Divadlo V České a Polské Literatuře Teatr W

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Divadlo V České a Polské Literatuře Teatr W DIVADLO V ČESKÉ A POLSKÉ LITERATUŘE TEATR W LITERATURZE CZESKIEJ I POLSKIEJ Sborník z mezinárodní vědecké konference Materiały z międzynarodowej konferencji naukowej Opava 15. – 16. listopadu 2005 Opawa 15-16 listopada 2005 SLEZSKÁ UNIVERZITA V OPAVĚ FILOZOFICKO-PŘÍRODOVĚDECKÁ FAKULTA ÚSTAV BOHEMISTIKY A KNIHOVNICTVÍ KABINET LITERÁRNĚVĚDNÉ KOMPARATISTIKY DIVADLO V ČESKÉ A POLSKÉ LITERATUŘE TEATR W LITERATURZE CZESKIEJ I POLSKIEJ Sborník z mezinárodní vědecké konference Materiały z międzynarodowej konferencji naukowej Libor Martinek (ed.) OPAVA 2015 Lektorovali / Redakcja naukowa prof. dr hab. Irena Jokiel doc. PhDr. Tatjana Lazorčáková, Ph.D. Editor © doc. PhDr. Libor Martinek, Ph.D. Redakce: doc. PhDr. Libor Martinek, Ph.D. Translation © Mgr. Radek Glabazňa, M.A. © Slezská univerzita v Opavě, Filozoficko-přírodovědecká fakulta, 2015 © Libor Martinek, za autorský kolektiv, 2015 ISBN 978-80-7248-668-7 OBSAH (pro rychlou navigaci k příspěvkům můžete také využít záložky) Češi a Poláci znovu v Opavě / Jiří Urbanec ----------------------------------------------------------- 7 Úvodem / Libor Martinek, Alice Olmová -------------------------------------------------------------- 8 Divadlo a drama ve světle literární teorie, historie, kritiky, korespondence, filmu, prózy i poezie Divadlo, drama, literatura / Jan Heczko -------------------------------------------------------------- 13 Teatr, poezja i tożsamość / Ewa Kosowska, Eugeniusz Jaworski --------------------------------- 18 Тэатр на Беларусі / Galina N. Kurylenka ----------------------------------------------------------- 26 Teatr (dramat) w koncepcji Stefana Szumana / Marek Mariusz Tytko --------------------------- 30 Drama – program – kritika. Langerův Svatý Václav / Martin Tichý ----------------------------- 38 Medee wracają / Ewa Guderian-Czaplińska ---------------------------------------------------------- 47 Dráma ako estetický, filozofický a výchovný impulz (Na dramatických textoch Júliusa Barča- Ivana a Karola Horáka) / Viera Žemberová --------------------------------------------------------- 57 Odrodzenie dramatu historycznego w polskiej literaturze lat osiemdziesiątych XX wieku / Zdzisława Mokranowska -------------------------------------------------------------------------------- 62 Między Melpomeną a Talią – teatr w korespondencji K. I. Gałczyńskiego / Ewa Górecka --- 70 Świat teatru w poezji Wisławy Szymborskiej / Małgorzata Burzka-Janik ------------------------ 80 Teatr w twórczości Andrzeja Kuśniewicza / Elżbieta Dutka --------------------------------------- 88 Trauma i trash. Polski teatr przełomu polityczno-rynkowego w przestrzeni komunikacyjnej/ Miłosz Babecki -----------------------------------------------------------------------------------------94 Teatry alternatywne w Polsce po roku 1989 / Jacek Wachowski ------------------------------- 108 „Ti“ od divadla Der polnische Hamlet / Hans-Christian Trepte----------------------------------------------------- 119 Hamlet w katowickim rynku / Anna Gomóła ------------------------------------------------------- 131 Gazdina roba Gabriely Preissové / František Všetička ------------------------------------------- 139 Jaroslav Durych – neúspěšný dramatik / Karel Komárek ---------------------------------------- 143 Jaroslav Kvapil a František Langer mezi divadlem a literaturou / Jiří Urbanec -------------- 147 Teatr świata Karola Huberta Rostworowskiego / Jarosław Cymerman ------------------------ 152 Teatr(owanie) historii w dramaturgii Mariana Pankowskiego / Krzysztof Kurek ----------- 164 Fryderyk Chopin w dramacie polskim / Kazimierz Maciąg -------------------------------------- 179 Roman Brandstaetter. Wprowadzenie do monografii teatralnej / Kazimierz Braun --------- 192 Divadlo v širokém řečišti života a díla Ludvíka Kundery / Ladislav Soldán ------------------- 204 Dramat absurdu a twórczość Sławomira Mrożka i Václava Havla / Agata Tarnawska- Grzegorzyca --------------------------------------------------------------------------------------------- 208 Intertekstualność w sztuce Jáchyma Topola Droga do Bugulmy (Cesta do Bugulmy) / Leszek Engelking ------------------------------------------------------------------------------------------------ 212 Zakonnica w teatrze czyli feminizm po chrześcijańsku / Agata Firlej --------------------------- 220 