Punime të Kuvendit Legjislatura e 16-të Viti 2005, nr.1- 2 Libri 1, fq. 3 - fq. 302 Libri 2, fq. 305 - fq. 756 Ribotim, 2009 Botimi i parë: libri 1-2, viti 2007 PUNIME TË KUVENDIT Seancat plenare
Viti 2005
1
Tiranë, 2009 Përgatiti për botim Drejtoria e Shërbimit të Botimeve Parlamentare REPUBLIKA E SHQIPËRISË Punime të Kuvendit Seancat plenare LEGJISLATURA E 16-të Sesioni i tetë
E hënë, 10.01.2005 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, hapim ndryshuar me ligjin nr. 9297, datë 21.10.2004". seancën. Zoti Sherifi e ka fjalën në emër të Komisionit të Mbështetur në nenin 74, pika 2 dhe 3 të Kushtetutës Ligjeve. së Republikës të Shqipërisë, me propozimin e më Elmaz Sherifi – Falemnderit, zoti Kryetar! shumë se një të pestës së deputetëve, vendosa thirrjen Ne kemi paraqitur relacionin për Kodin Zgjedhor e sesionit të jashtëzakonshëm të Kuvendit të në seancën e mëparshme, kurse ato që kemi sjellë Shqipërisë, me këtë rend dite: sot, janë disa amendamente të përgatitura, në bazë 1. Shqyrtimi i projektligjit “Për disa shtesa dhe të protokoll-marrëveshjes së arritur midis dy grupeve ndryshime në ligjin nr. 9087, datë 19.6.2003 “Kodi parlamentare, për të bërë disa ndryshime të Zgjedhor i Republikës së Shqipërisë”, ndryshuar me nevojshme në Kodin Zgjedhor. Pikërisht për këtë ligjin nr. 9297, datë 21.10.2004". çështje, Komisioni i Ligjeve u mblodh, diskutoi dhe 2. Miratimi i grupit të ekspertëve që do të merren paraqet sot para deputetëve këto amendamente, për me ndarjen e zonave zgjedhore. të bërë ndryshimet e nevojshme shtesë në Kodin Zgjedhor, çka i jep formën juridike të nevojshme Zotërinj deputetë, në nderim të viktimave të marrëveshjes politike për të votuar sot ndryshimet sunamit në Azinë Jugore, ju ftoj të mbajmë një e paraqitura. Ndryshimet i ka secili deputet mbi minutë heshtje. (Deputetët ngrihen në këmbë dhe tryezë. Ftojmë deputetët t’i votojnë ato në seancën qëndrojnë një minutë në heshtje.) plenare. I paharruar qoftë kujtimi i tyre! Ju falemnderit! Zotërinj deputetë, siç njoftova vendimin për Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Sherifi! thirrjen e sesionit të jashtëzakonshëm, me rendin e Atëherë, zotërinj deptutetë, kush ka pyetje për ditës përkatës, fillojmë me shqyrtimin e pikës së projektligjin? parë: “Kodi Zgjedhor i Republikës së Shqipërisë”, Po, zoti Begeja.
5 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Maksim Begeja – Zoti Kryetar, unë e mora këtu zoti Sherifi e shtron problemin gabim. Deputeti fjalën vetëm për procedurë. Grupi Parlamentar i ka të drejtë edhe në këtë moment që ne po Lëvizjes për Zhvillim Kombëtar ka paraqitur disa diskutojmë projektligjin, të paraqesë amendamentin amendamente, të cilat unë nuk i shoh në tryezat e përkatës, dhe jo po iu mbush mendja Komisionit të deputetëve. Do të kërkoja nga sektori i përgatitjes Ligjeve, ta miratojë dhe, po s’e miratoi ai, nuk ka të së seancave plenare që t’ua paraqesë deputetëve drejtë Kuvendi ta diskutojë. Më duket se jemi jashtë në sallë dhe pastaj të fillojë diskutimi i Kodit çdo lloj procedure parlamentare. Prandaj unë kërkoj Zgjedhor. që të ndërpritet seanca, të shumëfishohet kopja e Falemnderit! amendamenteve të paraqitura nga ana jonë dhe Servet Pëllumbi – Po, zoti Sherifi. pastaj të fillojë të diskutohet në seancë projektligji. Elmaz Sherifi – Komisioni i Ligjeve diskutoi Falemnderit! edhe propozimet e bëra nga dy grupet e tjera Servet Pëllumbi – Zoti Begeja, amendamentet, parlametnare, Grupi i Lëvizjes Socialiste për Integrim siç thashë, janë shpërndarë që në datën 22 dhjetor dhe Grupi i Lëvizjes për Zhvillim Kombëtar, pikërisht dhe ato do të shqyrtohen sipas të gjitha procedurave, në këtë mbledhje, ku u bë edhe diskutimi i pavarësisht se çfarë ka shprehur Komisioni Ligjeve. ndryshimeve të tjera në Kodin Zgjedhor dhe u vendos Unë i kam ato në dosje. për çfarë mund të pranohej ose jo nga këto Po, zoti Sherifi. amendamente. Aty zoti Begeja nuk kishte ardhur Elmaz Sherifi – Më duhet të saktësoj për të mbrojtur projektin e paraqitur. Megjithatë, pasaktësinë e zotit Begeja. Grupi i Lëvizjes për komisioni i pa ato me vëmendje dhe gjeti me vend Zhvillim Kombëtar ka qenë prezent, është një amendament, të cilin e ka reflektuar në relacionin përfaqësuar, megjithëse ju nuk ishit prezent. Me që i paraqitet sot Kuvendit në seancë. Zoti Mediu kërkesë të zotit Mediu, kemi diskutuar edhe kërkoi në mbledhjen e komisionjit që ta shikonim amendamentet e paraqitura nga ju. Pra, komisioni këtë projektamendament të paraqitur, i cili u diskutua e ka ezauruar në mënyrën më korrekte përgjegjësinë dhe ajo çfarë qe racionale, është miratuar. Pra, janë që ka për këtë çështje. Është seanca ajo që vendos, ezauruar edhe si procedurë amendamentet e nuk e ka këtë fuqi Komisioni i Ligjeve, që t’i pranojë paraqitura nga zoti Begeja. ose të mos i pranojë ato amendamente, të cilat ne Servet Pëllumbi – Zoti Begeja, amendamentet nuk i vlerësuam, i quajtëm të papërshtatshme për tuaja janë shpërndarë që kur filloi diskutimi në datën t’u miratuar. Kjo ka rëndësi të kuptohet. 23 dhjetor dhe duhet të jenë mbi tryezat e Servet Pëllumbi - Po, zoti Mediu për deputetëve. Mbi këtë bazë ka vepruar edhe procedurë. Komisioni i Ligjeve. Fatmir Mediu – Zoti Kryetar, unë mendoj se Po, zoti Begeja. një zgjidhje ka dhe të mos hyjmë në debate të Maksim Begeja – Së pari, dua të sqaroj zotin paqena. Amendamentet e paraqitura dhe që nuk Sherifi që unë nuk jam magjistar që ta marr me mend janë pasqyruar në relacionet përkatëse, mund të e ta di se kur është mbledhja e Komisionit të Ligjeve shpërndahen nga punonjësit e përgatitjes së dhe se kur do të shqyrtohen amendamentet e seancave në të gjitha tryezat e deputetëve, ndërkohë paraqitura. Grupi ynë Parlamentar nuk pati asnjë që ne vazhdojmë me diskutimin dhe shqyrtimin e njoftim nga ana e Komisionit të Ligjeve për këtë Kodit Zgjedhor. Them se nuk është ndonjë procedurë problem. e vështirë për t’i shpërndarë edhe ato amendamente Së dyti, zoti Sherifi harron që unë kam paraqitur të datës 6 janar nëpër tryezat e deputetëve. zyrtarisht, nëpërmjet sekretarisë së Kuvendit, para Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Mediu! tre ditësh, disa amendamente të tjera, që i ka sektori Ashtu do të veprojmë. Ndërkohë, ne do të vazhdojmë i përgatitjes së seancave qysh në datën 6 janar. me pyetjet dhe me debatin parlamentar. Sigurisht që Komisioni Ligjeve ato nuk i ka parë. Zoti Braho për procedurë. Së fundi, dua të shtroj edhe një problem. Nuk e Spartak Braho – Grupi Parlamentar i Lëvizjes di se kur ky Kuvend është kthyer në gjendjen që, Socialiste për Integrim ka paraqitur disa nëse një komision shqyrton një amendament të amendamente në Komisionin e Ligjeve, por këtu paraqitur, qoftë edhe nga një deputet i vetëm, është nuk dëgjuam ndonjë argument lidhur me refuzimin ky komision që vendos nëse amendamenti do të që u është bërë atyre nga Komisioni i Ligjeve. shqyrtohet apo jo në seancë plenare. Më duket se Prandaj unë për këtë çështje kam disa pyetje për
6 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
zotin Sherifi: nuk mund të miratohet një projektligj vetëm duke Së pari, përse është refuzuar amendamenti për thënë që ai është hartuar mbi bazën e marrëveshjes pjesëmarrjen e emigrantëve në procesin zgjedhor? së dy partive: Partisë Socialiste dhe Partisë Së dyti, cilat janë argumentet që s’bëjnë të Demokratike, se këtu nuk janë vetëm dy parti mundur pjesëmarrjen e tërë partive politike që kanë parlamentare, por janë 13 parti parlamentare dhe grupe parlamentare në Kuvend, me anëtarë në gjithsecila ka të drejtën e vet për të paraqitur komisionet e votimit? amendamente dhe për të marrë pjesë në shqyrtimin Së treti, përse nuk është pranuar amendamenti e tyre. për dërgimin e materialeve të votimit me furgonë, jo Pyetja ime e parë është kjo: Pse nuk është me furgonë ku të jenë partitë e mëdha dhe partitë e marrë parasysh sugjerimi i ndërkombëtarëve për tjera satelite, por tërë përfaqësuesit e spektrit politik ndryshimin e sistemit zgjedhor në Shqipëri, për të ose sipas amendamentit që kemi paraqitur ne? kaluar nga sistemi aktual, maxhoritar i korrektuar, Dhe e fundit, përse nuk janë pranuar vëzhgues në sistemin proporcional të pastër ose rajonal, sipas nga çdo subjekt politik në grupet e numërimit? Cilat rekomandimeve të ndërkombëtarëve dhe mbi bazën janë arguementet ligjore për këtë? e sugjerimeve të shumicës së partive parlamentare? Këto çështje nuk janë zbërthyer në relacionin Pyetja e dytë: Pse nuk është marrë parasysh përkatës, prandaj duhet sqaruar seanca. pika 14 e rekomandimeve të OSBE-ODIHR-it dhe Servet Pëllumbi – Atëherë, zotërinj deputetë, të Komisionit të Venecias, ku në mënyrë taksative vazhdojmë me pyetjet. shkruhet: “Autoritetet në Shqipëri duhet të marrin Po, zoti Spahia. në konsideratë ndryshimin e nenit 154 të Kushtetutës, Eqerem Spahia – Zoti Kryetar, para se të filloj që ka të bëjë me KQZ-në”? Pse nuk është marrë me pyetjet, do t’ju kërkoj të mos mërziteni, sepse parasysh ky sugjerim i ndërkombëtarëve? reforma zgjedhore është pika kryesore e politikës Pyetja e tretë: Pse nuk janë marrë parasysh shqiptare dhe e tërë legjislaturës së Kuvendit të sugjerimet e kreut të shtetit, zotit Alfred Moisiu, për Shqipërisë dhe mos kërkoni t’i kaloni nenet e këtij sa i përket kontrollit të votës nga partitë parlamentare? projektligji shpejt e shpejt, me një seancë të Unë rezervoj të drejtën që në çdo kalim të neneve jashtëzakonshme, sikurse janë kaluar edhe në për shqyrtim të bëj pyetje dhe të marr pjesë në Komisionin e Ligjeve. diskutim. Zoti Kryetar, ju duhet ta dini, dhe e dini shumë Falemnderit! mirë, që janë paraqitur amendamente nga Grupi Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Spahia! Parlamentar i Lëvizjes për Zhvillim Kombëtar, me të Desha të sqaroj në lidhje me pjesën e parë të cilat jam plotësisht dakord. Por edhe unë si deputet diskutimit tuaj se vërtet sesioni i sotëm i Kuvendit kam paraqitur amendamente, në cilësinë e anëtarit është i jashtëzakonshëm, por puna që do të bëjë të Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Reformën kjo seancë, është e zakonshme, pasi do të Zgjedhore, dhe të gjitha këto amendamente duhet shqyrtohet projektligji sipas tërë procedurave dhe të merren në shqyrtim nen pas neni, të shikohen secili amendament do të diskutohet e do të votohet. me kujdes, sepse nuk janë thjesht sa për të kaluar Pra, nuk do të ketë, siç thoni ju, miratim shpejt e radhën, por janë amendamente që kanë të bëjnë shpejt, por do të respektohen të gjitha procedurat e me çështjet kryesore të sistemit zgjedhor në njohura tashmë për çdo projektligj. Shqipëri. Po, zoti Dule. Zoti Kryetar, ne duhet të dimë, para se të bëjmë Vangjel Dule – Zoti Kryetar, unë do të pyetjet, se kush e mbron këtë projektligj dhe cili dëshiroja, së pari, të shtroja një pyetje për kryetarët është personi që do të japë përgjigjet. e grupeve parlamentare të Partisë Socialiste dhe të Servet Pëllumbi – Projektligjin e mbrojnë dy Partisë Demokratike: A marrin përgjegjësinë politike bashkëkryetarët e Komisionit të Posaçëm për Partia Socialiste dhe Partia Demokratike, krerët e Reformën Zgjedhore, nga pikëpamja politike, ndërsa grupeve parlamentare të të cilave na kanë prezantuar nga pikëpamja e teknikës legjislative e mbron drejtori këtë dokument, për t’u mbështetur përfundimisht i Departamentit Juridik të Kuvendi, zoti Viktor Gumi. në të dhënat e regjistrimit të përgjithshëm të Eqerem Spahia – Që në leximin e relacionit popullsisë të vitit 2001, kur dihet botërisht se nga kryetari i Komisionit të Ligjeve duket se minoriteti grek e ka bojkotuar, nuk ka marrë pjesë shqyrtimi i kësaj çështjeje ka filluar gabim, sepse në të, për arsyet e veta politike, ka kërkesa
7 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
permanente, kërkon një regjistrim të ri të popullsisë që ky Parlament duhej të ishte mbledhur për të si ndaj nesh, Kuvendit, ashtu dhe ndaj Qeverisë, rregulluar ligjin elektoral, jo për të miratuar një kur ka edhe mbështetjen e organizmave marrëveshje. Si kjo marrëveshje mund të bëhen ndërkombëtarë për një gjë të tillë? Rrjedhimisht, prapë nesër sa të duash. Në qoftë se do të Partia Socialiste dhe Partia Demokratike a marrin vazhdojmë praktikën që për çdo vit që bëhen përgjegjësinë për të lënë përfundimisht jashtë listave zgjedhje, të bëhen nga një palë marrëveshje dhe të elektorale minoritetin etnik grek? Do të doja një ketë nga një ambasador për ta mbyllur këtë punë, përgjigje prej tyre. kjo çështje s’ka për t’u mbyllur kurrë në Shqipëri. Së dyti, do të doja të mbështesja kërkesën e Unë do të gjykoja që Kuvendi duhet të rishikojë Grupit Parlamentar të Lëvizjes Socialiste për Integrim të gjithë këtë paketë ligjore, sepse kjo marrëveshje për çështjen e emigrantëve. Pyes sërish: A marrin nuk është gjë tjetër, vetëm një paçavure, që në përsipër Partia Socialiste dhe Partia Demokratike princip, siç thashë, është vjedhje e 6 deputetëve, përgjegjësinë politike të lënë mbi një të tretën e sipas kësaj formule. Ata që kanë një çikë më shumë popullsisë aktive, më dinamike dhe krijuese, jashtë tru se të tjerët këtu, e kuptojnë fare mirë këtë punë. proceseve vendimmarrëse në shoqërinë tonë, Kjo është një histori e vjetër, që vjen vërdallë prej domethënë moskrijimin e mundësive elementare për shumë vjetësh, që ka paragjykuar të gjitha partitë e kontributin e tyre në zgjedhjet parlamentare? tjera dhe grupet elektorale që duhet të hyjnë në garë Së treti, fryma e këtij dokumenti është kryekëput dhe, në fund të fundit, marrëveshja ka një bazë kundër frymës së vendimit të Gjykatës Kushtetuese. jokushtetuese. Me ç’të drejtë grupet rivale do të Partia Socialiste dhe Partia Demokratike a marrin kontrollojnë votat e njëri tjetrit, duke lënë përsipër, me shumicën e tyre, nëpërkëmbjen e konkurrentët jashtë sistemit të kontrollit të votave? vendimit të Gjykatës Kushtetuese me vendime të Ky nuk është ligj absolutisht, nuk ka të bëjë Kuvendit? fare me atë nëse do të shkojnë mirë apo jo zgjedhjet Do të dëshiroja një përgjigje të thjeshtë për këto në Shqipëri. Këtu një pjesë e shqiptarëve, bashkë tri çështje, që besoj se janë të një rëndësie të edhe me disa të huaj, që s’e kanë kuptuar kurrë veçantë. Shqipërinë, vrasin mendjen se kush mund të bëjë Servet Pëllumbi – Falemnderit! rrëmujë mbasi të mbarojnë zgjedhjet dhe mendojnë Po, zoti Shehi. që ta mbyllin me këtë lloj marrëveshjeje. Si kjo Dashamir Shehi – Zoti Kryetar, do të desha të marrëveshje kemi bërë edhe herë të tjera dhe rrëmujë thosha disa fjalë për procedurë, meqenëse jemi në e kontestim ka pasur prapë. procesin e procedurës. E vetmja formulë, për t’u dalë ballazi dhe E para, këtu mungojnë të gjitha amendamentet ndershmërisht shqiptarëve, është që të gjithë ata e grupeve të tjera. që përfaqësohen këtu dhe të gjithë ata që do të E dyta, ky komision është mbledhur gjysmë kenë të drejtë të kandidojnë, të kenë mundësi të ilegalisht. ruajnë votën e vet. Ky është principi më elementar, E treta, kjo lloj marrëveshjeje që në fillim fare më i pranueshëm për demokracinë. Në qoftë se do është pothuajse e paligjshme, sepse nuk ka në t’u hyjmë këtyre gjërave: jo komisioni ligjor, jo ndonjë parlament të botës që grupe të caktuara marrëveshje, nga kjo punë s’ka për të dalë gjë tjetër, partiake të bëjnë marrëveshje dhe t’i sjellin ato në vetëm se një ligj si ai i vjetri, i arnuar në disa pika, Parlament me të drejtë juridike, madje fatkeqësisht asgjë më tepër. edhe me dëshmitarë. Prandaj unë do t’ju ftoja që, meqenëse nuk ka E katra, ky projektligj, që në formulën e principit, ndonjë urgjencë kaq të madhe dhe Kuvendi duhej në vetvete përmban një vjedhje të madhe të votave të mblidhej normalisht në datën 17 janar, kjo javë të shqiptarëve. Domethënë, me këtë ligj që kemi është plotësisht e mjaftueshme për t’i riparë të gjitha sot, automatikisht 5-6 deputetë kalojnë te grupi i amendamentet e paraqitura. Ndryshe, keni për të partisë më të madhe, kur marrin qoftë edhe vetëm 1 miratuar një copë letër, që s’ka për të pasur ndonjë % të votave, me këtë lloj formule elektorale, e cila vlerë dhe problemet e zgjedhjeve do të mbeten aty fatkeqësisht shtrihet që nga viti ’96 e deri më sot ku kanë qenë përjetësisht. dhe nuk ka ndryshuar esencën e vet. Falemnderit! Në qoftë se ju doni ta miratoni këtë lloj Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Shehi! marrëveshjeje që është paraqitur këtu, unë gjykoj Desha të thosha vetëm kaq që ne nuk jemi
8 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
mbledhur sot për të shqyrtuar një marrëveshje midis Lidhur me pyetjen e dytë, që pse nuk është dy partive, por për të miratuar amendamentet që i pranuar që grupet parlamentare të kenë anëtarë bëhen Kodit Zgjedhor. Dhe këto amendamente, siç pranë komisioneve zgjedhore, më duhet të sqaroj jeni në dijeni, kanë më se 6 muaj që diskutohen që Komisioni i Posaçëm Parlamentar për Reformën dhe punohet mbi to. Fakti që ne kemi thirrur sot një Zgjedhore ka ecur në bazë të disa kritereve për sesion të jashtëzakonshëm të Kuvendit, flet pikërisht ngritjen e komisioneve të qendrave të votimit dhe të për atë që nuk kemi shumë kohë në dispozicion, komisioneve zonale të zgjedhjeve. Në qoftë se do gjithashtu ka edhe një emergjencë miratimi i të ecej me logjikën që të kishte anëtarë të amendamenteve për Kodin Zgjedhor. komisioneve për të gjitha grupet parlamentare, do Pyetje të tjera nuk ka. Do t’i lutesha zotit Sherifi të thotë që duhej të rishikonim edhe ato forca politike të përgjigjej për ato pyetje që iu drejtuan drejtpërdrejt që janë certifikuar si parti parlamentare në zgjedhjet atij dhe, sipas rastit, edhe bashkëkryetarëve të parlamentare paraardhëse dhe që nuk kanë anëtarë komisionit dhe drejtorit të Departamentit Juridik të pranë komisioneve të qendrave të votimit dhe në Kuvendit për aspektet teknike dhe për ndonjë pyetje. komisionet zonale të zgjedhjeve. Pra, nuk mund të Pastaj do të fillojë debati parlamentar për këtë ishte ky kriteri. Por, gjithsesi, është ecur me logjikën projektligj. që nuk mund të shtohet numri i anëtarëve të Po, zoti Braho për procedurë komisioneve, për arsye që tashmë janë bërë të Spartak Braho – Në emër të Grupit Parlamentar ditura publikisht. të Lëvizjes Socialiste për Integrim, për t’i dhënë kohë Më duhet të theksoj që, në bazë të edhe zotit Sherifi që të përgatitet, kërkojmë gjysmë rekomandimeve të OSBE-ODIHR-it dhe të ore pushim. Komisionit të Venecias, është bërë një ndryshim i Servet Pëllumbi – Atëherë, bëjmë gjysmë ore rëndësishëm në përbërjen e komisioneve zgjedhore, pushim, me kërkesën e Grupit Parlamentar të LSI-së. duke reflektuar në kritikën që dy forcat politike, Partia Socialiste dhe Partia Demokratike të mos kenë * * * mazhoritetin në këto komisione. Prandaj tani këto dy forca politike nuk kanë më mazhoritetin në Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, rihapim komisione. Është shtuar numri i partive politike në seancën me përgjigjen e pyetjeve. Zoti Sherifi e ka komisione, nga 4 në 6 parti të tilla, duke pasur një fjalën. anëtar Partia Socialiste, një anëtar Partia Elmaz Sherifi – Zoti Braho ka bërë disa pyetje. Demokratike; janë shtuar në komisione edhe dy Përgjigjet e mia janë këto: parti politike të spektrit të majtë dhe dy parti politike Për pyetjen e parë, që pse Komisioni i Ligjeve të spektrit të djathtë, pra është shtuar numri i partive nuk ka marrë në konsideratë amendamentin për politike në përbërjen e komisioneve zgjedhore, duke regjistrimin e emigrantëve, më duhet të sqaroj që qenë korrekt edhe me rekomandimet. ka një mungesë korrektësie nga pyetësi, për faktin Për pyetjen e tretë, që pse nuk është pranuar se në amendamentin që ka paraqitur ky grup në amendamenti që policia, me një makinë të veçantë, Komisionin e Ligjeve, nuk ka asnjë formulim për të shoqërojë tërë dokumentacionin e procesit çështjen e emigrantëve. Amendamentet e tyre janë zgjedhor të qendrave të votimit dhe të mos jenë në pikërisht këto që kam këtu dhe nuk mund të jepej këtë makinë edhe anëtarët e komisioneve të një përgjigje ligjore nga Komisioni i Ligjeve për qendrave të votimit, më duhet të them që ky çështje të cilat nuk janë të formatuara në amendament nuk u pranua për faktin se, në bazë të projektamendamente. Është e vërtetë që Kodit Zgjedhor, përgjegjësinë ligjore për tërë përfaqësuesi i saj, zoti Muçi, në Komisionin e Ligjeve procesin zgjedhor e kanë anëtarët e komisioneve e ngriti problemin e regjistrimit të emigrantëve dhe të qendrave të votimit, të cilët, në bazë edhe të ka marrë përgjigjen që po jap edhe këtu: Emigrantët dispozitave të Kodit të Procedurës Penale, kanë shqiptarë, në bazë të Kodit Zgjedhor, janë të lirë të përgjegjësi penale. Pra, nuk mund të lihej vetëm votojnë aty ku bëhet regjistrimi i tyre. Pra, nuk ka një punonjës policie, i cili mund të krijonte probleme asnjë pengesë ligjore për të votuar të gjithë shumë të mëdha, mund të ndryshonte, mund të emigrantët shqiptarë që dëshirojnë me votën e tyre prishte një vulë etj. Prandaj Komisioni i Posaçëm të kontribuojnë dhe të votojnë për forcën politike që Parlamentar dhe Komisioni i Ligjeve mendojnë se dëshirojnë. mënyra e formuluar në Kodin Zgjedhor që anëtarët
9 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
e komisioneve të qendrave të votimit, në prezencë ndërkombëtarët, OSBE-ja dhe ODIHR-i, edhe për edhe të punonjësit të policisë, bëjnë transportimin përbërjen e KQZ-së. e bazës materiale, është zgjidhja më e mirë, për të Për pyetjen e tretë të zotit Spahia, që pse nuk hequr çdo dyshim për procesin zgjedhor dhe për janë marrë në konsideratë sugjerimet e Presidentit administrimin e dokumentacionit. Moisiu, unë mendoj që të mos spekulojmë shumë Për pyetjen e katërt, që pse të mos ketë me këtë çështje. Kompetencat e Presidentit janë vëzhgues në çdo tavolinë të numërimit, më duhet të të përcaktuara me Kushtetutë. Presidenti bëri një sqaroj se vëzhguesit e forcave politike janë vëzhgues sugjerim, siç mund të bëjë çdo individ, siç mund të pranë komisioneve zonale zgjedhore ose, sipas bëjë çdo forcë politike, por kjo nuk do të thotë se rastit, për komisionet e qendrave të votimit, pra nuk është një obligim dhe detyrim që, meqë e bëri janë të shkëputur vëzhguesit në këto komisione dhe Presidenti këtë propozim, ajo duhet të marrë formën të quhet që ka vetëm vëzhgues për administrimin e juridike sipas propozimit. Ne kemi vlerësuar çdo procesit në qendrat e numërimit, të shkëputur nga propozim të bërë, aq më tepër kur e ka bërë komisionet zonale të zgjedhjeve. Presidenti i Republikës, për të parë nëse janë të Duhet kuptuar formula dhe procedura e re e mundshme për t’u realizuar apo jo. Fakti që nuk gjeti numërimit të votave, që është një element shumë i mbështetje, do të thotë se mënyra si i zgjidh Kodi avancuar, mbi bazën e përvojës angleze. Tashmë Zgjedhor përbërjen e komisioneve dhe vendimmarrjen janë dy vende europiane, Anglia dhe Shqipëria, që bën të mundur që ne të kemi përfundimisht një proces bëjnë numërimin e votave në mënyrë të përqendruar. zgjedhor nga më transparentët, më të besueshmit Kjo rrit në mënyrën maksimale të mundshme dhe unë i ftoj deputetët të miratojnë amendamentet transparencën dhe besueshmërinë. Çdo forcë dhe ndryshimet e paraqitura. politike që nuk ka anëtar komisioni, ka të drejtë të Falemnderit! ketë vëzhguesin e saj. Por kjo nuk do të thotë që Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Sherifi! çdo tavolinë numërimi duhet të ketë vëzhgues, Zoti Muçi për replikë. sepse në këtë mënyrë kuptohet se ç’mund të Mustafa Muçi – Falemnderit, zoti Kryetar! ndodhë në procesin e administrimit të votave, kur Mua më vjen keq që kryetari i Komisionit të mund të jenë rreth 40 parti politike që marrin pjesë Ligjeve nuk e ka mendjen fare kur shqyrtohen në procesin zgjedhor, plus komisionerët, plus amendamentet në komision. Ne e kemi thënë edhe gazetarët e të tjerë. Mënyra e formuluar në Kodin më parë që drejtimi i komisionit ka probleme Zgjedhor, për mendimin tonë, është mënyra më e serioze, por shpresojmë që me Rregulloren e re do saktë dhe krijon mundësi për të realizuar një proces të rregullohet edhe kjo gjë. numërimi transparent. Për dijeni të kryetarit të komisionit, por edhe të Për pyetjet që bën zoti Spahia, do të thosha që të gjithë seancës, më lejoni t’ju rilexoj atë çfarë kam problemet e sistemit zgjedhor nuk janë probleme deklaruar në komision si amendament të Grupit që mund të vendosen nga Komisioni i Ligjeve ose Parlamentar të LSI-së lidhur me problemin e nga grupe parlamentare të veçanta, por më duhet emigrantëve, ku kemi kërkuar që neni 65 të t’ju kujtoj që ne kemi bërë më parë një ndryshim, i formulohet në këtë mënyrë: “Shteti garanton cili tashmë është bërë ligj, sipas të cilit 45 ditë pas pjesëmarrjen në procesin zgjedhor të shtetasve miratimit të Kodit Zgjedhor, një komision i ri shqiptarë që banojnë jashtë shtetit. Këshilli i parlamentar, me përbërjen e të gjitha forcave Ministrave nxjerr vendime që rregullojnë mënyrën e politike, do të punojë për të bërë reformën e plotë organizimit të votimit dhe miraton fondin e zgjedhore në Shqipëri, çka do të thotë se do të nevojshëm.” shikojë edhe ndryshimin e Kushtetutës dhe Ky është amendamenti i propozuar në ndryshimin e të gjitha atyre ligjeve që realizojnë një Komisionin e Ligjeve. Nëse këtë nuk e mban mend proces zgjedhor krejt ndryshe nga ai që kemi sot. kryetari i komisionit, është çështje e kujtesës dhe Sugjerimet për KQZ-në janë marrë në ndërgjegjes së vet. konsideratë dhe është quajtur një arritje politike e Falemnderit! rëndësishme ndryshimi i përbërjes së KQZ-së, çka Servet Pëllumbi – Po, zoti Sherifi. kënaqi edhe interesat e shumicës së partive Elmaz Sherifi – Unë nuk kam ndër mend t’i parlamentare në Kuvendin e Shqipërisë. Ne kemi përgjigjem zotit Muçi me të njëjtën mënyrë, por, me qenë korrektë me të gjitha sugjerimet që kanë dhënë sa duket, Grupi Parlamentar i LSI-së e kërkoi
10 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
pushimin për të bërë formulimin që ka paraqitur bëjmë me ligjin kryesor të kësaj legjislature. vetëm tani në seancën e Kuvendit. Kjo është një Zoti Kryetar, mungesë e theksuar serioziteti dhe tregon Nëse do të ecim mbi bazë marrëveshjesh, të personalitetin e tyre. jeni të bindur që nuk do t’u japim shqiptarëve një Falemnderit! Kod Zgjedhor të tillë që zgjedhjet në Shqipëri të jenë Servet Pëllumbi – Falemnderit! të lira, të ndershme, me shanse të barabarta për të Atëherë, zotërinj deputetë, hapim debatin për gjitha partitë politike dhe të pranuara nga të gjitha projektligjin. Çdo deputet ka të drejtë të flasë deri palët. në pesë minuta për thelbn e problemit. Zoti Kryetar, Po, zoti Dule për procedurë. Komisioni i Posaçëm Parlamentar për Reformën Vangjel Dule – Zoti Kryetar, unë drejtova tri Zgjedhore u ngrit mbi bazën e rekomandimeve të pyetje dhe më duket se po mbeten jetime, të cilat OSBE-së, ODIHR-it dhe Komisionit të Venecias. jo vetëm për ne si parti, por edhe për vetë thelbin e Ky është drafti origjinal dhe mban datën 23 prill 2004. demokracisë në një moment të tilla janë të një Nuk mjaftuan 8 muaj për të bërë reformën zgjedhore, rëndësie të veçantë. Prandaj do t’ju lutesha si sepse nuk kishin vullnetin politik as Partia Kryetar i Kuvendit dhe si kryesues i seancës të Socialiste, as Partia Demokratike për të bërë një merrnit përsipër përgjegjësinë për të na dhënë një reformë konform rekomandimeve, por mbi bazën e përgjigje, sepse nuk janë nga ato çështje që mund interesave partiake, po të kemi parasysh që pushtetin të anashkalohen ose të lihen në harresë. Askush, gjatë këtyre 14 vjetëve e kanë pasur këto dy parti, qoftë kryetari i Partisë Socialiste dhe kryetari i Grupit po të kemi parasysh se që nga viti 1997 as një palë Parlamentar të kësaj partie, qoftë kryetari i Partisë zgjedhjesh nuk janë zhvilluar të lira dhe të pranuara Demokratike dhe kryetari i Grupit Parlamentar të nga palët, aq më tepër edhe nga faktori kësaj partie, nuk mund të marrë përsipër çështje të ndërkombëtar, që na monitoron tërësisht. tilla. Një problem shumë i madh me zgjedhjet në Servet Pëllumbi – Zoti Sherifi për pyetjet e Shqipëri është sistemi zgjedhor, sepse nga sistemi zotit Dule lidhur me regjistrimin e minoritetit. zgjedhor aktual, me 100 zona në maxhoritar dhe 40 Elmaz Sherifi – Zoti Dule, në pyetjet e tij, iu deputetë në proporcional, jemi të gjithë dëshmitarë drejtua dy kryetarëve të grupeve parlamentare për që fenomeni i Dushkut ka tjetërsuar realitetin protokoll-marrëveshjen e nënshkruar mes këtyre dy elektoral, që sot ka përfaqësimin në këtë Parlament. partive, prandaj unë nuk u dhashë përgjigje. Në Mbi bazën e manipulimeve dhe rekomandimeve u protokoll-marrëveshje janë fiksuar edhe kriteret për ngrit ky komision dhe çuditërisht nuk merret të bërë ndarjen e re të zonave zgjedhore. parasysh pika 14 e rekomandimeve të OSBE- Lidhur me çështjen për të cilën ka pasur dhe ka ODIHR-it, që ka të bëjë me Komisionin Qendror të diskutim, më lejoni të lexoj një pjesë të saj, ku Zgjedhjeve dhe me administratën zgjedhore, që të thuhet që shmangia e lejueshme nga norma nuk mos ketë komisione politike, por ato të jenë duhet të jetë më e madhe se 10 % dhe patjetër nuk komisione teknike. Por ju këtë rekomandim nuk e duhet të tejkalojë masën prej 15 %, me përjashtim merrni fare parasysh. të rrethanave të veçanta. Rrethanë e veçantë quhet Zoti Kryetar, mbrojtja e minoriteteve të përqendruara në njësitë Në këtë sallë është arritur “suksesi” më i madh administrative me popullsi të shpërbërë. Kjo do të historik, që nëpërmjet marrëveshjes së Partisë thotë që do të ketë reflektim në bazë të tëra Socialiste dhe Partisë Demokratike u zgjodh argumenteve, fakteve dhe të dhënave që do të Presidenti i vendit, zoti Alfred Moisiu, dhe jehona e depozitohen, kur të fillojë punën komisioni për kësaj marrëveshjeje të suksesshme kaloi edhe problemet që kanë të bëjnë me zonat ku ka kufijtë e Europës dhe u bë një fenomen botëror. Mbi minoritet. bazën e kësaj marrëveshjeje doli Presidenti, që ne Falemnderit! nuk e kemi votuar, e keni votuar ju, dhe sot nuk vlen Servet Pëllumbi – Falemnderit! asnjë sugjerim i kryetarit të shtetit, zoti Moisiu, i Hapim debatin. Zoti Spahia e ka fjalën. cili, sipas dispozitave kushtetuese, ka të drejtën e Eqerem Spahia – Falemnderit, zoti Kryetar! plotë për të sugjeruar në lidhje me reformën Ndoshta ju mund të na e kufizoni kohën e zgjedhore, se kemi të bëjmë me zgjedhjet e diskutimit, por duhet pasur parasysh se kemi të ardhshme, nga të cilat me të drejtë shqiptarët presin
11 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
një ndryshim të madh. Por edhe të gjitha proceset e cila nuk sjell aspak më shumë transparencë, integruese të Shqipërisë me strukturat euroatlantike besim dhe klimë më të mirë për zgjedhjet e janë të lidhura me zhvillimin e zgjedhjeve të ardhshme, nuk siguron aspak standarde më të larta ardhshme parlamentare. të zgjedhjeve të lira e të ndershme në vend, por Ky Kod Zgjedhor bëhet pikërisht për zgjedhjet e thjesht realizon interesat e tyre të ngushta ardhshme dhe të gjitha partitë parlamentare duhet elektorale. Ndaj propozimet e Lëvizjes Socialiste të jenë me shanse të barabarta në konkurrim. Ky për Integrim dhe amendamentet që ajo ka paraqitur, kod ka mangësi të theksuara, sidomos në procesin synojnë për të garantuar integritetin e zgjedhjeve të e kontrollit të votës, si në procesin e votimit, ashtu ardhshme, jo thjesht në interes të kësaj Lëvizjeje, edhe në procesin e transportimit të kutive të votimit por në interes të të gjithë procesit dhe të integrimit nga qendrat e votimit në KZZ dhe aq më tepër në europian të vendit. procesin e numërimit të votave në KZZ. Ne kemi kërkuar që të gjitha forcat politike Me një këmbëngulje të madhe, në këtë Kod parlamentare të kenë përfaqësues në komisionet Zgjedhor është futur një element i ri që votat të zgjedhore. Në qoftë se bëhet kjo reformë zgjedhore, numërohen nga grupet e numërimit. Rekomandimet e cila kryhet gjithmonë në prag të zgjedhjeve, ajo e OSBE-së dhe të ODIHR-it kanë qenë që në grupet bëhet për të reflektuar realitetin e ri politik në vend. e numërimit të jenë jo militantët e partive, por njerëz Këmbëngulja e dy partive aktualisht të mëdha në që vijnë nga fusha e drejtësisë, bankierë etj. dhe që këtë Kuvend për të barazuar forcat e reja politike nuk kanë lidhje të drejtpërdrejtë me partitë politike. parlamentare me parti të cilat vetëm janë regjistruar Çuditërisht, Partisë Socialiste dhe Partisë në gjykatë, tregon përpjekjen e tyre për të mos njohur Demokratike nuk u mjaftuan 7 anëtarët në KZZ, por këtë realitet politik dhe për të diskriminuar ngritën edhe 5 grupe të tjera numërimi me nga 7 konkurrencën e lirë e të ndershme në zgjedhjet e anëtarë, që bëjnë 35 veta, plus 7 anëtarë të tjerë të ardhshme dhe për të cenuar vullnetin e zgjedhësve KZZ-së, bëhen gjithsej 42 veta. Zonat zgjedhore shqiptarë. kontrollohen totalisht nga dy partitë kryesore, Po kështu, ne kemi bërë disa propozime që ndërsa partitë e tjera parlamentare kanë vetëm të synojnë të sjellin disa masa sigurie, që do t’u heqë drejtën e një vëzhguesi. mundësinë komisionerëve të administrojnë në Zoti Kryetar, mënyrë të kundërligjshme procesin zgjedhor në të Si ka mundësi që një vëzhgues i një force politike gjitha frazat e tij: në votim, në transport dhe në parlamentare, aq më tepër i një koalicioni me parti numërim. Këtu përfshihen kërkesa që kanë të bëjnë parlamentare dhe joparlamentare, të qëndrojë non me firmosjen e fletëve të votimit nga të gjithë stop mbi 24 orë, pa lëvizur fare nga KZZ-ja dhe të anëtarët dhe vëzhguesit në qendrën e votimit, me kontrollojë fletët e votimit në 5 grupet e numërimit, mënyrën që fleta të ketë elemente sigurie shtesë ku çdo grup numërimi përbëhet nga 7 veta? Këto dhe të kontrollueshme, gjë që garanton mbërritjen janë absurditete, që ne duhet t’i shikojmë me e tyre në qendrën e numërimit pa rrezikuar ndërrimin gjakftohtësi dhe të mos na kapë ndjenja që “o duam e tyre gjatë transportimit. pushtet, o vdiqëm”, sepse ne kemi një mision që Gjithashtu, ne kemi kërkuar që transportimi i shqiptarëve t’u japim shansin që me votën e tyre të kutisë së votimit të jetë i sigurt, nën mbikëqyrjen e lirë të zgjedhin në qeveri ata që duan dhe të mos u komisionerëve dhe të vëzhguesve të komisioneve imponojmë një qeveri që nuk është produkt i votës të qendrave të votimit, por jashtë kontrollit të tyre. Sipas së lirë, por është produkt i një manipulimi, që fillon Kodit Zgjedhor, kutia dhe rezultati i zgjedhjeve mbeten që këtu me Kodin Zgjedhor e shkon deri te shpallja në ndërgjegjen e 7 komisionerëve, të cilët kanë të e rezultatit. drejtën e transportimit të saj. Një propozim i tillë vë në Servet Pëllumbi – Mbaroi koha, zoti Spahia. rrezik të gjithë procesin, pasi janë vetëm këta 7 Zoti Meta e ka fjalën. persona që do të kenë kontroll të plotë mbi kutinë e Ilir Meta – I nderuar zoti Kryetar, të nderuar votimit dhe në këtë mënyrë do të jenë edhe në qendër kolegë deputetë, të përpjekjeve për të manipuluar rezultatin zgjedhor Besoj se kjo është një seancë shumë e nëpërmjet ndërrimit të fletëve të votimit në kuti. rëndësishme, pavarësisht nga ajo çfarë duket deri Një propozim tjetër yni ka qenë që dorëzimi i tani, që dy partitë kryesore aktualisht në Kuvend kopjeve të perocesverbaleve edhe për vëzhguesit e kanë vendosur të respektojnë marrëveshjen e tyre, të gjitha niveleve të jetë një e drejtë themelore, për
12 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
t’u kontrolluar formalisht procesi zgjedhor nga të bazën e vërejtjeve dhe rekomandimeve të OSBE- gjithë pjesëmarrësit në të. Dhe kjo është pranuar ODIHR-it, si dhe të zgjedhësve shqiptarë e të nga Komisioni i Ligjeve. përfaqësuesve të tyre politikë. Ne mendojmë se është tërësisht absurde dhe Tashmë është një fakt i njohur që zgjedhjet në një element që vë në diskutim tërë procesin e Shqipëri janë deformuar në përfundim, kryesisht gjatë numërimit të votave që një parti të ketë vetëm një procesit të numërimit të votave, gjatë procesit të vëzhgues për 5 tryezat ku do të bëhet numërimi i regjistrimit të tyre dhe të hedhjes në tabelat fletëve të votimit njëkohësisht. Kjo është gjëja më përfundimtare. Po ashtu, një pjesë e shkeljeve kanë absurde dhe absolutisht është një hap prapa në rrjedhur për faktin se jo të gjitha partitë pjesëmarrëse raport me Kodin Zgjedhor ekzistues dhe me të gjitha në zgjedhje kanë pasur përfaqësuesit e tyre në proceset zgjedhore që janë bërë më përpara në vend. komisionet zgjedhore. Këto kanë qenë çështjet Në këtë mënyrë, këto vetëm zgjedhje të lira e të themelore, të cilat ky kod do të duhej t’i përmirësonte, ndershme nuk mund të jenë dhe këto kanë qenë edhe dy çështjet për të cilat ne Ne kemi kërkuar dhe kërkojmë, edhe nëpërmjet kemi këmbëngulur në mënyrë të vazhdueshme që amendamentit të paraqitur sot, të paraqitur të përmirësohen, si para se të fillonte nga puna njëkohësisht edhe në Komisionin e Ligjeve para dsa komisioni bipartizan, ashtu edhe në procesin e ditësh, realizimin e të drejtës së votës për të gjithë punës të tij. qytetarët shqiptarë që nuk jetojnë në Shqipëri, në Tani del problemi: a janë përmirësuar këto? mënyrë që ata ta ushtrojnë këtë të drejtë Mendoj që nuk janë përmirësuar plotësisht. Ka kushtetuese kudo që banojnë. njëfarë reflektimi për faktin që numërimi i votave nuk Së fundi, unë dua t’ju siguroj të gjithëve se këto do të bëhet më në qendrat e votimit, pra mundësia kërkesa që ne kemi bërë, nuk kanë të bëjnë thjesht e manipulimit të votave zvogëlohet. Konkretisht, nga me LSI-në. Dua t’u bëj të qartë të dy palëve këtu se rreth 5 mijë qendra votimi që janë në Shqipëri, do të ne nuk kemi dalë në jetën politike dhe as nuk hyjmë jenë rreth 100 qendra numërimi. Por, nga ana tjetër, në zgjedhjet e ardhshme me shpresën dhe me nuk është zgjidhur problemi i përfaqësuesve që do iluzionin se ju do të numëroni votat tona. Do t’ju ftoj të kontrollojnë procesin e numërimit. Dhe kjo më ta merrni në konsideratë faktin që po shkatërroni duket se bie ndesh me atë parim demokratik që procesin zgjedhor në Shqipëri, që këtë lloj kodi secila parti duhet t’i numërojë votat me përfaqësuesit askush nuk mund ta pranojë si një hap përpara për e vet. Nuk është normale që votat e një partie t’i zgjedhje të lira e të ndershme në Shqipëri, që po numërojë konkurrenti tjetër. Dhe kjo ka qenë një tensiononi e do të tensiononi klimën politike në vend, çështje, për të cilën ne kemi debatuar, por që nuk kur i kemi të gjitha mundësitë të bëjmë zgjedhje të është pranuar deri tani. lira e të ndershme. Votat e qytetarëve shqiptarë që Unë mendoj që nuk është normale të ruajmë do të jenë për Lëvizjen Socialiste për Integrim, ju një statukuo, e cila mund të konsiderohet e dështuar. siguroj juve dhe të gjithëve që do t’i numërojë dhe Nuk është normale që zgjedhësit dhe qytetarët do t’i mbrojë vetë Lëvizja Socialiste për Integrim. shqiptarë të dëgjojnë vazhdimisht të njëjtën muzikë, Do ta mbani përgjegjësinë ju, në qoftë se nuk do të por do të duhet që të jemi më realistë dhe neni 34 merrni në konsideratë propozimet që bëjmë ne. të përmirësohet, duke parashikuar në të që të gjitha Falemnderit! partitë që marrin pjesë në procesin e votimit me Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Meta! lista shumemërore në të 100 zonat ose në zona të Zoti Xhuveli e ka fjalën. caktuara, të kenë përfaqësuesit e tyre për të Lufter Xhuveli – I nderuar zoti Kryetar, numëruar votat e për të marrë përgjegjësinë e Të nderuar deputetë, numërimit të tyre. Siç dihet, zgjedhjet në Shqipëri kanë qenë Në përfundim, unë do të doja edhe një herë t’u vazhdimisht problematike, dhe kjo ka rrjedhur, nga bëja thirrje deputetëve të pranishëm këtu që të njëra anë, për defektet e kodeve elektorale që kemi reflektojnë mbi këtë çështje thelbësore dhe të mos miratuar e jemi përpjekur t’i zbatojmë, dhe nga ana ta injorojnë, sepse do të jetë me pasoja për tjetër, për shkeljen e atyre kodeve, mbi bazën e të demokracinë në Shqipëri, do të jetë me pasoja për cilave është ndërtuar procesi i votimit. pasqyrimin e procesit të integrimit në këtë fazë të Tani jemi sërish në një fazë të re, kur po rëndësishme që jemi, do të jetë me pasoja edhe shqyrtojmë përmirësimet e Kodit Zgjedhor, mbi për qeverisjen pas këtyre zgjedhjeve, nga ku do të
13 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
dalin edhe strukturat qeverisëse dhe drejtuese të të mëdha, nesër bëhen të vogla, historia e ka treguar Kuvendit dhe të Qeverisë shqiptare. këtë punë. Falemnderit! Në qoftë se ju këtë e quani Kod Zgjedhor, unë Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Xhuveli! po ju them që kjo është principi i vjedhjeve që në Zoti Shehi e ka fjalën. fillim. Dhe më vjen keq edhe për ata të komunitetit Dashamir Shehi – Zoti Kryetar, ndërkombëtar, që hiqen si ekspertë, se nuk marrkan Të nderuar kolegë, fare vesh nga kjo punë dhe aq më pak marrkan vesh Ndejtëm me shpresë dy-tre muaj me radhë që nga Shqipëria! Ky ishte një lloj sebepi, që të ky debat kaq i gjatë për Kodin Zgjedhor do të arnoheshin ose të rregulloheshin disa gjëra në këtë përfundonte në një rezultat normal e logjik, ku të kod dhe ai të bëhej i pranueshëm minimalisht 90 gjitha palët të ishin të përfaqësuara dhe ku për herë %. Dhe kjo nevojë urgjente për të rregulluar gjërat të parë, fatkeqësisht, pas shumë vjetësh, procesi është kaq e dukshme, sa këtu, para një muaji, zgjedhor të konsiderohej i besueshëm. Në fakt, nuk ngritëm një komision ad-hoc dhe u tha që, kur të kemi asgjë më tepër, vetëm se një arnim të Kodit të bëhen zgjedhjet e reja, të rishikohet i gjithë sistemi vjetër Zgjedhor për hir të interesave të dy partive të zgjedhor. Ndërsa këtu nuk marrim përsipër të mëdha. Këtu, përveç një elementi të numërimit të rregullojmë absolutisht asgjë, edhe ato që janë gjërat votave në qendrat e numërimit, nuk ka absolutisht më elementare fare. asnjë gjë të re. Dhe jo vetëm që s’ka ndonjë gjë të Prandaj e vetmja gjë që mund të bëhet sot në re, por këtu ka një kthim prapa shumë të këtë kod, kështu siç e kanë bërë, është që t’u rrezikshëm, siç e thanë edhe disa parafolës, që shtohet partive parlamentare ose partive që mund partitë parlamentare, por edhe atyre që mund të mos të vënë deputetë në 70-80 zona, mundësinë e jenë, sepse çdo zgjedhje elektorale është një histori komisionerit. Ka gjë më të thjeshtë, më elementare, më vete, që fillon nga e para, nuk kanë anëtarë jo më të moralshme sesa kjo? Domethënë, unë të vetëm në komisionet e votimit në zona dhe në kërkoj një njeri që të ruajë, të numërojë votën time, qendrat e votimit, por tashmë nuk kanë më as kaq, asgjë më tepër. E ç’ju prish kjo juve? Se këtu vëzhgues. Dhe unë nuk e di se si mund të quhet po na dalin lloj-lloj elementesh teknike: jo po do të përparim kjo gjë, kur një njeri i vetëm do t’i duhet të bëhen 70 veta në tryezat e numërimit e të tjera, e të bëjë luftë me 35 të tjerë, që janë nga krahu tjetër. tjera. Në qoftë se bëhen 70 veta, le ta bëjnë sallën E dyta, këtij lloj kodi i mungon një esencë pak më të madhe. Ka më të thjeshtë sesa kaq, një morale. Si do t’i numërojë votat e mia një njeri që minimum, që po kërkohet? është kundërshtari im, rivali im? Do të mjaftonte Pse s’doni ta bëni këtë? Sepse që në princip, vetëm kjo për ta bërë të pamoralshëm këtë kod. që në kokë jeni duke bërë hesapet se si mund ta Të nderuar deputetë që jeni në këtë sallë dhe kontrolloni procesin zgjedhor. Më duken qesharakë që pas 6 muajve mund të mos jetë gjysma juaj, disa këtu që i hyjnë një pazari të pistë, për interes Mos merrni përsipër këtë lloj aventure të kotë, të ca të tjerëve, që mund të mos jenë fare në këtë këto arnime pa asnjë lloj vlere, pa asnjë lloj morali sallë. Prandaj ju bëj thirrje që të mos bëheni pis me dhe që edhe nga ana praktike do të jenë të vështira një diçka që nuk keni as për ta futur në xhep, gjysma për t’u zbatuar! Mos mendoni që ky kod shpëton juaj që jeni këtu. ndonjë cep xhakete deputeti këtu! Kryetarët e partive Falemnderit! tuaja e kanë bërë gati listën se kush do të iki e Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Shehi! kush do të qëndrojë në këtë mes. Edhe ky kod nuk Zoti Apostoli e ka fjalën. bën gjë tjetër, vetëm se u jep kryetarëve tuaj edhe Gaqo Apostoli – I nderuar zoti Kryetar, një pushtet tjetër. Të nderuar kolegë, Zoti Kryetar, Unë do ta trajtoja problemin sidomos në Ne këtu nuk bëjmë marrëveshje mbi partitë, këtu këndvështrimin e moralit dhe të vullnetit politik të duhet të jemi të barabartë, se kam dëgjuar një koleg binomit PS-PD për të realizuar standarde opozitar të thotë që nuk mund të barazohet një parti demokratike për zgjedhje të lira e të ndershme. e madhe me një të vogël. Përpara votës së lirë Them ta trajtoj në këtë këndvështrim, sepse për qytetarët janë të gjithë njëlloj. Qytetarët janë të çështjet teknike është folur mjaft këto kohë. barabartë para Kushtetutës dhe ligjit, nuk ka rëndësi Shkurtimisht do të përmendja që, pavarësisht se të jenë të barabartë përpara partive. Partitë sot janë socialdemokratët e kanë një anëtar në komisionet
14 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
zgjedhore, nuk është e drejtë që, minimalisht, partitë përmban thjesht konkurrencë politike elektorale, por parlamentare të përjashtohen nga e drejta për të mbi të gjitha përmban konflikt, manipulim apo vjedhje pasur anëtarë në këto komisione. Madje do të thosha votash, pra përmban evazion elektoral të papërmbajtur. që në tërësi komisionet duhet të jenë të paanshme, E them këtë, sepse, kur e kërkon pushtetin me çdo të kenë njerëz të papolitizuar, njerëz jopartiakë e kusht, do të thotë se e kërkon për qëllime të militantë, sepse janë burime konflikti, dhe kjo do ta dyshimta, domethënë për të shkaktuar evazion garantonte paanësinë e zgjedhjeve. elektoral të votave, të cilat më vonë programojnë Së dyti, unë do të thosha që ka disa elemente edhe evazionin fiskal të të ardhurave. Por, gjithsesi, anarkike dhe antikushtetuese sidomos në hartimin marrja ose mbajtja e pushtetit me çdo kusht nuk e listës së kandidatëve për deputetë nga ana e shërben për të prodhuar politikë qeverisëse të mirë, partive, ku lihet një voluntarizëm a subjektivizëm, që u hap dyert Shqipërisë dhe shqiptarëve për një gjë që çon në degjenerim politik. progres madhor drejt integrimit europian. Së treti, për sa i përket ndarjes së zonave I them këto, sepse sot më e rëndësishme se elektorale, në fakt këtu duhej të kishim një paketë. asnjëherë tjetër është që, përmes zgjedhjeve të lira, Aty thuhet 10 % deri 15 %, kur dikur ka qenë, me të ndershme e të pakontestuara, të fitojë Shqipëria. sa më kujtohet, 3 %, nuk e di nga doli, pasi unë s’e Në të kundërt, Shqipëria do të humbasë, është e kam lexuar te materiali i OSBE-së atë 15 humbur. Çdo fitore e pushtetit qeverisës nga secila përqindëshin. Por s’duhet të harroni që me formulën prej partive, kushdo qoftë, çdo fitore që do të kalonte që ka Kodi Zgjedhor, në qoftë se manipulohet me përmes humbjes së Shqipërisë në zgjedhje zonat elektorale, pra te kjo ndarja 10 % deri 15 % parlamentare të kontestuara, do të merrte vulën e (diferenca), të gjitha këto deformojnë bazën një ndëshkimi historik. proporcionale të Kodit. E them këtë, se mënyra si u ndërtua komisioni Unë do të thosha se sot është një moment i bipartizan, që hartoi këto amendamente, ku e drejta rëndësishëm i politikës shqiptare për të vlerësuar e votës së binomit PS-PD, me atë vendim që u bë, sfidën e madhe të zgjedhjeve parlamentare të vitit tregon paranojën për pushtet politik me çdo kusht, 2005, që është garantimi i standardeve demokratike; që vazhdon pastaj me ndërtimin e politikave është një moment që politika e sotme t’u hapë rrugën konfliktuale të komisioneve dhe të elementeve të shqiptarëve dhe Shqipërisë për një proces madhor tjera teknike, por që kanë nga mbrapa pasoja dhe të shpejtë të vendit drejt integrimit europian; politike, çon në rregulla loje të bazuara në forcën e është një moment jetik, që duhet ta kuptojë jo vetëm partive të sotme dhe jo në barazinë që garanton politika, por e gjithë shoqëria, se hapja e rrugës për zgjedhje të lira e të ndershme dhe standarde këtë progres madhor kërkon reformimin dhe demokratike. ristrukturimin e plotë të të gjitha politikave qeverisëse E them këtë, sepse, nisur nga morali i derisotëm dhe opozitare, kërkon seriozitet dhe vizion të lartë i politikës dhe nga vullneti real i shfaqur për të të këtyre politikave, që në themel kanë edhe realizuar zgjedhje të pakontestuara, nisur edhe nga ristrukturimin e partive politike. piramida e demagogjisë së dyfishtë, shoqëria Për mendimin tim, për të përballuar këtë sfidë shqiptare duhet të jetë e vëmendshme ndaj një të madhe për garantimin e standardeve demokratike evazioni elektoral tepër të mundshëm në zgjedhjet për zgjedhje të lira e të ndershme, që janë alfa e parlamentare të vitit 2005, i cili, siç thashë edhe më demokracisë (pra, jemi ende në alfën e lart, krijon edhe bazën e një evazioni të lartë të të demokracisë), duhet të ndërtohet një moral i ri i ardhurave, pavarësisht nga drejtimi i ditur apo i politikës dhe të shfaqet një vullnet i ri, që do të thotë paditur në të cilin ato shkojnë. të hiqet dorë nga mbajtja me çdo kusht e pushtetit Shoqëria shqiptare duhet të jetë e vëmendshme, qeverisës, do të thotë të hiqet dorë nga marrja me në të gjithë dimensionin e saj social, për këtë çdo kusht e pushtetit qeverisës, do të thotë të hiqet korelacion të plotë të evazionit elektoral me dorë nga mbajtja apo marrja me çdo kusht e evazionin fiskal, që mban gati të palëvizshën bazën pushtetit edhe brenda vetë partive politike ose nga e nivelit të ulët të jetesës për shtresa të gjera të mania për të siguruar, siç thuhet, fitore të thella e shoqërisë, pavarësisht nga rritja me pikatore e këtij më të thella, që të kujtojnë kohën e shkuar dhe nuk niveli hap pas hapi ose dhe nga shpërblimet masive reflektojnë realitetin. të dhëna në fund të vitit. Si shpërblim të dëmit që I them këto, sepse fjala “me çdo kusht” nuk politika shqiptare i ka shkaktuar deri më sot integrimit
15 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
të Shqipërisë në Bashkimin Europian, le t’u japim për hartimin e draftit të plotë të projektligjit “Për shqiptarëve standarde demokratike për zgjedhje të ndarjen e zonave zgjedhore”. lira e të ndershme. 2. Pretendimet e zotit Sherifi që në zonat e Falemnderit! minoriteteve merren parasysh listat reale të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Apostoli! zgjedhësve, të mbeten në letër të shkruar, pra në Zoti Goçi e ka fjalën. ligj, dhe jo në sirtarin e të harruarve. Kristo Goci – Falemderit, zoti Kryetar! 3. Mbështetim plotësisht propozimin e Grupit Të nderuar zotërinj kolegë deputetë, Parlamentar të LSI-së për mundësinë e votimit të Unë falënderoj zotin Topi që gjendet këtu në sallë, shqiptarëve jashtë shtetit. por s’mund të bëj të njëjtën gjë për zotin Ruçi, i cili, Falemnderit! fatkeqësisht, nuk ndodhet këtu. Si duket, dy partitë Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Goci! e mëdha “na kanë varur teneqen” për sa i përket Zoti Begeja e ka fjalën. këtij drafti dhe mua s’më vjen mirë që ndodh kjo. Maksim Begeja – Falemnderit, zoti Kryetar! Por një gjë të kenë parasysh të gjithë kolegët, Të nderuar kolegë deputetë, ndoshta edhe dy gjigantët e politikës shqiptare, që I gjithë debati i zhvilluar në sesionin e kaluar të shqiptarët kanë 15 vjet që kanë fituar betejën me Kuvendit për Kodin Zgjedhor ishte një farsë që dy komunizmin, tani janë të lirë për të votuar dhe forcat e mëdha politike në vend, në bashkëpunim s’mundet askush t’ua mohojë këtë të drejtë. me njëra-tjetrën, luajtën në kurriz të elektoratit Shkelja e Kushtetutës është evidente, në qoftë shqiptar dhe të partive të tjera, të ashtuquajtura të se nuk merret parasysh e drejta e votës e çdo vogla, por që në fakt së bashku përfaqësojnë më shtetasi shqiptar. Në disa zgjedhje rresht, ne, me shumë se 40 % të zgjedhësve, kuotë kjo që nuk një të rënë të lapsit, kemi përjashtuar afro 1,2 milionë është arritur dhe që nuk do të arrihet nga asnjëra shqiptarë nga e drejta e votës, pra afro një të dytën prej këtyre dy forcave të mëdha politike. e shqiptarëve e bëjmë që të privohet nga e drejta e Qëllimi i shtyrjes së shqyrtimit të Kodit Zgjedhor zgjedhjes së deputetëve të tyre dhe nga e drejta dhe miratimit të tij ishte që dy forcat e mëdha, në për të zgjedhur qeverisësit vendorë, duke i nxjerrë marrëveshje midis tyre, të mënjanojnë Grupin ata si mall skarco ose si subjekte fizike shqiptare Parlamentar të Lëvizjes për Zhvillim Kombëtar. Kjo për të cilët mëma nuk paska më nevojë për ta, qoftë bëhet që t’u hapet përfundimisht rruga këtyre dy për mendjen, qoftë dhe për shpirtin e tyre. Në qoftë partive të realizojnë vjedhjen e votave në zgjedhjet e se ka vullnet të mirë dhe përgjegjësi politike ardhshme parlamentare, duke siguruar kështu qeverisëse, madje edhe patriotike, por në radhë të rrotacionin e pushtetit midis tyre. parë dhe kryesisht përgjegjësi kushtetuese, ky Të nderuar kolegë deputetë, vakuum mund të zgjidhet shumë lehtë, në dy Ishte po ky Kuvend, ishin po këto dy parti, Partia mënyra: Demokratike dhe Partia Socialiste, që fenomenin e E para, votimi të bëhet edhe jashtë shtetit, ashtu Dushkut e kanë “kritikuar me shumë ashpërsi” dhe siç është propozuar dhe që nuk është ndonjë rrufe kanë argumentuar që duhet të mënjanohet në në mot të kthjellët, sepse është një përvojë tashmë zgjedhjet e ardhshme parlamentare. Kodi Zgjedhor e provuar nga shumë të tjerë para nesh. që keni ndryshuar, kolegë deputetë, mbart në vetvete E dyta, kthimi në atdhe dhe mospërjashtimi nga një fenomen shumë më të rëndë sesa fenomeni i listat e zgjedhësve i të gjithë shtetasve shqiptarë. Dushkut. Ai, që në tryezë, pa filluar zgjedhjet, i jep Me draftin që paraqitet sot në Kuvend, janë të jo më pak se 7 deputetë asaj force politike që merr dëmtuara pothuajse të gjitha partitë shqiptare. Por qoftë edhe 1 % më shumë vota se partia tjetër. Bëni dy partive të mëdha shqiptare ndoshta u është llogaritjet në bazë të neneve të këtij kodi dhe do të fukarepsur pak mendja dhe nuk po e kuptojnë këtë bindeni për këtë. Ne i kemi bërë dhe rezultati i që edhe vetë ato dëmtohen. analizës së të gjitha zgjedhjeve parlamentare na çon Partia e Bashkimit për të Drejtat e Njeriut është në përfundimin që në zgjedhjet e ardhshme gabimi, një nga viktimat e para të këtij drafti që paraqitet, i bërë me qëllim, do të jetë mbi 29 %, çka është e prandaj ne kemi të drejtën të bëjmë propozimet e barabartë pikërisht me 7 deputetë të marrë në tryezë mëposhtme dhe madje edhe të këmbëngulim për to: dhe jo të fituar nga vota e zgjedhësve shqiptarë. 1. Partia e Bashkimit për të Drejtat e Njeriut të Amendamentet e paraqitura nga ana jonë në ketë pjesëmarrje në nivel ekspertësh në komisionin këtë seancë krijojnë mundësinë që procesi zgjedhor
16 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
të kontrollohet e të monitorohet nga të gjitha forcat të përgjegjësisë ligjore personale të çdo anëtari të politike parlamentare. Por hedhja poshtë e tyre në KQV-ve, KZZ-ve, grupeve të numërimit dhe të çdo Komisionin e Ligjeve, mospranimi i tyre pa asnjë strukture tjetër, që shkojnë madje deri në dënim me argument, por vetëm me forcën e kartonit, tregon burgim, kur ka shkelje, shtojnë garancitë ligjore për se marrëveshja PD-PS, pavarësisht nga dhëmbët një proces zgjedhor të hapur, të rregullt, të qetë, të që i tregojnë njëra-tjetrës sa për sy e faqe, vazhdon pavonueshëm, të papengueshëm, të pabllokueshëm të funksionojë. Kjo marrëveshje ka qenë dhe mbetet dhe të kontrollueshëm, ngushtojnë hapësirat për realisht në fuqi. manipulime dhe grabitje të votës, sjellin si element LZHK-ja nuk pret lëmoshë nga asnjëra forcë të rëndësishëm garancinë për mosmashtrim dhe për politike. Ajo forcën e saj e ka tek elektorati, i cili e pranim të rezultatit në numërimin e përqendruar. vlerëson si një forcë politike e re, e aftë për të çuar Falë pasqyrimit praktikisht e të pandërprerë që vendin përpara dhe për të ndryshuar këtë realitet të mediat i bënë të gjithë procesit përgatitor të këtyre mjerë, në të cilin është zhytur. Të pranosh që LZHK- ndryshimeve, është realizuar transparenca e ja të ketë vetëm vëzhgues dhe jo anëtarë komisioni, domosdoshme për opinionin publik. Ky kontribut i do të thotë të vjedhësh votën e kësaj Lëvizjeje, do mediave meriton vlerësim të posaçëm. të thotë të mos garantosh start të barabartë në Socialistët, gjatë procesit përgatitor të këtij zgjedhje, do të thotë të mos pranosh një demokraci projekti, dëshmuan vullnetin, tolerancën dhe reale për të gjithë. Kjo, në fund të fundit, është në seriozitetin e partisë së vet, si forca politike kryesore kundërshtim edhe me orientimet e komunitetit e vendit dhe kryesuese e koalicionit qeverisës për ndërkombëtar për gjithëpërfshirjen e forcave politike integrim, për të përmbushur angazhimin e Partisë në kontrollin e votës. Socialiste për zgjedhje të lira e të ndershme në Prandaj, të nderuar kolegë deputetë, ju ftoj të vitin 2005. gjykoni me gjakftohtësi dhe të miratojmë Megjithatë, sado i përsosur të jetë Kodi Zgjedhor, amendamentet e paraqitura nga ana jonë. Në të kryesore mbetet zbatimi i tij, zbatimi në kuptimin kundërt, ju i hapni rrugën vjedhjes së votës të qytetarëve organizativ, ku kam parasysh veprimin organizues dhe si i tillë, ky kod do të jetë i papranueshëm për të administratës, para së gjithash të KQZ-së dhe të Grupin tonë Parlamentar. Ministrisë së Pushtetit Vendor, kam parasysh, Ju falemnderit! gjithashtu, kontrollin e vazhdueshëm të zbatimit të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Begeja! kërkesave të Kodit, përfshirë logjistikën e kompletuar Zoti Lakrori e ka fjalën. në kohën e duhur dhe trajtimin e anëtarëve të KQV- Maqo Lakrori – Zonja dhe zotërinj, ve dhe të komisioneve të tjera, përfshirë edhe ata të Ndryshimet dhe plotësimet e propozuara në grupeve të numërimit. projektligjin “Për Kodin Zgjedhor”, në tërësinë e tyre, Zbatimi i Kodit Zgjedhor ka edhe një dimension së pari, mbajnë parasysh përvojën pozitive, progresin tjetër të domosdoshëm: respektimin e rezultatit. E e arritur nga një zgjedhje në tjetrën, por edhe kam fjalën për vullnetin politik të çdo partie problemet e konstatuara. konkurruese që të njohë fitoren e tjetrit, ose e thënë Së dyti, ndryshimet dhe plotësimet e propozuara ndryshe, të respektojë humbjen e vet në garën respektojnë rekomandimet e OSBE-ODIHR-it dhe elektorale. Shembujt e pranimit të ligjëruar dhe të të Komisionit të Venecias. mospranimit abuziv nuk na mungojnë. Së treti, ato i përgjigjen pozitivisht interesit të Kolegë të Kuvendit, posaçëm, të dëshmuar nga Uashingtoni dhe Miratimi i projektligjit “Për Kodin Zgjedhor” do ta Brukseli, nga Komisioni dhe Parlamenti Europian, pajisë vendin me instrumentin e domosdoshëm ligjor, si dhe nga trupi diplomatik i akredituar në Tiranë. që shton garancitë për mbarëvajtjen e procesit Së katërti, ato respektojnë edhe mjaft nga zgjedhor të vitit 2005. Gjithashtu, ky miratim do të mendimet e shprehura gjatë kësaj periudhe nga jepte një mesazh pozitiv të Kuvendit dhe të partive institucionet e tjera të vendit, nga shoqëria civile dhe politike për zgjedhësit shqiptarë dhe njëkohësisht nga intelektualë të fushave të ndryshme, të gjithë të një mesazh gjithashtu pozitiv të Shqipërisë për interesuar për një proces zgjedhor të pamanipulueshëm aleatët dhe miqtë e saj. Ju ftoj që ta votoni dhe me rezultate të pakundërshtueshme. projektligjin përkatës. Këto ndryshime dhe plotësime, përmes saktësimit Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Lakrori! të procedurave, shtimit të transparencës, shtimit edhe Zoti Braho e ka fjalën.
17 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Spartak Braho - Unë e kam thënë edhe në zgjidhje. Dihet që ligji i zgjedhjeve nuk është një ligj opinion që kjo marrëveshje PD-PS është i zakonshëm, por është një kod, që kërkon të paktën marrëveshje banditësh politikë dhe këtu kam një dysheme të detyrueshme pjesëmarrjeje pohuese parasysh sherr Berishën dhe sheikun e Dubait. të këtij ligji. Dhe kjo ka detyruar edhe marrëveshjen Këtu diskutuan paraprakisht mjaft zotërinj, të e dy palëve kryesore për të arritur në këtë projekt të cilët paraqitën edhe mendimet dhe amendamentet përbashkët ligjor. e tyre. Rastësisht tani më vjen parasysh që forcat e Unë mendoj se problemi më i madh i zgjedhjeve tjera politike janë të rrezikuara edhe për sa i përket të deritanishme është padënueshmëria e krimit paraqitjes në televizion. Ja çfarë thotë neni 137, pika elektoral. Asnjëherë institucionet që dënojnë krimin 1, e Kodit Zgjedhor: në përgjithësi, nuk kanë guxuar, për arsye politike, “Në minutazhin politik të edicioneve informative, të ndërhyjnë për të dënuar krimin elektoral. Besoj Radiotelevizioni Publik është i detyruar të aplikojë që presioni i deritanishëm, edhe i institucioneve raportet kohore të barabarta për të gjitha partitë ndërkombëtare, dhe një lloj rizgjimi, do të thosha, i parlamentare që në zgjedhjet e fundit parlamentare disa institucioneve, siç është edhe Prokuroria e kanë marrë deri në 20 % të vendeve në Parlament”. Përgjithshme, për të ndërhyrë për këto çështje, na Kjo do të thotë që partitë e tjera, sipas shpjegimit bëjnë me shpresë që në të ardhmen do të kemi tim (nuk jam shumë i sigurt për këtë, prandaj kërkoj zhvillime ligjore në këtë fushë. edhe mendimin e drejtorit juridik të Kuvendit), të mos Gjithashtu, është për të vënë në dukje që fronti kenë të drejtë të afishohen gjatë propagandës i atyre aktorëve politikë që e nxijnë paraprakisht televizive për zgjedhjet. Domethënë, pasi na procesin, për të justifikuar humbjen e ardhme përjashtuan nga procesi i përfaqësimit gjatë elektorale, është zgjeruar, madje ka deklarime edhe numërimit të votave, nga procesi i i përfaqësimit me nga ky podium, të cilat bien në kundërshtim të plotë komisionerë, nga përfaqësimi gjatë transportimit të me vlerësimet që bëjnë institucionet e rëndësishme kutive të votimit, na mbyllin tani edhe gojën në ndërkombëtare, ose aktorët më të mëdhenj apo televizion. Ky është Kodi i ri Zgjedhor. Kjo është gjigantët e vërtetë të politikës ndërkombëtare lidhur reforma zgjedhore që kanë bërë dy gjigantët e me këtë proces në Shqipëri, siç janë SHBA dhe politikës shqiptare. Bashkimi Europian. Natyrisht, ky front i këtyre që Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Braho! nxijnë paraprakisht procesin zgjedhor, është një front Zoti Koçi e ka fjalën. i përbashkët, i cili ka edhe një të ardhme të Petro Koçi – Falemnderit, zoti Kryetar! përbashkët. Të nderuar kolegë deputetë prezent në sallë, Propozimi i bërë lidhur me pjesëmarrjen e Fatkeqësisht, pas institucionalizimit të emigrantëve në procesin zgjedhor nuk është pluralizmit në fund të vitit 1990 dhe me zgjedhjet e propozim i ri, ne e kemi shqyrtuar në komisionin para pluraliste të 31 marsit të vitit 1991, sot që jemi ad-hoc, që u ngrit për përmirësimin e Kodit Zgjedhor, në vitin 2005, Shqipëria ende nuk ka përmbushur por vlerësimi pothuajse i përgjithshëm se Shqipëria standardet universale ose ato ndërkombëtare për është e papërgatitur për ta përballuar këtë proces, të zhvilluar zgjedhje të lira e të ndershme. na bëri të mendojmë se kjo duhet të realizohet Fatkeqësisht, të vetmet zgjedhje që mund të kenë patjetër jo në zgjedhjet e kësaj radhe, por për herë qenë të rregullta nga pikëpamja procedurale, janë të tjera. Është e detyrueshme, është një standard ato të 31 marsit të vitit 1991. Zgjedhjet e vetme që që emigrantët të marrin pjesë në zgjedhje, por vetëm janë pranuar nga opozita, janë ato të marsit të vitit duke ardhur në Shqipëri, që do të thotë se ka edhe 1992. Pastaj, të gjitha proceset e tjera zgjedhore një detyrim e kosto financiare dhe se nuk garanton kanë qenë vazhdimisht të kontestuara, kryesisht pjesëmarrjen e tyre të plotë. Shqipëria ësht e për motive të qarta politike, sesa për marrëdhënie detyruar që në të ardhmen ta garantojë edhe këtë të drejtpërdrejta me standardet e zhvillimit të standard. Por, duke parë konfliktualitetin aktual dhe zgjedhjeve, dhe për të justifikuar humbjet e radhës. mospërgatitjen e infrastrukturës përkatëse Çuditërisht, këtu është duke u anatemuar zgjedhore, ka qenë e pamundur për ta zbatuar kësaj konsensusi, po them, i detyruar, sepse nuk ka qenë radhe. ndonjë konsensus i pjekur më vete politik për të Gjithashtu, për dy çështje të tjera, siç është hartuar dhe miratuar këtë projektligj për ndryshime shtimi i numrit të komisionerëve, që vjen si propozim, në Kodin Zgjedhor aktual, por kjo është e vetmja kemi të bëjmë me shkeljen e një standardi, por
18 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
përgjithësisht udhëzohet që komisionet të kenë një drejtën për të caktuar vëzhgues. Konkretisht, në përbërje me një numër të logjikshëm dhe jo me një paragrafin e dytë të këtij neni unë kam paraqitur numër të rrëmujshëm komisionerësh. amendamentin që “të drejtën për të caktuar Është për të theksuar, gjithashtu, në këtë vëzhgues e kanë të gjitha partitë e koalicionit”. seancë që vendimi i Gjykatës Kushtetuese lidhur Servet Pëllumbi – Hedhim në votë me kriterin e ndarjes së zonave zgjedhore është amendamentin e propozuar nga zoti Spahia. Kush vendim dhe Kuvendi është i detyruar ta zbatojë. është dakord? Hapim votimin me elektronikë. Falemnderit! Mbyllet votimi. Me 15 vota pro, 63 kundër dhe 19 Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Koçi! abstenime nuk miratohet amendamenti i propozuar nga Atëherë, zotërinj deputetë, debatin për këtë zoti Spahia. çështje e mbyllim. Pas një çerek ore do të fillojë Atëherë, kush është dakord me nenin 5 siç është procesi i votimit, pra votimi do të bëhet në orën 12.45. në projekt? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. * * * Neni 6. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, rifillojmë Neni 7. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. seancën Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Bëjmë votimin për prezencën. Hapet votimi me Neni 8, me vërejtjet dhe sugjerimet e Komisionit elektronikë për prezencën.. të Ligjeve. Mbyllet votimi. Prezenca në sallë është 115 Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? deputetë. Nuk ka. Miratohet. Atëherë, votojmë në parim projektligjin “Për disa Neni 9. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 9087, datë Abstenim? Nuk ka. Miratohet. 19.6.2003 “Kodi Zgjedhor i Republikës së Neni 10. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. Shqipërisë”, ndryshuar me ligjin nr. 9297, datë Abstenim? Nuk ka. Miratohet. 21.10.2004". (Kështu miratohen edhe nenet 11, 12, 13, 14, Hapet votimi në parim me elektronikë. 15, 16, 17.) Mbyllet votimi. Me 99 vota pro, asnjë kundër, 9 Neni 18. Ka një propozim nga Grupi i LSI-së që abstenime, miratohet në parim projektligji. “KZZ-ja përbëhet nga përfaqësues të partive politike Kalojmë në votimin nen për nen, duke mbajtur që kanë në Kuvendin e Shqipërisë grupe parasysh vërejtjet e Komisionit të Ligjeve dhe, sipas parlamentare dhe sekretari” rastit, amendamentet që janë paraqitur. Po, zoti Braho. Neni 1. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. Spartak Braho – Ky amendament merr Abstenim? Nuk ka. Miratohet. parasysh edhe një sugjerim të OSBE-ODIHR-it, i Neni 2. Po, zoti Spahia. cili kërkon që të tëra partitë parlamentare të kenë Eqerem Spahia – Falemnderit, zoti Kryetar! përfaqësues në komisionet e qendrave të votimit, Në këtë nen duhet të kemi parasysh datën e që të mos ketë më dominancë të të dyja partive zhvillimit të zgjedhjeve dhe të shfrytëzojmë të gjitha politike, por të ketë një shpërdarje më të drejtë dhe hapësirat e mundshme që zgjedhjet parlamentare një përfaqësim të barabartë të të gjitha partive politike të mos zhvillohen në periudhën korrik-gusht, por të që kanë grupe parlamentare në Kuvend. Kjo e çliron zhvillohen para datës 1 korrik. nga çdo ndjenjë dyshimi procesin zgjedhor dhe ne Falemnderit! do të dëshironim që të dyja forcat politike ta merrnin Servet Pëllumbi – Falemnderit! parasysh këtë propozim. Atëherë, kush është dakord me nenin 2? Servet Pëllumbi – Falemnderit! Kundër? Nuk ka Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Atëherë, hedhim në votë amendamentin e Neni 3. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. propozuar nga Grupi i LSI-së. Hapet votimi me Abstenim? Nuk ka. Miratohet. elektronikë. Neni 4. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. Mbyllet votimi. Me 23 vota pro, 60 kundër, 16 Abstenim? Nuk ka. Miratohet. abstenime nuk miratohet. Neni 5. Po, zoti Spahia. Atëherë, votojmë nenin 18 siç është në projekt. Eqerem Spahia – Ky nen ka të bëjë me të Po, zoti Begeja.
