KHOA HOC C6NG NGHl

THAIMH PHAM LOAI, DIEM BIEIXI TY LE GAY HAI VA OAC Ol£lVI EAY HAI CLIA CAC LOAI SAU CUOIM LA CAY CO MLII [CITRUS) O THAIMH PHO CAM THO VA TiMH HAU GbVMG Chau Nguyen Qudc Khanh\ Huynh Dtic Himg^ va lA Van V^^ T6MTAT Thinh ph^ loai, di6n bi^n ^ le gsy hai va dac di^m giiy hai cac loai sau cudn la gay hai tren cay co miii dupc khao sat tai cac vudn cay co miii a thanh phd Can Ilia, tmh Hau Giang va trong dieu ki§n nha luoi a trudng Dai bpc Cdn Tha. K^t qua ghi nh?n cho thay cd 5 loai thuoc bo canh vay () gay hai vdi tri^u chiing cudn la trfin cay cd miii gdm Archips sp., Adoxophyes privatana, ffomona tabescens, Psorosticha melanocrepidava Agonopterixs^. vdi ty If vu hda tuong iing la 52,83%, 19,81%, 12,92%, 11,1% va 3,34%. Ba loai d^u thudc ho Tortricidae, cdn hai loai theo sau tbuOc ho Oecophondae. Trong dd, P. melanocrepida vk H. tabescens la hai loai mdi duac ghi nhan. Tren cac vudn khao sat, su gay hai cua sau cudn li trfin ciy cd miii xay ra quanh nam vod ty le gay hai tren chdi dao dong 6,3% - 25,9% va ty le gay hai trfin la 1,4% - 9,2%. Trong di^u kif n nha ludi, tren cay cam sanh, cac loai P. melanocrepida va A privatana giy ra tri^u chiing nbiu dpt d giai doan la tir rat non den non, cac loai Archips sp. va Agonopterix sp, gay ra tri^u chiing x^p Id giai do^ U tmong thanh va loai H. tabescens gay ra trifiu chiing cudn la a giai do^ la gli. TLT khda. Archips sp., Adoxophyes privatana, Homona tabescens, Psorosticha melanocrepida, Agonopterix sp., siu cudn li ciy cd miii.

I.MffBAU CO the tan cdng trfin trai non (Jeppson, 1989). Tai DBSCL, trong nhUng cong trinh cdng h6 truoc day, Vi^t Nam n^ trong trung tim phat sinh cay c6 hai loai thudc ho Tortricidae la Adoxophyes raiii, n6n day \k loai cay trong dupc trdng rat lau dcri, privatana Walker va Archips sp. va mpt loai thuOc hp c6 phan bd rOng khap tir Bac d^n Nam va mang lai la Agonopterix sp., dupc ghi nhan li hi§u qui kinh t^ cao so voi nhi^u loai cay trong khac doi tupng gay hai khong quan h-png tren cay co mui (Hu^h Tri Diic vd etv., 2006). Theo thong tin tir Hpi (Nguyin Thi Thu Cue, 2000; Nguyfin Thi TTiu Ciic vd Ndng dan Vi^t Nam, ddng bang sdng Cmi Long etv., 2006; Nieetie va etv., 2007). Tuy nhifin, do vific (DBSCL) la noi canh tac cay co miii lon nhat nuoc thay doi ky thuat eanh tac de doi phd vdi bfinh ving vdi di^n tich canh tac trong nam 2010 vao khoang la gan xanh (greening) bang hmh thuc tr6ng o mat 76.000 ha. C6 it nhat 13 loai thupc ho Tortricidae do day va ket thiic thu hoach som, gan day su gay hai Oeppson, 1989; New Zealand Ministry for Primary eua nhom sau cuon la tren eay eo miii dang ngay Industries, 2014) va 3 loai thupc hp Oecophoridae eang tra nen pho hien va quan trpng. Mat khac, do (Ohgushi, 1964; Lvovsky and Fallahzadeh, New hinh thai a giai doan iu trimg cua cac loai sau cu6n Zealand Ministry, 2014) da dupc ghi nhan la sau la la gan nhu tuong tir nhau, trong khi chua co mo ta cuon la gay hai quan trpng tren cay co miii, dac biet vfi dac diem trieu chiing gay hai cua timg loai. Di^u trong cac vuon uom, b My, New Zealand, Nhat Ban nay gay nhieu khd khan cho cong tae nghifin ciiu va An Do. Au trimg oia cac loai sau hai nay cuon ciing nhu danh gia hieu qua eiia cac bifin phap phong ho$c k^t ckc la cky co mui 1^ voi nhau roi an pha bfin tri. trong lam anh hirong quan trpng den kha nang quang hgp cua cay. Nguy hi^m hon, mot sd loai Trong bai bao nay trinh bay ket qua khao sdt thupc giong Archips, bfin canh su an pha tren la con thanh phan loai, difin bien ty lfi gay hai eua sau cuon la tai tinh Hau Giang va thanh phd Can Tho eung nhu dae diem gay hai eiia mdi loai tren cay cam sanh trong dieu kien nha ludi. 'Khoa Ndng nghidp vi Sinh hpc Ung dyng, Trudng D^i hpc Can Tho

