HANS-JÖRG MAYER 7 September – 27 October 2012
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Antwerpen THIS IS NOT A LOVE SONG HANS-JÖRG MAYER 7 September – 27 October 2012 MEIN LAND, 2012 SONNE, 2012 Egg tempera, acrylic on canvas Egg tempera, acrylic on canvas 150 x 145 cm 140 x 135 cm ENGEL, 2012 AMERIKA, 2012 Egg tempera, China ink, acrylic on canvas Egg tempera, China ink, acrylic on canvas 150 x 145 cm 140 x 135 cm MUTTER, 2012 LOVE SONG, 2012 MEIN HERZ BRENNT, 2012 Egg tempera, acrylic on canvas Acrylic on paper Watercolour, China ink, acrylic on canvas 150 x 145 cm 61 x 43 cm (framed) 150 x 145 cm Sint Katelijnevest 48 2000 Antwerpen — Tel.: +32 32 333 359 — [email protected] — www.galerie-angel.eu Antwerpen THIS IS NOT A LOVE SONG HANS-JÖRG MAYER 7 September – 27 October 2012 Opening: 6 September 2012, 6 pm TONAUSFALL Alle Bilder in dieser Ausstellung von Hans-Jörg Mayer tragen Titel benannt nach Songs von Rammstein, abgesehen von einer einzigen Arbeit auf Papier, die zugleich der Ausstellung ihren Titel gibt: THIS IS NOT A LOVE SONG. Der Song stammt aus dem Jahr 1983 der Band Public Image Ltd. (PIL), gegründet 1978 vom ehemaligen Sänger der Sex Pistols Johnny Rotten und 1992 aufgelöst. Die Postpunk-Ära der 80er Jahre war extrem stylisch, die Szene war cool, ein Club war keine Disko. Talking Heads, Tom Tom Club, Joy Division, DAF und auch PIL mit besagtem Hit hörte man da. Dies war der elitäre Westen. Rammstein, die Band aus den neuen Bundesländern, die 1994 entstand, setzt nicht auf Coolness, sondern auf ‘krasse’ Themen. Das Problematische an Rammstein sind nicht die heftigen Inhalte ihrer Lieder, diese sind provokativ, zugleich aber total moralisch. Das Problematische ist ihre Form, die nazieske Sprache und die Machogeste des: Wir trauen uns ran, wir sagens laut! Aber nicht die Direktheit eines Materialismus Brechtscher Prägung liegt hier zugrunde, keine Dreigroschenoper, sondern Verkitschung ähnlich einer Siegfried-Inszenierung an der New Yorker Metropolitan Opera (die Amis lieben bekanntlich Wagner und Rammstein). Vielleicht kommt man dem Phänomen am ehesten mit der Kampfthese Walter Benjamins bei, die besagt, dass es nicht darum gehe, das Politische zu ästhetisieren, sondern darum, die Kunst politisch zu machen. Politisch wollen Rammstein offensichtlich sein, sie machen Aussagenkunst. Das passt zur Wende. Plötzlich geht die Mauer auf und die Postmoderne ist passé: plötzlich ist von Heiner Müller nicht mehr Bildbeschreibung interessant, sondern Der Bau. Generationen produktiven, strukturalistischen Zweifelns werden irgendwie weggewischt. Ein großer Verlust. Wollte man Rammstein in den Westen der 80er Jahre zurückbeamen, würden sie “von der Ästhetik her” irgendwo zwischen SPK-Pathos und La Fura Dels Baus-Spektakel auftauchen... Was interessiert Mayer daran? Möglicherweise ist es genau diese Reibung, dieser Sprung?! PIL hat mit Rammstein ungefähr genauso wenig zu tun wie Heiner Goebbels (Der Mann im Fahrstuhl) mit dem hemdsärmeligen Politklamauk von Frank Castorfs Berliner Volksbühne. THIS IS NOT A LOVE SONG. Es ist kein Liebeslied, aber was ist es dann? Diese Frage wurde schon damals gestellt. Es gibt Dinge, die Vermittlung brauchen, zwischen denen es aber keine Vermittlung gibt. “Erinnerung, Zukunft, Glamour. Geburt, Sex, Tod, Rammstein.” Mayer schmeißt scheinbar alles