Ahtk Hiltzen Du Europan Ehun Urtez Osatutako Tren Sarea
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
TERMOMETROA - NET HURBIL Wikipediatik hartutako argazki handian Thalys tren lasterra Frantziako Alpeetako AHTk hiltzen du Bourg-Saint-Mauriceko geltokitik igarotzen. Honaino iristen dira, uda eta negu, urtero milaka oporzale, bere lau Arc elur estazioe- Europan ehun urtez kin Europako turismo gune handienetakoa den Paradiski eremura: eski egiteko 425 kilometro pista, lotarako 35.000 gela, 200 osatutako tren sarea saltoki... Bourg-Saint-Mauriceraino TGVz gain Thalys eta Eurostar tren lasterrek Alpe elurtuetaraino hurbiltzen dituzte bidaiariak Tren lasterra saldu zaigu hegazkin kutsatzaileak Londrestik bezala Amsterdametik eta Paris- ordezkatzeko alternatiba iraunkortzat eta tren sare zaharra tik. Irudi txikian, hau ere Wikipediarena, AEBetan Washington eta Boston lotzen modernizatzeko tresna moduan. Kritikoek diote dituen Acela Express AHTk zeharkatzen alderantzizkoa ekarriko duela. Ekarriko? Dagoeneko duen Kingston herriko estazioan dagoen oharra: “Abiadura Handiko Trenak pasatzen bistakoak dira AHTren ondorio kaltegarriak: entzun dira bertan gelditu gabe! Mesedez, aldendu Europako tren sarean barrena luzaz mugitu den adituari. trenbidetik”. Ezin hobeto laburtu dute eliteek beren zerbitzurako antolatutako tren laste- rrak herritar askori ekarri dien egoera berria. | PELLO ZUBIRIA KAMINO | AHT EREDUKO TREN LASTER BAT lista, baina ondo saltzen da. Hala 1995ean kendu zuten Etoile du sartzen den lekuetan beti eragiten ere gure bizimodua aldatzeak ez du Nord, bere ordez gaur oraindik du beste tren askoz merkeago eta esan nahi Erdi Arora itzuli behar dabilen Thalys tren lasterra jartzeko. pittin bat mantsoagoak ezabatzea. dugunik gaurko erosotasun guztiei 3:19ra laburtu da bidaia. Gaueko Bidaiaria bortxatua da edo garraio- uko eginik. Neurri murritzagoko zerbitzu alternatiboa ere galdu zen. bide berri karioagoa erabiltzera edo zibilizazio industrial bat ere bada Eta prezioa? Etoile du Norden trena baztertzera. Ondorioz, nego- posible... baita dibertigarriagoa garaian Europa mailako prezio zioetako jendea edo turista bai pasa- ere!”. estandarrak zeuden; gaur kostako tzen da hegazkin zerbitzu konben- De Deckerrek duela bost urte litzateke 66 euro. Aldiz, Thalys har- tzionaletatik tren lasterretara, baina irakurleei jakinarazi zien aurreran- tzekotan, propagandak dio 44 euro herritarren gehiengoa derrigortua tzean ez zuela hegazkinez bidaiatu- direla askoz lehenagoko billete da autoa, autobusa edo low-cost ko, Low Technology Magazine izenare- urrietako bat lortzekotan, baina hegaldiak usatzera. kin koherente izan nahian. Geroztik egunean bertan 209 balio dizu, hiru Europak aurreko ehun urteetan Europa osoa zeharkatu du behin aste lehenago erosiz gero 119-129 nazioarteko trenbide sare bizkorra eta berriro, Helsinkitik Malagara, aterako zaizu. Ondorioa: denboran osatzeko ahalegina burutua zuen, Londrestik Budapestera. Baina laurdena irabaziz, ticketa bi edo bidai eroso eta azkarrak prezio mer- aitortzen du urtetik urtera gaitzago hiruz biderkatu dizute. kean eskaintzeko. Zerbitzu horieta- zaiola promesari atxikitzea. Abiadu- ko batzuk, gainera, oraingo AHTak ra handiko trenen erruagatik nazio- Hobe abioi merkea hartzea? baino azkarragoak ziren. “Eliteen- arteko bidaiak izugarri garestitu dira Are okerragoa da De Deckek salatu tzako tren lasterrok eraikitzea ez eta, aldiz, desagertu dira lehendik duen bigarren ondorioa: tren laste- zen batere beharrezkoa”. zeuden ibilbide asko, oraingo rrak alternatiba oro itoarazten ditu. Horrela laburbiltzen du Kris De berriak bezain lasterrak eta askoz Thalysen ibilbidea erdi prezioan –66 Decker Bartzelonan bizi den merkeagoak zirenak. eurotan– egin daiteke bost tren holandarrak AHTk dakarrena. Bi froga dauzka De Deckerrek ezberdin erabiliz, 8 orduko bidai Kazetari lanetan free-lance gisa ari pertsonalki ezagutzen eta nozitzen konplikatuan: “Abentura bat da”. den De Deckerrek Low Technology dituenak. Amsterdam eta Paris Bru- Bigarren adibidea Bartzelona eta Magazine eta No Technology Magazine selan barna lotzen dituen trenbidea Paris arteko bidaia da. Joan den plazaratzen ditu, nederlanderaz, da lehena. 