N6NG NGHllP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 2 - THANG 10/2014 35 KHOA HOC CdNG NGHfi

2. VATIfil VJI PHUDNGPIUP thi nghifim, choi non va la nhifim au trung sau cudn 2.1. Khao sit thinh phan vi tyle hidn dien cua la b mdi dot thu thap dugc dat trong cac hop nhua trong (duong kinh 14 cm, cao 8 cm; khoang 12 - 14 cac loii siu cudn la ciy co miii au trung/hpp), d^ 6- dieu kien nhiet dp, §an. db (26- Su khao sat duprc tien hanh bang each thu mdu 30"C, 68-80% RH) va anh sang tu nhien cua phong. dinh ky tren 5 vuon cam quit tai thanh ph6 Can Tlio HOp dupc ve sinh va cung cap dot cam sjinh tiroi hai va huyfin Chau Thanh tinh Hau Giang tir ngay 19 ngay/lan de 1^ thiic an cho au trtmg cho den khi thang 01 den ngay 19 thang 8 nam 2012. Dac diem co thanh trimg vii hoa. Ghi nhan sd lupng au trimg 6 ban cua cac vucm cay co miii dimg trong khao sat mdi dot thu thap, so loai ngai vu hoa, dac diem nhan dupc trinh bay trong bang 1. Tren mdi vuon khao sat, dang va ty le hien dien cua mdi loai. dung day do danh d^iu 5 diem theo dirdng chfio goc, mdi diem danh dau 3 cay. Toan bp cac choi non va la Mau truong thanh kho cua cac loai ngai sau dang bi au trimg ciia ngai sau cudn la tan cong trfin cuon la dupc giii den Bp mon Dpng vat hpc, Bap tang cac cay CO danh dau diroc thu mdi thang mpt lan roi Tu nhifin va Khoa hpc Qudc gia Nhat Ban (Tsukuba, chuyen ve Truang Dai hpc Can Tho. Trong phong Nhat Ban) de xac dinh tfin khoa hpc. Bang 1. Dac di^m cua cac vii6n cay co miii dupc dimg d^ khao sat th^nh ph^ loai vi ty lfi hifin difin cua ck. loai sau cudn la gay hai trfin cay co miii Dito hch Tuoi cay TT Virto Dia dilm (m^ (nam) 1 Cam sanh 3.500 6-7 Phuong Tan Phu, quan Cai Rang, thanh ph6 C^ Tho 2 Cam sanh 8.500 5-7 Xa Dong Thanh, huyen Chau Thanh, tinh Hau Giang 3 Cam sanh xen nhan 2.500 4-6 Xa Dong Phii, huyen Chau Thanh, tinh Hau Giang 4 Camsanh 5.500 5-7 Xa Dong Thanh, huyen Chau Thanh, tinh Hau Giang Cam sanh xen cam 5 5.000 5 Xa Dong Thanh, huyfen Chau Thanh, tinh Hau Giang nat 2.2. Khdo sit difin bien ty lfi gay hai cua sau cuon pho Can Tho va huyen Chau Thanh tinh H^u Giang la trfin cic vudn cay c6 miii tir 12/9/2012 din 12/9/2013. Mot so dae dilm cua Difin bi^n ty lfi gay hai cua sau cudn la cay co vuon khao sat duoc trinh hay trong bang 2. mui dupc khao sat tren 4 vuon eay eo miii tai thanh Bang 2. Dac di^m ciia cic vucm cay co miii diing dl khao sat difin biln ty lfi gay hai cua sSu cuon Id cSy cd miii Dito tich Tu6i cay Vudn khao sat Dia diem (nam) Cam mat + cam sanh 5.000 5 Xa Dong Phii, huyen Chau Thanh, tinh Hau Giang Cam sanh 2.500 5-7 Xa Dong Thanh, huyen Chau Thanh, tinh Hau Giang Cam sanh 8.500 7-8 Xa Dong Thanh, huyen Chau Thanh, tmh Hau Giang Cam sanh 3.500 6-7 Phudng Tan Phii, quan Cai Rang, thanh phd Can Tho Tren moi vudn khao sat, chpn 5 diem theo Ngoai ra, so hfiu ve nhifit dp va lugng mua trung duong cheo goc, mdi diem chpn 3 eay, mdi eay chpn binh hang thang cua vimg thanh phd Can Tho v^ 5 vi tri, gom 4 vi tri o 4 huong va 1 o vi tri trung tam, tinh Hau Giang dupc cung c^p boi Trung tam Khi mdi VI tri khao sat 3 choi. Ghi nhan ty le la hi hai do tuong Thiiy van Can Tho. sau cuon la mdi thang mpt lan trong suot thoi gian 2.3. Khio sit die diem giy hai ciia cic loil sau thi nghifim. Ty lfi la bi hai CTLLBH) dupc tinh bang cudn li tien ciy cam sinh tiong dieu kidn nhi ludi cdng thuc: Thi nghiem dupc thue hien theo hinh thiie md ta Tong so la hi hai voi 5 lan lap lai. Cay cam sanh con eao khoang 1,2 - TLLBH (%) = X 100 1,3 m duoc mua tir vudn uom cay a xa My Hoa, huyen Bmh Mmh, tmh Vinh Long roi chuyin v^ Tong so la quan sat