19 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Maksim Begeja – Zoti Kryetar, kemi paraqitur dhe neni të formulohet me 2 pika. Nëse do të edhe ne një amendament për këtë nen. Ne pranojmë variantin: partia e parë, e dytë dhe e tretë propozojmë që në pikën 4 të neni 34 të Kodit nga shumica parlamentare dhe partia e parë dhe e Zgjedhor të hiqet paragrafi i dytë: “Në rast se dy a dytë nga opozita parlamentare, sugjeroj që anëtari i më shumë parti kanë marrë pjesë në zgjedhjet e shtatë i komisionit të propozohet në gjysmën e KZZ- fundit për Kuvendin si koalicion zgjedhor me listë ve nga partia e renditur e katërta te partitë e spektrit shumemërore të përbashkët, për efekt të ngritjes qeverisës, kurse në gjysmën tjetër të KZZ-ve të së KZZ-së renditja e tyre bëhet mbi bazën e numrit propozohet nga partia e katërt në spektrin e partive të votave që ato kanë marrë në shkallë vendi në opozitare. Pra, bëhet fjalë për anëtarin e shtatë të zgjedhjet që i paraprijnë ngritjes së KZZ-së, komisionit. Propozoj të hidhet në votim ky variant, pavarësisht nga lloji i tyre.” pastaj është varianti tjetër. Ky paragraf të hiqet, pasi të gjitha kriteret për Servet Pëllumbi – Të tëra këto i keni te neni përcaktimin e partive pjesëmarrëse në KZZ janë të 34, ndërsa në të vërtetë ne kemi në shqyrtim nenin përfshira në të njëjtin nen, por në pikën 1 të këtij 18, pra i ke bërë së prapthi, e kam fjalën. kodi. Prandaj ne propozojmë të hiqet ky paragraf Megjithatë, hedhim në votim propozimet e zotit në materialin e paraqitur nga dy bashkëkryetarët e Spahia për të ndryshuar në nenin 18 përmbajtjen e komisionit bipartizan. nenit 34 të Kodit Zgjedhor lidhur me përbërjen e KZZ- Servet Pëllumbi – Zoti Sherifi. së. Hapet votimi me elektronikë. Elmaz Sherifi – Zoti Kryetar, ne i kemi diskutuar Mbyllet votimi. Me 10 vota pro, 79 vota kundër, këto amendamente dhe nuk jemi dakord që të 14 abstenime nuk miratohet amendamenti. miratohen. Tani hedhim në votim ndryshimin që propozohet Servet Pëllumbi – Falemnderit! po nga zoti Spahia për nenin 34/1, në nenin 18, Atëherë, hedhim në votë propozimin e zotit pika “c”. Begeja për të hequr paragrafin e dytë të pikës 4 të Urdhëroni, zoti Spahia! nenit 34 të Kodit Zgjedhor. Eqerem Spahia – Zoti Kryetar, edhe një herë Mbyllet votimi. Me 16 vota pro, 79 kundër, 4 ju kërkoj të keni durim, sepse që nga 24 prilli, kur abstenime nuk miratohet amendamenti i propozuar. ka dalë raporti përfundimtar i OSBE-ODIHR-it, sot, Po, zoti Spahia. me një seancë të jashtëzakonshme, nuk mund t’i Eqerem Spahia – Zoti Kryetar, unë kam kalojmë shpejt e shpejt nenet e këtij projektligji, të mbështetur plotësisht variantin e Grupit të LSI-së cilat edhe në formulim i keni ngatërruar posaçërisht. për përbëjen e KZZ-së, mbështes plotësisht edhe Në nenin 18, pika 4, është një fragment i çuditshëm variantin e Grupit të LZHK-së për ndërtimin e KZZ- (nuk e di si mund të vihet në një ligj), në të cilin së, por ju jeni më se i ndërgjegjshëm që në KZZ do thuhet: të gatuhet vjedhja e votës. KZZ-ja ngrihet mbi bazën “Në rast se dy a më shumë parti kanë marrë e rezultateve të zgjedhjeve të fundit parlamentare, pjesë në zgjedhjet e fundit për Kuvendin si koalicion pra të vitit 2001, dhe, sipas variantit të OSBE-së, zgjedhor në listë shumemërore të përbashkët, për marrin pjesë në ndërtimin e saj: partia e parë, e efekt të ngritjes së KZZ-së, renditja e këtyre partive dytë dhe e tretë nga shumica parlamentare dhe partia bëhet mbi bazën e numrt të votave që ato kanë marrë e parë, e dytë dhe e tretë nga opozita parlamentare. në shkallë vendi në zgjedhjet që i paraprijnë ngritjes Në bazë të rezultateve të zgjedhjeve së KZZ-së.” Kjo do të thotë që ngritja e KZZ-së do parlamentare të vitit 2001, të shpallura nga KQZ-ja, të bëhet mbi bazën e rezultateve të zgjedhjeve Partia Lëvizja e Legalitetit renditet partia e tretë, vendore. pas Partisë Demokratike dhe Partisë Demokrate, E kam drejtpërdrejt me Partinë Demokratike. ndërsa në zgjedhjet vendore të tetorit të vitit 2003 Në zgjedhjet parlamentare të vitit 2001 ka renditet e treta, pas Partisë Demokratike dhe Partisë funksionuar marrëveshja e koalicionit “Bashkimi për Republikane. Pra, në të dyja palët e zgjedhjeve, pikë Fitore”, e nënshkruar nga të gjithë kryetarët e partive reference ngelet rezultati i shpallur nga KQZ-ja. Nëse aleate të këtij koalicioni dhe, mbi bazën e kësaj do të merrni parasysh zgjedhjet parlamentare të vitit marrëveshjeje, jemi sot në Kuvendin e Shqipërisë 1997, Partia Lëvizja e Legalitetit është partia e dytë të gjithë deputetët e këtij koalicioni. Kjo marrrëveshje në renditje. është depozituar pa asnjë vërejtje në Komisionin Prandaj unë kërkoj që amendamenti të ndryshojë Qendror të Zgjedhjeve, është miratuar me vendim
20 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
të veçantë dhe ky vendim i KQZ-së nuk është Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. apeluar në gjykatë. Pra, marrëveshja është e plotë, Neni 20. Kush është dakord? Kundër? 1 kundër. e ligjshme juridikisht për t’u zbatuar. Tani, si ka Abstenim? Nuk ka. Miratohet. mundësi të paragjykohet një parti që nuk bën pjesë Neni 21. Kush është dakord? Kundër? 1 kundër. në aleancën për zgjedhjet e ardhshme dhe të bëhet Abstenim? Nuk ka. Miratohet. një kombinacion i çuditshëm e të nxirret jashtë Neni 22. Kush është dakord? Kundër? 1 kundër. kontrollit të votës? Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Prandaj, kolegë deputetë, ju ftoj të votoni Neni 23. Kush është dakord? Kundër? 1 kundër. amendamentin e paraqitur, sepse është edhe Abstenim? Nuk ka Miratohet. varianti i OSBE-së, i cili thotë në mënyrë të prerë: Neni 24, që shfuqizon nenin 39 të Kodit Zgjedhor. “Renditja e partive për efekt të ndarjes së vendeve Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? në KZZ bëhet mbi bazën e përqindjes që ato kanë Nuk ka. Mratohet. marrë në zgjedhjet e fundit parlamentare.” Këtu Neni 25. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. mbaron neni dhe s’ke pse ta paragjykosh në ligj, Abstenim? Nuk ka. Miratohet. duke thënë “nëse ekziston një marrëveshje Neni 26. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. koalicioni”. Ku është parë kjo “nëse ekziston”? Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Marrëveshja e koalicionit “Bashkimi për Fitore” nuk Neni 27. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. ka tjetërsuar rezultatin e zgjedhjeve parlamentare Abstenim? Nuk ka. Miratohet. të vitit 2001, por ishte i gjithë koalicioni që ka pasur Neni 28, që ndryshon nenin 42 të Kodit Zgjedhor. humbje. Prandaj kolegët e Partisë Demokratike si Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? mund ta pranojnë një maskarallëk të tillë, që të Nuk ka. Miratohet. hidhet poshtë marrëveshja, që e kanë nënshkruar Neni 29, që ndryshon nenin 43. Kush është edhe ata? Kjo marrëveshje është e plotfuqishme. dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Kërkoj mirëkuptimin e kolegëve deputetë që ta Miratohet. miratojmë nenin ashtu siç duhet, të mos lëmë Neni 30, që ndryshon nenin 44. Kush është klauzola. dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Falemnderit! Miratohet. Servet Pëllumbi – Atëherë, zotërinj deputetë, Neni 31, që ndryshon nenin 45 të Kodit Zgjedhor. do të votojmë nenin 34/1, pika “c”, propozuar nga Zoti Spahia dhe zoti Begeja kanë paraqitur një zoti Spahia, që thotë: “Sekretari i KZZ-së duhet të amendament, sipas të cilit “në nenin 45, pika 1, të jetë jurist dhe zgjidhet nga kolegji i avokatëve të hiqet fjalia e parë dhe të zëvendësohet me fjalinë rrethit ku ndodhet KZZ-ja.” “në zgjedhjet për Kuvendin e Shqipërisë, KQZ-ja Kush është dakord me këtë amendament? formohet sipas mënyrës dhe kritereve të nenit 34, Hapet votimi me elektronikë. të ndryshuar, të këtij kodi.” Mbyllet votimi. Me 14 vota pro, 73 kundër, 5 Po, zoti Begeja. abstenime nuk miratohet amendamenti. Maksim Begeja – Zoti Kryetar, për nenin 31, Hedhim në votë amendimin 34/4, që është në që parashikon ndryshime në nenin 45 të Kodit nenin 18, të cilin e lexoi zoti Spahia. Hapet votimi Zgjedhor, pikërisht për pikën 1 të nenit 45 unë kam me elektronikë. propozuar një amendament që kjo pikë të formulohet Mbyllet votimi. Me 17 vota pro, 72 kundër, 17 në këtë mënyrë: “Për zgjedhjet parlamentare KQV- abstenime nuk miratohet amendamenti. ja përbëhet nga anëtarë të propozuar nga të gjitha Po këtu, zoti Spahia propozon që paragrafi i dytë partitë parlamentare. Në zgjedhjet e qeverisjes i nenit 34/4 të hiqet. vendore KQV-ja formohet sipas kritereve të nenit 40 Hapet votimi me elektronikë. të këtij kodi.” Mbyllet votimi. Me 14 vota pro, 66 kundër, 12 Kjo mendoj se është e domodoshme, me qëllim abstenime nuk miratohet amendamenti. që të kemi stad të barabartë në zgjedhje dhe Votojmë nenin 18 siç është në projekt. Hapet demokraci reale. Kontrolli i votës duhet të bëhet nga votimi me elektronikë. të gjitha partitë parlamentare. Është pikërisht ajo Mbyllet votimi. Me 98 vota pro, 15 kundër, asnjë pikë, për të cilën u bënë kaq shumë debate në këtë abstenim miratohet neni 18. seancë. Mendoj se është diçka që mund të Neni 19. Kush është dakord (votim me kartona)? ndryshohet dhe nuk prish asnjë raport midis dy
21 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
forcave të mëdha politike, përkundrazi, e ruan atë nuk e cenon përmbajtjen, por ju s’e keni paraqitur aleancë që kanë, prandaj ju ftoj që ta miratojmë në kohën e duhur amendamentin, prandaj nuk merret këtë ndryshim të këtij neni. në konsideratë. Kurse në rreshtin e tretë të pikës 2 ka një gabim, Votojmë nenin 37, siç është në projekt. Kush ndoshta mund të jetë gabim shtypi, ku thuhet: “KZZ- është dakord? Kundër? Nuk ka.Abstenim? Nuk ka. ja apo, sipas rastit, KZQV-ja emëron anëtarët e Miratohet. KQZ-ve”. Anëtarët e KQZ-së janë të tjerë. Mund të (Kështu miratohen edhe nenet 38, 39, 40, 41, jetë gabim shtypi dhe duhet korrigjuar. 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53.) Servet Pëllumbi – Dakord. Falemnderit! Po, zoti Apostoli për procedurë. Atëherë, zotërinj deputetë, hedhim në votë dy Gaqo Apostoli – E mora fjalën tani, sepse pas amendamentet, që janë të përafërta, por ndryshojnë nenit 53, kishim një propozim, bashkë me Grupin diçka në formulim. Parlamentar të Partisë Demokrate të Re, për ndarjen Votojmë, së pari, amendamentin e propozuar e mandateve plotësuese. Është një nen tepër i nga zoti Spahia për ndryshimin e pikës 1 të nenit rëndësishëm, sidomos për raste të veçata, sepse 45. Hapet votimi me elektronikë. zbatimi siç është në Kodin Zgjedhor krijon deformim Mbyllet votimi. Me 22 vota pro, 73 kundër, 11 në ndarjen e këtyre mandateve. Çështja e zonës 60 abstenime nuk miratohet. e vërteton këtë gjë. Ky propozim është paraqitur Hedhim në votë amendamentin e propozuar nga edhe në komisionin e mëparshëm bipartizan, zoti Begeja po për këtë pikë. Zoti Begeja e tërheq, paraqitet edhe tani. Në emër të grupit do të kërkoja kështu që nuk e hedhim në votë. një gjysmë ore pushim për ta konsultuar edhe një Atëherë, hedhim në votë nenin 31 siç është në herë këtë gjë. projekt. Falemnderit! Kush është dakord? Kundër? 2 kundër. Servet Pëllumbi – Zoti Apostoli, do të desha Abstenim? Nuk ka. Miratohet. të sqaroja që ai nen për të cilin flisni ju, nuk Neni 32. Kush është dakord? Kundër? 2 kundër. amendohet, se nuk ka amendim, as nga komisioni. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Duhej ta kishit paraqitur amendamentin në kohën e Neni 33. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. duhur. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Gaqo Apostoli – U paraqit aty dhe u tha që Neni 34. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. nuk pranohet. Atëherë, kërkojmë një çerek ore Abstenim? Nuk ka. Miratohet. pushim. Neni 35. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. Servet Pëllumbi – Në bazë të Rregullores së Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Kuvendit, amendamentet, kur jemi duke diskutuar Neni 36. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. në proces, nuk pranohen. Ato duhet të paraqiten që Abstenim? Nuk ka. Miratohet. në fillim të votimit. Nuk është faji ynë që kujtoheni Neni 37. Po, zoti Selimaj. në fund, megjithëse kanë kaluar kaq kohë. Nezir Selimaj – Unë mendoj që të bëhet një Vazhdojmë votimin. Neni 54. Po, zoti Braho. shtesë në këtë nen, e cila nuk e cenon përmbajtjen Spartak Braho – Pas nenit 53 propozojmë të e nenit. Është fjala për përcaktimin e hartimit të shtohet një nen, neni 54, për nenin 65 tek i vjetri, listave të zgjedhësve, të cilat mendoj se, duke u me këtë përmbajtje: përcaktuar nga KQZ-ja, bëhet një trajtim i unifikuar “Shteti garanton pjesëmarrjen në procesin i këtij elementi të rëndësishëm të procesit zgjedhor. zgjedhor të shtetasve shqiptarë që banojnë jashtë Formulimi është si më poshtë: shtetit, në përputhje me udhëzimet që nxjerr KQZ- “Hartimi i listave të zgjedhësve nga kryetarët e ja për këtë qëllim. Këshilli i Ministrave nxjerr aktet njësive të qeverisjes vendore bëhet në përputhje me nënligjore përkatëse, që rregullojnë këtë proces, dhe modelin e dërguar nga Komisioni Qendror i miraton fondet e nevojshme.” Zgjedhjeve”. Çdo shtetas ka të drejtë të votojë, dhe kjo ndodh Ky formulim sugjeroj të vendoset në pikën 3 të në tërë botën, por ajo që ndodh në Shqipëri, nuk këtij neni. Besoj se kjo është e domosdoshme. ndodh në tërë botën, sepse për shtetasit e tërë Servet Pëllumbi – Në qoftë se do të ketë vendeve të Europës, edhe kur janë jashtë shtetit, nevojë për ndonjë redaktim për të gjitha këto në emigracion ose të punësuar, ka procedura që u elemente që janë këtu, edhe mund të bëhet, meqë garantojnë të drejtën e votimit. Ne kemi rreth një
22 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
milion shqiptarë që janë jashtë shtetit dhe nuk u Votojmë nenin 54/1, me këtë formulim: “Neni garantojmë atyre të drejtën e votimit realisht. Ata 60, pika 1, ndryshohet si vijon: “Për efekt të mund të vijnë këtu, por 600 mijë shqiptarë që janë zgjedhjeve për Kuvendin, territoret e Republikës së në Greqi, me ato dokumente që kanë, nuk mund të Shqipërisë ndahen në 100 zona zgjedhore vijnë të votojnë. Prandaj ne duam që të rregullohet njëemërore, me numër përafërsisht të barabartë kjo procedurë, me qëllim që tërë shtetasit shqiptarë zgjedhësish, siç është neni 64, pika 1 e që janë jashtë shtetit, të votojnë, të kenë mundësi Kushtetuitës.” të shprehin vullnetin e tyre. Po, zoti Spahia. Servet Pëllumbi – Atëherë, hedhim në votë Eqerem Spahia – Zoti Kryetar, nëse do të ecim amendamentin e propozuar nga deputetët Braho, mbi bazën e rekomandimeve dhe sugjerimeve të Brokaj, Muçi. Hapet votimi me elektronikë. ndërkombëtarëve, ne kemi kërkuar që të ndryshohet Mbyllet votimi. Me 28 vota pro amendamentit, sistemi aktual në sistem të pastër proporcional ose 69 kundër, 5 abstenime nuk miratohet. rajonal. Prandaj mendoj të hiqet fare kjo dhe s’kemi Zoti Çukaj për procedurë. nevojë të diskutojmë për 100 zona e për të tjera. Lekë Çukaj – Zoti Kryetar, është e Servet Pëllumbi – Zoti Spahia, ju e dini që ajo patolerueshme ajo që sapo vendosët, që një grup është një çështje kushtetuese dhe nuk mund të parlamentar kërkon pushim dhe ju nuk ia jepni. E ndryshohet nga Kodi Zgjedhor, prandaj s’ka se si të kemi në Rregulloren e Kuvendit këtë të drejtë. Ju diskutohet. lutem, zbatoni Rregulloren, sepse është në nderin Hedhim në votë nenin 54/1. Kush është dakord? e Kuvendit. Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Falemnderit! Neni 54/2, që shfuqizon nenet 70, 71, 72, 73, Servet Pëllumbi – Ai nuk është pushim i 74 dhe 75 të Kodit Zgjedhor ekzistues. Kush është kërkuar sipas grupeve. Për të njëjtën çështje jepet dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. një pushim dhe ne atë e dhamë. Ndërsa ai propozoi Miratohet. që komisioni përkatës të marrë e të shqyrtojë Neni 55, që ndryshon nenin 90 të Kodit Zgjedhor amendamentin që kanë paraqitur. Edhe unë e di Po, zoti Begeja. Rregulloren dhe e interpretova kështu, zoti Çukaj. Maksim Begeja – Para se të kalojmë në nenin Po, zoti Apostoli për procedurë. 55 të materialit të paraqitur, i cili bën fjalë për nenin Gaqo Apostoli – Falemnderit, zoti Kryetar! 90 të Kodit Zgjedhor, unë kam propozuar dy Ju nuk keni të drejtë të deformoni fjalët e mia. amendamente për nenin 79 dhe nenin 84 të Kodit Pavarësisht nga komenti që bëra, kërkova pushim Zgjedhor. Konkretisht, pika 2, germa “d” e neni 79 në emër të grupit. Unë e njoh shumë mirë të Kodit Zgjedhor të formulohet si vijon:”Të bëhet Rregulloren, di ta respektoj, madje jam më tepër i një deklaratë nga koalicioni që mbështet kandidatin, edukuar sesa duhet në këtë sallë. të nënshkruar nga kryetari i koalicionit, sipas Falemnderit! përcaktimeve të nenit 15 dhe 16 të këtij kodi, përveç Servet Pëllumbi – Zoti Apostoli, për të njëjtën rastit të kandidatëve të pavarur. Në rast se koalicioni çështje kërkohet vetëm një pushim dhe ai pushim u përbëhet nga parti që kanë vendosur të paraqiten bë. Nuk mund të kërkohet pushim nga secili grup veçmas në fletën e votimit, përveç koalicionit, duhet më vete. Kështu e ka Rregullorja. të deklarohet edhe emri i partisë së koalicionit që Atëherë, zotërinj deputetë, hedhim në votim paraqet kandidatin.” nenin 53. Servet Pëllumbi – E kemi kaluar atë, tani jemi Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? te neni 90 i Kodit Zgjedhor. Megjithatë, në fund na e Nuk ka. Miratohet. kujto edhe një herë. Neni 54.Për këtë nen kanë paraqitur Maksim Begeja – Zoti Kryetar, në materialin e amendamente Gramoz Ruçi dhe Bamir Topi, të cilat paraqitur në seancë nuk ishin përfshirë edhe i ka shqyrtuar edhe Komisioni i Ligjeve dhe është amendamentet e dy grupeve të mëdha parlamentare, shprehur dakord. Pas nenit 54, shtohet neni 54/1 por ju i hodhët në votim. dhe neni 54/2, që i keni përpara në tryezë. Servet Pëllumbi – Amendamentet e dy grupeve Votojmë nenin 54 siç është në projekt. janë shqyrtuar deri edhe në Komisionin e Ligjeve. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Më vjen keq tani! Nuk ka. Miratohet. Maksim Begeja - Unë kam paraqitur
23 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
amendamente pikërisht për nenet që nuk janë askush nuk ka propozuar për këtë. Është vetëm prekur nga materiali i përgjithshëm dhe kërkoj që formulimi që bëhet si shtesë. Kjo është e tëra. këto amendamente të hidhen në votim. Është një Eqerem Spahia – Zoti Kryetar, nuk është procedurë normale. formula e ndarjes së mandateve plotësuese. Servet Pëllumbi - Hedhim në votim amendamentin Servet Pëllumbi – Zoti Spahia, meqë nuk je i e propozuar nga zoti Begeja. Hapet votimi me qartë, le të na i sqarojë drejtori i Departamentit elektronikë. Juridik të Kuvendit Mbyllet votimi. Me 12 vota pro, 65 kundër, 2 Viktor Gumi – Në pjesën hyrëse të nenit thuhet abstenime nuk miratohet. që në nenin 68, titulli dhe paragrafi i parë ndryshohet Zotërinj deputetë, zoti Begeja propozon si vijon. Pra, formula qëndron në paragrafin e dytë, amendamentin tjetër, që në nenin 84 të Kodit Zgjedhor të tretë e të kartërt, siç është në Kodin Zgjedhor ekzistues, që nuk është parë nga komisioni përkatës, aktual të vitit 2003. Ndryshon vetëm paragrafi i parë. të bëhen ndryshimet e mëposhtme: Pika 4, germa Servet Pëllumbi – Po, zoti Mediu. “dh”, të bëhet: “Marrëveshja të jetë e nënshkruar nga Fatmir Mediu – Falemnderit, zoti Kryetar! kryetari i komisionit”. Pika 5 të bëhet: “Lista të jetë Në rekomandimet e OSBE-ODIHR-it, një nga e nënshkruar nga kryetari i koalicionit.” Pika 3 e shqetësimet e ngritura, që duhej korrigjuar në Kodin nenit 92 të bëhet: “Në pjesën e fletës së votimit për Zgjedhor, ka qenë edhe radhitja e partive politike në partitë politike shënohen edhe emërtimet e partive fletën e votimit, duke pasur parasysh që në zgjedhjet politike. Për koalicionet e regjistruara si subjekt i e kaluara ka pasur konfuzion, për shkak se shumë vetëm shënohet emri i koalicioneve të regjistruara, iniciale të partive politike përputheshin ose ishin të së bashku me shkronjat nisëtore të tyre, si dhe emri përafërta me njëra-tjetrën dhe vetë ngjeshja në fletën i kryetarit të koalicionit”. e votimit e krijonte këtë konfuzion te votuesi. Prandaj Hedhim në votim amendamentin e propozuar nga është sugjeruar në mënyrë të drejtpërdrejtë nga zoti Begeja për nenin 84 të Kodit Zgjedhor ekzistues. OSBE-ODIHR-i që të bëhet radhitja në fletën e votimit Hapet votimi me elektronikë. për partitë politike sipas një shorti të hedhur nga Mbyllet votimi. Me 12 vota pro, 74 kundër, 2 KQZ-ja. abstenime nuk miratohet. Kështu që te neni 56, që i referohet nenit 91 të Hedhim në votë nenin 55. Kush është dakord Kodit Zgjedhor ekzistues, pika 5, duhet të ndryshojë (me kartona)? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. fjalia e parë, duke e bërë në këtë mënyrë: “Radhitja Miratohet. bëhet sipas një shorti të hedhur nga Komisioni Neni 56, që ndryshon nenin 91. Zoti Spahia ka Qendror i Zgjedhjeve”. Dhe besoj se edhe subjektet një amendament. politike përkatëse këtu në Kuvend duhet të bien Eqerem Spahia – Zoti Kryetar, po e shoh se dakord, për të shmangur këtë konfuzion që ka jeni të nxituar për ta kaluar shpejt e shpejt këtë ndodhur në mënyrë të vazhdueshme në zgjedhjet projektligj. Po ju bëj të ditur, sikurse e dini, se ky që janë bërë në Shqipëri, qoftë vendore, qoftë draft ka ardhur që më 23 prill të vitit të kaluar, duke parlamentare. Krijon një mundësi për qartësi më të u penguar reforma zgjedhore për 8 muaj nga Partia madhe të fletës së votimit. Socialiste dhe Partia Demokratike, dhe mos na e Servet Pëllumbi – Po, zoti Sherifi. hiqni të drejtën e fjalës për këtë projektligj, që e Elmaz Sherifi – Nuk është fjala se nuk është keni bërë lëmsh. Ku e keni formulën e ndarjes së diskutuar në Komisionin e Posaçëm Parlamentar mandateve plotësuese për çdo parti pjesëmarrëse edhe kjo mundësi, por komisioni ka gjykuar që, edhe në koalicion? Si do t’i ndani mandatet plotësuese sipas traditës sonë, të ngelet ashtu siç është të 40 vendeve të proporcionalit? Ja, ky është Kodi formuluar, domethënë sipas alfabetit të bëhet Zgjedhor që keni bërë ju dhe ua jepni shqiptarëve. përcaktimi në listë i të gjitha subjekteve politike që Servet Pëllumbi – Formula është në relacionin marrin pjesë në këtë proces zgjedhor. e Komisionit të Ligjeve, ne po e votojmë nenin me Servet Pëllumbi – Falemnderit! ndryshimet e këtij komisioni, e ke në shtojcën e Po, zoti Apostoli. amendamenteve, në fund fare. Gaqo Apostoli – Falemnderit, zoti Kryetar! Zoti Sherifi e ka fjalën. Propozimi i zotit Mediu është tepër konceptiv Elmaz Sherifi – Ky nen është votuar, kurse ne dhe e vë në pozita të barabarta garën. Kjo është jemi tani te neni 91. Formula nuk ndryshon, pasi diskutuar edhe në komisionin e mëparshëm. Në
24 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
qoftë se ka një traditë në këtë drejtim, ajo traditë ku do të shënohet emri i tij në fletën e votimit? është e vjetruar dhe është tepër ngatërrestare, Servet Pëllumbi – Zoti Spahia, unë e lexova sepse kanë ndodhur edhe ngatërresa, ka pasur parti propozimin tënd për nenin 91 dhe u votua. që janë ankuar në lidhje me këtë çështje. Mënyra e Atëherë, zotërinj deputetë, votojmë nenin 58, radhitjes së partive politike në fletën e votimit me që ndryshon nenin 93. Kush është dakord? Kundër? short të hedhur nga KQZ-ja nuk kushton asgjë dhe Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. mendoj se duhet aplikuar. Madje, do të thosha se Neni 59. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. shpeshherë krijohen edhe parti fantazmë, që nuk Abstenim? Nuk ka. Miratohet. kanë dalë ndonjëherë në media, krijohen në mënyrë Neni 60, që ndryshon nenin 94? Kush është artificiale, vetëm për të ngatërruar dhe për t’u dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. paraqitur në fushata elektorale. Miratohet. Falemnderit! Neni 61, që ndryshon nenin 95. Kush është Servet Pëllumbi - Po, zoti Spahia. dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Eqerem Spahia – Janë dy nene të veçanta, Miratohet. siç e tha edhe zoti Mediu, që lidhen me fletën e Neni 62. Po, zoti Braho. votimit dhe me përmbajtjen e fletës së votimit. Spartak Braho – Në nenin 62, që ndryshon Zoti Kryetar, në Komisionin e Posaçëm nenin 95/2, ne kemi bërë një propozim me këtë Parlamentar për Reformën Zgjedhore kam kërkuar përmbajtje: “Grupet e numërimit përbëhen nga që të ketë vetëm një fletë votimi dhe votat e vlefshme përfaqësues të të gjitha partive politike që kanë në për kandidatin të jenë të vlefshme edhe për subjektin Kuvendin e Shqipërisë grupe parlamentare”. Janë 5 elektoral, pra të kemi një fletë votimi, për të mos grupe numërimi dhe nuk ka mundësi që një vëzhgues ngatërruar zgjedhësit. i një subjekti të monitorojë 5 grupet e numërimit. Servet Pëllumbi - Atëherë, zotërinj deputetë, Prandaj kërkesa jonë konsiston në atë që në çdo hedh në votë amendamentin e paraqitur nga zoti grup numërimi të ketë nga një vëzhgues. Kjo është Spahia në nenin 56 për të ndryshuar nenin 91 lidhur një kërkesë racionale dhe duhet pranuar. me përmbajtjen e fletës së votimit. Hapet votimi. Servet Pëllumbi – Po. Ka ndonjë mendim Mbyllet votimi. Me 2 vota pro, 55 kundër, 6 tjetër? abstenime nuk miratohet. Po, zoti Muçi. Votojmë nenin 56 siç është në projekt. Kush Mustafa Muçi – Falemnderit, zoti Kryetar! është dakord (me kartona)? Kundër? Nuk ka. Unë mendoj se është një moment që duhet marrë Abstenim? Nuk ka. Miratohet. me shumë gjakftohtësi dhe duhet gjykuar drejt, për Neni 57. Në këtë nen propozohet nga zoti Begeja arsye se lidhur me këtë çështje ka pasur një reagim që pika 3 e nenit 92 të bëhet: “Në pjesën e fletës së edhe nga kryetari i opozitës në seancën e kaluar votimit për partitë politike shënohen emërtimet e plenare dhe është reflektuar me të drejtë, pasi është partive politike. Për koalicionet e regjistruara si një absurditet total që në 5 tryezat e numërimit, ku subjekt i vetëm shënohet emri i koalicioneve të numërohet në të njëjtën kohë, nuk ka të paktën një regjistruara së bashku me shkronjat nistore të tyre, vëzhgues të forcave që kanë grup parlamentar në si dhe emri i kryetarit të koalicionit.” Kuvendin aktual. Hapet votimi. Ju lutem shumë, duhet reflektuar në këtë Mbyllet votimi. Me 8 vota pro, 69 kundër, 7 çështje. Nuk e di cili është qëndrimi i ri i opozitës, abstenime nuk miratohet. por të paktën përfshirja e vëzhguesve në grupet e Votojmë nenin 57 siç është në projekt. Kush është numërimit duhet të jetë patjetër në Kodin Zgtjedhor, dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. sepse kështu siç është paraqitur, cenohet në Urdhëroni, zoti Spahia, për procedurë! mënyrë totale numërimi i votave. Më i rëndësishëm Eqerem Spahia – Zoti Kryetar, në këto nene sesa procesi i numërimit, unë nuk mendoj se është janë ca absurditete. Këtu thuhet që në fletën e procesi i votimit. Kështu që duhet reflektuar, për të votimit të shënohet emri i kryetarit të partisë politike. parë se çfarë mund të rregullohet në këtë drejtim. Ndërsa unë kërkoj që të shënohet edhe emri i Servet Pëllumbi – Po. U shprehën mendimet kryetarit të koalicionit, sepse, në qoftë se një për këtë çështje. koalicion me 10 parti vendos të dalë me listë të Atëherë, hedh në votim amendamentin e përbashkët dhe me emër të kryetarit të koalicionit, paraqitur nga Grupi Parlamentar i LSI-së. Hapet
25 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
votimi me elektronikë. Servet Pëllumbi – Po. Zoti Dedja. Mbyllet votimi. Me 31 vota pro, 54 kundër, 11 Taulant Dedja – Unë mendoj se duhet abstenime nuk miratohet. përcaktuar, sepse kështu siç tha zoti Beja, mund Votojmë nenin 62 siç është në projekt. të ngelet evazive, zoti Kryetar. Kur thuhet “në të Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? dyja duart”, është fare e qartë dhe ai që do të Nuk ka. Miratohet. ngarkohet nga komisioni, do ta bëjë kontrollin në të Neni 63. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. dyja duart. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Servet Pëllumbi – Atëherë, votojmë Neni 64, që ndryshon nenin 97 të Kodit Zgjedhor amendamentin e propozuar nga zoti Dedja. ekzistues. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Po, zoti Braho. Nuk ka. Miratohet. Spartak Braho – Gjithsesi, marrëveshja mes Votojmë nenin 67, me ndryshimin e propozuar dy partive të mëdha vazhdon të funksionojë. PD-ja nga zoti Dedja. dhe PS-ja janë bashkuar në këtë marrëveshje. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Megjithatë, ne jemi konstruktivë dhe do të Nuk ka. Miratohet. vazhdojmë t’i propozojmë amendamentet tona deri Neni 68. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. në fund, megjithëse këtu është ndarë mendja që Abstenim? Nuk ka. Miratohet. nuk miratohet asgjë nga propozimet tona. Neni 69. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. Ne propozojmë që në nenin 64, që ndryshon Abstenim? Nuk ka. Miratohet. nenin 97, të shtohet pika 2, me këtë përmbajtje: Neni 70. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. “Para fillimit të procesit të votimit, fletët e votimit Abstenim? Nuk ka. Miratohet. nënshkruhen nga të gjithë anëtarët e komisionit dhe Neni 71. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. vëzhguesit e subjekteve politike”. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Demokracia i Neni 72. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. nënkupton dhe i quan marrëveshjet nga elementet Abstrenim? Nuk ka. Miratohet. e rëndësishme, zoti Braho, prandaj nuk mund të Neni 73, që shfuqizon nenin 106. Kush është ngrihemi kundër marrëveshjve në përgjithësi. Madje, dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. ku ta gjejmë që çështjet të zgjidhen me Miratohet. marrëveshje. Neni 74, që ndryshon nenin 107. Kush është Atëherë, hedhim në votë amendamentin e dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. paraqitur nga Grupi Parlamentar i LSI-së për nenin Miratohet. 97, që përfshihet te neni 64. Hapet votimi. Neni 75, që ndryshon nenin 108. Kush është Mbyllet votimi. Me 24 vota pro, 56 kundër, 9 dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. abstenime nuk miratohet. Miratohet. Votojmë nenin 64 siç është në projekt. Kush Neni 76, që ndryshon nenin 109. Këtu kemi disa është dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. amendamente. Grupi i LSI-së propozon që në pikën Miratohet. 6 të shtohet “Kopja e procesverbalit të mbylljes së Neni 65, që ndryshon nenin 98. Kush është votimit u jepet të gjithë anëtarëve dhe vëzhguesve”. dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenm? Nuk ka. Ky propozim është pranuar nga Komisioni i Ligjeve. Miratohet. Po, zoti Braho. Neni 66. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. Spartak Braho – Meqenëse është pranuar nga Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Komisioni Ligjeve dhe meqenëse u parandalua Neni 67. Zoti Taulant Dedja propozon që shprehja vjedhja nga një dorë dhe tani u bë me dy duar, jemi “kontrollon zgjedhësin në dorën e majtë” të bëhet dakord. “kontrollon zgjedhësin në të dyja duart”. Servet Pëllumbi – Falemnderit, por nuk do t’ua Po, zoti Beja. presim nga një dorë, zoti Braho. Fatos Beja – Unë e kuptoj shqetësimin e zotit Atëherë, kush është dakord me nenin 76, me Dedja dhe e mbështes, por do të jetë më mirë që të korrigjimin që është bërë nga Komisioni i Ligjeve, hiqet fare shprehja “në dorën e majtë”, sepse kjo në bazë të amendamentit të Grupit të LSI-së? është e përcaktuar në nenin më poshtë dhe del fare Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. i qartë kuptimi. Pra, e ka brenda edhe këtë element. Neni 77, që ndryshon nenin 109/1, 2, 3, 4, 5, 6.
26 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Ka një amendament për nenin 109/1, me këtë në propagandën televizive. përmbajtje: “Dërgimi i tyre bëhet me automjet të Servet Pëllumbi - Po, zoti Gumi. veçantë, ku qëndron vetëm punonjësi i rendit. Viktor Gumi (Drejtor i Departamentit Juridik të Materialet sigurohen në bagazh dhe shoqërohen nga Kuvendit) - Këtë gjë e përcakton neni 136, jo neni anëtarët dhe vëzhguesit e KQV-së përkatëse me në vijim, sepse ai bën ndarjen. Në nenin 136, pika automjete të tjera”. 1, shkronja “b”, bëhet caktimi i partive politike Kush është dakord? Hapet votimi me elektronikë. parlamentare për fushatën zgjedhore dhe më Mbyllet votimi. Me 11 vota pro, 60 kundër, asnjë konkretisht aty thuhet: “Për partitë parlamentare që abstenim nuk miratohet amendamenti në fjalë. në zgjedhjet e fundit parlamentare kanë marrë më Po për këtë pikë ka një amendament edhe zoti shumë se 20 % të vendeve në Parlament, KQZ-ja u Spahia, me këtë përmbajtje: “Në pikën 2, pas fjalëve cakton një minutazh të barabartë prej jo më pak se “dërgimi i tyre bëhet me automjet, në të cilin ndodhen 30 minutash në Televizionin Publik dhe po aq në anëtarët e KQV-së”, të shtohet fjala “vëzhguesit”. Radion Publike, kurse partive të tjera parlamentare Kush është dakord? Hapet votimi me elektronikë. një kohë jo më pak se 15 minuta”. Kjo do të thotë Mbyllet votimi. Me 11 vota pro, 53 kundër, 5 që bëhet ndarja e partive parlamentare që kanë abstenime nuk miratohet. garuar në zgjedhjet e mëparshme parlamentare, Po te neni 77, zoti Spahia propozon që në nenin duke u caktuar një kohë prej 30 minutash, dhe më 109/2, në fund të pikës 6 të shtohen fjalët “edhe poshtë partitë e tjera joparlamentare, që krijohen vëzhguesve”. Por, derisa ajo ra në votimin e pikës gjatë legjislaturës, gëzojnë të drejtën e pasqyrimit së mëparshme, atëherë bie edhe këtu. Megjithatë, në median televizive publike në një kohë prej 15 në qoftë se doni, edhe e votojmë. (Nuk votohet) minutash. Atëherë, votojmë nenin 77 siç është, me kartona. Spartak Braho – Është në dorën e drejtorit kjo Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? punë, apo është e rregulluar me ligj? Nuk ka. Miratohet. Viktor Gumi – Jo, është e rregulluar me ligj. Neni 78, që shfuqizon disa nene, konkretisht Servet Pëllumbi – Në çdo fushatë elektorale, të nenet 110, 111, 112, 113, 114 dhe 115. Kush është gjitha partitë janë të përfaqësuara në Televizionin Publik dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Viktor Gumi – Neni 136 duhet parë në integral Miratohet. për minutazhin e partive politike parlamentare që Neni 79. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. garojnë dhe që kanë marrë 20 % të vendeve në Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Parlament dhe të partive të tjera parlamentare që Neni 80. Zoti Spahia ka bërë një amendament krijohen gjatë legjislaturës ose që nuk kanë marrë për nenin 133, që përfshihet në nenin 80, me këtë 20 % të vendeve në Parlament. përmbajtje: “Në pikën 1, fjalia “fushata zgjedhore Servet Pëllumbi - Po. fillon 30 ditë para datës së zgjedhjeve” të Atëherë, hedhim në votim nenin 82. zëvendësohet me fjalinë “fushata zgjedhore fillon 45 Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? ditë para datës së zgjedhejve”. Ajo është përcaktuar Nuk ka. Miratohet. në Kushtetutë dhe ashtu do të mbetet. Megjithatë, (Kështu miratohen edhe nenet 83, 84, 85, 86, e votojmë. 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, Kush është dakord me amendamentin e 100, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107, 108, 109, propozuar? Hapim votimin me elektronikë. 110 (1 abstenim), 111, 112, 113, 114, 115.) Mbyllet votimi. Me 2 vota pro, 63 kundër, 4 Neni 116. Kush është dakord.? Kundër? 1 abstenime nuk miratohet. kundër. Abstenim? 1 abstenim. Miratohet. Votojmë nenin 80 siç është, me kartona. Pas nenit 116 shtohen dy nene, me propozim Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? të zotit Ruçi dhe zotit Topi. Konkretisht shtohet neni Nuk ka. Miratohet. 116/1, me këtë përmbajtje: “Neni 181 riformulohet Neni 81. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. si vijon: “Zonat zgjedhore për zgjedhjet për Kuvendin Abstenim? Nuk ka. Miratohet. në vitin 2005…” dhe vazhdon me përmbajtjen siç e Neni 82. Po, zoti Braho. keni përpara. Spartak Braho – Duam një sqarim nga drejtori Po, zoti Çipaj. i Departamentit Juridik të Kuvendit lidhur me të Stefan Çipaj – Zoti Kryetar, te neni 116 dhe drejtën e partive joparlamentare për të marrë pjesë tek amendamenti ka disa gjëra që bien në
27 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
kundërshtim. i Departamentit Juridik të Kuvendit lidhur me Në radhë të parë, bie në kundërshtim me nenin rregullshmërinë kushtetuese të kësaj kërkese për 54/1 të amendamentit që sapo miratuam, kur merr të hyrë në fyqi menjëherë. Cili është mendimi i tij? parasysh mundësisht numrin e zgjedhësve që kanë Servet Pëllumbi – Po. votuar në tri zgjedhje: në vitet 2000, 2001, 2003; kur Do të marrim miratimin e Presidentit të neni 54/1 thotë “numrin e zgjedhësve dhe të Republikës. votuesve”. Është në kundërshtim edhe me vendimin Bëjmë 5 minuta pushim. e Gjykatës Kushtetuse, që është shpallur pardje. E dyta, merret parasysh regjistrimi i vitit 2001, * * * që është regjistrimi më i kontestueshëm, siç thanë edhe zotërinjtë e Partisë së Bashkimit të të Drejtave Servet Pëllumbi – Rihapim seancën. të Njeriut, për minoritetin që është në Shqipëri. Ka Zotërinj deputetë, Presidenti i Republikës është disnivele deri në 10 herë. Ka komuna me popullsi dakord që neni 119 të formulohet: “Ky ligj hyn në 700-800 banorë, ku në votim kanë marrë pjesë 2400 fuqi menjëherë”. Sigurisht, do të vijë edhe dekreti i veta, pra deri në 4 herë më shumë kanë marrë pjesë firmosur nga Presidenti. Në qoftë se doni ta shikoni në votim dhe asnjë forcë politike s’ka firmosur dekretin të firmosur nga Presidenti, do ta shtyjmë procesverbalet. Është një absurditet i madh, që seancën për në orën 17.30. Në qoftë se besoni në duhet korrigjuar. fjalën e tij dhe në fjalën time, e votojmë nenin 119. Në fund, kur thuhet që “Kuvendi nuk mund të Po, zoti Braho. ndryshojë kufijtë e propozuar të zonave zgjedhore”, Spartak Braho – Zoti Kryetar, duhet të jeni më bie në kundërshtim me pikën 3 të po këtij serioz me procedurat parlamentare. Këtu nuk është amendamenti, që thotë: “Zonat zgjedhore caktohen fjala për të besuar apo për të mos besuar, por është me ligj nga Kuvendi i Republikës së Shqipërisë”. fjala për zbatimin e Kushtetutës dhe të Rregullores Të tria këto momente mendoj se duhen riparë. së Kuvendit. Kur të vijë dekreti, na e thoni, na e Servet Pëllumbi – Përderisa janë dhënë tri lexoni dhe pastaj ta votojmë. Unë kam informacion kriteret, ka hapësirë për të gjetur zgjidhjet më që Presidenti nuk e firmos. optimale për secilën zonë, zoti Çipaj. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Braho! Hedhim në votë nenin 116/1. Kush është Atë informacion e keni të saktë, sepse keni qenë ju dakord? Kundër? 3 kundër. Abstenim? 1 abstenim. që keni thënë për të mos e firmosur (të qeshura), Miratohet. por Presidenti është dakord që ta firmosë dhe do ta Neni 117. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. firmosë, sepse është për të mirën e punës, për të Abstenim? Nuk ka. Miratohet. mirën e Kodit Zgjedhor, në mënyrë që Komisioni Neni 118. Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. për Ndarjen e Zonave Zgjedhore të fillojë nga puna Abstenim? Nuk ka. Miratohet. menjëherë. Shtohet neni 118/1, me amendamentin e Meqenëse zoti Braho kërkon ta shikojë dekretin propozuar nga zoti Ruçi dhe zoti Topi, sipas të cilit me firmë, atëherë seanca shtyhet për në orën 17.30. në fund të nenit shtohen fjalët “si dhe ligji nr. 8746, datë 28.2.2001 “Për caktimin e zonave zgjedhore” * * * shfuqizohen.” Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Seanca e pasdites e datës 10.01.2005, ora Nuk ka Miratohet. 17:30. Neni 119 për hyrjen në fuqi të këtij projektligji. (Drejton seancën zoti Servet Pëllumbi.) Po, zoti Ruçi. Gramoz Ruçi – Propozoj që jo të hyjë në fuqi Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, rihapim 15 ditë pas botimit në Fletoren Zyrtare, sepse kjo seancën. është edhe arsyeja që ne po bëjmë këtë seancë në Paradite mbetëm te neni 119 për hyrjen në fuqi një sesion të jashtëzakonshëm, por të hyjë në fuqi të projektligjit. Presidenti i Republikës ka dekretuar menjëherë. hyrjen në fuqi menjëherë të projektligjit. Po lexoj Servet Pëllumbi – Po. dekretin. Urdhëroni, zoti Braho! D E K R E T Spartak Braho – Do të doja të shprehej drejtori “Për dhënien e pëlqimit për hyrjen në fuqi
28 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
menjëherë të ligjit” cilat forca politike, pra çfarë kriteresh do të ndiqen Në mbështetje të neneve 84, pika 4, dhe 93 të në përcaktimin e ekspertëve? Kushtetutës, bazuar në kërkesën e Kuvendit, dekretoj: Falemnderit! Neni 1. Jepet pëlqimi për hyrjen në fuqi Servet Pëllumbi – Po. menjëherë të ligjit “Për disa shtesa dhe ndryshime Zoti Metko e ka fjalën. në ligjin nr. 9087, datë 19.06.2003 “Kodi Zgjedhor i Uran Metko – Falemnderit, zoti Kryetar! Republikës së Shqipërisë”, ndryshuar me ligjin nr. Duke ditur se në pikën 6 të kësaj marrëveshjeje 9297, datë 21.10. 2004.” përjashtohen të gjitha partitë e vogla, kërkoj 10 Neni 2. Ky dekret hyn në fuqi menjëherë. minuta pushim, për të bërë një konsultë me kolegët Nr. i dekretit 4448. e grupeve të tjera. Tiranë, më 10.1.2005 Servet Pëllumbi – Falemnderit! Presidenti i Republikës Po, zoti Apostoli. Alfred Moisiu Gaqo Apostoli – Falemnderit, zoti Kryetar! Atëherë, zotërinj deputetë, votojmë nenin 119, Unë mendoj se është krejtësisht e panevojshme me përmbajtjen “Ky ligj hyn në fuqi menjëherë”. pika 2 e këtij projektvendimi, për arsye se dy Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? kryetarët e këtyre dy partive të mëdha e kanë Nuk ka. propozuar dhe protokolli është firmosur nga ata. Miratohet neni 119. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Tani do të votojmë projektligjin në tërësi me Po, zoti Dule. elektronikë. Vangjel Dule – Zoti Kryetar, kemi një propozim Hapet votimi. për një shtesë në lidhje me pikën 2 të këtij Mbyllet votimi. Me 92 vota pro, 10 kundër, 5 projektvendimi dhe shpresojmë se, duke dhënë edhe abstenime miratohet edhe në tërësi projektligji. shpjegimet për këtë propozim, do të merret parasysh. Zotërinj deputetë, mbaruam me pikën e parë të Meqenëse në protokollin e nënshkruar nga dy rendit të ditës. partitë e mëdha, PS dhe PD, tregohet ndjeshmëri Do të kalojmë në pikën e dytë të rendit të ditës: ndaj respektimit të të drejtave të minoriteteve në Miratimi i vendimit të Kuvendit për caktimin e grupit lidhje me procesin e ndarjes së re të zonave të ekspertëve teknikë për ndarjen e zonave elektorale, do të dëshironim që të shprehej edhe zgjedhore, me këtë përmbajtje: “de facto” ky sensibilitet i tyre me përfaqësimin në “Në mbështetje të Rregullores së Kuvendit, me këtë komision edhe të interesave të këtyre propozim të kryetarit të Grupit Parlamentar të Partisë grupimeve, të cilat, natyrisht, kanë nevojë për një Socialiste dhe të kryetarit të Grupit Parlamentar të sensibilitet më të madh në trajtimin e tyre. Partisë Demokatike, Kuvendi i Republikës së Servet Pëllumbi – Falemnderit! Shqipërisë vendosi: Ky propozim më ka ardhur edhe me shkrim. 1. Të ngrihet grupi i ekspertëve teknikë, i cili do Po, zoti Xhafa. të sigurojë dhe do të japë asistencën teknike për Fatmir Xhafaj – Zoti Kryetar, unë nuk arrij dot hartimin e projektligjit “Për ndarjen e zonave të kuptoj se në cilin nen të Rregullores së Kuvendit zgjedhore”, sipas kritereve të përcaktuara në Kodin thuhet që ngrihet një grup ekspertësh me vendim të Zgjedhor. Kuvendit. Cili është neni, se nuk shikoj ndonjë 2. Përbërja e grupit të ekspertëve duhet të referencë? reflektojë marrëveshjen e dy kryetarëve të grupeve Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, duhet ta më të mëdha parlamentare në Kuvend. kuptojmë se këtu është fjala për protokollin dhe 3. Grupi i ekspertëve duhet të përfundojë punën realisht në Kodin Zgjedhor ne miratuam edhe kriteret, për hartimin e projektligjit të ri “Për ndarjen e zonave mbi bazën e të cilave do të punojnë ekspertët. zgjedhorer” brenda datës 5 shkurt 2005. Prandaj, kush është dakord me këtë vendim? 4. Ky vendim hyn në fuqi menjëherë. Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Zoti Begeja ka kërkuar fjalën. Me kaq sesionin e jashtëzakonshën e deklaroj Maksim Begeja – Falemnderit, zoti Kryetar! të mbyllur. Unë desha të bëj një pyetje për hartuesit e këtij Sesioni tjetër do të hapet në datën 17 janar 2005, projektvendimi: Cila është struktura e këtij grupi ora 17:00 ekspertësh, të çfarë profesioni duhet të jenë, nga Mirupafshim!
29 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
E hënë, 17.01.2005 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 17:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Të nderuar deputetë, më të mëdha që deputetët të kenë më shumë akses Është kënaqësi për mua që të deklaroj hapjen dhe pjesëmarrje në diskutimin e problemeve dhe në e punimeve të Sesionit të 8-të të Legjislaturës së vendimmarrjen e tyre. Do të duhet kohë për 16-të të Kuvendit të Shqipërisë dhe t’ju uroj punë të përshtatjen me këtë Rregullore dhe për zbatimin e mbarë në këtë periudhë të fundit të mandatit. plotë të saj në praktikë. Sidoqoftë, fillimi i mirë është Viti i kaluar ishte dëshmi e një pune intensive. gjysma e punës. U miratuan gjithsej 179 ligje dhe 50 vendime të Shpreh bindjen se edhe në periudhën rëndësishme. U zhvilluan 60 seanca pyetjesh dhe disamujore që na ka mbetur, efektiviteti i punës së interpelancash, si dhe 15 mocione për debat për Kuvendit do të jetë i lartë. Janë të rëndësishme problemet më të rëndësishme të vendit. Do të veçoja detyrat që ai pritet të zgjidhë, veçanërisht ato që për nga rëndësia dhe kompleksiteti ligjin “Për kthimin kanë të bëjnë me zgjedhjet e reja. Këto zgjedhje dhe kompensimin e pronave”, i cili u bë i mundur përbëjnë një test tjetër politik për vendin dhe popullin pas shumë debatesh rreth këtij problemi. Të një në rrugën e tyre të integrimit europian, një sfidë që rëndësie të veçantë ishin edhe ligjet për duhet ta fitojmë të gjithë së bashku. kompensimin e ish të përndjekurve politikë, për Edhe një herë, të nderuar deputetë, më lejoni legalizimin e zonave informale, për luftën kundër t’ju uroj punë të mbarë! terrorizmit ndërkombëtar dhe krimit të organizuar e Falemnderit! (Duartrokitje) të tjera. E hapur mbetet tashmë sfida e zbatimit të Zotërinj deputetë, këtyre ligjeve në praktikë dhe Kuvendi ka rolin e tij Në seancën e sotme parlamentare kemi për të të rëndësishëm për të luajtur në këtë aspekt. miratuar programin 3-mujor të punës së Kuvendit, Zotërinj deputetë, ndërsa kalendarin 3-javor do ta miratojmë pasi të Kuvendi ka qenë një institucon i gjallë, dinamik fillojë nga puna Konferenca e Kryetarëve. Pra, dhe me efektivitet të dukshëm. Nuk kanë munguar kuptohet që gjatë kësaj jave do të na duhet të bëjmë debatet, herë-herë të ashpra, por edhe qëndrimet riorganizimet e duhura, në përputhje me Rregulloren konstruktive, profesionale dhe të përgjegjshme. e re. Gjithsesi, për të mos e bllokuar punën për një Shembujt më të fundit kanë qenë: miratimi i kohë të gjatë, është paraqitur programi i punës, ku Rregullores së re të Kuvendit dhe ndryshimet në në përputhje me Rregulloren janë cilësuar edhe Kodin Zgjedhor, të realizuara një javë më parë, që komisionet përgjegjëse, të cilat, siç thashë, do të dëshmojnë për vullnetin politik të tij për të konkretizohen në kalendarin 3-javor të punimeve të përmbushur standardet demokratike. Kuvendit. Rregullorja e re e Kuvendit, një dokument Për programin kam bërë konsultime edhe me bashkëkohor (që e keni përpara) për veprimtarinë disa kryetarë grupesh, ai u është shpërndarë të parlamentare në përputhje me standardet e gjithë deputetëve. Në qoftë se ka ndonjë mendim, parlamentarizmit europian, e cila ka hyrë tashmë mund ta shprehni. në fuqi, shënon një reformë të rëndësishme Urdhëroni, zoti Roqi! institucionale. Ajo krijon hapësira të reja për Shpëtim Roqi - Duke i uruar punë të mbarë demokracinë parlamentare dhe sjell risi në këtij sesioni, zoti Kryetar, nëse nuk është ndonjë organizimin dhe funksionimin e Kuvendit. Strukturat provokim, pas jush, ju duhej të kishit stemën e e reja parlamentare, si: Byroja e Kuvendit, sekretariatet Republikës, kurse ajo atje nuk është as stemë dhe këshillat parlamentarë janë elemente të reja që Republike dhe nuk përfaqëson asgjë. Ajo mund të sjell kjo Rregullore. jetë vënë në çdo sallon, por nuk mund të jetë simbol Nga ana tjetër, komisionet dhe grupet i Republikës dhe i Parlamentit shqiptar. Prandaj, do parlamentare vijnë në këtë sesion të ri me organizime t’ju lutem, merreni seriozisht, nëse nuk është të reja, me kompetenca dhe përgjegjësi të reja, me provokim, që ajo të mos rri më aty, se është turp. objektiva dhe ambicie më të mëdha pune, duke rritur Nuk stilizohet stema, e kemi me Kushtetutë, nuk ndjeshëm clësinë vendimmarrëse dhe kontrolluese mund ta prekë asnjeri simbolin e Republikës. të Kuvendit. Ndërkohë, Rregullorja krijon mundësi Servet Pëllumbi – Zoti Roqi, më fal që po ju
30 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
them, por nuk është asnjë turp që të bësh paraqitjen dalin edhe 100 grupe parlamentare. grafike të stemës, paraqitjen skenike, dhe ta dallosh Megjithatë, ne ramë dakord që, në rastin e atë nga paraqitja zyrtare, që e kemi në ballë të miratimti të grupeve me 7 deputetë, që të mos ndërtesës së Kuvendit. Edhe po t’u referohemi thellohen ato paradokse që kanë vazhduar deri tani, përvojave të vendeve të tjera, ku dhe jemi mbështetur, ky nen duhet të futet në fuqi në Legjislaturën e 17- ndryshe paraqitet, për shembull, stema e të, në qoftë se i numërojmë mirë legjislaturat. E Bundestagut gjerman brenda në sallë dhe ndryshe them këtë, sepse edhe bashkë ose me kryetarët e në hyrje të tij. Po kështu edhe në vende të tjera. grupeve ju keni marrë kontakte, por unë jam i Prandaj nuk ka asnjë shkelje. Ajo është bërë në detyruar ta them kështu, për arsye se nuk qëndron konsultim me specialistë të mirënjohur dhe mendoj edhe nga pikëpamja morale e politike, por edhe nga se është një zgjidhje shumë e bukur dhe shumë e pikëpamja legjislative, për arsye se në Rregulloren goditur. e re, në nenin 15, që flet për formimin e grupeve Po, zoti Apostoli. parlamentare, thuhet që “brenda 3 ditëve nga data e Gaqo Apostoli – Falemnderit, zoti Kryetar! zgjedhjes së Kryetarit të Kuvendit, çdo deputet Të nderuar kolegë, deklaron me shkrim që në cilin grup parlamentar Unë në përgjithësi jam dakord me fjalën tuaj, bën pjesë”. Pra, ju duhet të zgjidheni nga e para. zoti Kryetar, për arritjet që ka Kuvendi, pavarësisht Po ashtu, edhe për zëvendëskryetarët e Kuvendit, nga kontestimet e ndryshme që janë bërë këtu, por që deri më sot kanë pasur një status politik ose një vërej që po kalojmë në heshtje një moment tepër të status më të fortë sesa e parashikon Rregullorja e rëndësishëm, që ka të bëjë me rregullat e lojës re, pra ka një votim të fshehtë, që ka të bëjë me politike dhe parlamentare, ku në fund të kësaj statusin e tyre, këtu merret një lloj konsensusi dhe legjislature kërkohet një rikonfigurim i grupeve nuk janë pjesëtarë të Konferencës së Kryetarëve, parlamentare, që ka të bëjë edhe me identitetin që është më kryesorja, se ka vendimmarrjen politike politik të disa partive. Këtu mund të bëni çfarë të për programin etj., por bëjnë pjesë më tepër në një doni, forca e kartonit mund të vendosë, por nuk është staf administrativ dhe organizativ, që quhet Byroja e as morale, as politike, kur bashkërisht kemi marrë Kuvendit. pjesë në një grup pune për miratimin e Rregullores Personalisht jam i mendimit që për disa së re të Kuvendit, kemi gjetur një konsensus të plotë momente këto gjëra duhet të bëhen në legjislaturën dhe më pas, në mënyrë krejtësisht të pamotivuar, e ardhshme. Unë këtë edhe juve jua thashë, edhe është kaluar një moment tepër i rëndësishëm, kur këtu e deklaroj që kjo ka të bëjë me një provokim kemi diskutuar bashkërisht që disa nene të kësaj politik, që Kuvendin e fut në një lojë jo vetëm të rregulloreje duhet të aplikohen në fillim të keqe morale e politike, por edhe legjislative, do të legjislaturës së ardhshme, sepse kanë të bëjnë thosha, sepse nuk mund të realizohet kështu. pikërisht me ndërtimin e rregullave politike të lojës Prandaj unë do të thosha që tek ai vendim, i cili në Kuvend. mund të korrigjohet fare mirë, nuk i prish gjë këtij Flas për përbërjen e grupeve parlamentare, të Kuvendi, në qoftë se neni 15 futet në fuqi në cilat, mbase në vetvete, që kur u krijuan, kishin një Legjislaturën e 17-të, kur ka një lojë të re politike, lloj absurditeti, që rridhte nga manipulimi pjesor (e domethënë si të vendosë populli, mbi bazën e kësaj, kam quajtur unë) i zgjedhjeve të vitit 2001. të ndërtohen grupet parlamentare, dhe të mos futemi Megjithatë, ajo gjë u pranua dhe vetëm në sesionin në lojëra të tilla politike, që të nxehet klima politike e fundit, çuditërisht në prag të zgjedhjeve të reja etj., se mund të duket që mund të jetë një parti e elektorale, vendoset një rregull i ri loje, që ka të vogël, por mendoj se influencat mund të jenë të bëjë me rikonfigurimin e grupeve parlamentare, mëdha në këtë drejtim. pavarësisht nga madhësia e tyre. Pra, ndërsa më Unë nuk dua ta zgjas më tepër, vetëm them që, parë grupet krijoheshin me 5 deputetë, tani krijohen në qoftë se është vullneti i madh, ky amendament me 7 deputetë, megjithëse ne edhe atëherë që kemi propozuar, mund të miratohet, se kjo pjesë sugjeruam disa gjëra që, në qoftë se në Shqipëri është fare e vogël. Në qoftë se vullneti mungon, mund bëhen zgjedhje të lira e të ndershme, vetëm 5-6 të vazhdojmë të ecim në vazhdën e mungesës së parti e kalojnë pragun prej 2,5 %, dhe kjo ka të bëjë vullneteve. Bashkë me kryetarin e Partisë Demokrate me zhvillimin e mëtejshëm të pluralizmit në Shqipëri. të Re kemi përgatitur një formulim. Në qoftë se Por, në qoftë se merren nën sqetull parti, mund të miratohet, do të bëhet mirë.
31 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Ky ishte gjykimi im dhe ky sugjerim mendoj që shqyrtojmë. Diskutimet tani t’i bëjmë për mund të zbatohet. Kemi bërë edhe një konferencë projektprogramin e punës së Kuvendit, që është së bashku me shoqërinë civile e me organizmat paraqitur. ndërkombëtarë dhe është rënë dakord. Përndryshe, Po, zoti Zela në mënyrë të pakuptimtë, futemi në një lojë të keqe Ilir Zela - Falemnderit, zoti Kryetar! politike. Kjo gjë mund të rregullohet dhe të Duke parë programin e punës të Kuvendit për vazhdojmë deri në zgjedhje në këtë frymë. periudhën 17 janar-4 prill 2005, dëshiroj të paraqes Falemnderit! këtu një problem që ka të bëjë me një nismë ligjore Servet Pëllumbi – Po. të 22 deputetëve të këtij Kuvendi në lidhje me Zoti Apostoli, desha të bëja një sqarim që lidhur çështjen e ish-minatorëve të nëntokës, të cilët marrin me këtë çështje nuk ka asnjë provokacion politik, një trajtim të veçantë, por periudha e marrjes së as ndonjë prapaskenë. Kjo çështje u diskutua në këtij trajtimi nuk u njihet si periudhë sigurimi për seancën plenare, ku u paraqitën dy variante: i pari pension pleqërie dhe njëkohësisht nuk u indeksohet me 5 deputetë dhe i dyti me 7 deputetë në grupin me kohën. parlamentar. U votuan të dy variantet dhe fitoi varianti Në nismën tonë ligjore kemi paraqitur pikërisht me 7 deputetë. një propzim të tillë për korrigjimin e këtij defekti dhe Ajo që u diskutua për hyrjen në fuqi të kësaj dhënien e së drejtës kësaj shtrese mjaft të goditur, çështjeje në legjislaturën tjetër, u tha këtu me fjalë që ka kontribuar me punën e saj në kohën para nga disa deputetë, por nuk u paraqit asnjë lloj mbylljes së minierës. amendamenti. Jo vetëm kaq, por projektvendimin e Unë do të dëshiroja që ai projektligj të përfshihej kishit të shpërndarë për hyrjen në fuqi në datën 17 për trajtim në Kuvend dhe, në qoftë se Qeveria e janar 2005, me përjashtim të nenit 44, që ka të bëjë shikon problematike mbulimin e faturës financiare me regjistrimin e seancave plenare, gjë që, sa të së projektligjit, të na propozojë një rugë tjetër për vijë pajisja teknike, do të fillojë në muajin maj. Pra, zgjidhjen e këtij problemi. Por është një problem që nuk u bë asnjë propozim tjetër për ndonjë dispozitë meriton të marrë zgjidhje dhe unë mendoj që zgjidhja kalimtare lidhur me nenin 15. Prandaj kuptohet që, e tij duhet të përfshihet brenda kësaj hapësire kohore derisa nuk ka nisma për këtë çështje, ajo mbetet që parashikon programi i punës së Kuvendit. kështu dhe hyn në fuqi siç është votuar. Në qoftë se Ju falemnderit! ju mendoni të bëni ndonjë amendament ose Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Zela! propozim për ndonjë dispozitë kalimtare, paraqiteni Do ta shohim mundësinë e përfshirjes së këtij me shkrim dhe ta shqyrtojmë sipas procedurave projektligji në programin tremjor. Kjo është në vartësi parlamentare. edhe të përgjigjes së Qeverisë për këtë projekt, Po, zoti Sherifi. sepse ka faturë financiare. Elmaz Sherifi – Zoti Kryetar, për këtë çështje, Po, zoti Ndoka. meqë Rregullorja është e re, ndoshta ka edhe ndonjë Nard Ndoka – Falemnderit, zoti Kryetar! vështirësi nga kolegët për të vepruar. Tani veprimtaria Unë do t’i rikthehem edhe një herë problemit të e Kuvendit do të organizohet në bazë të Rregullores Rregullores, sepse mendoj që është mjaft i së re. Në nenin 11, pika 2, paragrafi 2, jepet qartë rëndësishëm, dhe dua të them se nuk është hera e se cili është organi që i merr kërkesat, si i diskuton parë që në Kuvendin e Shqipërisë ndryshe votohet dhe si i paraqet, ashtu siç është edhe neni 13, pika e ndryshe zbardhet e shkruhet, siç ndodhi edhe me 2, e Rregullores së Kuvendit. këtë projektrregullore. Që të mos bëhen diskutime, se prandaj bëhet Servet Pëllumbi – Zoti Ndoka, nuk është votuar Rregullorja, për ta disiplinuar veprimtarinë e ndryshe. Më thoni se kush ka bërë propozim me deputetëve, unë mendoj që të paraqiten në organin shkrim për këtë çështje, që të thuash se është përkatës formulimet dhe të procedohet sipas votuar ndryshe? Rregullores, me qëllim që kjo seancë të japë Nard Ndoka – Zoti Fatos Beja ka qenë i vetmi modelin se si po e respektojmë Rregulloren e re që deputet… miratuam. Servet Pëllumbi - Fatos Beja e tha me fjalë, Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Sherifi! por nuk bëri ndonjë propozim. Pra, për këtë çështje nuk kemi ç’të diskutojmë Nard Ndoka - Atëherë, kjo është një shkelje më. Në qoftë se ka nisma, të paraqiten dhe do t’i nga ana juaj e Rregullores, për arsye se ishte i vetmi
32 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
deputet zoti Beja që kërkoi variantin e përbërjes së dhe nga votimi doli ndryshe. Kurse këtu nuk u grupeve me 7 deputetë, në një kohë që unë jam mbështet ideja që propozova unë, u hodh në votim anëtar i Komisionit për Hartimin e Projektrregullores, dhe fitoi varianti me 7 deputetë. Tani, në qoftë se ne ashtu si dhe shumë kolegë të tjerë, dhe në komision fillojmë zbatimin e Rregullores së re duke e vënë nuk është diskutuar në mënyrë absolute varianti me atë në dyshim, s’më duket shumë produktive dhe 7 deputetë, por vetëm ai me 5 deputetë. Është dhënë aq e pëlqyeshme. një mendim, i cili është hedhur poshtë, dhe me Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Beja. konsensus është punuar pothuajse për tërë draftin Po, zoti Topi. përfundimtar dhe asnjëherë nuk është diskutuar Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! varianti me 7 deputetë. Papritur, zoti Beja në seancë Unë jam në të njëjtën linjë diskutimi me atë të hodhi një propozim, i cili mund të zbardhet, pasi zotit Beja. Më duket joracionale, madje do të thosha nuk është bërë me shkrim, për të cilin edhe vetë pa sens, që, pasi është miratuar një rregullore, ku u zoti Beja tha që ky propozim për përbërjen e grupeve është lënë hapësirë e lirë dhe e gjerë diskutimeve, parlamentare të hyjë në fuqi në Kuvendin e dhe pasi është formalizuar me anë të një botimi, ku ardhshëm. Ky propozim u hodh në votim dhe, për në mënyrë të qartë thuhet “miratuar me vendim të fatin e keq, u votua. Votimi është bërë në këtë Kuvendit nr. 166, datë 16.12.2004”, të diskutohet mënyrë, ndërsa ne e shohim të zbardhur disi përsëri, kur ky problem është ezauruar. Kështu që ndryshe. ne duhet të fillojmë të merremi me probleme të tjera Nuk është hera e parë, pasi edhe herë të tjera dhe besoj se duhet të futemi drejtpërdrejt te rendi i kanë ndodhur gjëra të tilla që ndryshe është votuar ditës. e ndryshe është zbardhur në Fletoren Zyrtare, madje Unë në përgjithësi, në emër të grupit, bie dakord për ligje edhe më të rëndësishme se ky. Por nuk me programin e punës, por, meqenëse e mora besoj se është më pak e rëndësishme edhe fjalën, do të doja të shprehja diçka, që më duket Rregullorja e Kuvendit të Shqipërisë, e cila është mjaft e rëndësishme. kushtetuta bazë për Kuvendin. Prandaj është mirë Sot i gjithë opinioni publik është njohur me grevën që ose të riparohet ky defekt teknik, se nuk ka ndonjë dhe demonstrimin paqësor të sindikatave të arsimit. arsye tjetër, ose të hidhet në votim amendamenti që Natyrisht, është një çështje që qëndron midis kanë paraqitur disa grupe parlamentare për të riparuar sindikatës e Qeverisë dhe nuk është Kuvendi që këtë defekt teknk ose një mosmarrëveshje, mund mund të interferojë, edhe ata janë shprehur në të them, të personave që kanë zbardhur vendimin. mënyrë të drejtpërdrejtë që do të negociojnë me Falemnderit! Qeverinë, por është e papranueshme që, nga Servet Pëllumbi – Zoti Ndoka, edhe një herë informacionet që kemi dhe nga bisedat e po e theksoj që nuk ka të bëjë fare me gabim teknik. drejtpërdrejta me përfaqësues të sindikatës (edhe Kjo çështje nuk është paraqitur me shkrim në asnjë vetë media ka deklaruar) janë rreth 20 të ndaluar. rast. Janë votuar vetëm dy variantet: me 5 dhe me 7 Natyrisht që negociatat janë negociata, por deputetë. Ndërsa kjo çështje nuk është paraqitur Qeveria nuk duhet të shfrytëzojë fuqinë dhe dhunën për t’u votuar dhe nuk është votuar. Është diskutuar, për t’i futur ata njerëz brenda. Forca e arsyetimit por nuk është votuar. dhe e logjikës është për të negociuar. Të mos japim Po, zoti Beja. shembullin e keq, por, kur një sindikatë ngre zërin Fatos Beja – Në vijim të asaj që thatë ju, zoti për një arsye që ata mendojnë se është e drejtë, Kryetar, e vërteta është se, kur është diskutuar kjo duhet të trajtohet në tavolinë, sidomos për arsimin, çështje, deputetëve u janë ofruar dy variante: me 7 që duhet të trajtohet me shumë kujdes. Nëse ose me 5 deputetë, dhe unë kam qenë i mendimit ekziston një e dhënë e tillë dhe është reale, duhet që, për të krijuar një unitet në të gjithë Kuvendin, në të merrni iniciativën, zoti Kryetar, nëpërmjet edhe qoftë se Kuvendi mendon se është më mirë që të përfaqësuesit të Qeverisë, që këta njerëz të dalin shyhet 6 muaj, kjo është një rrugë zgjidhjeje. nga dhomat e ndalimit ose të izolimit. Pastaj, siç Në fakt, ajo që thashë unë në atë seancë nuk thashë, është një problem midis tyre për ta trajtuar pati mbështetje në Kuvend. Ndodhi ndryshe nga ajo këtë çëshjte me seriozitet. Unë që po flas, nuk po që ndodhi për ndarjen e Komisionit të Integrimit me interferoj në çështjen e tyre, por e mora fjalën vetëm Komisionin e Jashtëm, ku Kuvendi u angazhua në për të thënë që ata njerëz duhet të dalin nga dhomat debat, u dhanë mendime të ndryshme, u fut në votim e izolimit.
33 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Falemnderit! minierave, ajo është e përfshirë në kalendar, kështu Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Topi! që nuk ka nevojë të shtohet. Po, zoti ministër i Arsimit. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zonja Leskaj! Luan Memushi – Falemnderit, zoti Kryetar! Po, zoti Apostoli. Meqenëse u bë fjalë për grevën e punonjësve të Gaqo Apostoli – Falemnderit, zoti Kryetar! sistemit arsimor të ditës së sotme, unë desha të Detyrohem ta marr edhe një herë fjalën. korrgjoj që kryetari i Grupit Parlamentar të Partisë Unë i referohem Rregullores së Kuvendit, se pa Demokratike nuk e ka fjalën për arsimin, por e ka të nuk vazhdon dot punën ky Kuvend. E thashë për transportin, pasi nuk ka asnjë mësues të liruar mendimin tim në mënyrën më normale. Këtu thuhet nga detyra, nuk ka asnjë drejtues të arsimit të liruar që “çdo deputet mund të jetë anëtar vetëm i një nga detyra, nuk ka asnjë mësues të ndaluar nga grupi parlamentar dhe një deputet që largohet nga policia, ka vetëm një për qind të shkollave në shkallë grupi parlamentar, mund t’i bashkohet një grupi tjetër vendi që nuk kanë zhvilluar mësim ditën e sotme. parlamentar vetëm pas 6 muajve nga data e largimit”. Ne urojmë me këtë rast që edhe me atë pjesë të Sot ne vijmë në Kuvend si një grup parlamentar me mirëkuptohemi, duke ftuar sindikatat e pavarura për 5 deputetë dhe ata sot nuk mund t’i bashkëngjiten të negociuar brenda kontratës që kemi. një grupi tjetër. Domethënë, ka mjaft gjëra të kësaj Falemnderit! natyre këtu. Po kështu, thuhet që “brenda 3 ditëve Servet Pëllumbi – Falemnderit! nga data e zgjedhjes së Kryetarit të Kuvendit, çdo Zoti Topi për sqarim. deputet deklaron me shkrim se në cilin grup Bamir Topi – Natyrisht, është e kuptueshme parlamentar do të bëjë pjesë”. Pra, grupet që kishte të bënte me një lapsus, por, megjithatë, parlamentare krijohen një herë e mirë, që në fillim unë do të thosha që nuk mund të dalë jashtë të sesionit. Ndërsa te Rregullorja e parë e kishim vëmendjes edhe sektori i arsimit, sepse ka pasur që në çdo 6 muaj ato mund të ndryshonin, pra mund kërcënime të drejtpërdrejta nga ministri i Arsimit dhe të bënin si të donin. Këtu tani futet një rregull tjetër. nga Qeveria për të frenuar sindikatën e arsimit që të Në qoftë se duam të bëjmë ligje, shikojeni nenin mos marrë pjesë në grevë. integralisht! Këtu ka juristë, le të mblidhen 5 minuta Unë do të thosha që ishte një lapsus dhe nuk dhe ta shikojnë. Nuk bëhen gjërat në mënyrë të kishte të bënte me çështjen, por, meqenëse u shpejtuar e me inat. Politika s’bëhet me inat, por përfshitë në këtë lloj debati, do të thosha që është bëhet me tru. Dhe nuk dua të them që, për shkak të po aq i rëndësishëm edhe pozicioni juaj, zoti një diabolizmi politik, ne të marrim këtë vendim. Po Ministër, ndaj sindikatës së arsimit. Ju dhe Qeveria bëni një non sens. Bëjeni si të doni. Unë kam për nuk duhet të ushtroni asnjë lloj presioni ndaj tyre. detyrë ta them, që ta kem ndërgjegjen e qetë, jo Falemnderit! thjesht për interesat e grupit ose të partisë etj., etj. Servet Pëllumbi - Falemnderit! Ne, kur e përpunuam Rregulloren, e kishim Zotërinj deputetë, të përqendrohemi te rendi i mendjen në vend, punuam me shumë qetësi, i ditës. mënjanuam disa gjëra dhe thamë që, me vullnetin e Zonja Leskaj e ka fjalën. mirë, disa gjëra, meqenëse ky Kuvend ose ky grup Valentina Leskaj – Falemnderit, zoti Kryetar! pune po fut një koncept të ri, mundet t’i bëjmë në Ka një nismë të një grupi deputetësh për të këtë 6-mujor. Unë them se kjo gjë nuk bëhet kështu amenduar ligjin “Për sigurimet shoqërore” për dhe se po bëhet një gafë, një gafë shumë e madhe punonjësit e industrisë ushtarake, të cilin unë nuk në këtë drejtim. e shoh të përfshirë në kalendar. Servet Pëllumbi – Zoti Apostoli, nuk ka asnjë E dyta ka të bëjë me projektligjin “Për luftën gafë, përkundrazi, u paraqitën dy variante dhe fitoi kundër fenomenit të gjakmarrjes”. Unë besoj që, varianti me 7 deputetë. Nuk e kuptoj pse do të quhet përpara se të jetë një problem i sigurisë kombëtare, gafë. që sigurisht është i rëndësishëm, është edhe një Gaqo Apostoli – Ju s’po kapni thelbin e problem social. Kështu që mendoj se duhet të problemit. Unë nuk po them pse janë 5 ose 7. Ne përfshihet edhe Komisioni i Punës dhe Çështjeve ramë dakord të gjithë që këtë gjë do ta bënim në Sociale në shqyrtimin e këtij projektligji. legjislaturën tjetër. Këtu ka njerëz që thonë se është Për sa i përket problemit që u ngrit këtu lidhur votuar. Por mua më vjen keq për ju tani që nuk e me nismën e disa deputetëve për punonjësit e mbani mend ose bëni sikur nuk e mbani mend.
34 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Detyrohem ta them tani publikisht. Le t’i zbardhim edhe ministri përkatës është këtu dhe është zotuar edhe seancat, edhe ato mbledhjet e tjera. që do ta sjellë sa më shpejt projektligjin në fjalë, do Falemnderit! të dëshironim të futej sa më parë në axhendën e Servet Pëllumbi - Zoti Apostoli, unë të bëra punimeve të Kuvendit. sqarim edhe individualisht. Më thoni një emër Këtë çështje ne do të kërkojmë me këmbëngulje deputeti që ka bërë propozim këtu në seancë që të ta shtrojmë edhe në mbledhjen e Byrosë së Kuvendit miratohet amendamenti për hyrjen në fuqi të kësaj dhe të strukturave përkatëse të tij. Gjithsesi, unë çështjeje në zgjedhjet e ardhshme. Më thoni kush do të doja një prononcim të Ministrit të Shtetit, zotit e ka bërë? Asnjë nuk e ka bërë. Ne sot kemi për të Bello, se çfarë po bën Qeveria për këtë projektligj. thënë pikërisht këtë, që të marrim përsipër zbatimin Së dyti, lidhur me Rregulloren, natyrisht që e kësaj rregulloreje, që është një hap i madh përpara. reforma në Rregullore është mjaft e fortë, unë e Për programin e punës së Kuvendit ka njeri për përshëndes këtë Rregullore, është një punë mjaft e të folur? çmuar, pavarësisht nga ndonjë vështirësi në zbatimin Po, zoti Bilani e saj dhe nga ndonjë e metë që do të ketë, por do Nazmir Bilani – Në fakt, unë nuk e mora fjalën të sugjeroja që Rregullorja të jetë objekt edhe i për programin, por për procedurë. ndonjë seminari, edhe i ndonjë njohjeje, se vura re Zoti Kryetar, sot kemi filluar punën me një që mjaft zotërinj këtu që flasin për Rregulloren dhe rregullore të re. Unë e kuptoj se nuk është e lehtë që kërkojnë zbatimin e saj, ende nuk e njohin mirë. që të gjithë ta njohin Rregulloren që ditën e parë, Prandaj, në qoftë se keni mundësi, në kuadrin edhe por nuk është e ndershme që të gjithë ta shkelin të punës së grupeve parlamentare ose të Kuvendit, Rregulloren që ditën e parë. Në qoftë se këtu është të bëhet diçka metodike, me qëllim që Rregullroja diskutuar një rregullore, e cila sot është në tavolinat të përtypet mirë nga tërë deputetët. tona, për shkak të fillimit të sesionit të ri të Kuvendit, Falemnderit! nuk mendoj se duhet të hapim debat për këtë që Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Braho! kemi përpara. Kjo histori është mbyllur përkohësisht. Zoti Ministër, lidhur me kërkesën e zotit Braho Sot le të njihemi me të, herën tjetër le të për ligjin e konfliktit të interesave, meqë doli si diskutojmë, le të bëjmë amendime, por do t’ju lutem problem, keni ndonjë gjë për të thënë? që ne ta zbatojmë këtë Rregullore, le të tregojmë (Zoti Ministër, Marko Bello, thotë diçka nga pak respekt për atë punë që kemi bërë. Sa për të vendi). tjerat, do të thosha që kjo Rregullore të ndalon të Jo interpelancë. Gjithsesi, zoti Braho, ne e kemi flasësh dy herë për të njëjtën çështje. programuar atë projektligj. Kur të bëjmë kalendarin, Do t’ju lutem, zoti Kryetar, që ta respektoni ju i pasi të fillojë nga funksionimi Konferenca e pari sot, që të mësojnë të gjithë të tjerët që duhet t’i Kryetarëve, do ta kemi parasysh. bëjmë gjërat sipas rregullave. Po, zoti Londo. Falemnderit! Bardhyl Londo – Falemnderit, zoti Kryetar! Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Bilani! Më tepër e mora fjalën për një sqarim. Programi Pikërisht këtë dëshiroj edhe unë. Ky ishte edhe që keni paraqitur ju, që është në përputhje të plotë apeli im që në fillim. Megjithatë, deputetët kanë të me Rregulloren e re, që miratum para ca kohësh, drejtën e fjalës, le të flasin, por sipas rendit të ditës, planifikon edhe punën e komisioneve. Në fakt, për sepse kemi hedhur si pikë të rendit të ditës çështjen nesër, për pasnesër e në vazhdim për këtë çëshjtje e programit të punës së Kuvendit. ne e kemi fare të paqartë: do të punojnë komisionet, Zoti Braho e ka fjalën. apo do të presim riorganizimin, siç thatë ju? Sepse Spartak Braho – Së pari, lidhur me programin, nuk dimë çfarë do të bëjmë nesër, pasnesër dhe zoti Kryetar, ne përgjithësisht jemi dakord, por doja gjatë javës në vijim. të vija në dukje që një grup deputetësh të Lëvizjes Falemnderit! Socialiste për Integrim kanë paraqitur një projektligj Servet Pëllumbi – Falemnderit! të titulluar “Për konfliktin e interesave”. Shikojmë Sigurisht, që të mund të funksionojë plotësisht në program që ky projektligj mban numrin rendor Rregullorja, duhet të ngrihen organet përkatëse: 35, ndonëse është paraqitur që në muajin shtator. Konferenca e Kryetarëve, Byroja e Kuvendit, grupet Meqenëse ne kemi vendosur për këtë projektligj të parlamentare. Programi është paraqitur sot, me bashkëpunojmë edhe me Qeverinë dhe meqenëse qëllim që të jetë si orientim për secilin komision që,
35 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
me konceptin e ri të Rregllores, do të jetë komision raportimi i Avokatit të Popullit më 21 shkurt. Me sa përgjegjës, si dhe për komisionet e tjera që do të di unë, mandati i tij mbaron më 10 ose 15 shkurt. shikojnë projektligjet përkatëse, por së shpejti do Kështu që edhe në këtë aspekt duhet parë, që të të bëhet kalendari dhe do të qartësohen gjërat mos na ndodhë si në rastin e Kontrollit të Lartë të konkretisht. Shtetit, që u raportua nga kryetari i tij pasi i kishte Po, zoti Tepshi. mbaruar mandati. Qazim Tepshi – Zoti Kryetar, unë më shumë Së treti, mendoj që edhe për Avokatin e Popullit desha ta merrja fjalën për procedurë, për t’iu kthyer duhet parashikuar procedura, sipas ligjit, për problemit të parë, por ju ma dhatë fjalën me vonesë. zgjedhjen e tij. Tani unë jam dakord me parafolësit, që thanë Lidhur me problemin e Rregullores së re, unë se duhet të zbatojmë Rregulloren dhe është gjë e do të thosha që zelli që u vu re për ta futur në zbatim mirë që është bërë kjo Rregullore, por kur është një atë, duhet përshëndetur, sepse në fund të fundit është çështje e diskutueshme, dhe këtu nuk ka nevojë as diçka pozitive dhe jemi dakord që kjo Rregullore do për të ofenduar njeri, as për të dhënë mend, mund ta çojë punën përpara. Por unë do të thosha që nga të gjendet një konsensus dhe të merret një vendim ana juaj dhe nga ana e stafit duhet të bëhet një nga Kuvendi për ta shtyrë zbatimin e pikës 15 për 6 punë më e madhe përgatitore, që deputetët të njihen muaj, të fillojë me legjislaturën e re, pas këtij Kuvendi, me mënyrën sesi tani kjo Rregullore hap shtigje për meqë vetë pika 15 ka problematika, nenet e saj bien të zhvilluar veprimtarinë e tyre parlamentare. Për në kundërshtim me njëri-tjetrin. Kjo mund të shembull, shumica e deputetëve nuk e dinë ende diskutohet nga grupet parlamentare dhe mund të sesi bëhen pyetjet, me sa di unë, sepse, sipas merret një vendim në Kuvend. Siç është marrë Rregullores së re, pyetjet mund të bëhen edhe në vendim për pikën tjetër, për çështjen e raportimit, komision, edhe këtu, ose interpelancat, domethënë mund të bëhet edhe për këtë, dhe nuk kemi pse të ka hapësira shumë të mëdha dhe, të paktën në diskutojmë, nuk kemi pse të themi pastaj teori e mënyrë metodike, të prerë qartë, atyre duhet t’u fraza që ta nisim mirë zbatimin e Rregullores. Mirë serviren. Po kështu, është mënyra sesi do të bëhen niset kur nuk do të ketë asnjë grup problematikë amendamentet apo edhe votimi. për këtë çështje. Këtë vendim mund ta marrë Gjithashtu, mendoj se duhet pasur parasysh Kuvendi për ta shtyrë 6 muaj zbatimin e kësaj pike. edhe problemi i komisioneve, sepse deri ditën e Ky është një propozim që ju mund ta hidhni në votë. sotme duhej të kishte marrë fund çështja e krijimit Ju falemnderit! të komisioneve parlamentare, me qëllim që ta dinë Servet Pëllumbi – Zoti Tepshi, nuk bëhen deputetët se në cilat komisione do të bëjnë pjesë propozimet me gojë dhe të hidhen në votë. Edhe dhe cilat komisione do të funksionojnë. një herë po jua theksoj që neni 44, që do të hyjë në Në këtë aspekt, do ta quaja të domosdoshme fuqi më 1 maj, ishte futur në projektvendim dhe në që periudha në vijim, domethënë java në vazhdim, të gjitha propozimet që ishin bërë me shkrim, ndërsa duhet të jetë në funksion të njohjes dhe qartësimit për këtë çështje që shtroni ju, nuk kishte asnjë të deputetëve me ato çfarë kërkon Rregullorja e re, propozim me shkrim, përveç disa diskutimeve që u në funksion të zbatimit sa më efikas të saj. bënë. Prandaj, në qoftë se keni nisma për të Falemnderit! ndërmarrë, bëjeni propozimin me shkrim, ta Servet Pëllumbi – Falemnderit! shqyrtojmë, sipas procedurave parlamentare, në Zoti Karamelo, lidhur me interpelancat dhe seancat e ardhshnme. seancat e pyetjve, për të cilat ju keni bërë kërkesa, Zoti Karamelo. ato janë të regjistruara dhe do të përfshihen në Ligoraq Karamelo – Falemnderit, zoti Kryetar! kalendarët trejavorë. Në program, si rregull, ato nuk Pa dashur të zgjatem në ato çka thanë përfshihen, prandaj dhe nuk janë përfshirë. parafolësit në lidhje me programin, unë do të desha Për sa i përket problemit të Avokatit të Popullit, të di, në radhë të parë, se çfarë do të bëhet me unë e kisha lënë për në fund për t’jua komunikuar si pyetjet ose me interpelancat që kemi depozituar njoftim, megjithatë po jua them tani që atij i mbaron për ministrat në muajt nëntor e dhjetor, sepse, me mandati më 16 shkurt dhe ndërkohë duhet të fillojë sa di, situata në Rregulloren e re është krejt ndryshe procesi i propozimeve. Deri tani kanë ardhur dy dhe nuk e dimë si do të trajtohen ato. propozime me nga 28 deputetë. Në qoftë se ka të Së dyti, në program është parashikuar edhe tjera, mundësisht të paraqiten brenda javës. Votimi
36 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
do të bëhet sipas procedurave që përfshihen në paraqitet seancës amendamenti që është firmosur Rregullore, pra jo më vonë se 20 ditë nga përfundimi nga disa deputetë për miratimin e një dispozite i mandatit. Ky është afati kohor. Në qoftë se ka kalimtare, pasi kjo nuk është ndonjë nënvlerësim propozime të tjera, të vijnë. Dy propozime tashmë i apo shpërfillje e Rregullores, por përkundrazi, është kemi. Kështu që jemi në kohë për çështjen e shprehje e seriozitetit në zbatimin e saj. Po qe se zgjidhjes së problemit të Avokatit të Popullit. sot miratohet paraqitja e amendamentit me procedurë Për sa u përket çështjeve të tjera që kanë të të përshpejtuar, brenda një jave, të hënën tjetër, kjo bëjnë me Rregulloren, zotërinj deputetë, duhet lexuar mund të miratohet dhe do ta gjykoja mjaft dinjitoze me kujdes Rregullorja, sepse, për shembull, gjatë edhe për Kuvendin. këtij sesioni do të ketë edhe një seancë më tepër, Falemnderit! ditën e mërkurë, gjithsej një orë, nga ora 17:00 deri Servet Pëllumbi – Falemnderit! në orën 18:00, e cila do të jetë një seancë e veçantë, Zoti Çukaj. ku do të jepen përgjigjet nga ana e ministrave për Lekë Çukaj – Zoti Kryetar, në të vërtetë pyetjet e karakterit urgjent, të cilat duhet të programi i paraqitur presupozon që të ketë filluar paraqiten me shkrim deri të hënën, ora 14.00, pranë zbatimi i Rregullores së re, sepse edhe paraqitja e Departamentit të Përgatitjes së Seancave. Po komisioneve është bërë pikërisht mbi bazën e kështu, edhe për çështjen e debateve, diskutimeve, Rregullores së re. Por ka një problem, që më duket amendamenteve ka disa rregulla të reja në këtë se është pak si në konflikt ose kontradiktor me atë Rregullore. Prandaj, ju lutem shumë, duhet të njiheni çfarë është bërë. Këtë program e ka paraqitur me të. Konferenca e Kryetarëve, siç quhet tani me Jam dakord me atë që tha zoti Braho, që mund Rregulloren e re, apo jo? të bëhen edhe disa shpjegime, por them që deputetët Servet Pëllumbi – Këtë e paraqet Kryetari. nuk kanë nevojë për seminare, për të njohur Lekë Çukaj – E ka paraqitur Kryetari për Rregulloren e re, sepse ajo është e qartë, mjafton diskutim në seancë, pa mbledhjen e kryetarëve të që të lexohet dhe të interpretohet. grupeve? Po, zoti Preka. Servet Pëllumbi – Po. Jam konsultuar Ndue Preka – Falemnderit, zoti Kryetar! individualisht me kryetarët e grupeve, por jo në Megjithëse Rregullorja e re ka marrë fuqinë e mbledhjen e Konferencës së Kryetarëve. ligjit, unë, duke qenë pjesëtar i grupit që punoi për Lekë Çukaj – Po. Atëherë, fillimi i zbatimit të hartimin e saj, do të dëshiroja të theksoja edhe një Rregullores, pavarësisht në kohën që ju e keni herë që ajo vërtet, me përmirësimet e bëra, në pjesë paraqitur programin, dhe është normale mbledhja e të veçanta edhe rrënjësore, është një hap konstruktiv sesionit të ri, normaliteti do të fillonte me ngritjen e përpara në përmirësimin e jetës dhe të veprimtarisë komisioneve parlamentare, gjë që ju e thatë dhe do parlamentare. Por, duke qenë në një mendje me ta bëni, me sa duket, por funksionimi, në kuptimin parafolësit, meqenëse te neni 15 u paraqit si edhe politik, edhe organizativ, fillon me ngritjen e rastësisht propozimi dhe u bë në mënyrë imponuese, grupeve parlamentare. Kështu që në këtë aspekt, të gjithë deputetët e partive të vogla patën njëfarë pavarësisht se unë nuk jam i ndërgjegjshëm për atë nervozizmi, që nuk është i justifikueshëm, dhe u që pse nuk u paraqit atë ditë kjo kërkesë, vërtet u miratua neni ashtu siç u miratua, unë, duke qenë bë një votim atë ditë në seancë plenare, ku u fut një në linjë me programin që miratojmë sot, do të gjykoja alternativë që është diskutuar prej dy vjetësh dhe që ta shikojmë këtë çështje me gjakftohtësi dhe do vërtet fitoi ai variant, por gjithsesi, një lloj besimi t’ju ftoja edhe ju, si Kryetar i Kuvendit, si dhe të edhe në koshiencën tonë, të të gjithëve, ishte për gjithë deputetët, që nuk ka arsye, nuk ka sens në të filluar zbatimi i kësaj që po flasim tani në zgjedhjet asnjë plan që të prishen këto grupe (që kanë mbi e ardhshme parlamentare. tre vjet e gjysmë që ekzistojnë) tani në fund të Unë, të them të drejtën, po të shikohet legjislaturës, kur kanë mbetur më pak se pesë muaj procesverbali i seancës së asaj dite, që është nga mbarimi i saj. Edhe vetë neni 15 është detyrim i Rregullores së re, kam idenë që atë ditë kontradiktor për të zgjidhur organizimin e grupeve me këtë lloj koncepti është bërë, pavarësisht nga parlamentare këtu. ajo sesi është zbardhur, unë nuk dyshoj fare as te Unë e gjykoj mjaft të arsyeshme dhe do të ndershmëria, as te ndonjë lloj truku këtu, por në të kërkoja vullnetin e të gjithë deputetëve që sot t’i vërtetë, edhe kur e kemi diskutuar si variant në
37 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
komisionin që kemi qenë për këtë çështje, në këtë askush nuk u kujtua të bëjë propozim për dispozitë koncept është diskutuar. kalimtare lidhur me nenin 15. Prandaj të mos ketë Unë nuk dua të sjell argumente se pse nuk asnjë lloj paqartësie për këtë çështje. duhen prishur grupet ekzistuese, por koncepti im Zoti Gjinushi. është që duhet marrë parasysh edhe ana Skënder Gjinushi – Falemnderit, zoti Kryetar! emocionale, edhe ana formale e ekzistencës së Së pari, ne kemi një lloj paqartësie, sepse kësaj legjislature dhe do të ishte krejt normale që këmbëngulet edhe nga deputetët, edhe nga grupet ne ta fillonim punën për të ngritur të gjitha strukturat që kjo është thënë qëkur është votuar për grupet e tjera me atë konfiguracion të drejtimit politik të parlamentare se do të zbatohet me fillimin e Kuvendit siç ka qenë dhe për dy ditë, sipas legjislaturës së re. Megjithatë, në qoftë se kjo nuk Rregullores dhe Kushtetutës, duhej të paraqitej del nga zbardhjet apo nga nxirjet, ose pranohet një rikonfirmimi i grupeve parlamentare me paraqitjen amendim, ose do t’i referohemi vetë nenit, i cili individuale të deputetëve. detyron që të jetë i zbatueshëm vetëm në Kështu që në këtë kuptim nuk është se legjislaturën e ardhshme. Neni 15, kështu siç është, Rregullorja bën përjashtim nga procedurat për ligjet nuk mund të zbatohet në këtë legjislaturë, që është e zakonshme, por ne të gjithë këtu jemi dhe, po të në mbyllje, sepse ky, ndryshe nga Rregullorja e jetë mirëkuptimi i të gjithë krahëve, mund ta mëparshme, parashikon që grupet të formohen realizojmë atë që, meqenëse e filluam kështu vetëm një herë, me konstituimin e Kuvendit e me legjislaturën, ta mbyllim me këto grupe, me qëllim zgjedhjen e Kryetarit dhe formohen 3 ditë pasi është që të fillohet menjëherë nga puna për ngritjen e zgjedhur Kryetari i Kuvendit. Rrjedhimisht, nuk ka strukturave drejtuese të Kuvendit dhe zanafilla e më grupe rrugës, këto grupe formohen njëherë e kësaj pune është pikërisht ajo mbledhje që quhet përgjithmonë dhe mund të ketë vetëm shkrije grupi Konferenca e Kryetarëve. për rënie numri dhe në atë rast deputetët mund të Mua ma do mendja që ka plot argumente, pa i shkojnë pas 6 muajsh në një grup tjetër. prerë kështu me thikë, që e vetmja gjë që mund të Servet Pëllumbi – Ai nen duhet marrë komplet, bënim, do të ishte të shkonim me konceptin për një zoti Gjinushi; jo vetëm pika e parë, por duhen marrë nen tranzitor, për të kapërcyer këto 6 muaj, deri në edhe pikat e tjera. mbylljen e kësaj legjislature. Unë them që, po të Skënder Gjinushi – Zoti Kryetar, fillohet nga bëhet kështu, të gjitha pjesët e tjera, jo duke nxituar, koka, fillohet nga formimi, kështu që, në qoftë ju por duke shpejtuar një çikë procesin, do të marrë urdhëroni formimin e grupeve, duhet të zbatoni këtë formën e organizimit edhe vetë Kuvendi për këtë nen, që thotë se grupet formohen 3 ditë pasi është sesion. zgjedhur Kryetari i Kuvendit. Ju keni kaluar 3 vjet, Falemnderit! kështu që nuk mund të formohen grupe të reja. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Prandaj o do të pranoni grupet që janë, ose do të Zoti Çukaj, edhe një herë desha ta theksoj që pranojmë ta mbyllim pa grupe këtë legjislaturë, dy nuk ka ndonjë ngatërresë teknike apo që të rrugë ka. verifikohet në procesverbal, pasi është bërë çdo lloj Unë e kuptoj që ka një kontradiktë të vogël për verifikimi, pas kontestimit që u bë, dhe po e them numrin 7, por logjika, gjithmonë kur hyn një ligj, aq me përgjegjësi që nuk është bërë asnjë lloj votimi më tepër një rregullore, shikohet nëse zbatohet për për këtë dispozitë tranzitore për hyrjen në fuqi të këtë legjislaturë apo për tjetrën. Derisa kjo lidhet kësaj çështjeje në zgjedhjet e ardhshme. Mund ta me zgjedhjen e Kryetarit të Kuvendit, afate të cilat kesh aty përpara edhe projektvendimin përkatës, janë kaluar, atëherë vazhdohet me grupet që fikson vetëm nenin 44 dhe nuk ka asgjë tjetër. ekzistuese. Kështu që ka dy mundësi: o bëhet si Po qe se propozohet një dispozitë kalimtare, ajo do interpretim, që është i thjeshtë, i qartë dhe logjik, t’u nënshtrohet të gjitha procedurave, por të jetë e ose pranohet ai amendim që është propozuar, që të qartë për këdo që nuk është bërë asnjë lloj jeni akoma më të sigurt edhe ju, edhe ata që kanë ngatërrese teknike, nuk është votuar në seancë për dashur të luajnë me grupet. këtë çështje; është diskutuar nga disa deputetë, Falemnderit! por nuk është votuar. U votuan dy variantet: njëri për Servet Pëllumbi – Falemnderit! të qenë, minimalisht, 5 deputetë dhe tjetri për 7 Fakti që është votuar për 7 veta në grup, zoti deputetë në përbërjen e grupit parlamentar, por Gjinushi, kuptohet që kërkon një ristrukturim të
38 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
grupeve. Edhe sikur të qëndrojnë ata 5 deputetë, për ngritjen e ndërgjegjes dhe sidomos të dinjitetit ju, pa marrë edhe dy a tre deputetë të tjerë, nuk kombëtar, të krenarisë kombëtare. Po kështu, edhe bëheni dot grup. për diplomacinë shqiptare është një moment për të Zoti Malltezi e ka fjalën. vënë në dukje kontributet që kemi ne, në këtë Luan Malltezi – Falemnderit, zoti Kryetar! periudhë që kërkojmë integrimin europian. Unë e mora fjalën dhe dëshiroj të kem edhe Zonja e zotërinj, për ta përfunduar, do të them mirëkuptimin e të gjithë dëputetëve të Kuvendit, për se ka mundësi që një vendim të tillë ta marrë Qeveria arsye se dua të ngre një problem, që gjykoj se është e Kosovës dhe, në qoftë se e merr, sigurisht që bën i një karakteri kombëtar. mirë, por edhe shteti amë ka detyrimet e veta që t’i Ne kemi hyrë në vitin 2005, që është një paraprijë, ta kthejë këtë vit në një vit me veprimtari përvjetor i rëndësishëm në historinë e Shqipërisë, të karakterit shkencor, artistik e të tjera që është përvjetori i 600-vjetorit të lindjes së Heroit tonë shoqërojnë aktivitete të kësaj natyre. Ndoshta jemi Kombëtar dhe sugjerimi im është që Qeveria pak vonë, por gjithsesi unë i sugjeroj Qeverisë që, shqiptare të shohë mundësinë për të shpallur vitin në bashkëpunim me institucionet shkencore, të 2005 vit jubilar të 600-vjetorit të lindjes së Heroit shpallë këtë vendim dhe të parashikojë edhe tonë Kombëtar. Përfitoj që është këtu edhe zoti veprimtari. Dokle, për të gjetur mundësinë për t’ia transmetuar Ju falemnderit, zoti Kryetar! Ju kërkoj ndjesë! Qeverisë shqiptare. Nuk kam asnjë paragjykim në Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Malltezi! faktin se deri më sot një vendim i tillë nuk ka dalë. Zoti Dokle. Gjykoj se ka arsye të shumta, të cilat mendojmë Namik Dokle – Falemnderit, zoti Kryetar! që duhet ta shtyjnë Qeverinë shqiptare, me një E dëgjova me shumë vëmendje zotin Malltezi sugjerim edhe të Kuvendit, besoj edhe me dhe, për të gjitha sa tha, jam në një mendje me të, mbështetjen tuaj, përse duhet shpallur. sepse në të vërtetë është një ngjarje shumë e madhe Zonja e zotërinj, ne kemi detyrimin tonë për t’i për historinë e kombit shqiptar. Meqenëse u shtrua bërë homazh figurës sonë më të madhe, njërës nga si problem, për transparencë po njoftoj Kuvendin se periudhat më të lavdishme të historisë së popullit sot kam thirrur Ministrin e Kulturës, Rinisë dhe shqiptar, luftës 25-vjeçare për mbrojtjen e vendit dhe Sporteve, drejtorin e Përgjithshëm të Arkivave të të qytetërimit nga vala e invazionit osman. Ne kemi Shtetit dhe drejtorin e Muzeut Kombëtar dhe kemi detyrimin që bashkë me Skënderbeun të nderojmë bërë një diskutim rreth kësaj çështjeje dhe tashmë edhe kujtimin e të gjithë brezave shqiptarë që, me po përgatitet akti nënligjor për krijimin e një emrin dhe flamurin e tij, vazhduan luftën deri në Komisioni të Posaçëm Shtetëror për 600-vjetorin e çlirimin e vendit. Skënderbeut. Paraprakisht ka ide shumë Ka edhe shumë arsye të tjera, zonja e zotërinj, interesante, deri aty sa ndoshta-ndoshta, në kontakt sepse Skënderbeu ka qenë një personalitet shumë me qeveritë dhe institucionet mike, mund të sjellim i rëndësishëm i kohës, i cili gozhdoi këtu në Shqipëri edhe armët e Skënderbeut, që shqiptarët të kenë për 25 vjet me radhë, në luftëra vërtet legjendare, mundësi, për një periudhë kohe të shkurtër, t’i forcat e mëdha të perandorisë osmane, të cilat vizitojnë. Jemi në kontakt me të gjitha ato synonin të kalonin në Europë. Kjo është një nga institucione që do të ndërmarrin veprimtari të kësaj periudhat kur shqiptarët kanë dhënë realisht një natyre, që në Kosovë e deri në Vatikan. kontribut shumë të madh në mbrojtje të qytetërimit Gjithsesi, ne jemi të hapur për çdo sugjerim europian. Dhe ky është një vlerësim që Skënderbeut racional, që ky vit jubilar i Skënderbeut të festohet iu dha në kohën e tij nga të gjitha personalitetet e sa më mirë dhe zoti Malltezi e kolegë të tjerë janë kohës, nga të gjithë humanistët, nga të gjithë burrat të mirëpritur për të dhënë mendime për këtë çështje. e shteteve, edhe nga udhëheqësit shpirtërorë të Ju falemnderit! Kishës Katolike. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Unë besoj, zonja e zotërinj, që ka edhe shumë Zoti Goçi. arsye të tjera. Më vjen keq ta zgjas shumë diskutimin Kristo Goci – Duke shprehur simpatinë për për një figurë që është tepër e njohur për ju. Ne propozimin që bën zoti Malltezi, jap njëkohësisht kemi sot në botë një numër të madh emigrantësh, edhe unë përkrahjen time për atë figurë poliedrike të cilët jetojnë me një dashuri ndaj vendit të tyre të historisë së Shqipërisë. dhe ky është një moment që i ndihmon ata edhe Në vazhdim, zoti Kryetar, unë do t’i kthehem
39 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
përsëri numrit të grupeve parlamentare. Askush më të paraqitet një amendament dhe ky nen të tepër se zoti Sherifi, që është kryetar i Komisionit miratohet është zgjidhja më e mirë. Por, kur është të Ligjeve, dhe zoti Fatos Beja, që është nënkryetar zhvilluar seanca plenare, miratimi i këtij neni ka qenë i këtij komisioni, nuk mund të thotë e të pranojë që bashkëngjitur me mendimin që hyrja në fuqi do të ne e kemi lënë dhe ka qenë e shkruar me shtyp te jetë në legjislaturën tjetër. Kështu është thënë. drafti që numri mund të jetë me dy variante: ose me Servet Pëllumbi – Nuk është e vërtetë, nuk 5, ose me 7, por, sido që të jetë, deri në zgjedhjet e është ashtu, zoti Koçi; seancat janë të regjistruara, ardhshme numri i anëtarëve të grupeve parlamentare atje nuk ka afat, janë dy variante: me 5 dhe me 7, duhet të jetë me 5. Dhe vërtet kemi luftuar e kemi ndërsa për hyrjen në fuqi nuk ka gjë. diskutuar herën e fundit këtu për këtë, por kemi Petro Koçi – Është e vërtetë, por është thënë diskutuar për numrin sa do të jetë në të ardhmen, që, për të marrë pëlqimin për miratimin e këtij neni, me 5 apo me 7, nuk e kemi diskutuar që do të jetë është bërë kjo shtesë. me 5 apo me 7 deri në zgjedhje. Kjo ka qenë e Servet Pëllumbi – Zoti Koçi, shtesat bëhen padiskutueshme që do të ishte me 5, për hir të së me shkrim, bëhen me amendim, nuk bëhen me fjalë. vërtetës, të marrëveshjes që kemi bërë midis njëri- Petro Koçi – Nuk është bërë me shkrim, kjo është tjerit ne partitë e vogla, por edhe dy partitë e mëdha. e vërtetë, dhe duhet korrigjuar, siç thatë edhe ju. Tani kjo sjellje që bëhet me partitë e vogla, mua më Falemnderit! duket, së pari, shkelje, por më duket edhe si Servet Pëllumbi – Falemnderit! kapadaillëk politik. Atëherë, zotërinj deputetë, jeni dakord me E dyta, me këtë Rregullore që është miratuar, programin? Kundër? Nuk ka. Miratohet. si do t’i bëni këto grupe, kur duhen 6 muaj që të Për të përfunduar, ju është paraqitur, krahas shkëputesh nga një grup e të vesh në një grup tjetër? programit, edhe njoftimi për grafikun e raportimit në Ja, pra, që u dashka amendamenti të bëhet! Atëherë, Kuvend të organeve kushtetuese dhe të pse të mos e bëjmë këtë amendament në Rregullore, institucioneve të tjera të ngritura me ligj, sipas atij që grupi të jetë me 5 veta deri në zgjedhjet e kalendari që keni përpara. Gjithashtu, është e ardhshme, për këto 5-6 muaj që na kanë mbetur? domosdoshme që deri në datën 19 janar, pra deri Kjo më duket e çuditshme. Të paktën të lexojmë pasnesër, të paraqiten grupet parlamentare dhe Rregulloren që kemi miratuar. Nuk mund të realizohet kryetarët e grupeve, ashtu si e mendojnë vetë, në një grup me 7 veta ashtu si duam ne. Të ekzistojnë përputhje me Rregulloren. grupet siç kanë qenë, se kjo do të quhet shkelje e E dyta, shpërndarja e deputetëve nëpër Rregullores të porsamiratuar. komisione, duke mbajtur parasysh që një deputet Falemnderit! do të jetë në një komision. Veçoria e Rregullores Servet Pëllumbi – Falemnderit! është që çdo deputet mund të ketë edhe Zoti Koçi. zëvendësuesin e vet nga i njëjti grup, i cili, me Petro Koçi – Falemnderit, zoti Kryetar! autorizim të kryetarit të grupit, mund të marrë pjesë Edhe unë uroj që hyrja në fuqi e kësaj në mbledhjen e komisionit përkatës, në qoftë se Rregulloreje të ndërgjegjësojë të gjithë deputetët dhe anëtari i po atij grupi në komision, për arsye grupet parlamentare që procesi parlamentar nuk shëndetësore apo për arsye shërbimi jashtë, nuk mund të jetë një proces anarkik, por vazhdimisht merr dot pjesë. duhet të respektojë ato rregulla dhe nene që janë Gjithashtu, e përsëris edhe një herë, më 16 në përmbajtje të këtij libri rregullash. Megjithatë, për shkurt mbaron mandati i Avokatit të Popullit. Janë sa u përket diskutimeve të deritanishme të disa paraqitur dy propozime. Nëse ka propozime të tjera, deputetëve që janë kryesisht nga grupe të vogla të paraqiten brenda javës. parlamentare, deri në 5 anëtarë, duke pretenduar Konstituimi i Byrosë së Kuvendit dhe i pesë se duhet të jemi të drejtë, e mbaj mend mirë që, kur sekretariateve do të bëhet brenda kësaj jave dhe do është miratuar neni përkatës lidhur me numrin e të miratohen në seancën plenare të ditës së hënë, anëtarëve që duhet të ketë një grup parlamentar, sepse dita e enjte është pushim dhe nuk kemi seancë. është thënë që ky nen do të hyjë në fuqi vetëm në Atëherë, zotërinj deputetë, me kaq seancën e legjislaturën tjetër, pra në atë të 17-të. Natyrisht, parë të Sesionit të 8-të të Legjislaturës së 16-të e rezulton, sipas jush, që nuk është zbardhur kështu deklaroj të mbyllur. procesi. Atëherë, unë mendoj se propozimi juaj që Mirupafshim si sot një javë!