Vizuální zkratka a dramatický text / Tomáš Hájek ------------------------------------------------ 226 Rozhlasové drama Zdeňka Rotrekla / Ivo Harák --------------------------------------------------- 230 Wilhelm Przeczek jako dramatik / Libor Martinek ------------------------------------------------ 233 Divadelní a literární tvorba pro děti Problemy dramaturgii dla dzieci / Ewa Tomaszewska ------------------------------------------- 239 Literacki portret Mieszka I i księżniczki Dobrawy w polskich utworach dla dzieci i młodzieży / Danuta Mucha ------------------------------------------------------------------------------------------- 249 Divadlo v tisku Teatralne i parateatralne inicjatywy poza cenzurą w latach 1982-1989 w województwie katowickim (prasowe doniesienia) / Katarzyna Tałuć --------------------------------------------- 254 Współczesny teatr czeski i słowacki w polskiej recenzji teatralnej / Mirosława Pindór ------ 261 Résumé --------------------------------------------------------------------------------------------------- 266 Summary ------------------------------------------------------------------------------------------------- 268 O autorech – O autorach ------------------------------------------------------------------------------ 270 ABSTRAKT Sborník Divadlo v české a polské literatuře – Teatr w literaturze czeskiej i polskiej obsahuje příspěvky ze stejnojmenné česko-polské literárněvědné konference uspořádané Ústavem bohemistiky a knihovnictví Filozoficko-přírodovědecké fakulty Slezské univerzity v Opavě ve spolupráci s Ústavem polonistiky Filologické fakulty Opolské univerzity v Opolí ve dnech 5.–16. listopadu 2005. Studie přinášejí řadu nových a cenných poznatků k této problematice. Jejich značným kladem je analytické (strukturalistické i poststrukturalistické), interpretační (hermeneutické), kulturně antropologické, sémiotické a interdisciplinární (komparativní) uchopení problému. Příspěvky jsou podnětem k další badatelské práci. Češi a Poláci znovu v Opavě V tradici česko-polských literárněvědných konferencí v Opavě, jejichž iniciátorem byl zesnulý prof. dr hab. Edmund Rosner z těšínské pobočky Slezské univerzity v Katovicích (Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Filia w Cieszynie), uskutečnil se další ročník ve znamení divadla. Organizátorům ovšem nešlo o zaměření teatrologické, nýbrž hlavní důraz měl být položen na to, jak je divadlo a herectví v obou literaturách zachyceno a reflektováno v próze či v poezii. Ne všichni referenti se zabývali tímto hlavním tématem, někteří si všimli i konkrétních inscenací. Koneckonců hranice mezi literárním textem určeným pouze ke čtení a textem pro divadelní akci, tedy dramatickým žánrem, není zcela zřetelná a přesahy, v době moderny a zvláště v období tzv. postmoderny, mohou být zcela plynulé a inspirující. Ať tak či onak, Opava, město, jehož katastr na severní straně přímo hraničí s Polskou republikou, je opravdu předurčeno k plodným setkáním odborníků z řad široké literární a kulturní oblasti. Tento sborník je tedy dalším markantním svědectvím, že započatá cesta vede správným a perspektivním směrem. Doc. PhDr. Jiří Urbanec, CSc., odborný garant konference 7 Úvodem Divadlo v české a polské literatuře Poláci a Češi jsou dva národy žijící blízko sebe.1 Bohužel stále o sobě nevědí dost. Příspěvkem ke změně této informace bylo také opavské literárněvědné rokování. Jak polská literatura, tak polské drama se objevují na knihkupeckých pultech a divadelních plakátech. K nejhranějším polským autorům na českých jevištích po roce 1945 patří z těch již klasických Gabriela Zapolská a její Morálka paní Dulské. Ze současníků je to Sławomir Mrożek a jeho Emigranti, Tango či Policajti. Nejen odbornou veřejnost, ale i diváky přitahuje, sáhneme-li do nejbližšího divadelního okolí Opavy, také Witold Gombrowicz. Připomeňme jeho Svatbu v Komorní scéně Aréna v Ostravě v režii Janusze Klimszy a Ywonu, princeznu burgundánskou v režii Radovana Lipuse na scéně ostravského Národního divadla moravskoslezského. Pěkným příkladem „spojení národů“ je představení Těšínské nebe – Cieszyńskie niebo v nastudování České a Polské scény Těšínského divadla v Českém Těšíně. Téma opavské konference Divadlo v české a polské literatuře vyprovokovalo autory příspěvků k řadě podnětů a vizí a přineslo jak zajímavé badatelské výsledky, tak nastolilo další otázky. Průřez všemi příspěvky je velmi pestrý, od literárně teoretických zamyšlení, přes historii až po současné