36 NONG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 2 - THANG 10/2014 KHOA HOC C6HG NGHl tr6ng hx>ng nhi Iiroi tai BO mon Bao v$ Tliuc vat, Canh vay (Lepidoptera). Trong dd, ba loai: Archips Tmong Dai hpc Can Tho. Cay dupc chSm soc va bon sp., Adoxophyes privatana Walker va Homona phan (NPK 16-lfr«) dl kich thich ra dot non. Khi ciy tabescens Meyriek, thupc hp Tortricidae vi hai loii: ra dpt non khoang 3 cm (khoang 1 thang sau khi Agonopterix sp. va Psorosticha melanocrepida mua vl tir vuon uom) thi chau cay dupc bao lai bang Clarke, thupc hp Oecophoridae. Su gay hai chia mOt ong plastic trong (duong kinh khoang 25 cm) va Archips sp., A privatana va Agonopterix sp. da dupc tha vio trong mot cSp tnrdng thanh (mpt con due va ghi nhan trong cac nghifin cnhi trudc diy (Nguyfin mOt con cai) cua mpt loai ngai siu cudn la cay cd miii Thi Thu Ciic, 2000; Nguyfin Thi Thu Ciic va cti^.. dl cho bat c^ va sinh san. Ong plastic duoc day lai 2006; Nicetic va etv., 2007), con su gay hai eua H. hang vai mimg (Hinh 1). Tlieo doi va ghi nhan trifiu tabescens va P. melanocrepida tren cay cd miii d chting va dac dilm gay hai cua au triing ciia timg loai DBSCL la moi dupc ghi nhan. ngai siu cudn la trfin cay cam sanh ihi nghiem. Su Bang 3. Thanh ph^ loii sau cniln li c^ cd miii b khao sit dupc tiln hinh vdi 5 c:ap ngai cho mdi loii. tinh Hau Giang vi thanh phi Cdn Tho TT ren loai H9 BQ 1 Archips sp. rortricidae Lepidoptera 1^^ 2 AdoxophyesprivatanaV^aHkeT rprtricidae Lepidoptera Homona tabescens Meyriek rortrieidae Lepidoptera Psorosticha melanocrepida Clarke 3ecophondae Lepidoptera Oecophondae [Lepidoptera * Dupc dinh danh bdi Bp mon Dpng vit hpc, Bio ting Tu nhidn vi Khoa hpc Qudc gia Nhit Bin (Tsukuba, Nhit Ban). Cac loai Archips sp., A. privatana, H. tabescens Hinh 1. Chiu cam sinh dtrpc bao b£ing Ing plastic va Agonopterix sp. hifin difin d ea 8 dpt khao sat (tan dimg dl khSo sit tri^u chiing giy hgi ciia siu cudn li suat xuat hifin la 100%) vdi ty lfi vu hda trung binh Idn trpng dilu ki|n nhi ludi lupt la 52,83%, 19,81%, 12,92% va 11,10%. Trong khi do, loai P. melanocrepida chi hien dien d 4/8 dpt 3.K^QUANGHfiUCUU khao sat (tin suat xuat hifin la 50%) vdi ty lfi vu hda 3.1. Thinh phdn loii vi t^ 1| hi^n difin cua siu trung binh la 3,34% (Bang 4). Ket qua nay ehimg td cudn li ciy cd miii trong nhdm siu cudn la eay ed miii thi cae loai thupc Kit qua dupe trinh bay trong bang 3 eho thay hg Tortricidae la da dang, phong phii va hien difin thanh phan loai siu cudn la tren cay cd miii b thanh pho hien hon so vdi cac loai thupc hp Oecophondae. pho Can Tho va tinh Hau Giang gom 5 loii thupc bd Bing 4. Hiinh phdn loii, tdn sudt hi|n di^ va ty lfi vu hda cnia cic loai siu cudn la cay ed miii. Khio sit tgi huygn Chiu Thinh (tinh Hju Giang) va quan Cai Rang (thinh phd Can Tho) T?l? Sd luong thanh trimg (con) * D

N6NG NGHlfP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 2 - THANG 10/2014 KHOA HOC C6NG NGH|

TSng 1491 . 728 273 178 153 46 Tyli0O" 92,19 52,83 19,81 12,92 11,10 3,34 * Duoc dinh danh boi Bd mdn Ddng vat hoc, Bao tang Tir nhidn vi Khoa hoc Qudc gia Nhit Ban (Tsukuba, Nhit Bin); **Tyievuhda (TLVH) dupc tinh bing cdng tiiuc: TLVH (%) = (sd tiiinh tidng vu hda/sd iu tidngthu tii$p)xlOO. 3.2. Diln biln ty lfi giy hai cua sau cuon li ti-fin ciy c6 miii b huy^ Chau Tiiinh (tinh H^u Giang) vk quan Cai Rang (tiiinh phd Cdn Ilia)