zusammen, Referenzen, die heterogener nicht sein könnten: Micky Rourke, Bin Laden, Lars von Trier, Richard Prince, Pop- und Pornosternchen und das Nazimädchen aus dem Film Die Kriegerin. Seine Kunst folgt einer eigenen Timeline und kann deshalb Widersprüche gegeneinander laufen lassen. “Kein Referenzgewixe, sondern ein Spiel um Stil” (Zitat Hans-Jörg Mayer). Es handelt sich bei diesen ‚Everything is on the surface’. Alles bleibt. Die drastischsten Bilder werden von Mayer aber nicht erzeugen, wie ein plötzlicher Tonausfall. Saskia Draxler Sint Katelijnevest 48 2000 Antwerpen — Tel.: +32 32 333 359 — [email protected] — www.galerie-angel.eu Antwerpen THIS IS NOT A LOVE SONG HANS-JÖRG MAYER 7 September – 27 October 2012 Opening: 6 September 2012, 6 pm VERSTOMMING Alle werken in deze tentoonstelling van Hans-Jörg Mayer zijn vernoemd naar titels van nummers van de band Rammstein. Alle werken, behalve één; een werk op papier dat de woorden THIS IS NOT A LOVE SONG draagt, dat tevens de tentoonstelling haar titel verschaft. Toch ontleent ook dat werk zijn titel aan een nummer van een band, PIL (Public Image Ltd.), in 1983 gesticht door voormalig Sex Pistols-zanger Jonny Rotten, en uit elkaar gegaan in 1992. Het postpunk-tijdperk van de jaren tachtig was extreem stijlvol, de ‘scene’ was cool, en een ‘club’ was geen discotheek. Talking Heads, Tom Tom Club, Joy Division, DAF en ook PIL, met bovengenoemd hitnummer, speelden. Dat was het elitaire westen. Rammstein, gesticht in 1994, hebben hun oorsprong in de ‘Neue Bundesländer’, voormalig Oost-Duitsland, dat in 1989 met het westen werd herenigd. Rammstein representeren geen ‘coolheid’, wel botheid. De heftige teksten van hun nummers zijn hier echter niet het probleem — ze zijn provocerend, maar ook sterk moraliserend. Problematisch is eerder hun vorm: het nazi-taalgebruik en de daarmee gepaard gaande machogebaren: We deinzen niet terug luid te spreken! Het is noch de directheid van het materialisme van Brecht, noch de Driestuiversopera, maar een pretentieuze kitsch, die aan een Siegfried-opvoering in de New-Yorkse Metropolitan Opera — want Amerikanen, zoals we weten, houden van Wagner en Rammstein — doet denken. Misschien benadert men het fenomeen Rammstein wel het best vanuit de vastberaden veronderstelling van Walter Benjamin, dat de politiek niet moet worden geësthetiseerd, maar dat kunst moet worden gepolitiseerd. Rammstein willen klaarblijkelijk politiek zijn — hun kunst staat bol van stellingen. En dit gaat goed samen met de grote ommekeer van de Duitse hereniging. Opeens viel de muur en daarmee het postmodernisme. Opeens was het niet meer Heiner Müllers Bildbeschreibung die als meest interessant werd beschouwd, maar wel Der Bau. Generaties van productieve structuralistische scepsis leken van de kaart geveegd. Een groot verlies. Zou men Rammstein terug naar de jaren tachtig katapulteren, dan zouden ze vormelijk ergens tussen SPK-pathos en de spektakels van La Fura dels Baus belanden. Waarom is Mayer hier dan door geboeid? Waarschijnlijk juist omdat hij deze wrijving of kloof aanvoelt. PIL heeft even weinig te maken met Rammstein als Heiner Goebbles (Der Mann im Fahrstuhl) met de botte politieke slapstick van de Berlijnse Volksbühne van Frank Castrof. THIS IS NOT A LOVE SONG. Wat is het dan wel? — zou men zich dan nog kunnen afvragen. Er zijn dingen die veel uitleg