KLOOSTER TER APEL Domus Novae Lucis
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Het jaar 2012 in KLOOSTER TER APEL Domus Novae Lucis Anno Domini MMXII Facta fugis, facienda petis OVIDIUS, Heroides 7. 13 Het jaar 2012 in Anno Domini MMXII Ter Apel, mei 2013 Inhoud Voorwoord - 3 Arrangementen & Groepsreizen - 5 Bezoekers Klooster - 6 Bezoekers Kloosterwebsite - 6 Collectieregistratie & Beheer Depot - 7 Concertpodium - 8 Conventoverleg - 9 Cursussen/Lezingen/Opleidingen/Symposia - 10 Doelstelling Stichting Klooster Ter Apel - 11 Donateurs & Vrienden - 12 Educatie - 12 Evenementen - 14 Excursies/Werkbezoeken - 16 Exposities - 16 Huwelijken - 20 Instandhouding Monument - 21 Kloosterboeken - 21 Kloostercafé ‘De Refter’& Proviandkelder - 22 Klooster Cahiers - 22 Kloosterorganisatie - 23 Kloosterreceptie & Kloosterwinkel - 25 Kruidentuin - 25 Kruisheren - 26 Lidmaatschappen- 27 Mijn Klooster - 27 Openingstijden - 28 Publiciteit - 28 Rondleidingen/Gidsengilde - 30 Samenwerkingsverbanden/Contacten - 31 Subsidiënten & Sponsoren - 34 Toegangsprijzen - 35 Veiligheidszorg - 35 Colofon - 36 Voorwoord Namens bestuur en directie van de Stichting Klooster Ter Apel bieden wij u het Jaar 2012 in Klooster Ter Apel aan. In financieel opzicht kon 2012 positief worden afgesloten, zij het niet als gevolg van extra inkomsten uit entreegelden of meer bestedingen, maar doordat een streng kostenbewust beleid werd gevoerd. EXPLOITATIE Voor het financiële succes van 2012 is een hoge prijs betaald: een forse kostenreductie in de personele sfeer, waarbij de vaste formatie is teruggebracht van 4,5 fte naar 2,5 fte. Zéker, een deel van de werkzaamheden kon worden opgevangen door de belangeloze inzet van vrijwilligers, maar professionele inzet van vast personeel is onmisbaar om de museale taken uit te voeren, inhoudelijke doelstellingen te halen, kortom om kwaliteit te kunnen leveren. Het is om deze reden opvallend dat de provincie Groningen, die vanaf 2013 op grond van de nieuwe Cultuurnota 2013-2016 een forse korting doorvoert op de jaarlijkse structurele bijdrage, in diezelfde nota voorwaarden stelt ten aanzien van voldoende deskundigheid, visie en professionaliteit in de organisatie. Het verheugt ons overigens te melden dat de gemeente Vlagtwedde haar jaarlijkse bijdrage, die sinds 2002 niet op de inflatie was geïndexeerd, met terugwerkende kracht alsnog heeft gecorrigeerd. Het zal duidelijk zijn dat het noodgedwongen terugsnoeien van vast personeel extra druk legt op de organisatie; op termijn zou zelfs de continuïteit van het museum gevaar kunnen lopen. INSTANDHOUDING MONUMENT Het in standhouden van het Conventgebouw is een van de pijlers van beleid van Klooster Ter Apel. Ook de provincie Groningen heeft deze taak expliciet toebedeeld aan onze stichting. De onderhoudssituatie van het complex is een voortdurende bron van zorg en aandacht. Tot twee keer toe hebben wij subsidie aangevraagd in het kader van de BRIM (Besluit Rijkssubsidiering Instandhouding Monumenten); helaas werd onze stichting beide keren uitgeloot. Aangezien uitstel van restauratie van met name de gevel- en dakconstructie van de noord- en oostvleugel van het gebouw niet langer verantwoord is, werd op bestuurlijk niveau contact gezocht met diverse partijen. Inzet van het gesprek: instandhouding van het complex is zonder aanvullende middelen ónmogelijk. Naar aanleiding van dit overleg zullen begin 2013 opnieuw aanvragen voor subsidie worden ingediend. Dit keer bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed ten behoeve van regulier onderhoud en bij de provincie Groningen voor restauratiewerkzaamheden. Daarnaast zijn aanvullende middelen van derden nodig gezien de beperkte middelen uit eigen reserve. REFO500 De Stichting Refo500 heeft zich ten doel gesteld de Reformatie wereldwijd onder de aandacht te brengen door tal van projecten en tentoonstellingen. In dit verband zal in 2013 in Klooster Ter Apel en Vesting Bourtange de dubbelexpositie Zielenvisserij over Reformatie en Contrareformatie worden georganiseerd. De voorbereidingen daartoe zijn in het verslagjaar verder uitgewerkt. Het publicitair effect van deze bijzondere expositie is naar verwachting groot: de toeristische trekkers Klooster Ter Apel en Vesting Bourtange worden internationaal op de kaart gezet. Wij gaan er dan ook van uit dat deze bijzondere tentoonstelling grotere bezoekersaantallen zal genereren. 