40 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
E hënë, 24.01.2005 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 17:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, hapim ta pranojmë me konsensus në seancën e Kuvendit, seancën. duke pranuar që grupet parlamentare të jenë siç Në seancën e sotme, siç e keni parë edhe nga kanë qenë, kush do që të bëjë ndryshime, e ka vet materiali që ju është shpërndarë, meqë jemi ende në dorë, si deputetët në veçanti, ashtu edhe grupe në procesin e ngritjes së strukturave të reja të deputetësh në përgjithësi, me qëllim që në fillim të Kuvendit, do të diskutojmë e do të vendosim për formohet Konferenca e Kryetarëve, e cila drejton dhe caktimin e përbërjes së komisioneve të përhershme menaxhon të gjithë punën e seancave të Kuvendit. të Kuvendit dhe do t’ju njoftoj për përbërjen e Këshillit Falemnderit! të Rregullores, Mandateve e Imunitetit dhe të Servet Pëllumbi – Falemnderit! Këshillit për Legjislacionin, që janë kompetencë e Gjithsesi, unë e kuptoj që jemi në një situatë të Kryetarit. tillë që është paraqitur një amendament, që ka vërtet Po, zoti Ruçi për procedurë. fuqinë e një amendamenti, i cili duhet t’u nënshtrohet Gramoz Ruçi – Falemnderit, zoti Kryetar! procedurave parlamentare, sepse, pa iu nënshtruar Është e vërtetë që pas hyrjes në fuqi të këtyre procedurave, sipas Rregullores, do të ishte Rregullores së re, ende Kuvendi nuk mund të një shkelje që në hapat e parë, në qoftë se do ta vazhdojë dot veprimtarinë e tij, pasi shumë struktura kalonim direkt në seancë, pa e futur më parë në që përbëjnë jetën dhe veprimtarinë e tij s’janë ngritur. rendin e ditës dhe pa e kaluar sidomos në Këshillin Është e vërtetë që dy këshillat që kemi në materialin e Rregullores dhe të Imuniteteve, që pritet të ngrihet që ju na kemi paraqitur dhe që është e drejta juaj, sot. Prandaj, për këtë çështje do të thosha që ne ashtu sikurse edhe përbërja e komisioneve, janë mund të mos procedojmë me shpalljen e grupeve elemente të rëndësishme për funksionimin e parlamentare, sepse mua më kanë ardhur propozime Kuvendit dhe pa to s’mund të programohet e s’mund për 7 grupe, por ta diskutojmë në Këshillin e të vazhdojmë më tej punën, por unë do të gjykoja e Rregullores amendamentin e paraqitur dhe ky këshill do të vlerësoja që puna duhet filluar qysh nga të sugjerojë diskutimin dhe votimin ditën e enjte. Konferenca e Kryetarëve të grupeve parlamentare, Atëherë, vetvetiu problemi i grupeve parlamentare pa të cilën nuk bëhet dot programi. Sigurisht, kemi do të shtyhet deri ditën e enjte, ndërsa sot ne të pasur një debat për këtë çështje, kur kemi miratuar procedojmë me komisionet e përhershme Rregulloren, debat i cili ka vazhduar edhe në parlamentare dhe me dy këshillat, që vetëm seancën e mëparshme që zhvilluam, prandaj unë e njoftohen, por nuk miratohen në seancë. kërkova fjalën për procedurë, për të parashtruar sa Po, zoti Begeja. më poshtë: Maksim Begeja – Falemnderit, zoti Kryetar! Unë i kuptoj dhe i vlerësoj të gjitha sensibilitetet Unë nuk e kuptoj pse duhet të veprojmë në këtë që kanë grupet e partive të vogla, e kuptoj edhe mënyrë. Të fillojë sesioni i ri dhe të mos formohen situatën në të cilën ndodhemi, që jemi në fund të grupet parlamentare, ky është një nonsens, është legjislaturës, e kuptoj që këto grupe kanë jetë vetëm shkelje direkte e Rregullores. Gjëja më e mirë do të 4 muaj, e kuptoj që grupi ka një lloj rëndësie në ishte të qëndronin grupet parlamentare që kanë qenë identitetin e forcave të caktuara politike, ashtu dhe pastaj, në qoftë se ka ndonjë ndryshim sikurse vlerësoj edhe debatin që kemi bërë këtu, brendapërbrenda atyre grupeve, le të bëhet; në të pavarësisht se nga ana procedurale ju keni të drejtë, kundërt të vazhdojnë procedurat konform grupeve që këtu ka pasur një lloj angazhimi, në emër të PS- parlamentare. Megjithatë, është vullneti juaj, dhe kur së nëpërmjet meje dhe në emër të PD-së nëpërmjet them juaji, është i dy forcave të mëdha, që diktoni zotit Beja, që amendamenti që ka të bëjë me numrin çdo punim të këtij Kuvendi. e deputetëve në grupet parlamentare do të hynte në Por unë nuk e kuptoj se si ju, si Kryetar i këtij fuqi në legjislaturën tjetër. E meqë këto debate janë Kuvendi, na keni paraqitur një material këtu në bërë, unë do të kërkoja mirëkuptimin e të gjithë seancë për 8 komisionet përkatëse dhe ky material spektrit politik të Kuvendit që këtë amendament të i paraqitur nga ana juaj, zoti Kryetar, është në paraqitur, në mos gaboj, nuk e di se nga cila parti, kundërshtim flagrant me Rregulloren që ne miratuam
41 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
para një jave. Po të lexoni dhe po të keni parasysh Sabit Brokaj – Edhe unë e kam fjalën lidhur nenin 22 të kësaj Rregulloreje, aty thuhet se “Kryesia me shkeljen e Rregullores. Ju thoni: “Në mbështetje e komisionit të përhershëm përbëhet nga kryetari, të nenit 19 dhe 21 të Rregullores”. Neni 21 thotë: zëvendëskryetari dhe sekretari i komisionit, ndërsa “Anëtarët e komisioneve të përhershme dhe të ajo e nënkomisionit përbëhet nga kryetari dhe nënkomisioneve, së bashku me kryesitë e tyre, zëvendëskryetari. Përcaktimi i përbërjes së kryesive zgjidhen me votim të hapur nga Kuvendi, me të komisoneve të përhershme dhe të propozimin e Konferencës së Kryetarëve, duke u nënkomisioneve bëhet duke mbajtur parasysh mbështetur në listat e kandidatëve” e të tjera. Me përfaqësimin në to të grupeve parlamentare, sipas sa di unë, Konferenca e Kryetarëve, që është përpjesëtimit që zënë në Kuvend.” mbledhja e kryetarëve të grupeve, nuk është Unë kam përpara materialin që keni dërguar ju, mbledhur dhe nuk e ka trajtuar fare problemin e zoti Kryetar, për 8 komisionet dhe po të shikoni, propozimit. Në Rregullore kjo është shumë e qartë, kryesia e çdo komisioni, në të 8 komisionet, shumë e shkoqur. Unë nuk e kuptoj përse shkelet përbëhet nga 6 deputetë të Partisë Socialiste dhe 2 Rregullorja që ditën e parë të trajtimit të saj. deputetë nga Partia Demokratike. Do t’ju lutem, zoti Servet Pëllumbi – Keni të drejtë, zoti Brokaj, Kryetar, të më thoni se ku është përpjesëtimi dhe por unë e kam zëvendësuar Konferencën e raporti i drejtë në Kuvend vetëm me këto dy grupe Kryetarëve me konsultime me secilin prej jush, me parlamentare, pa përfshirë asnjë grup tjetër. qëllim që të fitonim kohë, sepse realisht ne po Përfaqësimi i grupeve parlamentare është në bazë mbetemi duke diskutuar për procedura, pa ngritur të numrit që ato kanë. Po të merrni Partinë asnjë organizëm. Për të fituar kohë, unë i thirra veç Socialiste, ajo ka afërsisht rreth 50 % të numrit të e veç të gjithë ish-kryetarët e grupeve për t’u marrë deputetëve, pra i takon 50 % e komisioneve ose i mendim dhe të tëra këto komisione janë ndërtuar takon të ketë kryesinë e vetëm 4 komisioneve. Partia mbi bazën e propozimeve tuaja, që më kanë ardhur Demokratike ka rreth 25-27 deputetë, që do të thotë me firmë, pra nuk i kam bërë unë, por kanë ardhur se ka 25 % të këtyre komisioneve, pra jo më shumë me propozimet tuaja. Megjithatë, në qoftë se ju se 2 deputetë në kryesinë e komisioneve, ose ka mendoni se kjo është shkelje, ne e shtyjmë përsëri, dy komisone. Raporti i drejtë në bazë të Rregullores por do të humbasim edhe një javë kohë. duhej të ishte: 4 komisione t’i kryesonte Partia Po, zoti Ndoka. Socialiste, 2 Partia Demokratike dhe dy komisione Nard Ndoka – Falemnderit, zoti Kryetar! të tjera duhet të drejtohen nga dy forca që vijnë pas Mendoj se do të ishte e rëndësishme që tyre, siç janë LZHK-ja dhe LSI-ja. Pse veprohet në institucioni i parë i Kuvendit të ishte Konferenca e këtë mënyrë dhe paraqitet një material i tillë? Partia Kryetarëve. Ne me të vërtetë kemi marrë kontakte Demokratike ka pranuar të ketë vetëm dy komisione, me ju, por shohim që edhe në komisionet e aq sa i takojnë. Pse duhet të marrë Partia Socialiste përhershme parlamentare, për shembull, grupi ynë 6 komisione? Në bazë të cilit kriter e keni ka dy persona në Komisionin e Integrimit, në një përcaktuar? kohë që ne kemi propozuar të jetë një në Komisionin Servet Pëllumbi – Zoti Begeja, meqë bëre fjalë e Politikës së Jashtme dhe një në Komisionin e për shkelje rregulloreje dhe procedure, kjo që the ti Integrimit, pra nuk janë marrë parasysh kërkesat bie në kundërshtim me atë që lexove, sepse atje tona. Gjithashtu, sot do të paraqiten dy këshilla, bëhet fjalë për raportet e përbërjes së komisioneve, por ne s’jemi njohur fare me emrat që do të marrin jo të drejtimeve të komisioneve. pjesë në këto dy këshilla. Po ashtu, është edhe Maksim Begeja – Zoti Kryetar, doni ta lexoj Byroja Parlamentare, e cila propozohet nga Kryetari edhe një herë nenin 22, që ka të bëjë me kryesinë e i Kuvendit, por duke u konsultuar edhe me kryetarët komisionit dhe ku thuhet që kjo kryesi duhet të jetë e grupeve parlamentare. në raport me numrin e deputetëve? Më vjen keq tani! Nëse do ta përdorim institucionin e Kuvendit Unë e lexova fjalë për fjalë. E keni në nenin 22. thjesht si pronë private apo duke u marrë vesh me Hapeni Rregulloren, lexojeni nenin 22 dhe do ta lidhje të shkurtër, besoj se nuk është në frymën jo shikoni si është. vetëm të kësaj Rregulloreje, por edhe të përfaqësimit Servet Pëllumbi – Po, po, e kam hapur dhe e të grupeve të tjera parlamentare. Shohim që edhe kam parasysh nenin 22, zoti Begeja. në përbërjen e kryesive të komisioneve (zoti Begeja Po, zoti Brokaj. për këtë ka shumë të drejtë) ka deputetë vetëm nga
42 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
dy partitë e mëdha politike, në një kohë që duhet të apo më të këqij se ç’kemi pas qenë. Pra, them që ketë një shpërndarje me sekretarë dhe nënkryetarë drejtimi i komisioneve nuk është çështje për të edhe në grupet e tjera parlamentare, të cilat të krijuar një tutelë politike, sesa është një çështje paktën kanë një peshë politike në jetën e Kuvendit për të aplikuar një demokraci të vërtetë. të Shqipërisë. Prandaj, ju keni një autoritet, zoti Kryetar, që ta Nëse do të veprohet në këtë mënyrë, që të respektoni më me rigorozitet këtë Rregullore, sepse ndodhemi përballë fakteve të kryera: do të njoftohen kështu do të na jepni mundësinë që edhe ne të mos dy këshilla, por asnjë prej kryetarëve të grupeve kemi guximin më të bëjmë gjëra që nuk janë në parlamentare nuk e di se kush janë anëtarët e këtyre përputhjje me Rregulloren. Në të njëjtën kohë, do dy këshillave, ose do të njihemi me komisionet e t’ju lutesha që, me autoritetin e Kryetarit, të kërkoni Kuvendit, që janë mjaft të rëndësishme, por edhe që të jemi vërtet të gjithë në ato elemente që i këto janë ndryshuar jo në bazë të propozimeve tona, shërbejnë gjithë demokracisë. unë nuk e kuptoj se për çfarë rregulloreje flitet. Unë nuk besoj se është ndonjë gjest i mirë edhe Nuk besoj që këtë Rregullore ju po e bëni nga ana e opozitës dhe kryesisht e Partisë funksionale, sepse po kapni elemente të veçanta të Demokratike, e cila shqetësohet aq shumë për saj, sipas interesave të çastit e të momentit. Nuk proceset demokratike në Shqipëri dhe nuk besoj se duhet të priremi nga emocionet ose nga shqetësohet për ato elemente që krijojnë atë klimë ndonjë suport politik. Unë e shoh që keni pasur një të domosdoshme të mirëfunksionimit të rolit të lloj marrëveshjeje mes dy grupeve të mëdha, por opozitës, çka do të thotë që kjo i bën të pabesueshme kjo nuk do të thotë që grupet e tjera parlamentare pretendimet shumë ambicioze që ka opozita në kësi do të anashkalohen prej atyre gjërave që janë rastesh. Dhe unë do t’i lutesha e do t’i bëja apel të përcaktuar edhe në vetë Rregulloren, megjithëse në gjithë opozitës të kuptojë që jo gjithnjë bashkësitë një pjesë të mirë i keni lënë evazive, për të pasur janë në favor të tyre. Gjithashtu, do t’u lutesha atyre mundësinë e abuzimit. që të aplikojnë nevojën e zbatimit të Rregullores Falemnderit! edhe në favor të demokracisë, edhe atëherë kur ata Servet Pëllumbi – Falemnderit! kujtojnë se ashtu nuk e ndihmojnë vetveten, por, në Zoti Dizdari e ka fjalën. fakt, e gjitha shkon në favor të tyre. Limoz Dizdari – Falemnderit, zoti Kryetar! Kështu që në këtë mes besoj që mund të ketë Unë mendoj që ne do të bënim shumë mirë të një ndarje shumë më të lirë. Dhe, që të vijë kjo, i ishim të gjithë të qartë për këtë çështje dhe prej gjithë ky debat duhet të zhvillohet përmes asaj të përftohej që të ishim të gjithë të qetë. Ideja Konferencës së Kryetarëve, gjë e domosdoshme për të spostuar ngritjen e grupeve parlamentare nuk dhe e pamundur të tejkalohet. Prandaj gjeni forca të çon mbarë tek ideja për të ngritur komisionet e e vullnet, ndoshta edhe një komunikim me të përhershme, që edhe këto janë të shtrënguara të gjithë spektrin tuaj politik, për të mos lejuar të ndërtohen pa respektuar normativat që sugjeron dhe prishet që ditën e parë demokracia në Kuvend me detyron Rregullorja. Rregulloren e re. Unë mendoj që për demokracinë duhet të jemi Falemnderit! të gjithë të preokupuar. Unë mbase nuk mund ta Servet Pëllumbi – Falemnderit! bëj dot pyetjen siç e bëri zoti Begeja, por gjykoj se Raportet midis grupeve nuk i cakton Kryetari i edhe atje ka një logjikë që për ta aplikuar Kuvendit, ato caktohen me dialog nëpërmjet demokracinë, shpërndarja e drejtimit të komisioneve bisedimeve me grupet, me njëri-tjetrin. Unë vetëm duhet të bëhet në forca të ndryshme politike dhe marr propozimet dhe i formësoj në përputhje me kështu krijohet edhe një ekuilibër politik i Rregulloren. domosdoshëm për të aplikuar një demokraci të Meqenëse kërkohet të vijë propozimi nëpërmjet vërtetë. Por unë nuk pranoj dot një logjikë tjetër që Konferencës së Kryetarëve, këtu keni të drejtë, dhe është përdorur këtu, që, meqenëse nga 15-17 e quani të pamjaftueshme atë konsulencë që unë komisione që kanë qenë dhe tani kanë ngelur vetëm kam bërë individualisht me të gjithë ju, pra me ish- 7 ose 8, në 5 prej tyre PS-ja nuk ka vetëm kryesimin, kryetarët e grupeve parlamentare, atëherë ne nuk por ka edhe sekretarinë. Unë besoj dhe shpresoj të do të procedojmë sot me komisionet parlamentare, jeni në një mendje me mua që as unë, as zoti Sabit, por do të procedojmë vetëm me dy çështje që janë as zoti Gramoz nuk jemi më të mirë se ç’kemi qenë plotësisht në kompetencën e Kryetarit dhe unë do
43 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
të njoftoj seancën për përbërjen e dy këshillave. përputhje me Rregulloren. Këshilli për Rregulloren, Mandatet dhe Imunitetin Këshilli për Rregulloren, Mandatet dhe ditën e nesërme të marrë në shqyrtim Imunitetin, siç thashë, ditën e nesërme do të marrë amendamentin e paraqitur për grupet parlamentare në shqyrtim, sipas Rregullores, amendamentin e dhe ditën e enjte të procedojmë me grupet paraqitur për grupet parlamentare. parlamentare dhe me problemet e tjera. Atëherë, me kaq seancën e mbyllim. Seanca Atëherë, lidhur me dy këshillat, në mbështetje tjetër do të hapet ditën e enjte, ora 10:00. të nenit 13 të Rregullores, emëroj në detyrën e Para se të shpërndahemi, zotërinj deputetë, anëtarit të Këshillit për Rregulloren, Mandatet dhe desha t’ju them edhe një gjë: Sipas Rregullores, Imunitetin deputetët e mëposhtëm: Servet Pëllumbi, kemi për të bërë seancë njëorëshe ditën e mërkurë, sepse kryesohet nga Kryetari, Luan Rama, Lekë por ka një kusht që duhen paraqitur pyetjet ditën e Çukaj, Flamur Rogu, Ndue Preka, Pal Dajçi, Zef hënë deri në orën 14:00. Meqë nuk janë paraqitur Gjoka, Arian Starova, Sadedin Balla, Neritan Alibali. pyetjet, as kësaj jave nuk e zhvillojmë dot atë seancë Ndërsa në Këshillin e Legjislacionit emëroj njëorëshe për pyetje urgjente. deputetët e mëposhtëm: Makbule Çeço. Elmaz Po kështu, ju kujtoj që ekziston në Rregullore e Sherifi, Ylli Bufi, Valentina Leskaj, Skënder Gjinushi, drejta e një ore debat para fillimit të shqyrtimit të Spartak Braho, Jemin Gjana, Fatos Beja, Arben projektligjeve. Emrat e pjesëmarrësve në debat prej Imami, Dashamir Shehi. Këshilli për Legjislacionin, 5 minutash duhet të jepen para fillimit të seancës. sipas pikës 2 të nenit 14 të Rregullores, do të Ju lutem, shikojeni Rregulloren me kujdes, sepse kryesohet deri në përfundim të kësaj legjislature nga ka vërtet disa risi, që duhet të shfrytëzohen. deputeti Fatos Beja. Pra, këto janë dy këshillat, në Mirupafshim!
44 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
E enjte, 27.01.2005 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, hapim grupeve të tjera që, për sa kohë u kërkua që grupet seancën. të bëheshin me 7 veta, nuk mund t’i rikthehemi që Në seancën e sotme, siç ramë dakord, do të të rideklarohen përsëri deputetët për t’u bërë me 5, shqyrtojmë kërkesën e një grupi deputetësh për të aq më tepër që ka kaluar edhe afati, në bazë të bërë një ndryshim në vendimin nr.166, datë Rregullores, për të deklaruar deputetët pozicionin 16.12.2004 të Kuvendit të Shqipërisë. Në datën 25 dhe grupet përkatëse në fillimin e sesionit, që është janar u mblodh edhe Këshilli për Rregulloren, vetëm tri ditë pas hapjes së saj. Pra, mendoj, si Mandatet dhe Imunitetin, i cili diskutoi gjerësisht përfaqësues i Grupit Parlamentar të Partisë dhe i propozon seancës për ta shqyrtuar këtë Republikane, që grupi të ngelet me 7 përfaqësues. kërkesë, në përputhje me nenin 117 të Rregullores. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Materiali ju është shpërndarë. Zoti Gjana. Ka ndonjë mendim nga deputetët? Jemin Gjana – Në qoftë se zoti Alibali ka Po, zoti Mediu. tërhequr firmën dhe unë shoh që asnjë nga kolegët Fatmir Mediu – Zoti Kryetar, e tjerë që kanë nënshkruar, nuk janë këtu, unë nuk Kjo kërkesë për ndryshim është bërë përpara besoj se ka vlerë të fillojmë diskutimin. Kristo Goxhi, se të kërkohej nga ana juaj ndërtimi i grupeve nënshkrues, nuk është në sallë; Gaqo Apostoli, parlamentare me 7 veta, me të hyrë në fuqi nënshkrues, nuk është në sallë; Nard Ndoka, Rregullorja e re, sipas të gjitha justifikimeve dhe nënshkrues, nuk është në sallë; Lufter Xhuveli, arsyetimeve që keni bërë ju. Dhe, natyrisht, edhe nënshkrues, nuk është në sallë, pra të gjithë këta përfaqësuesi i Partisë Republikane e ka firmosur nuk janë në sallë. Kështu që, në qoftë se këtu bëhen në atë kohë këtë kërkesë, me idenë se ka nevojë kërkesa për të luajtur me Parlamentin, nuk është që Kuvendi i Shqipërisë të ketë një pluralizëm, një serioze. Në qoftë se këtu çështja ka qenë vërtet debat më të gjerë dhe një hapësirë për të gjitha serioze, lajmërimi është bërë para tre ditësh që do subjektet politike, për të zhvilluar veprimtarinë e tyre të diskutohet në seancë, ata që duhet të vijnë për parlamentare. Megjithatë, kërkesa juaj ka qenë të mbrojtur projektin e tyre nuk janë, një nga ata që insistive që të zbatohet Rregullorja, për shkak se nënshkruan, tërhiqet nga projekti, unë nuk e di pse ka hyrë në fuqi dhe nuk ka asnjë arguement tjetër duhet ta futim diskutimin dhe debatin në Kuvend apo shtesë me miratimin e Rregullores që do të për këtë çështje. detyronte që të veprohej ndryshe, sipas Servet Pëllumbi – Falemnderit! marrëveshjeve të folura që të hynte në fuqi në Zoti Ruçi. Parlamentin tjetër. Dhe duke qenë kështu, ne të Gramoz Ruçi – Falemnderit, zoti Kryetar! gjithë vepruam për të ndërtuar grupet parlamentare. Unë radhën e parë kam shprehur qëndrimin e Unë mendoj se nuk është serioze që ne t’i Grupit Parlamentar të Partisë Socialiste për ta rikthehemi prapë kësaj çështjeje dhe në gjykimin e mbështetur këtë amendament të paraqitur nga Partisë Republikane grupet parlamentare duhet të përfaqësues të partive të vogla parlamentare. Ato rrinë ashtu siç janë kërkuar nga ana juaj, në bazë që na motivojnë janë dy: të Rregullores, me 7 veta, duke pasur parasysh edhe E para, ajo që me të drejtë zoti Mediu e faktin që ligji nuk ka efekt prapaveprues për sa i parashtroi këtu, që Parlamenti shqiptar ka nevojë përket kohës së deklarimit të deputetëve për grupin për hapësira numerike të grupeve parlamentare të parlamentar. Çdo lloj lëvizjeje tjetër që do të bëhej, spektrit politik, ashtu sikurse jemi para një fushate për mendimin tim, do të ishte krejt e pandershme, elektorale dhe një grup parlamentar i kujtdo partie, e palogjikshme dhe joserioze për Kuvendin e sado e vogël qoftë ajo, ka efektet dhe ndikimet e Shqipërisë. saj në një fushatë elektorale. Deputeti i Partisë Republikane ka tërhequr në Së dyti, duke zbatuar Rregulloren, duke e lexuar takimin që keni bërë ju edhe firmën nga kjo kërkesë atë germë për germë dhe presje më presje, Kuvendi që është bërë për ndryshimin dhe besoj që i Shqipërisë, sipas kësaj Rregulloreje, ka vetëm tri mbështesim edhe logjikën e disa përfaqësuesve të grupe parlamentare: PS, PD, LSI dhe nuk e di sa
45 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
ka pasur LZHK-ja para se të mbyllej legjislatura. të tyre, në mënyrë që të kërkonin atë që mendonin Pra, në qoftë se ne do të pranojmë ato propozime, ata të arsyeshme. Kjo nuk u dëshirua prej aleatëve ato rikompozime që u janë bërë grupeve të të dyja palëve dhe ata nuk e bënë kërkesën për parlamentare, kjo është në kundërshtim me t’iu përgjigjur kërkesës sonë, që e bëmë gojarisht, Rregulloren, është e papranueshme, Këshilli i të nuk u bë amendament. Procedimi ka qenë tërësisht Urtëve duhet ta interpretojë dhe ta vendosë me votim normal, Kuvendi e votoi dhe nuk pati kundërshtime. Kuvendi, në zbatim të Rregullores. Moralisht të dyja palët jemi fare të qetë, sepse Prandaj, që të mos ndodhemi para kësaj, duke ne nuk kërkuam që të dëmtonim aleatët, (secili të pasur parasysh edhe aspektin tjetër. Kur kemi futur palës së tij), dhe nuk e kuptoj pse tani ka një këtë amendament, edhe unë, edhe zoti Beja, në ndryshim nga kolegët socialistë. Të jenë të qetë, emër të PS-së dhe të PD-së, kemi thënë që se e vërteta është (tërë opinioni publik e kupton) që amendamenti të hyjë në fuqi në legjislaturën tjetër. Partia Socialdemokrate, e cila, me sa duket, është Kjo ka qenë arsyeja që në seancën e parë, dhe sot, ajo që bën një presion jo të vogël, qoftë dhe heshtazi, mbështesim amendamentin, pra grupet të ngelen qoftë dhe duke mos guxuar të vijë këtu për ta siç kanë qenë deri në mbylljen e këtij sesioni. mbrojtur, e ka problem, se s’i bën dot 5 veta. Nuk Falemnderit! është se po i bën 5 e s’i bën 7 veta. Kështu, unë Servet Pëllumbi – Falemnderit! nuk e kuptoj që Rregullorja të goditet që në fillim të Po, zoti Dajçi. sesionit. Besoj se ka një qëndrim moral në çdo Pal Dajçi – Falemnderit, zoti Kryetar! drejtim. Edhe sot po vazhdojmë përsëri të bëjmë politikë. Ju ftoj që të mos vazhdojmë më me diskutimet Është e drejtë ajo që tha zoti Gjana, sepse asnjë për një çështje që është e mbyllur zyrtarisht, nga përfaqësuesit që kanë kërkuar këtë amendament moralisht dhe në të gjitha drejtimet. Kurrkush nuk nuk ka ardhur. E kemi diskutuar edhe atë ditë që pengon askënd që të shfrytëzojë tërë hapësirat që i kemi debatuar për Rregulloren. Përmendet që jep Kuvendi. Ne jemi të interesuar që aleatët tanë shkelet Rregullorja në këtë formë, siç tha zoti Ruçi që nuk arrijnë të bëjnë grup, të operojnë dhe të përpara, por shkelet edhe në formën tjetër: duke e shfrytëzojnë tërë mekanizmat që lejon Kuvendi dhe lënë grupin me 5 veta, pra normalisht shkelet në të ne do t’i mbështetim. Por ja, s’ka grup për 5 muaj, dyja rastet. Mendimi im edhe atë ditë ishte që, nëse kur s’ke 5 veta; mua më duket që të mos vazhdojmë do të ketë konsensus për të pranuar që ne t’i japim më me fiktivitete, me gjëra që nuk ndihmojnë realisht Kuvendit tjetër një Rregullore që nuk shkelet qysh parlamentarizmin. ditën e parë ndryshe nga mendimi për ta prishur Ju falemnderit! ose për ta lënë me hapësirë, unë po ju them sot që Servet Pëllumbi – Falemnderit! përsëri, Rregullorja, kur duam ne, prishet, kur nuk Zoti Haklaj. duam ne, nuk prishet. Azgan Haklaj – Falemnderit, zoti Kryetar! Përfaqësuesit e atyre që e kanë kërkuar, sot Unë e kërkova fjalën për ta ftuar zotin Dokle, si nuk janë këtu. Që të rrijë nën presion Kuvendi, kjo zëvendëskryeministër, këtu para Kuvendit që të më nuk ka të bëjë fare as me moralin e këtij Kuvendi, bëjë të qartë masat që ka marrë Qeveria për Veriun as me moralin e një Rregulloreje të re, që e miratuam e Shqipërisë, pasi nga të gjitha informacionet që këtu të gjithë me kosensus. Ata që bënin ato ditë kam, fshatra të tëra të Tropojës, të Hasit e të Kukësit këtu politikë për Rregulloren, sot nuk vijnë ta mbrojnë janë të izoluara, të zhytura në errësirë dhe pa asnjë aty ku duhet ta mbrojnë. komunikim. Gjithashtu, qyteti i Bajram Currit është Servet Pëllumbi – Falemnderit! i tëri pa ujë. Prandaj do të ishte në të mirën e Zoti Beja e ka fjalën. Qeverisë, konkretisht të zotit Dokle, që përfaqëson Fatos Beja - Falemnderit! Qeverinë këtu, që, jo me deklarata të thata apo me Unë do të shtoja, meqenëse e përmendi zoti shou mediatik, të na thotë se çfarë duhet të bëjë Ruçi, se është e vërtetë që ne sugjeruam që Kuvendi Qeveria me urgjencë për t’u ardhur në ndihmë të vendoste, në qoftë se e gjykonte të arsyeshme, fshatrave të tëra që përmenda pak më sipër, që janë të votonim për përbërjen e grupit edhe për 5, edhe pa asnjë ndihmë. për 7 anëtarë, me idenë për ta futur atë nen në fuqi Kam lexuar sot me shumë vëmendje edhe zotin pas 6 muajve. Dhe kjo ishte një përpjekje për t’iu Braçe te “Zëri i popullit” tek fyente rëndë pushtetarët hapur hapësira qoftë aleatëve tanë, qoftë aleatëve lokalë, të cilët janë në ballë të situatës, pa asnjë
46 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
ndihmë konkrete nga Qeveria shqiptare. Sot Tropoja tani ka qenë gabim dhe të vendosim një pozicion të është e tëra në errësirë, e tëra pa ujë dhe asnjë ri, për të dalë prapë në pozicionin e vjetër që grupet fshat nuk komunikon me qytetin; gjithashtu, kështu të jenë me 5 veta. Ne, nga pikëpamja e të gjitha ndodh edhe me fshatra të tëra të Hasit dhe të procedurave, kemi respektuar Rregulloren e re. Kukësit. Kështu që, më shumë se çdo njeri tjetër në këtë Ju falemnderit! sallë, ju takon juve ta mbroni Rregulloren e re. Në Servet Pëllumbi - Zoti Haklaj, nuk ju ndërpreva, rast se ju kërkoni pastaj të gjeni argumente dhe por sipas Rregullores së re, duhen shfrytëzuar ato artifica për të dalë në pozicionin e vjetër, ju këtu hapësira që na i ka dhënë ajo. Kur ka probleme të jeni, maxhoranca këtu është, le ta votojë dhe veçanta, që duhet të diskutohen, Rregullorja lejon shkojmë prapë në atë variant. Por besoj që prapa të një orë për të diskutuar. Jepen emrat që në fillim në gjithave këtyre makinacioneve ka dëshira të sekretari dhe diskutohet për situata të tilla parealizuara të ndonjë grupi të vogël që është në emergjente, për të mos hyrë kështu në mes në aleancë me ju, gjëra që kanë të bëjnë vetëm me ju. diskutimit, ta zëmë, të një projektligji për të ngritur Nga ana tjetër, natyrisht, ne kemi një mijë çështje të tjera. Pra, të shfrytëzojmë ato hapësira mënyra për të dalë para mediave dhe para publikut që jep Rregullorja, të cilën e kemi miratuar që të prezantojmë atë situatë tepër të rëndë që është bashkërisht. Për shembull, sot, nëse do të ishin në Veri. Por besoj që para Rregullores së Kuvendit, dhënë emrat për të diskutuar për situata të caktuara, ju vetë duhej të ishit vendosur këtu në pozicionin që unë, me Rregullore, do t’ju jepja një orë kohë për të të trajtonit problemin më akut që ka sot Shqipëria, diskutuar për çështje të veçanta. Por kjo hapësirë e problemin e njerëzve të izoluar nga bora. Rregullores nuk po shfrytëzohet. Prandaj, herë, tjetër Natyrisht, ne nuk bëjmë me faj Qeverinë që ka unë do t’ju ndërpres fjalën, në qoftë se do të futen rënë shi apo ka rënë borë; këto janë fenomene çështje të tjera në mes të shqyrtimit të një projektligji. natyrore. Por ne bëjmë me faj Qeverinë, sepse në Lexojeni Rregulloren, shfrytëzoni hapësirat që jep ajo, një situatë të tillë kaq të rënduar njerëzit janë të me qëllim që çështjet të sqarohen. izoluar. Ka njerëz që kanë mbetur në aksin rrugor Çështja që ngritët ju është shumë e Kalimash-Fushë-Arrëz dhe, më e keqja, është ajo rëndësishme. Unë do t’ia jap fjalën zotit Dokle, pasi që është bërë si një ritual në këtë Kuvend, ku vihet të përfundojmë këtë çështje, që të shprehë sqarimet dhe dizinformohet për këtë punë. Ju keni kanalet e veta lidhur me problemin që ngritët ju, sepse është tuaja të informacionit, opozita ka kanalet e veta të vërtet problem shqetësues. informacionit. Shyqyr Zotit dhe Perëndisë, ka njerëz Zoti Topi. sot që kanë celularë dhe komunikojnë në çdo aks Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! të rrugëve. Ndonëse janë të bllokuara, japin Dola këtu, së pari, për të mbështetur informacion të saktë. Po ju them që informacioni shqetësimin e zotit Haklaj. Argumenti që dhatë për më befasues është ai që, ndërkohë kur Qeveria thotë Rregulloren, besoj që nuk qëndron, sepse është një se situata është nën kontroll, njerëzit që janë në situatë vërtet paradoksale, që ka të bëjë me vetë pozicione atje, thonë që është jashtë kontrollit. Ka Rregulloren. Kur keni hapur debatin në këtë sallë të njerëz të izoluar, fëmijë, burra, gra që nuk dinë se nderuar, ju keni thënë një shprehje, që në momentin ku do të shkojnë. e caktuar më ka pozicionuar në favorin tuaj. Ju keni Po ju them edhe një rast tjetër, për t’u bërë thënë që ka pasur një komision të posaçëm që është zëdhënës i një zone që nuk e ka momentalisht marrë me Rregulloren, me përfaqësues të të gjitha deputetin këtu. Zona e Steblevës, me 40 mijë banorë, grupeve parlamentare. Debati për këtë problem është e bllokuar totalisht, është pa energji elektrike, është ezauruar, kështu që nga kjo pikëpamje me mungesa të mëdha ushqimore. Unë besoj që, Rregullorja konsiderohet e mbyllur. Por fakti që ju pa u zgjatur në argumente, ju vetë duhej ta kishit vetë bini në këtë pozicion paradoksal, që e vini në orientuar këtë seancë për këtë problem kaq të diskutim problemin e Rregullores pa filluar akoma, rëndësishëm. unë besoj se nuk është argument që të frenoni në Falemnderit! këtë mënyrë zotin Haklaj. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Topi! Kështu që unë, në emër të Grupit Parlamentar Megjithatë, unë do të desha të bëja nja dy të Partisë Demokratike, natyrisht, nuk mund të bëj sqarime. autogol, për të thënë se ajo çka kemi diskutuar deri Sugjerimi që i bëhet zotit Haklaj nuk është pa
47 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
vend, siç thatë ju, sepse po flasim për Rregulloren zoti Haklaj. Unë nuk e nënvleftësoj rëndësinë e dhe askujt nuk i privohet e drejta e fjalës. Madje, e problemit që u ngrit, thashë që do të ishte mirë të kemi orientuar diskutimin, që për një orë të tërë mund zbatonim njëherësh edhe Rregulloren. të debatohet për një çështje që është urgjente. Por Urdhëroni, zoti Topi, dy minuta replikë! kjo bëhet me kërkesë, sipas Rregullores, që çdo Bamir Topi – Do t’i thosha zotit Hysa se kjo gjë të jetë në vendin e vet. çështje nuk ka fare lidhje organike të logjikshme Për sa i përket pikës së dytë që trajtuat ju lidhur me atë se ku ndodhet kryetari i komunës. Ai mund me Rregulloren, unë, derisa kam një kërkesë nga të ndodhet në Hënë, por fakti është se Stebleva ka një grup deputetsh, jam i detyruar t’ua nënshtroj një metër e gjysmë borë. Duhet të përdorësh një procedurave parlamentare. Kjo është arsyeja që u argument më të logjikshëm. Atje ka një metër e mblodh këshilli përkatës, i cili e shqyrtoi, por nuk gjysmë borë dhe rrugët janë të bllokuara. Kryetari i ka të drejtë të marrë vendime. Ai ka të drejtë t’i komunës le të ndodhet ku të dojë. propozojë seancës që ta shqyrtojë, ndërsa vendimin Servet Pëllumbi – Falemnderit! e merr seanca. Pra, çdo gjë është në përputhje me Zotërinj deputetë, edhe një herë kërkoj Rregulloren dhe nuk ka asnjë lloj shkeljeje, madje, mirëkuptimin tuaj: të përfundojmë çështjen që po veprojmë me shumë kujdes, që të mos e shkelim nisëm, pastaj diskutojmë për rrugët. që në hapat e parë atë Rregullore që miratuam Pra, zotërinj deputetë, në përputhje me bashkërisht. procedurat parlamentare, jemi duke diskutuar Po, zoti Dokle. kërkesën e një grupi deputetësh për një ndryshim Namik Dokle – Falemnderit, zoti Kryetar! në nenin 15 të Rregullores. Mendimet u shprehën. Kam ardhur në Kuvend, pikërisht për këtë Ka mendime të tjera? çështje, për të informuar deputetët për situatën. Zoti Zogaj. Falënderoj zotin Haklaj që e shtroi problemin, por Preç Zogaj – Falemnderit, zoti Kryetar! edhe sikur të mos e shtronte asnjë deputet këtë Mua më duket se është e drejtë që të shtrohet problem, unë, me të drejtën që më jep Rregullorja, për diskutim ky amendament. Është brenda do të kërkoja fjalën për të informuar deputetët për Rregullores. Megjithëse është pak i vonuar si situatën dhe për masat që janë marrë dhe po merren diskutim, sepse në përgjithësi grupet u ndërtuan në për ta përballuar atë. Jam në pritje për të marrë fjalën bazë të Rregullores së re. Nga pikëpamja e respektit për këtë çështje, në qoftë se keni mbaruar për pikën për ligjin, më duket krejt e papranueshme që të e parë të rendit të ditës. Në qoftë se s’keni mbaruar, kthehemi prapa, për faktin se zbatimi i Rregullores unë jam në pritje për të folur. Megjithatë, po të doni, ngeci në një vend apo edhe në dy vende. Për sa ndërprejeni pikën e parë të rendit të ditës, që të kohë që nuk u ra dakord të ruhej prej fillimit flas, dhe pastaj vazhdoni me atë pikë. Jam në kompozimi sipas sesionit të kaluar, me sa di unë, dispozicion të deputetëve për të informuar se çfarë grupet u ngritën dhe vetëm një parti ka ngelur pa është bërë, çfarë po bëhet dhe çfarë do të bëhet, krijuar grup. Nga ky këndvështrim, do të thosha që bashkë me ju. është krejt pa sens që të kthehemi prapa. Të nisemi Servet Pëllumbi – Po. Në përfundim të pikës nga kriteri se ngeci zbatimi i Rregullores në një pikë, së rendit të ditës, zoti Dokle, do të procedojmë për kjo më duket e padrejtë edhe si qëndrim ndaj vetë atë çështje. ligjit. Kjo është ndoshta zgjidhja më e mirë për Po, zoti Hysa. grupin socialist, i cili është i shqetësuar që të Ndriçim Hysa – Falemnderit, zoti Kryetar! ndihmojë PSD-në për të ndërtuar një grup me 7 Si deputet i Qarkut të Elbasanit, dua të deputetë dhe të ecë përpara. përgënjeshtroj atë deklaratë që bëri zoti Topi, për Servet Pëllumbi – Falemnderit! faktin se ne ishim dje në Steblevë dhe kryetari i Zoti Londo. komunës, Pëllumb Gjini, ka një javë që nuk shkon Bardhyl Londo – Falemnderit, zoti Kryetar! në fshat. Ai gënjen. Në Librazhd rruga është e hapur. Edhe unë i përkas atij mendimi se kjo që po Më hollësisht, e di vetë deputeti i zonës. bëjmë sot nuk është shumë serioze, sepse para Servet Pëllumbi – Zoti Hysa, e lamë për ta një jave ne e miratuam Rregulloren e re të Kuvendit diskutuar në fund atë çështje. Thamë që do të dhe, tani fillojmë ta diskutojmë përsëri. Kjo mund të përfundojmë çështjen për të cilën e filluam seancën krijojë një precedent shumë të keq për ligje të tjera, dhe pastaj do të diskutojmë për problemin që ngriti pasi t’i miratojmë, t’u rikthehemi prapë pas një jave
48 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
që t’i diskutojmë. (I drejtohet një deputeti në sallë:) Ta jap unë, po Në rast se e lejon Rregullorja e re këtë, kjo është bëj dhe një alternim. një difekt i saj. Rregullorja mund të jetë një çorbë Kristo Goci – Falemnderit, zoti Kryetar! dhe nuk mund të jetë kurrë një Rregullore. Unë personalisht jam një nga firmëtarët e Përfundimisht, ne, sot nuk po bëjmë një kërkesës për ndryshim të rregullores. Parlament, por po e kthejmë në një treg të Gabit, Mendoj se vijmë mbas një debati, e kemi kryer sepse vetëm atje bëhen pazarllëqe. Në Parlament një herë. Nuk e di se kush paska kohë që të rrijë nuk bëhen pazarllëqe. kot. Nuk më duket se jam kot këtu në Parlament. Për mendimin tim, ne sot, po bëjmë hapin e Jam duke ushtruar të drejtën time parlamentare. parë drejt manipulimit të zgjedhjeve të ardhshme, Në qoftë se dikush është, apo mendon se është sepse krijimi i grupeve false parlamentare, të i tepërt, dera është e hapur, del dhe hyn kur të dojë. ashtquajtur parlamentare, nuk është gjë tjetër veçse Kur t’i bjerë mërzitja; le të kthehet përsëri, por në tentativë, për të punësuar njerëz, për të blerë votat radhë të parë të zbatojmë ato që themi. e njerëzve të tjerë. Nuk kishim për të bërë debat, por për të votuar Pra, është tentativa, për të manipuluar zgjedhjet kërkesën që kemi bërë. Debati më duket se ka e tjera. përfunduar. Meqë Rregulloren e aprovuam, jam i mendimit Dhe Ta dinë të gjithë, se në qoftë se nuk se duhet të vazhdojmë dhe të mos i futemi miratohet kjo, atëherë ne kemi kryer një nga shkeljet diskutimeve. Mendoj të kthejmë dhe të shqyrtojmë e para të Rregullores së re, pasi nuk mund të atë që aprovuam një javë më parë, sepse do të implementohet që një grup parlamentar të bëhet me krijohet një precedent shumë i keq. shtatë deputetë. Falemnderit. Këtë debat e kemi mbyllur. Mediat e kanë marrë Servet Pëllumbi – Falemnderit! si informacion, të gjithë e dimë. Pse duhet ta Zoti Pepa! diskutojmë zoti Kryetar? Zyhdi Pepa – Falemnderit, zoti Kryetar! Falemnderit! Unë e mora fjalën për procedurë. Kjo seancë po Servet Pëllumbi – Falemnderit. drejtohet në kundërshtim me Rregulloren. Po bëhet Zoti Bode, keni fjalën. një mish-mash që nuk është për të mirën e Kuvendit, Ridvan Bode – Edhe unë, zoti Kryetar, doja t’i për mos të thënë, që Kuvendi është realisht i bllokuar bashkëngjitesha shqetësimit që Kuvendi po jep dhe ka gati një muaj që nuk funksionon. shembullin më të keq të zbatimit të ligjit. Ne këtu kemi një program që thuhet: Seancë Në qoftë se Shqipëria në tërësi vuan nga zbatimi plenare, më datë 27.1.2005, ora 10:00, në një pikë. i ligjit dhe ka koeficientin më të ulët dhe, nuk Ju lutem, procedoni për këtë pikë dhe pastaj të krahasohet me asnjë vend tjetër të rajonit, i pari vazhdojmë me të tjerat. dhe protagonisti numër një, është Kuvendi që Në rast se ju keni atribute, që të interpretoni miraton një Rregullore dhe, pas një jave, nuk pranon Rregulloren dhe ta zbatoni siç dëshironi, me lutje të respektojë dhe të zbatojë Rregulloren. do t’ju kërkoja që t’i referoheni se në çfarë neni të Ne jemi në kundërshtim me këtë thyerje të Rregullores bazoheni që të bëni seancën mish- Rregullores. mash. Njëri flet për Librazhdin, tjetri flet për Koplikun. Pse? Në rendin e ditës kemi ndryshimin e Rregullores, E drejta nuk hiqet e askujt që të marrë nismë sipas propozimit të një grupi deputetësh, etj. etj. për ligje, për amendime, për vendime, për rregullore me radhë. etj. etj. Ky Kuvend është i detyruar të zbatojë këtë Mua më duket vetja kot që qëndroj në këtë Rregullore që ka në fuqi. Kjo Rregullore thotë: brenda seancë, zoti Kryetar. tri ditëve, nga hapja e sesionit, të bëhet deklarimi i Ju falemnderit! grupeve parlamentare dhe përkatësisht i deputetëve. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Pra, ne jemi jo tri, por trembëdhjetë ditë nga hapja Zoti Pepa, çdo gjë po procedohet sipas e sesionit. Deputetëve u thuhet ende të shohim se Rregullores. Nuk ka asnjë lloj shkeljeje. Ka një kur do të krijoni grupin, sepse mendojmë që të kërkesë dhe ne po e shqyrtojmë. ndryshojmë Rregulloren në një apo në një nen tjetër. Kërkesat e tjera do të shqyrtohen mbasi të Kjo nuk është normale. Këtu është thyerja që ju përfundojë kjo çështje. thoni se nuk ka thyerje të Rregullores, sepse nuk
49 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
kemi respektuar afatin tre ditor për formimin e të këtij neni, por nga ana teknike doli se nuk ishte grupeve parlamentare dhe formimin e Komisioneve, paraqitur amendamenti përkatës. Kjo ka një logjikë që kanë mbetur të hallakatura. të thjeshtë. Çdo ligj i ri, ose Rregullore e re që hyn Së dyti, nuk jam për atë që të prishim të gjithë në fuqi, gjithmonë ka dispozita kalimtare, sepse ka grupet parlamentare, sepse Rregullorja e ka pasur nene, të cilat nuk mund të zbatohen menjëherë. Ky që në formulimin e parë që partitë e vogla dhe grupet është neni që nuk mund të zbatohet menjëherë dhe e vogla parlamentare, duhet të ishin të vëmendshme parafolësi e tha vetë që nuk e ka kuptuar ende. Ai dhe duhet të kishin këmbëngulur për amendim në tha: “Kanë kaluar tri ditë, më shumë se tri ditë”, ku momentin kur u miratua Rregullorja dhe jo tani pas grupet nuk janë krijuar akoma. Kjo Rregullore nuk një muaji. thotë kështu; ajo thotë: “Grupet krijohen tri ditë pas (Ndërhyrje nga salla) - Që atëherë e kemi bërë. zgjedhjes së Kryetarit të Kuvendit”. Ridvan Bode - Jo, nuk keni marrë asnjë Kryetarin ne e kemi tre vjet që e kemi zgjedhur. amendament. E thëna dhe e bëra është tjetër gjë. Me këtë Rregullore grupet, o janë krijuar, ose nuk Vini këtu e bëni Kuvendin çarçaf për një grup janë krijuar. Nuk është e vërtetë që numri është më parlamentar. Në anën e djathtë grupet janë formuar, i qenësishëm; në Rregullore më të qenësishme janë ndërsa sot të gjithë i kanë bërë me shtatë anëtarë. procedurat, nuk janë numrat. Numrat janë më E djathta pasi konfigurohet me shtatë anëtarë për formalë. Më e qenësishme është mënyra si krijohen çdo grup parlamentar dhe dy grupe nga e majta na grupet, mënyra si zhvillohen seancat. pra Në radhë bëhen me pesë deputetë. të parë Rregullorja është procedurë dhe kërkohet Them që kjo çështje të mbyllet dhe jam dakort që këto grupe të krijohen vetëm në fillim të me shqetësimin që ngriti zoti Ruçi, i cili tha se aty legjislaturës. Këtë Rregullorja e thotë në mënyrë ka një nen që e bllokon dhe është afati gjashtë mujor, taksative. fjalia e dytë e paragrafit që kërkon të amendohet. Ne jemi në fund të legjislaturës. Në shtete jo Nuk ka pse të lëvizim të gjitha pikat e Rregullores demokratike ndryshohen rregullat e lojës në fund të për numrin dhe për afatin e deklarimit. legjislaturës. Rrjedhimisht, kjo është e drejta që për Servet Pëllumbi - Vetëm për pikën dy bëhet çështje, për të drejta të fituara, nuk cenohen gjatë fjalë. rrugës, aq më tepër në mbyllje. Megjithatë, se Ridvan Bode - Po, pika dy i përmban të dyja ç’është formuluar një handikap një që grupet të dhe grupet parlamentare kanë më të qenësishëm krijohen brenda tri ditësh pas zgjedhjes së kryetarit numrin, sesa mënyrën e formimit të këtij numri. dhe e dyta, në rast ndryshime grupesh, deputeti ka Meqënëse kjo Rregullore për herë të parë futet në të drejtë të ikë në grup tjetër pas gjashtë muajsh. fuqi, sigurisht që nuk mund ta respektonte afatin Të gjithë këta që kanë lëvizur para gjashtë gjashtë mujor, sepse e bënte të pamundur i muajsh, pra dhe ato shtatëshe që janë krijuar, janë ngurtësonte deri në katër anëtarë grupet jo të legjitimuara nga kjo Rregullore. Ajo nuk lejon parlamentare. Ky Parlament eci sipas logjikës së lëvizje gjatë legjislaturës, ose lejon vetëm pas Dushkut, është mirë që të shkohet deri në fund, por gjashtë muajsh. Pra që të gjithë këta e kanë zbatuar jo derisa t’i rikthehemi një procedure që është e në mënyrë të rreme Rregulloren. Kjo është situata përfunduar nga 90% e grupeve në Parlament, sepse jonë. vetëm për grupin e PSD-së po prishet dhe njëherë Situata është ligjore; ose të vazhdojnë grupet nga e para Rregullorja. Jepini atyre dy veta të tjerë siç kanë qenë, ose të vazhdojnë me blerje që të bashkohen, të krijojnë grupin dhe të ecin deputetësh, me shkelje dhe i quajnë të rregullta. përpara. Këta i kanë konfiguruar në anën e djathtë. Më vjen keq që këtu përmendet PSD-ja, sepse ne Të gjitha grupet i kini të formuara. deputetët i kemi fituar vetë, kurse ata që kanë fituar Servet Pëllumbi - Falemnderit zoti Bode! nga Dushku na tregojnë ne se ku të gjejmë deputetë. Zoti Gjinushi! PS-ja ka dhënë nga Dushku dhe nga të tjerë. Ne Skënder Gjinushi - Zoti Kryetar, këtu edhe një nuk na kanë dhënë, vetëm i kemi dhënë, sepse ka herë në mënyrë abuzive përmendet Grupi dyzetë deputetë që kanë fituar në balotazh. Edhe Socialdemokrat. Qëllimi është që të zbatohet një parafolës tjetër, i cili është nga ata që na ka Rregullorja. Parafolësi ka dhënë modele sesi nuk hequr të pestin në gjykatë Kushtetuese, por s’dua zbatohet ajo. Kjo është një Rregullore e re. Në të hyj në këtë lloj replikash, por meqë i përmendën, seancën plenare, është diskutuar për hyrjen në fuqi po ua përmend.
50 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Për ne, kjo është situata ligjore. Situata është Problemi i dytë, që doja t’ju sqaroja, zoti Braho, që ky nen hyn në ato nene të diskutueshme që nuk nuk i krijon Kryetari grupet parlamentare. Grupet mund të zbatohet në fund të legjislaturës, për shkak parlamentare krijohen vetë dhe Kryetari vihet në të një numri. Atëherë më logjikja është që të dijeni se cilët janë ata që kanë zgjedhur grupet, vazhdojnë grupet siç janë, sepse e rregullon ky kryetarët, nënkryetarët dhe sekretarët. Në qoftë se amendament. me Rregulloren e vjetër e kishim vetëm që të Falemnderit. informohej seanca, tani ajo nuk është më për Servet Pëllumbi – Falemnderit! informim seance. Kryetari vihet në dijeni për çdo Zoti Braho! ndryshim që bëjnë grupet. Pra, grupet vetëveprojnë, Spartak Braho - Natyrisht, që zbatimi i kësaj sepse janë përfaqësim të partive politike dhe Kryetari Rregulloreje nisi me një mungesë të theksuar nuk ndërhyn në krijimin e tyre. serioziteti nga ana e drejtuesve të Kuvendit, pasi që Por, meqë për këtë çështje u paraqit një në hapje të seancës së kaluar seanca u mendua të amendament, nuk procedova me thirrjen e aplikohej dhe të zhvillohej pa zbatuar kërkesat e Konferencës së Kryetarëve, sepse për mua neneve 21 dhe 27, të cilat kërkojnë që për kalendarin Konferenca e Kryetarëve është e krijuar, dhe mua e Kuvendit, por dhe për çdo veprimtari tjetër, të më kanë ardhur propozime për shtatë grupe. Pra, mblidhet Konferenca e Kryetarëve të grupeve unë kam shtatë kryetarë aktualisht dhe u pa e parlamentare. Sot e kësaj dite ju, zoti Kryetar, nuk arsyeshme po me kërkesën e seancës të diskutohej e keni mbledhur Konferencën e Kryetarëve të kjo çështje, para se të procedohej me strukturat e grupeve parlamentare. Unë nuk e di pse vazhdon tjera. Këtë po bëjmë. Prandaj, në qoftë se do të kjo histori, përse kërkohet t’i imponohet Kuvendit fillojmë të kërkojmë “qimen në qull”, të zbulojmë vetëm mendimi juaj. fajtorët dhe të akuzojmë njëri - tjetrin se po shkelet E dyta, edhe kështu siç është konceptuar ky Rregullorja. Është tjetër gjë nëse duam ta vendim, që kërkon ndryshimin ose amendimin e depolitizojmë problemin. Por realisht, ne derisa kemi Rregullores, është i gabuar. një Rregullore të re po procedojmë me kujdes që të Nuk e di çfarë përfaqëson mendimi juridik në mos e shkelim atë. Kjo është çështja dhe këtë e komisionin tuaj të mandateve dhe të rregulloreve, vendos seanca, nuk e vendos unë, prandaj e shtrova por nuk bëhet kështu. Kjo kërkon një dispozitë tani. Në qoftë se jeni dakord që ne të mos merremi kalimtare në Rregullore. Ajo kishte nevojë për një më me diskutime, mund të kalojmë direkt në dispozitë kalimtare, e cila në fund të thoshte: “Kjo procesin e votimit, që të fitojë kërkesa e parashtruar gjë hyn në fuqi në këtë muaj, kjo gjë hyn në fuqi në e një grupi deputetësh, duhen 71 vota. këtë kohë”, sepse sipas Rregullores, dhe jam dakord Zoti Laço! me zotin Gjinushi, duhet të rizgjidhet kryesia e Teodor Laço – Faleminderit, zoti Kryetar! Kuvendit. (Ndërhyn deputeti Spartak Braho) Ju, zoti Kryetar, duhet të rizgjidheni, nënkryetarët Spartak Braho - një minutë të lutem. duhet të rizgjidhen, sepse asgjë nuk thotë se do të Servet Pëllumbi - Nuk ka replikë me Kryetarin, vazhdojë Kuvendi me këtë kryesi, me këtë Kryetar, urdhëro, zoti Laço. apo me këta nënkryetarë. Më thoni nëse do të Teodor Laço – Zoti Braho, një minutë se e kam zbatohet Rregullorja. Të tëra strukturat duhet të marrë unë fjalën. Lidhur me... rikonceptohen, duhet të rizgjidhen, sepse Servet Pëllumbi - (Pasi ndërhyn përsëri Rregullores i mungon dispozita kalimtare për të deputeti Spartak Braho.) Unë e shpjegova, justifikuar këtë gjendje, këtë statuskuo. moderova, Enver Hoxhën e njeh më mirë ti se unë, Servet Pëllumbi - Falemnderit, zoti Braho, për se të ka favorizuar ty më shumë. ndërhyrjen, por do të desha të thosha se interpretimi Urdhëro, zoti Laço. juaj nuk është i saktë. Teodor Laço - Ka disa argumente, të cilat ia E para, jo se unë kam frikë nga procedura e vlejnë të diskutohen para se të merret një vendim. zgjedhjes, por aty thuhet fillimi i legjislaturës dhe Argumenti i parë që e përmendën dhe disa nga nuk e di si e kuptoni ju fillimin e legjislaturës. Në parafolësit është: zbatimi i kësaj Rregulloreje në qoftë se e kuptoni sesionin e fundit të legjislaturës, tërësinë e saj do të kërkonte ndryshime serioze në atëherë, hajde të procedojmë edhe me zgjedhje. procedurat e Kuvendit, duke përfshirë dhe zgjedhjen Fjala aty është për fillimin e legjislaturës. e Kryetarit të Kuvendit. Mendoj se Kryetari i Kuvendit
51 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
nuk zgjidhet vetëm në fillim të legjislaturës. Ai mund pika 2 e nenit 15 të Rregullores të hyjë në fuqi në të zgjidhet edhe në mes të saj dhe ky është shembulli legjislaturën e 17- të; deri në fund të sesionit të tetë juaj, që jeni zgjedhur diku nga mesi i legjislaturës e jo të legjislaturës së 16-të grupet parlamentare të që në fillim. Pra, kjo do të thotë se Kryetari mund të funksionojnë me jo më pak se 5 deputetë. zgjidhet në mes të legjislaturës dhe në fund të saj. Hapet votimi me elektronikë. Servet Pëllumbi – Po, në qoftë se më Mbyllet votimi. 50 me elektronikë dhe 4 ministra, shkarkon, zgjidhet tjetri. 54 vota pro, 30 vota kundër, 11 abstenime. Nuk Teodor Laço - Ju shkarkon Rregullorja vetvetiu. miratohet, sepse sipas nenit 117, duhen 71 vota. Tani për sa i përket amendamentit, ose kërkesës Atëherë, sipas nenit 15 të Rregullores. grupet për të ndryshuar këtë pikë të Rregullores, mendoj parlamentare dotë jenë me shtatë deputetë se Rregullorja mund të zbatohet në dy mënyra; ose Kush nuk ka paraqitur kërkesë për formim zbatohet në mënyrë të plotë, e cila hyn në fuqi grupesh, nesër ta paraqesë, ndryshe nuk do të ketë menjëherë dhe zbatohet, gjë që nuk do të ishte e asnjë të drejtë për ngritje të mëtejshme të grupeve. logjikshme, sepse një Rregullore e re e Kuvendit Ditën e hënë, në orën 10:00, Konferenca e nuk mund t’i jepet atij për zbatim në sesionin e fundit Kryetarëve do të bëjë mbledhjen e saj për të të legjislaturës. E theksoj, sesionin e fundit dhe jo shqyrtuar kalendarin dhe disa pika të tjera që kanë të mesit. Të zbatohet duke respektuar vullnetin e të bëjnë me strukturat e Kuvendit, shumicës dhe duke marrë pika të veçanta të saj. Zotërinj deputetë, nuk kemi mbaruar. Zoti Dokle Për shembull, reduktimi i komisioneve që gjeti një e ka fjalën lidhur me situatën emergjente të krijuar miratim të përgjithshëm duhet të zbatohet. Kurse nga reshjet e dëborës. këtu kemi një rast që nuk gjen miratimin e të gjitha Zotërinj deputetë, ju lutem, uluni nëpër vende. grupeve parlamentare, domethënë, krijimin e grupeve Namik Dokle - Me sa shikoj, deputetët që i të reja me shtatë deputetë. Arsyeja më e mirë është kanë rrugët e hapura janë çuar në këmbë për të që të hidhet në votim dhe të vendoset si do të jetë ikur. kjo pikë, meqenëse nuk gjen një konsesus të Servet Pëllumbi - Zotërinj deputetë, ju lutem përgjithshëm. uluni nëpër vende. Servet Pëllumbi - Falemnderit! Namik Dokle - Ju falemnderit ,zoti Kryetar! Atëherë, zotërinj deputetë, kërkoj mirëkuptimin Njëkohësisht, e vlerësoj shqetësimin e tuaj. Ta mbyllim debatin për këtë kërkesë që është deputetëve. parashtruar dhe të kalojmë në procesin e votimit. Servet Pëllumbi- Zotërinj deputetë, ju lutem (I drejtohet një deputeti në sallë.) Po, ka dhe qetësi, uluni nëpër vende. kërkesa të tjera për diskutim, por mendoj se për Urdhëroni, zoti Dokle. këtë çështje nuk ka nevojë të debatohet më tej. Namik Dokle - Fajin e ka lozha, zoti Kryetar, Atëherë do të votojmë prezencën dhe do të kalojmë që u tërheq vëmendjen deputetëve. Falënderoj në procesin e votimit. (Reagime në sallë.) deputetët, të cilët bashkojnë shqetësimin me të Ka dhe të tjerë që kanë kërkuar fjalën, por ishte gjithë ne, qoftë me ata që folën këtu në seancë, propozimi për të mos vazhduar debatin rreth kësaj qoftë me ata që kanë kontaktuar me strukturat e çështje. Madje e kanë gabim ata që kanë kërkuar Qeverisë dhe me mua personalisht, sepse realisht të flasin, sepse bënë debat radhën e parë, po është një situatë mjaft e rënduar, e cila vjen si vazhdojnë dhe tani. rezultat i ndryshimeve klimaterike të njohura në (Reagim në sallë nga deputeti Limoz Dizdari.) Europë. Ne jemi përpjekur që këtë situatë ta Servet Pëllumbi - Ju falemnderit, por mendimi vlerësojmë me seriozitetin maksimal dhe për të vënë im nuk është pa vlerë, zoti Dizdari. U pa si propozim në eficiencë të gjitha strukturat dhe mundësitë dhe me mendimin e shumicës u vendos që debati shtetërore, madje edhe mundësi të tjera që na lejon të ndërpritet sepse është një çështje që është ligji që kanë të bëjnë me aktivizimin e mjeteve dhe debatuar dhe një herë tjetër. të mundësive private. Hapet votimi për prezencën. Mbyllet votimi për Realisht, gjëja e parë që kemi pasur në prezencën, 95 me elektronikë dhe 4 ministra, gjithsej vëmendje, ka qenë që kjo situatë e rënduar të mos 99 të pranishëm. Atëherë, zotërinj deputetë, hapet ketë asnjë viktimë, sepse nga bllokimi i rrugëve votimi lidhur me kërkesën e një grupi deputetësh, nacionale, rurale dhe nga situata e orteqeve që ka që në formën e një dispozite kalimtare kërkohet që pasur në disa zona, sidomos në zonën e Qafës së
52 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Malit deri në Qafë-Shllak, rrezikohej jeta e shumë tjetër si pasojë e përkeqësimit të kushteve klimatike, njerëzve. Është punuar në mënyrë intensive që të duke përdorur mjetet e transportit ajror dhe tokësor. gjitha makinat dhe njerëzit e bllokuar në këtë aks Njëkohësisht, Forcat e Armatosura janë rrugor të përcillen deri në vendbanimet e tyre, duke urdhëruar, sipas kërkesave të organeve të pushtetit i hapur rrugën dhe janë shoqëruar me kolona të vendor dhe mundësive që kanë, të furnizojnë banorët policisë. E njëjta gjë është realizuar dhe në aksin e këtyre zonave me ushqime, veshmbathje, çadra, rrugor Kukës-Peshkopi. Pra, duke filluar nga Burreli batanije. Gjithashtu, këto struktura urdhërohen që në Qafë-Buall, në Bulqizë e më tej, ky kujdes ka në bashkëpunim me organet e Policisë së Shtetit, bërë që për fat të mirë të mos kemi asnjë viktimë, organet e pushtetit vendor dhe me strukturat e përveç dy plagosjeve nga një ortek që ka rënë në Drejtorisë së Përgjithshme të Rrugëve, të ndërmarrin Qafën e Malit. Njëkohësisht, kemi kontrolluar akset veprime të menjëhershme për normalizimin e rrugore që të mos ketë lëvizje të pakontrolluara dhe gjendjes dhe mënjanimin e pasojave. të gjitha lëvizjet të jenë të shoqëruara me kolona Njëkohësisht, për zbatimin e këtij urdhri policie. Pasagjerët dhe njerëzit që mbetën dje në ngarkohen edhe Ministria e Shëndetësisë, Ministria Lokalin e Lekës, 12 minuta larg Fushë-Arrëzit dhe e Transportit dhe Telekomunikacionit, Ministria e disa të tjerë që kanë shkuar sot, janë grumbulluar Pushtetit Vendor, Ministria e Bujqësisë dhe Ushqimit në Fushë-Arrëz. Rruga e Kukësit u rihap dhe janë për të bashkëpunuar, në mënyrë që të përballohet duke u shoqëruar me makinat e policisë dhe me kjo situatë. Veprimi ka filluar menjëherë. Nga borëpastrueset që të shkojnë të sigurt në informacionet e sotme dhe me daljen e urdhrit të vendbanimet e tyre. Kryeministrit, në aksin Pukë-Fushë-Arrëz dhe Qafë- Nga pikëpamja klimaterike, situata vazhdon të Mal, janë angazhuar disa mjete për hapjen e dëborës jetë e rënduar. Problem ka qenë dhe bllokimi i shumë nga ushtria, përveç atyre që ka angazhuar ministria zonave fshatare. Madje, një pjesë prej tyre, nga e Transportit. Gjithashtu, është siguruar mbështetje defektet e linjave elektrike, kanë pasur mungesë të logjistike me trupat, me mjetet e ushtrisë dhe nga energjisë elektrike. Brigadat e emergjencës së një nënrepart këmbësorie për t’u ardhur në ndihmë KESH-it dhe të drejtorive të tij në këto zona, duke u udhëtarëve në nevojë. munduar të eliminojnë sa më shpejt të gjitha Drejtuesi i operacionit në këtë aks, është defektet. komandati i bazës së mbrojtjes civile, kolonel Shqetësimi i zotit Haklaj ishte i drejtë, sepse Bashkim Shehu. Aksi Klos-Qafë e Buallit-Bulqizë, dje në qytetin e Bajram Currit nuk ka pasur drita u hap dje në orën 10:15 të natës dhe tani mbahet dhe spitalin e kemi mbajtur me elektromotor, në gatishmëri, sepse bora vazhdon të bjerë. Janë ndërkohë që sot në mëngjes, si rezultat i punës së dërguar katër mjete për hapjen e dëborës nga bërë, qyteti ka marrë dritë. Por, situata mbetet e ushtria, përveç mjeteve rajonale dhe mbështetjes rënduar në mjaft fshatra, jo vetëm në rrethin e logjistike për trupat dhe mjetet. Drejtuesi i operacionit Tropojës, por dhe në Shkodër, në Kelmend, në në këtë aks, është komandati i brigadës xheniere, zonën e Librazhdit, në zonën e Dibrës e kështu me kolonel Simon Bunguri. Pra, ne vazhdojmë të radhë. Prandaj ne, duke pasur parasysh të gjithë angazhojmë të gjitha mundësitë dhe mjetet për të angazhimin e bërë dhe pamundësinë që ta përballuar situatën. përballojmë me mundësitë që ka Ministria e Nga ana tjetër, prefektët e qarqeve po Transportit, Ministria e Pushtetit Vendor dhe bashkëpunojnë në mënyrë shumë pozitive me drejtoritë rajonale, që drejtohen nga këto dikastere, kryetarët e këshillave të qarqeve. Dua të vë në dukje kemi vënë në lëvizje edhe strukturat ushtarake me se, prefektët janë të emëruar nga Qeveria, ndërsa urdhër të veçantë të Kryeministrit, me nr. 13, të kryetarët e të tri qarqeve ku kemi këtë situatë, janë datës së djeshme, i cili urdhëroi përdorimin e përfaqësues të Partisë Demokratike. Të gjithë janë strukturave të nevojshme të Forcave të Armatosura në unison dhe në veprim të përbashkët. Me urdhër të të Republikës së Shqipërisë për përballimin e ministrit të Pushtetit Vendor janë lëvruar 100 milionë pasojave të shkaktuara nga reshjet e ditëve të fundit. lekë në ndihmë të këtyre tri qarqeve për emergjencat Forcat e Armatosura janë urdhëruar që të marrin e menjëhershme. Ndërkohë, Qeveria do të marrë dhe masat e duhura për zhbllokimin e rrugëve, për t’u masa të tjera, duke prekur Fondin Rezervë të Këshillit ardhur në ndihmë njerëzve të bllokuar nga dëbora, të Ministrave, për të ndihmuar këto zona. për transportimin e të sëmurëve dhe për çdo aspekt Bashkëpunimi i deputetëve të zonave me
53 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
përfaqësuesit e Qeverisë dhe të Pushtetit Vendor Servet Pëllumbi – Falemnderit! do të ishte shumë i mirëpritur dhe shumë i dobishëm Zoti Haklaj. që këtë situatë, e cila është mjaft e vështirë, ta Azgan Haklaj – Ju falemnderit, zoti Kryetar! përballojmë të gjithë bashkë. Unë e dëgjova me vëmendje zotin Ju falemnderit! Zëvendëskryeministër. Dua t’i them atij se nesër do Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Dokle! të jem në Tropojë dhe do të bashkëpunoj me Zoti Balla, e keni fjalën. Prefekturën dhe me përfaqësuesit e saj. Disa të Taulant Balla – Falemnderit zoti Kryetar! dhëna për Tropojën ai nuk i kishte të sakta. Unë nuk kisha ndërmend të bëja ndonjë Gjithashtu, dua t’i them se funksionon vetëm rruga deklaratë, por mora shkas nga informacioni që dha Koman-Fierzë dhe, nëpërmjet kësaj rruge, Qeveria këtu zoti Topi, ku ndër të tjera tha se deputeti i mund t’i vijë në ndihmë Tropojës. Këtë rrugë po e Steblevës nuk është këtu. Dua t’i them atij, Kuvendit mban privatisht jo Qeveria, por firma e Ramë Getit dhe opinionit, se nuk jam nga ata deputetë që kam dhe dua ta përshëndes e ta falenderoj atë. Dua t’i qejf të bëj deklarata ose të dal në media për t’u them Zëvendëskryeministrit se Qafa e Morinës nuk dukur, por punën e kam parim të punës sime. funksionon; domethënë është ndërprerë komunikimi Është e vërtetë që në zonën time janë tri i Tropojës me Gjakovën, e cila është një arterie që komuna të bllokuara nga dëbora, janë dhe pa energji furnizon Tropojën. elektrike prej dy-tri ditësh. Unë dje isha në zonë Dua t’i them zotit Zëvendëskryeministër, se dhe kam komunikuar me Prefektin, Kryetarin e shuma e lekëve që përmendi, pra ndihma financiare, Këshillit të Qarkut të Elbasanit, kam komunikuar ende nuk ka shkuar në Tropojë. Dua t’i them, se ka me drejtuesit e pushtetit vendor në çdo komunë, një ndërmarrje të rrugëve rurale, e cila është mjaft e me kryetarin e PD-së, që është në komunën e shqetësuar për mbështetjen financiare, sepse mjetet Steblevës, e cila mbulon një mijë banorë. Nga i ka. Gjithashtu, asnjë komunë e Tropojës nuk drejtoria rajonale e KESH-it, ka filluar puna për funksionon me qytetin e Bajram Currit. Dua t’i them, eleminimin e dëmtimeve të rrjetit elektrik. Kryetari i se asnjë komunë e Tropojës momentalisht nuk ka Këshillit të Qarkut sot ndodhet së bashku me dritë. Ujësjellësi i Bajram Currit nuk funksionon, drejtuesit e rrugëve, për hapjen e rrugës drejt sepse energjia elektrike nuk ka shkuar tek ujësjellësi Steblevës, e cila është komuna që ka më shumë i Shoshanit, që furnizon me ujë të pijshëm gjithë dëborë. Kaq sa për informim. qytetin dhe pellgun e Tropojës. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Pra, dua t’i them se nesër do të jem atje dhe të Fjalën e ka, zoti Topi. shohim se çfarë ndihme do t’i sjellë Qeveria Bamir Topi – Më vjen shumë mirë që u desh konkretisht Tropojës, Hasit, Kukësit, Kelmendit etj, ndërhyrja ime që të sensibilizohej ndonjë deputet, i etj. Zoti Ruçi, është i mirëpritur që të vijë në Tropojë cili nuk është koshient ende që në zonën e vet ka për të na ndihmuar. Pra, larg hipokrizisë. një metër e gjysmë borë dhe gjithçka është e Servet Pëllumbi – Falemnderit! bllokuar. Kaq sa për të sqaruar. Zoti Olldashi. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Sokol Olldashi – Falemnderit, zoti Kryetar! Zoti Ruçi, e keni fjalën. Unë vetëm një pyetje kam për zotin Gramoz Ruçi – Falemnderit, zoti Kryetar! Zëvendëskryeministër. Dëgjova se Kryeministri me Unë do të përshëndesja për informacionin që urdhrin nr. 13, të datës së djeshme, paska vendosur dha Zëvendëskryeministrin e Shqipërisë, zotin që në këtë operacion të futet edhe ushtria. Doja të Dokle. Çdo sekondë e harxhuar në këtë seancë më dija se, kur dhe si e ka firmosur Kryeministri këtë, duket një hipokrizi ndaj përballimit të problemit mjaft sepse me sa di unë, Kryeministri është në piknik. të madh që po përjeton vendi si rezultat i kushteve Servet Pëllumbi – Po, urdhëro zoti, Dokle! atmosferike. Në këtë këndvështrim, të vetmet Namik Dokle – Zoti Olldashi, pas 8 vjetësh e 5 qëndrime që duhet të mbajë Kuvendi janë dy: të muajsh, kur të vini në pushtet, do të mësoni sesi mbyllim seancën dhe të gjithë deputetët të shkojnë funksionon Qeveria dhe do të jeni i qartë për këtë në zonat e tyre elektorale. Ky është qëndrimi dhe punë. vlerësimi i Grupit Parlamentar të PS-së. Tani (Reagime nga deputeti Sokol Olldashi.) deputetët do të nisen në zonat e tyre elektorale. Namik Dokle – Hajt se ta tregoj unë këtu, ec. Falemnderit dhe ditën e mirë! Sokol Olldashi – Ta ka nisur me faks.