drama. Divadlo a drama ve světle literární teorie, historie, korespondence, prózy i poezie je dialogem o vzájemném pronikání dvou uměleckých světů – toho divadelního a toho literárního. Do obou zasahují dějiny a společensko-politická situace, která nahrává inscenování historického dramatu. Atributy minulosti byly a jsou mostem k současnosti. V současnosti jsou klasické postavy antického dramatu především „myšlenkovými figurami“, jak o tom svědčí návraty Médey v různých podobách na současná jeviště, odlišných od těch klasických pojetí, která byla vytvořena v Euripidově tragédii, ale i ve filmové produkci 20. století. Dnes se objevuje Médea jako Jiná, Médea-matka, Médea-oběť, Médea-žena, avšak z pohledu genderových souvislostí s důrazem na analýzu ženských kódů v antické tragédii – jak ukazuje příspěvek
Recommended publications
  • Stanislaw Brzozowski and the Migration of Ideas
    Jens Herlth, Edward M. Świderski (eds.) Stanisław Brzozowski and the Migration of Ideas Lettre Jens Herlth, Edward M. Świderski (eds.) with assistance by Dorota Kozicka Stanisław Brzozowski and the Migration of Ideas Transnational Perspectives on the Intellectual Field in Twentieth-Century Poland and Beyond This volume is one of the outcomes of the research project »Standing in the Light of His Thought: Stanisław Brzozowski and Polish Intellectual Life in the 20th and 21st Centuries« funded by the Swiss National Science Foundation (project no. 146687). The publication of this book was made possible thanks to the generous support of the »Institut Littéraire Kultura«. Bibliographic information published by the Deutsche Nationalbibliothek The Deutsche Nationalbibliothek lists this publication in the Deutsche Na- tionalbibliografie; detailed bibliographic data are available in the Internet at http://dnb.d-nb.de This work is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommer- cial-NoDerivatives 4.0 (BY-NC-ND) which means that the text may be used for non-commercial purposes, provided credit is given to the author. For details go to http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ To create an adaptation, translation, or derivative of the original work and for com- mercial use, further permission is required and can be obtained by contacting [email protected] Creative Commons license terms for re-use do not apply to any content (such as graphs, figures, photos, excerpts, etc.) not original to the Open Access publication and further permission may be required from the rights holder. The obligation to research and clear permission lies solely with the party re-using the material.
    [Show full text]
  • Late Poetry of Tadeusz Różewicz
    Modes of Reading Texts, Objects, and Images: Late Poetry of Tadeusz Różewicz by Olga Ponichtera A thesis submitted in conformity with the requirements for the degree of Doctor of Philosophy Department of Slavic Languages and Literatures University of Toronto © Copyright by Olga Ponichtera 2015 Modes of Reading Texts, Objects, and Images: Late Poetry of Tadeusz Różewicz Olga Ponichtera Doctor of Philosophy Department of Slavic Languages and Literatures University of Toronto 2015 Abstract This dissertation explores the late oeuvre of Tadeusz Różewicz (1921-2014), a world- renowned Polish poet, dramatist, and prose writer. It focuses primarily on three poetic and multi-genre volumes published after the political turn of 1989, namely: Mother Departs (Matka Odchodzi) (1999), professor’s knife (nożyk profesora) (2001), and Buy a Pig in a Poke: work in progress (Kup kota w worku: work in progress) (2008). The abovementioned works are chosen as exemplars of the writer’s authorial strategies / modes of reading praxis, prescribed by Różewicz for his ideal audience. These strategies simultaneously reveal the poet himself as a reader (of his own texts and the works of other authors). This study defines an author’s late style as a response to the cognitive and aesthetic evaluation of one’s life’s work, artistic legacy, and metaphysical angst of mortality. Różewicz’s late works are characterized by a tension between recognition and reconciliation to closure, and difficulty with it and/or opposition to it. Authorial construction of lyrical subjectivity as a reader, and modes of textual construction are the central questions under analysis. This study examines both, Tadeusz Różewicz as a reader, and the authorial strategies/ modes he creates to guide the reading praxis of the authorial audience.