1927an Etoile du Nord tre- abenduaren 15ean estreinatu dute ingelesez eta (atzerapenez) gaztela- nak lotu zituen, tarteko 545 kilome- bi hirien arteko AHTa. Horrekin niaz. Proiektuaren aurkezpenean troak zortzi ordutan zeharkatuz. batera kendu dute gauaz bidea dioenez, “Teknologia handiko 1957an bost ortu eta erdi behar hamabi ordutan egiten zuen Trenho- [high-tech] gizarte iraunkorra alda- zituen, 1971n bost. Lau ordu eta 20 tel Joan Miró. AHT berriak 170 euro- rrikatzen duen iritzi nagusiak uste minutu aski zituen 1995ean, eta gai- tan eramango zaitu Parisera. Trenho- du gaurko gure bizimodua aldatu nera gauezko beste trena bazen tel Joan Miró hartu zenezaken 70 beharrik ez daukagula. Ez da errea- aukeran, zortzi ordu behar zituena. eurotan eta gainera gau bateko 48 2014KO URTARRILAREN 12A - TERMOMETROA kopuru berdina behar da bidaian (lehen gauez lotan egina orain egu- nez) baina doble pagatuta. Garestitze horren onuradunak low-cost hegaldiak dira. Bartzelona- Amsterdam joan-jina Thalysez 580 eurotan egiteko ordez, hegazkinez egin daiteke 100 edo 200 eurotan. AHT ezarri den beste hiriburuen artean berdintsu, horregatik dio De Deckerrek: “Masak orain airepla- noz dabiltza, eliteak hartzen du trena. (...) AHTek daukate teknolo- gia sofistikatuz antolatutako beste soluzio ‘iraunkorrek’ daukaten arazo bera: garestiegiak dira orokor- tu ahal izateko. Horregatik, 10.000 kilometroko AHT sarea eraikitzeak ez du geldiaraziko Europako airez- ko trafikoa”. Dezaketen bezeroak ari dira aldatzen hegazkin garestietatik tren karuotara, batez ere distantzia ertai- netan, trena hegazkina bezain azka- hotela aurrezten zizun. Tren berriak Baina kalte gehiago sufritzekotan rra denetan. Gainerako jende guz- eduki dezakeen alternatiba bakarra, gaude. Paris eta Bartzelona arteko tiak low-cost aireplanoa hautatzen eskualde mailako trenak lotzea da, tren lasterra estreinatzearekin bate- du ibilbide luzeetarako eta laburra- konplikatua, luzeagoa (16 ordu)... ra eten da Bartzelonaren eta Erdiko goetarako kotxea edo autobusa. eta garestia. eta Ekialdeko Europaren arteko AHTa soilik hartzen du hegaldi Amsterdam eta Bartzelona lotura. 2010ean Montpellier eta luzerako aireportu batera hurbiltze- artean bizi denez, De Deckerrek Espainiako mugaren arteko AHTa ko edo bidai merke bat lortu deza- 2014an joan-etorria 580 euro paga- ezarri zenetik desagertu dira Mont- keenean. Eta gutxik aukeratzen du tu beharko du. 2013an egin zeza- pellier eta Bartzelona arteko Talgo tren lasterra bost ordu baino luzea- keen 360 eurotan Thalys eta Trenhotel azkarra, baita Kataluniako hiribu- goko ibilbiderako. Joan Miró uztartuz. “Baina 1990eko rua 1994a arte eta Suitzako Geneba Europak, dio De Deckerrek, hamarkadan, Etoile du Nord eta Tren- 10 ordutan lotzen zituena ere. bidaia luzeak iraunkor bilakatzeko- hotel hori konbinatuz bidaia egin Ikusi konparazio harrigarri tan mugatu beharra dauka airezko zezakeen 270 eurotan (kalkulatuz gehiago. 2012a arte Bartzelona eta trafikoa. Horretarako beharrezkoa prezioa oraingo tarifen arabera). Zurich lotzen zituen Trenhotel Pau du tren sare merkeagoa, justu orain- Handik hona, prezioa bikoiztu egin Casals gauekoak eta Bartzelona eta txe suntsitzen ari direna da eta bidaiaren iraupena gutxi gora Italiako Milan Trenhotel Salvador Dali bezalakoa, “bestela behera berdin mantendu”. Horrela- gauekoak. Haiek desagerturik, orain bidaiatzea aberatsen korik ez dizute kontatu AHTren Milanera edo Zurichera joateko pribilegioa izanen propagandistek! tren laster ezberdinak lotuz ordu baita”. Berriro ere. n 2014KO URTARRILAREN 12A 49.