54 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Servet Pëllumbi – Ju lutem, zoti Olldashi. qendër të vëmendjes, të kontrollohet sipas Sokol Olldashi – O zotëri, më thuaj ku e ke parametrave të ligjit. Kryeministrin, mos më trego përralla për 8 vjet e 5 Falemnderit! muaj; është në piknik, këtë thuaj. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Servet Pëllumbi – Po, zoti Palaj, jeni diskutanti Atëherë zotërinj deputetë, seancën e deklaroj i fundit. të mbyllur. Valentin Palaj – Falemnderit, zoti Kryetar! Seanca tjetër hapet ditën e hënë në orën 17:00. Zoti Kryetar, nëpërmjet Zëvendëskryeministrit Në orën 10:00 do të bëhet Konferenca e kërkoj se duhet të merret parasysh regjimi ujor i Kryetarëve. Do të lajmërohen përsëri, por gjithsesi hidrocentraleve, të mos ndodhë si herën e kaluar ta kenë të qartë, se ditën e hënë në orën 10:00 do që pati përmbytje të menjëhershme. Pra, të jetë në të bëhet konferenca e parë e tyre.
E hënë, 31.01.2005 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 17:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem trashësia e dëborës ishte nga 1.5 deri në tri metra. zini vendet në sallë. Sot, po zhbllokohet rruga e komunës së Lekasit, Zotërinj deputetë, hapim seancën. po punohet dhe koordinohet me forcat e ndërmarrjes Në përputhje me një kërkesë që u bë në të rrugëve, të Pushtetit Vendor, Prefekturës dhe Konferencën e Kryetarëve, por dhe në mbështetje Qarkut. Sipas informacioneve më të fundit, në të nenit 45 të Rregullores, para fillimit të rendit të mbledhjen e mbrëmshme të shtabit të emergjencës ditës kemi një orë për të diskutuar rreth çështjeve civile, nuk ka pasur probleme të mprehta të furnizimit të cilat nuk janë në rendin e ditës, por që kanë një me ushqim dhe me ujë të pijshëm. urgjencë të veçantë. Në përputhje me Rregulloren, Vështirësi të mëdha, plus atyre të dëborës, zonat deri tani fjalën e kanë kërkuar dy deputetë. periferike ose ato rurale i kanë dhe nga Korporata Fillimisht, do ia jap fjalën zotit Niko Faber, pastaj Elektroenergjitike Shqiptare. Kufizimet e energjisë për të vazhduar me të tjerë. Është hera e parë që e elektrike janë 6-7 orë në ditë dhe janë 2 deri 3 herë aplikojmë në mënyrë të organizuar. më të mëdha se ato në qytet. Meqenëse deputetët e zonave të bllokuara nga Ky problem është ngritur disa herë, por nuk po dëbora nuk i kanë dhënë emrat, mund t’i japin tani. vlerësohet seriozisht nga organet përkatëse. Ky Zoti Faber e ka fjalën. është realiteti i dimrit dhe i vështirësive që ka krijuar Niko Faber – Falemnderit, zoti Kryetar! për banorët e këtij fshati. Kësisoj, Korça tregon Të nderuar kolegë deputetë. kulturë dhe realizëm në parashtrimin e problemeve Unë desha të ngrija disa probleme në lidhje me dhe vështirësive. Përjashtim ditë ka bërë vetëm situatën që është krijuar në zonën e Korçës, si dhe Kryetari i Bashkisë së Leskovikut, i cili nuk gjeti më gjerë në shkallë vendi. Duke filluar nga 28 janari, dot dy fjalë falënderimi për elektriçistët e ardhur nga dëbora që ra në qarkun e Korçës, krijoi vështirësitë Korça që punuan dy ditë e dy netë në kushte shumë e zakonshme për këtë stinë. U bllokuan rrugë dhe të vështira, duke bërë të mundur rilidhjen me energji u këputën linja elektrike. elektrike të gjithë zonës së Leskovikut. Aktualisht, të gjitha rrugët kombëtare janë Duke e parë problemin pak më gjerë, unë do të plotësisht të kalueshme në qarkun e Korçës. thosha se dimri nuk është cunam që s’mund të Probleme vazhdojmë të kemi në zonën malore të parashikohet. Banorët e zonave që izolohen, marrin Lekasit, të Moglicës, në malësinë e Kolonjës e të masa që në verë për sigurimin e rezervave dimërore. tjerë, ku ende vazhdojnë të mbeten të bllokuara mbi Kjo është A-ja e jetesës si në zonën malore të 30 fshatra. Dje u zhbllokua rruga e Dardhës, ku Korçës, ashtu edhe në atë të Veriut. Është për të
55 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
ardhur me të vërtetë keq që, dhe në këtë rast, që Qeveria nuk është fare prezent. Këto probleme organet dhe mediat opozitare (kryesisht RD-ja); përderisa ngrihen, komunikimi është me institucione filluan që të nesërmen e rënies së dëborës me përgjegjëse, të cilët duhet të sensibilizohen në një stampat e zakonshme: Veriu në prag të katastrofës farë mënyre nga mediat që jepen. humanitare, mijëra familje në prag urie. Gjithashtu, Çfarë kuptimi ka që ne bëjmë muhabet, i nuk e di se ku e gjeti një televizion, Klani më duket, tregojmë njëri-tjetrit që s’jemi të tërë në seancë; fjalën “mbijetesë”, që në shqip përkthehet: “Kur dhe vetëm e zgjasim pafund këtë seancë? vdesin mijëra vetë dhe një ditë mbijetojnë”. Të gjitha Falemnderit! këto bëhen për të sulmuar shtetin, për të thënë ç’bën Servet Pëllumbi – Falemnderit! shteti, ku është shteti, kemi apo s’kemi shtet? Zonja Topalli keni fjalën. Në fakt, shteti ka qenë prezent në punë që ditën Jozefina Topalli – Zoti Kryetar! e parë të rënies së dëborës, por edhe më parë. Sivjet Fillimisht, dua të shpreh një falënderim punojnë shumë më tepër borëpastruese se një vit ushtarëve, shoferëve, pilotëve që në disa raste kanë më parë, për të mos përmendur nxitimin në dhënien rrezikuar dhe jetën në përpjekjet e tyre. Por, po të e ndihmave ushqimore pa verifikuar më parë kishte qenë Veriu në Indonezi, ndihmat duhet të gjendjen. Hajde të pranojmë se kemi Qeveri të kishin shkuar më parë. paaftë. Por le të na thonë kolegët e ndershëm, se Qeveria duhet të kishte arritur më parë, nuk duhet çdo bënte më mirë një qeverisje e Partisë të kishte pritur një javë që dy-tre ministra të arrinin Demokratike në këtë situatë? në disa zona. Ndërkohë, mijëra qytetarë janë të Unë i shikoj me shumë rezerva disa deklarime izoluar në shtëpitë e tyre dhe nuk lëvizin dot. të kryetarëve të qarqeve në Veri, apo të ndonjë Komuna të tëra në Kukës, Tropojë, Pukë, Malësi e kryetari komune që kërkon helikopter dhe furnizime Madhe, Shkodër janë të bllokuara. Pikërisht në këto jo më në qendër të komunës, por në çdo fshat. ditë shumë të vështira për ata, Kryeministri gjen Çfarë i di helikopterët ky kryetar komune, siç Sarandën për të shkuar dhe për të kaluar dy ditë është ai i Zapotit në qarkun e Kukësit, gomerë? fushate personale elektorale. Nuk mjafton kjo, ku Nëse nuk ka ushqime në ndonjë zonë, duhen tani i drejtohem dhe zotit Zëvendëskryeministër, verifikuar dhe të vihen para përgjegjësisë këta zyrtarë meqenëse pardje ishte në qytetin tim dhe ka vënë që marrin rrogën e shtetit dhe nuk vërejnë punën që re se në momentin që ai ishte në qark, nga ora 9:00 u takon. Pse nuk i ngritën këto shqetësime që në deri në orën 12:00 kishte dritë, por ai qytet vazhdon verë, por tani kur ra dëbora kërkojnë dhe helikopter? të jetë pa dritë. Imagjinoni, rrugë të ndërprera, A e dinë ata që një ngritje helikopteri kushton 2 mijë ushqime të munguara, njerëz të izoluar, komuna dollarë, sa për të blerë 50 kuintal miell. Nga dalin sikur të ishin në një vend tjetër, as në Shqipëri, as këto para? në Europë, dhe ne nga Tirana, nuk u çojmë të paktën Servet Pëllumbi – Zoti Faber, 5 minuta është atyre që nuk u janë shembur linjat elektrike, as dritë ndërhyrja, prandaj ju lutem sa më shkurt. as ujë. Niko Faber – Mbarova. Zoti Zëvendëskryeministër, më thoni pse kishte Pra, shteti të ndihmojë për çeljen e rrugëve, për drita kur ishit ju? urgjencat, rregullimin e difekteve në linja e shtylla, Nuk mjafton kjo, në qendrat e qarqeve sot kanë ujësjellësat, por jo të kërkojmë që të na furnizojë arritur makinat e para me ushqime, ku është shteti dhe me bar për lopët. pothuajse e pamundur në rrugë të zakonshme që Falemnderit! këto t’i përcjellësh dhe t’i kalosh nëpër komuna. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Janë vendosur një apo dy helikopterë. Të paktën Për procedurë, zoti Ndoka. për zonën e Shkodrës, janë krejtësisht të Nard Ndoka – Falemnderit, zoti Kryetar! pamjaftueshme, sepse nuk ka mundësi që këto Mendoj se është pozitive, pasi nisi ndryshe një ushqime të shkojnë në qendrat e komunave të seancë sot. Por nuk ka asnjë lloj kuptimi nëse Shoshit, të Thethit, të Shalës, të Vermoshit dhe të deputetët e zonave ngritën shqetësimin e tyre dhe qarqeve të tjera të Kukësit, të rrethit të Pukës dhe nuk transmetohen të paktën nga Televizioni Publik, të Tropojës. Në këtë rast edhe një herë ju kërkoj, se dihet televizionet e tjera transmetojnë vetëm zotin se e keni për detyrë që të mendoni të rrisni numrin Nano dhe zotin Berisha. Nuk ka asnjë lloj kuptimi e helikopterëve, për të çuar dhe për të bërë kalimin të dëgjojmë njëri-tjetrin për këto probleme, njëkohë e ushqimeve. Kur ka ndodhur cunami, pavarësisht
56 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
se nuk ishte në vendin tim, pavarësisht se nuk ishin mor Pal, hajde atje me mua siç shkoj unë në 4 ditë njerëzit tanë, nuk ishin shqiptarë, asnjë në këtë botë dhe shikoji si janë. Mos bëj politikë prej 15 katëshit. nuk qeshi, ashtu si qeshin tani ato dy deputetë atje, Sot ka pasur dhe dy raste, një lindje ku që nuk kanë kulturën minimale të dhembshurisë. helikopteri shkoi për ta marrë në komunën Zeqarr (Ndërhyn Kryetari) në fshatin më të thellë dhe një në komunën Trebisht Servet Pëllumbi - Zotërinj deputetë, ju lutem në fshatin Klen. Nuk e di, por gatishmëri më të qetësi. madhe nga Qeveria nuk ka pasur ndonjëherë në këtë Jozefina Topalli - Janë shqiptarë, janë njerëz, kohë. janë fëmijë, janë plaka, janë me probleme, janë të Falemnderit! varfër, janë të izoluar, janë pa drita, janë pa bukë. Servet Pëllumbi - Falemnderit! Servet Pëllumbi – Falemnderit, zonja Topalli! Zoti Belaj, keni fjalën. Zoti Kaja! Muhamet Belaj – Meqë po flasim për situatën Ardit Kaja – Falemnderit, zoti Kryetar! aktuale, në qarkun e Kukësit, në qoftë se do të Unë do ta filloj ndryshe nga zonja Topalli, e cila marrim parasysh ato që thuhen nëpër televizione, vazhdimisht politikën e lidh me fatkeqësitë natyrore mbas asaj që thuhen nga shtabet e qendrës, aty dhe njerëzore që ndodhin këtu në Shqipëri. Nuk dua nuk ka problem. të bëj politikë, por dua të raportoj saktësisht për Gjithsesi, dua të them që rruga Fushë-Arrëz- gjendjen e zonës time elektorale në rrethin e Kukës, është e pakalueshme. Këtë e kanë provuar Bulqizës. Aktualisht, të gjithë komunat janë të dhe vetë qeveritarët, ku janë detyruar të ecin me hapura, duke i thënë dhe me emra, komuna Krast, makinë borëpastruese përpara. Rruga nacionale e hapur para 5 ditësh, komuna Fushë-Bulqizë, e Bicaj-Peshkopi, e pahapur, rruga nacionale Kukës- hapur para 5 ditësh, komuna Shupenc, e hapur para Shishtavec, e pahapur, rruga nacionale Krum - 5 ditësh dhe para 2 ditësh është hapur komuna Bajram Curri, e pahapur. Si rezultat i mos hapjes Ostrem dhe Trebisht, që është ndër komunat më të së rrugës Bicaj-Peshkopi, që duhet të kalojë thella. Dua të falenderoj në mënyrë të veçantë Kolesianin, janë të bllokuara 4 komuna, Ujmishtë, Zëvendëskryeministrin, zotin Dokle, me të cilin kam Bushtricë, Kalis, Grykë-Çajë, kurse rruga Kukës- mbajtur kontakte me telefon dhe më ka ndihmuar Shishtavec, ka lënë të bllokuara tre komuna, Zapod, në mënyrë të herëpashershme. Dua të falenderoj Shishtavec, Topojan. Mbetet e bllokuar Komuna dhe zotin Blushi, i cili në mënyrë të drejpërdrejtë ka Arrën, rruga e së cilës është në varësi të qarkut. prekur zonën time elektorale dhe ka kontribuar me Aktualisht, ka mjaft shtëpi të dëmtuara, problem fonde për të gjithë komunat, qofshin këto të PD-së i madh janë dhe emergjencat mjekësore. Ka ndodhur dhe të PS- së. që nga Shishtaveci janë detyruar të shkojnë në Sot nga Ministria e Pushtetit Lokal kanë shkuar Kosovë për t’u mjekuar, sepse nuk kanë nga të vijnë me mjete të ushtrisë të gjithë ndihmat ushqimore në Kukës apo në Tiranë. Foli dhe parafolësi; problemi për të gjithë komunat e zonës time elektorale. më i madh i tij është kur bie dhjetë centimetër Falënderoj dhe Shefin e Shtabit të Përgjithshëm dëborë, për të, dhe jo një metër kështu siç është zotin Pëllumb Qazimi, i cili ka vënë në dispozicion tek ne, se i dhimbsen mjaft helikopterët apo mbi pesë mjete të ushtrisë për të hapur të gjitha shpenzimet. Gjithsesi, këtu ka dhe papagaj si puna rrugët e komunave më të thella në zonën time e atij të parit që foli, sepse tha që në Veri nuk ka elektorale. rënë cunami. Cunami nuk ka rënë, por ka rënë një Por, kam një problem, meqë këtu bëhet dhe metër e gjysmë dëborë, dhe dëborën dihet nuk e ka politikë, të gjitha rrugët rurale që janë në vartësi të sjellë Qeveria, por ajo ka për detyrë të pastrojë qarkut të Peshkopisë, Kryetari i Qarkut, zoti rrugët. Të gjithë e dimë se qarqet kanë tri mjete Gazidede, vëllai i ish kryetarit të SHIK-ut në kohën pastruese. Në këtë gjendje a pastrohen dot 318 km e PD-së, nuk ka kontribuar në mënyrë absolute për rrugë që ka qarku i Kukësit? të hapur këto rrugë në zonat rurale, megjithëse në Mjete të rënda ushtria ka. Besoj se nuk i ka juridiksionin e tij ka tri automjete për këtë problem. marrë borxh, ose me qera kur i nxorën në bulevard. Ju informoj se gjatë gjithë kësaj kohe kur situata ka Di që janë pesë mjete në Qafë-Mali, dhe rruga atje qenë emergjente, në zonën time elektorale ka pasur akoma nuk është hapur. Për ta ilustruar problemin 24 orë drita. Ka pasur dhe dy raste të tjera.... e rrugës Kukës-Qafë Mali, Fushë-Arrëz; mbrëmë (I drejtohet një deputeti në sallë.) – Ti nuk e di, jam kthyer nga Kukësi rreth orës 6:00 të darkës
57 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
dhe kanë qenë katër furgona me pasagjerë të bllokuar e shtyllave janë thyer si rrjedhojë e mbipeshës, por në Fushë-Arrëz, sepse nuk kishin mundësi për të edhe e furtunës së madhe, ashtu siç janë dëmtuar kaluar. Makinat e ushtrisë që kanë shkuar me dhe rrjetat e telave kabllorë që lidhnin shtyllat. Në ndihma janë nisur ditën e shtunë dhe sot nuk kanë këtë kontekst, me përjashtim të rreth 20% të mbërritur në Kukës. Imagjinoni gjendjen e një rruge shumës prej 2700 familje që janë zgjidhur kur nuk kalojnë makinat ushtarake. Të paktën ato përfundimisht sot, nesër dhe pasnesër pretendoj që shtabe emergjente që janë këtu në qendër të thonë: të mbyllet i gjithë problemi që ka të bëjë me civilët, pasagjerët, njerëzit, të mos nisen nga Tirana energjinë elektrike. Gjithashtu, mendoj se është e për në Kukës, as nga Kukësi për në Tiranë, sepse domosdoshme që krahas gatishmërisë që ekziston nuk kalojnë dot. Të hapen rrugët kryesore, që është në ndërmarrjet elektrike, në organet e pushtetit imediate. vendor, të jepet një raport për popullsinë dhe për Gjithashtu, duhet të kemi parasysh se jo të situatën në ato vende ku lartësia e dëborës është gjitha familjet janë në emergjencë për ushqime. mbi një metër e gjysmë. Do të ishte me vend që Duhet të dimë se 50% e familjeve të Kukësit trajtohen fondet të jepen dhe për zonat malore të Jugut, të me ndihmë ekonomike dhe një pjesë e mirë e këtyre cilat kanë të njëjtën fatkeqësi nga reshjet e mëdha familjeve sot janë në emergjencë për ushqime, për të dëborës. Mobilizimi i njerëzve është faktori bukë. Do të kisha një mendim tjetër, sepse ndihma vendimtar dhe mendoj se kjo gjë ka zënë vend në me biskota, makarona, për mua është diçka e Përmet, e cila me forcat e angazhuara po e zgjidh dështuar. Le të bëhet ndihma ekonomike 100%, le këtë fatkeqësi që është natyrore. të hapen rrugët dhe të mos mbeten njerëzit të Falemnderit! bllokuar, sepse do të ndodhi ndonjë fatkeqësi tjetër Servet Pëllumbi – Falemnderit! që do të habitemi. Ne këtu në Kuvend, sigurisht jo Zoti Brokaj, keni fjalën. ndonjë tjetër, duhet të pranojmë se situata është Sabit Brokaj – Besoj, se problemi këtu mjaft e rëndë. Duhet ndërhyrje serioze dhe jo si deri shtrohet, që për disa të nxihet gjendja dhe, për disa tani me propagandë, llafe dhe asgjë më tepër. Për të tjerë, u ka vajtur deri në shtëpi pilafi, megjithëse sqarim, sepse dikush shprehu habi; mbrëmë jam në rrugën nacionale nuk lëvizet. Një javë më parë kthyer nga Kukësi, kam qenë në Has për tri ditë këtu problemi u ngrit kur dëbora ishte ende 30 ose dhe situatën e di mirë, nuk e kam me të dëgjuar, 40 centimetra. sepse kam qenë vetë aty. Ndihma dhe organizimi u vonua, derisa dëbora Falemnderit. vajti gati një metër e gjysmë e dy metër, gjë që dhe Servet Pëllumbi – Falemnderit! për një vend të fuqishëm është e vështirë ta Zoti Hoxha, keni fjalën. përballojë. Ndaj, nuk jam i prirur të jap lëvdata, Flamur Hoxha – Falemnderit! sepse e di sesa i organizuar ka qenë, të paktën në Edhe në Përmet, gjendja është pothuajse e aspektet e fatkeqësive natyrore. Ne nuk na ka njëjtë me prezantimin që bënë disa nga kolegët, mbetur asnjë ndjenjë humanizmi, ose personalitet duke pasur parasysh që dëbora bie atje ku është organizimi për këto situata. Për mendimin tim është mbi lartësinë 800-900 metra. Megjithatë, rreth 9500 e papranueshme për një politikan ose për një qytetar familje që ka Përmeti, afërsisht 2750-2800, u prekën të ndershëm, që ta quajë të zgjidhur problemin, kur nga reshjet e mëdha të dëborës. ndihma ka vajtur deri në qendër, ku fshatrat dhe Aktualisht, sot janë të kalueshme të gjitha akset komunat janë të bllokuara. E kam të vështirë të kryesore të rrugëve, me përjashtim të katër fshatrave. justifikoj për mospërdorim të gjerë të helikopterëve, Problemet kryesore kanë qenë me energjinë elektrike të paktën për ato situata që janë vërtet shumë të ku aktualisht po punohet. Me këtë rast gjej momentin rënda në skajet më të largëta. Nga ana tjetër, më të falënderoj të gjithë komunitetet e fshatrave, të duket se problemi po shikohet në një mënyrë të cilët me angazhim total kanë bërë të mundur pjesshme. Ashtu si Veriu vuajnë dhe krahina të tjera bashkëpunimin me ndërmarrjet elektrike, të vënë që janë mbi nivelin 700 metër; siç është Kurveleshi, në gatishmëri rrjetat elektrike brenda fshatrave, si zona e Mirditës, Skrapari dhe zona e Korçës. Pra, detyrë që u mbetej vetëm atyre. Ndërsa, ndërmarrjet nuk e di nëse Qeveria i ka kushtuar vëmendje elektrike po merren me akset kryesore të problemit, natyrisht sipas rëndësisë dhe gravitetit; i magjistraleve të energjisë elektrike. Është për t’u parë si problem në tërësi. theksuar se nga furtuna e madhe pjesa dërrmuese Së fundi, duke marrë pikënisje nga diskutimi
58 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
dhe nga trajtimi i problemit nga Ministri i e Veriut, ta analizojnë deputetët dhe të gjithë Shëndetësisë; me shqetësim problemi ka arritur sa shqiptarët; për ato deklarata të papërgjegjëshme dhe të kursehen medikamentet ose oksigjeni. Në për atë show mediatik së bashku me familjen e tij mënyrë të veçantë, duhet parë furnizimi i spitaleve në Sarandë. me helikopterë. Një nen thotë se shteti është i Pra, e ndiej veten të ofenduar nga një detyruar me Kushtetutë që të sigurojë jetën e Kryeministër i papërgjegjshëm, i cili me këtë situatë shtetasve, të llogarisë oksigjenin në një periudhë të të vështirë për vendin në një fatkeqësi natyrore bën tillë. Gjykoj se mjetet duhet të përdoren në mënyrë show mediatik. Do t’i thosha dhe kolegëve të tjerë, racionale, spitalet dhe buka duhen të jenë të se jam plotësisht dakort se ka dhe zona në jug të siguruara. Shqipërisë, të cilat janë të bllokuara dhe Ju falemnderit! përgjegjshmëria më e madhe është e Qeverisë. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Ju falemnderit! Zoti Dajçi, keni fjalën. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Pal Dajçi – Falemnderit, zoti Kryetar! Atëherë, ia jap fjalën zotit Zëvendëskryeministër. Do ju lutesha gjithë kolegëve deputetë që të jenë Namik Dokle – Falemnderit, zoti Kryetar! më të përgjegjshëm për një situatë të tillë. Shumë Falemnderit, zotërinj deputetë, që e morët fjalën. nga kolegët tanë e përjetuan atje në bazë, dhe disa Realisht nuk jam për ekstremizime të konsideratave po mundohen me gjithë forcat në bashkëpunim me që jepen, qoftë për mirë, qoftë dhe për keq. E drejta pushtetarët dhe me prefektët, të cilët janë është në mes ashtu, siç janë edhe rrugët aktualisht, përfaqësues të Qeverisë të çojnë ndihma. Disa ku në të dyja krahët janë të mbushura akoma me njerëz që sillen rrotull nëpër Tiranë, japin disa dëborë dhe mezi ka filluar të funksionojë. Mua nuk deklarata, ku nuk i dinë as sesi janë mbyllur rrugët. më duket se është dobiprurëse që të bëjmë sulme Unë po ju deklaroj, se në këto momente politike, në një kohë, që lypset një angazhim i të telefonova me dy nga deputetët tanë, të cilët janë gjithë strukturave shtetërore, duke përfshirë atje dhe më thanë se ka rrugë të cilat janë të hapura, natyrisht, Kuvendin dhe deputetët, që situata të por pjesa më e madhe e rrugëve rurale që lidhin zgjidhet sa më shpejt dhe sa më mirë. I dëgjova të qendrat e fshatrave me shtëpitë janë të bllokuara. gjithë deputetët këtu, por e kam parë më të Ushqimet akoma nuk kanë arritur në destinacionin dobishme që të dëgjoj deri tani, së paku, 40 herë e duhur dhe është fatale që të japim deklarata dhe në telefon deputetin Haklaj, i cili vazhdon të rrijë në të bëjmë gjithë atë show për të lavdëruar Qeverinë. Tropojë dhe për çdo rast emergjent, Deputeti, Duhet të jemi të kujdesshëm në deklarata se, e Kryetari i Partisë Socialiste, Nënprefekti, Kryetari i shihni dhe vetë, se Kryeministri shkon në një rrjedhë Komunës së Markgegajt etj. etj. e kanë parashtruar të kundërt, shkon në Sarandë për weekend dhe nuk problemin dhe kemi mundur t’i zgjidhim hap pas shkon atje ku duhet. Nuk e mohoj zoti Dokle, se hapi. Kemi mundur të shpëtojmë të sëmurët që ishin keni qenë, se ju kemi parë. Keni shkuar rehat, nuk të bllokuar në Dragobi se në Tplajë, apo në vende të keni shkuar me vështirësitë e asaj që duhet. Por të tjera dhe i kemi sjellë me helikopterë. Kemi mundur jeni të ndërgjegjshëm dhe të pranoni se kjo është të riparojmë stacionin elektrik që furnizon një fatkeqësi natyrore, e cila do shumë mund nga ujësjellësin dhe që i çon ujë Tropojës. Aktualisht, të gjithë dhe jo të vijmë këtu e të bëjmë show sikur përsëri kemi një alarm drejt zonës së Tropojës, ne bëmë e dhamë. Njerëzit akoma nuk kanë arritur sepse nënstacioni i Tropojës ka një defekt. në destinacion, ata janë të bllokuar pa asnjë lloj Specialistët e hidrocentralit të Fierzës sapo e kanë ndihme, pa arrritur të kontaktohet me qendrat e rregulluar dhe po e transportojnë siguresën e rajoneve. Unë sapo telefonova, zoti Kryetar, dhe, nënstacionit, për ta vendosur dhe për t’i rikthyer për njoftim, të dy deputetët, si Haklaj, si Shehu janë përsëri energjinë elektrike qytetit të Tropojës. në zona të cilët përsëri kërkojnë ndihmë. Ata jo se Mendoj, se duhet të jemi më konkretë dhe do të mohojnë ndihmën që ka dhënë Qeveria, por kërkojnë doja bashkëpunimin e të gjithë deputetëve të zonave ndihmë që të hapen rrugët dhe të jenë në që janë të prekura, për t’i dëgjuar se çfarë konsideratë. Këtu, nuk kemi asnjë deklaratë të problemesh kanë, sepse informimi, komunikimi i Kryeministrit, ose një përkushtim për të qenë në drejtpërdrejtë dhe njerëzor ndihmon ata njerëz që ato zona. janë në fatkeqësi tani. Nuk ma merr mendja se Deklaratat e djeshme të Kryeministrit për zonën mund të bëhet politikë e mirë në raste të tilla. Më e
59 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
mira e të mirave është që të zgjidhim problemet orarin, por të vijë sa më shpejt në mënyrë që dhe dhe besoj se njerëzit janë më të prirur që të zgjidhin, ushqimet të shkojnë sa më shpejt. Po kështu, është të shpëtojnë njerëzit, t’i shpëtojnë nga sëmundjet, bërë dhe me ushqimet për Pukën, të cilat patën t’i shpëtojnë nga errësira, t’i shpëtojnë nga orteqet vështirësi në Gomsiqe dhe, në raste të veçanta, i se sa të dëgjojnë fjalë, fjalë, siç thuhej dikur kur kemi tërhequr me kavo makinat e ngarkuara me s’jepnin ndonjë rezultat të madh. Problemi i rrugëve ushqim që të shkojnë në kohën e duhur. u ngrit me të drejtë. Është problem akut dhe ne, Është e vërtetë që autokolonat për në Kukës deri tani, po i mbajmë në eficiensë rrugët nacionale, janë nisur dje dhe po shkojnë sot, sepse rruga ishte natyrisht jo ashtu si duhet, sepse akoma nuk kemi me një kalim, dhe të gjithë qytetarët e nisur nga mbërritur në asfalt, ngaqë është borë e madhe. Kukësi, i kemi ndaluar të kalojnë Fushë-Arrëzin, po Diku, disa akse kanë mbërritur në asfalt, por kështu edhe në Dibër, në Burrel, në Bulqizë e kështu disa të tjera ende jo. Duhet të dini, se rrugët janë me radhë. Prandaj, do të thosha që le të jemi pak zënë dhe janë rihapur disa herë, sepse ashtu është më praktikë dhe më të thjeshtë në ato që themi. situata e klimës dhe vazhdohet të punohet. Në bazë Dëgjova një deputet, i cili tha që një i sëmurë ka të urdhrit të Kryeministrit, forcat ushtarake janë të shkuar në Kosovë; në ka shkuar në Kosovë mirë ka angazhuara në të gjitha këto akse dhe po punojnë bërë, sepse largësia nga fshati i tij me Kosovën me sakrificë, sepse ashtu është situata. Kjo nuk është shtatë herë më e vogël se largësia e tij me mund të bëhet pa një mobilizim dhe pa një angazhim Kukësin. Ka shkuar në fshatin e Ministrit të superior nga ata njerëz që janë atje. Gjithashtu, kanë Shëndetësisë së Kosovës ku është marrë dhe është filluar të hapen disa nga rrugët rurale për të shkuar çuar në spitalin e Dragashit dhe ka shpëtuar. Duhet në qendrat e bashkive, në qendrat e komunave dhe të jemi pak realistë në gjërat që themi dhe të mos më tej drejt qendrave të fshatrave. bëjmë politikë me ato gjërat që nuk bëhet politikë. Realisht ka shumë fshatra të bllokuara. Të mos Nuk dua të zgjatem më shumë, ju thashë që të fshihemi, se nuk fshihemi dot; nuk mund ta fusim gjitha komunave u është dhënë një ndihmë prej 400 kokën, as si struci në rërë dhe as si harabeli apo si milionë lekësh dhe është ndarë komunë për komunë lepuri në borë. Situata ka probleme. Ne i njohim sipas largësisë dhe problematikës. Paratë janë problemet dhe po i zgjidhim njëra pas tjetrës. Pra, marrë dhe kanë filluar veprimet për të eliminuar duke mbajtur hapur rrugët nacionale, ka filluar hapja defektet, fatkeqësitë etj. e rrugëve drejt qendrave të komunave dhe, nga Me mobilizimin e të gjitha strukturave qendrore qendrat e komunave drejt fshatrave dhe, natyrisht, dhe lokale, pa politizime, mendoj se të gjithë së me prioritet fshatrat që janë më problematike. Të bashku mund të realizojmë atë që dëshirojmë; të gjithë helikopterët që shteti ka në dispozicion, gjatë kemi një zgjidhje të shpejtë të problemit. gjithë këtyre ditëve, kanë qenë në fluturim, disa për Po keni pyetje konkrete, i kam të gjitha të çuar ilaçe, disa për të çuar ushqime, disa për të informacionet përkatëse, por nuk dua të mbaj marrë të sëmurët. Vetëm sot, helikopteri i Kuvendin me hollësira. Jam i gatshëm të bashkëpunoj shëndetësisë ka bërë tre fluturime për të sëmurët. me çdo deputet të këtyre zonave. Njëkohësisht, helikopterët e ushtrisë vazhdojnë Falemnderit! fluturimet, sepse kjo ka qenë një emergjencë e ditës Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Dokle! për të sëmurët që i ka zënë dëbora. Kemi planifikuar Atëherë, zotërinj deputetë... që helikopterët të fillojnë fluturimet për të çuar (Ndërhyrje në sallë nga deputeti Ardit Kaja.) ushqimet në ato fshatra ku nuk ka mundësi t’i çojmë Servet Pëllumbi – Urdhëro. me mjete tokësore, sepse ushqimet sipas vendimit Ardit Kaja – Do ta falënderoj zotin Dajçi, se ka të Qeverisë janë rreth 400 milionë lekë të vjetra. Ju të drejtë. e keni dëgjuar dhe besoj se nuk ka nevojë që t’ju Përveç zotit Haklaj, një nga deputetët e PD-së, riinformoj; janë qindra ton ushqime, të cilat tashmë nuk e di nëse ndonjë deputet tjetër mund të jetë në janë shpërndarë në qendrat e qarqeve dhe të zonën e tij elektorale. bashkive. Ushqimet kanë shkuar që dje në Tropojë, Dua të sqaroj se, ditën e enjte sa ka mbaruar madje dua të them se kombinimi midis strukturave seanca parlamentare kam ikur në zonën time qendrore dhe lokale duhet të funksionojnë në kohën elektorale dhe kam ardhur mbrëmë në orën 12:00 që ne kemi nisur makinat me ushqime në Tropojë. të natës. Nga Tropoja kemi kërkuar që trageti të mos presë Dua të bëj dhe një pyetje për opozitën. Nuk e
60 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
di se ku e kanë lidershipin e tyre. Po merret me kërkojnë që të zhbllokohen. Por, diferenca në problemet e... fshatrat e Veriut dhe, aq më shumë, tendenca gati Servet Pëllumbi – Zoti Kaja, ju lutem. patologjike e Kryetarit të maxhorancës, është (Ndërhyrje në sallë.) tashmë e shprehur. Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, duhet të Kjo nuk duhet të shqetësojë vetëm një pjesë të mësohemi që kemi futur një hapësirë një orëshe deputetëve nga krahu i opozitës, por duhet të për një çështje që nuk është në rendin e ditës dhe shqetësojë dhe disa të maxhorancës. duhet ta shfrytëzojmë për atë situatë së cilës i Nuk kemi asgjë me zotin Zëvendëskryeministër, përkushtohet. i cili, për fat të keq, ka mbetur i vetëm në atë pozicion. Po, zoti Topi! Nuk më rezulton që Qeveria të jetë tërësisht e Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! angazhuar për këtë punë, ndonëse zoti Dokle mund Në fakt e konsideroj të ezauruar diskutimin nga të përgjigjet ndryshe për këtë situatë. Mua më ajo ç’ka demostruan kolegët e mi parlamentarë. Më rezulton që është një Qeveri totalisht jashtë bën përshtypje se nga një pjesë e diskutantëve të pozicionit të vet në këto situata katastrofike, të cilat maxhorancës, shqetësimi i deputetëve të opozitës vijnë njëra pas tjetrës. Njëherë vjen me përmbytje u konsiderua si një shqetësim i shprehur me nota në zonën e Veriut, tani me dëborën dhe, menjëherë të theksuara politike. Unë do të thosha jo vetëm që pas saj, me siguri do të ketë një mijë probleme të nuk u pasqyrua, por u bë gabim që nuk u pasqyrua tjera, kjo Qeveri prapë nuk është në gjendje t’i me këtë tendencë. realizojë. Kuvendi ka për detyrë jo vetëm të informojë Falëmnderit! realisht, por të bëjë dhe politikë. Atëherë, po Servet Pëllumbi – Falemnderit! fokusohem vetëm në një shprehje të Kryeministrit Zoti Dokle, për replikë. Nano, i cili më bën të jem i bindur në mendimin tim Namik Dokle – Falemnderit, zoti Kryetar! që ai ka një tendencë të shprehur dhe gjithçka e ka Më duket se nuk çelet udha e zgjidhjes së të paragjykuar për Veriun e Shqipërisë. Kjo gjë, duhet problemeve, duke i marrë çështjet në mënyrë shumë t’u kishte bërë përshtypje dhe mos ta kaloni thjesht sempliste dhe duke diskutuar se ku është njëri dhe si një lajthitje të rastit. Në rast se ka qenë një ku është tjetri. Unë besoj se Kryeministri, ministrat, dezekuilibër alkolik, do të ishte e keqja më e vogël. liderët e partive politike, kudo që të jenë, mendojnë Por këtij dyshimi, që vjen nga ana e opozitës disa dhe punojnë për programin që ata kanë parapëlqyer kolegë socialistë e konsiderojnë jo realist, sepse politikisht dhe për t’u përgjigjur faktit që Kryeministri thonë që ka qenë në gjendje shumë të mirë fizike apo Qeveria akuzohet për moskujdes ndaj Veriut. dhe psiqike. Kjo e bën akoma më të rëndë problemin. Dua të them që vetëm për këtë situatë, pa hyrë në Në atë shprehje, duke i konsideruar Veriorët si tribu histori të tjera, Qeveria ka marrë tri vendime të primitive, nuk mendoj se mund të ketë vend në rëndësishme, të cilat synojnë përballimin dhe vakum për të mos e diskutuar këtë problem. Gjithçka eliminimin e pasojave të situatës së krijuar. që lidhet me problemin e izolimit në zonën e Veriut Vendimi i parë: Është urdhri i Kryeministrit për është një problem që vjen natyrisht nga fenomene përdorimin e Forcave të Armatosura të Republikës natyrore. Jemi të bindur që bora do të shkrijë, por së Shqipërisë për përballimin dhe mënjanimin e problemet e Veriut do të mbeten prapë ato që kanë pasojave të shkaktuara nga reshjet e ditëve të fundit. qenë dhe skemat e reduktimit të varfërisë nuk po e Ky urdhër ka bërë që të gjitha Forcat e Armatosura nxjerrin nga kjo situatë. të jenë në gatishmëri dhe në punë për të zgjidhur Zoti Kryetar, deputetët e maxhorancës para se problemet. Mua më vjen mirë që dëgjova këtu edhe të merren me disa gjëra të rëndomta të karakterit të disa deputetë realistë deputetë, të cilët e shikojnë deformimit politik, si po mundohen disa, duhet të në sy të vërtetën, të cilët falënderuan ushtarët, merren me shprehjen e Kryetarit të tyre. Kjo është oficerët dhe të tjerë, që bëjnë pjesë në këtë grup arsyeja, që ne themi në vazhdimësi, se ai e ka linjë njerëzish që punojnë natën edhe ditën, për të bazë atë të harresës dhe të braktisjes së Veriut. eliminuar vështirësitë e shkaktuara nga reshjet e Kjo është arsyeja, që alarmi vjen nga të gjithë qytetet dëborës. e Veriut, kjo është arsyeja, që asgjë nuk mund ta Vendimi i dytë i Qeverisë është: Lejimi i ekuivalentojë një zonë të bllokuar në Përmet, në Drejtorisë së Përgjithshme të Rezervave të Shtetit Korçë. Edhe ato janë qytetarë dhe kanë të drejtë të për të marrë ushqime me një vlerë prej 400 milionë
61 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
lekë të vjetra. Ky vendim, është vendim Qeverie që Kalisë 6,5 milionë, Shishtavec, 7 milionë, Malzi, 4 drejtohet nga Kryeministri Nano, dhe duhet të keni milionë, komuna Surroit, 4,5 milionë, Zapodi, 7 parasysh, që në këtë vendim, me fondet e nxjerra milionë, Ujëmishti, 4,5 milionë, Bicaj, 4,5 milionë, nga fondi rezervë i Këshillit të Ministrave, janë blerë komuna Topojan, 6 milionë e 900 mijë, Shtiqni, 4 dhe janë nisur për në Veri 400 ton miell, 35 ton milionë, Arni, 6 milionë, Korshi, 4,5 milionë, makarona, 40 ton oriz, 30 ton sheqer, 50 ton vaj, 6 Tërthorja, 4 milionë, Grykëçalë, 6 milionë e 400 mijë, ton kripë, 30 ton fasule. bashkia Krumë, 3 milionë, Golaj, 4 milionë e 500 (Namik Dokle debaton me një deputet në sallë.) mijë, Fajza, 4 milionë e 500 mijë, Gjinaj, 7 milionë, Sa për kuriozitet, për ty që flet nga vendi pa bashkia Bajram Currit, 3 milionë, Markgegaj, 6 leje, i kemi ngarkuar në një firmë që është milionë, Bujani, 6 milionë e 900 mijë, komuna Fierzë, kundërshtare ekonomike e “AIB”-ës, pikërisht për 4,4 milionë, komuna Tropojë, 7 milionë, komuna të mos iu lënë shteg juve që të flisni kështu. Bytyç, 6,5 milionë, Lekbibaj, 7 milionë, Llugaj, 4,5 Së dyti, vendimi tjetër është: 400 milionë lekë milionë e kështu me radhë. të vjetra nga fondi rezervë i Këshillit të Ministrave u Të nderuar kolegë, që ju respektoj dhe ju dua, jepen qarqeve, të cilat janë detajuar nga Qeveria të mos ju gjejë si një kryetar komune, i cili para komunë për komunë, për të mos lejuar asnjë abuzim dhjetë ditësh merrte në telefon Qeverinë dhe thoshte: për çdo komunë sipas rëndësisë, largësisë dhe “Ç’bëni ju, ne kemi 3 mijë kv patate dhe nuk kemi situatës së vështirë që ka. U janë dhënë lekët për ku t’i shesim. Sot në gazetë shkruhej se në komunën të përballuar këto situata dhe, meqenëse doni ta time njerëzit po vdesin nga mungesa e ushqimit”. mësoni, atëherë po ju them: njësitë e qeverisjes Servet Pëllumbi – Atëherë, zotërinj deputetë, vendore të qarkut Dibër, që përfitojnë shtesë fondi kohën e caktuar për situatën në zonat e bllokuara për përballimin e emergjencës janë këto: Komuna nga dëbora e mbaruam. Sot jua dhashë fjalën, edhe Trebisht, 5 milionë lekë, komuna Ostren, 5 milionë, pa dhënë emrin, por herë tjetër do të zbatoni komuna Martanesh, 5 milionë, komuna Zerqan, 3 Rregulloren. Do t’ua jap fjalën vetëm atyre që japin milionë, komuna Shupenzë, 3 milionë, bashkia emrat në fillim të seancës. Bulqizë, 10 milionë, komuna Fushë-Bulqizë, 2 Atëherë kalojmë në çështjet që janë në rendin milionë, komuna Gjoricë, 3 milionë, bashkia Burrel, e ditës, të cilat u diskutuan në Konferencën e 5 milionë, komuna Macukull, 5 milionë, komuna Kryetarëve. Ata do t’i shqyrtojmë dhe diskutojmë Rukaj, 5 milionë, komuna Xibër 4,5 milionë, komuna sot. Arras 4 milionë, komuna Melan, 3 milionë, komuna Çështja e parë është “Miratimi i kalendarit 3- Maqellarë, 3 milionë, bashkia e Peshkopisë, 11 javor të punimeve të Kuvendit”. milionë. (Zoti Namik Dokle, i drejtohet deputetit Konferenca e Kryetarëve zhvilloi mbledhjen e Bode.) Merri, llogariti si të duash, zoti Bode. Komuna parë sot, diskutoi me përgjegjësi projektin e Sllovë, 3 milionë, komuna Fushë-Aliaj, 2,5 milionë, kalendarit, bëri sugjerimet përkatëse, të cilat u komuna Kala e Dodës, 3 milionë, komuna Kastriot, reflektuan në këtë variant dhe e miratoi me 2 milionë, komuna Luzni, 5 milionë, komuna Reç, 3 konsensus. milionë, komuna Zall-Dardhë, 3 milionë, komuna Unë ju vë në dijeni për këtë kalendar. Tominë, 2 milionë, komuna Lurë, 5 milionë dhe Ka ndonjë mendim, ndonjë propozim të veçantë? komuna Selishtë, 5 milionë. Jemi dakord me kalendarin? Dakord. Për njësitë e qeverisjes vendore të qarkut Lezhë, Do t’ju lutesha komisioneve, që të caktojnë ata që përfitojnë shtesë fondi për përballimin e që do të jenë relatorë sipas projektligjeve dhe të emergjencave, janë 400 milionë. fillojmë menjëherë, sapo të fillojë procesi i përgatitjes Është fjala për rrethin e Mirditës, që është i prekur së seancave. nga dëbora. Komuna Fan, 10 milionë, komuna Po, zoti Londo. Orosh, 8 milionë, komuna Selitë, 6 milionë, komuna Bardhyl Londo – Falemnderit, zoti Kryetar! Kaçinar, 5 milionë, komuna Kthellë, 6 milionë, Me sa po shikoj nga kalendari, nuk jam shumë bashkia Rrëshen, 4 milionë, komuna Ungrej, 2 i sigurt, por megjithatë në një vështrim të parë, milionë, bashkia Rubik, 3 milionë. shumë nga ligjet ose projektligjet që janë përgatitur Njësitë e qeverisjes vendore të qarkut Kukës, për kulturën, janë lënë krejt në harresë. Mua më që përfitojnë shtesë fondi janë: bashkia Kukës, 4 duket se kjo është një neglizhencë, nuk dua ta quaj milionë e 400 mijë, komuna Bushtricë, 7 milionë, të qëllimshme, por gjithsesi duhet ta quaj
62 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
nënvlerësuese. Duhet të përfshihen ligje të tilla, siç Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Begeja! janë ligji “Për librin”, ligji “Për kinematografinë” dhe Por, unë gjykoj, se variantin e keni përpara, të për dy ligje të tjera, të cilat pothuajse e kanë mbaruar shpërndarë dhe, meqenëse komisionet i keni shqyrtimin ose janë në procesin përfundimtar të përpara, grupet do t’ua them në fund. shqyrtimit. Mendoj që duhet të përfshihen në këtë Jeni dakord me komisionet? periudhë kohore, sepse këtij sesioni po i vjen fundi Zoti Topi, keni fjalën. dhe ato do të mbeten për Kuvendin e ardhshëm. Bamir Topi – Unë po e rimarr fjalën për të Megjithatë, për këtë mendoj që mund të flasë shprehur edhe njëherë atë që thashë në Konferencën më mirë, mund të prononcohet më mirë, Kryetari i e Kryetarëve të Grupeve. Kam dy vërejtje, që janë Komisionit të Edukimit. esenciale: vërejtja e parë është për Komisionin e Falemnderit! Sigurisë Kombëtare. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Londo! Zoti Ceka është kryetar i këtij komisioni, Do t’i kemi parasysh edhe ato projektligje. Ato natyrisht është pjesë e aleancës për shtetin, zoti janë futur në program dhe do t’i kemi parasysh në Myslym, është zëvendëskryetar dhe zoti Memia kalendarin e ardhshëm. është sekretar. Atëherë, me kalendarin jemi dakord. Për shkak të specifikës që ka ky komision, do Kalojmë te çështja e dytë: të kishte qenë mirë që, së paku zëvendëskryetari Projektvendim “Për caktimin e përbërjes së të ishte përfaqësues i një force tjetër politike. Unë e komisioneve të përhershme të Kuvendit”. shpreha mendimin tim atje. Kjo është vërejta e parë Edhe për këtë çështje Konferenca e Kryetarëve që kam. diskutoi gjatë, bëri edhe ndryshimet përkatëse. Vërejtja e dytë ka të bëjë me Komisionin e Varianti është i shpërndarë. Arsimit dhe Shkencës, që sot ka një emërtim tjetër; Po, për procedurë, zoti Braho. Komisioni për Edukimin dhe Mjetet e Informimit Spartak Braho – Nuk kam ndonjë vërejtje në Publik. Nuk po futem në personalitetin e zotit Londo, përgjithësi. por në parim do të thosha që primar në funksionimin Vetëm te Komisioni për Çështjet Ligjore dhe e komisioneve nuk mund të jetë Komisioni për Mjetet Administratën Publike e të Drejtat e Njeriut, shikoj e Informimit publik, por është Komisioni i Arsimit që sekretare është zonja Makbule Çeço. Për hir të dhe i Shkencës. Merreni dhe interpretojeni si të doni, etikës, të paktën një nënkryetare, nuk duhet të por, zoti Londo duhet të ishte kryetar i këtij katandiset në sekretare. komisioni. Mirë është zoti Sotir aty, por nuk e di a e pranon Kanë mbetur edhe 3-4 muaj nga mbylja e Bulja vetë këtë. Parlamentit, por për princip, ai nuk duhet të kishte Servet Pëllumbi – Zoti Braho, sipas Rregullores ndryshuar nga ai pozicion. Besoj që cilido, së re edhe nënkryetarët bëjnë pjesë në komisione. pavarësisht nga pozicioni im politik, do të më jepte Megjithatë, meqë ju iu drejtuat zonjës Çeço, po ia të drejtë nga pikëpamja e trajtimit principial. jap fjalën. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Makbule Çeço – Me ndryshimet e Rregullores Po këtë problem, zoti Topi e ngriti në edhe ne na u dha mundësia që të jemi anëtarë Konferencën e Kryetarëve, ashtu sikurse edhe zoti komisionesh. Të jesh anëtar, të jesh sekretar, të jesh Begeja, ngriti çështjen e raportit në përbërjen e kryetar, kontributin e jep njësoj. kryesive të komisioneve dhe u bënë ndryshimet Servet Pëllumbi - Falemnderit, zonja Çeço! përkatëse në mbledhjen e kryetarëve. Tani, raporti Po, zoti Begeja. për përbërjen e kryesive të komisioneve është: 13 Maksim Begeja – Falemnderit, zoti Kryetar! nga maxhoranca dhe 11 nga opozita. Mendoj se Do të më dukej më korrekte që në fillim, ju si është një raport i pranueshëm, optimal. Kryetar i Kuvendit, të deklaronit në radhë të parë Atëherë, jemi dakord me komisionet? përbërjen e grupeve parlamentare. Deri tani nuk ka Kush është dakord? asnjë deklaratë zyrtare nga ana juaj për ato që kanë Po, zoti Karamelo. vendosur grupet në veçanti. Por zyrtarisht, ju duhet Ligoraq Karamelo – Falemnderit, zoti Kryetar! t’i deklaroni Parlamentit, formimin, përbërjen e Në fakt, e kërkova fjalën edhe më parë, por grupeve parlamentare. ndoshta Rregullorja e re nuk lejon që deputetët të Falemnderit! flasin. Unë kisha një problem lidhur me nënyrën sesi
63 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
janë caktuar komisionet. Të paktën, normalisht, për zotin Karamelo kemi kërkuar që të jetë anëtar i është e drejta e çdo deputeti të pyetet paraprakisht, Komisionit të Jashtëm dhe ne, për fatin e keq, kemi se në cilin komision do të bëjë pjesë. dy anëtarë të grupit te Komisioni i Integrimit. Unë e Kam shtatë vjet që jam në këtë Parlament dhe kërkova këtë edhe në mbledhjen e kryetarëve. Të kam qenë anëtar i Komisionit të Jashtëm. Më kanë paktën të mos abuzojmë. Nuk ka mundësi. Janë marrë, më kanë çuar në Komisionin e Integrimit, pa probleme të tjera, por jo se është dakortësia e grupit më pyetur fare dhe, nuk e di, tani e pashë për herë dhe propozimi me shkrim. Madje është në të parë, që unë qenkam në Komisionin e Integrimit. kundërshtim me Rregulloren, që dy anëtarë të Nuk e di se mbi ç’baza janë bërë këto përzgjedhje, grupeve parlamentare të jenë në të njëjtin komision. nuk e di sesi mundet të merret nëpër këmbë roli Ne e diskutuam dhe nuk gjetëm hapësirë për këtë dhe kontributi i një deputeti. Të paktën, minimalisht, çështje. të ishim pyetur se ku do vesh dhe te cili komision Servet Pëllumbi – Çështja është që do të dëshiron të marrësh pjesë. Kjo tendencë më duket bëhet çift edhe ky komision. jodemokratike dhe, ç’është më e keqja, më duket Nard Ndoka – Çift e tek janë probleme të tjera, se gjërat bëhen duke i diskutuar thjesht nga lart, por të paktën të mos abuzojmë. duke i vendosur deputetët sikur të jenë numra për Servet Pëllumbi – Nuk ka asnjë lloj problemi të plotësuar këtë ose atë komision. për ta kaluar edhe në Komisionin e Politikës së Nuk e di se mbi ç’baza jeni nisur, por të paktën, Jashtme. minimalisht, shpreh edhe një herë mendimin tim, Nard Ndoka – Ne e mirëkuptojmë situatën, por që duhet të ishte marrë një opinion. Nuk kam ndonjë jo në rastin konkret. xhelozi për të shkuar nga një komision në një tjetër, Servet Pëllumbi – Në qoftë se jeni dakord, e por, procedura dhe mënyra sesi është bërë kjo, më kalojmë te Komisioni i Politikës së Jashtme dhe të duket se nuk është korrekte. jenë 16 atje dhe 10 aty, në qoftë se biem dakord si Falemnderit! seancë. Servet Pëllumbi – Zoti Karamelo, këto nuk Atëherë jemi dakord? janë hartuar thjesht apriori. Janë bërë konsulenca Po, zoti Gjana. me kryetarët e grupeve dhe me ish-kryetarët e Jemin Gjana – Ju ia keni paraqitur seancës grupeve. U është kërkuar të japin mendime për variantin e komisioneve dhe, sigurisht, që rrezikon secilin deputet, se në ç’komision do të jetë dhe mbi të mos bëhet në këtë seancë. Por, të paktën që atë bazë është bërë. Mua më duket se qenia anëtar nga viti 1991 dhe deri më sot, nuk di ndonjë rast që i Komisionit të Integrimit, me këtë peshë që i jepet maxhorancat, në drejtim herë të majta, herë të këtij komisioni sot, nuk është aspak larg nga qenia djathta, t’i kenë mbajtur të gjitha komisionet për vete, në Komisionin e Jashtëm, përkundrazi qenia në ose të mbajnë 80% të komisioneve. Kjo është Komisionin e Integrimit, i jep më tepër vlerë qenies absolutisht e papranueshme. Ju mund ta vendosni suaj në këtë komision. me votë, 3-4 muaj aktivitet parlamentar nuk përbëjnë Pra, përzgjedhja nuk është bërë në mënyrë asgjë, por ky është shembulli më i keq i zbatimit të arbitrare. Për mendimin tim, nuk ka asnjë lloj kësaj Rregulloreje të re. Nëse janë përgjysmuar shkeljeje në rastin e dhënë. Nuk e di për ju komisionet, askund nuk është thënë se 80% e konkretisht, por është biseduar dhe është biseduar drejtimit të tyre i përket një force politike, madje individualisht me deputetët. Mbi bazën e atyre që respektohet përbërja e Parlamentit. Afrojuni së paku janë dhënë, është bërë edhe hartimi përkatës. Duhet respektimit të Rregullores, sepse ky do të jetë një të keni parasysh edhe një gjë: për shembull shembull i keq i Parlamentit që vjen. Nuk është Komisioni i Politikës së Jashtme, ka 15 deputetë, problemi i 3 muajve tani. Komisioni i Integrimit ka 11 deputetë, ndonjë Do të jetë një shembull shumë i keq, një komision është formuar me 18 deputetë, me 19 precedent shumë i keq, për perspektivën e ndërtimit deputetë. Pra, ju mund të niseni nga kërkesa e të Komisioneve Parlamentare, në legjislativin që kemi deputetëve që të shkojnë të gjithë në 1 ose 2 në prag dhe për disa muaj më pas. Prandaj, do t’ju komisione, por është e domosdoshme që të gjitha ftoja që çështja e drejtimit të komisioneve ose të komisionet të kenë deputetë. pezullohet për momentin dhe të ndryshohet, ose ta Fjalën e ka zoti Ndoka. votoni ndryshe, kundrejt propozimeve të reja që vijnë Nard Ndoka – Zoti Kryetar, për hir të realitetit, nga grupe të pozitës dhe të opozitës. Nuk është
64 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
normale. Është hera e parë dhe precedenti i parë Asamblesë Parlamentare të Këshillit së Europës, që shkaktoni në Parlament në këta 15 vjet. ne kemi një detyrim. Jemi të detyruar që të Servet Pëllumbi – Zoti Gjana, më duhet t’ju adaptojmë të njëjtat standarde. Në këto komisione, them, që nuk është shembull i keq, që mund t’i nga 8 prej tyre, 6 janë të partisë në pushtet dhe jepet Parlamentit të ardhshëm, sepse raporti i vetëm 2 janë opozitës. Ashtu siç tha dhe kolegu përbërjes së kryesisë së komisioneve është 13 ynë përpara, i bie gati rreth 80% të kontrollohen maxhoranca dhe 11 opozita. Pra, është 13 me 11 nga maxhoranca dhe pjesa tjetër nga një minorancë dhe neni 22 i Rregullores bën fjalë për përbërjen e shumë më e vogël nga ajo që është reale. Bërja kryesisë së komisionit. opozitë në Parlament i takon opozitës. Po, zoti Ruçi. Në fakt, nuk është vetëm kaq. Problemi është Gramoz Ruçi – E para, do të nënvizoja edhe dhe te kryesitë e tyre. një herë këtë që sapo thatë ju, zoti Kryetar. Sot, në Të nisemi nga Komisioni i Çështjeve Ligjore; mbledhjen e Konferencës së Kryetarëve, ne pikërisht kryetar Elmaz Sherifi, sekretare Makbule Çeço. këtë trajtuam. Maxhoranca lëshoi 3 vende sekretarësh Komisioni për Integrimin; kryetare Valentina Leskaj, për të zbatuar nenin përkatës të Rregullores.Për sekretar Luan Rama. kryesitë e komisioneve parlamentare, mund të them Komisioni për Politikën e Jashtme; kryetar Ilir se është hera e parë, jo siç tha parafolësi që nuk Zela, sekretar Paskal Milo. Në Komisionin e zbatohet Rregullorja, por është hera e parë që Ekonomisë dhe Financave; kryetar Ylli Bufi, sekretar zbatohet Rregullorja. Është hera e parë që Dritan Prifti. Për Sigurinë Kombëtare, kryetar Neritan përfshihen në kryesinë e komisioneve edhe parti të Ceka, sekretar Shaban Memia. Vetëm në rastin e ashquajtura të vogla, si të spektrit të majtë, ashtu Komisionit për Veprimtarinë Prodhuese, është edhe të spektrit të djathtë, si të maxhorancës ashtu kryetar zoti Gjana dhe sekretar zoti Begeja. Në edhe të opozitës. Komisionin e Çështjeve Sociale, kryetari dhe Problemi i dytë është se nuk është pasqyruar sekretari janë nga opozita. Në rastin e komisionit një kërkesë që unë bëra dhe që u vendos në të fundit, janë zoti Ulqini kryetar, Vath Koreshi Konferencën e Kryetarëve. sekretar, të Partisë Socialiste. Luan Rama ikën nga Komisioni i Integrimit dhe Pra, edhe drejtimi si kryetar edhe drejtimi si kalon te Komisioni i Edukimit dhe i Mjeteve të sekretariat, është tërësisht në duart e maxhorancës, Informimit Publik. Unë kam të drejtën që ta ndërkohë që ne flasim për një princip. Në qoftë se zëvendësoj, për arsye se deputeti që do të shkojë Parlamenti ka një funksion, ka një funksion të te Komisioni i Integrimit, nuk ndodhet në Shqipëri, kontrollorit. Në qoftë se ne jemi këtu, jemi për të kështu që Luan Rama të kalojë te Komisioni i realizuar principin check & balance. Si do të Informimit Publik dhe i Edukimit. Vendin bosh të realizosh, në qoftë se komisionet drejtohen nga Luan Ramës, do ta zëvendësoj në seancën që vjen. maxhoranca? Në fakt, është një model i shëmtuar, Falemnderit! për të cilën ju garantojmë se ne nuk do ta adaptojmë Servet Pëllumbi – Po, zonja Topalli. pas qershorit, ose pas 3 korrikut. Jozefina Topalli – Zoti Kryetar, në fakt nuk Servet Pëllumbi – Zonja Topalli, në treçerekun është se ne e kemi shpikur demokracinë në Shqipëri e parlamenteve të Europës, kryetarët e komisioneve dhe as këtu në Parlament. Modelet kanë ekzistuar i ka maxhoranca, opozita nuk ka asnjë. Nuk besoj dhe ne drejt atyre modeleve të të tjerëve, që kanë se ata nuk e njohin demokracinë. pasur një traditë më të gjerë, hedhim sytë. Duke iu Atëherë, zoti Imami! referuar pikërisht këtyre modeleve dhe duke parë Arben Imami – Në fakt, edhe unë të njëjtën faktin, në këtë rast u drejtohem kolegëve të mi që gjë doja të thosha. Këtu ka një traditë, ka janë në delegacionin e Asamblesë Parlamentare të precedentë, ka gati 15 vjet jetë parlamentare. Jeta Këshillit të Europës, jam e detyruar t’ju vë në dijeni, parlamentare këtu është organizuar në mënyrë të se aty funksionimi i Asamblesë Parlamentare të vazhdueshme, mbi bazën e përqindjeve të marra, komisioneve, të drejtimit të komisioneve dhe kryesive dhe palët ndajnë kryesitë e komisioneve. Opozita të këtyre komisioneve, është ndërtuar në mënyrë mund të ketë 15 nga kryesitë me sekretarë dhe të tillë që ruhet me rigorozitet, në traditë, një balancë zëvendësa, por që të mos ketë asnjë kryetar, kjo midis drejtimit të popullorëve në këto komisione dhe nuk është zgjidhje. E di që ka dy, kurse shumica të socialistëve. Shqipëria, duke qenë anëtare e ka gjashtë, pra, 75% me 25%. Kam përshtypjen
65 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
se nuk është raport real. kryesimin e këtyre komisioneve. Mendoj, se zoti Do ishte më mirë dhe shumë e pranueshme tre Ruçi po abuzon me Parlamentin në këtë rast. Pse? me pesë. Kryesia, sipas nenit 22 të Rregullores, “Përcaktimi Të zgjidhni propozimin që bëri, zoti Topi. Nuk e i përbërjes së kryesive, të përbërjes së komisioneve kam fjalën për zgjidhjen konkrete, sepse nuk jam i të përhershme”, bëhet duke mbajtur parasysh interesuar për zgjedhjet konkrete. Ajo që më përfaqësimin e plotë të grupeve parlamentare, sipas intereson, është që të respektohen rregullat e lojës përpjestimit që zënë në Kuvend. Kjo Rregullore nuk dhe ata precedentë që janë vendosur në këtë histori thotë se janë opozitë apo pozitë, por thotë grupe të parlamentarizmit shqiptar. parlamentare. Falemnderit! E dyta, kur flitet për kryesinë e një komisioni, Servet Pëllumbi – Falemnderit! nuk flitet me toptan, se nuk bashkohen kumbullat Zoti Braho, keni fjalën. me dardhat; sekretari është sekretar, por kryetari Spartak Braho – Unë do ta shtroja problemin është kryetar komisioni. Po të shikoni raportet, ndryshe, zoti Kryetar. përqindjet e raporteve, rezultojnë kështu: kryetarë Më shumë se histori maxhorancë dhe opozitë, komisionesh, Partia Socialiste ka 75%, ndërsa komisionet duhet të kishin një kriter tjetër, atë të krahu i djathtë ose PD-ja ka vetëm 25%. Nënkryetarë profesionalizmit. Nuk arrij dot të kuptoj që mjaft komisonesh, Partia Socialiste ka rreth 40% ndërsa drejtues dhe kryesi komisionesh janë nën nivelin e krahu i djathtë ka vetëm 60%. Tolerenca e zotit Ruçi, deputetëve anëtarë. Ky do të ishte shqetësimi në mbledhjen e kryetarëve të grupeve, nga shtatë kryesor për këtë Kuvend, pasi unë nuk mund të sekretarë që kishte më parë kishte Partia Socialiste, pranoj që mjaft personalitete që ndodhen dhe në shtatë me një ishte raporti, pranoi të hiqen tre partitë e vogla, specialistë shumë të mirë, si në sekretarë. Kjo rrumbullakoste gjoja të gjitha shifrat Partinë Agrare, në Partinë Socialdemokrate, si të dhe i bënte këto kryesi komisionesh, në raportet që majtë dhe të djathtë, janë thjesht anëtarë, për hir përfaqësohen në Parlament. Nuk është e vërtetë, se PS-ja kërkon maxhorancën ose PD-ja kërkon zoti Kryetar. Në Parlament raporti i forcave ka numrat e tjerë. Ne duhet të kemi synim kryesor ndryshuar. Këtu përveç të tjerëve, janë tri katër grupe profesionalizmin e shqyrtimit të punëve, të ligjeve parlamentare me nga tetë deputetë dhe duhet të në komision. Ç’rëndësi ka nëse PS-ja dhe PD-ja ka jenë në përqindje me numrin e deputetëve. Ne në kryesi në komision, kur ligjet miratohen këtu me qoftë se kemi ndërtuar një Rregullore, t’i përmbahemi vullnetin që ka maxhoranca. Kjo duhet t’ju kësaj Rregulloreje. Në qoftë se juve përmendni që shqetësonte edhe juve si konferencë kryetarësh, jashtë, diku në vendet e Bashkimit Europian, paska duhet të jetë kriteri bazë, pra, profesionalizmi. Këtë vetëm pozita të drejtë të kryesojë komisionet, Kuvend e ka marrë lumi për profesionalizëm edhe Rregullorja jonë nuk e thotë një gjë të tillë. Ne kemi për çdo gjë tjetër. Gjithsesi, do të kërkoja që votimi miratuar këtë Rregullore, prandaj kërkoj që të për këtë vendim të bëhet me elektronikë. ndryshohet ky raport forcash, ky raport përfaqësimi Servet Pëllumbi – Gjithsesi, zoti Braho, nuk në kryesitë e komisioneve parlamentare. mund të thuhet që Kuvendin e ka marrë lumi. Ky Falemnderit! është vizioni juaj. Aq më tepër, se profesionistët që Servet Pëllumbi – Zoti Begeja, ju e shtruat thoni juve, janë anëtarë të komisioneve dhe do të këtë çështje edhe në Konferencën e Kryetarëve. Atje jenë relatorët ata që do të japin kontributin e tyre. u diskutua gjatë, u bënë sqarimet dhe ndryshimet Nuk është e thënë që në komisione është vetëm përkatëse ku ju ratë dakord me të. Kurse tani e kryesia e komisioneve. ndryshoni qëndrimin. Është e drejta juaj. Çështja Gjithsecili, ka vendin e vet, peshën e vet dhe do është që nuk duhet të ngatërroni kryetarin e ta tregojë në seancë. Prandaj, atë lumin më mirë komisionit, me kryesinë e komisionit. mos e përmend, sepse përpara ke përmendur fushat Rregullorja bën fjalë për kryesinë e komisionit, dhe tani po përmend lumenjtë. për përbërjen e kryesisë së komisionit që ka tre; ka Zoti Begeja, keni fjalën. kryetarë, nënkryetarë dhe sekretarë. Kjo është Maksim Begeja – Falemnderit, zoti Kryetar! përbërja e komisionit. Neni 22 i Rregullores, bën Së pari, dua të falënderoj zonjën Topalli dhe zotin fjalë pikërisht për këtë përbërje të komisionit dhe Gjana, që shprehën të njëjtin shqetësim që shpreha nuk bëjnë fjalë për kryetarët. Lexojeni, shikojeni, sot në mëngjes në Byronë Parlamentare, për nënvizojeni, çfarë t’ju them unë juve.