    [Show full text]
  • SID8 Ebook.Pdf
    Redaktor naczelny / Chief Editor – âukasz Guzek Wspóãpraca wydawnicza / Co-publishing Sekretarz Redakcji / Managing Editor – Maãgorzata Kaćmierczak InterAkcje, 15 Miądzynarodowy Festiwal Sztuki Akcji www.interakcje.org Redakcja / Editorial Board Druk / Print Józef Robakowski, Aurelia Mandziuk-Zajĉczkowska, Adam Klimczak, DRUKARNIA B3PPROJECT, ul. Sobieskiego 14, 80-216 GdaĎsk Karolina JabãoĎska http://www.b3project.com Korekta w jďzyku polskim / Polish proofreading – Beata đniecikowska Dystrybucja / Distribution Redakcja przypisów i bibliografii / Notes & bibliographies – e-mail: [email protected] Maãgorzata Kaćmierczak Wydanie pisma Sztuka i Dokumentacja w wersji papierowej jest wersjĉ Tãumaczenie / Translation – Maãgorzata Kaćmierczak pierwotnĉ (referencyjnĉ) Korekta w jďzyku angielskim / English proofreading – Anne Seagrave / Maãgorzata Kaćmierczak Zapraszamy do wspóãpracy wszystkich zainteresowanych. Propozycje tematów i tekstów prosimy nadsyãaþ na adres siedziby redakcji. Prosimy Rada Naukowa / Board of Scholars – Ryszard W. KluszczyĎski, zapoznaþ sią z zaãoĈeniami redakcyjnymi i edytorskimi znajdujĉcymi sią Kristine Stiles, Anna Markowska, Slavka Sverakova, Leszek Brogowski, na stronie internetowej pisma. Artykuãy w piĊmie Sztuka i Dokumentacja Bogusãaw JasiĎski, Kazimierz Piotrowski, Tomasz Zaãuski, Tassilo von Blittersdorff sĉ recenzowane. Lista recenzentów i zasady recenzowania znajdujĉ sią Projektowanie, skãad / Design, typesetting – Norbert Trzeciak na stronie internetowej pisma. http://www.norberttrzeciak.com Ilustracje i materiaãy uzupeãniajĉce znajdujĉ sią na stronie: Projekt WWW / Webdesign – Anka LeĊniak http://www.journal.doc.art.pl/ilustracje.html Siedziba / Office All interested in collaboration are welcome. Suggestions of topics and ul. Wschodnia 29/3, 90-272 âódć / Poland texts should be sent to the e-mail address of the editor. We also kindly Tel./fax: +48 42 634 86 26 ask to read the notes on style that can be found on our journal’s web site.
    [Show full text]
  • „Głos Ludu” — Gazeta Mniejszości Polskiej Na Zaolziu 31
    T. XVIII (2015) Z. 2 (38) ROCZNIK ISSN 1509-1074 HISTORII PRASY POLSKIEJ Głos Ludu — a newspaper „Głos Ludu” of the Polish minority — gazeta in Zaolzies mniejszości polskiej na Zaolziu Katedra Slavistiky Odděleni polonistiky Urszula Ostravska univerzita v Ostravě Reálni 3 KOLBEROVÁ CZ 701 03 Ostrava e-mail: [email protected] KEY WORDS: SŁOWA KLUCZOWE: Polish press in Czechoslovakia (the Czech polskojęzyczna prasa, „Głos Ludu”, Zaolzie, Republic) in 1945–2012, Zaolzie (the Czech part Republika Czeska of the historic Duchy of Cieszyn), Głos Ludu ABSTRACT ABSTRAKT This is an account of the history of Głos Ludu Artykuł przybliża historię „Głosu Ludu” [People’s Voice] in 1945–2012. It is divided w latach 1945–2012 z wyszczególnieniem into four sections which deal in turn with the okresów w dziejach pisma, jak: pierwsze fi rst ten years of the paper (1945–1955), the lata gazety (1945–1955), okres pierwszych phase of halfhearted post-Stalinist liberalization liberalizacji (1956–1969), lata „normalizacji” (1956–1969), the period of ‘normalization’ in społecznej (1969–1989) i „Głos Ludu” jako the aftermath of the Prague Spring (1969–1989), periodyk niepartyjny (1990–2012), artykuł and its reinvention as a paper with no party przybliża charakter gazety i najważniejsze affi liation. The article sketches the profi le of Głos zmiany, jakie zaszły w piśmie na Ludu and chronicles the major changes that it has przestrzeni lat. gone through since 1945. 30 ARTYKUŁY I ROZPRAWY Streszczenie Artykuł przybliża historię „Głosu Ludu” obejmującą lata 1945–2012 z wyszczególnieniem okresów w dzie- jach pisma, którym towarzyszy analiza danego okresu i przemian dotyczących gazety.
