anzahl, Sitz und territoriale Zuständigkeit der Rabbinate unter Berücksichtigung der histori- schen Veränderungen, 3. Reihenfolge der jeweiligen Titulare mit Lebens- und Amtsdaten, 4. juristische und historische Sekundärliteratur, 5. erhaltenes Aktenmaterial
    [Show full text]
  • Modele Struktury Miast Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii Structural Models for Gzm Metropolia
    MODELE STRUKTURY MIAST GÓRNOŚLĄSKO-ZAGŁĘBIOWSKIEJ METROPOLII STRUCTURAL MODELS FOR GZM METROPOLIA Praca zbiorowa - prowadzący / Team work - team leaders Dr inż arch.Tomasz Bradecki, dr hab. Inż. arch. Krzysztofa Kafka Zrealizowana w ramach zajęć Struktura Miasta/ realized in the framework of the Structure of the city pod opieką Prof. dr hab. Inż. arch.Zbigniewa Kamińskiego autorzy/ authors zespół studentów Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej/ team of students from Department of Architecture on Silesian University of Technology W PROJEKCIE UCZESTNICZĄ: POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKI GZM ŚLĄSKIEJ W PROJEKCIE UCZESTNICZĄ IN COOPERATION WITH GZM POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ GZM to 41 gmin, które łącznie zajmują powierzchnię ponad 2,5 tys. km². Obszar ten zamieszkuje przeszło 2,2 mln mieszkańców, co stanowi z kolei więcej niż połowę wszystkich Wydział Architektury Politechniki mieszkańców województwa śląskiego. Politechnika Śląska należy do Śląskiej działa od 23 września 1977 Urząd Metropolitalny GZM wspiera największych uczelni technicznych w .Jego strukturę tworzy 5 Katedr. Za realizację projektu i rozpoczął Polsce. Jest szkołą wyższą o bogatej projekt odpowiada Katedra działalność od 1-go stycznia 2018 70-letniej już tradycji, jedną z Urbanistyki i Planowania Barbary 21A, 40-053 Katowice najstarszych uczelni technicznych w Przestrzennego kraju i najstarszą na Górnym Śląsku. GZM consists of 41 municipalities, a The Faculty of Architecture of the pair of all sectors over 2.5 thousand. Silesian University of Technology is Silesian University of Technology has km². The area of ten inhabited one of the largest technical been operating since September 23, inhabitants will translate 2.2 million universities in Poland. Is a high school 1977.
    [Show full text]
  • FEEFHS Journal Volume 15, 2007
    FEEFHS Journal Volume 15, 2007 FEEFHS Journal Who, What and Why is FEEFHS? The Federation of East European Family History Societies Guest Editor: Kahlile B. Mehr. [email protected] (FEEFHS) was founded in June 1992 by a small dedicated group of Managing Editor: Thomas K. Edlund American and Canadian genealogists with diverse ethnic, religious, and national backgrounds. By the end of that year, eleven societies FEEFHS Executive Council had accepted its concept as founding members. Each year since then FEEFHS has grown in size. FEEFHS now represents nearly two 2006-2007 FEEFHS officers: hundred organizations as members from twenty-four states, five Ca- President: Dave Obee, 4687 Falaise Drive, Victoria, BC V8Y 1B4 nadian provinces, and fourteen countries. It continues to grow. Canada. [email protected] About half of these are genealogy societies, others are multi- 1st Vice-president: Brian J. Lenius. [email protected] purpose societies, surname associations, book or periodical publish- 2nd Vice-president: Lisa A. Alzo ers, archives, libraries, family history centers, online services, insti- 3rd Vice-president: Werner Zoglauer tutions, e-mail genealogy list-servers, heraldry societies, and other Secretary: Kahlile Mehr, 412 South 400 West, Centerville, UT. ethnic, religious, and national groups. FEEFHS includes organiza- [email protected] tions representing all East or Central European groups that have ex- Treasurer: Don Semon. [email protected] isting genealogy societies in North America and a growing group of worldwide organizations and individual members, from novices to Other members of the FEEFHS Executive Council: professionals. Founding Past President: Charles M. Hall, 4874 S. 1710 East, Salt Lake City, UT 84117-5928 Goals and Purposes: Immediate Past President: Irmgard Hein Ellingson, P.O.