66 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Lexoji tre rreshtat e fundit, që bën fjalë për e keni përpara. përbërjen e kryesisë së komisioneve, nuk bëhet fjalë Hapet votimi. për kryetarët. Përbërja e kryesisë së komisioneve, Mbyllet votimi. është 13 me 11. Më vjen keq. Rrimë dhe diskutojmë Janë 69 vota pro me elektronikë, 11 vota kundër, për një çështje që është e qartë vetvetiu. Rregullorja 12 vota abstenim. e ka shumë të qartë. Miratohet përbërja e komisioneve. Zoti Arbnori, keni fjalën. Atëherë, kalojmë te çështja tjetër, projektvendimi Pjetër Arbnori – Zoti Kryetar, vë re që në i përcaktimit të sekretarëve dhe sekretariatëve të Komisionin e Çështjeve Ligjore, i cili ka thithur në Kuvendit. vetvete Komisionin e të Drejtave të Njeriut, nuk Siç e dini, janë pesë sekretariate dhe veçohet ekziston asnjë anëtar i Komisionit i të Drejtave të sekretariati i buxhetit, që ka pesë anëtarë, ndërsa Njeriut që të jetë pranuar në këtë komision. Unë sekretariatet e tjera kanë nga tre anëtarë. them gjithashtu, se ka 14 vjet, domethënë pesë Konferenca e Kryetarëve diskutoi edhe për legjislatura, që kam qenë vazhdimisht anëtar i shpërndarjen që është bërë, u përpoq që të ketë një Komisionit të Drejtave të Njeriut dhe tani, mua më përfaqësim sa më të gjerë në këto sekretariate që kanë çuar në Komisionin e Integrimit, të cilin e ngrihen dhe eksperimentohen për herë të parë. respektoj. Do të dëshiroja që, në mos unë, ndonjë Ka ndonjë mendim për sekretariatet? anëtar tjetër i Komisionit të Drejtave të Njeriut, të Po, zoti Apostoli, keni fjalën! ekzistonte në këtë komisionin e ri. Por, puna është Gaqo Apostoli – Falemnderit, zoti Kryetar! që Komisioni i Drejtave të Njeriut është shkrirë si Me sa vërej unë, këtu janë 17 anëtarë, që të kripa në ujë. Mua më vazhdojnë të më vijnë letra gjithë janë anëtarë të grupeve parlamentare, pra ka nga të gjitha anët, sikurse dhe anëtarëve të tjerë. një konfiguracion. Sugjerimin, vërejtjen, ose Në emër të Komisionit të të Drejtave të Njeriut, për mendimin tim, e kam që në sekretariatin për buxhetin shumë çështje të cilat janë për t’u zgjidhur, shpresoj është edhe emri im, por, që si deputet dhe kërkoj që deputetët të japin kontributin e tyre të Socialdemokrat, nuk bëj pjesë në grup parlamentar. vërtetë për zgjidhjen e tyre. Në bazë të asaj deklaratës që kam dorëzuar, për Falemnderit! arsye të konfigurimit të grupit në formën e tij, siç Servet Pëllumbi – Zoti Abnori, kjo është bërë kam deklaruar, dhe meqënëse ndonjë parafolës, në përputhje, në konsulencë me grupin tuaj, nuk (pavarësisht nga buzëqeshtjet, unë jam serioz), është bërë thjesht nga unë. Është parë e arsyeshme, përmendi këtu se janë precedentë shumë të këqinj se jeni më i domosdoshëm në Komisionin e që po bëhen etj. etj. në konfigurimin e komisioneve. Integrimit. Dua të them që këto janë precedentë të dytë; Po, zoti Topi! precedenti i parë u bë në konfigurimin e grupeve. Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! Nuk dua të zgjatem më në atë problem, por po them,, E vërteta është që ju jeni korrekt në pozicionin t’i bie shkurt, kërkoj të hiqet emri im dhe grupi tuaj, por disa herë këto kombinacione të përkatës ta zëvendësojë me një emër tjetër. Të gjithë detyrueshme, të bëjnë që të bësh lëvizje të anëtarët e sekretariatit janë anëtarë të grupeve pamenduara mirë, të pasakta. Kështu që, unë do parlamentare. t’ju kërkoja juve, duke respektuar personalitetin dhe Falemnderit! gjithë veprimtarinë e zotit Abnori, ta kalojmë prapë Servet Pëllumbi – Po, është kërkesa e zotit në atë komision, nëse është e mundur. Apostoli që të mos jetë në sekretariatin për buxhetin. Servet Pëllumbi – Tërhiqni njërin nga këta që (U drejtohet deputetëve në sallë.) Dakord, dakord, keni në komision dhe e rregullojmë. nuk kam ndonjë kundërshtim. Atëherë, zotërinj deputetë, do të votojmë për Zoti Londo, keni fjalën. përbërjen e komisioneve. Bardhyl Londo – Ajo që më bie në sy, zoti Zoti Balla kërkon që të votohet me elektronikë. Kryetar, është se nga PD-ja, në gjithë këtë Hapet votimi me elektronikë. Votimi është i sekretariat ka vetëm një anëtar. Ju e dini se kush hapur, por meqë ju kërkuat me elektronikë, e bëjmë është nga PD-ja, nuk është nevoja t’jua shpjegoj. me elektronikë. Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, duhet Pra, është vendimi për ndarjen e komisioneve, mbajtur parasysh se duhet që të ketë një përbërjen e tyre dhe të kryesive së tyre. Materialin përfaqësim sa më të gjerë, prandaj nuk është bërë
67 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
që të mbahen raportet maxhorancë opozitë në Miratohet përbërja e sekretariateve. përbërjen e sekretariatit. Përbërja e byrosë. Zotërinj deputetë, tani sipas Zoti Çukaj, keni fjalën. radhës është kryetari dy zëvendëskryetarët, Lekë Çukaj – Nuk dua të them gjë, por vetëm automatikisht janë dy sekretarët për buxhetin që e një gjë të vogël. sa për të sqaruar që të mos ketë drejtojnë bashkarisht sekretariatin e buxhetit, pra merak ndokush. Për grupin që u krijua tani, ne ishim me fjalë të tjera janë bashkryetarë. Është Lekë tetë, iku një dhe mbetëm shtatë, prapë brenda Çukaj, sekretar për procedurat dhe votimet që rregullores jemi. Grupet po ngrihen sipas të gjithë përfaqëson PSD-në në rastin e dhënë. Aleksandër rregullave që përcakton Rregullorja. Garuli, sekretar për statusin e deputetit. Lufter Falemnderit! Xhuveli, sekretar për kërkimin shkencor dhe Servet Pëllumbi – Falemnderit! biblotekën. Qazim Tepshi, sekretar për marrëdhëniet Atëherë, zotërinj deputetë, jeni dakord me me jashtë. Pra, këta janë anëtarë byroje që drejtojnë sekretariatet? sekretariatet përkatëse. Do të zëvëndësojmë zotin Apostoli me një tjetër, Kush është dakord me këtë përbërje që duke u konsultuar. propozoj unë? Po, zoti Ruçi, keni fjalën. Kundër? Dy kundër. Abstenim? Nuk ka. Gramoz Ruçi – Sigurisht, që e respektoj Miratohet dhe përbërja. tërheqjen e zotit Apostoli apo përzgjedhjen që ai Atëherë, zotërinj deputetë, çështja e fundit që bën, pavarësisht vetë apo nga grupimet e grupeve do t’ju vë në dijeni dhe që nuk do të votohet, sepse politike. Mendoj që të kalojë te grupi tjetër nuk është kompetencë imja që të jap mendim, por parlamentar i të gjelbërve, kështu që, zoti Xhuveli vetëm për t’ju vënë në dijeni lidhur me tetë grupet mund të propozojë. që janë krijuar. Servet Pëllumbi – Po, zoti Xhuveli, keni fjalën. Grupi Parlamentar i qendrës, kryetar Lufter Lufter Xhuveli - Ne kemi ekonomist finance Xhuveli. deputetin Ndue Preka dhe mendoj që mund të Grupi Parlamentar Reformator dhe Demokristian, vendoset aty. kryetar Nard Ndoka. Servet Pëllumbi – Zoti Preka është edhe në Grupi Parlamentar i Partisë Republikane, kryetar këshillin e Rregullores, po mund të keni edhe Fatmir Mediu. ekonomistë të tjerë, si zotin Goçi ose dhe ndonjë Grupi Parlamentar i LZHK-së, kryetar Maksim tjetër që mund ta përfshini. Begeja. Atëherë, zoti Goçi, do të jeni në vend të zotit Grupi Parlamentar i LSI-së, kryetar Sabit Brokaj. Apostoli. Grupi Parlamentar i PSD-së, kryetar Skënder Bini dakord? Gjinushi. Gaqo Apostoli – Kam replikë miqësore. E Gruoi Parlamentar i PD-së, kryetar Bamir Topi. falënderoj parafolësin, por dikush bëri aritmetikë; Grupi Parlamentar i PS-së, kryetar Gramoz ishin tetë u bënë shtatë. Nuk mund të jenë tetë, kur Ruçi. dikush e ka deklaruar këtë grup. Është riformuluar Gjithashtu, ju vë në dijeni se tre deputetë, dhe nuk ka pjesëmarrje, nuk ka tërheqje, kur nuk konkretisht, zotërinjtë Gaqo Apostoli, Teodor Laço ke qenë. dhe Arian Starova janë shpallur deputetë të pavarur. Servet Pëllumbi – Atëherë, zotërinj deputetë, Atëherë, zotërinj deputetë, komisionet të fillojnë me këtë ndryshim, kush është dakord me menjëherë nga puna dhe të caktojnë relatorët. Këtë sekretariatet? javë nuk do të kemi seancë, por vetëm punë në Ulini. Kundër? Nuk ka. komisione. Seanca tjetër, ditën e hënë në orën 17:00
68 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
E hënë, 07.02.2005 Drejton seancën zëvendëskryetarja e Kuvendit, Seanca e pasdites, 0ra 17:00 zonja Makbule Çeço
Makbule Çeço – Zotërinj deputetë, ju lutem zgjedhjeve. Të nxjerrësh shqiptarët të votojnë në uluni nëpër vende. kulmin e të nxehtit, do të thotë të shtosh abstenuesit, Hapim seancën (kaseta nuk ka incizuar disa do të thotë të cfilitësh administratën zgjedhore, kur fjali) dihet që është një numër i madh komisionesh që …me Ministrin e Rendit Publik, kërkuar nga veprojnë në të gjithë vendin që u takon, pikërisht, deputeti Neritan Alibali. në kulmet e të nxehtit të kryejnë punën e tyre në Përgjigje e pyetjeve të deputetit Ligoraq zbatim të ligjit. Do të thotë të cfilitësh në një farë Karamelo nga Ministri i Rendit Publik. mënyre, edhe organet e policisë, të cilët janë të Raporti i Komisionit të Shërbimit Civil. detyruar të veprojnë në bazë ligjit për mbarëvajtjen Projektrezoluta e Komisionit për Çështjet e zgjedhjeve. Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e E vetmja zgjidhje ligjore për ta riparuar këtë Njeriut. defekt, është amendimi në Kodin Zgjedhor. Nuk Votimi i projektrezolutës që ka dalë në bazë të besoj se është momenti për presione ndaj seancës dëgjimore në komisionin përkatës të Presidentit, për përcaktimin e datës së zgjedhjeve raportit Komisionit të Shërbimit Civil. nga partitë politike, por të gjitha grupet parlamentare E fundit, projektvendim “Për një ndryshim në të bien dakord. Të përgatitet një amendim në nenin vendimin nr. 158, datë 18.11.2004 për ngritjen e 2 të Kodit Zgjedhor. Është një kod që vlen vetëm Komisionit Hetimor të Kuvendit, për hetimin e për këto zgjedhje, dhe nuk besoj se ka ndonjë prokurimeve publike të Kryeministrisë dhe të problem që të bëhen riparimet e domosdoshme, ku ministrive”. pika e referimit për Parlamentin, në bazë të këtij Në bazë të Rregullores së re, është bërë vetëm kodi, të jetë mbarimi i mandatit të Parlamentit të një kërkesë, e cila nuk është në rendin e ditës, nga kaluar, ose të merret si pikë referimi data e shpalljes zoti Nard Ndoka, në emër të grupit parlamentar që së rezultatit të zgjedhjeve në proporcianal nga përfaqëson. Keni tetë minuta kohë, zoti Ndoka, për Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, ku ka dy data, është problemin që ka të bëjë me datën e zgjedhjeve. data 4 gusht dhe 22 gusht. Pra, ekzistojnë elemente Fjalën e ka zoti Ndoka. ligjore për të bërë të mundur këtë riparim, për Nard Ndoka – Falemnderit, zonja drejtuese e caktimin e datës të zgjedhjeve. Çdo deklarim tjetër seancës! besoj se është kundërproduktiv dhe nuk i shërben Shqetësimi i grupit tonë parlamentar, lidhet me zgjidhjes së çështjes. datën e zgjedhjeve. Presidenti i Republikës, në datën 22 dhjetor në Kuptohet që Presidenti i Republikës ka këtë Kuvend, iu drejtua politikës shqiptare dhe i kontaktuar me të gjithë kryetarët e Grupeve kërkoi që të kishin kujdes me hapësirën ligjore për Parlamentare për të marrë mendimet e tyre në caktimin e datës së zgjedhjeve. Atëherë, ose nuk u lidhje me datën e zgjedhjeve. Mendoj se është një dëgjua, ose nuk ishte vëmendja e duhur. Gjithashtu, problem mjaft shqetësues, jo vetëm për politikën, edhe unë si anëtar i komisionit bipartizan e kam por për të gjithë zgjedhësit shqiptarë. Në bazë të ngritur në komision një gjë të tillë; por nuk u mor Kushtetutës së Shqipërisë i takon Presidentit të parasysh. Bëra pyetje përsëri në seancën e caktojë datën e zgjedhjeve, ku neni 65 i saj thotë: Kuvendit, ku u diskutua, por përsëri ra në vesh të që zgjedhjet për Kuvendin zhvillohen 60 deri në 30 shurdhër dhe ndodhemi përballë një fakti të tillë. ditë para mbarimit të mandatit dhe jo më vonë se Ndoshta maxhorancës socialiste i intereson një 45 ditë pas shpërndarjes së tij. Pra, hapësira datë, se ato kanë një elektorat disi më të bindur, që ligjore për Presidentin e Republikës, është 3 korriku votojnë edhe kur nuk kanë ujë, edhe kur nuk kanë deri me 30 shtator, duke u mbështetur edhe në drita, edhe në të nxehtë, edhe në të ftohtë. Them Kodin e Zgjedhjeve, që ne e miratuam disi me që duhet menduar shumë më tepër për një elektorat urgjencë, pa pasur në konsideratë një element mjaft që respekton edhe rreshtin. Besoj se është detyrë të rëndësishëm që ishte hapësira ligjore që ne i lamë e jona, që të caktojmë një datë të pranueshme, që Presidentit të Republikës për caktimin e datës së të jetë mesi i qershorit ose fundi i tij. Të ketë kushte
69 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
optimale për të funksionuar fushata parazgjedhore Atëherë, filloje nga zeroja të lutem. që të jetë në kohën e përshtatshme, t’u jepet Urdhëro, zoti Arbnori, keni fjalën. mundësi zgjedhësve shqiptarë që të votojnë në një Pjetër Arbnori – Për fat të mirë ne kemi miratuar ditë kur nuk ka filluar i nxehti dhe pushimet. Prandaj një Rregullore, ku shpresoj të jetë e mirë. Por për i bëj thirrje të gjithave grupeve parlamentare që të fat të keq, Rregullorja është shpërndarë fshehtazi, shprehin dakordësinë e tyre në lidhje me amendimin sekretarët mund ta kishin ndarë. që ne do të paraqesim së shpejti, për pikën 2 të Makbule Çeço – Është ndarë këtu në seancën Kodit Zgjedhor që sapo miratuam. Referenca për e kaluar, zoti Arbnori. Presidentin e Republikës, të jetë mbarimi i mandatit Pjetër Arbnori – Unë kam qenë edhe në të Kuvendit të kaluar, ose shpallja e rezultatit nga seancën e kaluar dhe tani. KQZ-ja dhe jo referimi që ne kemi miratuar në kodin Makbule Çeço – Atë që e kanë bërë zonjat e elektoral. nderuara të mos ua hamë hakun. Tani do të gjejmë Falemnderit! një Rregullore edhe për juve. Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Ndoka! Po, zoti Alibali, keni fjalën. Meqë nuk kam deputet tjetër të regjistruar, për Neritan Alibali – Zonja kryetare e seancës, të shfrytëzuar këtë 60 minutësh që na jep Zotërinj deputetë, Rregullorja, kalojmë në çështjet e rendit të ditës. Zoti Ministër i Rendit, Fjalën e merr zoti Neritan Alibali, për të paraqitur Lajmi i ditëve të fundit, sipas të cilit, në Qendrën drejtimet kryesore të interprelancës që ka me Spitalore Nënë Tereza do të fillojnë së shpejti Ministrin e rendit Publik, zotin Toska. operacionet e transplatimit të organeve, në vend që Për procedurë, po urdhëro, zoti Ndoka. të më gëzonte për këtë arritje të shënuar mjekësisë Nard Ndoka – Ne kemi miratuar një Rregullore, shqiptare, më solli ndër mend tronditjen e madhe dhe për fatin e keq nuk u bë funksionale. Neni 44 i që pësoi opinioni ynë publik këtu e një vit më parë saj thotë: se seanca plenare fillon me miratimin e mbi njoftimet për trafikun ilegal të organeve dhe për procesverbalit të seancës së mëparshme. Besoj se ekzistencën e një klinike ilegale në Fier ku, siç është mjaft e rëndësishme që procesverbali të thuhej, bëheshin operacione transplanti. lexohet nga zoti Çukaj, është sekretari i atij Në fillim skandalin e pati bërë publik vetë gazeta komisioni që kemi ngritur sipas Rregullores, të italiane “Il Giornale”, e cila botonte në dy shkurt të votohet, sepse të thotë edhe mënyrën e votimit që vitit 2004 një raport të shërbimeve sekrete italiane, është me ngritjen e dorës. Për procesverbalin, fjala sipas të cilit kishte filluar tashmë biznesi ilegal i u jepet vetëm deputetëve që propozojnë korrigjimin, organeve njerëzore nga Shqipëria në Itali. Madje ose saktësojnë mendimin e tyre etj.etj. raporti citonte faktin se policia italiane kishte zbuluar Makbule Çeço – Keni plotësisht të drejtë zoti në një gomone të kapur me klandestinë edhe Ndoka, por seanca e kaluar ka qenë thjesht kontenierë specialë me disa veshka të freskëta, të organizative dhe strukturat e Kuvendit janë votuar. cilat mendohet se do të dërgoheshin në klinika të Do ta kemi gjithmonë në qendër të vëmendjes. specializuara në rajonin e Lacios. Në raport, për Nard Ndoka – Kjo është seanca e katërt ku herë të parë flitej për ekzistencën e klinikës ilegale shkelet Rregullorja. të Fierit. Gazeta theksonte se trafiku i organeve Makbule Çeço – Zoti Bufi, dhe ju për ishte tërësisht në duart e mafias shqiptare. Më pas, procedurë? në prill të vitit 2004, Komisioneri i atëhershëm Ylli Bufi – Desha të sqaroj një gjë. Ajo pikë që Europian Kris Paten, në përgjigjen e një pyetjeje të u tha këtu, çështja e procesverbaleve, Rregullorja bërë nga eurodeputetja greke, zonja Ana Karamano, thotë: “hyn në fuqi me një maj”. Sa ka hyrë në fuqi në lidhje me këtë problem, deklaronte se Komisioni ai nen që ka të bëjë me protokollet, procesverbalet? Europian kishte dijeni dhe se misioni i asistencës Çështja e procesverbalit nuk ka hyrë në fuqi. Është policore i Bashkimit Europian në Shqipëri PAMECA, e shkruar në vendimin e Kuvendit kur ka miratuar po ndiqte nga afër reagimin e autoriteteve shqiptare Rregulloren. Ka një vendim të Kuvendit. për këtë çështje. Në maj të vitit 2004, gazeta greke Makbule Çeço - Kur kemi miratuar Rregulloren. “Tanea”, publikonte një raport sekret të ambasadës Pastaj, jua sjell zoti Shefqet aty që ta shikoni. greke në Tiranë, drejtuar policisë së Selanikut. Zoti Alibali, keni fjalën. E doni 15 minutëshin Sikurse dhe në raportin e shërbimeve sekrete përpara? Italiane, pohoi se trafiku i organeve në Shqipëri, bëri
70 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
të dyshohej për ekzistencën e klinikës së Fierit dhe e ekzistencës së klinikave ishte thjesht në kuadër të një klinike tjetër në Durrës. Por, për herë të parë të dyshimeve. deklarohet se në krye të këtij biznesi ishte një rrjet Zoti Ministër, dua t’ju them se personalisht nuk mafioz i organizuar greko-italo-shqiptar. kam besuar që në Shqipëri mund të realizoheshin Gjithashtu, gazeta “Tanea”, duke iu referuar operacione për nxjerrjen e organeve dhe as të burimeve policore, fliste dhe për ekzistencën e krijoheshin kushte optimale për transportimin e tyre. klinikave të trapianteve ilegale në territorin grek, Jo se besoj që strukturat e shërbimet tona janë në duke përmendur për herë të parë Janicën dhe emrin gjendje t’i parandalojnë ato, por sepse kam qenë e mjekut Fotis Andropulos Miras. Në të njëjtën kohë, gjithmonë i bindur se në vendin tonë nuk ka ekzistuar gazeta e Selanikut “Angeloporos”, botonte një raport, infrastruktura dhe parametrat e nevojshëm teknikë ku sipas saj dhe Interpolit grek, në të cilin theksohej dhe profesionalë për të realizuar një ndërmarrje të një lidhje fitimprurëse midis organizatave terroriste tillë. Por, një gjë duhej pranuar që në atë kohë, nëse “Mavi”, “17 Nëntori” dhe organizatës së trafikut të realisht trafiku i organeve ekzistonte në një pjesë organeve. çfarëdo të Ballkanit, Shqipëria domosdoshmërisht Çështja mori dhenë dhe zhurma u bë do të ishte e përfshirë në të. Nuk kishte rëndësi se shurdhuese. ku ndodheshin klinikat në Durrës ose Fier, Janicë U fol për thasë të mbushur me azot apo valixhe ose Selanik, në Sofje apo Shkup. Nuk kishte ndonjë diplomatike, me anë të të cilave transportoheshin vlerë të madhe fakti se çfarë mjekësh ishin ata, në rrugë ilegale organet e fëmijëve. U përfol rasti i shqiptarë ose grekë, italianë ose francezë, i një fëmije dhjetëvjeçar, vrarë në vitin 1998 në kufirin rëndësishëm e, madje, i tmerrshëm, ishte fakti që shqiptaro-maqedonas nga ushtarët maqedonas, me tashmë ky trafik ekzistonte jashtëzakonisht i qëllim që t’i hiqeshin organet. U kujtua maji i vitit organizuar dhe vepronte në një terren jashtëzakonisht 1998, kur në varrezat e Shishtufinës u zbulua se të përshtatshëm. Ai nuk ishte dhe nuk mund të nga 12 arkivole foshnjesh të vdekura, dy ishin bosh. kishte përmasa nacionale, ai ishte rajonal e madje Çështja ishte marrë nën hetim dhe më pas ishte më tepër se kaq. Në këtë trafik Shqipëria, natyrisht, mbyllur pa asnjë përfundim. Prindër, fëmijët e të që do të luante rolin e saj, ndoshta më të thjeshtin, cilëve kishin kohë që ishin zhdukur, deklaronin në por më tragjikun. Ajo do të kishte për detyrë të media se fëmijët e tyre ishin rrëmbyer për t’u marrë furnizonte thertoret dhe dyqanet e huaja me kope organet. Situata u ngarkua në mënyrë të tillë, saqë të gjalla qingjash njerëzorë. Me 16 qershor 2003, skenarët e publikuar u ngjanin filmave të fundit më tepër se shtatë muaj para se skandali të merrte horror, të shekullit 20. përmasa të tilla mediatike, në një interpelancë me Natyrisht, autoritet shqiptare reaguan drejt këtyre Kryeministrin Fatos Nano, për krimin e organizuar zhvillimeve, duke kundërshtuar ekzistencën e kam theksuar: po citoj: klinikave ilegale në Shqipëri. Ata kishin filluar një “Hetuesit e huaj njoftojnë dhe ka të dhëna që hetim në shkurt të vitit 2004, si reagim ndaj raportit kanë filluar të krijohen grupe të reja kriminale, të të Shërbimeve sekrete italiane për të verifikuar cilat merren me trafikun e organeve të cilësuar si informacionin. Mbështetur në këtë informacion, ndër mafia e trapianteve. Nëse vërtetohet kjo veprimtari, të tjera, strukturat tona u vunë në kërkim të 39 atëherë trafiku i drogës do të quhej një krim vërtet trupave të fëmijëve shqiptarë që mendohej se ishin qesharak”. përdorur për t’u marrë organet për transplant. Shifra Fatkeqësisht, strukturat shqiptare nuk kanë bërë ishte po ajo e publikuar nga gazeta “Il Giornale” në asgjë për t’i bërë ballë në mënyrë frontale këtij Itali, e përsëritur nga zonja Karamano në Bruksel zhvillimi. Duke iu rikthyer lajmit të gëzueshëm se dhe nga gazeta “Tanea” në Greqi. Më tepër se në klinikat tona të specializuara do të rifillojë së kushdo tjetër, strukturat tona të policisë dhe të shpejti të kryen transplante organesh, shtroj pyetjen: hetimit u ndien të terrorizuara. Ata iu qepën rastit Nëse në të ardhmen do të mund të justifikohemi fatlum që Shqipëria nuk kishte këllqe që t’u nxirrte me arsyetimet që i bëmë Kris Patenit në prill të vitit nga trupi organet njerëzve. Për t’u mbushur mendjen 2004? të tjerëve se vendi ynë nuk kishte të bënte fare me Sepse në vendin tonë nuk ekziston as teknologjia këtë punë, drejtues të lartë të prokurorisë trokitën dhe as specializimi i duhur për nxjerrjen dhe nëpër dyert e ambasadeve të huaja në Tiranë dhe transportimit e organeve për transplatim. pastaj shpallën krenarisht konfirmimin, se çështja Zotërinj deputetë, trafiku i organeve është pjesë
71 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
apo strukturë e një organizimi më të madh, më të akuzuesve, kanë pasur si aktivitet të fshehtë konsoliduar, që ka pushtuar rajonin tonë të trazuar trafikimin e fëmijëve. Nga ana tjetër, në qershor të dhe që rëndom, quhet trafik i qenieve njerëzore. vitit 2004, në Larisa të Greqisë u zbulua një grup Pjesën e luanit të këtij trafiku e përbën trafiku i fëmijësh handikapatë shqiptarë, që përdoreshin nga fëmijëve. Për turpin tonë, Shqipëria zë vendin e tutorët për të lypur. importueses më të madh në rajon, madje në prill të Zoti Ministër, natyrisht unë nuk mund të them vitit 2004, me kërkesë të europarlamentarve se autoritetet shqiptare nuk kanë reaguar ndaj këtyre portugezë, Parlamenti Europian diskutoi për fenomeneve. Prokuroria Shqiptare ka qenë në dijeni Shqipërinë, për trafikun e saj të fëmijëve, për të ekzistencës së klinikës së Janicës dhe aktivitetit Mozambikun dhe agjencinë e saj të trafikimit në të saj që prej vitit 2002. Ajo ka ndërmarrë hetime Nampula, duke e konsideruar fenomenin në këto për rastet e evidentuara të trafikimit të fëmijëve. Si dy vende si tepër shqetësues. Në fakt, interpoli “Save rezultat, gjatë viteve 2003-2004, janë zhvilluar disa the children” dhe organizata të tjera ndërkombëtare, gjyqe të bujshme dhe trafikantët e fëmijëve janë kanë deklaruar se tashmë jashtë Shqipërisë dënuar me burgime relativisht të gjata. Në mesin e ndodhen mbi gjashtëmijë fëmijë të trafikuar. Ndërsa, vitit 2004, policia ndërmori një aksion kontrolli të Kryetarja e Shoqatës së Grave të Pavaruara Greke, regjistrave të jetimoreve dhe materniteteve në mbarë Lata Kalidhaqis, deklaronte në një raport të saj në vendin. prill të vitit 2004, se janë 12 mijë fëmijë të larguar Gjithashtu, u realizua dhe operacioni “Mirazh nga Shqipëria, fati i të cilëve nuk dihet. 2004”, i cili për mendimin tim, nuk mundi të arrinte Nga disa informacione, nga burime shumë të rezultate të spikatura. Por gjithsesi, këto veprime besueshme, mendohet se ata janë përdorur dhe nuk mjaftojnë. Ato nuk kanë mundur të mbyllin përdoren për birësime, për transplatime, për lypje, rubinetat e trafikut të fëmijëve dhe as të shërojnë për larje makinash, për shitje të ndryshme nga lulet këtë plagë sociale të shkaktuar nga krimi. deri te droga, si dhe për vjedhje e prostitucion. Sipas Ndaj, kurrsesi nuk mund të jemi të kënaqur nga një dosieri të botuar nga “Agjensia Fides” e Vatikanit, ajo që është arritur, aq më tepër kur aktualisht sot në botë çmimet e shitjes së një fëmije variojnë ndodhen larg nesh në varr, apo nën dhunën e pafre nga 30 deri në 50 mijë euro. Ky biznes ilegal ka një të tutorve, më shumë se gjashtë mijë fëmijë fitim vjetor prej 20 deri në 30 miliardë euro, por në shqiptarë. Madje, janë dhunuar, shitur apo trafikuar Shqipëri çmimet janë ku e ku më të ulëta. Kështu, edhe drejpërdrejt nga qendrat e rehabilitimit, siç një çift trafikantësh i bleu një gruaje shtatzënë është rasti i 502 fëmijëve shqiptarë me qendër foshnjen e palindur për 15 mijë lekë, me kushtin që Agevarvara në Greqi, për të cilën së fundmi shprehu ta lindte atë në Greqi. Foshnja u zhduk nga klinika shqetësimin edhe Organizata e Kombeve të porsa lindi. Një nënë nga Korça i ka shitur një Bashkuara. bashkëpunëtori të Andropulosit dy fëmijët e saj me Fatkeqësisht, përveç Avokatit të Popullit, që çmimet 30 mijë dhe 60 mijë lekë, ndërsa një baba është interesuar për zhdukjen e tyre që në vitin 2003, me banim në Progradec e shiti fëmijën e tij të askush nga institucionet shqiptare nuk është porsalindur për 500 mijë lekë. shqetësuar për këtë zhdukje masive të një numri Grupe kriminale rekrutojnë gra për të mbetur kaq të madh fëmijësh, nga një institucion rehabilitimi shtatzënë dhe ua blejnë foshnjat që porsa lindin për të një vendi në Bashkimin Europian. 200 euro. Këto janë fakte të dhimbshme. Zoti Ministër, çdo qenie njerëzore, çdo qytetar i Organizatat e krimit shfrytëzojnë gjendjen e vendit tonë, pavarësisht nga mosha, seksi apo rëndë ekonomike të familjeve shqiptare, për t’i shkalla shoqërore, është pasuri kombëtare e shkëputur prindërit nga fëmijët dhe për të siguruar Shqipërisë. Ndaj dhe vuajtja e gjithsecilit prej tyre, fitime të majme. Por ka edhe më. Trafikantët nuk duhet konsideruar vuajtje e të gjithë shqiptarëve. kanë lënë mbas dore fëmijët handikapatë dhe Duke e mbyllur, më lejoni të citoj fjalët e një 15 shtëpitë e fëmijëve jetimë. Kështu, burime të policisë vjeçari shqiptar, të trafikuar në Greqi, viktimë e kanë njoftuar muaj më parë se nga një jetimore e përdhunimit dhe pedofilisë. Elbasanit janë zhdukur 27 fëmijë. Janë përfolur, Ai ka thënë: “Urrej të gjithë rreth meje, urrej gjithashtu, edhe jetimore ose maternitete në Tiranë, veten time, nuk dua të jetoj më, dua të vras veten. Vlorë ose Sarandë. Akuza ka pasur edhe për Iu drejtova për ndihmë një kleriku, pedofil dhe ai”. shoqata të huaja bamirësie, të cilat sipas Këto fjalë ishin të vendosura me germa të mëdha
72 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
në sallën ku u mbajt konferenca ndërkombëtare me shqiptare është tërësisht e angazhuar në mënyrë temën “Dhuna ndaj fëmijëve dhe grave”, që u zhvillua konstante për parandalimin dhe ndërprerjen e trafikut në Athinë në mars të vitit 2004. të qenieve njerëzore, duke i kushtuar një vëmendje Falemnderit! të veçantë luftës kundër trafikut së fëmijëve. Rezultat Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Alibali! i këtij vlerësimi dhe angazhimi maksimal që i ka Zoti Ministër, keni fjalën. bërë Qeveria shqiptare problemit të trafikimit të Igli Toska – Falemnderit, zonja Kryetare! fëmijëve, janë një sërë masash të karakterit legjislativ Të nderuar deputetë, dhe organizativ që Ministria e Rendit po zbaton. Më I nderuar zoti Alibali. lejoni të përmend disa prej tyre: Jam në këtë interpelancë pa debat, për t’iu Plani i veprimit të strategjisë kombëtare të luftës përgjigjur pyetjeve mbi trafikun e fëmijëve, dhe kundër trafikut të qenieve njerëzore, miratuar me trafikun e organeve, si dhe për masat që ka marrë vendimin e Këshillit të Ministrave 674, datë dhe po merr Qeveria për t’i luftuar ato. 7.12.2001. Së pari, duhet të them që jam i vetëdijshëm, Detyrat e aneksit të kësaj strategjie, të miratuar ashtu sikurse edhe ju, se aktualiteti i pyetjeve ka me vendimin e Këshillit të Ministrave nr. 361 datë, kaluar, dhe për rrjedhojë edhe përgjigjeve që do jap 18.7.2002. për këtë çështje; kjo për pasojë të ngarkesës së Shtesa e strategjisë kundër trafikut të qenieve madhe që ka pasur Kuvendi gjatë periudhës tetor njerëzore, miratuar nga komiteti shtetëror i luftës dhe në vazhdim. Megjithatë, në zbatim të kundër trafikut të qenieve njerëzore në muajin shtator Kushtetutës dhe Rregullores unë do t’u përgjigjigjem 2003 dhe me afat njëvjeçar. këtyre pyetjeve. Në këtë kuadër është përgatitur nga një grup Nuk mund të vihet në dyshim se në rrugën e ndërministror, me përfaqësues të organizmave të gjatë dhe të vështirë që ka kaluar te ne tranzicioni i tjera joqeveritare të interesuar dhe është gati për gjatë dhe, përveç hapave tashmë të sigurt që hidhen miratim strategjia e luftës kundër trafikut të fëmijëve, drejt integrimit euroatlantik dhe arritjes së ku ministria e Rendit Publik ngarkohet me detyra standardeve perëndimore, ka pasur dukuri dhe konkrete. Zbatimi i kësaj strategjie do të thellojë fenomene negative, shumica këto të importuara. identifikimin, hetimin, dërgimin në gjyq të trafikantëve Por, duke qenë një vend fqinj me dy shtete dhe personave të tjerë përgjegjës, që kanë lidhje anëtarë të Bashkimit Europian, këto fenomene me trafikimin e fëmijëve dhe shfrytëzimin e tyre si marrin përmasa edhe më të mëdha se ç’janë në të brenda ashtu dhe jashtë vendit. vërtetë, duke shqetësuar me të drejtë partnerët tanë Është përgatitur dhe miratuar, me vendim të europianë. Këshillit të Ministrave, nr. 663 datë 18.9.2003, Është pikërisht, ky shqetësim që i bashkohet “Strategjia kombëtare për përmirësimin e kushteve alarmit që bie në vend, i cili na detyron dhe na ngarkon të jetesës së minoritetit rom. me përgjegjësi që t’i luftojmë këto fenomene që në Është përgatitur draftmarrëveshja e embrionin e tyre. Trafiku i fëmijëve nuk është thjesht bashkëpunimit ndërmjet Qeverisë së Republikës së një veprimtari kriminale; ai ndikon drejtpërdrejt në Shqipërisë dhe Republikës së Greqisë për të siguruar imazhin e vendit tonë, duke mjegulluar çdo arritje të kushtet e nevojshme për mbrojtjen e jetës dhe shtetit shqiptar. Sigurisht, ky trafik siç jeni edhe ju të sigurimin e kushteve normale të jetës së fëmijëve ndërgjegjshëm, është i lidhur ngushtësisht me faktorë të pashoqëruar, të trafikuar ose në rrezik trafikimi, ekonomikë dhe socialë. Trafiku i qenive njerëzore, të atyre që jetojnë Shqipëri dhe Greqi, si dhe për siç e dinë të gjithë, ka qenë një plagë e shoqërisë parandalimin e trafikimit, dhe shfrytëzimit të fëmijëve shqiptare dhe, duke u nisur nga kjo, mendoj se për qëllime fitimi. Për riintegrimin e fëmijëve të përpjekjet e Ministrisë së Rendit Publik, Policisë së trafikuar ose që janë në rrezik trafikimi. Për kthimin Shtetit si dhe të partnerëve tanë vendorë dhe rajonalë, vullnetar të asistuar të fëmijëve, dëshiroj të përmend për ta minimizuar dhe më pas eliminuar këtë fenomen, se, në këtë kuadër, ka këto masa konkrete të në radhë të parë duhen mbështetur pa pasur karakterit organizativ. paragjykime politike, por me vullnetin e mirë për të Është krijuar Drejtoria e Luftës Kundër Krimit të mos e parë Shqipërinë si prodhuese apo Organizuar dhe Mbrojtjes së Dëshmitarëve, në transportuese emigrantësh, prostitutash dhe lypsish. përbërje të së cilës, janë edhe struktura të Të nderuar deputetë, dua t’ju siguroj se Qeveria specalizuara antitrafik me shtrirje në të gjitha
73 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
drejtoritë e policive dhe të qarqeve. Gjithashtu, është konstatuara në Durrës, pesë raste të konstatuara forcuar bashkëpunimi me prokurorinë për në Korçë e në Pogradec, një rast i konstatuar në identifikimin, dokumentimin dhe goditjen e Gjirokastër, një rast i konstatuar në Shkodër, një personave të implikuar në trafikun e fëmijëve. Ka rast i konstatuar në Tiranë dhe një rast i konstatuar ardhur duke u forcuar bashkëpunimi me policitë e në Elbasan. vendeve fqinjë, ku mund të veçojmë bashkëpunimin Qëllimet e këtij trafiku kanë qenë për shfrytëzim e vazhdueshëm me policinë italiane. Janë hedhur organesh, për shfrytëzim e ushtrim prostitucioni, për hapa të rëndësishëm në kuadrin e bashkëpunimit adoptime të paligjshme. Janë fëmijë të sapolindur të policisë me organizmat ndërkombëtarë dhe ato nga bashkime familjare jashtë shtetit dhe u shitën shqiptare, ku mund të përmendim së bashku; kundrejt shpërblimit. Institucionin e Avokatit të Popullit, shërbimin social Gjatë vitit 2003 janë evidentuar 18 raste të trafikut ndërkombëtar, “Perez dhe Somes”, “Seis dhe të fëmijëve dhe janë proceduar penalisht 34 autorë, Children”, si dhe grupimin e OJF-ve shqiptare, BKTF- që të gjithë shtetas shqiptarë. Nga rastet e në, kundër trafikut të fëmijëve. evidentuara, si dhe nga informacionet gjatë vitit 2003, Është krijuar sektori për mbrojtjen e fëmijëve në janë identifikuar tri linja të trafikut të fëmijëve. përbërje të Drejtorisë së Antiterrorit dhe Krimeve të Linja Shqipëri – Itali; kjo linjë identifikohet nga Hapura, me qëllim krijimin e kushteve të mbrojtjes konstatimi i pesë rasteve të trafikut të fëmijëve me së fëmijëve brenda vendit nga veprimtaria kriminale, destinacion Italinë, nga të cilat katër raste të të abuzimit, shfrytëzimit, si dhe bashkërendimi me konstatuara në Durrës dhe një rast në Lezhë. institucione të tjera, ato arsimore, të shërbimit social Linja Shqipëri – Greqi; kjo linjë identifikohet nga etj, me qëllim që të zbatohen detyrimet e Konventës konstatimi i 11 rasteve të trafikut të fëmijëve me për Mbrojtjen e Fëmijëve, si strategjia kombëtare destinacion Greqinë, nga të cilat gjashtë raste të për fëmijët. konstatuara në Elbasan, katër raste të konstatuara Miratimi i shtesave, me ndryshimet e bëra pak në Korçë e Pogradec, një rast i konstatuar në Tiranë. kohë më parë në Kodin Penal dhe në atë të Linja Shqipëri - Mal i Zi; kjo linjë është Procedurës Penale, ka përcaktuar më qartë identifikuar nga konstatimi i një rasti të trafikut të elementet e figurës së veprës penale për trafikimin fëmijëve me destinacion Malin e Zi, i konstatuar në e fëmijëve, duke rritur sanksionet edhe ndaj qytetin e Shkodrës. Qëllimet e këtij trafiku kanë qenë trafikantëve. të njëjta. Duhet të theksojmë se vitet e fundit janë dhënë Për periudhën e vitit 2004 janë evidentuar gjithsej dënime të rënda ndaj trafikantëve të fëmijëve, të cilat dhjetë raste për trafik fëmijësh, me 12 autorë, nga variojnë nga 14 vjet deri në 18 vjet burg. të cilët katër të arrestuar, katër të ndaluar dhe katër Në rast se analizojmë rastet e trafikimit të autorë në kërkim. Ndërkohë, çështja për një rast në fëmijëve për vitet 2002, 2003 dhe 2004, rezulton se Durrës, është pushuar nga organet e Prokurorisë. ky fenomen është në ulje. Kjo është e bazuar në Nga rastet e evidentuara, si dhe nga informacionet statistikat e paraqitura më poshtë. Konkretisht, në gjatë vitit 2004, janë identifikuar tri linja të trafikut të vitin 2002 janë evidentuar 22 raste të trafikut të fëmijëve. fëmijëve, ku janë proceduar penalisht 27 autorë, që Linja Shqipëri – Itali; kjo linjë është identifikuar të gjithë shtetas shqiptarë. Nga kjo figurë krimi janë nga konstatimi i një rasti të trafikut të fëmijëve me arritur të shpëtohen prej trafikut dhe janë kthyer destinacion Italinë, rast ky i konstatuar në Tiranë. pranë familjeve 18 fëmijë. Nga rastet e evidentuara, Linja Shqipëri – Greqi; kjo linjë identifikohet nga si dhe nga informacionet gjatë vitit 2002, janë konstatimi i shtatë rasteve të trafikut të fëmijëve me identifikuar dy linja të trafikut të fëmijëve: destinacion Greqinë, nga të cilat tre raste të Linja Shqipëri - Itali; kjo linjë identifikohet nga konstatuara në Tiranë, një rast i konstatuar në konstatimi i 11 rasteve të trafikut të fëmijëve me Lezhë, dy raste të konstatuara në Korçë dhe një destinacion në Itali, nga të cilat pesë raste të rast i konstatuar në Fier. konstatuara në Durrës, pesë raste të konstatuara Linja Shqipëri – Maltë; kjo linjë është identifikuar në Fier dhe një rast në Vlorë. nga konstatimi i një rasti të trafikut të fëmijëve me Linja Shqipëri – Greqi; kjo linjë identifikohet nga destinacion Maltën, rast ky i konstatuar në qytetin konstatimi i 11 rasteve të trafikimit të fëmijëve me e Durrësit. Ndërkohë, për sa i takon trafikut të destinacion Greqinë, nga të cilat dy raste të organeve, nga shërbimet tona të specializuara, nuk
74 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
kemi të evidentuar asnjë rast të tillë. dijeni, ka hapur dritën jeshile për aplikime për t’u Siç ju kam informuar dhe më parë, Policia e punësuar në këtë vend rreth tri mijë shqiptarë. Pra, Shtetit ka marrë dijeni për artikullin e botuar para ndihmesa e tyre nuk është vetëm në luftën kundër disa muajsh në gazetën “Il Giornale” që u komentua fenomeneve kriminale me njerëz dhe mjete legjistike, edhe në mediat shqiptare. Njëkohësisht, mund t’ju por tashmë kjo është një ndihmesë e drejtpërdrejtë vë në dijeni se para daljes së artikullit kemi marrë e këtij shteti në rimëkëmbjen e ekonomisë së edhe një informacion nga policia e një vendi fqinj familjes shqiptare. Nga ana tjetër, kjo tregon qartë pikërisht për këto probleme. Sektori përkatës në se trafiku i qenieve njerëzore nga Shqipëria në luftën kundër krimit të organizuar, fillimisht mbi bazën drejtim të Italisë, ka shkuar në minimumin e vet gjatë e informacionit dhe më pas edhe të atyre të artikujve historisë dhe, po ashtu, tregon se ky shtet ka krijuar të gazetave, hartoi një plan masash dhe ka kryer besimin e palëkundur se Qeveria shqiptare, dhe veprimet e nevojshme të verifikimit. Ministria e Rendit Publik në veçanti, janë shumë Janë identifikuar personat, për të cilët bëhej fjalë serioze në trajtimin e këtij fenomeni. në informacion dhe nuk u vërtetua se merreshin me Falemnderit! trafik të organeve. Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Toska! Gjithashtu, hipoteza se në Fier apo në Durrës Zoti Alibali, keni në dispozicion shtatë minuta ekzistonin klinika që kryejnë transplante organesh, për të shprehur qëndrimin tuaj për përgjigjet. apo ishin në ndërtim, nuk ishte i vërtetë. Neritan Alibali – Falemnderit, zoti Ministër! E theksoj, në Shqipëri nuk janë kryer dhe nuk Në fillim dua t’ju bëj me dije si qytetar, por edhe mund të kryhen heqje apo trafik organesh deri sot si politikan, se të gjithë do të donim që kundër krimit që flasim. Për këtë është bashkëpunuar edhe me të organizuar të kishim vetëm suksese. Ministrinë e Shëndetsisë dhe nuk rezulton të jenë Por fatkeqësisht, mendoj se nuk po ndodh bërë kërkesa apo të jenë dhënë leje për një veprimtari kështu. Këtë e vërtetojnë një serë organizmash dhe të tillë. Për fat, një pjesë e deputetëve kanë strukturash të specializuara të vendit, madje dhe profesionin e nderuar të mjekut dhe duhet të ato ndërkombëtare. Kështu, në forumin “BE Ballkan” kuptojnë, të pajtohen me mua, se që të kryhen që u mbajt në Bruksel në fund të nëntorit 2004, në operacione të tilla, kërkohen kushte dhe mjete të të cilin keni marrë pjesë dhe ju, zoti Ministër, ish - sofistikuara që në klinikat shqiptare nuk ekzistojnë. Komisioneri Europian Kris Paten, deklaroi se për Gjithashtu, transporti i organeve me anë të një vend të vogël si Shqipëria, përmasat e krimit të gomoneve apo mjeteve të tjera, sipas specialistëve organizuar janë të tmerrshme. është absolutisht i pamundur. Në këtë fushë, si Shqipëria është kthyer në prodhues dhe tranzitor rezultat i gjurmimeve dhe hetimeve të bëra gjatë vitit të krimit të organizuar dhe të gjithë liderët e 2002-2003, kanë filluar dënimet për trafikantët e Bashkimit Europian janë të shqetësuar. Raporti i fëmijëve sipas legjislacionit të ri. Departamentit të Shtetit, i publikuar në qershor të Kështu, dënimet janë dhënë nga gjykata e vitit 2004, e ka cilësuar Shqipërinë si vendburimin e Korçës, ku grupi i trafikantëve prej pesë personash trafikut të grave dhe të fëmijëve. u dënua me 89 vjet burg. Janë dhënë dënime nga Po ashtu, zyrtarë të lartë të Europolit kanë gjykata e Elbasanit, të cilat variojnë nga 15 vjet deri deklaruar se në shtator të vitit të kaluar shumica e në 20 vjet burg në mungesë për dy persona të fëmijëve që trafikohen në Perëndim nga grupet implikuar në këtë trafik etj. kriminale, vijnë nga Shqipëria. Të njëjtën gjë ka Policia e Shtetit ka kryer dy veprime të pohuar edhe përfaqësuesja e posaçme e OSBE-së domosdoshme për sqarimin e plotë të informacionit, për trafikun e qenieve njerëzore, Helga Konrad. duke bashkëpunuar me policitë italiane dhe greke. Zotërinj deputetë, faktet tregojnë se, megjithë Zotërinj deputetë, pa dashur të futem në përpjekjet e struktuarave në vend dhe bashkëpunimit informacione të hollësishme në këtë drejtim, dua të të tyre me homologët e vendeve të tjera të Ballkanit, shpreh edhe një herë garancinë për vlerësimin dhe krimi i organizuar në Shqipëri dhe në të gjithë rajonin angazhimin maksimal të Qeverisë shqiptare dhe, po lulëzon. në mënyrë të veçantë, të institucionit që drejtoj, për Bashkëpunimi dypalësh dhe shumëpalësh, me këtë problem kaq të rëndësishëm dhe kaq delikat. sa duket funksionon vetëm në sipërfaqe. Këtë e kanë Së fundi, dua të shpreh mirënjohjen time për theksuar, si përfaqësues të lartë shqiptarë të luftës shtetin fqinj, Italinë, që së fundi, siç edhe jeni në kundër krimit të organizuar ashtu edhe homologë
75 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
të tyre të huaj. dhe goditjen e krimit të organizuar, ligji për mbrojtjen Kështu në vitin 2002, gjatë hetimit të dy grave e dëshmitarëve dhe bashkëpunëtorëve të drejtësisë, shtatzëna që kishin lindur foshnjat e tyre në Janicë, si dhe ndryshimet në një sërë ligjesh ekzistuese, Prokuroria shqiptare kishte kërkuar ndihmën e të cilat i kanë dhënë policisë dhe drejtuesve të saj homologëve të tyre grekë, por ata nuk i kishin një sërë instrumentash të nevojshme për të luftuar përfillur. Të njëjtën gjë kishin bërë prokurorët italianë me sukses krimin e organizuar. Megjithatë, në ndaj homologëve grekë. Për këtë arsye, në shkurt fushën e legjislacionit vazhdon të ketë mangësi të të vitit 2004, në një emision të televizionit grek “Alfa”, theksuar. Kështu, legjislacioni për trafikun e drejtues të lartë të policisë dhe prokurorisë greke, organeve, përfaqësohet në Kodin Penal vetëm me deklaruan se trafikimi i fëmijëve shqiptarë do t’i një shtesë neni, të bërë në vitin 1997. Ky krim nënshtrohet një hetimi ndërkombëtar, pasi makabër, çuditërisht është përfshirë në nenin 89 të bashkëpunimi midis prokurorive të Greqisë, Italisë Kodit Penal, i cili bën fjalë për plagosje të lehta me dhe Shqipërisë kishte dështuar. dashje. E njëjta gjë, thanë ata, ka ndodhur midis policive. Gjithashtu, në fillim të vitit 2004, u ngrit një grup Po ashtu, në forumin e BE-së në Ballkan, që u mbajt pune për hartimin e strategjisë kombëtare kundër më 28 nëntor të vitit të kaluar në Bruksel, drejtori i trafikimit të fëmijëve dhe mbrojtjes së fëmijëve që Europolit, kritikoi vendet e Ballkanit, duke përfshirë janë viktima të trafikut. edhe Shqipërinë, për mungesën e bashkëpunimit Grupi i punës e përfundoi draftin në qershor të me Europolin. Apo jo, zoti Ministër? vitit 2004, por, megjithëse kanë kaluar shtatë muaj, Këto zhvillime ishin një nga problemet e Qeveria akoma nuk e ka kaluar atë. vazhdueshme që po reflektohen gjatë këtyre viteve Në fund, jo nga rëndësia, dua të shpreh respektin të tranzicionit, pavarësisht arritjes së suksesit të dhe simpatinë time për punonjësit e ndershëm të luftës kundër krimit të organizuar të të gjitha Policisë së Shtetit, të cilët e kanë paguar edhe me strukturave të ndjekjes, hetimit dhe gjykimit të gjakun e tyre luftën kundër krimit. Nuk i konsideroj Shqipërisë dhe të vendeve të rajonit. ata fajtorë për dështimet, por konsideroj fajtore vetëm I kam kërkuar Kryeministrit Fatos Nano në Qeverinë. interprelancën e datës 16 qershor 2003, në emër Falemnderit! të Republikës së Shqipërisë, t’i kërkonte Asamblesë Makbule Çeço – Zoti Ministër! së Shteteve palë të Statusit të Romës, krijimin e Igli Toska – Falemnderit, zonja Kryetare! një gjykate ndërkombëtare për krijimin e organizuar Unë e dëgjova me vëmendje deputetin për atë në rajonin e Ballkanit. Siç kam theksuar edhe çka ai tha. atëherë, kjo gjykatë, jo vetëm do t’i shmangte Më vjen keq që ai vetëm i keqinterpretoi raportet problemet e mëdha që reflektonte drejtësia në rajon, e Komunitetit Europian, të cilat janë shprehur në veçanërisht në Shqipëri, por do të shkëpuste fijet mënyrë eksplicide për çështjet e trafikut apo dhe të që lidhin shtetin dhe politikën me krimin e organizuar krimit të organizuar në Shqipëri. nëpërmjet dërgimit, gjykimit dhe dënimit në Hagë E para, do t’i thosha deputetit Alibali që të politikanëve dhe të zyrtarëve të lartë që marrin deklarata që ai citoi, nuk është e vërtetë dhe këtë pjesë apo që drejtojnë rrjetet mafioze. gjë e përgënjeshtruam sa erdhëm nga Brukseli. Fatkeqësisht, unë nuk kam marrë asnjë E dyta, mbledhja e Ministerialit të Ministrave të përgjigje për këtë propozim. Për këtë arsye, së Rendit dhe të Drejtësisë në Bruksel, kishte të bënte shpejti do t’i paraqes Kuvendit një projektrezolutë, me koordinimin dhe bashkërendimin e punës të me anë të cilës do t’i kërkohet Qeverisë që të marrë vendeve të rajonit në luftë kundër krimit të organizuar përsipër të bëjë propozimet dhe të ndërmarrë dhe trafiqeve të paligjshme ku, edhe pse nuk u dhanë veprimet e nevojshme për krijimin e kësaj gjykate. detaje konkrete pikërisht, u citua në mënyrë të Zoti Ministër, dua të theksoj faktin se Parlamenti, veçantë Shqipëria. Përsa i përket luftës kundër krimit duke lënë kurdoherë mënjanë paragjykimet partiake të organizuar, që ka përfshirë strukturat e policisë apo dallimet politike, ka dhënë konsensus të plotë së shtetit, po flas për dy vjetët e fundit. Unë do të për të gjitha ligjet që mbështesin luftën kundër krimit thosha se, për herë të parë, ne e kemi të organizuar. institucionalizuar në mënyrë reale pikërisht këtë luftë. Kështu ka ndodhur me ndryshimet në Kodin Për herë të parë, ne kemi ngritur strukturat konkrete Penal dhe me ligjet e tjera, si ai për parandalimin të luftës kundër krimit të organizuar.
76 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Pra, në rast se deri dje, mund të flitej për luftë Në datën 11.11.2004, është vjedhur me thyerje kundër krimit të organizuar, mund të bëje debate kisha, ku autorët kanë synuar të marrin lekët që pikërisht për këtë çështje. Sot flasim me struktura gjendeshin në arkën e bamirësisë së kishës, një konkrete të ngritura pikërisht për ta luftuar këtë shumë kjo jo e konsiderueshme. fenomen, siç është krimi i organizuar në Shqipëri. Po në këtë datë, më 11.11.2004, është vjedhur Përsa u përket çështjeve që kam, zoti deputet, me thyerje edhe kisha e Shën Elisë. Autorët kanë përmendi raportet e Europolit në lidhje me krimin e thyer xhamin në dritaren e pasme të saj dhe, pasi organizuar shqiptar; përsëri ato janë çështje të kanë hyrë brenda, kanë vjedhur dy mijë lekë në arkën keqinterpretuara, nuk e di me dashje ose jo, por do e kishës, si dhe një magnetofon me dy bokse me të ishte mirë që ai raport të përkthehej në mënyrë vlerë tre mijë lekë. të drejtpërdrejtë. Ta kishit shkruar dhe njerëzit të Në datën 15.7.2004, është vjedhur kisha e Shën njiheshin realisht me të vërtetën që ai raport shkruan. Trikallës, ku autorët pasi kanë hyrë brenda, kanë Makbule Çeço – Po, zoti Alibali, keni tri minuta përvetësuar një mijë lekë dhe sende të ndryshme kohë! me vlerë dy mijë lekë. Neritan Alibali – Falemnderit! Në datën 12.8.2004, është tentuar të vidhet kisha Do të thosha vetëm një gjë. në Drenovë. Autorët kanë thyer derën e jashtme të Zoti Ministër, do të isha shumë i lumtur në qoftë kishës, kanë hyrë brenda dhe kanë tentuar të vjedhin se do t’i keqinterpretoja ose do t’i keqkuptoja të arkën e kishës, ku gjendeshin 22 mijë lekë. gjitha deklaratat dhe informacionet që vijnë nga Në datën 12.8.2004, është vjedhur një shumë institucionet e huaja. Do të isha shumë i lumtur, që prej 80 mijë lekësh në kishën e re “Ringjallja” në të isha i keqi i këtij vendi, por kam frikë se qytetin e Progradecit. absolutisht nga ato që thatë ju nuk është kështu. Në datën 7.8.2004, në xhaminë e fshatit Alarup, Falemnderit! në rrethin e Pogradecit, është vjedhur shuma prej Makbule Çeço – Falemnderit! pesë mijë lekësh. Atëherë, e mbyllim çështjen e parë, Në datën 2.7.2004, janë vjedhur sende me vlerë interpelancën me ministrin e Rendit Publik, kërkuar prej 7900 lekësh në kishën e Shën Mërisë, në fshatin nga zoti Alibali. Ziçisht të rrethit të Devollit. Kalojmë te çështja e dytë e rendit të ditës. Në datën 25.9.2004, në kishën e Shën Gjergjit Përgjigje pyetjeve të deputetit Ligoraq Karamelo, nga në Ersekë, janë vjedhur nga arka e kishës e ministri i Rendit Publik. përgatitur në mënyrë artizanale, gjashtë mijë lekë, Zoti Ministër, keni fjalën dhe, pas fjalës suaj, si dhe dy enë alumini që shërbenin për kryerjen e zoti Karamelo ka tri minuta për të shprehur riteve fetare. përgjigjen. Në datën 8.11.2004, po në këtë kishë është Igli Toska – Falemnderit, zonja Kryetare! tentuar vjedhja e lekëve nga arka, por që nuk është Të nderuar deputetë, realizuar nga autorët. I nderuar zoti Karamelo. Në datën 8.3.2004, nga tyrbja e Baba Selimit, Edhe kjo çështje, ashtu si dhe problemi i ngritur në rrethin e Kolonjës, janë vjedhur 4500 e lekë. nga zoti Alibali, i përket një periudhe kohe prej katër Në datën 26.12.2004, janë vjedhur dy kisha, një muajve më parë, kur u bë vërtet një problem në Himarë dhe një në fshatin Qeparo, ku autorët shqetësues jeta e disa objekteve kulti. Por dua të kanë mundur të marrin shumën prej 70 mijë lekësh, theksoj që në fillim se këto veprime keqbërëse nuk të dhuruar nga besimtarët. janë vërejtur vetëm në rrethin e Korçës, po ashtu, Në datën 12.12.2004, është konstatuar vjedhja nuk janë evidente vetëm për kultin ortodoks. Më e kishës së fshatit Bestrovë dhe më vonë, vjedhja e lejoni të rendis këtu para jush, sipas datave, ndodhitë kishave të fshatrave Nartë dhe Zvërnec. e këtyre akteve. Sipas deklarimeve, në kishën e fshatit Bestrovë Në datën 10.9.2004, në fshatin Voskopojë është janë vjedhur 25 mijë lekë. vjedhur kisha e Shën Thanasit, ku janë marrë 15 Në kishën e Nartës janë vjedhur 60 mijë lekë, ikona të ndryshme. Sipas informacioneve që kurse në kishën e Zvërnecit janë vjedhur 45 mijë disponoj nga strukturat e policisë, ikonat origjinale lekë. nuk kanë qenë në këtë kishë, por në muzeun historik Këto janë ngjarjet që kanë ndodhur në objektet të artit mesjetar. e kultit në të gjithë territorin e Shqipërisë. Pra, ato
77 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
nuk janë të përqendruara vetëm në Korçë dhe nuk i I nderuar zoti Ministër, përkasin kultit ortodoks. Kjo, sigurisht, ka një shkak. Të nderuar kolegë deputetë, Paratë e dhuruara nga besimtarët në arkat e këtyreve Fundi i vitit 2004 ishte vërtet i mbushur me një objekteve të kultit shihen si një pre e lehtë nga intensitet ngjarjesh, si vjedhje, dëmtime të kishave, keqbërësit. por edhe të objekteve të tjera të kultit, të cilat opinioni Për sa u përket veprimeve të policisë, pas punës publik shqiptar i kaloi sipas mënyrës së vet. Unë do së shpejtë dhe analizës së informacioneve, janë të thosha se Kuvendi i Shqipërisë, megjithëse ka identifikuar shtetasit: Panajot Pavlo Rina, banues dhe një grup deputetësh ortodoksë, madje ky grup në fshatin Zvërnec të Vlorës, si autor i vjedhjeve të kur është fjala për pjesëmarrje nëpër konferenca dhe kishave në Bëstrovë, Nartë, Zvërnec. Ky shtetas kongrese, si pjesë përbërëse e Unionit Parlamentar kishte pak kohë që ishte kthyer nga Greqia dhe Europian të deputetëve ortodoksë, është shumë ishte dënuar me burg nga drejtësia e këtij vendi për aktiv. Në fakt ndaj këtyre ngjarjeve ka heshtur. të njëjtin krim, vjedhje e objekteve të kultit. Për mendimin tim ky është një shqetësim dhe Po ashtu, policia ka arritur të identifikojë problem i të gjithëve. shtetasin Dëfrim Isai, banues në fshatin Blush në Prandaj, mendoj që shqetësimi është jo vetëm i rrethin e Kolonjës, si autor i vjedhjes së tyrbes së Ministrisë së Rendit, por i të gjitha strukturave dhe Baba Selimit në këtë rreth. Ndërkohë, për të gjitha i të gjithë opinionit publik, sepse kjo është një krimet e tjera, policia ka marrë gjurmët daktilostofike çështje tepër delikate. Por ai që e bën të që vlejnë për identifikimin e autorëve. Mirëpo domosdoshëm dhe rrit përgjegjësinë tuaj, zoti pikërisht nga mungesa e këtyre gjurmëve në Ministër, është fakti se vërtet ju përmendët mjaft skedarët e policisë, si dhe nga analizat e raste, të cilat, në qoftë se do të shohim gjeografinë, informacioneve që disponojnë strukturat e policisë, e thatë dhe vetë juve që janë mbi 100 raste vjedhjesh këto vjedhje që cenojnë arkat e objekteve të kultit dhe dëmtime të objekteve të kultit, të cilat janë kryer me vlera monetare të vogla, kryhen nga hajdutë jo vetëm në kisha, por dhe në xhami, në Tiranë, ordinerë dhe kryesisht përdorues të lëndëve Korçë, Berat, Gjirokastër etj. Por nga ana tjetër, narkotike të një moshe relativisht të re. Gjurmët e unë do të thosha që sipas burimeve jo zyrtare të lëna, përveçse tregojnë se këta persona janë të mediave të huaja, në vendin tonë vazhdon tregtia e paorganizuar dhe joprofesionistë, janë një element ikonave të vjedhura, dhe pse jo, të objekteve të tjera i rëndësishëm që bën të mundur goditjen e shpejtë të kultit, siç janë këmbanat, ikonostaset etj, të cilat të këtyre autorëve. Ndërkohë, në të gjithë qarkun e shiten jashtë vendit. Madje dhe për këto thuhet se Korçës dhe të Vlorës, nuk janë evidentuar raste të ekziston një rrjet i organizuar në të cilin janë të dhunimit të kultit. implikuar dhe zyrtarë të lartë, ndoshta dhe me valixhe Mund të them se pas kryerjes së këtyre diplomatike. Përballë kësaj gjendjeje që nuk ka vjedhjeve, në muajin nëntor të vitit të kaluar nga nevojë për koment, do të thosha se për çudi nga Drejtoria e Përgjithshme e Policisë janë dërguar strukturat tuaja janë kapur shumë pak ose aspak specialistë për analizimin e ngjarjeve dhe në ndihmë nga këta keqbërës. Madje dhe rrjetet e organizuara, të strukturave vendase për zbulimin e autorëve. Nga të cilat dyshohen që janë rrjetet që përmenda pak ana jonë, të gjitha strukturat vendore të policisë në më lart, për ata juve nuk përmendet asnjë fjalë. shkallë vendi janë porositur, posaçërisht, që të japin Nuk di si ta shpjegoj këtë fakt, është mungesë ndihmesën maksimale ligjore për të gjitha impenjimi, mosvlerësim i duhur apo paaftësi institucionet fetare që kërkojnë kushte të strukturash. përshtatshme për zhvillimin normal të veprimtarisë Por, do t’ju thosha edhe një rast tjetër, që mendoj së tyre. se është tepër flagrant për dikasterin tuaj, sepse Së fundi, dua të falënderoj deputetin Karamelo dy herë nga ana e policëve është kontrolluar për ngritjen e këtij problemi, i cili prek një pjesë të makina e Mitropolitit të Korçës për armë. Nuk e di rëndësishme të komunitetit fetar të çdo lloj besimi. se për çfarë arsye policia rrugore, ndoshta edhe Falemnderit! struktura të tjera, bëjnë kontrolle në makinat e këtyre Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Ministër! klerikëve të lartë. Nuk e di sa jeni ju në dijeni për Zoti Karamelo, keni fjalën. këtë, por sidoqoftë gjykoj se duhet impenjuar Ligoraq Karamelo – E nderuara zonja drejtuese seriozisht për një çështje kaq delikate dhe të e seancës, rëndësishme.
78 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Makbule Çeço – Mbaroi koha, zoti Karamelo. Ky raport pasqyron realizimet e vitit 2004 dhe detyrat Ligoraq Karamelo – Mbarova dhe unë. që i shtrohen Komisionit të Shërbimit Civil për vitin Kështu, mendoj se roli i strukturave tuaja është edhe 2005 në drejtim të fillimit të ritmeve të reformës në përcaktues, edhe profilaksi për të eleminuar çdo Administratën Publike Shqiptare dhe në veçanti në hamendje që s’kishin individë apo grupe të caktuara Shërbimin Civil. për origjinën e autorëve, shkaku për të cilën kryen Komisioni është një strukturë e rëndësishme dhe nga kush nxiten. Nuk dua të merrem me institucionale dhe ligjore, i cili plotëson skemën e analizën e tyre, por duhet të jeni ju me strukturat zbatimit të ligjit. Theksojmë se komisioni është tuaja që ta bëni këtë, që askush të mos guxojë të krijuar si një organ administrativ i pavarur nga trillojë mbi bashkëjetesën fetare, apo rrezikun ndaj institucionet e tjera dhe në radhë të parë nga Këshilli saj, të kundërvërë një komunitet fetar ndaj një tjetri, i Ministrave. apo të krijojë përçarje brenda një komuniteti të Komisioni ka atribute të rëndësishme ligjore e caktuar. Kjo e bën këtë çështje tepër delikate, juridiksionale, të cilat e shndërrojnë atë në një arbitër prandaj ju, zoti Ministër, atë që ju takon, duhet ta administrativ për zgjidhjen e ankesave ndaj trajtoni me përparësi. vendimeve në lidhje me nëpunësin civil dhe një Sa për atë që përmendët se çështja e aktualitetit mbikëqyrës i zbatimit të ligjit në fushën e ka kaluarur, unë them se nuk ka kaluar, sepse administrimit të Shërbimit Civil në të gjitha çështja e bashkëjetesës në komunitetet fetare është institucionet që hyjnë në sferën e veprimit të ligjit një problem tepër delikat. Ata që nuk e duan “Statusi i Nëpunësit Civil”. Shqipërinë, e që nuk duan këtë, po përpiqen me lloj Veprimtaria e komisionit, gjatë vitit 2004, ka lloj mënyrash ta demigrojnë në këtë moment. ndikuar në fuqizimin e mëtejshëm të qëndrueshmërisë Sot, një organizatë e panjohur me emrin “Zëri i së Shërbimit Civil, në rritjen e performancës së Trojeve Shqiptare”, ka botuar në faqet e internetit nëpunësve dhe në thellimin e reformës në dhe, në emër të një gjyqi të trojeve shqiptare, ka Administratën Publike Shqiptare. dënuar me vdekje Kryepeshkopin Janullatus. Nuk e Komisioni ka ushtruar kompetencat e tij me di nëse këto janë ose joaktuale, por mendoj që korrektesë dhe në përputhje me ligjin e akte të tjera vetëm Shqipërisë nuk i shërbejnë. Janë momente ligjore e nënligjore, të dala në bazë të zbatimit të tepër të rëndësishme dhe delikate që duhen trajtuar, tij, në mbrojtje të interesave të ligjshme të nëpunësve jo vetëm nga ju, sepse nuk është çështje vetëm për civilë dhe në forcimin e mëtejshëm institucional e dikasterin tuaj, por është edhe nga Qeveria shqiptare, ligjor të Shërbimit Civil në Administratën Publike për të gjithë opinionin publik shqiptar. Shqiptare. Falemnderit! Për realizimin me sukses të objektivave të Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Karamelo! programuara, për vitin 2004, komisioni, në radhë të Atëhere e mbyllim dhe këtë çështje të dytë të parë, i ka kushtuar kujdes të posaçëm rritjes së rendit të ditës. kapaciteteve të tij, duke synuar ngritjen e nivelit Kalojmë te raporti i Komisionit të Shërbimit Civil. profesional të anëtarëve dhe sidomos të sekretariatit Njoftoni kryetarin e këtij komisioni. Në bazë të nenit teknik të tij. Për këtë qëllim ka shërbyer edhe miratimi 103 të Rregullores do të raportojë në Kuvend me i Rregullores për organizimin dhe funksionimin e një afat kohor prej 60 minutash. Konferenca e sekretariatit teknik të këtij komisioni. Kryetarëve nuk ka vendosur për debat. Është Në muajin mars të vitit 2004, nga vetë komisioni, realizuar seanca dëgjimore në Komisionin për për rritjen e efektivitetit dhe eficiencës së veprimtarisë Çështjet Ligjore të Administratës Publike dhe të së tij, një vëmendje e veçantë i është kushtuar Drejtave të Njeriut dhe është përgatitur rezoluta organizimit të punës, përdorimeve me efektivitet të përkatëse, të cilën, pasi të dëgjojmë raportin, do ta mjeteve ligjore, si vendime të paralajmërimit dhe hedhim në votim. Kjo është Rregullorja e re. metodave bashkëkohore në fushën e mbikëqyrjes Po, zoti Përmeti, keni fjalën. së administrimit të burimeve njerëzore. Keni 60 minuta në dispozicion. Gjatë vitit 2004, komisioni ka forcuar dhe Roland Përmeti – Të nderuar zotërinj deputetë, zhvilluar më tej komunikimet e ndërsjella me E nderuara kryetare e seancës, drejtuesit dhe njësitë e organizimit të burimeve Komisioni i Shërbimit Civil, në bazë të ligjit, bën njerëzore në institucionet e Administratës Publike, këtë raportim për veprimtarinë e tij gjatë vitit 2004. të cilat përfshihen në Shërbimin Civil, sidomos në
79 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
institucionet e administratës vendore. Një veprimtari mënyrë të veçantë nga dy komisionet; nga e tillë ka ndikuar pozitivisht në zbatimin e ligjit, në Komisioni i Ekonomisë dhe Komisioni i Ligjeve. zbatimin e njëllojtë të tij nga të gjithë institucionet e Shqyrtimi dhe zgjidhja e ankesave është një Administratës Publike, të nivelit qendror dhe vendor, drejtim i rëndësishëm i punës së Komisionit të në rritjen e vazhdueshme dhe cilësore të Shërbimit Civil. administrimit të burimeve njerëzore dhe parandalimin Komisioni i Shërbimit Civil, në bazë të nenit 5, e shkeljeve të ligjit në të ardhmen në Shërbimin Civil. pika 1, 8-të e ligjit, ka një kompetencë të Komisioni si institucion kolegjial, ka zhvilluar rëndësishme, shqyrtimin dhe zgjidhjen e ankesave 69 mbledhje, me një mesatare të lartë 6 mbledhje të nëpunësve civilë ndaj vendimeve të Administratës në muaj, të cilat janë zhvilluar në përputhje të plotë Publike në lidhje me pranimin në Shërbimit Civil; me kërkesat ligjore, sipas Rregullores në organizimin periudhën e provës, ngritjen në detyrë, lëvizjen dhe funksionimin e komisionit, të miratuar në paralele, vlerësimin, masat disiplinore dhe të drejta vendimin nr. 47, datë 20.6.2002, të këtij Kuvendi. të tjera, të parashikuara në nenin 20 të ligjit, apo Në këto mbledhje janë zhvilluar seanca dëgjimore dhe nga akte të tjera ligjore e nënligjore. për 287 ankesa dhe janë marrë vendime për 268 Për shkak të kësaj rëndësie që ka procesi i prej tyre. shqyrtimit dhe i zgjidhjes së ankesave të nëpunësve Gjithashtu, janë shqyrtuar dhe janë marrë civile dhe me qëllim kryesor ruajtjen, forcimin e vendime për probleme të aktivitetit, të strukturave qëndrueshmërisë dhe efektivitetin e Administratës të brendshme të komisionit, për rregulloren e Publike shqiptare, komisioni edhe gjatë vitit 2004 organizimit dhe funksionimin e sekretariatit teknik ka treguar një kujdes të veçantë për zbatimin e kësaj për detajimin e buxhetit të miratuar të vitit dhe për detyre ligjore. hartimin e projektbuxhetit për vitin e ardhshëm, të Për këtë vit, pra për vitin 2004 në Komisionin e 2005-ës, si dhe për probleme të tjera të veçanta të Shërbimit Civil, janë regjistruar 287 ankesa ku janë organizimit dhe funksionimit të komisionit. shqyrtuar dhe përfunduar, me vendime të tij, 275 të Gjithashtu, për rritjen cilësore të veprimtarisë tilla. Ndërsa, 12 ankesa janë mbartur për këtë vit së tij komisioni ka ngritur rrjetin të teknologjisë së dhe janë zgjidhur përfundimisht para kësaj date të informacionit, i cili do të përfundojë plotësisht këtë raportimit në Kuvend. vit. Ngritja e një databejsi të të dhënave komplekse, Krahasuar me vitin 2003, ka një rritje prej 56 bazuar në specifikën e komisionit, do të mundësojë ankesash, të paraqitura në komision për shqyrtim. rritjen e nivelit të punës së tij, rritjen e transparencës Rritja e mësipërme flet, në radhë të parë, për së këtij institucioni, nivelit të komunikimit dhe rritjen e nivelit të njohjes së ligjit “Statusi i Nëpunësit përgjegjësimit problemor, përgatitjen dhe botimin e Civil” dhe ndërgjegjësimin e nëpunësit civil të faqes me një informacion të gjithanshëm. Për Administratës Publike Shqiptare, por nga ana tjetër komisionin, ky rrjet është hapi i parë i rëndësishëm evidentohet përsëri fakti se problemi i zbatimit të në këtë fushë. ligjit të mësipërm kërkon ngritjen edhe më shumë Në vitin 2004, ka një rritje të dukshme të të nivelit të punës për njohjen dhe zbatimin e tij, në autoritetit institucional të Komisionit të Shërbimit mënyrë të veçantë në administratën vendore. Civil, gjë e cila vjen si pasqyrim edhe në analizën e Gjithashtu, ndikim në rritjen e ankesave të plotë dhe të hollësishme të punës së komisionit në paraqitura në vitin 2004 ka qenë edhe zgjerimi i dy drejtime themelore. sferës së veprimit të ligjit dhe për institucionet e Objekti i veprimtarisë, i përcaktuar nga ligji, tjera, si Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, duhet t’i zgjidhë ankesat nëpunësve civilë dhe Drejtoria e Përgjithshme e Doganave, Agjencia e mbikëqyrjen e administrimit të Shërbimit Civil. Prokurimit Publik, Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave Për një funksionim më me eficiencë të dhe institucione të tjera që, me ligjet organike, komisionit, si institucion relativisht i ri, kërkohet problemet e menaxhimit dhe ato të administratës mbështetje e gjithanshme politike, institucionale, së tyre, gjejnë referencë në ligjin “Statusi i Nëpunësit por dhe financiare. Civil”. Realizimi i buxhetit për vitin 2004 dhe orientimi Shkak tjetër që ka ndikuar në rritjen e numrit të i buxhetit për vitin 2005, tregojnë qartë për përdorimin çështjeve të shqyrtuara nga ky komision këtë vit me efektivitet edhe të bazës ekonomike, për të cilën është raportimi dhe përfundimi, ku në pjesën më të nga Kuvendi jemi plotësisht të kënaqur dhe në madhe të institucioneve të administratës qendrore,
80 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
i procesit të kategorizimit të vendeve të punës, gjë Shërbimi Civil. që u shoqërua me një keqkuptim dhe konfrontim të Fakti që 41 ankesa, me objekt kundërshtimin e kategorisë së pozicionit të punës me cilësi dhe masave disiplinore, janë pranuar, do të jenë akoma kualifikime personale të nëpunësit, që punonte në për një moszbatim të plotë të ligjit në këtë fushë këtë apo atë pozitë pune. Për këtë ka pasur 28 dhe, në radhë të parë, për moszbatimin e ankesa. procedurave ligjore në marrjen e masave disiplinore E para; është klasifikimi i ankesave sipas ndaj institucionit. institucioneve të Administratës Publike dhe gjendja E theksojmë edhe një herë, se nga analizat e paraqitet e tillë: rasteve të ankesave të shqyrtuara, janë konstatuar Nga nëpunësit e administratës qendrore janë shkelje të rënda të rregullave të procedimit disiplinor, paraqitur 145 ankesa, ose 52,9% të të gjitha ankesave të kompetencave në marrjen e vendimeve, si dhe të trajtuara nga ky komision. Nga nëpunësit e në zgjidhjen e llojit të masës disiplinore, e cila nuk administratës vendore janë paraqitur 117 ankesa që ka qenë në përputhje me shkeljet konkrete zënë 42,4%, dhe nga nëpunësit e institucioneve të disiplinore të kryera nga nëpunësi civil ankues. pavarura kanë ardhur vetëm 4 ankesa, ose 1,4% të Ligjvënësi ka vendosur që të mos ketë radhë në ankesave. Procesi i shqyrtimit dhe i zgjidhjes së marrjen e masës disiplinore, me qëllim mbrojtjen e ankesave nga komisioni ka qenë një proces objektiv, institucioneve të Administratës Publike qendrore apo ligjor, transparent, duke i respektuar me korrektësi vendore. Në rast se një shkelje flagrante disiplinore, procedurat ligjore të këtij shqyrtimi administrativ. e cila është me pasoja dhe kur nuk mund të Nisur nga mënyra e përfundimit të zgjidhjes së justifikohet, nuk mund të ekzistojë në asnjë mënyrë ankesave, gjendja paraqitet e tillë: vazhdimësia e marrëdhënies së punës midis Nga 278 çështje të shqyrtuara, 110 prej tyre, 52 institucionit dhe nëpunësit të Shërbimit Civil. Në ankesa të administratës qendrore, 56 ankesa të shqyrtimin e këtyre ankesave, komisioni i bazuar administratës vendore dhe 2 në institucione të në këtë përmbajtje dhe kërkesë të ligjit, ruan me pavarura, të barabarta këto me 39,4% të numrit të kujdes një balancim të drejtë në praktikën midis të përgjithshëm të ankesave të shqyrtuara, kanë drejtave të punëdhënësit, pra të institucionit të përfunduar në favor të nëpunësit civil ankues, ndërsa administratës publike, dhe punëmarrësit civil, pra 74 ankesa, ose 27%, janë rrëzuar si të pabazuara të nëpunësit civil. në ligj. Konkretisht, në 10 raste komisioni ka Nga 86 ankesa, ose 31,3% të çështjeve të konsideruar të papërshtatshme masën disiplinore, shqyrtuara, kanë përfunduar me pushim të duke bërë ndryshimin e llojit, apo të masës së shqyrtimit; ato kanë qenë për mungesë statusi të dhënë, me një masë të karakterit më të butë, e cila ankuesit ose për mungesë objekti. Ankesa është u përgjigjet shkeljes konkrete dhe rrethanave paraqitur jashtë afatit, për të cilën është hequr dorë konkrete të këtij nëpunësi, i cili është proceduar nga ankimi, kurse në 35 raste nuk kanë qenë në nga ana disiplinore. kompetencë të këtij komisioni në shqyrtimin e këtyre Duke parë në kompleks analizën e këtij ankesave. fenomeni, del qartë se nuk ka një njohje të plotë Po ndalemi tek ankesat për masat disiplinore. dhe të thellë të ligjit dhe të kërkesave konkrete të tij Komisioni i Shërbimit Civil për vitin 2004 ka e, në veçanti, me institutin e eprorit direkt dhe me marrë në shqyrtim 180 ankesa, me objekt procedurën administrative disiplinore në dhënien e kundërshtimin e masave disiplinore, e hartuar kjo masave disiplinore. Kjo e fundit është garanci ligjore në vitin 2003, ku komisioni ka shqyrtuar 77 ankesa dhe reale për nëpunësit civilë, në lidhje me të drejtën dhe ka një rritje rreth 2 herë. Në krahasim me numrin e informimit, të dëgjimit, të mbrojtjes dhe të ankimit e përgjithshëm të ankesave të shqyrtuara, ankesat administrativ. Për këto arsye, komisioni ka mbajtur për kundërshtimin e masave disiplinore zënë 84,5% dhe do të mbajë qëndrim të drejtë ligjor, duke vënë të tyre. Nga këto ankesa, që bien në kundërshtim para përgjegjësisë personat përgjegjës. me masat disiplinore, janë 111, ose 74% e tyre e Së dyti, një dëshmi tjetër, ku kanë spikatur zënë ato me objekt largimin nga Shërbimi Civil, ankesat, janë pranimet në Shërbimin Civil. Në numrin pra, për masa ekstreme në 62 raste, ose 41,3%. e përgjithshëm të ankesave, të shqyrtuara për vitin Është vendosur pranimi i ankesës nga 45 raste, të 2004, 59 çështje, ose 21,8% të tyre kanë qenë në cilat, janë pikërisht për masën e largimit nga lidhje me pranimin në Shërbimin Civil, në kundërshtim
81 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
të procedurave të zhvillimeve dhe të rezultateve të i Administratës Publike për administratën qendrore, konkurrimit. është vënë në dijeni për marrjen e masave që raste Në krahasim me vitin 2003, u shqyrtuan 34 të tilla të mos të përsëriten në të ardhmen dhe ankesa me objekt të tillë; kemi një rritje prej 25 praktikisht këto masa janë marrë. Konkurrimet e ankesash. Kjo rritje ka lidhje, siç e kemi theksuar anuluara kanë qenë kryesisht për këto shkelje të edhe më lart, me zgjerimin e sferës së veprimit të projektligjit: ligjit dhe konkretisht me Drejtorinë e Përgjithshme a.Për mosrespektimin e kërkesave ligjore në të Tatimeve apo Doganave, e cila brenda një kohe lidhje me vlerësimin për kualifikimet, përvojën të shkurtër, pas ristrukturimeve të kryera gjithnjë në profesionale, publikimet shkencore dhe aftësitë e përputhje me ligjin, bëri disa konkurrime më aktive, veçanta të kandidatit, të cilat përbëjnë 30% të pikëve të cilat u gjetën të kryera përgjithësisht sipas në totalin e rezultateve të çdo konkurrimi. kërkesave të ligjit. b.Konkurrimet janë anuluar te komitetet e krijuara Megjithatë bie në sy fakti se nga të gjitha ad-hoc. Janë krijuar, dhe janë kryer testime të ankesat e shqyrtuara me objekt konkurrimi, pjesa përgjithshme në shumë konkurrime me specifika të më e madhe, pra 45 ankesa ose 72,8%, i përkasin ndryshme dhe pa numrin e duhur të konkurrentëve. administratës qendrore. Në fakt, në raport me 277 c.Konkurrimet janë anuluar, pasi kandidatët në konkurrime, të zhvilluara për vitin 2004 në këtë nivel, konkurrim nuk janë njoftuar për vendin, datën dhe ato të atakuara zënë vetëm 15,5%, shifër kjo që në orën e zhvillimit të këtij konkurrimi, gjë që u kishte krahasim me vitin e kaluar, ku ka qenë nga 9,7%, hequr mundësinë për të marrë pjesë. Kjo shkelje shënon një rritje relative. konstatohet sidomos për konkurrime të tilla. Për vitin 2004, në komision janë paraqitur vetëm Në të gjitha rastet, kur është vendosur anulimi i 12 ankesa nga nëpunës të administratës vendore, procedurave të konkurrimit, nga ana e komisionit ndaj 6 që janë shqyrtuar për vitin 2003. Kjo rritje është ndjekur zbatimi i vendimeve dhe është arritur relative flet për atë që zbatimi i ligjit në fushën e që të gjithë konkurrimet janë përsëritur dhe janë pranimit të Shërbimit Civil në administratën vendore zhvilluar në përputhje të plotë me ligjin nga ana e po gjen zbatim. Por fakti që në 7 raste është Departamentit të Administratës Publike, të vendosur anulimi i procedurave të konkurrimit tregon administratës qendrore dhe për përgjegjësitë e në një mosnjohje të plotë të këtij ligji, pavarësisht personelit në administratën vendore. nga veçoritë dhe vështirësitë konkrete dhe objektive Për komisionin është konsideruar testim që hasen në punën e administratës tonë vendore. sidomos mbajtja dhe funksionimi i listës së pritjes Komisioni në 20 raste, ose 33,9%, i ka gjetur për nëpunësit civilë, të rezultuar të papunë, për ankesat e drejta dhe ka anuluar tërësisht ose shkak të ristrukturimit të plotë, apo të pjesshëm, të pjesërisht procedurat e konkurrimit. Nga këto, 13 institucioneve të Administratës Publike, Qendrore çështje i përkasin administratës qendrore dhe 7 apo Vendore. Por përsëri zbatimi i saj nuk po gjen administratës vendore. Në analizën e shifrave të mbështetje të plotë dhe, konkretisht në vitin 2004, mësipërme, si dhe nga përmbajtja e çështjeve të vetëm për administratën qendrore janë sistemuar shqyrtuara, arrihet në përfundimin se ka ende nga kjo listë vetëm 5 persona. probleme në lidhje me respektimin e të gjitha Zbatimi i listës së pritjes do të ulte numrin e kërkesave ligjore për zhvillimin e konkurseve, pra konkurrimeve nga një anë dhe, nga ana tjetër, shteti për pranimin në Shërbimin Civil. Nga ana e nuk do të ngarkohej me shpenzime financiare për Departamentit të Administratës Publike është treguar nëpunësit civilë të dalë pa punë, për shkak të kujdes në rritjen e cilësisë, sidomos nga pikëpamja ristrukturimit të institucioneve të administratës procedurale e konkurrimeve, por përsëri, në disa publike. Në të dyja rastet kostoja financiare është e raste, për shkaqe nga më të ndryshme, janë lejuar padrejtë, rëndon Buxhetin e Shtetit dhe, në fund të shkelje, të cilat nuk kanë cenuar thelbin e fundit, taksapaguesin shqiptar. konkurrimit, por kanë krijuar përshtypjen te Megjithatë, po bëhen 4 vjet që funksionon ligji konkurrentët se nuk kanë qenë në pozita të nr. 8549, datë 11.11.1999, “Statusi i nëpunësit civil”. barabarta; testimi nuk ka qenë sipas kërkesave të Lista e pritjes ende nuk ka hyrë në eficiencë siç literaturës së shpallur publikisht e shkaqe të tjera, duhet. Të shumtë janë nëpunësit që janë larguar dhe, për këtë shkak, i janë drejtuar Komisionit të nga vendet e punës për shkak të ristrukturimit dhe Shërbimit Civil. Për të gjitha këto raste Departamenti kanë marrë edhe pagën për një vit. Por janë vetëm
82 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
5 raste ato që kanë përfituar nga kjo listë. 15 ankesa ose 48,3% është vendosur pranimi i tyre. Konkluzioni është i qartë. Një shkak që ka sjellë Komisioni ka urdhëruar zbatimin, nga ana e këtyre këtë pasojë ka qenë keqkuptimi ligjor që ka ekzistuar institucioneve, të kërkesave të ligjit e konkretisht të edhe vetë në Departamentin e Administratës nenit 23 të tij. Vlen për t’u theksuar se dhe nga Publike, se dhe nga lista e pritjes, që është me një rastet e ristrukturimit, apo shkurtimit të vendit të afat njëvjeçar, ashtu siç parashikohet për trajtimin punës, nëpunësit janë zëvendësuar me të tjerë, pa financiar të atyre nëpunësve që u shkurtohet vendi i u respektuar procedurat, gjë për të cilën do të flitet punës, ata i zë ristrukturimi apo ndryshimi i në pjesën e tretë të këtij raporti. kërkesave te vendi i punës etj. Kjo, si rrjedhojë, sjell Për 16 raste është vendosur rrëzimi, ose pushimi që nëpunësit e shkurtuar gjatë viteve të mëparshme i ankesës, për shkak se zbatimi i ligjit ka qenë i që nuk ishin sistemuar brenda vitit, nuk ekzistonin drejtë, apo nëpunësi nuk ka pasur Statusin e më në këtë listë, duke u mohuar padrejtësisht një Nëpunësit Civil. Pra, është marrë vendimi në të drejtë të tyre ligjore. kundërshtim me ligjin në këto marrëdhënie pune. Për vitin 2005, mendojmë se, në kuadrin e Një problem i rëndësishëm, me të cilin u përball zbatimit e të memorandumit midis Komisionit të komisioni gjatë këtij viti, është ai i kryerjes së Shërbimit Civil dhe Këshillit të Ministrave, sidomos kategorizimeve të vendit të punës me institucionet për këtë problem, ky do të marrë zgjidhjen e duhur e Administratës Publike Qendrore, në bazë të ligjore. kërkesave dhe vendimit të Këshillit të Ministrave 3. Ankesat për ristrukturim të institucioneve të nr. 711, datë 27.12.2000 “Për strukturat dhe nivelet Administratës Publike. e pagave të administratës vendore dhe për një Në vitin 2004, ka një rritje të dukshme të numrit ndryshim në vendimin e Këshillit të Ministrave nr. të ankesave të nëpunësve civilë, për shkak të 726, datë 21.12.2000 “Për pagat e punonjësve të ristrukturimit të institucioneve të Administratës institucioneve buxhetore”, proces i cili nuk ka Publike, të nivelit qendror apo vendor. Konkretisht, përfunduar akoma””. për vitin 2003 janë shqyrtuar 16 ankesa, ndërsa në Konkretisht, ky proces nuk ka përfunduar ende vitin 2004, janë shqyrtuar 31 ankesa të tilla, pra rreth në Ministrinë e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, e cila 2 herë më shumë. Nga analiza e rasteve të ankesave, praktikisht është në një proces ristrukturimi. Në këtë rezultoi se 26 prej tyre kanë lidhje me institucionet proces që aplikohet për herë të parë në Shërbimin e administratës vendore, kjo për shkakun se pas Civil, u konstatuan disa të meta e shkelje ligjore, zgjedhjeve të vitit 2003, në të gjitha bashkitë, këshillat siç mund të përmendim më poshtë: bashkiake miratuan ndryshimin e strukturave, po Një zvarritje e pajustifikuar dhe shkelje e afatit kështu edhe në disa këshilla qarqesh. Në rastet e ligjor, të caktuar për përfundimin e procesit të ristrukturimeve të administratës vendore, pavarësisht kategorizimit të vendeve të punës në Administratën nga përmirësimet e bëra, në ristrukturimet e bashkive Publike. Kështu, megjithëse në nenin 8 të vendimit ka pasur raste që strukturat janë ndryshuar vetëm të Këshillit të Ministrave nr. 711, datë 27.12.2001, për heqjen e nëpunësve civilë ekzistues. Në këto “Për strukturat dhe nivelet e pagave të nëpunësve raste janë ndryshuar vetëm emërtimet e vendeve të civilë në institucionet e administratës qendrore”, punës, duke ruajtur të njëjtin përshkrim pune, ose ishte parashikuar një afat 60 ditor për përfundimin e ka pasur ndarje, apo bashkime të të sektorëve e të kategorizimit të vendit të punës, ky proces ende drejtorive, pa u ndryshuar konkretisht kërkesat nuk ka përfunduar plotësisht. Dy ndikime të konkrete për pozicionin apo vendin e punës. ndjeshme në këtë fenomen ka pasur dhe niveli i Gjithashtu, theksojmë se ndryshimi i strukturave përgatitjes së materialeve udhëzuese metodike, të apo riorganizimet tërësore, ose të pjesshme të përgatitura nga ana e Departamentit të Administratës institucioneve, sidomos atyre vendore, bëhen për Publike, gjithnjë për institucionet e Administratës plotësimin e nevojave momentale dhe nuk gjejnë Publike Qendrore. Ato ishin të paargumentuara mirë një mbështetje, një studim të plotë ekonomiko- nga pikëpamja ligjore metodike, nuk jepeshin hollësi financiar, me qëllim kryesor krijimin e një strukture dhe sqarime në lidhje me mënyrën se si duheshin të qëndrueshme dhe efektive, në përputhje me bërë ndarjet e kategorive të vendeve të punës, nuk detyrat dhe misionet e rëndësishme të përcaktoheshin kriteret e qarta dhe të sakta për institucioneve të Administratës Publike, të nivelit përcaktimin e rëndësisë së këtij apo atij vendi, në qendror apo vendor. Nga çështjet e mësipërme, për raport me sektorin konkret, të këtij apo të atij sektori,
83 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
në raport me të gjithë institucionin dhe kryesisht 43 vendime të Komisionit të Shërbimit Civil të për pjesën e nivelit të nëpunësve civilë zbatues, pra ankimuar në Gjykatën e Apelit, vetëm 4 prej tyre për specialistin. Mungesa e këtyre kritereve të qarta janë ndryshuar. Në këto 4 vendime, 2 vendime janë udhëzuese bëri që ecuria e procesit dhe konkluzioni ndryshuar nga Gjykata e Lartë, duke lënë përsëri i pranishëm gjatë gjithë periudhës të ishin shumë në fuqi vendimin e Komisionit të Shërbimit Civil. të ngadaltë, duke bërë që vende pune me përfshime Kjo cilësi është edhe më e lartë në rast se të njëjta ose të ngjashme, vende pune të ngjashme vendimet e shënuara i krahasojmë me numrin e në ministri të ndryshme, të merrnin kategori të përgjithshëm të vendimeve të dhëna nga Komisioni ndryshme, gjë që krijon përshtypjen për ekzistencën i Shërbimit Civil për vitin 2004. Konkretisht, rezultati e subjektivizmit dhe moszbatimin e kritereve është i tillë; 98,5% të vendimeve të Komisionit së objektive në këtë proces kaq të rëndësishëm. Në Shërbimit Civil, janë lënë në fuqi nga gjykatat e udhëzimin e përgatitur për këtë problem nga ana e sistemit gjyqësor në Republikën e Shqipërisë, nga Departamentit të Administratës Publike, në vitin 97,8% që ka qenë në vitin 2003. Por, pavarësisht, 2002, ndonëse procesi i kategorizimit të vendeve të nga niveli i cilësisë së vendimeve, komisioni duhet punës konsiderohej si një shfaqje e njëanshme e të punojë akoma edhe më shumë për ngritjen e nivelit vullnetit shtetëror, përsëri rekomandohej që të cilësor të tij, sidomos për çështjet ku u jepet zgjidhje merreshin parasysh cilësia në punë, vjetërsia, praktikave të reja dhe problemeve të veçanta e të kualifikimi dhe të dhëna të tjera të nëpunësit, pra të pazgjidhura më parë dhe që hasen në praktikën e dhëna personale që punon në këtë apo atë vend përditshme të punës së këtij komisioni. pune. Por sado përpjekje të bëhen për të zgjidhur drejt Ndarja e specialistëve në tri nivele të ankesa të ndryshme, sado përpjekje të bëhen për kategorizimit sipas përqindjeve të përcaktuara në lënien në fuqi të vendimeve të gjykatës që nuk kanë udhëzimin përkatës ishte artificiale dhe nuk tregonte asnjë kuptim, vendimet e dhëna nuk gjejnë zbatim kriteret se ku duhej të bazohej organi kompetent nga ana e Administratës Publike. Nëse vendimet e për pranimin e këtyre raporteve. Në udhëzim nuk dhëna nuk zbatohen nga ata që kanë detyrime, sqarohet nëse kjo ishte një ndarje definitive dhe e dëmtojnë jo vetëm imazhin e dëgjueshmërisë dhe dhënë njëherë e përgjithmonë, apo një ndarje e efektivitetit të punës së Komisionit të Shërbimit Civil, përkohshme, që lidhej me vitin buxhetor konkret kur por dëmtohet dhe imazhi i Administratës tonë doli udhëzimi, apo kur gjente zbatim udhëzimi i Publike në përgjithësi dhe vazhdon të dëmtohet në analizuar më sipër. shuma të konsiderueshme Buxheti i Shtetit Shqiptar. Së treti, një problem shumë të rëndësishëm që Por, më tepër kjo ndodh jo për shkak të padijenisë përmban i gjithë procesi i kategorizimit e që duhej së ligjit, por në disa raste nga kokëfortësia e të gjendej një zgjidhje përfundimtare, është dhe ai i drejtuesve të ministrive dhe të institucioneve të tjera kompetencës se cili organ duhet të vendosë për qendrore apo vendore, që duan të kenë në vendet e sanksionimin e kategorive të vendeve të punës. Nga punës të Administratës Publike ata persona që përmbajtja e të gjitha dispozitave ligjore e nënligjore dëshirojnë dhe jo nëpunësit që janë caktuar aty që rregullojnë këtë proces, del se organi kompetent, sipas ligjit. që duhet ta bëjë këtë, është Këshilli i Ministrave Raste tipike mund të përmendim, atë të Drejtorit dhe jo Kryeministri. të Institutit të Administratës Publike, të Sekretarit të Së katërti, janë ligjshmëria, bazueshmëria dhe Përgjithshëm në Ministrinë e Shëndetësisë, të ndihma e Komisionit të Shërbimit Civil, zbatimi i Drejtorit të Përgjithshëm të Postë- tyre dhe përdorimi i paralajmërimit si mjet ligjor i Telekomunikacionit në Ministrinë e Transporteve rëndësishëm. dhe të Telekomunikacionit dhe raste të tjera. Ka Komisioni i Shërbimit Civil në veprimtarinë e tij i ardhur koha të krijohet edhe një bazë konkrete ka kushtuar një kujdes të veçantë ligjshmërisë dhe ligjore, sipas së cilës të gjithë drejtuesit, që veprojnë bazueshmërisë së vendimeve të tij. në këtë mënyrë të kundërligjshme, të vihen para Treguesi më i mirë në këtë drejtim, është numri përgjegjësisë, si materiale, dhe disiplinore. Niveli i i vendimeve të lëna në fuqi në përfundim të kontrollit zbatimit të vendimeve të komisionit nuk është i gjyqësor. Vlen për të theksuar që në fillim se ky kënaqshëm. Për këtë flet fakti që për të gjitha progres tregues për vendimet e Komisionit të vendimet e dhëna në favor të ankuesve, pra nga 110 Shërbimit Civil është mjaft pozitiv. Konkretisht, nga vendime të tilla, vetëm 31 prej tyre, ose 23%, janë