    [Show full text]
  • Tadeusz Kantor. Widma / Spectres
    Tadeusz Kantor. widma / Spectres Kraków, 2020 KATALOG / CATALOGUE WYSTAWA / EXHIBITION WYDAWCA / PUBLISHED BY: KURATORZY / CURATORS: © Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA Małgorzata Paluch-Cybulska, Michał Kobiałka Centre for the Documentation of the Art of Tadeusz Kantor CRICOTEKA ul. Nadwiślańska 2–4, 30-527 Kraków KOORDYNACJA / COORDINATION: tel. +48 12 442 77 70 Kamil Kuitkowski, Izabela Zawadzka (współpraca) e-mail: [email protected] ARANŻACJA WYSTAWY I PROJEKT GRAFICZNY DRUKÓW / DESIGN: www.cricoteka.pl Zbigniew Prokop, Krzysztof Kućma – Creator s.c. Kraków 2020 ISBN 978-83-61213-30-7 PRACE BUDOWLANE / CONSTRUCTION WORK: Marcin Drzewiński – f.u.h. VIOMAR, Andrzej Lis, Gerard Piasecki, Roman Piotrowski – Geppetto s.c. REDAKTORKA PROWADZĄCA / MANAGING EDITOR: OŚWIETLENIE I MULTIMEDIA / LIGHTING AND MULTIMEDIA: Magdalena Link-Lenczowska Mariusz Gąsior, Mariusz Potępa, Wydział Intermediów ASP w Krakowie / Faculty of Intermedia, Academy of Fine Arts in Kraków PROJEKT GRAFICZNY / GRAPHIC DESIGN: Zbigniew Prokop – Creator s.c. KONSERWACJA / CONSERVATION: ICOS KONCEPCJA / CONCEPTION: Małgorzata Paluch-Cybulska, Michał Kobiałka WSPÓŁPRACA / COOPERATION: Marzena Boniecka, Olga Curzydło, Justyna Droń, Monika Gniadek, REDAKCJA NAUKOWA / CONSULTING EDITOR: Magdalena Goszczyńska, Ewa Kaczmarczyk, Michał Lelek, Edyta Leszczyńska, Joanna Targoń Magdalena Link-Lenczowska, Aldona Mikulska, Aleksandra Mitura, Łukasz Mzyk, REDAKCJA / EDITING: Marcin Nowak, Agnieszka Oprządek, Marcin Pańtak, Barbara Pasterak, Magdalena Petryna
    [Show full text]
  • O Włoskiej Sztuce Futurystycznej Author
    Title: Czas przyszły niedokonany : o włoskiej sztuce futurystycznej Author: Tadeusz Miczka Citation style: Miczka Tadeusz. (1988). Czas przyszły niedokonany : o włoskiej sztuce futurystycznej. Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego O WŁOSKIEJ SZTUCE FUTURYSTYCZNEJ Czas przyszły niedokonany O włoskiej sztuce futurystycznej PRACE NAUKOWE UNIWERSYTETU ŚLĄSKIEGO W KATOWICACH NR 984 Tadeusz Miczka Czas przyszły niedokonany O włoskiej sztuce futurystycznej Uniwersytet Śląski Katowice 1988 Redaktor serii: Kultura i Sztuka ELEONORA UDALSKA Recenzent JOZEF HEINSTEIN Spis treści Wprowadzenie Futurystyczne dialogi z czasem................................................. 7 Część pierwsza „Choroba na nowoczesność” — klucz do ideologii nowego wie- ku ....................................................................................................31 ROZDZIAŁ 1 Okolice przełomu . ........................................................................................ 31 ROZDZIAŁ 2 Wymiary futurystycznego dynamizmu.......................................................................38 ROZDZIAŁ 3 Perspektywy symultaniczności................................................................................... 56 Część druga Pasja i literatura................................................................................ 65 ROZDZIAŁ 1 Język (nie)okiełznany................................................................................................65 ROZDZIAŁ 2 Słowa na wolności......................................................................................................75
    [Show full text]
  • Studia Ucrainica Varsoviensia 2017/5