Hmh 2. Diln biln t^ lfi gay hai ti-en dpt (ti-fin) vi ti-fin Id (dudi) cda sau cudn li giy hai trfin ciy cd miii t^ c dia dilm khao sit Hinh 2 trinh bay difin bien ty lfi la hi hai d bdn (trung bmh 16,9% ddi vdi choi hi hai va 5,1% ddi vdi 14 dia dilm khao sat. Su giy hai cua sau cudn la trfin bi hai) la cao hon so vdi cic giai doan giiia thing 09 - cay cd miii tai eae dia dilm khao sat xay ra quanh thing 10/2012 va thing 05 - giira thing 9/2013 nim vdi ty le giy hai dao ddng 6,3% - 25,9% ddi vdi (trung bmh 12,3% ddi vdi dpt bi hai vi 4,2% ddi vdi la choi non va 1,4% - 8,6% ddi vdi la non. Difin biln ty le hi hai). giy hai cua sau cudn la giua eae dia dilm khao sat 3.3. Tri^u chimg giy hai cua siu cu6n li cam gan nhu tucmg tu nhau, nhin chung giai doan tir giua quit thing 11/2012 din giua thing 04/2013, ty lfi Id hi hai Bing 5. Mdt sd die dilm giy hai cma sau crudn Id trfin cay cam sinh E)ac diem giy h?d Archips sp. A privatana H. tabescens P. melanocrepida Agonopterixsp. Tudili Rat non X X La non X X La trudng thinh X X X •La gia X X Tren la Cudn cac la X Nhiu dot X X • Xep mep la X Xep cae la X X x: CO thShien.