84 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
zbatuar direkt nga organet administrative, ndaj të vendimeve duhet bërë sipas kërkesës së ligjit. cilave ato janë drejtuar. Ky nivel jo i kënaqshëm i Askush nuk mund ta cenojë atë, kushdo qoftë, zbatimit me vullnet të vendimeve të komisionit, duke funksionar publik apo politik. mos marrë parasysh dhe mosrespektuar disa Në vijim të analizës së problemeve të tjera që dispozita të Kodit të Procedurës Administrative, përmban ky raport, duhet thënë se dhe për vitin 2004 sipas të cilave nuk mund të ekzekutohen, kur ndaj Komisioni i Shërbimit Civil është bazuar te praktika tyre është paraqitur ankim, pra për shkakun e tyre e punës, sipas të cilës, veç arsyetimit dhe nuk mund të konsiderohen se kanë hyrë në fuqi. argumentimit të hollësishëm, shkeljet ligjore të Pra, drejtuesit në Administratën Publike, si ajo konstatuara në detyra përkatëse janë përpiluar dhe qendrore apo vendore, duhet të mbajnë parasysh ushtruar në 26 raste të paralajmërimit, nga 21 këtë kërkesë të ligjit, që pavarësisht se kanë marrë paralajmërime, të cilat janë bërë në vitin 2003. Në vendim ndaj një nëpunësi, ky vendim nuk duhet të këto paralajmërime janë përmbledhur probleme të zbatohet nëse kanë nisur procedurat e ankimit pranë parregullsive dhe shkeljeve të ligjit që ka pasur organeve kompetente dhe në rastin konkret pranë çështja dhe janë përcaktuar veprimet që duheshin Komisionit të Shërbimit Civil. Kjo do të lehtësonte kryer për riparimin e gjendjes, duke përcaktuar dhe krejt procedurën e zbatimit të vendimeve, do të afatet e aregimit. Konkretisht, si paralajmërime të lehtësonte pasojat ekonomike dhe do të bënte reale përmbajtjes problemore mund të përmendim ato e të prekshme mbrojtjen e nëpunësit civil dhe të drejtuar Bashkisë së Himarës, Dibrës, Rrëshenit, vetë institucioneve të Administratës sonë Publike. Peqinit etj, Këshillit të Qarkut Berat, Kukës, Dibër Akoma më i papranueshëm është moszbatimi nga etj, për veprime të gabuara në drejtim të marrjes drejtues të ndryshëm i 38 vendimeve, të cilat janë dhe largimit nga puna të nëpunësve civilë të këtyre shqyrtuar dhe lënë në fuqi dhe nga Gjykata e Apelit institucioneve. Duhet përmendur këtu edhe puna e Tiranë, e për rrjedhojë, janë kthyer në titullin diferencuar që është bërë me drejtuesit e bashkive ekzekutiv, ndërsa Zyra e Përmbarimit, si organ Kamëz, Divjakë, Bilisht, Korçë, Krujë, Lushnjë etj, kompetent shtetëror, duhet të luajë rolin e saj ligjor e në ndonjë bashki tjetër, ku u ndeshën probleme për ekzekutimin e detyrueshëm të këtyre vendimeve. të zbatimit të ligjit në fushën e shërbimit civil. Në Në disa raste, për moszbatimin e këtyre këto raste, pas një vlerësimi serioz të situatës dhe vendimeve parashtrohet si pretendim paraqitja e ngritjes së grupeve të punës, është punuar me rekurseve në Gjykatën e Lartë. shumë kujdes në drejtim të sqarimit të situatave Në bazë të nenit 451 të Kodit të Procedurës ligjore e praktike dhe janë sugjeruar dhe zgjidhjet e Civile, vendimet e Gjykatës së Apelit janë të formës rasteve, kështu që gjendja është përmirësuar. së prerë dhe si i tillë, në bazë të nenit 510 po të Gjithashtu, duhet të përmendim edhe punën e këtij kodi, janë tituj ekzekutivë, gjë që do të thotë ndërmarrë nga ana e komisionit. se nuk ka asnjë pengesë ligjore për organet e Pas konstatimit të dukurisë së zënies së ekzekutimit t’i zbatojnë ato. Veprimi i kundërt është posteve të Shërbimit Civil nga funksionarë politikë, veçse një arbitraritet. pa u shkëputur këta të fundit nga kryerja e kësaj Gjithashtu, vendimet e komisionit janë të detyre, konkretisht nga pjesëtarët e kabinetit të detyrueshme për zbatim, jo vetëm kur lihen në fuqi Kryetarit të Bashkisë ishte ngarkuar drejtimi i nga organet gjyqësore, por në bazë të nenit 8, pika sektorëve të ndryshëm, pjesë e Shërbimit Civil. Kjo 3 të ligjit “Statusi i Nëpunësit Civil”. Këto vendime ka sjellë mënjanimin padrejtësisht të nëpunësve janë të detyrueshme për institucionet e Administratës civilë nga ushtrimi i funksioneve të tjera ligjore. Një Publike të nivelit vendor apo qendror. Mirëpo, dukuri e tillë u vërejt në Bashkinë e Sarandës, pavarësisht që në këtë dispozitë bëhet fjalë për një Gjirokastrës, Delvinës etj, e në këto raste u ngritën detyrim, për zbatimin e këtyreve vendimeve, ky është grupet e punëve përkatëse me komisionerë e kthyer në disa raste të shpeshta në një veprim inspektorë të Komisionit të Shërbimit Civil, të cilat fakultativ sipas dëshirës së drejtuesve të shkuan në këto vende, punuan për sqarimin e ligjit institucioneve, të cilëve u kundërdrejtohen këto dhe evitimin e kësaj situate: deri tani janë marrë vendime. Kjo do të thotë se duke e ndier masat e nevojshme për ndarjen një herë e mirë të përgjegjësinë, do të përdoren të gjitha mjetet ligjore funksioneve publike nga ato politike edhe në nivelin e publike për vënien në vend të ligjit të shkelur nga vendor. moszbatimi i vendimeve, pasi zbatimi i këtyre Së treti, rritja e nivelit të mbikëqyrjeve dhe
85 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
menaxhimit të Shërbimit Civil do të jetë detyrë Punës. Mungesa e zbatimit të ligjit do të konstatohet parësore dhe efektive e këtij komisioni. Në zbatim veçanërisht në rastet e lëvizjes paralele, apo dhe të të detyrave dhe kompetencave të caktuara për këtë ngritjes në detyrë, ku nuk janë zbatuar kërkesat komision, gjatë vitit 2004, u programuan dhe u ligjore. Në të gjitha njësitë vendore të kontrolluara realizuan 28 mbikëqyrje, konkretisht në tre këshilla nuk janë zbatuar akte ligjore për lëvizjen paralele qarku, 18 bashki, në pesë njësi bashkiake në Tiranë, dhe për ngritjen në detyrë, janë vënë re parregullsi, si dhe në dy institucione të pavarura; Avokati i Shtetit të cilat kanë ardhur si rezultat i mosnjohjes së ligjit. dhe Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, lidhur me Këto janë konstatuar dhe në procesin e konfirmimit administrimin e Shërbimit Civil, pra për zbatimin e dhe vlerësimit të nëpunësve civilë në fund të ligjit “Statusi i Nëpunësit Civil” dhe të akteve të tjera periudhës së provës, siç kanë qenë sipas ligjore e nënligjore, të dala në bazë të zbatimit të përcaktimeve të neneve 14 dhe 27 të ligjit së tij. Mbikëqyrja e administrimit të Shërbimit Civil lartpërmendur. Duke marrë shkak dhe nga problemet është orientuar kryesisht në njësitë vendore, pasi e evidentuara në mbikëqyrje e kryera në njësitë këto të fundit kanë rezultuar dhe më problematike vendore, si dhe nga shqyrtimi i ankesave të në zbatimin e ligjit të mësipërm. nëpunësve civilë, nga ana e komisionit është Në përfundim të këtyre mbikëqyrjeve, të ushtruara ushtruar disa herë kompetenca që parashikohet te në njësitë vendore, kemi arritur në konkluzione si më neni tetë, duke ushtruar paralajmërime të cilat u poshtë: trajtuan edhe më sipër. Në kuadër të rregullimit të Në njësitë e administratës publike vendore ka ligjshmërisë, nga Komisioni i Shërbimit Civil është një shkallë relativisht të ulët të njohjes së ligjit për kërkuar plotësimi i vendeve të lira të punës, të cilat Shërbimin Civil, duke përjashtuar këshillat e qarqeve, konsiderohen pjesë e Shërbimit Civil, me nëpunës të cilat janë institucione janë krijuar pas hyrjes në të emëruar sipas procedurave të një konkurrimi të fuqi të ligjit të mësipërm, si dhe disa bashki, të cilat hapur, të bazuara në meritat siç e kërkon dhe zbatojnë me korrektesë ligjin, si Bashkia e Tiranës, legjislacioni në fuqi. Në praktikë janë evidentuar edhe Durrësit, Elbasanit, Pogradecit e ndonjë tjetër. Në vështirësi në zbatimin e skemës së Shërbimit Civil këto institucione, skema e Shërbimit Civil me që kanë ardhur për shkaqe objektive, ku në mjaft Sekretarin e Përgjithshëm, apo persona të barazuar raste buxheti që ka qenë në dispozicion, ministritë me këtë në krye të Shërbimit Civil, nuk ka gjetur vendore nuk mundësojnë zbatimin e plotë dhe unik zbatim dhe ka pengesë nga vetë ligji organik i të këtij ligji, pasi nuk përballon faturën financiare të qeverisjes vendore. Përgjithësisht, aktet ligjore e një procesi të tillë. nënligjore, që lidhen me Shërbimin Civil, disponohen Gjithashtu, në disa njësi qeverisjesh vendore nga këto organe, por njohja e tyre është kufizuar sidomos në bashkitë e nivelit të dytë apo dhe të vetëm te punonjësit e personelit, ku dhe këta të tretë, si rezultat edhe i largimit të specialistëve të fundit nuk kanë koncepte të qarta dhe të sakta të arsimuar, nuk sigurohet numri i nevojshëm që vetë ligjit. përcakton ligji, për mundësinë e konkurrimit sipas Shkelje të ligjit për Shërbimin Civil konstatohen kërkesave ligjore. Megjithate, nga problemet e sidomos në pranimin e nëpunësve, duke aplikuar konstatuara vlen për t’u përmendur fakti se në disa emërime nga titullarë të institucioneve, pa iu njësi vendore, si në njësinë e qarqeve Tiranë, Durrës, nënshtruar procedurave ligjore, çka është një shkelje Elbasan, Korçë, Bashkinë e Tiranës, Bashkinë e e hapur e ligjit për pranimin në Shërbimin Civil. Pogradecit, Bashkinë e Gjirokastrës, Bashkinë e Konkretisht, kjo përbën një nga detyrat kryesore Elbasanit e ndonjë bashki tjetër, janë kuptuar dhe ku edhe do të vazhdojë puna në Komisionin e zbatuar në mënyrë korrekte kërkesat ligjore si në Shërbimit Civil për ta parandaluar që në fazën e parë drejtim të pranimit të Shërbimit Civil, përfshimin e këtë fenomen. vendeve të punës, vlerësimin ditor, konfirmimin dhe Moszbatimi i procedurave ligjore ka sjellë si kërkesa të tjera të ligjit. pasojë pamundësinë e shqyrtimit të ankesave dhe Si konkluzion, vendosja e plotë e studiuar e mbrojtjen e nëpunësve në rastet e paraqitura në skemës së Shërbimit Civil nga këshilli bashkiak dhe komision, pasi janë konsideruar nëpunës civilë të këshilli i qarkut, si organe kompetente, në përputhje marrë në kundërshtim me ligjin, pra nuk gëzojnë me numrin e përgjithshëm të punonjësve dhe “Statusin e Nëpunësit Civil” dhe marrëdhëniet e tyre buxhetin e Ministrisë Vendore është një detyrë të punës do të zgjidheshin në bazë të Kodit të konkrete imediate, që kërkon një zgjidhje sa më të
86 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
shpejtë dhe sa më të drejtë. Vendosja në pozicionin ligjvënëse, si me Kuvendin, me Këshillin e e Sekretarit të Përgjithshëm, apo të një personi të Ministrave, me organet gjyqësore, me institucione barazuar me të, edhe në këto njësi të Shërbimit të tjera të pavaruara, si Avokati i Popullit, Kontrolli i Civil, bashki, apo këshill qarku, është jo vetëm një Lartë të Shtetit etj. Si bashkëpunim, është forcuar, pikë ndarëse por edhe koordinuese ndërmjet nivelit zhvilluar dhe zgjeruar gjithnjë në funksion të qëllimit politik dhe atij administrativ të Shërbimit Civil. Ky e të reformës si sinjale të Shërbimit Civil dhe me është jo vetëm një faktor stabiliteti dhe vazhdimësie kërkesa gjithnjë në rritje për realizimin me sukses i veprimtarisë në institucion, por një menaxhim të kësaj reforme. Bashkëpunimi dypalësh dhe pozicioni i aparatit administrativ në institucionet e shumëpalësh midis Avokatit të Popullit, Kontrollit administratës vendore, për më tepër që zgjidhjet të Lartë të Shtetit, Departamentit të Administratës administrative vendore në Shqipëri janë çdo 3 vjet. Publike dhe Institutit të Pranimit në Administratën Mbikëqyrjet e kryera nga komisioni kanë rezultuar Publike, qarqeve dhe bashkive, ka shërbyer për se në shumë administrata dhe në këshillat vendore, krijimin e eksperiencave të reja dhe të pasuara, në sidomos në bashki, kanë aparate të fryra jo funksion të forcimit të efektivitetit të vetë veprimtarisë funksionalë dhe eficientë, me shpenzime të tepërta, së këtij komisioni. Bashkëpunimi i rregullt dhe të cilat nuk e shikojnë detyrën që kryejnë. Është periodik me njësitë e organizimit të burimeve detyrë e politikës së përgjegjësisë dhe institucionit njerëzore në të gjithë institucionet e Administratës të Kuvendit, Këshillit të Ministrave dhe deputetëve, Publike që përfshihen në Shërbimin Civil, ka sjellë që kanë iniciativën ligjvënëse, për të parë përmirësime të vazhdueshme në veprimtarinë e efektshmërinë dhe eficiencën e vetë njësisë vendore, komisionit dhe në zbatimin e këtij ligji. duke u bazuar në një ndarje administrative territoriale Gjatë vitit 2004, bashkëpunimi institucional në shumë të studiuar, në përputhje me interesat sociale departamentin e bazuar edhe në memorandumin e dhe ekonomike të komunitetit, lidhjet tradicionale, bashkëpunimit, ka pasur një rritje cilësore. Si traditën, kulturën dhe vlerat e tjera konkrete dhe jo rezultat i eksperiencave të kryera, i bashkërendimit thjesht për interesat e ditës për efekte elektorale. më të mirë të aktiviteteve të përbashkëta, si në Një zgjidhje e drejtë ligjore e ndarjes përgatitjet e drafteve për ndryshimet e nevojshme administrative që do të konstistojë në uljen e numrin dhe të domosdoshme, që duhen bërë nga vetë ligji të bashkive, komunave dhe përfshirjen e këtyre të “Statusi i Nëpunësit Civil”, duke shprehur opinionin fundit në Shërbimin Civil, janë dy momente me dhe sugjerimet e tij, duke u nisur nga problemet shumë rëndësi në aspektin politik, ligjor, ekonomik, dhe vetë praktika, me të cilën ndeshet Komisioni i social e administrativ, për realizimin me sukses të Shërbimit Civil gjatë ushtrimit të kompetencave të reformave në fushën e administratës publike dhe në tij. Marrëdhëniet e bashkëpunimit midis komisionit veçanti, në administratën tonë vendore. dhe Institutit të Pranimit në Administratën Publike, Krahas kontrollit të njësive së qeverisjes janë bazuar në dy aspekte të rëndësishme të vendore, procesi i mbikëqyrjes, siç thamë, është ndihmesës së ndërsjellë. Ekspertë të komisionit ushtruar dhe në institucionet qendrore e të pavarura. kanë ofruar tema të trajnimit për problematikën në Theksojmë, që në administratën qendrore çështjet e pranimit në Shërbimin Civil, për disiplinën konstatohen përmirësime të dukshme në disa e Shërbimit Civil, për procedurën e masave drejtime, si në procesin e emërimit të nëpunësit civil, disiplinore etj. Në të njëjtën kohë, edhe specialistë ku janë konsoliduar procedurat e konkurrimit në të Komisionit të Shërbimit Civil kanë marrë pjesë përputhje me ligjin, duke konsoliduar gjithnjë e më në seminare dhe trajnime të organizuara nga Instituti tepër procesin e vlerësimit të arritjeve të punës i Pranimit të Administratën Publike, për rritjen gjithnjë vjetore së nëpunësve civilë me qëllim, forcimin e e më të lartë të nivelit profesional dhe të kontrollit të përfomancës dhe rritjen e kapaciteteve profesionale kësaj administrate. të tilla. Bashkërendimi dhe bashkëpunimi i Bashkëpunimi me Avokatin e Popullit dhe komisionit me institucionet e tjera, ka qenë faktor i Kontrollin e Lartë të Shtetit ka pasur për bazë, rëndësishëm në thellimin e reformës institucionale kryesisht, takime të ndërsjellta institucionale të dhe të vetë Shërbimit Civil shqiptar. shkëmbimit të eksperiencave, qëndrime konstruktive, Viti 2004, ka si tregues më të lartë se vitet e kuadrin e ristrukturimit të këtyre institucioneve, në tjera, nivelin e bashkëpunimit, bashkërendimin e mbajtjen e qëndrimeve unike ndaj abuzivitetit në lidhje Komisionit të Shërbimit Civil me institucionet me ligjin që është ballafaquar edhe sot në
87 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Administratën Publike Shqiptare. Pjesëmarrës të zbatimit të ligjit “Statusi i Nëpunësit Civil”, me gjithë Komisionit të Shërbimit Civil, në Konferencën problematikën e këtij të fundit; në hartimin dhe Kombëtare të të Drejtave të Punonjësve, organizuar organizimin e programeve të përbashkëta për nga Avokati i Popullit, paraqitja e suksesit, qëndrimi mbikëqyrjen e Administratës Publike qendrore, pa i komisionit mbi respektimin e të drejtave të nëpunësit cenuar aspak pavarësinë institucionale të secilit civil, tregon se dhe strategjia e bashkëpunimit dhe e institucion, por me qëllimin për të shmangur bashkërendimit institucional po funksionon gjithnjë paralelizmat në mbikëqyrjen e organizimit të e më mirë dhe po krijon premisa pozitive në zbatimin Shërbimit Civil dhe për të zgjidhur në kohë, sipas e ligjit në luftën kundër korrupsionit, nepotizmit dhe ligjit, problemet e dala nga organizimi i Shërbimit në ndërgjegjësimin e punonjësve për të drejtat e tyre. Civil dhe nga praktika e veçantë e çdo institucioni. Në kuadër të përgatitjes së draftit të Qeverisë Një bashkërendim i tillë nuk do të rrisë vetëm për planin e veprimeve, në përgjigje të partneritetit efektivitetin e mbikëqyrjes së organizimit të europian, komisioni ka bashkërenduar aktivitetin e Shërbimit Civil në Administratën Publike qendrore, tij me Ministrinë e Integrimit, në përgatitjen e por do të shërbejë edhe si një praktikë shumë e matricës dhe synimeve të masave prioritare çmuar për një zbatim të njëjtë dhe uniform të ligjit afatshkurtra dhe afatmesme, që komisioni po merr “Statusi i Nëpunësit Civil” në të gjitha institucionet dhe do të marrë në kuadër të zhvillimit institucional që përfshihen në Shërbimin Civil, si ato të pavarura në procesin e madh të stabilizim-asocimit europian dhe ato të administratës vendore, duke rritur cilësinë të vendit tonë. e administrimit të Shërbimit Civil dhe të burimeve Një kujdes të veçantë komisioni i ka kushtuar njerëzore. Bashkëpunimi permanent në institucionet bashkëpunimit me qendrën e rëndësishme të arsimit ndërkombëtare, është kërkesë e domosdoshme dhe universitar dhe, konkretisht, me Universitetin e element i rëndësishëm për përgatitjen institucionale Tiranës, Fakultetin Ekonomik, në dhënien e për integrimin europian. eksperiencës së fituar në fushën e Administratës Komisioni i Shërbimit Civil, si institucion Publike, të Shërbimit Civil dhe të administrimit të relativisht i ri në fushën e mbikëqyrjes së organizimit burimeve njerëzore, nëpërmjet leksioneve në fushën të Shërbimit Civil dhe zyrës së ankesave të pasuniversitare të nivelit master. Bashkëpunimi ka nëpunësve, me një rol kyç në zhvillimin e reformës qenë shumë i frytshëm, duke u vlerësuar edhe nga dhe sigurimin e qendrueshmërisë së Administratës vetë stafi i Fakultetit Ekonomik dhe po merren masat Publike Shqiptare, vlerëson se një nga elementet e duhura për zgjerimin e këtij bashkëpunimi në që ka ndikuar në rritjen cilësore të profesionalizmit, përputhje të plotë dhe me programet mësimore. në zbatim të kompetencave të tij ligjore, janë Shprehim idenë tonë se tashmë, gjithnjë e më kontaktet e vazhdueshme me institucione homologe shumë, janë krijuar premisat dhe është e nevojshme jashtë vendit dhe me eksperiencat dhjetëravjeçare krijimi i shkollës së Administratës Publike Shqiptare, që ato mbartin, duke sjellë në institucionin tonë e cila do të shërbejë për krijimin e brezit të modele dhe shembuj mjaft pozitivë. administratorëve profesionistë e të karrierës dhe si Komisioni është anëtar i Institutit Ndërkombëtar një qendër për formimin dhe edukimin e të Shkencave Administrative, IEA-s i Shoqatës funksionarëve politikë. Ndërkombëtare të Shkollës Administrative, IEASIA, Drejtimet kryesore Komisioni i Shërbimit Civil, i dhe Grupit Europian të Administratës Publike, ka përcaktuar në strategjinë e tij në kuadër të EKPA. bashkëpunimit dhe bashkërendimit shumëpalësh Komisioni ka vendosur marrëdhënie të rregullta institucional; ato janë forcuar vazhdimisht në bashkëpunimi me Komisionin e Shërbimit Publik të shërbimet e informacioneve, në qëndrimin e Mbretërisë së Bashkuar të Britanisë së Madhe, me praktikave dhe në aspekte të ndryshme për zbatimin Komisionin e Shërbimit Publik të Maltës, dy e legjislacionit për nëpunësit civilë, gjithnjë për institucione homologe me modele mjaft të ngjashme thellimin e mëtejshëm të reformës në fushën e me atë të Komisionit tonë të Shërbimit Civil. administrimit të burimeve njerëzore, si dhe forcimin Mbështetur në memorandumin e bashkëpunimit të e institucioneve të Administratës Publike në nivel Komisionit të Shërbimit Civil, me Institutin e qendror apo vendor, në organizimin dhe pjesëmarrjen Administratës Publike të Turqisë dhe Lindjes së në seminare, konferenca, tryeza të rrumbullakta, Mesme Today, është bërë i mundur vazhdimi i me trajnime të veçanta e speciale në fushën e trajnimit të sektoratit teknik të këtij komisioni, të
88 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
filluar nga viti 2003, me shpenzimet e vetë palës turke. kapaciteteve profesionale të sekretariatit teknik, për Komisioni ka vendosur marrëdhënie bashkëpunimi vënien në punë dhe me eficiencë të kësaj teknologjie me Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës të Kosovës dhe bashkëkohore. ka ofruar ndihmën e tij për këtë insititucion të ri me Synimi i një databejsi mbi organizimin e praktikën e veprimtarisë së komisionit. Delegacioni i ankesave, administrimin e informacionit për këtij institucioni të Kosovës, ka ndjekur nga afër përdoruesit e internetit dhe shkëmbimin e veprimtari konkrete të komisionit, ndihma jonë ka informacioneve brenda komisionit, pra në internet, i qenë në të gjitha drejtimet dhe është vlerësuar nga cili është një nga prioritetet e vetë komisionit të dala pala kosovare. edhe në planin e veprimeve të Qeverisë, për zhvillimin Komisioni ka marrëdhënie korrekte e të frytshme dhe partneritetin europian që shton rritjen dhe bashkëpunimi me zyrën e komisionerit për reformën zhvillimin profesional të vetë komisionit dhe në radhë në administratën publike pranë Këshillit të Ministrave të parë sekretariatit teknik të tij nëpërmjet pranimeve të Republikës së Hungarisë, gjë e cila ka ndikuar të domosdoshme për këtë qëllim. në rritjen cilësore edhe të vetë punës së komisionit Së fundi, forcimi i mëtejshëm i Komisionit së tonë. Shërbimit Civil është detyrë themelore e Komisionit Nga ana tjetër, komisioni ka vendosur marrëdhënie së Shërbimit Civil për vitin 2005. bashkëpunimi me akademinë administrative të Komisioni i Shërbimit Civil, bazuar në Austrisë, e cila ka një praktikë shkollimi shumë të eksperiencën e tij, do të rrisë nivelin cilësor të pasur në formimin e nëpunësve civilë, model i cili veprimtarisë dhe të profesionalizmit të tij, nëpërmjet është për t’u ndjekur edhe në vendin tonë. rritjes së efektivitetit dhe eficiencës institucionale Komisioni i Shërbimit Civil i ka kushtuar një për fuqizimin e qëndrueshmërisë së Administratës vëmendje të posaçme bashkëpunimit me Publike Shqiptare në të gjitha nivelet e saj, si dhe institucionet ndërkombëtare në vend, si me Zyrën e për rritjen gjithnjë e më shumë të performancës së Delagacionit Europian, Bankën Botërore dhe nëpunësve civilë shqiptarë. Presidencën e OSBE-së në Tiranë; nën kujdesin e Komisioni do të vazhdojë të rrisë rolin e tij në Zyrës së Delegacionit Europian në Shqipëri, sigurimin e administratës së qëndrueshme, komisioni ka përfituar një financim të një asistence profesionalisht të aftë, duke u garantuar mbikëqyrjen teknike për inspektoratin teknik të tij, që është në e procesit të administrimit të Shërbimit Civil dhe prag të zbatimit, në kuadër të programit CARD-s. kryesisht të rekrutimit të administratorëve të rinj, Në realizimin e këtij projekti, komisioni pret të bazuar në meritën dhe larg subjektivizmave dhe realizojë objektivat e tij për përgatitjen e një ndërhyrjeve politike. Një proces i drejtë rekrutimi do udhëzuesi me metodologji të përmirësuar, për të mundësojë tërheqjen e një gjenerate të re zgjidhjen e ankesave dhe metodologjinë e nëpunësish civilë në administratën shtetërore, siç mbikëqyrjes së menaxhimit së Shërbimit Civil. Në po bëhet efektivisht në aftësi profesionale dhe saj të këtij bashkëpunimi dhe konsulencës së koncepte të reja bashkëkohore, duke u paraprirë frytshme nga ekspertë ndërkombëtarë do të zhvillimit gjithnjë e më shumë të reformës në mundësohet zbatimi i disa masave prioritare që administratën publike dhe qëndrueshmërisë së saj Komisioni i Shërbimit Civil ka parashikuar, në kuadër ndaj ndryshimeve politike. të planit të veprimit së Qeverisë, për zhvillimin e Një kujdes të veçantë komisioni do të tregojë partneritetit Europian. në lidhje me përmirësimet strukturore, në Si konkluzion, mund të themi që praktikat dhe përcaktimin e qartë dhe të plotë të detyrave të eksperiencat e përfituara nga bashkëpunimi me nëpunësit civil nëpërmjet përfshimit të punës, për institucionet ndërkombëtare kanë ndihmuar më së të mundësuar një vlerësim sa më objektiv të miri në rritjen e eficiencës së punës së vetë përformancës individuale të tij. Gjithashtu, komisionit dhe futjen e koncepteve të reja planifikimi, programimi i plotë dhe i drejtë i detyrave bashkëkohore së menaxhimit të burimeve njerëzore, konkrete në fushën e mbikëqyrjeve, do të shërbejë në praktikat e mbikëqyrjes dhe të zgjidhjes së në rritjen e veprimtarisë cilësore të këtij komisioni. ankesave të nëpunësve civilë. Mund të themi se në Rritja e vazhdueshme e nivelit cilësor të komisionit të kaluarën infrastruktura ishte nevojshme, në do të jetë në përputhje me kërkesat dhe nivelin e përputhje me teknologjinë e informacionit, por ka kohës nëpërmjet shfrytëzimit me efektivitet të ende shumë punë për të bërë, lidhur me rritjen e sistemit teknologjik të informimit të instaluar
89 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
praktikisht në Komisionin e Shërbimit Civil. Së dyti, për zbatimin në kohë të vendimit të Një drejtim tjetër i rëndësishëm i punës së Komisionit të Shërbimit Civil, në lidhje me ankesat komisionit do të jetë përgjithësimi i braktisjes së e nëpunësve civilë, është i nevojshëm parashikimi deritanishme për probleme të veçanta, si dhe shprehimisht me ligj, që ekzekutimi i akteve marrjen e masave ligjore për parandalimin e shkeljeve administrative duhet të pezullohet, kur nëpunësi civil të konstatuara në fushën e Shërbimit Civil. Informimi paraqet ankim ndaj këtij akti në Komisionin e nëpërmjet medias, televizionit, radios, anualit vjetor Shërbimit Civil, dhe ky plotësim të bëhet në nenin 8 e buletinit të KSC-së, për problemet e dala, do të pika 2 e ligjit të sipërcituar. jetë në qendër të vëmendjes sonë për rritjen e Së treti, nga praktika e deritanishme shtrohet informimit ndaj publikut. Rritja e nivelit të si kërkesë vendosja e masave detyruese ndaj bashkëpunimit me departamentin e Administratës drejtuesve të institucioneve, të cilët nuk zbatojnë Publike dhe Institutin e Administratës Publike, si vullnetarisht vendimet e komisionit. dhe me institucionet me detyrë të posaçme në Së pari, duhet të plotësohet neni 5 pika 3 e ligjit fushën e Shërbimit Civil, do t’i shërbejë rritjes së të mësipërm, se vendimet e Komisionit të Shërbimit nivelit shkencor të menaxhimit në Administratën Civil, i cili ka marrë formë të prerë pa u ankimuar, Publike Qendrore dhe do të ndihmojë në ngritjen e janë tituj ekzekutivë. vazhdueshme të nivelit të menaxhimit dhe në nivelin Së dyti, parashikimi i sanksioneve apo e Administratës Publike Vendore. Do t’i shërbejë penaliteteve për drejtuesit e administratës publike thellimit të mëtejshëm të reformës në administratën qendrore e vendore, të cilët nuk zbatojnë vendimet publike dhe në të gjithë komponentët e saj. Kjo do e komisionit dhe një praktikë e tillë do t’i shërbejë të rrisë nivelin shkencor të pranimeve dhe të gjithnjë edhe forcimit të rendit juridik në Republikën kapaciteteve të Shërbimit Civil dhe do të rrisë e Shqipërisë. qëllimin e fundit të performancës të këtij shërbimi. Së treti, gjithashtu, ulja e afateve të ankimit në Bazuar në problematikën e trajtuar në këtë raport Komisionin e Shërbimin Civil dhe ndaj vendimeve të dhe në analizën e përgjithshme të çështjeve që ka vetë këtij komisioni, duhet të jetë 15 ditë nga konstatuar ky komision gjatë veprimtarisë së tij, komunikimi i tyre dhe jo 30 ditë pune, siç është vlerësojmë me interes të parashtrojmë në Kuvend aktualisht, sepse ndryshimi i afateve do të rrisë si organ ligjvënës disa mendime apo rekomandime, shpejtësinë dhe efektivetin e vetë vendimit të të cilat lidhen me nevojën e plotësimit, rregullimit komisionit në zbatimin e ligjit. dhe përmirësimit që i duhet bërë ligjit nr. 8549, datë Së katërti, një drejtim tjetër ku duhet të 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil”, me synim ndryshohet ligji është dhe zgjerimi i sferës së funksionimin më efektiv të Komisionit të Shërbimit Shërbimit Civil dhe në institucione të tjera; Civil, rritjen e eficiencës së Shërbimit Civil dhe konkretisht në institucionet e administratës qendrore thellimin e kësaj reforme në Administratën Publike që përfshijnë edhe institucione në varësi të Këshillit Shqiptare. të Ministrave, në varësi të ministrive, degët e Së pari, për të rritur shkallën e zbatimit të ligjit ministrive në rrethe, si dhe në administratën e “Statusi i nëpunësit civil”, është nevojshme që prefektit, ndërsa në institucionet e administratës Komisioni i Shërbimit Civil në ushtrimin dhe në vendore të përfshihet edhe administrata e komunave. funksionin e tij mbikëqyrës për administrimin e Së pesti, praktika e deritanishme flet se procesi Shërbimit Civil që bie në fushën e veprimit të ligjit, i pranimit në Shërbimin Civil duhet të përmirësohet përdor mjete juridike më efektive e detyruese ndaj rrënjësisht. institucionit ku konstaton parregullsi, pasi mjeti ligjor Së pari, duke unifikuar konkurrime si kohë mund aktual i paralajmërimit ka rezultat pasiv dhe nuk i të jetë një ose dy herë në vit, sipas nevojave që përgjigjet dinamikës së vetë veprimtarisë tonë shtron plotësimi i vendeve të lira në Shërbimin Civil konkrete të administratës publike. Për realizimin e dhe jo një konkurrim për një vend të lirë pune. saj duhet bërë rregullimi në nenin 8 pika 1, germa b Së dyti, për të evituar problemet e shfaqura nga e ligjit nr. 8549, ku parashikohej e drejta e komisionit formalizmi dhe subjektivizmi në procesin e pranimit për të ndryshuar ose shfuqizuar akte administrative në Shërbimin Civil, me qëllim që të kryejë një të institucionit përkatës të administatës publike përzgjedhje të kandidatëve bazuar në merita reale, vendore apo qendrore, kur ato nuk janë në përputhje kemi mendimin se konkurrimet nuk duhet të kryen me kërkesat e ligjit. nga vetë institucioni, por nga një agjenci e veçantë
90 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
publike me detyrë konkrete zgjedhjen e më të mirëve Ju falemnderit! në tregun e punës, nëpërmjet testimeve të bazuara Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Përmeti! në metoda bashkëkohore. Fituesi i konkurrimit do Fjalën e ka zoti Sherifi, për të lexuar të jetë fituesi i vendit të punës i shpallur në projektrezolutën e komisionit përkatës, për vlerësimin konkurrim, duke hequr procesin e përzgjedhjes me e punës së komisionit në bazë të diskutimit në tre kandidatët më të mirë, të cilët e konsiderojnë si seancën dëgjimore dhe të projektrezolutës. një proces të dështuar. Elmaz Sherifi – Falemnderit, zonja drejtuese Së treti, ngritja në detyrë e nëpunësve civilë, si e seancës! shprehje e zhvillimit të karrierës duhet të bëhet me Komisioni i Ligjeve në mbledhjen e tij zhvilloi konkurrim të posaçëm vetëm me anë të një seancë dëgjimore publike për veprimtarinë e dokumenteve. Gjithashtu, ngritja në detyrë nuk Komisionit të Shërbimit Civil për vitin 2004. Në mund të bëhet më tepër se një klasë, bazuar në mbledhje morën pjesë të gjithë anëtarët e Komisionit përcaktimin e klasave, që është neni 11 i ligjit të Shërbimit Civil. “Statusi i nëpunësit civil” dhe me kusht që nëpunësit Në raportin e paraqitur jepen të tëra procedurat civilë të kenë punuar për një periudhë jo më pak se që ndoqëm, prandaj s’po i lexoj. tre vjet në pozicionin e mëparshëm. Në përfundim, në bazë të nenit 103 pika 2 të Duke përfituar nga ky raportim, kërkojmë edhe Rregullores së Kuvendit, komisioni ka hartuar një herë që për komisionin të zgjidhen me përparësi projektrezolutën të cilën po e lexoj: e në mënyrë përfundimtare problemi i sigurimeve Projektrezolutë “Për vlerësimin e veprimtarisë suplementare në lidhje me afatin e aplikimit të tyre, së Komisionit të Shërbimit Civil për vitin 2004”. me afatin e emërimeve të anëtarëve të Komisionit Kuvendi i Shqipërisë, duke njohur dhe të Shërbimit Civil nga ky Kuvend dhe përfshirjen e mbështetur rolin e pazëvëndësueshëm të Komisionit tij në skemën e Shërbimit Civil të vetë këtij të Shërbimit Civil në mbikëqyrjen dhe menaxhimin institucioni, gjë e cila me gjithë kërkesat e e Shërbimit Civil, duke vlerësuar rolin e këtij institucioni vazhdueshme nuk ka marrë zgjidhje nga Këshilli i të pavarur si arbitër administrativ për zgjidhjen e Ministrave, i cili ka kompetencën. Është e ankesave ndaj vendimeve në lidhje me nëpunësit civilë, palejueshme dhe aspak në etikën zyrtare, duke insistuar në domosdoshmërinë e zhvillimit të mospërcaktimi i vendit të Komisionit të Shërbimit reformave në administratën publike, në kuadër të Civil në protokollin e shtetit shqiptar, anëtarët e të procesit të integrimit në Bashkimin Europian, duke cilit janë emëruar nga ky Kuvend i nderuar. Edhe theksuar rëndësinë e forcimit të marrëdhënieve për këtë problem mban përgjegjësi Këshilli i ndërinstitucionale, ndërmjet Komisionit të Shërbimit Ministrave, i cili në vendimin e tij për ceremonialin Civil dhe institucioneve të tjera ligjvënëse, zyrtar “ka harruar” për t’u shprehur. Kjo ide pretendon ekzekutive, gjyqësore, si dhe atyre të pavarura, se institucionet e pavarura, pra edhe Komisioni i vlerëson përpjekjet e Komisionit të Shërbimit Civil Shërbimit Civil, që të vendosen në një ndërtesë në zbatim të detyrave të tij ligjore për sigurimin e funksionale, do të ndihmojë në rritjen e efektivitetit një administrate profesionale dhe të paanshme, të punës së këtyre institucioneve, duke shfrytëzuar punën e bërë për ushtrimin e kompetencave të tij ambiente të përbashkëta. Nga ana tjetër, kjo do të ligjore për shqyrtimin dhe zgjidhjen në mënyrë rrisë fizibilitetin dhe autoritetin e këqyrjes së ligjore, objektive dhe transparente të ankesave të institucioneve në nivelin që vendos ligji, si dhe në punonjësve, CV-në ndaj vendimeve të administratës nivelin që kërkon stadi aktual i zhvillimit të vendit. publike, në lidhje me pranimin në Shërbimin Civil, Këto ishin problemet më kryesore që menduam periudhën e provës, ngritjen në detyrë, lëvizjen të trajtojmë në këtë raport vjetor të vitit 2004 të paralele, vlerësimin dhe të drejta të tjera që veprimtarisë së Komisionit të Shërbimit Civil. parashikon “Statusi i Nëpunësit Civil”, veprimtarinë Pyetjet, diskutimet tuaja, të nderuar deputetë, e Komisionit të Shërbimit Civil në lidhje me do të plotësohen në mënyrë të plotë dhe do të ligjshmërinë dhe bazueshmërinë e vendimeve të tij shërbejnë për punën e këtij komisioni, për rritjen gjatë procesit të ankimimit në gjykatë, si dhe punën e eficiencës dhe veprimtarisë së tij në fushën e e nisur për unifikimin e praktikave të deritanishme reformës në administratën publike dhe në kërkon për vitin 2005: Shërbimin Civil dhe në garantimin e të drejtave të Rritjen e profesionalizmit të Komisionit të nëpunësve civilë. Shërbimit Civil dhe administratës pranë këtij
91 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
institucioni në ushtrimin e detyrave të tyre ligjore. e ka zotëria. Krijimin e një klime bashkëpunimi më efektive Urdhëro, për procedurë, zoti Memia. në marrëdhënie me institucionet e tjera. Zoti Dajçi, pastaj zoti Memia. Rritjen e rolit dhe aksesit të institucionit në Pal Dajçi - Falemnderit! përmirësimin e legjislacionit të Shërbimit Civil dhe Zonja nënkryetare, po flas si pjesëtar i Komisionit akteve nënligjore të dala në zbatim të tij. të Ligjeve. Ne e diskutuam raportin në Komisionin e Mbikëqyrjen më efektive për menaxhimin e Ligjeve, e dëgjuam dhe bëmë vërejtjet tona. Shërbimit Civil për krijimin e një stabiliteti sa më të Unë shoh se projektrezoluta është po ajo që na qëndrueshëm në të gjitha nivelet e administratës u tha atë ditë në Komisionin e Ligjeve pa publike larg ndryshimeve të politikës. përmirësimet e duhura në ato pika, në të cilat ne Përmirësimin në nivel më të dukshëm të rolit të bëmë vërejtje, ku me të vërtetë evidentohet raporti i Komisionit të Shërbimit Civil, me qëllim mbikëqyrjen, punës së Komisionit të Shërbimit Civil dhe i gjithë implementimin e legjislacionit të Shërbimit Civil në aktiviteti i tij. Por këtu nuk del asnjë lloj përgjegjësie nivelin e administratës të pushtetit vendor. për ato mangësi, të cilat i ka vetë komisioni në Ju falemnderit! zbatim të ligjit të Shërbimit Civil. Projektrezoluta nuk Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Sherifi! na afron me përgjegjësi dhe nuk vë në dukje asnjë Atëherë, meqë nuk është vendosur të bëhet nga shqetësimet ose problemet që kanë dalë gjatë debat, lidhur me raportin që paraqiti Kryetari i gjithë këtij viti, kur ka kryer veprimtarinë Shërbimi Komisionit të Shërbimit Civil, ne mjaftohemi me Civil. Ashtu siç doli nga diskutimi edhe i kolegëve të leximin e projektrezolutës të komisionit dhe kalojmë tjerë, edhe të majtë, Shërbimi Civil kishte kthyer në në votimin e projektrezolutës paraqitur nga punë ose kishte dhënë të drejtën e kthimit në punë komisioni, sipas përcaktimeve të bëra në nenin 99 në shumë raste dhe këtu nuk evidentohet. të kësaj Rregulloreje, pra pa debat, sepse s’është Makbule Çeço – Zoti Dajçi, ato janë në përcaktuar këtu. protokoll. Nëse ka mendime për të përmirësuar këtë Zbardhet protokolli dhe i bashkëngjitet rezolutës, projektrregullore, do të veprojmë në përputhje me po ose jo. Kjo është një projektrezolutë që përcakton nenin 99 të Rregullores dhe pastaj përfundimisht e detyrat. Ju lutem. çfarë doni të korrigjoni këtu, votojmë ose e hedhim poshtë këtë. megjithëse neni 99 thotë: vërejtjet duhet të paraqiten, Neni 99 thotë: amendamentet për projektrezolutën të paktën, 24 orë para kohës caktuar së zhvillimit ose projektdeklaratën duhet të jenë të regjistruara, të debatit, çka duhet edhe për kalimin në votim të duhet të paraqiten me shkrim etj.., gjë që ne nuk na amendamenteve me shkrim për projektrezolutën. Ju figuron se e kemi. lutem. Atëherë, do të kalojmë në procesin e votimit. Pal Dajçi – Ditën kur diskutuam në Komisionin Zoti Memia, keni fjalën. e Ligjeve, ne i dhamë mendimet tona dhe thamë që Shaban Memia – Falemnderit, zonja drejtuese do të … e seancës. Makbule Çeço – (E ndërpret) Ato vihen në Unë ndoshta për shkak të angazhimeve të tjera, procesverbalin e mbledhjes së komisionit, kurse nuk e kam marrë vesh se sot ky raport është pa rezolutën ne e kaluam. Nëse kishit ndonjë gjë, ta debat, por kam një shqetësim që dua ta shpreh thoshit, por ju nuk patët gjëra esenciale për meqenëse nuk … rezolutën, nuk bëtë asnjë vërejtje me shkrim. Makbule Çeço – Zoti Memia, janë të përcaktuara. Të lutem, zotëri, isha vetë në atë mbledhje dhe e di. Shaban Memia – Do të flas shumë shkurt. Pal Dajçi – Ti ke qenë vetë dhe e ke drejtuar Makbule Çeço – Shumë shkurt ose shumë mbledhjen, bëre shumë mirë, prandaj po dialogoj gjatë, ne nuk do ta shkelim këtë Rregullore që kemi me ju se po të mos kishit qenë, nuk do të thosha miratuar vetë. Prandaj të lutem më mirëkupto. Ju këtë. Ramë dakord. Do të më dëgjosh, apo jo? lutem. Makbule Çeço – Jo, e di situatën. Nuk ka diskutime për këtë. Kush ka për të dhënë mendime për të ndryshuar Zoti Dajçi, keni fjalën. projektrezolutën që jua shpërndamë dhe të mos të Pal Dajçi – Jepja fjalën për procedurë. bëjmë debat këtu. Zoti Dajçi, nëse ke ndonjë gjë Makbule Çeço – E mori fjalën, por ai e ktheu konkrete, ju lutem thuajeni. nga diskutim në procedurë. E keni radhën ju, pastaj Pal Dajçi – Po këto që po them nuk janë
92 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
konkrete? Komisionit të Shërbimit Civil duhet, ose probabilisht, Makbule Çeço – Jo, se s’po thua ndonjë gjë nëpërmjet një amendamenti, të jetë titull ekzekutiv, konkrete. Ku do të ndërhysh, zotëri, thuaje thuhet në material, dhe unë do ta shfaqja përkrahjen. konkretisht se Kuvendi i Shqipërisë vlerëson, kërkon, Pra, në ligjin e “Nëpunësit e shërbimit civil” mund të i ka të gjitha elementet e projektrezolutës, sipas shtohen amendamente, domethënë mund të merren kërkesave të Rregullores së tij. Ju bëni ndërhyrjen, iniciativa nga Qeveria brenda një kohe shkurtër. Pra, ku doni të ndërhyni, në cilën pjesë, në cilin paragraf. të kishte të paktën një rresht për disa detyrime të Pal Dajçi – Normalisht, ditën e mbledhjes së Qeverisë apo të një institucioni tjetër, por besoj që komisionit, kur raportoi kryetari i Shërbimit Civil, Qeveria e ka këtë të drejtë, që ta amendojë. Kjo do thamë se kjo projektrezolutë, e cila ishte e përgatitur të ishte shumë rezultative. Për pikat e tjera nuk kam akoma pa e dëgjuar ne raportin, na u servir në fillim ndonjë gjë, aq më tepër që jam njohur. të mbledhjes. Pra, kur projektrezoluta nuk ishte Falemnderit! lexuar ende, ne thamë që, meqenëse ka ardhur kjo, Makbule Çeço – I ka në përfundimet e tij dhe specialistët kanë punuar mbi bazë të raportit. Ata raporti që po punohet; janë duke punuar draftin nën thanë se duhet të përmirësohet në disa pika. Këtu monitorimin e faktorëve ndërkombëtarë, kështu që është e njëjta projektrezolutë dhe unë për këtë ngrita ajo është e drejtë dhe nuk e di pse nuk është dhënë, shqetësimin. Këtë shqetësim e kishin dhe disa sepse ne e theksuam në komision. kolegë të tjerë, edhe të krahut tuaj. Prandaj do të Zoti Memia, keni fjalën. thosha se projektrezoluta nuk prek asnjë aspekt të Shaban Memia – Falemnderit! punës së dobët të administratës qendrore, të Së pari, për sa i përket procedurës, do të drejtuesve shtetërorë, të cilët në kundërshtim me shprehja shqetësimin se projektrezoluta u shpërnda ligjin e Shërbimit Civil kanë hequr, kanë larguar nga në momentin që do të fillonte seanca. puna mjaft specialistë. Zonja drejtuese e seancës, ju lutem mos bëni Makbule Çeço – O, zoti Dajçi, mos diskuto të gjeste. lutem më gjatë, për procedurë ndërhyhet vetëm dy Makbule Çeço – Dua t’ju them se projektrezoluta minuta. Çfarë ke për të korrigjuar këtu, ta korrigjojmë, ka kohë që është miratuar. sille me shkrim, t’ia japim komisionit dhe mbaroi. Shaban Memia - Deputetët praktikisht janë Tani nuk do të diskutojmë, nëse s’keni ç’të diskutoni, njohur me projektrezolutën që në momentin që do të unë po e hedh në votim. fillonte seanca dhe kjo duhet të ishte shpërndarë (I drejtohet deputetit Apostoli.) që javën tjetër për t’u njohur deputetët me të. Po, zoti Apostoli, pastaj zoti Memia, për Së dyti, në Komisionin e Ligjeve nga deputetët procedurë. Për procedurë vetëm dy minuta, ju lutem, e të gjithë krahëve janë paraqitur një sërë të mos prekni thelbin e problemit, ose po të keni shqetësimesh, ku është kërkuar të reflektohet, por gjë për problemin, silleni me shkrim dhe t’ia japim nuk është reflektuar. Kur nuk arrihet në emërues të komisionit. përbashkët, ose në konsensus nga komisioni, Gaqo Apostoli – Për problemin e nenit 99 që e projektrezoluta sipas Rregullores do të ketë edhe përcakton 24 orë përpara, unë personalisht jam mendimin e pakicës. interesuar, por sot e kam marrë vesh për Zonja drejtuese e seancës, sa për të informuar projektrezolutën. Domethënë duhet të kishim Kuvendin edhe opinionin publik, ju e dini fare mirë përpara projektrezolutën që të reflektonim. Kishte se pjesa dërrmuese e institucioneve paguajnë sot pak debat, këtë e dinim. Në përgjithësi nuk kam pothuajse dy administrata, një admnistratë paralele, ndonjë gjë për projektrezolutën në tërësinë e saj. sepse është një numër shumë i madh punonjësish, Mund të shtoj diçka. Meqenëse ky raport paraqitet të cilët me vendim gjykate, ose në Komisionin e një herë në vit, me sa kujtoj unë, të paktën, vendimin Shërbimit Civil, kanë fituar të drejtën për t’u kthyer e rezolutës, ne mund ta kalojmë në një mënyrë më në punë, por nuk kthehen. Për ta paguan buxheti i demokratike, për arsye se në raportin e Komisionit shtetit dhe ky element duhet të gjejë reflektim në të Shërbimit Civil ka disa gjëra tepër të rëndësishme, rezolutë. të cilat kërkojnë të amendohet edhe ligji për Makbule Çeço – Zoti Memia, sa ndërhyrje “Statusin e nëpunësit civil”. Madje do të thosha që kërkoni të bëni në rezolutë, se këto gjëra u lexuan në një nga shprehjet e thëna në mënyrë taksative nga zoti Përmeti, u diskutuan në komision! atje, “kërkojnë të përfundojë”, kërkojnë që vendimi i Çfarë ndërhyrje keni për të bërë për rezolutën?
93 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Shaban Memia - Janë paguar për 2004-ën dhe nuk i ka pranuar këto vendime dhe pala tjetër që 2005-ën, rreth 3 miliardë lekë për një administratë paguan nuk i kthen njerëzit në punë me gjithë paralele. vendimet e Komisionit të Shërbimit Civil, ose nuk Falemnderit! ua jep pagën, pra, paguan siç ndodh tani në Kontrollin Makbule Çeço – Falemnderit! e Shtetit. Zoti Hoxha, pastaj zoti Gjana, siç është regjistruar Që të paguash aq paga për ata që ka kthyer me këtu. vendim të Shërbimit, aq sa punonjës ka aktualisht Hasan Hoxha – Falemnderit, zonja Kryetare! Kontrolli i Shtetit, pra, të paguash dyfishin e pagave, Unë nuk e kam për vendimin e sotëm të për këtë palë tjetër, Kuvendi me rezolutën e tij nuk kryetarëve përkatës, por do të thosha se, meqenëse thotë asgjë. në radhën e axhendës së punës së Parlamentit janë Duhet të ketë një balancë, kur vlerëson këtë një sërë institucionesh kushtetuese, të cilat do të palë që ka lëshuar vendime të ligjshme, atëherë raportojnë për veprimtarinë vjetore të tyre. Do t’u duhet të ndëshkosh me rezolutë në kuptimin pozitiv sugjeroja kryetarëve që, të paktën, për disa të fjalës palën tjetër që këto vendime të ligjshme institucione, të cilat kanë një ndjeshmëri të madhe nuk i zbaton. në veprimtarinë e tyre në elektorat dhe më gjerë për Këtë nuk e ka kjo projektrezolutë, prandaj nuk rëndësinë dhe peshën institucionale që ato mbartin, mund të qëndrohet kështu. të paktën, të lihen disa për debat këtu në Kuvend, Unë do t’ju rekomandoja që seanca t’ia rikthejë sepse nuk ka kuptim; domethënë, që ne të dëgjojmë rezolutën Komisionit të Ligjeve, ta ripunojë në këtë raportin, të dëgjojmë një përmbledhje dhe të votojmë koncept, që kjo rezolutë të jetë e balancuar; ose ashtu siç po veprohet sot. nuk duhet ta vlerësojë punën dhe vendimet e Falemnderit! Komisionit të Shërbimit Civil, si vendime të bazuara Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Hoxha! në ligj. Ose pala tjetër, që përgjigjet për zbatimin e Zoti Gjana, keni fjalën. këtyre vendimeve të bazuara në ligj, duhet që dhe Jemin Gjana – Zonja Kryetare, ju mund të keni ajo të atakohet. Kjo punë nuk shkon kështu, as të drejtë në aspektin e asaj që, duke qenë se këto mish, as peshk. janë disa seanca, që zbatojmë Rregulloren e re për Makbule Çeço – Diskutime vërtet s’ka, por nëse herë të parë, mund të ketë dhe disa inkonsekuenca ka ndonjë mendim për korrigjim deputetët të në mënyrën si operojmë. Megjithatë, për hir të punës, shprehen. duhet të pranojmë dhe disa gjëra. Atëherë, zoti Koçi për procedurë. Unë mendoj se projektrezoluta që kemi përpara Petro Koçi – Falemnderit, zonja kryesuese e nuk qëndron kështu siç është hartuar. Pse? Sepse, seancës! Kuvendi i Shqipërisë me këtë rezolutë thotë: Tani, ata deputetë ose grupe parlamentare, të “Kuvendi vlerëson punën e bërë nga ky komision cilët kanë vërejtje për projektrezolutën, duhet të për zgjidhjen në mënyrë ligjore, objektive dhe paraqesin amendamente, ose projekte që i transparente të ankesave të punonjësve”. bashkëngjiten, ose që e zëvëndësojnë. Propozimi Vijojmë më poshtë, ku thotë: që bëri zoti Gjana, është për ta shtyrë. Ne nuk mund “Kuvendi i Shqipërisë vlerëson veprimtarinë e të vazhdojmë më gjatë këtë lloj debati. Këto Komisionit të Shërbimit Civil në lidhje me propozime që janë hedhur në diskutim tani të ligjshmërinë dhe bazueshmërinë e vendimeve të tij”. votohen dhe ta mbyllim, se po bëjmë një diskutim Në rregull, këtë vlerësim për komisionin e bëmë. të papërputhur me Rregulloren. Tani vendimet e këtij komisioni atakojnë një palë Makbule Çeço – Vetëm ky propozim u hodh, tjetër, atakojnë institucione të tjera, ulemi te pjesa zoti Koçi. tjetër e kësaj rezolute. Kjo parashikon, nëse ka për të bërë ndonjë Çfarë themi? E vetmja gjë që themi është: rregullim në frazë, në përmbajtje, në shkresë, ose “Kuvendi kërkon krijimin e një klime bashkëpunimi në heqje, ky diskutim do të bëhet; është njësoj si efektiv në marrëdhënie me institucionet e tjera”. neni 99. Të pretendojmë që të tërë deputetët e kanë Çfarë do të thotë kjo? marrë sot projektrezolutën. Kjo do të thotë se këto i kanë marrë vendimet, i Zoti Begeja, keni fjalën. kanë marrë transparente, të bazuara në ligj, konform Maksim Begeja – Falemnderit, zonja kryetare të gjithë bazueshmërisë ligjore. Pala tjetër, e cila e seancës!
94 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Unë flas në emër të Grupit Parlamentar të parashtroi gjithë problematikën që është Lëvizjes për Zhvillim Kombëtar. përmbledhur në këtë projektrezolutë. Ne si Grup Parlamentar jemi dakord me raportin (Makbule Çeço diskuton me një deputet në e paraqitur nga Komisioni i Shërbimit Civil, por nuk sallë.) jemi fare dakord me projektrezolutën, e cila nuk Do t’ia vëmë Qeverisë detyrimet. Me 21 mars pasqyron pikërisht atë çka parashtron ky raport. Për do të raportojë Këshilli i Ministrave për gjendjen në fat të keq ne këtë projektrezolutë sapo e kemi marrë Shërbimin Civil. Prandaj, zotërinj deputetë, sot në seancë, prandaj si të tillë, nuk mund të bëjmë meqenëse ka propozime, po i mbyllim këto dot vërejtje, në qoftë se nuk do të mblidhemi si grup diskutime. Ka propozime të ndryshme; është dhe të diskutojmë pikërisht për këtë projektrezolutë. propozimi i zotit Gjana për ta shtyrë, e hedhim në Mendimet e secilit mund të jenë të ndryshme, por votim, por para se të votojmë do të bëjmë prezencën. që të jepet një propozim me shkrim nga një grup Nuk kemi diskutime, zotërinj, janë hedhur parlamentar, sigurisht do të kërkohet mendimi i të propozimet konkrete, nuk ka më diskutime. Jo, nuk gjithëve. Problemi shtrohet që unë do mbështes të heq fjalën për procedurë, ju futuni në përmbajtje propozimin e zotit Gjana, të shtyhet miratimi i tani. projektrezolutës, të rikthehet për diskutim kjo Atëhere zotërinj deputetë kalojmë në votim. projektrezolutë, të bëhen vërejtjet me shkrim nga Hapim votimin për prezencën. grupet parlamentare dhe pastaj të kalojë në seancë Të bëjmë prezencën, zoti Bode dhe merre fjalën për t’u miratuar. E përsëris edhe një herë; për procedurë para votimit. projektrezoluta nuk i përgjigjet raportit të paraqitur Atëhere, e mbyllim votimin. nga Komisioni i Kontrollit të Shërbimit Civil. Janë 97 vota me elektronikë, si dhe dy zotërinj Makbule Çeço – Zotërinj deputetë, mos e ministra, bëjnë 99 vota. ngatërroni raportimin e Qeverisë, në përputhje me Prezenca është e plotë. kërkesat e ligjit për Shërbimin Civil, me raportimin e Hedhim në votim propozimin e zotit Gjana. Komisionit të Shërbimit Civil. Janë dy raportime të Për procedurë, zoti Bode. ndryshme dhe nuk mund të vëmë detyrime për Dy minuta, zoti Bode, dhe jo për thelbin e Qeverinë, kur është raportimi i Komisionit të problemit. Shërbimit Civil, sepse këtë kërkoni ju, zotërinj Ridvan Bode - Unë nuk kam nevojë as për dy deputetë. Ne kemi planifikuar që do të vijë dhe minuta. Qeveria të raportojë në përputhje me kërkesat e ligjit E para, kur diskutohet për procedurë, ju nuk për Shërbimin Civil. keni të drejtën që disa diskutime t’i quani të mirëfillta Prandaj, ju lutem shumë, zotërinj deputetë, kjo për procedurë dhe disave t’u thoni jo që nuk do t’i është çështja për sa i përket të gjitha arritjeve, diskutoni. problematikave dhe sugjerimeve që shtroi Komisioni E dyta, e kisha thjesht për procedurë dhe për i Shërbimit Civil në raportimin e tij. t’ju tërhequr vëmendjen. Zoti Sherifi, keni fjalën. Jemi në kushtet e një Rregulloreje të re. Nuk Elmaz Sherifi – Është normale që do të ketë kemi të drejtë të paraqesim amendamente brenda mendime, por nuk është normale që të mos afatit, 24 orë para se të votojmë. respektojmë Rregulloren. Në qoftë se ka disa Duhet të garantojmë që çdo deputet 24 orë para mendime që u shprehën, do të thotë që një komision minimumi, duhet të kenë në dispozicion projektet me 20 vetë e ka miratuar atë rezolutë, dhe e ka që do të votohen këtu në seancë plenare. Ju tani i paraqitur në Parlament. Në qoftë se ka formulime, vini përballë një fakti të kryer, e sillni në momentin e le të vijnë dhe të futemi në procedurë. Mund të hidhet mbledhjes së seancës materialin përpara dhe thoni në votim edhe kërkesa që bëhet për t’u shtyrë, por bëni çfarë të doni, por nuk keni të drejtë të bëni duhet të veprojmë me Rregullore. Dëshirat janë të amendamente, sepse jeni jashtë afatit 24 orë. Ky shumta, vullnetet duhet të na çojnë në votim. Parlament është bërë qesharak, por, të paktën, të Makbule Çeço – Patjetër që bashkohen mos i bëjnë hile dhe të mos tallemi me veten tonë, vullnetet në votim. Unë do të dëshiroja që t’i ndanim të paktën, kur ka kamera dhe njerëz këtu. O këto dy raportime, raportimi i Qeverisë si detyrim i garantoni normalitetin për zhvillimin e punimeve dhe vënë nga ligji për Shërbimit Civil “Statusin e Nëpunësit kompetencave të të drejtave së deputetit, Civil” dhe raportimin e komisionit. Komisioni përndryshe më mirë merremi me formalizma, por
95 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
mos bëni sikur bëni procedura këtu në Parlament. Zoti Dokle, doni të na vononi tani? Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Bode! Merreni fjalën. Vetëm për sqarim. Duhet dhe një bashkëpunim, Namik Dokle - Unë dëgjova këtu disa variante. se kalendarin trejavor e kemi, ju e dini se çfarë do Një nga variantet është se disa deputetë thonë që e të kalojë të hënën, çfarë do të kalojë të mërkurën kemi marrë rezolutën sot. Unë jam i prirur të besoj dhe të enjten. Këto mund t’i kërkoni në komision, pozitivisht në këtë fjalë të deputetëve. Në qoftë se një edhe juve, edhe ne. Një bashkëpunim do të na i pjesë e madhe e deputetëve e kanë marrë rezolutën rregullonte të gjitha procedurat. sot, projektin, atëherë, komisioni që e ka shqyrtuar Atëherë, zotërinj deputetë, për ta shtyrë do ta dhe ka përgatitur rezolutën, ka kryer punën e tij dhe hedhim në votim, sepse nuk e vendos dot unë. Kemi ne s’kemi asnjë vërejtje për këtë komision. Por, një shkelje, sepse deputetët e kanë marrë sot këtë administrata e Kuvendit, me sa duket, pas punës që projektrezolutë. ka bërë komisioni, nuk ia ka shpërndarë (Ndërhyn një deputet nga salla.) projektrezolutën në kohë deputetëve dhe deputetët nuk Zonja Makbule, të lutem më jep fjalën për kanë pasur kohën e nevojshme. Në këtë rast, kur nuk procedurë. plotësohet koha e nevojshme, me Rregullore, s’ka Lekë Çukaj – Ju sapo e pohuat që ratë dakord nevojë për asnjë lloj votimi, por zbatohet Rregullorja. me atë që thanë disa parafolës, që nuk ka qenë Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Dokle! koha e nevojshme për të zbatuar Rregulloren, Zotërinj deputetë, ju njoftoj se komisioni ka domethënë, për ta pasur 24 orë përpara. Në qoftë mbaruar punë që në datën tre. se është kështu, nuk ka pse të votohet asgjë. Të Ju lutem zotërinj deputetë, uluni se s’kemi gjitha janë paraqitur sot dhe ne i pamë. Këtu nuk mbaruar. ka asnjë problem, është drejta juaj që në proces Atëhere, kjo gjë do të shtyhet për ditën e enjte. votimi ta fusni atë, kur plotësohen afatet sipas Kalojmë tek pika e katërt e rendit të ditës, Rregullores. Ne e kemi të mërkurën apo kur ta “Projektvendim për një ndryshim në vendimin nr. 158, përcaktoni ju seancën, ose e përcakton vetë datë 18.11.2004, për ngritjen e Komisionit Hetimor seanca; të përcaktohet koha e votimit dhe, të Kuvendit, për hetimin e prokurimeve publikeve të njëkohësisht, është dhe koha e nevojshme për të Kryeministrisë dhe të ministrive”. paraqitur amendamente sipas projektrezolutës të E keni në tavolinën tuaj projektvendimin. Jeni paraqitur nga komisioni përkatës. Kështu që nuk dakord ta hedhim në votim? Atëhere, projektvendimi ka asnjë problem. ka dy çështje. Pika 5 e vendimit nr. 158, datë Makbule Çeço – Zoti Çukaj, unë e miratova 18.11.2004, ndryshohet si më poshtë: “Komisioni e rendin e ditës që në fillim dhe jam e detyruar ta bëj ushtron veprimtarinë deri në 15 mars 2005 dhe ky një procedurë të tillë pavarësisht se u evidentua. vendim hyn në fuqi menjëherë”. Atëhere, nëse jeni të tërë dakord që ta shtyjmë për E hedhim në votim. të enjten, e shtyjmë për të enjten. Kush është pro? Kundër ka? Nuk ka. Lekë Çukaj – Pa dashur për të kundërshtuar, Falemnderit, vendimi miratohet. propozoj konsensualisht të plotësojmë pranimin e Seanca pasardhëse, ditën e mërkurë, datë vërejtjes që u bë nga ju. Domethënë, në seancën 9.2.2005, ora 17:00. më të afërt të paraqiten amendamentet 24 orë pa Në përputhje me Rregulloren e re të Kuvendit, shkuar te ai afat, me qëllim që të rregullohet gjithçka rendi i ditës do të jetë: brenda seancës tjetër. 1. Përgjigje pyetjeve të deputetit Jemin Gjana, Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Çukaj! nga Ministri i Transporteve dhe Telekomunikacioneve. Atëherë, jeni dakord që ta shtyjmë për të enjten? 2. Përgjigje pyetjeve të deputetit Jemin Gjana nga (Makbule Çeço i drejtohet deputetit Dokle.) Ministri i Pushtetit Vendor dhe Decentralizimit. Zoti Dokle, mundet që asnjeri të mos kishte Pra, është seanca javore dhe do të hapet në amendamentet. Për t’u miratuar. Kjo është miratuar orën 17:00, kurse seanca e ditës së enjte, datë 10, që në datën tre, zotërinj, dhe nuk ka asnjë vonesë ora 10:00, për çështje që kemi miratuar në për t’i paraqitur dhe futur në seancë. kalendarin trejavor të Kuvendit. E shtyjmë për të enjten. Ju falemnderit, natën e mirë!
96 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
E mërkurë, 09.02.2005 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 17:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Ju lutem, zotërinj deputetë, këtyre taksive në destinacionin ku ato shkojnë, uluni nëpër vende. vendosjen e taksimetrit dhe ngjyrës së taksisë dhe Atëhere, zotërinj deputetë, hapim seancën. probleme të tjera që kanë lidhje me ligjin që Sipas Rregullores së re, sot është seanca parë e përmendëm dhe, në veçanti, me urdhrin e pyetjeve. Fillimisht do t’i përgjigjet pyetjeve të përbashkët të këtyre katër dikastereve. deputetit Begeja, Ministri i Transporteve dhe Ju falemnderit! Telekomunikacionit, zoti Poçi. Pas përgjigjeve, zoti Ministër, ju ndërpreva që Sipas Rregullores, për të parashtruar pyetjen, t’ju qartësoja edhe qëndrimin tonë. nëse dëshiron pyetësi, ka dy minuta dhe tre minuta Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Begeja! kohë. Zoti ministër, keni fjalën, pesë minuta kohë për Zoti Begeja, keni fjalën. përgjigje. Maksim Begeja – Falemnderit, zoti Kryetar! Spartak Poçi - I nderuar, zoti Kryetar, Në fakt për të qartësuar Kuvendin, pyetjet janë Të nderuar anëtarë të Komisionit për bërë nga Komisioni i Veprimtarive Prodhuese pranë Veprimtarinë Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin, Kuvendit, pra komisioni i përhershëm. Pyetjet kanë Në zbatim të ligjit nr. 8308, datë 18.3.1998, të dalë si rezultat i takimit që ky komision ka patur ndryshuar me ligjin nr. 8905, datë 6.6.2002 dhe me me Sindikatën e Pavarur të Transportit, pra, këto ligjin nr. 9096, datë 3.7.2003, kanë dalë faktet pyetje nuk janë thjesht në emrin tim personal apo nënligjore përkatëse të Këshillit të Ministrave dhe më tepër të zotit Flamur Hoxha, por janë pyetje të të Ministrisë së Transportit dhe Telekomunikacionit. dala nga Komisioni i Veprimtarive Prodhuese të Ligji “Për transportet rrugore” dhe aktet nënligjore Kuvendit, prandaj dhe firmosja e kërkesës është në zbatim të tij, përcaktojnë rregullat e operimit dhe bërë nga Kryetari i Komisionit, zoti Gjana. Lidhur ndarjen e tregut të transportit të udhëtarëve dhe me pyetjen për zotin Poçi, tani po filloj nga transportit të mallrave. Ky ligj e ngarkon ministrinë procedura. Do t’ju lutesha që dy minutëshi të fillojë e Transportit dhe Telekomunikacionit për përcaktimin tani në këtë moment. e numrit maksimal të autoveturave taksi për çdo Shqetësimi i Sindikatës të Pavarur të qark. Transportit, ishte lidhur me operimin e taksive 4+1 Këshilli i qarkut, me vendim të tij, përcakton dhe 8+1 në të gjithë Republikën dhe, në veçanti, numrin maksimal të autoveturave taksi për bashkitë shqetësimi i kësaj sindikate ishte i lidhur me dhe komunat nën juridiksionin e tij. Kompetencat e zbatimin e një urdhri të përbashkët që ka dalë nga deleguara të njësive së qeverisjes vendore me ligjin katër ministri, siç janë ministria e Transportit, “Për transportet rrugore”, si dhe me anën e udhëzimit ministria e Rendit Publik, ministria e Pushtetit Vendor të licencimit në zbatim të tij, i japin të drejtë përveç dhe ministria e Financave. Është një urdhër i bashkive edhe komunave, të lëshojnë licenca për përbashkët, ku janë përcaktuar detyra dhe, mbi të shërbim taksi dhe transport mallrash. gjitha, u lihet detyrë përfaqësuesve të këtyre Në zbatim të ligjit dhe në marrëveshje me ministrive në nivel qarku, që jo më pak se dy herë Sindikatën e Transportit, ministri i Transportit dhe i në muaj të kontrollojnë zbatimin e ligjshmërisë, Telekomunikacionit, nxori udhëzimin për përcaktimin sidomos të kodit rrugor dhe ligjit për transportet e numrit të taksive për çdo qark, si dhe për rrugore. përcaktimin e mënyrës së kontrollit të numrit Unë do të kërkoja nga zoti ministër të na maksimal të licencave, për taksi të lëshuara nga sqaronte, si është zbatuar ky urdhër i përbashkët kryetarët e bashkive dhe të komunave të çdo qarku. dhe si ka gjetur zgjidhje ky problem, e në veçanti, Në udhëzim përcaktohet normativa bazë; një cilat janë problemet dhe si janë zgjidhur problemet autoveturë taksi për një mijë banorë. që kanë të bëjnë me operimin e taksive 8+1 dhe Theksojmë se kjo normativë është më e larta, e 4+1 në rrugët e Republikës së Shqipërisë. Sidomos krahasuar me shtetet e tjera europiane, megjithëse lidhur me numrin e këtyre taksive në rang qarqesh, niveli i të ardhurave për frymë në vendin tonë është lidhur me shtimin me ngarkesë apo pa ngarkesë të nga më të ultët. Kontrolli i numrit të licencave, të
97 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
lëshuara nga njësitë e qeverisjes vendore, realizohej kontrolli ku bëjnë pjesë: Policia e Qarkullimit Rrugor, nëpërmjet qendrave të kontrollit teknik të si forca kryesore për zbatimin e rregullave të lëvizjes automjeteve. në rrugë, Policia Tatimore, Inspektorët e Kontrollit Gjatë vitit të kaluar, konstatuam me keqardhje pranë Drejtorisë të Përgjithshme të Shërbimeve të se disa nga njësitë e qeverisjes vendore si bashki, Transportit Rrugor, si dhe organet e pushtetit vendor. komuna, licencuan më shumë autovetura taksi nga Organi i Kontrollit së Drejtorisë të Përgjithshme dhe ai i përcaktuar në udhëzimet e sipërpërmendura. i Shërbimeve të Transportit Rrugor, ka detyra të Në këtë mënyrë u tejkaluan edhe kompetencat e përcaktuara qartë në Kodin Rrugor, akte për zbatimin këtyre organeve vendore dhe u morën vendime që të tij, si dhe ligjin “Për transportet rrugore”. Ai ka të kanë një ndikim jashtë juridiksionit të tyre territorial. drejta të kufizuara dhe nuk mund të kryejë kontrolle Si pasojë, nga autoritetet kompetente vendore numri për shfrytëzimin ekonomik të mjeteve në rrugë, por i autoveturave taksi u shtua shumë, kryesisht i atyre vetëm në vende të veçanta jashtë rruge dhe vetëm 8+1 vende, të ashtuquajtura furgon, që operonin në në bashkëpunim me Policinë Rrugore. mënyrë të paligjshme në linjë të rregullt, duke Për këtë arsye, është shumë e rëndësishme konkurruar autobuza të licencuar për të operuar në që për zbatimin e rregullave në transportin rrugor të këto linja. Po kështu, ka mjaft furgona të palicencuar udhëtarëve, çdo organ kontrolli duhet të kryejë me që operojnë jashtë ligjit në treg, duke abuzuar rigorozitet detyrat e tij të përcaktuara me ligj, si dhe shpesh me regjistrimin vetëm në organet tatimore. të bashkëpunojë e të koordinojë veprimet me organet Për kontrollin dhe procedurat tatimore përgjegjëse, e tjera të kontrollit. janë zyrat e tatimeve në të gjitha bashkitë e vendit, Për forcimin e bashkëpunimit të strukturave të të cilat në shumë raste regjistrojnë subjekte fizike mësipërme, lidhur me zbatimin e ligjit në rrugë dhe ose juridike, ende pa u licencuar në veprimtarinë e shmangien e deformimeve në tregun e transportit tyre, që do të kryejnë në fushën e transportit rrugor. rrugor, në shtator të vitit 2003 ka dalë një urdhër i Kjo ka bërë që këto subjekte të operojnë në treg të katër ministrave, i ministrit të Transporteve dhe palicencuara, duke konkurruar në mënyrë të Telekomunikacionit, i ministrit të Rendit Publik, i pandershme subjektet e licencuara. ministrit të Pushtetit Vendor dhe Decentralizimit, si Nga të dhëna statistikore, rezulton se numri i dhe i ministrit të Financave, i cili përmban në mënyrë autoveturave taksi të licencuara deri në muajin maj të hollësishme detyrat që duhet të kryejnë të gjitha 2004 nga Bashkia dhe Këshilli i Qarkut Korçë, ishte institucionet e kontrollit në fushën e transportit rrugor, rreth 2,5 herë më i madh se normativa. Nga Bashkia për mënjanimin e deformimeve të këtij tregu. Duhet dhe Këshilli i Qarkut Berat, rreth dy herë më i madh, të theksojmë se ajo që vihet re sot në tregun e nga Bashkia dhe Këshilli i Qarkut Vlorë, dy herë transportit rrugor të udhëtarëve nuk është mungesa më i madh. Po ashtu, edhe Bashkia e Elbasanit ka e ligjeve apo akteve nënligjore, por zbatimi i tyre në tejkaluar ndjeshëm normativën e përcaktuar. Nga praktikë. Ne e kemi konceptuar transportin si një tejngopja e tregut me taksi 8+1 vende, pra furgon, nga faktorët primarë dhe tepër të rëndësishëm për dhe nga konkurrenca e pandershme me autobuzët, Integrimin Europian të Shqipërisë. Mbi këtë bazë këta të fundit kanë pësuar rënie të theksuar të të është punuar dhe janë kryer përmirësime ligjore e ardhurave dhe kërkojnë zbatimin e rregullave në strukturore, janë nxjerrë udhëzime dhe urdhra në tregun e transportit. përputhje me të gjitha direktivat dhe Rregulloret e Ministria e Transportit dhe Telekomunikacionit Bashkimit Europian, ku ne synojmë të marrim pjesë, ka marrë kontakte të vazhdueshme me disa qarqe, si dhe në përputhje me rezolutat e Konferencës siç janë ato të Elbasanit, Korçës, Vlorës etj, me Europiane të Ministrave të Transportit, CENT, ku ne qëllim zbatimin e ligjeve dhe akteve nënligjore, që aderojmë. Pjesë e këtij procesi, ka qenë dhe përcaktojnë rregullat e operimit në shërbimin taksi decentralizimi, nëpërmjet delegimit të disa dhe shërbimin në linjë të operimit, pra në linjën e kompetencave nga Ministria e Transportit dhe e rregullt me autobuzë. Megjithatë, nga ana e bashkive Telekomunikacionit me njësitë e qeverisjes vendore. dhe komunave kanë vijuar shkelje të këtyre Gjatë zbatimit të këtyre kompetencave, nga njësitë rregullave. Zbatimi i Kodit Rrugor dhe i ligjit “Për e qeverisjes vendore janë konstatuar disa mangësi transportet rrugore”, nuk mund të kërkohet vetëm në transportin e udhëtarëve, në linjat e rregullta me nga Ministria e Transporteve dhe Telekomunikacionit, autobuzë ose në shërbimin taksi, siç janë: por është detyrë dhe kryhet nga disa institucione mosrespektimi i normativave të numrit të taksive,
98 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
mosfunksionimi i agjensive së transportit të Urdhëro, zoti Begeja, keni tre minuta në udhëtarëve, mospajisja e taksive me taksimetër dhe dispozicion. probleme në përcaktimin e vendqëndrimit të taksive Maksim Begeja – Ju falemnderit, zoti Kryetar! 4+1, 8+1 dhe i terminaleve të autobuzëve. Ju falemnderit, zoti Ministër, për përgjigjet që Servet Pëllumbi – Zoti Ministër, ju lutem më dhatë, por së pari dua të qartësoj një moment. përmblidheni përgjigjen se ju ka kaluar koha. Transporti rrugor është i rregulluar nëpërmjet Spartak Poçi – Mbarova dhe pak. ligjeve të miratuara nga ky Kuvend. Në zbatim të Duhet të përmendim se në asnjë qytet të këtyre ligjeve, katër ministri kanë lidhur mjaft Shqipërisë nuk ka terminale të organizuara për marrëveshje të përbashkëta. Kanë nxjerrë një urdhër transportin ndërqytetës apo ndërkombëtar të të përbashkët, i cili është i detyruar për t’u zbatuar udhëtarëve, kurse çdo qytet europian ka të paktën nga këto katër ministri, mbasi në fund të fundit, është një të tillë. kërkesë e ligjit për t’u zbatuar. Në qoftë se ju, zoti Për mbarëvajtjen dhe rregullimin e tregut të Ministër, ia hidhni fajin për shembull ministrit të Rendit transportit rrugor të udhëtarëve, Ministria e publik, apo Policisë Rrugore, kjo është detyra juaj si Transportit dhe e Telekomunikacionit bashkëpunon Qeveri që t’i zgjidhni këto mosmarrëveshje dhe jo e me institucione të tjera të kontrollit shtetëror, udhëtarëve, apo aq më pak e atyre që përdorin mjetet Policinë Rrugore, Policinë Tatimore dhe organet e transportit për transportin publik. Pa u zgjatur në vendore të kontrollit, me qëllim forcimin e zbatimit këtë lloj diskutimi, kisha për të thënë që: të ligjit. Kontakton dhe bashkëpunon me zyrat e Së pari, mendoj se ju si Ministri e Transporteve, licencimit, me njësitë e qeverisjes vendore, me qëllim në bashkëpunim me Ministrinë e Pushtetit Vendor, mbikqyrjen dhe monitorimin e procesit të licencimit, duhet të përcaktoni numrin e licencave dhe të targave nxit dhe ndihmon pushtetin vendor në marrjen e të taksive 8+1, 4+1 në total, për çdo qark, çdo masave për organizimin dhe mirëfunksionimin e prefekturë, me qëllim që pastaj këto prefektura t’i shërbimit në transportin e udhëtarëve me autobuzë ndajnë për bashkitë dhe komunat. Kjo duhet të bëhet në linja të rregullta. Konstatoj një bashkëpunim të nga ana e juaj dhe ju duhet t’i çoni këto licenca në frytshëm edhe me Sindikatat e Transportit që numër të caktuar, me qëllim që të mos të bëhet ky ushtrojnë veprimtarinë e tyre sindikaliste mbi bazën lloj abuzimi që përmendët pak më parë. e ligjeve dhe që kërkojnë zbatimin e ligjeve dhe të Së dyti, duhet të përcaktohet raporti midis rregullave të transportit të udhëtarëve. Ky taksive 8+1 me taksitë 4+1. bashkëpunim është konkretizuar në punën e Normalisht, nga ky raport 8+1, sipas normave, përbashkët për përmirësimin e akteve ligjore dhe duhet të jetë jo më shumë se 10% ndaj totalit të nënligjore. taksive, pra duhet të jetë në raport 10% me 90%. Nuk do të bashkëpunojmë me ato sindikata ose Së treti, duhen të vendosen me çdo kusht pronarë autobuzësh, që kanë qëllime dhe që janë taksimetrat dhe ngjyrat e taksive. Vendosja e larg vendosjes të rregullave, si dhe mbarëvajtjes së taksimetrit është në radhë të parë që të matet koha, transportit rrugor të udhëtarëve. Kemi një sepse qytetari që lëviz do të dijë se sa i kushton kjo bashkëpunim të vazhdueshëm me Shoqatat e rrugë vajtje-ardhje dhe jo të vendosen çmime aforfe Transportuesve Rrugorë të Udhëtarëve, të vendosur nga taksisti. mbi bazën e qëndrimit të tyre konsultiv, në zgjidhjen Së katërti, vendosja e taksimetrit do të krijojë e problemeve që i shqetësojnë ato sot. mundësinë që dhe zyrat e tatimtaksave të vjelin ato Por gjithashtu, nuk do të pranojmë asnjë presion të ardhura për buxhetin e shtetit dhe jo të abuzohet apo qëndrim joligjor të ndonjë shoqate, që nuk synon pikërisht me këto të ardhura që grumbullojnë sot mbarëvajtjen e gjithë tregut të transportit rrugor të këto taksi. udhëtarëve, por që lufton për interesa të veçanta. Së pesti, ngjyra është e domosdoshme për të Ju falemnderit! diferencuar ato mjete që janë taksi nga mjetet e Servet Pëllumbi – Falemnderit! tjera që janë të palicencuara, por që punojnë si taksi. Meqë është hera e parë, e lejuam zotin ministër Ky është një problem tjetër që duhet të që ta mbaronte fjalën, por koha do të respektohet kontrollohet me çdo kusht. dhe do të ketë pesë minuta përgjigje nga ministri, Së gjashti, është i domosdoshëm një kontroll i dy minuta do të jenë për parashtrimin e pyetjeve rreptë ndaj çmimit të biletave. Me ligj, me ligjin e dhe tre minuta do të jenë përgjigje për përgjigjet. miratuar në Kodin Rrugor përcaktohet që: çmimi i
99 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
biletës të taksisë duhet të jetë jo më pak se dyfishi qendror në nivel lokal. Në rastin konkret, sigurisht i çmimit të biletës së autobuzit. Këto duhet të që kemi të bëjmë me një sferë thellësisht të kontrollohen dhe të zbatohen. decentralizuar, siç është sektori i transportit publik. Së fundi, meqenëse ra dhe zilja për ndërprerjen Në qoftë se ka një ngërç, që sigurisht i kushton e diskutimit, duhet me çdo kusht të nënshkruhet tregut të transportit publik që është thellësisht privat një aktmarrëveshje që nuk flitet më për shoqata, ose i liberalizuar, ky ngërç, siç e konstatuat sot, apo bashkësi njerëzish, por flitet me sindikatat, siç vjen kryesisht për shkak të kuptimit dhe janë sindikatat e transportit. Pra, duhet me çdo kusht implementimit të gabuar të ligjit dhe normave që ministritë përkatëse, siç keni përcaktuar një administrative për shkak të ligjit, që një numër urdhër të përbashkët, të lidhin edhe aktmarrëveshjen bashkish, komunash edhe qarqesh në Republikën me këto sindikata, me qëllim që të gjejnë zbatim e Shqipërisë, u bëjnë këtyre akteve. ligjet e miratuara nga ky Parlament. Të jemi të qartë dhe dua ta citoj sipas ligjit, se Ju falemnderit! si i klasifikon ligji, legjislacioni në fuqi, detyrimet e Servet Pëllumbi – Ju falemnderit, zoti Begeja! pushtetit lokal dhe pushtetit qendror në drejtim të Atëherë, përfunduam me pyetjen e parë. transportit publik. Po citoj detyrimin e pushtetit Kalojmë tek pyetja e dytë. qendror, në radhë të parë, i cili ka kompetenca Zotërinj deputetë, ka një ngatërresë të vogël, rregullatore në fushën e standardeve të mjeteve të sepse pyetjet janë përfshirë nga Kryetari i Komisionit, transportit rrugor, kontrollin e mjeteve, numrin e megjithëse janë bërë nga anëtarët e komisionit, por përgjithshëm të mjeteve taksi, miratimin e linjave, deputeti ka të drejtë të bëjë pyetje direkt pa qenë lëvizjen e autobuzave ndër qytete të tjera. nevoja që të përcillet nga ana e Kryetarit të Komisionit. Ndërsa pushteti lokal, bashkitë dhe komunat, Pra, pyetja e dytë është bërë nga zoti Hoxha, kanë përgjegjësi për administrimin dhe shërbimin e për Ministrin e Pushtetit Vendor dhe Decentralizimit, transportit publik, shërbimin e transportit urban, zotin Blushi. transportin e mallrave, të udhëtarëve, për licencimin Zoti Hoxha, keni fjalën. e mjeteve përkatëse, miratimin e linjave brenda Flamur Hoxha – Meqenëse parashtresën e bëri juridiksionit të territorit të tyre, të shesheve të zoti Begeja, jam dakord që të flasë zoti Blushi dhe qëndrimit, orareve të lëvizjeve, tarifave të transportit pastaj do të flas unë. etj. Është e qartë pra, që konflikti, në dukje, në fakt Pra, do të shfrytëzoj dy minutëshin mbas fjalës ka qenë një konflikt publik për shkak se sindikatat së zotit ministër. janë alertuar duke kërkuar që nga shteti, që nga Servet Pëllumbi – Zoti Ministër, keni fjalën! komunat deri te ministritë qendrore, të bëjnë arbitrin, Keni pesë minuta kohë për t’u përgjigjur. për të rregulluar të drejtat e tyre në treg. Unë jam Ben Blushi – Falemnderit, zoti Kryetar! koshient për faktin që deformimi i kompetencave të Në fakt po të ishte zoti Gjana këtu, si një deleguara nga pushteti qendror në pushtetin lokal, i parlamentar me përvojë, do ta pyesja se ç’lidhje ka ka kushtuar shumëkujt në tregun e liberalizuar të sipas kuptimit të tij Minstria e Pushtetit Vendor me transportit publik. Kur isha në Berat para një jave, numrin e taksive në nivel qarku apo vendi. Megjithatë, të paktën 50 taksistë, me të drejtën e Zotit dhe të për hir të etikës, unë do të përgjigjem, duke ligjit, kërkuan nga unë me idenë që ka dhe zoti shpresuar që Kuvendi do të krijojë një disiplinë të re Gjana, që ministri i Pushtetit Vendor mund t’i për mënyrën se si i pyet ministrat, në fund të fundit imponohet kryetarit të Bashkisë, për të respektuar për qëllimin. Ka raste që kam ardhur në Parlament, normat në drejtim të standarteve në numrin e taksive i pyetur edhe për një kilometër rrugë të pashtruar që duhet të operojnë brenda territorit të bashkisë. në nivel komune. Pavarësisht nga kjo, do të thosha Për fat të keq, ministri i Pushtetit Vendor, aq më që në radhë të parë do të ishte e kuptueshme që pak ose aq më shumë ministri i Transportit, nuk e Ministria e Pushtetit Vendor nuk është përgjegjëse kanë këtë kompetencë. Legjislacioni ynë është dhe nuk mund të jetë përgjegjëse, pa dashur të liberal në drejtim të liberalizimit, nuk ka sanksione spostoj asnjë lloj mëkati apo avantazhi për politikat administrative dhe ky është një problem i e transportit në Republikën e Shqipërisë. vazhdueshëm, i cili në shumë raste i jep të drejtën Ajo çka ne verifikojmë apo stimulojnë, janë kryetarëve të bashkive ose komunave, të mendojnë politikat e decentralizimit, sigurisht dhe mënyrat se dhe të perceptojnë decentralizimin si pavarësi dhe si zbatohet delegimi i kompetencave nga niveli sovranitet absolut në raport me ligjet dhe me
100 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
pushtetet eprore, qoftë edhe me gjykatat në këtë se Ministria e Pushtetit Vendor dhe Decentralizimit, rast. konkretisht, nuk ka lidhje me problemin e ngritur E vërteta është se ka kapërcime të të drejtave nga sindikata e autobuzëve, por për hir të së si në rastin në fjalë. Do t’ju jap vetëm disa shembuj. vërtetës, meqenëse në ligjin “Për transportet” si dhe Po flas vetëm për tejkalimet; në qarkun Elbasan në udhëzimin e përbashkët të bërë midis katër kemi 114 taksi 4 apo 8 vendëshe më shumë, në ministrive, të Financave, të Rendit, Transportit, është qarkun Korçë, 294 më tepër, nga 420 që duhet të dhe ministria e Transportit, u detyruam, kryesia e jenë, janë 714, në Vlorë 43 dhe me radhë deri në komisionit me komisionin, për të diskutuar me Dibër ku janë 50 taksi më tepër. Sigurisht që tregu pyetje këtë problem. Është një kontradiktë është i deformuar. Në rast se do kërkonim se çfarë jashtëzakonisht e madhe, që lidhet kryesisht me instrumentesh kemi ne për të disiplinuar tregun, në një “autoritet”, që shumë pushtete vendore marrin favor sigurisht të privatëve, që në rastin konkret kanë mbi vete në kundërshtim me ligjin. Nuk është e drejtë të drejtë; do të thoshim se kompetencat tona, për që Elbasani nga 80 mjete të licencuara, që duhet të fat të keq, mbeten modeste. Mbeten modeste, se ketë sipas udhëzimit të ministrisë së Transporteve, ky është një raport direkt midis enteve rregullatore, në një mijë banorë një taksi, ka dyqind. Është e në rastin konkret midis bashkive e komunave dhe pamoralshme që në Korçë nga 90 mjete të tilla që sindikatave të organizuara në nivel lokal apo qendror. jep udhëzimi për një mijë banorë, të ketë 210 të Ky debat vazhdon. E vetmja gjë që ne mund të bëjmë tilla. Kjo nuk bëhet as për shou dhe nuk bëhet as është të normojmë më mirë ose duke gjetur një për të marrë mbi vete premtime që nesër janë të ekulibër mes interesave të ndryshme të tregut, në pamoralshme. Kjo ka krijuar shqetësime te rastin konkret, midis sindikatave të taksive dhe sindikatat e autobuzave, të cilave padrejtësisht u sindikatave të autobuzëve. merret një e drejtë, duke iu dhënë atyre në një rrugë Ky është konflikti që na ka sjellë në Parlament. të pamerituar. Me sa duket në këtë drejtim duhet, dhe detyrimisht Problemi i dytë që ngrihet, është ai i shfrytëzimit do të duhet, të prezantojmë ose të adoptojmë masa të automjeteve që e tha dhe zoti Begeja, në rrugë e administrative më të forta për rentet lokale që në kthim, të cilat, sipas ligjit, nuk duhet të kenë deformojnë rregullin apo tejkalojnë rregullin. Po ngarkesë. Pra, bashkëpunimi që lidh me dikasteret ashtu, një rrugë tjetër është një raport direkt i nëpërmjet atij udhëzimi, duhet të jetë më efikas, që sindikatave apo individëve, të cilët mendojnë që i t’u jepet hapësirë të gjitha subjekteve që licencohen janë shkelur të drejtat qoftë me taksitë apo pronarë për të patur më mirë të drejtën e shfrytëzimit të të autobuzave të linjave, duke kaluar në një konflikt rrugës, të fondeve dhe parave. Në këtë kontekst, gjyqësor, siç e parashikon kodi administrativ dhe mendoj se udhëzimi i nisur nga ministri i Transportit, akte të tjera në raport me bashkitë dhe komunat. i cili po punohet, dhe që Sindikata e Autobuzëve Në thelb, dua të them që, si në shumë raste të është në dijeni, por që ende nuk ka marrë në dorë tjera, përfshi dhe konfliktet që kemi nga regjistrimi i atë, të mbarojë sa më shpejt dhe ai të bëhet prezent pronave, nga kompensimi i pronave e deri te për të gjitha ato subjekte që janë të detyrueshme të problemet që na lindin ditë pas dite me gjendjen zbatojnë këtë udhëzim., Është e vërtetë që në bazë civile, si një shërbim i deleguar, apo me ato që do të të ligjit Pushteti vendor është i pavarur dhe vendos fillojnë të na lindin në proces, për shkak të vetë, por hallkat i cakton dhe e detyron sipas ligjit decentralizimit në arsim e shëndetësi, në piramida. infrastrukturë, apo dhe konfliktet që kemi aktualisht Gjithashtu, mendoj që ne ende na mungon për shkak të emergjencave civile; të gjitha këto janë kultura e respektit të ligjit. Shpesh në këtë rast edhe konflikte zhvillimi, të cilat nuk mund të përjashtohen, sindikata e autobuzëve, bie në konflikt me Qeverinë, për sa kohë që decentralizimi kuptohet përgjithësisht ministritë, dikasteret dhe institucionet e tjera, në mirë, por sigurisht në një masë të caktuar edhe vend që të hapë padi gjyqësore me ato subjekte që keqkuptohet. shkelin ligjin dhe që janë pjesë e detyrimit për t’u Falemnderit! zbatuar me ligj. Pra, në këtë kontekst, kjo kulturë Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ministër! që mungon është pjesë e atyre që secili subjekt Zoti Hoxha, e keni fjalën. duhet ta shfrytëzojë, sepse e jep ligji dhe ia jep Flamur Hoxha – Falemnderit, zoti Ministër! edhe sistemit të mirë. Unë e kuptoj shumë mirë dhe është e vërtetë Duke ju falënderuar për sqarimet që dhatë, jam
101 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
i bindur që sindikatat dhe subjektet që merren me Pra, seancën për përgjigje të pyetjeve urgjente, të drejtën e shfrytëzimit të mjeteve taksi 8+1 apo e deklaroj të mbyllur. 4+1 të shfrytëzojë më mirë hapësirat që jep ligji. Seanca tjetër është nesër në orën 10:00. Urojmë Ju falemnderit! fitore sot në stadium. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Hoxha! Mirupafshim!