    issn: 2299-7237 studia ucrainica varsoviensia 5 uniwersytet warszawski katedra ukrainistyki STUDIA UCRAINICA VARSOVIENSIA 5 RADA NAUKOWA Prof. dr hab. Stefania Andrusiw (Katolicki Uniwersytet Lubelski) Dr Renata Botwina (Uniwersytet Warszawski) Prof. dr hab. Lidia Hnatiuk (Uniwersytet im. T. Szewczenki w Kijowie) Prof. dr hab. Pawło Hrycenko (Narodowa Akademia Nauk w Kijowie) Dr Katarzyna Jakubowska-Krawczyk (Uniwersytet Warszawski) Dr Anna Kizińska (Uniwersytet Warszawski) Dr hab. Iryna Kononenko (Uniwersytet Warszawski) Prof. dr hab. Witalij Kononenko (Uniwersytet Przykarpacki w Iwano-Frankiwsku) Prof. dr hab. Halina Maciuk (Uniwersytet im. I. Franki we Lwowie) Prof. dr hab. Wołodymyr Melnyk (Uniwersytet im. I. Franki we Lwowie) Dr Paulina Olechowska (Uniwersytet Warszawski) Prof. dr hab. Switłana Medwid’-Pachomowa (Uniwersytet Użhorodzki) Dr Switłana Romaniuk (Uniwersytet Warszawski) Prof. dr hab. Marian Skab (Uniwersytet Warszawski, Czerniowiecki Narodowy Uniwersytet im. J. Fed’kowycza) Prof. dr hab. Wiktor Szulhacz (Narodowa Akademia Nauk w Kijowie) Prof. dr hab. Wanda Szulowska (Polska Akademia Nauk, Warszawa) Prof. Roman Wasyłyk (Lwowska Narodowa Akademia Sztuki) Prof. dr hab. Ewa Wolnicz-Pawłowska (Uniwersytet Warszawski) UNIWERSYTET WARSZAWSKI KATEDRA UKRAINISTYKI STUDIA UCRAINICA VARSOVIENSIA 5 logo WUW.indd 1 5/12/2014 12:54:19 PM Warszawa 2017 Redaktor naczelny – dr hab. Irena Mytnik Sekretarze redakcji – dr Katarzyna Jakubowska-Krawczyk, mgr Magdalena Jeż Adres redakcji – Katedra Ukrainistyki, ul. Szturmowa 4, 02–678 Warszawa, Uniwersytet Warszawski, tel./fax (22) 55 34 252, e-mail: [email protected], www.ukraina.uw.edu.pl Publikację opiniowali do druku: dr Oksana Baraniwska, dr Adriana Czuczwara, dr Sebastian Delura, dr Łesia Duda, prof. dr Iryna Dudko, prof. dr hab. Witalij Kononenko, prof. dr hab.
    [Show full text]
  • Poezja Zaolziańska Czy Poezja Na Zaolziu? Zarys Problematyki
    „Kwartalnik Opolski” 2015, 2/3 Krystyna NOWAK-WOLNA Poezja zaolziańska czy poezja na Zaolziu? Zarys problematyki Moja wierna mowo, służyłem tobie. Co noc stawiałem przed tobą miseczki z kolorami, żebyś miała i brzozę i konika polnego i gila zachowanych w mojej pamięci. […] Moja wierna mowo, może to jednak ja muszę ciebie ratować. Więc będę dalej stawiać przed tobą miseczki z kolorami jasnymi i czystymi jeżeli to możliwe, bo w nieszczęściu potrzebny jakiś ład czy piękno. Czesław Miłosz, Moja wierna mowo, Berkeley 1968 Wstęp „Zaolzie jest niewielką enklawą nadgraniczną co najmniej trzech kultur etnicznych wzajemnie się zderzających, rozwijających i wzbogacających, szczególnie we współcześnie tworzących się zrębach euroregionów. Właśnie tutaj, w czeskiej części dawnego Cieszyńskiego, żyje około pięćdziesięcioty- sięczna społeczność z bogatą spuścizną kultury duchowej i materialnej z etnicznie polskim rodowodem” – czytamy we wstępie do „Kawiarenki «Pod Pegazem» 1989 – 2002”1. 1 J. Pyszko, Legenda Kawiarenki „Pod Pegazem”, [w:] idem, Kawiarenka „Pod Pegazem” 1989 -2002, s.11. Poezja zaolziańska czy … 26 W wyniku złożonej sytuacji politycznej po I wojnie światowej, upadku mo- narchii austrowęgierskiej, odzyskania niepodległości przez Polskę i powstania Czechosłowacji, pojawił się problem przynależności państwowej Śląska Cieszyńskiego. Ostatecznie Rada Ambasadorów 28 lipca 1920 r. zadecydowała o podziale tej części Śląska między Rzeczpospolitą Polską a Czechosłowację, co spowodowało, że poza granicami państwa polskiego znalazło się ponad sto tysięcy Polaków oraz główne ośrodki życia polskiego takie, jak: Jabłonków, Frysztat i Orłowa. Również stolica regionu, Cieszyn, została podzielona; jej starsza, historyczna część, pozostawała po stronie polskiej, natomiast część nowsza, bardziej przemysłowa, usytuowała się na lewym brzegu Olzy – za Olzą. Chcąc zachować swoją tożsamość narodową w granicach Cze- chosłowacji, ludność polska utworzyła nowy ośrodek kulturalny – Czeski Cie- szyn.