38 NONG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 2 - THANG 10/20M KHOA HOC C6NG NGH|

Bang 5 cho thdy kit qua ghi nhan dac dilm trifiu 4.T11A0UIJW chiing gay hai ciia cic loii Archips sp., A privatana, TMnh phan loii sau cmn la giy hai trfin cay cd H. tabescens, P. melanocrepida va Agonopterix sp. miii tai tinh Hau Giang, thanh phd Can Tho gdm 5 trfin cdy cam sanh trong dilu kifin nha ludi. Nhin loai thudc Bd canh vay. Trong dd, ha loii Archips sp., chung, tri|u chting giy hai cd nhiing dac dilm gidng Adoxophyes privatana Walker, Homona tabescens vi khic nhau tuy theo loii gdm: Meyriek tiiude hp Tortricidae, cdn cac loii - Sir giy h?u theo do tuoi cia la: loii P. Psorosticha melanocrepida Clarke vi Agonopterix melanocrepida tdn cdng ciy d giai doan tir li rat non, sp. thugc hp Oecophoridae (Bing 3). Su giy hai ciia loii A privatana tdn cdng ciy tir giai doan li rat non ba loii Archips sp., A privatana va Agonopterix sp. din li non, cdn loii Archips sp. tan cdng cay d giai da dupc ghi nhin tnrdc day (Nguyfin TTii Tliu Ciic, doan tii li non din li tnrdng tiiinh. Trong khi do 2000; Nguyfin TTu Thu Cue va etv., 2006; Nicetic va tnfiu chiing giy hai trfin li tir trudng thinh din la gii c:tv., 2007), cdn su gay hai ciia hai loii H tabescens chi do H. tabescens va Agonopterix sp. gayra. vi P. melanocrepida tai DBSCL la nhiing ghi nhan mdi. Ty lfi vu hda tnmg binh ciia cac loii Archips sp., - Theo tri|u chiing giy hai trfin li, diy li dac dilm A privatana, H. tabescens, Agonopterix sp. vi P. giy hai tuong ddi phin bifit hon so vdi sir giy hai theo melanocrepida qua tam dot khao sat trfin cac vudn dp tudi cda li, loii H. tabescens giy hai bang each c:ay cd miii d thanh phd Cdn Tho va tinh Hau Giang cudn cic li lai vdi nhau (Hinh 3E), P. melanocrepida Ian lupt la 52,83%, 19,81%, 12,92%, 11,10% vi 3,34% va A privatana giy hai bdng cmeh nhiu dgt (Hinh 3A (Bang 4). Them vio do, trir loii P. melanocrepida cd vi 3B). Trong khi dd, trifiu chiing xlp mep la chi gap tan suat xuat hien la 50%, cic lodi edn lai diu dat tan b Ipii Agonopterix sp. (Hinh 3D) vi trieu chiing xep suat xuat hien la 100% (Bang 4), chiing td