    [Show full text]
  • Urszula Gulczyńska-Zalewska Die Sprachliche Erschließung Des Kaschubenlandes : Sprachwissenschaftler Des 19
    Urszula Gulczyńska-Zalewska Die sprachliche Erschließung des Kaschubenlandes : sprachwissenschaftler des 19. und 20. Jahrhunderts und die kaschubische Frage im Lichte der deutschen und polnischen Publizistik Acta Neophilologica 5, 73-97 2003 UWM Olsztyn Acta Neophilologica, V, 2003 ISSN 1509-1619 Izolda Gulczyńska-Zalewska Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu DIE SPRACHLICHE ERSCHLIEßUNG DES KASCHUBENLANDES; SPRACHWISSENSCHAFTLER DES 19. UND 20. JAHRHUNDERTS UND DIE KASCHUBISCHE FRAGE IM LICHTE DER DEUTSCHEN UND POLNISCHEN PUBLIZISTIK W każdym języku zaklęty jest specyficzny obraz świata Jolanta Mackiewicz Das Phänomen der Grenzgebiete umfasst vielerlei Aspekte, die - um einer möglichst objektiven Auslegung willen - alle zu berücksichtigen sind. Bei derartigem Vorgehen kann man keinesfalls zu runden Ergebnissen kom­ men, doch ist die Betrachtung des Problems aus verschiedenen Perspektiven die einzige Chance, um der Forderung nach Objektivität und Sachlichkeit der Auslegung gerecht zu werden. Nicht zu unterschätzen bei der kaschubi- schen Frage ist der Aspekt der Sprache. Nach Jerzy Samp zeigt sich die ethnische Identität der Kaschuben eben in der beharrlichen Bindung an ihre Sprache. Zusammen mit der Geschichte und Tradition macht sie ein wesen­ tliches Element der immateriellen Kultur dieser Region aus und verhilft zu ihrer gewissen Spezifik, die von den Publizisten oft als „regionales Kolorit” bezeichnet wird.1 Natürlich sind diese Elemente nicht als drei völlig getren­ nte Erscheinungen zu betrachten. Es wäre unmöglich, eine strenge Grenze zwischen ihnen zu ziehen, und so werden wir auch in diesem Artikel auf der geschichtlichen und kulturellen Ebene verweilen, um die spezifischen Zu­ sammenhänge darzustellen. Die gewichtige Rolle der Sprachforschung für das allgemeine Wissen über eine Region hebt Edmund Sapir hervor, indem er die Sprache und 1 Jerzy Samp, Kultura duchowa Kaszub, [in:] „Kaszuby” 18, Wrocław 1988, S.