    [Show full text]
  • 15 Teatr Robotów
    3-4 ( 117-118) 2014 a Androidy, roboty, teatr mechaniczny The Androids, Robots and Mechanical theatre 2|7 Androidy – nauka, ideologia, folklor | Androids – Science, Ideology, Folklore Henryk Jurkowski 11|15 Teatr robotów | Robot Theatre Z Markiem Perkowskim rozmawia Lucyna Kozień | Marek Perkowski talks with Lucyna Kozień 19|23 Szopkowa inicjacja | A Crèche Initiation Marek Karpiński 27|29 Maszyny do opowiadania historii | Machines for Telling Stories A Z Pawłem Kolanowskim rozmawia Karol Suszczyński | Paweł Kolanowski talks with Karol Suszczyński a Festiwale Festivals 32|37 Lalki w Banialuce | Puppets at the Banialuka Halina Waszkiel 42|45 Folia, jabłko i papier | Foil, Apple and Paper Maria Schejbal 48|51 Cztery sztuki teatru | The Four Arts of Theatre Karolina Obszyńska 54|56 Od Don Kichota po Rycerza bez Konia | From Don Quixote to the Knight without Zoran Djeric 58|61 Okiem sąsiada | As Seen by a Neighbour Marek Waszkiel 64|68 Sztuka, po co? | Art, What’s the Purpose? Katarzyna Grajewska a Światowy Kongres ASSITEJ The ASSITEJ World Congress 71|76 Widzenie widza | Facing the Audience Zuzanna Talar a Recenzje Reviews 80|82 Tę historię każdy zna... | Everyone Knows This Story… Agata Drwięga 84|86 Senne majaki w laboratorium | Dream Visions in a Laboratory Monika Żmijewska 88|90 Gdzie ręce węża? | Where Are the Snake’s Hands? Janusz Legoń 92|95 Czarna wdowa w białym dworku | Black Widow in a White Manor House Łukasz Drewniak 98|100 Pory życia | Times of Life Tadeusz Kornaś a Teatr dla najmłodszych Theatre for the Youngest 103|107 Teatr najnajowy? | Theatre for Early Years? Justyna Czarnota a Wydawnictwa Publications 111|113 Spotkanie na szczycie | A Summit Meeting Liliana Bardijewska a Do dyskusji For debate 115|118 Pozostaną lalkarze | The Puppeteers Will Remaing Grzegorz Kwieciński 2 – nauka, ideologia, folklor a E ostęp cywilizacyjny jest ogromny.