cic loii cic li lgi vdi nhau ddng thdi xay ra d loii Agonopterix thudc hp Tortricidae la da dang, phong phii vi hifin sp. vi Archips sp. (Hinh 3D vi 3C). dien phd biln hon so vdi cac loii thupc hp Mat khic, tri|u chiing nhiu dgt chu ylu xay ra Oecophondae. Mac dii su phin bifit cic loii sau cudn ddi vdi si^ tdn cdng d giai doan Id tir rdt non din la li chi thtrc hien dupc ddi vdi trudng thinh, do chua npn Ooii A privatana vi lodi P. melanocrepida), trifiu phan biet dupc hinh thai d giai doan au triing vi chiing xlp li chu ylu xay ra ddi vdi su tdn edng b giai nhdng cua rieng timg loii, nhung vdi ty lfi vu hda cua dpgn li tnrdng thinh Oodi Archips sp. va loai trudng thanh, tinh tir sd lupng au triing thu thip Agonopterix sp.), cdn trifiu chung cudn li chii ylu dupe, dat 92,19% cho thay ty lfi tiiat tiiodt eiia du xiy ra ddi vdi su tan cdng d giai doan li gii (H. tning (7,81%) (Bang 4) trong qua trinh nhin nudi Id tabescen^. anh hudng khdng dang ke den kit qua khao sit. Su gay hai ciia siu cudn la trfin ciy cd mdi tai thdnh phd Can Tho va tinh Hau Giang xudt hifin quanh nam vdi difin hien ty le gay hai trfin ehdi vi trfin la bien dpng khdng nhieu, dao ddng trong khoang 6,3% - 25,9% ddi vdi chdi non vi 1,4% - 8,6% (B) ddi vdi la non. Trong dd, ty le gay hai d giai dogn tir tiling giiia tiiang 11/2012 dfin giua tiiang 04/2013 (tmng binh 16,9% ddi vdi chdi hi hai va 5,1% ddi vdi li hi hai) la tuong ddi eao hon so cac vdi giai doan tiiang 9 -tiiang 10/2012 va giiia thing 05/2013 - tiiang 9/2013 (tinmg binh 12,3% ddi vdi dpt bi hai vi 4,2% ddi vdi la bi hai) (Hinh 2). Theo sd li^u dupc eung cap tir Trung tam Khi tupng Thuy van Can Tho, CC) (D) (E) tai khu vuc Can Tho - Hau Giang, lupng mua trung Hinh 3. lYilu chiing giy h^i cnia siu cnidn Id ciy cd bmh trong giai doan tii thing 11/2012 din thing miii trfin ciy cam sinh. (^ P. melanocrepida; (B) A 04/2013 (17,55 mm) li thip hon rat nhieu so eic vdi privatana; (C) Archips sp.; (D) Agonopterix sp.; (E) giai doan thing 9 -thing 10/2012 vi gitira thing H. tabescens

N6NG NGHllP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 2 - THANG 10/2014 39 KHOA HOC C6NG NGHE