3 EVENEMENTEN/EXPOSITIES/EDUCATIE In Klooster Ter Apel vonden in het verslagjaar weer tal van activiteiten plaats. Een van de hoogtepunten was de uitvoering van de liederencyclus Winterreise van Franz Schubert in het kader van het gelijknamige interdisciplinair kunstproject, alsmede de virtuoze parafrases op diens liederen door Andreas Liebig op het Van Oeckelenorgel. Wie niet genoeg kon krijgen van Schubert liep snel de trap op naar Galerie II om te genieten van de collages en schilderijen van Margit en Rolf Hillen, met hun verbeelde interpretaties van de Winterreise. Verder werd in het Klooster een breed palet aan muzikale klanken ten gehore gebracht van Gregoriaans tot Spaanse muziek en van Bach tot de Ter Apeler Bigband. De expositie van Helmantel (de kunstenaar gaf een mooie lezing over zijn kunst) werd wegens groot succes geprolongeerd tot april. Het verheugt ons dat een deel van zijn werk permanent tentoongesteld blijft. Opvallend was tevens de expositie van de Groninger beeldend kunstenaar Kees Thijn; de symboliek in diens schilderijen deed menig bezoeker achter de oren krabben. Ook in het verslagjaar bood Klooster Ter Abel een interessant educatief programma, met diverse lespakketten voor het basis- en voortgezet onderwijs. Vooral het door ons Klooster ontwikkelde lespakket Middeleeuwse Boekenkunst sprak tot de verbeelding. Maar hoogtepunt was andermaal het programma Het Huis van Sint Nicolaas, voor leerlingen van basisonderwijs die uit alle hoeken van de provincie Groningen en ook uit Drenthe toestroomden. PERSONEEL Tenslotte gaat onze dank uit naar het personeel dat, ondanks de minimale bezetting, weer het beste van zichzelf liet zien. Ook onze vrijwilligers, inmiddels 55 in getal, zonder wie in Klooster Ter Apel het licht uitgaat, zeggen wij hartelijk dank voor hun toewijding en inzet. Stichting Klooster Ter Apel mr. H. Zwiers, voorzitter ing. B.G. Kloosterman, secretaris Hans Kroeze, directeur 4 Arrangementen & Groepsreizen In het verslagjaar kwam een samenwerking tot stand met Ausstellungszentrum/Barockgarten Gut Altenkamp in Aschendorf bij Papenburg in Duitsland, niet in de laatste plaats bekend vanwege wisselende tentoonstellingen uit de collectie van de Nationalgalerie der Staatlichen Museen zu Berlin in het kader van het federale programma van de eveneens in Berlijn gevestigde Stiftung Preuβischer Kulturbesitz. Om optimaal naar elkaar te kunnen verwijzen brachten medewerkers van Gut Altenkamp op 23 april een werkbezoek aan Klooster Ter Apel. Op 14 mei waren medewerkers van Klooster Ter Apel voor nadere oriëntering in Gut Altenkamp. Er werd een gezamenlijke promotiefolder gepubliceerd en een combikaart ontwikkeld. Deze kaart zal vanaf start seizoen 2013 toegang geven tot beide instellingen. De organisatie van het dagarrangement Klooster & Gut Altenkamp werd in gang gezet. Met collega’s van Klosterstätte Ihlow, tussen Emden en Aurich in Duitsland, stelden we eveneens een dagarrangement samen. In dit geval betreft het een bezoek met rondleiding aan zowel de voormalige cisterciënzerabdij Scola Dei (School van God) in Ihlow als aan Klooster Ter Apel. Speciale arrangementen werden in 2012 gecontinueerd en waar nodig aangepast. Klooster & Burcht (De Burcht Wedde), Klooster & Pastorie (Museum De Weem te Westeremden), Kloster Ter Apel: Willkommen! (Schloβ Dankern, D-Haren), Middeleeuwse Dagen (Stichting Middeleeuws Ter Apel), Oord van Licht (Kloster Bentlage, D-Rheine), Tussen Klooster en Vesting (Vesting Bourtange), Van Klooster tot Abdij (Vereniging ter Bevordering van het Toerisme in Ter Apel) en het Kloosterarrangement voor gasten van Akzent Hotel Borchers, D-Dörpen; Boetiekhotel Asgard, Groningen; Hotel Abdij de Westerburcht in Westerbork; Hotel De Stee, Odoorn en Hotel Zur Linde, D-Heede. Groepsbezoek aan Klooster Ter Apel kwam voorts tot stand door samenwerking met reisorganisaties als ArrivaTouring, Groningen; Buskontor Grenzenlos, D-Oldenburg; Dalstra Reizen, Surhuisterveen; Dekker Rondvaarten, Blijham; High Standard Travel, Groningen; Historizon/Cultuurhistorie Reizen, Lisse; Nederlands Dagblad Reizen, Barneveld; Noorden Reizen, Coevorden; Ostfriesland Tourismus, D-Leer, Schepers Tours, Westerhaar en Stichting Pocket Tour, Grijpskerk. Klooster Ter Apel bleef opgenomen in de verschillende ‘belevenis’ aanbiedingen van de cadeaubonorganisaties Bongo Nederland te Rotterdam en The Surprise Factory/Kadopagina.nl in Capelle aan de IJssel. Overheden, bedrijfsleven, onderwijsinstellingen, serviceclubs, stichtingen, verenigingen en particulieren maakten in het verslagjaar gebruik van de mogelijkheid om op een exclusieve wijze in Klooster Ter Apel bijeen te komen. Met name Kapittelzaal, Sacristie, Kloostercafé ‘De Refter’ en Galerie I waren in trek. De aanwezigen ontvingen informatie over het Klooster en/of kregen een rondleiding. Met Hotel-Restaurant Boschhuis, gelegen tegenover het Klooster en gebouwd op de fundamenten van de voormalige kloosterbrouwerij, werden afspraken gemaakt voor catering bij en ook door deze horecaondernemer zelf ontwikkelde arrangementen. Behalve door voornoemde organisaties werden de diverse arrangementmogelijkheden van Klooster Ter Apel ook via Marketing Groningen en Tourist Info Westerwolde onder de aandacht gebracht in binnen- en buitenland. 5 Bezoekers Klooster In