    [Show full text]
  • © in This Web Service Cambridge University Press Cambridge University Press 978-1-107-00830-4
    Cambridge University Press 978-1-107-00830-4 - The German Minority in Interwar Poland Winson Chu Index More information Index Agrarian conservativism, 71 Beyer, Hans Joachim, 212 Alldeutscher Verband. See Pan-German Bielitz. See Bielsko League Bielitzer Kreis, 174 Allgemeiner Schulverein, 36 Bielsko, 25, 173, 175, 203 Alltagsgeschichte, 10 Bielsko Germans, 108, 110, 111 Ammende, Ewald, 136 Bierschenk, Theodor, 137, 216, 224 Anschluß question, 51, 52 Bjork, James, 17 Anti-Communism, 165 Blachetta-Madajczyk, Petra, 9, 130, 136 Anti-Germanism, 214, 244, 245 Black Palm Sunday, 213–217 Anti-Semitism, 38, 79, 151, 159, 166, 178, Blanke, Richard, 9, 65, 76, 90, 136, 162 212, 215, 244, 260 Boehm, Max Hildebert, 31, 39, 46, 54, 88, Association for Germandom Abroad. See 97, 99, 110, 205 Verein fur¨ das Deutschtum im Ausland Border Germans and Germans Abroad, 44 Auslandsdeutsche, 98, 206.SeealsoReich Brackmann, Albert, 45, 208 Germans; Reich Germans, former Brauer, Leo, 221 Auslands-Organisation der NSDAP, 180, Brest-Litovsk Treaty, 42 205 Breuler, Otto, 103 Austria, 34, 165, 173, 207 Breyer, Albert, 153, 155, 212 annexation of, 51 Breyer, Richard, 155, 216, 272, 274 Austrian Silesia. See Teschen Silesia Briand, Aristide, 50 Bromberg. See Bydgoszcz Baechler, Christian, 53 Bromberg Bloody Sunday. See Bromberger Baltic Germans, 268 Blutsonntag Baltic Institute, 45, 208 Bromberger Blutsonntag, 4, 249 Bartkiewicz, Zygmunt, 118 Bromberger Volkszeitung, 134 Bauernverein, 72 Broszat, Martin, 205 Behrends, Hermann, 231 Brubaker, Rogers, 9, 26, 34, 63, 86,
    [Show full text]
  • Deutschenmünzen
    DIE DEUTSCHENMÜNZEN DER LiCHSISC’HEKUND FRiiMISCHEN IMSERZEIT. HERAUSGEGEBEN VON HERMANN DANNENBERG. ZWEITER BAND. YIT EINER LANDKARTE GND XXXIX TAFELN ABBILDUNGEN. BERLIN, WEIDMANNSCHE BUCHHANDLUNG. 1894. VORWORT. Obwohl seit dem Erscheinen des ersten Bandes erst eine verhältniss- massig kurze Zeit, verstrichen ist, haben sich doch die Nachträge zu dem- selben in unerwarteter Weise so stark angesammelt, dass ich mich ihrer Bearbeitung nicht länger glaubte entziehen zu dürfen. So zahlreich sie auch sind, so lassen sie doch die Grundlagen ungeändert und erheischen wenige Verbesserungen, da ich mit tiusserster Vorsicht die Grenzen unserer jetzigen Erkenntniss beobachtet und mich vor gewagten Behaupt.ungen gehütet habe. Nur was im Vorwort S. X beziiglich der mangelnden Fabrikunterschiede gesagt ist, bedarf fiir den Ausgang des fränkischen Zeitraumes einer Einschränkung, denn es bestehen, nach unser& jetzigen Erfahrung, in der That die auffälligsten derartigen Unterschiede in gewissen Gegenden, z. B. zwischen den Geprägen von Liittich, Köln, Goslar, Basel und Oestreich. Slanche schoil früher angedeutete Zweifel, z. B. über die Ausscheidung der Kaiser Otto 11. gebiihrenden Münzen und über die festen Grenzen zwischen Heinrichs 1V. und V. Geprägen sind auch heut noch nicht, gelöst und werden vielleicht nie zu gentigender Klarheit gelöst werden. Aber gewonnen sind uns nicht uur erstaunlich viel neue Münzen - ich verweise nur auf die Artikel Bonn, Stade, Nordheim, Oestreich -, sondern mit ihnen auch mancherlei neue Gesichtspunkte, z. B. über Münznachahmungen, iiber Gepräge mit geschicht- lichen Beziehungen, über Goldprägung u. s. w. Manche Schriftsteller haben ihr gutes Theil zu den Vorarbeiten beigetragen, so besonders Chestret de Haneffe, Hooft van lddekinge, Maxe-Werly, Menadier, Ch. Robert und Ray- mond Serrure.