05/2013 - tiiang 9/2013 (198,9 mm). Ty lfi gay hai dot chu yeu xay ra ddi vdi si^ tdn cdng b giai doan la eua siu cudn li trfin cic vudn khao sdt xiy ra quanh tii rdt non din la non iP. melanocrepida vi 4 nam vi hinh tiiinh nfin hai giai doan cao thap tuong privatan^, tiieu chung xlp la chu ylu xay ra ddi vii ling vdi mua mira vi miia nang, chiing td da cd su su tan cdng b giai doan li tnrdng thanh (Archips ^ anh hudng crda lupng mua Ifin hoat ddng c:ua trudng vi Agonopterix sp), cdn trifiu chiing cudn ii chu ylu thinh vi au triing cua siu cudn li. Trong khi dd, xay ra ddi vdi sir tdn cdng b giai doan la gia {H. chfinh lech cua nhifit dp trung hinh hang thing trong tiidi gian khio sat chi li 2,9°C, dao ddng tir 26,2*'C - Loi cam cm din 29,1"C. Nhifit do mi cdn trimg cd the phdt tiien dupc nim trong khoang 10^'C - 40°C vd nhiit do Nhdm tic 0a xin chin tiianh cam an Ts. Utsug thich hpp cho su phdt triln nam trong khoing 25''C - Jinbo, Bd mdn Dpng vat hoc, Bao tang Khoa hpc va 35°C (Nguyfin Thi Thu Cdc, 2010). Nhu vay, muc dao Tu nhien Qudc gia Nhit Ban (Ibaraki, INhitBan) da ddng cua nhiet dd hr 26,2°C - din 29,1''C la phu hgp dinh danh cic miu ngai siu cudn Ii ciy cd miii. cho su phat tnln vi khdng anh hudng din muc dp giy hai cua cac loii siu cudn li cay cd mui. TAI UEU TliAM KHAO Dae dilm gay hai cua cac loai sau cudn la da 1. Huynh Tri Due, Nguyfin Hiiu Tiioai vi dupc khao sdt trfin cay cam sanh trong dieu kifin nhi Nguyfin Bao Todn, 2006. Ky thuat trdng va cham soc ludi. Su gay hai d giai doan la tir rdt non din non giy cay ed mui. Trong. Quan ly dich hai tong hpp cay co ra bdi cac loai P. melanocrepida vi A privatana, giai miii, hudng din vl sinh thai. Nhi Xuat ban Ndng doan la tnrdng thdnh giy ra bdi cac loai Archips sp. nghiSp.TraBg: 17-80. va Agonopterix sp. gay hai va giai doan li gia gay ra 2. Jeppson, L R, 1989. Biology of citrus , hdi cac Agonopterix sp. vi H. tabescens (Bang 5). mites and mollusks. In The citrus industry. Eddited Nhu viy, sir giy hai tuong ung theo tudi la tii rat non by Reuther, W., Calavan, E. C. and Carman G. E. TTie den gii lan luot li P. melanocrepida, A privatana, Regents of the University of California, Division of Archips sp., Agonopterix sp. va H. tabescens. Mat Agriculture and Natural Resources, 5:1-87. khac, trifiu chiing nhiu dgt chd yeu xiy ra ddi vdi su tan cdng cua siu d giai doan tir rat non din non (do 3. Lvovsky, A. L. and Fallahzadeh, M., 2O10. loii P. melanocrepida va A privatand), trieu chimg (Lepidoptera: ) i xlp la chd yeu xiy ra ddi vdi sir tan cdng d giai doan newly recorded from fran. Far Eastern Entximologi^ la trudng thinh (do loai Archips sp. va Agonopterix 216:14-16. sp.), edn trifiu chirng cudn la chu yeu xay ra ddi vdi 4. New Zealand Ministry for Primary sir tan edng d giai doan la gia (do loai H. tabescens). Industries, 2014. Standard 155.02.06. Importation of 5. KET LUAN Nursery Stock. - Thanh phdn siu cuon la cay cd mdi tai thanh 5. Nguyfin Thi Thu Cdc, 2000. Cdn tiimg vJ phd Can TTio va tinh Hau Giang gdm 5 loai: Archips nhen gay hai ciy an trii vung ddng bang sdng Ciru sp., Adoxophyes privatana, Homona tabescens, Long va bien phap phdng tru. A(&a xuat ban Ndng Psorosticha melanocrepida va Agonopterix sp. vbi ty nghidp. Trang: 71. le vu hda hrong iing li 52,83%, 19,81%, 12,92%, 11,1% 6. Nguyfin Thi Thu Cue, 2010. Giao tiinh: Con vi 3,34%. Trong dd, P. melanocrepida va H. tning dai cuong. Nhi xuat ban Dai hpc Can Via 239 tabescens li hai loai mdi dupe ghi nhan. Sau cudn la trang. hifin difin quanh nim trfin vudn eay cd mdi vdi ty le 7. Nguyfin Thi Thu Cue, Pham Hoing Canh va gay hai tren chdi dao dgng 6,3% - 25,9% vi ty lfi giy Hd Van Chiln, 2006. Dich hai trfin cay cd miii. hai tren la 1,4%-9,2%. Trong. Quan ly dich hai tong hpp cay cd mui, hudng - Trong dieu kifin nha ludi, tren ciy cam sinh, din ve smh thai, f^i Xuat ban Ndng nghiep. Trauf cde loii P. melanocrepida va A privatana gay ra trieu 83-151. chung nhiu dpt, cac Ipii Archips sp. va Agonopterix 8. Nicetic Oleg, Nguyfin Hiju Huan, Hi VM sp. gay ra tiieu chdng xep la va loai H. tabescens giy Chiln, Trdn Van Hai, Nguyfin Thi Thu Cue, Pham ra trifiu chung cudn li. Mat khic, trieu chung nhiu