E enjte, 10.02.2005 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem pazbatueshëm. Vetëm miratimi i ligjit të ri do t’i jepte zini vend në sallë. fund diskriminimit të këtyre qytetarëve, pasi ligji Zotërinj deputetë, hapim seancën. aktual synon vetëm legalizimin e ndërtimeve pa leje, Fillimisht, për çështje që nuk janë në rendin e me të ashtuquajtura zona informale, pra lë jashtë ditës e ka kërkuar fjalën zoti Ilir Meta. këtij procesi mijëra e mijëra familje shqiptare. Zoti Meta, keni fjalën. Po kështu, ky ligj synon legalizimin vetëm për Ilir Meta – I nderuar zoti Kryetar, objektet që i shpëtojnë ridimensionimit dhe prishjes Të nderuar kolegë deputetë. apo ndryshe procesit të urbanizimit. Gjithashtu, ligji Kemi ndjekur këto ditë me vëmendje garën e nuk zgjidh aspak problemet e legalizimit, sepse nuk PD-së dhe PS-së për të pastruar sa më parë zgjidh problemin e pronësisë mbi tokën, truallin, ndërgjegjen nga dështimi i turpshëm me të parcelën ndërtimore. Njëkohësisht, përcaktimi ligjor ashtuquajturin proces legalizimi të zonave informale. se toka paguhet me çmimin e tregut në momentin Autorë të ligjit, të cilët vetëm dy muaj më parë e e legalizimit, e bën atë të pazbatueshëm. Qëndrimi konsideronin atë si një arritje e madhe konsensuale, ynë lidhur me këtë çështje ka qenë dhe mbetet i tashmë kanë filluar llogaritë e votave, duke harruar palëkundur. Ne do të mbështesim çdo iniciativë, e plotësisht fanatizmin, me të cilin e mbronin projektin cila do të realizojë legalizimin e plotë të të gjitha e tyre tërësisht antinjerëzor. Dështimi i këtij ligji, objekteve të ndërtuara për nevoja banimi dhe ende pa filluar procesi i zbatimit të tij, vërtetoi edhe shërbimesh në zona superurbane gjatë periudhës një herë drejtësinë e qëndrimeve të Grupit së tranzicionit. Parlamentar të Lëvizjes Socialiste për Integrim, të Ligji duhet të japë zgjidhje të plotë dhe cilat nuk u përfillën aspak nga përfaqësuesit e përfundimtare për të gjitha këto ndërtime, aleancës për bërjen e ligjit nga PS-ja, PD-ja, me pavarësisht nga fakti nëse ato ndodhen në zona me justifikimin se propozimet tona ishin thjesht ndërtime të tilla masive, apo janë ndërtime të kundërshtime ndaj projektit të Qeverisë. Meqenëse shkëputura nga këto zona. Në vlerësimin tonë, më pas llogaritë elektorale i kanë detyruar të dyja procesi i legalizimit është një proces formal i njohjes palët të rishikojnë qëndrimet e tyre, duke hedhur në së statusit ligjor të këtyre objekteve, i cili nuk ka të tregun mediatik propozime nga më të ndryshme, bëjë aspak me procesin e urbanizimit dhe mundësitë duke luajtur me çmimin e tokës, synojnë thjesht të financiare të shtetit për të realizuar plotësisht këtë mashtrojnë qytetarët hallexhinj në shkëmbim të disa urbanizim. Po kështu, legalizimi nuk mund të jetë votave. luks për disa qytetarë me fat, objektet e të cilëve Ndaj jam i detyruar të përsëris atë që kemi nuk prishen apo nuk ridimensionohen nga studimet theksuar në këtë sallë, ditën e votimit të këtij ligji. urbanistike në të ashtuquajturat zona informale. E vetmja mundësi për të realizuar një proces të Në vlerësimin tonë, legalizimi duhet të shtrihet vërtetë legalizimi, është abrogimi i plotë i ligjit dhe mbi të gjitha objektet e ndërtuara dhe, në rastet kur miratimi i një ligji të ri, që u jep zgjidhje jo vetëm duhet të ndërhyhet për zbatimin e studimeve çmimit të tokës, por edhe shumë mangësive të tjera, urbanistike, pronarëve që u shkatërrohen banesat, të cilat e bëjnë këtë ligj të papranueshëm dhe të t’u njihet e drejta e dëmshpërblimit apo trajtimit me
102 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
banesë nga ana e shtetit. Ju falemnderit! Legalizimi nuk është në asnjë rast favor që shteti Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Dokle! u ofron qytetarëve të vet, por njohje e përgjegjësisë (Zoti Servet Pëllumbi debaton me disa deputetë së shtetit për mosadministrimin e territorit dhe në sallë.) lëvizjen demokratike të qytetarëve. Në këtë Nuk ka më diskutime. Ai e mori fjalën se është këndvështrim, shteti dhe shoqëria duhet të marrin me status të veçantë dhe është anëtar i kabinetit. përgjegjësitë përkatëse, duke zgjidhur një problem Nuk ka debate, ju lutem mos e shkelni Rregulloren. social jo nëpërmjet krijimit të mijëra e dhjetëramijë Unë nuk flas kot, zotëri, dhe mëso të shprehesh. familjeve të pastreha. Problemi i pronësisë mbi Rregulloren e ke përpara, merre lexoje. tokën, parcelën ndërtimore, duhet të zgjidhet në Atëhere, kalojmë në çështjet e rendit të ditës. përputhje me dispozitat e Kodit Civil, nëpërmjet Për çështje që nuk janë në rendin e ditës, siç shitjes kundrejt një çmimi të drejtë që merr në kemi thënë sipas Rregullores, kush e jep emrin konsideratë, gjendjen e kësaj toke në kohën e përpara, merr fjalën dhe diskuton. zënies së saj me ndërtime, çmimin e kohës dhe Atëherë për çështjet që janë në rendin e ditës, tregues të tjerë. Në vlerësimin tonë, çmimi i shitjes projektligji i parë është: “Për ratifikimin e duhet të jetë çmimi i tokës bujqësore i vitit 1993. marrëveshjes së huasë financiare për projektin e Si përfundim, më lejoni të përsëris se ligji që ju ndërtimit të linjës 400 kilovat Tiranë-Podgoricë, miratuat është një tjetër përpjekje e dështuar ndërmjet Korporatës Elektro- Energjetike Shqiptare elektorale demagogjike për të zgjidhur një problem KESH dhe KFV-së. shumë të rëndë social. Më lejoni, gjithashtu, t’ju Relator, zoti Çukaj. Zoti Çukaj nuk është? bëj thirrje dhe një herë, se nëse dëshironi vërtet të Atëhere, zoti Bufi, keni fjalën. zgjidhni këtë problem tani, ta aprovojmë ligjin në Ylli Bufi – Komisioni i Ekonomisë e ka fuqi dhe të miratojmë në këtë Kuvend një ligj të ri që shqyrtuar këtë projektmarrëveshje, bazuar në do të zgjidhë përfundimisht problemin mbi bazën e raportin që ka përgatitur relatori. Në pikëpamje të propozimeve që ne kemi bërë prej kohësh, duke u mënyrës së marrjes së kredisë dhe kushteve të dhënë fund të gjitha këtyre mashtrimeve dhe kësaj kredie, Komisioni i Ekonomisë nuk ka asnjë hipokrizive tuaja elektorale. vërejtje. Ka një çështje të procedurës, që mendoj Falemnderit! se për këtë çështje duhet të shprehet Komisioni i Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Meta! Ligjeve. Kam përshtypjen se Komisioni i Ligjeve Atëhere, zotërinj deputetë kalojmë në çështjet është shprehur për këtë çështje. e rendit së ditës. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Po, zoti Dokle, merreni fjalën. Zoti Sherifi, keni fjalën. Namik Dokle – Ju falemnderit, zoti Kryetar! Elmaz Sherifi – Komisioni i Ligjeve, pasi ka Me sa duket për një kohë të gjatë këtu do të shqyrtuar këtë projektligj dhe këtë marrëveshje, dëgjojmë dhe lexojmë fotokopjet e fjalimeve me konstatoi se kjo marrëveshje nuk mund të miratohet. ndonjë ndryshim të vogël, ku njëri propozon në vitin Kjo marrëveshje për ditët që vijnë, përderisa Qeveria 1992, një tjetër në vitin 1993 dhe dikush tjetër në nuk e ka nënshkruar marrëveshjen, për të cilën po vitin 1994 e kështu me radhë. diskutohet. Është një kërkesë ligjore: që marrëveshja Është krijuar një mjegull mediatike lidhur me të ratifikohet në Parlament duhet të nënshkruhet çmimin për legalizimet. Dua të bëj të qartë se, në nga Qeveria. bazë të ligjit që ka miratuar ky Parlament, çmimet Servet Pëllumbi – Në qoftë se nuk është do të përcaktohen me një metodikë të veçantë, e nënshkruar, doemos që duhet të shtyhet, se s’ka cila miratohet po këtu në Parlament. Fillimisht, kjo kuptim. metodikë është parë nga Qeveria, por me këtë Po, zoti Dokle, merreni fjalën. metodikë tashmë merret një komitet i ngritur me Namik Dokle – Meqenëse këto janë paraqitur votën e këtij Parlamenti dhe çmimet e kthimit të si një paketë dhe paketës i mungon njëri nga pronave do të jenë krejt ndryshe nga çmimet e projektet, unë jam dakord me mendimin e shprehur legalizimeve, të cilat do të kalojnë po në Parlament. nga Komisioni i Ligjeve. Me të ardhur dhe Është ky Parlament që do vendosë me vullnetin e marrëveshja e tretë, të futen si një paketë e tretë tij për këtë gjë. Të gjitha deklaratat e tjera janë pa për t’u miratuar. bazë dhe fryrje tullumbacesh. Servet Pëllumbi – Megjithatë, zoti Dokle, nuk
103 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
duhet të na vijnë marrëveshje që nuk janë nënshkruar marrë përsipër garanci për kredi, për investime që ende nga Qeveria. Ne e dinim të nënshkruar do të ndërtohen në vende të tjera të rajonit. Forma marrëveshjen. të ndryshme ekzistojnë, në daç me shoqëri Po, zoti Bode, merreni fjalën shumëkombëshe, në daç me pjesë vetëm për atë Ridvan Bode – Falemnderit, zoti Kryetar! që kemi ne dhe që mbulon KESH-i në Shqipëri, por Në të vërtetë kjo marrëveshje zbulon një jo të kalojmë në zullume të tilla, sa të dalim garant problem, i cili ka të bëjë me Qeverinë, me mungesën për kredi që u takojnë vendeve të tjera të rajonit. e përqendrimit dhe qartësisë që ka Qeveria lidhur Falemnderit! me këto marrëveshje. Çështja nuk është kaq e Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Bode! thjeshtë, sepse mungon një pjesë e marrëveshjes. Zoti Doda, keni fjalën. Bëhet fjalë për një kredi, e cila konsiston në ndërtimin Viktor Doda – Falemnderit, zoti Kryetar! e një rrjeti rajonal të energjisë elektrike dhe, po ashtu, Sigurisht që, ashtu siç tha dhe në mënyrë shumë të habitshme dhe me lehtësi zëvëndëskryeministri, edhe unë do të bija dakord shumë të madhe, nga ana e Qeverisë shqiptare që të plotësohet marrëveshja me ato vërejtje që merret përsipër që të kontraktohen kredi jo vetëm ngriti Komisioni i Ligjeve. Në lidhje me atë çka tha për shtetin shqiptar, por edhe për vende të tjera të zoti Bode, dihet që linja Elbasan - Podgoricë është rajonit. 1/4 e këtij projekti ndërtohet në Mal të Zi një linjë proritare e infrastrukturës energjetike të dhe në projektin e kredisë ekziston vetëm Shqipërisë, që i shërben posaçërisht Shqipërisë, marrëveshja midis Qeverisë shqiptare dhe donatorit por dhe rajonit. Siç dihet, operacioni italian është i KFV-së, për të gjithë vlerën e projektit. Kjo nuk duhet gatshëm të financojë për pjesën Elbasan – Tiranë, të ndodhë. bashkë me nënstacionin e posaçëm në Tiranë, për Ne si Kuvend, duhet të miratojmë vetëm kredi 50 milionë euro. Ai ka vënë dy kushte. të kontraktuara nga shteti shqiptar dhe që kanë të Kushti i parë është: Një marrëveshje midis dy bëjnë me investime vetëm në territorin e Republikës qeverive, e Shqipërisë dhe Malit të Zi për këtë linjë, së Shqipërisë. Në qoftë se Qeveria jonë, siç na u për domosdoshmërinë e linjës, e cila është realizuar tha në komision nga ekspertët, ka marrë përsipër dhe është e gjitha praktikë. që të firmosë një kredi të tillë, për arsye se Mali i Zi Kushti i dytë është: gjetja e burimit të financimit ka tejkaluar nivelin e borxhit dhe nuk lejohet nga për pjesën Tiranë – Podgoricë. institucionet ndërkombëtare për të marrë kredi, Pjesa e financimit Tiranë - Podgoricë kap një mendoj se ne nuk jemi këtu për të bërë hile me shumë prej 43 milionë euro, por me linjë dyfishe institucionet ndërkombëtare, që ne të dalim garant deri në Vaun e Dejës për të lënë hapësirë dhe për dhe t’ua kalojmë kredinë vendeve të tjera. Një politikë t’u lidhur me sistemin e Kosovës, linjë 400-she, për e tillë do të çonte shumë shpejt që ne të plotësojmë të cilën tashmë po punon dhe Banka Botërore për kufirin e kredisë dhe pas kësaj do të ndodheshim të të kryer studimin e fizibilitetit. Ne kemi negociuar bllokuar nga institucionet ndërkombëtare për kredi gjatë me gjithë donatorët që ofrohen për të financuar të reja që mund të merreshin në Shqipëri. Nuk është këtë linjë, qoftë me BERZH-in, qoftë me KFV-në. fjala se mungon e ratifikuar këtu në Kuvend Interesat më të mira ishin të KFV-së gjermane. KFV- marrëveshja midis Qeverisë shqiptare dhe Qeverisë ja gjermane nuk financon as korporatën dhe as së Malit të Zi, lidhur me pjesën e investimit që do të Qeverinë e Malit të Zi, për arsye se kanë probleme ndërtohet në Malin e Zi. Kjo është njëra anë. Ne në me shlyerjen e kredive, njëra mbi tjetrën. Pjesa e Kuvend duhet ta marrim në konsideratë vetëm pasi linjës që do ndërtohet në Malin e Zi, është afërsisht marrëveshja midis Qeverisë shqiptare dhe Qeverisë nëntë kilometra me një vlerë 5,7 milionë euro nga së Malit të Zi të jetë ratifikuar në Parlamentin e Malit 43 milionë euro. Të gjitha negociatat që janë kryer të Zi dhe kjo duhet t’i vihet në dijeni dhe Qeverisë. për domosdoshmërinë që ka kjo infrastrukturë Pra, nuk është çështja thjesht se e ka firmosur energjetike për Shqipërinë dhe për rajonin, është Qeveria shqiptare apo jo këtë marrëveshje midis gjetur një marrëveshje, meqenëse nënkontraktor për nesh dhe Malit të Zi; duhet detyrimisht që të jetë e këtë kredi është KESH-i, është një marrëveshje ratifikuar nga andej, të fillojë ratifikimi nga Mali i Zi. midis KESH-it dhe Korporatës së Malit të Zi, ku Kjo marrëveshje ka shumë probleme dhe unë janë përcaktuar të gjitha modalitetet e shlyerjes dhe jam që ky Kuvend të mbajë një qëndrim. T’i themi investimit prej 5,7 milionë euro dhe linja i përket Qeverisë shqiptare që në asnjë rast nuk mund të territorit të Malit të Zi. Procedura është e gjitha
104 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
transparente, ajo nuk ka asgjë të fshehur. Në të Servet Pëllumbi – Falemnderit! gjitha negociatat që kemi bërë me donatorët nuk Gjithsesi, zotërinj deputetë, propozimi është kemi gjetur formë tjetër për zgjidhjen e problemit. bërë për ta shtyrë diskutimin e kësaj marrëveshjeje. Sigurisht që dihet se kjo linjë, nga linjë tranzitimi, Po, zoti Ministër, merreni fjalën. për pjesën që i tranziton energji një shteti tjetër, Viktor Doda – Unë e theksova që jemi të hapur duhet t’i paguajë njësisë së transmetimit, pra në të për çdo sugjerim, ku shpjegova se çfarë rruge kemi gjithë territorin malazias ku ne marrim energji, duhet ndjekur dhe çfarë është konkluduar. Termi që thoni t’i paguajmë palës malaziase njësi transmetimi dhe ju që t’i falet Malit të Zi nuk qëndron zotëri, i dashur. kjo është një garanci plus, përveç marrëveshjes që Linja nga Podgorica deri në Tiranë është linjë që ky investim do kryhet nga pjesa malaziase. Në qoftë funksionon vetëm për shtetin shqiptar dhe nuk ka se ka komente të tjera nga grupet ose Komisionet as një ndërlidhje tjetër nga atje në kufirin e Parlamentare, ne jemi të hapur për çdo koment, Shqipërisë. për të gjetur zgjidhjen më të përshtatshme dhe më Servet Pëllumbi – Zoti Bode, nuk e kemi më të mirë, por mendoj që zgjidhja është e gjetur. objekt debati, derisa është propozuar për ta shtyrë. Falemnderit! Kur të vijë marrëveshja, do të diskutojmë. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ministër! Zoti Gjana, keni fjalën. Po, zoti Bode, replikë. Jemin Gjana – Që të qartësojmë pozicionin, Ridvan Bode – Zoti Kryetar, edhe një herë; fjala nuk kemi gjetur marrëveshje në vetvete, as për termat e zotit ministër ngriti problemin që nuk ishte thjesht e kredisë, as për faktin që kjo është një marrëveshje një harresë dhe një pakujdesi mosratifikimi i që bën pjesë në atë që dikur është quajtur projektet marrëveshjes midis Qeverisë së Shqipërisë dhe e Paktit të Stabilitetit të rajonit. Jemi të Malit të Zi në Parlamentin e Malit të Zi, por qenka ndërgjegjshëm që do të ketë tejkalime, kalimi një anashkalim i parashikuar në miratimin e kësaj matanë kufirit. kredie. KESH-i është ai që do të marrë kredinë, Gjithë problemi është se ka një sasi parash, Qeveria shqiptare është garant. Qeveria shqiptare për të cilat votohet në Parlamentin shqiptar. Nuk mund të dalë garant vetëm për kredi që merren vetëm bëhet dot garante Qeveria, bëhet Parlamenti, në Republikën e Shqipërisë. KESH-i është një prandaj i ratifikojmë në Parlament ne. Detyrimet ndaj ndërmarrje publike. Paska një marrëveshje midis KFV-së, ndaj burimit ku merret ky financim, janë të KESH-it dhe Korporatës së Malit të Zi, që KESH-i Qeverisë Shqiptare. Ministri shpjegon se të financojë 10,6 milionë euro investim në emër dhe nënkontraktorët që është KESH-i në Shqipëri dhe për llogari të korporatës së Malit të Zi. Kjo është e homologu i tij në Mal të Zi, kanë bërë një marrëveshje papranueshme dhe e palejueshme, sepse KESH-i që e ndajnë pjesën, sa u takon të paguajnë atyre është një ndërmarrje publike dhe prandaj ne po dalim dhe sa ne. Sa kohë që ne na kërkohet ta ratifikojmë garant i kredisë. Detyrimisht, Qeveria e Malit të Zi në Parlament, asnjë problem nuk ka që për pjesën duhet të marrë përsipër shlyerjen, Qeveria e Malit e vet Parlamenti i Malit të Zi dhe Qeveria e Malit të të Zi duhet të dalë garant për pjesën e kredisë që Zi të bëjnë të njëjtën gjë që bëjmë dhe ne. Ndryshe do t’i jepet Korporatës së Malit të Zi dhe ne duhet nuk ka garanci të këtij niveli dhe nuk jemi në të të kemi marrëveshje me Qeverinë e Malit të Zi. Nuk njëjtin nivel garancie si Shqipëria, si Mali i Zi. Ky mundet që ne të njohim një marrëveshje midis dy është shqetësimi që kanë deputetët. ndërmarrjeve, sepse bëhet e pazbatueshme nga Servet Pëllumbi – Po, prandaj po e shtyjmë pikëpamja e marrëdhënieve ndërshtetërore. Ne duam shqyrtimin, zoti Gjana. një marrëveshje të ratifikuar në Parlament, të ketë Jemin Gjana – Po, por shtyrja nuk po fuqi ligjore. Pra, edhe një herë këmbëngul që fillimi motivohet, shtyrja po motivohet ndryshe. Një pjesë i miratimit të kësaj marrëveshjeje kredie duhet të kërkojnë shtyrje që këtu të vijë marrëveshja e jetë hapi i parë, duhet të jetë miratimi i marrëveshjes ratifikuar dhe nga Parlamenti i Malit të Zi për pjesën midis Qeverisë shqiptare dhe Malit të Zi në e vet, ndërsa shpjegimet që jepen këtu nuk janë të Parlamentin malazias, në mënyrë që të ketë fuqi njëjta. ligjore kjo që po ndodh, kjo pjesë, 10,6 milionë Servet Pëllumbi – Atëherë, zotërinj deputetë, dollarë, që po i falen Malit të Zi, ose përndryshe projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes”, siç vetë ky Kuvend duhet të marrë vendimin për t’i falur thamë shtyhet dhe kalojmë te projektligji i dytë: “Për 10,6 milionë dollarë Qeverisë së Malit të Zi. ratifikimin e marrëveshjes financiare ndërmjet
105 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë plazhin, një segment, i cili ka mbetur në parametra dhe Media Credit of Center, për financimin e gjysmake, po ta krahasojmë me parametrat e programit dhe ndërtimin e segmentit rrugor Lushnjë pjesës tjetër, që është në vazhdim. – Fier dhe mbikëqyrjen e punimeve për dy segmente Shqetësimi në komision është: sa kohë që rrugore Lushnjë – Fier dhe Fier-Vlorë”. vazhdojmë të investojmë në pjesën më fundore të Relator, zoti Tabaku. një segmenti, po me pjesët e tjera çfarë do të bëhet? Ejup Tabaku – Megjithëse relator është zoti Shpjegimet që kemi marrë në komision janë: Bilani, Komisioni i Ekonomisë, Financave dhe mendohet se deri nga fundi i vitit 2006 mund të bëhet Privatizimit, është dakord që ky projektligj të kalojë një studim për këtë segment nga Durrësi deri në në Parlament me kusht që të respektohet afati 36 Rrogozhinë, pastaj do të kërkohet të gjenden fonde muaj i parashikuar për përdorimin e kredisë dhe për dhe do të futen në projekt, çka do të thotë se, ndërtimin e këtij segmenti rrugor. ndërkohë, që me katër korsi do të ketë përfunduar Falemnderit! segmenti nga Rrogozhina deri në Fier, do të Servet Pëllumbi – Falemnderit! mendohet për segmentin tjetër nga Fieri deri në Zoti Sherifi, keni fjalën. Vlorë. Mesi i këtij segmenti, që lidh portin e Durrësit, Elmaz Sherifi – Komisioni i Ligjeve e ka që lidh kryeqytetin shqiptar me këto pjesë fundore shqyrtuar këtë projektligj dhe është dakord të të këtij segmenti dhe pastaj me krahun tjetër, që miratohet sot në seancën plenare. shkon drejt Elbasanit dhe drejt Korçës, mbetet një Servet Pëllumbi – Falemnderit! segment me parametra të përgjysmuar. Këtu nuk Zoti Zela? ka njeri që të japë shpjegime. Shpjegimet që kemi (Deputeti Zela shprehet dakord.) marrë ne kanë qenë shpjegime specialistësh dhe Servet Pëllumbi – Falemnderit! teknikësh. Ata nuk janë në gjendje të shpjegojnë Zoti Gjana? politikat e Qeverisë, politikat e ministrisë lidhur me Jemin Gjana – Edhe Komisioni për këtë çështje. Kur është kërkuar për të marrë fonde Veprimtarinë Prodhuese e ka trajtuar këtë projekt. për të ndërtuar rrugën me katër korsi në Fier, pse Unë dua të deklaroj këtu, në emër të komisionit, se më përpara nuk kërkohen fonde për të zgjidhur projekti në vetvete ka një vlerësim pozitiv lidhur me problemin te plazhi i Durrësit për ta bërë rrugën me termat e kredisë që merren, lidhur me standardet, katër korsi, për ta bërë rrugën deri në Rrogozhinë me të cilat është projektuar dhe do të ndërtohet me katër korsi. Ku është ngarkesa më e madhe e dhe me kostot që janë planifikuar për ndërtim. qarkullimit? Unë dua të parashtroj këtu një shqetësim që Ku është ngarkesa më e madhe lëvizjes? Si ka nuk është vetëm imi, por është shqetësim i mundësi që investojnë në këtë mënyrë? Ç’arsye ka? komisionit. Normalisht, duhet të ishte ministri për Ç’specifika ka? Këtu nuk ka njeri t’i shpjegojë këto të dhënë shpjegime dhe për të bërë debat lidhur me dhe nuk ka njeri që të japë siguri se paralelisht me këtë çështje, sa kohë që këtu po paraqitet një projekt këtë do të bëhet dhe kjo pjesë tjetër. Pra, ndërtojmë që ka të bëjë me një segment, i cili është një më ngushtë dhe me pak parametra më të këqija segment në vazhdim. Nuk besoj se ka deputetë në këtu dhe shkojmë ndërtojmë më tutje me parametra këtë Kuvend, që nuk e di situatën e rrugës nga që janë standarde. Por, lëvizjet nuk janë më të Durrësi deri në Rrogozhinë. Në Parlamentin shqiptar mëdha në fund të segmentit, sesa në mesin e këtij vjen një projekt për disa milionë. Shpjegimi që ne segmenti, që është pjesë e asaj në të cilën kemi marrë në komision, është që projekti është i investohet. Ky ka qenë shqetësimi i ngritur në gatshëm dhe do të fillojë zbatimi i tij, maksimalisht, komision. Ne atje kemi patur vetëm mbledhje nga qershori i vitit 2005, deri në qershor të vitit 2007. teknikësh. Shpresojmë se sot këtu do të shkojmë Pra, brenda dy vjetëve parashikohet të përfundojë. në një nivel më të lartë të përfaqësimit nga ministria. Shpjegimet që ne kemi marrë në komision është Shoh që këtu nuk ka të tillë. Shqetësimi mbetet se segmenti nga Lushnja deri në Fier do të jetë një vetëm për të thënë këtu dhe kaq. segment me katër korsi. Të njëjtat parametra janë Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Gjana! zbatuar nga Rrogozhina deri në Lushnjë, por nuk Zoti Tabaku, merreni fjalën. janë këto parametra për pjesën nga Durrësi në Ejup Tabaku – Ky është një problem që e kam Rrogozhinë. Ajo është pjesa më e ngarkuar, është ngritur edhe kur miratuam kredinë për segmentin pjesa që ka më shumë probleme dhe lidhet me Rrogozhinë – Lushnjë. Unë jam dakord me atë që
106 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
tha zoti Gjana, duke i bërë përqindjen politike. Është prandaj në qoftë se ka pyetje, mund t’i drejtoheni e vërtetë që segmenti Plepa - Rrogozhinë është specialistëve. ngërçi i rrugëve automobilistike shqiptare. Tani kalojmë tek pyetjet. Kush ka pyetje? Është dhënë një përgjigje nga ministri në Po, zoti Gjana, merreni fjalën. seancën e kaluar dhe për këtë, dua ta korrigjoj zotin Jemin Gjana – Unë jam i ndërgjegjshëm që Gjana, se brenda këtij viti përfundon studimi i plotë kjo nuk ka për t’u zgjidhur sot, por, më vjen keq që i këtij segmenti dhe zgjidhja përfundimtare do të marr shpjegime kontradiktore. jetë në ndërtimin e autostradës Rrogozhinë – Tiranë. Në qoftë se ministri ka thënë në Kuvendin e Falemnderit, zoti Kryetar. Shqipërisë, siç thotë zoti Tabaku, siç po thoni edhe Servet Pëllumbi – Falemnderit! juve, se projekti për këtë segment të mesit përfundon Zoti Topi, keni fjalën! këtë vit dhe ne në komision marrim shpjegime nga Bamir Topi – Situata në fakt është mjaft specialistët, se ndoshta në fund të vitit 2006 mund interesante, kur në pozicionin e ministrit jep të jetë gati një projekt, atëherë, dua të di se cila asistencën teknike një deputet nga krahu i është e vërteta, të paktën. Se fundi i vitit 2005 dhe maxhorancës, gjithsesi, unë e falënderoj atë në fundi i vitit 2006 nuk janë e njëjta gjë. Mundet, kanë mungesë të ministrit. thënë specialistët dhe teknikët. Pse po e Ne po diskutojmë për akse mjaft të rëndësishme potenciojmë shqetësimin? Sepse e shtyjmë kështu. këtu dhe për një nga momentet më preokupante që Edhe një herë shpjegova. ka Shqipëria, zhvillimin e infrastrukturës rrugore. Në Do të jenë të gatshme ato akse atje, ndërkohë, fakt, interesimi këtu është fare minimal, sikur po që s’do kemi akoma projekte, pale pastaj të fillojmë diskutohet për një aks të një rruge komune, jo për të kërkojmë fonde. Është pa sens, të shkurtosh një aks tepër të rëndësishëm, është aks kombëtar. fonde për të ndërtuar fundin e segmentit dhe të jesh Ky shqetësim që ngriti zoti Gjana u ngrit edhe në ende në diskutim, nëse e bëj për një vit apo dy vjet komision dhe na dukej një shqetësim mjaft i projektin për mesin e segmentit. arsyeshëm. Por, minimalisht, pa prezencën e Megjithatë, unë do ta kërkoja edhe një herë këtë ministrit, do të propozoja se tema që ne po sqarim. Ai do të jetë i gatshëm projekti që ka këtu diskutojmë detyrimisht duhet të shtyhet. Të vijë brenda këtij viti, apo siç na është thënë në komision, ministri, se kemi pyetje për të bërë për ministrin, mundet deri në fund të vitit 2006. ose ta shtyjmë në një moment tjetër. Nuk dimë se Servet Pëllumbi – Pyetje tjetër ka? ç’lloj preokupacioni kaq të madh ka ministri që nuk Zoti Hoxha, keni pyetje? vjen këtu. Ta dimë rëndësinë, të paktën, mund të Flamur Hoxha – Jo, nuk kam pyetje. jetë një arsye objektive, s’është në Shqipëri, është Servet Pëllumbi – T’u përgjigjet pyetjeve jashtë. Por, kur nuk është ministri në Shqipëri, mos specialisti, pastaj vazhdojmë me diskutimet. ta diskutojmë problemin e aksit rrugor. Të diskutohet Specialisti, përgjigju për pyetjet. aksi rrugor për dy supervizione dhe, më e çuditshmja, Sa të bëhet gati specialisti, për procedurë, preokupacioni që kam pasur edhe në komision, del merreni fjalën, zoti Apostoli. këtu aprovimi i supervizionit të aksit Fier – Vlorë, Gaqo Apostoli – Falemnderit, zoti Kryetar! ndërkohë që nuk është aprovuar fondi për ndërtimin E para, me Rregulloren e dhënë diskutimet në e rrugës. Të vijë ministri, të shprehim shqetësimet, parim, si të thuash, prenotohen, prandaj nuk po flas, mund të na japë një informacion. Nuk ka pse ta sepse nuk kam prenotuar. Diskutimin tim e marrim me mend ne dhe pastaj të vazhdojmë. Të konsumova në komision. gjithë jemi të interesuar të bëjmë rrugë. E dyta, ajo qëndron, se, natyrisht, për miratimin Servet Pëllumbi – Zoti Topi, shqetësimi i ngritur e këtyre fondeve të mëdha për segmente rrugore të nga zoti Gjana, i mbështetur dhe nga ju është real. domosdoshme, duhet të jetë ministri. Për këtë çështje është bërë interpelancë e veçantë E treta, kalimi, miratimi i këtij projektligji ose me ministrin e Transporteve; ai ka dhënë shpjegimet ratifikimi i marrëveshjes, është i domosdoshëm përkatëse, që i bëri prezent edhe zoti Tabaku. Mirë sepse çdo ditë që shkon jemi në vonesë. Edhe sot do të ishte që ministri të ishte prezent, por ne kemi jemi në një vonesë tepër të madhe në miratimin e specialistët këtu që mund të japin shpjegimet këtyre akteve rrugore. Unë do të thosha se ka një përkatëse. Komisionet i kanë parë dhe kanë dhënë problem për segmentin Durrës – Rrogozhinë që mendimet pozitive për miratimin e projektligjit, parashikohet, ose s’është dhënë përgjigjja, që do
107 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
të zgjidhet nëpërmjet dhënies me koncension. Po diferencat midis projekteve që janë në segmentin bëj disa sqarime. Sepse për pyetjen që bëri zoti Durrës – Fier e më tej, mendoj se ky projekt që ka Gjana, specialistët nuk ishin këtu, domethënë ata ardhur, është i korrigjueshëm. Pra, të gjithë deputetët nuk e dinë se çfarë pyetjeje t’i përgjigjen. Prandaj duhet të jenë dakord që ky projekt vjen me këto ndërhyra dhe unë, për të dhënë sqarim. standarde. Nuk besoj se duhet të ndërtojmë Zgjidhja do të jepet nëpërmjet ndërtimit me standardet e rrugës Durrës – Rrogozhinë dhe pastaj koncension të rrugës Rrogozhinë – Thumanë, kjo të ripresim studime të tjera, për të ardhur në ha diskutime. Domethënë, është një zgjidhje shumë standarde me katër kalime. Kështu ky projekt duhet e favorshme, por mbase jo e plotë, gjë që mund të aprovuar pa asnjë lloj vonese. diskutojmë më vonë. Gjithsesi, miratimi i këtij Falemnderit! projektligji është një domosdoshmëri. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Falemnderit! Atëhere, ju lutem kryetarëve të grupeve. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Për Grupin Parlamentar të Qendrës? Për procedurë, zoti Bufi. Zoti Preka? Dakord. Ylli Bufi – Në rendin e ditës sot ne kemi Për Grupin Parlamentar Reformator – Demokristian? ratifikimin e marrëveshjes financiare. Ne nuk kemi Dakord. në rendin e ditës diskutimin e projektit Lushnje – Për Grupin Parlamentar PSD, zoti Gjinushi? Dakord. Fier, por kemi ratifikimin e marrëveshjes financiare. Për Grupin Parlamentar të Partisë Republikane? Unë bashkohem me shqetësimin që mund të ketë Dakord. për çështjet rreth projektit, mund të bëhet Për Grupin Paramentar e LZHK-së? Nuk ka interpelancë, mund të bëhet diskutim në komision. përgjigje. Tani kemi ratifikimin e marrëveshjes financiare. Për Grupin e Parlamentar të LSI? Marrëveshja financiare nuk thotë fare për çështje të Zoti Braho? karakterit teknik. Është një marrëveshje financiare, Spartak Braho – Në fakt, ne donim prezencën mundësisht të përqendrohemi te projektiligji që kemi e ministrit këtu për të dëgjuar dhe ndonjë shpjegim. për shqyrtim. Por, meqë këtu ishte zëvëndëskryeministri dhe ai i Servet Pëllumbi – Dakord, zoti Bufi. di tëra, mund të jepte dhe ai ndonjë shpjegim. Nuk Atëherë, specialistët kanë ndonjë gjë për të shprehemi përpara se të sqarojë ai ndonjë gjë. thënë? Servet Pëllumbi – Falemnderit! Specialistja – Projekti i segmentit rrugor Zoti Topi, për Grupin e Partisë e Demokratike? Lushnjë – Fier, është i përfunduar dhe i miratuar, Bamir Topi – Natyrisht që ne biem dakord, por kurse për sa i përket zgjidhjes së problemit të rrugës gjithmonë me atë lloj shqetësimi që shprehëm dhe Durrës – Rrogozhinë, ky është një problem tjetër në komision, nuk mund të bëhemi pengesë për që edhe ministria e Transportit e ka në programin e financimin, por detyrimisht, ministria duhet të punojë saj për të kryer studimin e zgjidhjes së këtij me mjaft seriozitet. E kam fjalën për ministrin, për segmenti rrugor. Kjo është gjë tjetër, është në aq muaj sa i kanë mbetur, që të jetë më afatgjatë programet e tjera dhe nuk ka lidhje me këtë segment në objektivat e veta, sepse ne po diskutojmë akoma rrugor. për një mundësi alternative të aksit Durrës – Servet Pëllumbi – Falemnderit! Rrogozhinë. Besoj se nuk duhet të ishte në Atëherë, kush e dëshiron fjalën? mëdyshje, kur është fjala për akte të tilla kaq të Zoti Koçi, keni fjalën. rëndësishme. Petro Koçi – Falemnderit, zoti Kryetar! Falemnderit! Pa dashje, seanca devijoi nga objekti i Servet Pëllumbi – Falemnderit! projektligjit që ka për shqyrtim, duke kaluar në Po, zoti Bilani, merreni fjalën. çështje që mund të mblidhen si temë, por s’kanë të Nazmir Bilani – Projektligji, për të cilin po bëjnë drejtpërdrejtë me përmbajtjen e projektit. Unë diskutojmë sot, është një projekt, i cili ka kaluar gjykoj që ka ardhur vonë ky projektligj dhe ratifikimi dhe një herë, ku është bërë një debat i tillë. Sigurisht i kësaj marrëveshjeje. Siç dihet, negociatat kanë që ka shqetësime të së kaluarës në lidhje me kohë që janë zhvilluar dhe, normalisht, duhet të sensibilitetin që ngrenë deputetët në raport me kishte filluar puna për ndërtimin e këtij segmenti. rrugët e tjera, por sidoqoftë, ne duhet të pranojmë Megjithatë, për sa u përket shqetësimeve, lidhur me që t’i paguajmë një lloj haraçi padijes sonë dhe të
108 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
ecim në një rrugë të re; ky haraç, është pikërisht projektligji “Për disa ndryshime në ligjin nr. 8770, për ato gabime që kemi bërë me rrugët e vjetra. datë 19.4.2001, “Për shërbimin e ruajtjes dhe Sigurisht, kjo nuk nënkupton që me të rejat të sigurisë publike””. Këtu e kemi “publike”, ndërsa në mos implementojmë, pikërisht, atë që kërkohet në titullin e ardhur nga Qeveria e ka “fizike”, pra, duhet rrugët tona për t’i bërë ato bashkëkohore, pa harruar të jetë “sigurisë fizike”. gjithmonë që mund t’u kthehemi dhe rregullimit të Relator, është zoti Balla. rrugëve të vjetra, të cilat, në fakt, mund të kemi një Maksut Balla – Komisioni për Sigurinë kosto pak më të madhe, por që në fund të fundit ne Kombëtare në mbledhjen e tij datë 8.2.2005 diskutoi hapat t’i hedhim të reja. Në raport me eksperiencën projektligjin “Për disa ndryshime në ligjin 8770, datë që kemi fituar në këtë drejtim, kemi përmirësime. 19.4.2001 “Për shërbimin e ruajtjes dhe sigurisë Kjo është për sa i përket ligjit sot. E ardhmja kërkon fizike”. Komisioni pasi u njoh me përmbajtjen e mbase një debat tjetër, që del jashtë kodit të ndryshimeve dhe dëgjoi shpjegimet e specialistëve projektit, që po diskutojmë dhe ndoshta mund të konstatoi se: ndryshimet e propozuara në këtë jetë shqetësim real i të gjithë deputetëve. projektligj janë të nevojshme. Ato diktohen nga Ne në parim jemi dakord që të kalojë, megjithëse praktika trevjeçare e zbatimit të ligjit nr. 8770, datë në vërejtjen që kemi bërë në relacion, ministria të 19.4.2001, “Për shërbimin e ruajtjes dhe sigurisë përpiqet të përmbushë në afate sa më të shkurtra fizike”. Propozimi për ndryshimin e afateve të lëvrimin dhe përfundimin e punimeve në këtë segment rinovimit të licencave nga një në tre vjet, lehtëson rrugor. veprimtarinë e subjekteve private, rrit cilësinë e Falemnderit! shërbimit të tyre dhe ndikon pozitivisht në Servet Pëllumbi – Falemnderit! përmirësimin e marrëdhënieve me organet e policisë Po, zoti Dokle, merreni fjalën. së rendit. Namik Dokle – Meqënëse nuk bëj pjesë në Nga ky ndryshim nuk ka nevojë për dispozitë ata njerëz që i di të gjitha, kam thirrur ministrin dhe tranzitore, sepse ajo që ndryshon nuk është kushti para votimit do të jap shpjegimet përkatëse. i licencimit, por vetëm afati i ndryshimit të licencës. Servet Pëllumbi – Atëherë, e mbyllim Në aspektin procedural është në përputhje me shqyrtimin e projektligjit të dytë dhe kalojmë te Rregulloren, pasi është nënshtruar të gjitha projektligji i tretë në listë “Për disa shtesa dhe rregullave procedurale. Komisioni propozon miratimin ndryshime në ligjin nr. 8102, datë 28.3.1996, “Për e projektligjit pa vërejtje. kuadrin rregullator të sektorit të furnizimit me ujë e Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Balla! të largimit dhe përdorimit të ujërave të ndotura, Atëherë, kush ka pyetje rreth ligjit? përpunimit të ujërave të ndotura””. Nuk ka pyetje. Kush dëshiron ta marrë fjalën? Relator, zoti Hoxha. Nuk ka diskutime. Atëhere, ju lutem kryetarëve të Flamur Hoxha – Falemnderit, zoti Kryetar! grupeve. Ligji i paraqitur nga Këshilli i Ministrave, që bën Zoti Xhuveli? Dakord. fjalë “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. Zoti Ndoka? Dakord. 8102, datë 28.3.1996, “Për kuadrin rregullator të Zoti Gjinushi? Dakord. sektorit të furnizimit me ujë dhe të largimit e Zoti Mediu? Nuk është. përdorimit të ujërave të ndotura””. U diskutua në Zoti Begeja? Nuk është. komision dhe, meqenëse në komision nuk ishin të Zoti Brokaj? Dakord. gjithë të pranishmit nga ministria e Ekonomisë dhe Zoti Topi? Dakord. ministria e Pushtetit Vendor, u gjykua e arsyeshme, Zoti Ruçi? Dakord. që të shqyrtohet në një seancë tjetër. Prandaj E mbyllim dhe shqyrtimin e këtij projektligji. propozova që të shqyrtohet në një seancë tjetër dhe Në rendin e ditës kishim shqyrtimin e projektligjit komisioni ta shqyrtojë ditën e hënë, pra në seancën “Për një anëtar të Komisionit të Letrave me Vlerë”. e ardhshme. Kërkesa është bërë. Meqenëse ka ardhur propozimi Servet Pëllumbi – Atëherë, relatori i komisionit i Dhomës së Tregtisë, ta shqyrtojmë dhe ta votojmë kërkon shtyrjen e projektligjit, për arsyet që u në një seancë të ardhshme. Besoj se jeni dakord parashtruan. Besoj se jeni dakord. me këtë arsyetim. Atëherë, shtyhet projektligji. Pika e fundit për sot është projektrezoluta “Për Projektligji i fundit në listën për sot është vlerësimin e veprimtarisë së Komisionit të Shërbimit
109 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Civil për vitin 2004”. Janë bërë dy amendamente, të Neni 2 për hyrjen në fuqi të projektligjit. Kush cilat ju janë shpërndarë. Ka ndonjë mendim? është dakord? Atëherë, kur të vijë procesi i votimit të rezolutës, Ulini. Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. do të votojmë edhe amendamentet e paraqitura. Me Miratohet. kaq, shqyrtimin e pikave të rendit të ditës e Votojmë projektligjin në tërësi, me elektronikë. konsiderojmë të mbyllur. Votimi ishte parashikuar Hapet votimi në tërësi, me elektronikë. për në orën 13:00, por, meqenëse ne përfunduam Atëherë, mbyllet votimi. dhe, në qoftë se biem dakord, mund ta bëjmë edhe Janë 91 vota me elektronikë dhe 5 ministra, më shpejt. bëjnë 96 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Pra, votimi do të bëhet në orën 12:00. Të Miratohet edhe në parim projektligji. lajmërohen deputetët. Projektligji i tretë është shtyrë. Zoti Gjana, e do më shpejt? Kalojmë te projektligji “Për disa ndryshime në Jemin Gjana – Mendoj që votimin ta bëjmë në ligjin nr.8770, datë 19.4.2001 “Për shërbimin e orën 11:30, meqenëse dy nga projektet e ruajtjes dhe sigurisë fizike””. debatueshme u shtynë dhe, meqenëse për projektin Hapet votimi në parim. që ka të bëjë me rrugën, me financimin e segmentit Mbyllet votimi. Lushnjë – Fier, pothuajse nuk ka votë kundër. Janë 83 vota me elektronikë dhe 6 ministrat, Problemet ishin të lidhura me çështje të tjera që bëjnë 89 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. janë jashtë projektit. Kështu që besoj se nuk Miratohet në parim projektligji. rrezikon edhe votimi. Kështu që, ne mund ta bëjmë Kalojmë në votimin nen për nen me karton. më shpejt. Njoftoni deputetët dhe mundet që për Neni 1. Kush është dakord? një çerek ore deputetët të vijnë në sallë. Ulini. Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Servet Pëllumbi – Atëherë, votimi do të bëhet Miratohet. në orën 11:30. Të njoftohen deputetët, sepse është Neni 2. Kush është dakord? e domosdoshme të jenë 71 deputetë që të nisë Ulini. Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. procesi i votimit. Të lajmërohen deputetët të vijnë Miratohet. në sallë! Neni 3. Kush është dakord? Zotërinj deputetë, ju lutem zini vend në sallë. Ulini. Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Atëherë, zotërinj deputetë, para fillimit të votimit, Miratohet. hapim votimin për praninë. Votojmë projektligjin në tërësi. Mbyllet votimi për praninë. Hapet votimi. Janë 100 vota me elektronikë dhe 4 ministra, Mbyllet votimi. 104 vota. Janë 87 vota me elektronikë dhe 7 ministrat, Fillojmë procesin e votimit. bëjnë 94 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Projektligji i parë në listë u shty. Kalojmë në Miratohet në tërësi projektligji. votimin e projektligjit të dytë në listë për sot: “Për Tani kemi për të votuar projektrezolutën “Për ratifikimin e marrëveshjes financiare ndërmjet veprimtarinë e Komisionit të Shërbimit Civil për vitin Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë 2004”. dhe MCC-së “Për financimin e programit të ndërtimit Për projektrezolutën janë paraqitur dy në segmentin rrugor Lushnjë – Fier dhe “mbikëqyrjen amendamente. e punimeve për dy segmente rrugore: Lushnjë - Fier Projektamendamenti i parë, i cili është paraqitur dhe Fier - Vlorë”. nga zoti Apostoli, në frazën e tretë për çështjen e Hapet votimi në tërësi me elektronikë. vitit 2005 për projektrezolutën, ai kërkon të Mbyllet votimi. ndryshohet si më poshtë: Janë 88 vota me elektronikë dhe 4 ministra, “Përmirësimin e legjislacionit të Shërbimit Civil bëjnë 92 vota pro, asnjë kundër. Një abstenim. dhe akteve nënligjore të dala në zbatim të tij, duke Miratohet. rritur rolin e Komisionit të Shërbimit Civil në Kalojmë në votimin nen për nen me kartonë. vendimmarrje”. Kush është dakord me nenin 1? E hedhim në votim. Kush është dakord me këtë Ulini. Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. amendament? Miratohet. Po, zoti Beja, merreni fjalën.
110 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Fatos Beja – Falemnderit, zoti Kryetar! amendamentin që kam paraqitur, kam pasur Duke vlerësuar amendamentet që kanë ardhur, parasysh që në rezolutë vihen detyra të qoftë kjo, qoftë tjetra, gjykoj që duhet të kemi kontrollueshme dhe të monitorueshme. Gjithashtu, parasysh se është një rezolutë që bëhet me një pa tejkaluar kompetencat, e kuptoj shumë mirë rolin komision të caktuar, i cili nuk ka atribute ligjore, e Komisionit të Shërbimit Civil dhe nuk e kam nuk mund ta marrë nismën ligjore. Pavarësisht se ndryshuar, si të thuash, që tejkalojnë këto shqetësimet qëndrojnë, për të cilat janë kompetenca. Është në frymën e rezolutës, por amendamentet, nuk mund të futet një rezolutë në meqenëse jemi në procesin e përgatitjes së Kuvend që të marrë nismën ligjore si institucion ose amendamenteve të reja për ligjin “Statusi i Nëpunësit të bëjë akte nënligjore. Prandaj, gjykoj se është mirë Civil”, jemi në një fazë të tillë. Ka mjaft propozime që përpara se të votojmë, të dëgjojmë edhe mendimin edhe nga komisioni, por dhe nga ne deputetët, që e specialistëve, nëse shkojnë apo nuk shkojnë me janë bërë vitin e kaluar. Nuk e di në janë marrë në rezolutën që kemi ne si Kuvend për institucionin e konsideratë apo jo edhe nga praktika. Nuk kam bërë Komisionit të Shërbimit Civil, pavarësisht se në thelb gjë tjetër, veçse kam hequr nga fjalia e tretë “rritjen qëndrojnë shqetësimet që ngrenë amendamentet, e rolit dhe aksesit të institucionit” dhe kam përdorur qoftë ky, qoftë ato dy të tjerët. “përmirësimin e legjislacionit që e kemi aktualisht”. Servet Pëllumbi – Në seancën e mëparshme, Fraza e dytë qëndron: “Përmirësimin e ju e shtytë votimin pikërisht për amendamentet që legjislacionit të Shërbimit Civil dhe akteve nënligjore, ishin paraqitur. të dala në zbatim së tij, duke rritur rolin e Komisionit Megjithatë, urdhëro zoti Bumi, meqë u kërkua të Shërbimit Civil në vendimmarrje”. Pra, jo mendim specialistësh. Komisioni i Shërbimit Civil ta ketë vetë këtë gjë, se Specialisti – Në lidhje me amendamentet e ai duhet ta ketë, por dhe institucionet e tjera që i paraqitura, si për rastin e paraqitur nga Grupi përgatisin këto akte. Pra, përmirësimet e Parlamentar i LZHK-së, edhe në rastin e zotit legjislacionit janë që të rrisin rolin e tij në Apostoli, ne mendojmë që duhet pasur parasysh vendimmarrje. Aty thuhet që kur merr vendime të kuadri ligjor, i cili rregullon veprimtarinë e Komisionit formës së prerë dhe që janë pa u apeluar, ato të të Shërbimit Civil. Komisioni i Shërbimit Civil nuk kalojnë në titull ekzekutiv, të jetë vendimmarrja. ka iniciativë ligjore; kjo është e caktuar në Kështu që nuk ka ndonjë kalim të kompetencave. Kushtetutë, ndërkohë, që në ligjin “Për shërbimin Mua më duket se specialisti i bashkoi të dyja, civil”, nuk ka iniciativë ligjore, pra, as të nxjerrë aktet pavarësisht se të gjithë punojnë në dhënie, tani nuk nënligjore. Çdo akt nënligjor që bëhet për punon njeri me marrje, pra i konfondoi të dyja implementimin e ligjit “Për shërbimin civil”, nxirret amendamentet në këtë sens. nga Këshilli i Ministrave. Për pasojë, për vitin 2005, Servet Pëllumbi – Zoti Sherifi, keni fjalën. nuk mund t’i kërkohet Komisionit të Shërbimit Civil Elmaz Sherifi – Ajo që do të thosha është se të përmirësojë legjislacionin. Legjislacioni kur flitet për legjislacion kuptohet që janë dhe aktet përmirësohet ose me ndërhyrjen legjislative me ligjore dhe aktet nënligjore. Rritja e kompetencave iniciativë nga Këshilli i Ministrave, nga çdo deputet në vendimmarrje bëhet pikërisht me këto akte. Nuk ose 20 mijë zgjedhës, ose për akte nënligjore, me mund ta themi ne për të rritur kompetencën e tij; vendim të Këshillit të Ministrave. Për mendimin tim, vetë kompetenca përcaktohet me aktet ligjore dhe është e saktë që duhet përmirësuar legjislacioni, nënligjore që dalin. Ndërsa për zotin Begeja, e tha por mund të rregullohet me shprehjen “Të kontribuojë mirë eksperti, nuk mund të jetë urdhëruese me një ose të kërkojë në përmirësimin e legjislacionit”. rezolutë se kush duhet të marrë nismën dhe si do Ndërsa për amendamentet e paraqitura në të bëhet kjo nismë. Dihet që nismat janë Grupin e LZHK-së, mendoj se ato i tejkalojnë Kushtetuese, janë ligjore. kompetencat që ka ky komision. Pra, nuk janë në Servet Pëllumbi – Po, zoti Begeja, keni fjalën. përputhje me natyrën e këtij institucioni dhe të Maksim Begeja – Falemnderit, zoti Kryetar! implementohen me atë mënyrë. Kjo do thotë të bëjë Falënderoj juristin për sqarimet që dha, një gabim juridik. gjithashtu, dhe zotin Sherifi, por, më duket se Servet Pëllumbi – Po, zoti Apostoli, keni fjalën. interpretimi i të dy zotërinjve, në rastin konkret për Gaqo Apostoli – Falemnderit, zoti Kryetar! propozimet e bëra nga ana ime, është i gabuar. Në Unë e çmoj kontributin e specialistit, por në pikën e parë, them të merret iniciativë ligjore e më
111 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
tej. Unë nuk përcaktoj që këtë iniciativë ligjore ta Zonja Çeço, keni fjalën. marrë pikërisht Komisioni i Shërbimit Civil. Jo. Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Kryetar! Iniciativën ligjore mund ta marrë cilido deputet, Edhe në seancën e kaluar, kur u mor në shqyrtim sigurisht, me sugjerimet që mund t’i bëjë pikërisht projektrezoluta, u nënvizua që kjo projektrezolutë ka ky shërbim, pra, Shërbimi i Kontrollit Civil. Kjo nuk të bëjë me vlerësimin e veprimtarisë së Komisionit do të thotë që ne në këtë rezolutë të përcaktojmë të Shërbimit Civil. Ndërkohë, në programin e punës konkretisht se çfarë duhet bërë. Kjo nuk na pengon së Kuvendit është parashikuar edhe raportimi i që të merren iniciativa ligjore. Pse e them këtë? Me Qeverisë për gjendjen në Shërbimin Civil si detyrime gjithë materialin e paraqitur që ne diskutuam ose që burojnë nga ligji “Për Shërbimin Civil”. Pra, nuk që parashtroi Kryetari i Komisionit të Shërbimit Civil, mund t’i vemë detyrime këtij organi, ndërkohë, do problemi themelor mbetet te ndryshimi i të vijë Qeveria që ka dhe detyrimin për të marrë legjislacionit. nismën ligjore për të përmirësuar “ligjin e Shërbimit Ne si deputetë, të gjithë duhet të jemi të Civil” në të gjitha këto aspekte, të cilat dolën edhe angazhuar, pikërisht, për këtë problem dhe nga raportimi, edhe nga shqetësimet që paraqiten projektrezoluta nuk i drejtohet Komisionit të Shërbimit nga deputetët. Pra, është krejtësisht e riparueshme. Civil, përkundrazi thotë për vlerësimin e veprimtarisë Projektrezoluta pasqyron veprimtarinë e këtij së këtij komisioni. Pra, nuk ka të bëjë me iniciativat komisioni, brenda atributeve që jep ligji. Ndërkohë, ligjore që duhet të ndërmarrë ky komision dhe jam do të vijë Qeveria dhe asaj do t’i kërkojmë që të koshient për atë, që ai nuk ka të drejtë të ndërmarrë realizohen këto detyrime, që shtron raporti dhe iniciativa ligjore, por, ai ka të drejtë që, në deputetët për të përmirësuar “ligjin e Shërbimit Civil”, bashkëpunim me deputetët, t’u sugjerojë që të rrisim rolin vendimmarrës të këtij institucioni deputetëve, cilido prej nesh, që mund ta marrë të rëndësishëm. përsipër një detyrë të tillë, që të ndërtohet, të bëhen Falemnderit! ato përmirësime në ligj që janë të nevojshme për të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zonja Çeço! rritur efikasitetin e punës së këtij komisioni. Edhe Mbas zotit Shehu, do të votojmë. një herë e përsëris, unë nuk i vë detyrë komisionit. Zoti Shehu, keni fjalën. Përkundrazi, shprehja është e qartë, të merret Sali Shehu – Zoti Kryetar, për këtë e kërkova iniciativë ligjore dhe kjo nuk do të thotë që ta marrë fjalën. A mund ta hedhësh në votim, të lutem? as komisioni, asnjë deputet, asnjë 1 mijë dhe as 40 Servet Pëllumbi – Po, zoti Apostoli, merreni mijë zgjedhës. Prandaj, kërkoj që dy amendamentet fjalën. e paraqitura të shqyrtohen. Unë jap dhe argumentet Gaqo Apostoli – Falemnderit, zoti Kryetar! pse i kam paraqitur dhe pastaj të votohen në seancë, E para, kam të drejtën e replikës për përmbajtjen të hidhen poshtë ose të pranohen. dhe për emrin që u përmend nga zoti Beja. Nuk ka Servet Pëllumbi – Duhet mbajtur parasysh që asgjë në kundërshtim me ligjin. Jemi brenda kuadrit kjo rezolutë është vlerësim për punën e Komisionit të rritjes së “rolit të aksesit së institucionit” dhe duhet të Shërbimit Civil, nuk është për t’i vënë detyra vetes të ketë akses me vendimmarrje. Ky institucion sonë se çfarë do të bëjmë ne me ligjin përkatës. ankohet dhe fakti është që nuk ka akses të plotë Këtu është çështja. në vendimmarrje. Zoti Beja, keni fjalën. E dyta, problemet e tij janë të lidhura me shumë Fatos Beja – Lidhur me shpjegimin e zotit institucione dhe detyrat që marrin institucionet e Apostoli, do të thosha se rreshti i tretë “rritjen e rolit tjera. Kjo rezolutë nuk i shkon vetëm Komisionit të dhe aksesit të institucionit në përmirësimin e Shërbimit Civil, iu shkon dhe institucioneve që janë legjislacionit”, ka të bëjë me rekomandime, të lidhura me të. Problemet janë integrale, mos të sugjerime që mund të vijnë nga ai institucion, si jemi kështu me kokë kuadrate. Unë po them se në institucion i specializuar, por jo për nismën ligjore. këtë institucion, në këtë legjislacion që po Në këtë kuptim, amendamentet që janë propozuar përmirësojmë, se jemi në fazën që po përmirësohet nuk shkojnë, nuk janë në përputhje me ligjin. Ju ftoj ky legjislacion, t’i jepet akses më tepër në të bëjmë atë që kërkon specialisti. Ta votojmë vendimmarrje, në qoftë se do të flasim me rezolutën siç është. terminologjinë e përdorur. Falemnderit! Në këtë sens po them. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Servet Pëllumbi – Po kush do t’ia japë aksesin
112 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
në vendimmarrje? kush personalisht e ka paraqitur këtë projektrezolutë, Gaqo Apostoli – Të gjitha institucionet e tjera kush e ka miratuar këtë projektrezolutë? Unë kam që janë të lidhura. marrë pjesë në çdo mbledhje të Komisionit të Ligjeve Atëhere, këtu s’kemi bërë gjë tjetër, kemi bërë dhe të të Drejtave të Njeriut dhe nuk e di se kush e vetëm një dekor, vlerësime dhe gjëra të përgjithshme ka hartuar. etj. etj. Megjithatë, nuk është ndonjë gjë. Prandaj Servet Pëllumbi – Zoti Arbnori, ju e keni atje bëjmë mirë që këtë diskutim, për të mos i kaluar rezolutën. Ky është Komisioni për Çështjet Ligjore rezolutat vetëm në kuadrin e bla-bla-së. Prandaj po të Administratës Publike dhe të Drejtave të Njeriut. them, të japin detyra të monitorueshme. Në këtë Pjetër Arbnori – Te Komisioni për Çështjet sens e kam. Ligjore, kam marrë pjesë vazhdimisht. Unë nuk jam Servet Pëllumbi – Atëherë, zotërinj deputetë, pjesëtar i … (I ndërpritet fjala) do të kalojmë në votimin e amendamenteve të Servet Pëllumbi – Unë e kam projektrezolutën paraqitura. Duhet mbajtur parasysh që titulli i këtu të firmosur nga komisioni. projektrezolutës është “Për vlerësimin e veprimtarisë Atëherë, hedhim në votë amendamentin e dytë. së Komisionit të Shërbimit Civil për vitin 2004”, dhe Të shtohet një pikë që vijon: “të përmirësohet procesi duke pasur këtë titull ka dhe këtë përmbajtje që i i pranimit të Shërbimit Civil nëpërmjet unifikimit të përgjigjet titullit. Nuk mund të vija detyra që nuk i konkurrimeve, si në kohë, dhe në numër”. takojnë Shërbimit Civil, por i takojnë Qeverisë ose Hapet votimi me elektronikë. Parlamentit. Mbyllet votimi. Janë 20 vota pro, 45 vota dhe 7 Megjithatë, bashkë do të hedhim në votim ministra 52 vota kundër, si dhe 3 abstenime. amendamentin e paraqitur nga zoti Apostoli, që e Nuk miratohet. keni përpara. Hedhim në votim rezolutën kështu siç është. Kush është dakord? Kush është dakord? Hapim votimin me elektronikë. Hapim votimin me elektronikë. Atëhere, zotërinj deputetë, janë 22 vota janë pro, Mbyllet votimi. 41 vota dhe 7 ministrat janë 48 vota kundër, dhe 18 Janë 44 vota dhe 7 ministrat 51 vota pro, janë abstenime. 39 vota kundër, si dhe dy abstenime. Nuk miratohet. Miratohet rezoluta. Kalojmë në votimin e amendamenteve, të Zotërinj deputetë, përpara se të mbyll seancën, paraqitura nga zoti Begeja. ju njoftoj se seanca e ditës së hënë do të zhvillohet Amendamenti i parë; të merret iniciativa ligjore ditën e martë në të njëjtën orë dhe në orën 17:15 do për rregullimin e nenit 2 dhe nenit 8 të germës b t’i drejtohet Kuvendit me një mesazh Kryeministri i dhe pikës 3 të ligjit nr. 8589, datë 11.11.1999 “Statusi Republikës së Turqisë Erdogan, që do të bëjë një i nëpunësit civil”. vizitë në Shqipëri. E hedhim në votim me elektronikë. Ditën e martë, në orën 17:00 duhet të jemi të gjithë Zoti Arbnori, diskutimi mbaroi dhe ne jemi në këtu, sepse në 17:15 do të bëhet hapja. Gjithashtu, ju votim. Ju e dini mirë që në votim nuk jepet fjala. Do njoftoj se në raportimin e Këshillit Kombëtar të t’jua jap fjalën në fund të votimit. Duhet të kujtoheni Radiotelevizionit, koha e debatit është si vijon: më shpejt, zoti Arbnori. Grupi Parlamentar i Partisë Socialiste, 60 Atëhere, mbyllet votimi. Janë 18 vota pro, 41 minuta. vota dhe 7 ministrat janë 48 vota kundër, si dhe 11 Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike, 30 abstenime. minuta. Nuk miratohet. Grupet e tjera nga 15 minuta. Zoti Arbnori, merreni fjalën. Seancën e deklaroj të mbyllur. Pjetër Arbnori – Zoti Kryetar, doja të pyesja se Mirupafshim ditën e martë, në orën 17:00.