nodig hebben, maar die de uitleg ondermijnen. “Geheugen, toekomst, glamour. Geboorte, seks, dood, Rammstein.” Mayer lijkt alles te mengen, ongelijksoortiger verwijzingen bestaan niet: Micky Rourke, Bin Laden, Lars Die Kriegerin. Zijn kunst volgt haar eigen tijdlijn en daarom kan ze de tegenstrijdigheden elkaar laten kruisen. “Geen geouwehoer met verwijzingen, maar spel met stijl” (Hans-Jörg Mayer). Mayer’s beelden zijn de bovenlagen van de media en populaire cultuur; anders zouden ze ondraaglijk zijn. Alles ligt aan de oppervlakte. Alles blijft duren. Van zijn schilderijen, zijn de meest drastische niet geschilderd, maar geschreven. Fluorescerende die aan de beeldenstroom ontsnappen, om zo een vacuüm te produceren dat vergelijkbaar is met een plotselinge verstomming. Saskia Draxler Sint Katelijnevest 48 2000 Antwerpen — Tel.: +32 32 333 359 — [email protected] — www.galerie-angel.eu Antwerpen THIS IS NOT A LOVE SONG HANS-JÖRG MAYER 7 September – 27 October 2012 Opening: 6 September 2012, 6 pm LOSS OF SOUND All works in this exhibition by Hans-Jörg Mayer are titled after songs by the band Rammstein. All works except one on paper that is, carrying the words THIS IS NOT A LOVE SONG, and giving the show its title. Like the others it refers to a song of a band, in this case PIL (Public Image Ltd.), founded in 1983 by former Sex Pistols singer Jonny Rotten and broken up in 1992. The post-punk era of the 80s was extremely stylish, the scene was cool, and a ‘club’ was not a discotheque. Talking Heads, Tom Tom Club, Joy Division, DAF and also PIL, with the above-mentioned hit song, were playing. This was the elitist West. Rammstein, founded in 1994, originate from the ‘Neue Bundesländer’, the eastern part of Germany, reunited with the West in 1989. Rammstein do not signify coolness but crassness. The slightly disturbing issue here is not the heavy contents of their songs — they are provocative but strongly moralistic — the issue rather is their form: linguistic Naziisms and the macho touch of claiming: We have no fear to speak it loud! It is neither the directness of Brechtian materialism, nor The Threepenny Opera, but pretentious kitsch, resembling a Siegfried setup on New York’s Metropolitan Opera (the Americans, as we know, love Wagner and Rammstein). Maybe that politics should not be aestheticized, but art should be politicized. Rammstein clearly want to be political — their art is full of statements. And this goes well with the great turn. All of a sudden the wall fell and with it postmodernism. All of a sudden it was not Heiner Müller’s Description of a Picture (Bildbeschreibung) anymore that was found most interesting, but The Construction Site (Der Bau). Generations of productive structuralist scepticism were wiped away somehow. A big loss. If one beamed Rammstein back into the 80s, aesthetically they would appear somewhere between SPK- pathos and the spectacles of La Fura dels Baus. Why is Mayer interested in this? Probably exactly because he feels this friction or gap. PIL has as little to do with Rammstein as Heiner Goebble’s (The Man in the Elevator) has to do with the rough-and- ready political slapstick of Frank Castorf’s Berliner Volksbühne. THIS IS NOT A LOVE SONG. But what is it then? — one could still ask. There are things that heavily need communication but which make communication impossible.