    [Show full text]
  • Beyond Philology
    BEYOND PHILOLOGY AN INTERNATIONAL JOURNAL OF LINGUISTICS, LITERARY STUDIES AND ENGLISH LANGUAGE TEACHING 15/4 EPISTEMOLOGY IN LITERATURE AND THEATRE Edited by Monika Szuba WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO GDAŃSK 2018 EDITOR-IN-CHIEF Danuta Stanulewicz SECTION EDITORS Olga Sokołowska (Linguistics) Ludmiła Gruszewska-Blaim (Literary Studies, Culture) Wojciech Kubiński (Translation) Magdalena Wawrzyniak-Śliwska (Language Acquisition, Academic Teaching, Education) Jadwiga Węgrodzka (Reviews, Reports, Interviews) ASSISTANT EDITORS Maria Fengler Marcin Fortuna Michał Golubiewski Ewelina Gutowska-Kozielska Karolina Janczukowicz Joanna Redzimska Małgorzata Smentek PROOFREADERS Martin Blaszk Sarah Flamminio Jean Ward Tadeusz Z. Wolański The Editors and Proofreaders are all affiliated with the Institute of English and American Studies, University of Gdańsk, Poland. COVER DESIGN Andrzej Taranek ISSN 1732-1220 eISSN 2451-1498 © Copyright by Uniwersytet Gdański Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego Contact address Institute of English and American Studies University of Gdańsk ul. Wita Stwosza 51 80-308 Gdańsk Poland Phone: (+48) 58 523 30 49, (+48) 58 523 30 50 Email: [email protected] ASSOCIATE EDITORIAL BOARD Marta Bogdanowicz (University of Gdańsk, Poland) Joanna Burzyńska-Sylwestrzak (Uczelnia Lingwistyczno-Techniczna, Świecie, Poland) Ewa Dąbrowska (Northumbria University, Newcastle, U.K.) Desmond Graham (University of Newcastle, U.K.) Zoltán Kövecses (Eötvös Loránd University, Budapest, Hungary) Ronald W. Langacker (University of California
    [Show full text]
  • Artistic Turns
    ARTISTIC1 TURNS AIQ2015tyt.indd 1 15-12-10 10:52 2 3 4 ART INQUIRY Recherches sur les arts Volume XVII (XXVI) Artistic Turns Łódzkie Towarzystwo Naukowe Societas Scientiarum Lodziensis 90-505 Łódź, ul. M. Skłodowskiej-Curie 11, tel. (+48 42) 665 54 59 fax (+48 42) 665 54 64 Sales office (+48 42) 665 54 48, http://sklep.ltn.lodz.pl, www.ltn.lodz.pl, e-mail: [email protected] Editorial board of ŁTN: Krystyna Czyżewska, Edward Karasiński, Wanda M. Krajewska (Editor-in-Chief), Henryk C. Piekarski, Jan Szymczak Editorial board: Roy Ascott, Sean Cubitt, Bohdan Dziemidok, Erkki Huhtamo, Ryszard Hunger, Krystyna Juszyńska, Małgorzata Leyko, Robert C. Morgan, Wanda Nowakowska (chair) Ewelina Nurczyńska-Fidelska, Krystyna Wilkoszewska, Anna Zeidler-Janiszewska Editor-in-Chief: Grzegorz Sztabiński Editors: Andrzej Bartczak, Ryszard W. Kluszczyński, Krzysztof Stefański Editors of the volume: Grzegorz Sztabiński, Paulina Sztabińska Language Editors: Alina Kwiatkowska, Andrew Tomlinson Editorial Associate: Paulina Sztabińska Reviewer: Lechosław Lameński Cover: Grzegorz Laszuk Graphic design: Tomasz Budziarek Edited with the financial support of the Ministry of Science and Higher Education. Indexed by CEEOL, EBSCOhost, ProQuest, CEJSH, ERIH Plus, Index Copernicus and Ministry of Science and Higher Education. Full- text articles are available online at www.ceeol.com and www.ibuk.pl. Copyright by Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 2015 ISSN 1641-9278 Print: 2K Łódź Sp. z o.o., ul. Płocka 53/45, www.2k.com.pl, [email protected] The journal is originally a printed publication Wersja drukowana stanowi pierwotną wersję czasopisma Circulation: 200 egz. 5 CONTENTS Introduction ............................................................................................................... 7 ROMAN KUBICKI The existential contexts of the so-called turns in the humanities ........................
    [Show full text]
  • Wojciech Gilewicz: Cuboids, E22, Rockayay
    Wojciech Gilewicz Cuboids E22 Rockaway Wojciech Gilewicz Cuboids E22 Rockaway Galeria Foksal, Warszawa 2015 able as an art space – a nondescript loading dock Table of content / Spis treści Introduction on East 22nd Street in Manhattan. At the same time David A. Goldfarb he paints a series of canvasses assembled into blocks that mimic the form of the loading area, and he Introduction David A. Goldfarb 3 fi lms his parallel painting in his atelier and on the Wojciech Gilewicz is an artist based in Warsaw street. His mother, Danuta Gilewicz, wonders what Painting Th e Expanded Field Sara Reisman 5 with a foot in New York and a penchant for travel he is up to and why he is repainting the same can- throughout Europea and East Asia. His work – tak- vasses solid colors over and over again during a peri- E22 Todd Shalom 12 ing the forms of painting, installation, performance, od of three years. His painting of the actual building interventions in public space, and video – focuses seems to be of no consequence. He looks like he Disappearing Act: Two New Videos not so much on production of objects, as on the could be the building’s superintendent, painting the process of production and consumption of art. It loading zone many times before he is confronted by Wojciech Gilewicz Ela Bittencourt 16 highlights the fi ne line between the day job and the by the landlord, who doesn’t seem to know what to art world. It asks what makes an object “art” when it make of the action.
    [Show full text]