40 NONG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 2 - THANG 10/2014 KHOA HOC CONG NGHfi

Hoang Oanh, Nguyfin Bao Toin vi Duong Mmh, 9. Ohgushi, R., 1964. Ecological stiidies on tiie 2007. Nhan dang sau, benh & thifin dich trong vudn injurious insects attacking the young branches and eay cd mdi. Nhi Xuat bin Ndng nghiep. Trang: 68- forages of cih-us orchrad, a preliminary report 69. Japanese Joumai of Ecology, 14(6): 241-247.

SPECIES COMPOSmON, DAMAGE CHARACTERISTICS AND DAMAGE VARIAnON OF CITRUS LEAF ROLLERS IN THE MEKONG DELTA OF VIETNAM Chau Nguyen Quoc Khanh, Huynh Due Hung, Le Van Vang Summary Species composition, damage characteristics and damage vanation of citrus leaf-roUers were investigated in citrus orchards in Can Tho tnty and Hau Giang provmce and in the net-house of Can Tho University. Results shown that citrus leaf-rollers were composed of 5 species belong to Lepidoptera including Archips sp., Adoxophyes privatana, Homona tabescens, Psorosticha melanocrepida and Agonopterix sp. with the eclosion ratios were 52.83%, 19.81%, 12.92%, 11.1% and 3.34%, respectively. The first three species belong to the femily Tortricidae, the latter two species belong to the family Oecophoridae. The damage of P. melanocrepida and H. tabescens species on atrus are newly recorded in the Mekong delta. In the net-house conditions, on "Cam sanh" (green orange) trees, the damage of P. melanocrepida and A privatana caused symptom as a shoot-tier, the damage of Archips sp. and Agonopterix sp. caused symptom as a leaf-folder and the damage of H. tabescens caused symptom as a leaf-roller. Otherwise, the shoot-tier symptom happened on very young to young leaves {A- privatana and P. melanocrepida), the leaf-folder symptom happened on mature leaves {Archips?,p. ssiA Agonopterixs^), and the leaf-roller symptom happened on old leaves (,H. tabescens). The damage of citrus leaf-rollers happened through the investigated year with shoot damage ratios were 6.3% - 25.9% and leaf damage ratios were 1.4% - 9.2%. Keywords. Archips sp., Adoxophyes privatana, Agonopterix sp., citrus leaf-roller, Homona tabescens, Psorosticha melanocrepida.

Ngudi phdn bi|n: GS.TS. Phgm Vin Ldm Ngiy nhan bai: 7/3/2014 Ngdy thdng qua phin bifin: 9/4/2014 Ngiy duyit ding: 16/4/2014

N6NG NGHIEP VA PHAT TRIEN NONG THON - KY 2 - THANG 10/2014