    [Show full text]
  • Creation out of Nothing. the Fascist Propaganda in Litzmannstadt
    ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS Folia Litteraria Polonica 3(54) 2019 http://dx.doi.org/10.18778/1505-9057.54.06 Marek Ostrowski* https://orcid.org/0000-0001-7100-4226 Creation Out of Nothing. The Fascist Propaganda in Litzmannstadt Being the fifth largest city of the Reich, the city of Litzmannstadt1 was significant in terms of propaganda because its German spirit had been discovered anew, and due to the fact it had become a resettlement centre – Volkdeutsche Mittelstelle. The resettlement process to intermediate camps and later to the villages and towns of Reichsgau Wartheland and the Old Reich applied to tens of thousands of Germans from Volhynia, Galicia and the Baltic States, mainly peasants. The political organi- sations of the Third Reich mainly faced the major propaganda task of instilling the national socialist world view in the newcomers. The notion of settlement and colonisation of areas was a key concept in the theoretical output of the Nazi state. Initially, it was a result of the natural tendency to mystical elevation and idealogising the peasant life as the source of national strength. Peasants constituted the natural political force of Nazi ideology, being the example of life strongly bound to the fatherland. Many efforts were made to prevent the rural population from migrating to cities. In order to make life in the countryside the basis for future policy, the authorities supported the theoreticians of peasant colonisation, e.g. Heinrich Sohnrey. In terms of theory, the program of populating areas with peasant colonisers stemmed from the studies on strength- ening the German countryside, constituting its further modification.
    [Show full text]
  • Gostyniński, Grodziski, Grójecki
    e-wnetrza.eu Strefy dostaw w województwie mazowieckim Powiat Gmina Miejscowość Strefa gostyniński Gostynin Aleksandrynów 4 gostyniński Gostynin Baby Dolne 4 gostyniński Gostynin Baby Górne 4 gostyniński Gostynin Belno 4 gostyniński Gostynin Białe 4 gostyniński Gostynin Białotarsk 4 gostyniński Gostynin Bielawy 4 gostyniński Gostynin Bierzewice 4 gostyniński Gostynin Budy Kozickie 4 gostyniński Gostynin Budy Lucieńskie 4 gostyniński Gostynin Choinek 4 gostyniński Gostynin Gaśno 4 gostyniński Gostynin Gorzewo 4 gostyniński Gostynin Gorzewo (Kruk) 4 gostyniński Gostynin Gostynin 4 gostyniński Gostynin Gostynin (Drzewce) 4 gostyniński Gostynin Górki Drugie 4 gostyniński Gostynin Górki Pierwsze 4 gostyniński Gostynin Gulewo 4 gostyniński Gostynin Huta Nowa 4 gostyniński Gostynin Huta Zaborowska 4 gostyniński Gostynin Jaworek 4 gostyniński Gostynin Józefków 4 gostyniński Gostynin Kiełpieniec 4 gostyniński Gostynin Kleniew 4 gostyniński Gostynin Klusek 4 gostyniński Gostynin Kozice 4 gostyniński Gostynin Krzywie 4 gostyniński Gostynin Legarda 4 gostyniński Gostynin Leśniewice 4 gostyniński Gostynin Lisica 4 gostyniński Gostynin Lucień 4 gostyniński Gostynin Łokietnica 4 gostyniński Gostynin Marianów (Janowo) 4 gostyniński Gostynin Marianów Sierakowski 4 gostyniński Gostynin Miałkówek 4 gostyniński Gostynin Mniszek 4 gostyniński Gostynin Mysłownia Nowa 4 gostyniński Gostynin Nagodów 4 gostyniński Gostynin Niecki 4 gostyniński Gostynin Osada 4 gostyniński Gostynin Osada (Brzozówka) 4 e-wnetrza.eu Strefy dostaw w województwie mazowieckim Powiat
    [Show full text]