113 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
E martë, 15.02.2005 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 17:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Hapim seancën. Sot në paqes dhe stabilitet në rajon dhe më gjerë. Ajo është sallë kemi Kryeministrin e Republikës së Turqisë, pjesë aktive e koalicionit ndërkombëtar kundër zotin Erdogan. terrorizmit dhe kontribon realisht me forcat e saj në I nderuar zoti Kryeministër i Republikës së zona problematike. Në këtë pjesëmarrje, ajo ka patur Turqisë, gjithmonë mbështetjen e Turqisë. Roli i Parlamentit Të nderuar deputetë, Të nderuar miq, në përparimet e bëra ka qenë vendimtar. Aktualisht, Është kënaqësi e veçantë për mua që i uroj po punohet për të përafruar legjislacionin e vendit mirëseardhjen dhe e përshëndes në emër të Kuvendit tonë me atë të Bashkimit Europian. Bashkëpunimi të Shqipërisë Kryeministrin e Republikës së Turqisë, dhe konstruktiviteti midis forcave politike përbëjnë personalitetin e shquar të politikës turke dhe mikun dukuritë kryesore të punës së tij. Marrëdhëniet midis e Shqipërisë zotin Rexhep Erdogan, në vizitën e tij Parlamentit tonë dhe atij të Republikës së Turqisë të parë zyrtare në vendin tonë. Shpreh bindjen se janë shumë të mira. Urojmë që ky bashkëpunim të kjo vizitë dhe fjala që do të mbajë zoti Erdogan në rritet edhe më tej në të ardhmen, pas zgjedhjeve të këtë Kuvend, do të synojnë një hap të ri në forcimin reja që priten të zhvillohen në Shqipëri në verën e e marrëdhënieve tradicionale vëllazërore midis këtij viti. popujve dhe vendeve tona. Zotërinj deputetë, kam nderin t’i jap fjalën zotin Marrëdhëniet midis Shqipërisë dhe Turqisë mike Erdogan. E ftoj zotin Erdogan, të marrë fjalën. aktualisht janë në nivelet më të larta. Midis dy Rexhep Erdogan – I nderuar, zoti Kryetar i vendeve tona nuk ka asnjë problem politik apo të Kuvendit, ndonjë natyre tjetër që të pengojë zhvillimin e Të nderuar anëtarë të Kuvendit të Shqipërisë, mëtejshëm të këtyre marrëdhënieve. Vendet tona Ju përshëndes të gjithëve, në kuadrin e vizitës kanë patur dhe kanë të njëjtat pikëpamje për çështjet sime tepër kuptimplotë. Dëshiroj të shpreh më të rëndësishëm politike të rajonit dhe të botës. falënderimet e mia dhe të gjithë deputetëve që më Ato kanë, gjithashtu, të njëjtat ideale të integrimit shoqërojnë, për mundësinë që më krijuat, për t’ju në Bashkimin Europian dhe në Aleancën e drejtuar Kuvendit tuaj të lartë. Me rastin e kësaj Atlantikut. Me këtë rast, më lejoni ta uroj mikun e vizitë sime të parë që po e bëj si Kryeministër në madh nga Turqia për hapat e rëndësishme, që janë Republikën e Shqipërisë ku e ndiejmë veten si në bërë kohët e fundit në drejtim të integrimit të vendit shtëpinë tonë. fqinj në Bashkimin Europian. Zoti Erdogan është Para të gjithash, më lejoni t’ju paraqes protagonist i këtyre zhvillimeve. Nga ana tjetër, përshëndetjet dhe ndjenjat e dashurisë së popullit dëshiroj ta falënderoj Kryeministrin për ndihmën dhe shqiptar, të cilët gjatë historisë e kemi konsideruar kontributin e rëndësishëm që ka dhënë dhe jep mik e vëlla dhe juve përfaqësuesve të tij të nderuar. Turqia për integrimin e vendit tonë në NATO. Jo Parlamentet janë vende të shenjta, kur në kuptimin vetëm në mbështetje politike në forumet e saj, por më të gjerë të fjalës, duhet të jetë demokracia. Edhe edhe në ndihmën konkrete për modernizimin e Parlamenti ynë, Asambleja e Madhe Kombëtare e Forcave tona të Armatosura. Marrëdhëniet Turqisë, ka marrë përsipër detyra jetike në historinë ekonomike midis dy vendeve po njohin vazhdimisht e popullit tonë. Themeluesi i Republikës së Turqisë, zhvillime pozitive. Klima politike miqësore e favorizon udhëheqësi i madh Mustafa Kemal Ataturk, edhe zhvillimin e mëtejshëm të këtyre marrëdhënieve. në rrethanat më të vështira gjatë luftës çlirimtare, i I nderuar, zoti Kryeministër, është drejtuar mendimit të përfaqësuesve së popullit Shqipëria në këto vite tranzicioni ka bërë hapa dhe ka kërkuar mbështetjen e tyre. Republika e të rëndësishëm përpara në rrugën e ndërtimit të Turqisë ka arritur në fazën e negociatave për shoqërisë demokratike. Ekonomia po hedh hapa të anëtarësimin në Bashkimin Europian, duke u caktuar sigurt ndaj zhvillimit të saj, institucionet e data 5 tetori i këtij viti, një përpjekje e bërë duke demokracisë po konsolidohen, niveli arsimor e kulturor nisur që nga viti 1963. Gjatë periudhës 25-mujore të i brezit të ri po rritet. Qeverisë sime, janë bërë përpjekje shumë të mëdha Shqipëria është bërë faktor i rëndësishëm i duke punuar ditën dhe natën për të arritur rezultatet,
114 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
për të arritur parimet e kriteret e Kopenhagës, dhe atëherë do të sundojë terrorizmi global. Ne nuk në të njëjtën kohë, për të afruar legjislacionin tonë shpëtojmë dot prej kësaj në asnjë mënyrë dhe në në atë europian. Nuk kishte ndodhur asnjëherë në qoftë se nuk veprojmë, historia nuk do të na e falë. Parlamentin tonë, siç ka ndodhur gjatë këtyre dy Në këtë kuadër, dëshiroj të theksoj se vlerësojmë vjetëve të fundit, ku ka punuar me një temp të lartë politikën e zgjuar që po ndjek Shqipëria për çështjet pune dhe pasioni. Ka pasur seanca që kanë rajonale dhe, para të gjithash, për Kosovën. vazhduar nga darka e deri në mëngjes. Sigurisht, Përshëndesim, konsiderojmë dhe vlerësojmë ky ishte procesi i fillimit, tani kemi ardhur në fazën shtetasit shqiptarë, të cilët duke pasur besime të e zbatimit. Ne anëtarësimin në Bashkimin Europian ndryshme fetare kanë patur aftësinë për të e shikojmë si një rezultat të një kompromisi të një bashkëjetuar në qetësi, falë tolerancës dhe solidaritetit paqeje midis qytetërimeve. Ne këtë e shikojmë si të akumuluar në shekuj. Jemi të sigurt se tashmë një projekt tonin, për të ngritur standardin e jetesës përgjithësisht në Ballkan, dhe veçanërisht në së njerëzve tanë. Ne dëshirojmë t’i turpërojmë me Shqipëri, nuk do t’u jepet mundësi grupeve projektin tonë në Bashkimin Europian, ne ekstremiste të përdorin dhunën dhe seperatizmin dëshirojmë të turpërojmë të gjithë ata persona, që si mjete për të arritur synimet e tyre. Pas përfundimit thonë se ka përplasje midis qytetërimeve të të luftës së ftohtë, Shqipëria hyri në një proces të pashmangshme. vrullshëm transformimi. Megjithë problemet e jetuara I nderuar zoti Kryetar, të nderuar deputetë, herë pas here që prej asaj kohe, janë hedhur hapa Në fillim të shekullit XXI vërehen disa prirje të pozitivë në procesin e vendosjes së demokracisë reja në marrëdhëniet ndërkombëtare. Klima pozitive dhe tejkalimit në ekonominë e lirë të tregut. që sundon pas shembjes së murit të Berlinit në vitin Sigurisht, ky proces do të kishte edhe 1989, me sulmet e 11 shtatorit në Shtetet e shqetësimet e veta, sepse çdo lindje ka dhimbjen e Bashkuara, ia ka lënë vendin një pozite pritjeje më saj. Besoj se zgjedhjet e përgjithshme të këtij viti të kujdesshme. Falë globalizmit, njerëzit sot në botë do të jenë një tregues i faktit se populli shqiptar ka informohen shumë më shpejt se çfarë ndodh. arritur pjekurinë politike që pritet nga një vend Shoqëritë njerëzore ndjekin më nga afër dhe më europian. Cilado qofshin rezultatet e zgjedhjeve, ajo me vëmendje ngjarjet, lidhur me rajonet dhe popujt që do të fitojë do të jetë demokracia. Ashtu si sot që i ndiejnë më afër politikisht dhe në aspektin edhe në të ardhmen, Turqia është e vendosur të kulturor. thellojë bashkëpunimin dhe marrëdhëniet ekzistuese Parë nga ky vështrim, i kushtojmë rëndësi të dypalëshe me Shqipërinë. madhe paqes stabilitetit dhe zhvillimit ekonomik në Të dashur miq të mirë, vërej me kënaqësi të Ballkan, i cili ndodhet në itenerarin që lidh Turqinë madhe se në politikën e jashtme të Shqipërisë i me Evropën. Pikërisht për këtë arsye, ne i jepet përparësi integrimit në strukturat euroatlantike. kushtojmë shumë rëndësi edhe një herë paqes, Unë mendoj se integrimi është aspirata e përbashkët stabilitetit dhe zhvillimit ekonomik. Duket qartë se e të gjithë shtetasve të Shqipërisë. Ne urojmë se sa i rëndësishëm është ky pakt, po të kemi negociatat për Marrëveshjen e Stabilizim Asocimit parasysh se Turqia, ka shumë pika të përbashkëta që po zhvilloni me Bashkimin Europian, të historike, kulturore, njerëzore, farefisnore me popujt përfundojnë sa më shpejt me vullnetin e mirë dhe e Evropës Juglindore. Kështu dëshiroj të nënvizoj përpjekjet e secilës palë. diçka. Brenda kufijve të çdo shteti në rajonin tonë, Nga ana tjetër, vlerësojmë reformat e kryera në banojnë grupe me origjina etnike ose besime të ushtrinë shqiptare gjatë procesit të anëtarësimit në ndryshme. Sipas mendimit tim kjo larmi, diversitet, NATO. Është e qartë perspektiva që u dha vendeve nuk duhet trajtuar si një kërcënim, por si një burim kandidate në Samitin e NATO-s në Stamboll që u pasurie, madje, është mundur që ta quajmë si një zhvillua vjet. Do të vazhdojë ndihma dhe përkrahja e burim dinamizmi për këta popuj. Është shumë më Turqisë, me qëllim që Forcat e Armatosura të mirë se, të gjithë shqetësimet që kemi jetuar në të Shqipërisë, të arrijnë standardet e NATO-s. Fakti kaluarën në Ballkan, i varrosi një herë e që ushtarët turq dhe shqiptarë, sot shërbejnë krah përgjithmonë. Ne nuk duhet ta ndërtojmë të ardhmen për krah në Afganistan, është një shembull i mirë i duke u mbështetur në urrejtje dhe në hakmarrje, bashkëpunimit tonë ushtarak. Mund të them hapur, sepse njerëzimi ka nevojë për një paqe globale. se për sa i përket anëtarësimit të Shqipërisë në Në qoftë se nuk do të sigurojmë paqen globale, NATO, Turqia do të japë çdo mbështetje të
115 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
mundshme të saj. Do të vazhdojmë seancën me raportin e Këshillit I nderuar zoti Kryetar, të nderuar deputetë, Kombëtar të Radios dhe Televizionit. Ftoj kryetarin Ne do të vazhdojmë të mbështesim mekanizmat e KKRT-së të mbajë raportin. Do të hapet debati e bashkëpunimit shumëpalësh në rajonin tonë, siç dhe në fund do të miratojmë projektvendimin për janë iniciativat për bashkëpunimin me Evropën miratimin e raportit. Juglindore, Pakti i Stabilitetit dhe bashkëpunimi Zotërinj deputetë, ju lutem uluni nëpër vende. ekonomik i Detit të Zi. Ne jemi të kënaqur që Turqia Fjalën do t’ia jap kryetarit të KKRT-së për të mbajtur dhe Shqipëria, në kuadrin e këtyre mekanizmave të raportin. bashkëpunimit, veprojnë në një bashkëveprim Kryetari i KKRT – I nderuar, zoti Kryetar, frytdhënës dhe aktiv. Duhet të hedhim hapa të Të nderuar deputetë, përbashkët edhe në fushën e bashkëpunimit Më lejoni të shpreh që në fillim se për Këshillin ekonomik. Pa dyshim, është një zhvillim i mirë fakti Kombëtar të Radios dhe Televizionit, raportimi që vëllimi tregtar në vitin 2003 ishte 119 milionë përpara organit më të lartë përfaqësues të vendit, dollarë, ndërsa në vitin 2004 arriti në 160 milionë përbën ngjarjen më me përgjegjësi në veprimtarinë dollarë. Por, megjithatë, këtë nuk e shikojmë si shifër e vet gjatë një viti. të mjaftueshme. Edhe fakti që unë në këtë vizitë Pikërisht, për këtë arsye, këshilli e pa të udhës erdha me një grup të madh biznesmenësh turq, të vërë në dispozicion të deputetëve, jo vetëm një tregon se biznesmenët turq dhe shqiptarë, duhet të raport të hollësishëm të punës dhe të planimetrimit hedhin hapa ndryshe nga sa kanë hedhur deri tani, për vitin në vijim, por edhe anekse të tjera që duhet ta thellojnë dhe zhvillojnë akoma më shumë shërbejnë për njohje më të detajuar. Duke qenë se marrëdhëniet tregtare. Dëshiroj të theksoj, ky raport është i shpërndarë, duke qenë se dhe koha veçanërisht, se kjo vizitë është një ndër vizitat që në dispozicion, sado jo e pakët, por gjithsesi e realizoj me zemër të qetë si Kryeministër. Dua të limituar, menduam të paraqesim para jush një theksoj, zoti Kryetar, se midis Turqisë dhe Shqipërisë përmbledhje me bindjen që do gjejë mirëkuptim, por nuk ka asnjë problem politik. Vetëm se niveli i gjithashtu, sjell në vemëndjen e deputetëve të përkryer i marrëdhënieve politike nuk është i nderuar dhe dëshirën për të marrë miratimin tuaj mjaftueshëm për ne. Është e nevojshme që të për veprimtarinë e deritanishme e të mëtejshme. zhvillojmë reciprokisht edhe investimet. Është tepër Atëherë, po vijoj me renditjen e drejtimeve më e dobishme që të thellojmë më shumë kryesore të punës së institucionit, këshillit dhe bashkëpunimin tonë kulturor. Ne dëshirojmë që të administratës së tij, problematikat e shfaqura dhe, vazhdojmë më të njëjtin vrull edhe marrëdhëniet në rast pas rasti, mendime ose detyrime për të tjera fushën bashkëpunimit midis të dy parlamenteve. ndreqje për përmirësime. Së fundi, duke falënderuar për mikpritjen e E para, rritja e mëtejshme e aftësisë të ngrohtë, të treguar ndaj meje dhe anëtarëve të rregullatorit. delegacionit, që prej çastit që mbërritëm në Shqipëri, Siç është e njohur edhe në Shqipëri, mbetet në në emrin tim, të Qeverisë sime dhe në emër të mend, roli zhvillues, emancipues dhe qytetërues i popullit turk shpreh konsideratat më të larta. mediave në raportet që ato vendosin me njeriun dhe Gjithashtu, në emrin tim, në emër të Qeverisë sime shoqërinë në kulturën e vendit, në të kaluarën dhe dhe në emër të popullit turk, përshëndes Parlamentin të sotmen, në strukturat e shtetit dhe çdo institucioni shqiptar dhe i uroj suksese të mëtejshme. tjetër. Për veçantitë e njohura, me qëllim që media Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, elektronike të përmbushë gjithnjë më mirë misionet Më lejoni që në emrin tuaj të falënderoj e veta përballë publikut, është tashmë i provuar edhe Kryeministrin e Republikës së Turqisë, zotin roli rregullator i një institucioni, siç është Këshilli Erdogan, për fjalimin e rëndësishëm të ngrohtë dhe Kombëtar i Radios dhe Televizionit, që jo vetëm miqësor të mbajtur në Kuvendin tonë. monitoron përputhshmërinë me ligjin për veprimtarinë Tani, më lejoni të shoqëroj zotin Erdogan, para e secilit prej transmetuesve, por edhe bëhet garant se të fillojmë seancën me çështje të tjera. i tyre për trajtim të barabartë në treg. Duke njohur (Kryetari i Kuvendit, pasi përcjell Kryeministrin dhe veçuar këtë rol, KKRT-ja mbetet gjithnjë e e Turqisë, zotin Erdogan, kthehet dhe vazhdon përkujdesur për përmirësime e, mundësisht, sa vjen seancën.) e më tepër për përsosjen e tij. Në këtë kontekst, Zotërinj deputetë, ju lutem uluni nëpër vende. vijnë në ndihmë dhe janë bërë masa detyruese dhe
116 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
përcaktimet nominale nga vendimi i Këshillit të së, i është dhënë të drejtë kësaj të fundit, gjë jo e Bashkimit Europian mbi parimet, përparësitë dhe zakonshme, e krahasuar me mjaft institucione të kushte të përmbajtura në partneritetin Europian me tjera; kjo është shenjë përgjegjësie maturie, Shqipërinë, qershori 2004, masa të cilat, tashmë serioziteti i këtij institucioni. E rëndësishme është, janë programuar dhe është duke u bashkëpunuar se po ndihen frytet e një përvoje të ndritur dhe në me institucione të tjera për zbatim. Nga vetë fund po kuptohet se stabilizimi i autoritetit është dokumenti janë përfshirë përparësitë afatshkurtra bërë parësor, sepse po shihet që kjo gjë, në fund të dhe ato afatmesme. Po të përqendrohemi në ato fundit, është në dobi të gjithë operatorëve së bashku, afatshkurtra, janë disa çështje që kanë të bëjnë me pse jo edhe secilit veçmas. Plotësimi në korrik të përmirësimin e legjislacionit ekzistues në mediat vitit të kaluar i vendeve bosh në propozimet e elektonike dhe, kuptohet, duke marrë në konsideratë opozitës, pa dyshim e rrit më tej besueshmërinë e standardet europiane, probleme të transparencës, këshillit dhe është në dobi të pavarësisë së tij. për sa i përket pronësisë së mediave, për pavarësinë Gjithsesi, edhe disa masa të tjera, janë menduar e Entit Rregullator të Mediave, pra Këshillit si të nevojshme të ndërmerren. Një kod sjelljeje për Kombëtar të Radios dhe Televizionit dhe për planin anëtarët e këshillit, është duke u formatuar me efekt, kombëtar të frekuencave së kësaj fushe. kjo për pavarësinë e njëanshmërinë të kësaj trupe Doemos, rritja e aftësisë rregullatore është një si dhe administratës së saj. Është koha kur kode përgjegjësi në zhvillim, aq më tepër në fusha delikate të tilla etike t’u kërkohen edhe operatorëve si ato të mediave. Rekomandimet e organizmave radiotelevizivë, çka është në dobi të profesionalizmit ndërkombëtarë ku veçohet statusi, përbërja, mënyra të tyre, ndihmon në marrëdhëniet me publikun dhe e emërimit në këto autoritete, pavarësia financiare, as cenon pavarësinë e tyre. kompetencat dhe përgjegjshmëria përpara publikut; Në perspektivë shkëputja e financimit nga të gjitha këto janë obligime për hapa tjerë. buxheti i shtetit është në dobi të pavarësisë dhe Gjithsesi, nga shkëmbimi i përvojave brenda shmangies së ndikimeve nga Qeveria, qofshin këto rajonit, por edhe më gjerë, është vërejtur se ligji edhe në potencë. Sigurisht, kjo nuk është njëlloj shqiptar për median elektronike, sjell një kuadër të me atë që ndodhi në buxhetin e sivjetshëm, kur në përshtatshëm për transmetime të radios e mënyrë mekanike, KKRT-ja u shkëput nga televizioneve, madje sillet edhe si shembull i mirë financimet e shtetit, ndërkohë që këtij institucioni në mjaft raste. Megjithatë, të gjithë po e vërejmë, nuk i janë siguruar ende mjediset e punës, çka për gjithashtu, se një kuadër i mirë ligjor nuk është Qeverinë është një detyrim ligjor. Pa folur që do duhet gjithçka. Praktika zbatuese na sjell problemet e veta, të mobilizohen fonde të tjera, sidomos në të cilat na duhet t’i identifikojmë sa herë ato shfaqen. infastrukturën teknike, por edhe fonde pagash, kur Në funksion të këtij raportimi, na duhet të besojmë me ligj janë lënë detyrime shtesë siç është e drejta se autoriteti i rregullatorit jo në kuptimin ligjor, por transmetimit, pa menduar fare për strukturën në ecurinë zbatuese të ushtrimit të përgjegjësive, përkatëse. shoqërohet me vështirësi, për zgjidhjen e të cilave Sidoqoftë, KKRT-ja si autoritet rregullator, nuk jo gjithnjë është mundshme të veprohet thjesht, është një ishull i izoluar, pasi efektiviteti i tij varet duke vënë përpara paragrafet e ligjeve. edhe nga faktorë të tjerë. Bashkëpunimi me organet Asnjëherë, KKRT-ja nuk ka abuzuar me të drejta dhe agjencitë e tjera, qeveritare ose jo, si dhe e veta, ndonëse mund dhe, sigurisht, ka vend të mbështja nga strukturat e shtetit, qendrore e lokale, qortohet për mosveprime në raste të caktuara. organet fiskale e të tjera, më kryesoret e Por, nuk është vështirë që të vihet re se në parashikuara në ligj, janë veçanërisht të shumicën e rasteve, sidomos në rastet e disa rëndësishme; mbi të gjitha është bashkëpunimi me operatorëve, merr më shumë peshë kur preken vetë operatorët, të cilët, edhe pse shpesh pa dashje, interesa. Nuk lejohen të përdoren megafonë në dëm vihen në opozicion me rregullatorin. Ata nuk do të të autoritetit rregullues, duke keqpërdorur mundësinë jenë të suksesshëm pa mbështetjen dhe që ata kanë, mundësi që nuk i kanë kolegët e mirëkuptimin e njëri-tjetrit. bizneseve të tjera. Sidoqoftë, kjo është çështje etike, E dyta, mbi programet radiotelevizive. që me sa duket do kërkojë edhe kjo kohën e vet të Platformat programore të radios e të televizionit, maturimit. Fakti që po thuhet, që në të gjitha pagimet janë ekskluzivitete të vetë operatorit. Në këtë e bëra në rrugë gjyqësore ndaj vendimeve të KKRT- çështje, marrëdhëniet e rregullatorit me operatorët
117 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
mbeten në konturet e zbatimit të parimeve në dëm të vetë operatorit, madje dhe në dëm të themelore, siç është e drejta për informim, respektimi vetë subjektit politik, sa herë që janë vërejtur i bindjeve politike, privatësia, si dhe të drejta të tjera keqpërdorime në akseset e ofruara. Sidoqoftë, themelore të njeriut. Megjithatë, në vijim edhe të edicionet e lajmeve mbeten programet më të përvojave të mëparshme, me qëllim që të konsoliduara në strukturën programore, jo vetëm të përmbushen kushtet për paanshmërinë, plotësimin operatorëve kombëtarë, por edhe të operatorëve e pluralizmin e informacionit si trajtimi i parë, si dhe vendorë, tashmë tepër konkurrues në median për të garantuar konkurrencë të ndershme në elektronike si Top Channel, Vizion Plus, TV Koha, programet e ritransmetuara, për të parën është bërë Teuta, por edhe mjaft të tjerëve më të vegjël. Kësisoj, monitorimi i programeve informative në transmetues me të gjitha vështirësitë, media elektronike radiotelevizivë kombëtarë dhe për të dytën është shqiptare gjithnjë e më shumë është pranë njerëzve ndjekur respektimi i të drejtave të transmetimit, siç dhe kërkon të vërtetën, ashtu siç rrit trysninë ndaj e kërkon ligji. dukurive negative në mjediset tona dhe bartësve të Siç dihet, detyrimi ligjor është monitorimi i tyre. programeve informative të operatorëve radiotelevizivë Masat që mori KKRT-ja për të minimizuar kombëtarë. Departamenti përkatës e ka bërë fenomenin e piraterisë në transmetimet radiotelevizive praktikë që përfundimet e monitorimit t’ua bëjë të si rregullorja për të drejtën e transmetimit, njoftime njohura për çdo muaj të gjitha subjekteve mediatike, në shtyp dhe intervista për këtë çështje, spoti mbi të cilat është aplikuar monitorimi, si dhe radioteleviziv dhe një bashkëpunim i shtuar me vetë institucioneve të tjera të interesuara. Fjala është për subjektet. të dhëna statistikore, për kohën që zënë edicionet Së fundi, monitorimi intensiv në studion e e lajmeve, veprimtaritë e forcave politike të monitorimit, por edhe vëzhgimet nëpër rrethe; të institucioneve shtetërore, po kështu dhe për të dhëna gjitha këto masa kanë krijuar një mjedis më të për vendin që kanë zënë në këto edicione tema të favorshëm për të ndërhyrë me forcën e ligjit ndaj tilla si politika, lajmet ndërkombëtare, ekonomia, atyre operatorëve televizivë, që transmetonin apo veprimtaritë e Parlamentit, të Qeverisë, arsimi, arti, transmetojnë programe pa të drejtë transmetimi. kultura, kronika e zezë, mjekësia, kriminaliteti, KKRT-ja prej disa muajsh është duke kërkuar biznesi, sporti etj. Na duket se është me interes dhe kontrolluar dokumentacionin e nevojshëm, që vazhdimi i përmuajshëm sesi realizohen qëndrime vërteton të drejtën e transmetimit të programeve, të ndryshme për të njëjtin lajm. Këto tendenca çka është shoqëruar edhe me sanksione në një favorizuese, ose të njëanshme, të forcave të caktuara pjesë të madhe të tyre. politike, u janë vënë në dukje operatorëve, me qëllim Vështirësitë e ndeshura dhe mbingarkesa e reflektimin për informacion korrekt dhe të ekuilibruar. krijuar për institucionin monitorues, ndonëse është Nga përpunimi i të dhënave dhe komenti i tyre, pjesë shembulli i vetëm për një detyrim ligjor si ky, nuk do e diskutuar gjithnjë në vlerësim të aktorëve politikë, të thotë se ato përbëjnë arsye shmangëse dhe aq mbeten raportet kohore informative në dispozicion më pak shfajësuese. Përkundrazi, pirateria edhe të forcave të ndryshme politike. Në Radiotelevizionin pse një dukuri globale, po identifikohet, lokalizohet shqiptar, veprimtaritë e partive joqeverisëse kanë dhe ngushtohet, kësisoj është duke u përballur zënë kohën më të madhe, 18,2%, se ato të gjithnjë e më mirë. Duket pra, se masat shtrënguese koalicionit qeveritar, 13,7%, ashtu si Partisë po e bëjnë punën e vet. Por edhe përvoja e Demokratike i është dhënë më shumë vend se asaj deritanishme, përvojat e të tjerëve, kultura e përftuar socialiste, afërisht 18% me 15%. në zhvillimet drejt një medie më konkurruese, pra Megjithatë, në Komisionin për Edukimin e edhe më të pjekur, po e kufizojnë vetiu fenomenin, Mjeteve të Informimit Publik, vështrimi ishte kritik duke e zhvendosur atë sa vjen e më shumë drejt lidhur me rrugët plotësuese ku veprimtaria e shfaqjeve rastësore. Bashkëpunimi me operatorët, maxhorancës qeverisëse dublohet me informacion përgjithësisht, ka qenë mirëkuptues dhe në tërësi edhe për veprimtaritë e institucioneve qeverisëse. procesi ka sjellë një hov dhe një profesionalizëm. Në refleks të kësaj kritike, janë të hapura mundësitë Megjithatë, sfida mbetet e hapur. KKRT-ja është nga vetë ligjvënësi për zhvillime në kritere, sidomos duke menduar për të përmirësuar strukturat për transmetuesin publik. Ndërsa në aspektin monitoruese, duke zgjeruar kontaktet me subjektet sugjerues, tashmë është provuar se çdo teprim është nga buron e drejta e shitjes ose e dhurimeve, duke
118 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
bërë edhe përmirësimet e nevojshme në teknikë. në dobi të një ndjenje të zhvilluar kombëtare. Ndoshta, në kohën e daljes së ligjit për të drejtën e Sigurisht, platformat programore janë eskluzivitet transmetimit, operatorët radiotelevizivë në Shqipëri dhe i operatorëve, ashtu siç e thamë më përpara, ende nuk qenë aq të përgatitur për të sjellë programet dhe ndërhyrjet jo gjithnjë janë të përligjura. Ajo që e veta konkurruese dhe atëhere u shfaq një lloj kërkohet është tej ligjit dhe brenda moralit, për të boshllëku. Por më tej, pati zhvillime të dukshme cilën na mbetet të qëmtojmë rrugë të tjera për mbarë. Tani sa vjen e më shumë, po vijnë bashkëpunimi dhe hapësira për të ndikuar që programe të blera, me cilësi në rritje, dhe, më e programet radiotelevizive të përçojnë vlera njohëse rëndësishmja kjo, po prodhohen programe që dhe estetike, të nxisin shije të kulturuara kundër premtojnë cilësi artistike dhe përmbajnë vlera deformimeve në trashëgiminë historike e kulturore, formuese dhe edukuese. kundër deformimeve morale që shkojnë në kahje të Dhe pse me diferenca, është rasti të veçojmë denatyrimit të vlerave njerëzore dhe shoqërisë. disa prej këtyre programeve, si shembull inkurajues Mendojmë se kjo fushë, gjithsesi e diskutueshme, dhe si shtrat për zhvillime të tjera dhe më nuk ka pse të mbetet terren i zhvillimeve spontane pretenduese. Maratona e spektaklit “Gjeniu i Vogël”, dhe e mbajtur në distancë nga ana e rregullatorit. “Kombinat Shou”, “Taksi e Rezervuar”, si dhe Departamenti i programeve ka ushtruar evenimente të tjera kulturore dhe artistike në kompetencat e veta dhe me kërkesa për reklamat. televizionin Klan, është një dukuri e pëlqyeshme e Dukuria më e përfolur dhe më e pazbatuar është zgjerimit të programeve të prodhuara vetë në këtë ndërprerja e programeve me blloqe reklamash, duke televizion. “Top Shou”, “Portokalli”, “Fiks Fare” e mosrespektuar afatet kohore, të parashikuara në programe të tjera me karakter argëtues e kulturor nenin 52 të ligjit. Në këtë nen përcaktohet se çdo në Top Chanel po e bëjnë atë ndër më të ndjekurit ndërprerje me reklama nuk bëhet pa kaluar të paktën në vend. Emisioni “Zonë e Lirë”, në televizionin 20 minuta nga ndërprerja më e afërt. Ndërsa për Arbëria; duke përmendur këtë rubrikë do të donim filmat artistikë, ndërprerja mund të bëhet pas çdo që ajo të ishte nxitje dhe për më shumë në këtë 45 minutash, me blloqe që nuk kalojnë dy minuta. televizion. “Ethet e së premtes”, “Krasta Shou”, “Ca Për këto shkelje janë paralajmëruar operatorët si gjëra nuk thuhen”, “Frends”, “Kuiz Plus”, në Vizion Klan, Top Chanel, Koha, TVA, Vizion Plus, etj. Gjatë Plus duket se i freskojnë më tej fytyrën sociale këtij vitit 2004 u reduktua në minimum përdorimi masiv i televizioni, në kërkim të një audience gjithnjë në reklameve në shërbimin telefonik me vlerë të shtuar rritje. “Shtëpia jonë”, “Perspektivë”, “Bibliotekë” e gjatë transmetimit të programeve. Përjashtim bën programe me tema të ndjeshme kulturore, sociale vetëm “Telenorba Shqiptare”, që e ka aplikuar këtë dhe politike në televizionin Koha, po e bëjnë këtë metodë gjatë transmetimit të ekranizimeve të televizion sa vjen e më të pëlqyeshëm. “Koha për emisioneve të ndryshme, duke zbehur në të vërtetë t’u zgjuar”, emision nga më të ndjekurit te Teuta që vlerat artistike të programeve që transmeton. KKRT- mund ta vlerësojmë mjaft të dobishëm. Emisionet ja ka qenë në komunikim edhe me këtë operator “Jo vetëm kafe”, “Amazonat”, “Hapësirë e blertë”, për rregullimin ligjor të këtij funksionimi. “Troç” nga Televizioni Publik Shqiptar, krahas sjelljes Së treti, çështjet të administrimit të frekuencave. së ngjarjeve më të rëndësishme të kulturës dhe artit, Fusha e administrimit të frekuencave është janë emisione me interes e me mundësi shumë më kthyer në çështje të rendit të parë, në rolin që ka të gjera dhe më pretenduese të operatorit publik. Jo institucioni si rregullator korrekt i fushës, pa vetëm programe si këto që përmendëm, ndonëse privilegjuar dhe pa diskriminuar askënd. Në këtë dhe për këto nuk mungojnë opinionet kuadër janë shfaqur probleme, për të cilat institucioni kundërshtuese, por edhe të tjera siç janë një varg raportues merr mbi vete përgjegjësitë, por edhe emisionesh, opinionesh, analizash për çështje të përballjen me to. Sigurisht, mbështetja e strukturave ditës, kanë bërë që operatorët të konsolidojnë të Kuvendit, jo vetëm do të ishte e kërkuar, por ashtu fizionominë e tyre dhe, paralelisht me të, të zgjerojnë si deri tani e pazëvendësueshme. Dihet se KKRT-ja audiencën. nuk ka trashëguar asnjë studim të plotë për mbulimin Megjithatë, KKRT-ja vëren se edhe në programet e territorit shqiptar me sinjale televizive, apo e quajtura të suksesshme ka mjaft vulgaritet dhe dokumente koordinimi të frekuencave televizive me ndonjëherë gati shihet si e tejkaluar kërkesa për fqinjët. Në këto kushte, detyrë kryesore nuk mund vlera të mirëfillta edukuese qytetare ose për emisione të ishte tjetër përveçse masat për një përdorim të
119 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
disiplinuar të frekuencave, të cilat janë pasuri kemi vetëm katër frekuenca të mbrojtura, kur kombëtare e kufizuar. Bazuar në hartën e Maqedonia fqinjë ka 194 të tilla dhe kërkon dhe 300 frekuencave të transmetimeve televizive, KKRT-ja të tjera. Kërkohet plan kombëtar frekuencash, por hartoi një plan veprimi, që përcakton zgjidhjen e jemi ende në hapat e para të koordinimit me fqinjët, afateve të dhënies së frekuencave të mbrojtura për gjë e domosdoshme, kjo por njëherësh, tej mase e çdo operator, me anë të migrimit të tyre, apo edhe vonuar. Kërkohet plan kombëtar, por jo vetëm ende të mbylljes së impianteve jashtë parametrave të nuk kemi disiplinuar në një farë mase përdorimin e pautorizuar. këtyre frekuencave të zëna ashtu si janë zënë, por Një nga masat e menjëhershme që rekomandoi ka edhe një agresivitet në rritje, nga disa operatorë, harta e frekuencave, ishte pezullimi i licencave të çka është me pasojë. reja për transmetime televizive në rajonin e Tiranës, Së fundi, kërkohet plan kombëtar, por zhvillimet të mbingarkuara me sinjale: 27 transmetues të e reja diktojnë që identifikimi dhe përdorimi i kësaj instaluar në malin e Dajtit. Plani i rregullimit u pasurie të bëhet në përputhje me këto zhvillime. konceptua si plani më i thjeshtë dhe më i Nga të gjitha sa kërkohen, ne kemi në dorë vetëm realizueshëm. Ai parashikonte vetëm migrimin e hartën e frekuencave, e cila është një punë e transmetuesve në një frekuencë tjetër, pa ndryshuar dobishme, por e pamjaftueshme. Pa qenë alarmantë, parametrat e tjerë të tij, si fuqinë e daljes së këto janë detyrimet që KKRT-ja duhet t’i kryejë vetë transmetuesit, drejtimin e antenave etj. Ky klan dhe në bashkëpunim me institucionet e tjera, brenda parashikon rregullimin e përdorimit të të gjitha dhe jashtë vendit, dhe si të tilla ajo do t’i plotësojë. frekuencave të zëna, duke përfshirë aty ku është e Gjithçka është sjellë para jush dhe, në vëmendjen mundur edhe ato zona të zëna arbitrarisht nga tuaj, vjen vetëm nga detyrimi për të pozuar si shkak operatorët që transmetojnë jashtë zonës së tyre gjendjen dhe nga nevoja për të kërkuar mirëkuptim licencimit. Janë bërë përpjekje për të siguruar nga secili deputet që të vërejë se është e rrezikshme, bashkëpunimin e domosdoshëm me operatorët, por mbështetja e të cilitdo improvizanti teknik, i cili vjen për fat të keq ky ka munguar. Këshilli vëren se, me mendësinë e cubit për të vënë rregulla në pronën pavarësisht vështirësive të krijuara, departamenti e të gjithëve. përkatës në administratën e këtij institucioni nuk e Administrimi dhe teknika numerike në ka ndjekur si duhet këtë detyrë dhe nuk ka kërkuar transmetimet radiotelevizive. masa mbështetëse, duke krijuar deri diku edhe Në transmetimet radiotelevizive, teknikat iluzionin sikur kjo mbetet në dëshirën e numerike nuk po hyjnë sot. Tani ka operatorë që në transmetuesve dhe jo në të drejtën e rregullatorit. studion e prodhimit përdorin 100% teknologjinë Për sa u përket transmetuesve jashtë zonave numerike, duke filluar nga kamerat, montazhi, të tyre të licencimit, ne vazhdojmë të mbajmë një regjistrimi dhe ruajtja e produktit audovizual. gjendje konkurrence të pandershme midis tyre dhe Sidoqoftë, ndryshe nga niveli i numerizimit, i arritur operatorëve të tjerë të licencuar sipas ligjit. Është nga sistemet e tjera të telekomunikacioneve, përgjegjësi e tyre dhe e organit rregullator për numerizimi i studiove televizive në shkallë vendi është mosndërhyrjen në kohën kur ka ndodhur ky abuzim. ende në nivele jo të larta. Pajisjet numerike për Por, më tej, është pranuar si më i arsyeshëm realizimin e lidhjeve pikë më pikë të studiove në rregullimi me aktet përkatëse i kësaj gjendjeje. Një pajisjet transmetuese, sistemet radiorele numerike, rrugëzgjidhje është parashikuar licencimi i janë të pranishme gjerësisht në tregun shqiptar, pasi përkohshëm, çka është nënvizuar në raportin për ato përdoren nga të gjitha sistemet e vitin 2003 paraqitur Kuvendit. Dhe pse mënyra e telekomunikacioneve, telefonisë fikse, internet etj. zgjidhjes mund të rishikohet ajo që mbetet për t’u Por, aplikimi i tyre për transmetimet bërë si imperativi i rregullimit. KKRT-ja mbetet e radiotelevizive, pengohet nga ekzistenca e interesuar dhe është gatshme të plotësojë gjithçka transmetuesve, bazuar në teknikën analogjike. që do t’i kërkohet në marrëdhëniet e saj me Transmetimi numerik, deri te transmetuesit dhe Kuvendin. konvertimi analog para transmetimit, rezulton Përmbledhtas, jemi përballë nevojës për një plan cilësisht i papërshtatshëm dhe ekonomikisht i kombëtar të frekuencave radiotelevizive, kërkesë e kushtueshëm. Për pasojë, ky segment i realizimit shtruar dhe nga faktori ndërkombëtar si pjesë e të transmetimeve radiotelevizive, rezulton krejtësisht negociatave me Bashkimin Europian. Ndërkohë, i bazuar në teknikë, nga ana logjike, dhe u
120 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
nënshtrohet të gjitha mungesave dhe të metave të që edhe në ambientin e ri numerik, të zhvillohet roli transmetimeve analogjike; hapësira e pakët në i transmetuesve publikë në kohezionin e shoqërive përdorimin e brezit të frekuencave dhe ndjeshmëria demokratike. Ndaj, siç po shihet në mjaft vende të e lartë ndaj interferencave, të shkaktuara nga Europës, numërizimi i operatorit publik, përbën transmetues të tjerë dhe nga agjentët atmosferikë. themelin e numerizimit të transmetimeve Pas këtyre shpjegimeve, nën perspektivën e radiotelevizive të një vendi. Në kushtet kur RTSH- kalimit në transmetime numerike, këmbanat e së, i nevojiten fonde për ndërtimin e rrjetit që do të KKRT-së për disiplinimin dhe sjelljen në normë të mbështesë programin e tij, për lirimin e brezit 8188 transmetimeve analoge, ngjajnë si punë e megaherc, për mirëmbajtjen dhe rinovimin e rrjetit padobishme. të konsumuar ekzistues. Duke qenë se periudha e bashkëjetesës midis Mendojmë se duhet të shqyrtohet mundësia që, transmetimeve analogjike dhe atyre numerike në vend të ndërtimit të rrjetit analog për programin e tokësore, nuk do të jetë aq e shkurtër, 10 ose 15 dytë të RadioTelevizionit Shqiptar, të ndërtohet një vjet parashikohet në vendet e zhvilluara, mjafton kjo rrjet numerik, mbi të cilin do të mbështeten në për të thënë se masat disiplinuese për mbajtjen në perspektivë, si programi i parë ashtu dhe programi i normë të këtij sistemi, nuk duhet të ulen, pa folur dytë. Ky shqyrtim, i shoqëruar me një studim se këto masa bëjnë të lirohen hapësira të reja fizibiliteti, duhet të kryhet nga vetë specialistë të spektrale për vetë transmetimet numerike. RTSH-së, të mbështetur edhe me eksperiencën e Sidoqoftë, me përkujdesjen për vështrimet huaj. Ndërtimi i rrjetit numerik të operatorit publik, perspektive në raportin që KKRT-ja i ka paraqitur do të planifikohet pjesë pjesë, duke filluar në mënyrë këtij Kuvendi një vit më parë, janë dhënë sinjalet eksperimentale në një zonë të caktuar, ndoshta zonë dhe KKRT-ja ka thënë se institucioni brenda vitit e Tiranës, dhe duke u përhapur gradualisht, deri në mund të jetë në gjendje të autorizojë lejet e para mbulimin e territorit të vendit. eksperimentale televizive e dixhitale tokësore. Në këtë mënyrë, operatori publik do të ketë në Faktorët në dobi të transmetimeve televizive dispozicion në vend të dy programeve, katër deri në dixhitale, duken mjaft imponues. gjashtë të tilla. Për të siguruar shërbimin universal, Përveç faktit që disa vende kanë njoftuar data programet e operatorit publik do të transmetohen të të mbylljes së shërbimit analog, çka do të thotë të hapura. Për periudhën e tranzicionit, transmetimet reduktohet deri në ndërprerje të prodhimit të pajisjeve e programit të parë, nëpërmjet rrjetit numerik tokësor, që përdorin këtë teknikë, ka dhe arsye të tjera do të realizohen njëkohësisht në simulkasë, mbështetëse, të cilat janë në cilësinë e realizuar e transmetimet e po këtij programi në rrjetin analog sidomos në mundësi shumë më të gjera të spektrit, tokësor. Transmetimet në simulkasë do të vazhdojnë përfshi edhe shërbime të tjera, përveç atyre derisa, ndoshta 90% fituesve, përqindja duhet të radiotelevizive. përcaktohet pas miratimit të strategjisë së zhvillimit Sigurisht, priten të hasen edhe probleme, të cilat të transmetimeve numerike tokësore, të jenë të nuk janë vetëm në aftësitë investuese, por edhe pajisura me masa numerik apo dhe dekode. çështje të mundësisë së pajisjeve të konsumatorëve Vetëm pas arritjes së këtij kufiri, transmetimet me matësa numerikë, probleme të bokseve, niveli analoge do të mbyllen, duke liruar frekuenca që ekonomik i familjeve shqiptare etj. Në këtë kuadër kanë pasur në përdorim. të zhvillimeve të frytshme, me rëndësi është Marrja e vendimit për ndërtimin e rrjetit numerik numerizimi i rrjetit të Radiotelevizionit Publik publik, është një përgjegjësi që duhet të përligjet në Shqiptar. Ndonëse, ky operator ka probleme për të përmirësimin e bilancit ekonomik të operatorit publik, zgjidhur, siç është largimi nga brezi 8188 megaherc, si dhe me ngritjen e nivelit cilësor të programeve e i një brezi të klasifikuar për shërbimet e tjera edhe fuqizimin e shërbimeve për publikun e gjerë. U përket nga AIPI-a, gjë që është përfshirë dhe në planin strukturave drejtuese të Radiotelevizionit Publik kombëtar të radio frekuencave, miratuar nga Këshilli Shqiptar, të vlerësojnë gjendjen e të iniciojnë i Ministrave, ku përcaktohet viti 2002, si datë për vendimmarrjen përkatëse, përfshi edhe ato të zbatim nga të gjitha organizmat e specializuar, por buxheteve të domosdoshme. edhe organizmat politikë ndërkombëtarë, shihet Në vështrim të detyrës sonë është se strategjia thelbësor kalimi në sistemin numerik i transmetuesve e pritshme e transmetimeve radiotelevizive në publikë. Prej tyre rekomandohet me këmbëngulje, Shqipëri si pjesë e saj, strategjia e transmetimeve
121 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
tokësore numerike e ka të domosdoshme të vërë mënyrë të barabartë e jo diskriminuese e në qendër të vet zbatimin përparësor e me tregues transparente. Gjithashtu, instalimi i transmetuesve, model, në radhë të parë, dhe, mbi të gjitha, pa u korrigjuar, vë në rrezik zbatimin e planit të transmetuesit publikë të vendit. migrimit të frekuencave, i cili do të përmirësonte Teknika numerike dhe precedenti dixhital. rrënjësisht cilësinë e transmetimeve nga Dajti, duke Duke qenë se transmetimet numerike, edhe pse vlerësuar këtu, përfundimisht, edhe masat e ende të parregulluara, kanë hyrë në Shqipëri. Duke ndërmarra nga të dhënat e hartës së frekuencave e qenë se kjo përbën tani edhe një fushë përparësore, të transmetimeve radiotelevizive”. duke qenë gjithashtu se ka një precedent, që për Përgjigjja e Top Channel-it ishte intensifikimi i fat keq, është shoqëruar dhe me efekte keqësuese, mëtejshëm i reklamës për një shërbim të duke qenë së fundi, se në këtë angazhim u përfshinë palicencuar, por që sipas tyre ishte një shoqëri e re figura të njohura të politikës, për këtë arsye kërkoj që ofronte shërbime, të cilat nuk ishin objekt i ligjit mirëkuptim për një trajtim më me detaj e të “Për radion e televizionin publik dhe privat në precedentit në fjalë, thjesht, me qëllimin e një njohje Republikën e Shqipërisë” dhe, për këtë arsye, nuk i më të zgjeruar. Në fillim të vitit 2004, Televizioni Top ishte drejtuar KKRT-së as formalisht. Kjo e fundit, Chanel paraqiti pranë KKRT-së kërkesën për t’u bëri edhe një njoftim në shtyp ku, ndër të tjera, licencuar si operator për transmetime televizive thoshte se: “Dixhitalb, një subjekt me status të numerike tokësore dhe, paralelisht, pa pritur panjohur nga KKRT-ja, por me linja të qarta përgjigje për kërkesën e bërë, ky subjekt filloi një bashkëpunimi me Top Chanel, njofton fillimin e fushatë intensive propagandistike për reklamimin e shërbimit pa aplikuar, pa iu përgjigjur kërkesave tona shërbimit të ri. për informacion këtu, në kundërshtim me çdo Në përgjigjen e KKRT-së, më 21 janar 2004, procedurë ligjore për fillimin e një biznesi çfarëdo, deklarohej mbështetje që nisma të fillojë dhe të bëhej aq më tepër në fushën e transmetimeve ftesa për bashkëpunim me përgatitjen e kuadrit radiotelevizive. rregullues ligjor. Por, ndërkaq, tërhiqej vëmendja që Në atë njoftim bëheshin të qarta disa nga të mos kryheshin investime pa u licencuar pengesat ligjore, që e bënë të pamundur licencimin paraprakisht, konform ligjit, pasi në rast moslicencimi, e dixhitalbit. Siç pritej, as njoftimi për shtyp nuk u investimet rrezikoheshin. Të mos tregtoheshin mor parasysh, dhe dixhitalbi vazhdoi ofrimin e dekodera për të marrë shërbime të palicencuara, të shërbimit, shitjen e dekoderave dhe intensifikimin e mos transmetoheshin reklama për shërbime të spoteve publicitare. Ndërkaq, u ngrit një fushatë e palicencuara. ashpër kundër KKRT-së, edhe në disa përditshme, Letra e mësipërme e KKRT-së, nuk u vlerësua duke iu bashkuar asaj edhe disa figura publike. Në nga Top Chanel, që vazhdoi me intensitet fushatën kushtet e pamundësisë për të marrë vendime, KKRT- promocionale, ndryshe nga subjekte të tjerë, të cilat, ja u përpoq të sensibilizonte opinionin publik, dhe ata, kishin depozituar kërkesa të njëjta, por që organizmat shtetërorë dhe ndërkombëtarë, mbi u tërhoqën përballë po së njëjtës përgjigje që kishin precedentin dixhitalb dhe pasojat në tregun shqiptar marrë nga KKRT-ja. të transmetimeve radiotelevizive. Në deklaratën për Top Chanel, pasi okupoi arbitrarisht kanalet 62, shtyp, që zoti Sefedin Çela, atëherë kryetar i 64, 67 dhe 69 me brezin UHF në rajonin e Tiranës, këshillit, dha dorëheqjen nga i posti kryetarit, dhe filloi transmetimet dhe, së fundi, publikoi datën 15 ndër të tjera vuri në dukje se i gjithë procesi deri në korrik 2004, si ditën e lëshimit të shërbimit të ri, të vendimmarrje ka nevojë për ekspertim e emërtuar dixhitalb. transparencë të plotë, pasi për të janë interesuar, jo Atëherë, KKRT-ja i drejtohet përsëri Top Chanel- vetëm komuniteti i medias, por veçanërisht dhe it me një letër, ku veç të tjerash vinte në dukje: qytetarët, se vendimet e rëndësishme, përfshi edhe KKRT-ja citon: “Është e shqetësuar pas një dokumentin e strategjisë së zhvillimeve televizive impakti të veprimeve të huaja që shtrihet në të gjithë dixhitale tokësore, do t’ i kalonte për vendimmarrje sektorin e transmetimeve televizive, duke krijuar pas rikonstrukturimit të institucionit, në përfaqësim disbalancimet e tregut, në dëm të operatorëve të adekuat e me mandat të ri, duke vlerësuar këtë si tjerë, të cilët, në zbatim të Kushtetutës dhe të një akt të përgjegjshëm, larg interesave së veta e dispozitave të ligjit të Radiotelevizionit Publik e Privat plotësisht të moralshëm të anëtarëve që përfunduan në Republikën e Shqipërisë, duhet të trajtohen në mandatin.
122 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Shembujt e bashkiakëve që japin leje ndërtimi eksperimentit dhe më keq ende, do të deformonte dhe sheshe ndërtimi në fund mandatit janë kërkues tregun, duke krijuar pozita dominuese të për të gjithë. Në mbledhjen e parë zyrtare të këshillit papranueshme për standardet e sotme. të ri të rikonstrukturuar u diskutua dhe u miratua KKRT-ja në rolet bashkëpunuese. projekti i strategjisë së zhvillimit të transmetimeve Në pesë vjet veprimtari, KKRT-ja ka krijuar radiotelevizive dhe projektligji “Për ndryshimin e ligjit profilin dhe përvojën e vet. Pjesë e këtij profili janë “Për radiotelevizionet publike e private në Republikën edhe marrëdhëniet me institucionet e tjera të vendit e Shqipërisë, për futjen në transmetime numerike dhe ato ndërkombëtare, me strukturat e shtetit dhe tokësore”. të shoqërisë civile. Këto dy dokumente, përveç Komisionit Si të tilla, në vështrim të një viti raportues, duket Parlamentar për Informimin Publik, u janë dërguar se ato jo vetëm janë zgjeruar, por ndihet edhe rritja dhe mjaft institucioneve të tjera të interesuara, cilësore, çka i jep institucionit fytyrën e një partneri brenda dhe jashtë vendit, përfshi edhe departamentin gjithnjë e më serioz. e mediave në Bashkimin Europian. Pothuaj për gjithçka, që u raportua më sipër dhe Duke u dhënë institucioneve, organizmave të është shenjë detyruese, rakordimi me faktorë të interesuar kohën e nevojshme për shqyrtimin e tjerë, sidomos me organizma ndërkombëtarë. Në këtyre dokumenteve, KKRT-ja planifikoi të organizojë këtë pikë, po bëhen përpjekje që, përpos një tryezë të rrumbullakët, ku do të diskutohen marrëdhënieve me zyrat e përfaqësuesve të çështjet më të rëndësishme, që duhet të zgjidhen organizmave politikë europianë në Shqipëri, ku është për përcaktimin e rrugëve optimale, për futjen e rasti të veçojmë prezencën e OSBE-së në Tiranë, transmetimeve numerike tokësore në Shqipëri. të hidhet një hap në marrëdhëniet me organizmat e Tryeza parashikohet të fillojë në prill të vitit 2005. specializuara. Edhe pse me një hapësirë boshe të Për kalimin e këtyre dokumenteve të rëndësishme, trashëguar dhe megjithë disa vështirësi, më së do të duhet koha e nevojshme. shumti burokratike, KKRT-ja po mundet të jetë e Ndërkaq, dixhitalb vazhdon të funksionojë, duke pranishme në tryeza edhe në veprimtari të ofruar shërbime pa licensë, pa paguar detyrimet, përbashkëta, që e bëjnë fushën e transmetimeve qoftë për shërbimin që ofron, qoftë për frekuencat e radiotelevizive pjesë të rregullimit ndërkombëtar. okupuara. Sigurisht, që janë bërë edhe investime Disa veprimtari që janë kryer dhe që do të vijojnë të dhe kjo është një çështje që u përket të zotëve të kryen mbi bazën e marrëveshjes së Stokolmit 61, punës. sjellin në vëmendje mjaft detyra sipas një afati kohor Por, KKRT-ja, si strukturë e përgjegjshme dhe të përcaktuar në detaje dhe nga konferenca rajonale e motivuar për nxitjen e teknologjisë në fjalë, është e radiokomunikacionit, zgjidhje të cilat do të e interesuar jo të shkatërrojë, por të rregullojë, të kërkojnë, veç kualifikimit të nevojshëm, dhe ndreqë sa të jetë e mundur atë çka është bërë dhe koordinimin intensiv me fqinjët dhe me vendet të është duke u bërë keq. tjera anëtare. Këshilli Kombëtar i Radios dhe Ligji i paraqitur tashmë në veprim të përkohshëm Televizionit, si administrues i përcaktuar nga ligji i për eksperimentimin e transmetimeve numerike, së drejtës së frekuencave për transmetime është në dobi të këtij preokupimi. Ndërsa çdo veprim radiotelevizive, ku bëjnë pjesë brezat 174, 230 tjetër, që kalonte në hapësira të paligjshme, loja megaherc dhe 470, 862 megaherc, do të jetë me faktin e kryer, do të gjejë përgjigjen korrekte institucioni kryesor i përgatitjes së bazave teknike kundërshtuese dhe vepruese të institucionit e organizative të marrëveshjes së re, e cila më pas rregullator. do të ratifikohet edhe nga organet përkatëse I konceptuar si eksperiment, KKRT-ja do të shtetërore. bashkëpunojë me atë ose ata që e marrin përsipër Këshilli Kombëtar i Radiotelevizionit është organ eksperimentin, më i mundshmi dixhitalb, për arsye i pavarur nga Qeveria, por është pjesë dhe në radhë të infrastrukturës së ngritur, duke modeluar kontratën me strukturat e tjera të shtetit. përkatëse dhe fazat e eksperimentit, i cili do të hapë Në thelb, bashkëpunimi me strukturat shtetërore rrugë, që zhvillimet e ardhshme të njihen më të dhe të Qeverisë, është rregulluar me ligj, por, si në sigurta. Eksperimenti si i tillë do të jetë i kufizuar çdo rast tjetër, kompleksi i marrëdhënieve është më në shtrirje me frekuencat e dhëna në dispozicion. i gjerë nga sa mund të shprehet ligjërisht. Çdo privilegj do ta deformonte qëllimin e Bashkëpunimi me organe si ato fiskale, me Entin
123 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Rregullator të Telekomunikacioneve, me vetë institucion të lartë dhe strukturat e tij, jo thjesht në Ministrinë e Transportit etj, është duke u zgjeruar kuptimin e procedurave, por në angazhimin e dhe mirëkuptimi vjen në rritje. Marrëdhënie më të ndërsjellë për detyrimet përkatëse. afërta dhe pretenduese janë krijuar vitin që shkoi në Pavarësisht ndonjë rasti devijues, praktikat e Ministrinë e Integrimit Europian, duke identifikuar tanishme të marrëdhënieve Kuvend me KKRT-në, i detyrat dhe kryer veprimtaritë përkatëse, në kuadër vërejmë thelbësisht korrekte. Sot është i kapërdirë të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, një pjesë stadi këtu në Shqipëri, sapo kishte hyrë media prej të cilave, detyrave afatshkurtra, janë përfshirë elektronike dhe asokohe ende nuk kishte një autoritet edhe në planin e veprimit për vitin 2005. rregullues, si strukturë përgjegjëse dhe e kualifikuar. Çdo marrëdhënie ndërinstitucionale, si rregull Kësisoj, jo nga ana formale, por nga ana krijohet e shkon në dobi të mbrojtjes së interesave, përmbajtësore, nuk përligjen nisma ligjvënëse më të gjera principale e deri madhore. imponuese, ngado që të vijnë ato, duke u anashkaluar Në mesin e vitit që shkoi, Kryeministri i vendit struktura rregullatore zbatuese. Korrigjimet paraqiti para këtij Kuvendi, ndër të tjera, një varg procedurale, që u bënë më pas, në rastin e projektit dukurish plotësuese për median si biznese. për eksperimentimin e transmetimeve numerike, Si është gjendja sot? Thuajse e njëjtë me atë të praktika që pritet të ndiqet edhe në ditët që vijnë në shtatë muajve të shkuar, madje e përkeqësuar në procesin e pergatitjes përfundimtare të projektit në ndonjë drejtim të veçantë. komisionin përkatës të Kuvendit, parakuptojnë këto KKRT-ja do të ishte e dështuar, nëse ndreqjes marrëdhënie të hapura e të pashkëputura. së kësaj gjendjeje do t’i hynte vetëm; madje ka Çdo hallkë e këputur në këtë funksionim, do të detyra që ligjërisht u përkasin të tjerëve, por KKRT- sillte efekte keqësuese, klauzola ndërhyrëse të ja mbetet terësisht e interesuar për ecurinë e pastudiuara dhe me interferenca interesash të zbatimit të tyre. Për të ardhur drejt situatave më të ngushta, çka do të vështirësonte jo vetëm punën e zbutura janë parashikuar disa masa që tentojnë rregullatorit, por edhe fushën në terësi. Brenda këtij tregues më analitikë për bilancet e dorëzuara, parashtrimi, do të dëshironim të sillnim në vëmendje tentojnë më shumë transparencë për pronësinë, asaj se ende kanë mbetur pezull çështje të ngritura ose të drejtpërdrejtë dhe të tërthortë, për burimet e të shtruara, por të paçuara në fund. Ashtu, sikurse financimit etj. Duke qenë se bashkëpunimi me angazhimet e vendit dhe të strukturave të shtetit në organet fiskale është vendimtar, po ashtu jemi duke kuadrin e marrëveshjes për hapjen e negociatave u mirëkuptuar, se fusha në fjalë, për arsye të peshës me BE-në, shtrojnë disa detyrime imperative, të së papërfillshme në bilancin e të ardhurave cilave u duhet përgjigjur. kombëtare, nuk është përparësia e atyre organeve, Kështu, duhet të marrin udhë disa ndryshime ndërhyrja për zbatime korrekte, është në dobi të të tjera në ligjin nr. 8410, ndryshime që duhet të fushës në tërësi dhe për këtë, mbi të gjithë, është i vendosin rregull në hapësirat e transmetimit për interesuar vetë rregullatori, çka dhe prandaj është operatorët, duhet bërë rregullime në paragrafet për krijuar. Çdo përpjekje për të vënë përballë organet pronësinë e mediave, transparencën e burimeve të tatimore me subjektet radiotelevizive, duke e të ardhurave, deri dhe në çështje për një pavarësi komentuar këtë si ndërhyrje të shtetit ndaj medias më të avancuar të rregullatorit. Pjesë e saj janë edhe së lirë, është abuzive dhe në adresë të gabuar. rregullimet në fushën e frekuencave dhe marrëveshjet Gjithsesi, nga ky grup problemesh, mendojmë me organizmat ndërkombëtarë të specializuara. se kjo përbën një sfidë të ardhshme për rregullatorin. Të nderuar deputetë, shqyrtimi gjatë një viti i Edhe pse “patate e nxehtë”, KKRT-ja merr mbi vete veprimtarisë në median elektronike, pra gjatë vitit përgjegjësi të rregullatorit, duke e ditur ndërkohë 2004, shtrirja e saj e mëtejshme këtë vit, si numër fort mirë, se zgjidhjet nuk do të jenë të menjëhershme operatorësh, llojshmëri si sinjal, informacion, në të dhe tash për tash, as të plota. gjithë territorin e vendit, plotësimi përherë dhe më i Në fund të fundit, një gjendje më e zbutur e mirë i standardeve në fushën e programeve, të të këtyre dukurive, jo thjesht vetëm shqiptare, për drejtave të transmetimit, teknologjive, por edhe të momentin do të ishte e parapëlqyer. stafeve krijuese e teknike, flasin për zhvillime më të Për sa u përket raporteve me Kuvendin e avancuara për tregun e mediave në tërësi, çka, ndër Shqipërisë, na duhet të shprehim se këshilli mbetet të tjera, i diktojnë rregullatorit përshtatje të reja në gjithnjë i vëmendshëm në marrëdhëniet e tij me këtë funksion të detyrës së vet.
124 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Edhe pse mediat elektronike, përveçse operatorit monitoron përputhshmërinë me ligjin, veprimtarisë publik, janë biznese, KKRT-ja ka pasur kurdoherë të së cilës prej transmetuesve radiotelevizivë, por parasysh se ato njëkohësisht janë pasqyrë e po bëhet dhe garanti i trajtimit të barabartë në tregun proceseve demokratike, dimenson i domosdoshëm e industrisë radiotelevizive. i një shoqërie të hapur, pra, bashkë për këtë, në Sot për herë të parë, KKRT-ja funksionon me sjelljen ndaj tyre është parapëlqyer jo rrallë me tepri, një këshill të zgjedhur nga Kuvendi, sipas ligjit, prej tolerancë maksimale, duke aplikuar më shumë shtatë anëtarësh, ku pozita dhe opozita, zgjidhjet me mirëkuptim, pastaj paralajmërimet e përfaqësohen në mënyrë të barabartë me nga tre sanksionet e tjera në kufi të ligjit. anëtarë dhe presidenti me një anëtar. Ky Parlament, Duke paraqitur para këtij Kuvendi një në korrik të vitit të kaluar plotësoi vendet vakant në përmbledhje problematike së mediave elektronike KKRT-ë, duke lehtësuar funksionimin e këtij dhe të raporteve monitoruese e rregulluese, që institucioni, duke e rritur besueshmërinë tij në shtyp, Këshilli Kombëtar i Radiotelevizionit ndan me te operatorët radiotelevizivë dhe publiku i gjerë. fushën, njëherësh, vihet në gatishmërinë për të marrë Megjithatë, vonesa në plotësimin e vendeve përgjegjësi për gjithçka, që ende nuk është mbërritur vakantë, dhe sidomos në zgjedhjen e kryetarit, në standarde e parametrat e duhur, në gatishmërinë krijuan jo pak probleme, sepse vakuumi në për të vlerësuar me shumë seriozitet çdo kritikë dhe vendimmarrjen e këtij institucioni u përpoqën ta me dëshirën për të pritur sugjerime, si shprehje e shfrytëzojnë disa operatorë, duke shkelur ligjin dhe vlerësimit të ndërsjellë dhe angazhimeve të duke krijuar një lloj kaosi në tregun e mediave përbashkëta. elektronike. Viti 2005, është viti kur KKRT-ja i ka të Miratimi i veprimtarisë së deritanishme dhe i gjitha mundësitë dhe shanset, që në zbatim të ligjit, planveprimit për vitin 2005 do të jetë mbështetje që falë dhe përvojës së krijuar dhe teknologjisë moderne zgjon detyrime serioze, për të cilat ky këshill do të që disponon, të vendosë autoritetin e tij të plotë ligjor, jetë i gatshëm dhe i angazhuar. duke garantuar zbatimin e ligjit në mënyrë të Falemnderit! barabartë dhe të ndershme për të gjithë operatorët Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Lala! radiotelevizivë. Atëherë, meqenëse pyetje nuk janë bërë, hapim Komisioni Parlamentar për Mjetet e Informimit debatin. Publik, gjatë vitit të kaluar, ka patur marrëdhënie Fjalën e merr zoti Musa Ulqini. intensive me KKRT-në dhe e ka mbështetur atë në Të përgatitet zoti Preç Zogaj. përpjekje të tij për të zbatuar me korrektesë ligjin Zoti Ulqini, keni fjalën. për mediat elektronike. Musa Ulqini – I nderuar, zoti Kryetar, Në komision janë diskutuar vetëm probleme të Të nderuar kolegë deputetë, rëndësishme, që kanë të bëjnë me mirëfunksionimin Raporti për veprimtarinë e Këshillit Kombëtar të e mediave elektronike, por dhe probleme të Radio dhe Televizionit gjatë vitit 2004, i bëri një mirëfunksionimit të këtij institucioni. analizë tërësore dhe analitike respektimit së ligjit Plotësimi edhe më evakant me anëtarë të rinj, për mediat elektronike gjatë vitit të kaluar nga buxheti i KKRT-së për vitin 2005, diskutimi rreth transmetuesit publikë dhe privatë. Në raport ka amendimit të ligjit për mediat elektronike etj, kanë informacion të hollësishëm për gjithë problematikën qenë disa nga problemet kryesore, me të cilat e funksionimit të mediave elektronike dhe jepet në Komisioni Parlamentar për Mjetet e Informimit Publik mënyrë të detajuar plani të veprimit i këtij institucioni është marrë gjatë vitit të kaluar. për vitin 2005. E rëndësishme është të theksoj se marrëdhëniet Paralel me zhvillimin e vrullshëm të mediave mes Komisionit Parlamentar dhe KKRT-së kanë qenë elektronike, të cilat gjithnjë e më shumë synojnë të korrekte dhe në respekt të plotë të ligjit. Në raportin jenë të lira, të pavarura dhe profesionale, është rritur e KKRT-së, u paraqitën në mënyrë të hollësishme dhe maturuar cilësitë, veprimtaria e roli i Këshillit të gjitha problematikat që përjetoi në vitin e kaluar Kombëtar të Radios dhe Televizionit. Ashtu, siç sektori i mediave elektronike dhe raportet e media elektronike në Shqipëri është një komponent transmetuesve radiotelevizivë me ligjin. shumë i rëndësishëm i zhvillimit të vendit dhe enti Megjithatë, duke marrë shkak nga kjo rregullator i medias elektronike gjithnjë e më shumë problematikë, më lejoni të parashtroj më poshtë disa po kthehet në një institucion, i cili jo vetëm probleme, të cilat kërkojnë jo vetëm mirëkuptim e
125 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
angazhim të shumë faktorëve dhe aktorëve, por dhe radiotelevizioneve, pavarësisht se argumenti kryesor zgjidhjen e shpejtë të tyre, në mënyrë që media i tyre është fitimi. Institucionet e ngarkuara me ligj elektronike të funksionojë si komponente e të sistemit të Ministrisë së Financave, duhet rëndësishme e zhvillimit demokratik të vendit. gjithashtu të ushtrojnë kontrolle të nevojshme, në Çështja e parë. Zhvillimi i shpejtë i mediave mënyrë që t’u jepet fund abuzimeve të tilla. elektronike kërkon me doemos zbatimin e Çështja e dytë. Transparenca mbi pronësinë e standardeve demokratike, në mënyrën se si ato mediave e elektronike. funksionojnë dhe informojnë publikun e gjerë. Ky Është një dukuri pozitive që gjithnjë e më shumë pohim ngjan si slogan, por në të vërtetë është një biznesmenë dhe sipërmarrës shqiptarë i drejtojnë problem që kërkon një vëmendje të veçantë, jo nga investimet e tyre në industrinë radiotelevizive. Por enti rregullator dhe ligjvënësit, por nga komuniteti i për shkak të ndikimit, që mediat elektronike kanë gazetarëve dhe ai i pronarëve të mediave elektronike. në formësimin e opinionit dhe për masën e gjerë të Ligji për mediat elektronike, miratuar në vitin 1998, qytetarëve, është shumë e rëndësishme që në pavarësisht nga amendimet e bëra dhe amendimet tregun e medias elektronike, të mos krijohet investimi e tjera, të cilat mendohet t’i bëhen së shpejti, është i parave që nuk u dihet burimi. Për këtë arsye, ligji vlerësuar nga zyrat që merren me legjislacionin e aktual i medias elektronike, në nenin 48 të tij, i mediave elektronike një ligj i mirë edhe në Strasburg detyron operatorët radiotelevizivë që të hartojnë edhe në Bruksel. Të paktën, është nga më të mirët bilancet e tyre vjetore, në përputhje me legjislacionin në Ballkanin Perëndimor. Para këtij ligji dhe klimës e kontabilitetit dhe t’i depozitojnë pranë KKRT-së. së përgjithshme demokratike që ekziston në vend, Në mënyrë të veçantë, ligji kërkon që në këto si dhe angazhimit serioz të sipërmarrjes vendase, bilance të pasqyrohen të dhëna për programet e ne kemi sot rreth 120 transmetues radiotelevizivë, transmetuara, çmimet e tyre ku ato janë blerë ose të cilët jo vetëm prodhojnë një larmishmëri shuma e harxhuar, kur ato janë programe origjinale, programesh, por dhe informojnë në mënyrë po kaq të dhënat për reklamën e transmetuar ose veprimtari të larmishme publikun. të tjera dhe të ardhurat përkatëse, sponsorizimet, Sot askush nuk ka më monopol në informimin si dhe lista financuesve apo e dhuruesve me shumat e publikut dhe besoj që është një arritje e përkatëse dhe çdo shpërblim tjetër, në favor të rëndësishme e demokracisë në Shqipëri. Monitorimi subjektit radioteleviziv publik ose privat. i programeve informative, të transmetuara nga Për shkak se nuk është e lehtë që operatorët operatorët radiotelevizivë kombëtarë, që realizohet radiotelevizivë të bëjnë transparencën e tyre, në mënyrë periodike dhe mjaft cilësore nga KKRT- ligjvënësi i ka dhënë KKRT-së, neni 7 pika 13, të ja, e dëshmon një gjë të tillë. Megjithatë, ende drejtën që të kërkojë nga administrata shtetërore, pronarë të mediave elektronike e kanë të vështirë të gjykatat, bankat dhe organizma të tjerë përkatës, njohin e të zbatojnë në plotëshmërinë e vet ligjin si dhe nga titullarët e subjekteve të licencuara, për mediat elektronike dhe, në jo pak raste, informacione që gjykojnë të nevojshme për të standardet demokratike dhe etike. Shkelin sidomos, kontrolluar vërtetësinë e të dhënave të paraqitura kur është fjala për informim korrekt dhe të paanshëm, nga konkursi licencës, para dhënies së saj, ose në të publikut në edicionet informative. Etiketimet e disa çdo rast tjetër. Pra, ligji thekson në mënyrë të qartë, operatorëve radiotelevizivë, si zëdhënës të opozitës jo vetëm në rastin e dhënies së licencës, por edhe apo të Qeverisë, e kanë burimin te këto lloj shkeljesh, në çdo rast tjetër, sepse ky institucion ka të drejtë të cilat duhet të marrin fund. të kërkojë të dhëna. Natyrisht, të dhënat përdoren Gjithashtu, shkelja nga disa transmetues për zbatimin e detyrave të ngarkuara nga ky ligj dhe radiotelevizivë, akte nënligjore të nxjerra nga KKRT- për hapje; botimi i tyre nuk lejohet. ja, siç është rasti i transmetimeve të reklamave të Në raportin e KKRT-së thuhet se vetëm 60% e telefonisë në vlerë të shtuar, siç njihet ndryshe dhe operatorëve kanë paraqitur bilancet, por që treguesit 0900, si dhe programe skandaloze të kuizeve, duhet e këtyre bilanceve nuk janë paraqitur në mënyrë të marrin fund sa më shpejt. analitike, sipas kërkesave të nenit 48, gjë që krijon Natyrisht, për këtë, nuk është vetëm detyrimi i vështirësi për të krijuar ide të qarta mbi bilancin KKRT-së, por edhe i ERT-së, pra Entit të ekonomik dhe burimin e financimit të operatorëve. Frekuencave. Megjithate, transmetime të tilla nuk Në raport thuhet, gjithashtu, se operatorët e vegjël duhet të lejohen as nga vetë pronarët e lokalë të transmetimeve radiofonike, rezultojnë ose
126 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
në fitim, ose me rezultat ekonomik zero, ndërkohë, proces intensiv të diskutimit së këtij problemi me që 50% e operatorëve televizivë rezultojnë me një përpjekje serioze për të bërë rregullimin e humbje. nevojshëm ligjor. U zhvillua një seancë dëgjimore Edhe sot e kësaj dite, shumica e operatorëve me përfaqësues të KKRT-së dhe dixhitalb-it. U radiotelevizivë përdorin të ardhura nga veprimtari të zhvillua një tavolinë e rrumbullakët, ku u ftuan për tjera, që nuk kanë lidhje me veprimtarinë radio apo të diskutuar përfaqësuesit e shoqatave dhe mediave televizive. Pra, shqetësimi se operatorët elektronike, pronarë të mediave elektronike që kishin radiotelevizivë financohen nga burime jashtë aplikuar për këtë shërbim pranë KKRT-së, veprimtarisë, për të cilat janë licencuar, eshtë real. përfaqësues të KKRT-së, si dhe prezencës së Kjo është arsyeja se në çështjen e OSBE-së, zyrës të Këshillit të Europës në Shqipëri. transparencës së fondeve, që shpenzohen në mediat U zhvilluan disa seanca diskutimesh edhe në elektronike, duhet të bëhet një kthesë rrënjësore. komision, në respekt të kërkesës zyrtare që bënë Asnjë arsye nuk ka që, sot e tutje, kjo çështje përfaqësuesit e OSBE-së dhe të Këshillit të Europës të mbetet një shqetësim i pazgjidhur jo vetëm i yni që për këtë problem të mos merreshin mendime në këtu, por edhe i vërejtjeve së përsëritura të nxitim e sipër. Bashkimit Europian dhe institucioneve të tjera Komisioni vendosi që të ngrejë një grup pune ndërkombëtare, që monitorojnë nga afër proceset me ekspertë huaj dhe ekspertë vendas për të hartuar demokratike në Shqipëri. një draft të projektligjit për rregullimin e KKRT-ja dhe të gjithë instrumentat kontrollues transmetimeve numerike tokësore televizive. të sistemit së Ministrisë së Financave, në sindrom Kërkesës sonë për ekspertizë, iu përgjigjën brenda me njëri tjetrin, dhe në bashkëpunim të ngushtë me një kohe relativisht të shpejtë, si Këshilli Europës pronarët e përgjegjshëm të mediave elektronike, ashtu edhe zyra e medias së OSBE-së me qendër duhet ta zgjidhin përfundimisht këtë problem. në Vjenë. Grupi i ekspertëve, që kishin në përbërje Komisioni i Edukimit dhe i Mediave është i gatshëm dhe deputetë të Komisionit të Medias, në fund të që me procedurë të përshpejtuar, të miratojë vitit të kaluar, paraqiti një projektligj, i cili është në çfarëdolloj amendimi ligjor, që është i nevojshëm tavolinat e deputetëve të Komisionit së Edukimit dhe për çështjen në fjalë. të Medias. Çështja e tretë. Transmetimet televizive numerike Tashmë, Komisioni i ri Parlamentar, i riformatuar tokësore. sipas Rregullores së re të Kuvendit, funksionon Viti i kaluar shënoi një risi në futjen e teknologjive normalisht. Ky projektligj, do të diskutohet dhe do të reja në transmetimet radiotelevizive. Për herë të të miratohet sa më shpejt që të jetë e mundur. Për parë, një transmetues i njohur filloi të transmetojë herë të parë, komisioni u ndodh në një situatë të me teknologjinë televizive numerike tokësore, duke veçantë, situatë e cila është komentuar jo pak edhe shënuar një revolucion të vërtetë në industrinë nga deputetë të këtij Kuvendi dhe media të radiotelevizive në Shqipëri. ndryshme. Ka patur dhe një nismë nga deputetët e Për këtë arsye, Komisioni Parlamentar për këtij Kuvendi për këtë çështje. Mjetet e Informimit Publik, jo vetëm e përshëndeti Unë besoj se Komisioni i Medias e ka përballuar publikisht futjen e kësaj teknologjie të re, por u me qetësi dhe profesionalizëm problemin në fjalë, angazhua seriozisht në hartimin e legjislacionit duke shmangur politizimet të panevojshme dhe përkatës. teprimet që vinin kryesisht nga presioni pozitiv i kësaj Transmetimi numerik tokësor, ose siç njihet nga teknologjie të re dhe nga mosdija që është e publiku i gjerë këtu, dixhitalb, është teknologji e re, kuptueshme në këtë rast. jo vetëm në Shqipëri, por dhe në të gjithë Europën. Interesi i vetëm i komisionit në fjalë, në shumicën Kjo është arsyeja që vetëm në ligjin shqiptar, “Për e anëtarëve të tij, ka qenë dhe është vetëm një. T’i mediat elektronike”, por edhe në legjislacionin e hapet rrugë kësaj teknologjie të re, por gjithmonë, vetëm ku kjo teknologji po aplikohet, nuk ka duke bërë rregullimet e nevojshme ligjore, në standarde ligjore të miratuara me ligj. përputhje me standardet demokratike, duke mbrojtur Zyrat përkatëse në Strasburg dhe në Bruksel si interesin e publikut, ashtu dhe rregullat e ende nuk kanë miratuar standarde për këtë funksionimit të tregut, të mediave elektronike në teknologji dhe shërbim të ri televiziv. Shqipëri dhe të gjithë sipërmarrësve që po investojnë Për këtë arsye, komisioni u angazhua në një miliona në këtë teknologji të re.
127 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Të nderuar kolegë deputetë, Parimi i parë i kushteve të barabarta, si një arritje Unë besoj se ekipi i ri i KKRT-së i jep të gjitha e madhe e mendimit politik perëndimor, ka gjetur garancitë e nevojshme që ligji për mediat elektronike shprehje me marrëveshjet dhe ligjet që rregullojnë në Shqipëri, jo vetëm zbatohet në mënyrë korrekte aksesin e subjekteve politike dhe shoqërore në nga operatorët radiotelevizivë, por që ky institucion mediat elektronike. Aty ku ky parim, cenohet, në të kontribuojë në mënyrë maksimale në zhvillimin e favor të shumicës politike apo të grupeve të mëtejshëm së tregut të mediave elektronike, në ndryshme të interesit, ka krizë dhe luftë politike të mbrojtje të interesave tona kombëtare. rreptë, deri në rivendosjen e gjendjes apo në gjetjen Standardet e Bashkimit Europian në fushën e e zgjidhjeve të reja që garantojnë barazi në media. mediave elektronike, jo vetëm që duhet të njihen, Italia dhe Greqia si vende fqinje, na japin periodikisht por dhe të jenë pjesë organike e funksionimit të këtij shembuj të kësaj natyre, por edhe vende të tjera. institucioni. Komisioni që përfaqësoj deri në fund të Kudo luftohet për kohë dhe hapësirë të merituar këtij mandati do të bëjë çmos që të bashkëpunojë në media dhe, njëherësh, për media të lira e të ngushtë me KKRT-në, në mënyrë që procesi i shëndetshme në një treg të rregulluar. zgjedhjeve të përgjithshme elektorale, që do Në Shqipëri kemi rreth 50 operatorë radiofonikë zhvillohen në mesin e këtij viti, të mos krijojë asnjë dhe 80 operatorë televizivë privatë. Sipas ligjit, vetëm vakuum ligjor, që do të mund të keqpërdorej nga operatorët kombëtarë i nënshtrohen monitorimit të operatorë të ndryshëm radiotelevizivë për të programeve informative. deformuar rregullat e lojës në këtë në fushë. Në fund, Rezultatet e këtij monitorimi kritikohen në jam i sigurt se të gjitha problemet që u ngritën në mënyrë periodike dhe pasqyrohen në mënyrë të Komisionin e Edukimit dhe të Medias dhe që u përmbledhur në raportin vjetor të KKRT-së. listuan me kujdes nga Kryetari i KKRT-së, zoti Lalaj, Çfarë na thonë tabelat e monitorimit për vitin jam, gjithashtu, i sigurt, se të gjitha problemet që 2004? deputetët do të ngrejnë në këtë seancë diskutimesh, Për të dytën herë radhazi, raporti i KKRT-së, na do të bëhen pjesë e veprimtarisë të KKRT-së. Ju paraqet të njëjtin marifet në lidhje me ndarjen e ftoj të gjithëve që ta miratojmë këtë raport. kohës televizive, midis subjekteve dhe aktorëve Falemnderit! kryesorë të politikës në vend. Kështu, koha e Makbuke Çeço – Falemnderit, zoti Ulqini! shumicës qeverisëse llogaritet veç e veç në kohë Fjalën e ka zoti Zogaj. Të përgatitet zoti Agasi. për Kryeministrin, kohë për Qeverinë dhe kohë për Preç Zogaj – E nderuar, zonja drejtuese e partitë qeverisëse, a thua se Kryeministri nuk është seancës, i Qeverisë dhe Qeveria bashkë me Kryeministrin, Të nderuar kolegë deputetë. nuk janë të partive qeverisëse. Fillimisht dëshiroj të pohoj se raporti i sivjetëm i Sigurisht që kjo ndarje spekulative dhe pa sens KKRT-së sjell një tablo të gjerë dhe përgjithësisht për çështjen në fjalë, synon të fshehë shproporcionin realiste të problemeve që janë krijuar në fushën e e madh, ose shumë të madh, midis kohës televizive mediave audiovizuale në Shqipëri, gjë që përbën një që konsumon maxhoranca dhe asaj që konsumon premisë pozitive, do të thosha, për të rritur opozita në edicionet e lajmeve në mediat elektronike besueshmërinë e autoritetit rregullues që quhet kombëtare, veçanërisht në RTSH. Sipas raportit të KKRT, për të forcuar autoritetin e këtij institucioni, KKRT-së, gjatë vitit 2004 në Radiotelevizionin Publik, që është shumë i rëndësishëm për të ardhmen e Kryeministri Nano ka marrë 21,66% të kohës së mediave elektronike në Shqipëri. Problemet janë të lajmeve. Qeveria, pra ministrat, kanë marrë 29,42% shumta. Unë do të doja të ndalesha në dy projekte, të kohës së lajmeve, Partia Socialiste 10,75% të që mendoj se kanë vlerë edhe për të ardhmen. kohës dhe partitë e tjera të vogla të kualicionit Jo rastësisht, monitorimi i programeve qeveritar, rreth 3% të kohës. Në total, maxhoranca informative, të radiotelevizioneve kombëtare, zë një ka marrë në RTSH rreth 64,86% të kohës. Në qoftë vend kryesor në këtë raport, dhe kjo është e se kësaj shifre i shtohet dhe pjesa përkatëse nga kuptueshme. Në epokën e masmedias elektronike, koha që ka marrë Kuvendi, ku deputetë të shumicës ndarja e drejtë dhe e balancuar e kohës televizive si rregull konsumojnë më shumë se kolegët e tjerë midis grupeve politike, etnike, fetare, kulturore etj, të opozitës, atëherë do të dalë që maxhoranca në përbën një prej themeleve të mirëfunksionimit të Shqipëri konsumon në të vetmin televizion publik pluralizmit dhe të demokracisë. rreth 70% të kohës së lajmeve, të edicioneve
128 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
informative. qeverisëse, me një kriter të qartë. Këtu mund të Kurse PD-ja dhe partitë e tjera të opozitës kanë përjashtohet koha që ka të bëjë me lajmet mbi marrë vetëm 18,8% të kohës. Situata është pak a veprimtaritë protokollare. shumë e njëjtë edhe me Televizionin Privat Arbëria. Së dyti, me ligjin në fuqi, dispozitat mbi aksesin Një raport kaq i zhdrejtë, rreth 4 me 1 në favor të e barabartë në media janë evazive. Mendoj se është maxhorancës, gjendet vetëm në të ashtuquajturat i nevojshëm një amendament. vende kuazidemokratike, ku opozita shtypet, Në shembullin e dispozitave që kemi vendosur emërohet ose mbahet për fasadë. në Kodin Zgjedhor, në lidhje me sjelljen e mediave Por, KKRT-ja si me një shaka të përsëritur dhe në fushatën elektorale, nuk them se amendamenti të hidhur, pasi e ka llogaritur më vete kohën e duhet të jetë identik me dispozitat e Kodit Zgjedhor, Kryeministrit dhe të Qeverisë, konkludon me por gjithsesi, ndërhyrja është e domosdoshme. thagmën e madhe, se partitë e opozitës janë Se treti, monitorimi duhet të përfshijë edhe privilegjuar, në krahasim me partitë qeverisëse. Deri emisionet e natyrës politike, jashtë edicioneve këtu, besoj se është shumë. informative, siç janë debatet, studiot e hapura etj, Zotërinj të dashur të KKRT-së, ku shproporcionet kanë përshtypjen se janë akoma Ju nuk mund ta tallni opozitën, pasi keni lejuar më të mëdha. apo keni inkurajuar diferencimin ose diskriminimin Së katërti, disa media pa licencë kombëtare, e saj. Natyrisht që në mbledhjen e Komisionit të por me shtrirje më të gjerë se sa ndonjë simotër e Edukimit të Medias dhe Informimit Publik, kryetari i tyre me licencë kombëtare, duhet të monitorohen ri mbajti shënim këto vërejtje, gjë që e reflektoi dhe gjithashtu. në fjalën që mbajti në këtë tribunë dhe shpresojmë Së pesti, mendoj se hapja e stacionit të dytë të që situata do të ndryshojë. Rezultatet e monitorimit Radiotelevizionit Publik, qoftë edhe me teknologji të edicioneve informative në mediat elektronike numerike dixhitale, siç propozon KKRT-ja, është një kombëtare janë pasqyra e një diskriminimi të madh mundësi e madhe për të garantuar barazinë relative dhe të patolerueshëm të opozitës dhe veçanërisht të aksesit së maxhorancës dhe opozitës në median partive të vogla. publike. Në të kundërtën, frekuenca e ruajtjes për Nuk besoj se ka vend në Europë, ku partitë e kanalin dy, do të ishte mirë t’i jepej një operatori vogla diferencohen dhe diskriminohen në këtë privat, se sa të mbahet kot së koti pa u shfrytëzuar. shkallë, siç ndodh në Shqipëri, për sa i përket kohës Të nderuar kolegë, televizive. Në zhvillimin e tyre shumë të vrullshëm, por edhe Kuvendi, Këshilli Kombëtar i Radiotelevizionit kaotik në disa pikëpamje, mediat elektronike në dhe vetë operatorët radiotelevizivë e kanë për detyrë Shqipëri kanë provuar arritje impresionuese dhe t’i japin fund kësaj situate, duke mundësuar zbatimin natyrisht probleme të ndryshme, të cilat mendoj se e parimit demokratik të kushteve të barabarta, që janë paraqitur, siç e thashë, në një sens realist në tani është kundërversialisht i përqafuar në Europë. raportin e KKRT-së. Në këtë kuadër do të sugjeroja: Së pari, në Siç mund ta keni vënë re, këto probleme janë planin e veprimit të KKRT-së për vitin 2005, të sa të mbartura aq edhe të reja dhe, në tërësinë e parashikohet mundësisht, brenda muajit shkurt, tyre, krijohen brenda një dinamike pozitive që ka të rishikimi i metodologjisë së monitorimit të edicioneve bëjë me forcimin e autoritetit KKRT-së. informative. Kuvendi, KKRT-ja dhe vetë operatorët Përvoja e vendeve demokratike na tregon se në radiotelevizivë, pavarësisht specifikave përkatëse, përcaktimin e subjekteve që konsumojnë kohën mendoj se janë në një front për sa i përket zgjidhjes televizive në edicionet informative, ndarja më e drejtë së problemeve. Në këtë aspekt, unë do të sugjeroja që lë më pak hapësirë për spekulime, është ndarja në mënyrë telegrafike të përmbledhur, se Kuvendi maxhorancë – opozitë. duhet të fusë në kalendarin e punimeve dhe të Nga kjo diadë, pastaj burojnë nëndarjet përkatëse, miratojë në një kohë sa më të shkurtër, mundësisht siç janë Qeveria në krahun e maxhorancës, apo partitë brenda muajit mars, projektligjin e përkohshëm të e ndryshme në secilin bllok politik. transmetimeve me teknologji numerike dixhitale. Qeveria dhe Kryeministri mund të shënohen veç Do të kishim dashur që Kuvendi, si institucion e veç, për arsye statistikore, por koha e tyre duhet ligjvënës, të paraprinte në nismën e vet ligjore llogaritur si një e tërë bashkë me kohën e partive procesin e futjes së kësaj teknologjie në Shqipëri,
129 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
por kjo nuk ka ndodhur. Jo për herë të parë, por vetë operatorët radiotelevizivë për zbatimit e planit edhe në raste të tjera, gjithmonë nisma private ka të rregullimit. qenë më e shpejtë se sa nismat ligjore të institucioneve Sidoqoftë, për disa shkaqe të evidentuara në publike. Rëndësi ka që tashmë problemi duhet të gjejë raport, mosmundësia për një kohë të gjatë e zgjidhje. vendimmarrjes, bëri që disa operatorë të dalin në Kuvendi, gjithashtu, duhet të planifikojë, të transmetim pa autorizim, apo dixhitalbi të fillojë përgatisë një ligj organik që t’u përgjigjet situatave transmetimet pa licencë, duke sjellë kundërshtimin të reja, më saktë, ndryshimeve rrënjësore që po e mjaft operatorëve të tjerë. shihen në mbarë botën, teknologjia dixhitale. Instalimi i transmetuesve nga disa operatorë për Natyrisht me këtë, unë po e mbyll… të dubluar mbulimin e territorit e dëmtoi numrin e (Zonja Makbule Çeço i ndërpret fjalën zotit Preç frekuencave të lira. Në raport thuhet se Këshilli Zogaj.) Kombëtar ka urdhëruar mbylljen e menjëhershme Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Zogaj! të transmetimeve të paautorizuara, por me sa duket, Disa nga këto propozime që janë për Kuvendin, është përqendruar vetëm në urdhëresa e shkresa, mund t’ i formatoni me shkrim dhe t’i sillni në sepse konfuzioni mbetet prezent. Fakti i okupimit Konferencën e Kryetarëve. Të tjerat mund t’i të frekuencave jashtë zonës së tyre të licencimit transmetoni këtu dhe vetë. Tani kërkoni proporcione nga disa operatorë dhe, për më keq, mospagimi i dhe këtu krijoni shproporcione. Bëni si them unë, detyrimeve financiare për mbulimin e tyre, nga kjo mos bëni si bëj unë. merr përgjegjësi organi rregullator për mosndërhyrje Zoti Zogaj, duhet të jesh koherent me të gjitha apo për kompromis në dëm të ligjit, duke bërë gjërat. licencime të detyruara të përkohshme. Zoti Agasi, keni fjalën. Në bazë të ligjit për Radiotelevizionin Publik dhe Të përgatitet zoti Roqi. Privat, monitorimi i programeve informative të Bardhyl Agasi – Të nderuar deputetë, operatorëve radiotelevizivë kombëtarë, përbën një Në seancën tonë të sotme, Këshilli Kombëtar i nga detyrat më të rëndësishme të institucionit. Radios dhe i Televizionit paraqiti raportin mbi Është bërë një praktikë e mirë që për çdo muaj veprimtarinë e tij gjatë vitit 2004. Sigurisht, të gjithë subjektet mediatike u bëjnë të njohura përfundimet e shohin se ajo ka qenë më e plotë, më e organizuar e monitorimit. Ajo që bie në sy, është se për vitin e dhe më e specializuar, më konkrete, falë përvojës shkuar në të tri televizionet kombëtare, por dhe në tanimë të fituar nga institucioni, por dhe në saj të radiot, koha për pasqyrimin e veprimtarive politike, ndihmesës sonë si Kuvend dhe kryesisht përmes të forcave politike joqeverisëse, është më e madhe një bashkëpunimi më të ndjeshëm me Komisionin se atyre të koalicionit qeverisës. e Mjeteve të Informimit Publik. Veprimtaria e Qeverisë zë një kohë të veçantë Kjo duket në funksionimin mediatik, i cili shfaqet dhe kjo është e kuptueshme. Megjithate, ka vend më i stabilizuar dhe më efektiv, por edhe në që ky raport kohor, të shikohet dhe duhet të jetë më përpjekjet e institucionit për të pasur tanimë një në vëmendje të operatorëve, por edhe të Këshillit të strategji kombëtare të transmetimeve radiotelevizive, Kombëtar të Radiotelevizionit. Ende ndihen duke përfshirë dhe shërbimet numerike. Në saj të preferencat politike dhe nga vetë operatorët, gjë që ndjekjes dhe të një monitorimi më të kualifikuar, tregon ndikim politik të tyre. Mjaft media, pothuajse transmetuesit radiotelevizivë kanë zbatuar më mirë gjithë ditën e kanë në programe, vetëm kundër ligjin, të drejtën e transmetimit, duke reflektuar në kundër pozitës dhe Qeverisë dhe i bëjnë jehonë rezultate të ndjeshme kundër dukurisë së piraterisë aktiviteteve, veprimtarive të opozitës. dhe në respektimin e rregullave të konkurrencës. Përvoja e mirë e fushatës zgjedhore për Kjo tregon, gjithashtu, efektivitetin e ligjit tonë pushtetin vendor në pasqyrimin e veprimtarive “Për median elektronike”, nga i cili është prirë politike sipas kohës së përcaktuar duhet të veprimtaria e institucionit. perfeksionohet edhe më tej për fushatën e ardhshme Plotësimet e vendeve nga opozita, sigurisht, zgjedhore. ndikojnë në paanshmërinë e tij. Kjo është vënë re Duhen pranuar si rezultative edhe përpjekjet për veçanërisht në administrimin e frekuencave, në minimizimin e fenomenit të piraterisë në dhënien e licencave, larg çdo privilegjimi apo transmetimet televizive, veçanërisht për 6 mujorin e diskriminimi, por dhe në bashkëpunim të afërt me parë. Pas kësaj, pirateria përsëri u shfaq si një
130 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
dukuri mjaft shqetësuese, pas daljes së shërbimeve shpejtë. radiotelevizive dixhitale tokësore dhe satelitore të Tryeza e parashikuar për fillimin e muajit mars paautorizuara, nuk mendojnë se përbëjnë shkakun apo prill, sigurisht që tregon për seriozitetin e kryesor të rishfaqjes së fenomenit. Ende operatorët institucionit dhe do t’i presë rrugën lojës së faktit të nuk po mundin të realizojnë programet të veta kryer. Nuk mund të vazhdohet me shërbimet pa konkurruese, edhe pse ka kohë që ka dalë ligji për licencë, pa pagesë detyrimesh, ndryshe do t’u hapej të drejtën e transmetimit. rrugë anarshistëve të konfuzionit dhe do të ulte në Vërtet se, tanimë, mund të numërosh programe, maksimum autoritetin e institucionit rregullator. emisione dhe jo vetëm nga televizionet kombëtare, Kuvendi i Shqipërisë, sigurisht do të mbështesë të cilët shquhen për cilësinë, problematikën dhe që veprimtarinë e Këshillit Kombëtar të Radiotelevizionit po i fizionimojnë ato, por edhe nga disa televizione në të gjitha hapësirat e saj dhe, sidomos, në vendore, si për shembull Televizioni Teuta, që është rregullimet e përmirësimet e ligjit me ndryshimet e bërë aq i afërt me teleshikuesit përmes një nevojshme. bashkëbisedimi të përditshëm, në emisionin e Ne duhet të jemi koshientë për vështirësitë që mëngjesit “Koha për t’u zgjuar”, që duhet të ishte ende ndesh ky institucion, duke filluar që nga kushtet përmendur në raport, krahas emisioneve të tjera e punës, mungesa e një godine funksionale, fondet vlerësuese. dhe deri në problemet që paraqet vetë rrjeti ynë Me daljen e ligjit të gjithë ishin të ndërgjegjshëm radioteleviziv. Vërtet kërkohet që institucioni të ketë se operatorët tanë radiotelevizivë, në atë kohë e pavarësinë e tij ekonomike, për të garantuar atë kishin të pamundur të plotësonin kriterin kohë të politike, por përveç gjendjes së tij aktuale, buxheti i programit të tyre. Por mendoj se ka ardhur vërtet shtetit duhet të kishte parashikuar financim edhe koha që ky kriter të zbatohet dhe të përcaktohet si për këtë vit. një nga kushtet e licencimit për operatorët Siç del dhe nga raporti, të cilën ju ftoj që ta kombëtarë. Po kështu, dhe për kushtin e mbulimit miratoni, krahas arritjeve para institucionit rregullator, të territorit të vendit me sinjal, apo dhe të kushteve ka mjaft probleme që presin zgjidhje të shpejtë, për të tjera, dihet që ligji ka përcaktuar se mbajtësi i të cilën siç duket ka ardhur koha për të mos bërë licencës për transmetim radioteleviziv kombëtar, më një vesh shurdh dhe një sy qorr. duhet të realizojë mbulimin mbi 70% të territorit të Ju falemnderit! vendit, brenda 6 vjetëve, deri në 90% të territorit dhe Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Agasi! jo më pak se 90% të popullsisë. Por Radiotelevizioni Zoti Roqi, keni fjalën. Publik Shqiptar nuk i arrin këto shifra dhem shumë Të përgatitet zoti Agron Tato. më pak, mbeten edhe dy televizione kombëtare. Shpëtim Roqi – E nderuar Kryetare e seancës, Vetë televizionet, duhet të rrisin kërkesat e tyre për Të nderuar kolegë deputetë. të përmbushur edhe këtë kusht aq të dobishëm, së Do të theksoj që në fillim, si një ish-punonjës pari për interesat e tyre. dhe drejtues i medias elektronike, se raporti i KKRT- Aplikimi i teknikave numerike, tanimë është një së është një përpjekje serioze për të evidentuar fakt i kryer dhe, brenda këtij viti, pritet, siç thuhet në problematikën mjaft të gjerë e të vështirë, që ky raport, edhe që këshilli Kombëtar i Radiotelevizionit, autoritet rregullator është i detyruar të përballojë. mund të autorizojë lejet e para eksperimentale Por, nga ana tjetër, midis rreshtave të raportit, televizive dixhitale tokësore. Sidoqoftë, ekzistenca ndihen ende dorezat partiake, sidomos në interpretimin paralele e transmetimeve analoge dhe numerike, e shifrave të monitorimit apo mosfunksionimit në përveç kushteve të vendit tonë, do të vazhdojë për rastet e presionit publik, duke pasqyruar realitetin një kohë të gjatë. Kjo bën që KKRT-ja, të tregojë shqiptar pothuasje pa asnjë shmangie. Tregu i vëmendjen e duhur me masat duhura ndaj medias elektronike vuan të njëjtat sëmundje që vuan transmetimeve analoge që, me sa duket, do të ndiqen e tërë shoqëria shqiptare. nga shumica e teleshikuesve. Për të mos ia lënë Së pari, mungesa e transparencës mbi spontanitetit faktin e kryer nga operatorët televizivë, pronësinë dhe burimet financiare. Këshilli Kombëtar i Radiotelevizionit, detyrën për Së dyti, tregu i punës, sigurimet shoqërore, planifikimin e futjes së transmetimeve televizive diferencat në paga, vendosen jo në rastësi nga tregu, numerike, të mos e shkruajë vetëm në letër, por të pra nga audienca dhe kualititeti etj. etj. angazhohet konkretisht për zbatimin e tij sa më Së treti, konkurrenca e pandershme dhe sulmi
131 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
pa princip ndaj emitentëve të tjerë. Megalomania Qeveria është e partive të pozitës dhe 1+1 bëjnë dhe shitja e transmetimeve mediokre për 2. Në minimum duhet t’ia kishit kursyer vetes pozitën superprodhime. Përdorimi i keq nga politika dhe qesharake ku ju vendos një interpretim i tillë. Më të autopërdorimi nganjëherë me ngjarje të caktuara. balancuara janë shifrat në televizionet private, çka Mungesa e etikës dhe e përdorimit së lirisë së fjalës nuk vihet re në Televizionin Publik Shqiptar, që jeton deri në shkelje të të drejtave të njeriut. mbi shpatullat e taksapaguesve shqiptarë, të pozitës Së fundi, dëshira për mosbindje ndaj ligjit, deri dhe të opozitës. në shkelje flagrante të tij. Me këto konstatime, nuk Raporti kohor është dukshëm në shërbim. E dua aspak të mohoj hapin e pamohueshëm dhe theksoj, në shërbim dhe jo në favor të pozitës. E cilësor që media elektronike shqiptare ka bërë padiskutueshme është rritja cilësore e prodhimit sidomos vitin e fundit, ku padyshim për t’u vendas në disa televizione private, spektakli, shou, duartrokitur janë, së pari, ata që iniciuan një biznes, studiot e hapura që prodhohen atje, shpesh janë të por të rrezikshëm në një treg të pakontrolluar nivelit europian, çka nuk ndodh në televizionin plotësisht. publik, që krahasimisht është 20 deri 30 herë më i Së dyti, me gjithë dobësitë dhe mangësitë, edhe fuqishëm në asete, burime njerëzore, në buxhet, KKRT-ja, e cila është për t’u evidentuar, fillimi i ndërsa prodhimtaria nuk është as sa 1/30 e tyre. vendosjes së rregullave të lojës, si: Le të vijmë në pikën më delikate të këtij raporti. Largimi nga tregu i kioskave televizive, lufta ndaj Transmetimet dixhitale. piraterisë që ka filluar, por ende nuk është fituar, Deri tani kemi dy përpjekje serioze për të krijuar monitorimi i rregullt dhe përpjekjet për vendosjen e një treg të këtij lloji në Shqipëri. Fatkeqësisht, edhe sanksioneve që jo gjithnjë shkojnë deri në fund. këtë herë shoqëria, konkretisht biznesi, është një Kontrolli ndaj transmetimeve ekskluzive, hap përpara politikës. Tashmë kemi një përvojë me përpjekja e mbetur në tentativë për kontrollin e fillimet e transmetimeve private, që nisën disa vjet frekuencave. përpara miratimit të ligjit. Le të mbetemi këtu. Mungesa e një hapjeje U deshën vërtet shumë përpjekje për të vendosur frekuencash. rregull, por të mos harrojmë se me miratimin e ligjit, Të prekurit shkarazi dhe paqartësia mbi numrin problemet janë minimizuar. e frekuencavve për televizionet kombëtare nuk më Unë, personalisht, jam për zbatimin e ligjit. Por duket serioze. Cili prej deputetëve le të vijë e të më kur ai nuk ekziston, çfarë duhet të respektojmë? thotë? Sa frekuenca janë të lira? Këtu më duket se Prandaj do t’i propozoja këtij Parlamenti që, me ka futur hundët politika dhe KKRT-ja është dorëzuar. procedurë të përshpejtuar, ashtu siç e thanë dhe KKRT-ja duhet të kuptojë mirë, se këto frekuenca disa kolegë parafolës, të miratojmë një ligj, qoftë janë pasuri kombëtare dhe nuk përdoren si dhe provizor, për rregullimin e transmetimeve shpërblime politike. dixhitale. Tashmë publiku ka zgjedhur kanalet që KKRT-ja nuk duhet të shqetësohet aq shumë meritojnë të jenë kombëtare dhe KKRT-ja do të për kaosin që mund të krijohet në tregun e mbajë përgjegjësi për çdo abuzim me to. transmetimeve dixhitale, pasi ky lloj transmetimi Dobësia kryesore që unë vë re në raport është duke qenë shumë i kushtueshëm, nuk mund të një frymë ankimi dhe konstatimi ndaj fenomeneve aplikohet në masë, si në rastin e transmetimit ndërtim pa leje, në rastin konkret, transmetim pa analog. leje. Kur ka tashmë një armë të plotësuar mirë, ligjin. Së dyti, ky është televizioni i së ardhmes. Në përpjekje për të treguar paaanshmërinë në Së treti, nuk ekziston ligji për t’u shkelur. raport, ka një sforcim të madh për të interpretuar KKRT-ja duhet të shqetësohet se një televizon shifrat e monitorimit që janë vërtet domethënëse, kombëtar nuk ka përmbushur kushtet e licencës sidomos për TVSH-në. Duhet thënë se janë dhe ligji automatikisht ia heq atë. munduar më kot të na mbushin mendjen se koha e KKRT-ja duhet të shqetësohet se TVSH-ja duhet partive të opozitës në edicionet e lajmeve është më të kishte liruar që në vitin 2002 brezin e frekuencave e madhe se ajo a partive të pozitës. Minutazhi që i 8188 megahers dhe duhet të kishte filluar caktohet Qeverisë, nuk përllogaritet si kohë e partive transmetimin në kanalin e dytë. Për këto, ligji të opozitës, pra kemi Qeveri të pavarur. ekziston dhe është taksativ. Zotërinj të KKRT-së, Së fundi, dua të vlerësoj konstatimin dhe
132 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
orientimin e politikave, të emërtimit drejt atyre çmueshme për një realitet që para pak vitesh nuk dixhitale si TV-të e së ardhmes dhe, në raport, këto ekzistonte. Duke perifrazuar një shprehje që kam preken me profesionalizëm. Në qoftë se grafikët që thënë në këtë Parlament, për Kontrollin e Lartë të ju paraqitët dhe stimulimi që u bëni këtyre Shtetit, është thyer dhe dora e gjatë Parlamentit transmetimeve, do të realizoheshin, qoftë edhe 30%, për të luftuar shpërdorimin dhe korrupsionin që, do unë do t’i lejoja vetes të duartrokisja që sot. të thosha, se Këshilli Kombëtar i Radios dhe i Falemnderit! Televizionit është avokati i caktuar nga Parlamenti, Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Roqi! në mbrojtje së lirisë dhe të të drejtave individit, për Zoti Tato, keni fjalën. informim, emancipim dhe zhvillim kulturor. Ai ka Të përgatitet zoti Limoz Dizdari. përgjegjësi të madhe të ruajë, të sigurojë dhe të Agron Tato – E nderuara, zonja kryetare e zhvillojë konstruksionin shpirtëror dhe moral të seancës, shoqërisë shqiptare në rritje. Ai duhet ta mbrojë atë Të nderuar kolegë, nga deformimet, që vijnë nga të gjitha anët, Raportimi vjetor i Këshillit Kombëtar të Radios amoralitetet dhe vulgaritetin, që shpesh konsiderohet dhe Televizionit është një rast i mirë për të hedhur me keqdashje si fenomene të një shoqërie të një vështrim të përgjithshëm mbi zhvillimet mediatike zhvilluar. Jemi në momentin e përshtatshëm ku këto në këto vitet e fundit e për të ndërtuar një strategji rregulla loje tashmë po veprojnë. më afatgjatë që dhe media në vendin tonë të arrijë Kanë kaluar disa vjet nga miratimi i ligjit “Për standardet më të mira ndërkombëtare. Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat” dhe tani Së pari, konstatoj me kënaqësi se jemi përpara beteja më e madhe është zbatimi tij që në këtë një bumi mediatik të vërtetë me rreth 100 televizione, fushë ka ngadalësi shpesh me pasoja. Zbatimi në radio lokale dhe kombëtare, duke kaluar në këtë praktikë i ligjit krijon realitete të reja të pikë, në raport me numrin e popullsisë, edhe vende paparishikueshme, të cilat kërkojnë një mbulim ligjor të zhvilluara si Italia fqinjë. Që këtej rrjedh detyrimi sa më të shpejtë dhe efikas. Më vjen mirë që raporti i madh i administrimit dhe vendosjes së rregullave i këshillit shpreh prodhim mediatik si për një mall të të lojës sa më transperente, me një botë mediatike zakonshëm, sepse ka shumë tipare të tilla kur është gjithmonë në ekspansion. Në kohën e sotme, tri fjala për pronësim dhe për të drejtën e autorit. Por janë shtyllat më themelore të jetës sociale; tregu, media komerciale, që ka nisur të krijohet në shteti dhe opinioni publik. Ky i fundit nuk mund të Shqipëri, të cilën, megjithëse duhet ta vlerësojmë realizohet pa shtypin e shkruar dhe median. Në dhe studiojmë, nuk mund të jetë dhe nuk është kontekst, media është faktor që materializon vetë aspirata ku nuk duhet të shkojmë. dhe aspirtatat e individit apo të komuniteteve në Ne duhet të dallojmë mirë se çfarë është shoqëri, kontradiktat dhe problemet, duke u bërë prodhimi i krijuesve shqiptarë, në thonjëza “mall kështu dhe faktor socializimi. vendi”, nga ai i huaj dhe kjo është shumë e Nga ana tjetër, edhe pse detyrohet të përdorë rëndësishme. Vende të fuqishme me popullsi të njëjtin mjet për t’u bërë e pranishme pranë dhjetëra herë më të mëdha se vendi ynë, nuk lejon kryetarit, për të raportuar për detyrat, për të cilat ka që të transmetohet më shumë se 30% malli i marrë mandatin e realizimit, duke mos qenë vetëm huazuar apo i blerë nga jashtë. Kështu vepron një pasqyrë e vdekur, por një sipërmarrje e Franca, Gjermania etj dhe KKRT-ja duhet të subjektesh, media ka të drejtën e reflektimit me mbështetet në përvojën e mirë për të vendosur ngjarjet dhe komentet e tyre, dhe ky koment e bën rregulla në tregun kaotik që ka tendencë të rritet; atë një faktor në vetë jetën shoqërore. Do ta vlerësoja kujtoni piramidat në vendin tonë. Nuk mund ta marr si pozitive punën e Këshillit Kombëtar, megjithëse me mend se blerja apo marrja me qira e ka vetëm pak muaj që është konsistuar. Ai ka ditur sipërmarrjeve të tilla të mëdha si dixhitalb apo sat të reflektojë dhe të apsorbojë provojën e mirë të plus, në çfarë shkalle atrofizojnë krijimtarinë tonë këshillave të mëparshëm, duke punuar në një realitet kombëtare, globalizojnë shoqërinë shqiptare, apo të tejngopur nga ajo partiake, që godasin me mbysin tregun shqiptar me lloj lloj mallrash. Duke kamzhik institucionet e reja që ne si Parlament pasur një ligj të medias të standardit të lartë, ne përpiqemi me mundim t’i ngrejmë. jemi në gjendje që shërbimin e komunikimit publik Ky këshill tenton të kryejë detyrat e ngarkuara të mos e kthejmë thjesht si një konkurrencë tregu, ligjore dhe ka grumbulluar tashmë një përvojë të gjë që do të skualifikonte aspiratat tona për një
133 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
media të lirë dhe të pavarur. Duhet të kujtojmë fjalët zhvilluara dhe, në bazë të kësaj të përvoje, të “lapidar” të shkrimtarit të madh Albert Kamy: “Një diskutohet dhe ky problem. A do të jetë parulla e shtyp është i lirë kur ai nuk varet as nga fuqia e lirisë së medias apo shkelja e së drejtës të mendimit Qeverisë dhe as nga fuqia e parave”. Sigurisht, kjo të opozitës për një kohë të gjatë një argument i gjë vlen edhe për median. mjaftueshëm për të acaruar artificialisht ambientin Ndonëse fushata zgjedhore e vitit 2003 u politik në Shqipëri? pasqyrua në përgjithësi me korrektësi nga mediat Në këtë realitet të ri, ku realitetet e vjetra janë shqiptare, militantizmi partiak dominimin e medias duke u lënë përgjithmonë mënjanë dhe, përderisa e konsideron kyçin e fitores, siç po vihet re dhe sot. harmonia natyrale nëpërmjet opinioneve apo brenda Ai nuk lejon që të bëhet një analizë e qetë dhe shoqërisë që vjen, nuk ekziston, demokracia profesionale mbi problemet e vërteta të medias dhe Parlamentare, roli i Parlamentit është mjeti i zhvillimin e mëtejshëm të saj. Tashmë janë të fuqishëm për t’iu kundërvënë presionit të grupimeve njohura vërejtjet e faktorit ndërkombëtar për shoqërore apo ekonomike, deri te vetë shteti, ndaj mungesë profesionalizmi dhe përgjegjësi qytetare, medias, dhe për të mbrojtur idealet e saj të lirisë së nga një pjesë e mirë e gazetarëve, përfshi këtu edhe shprehjes, barazisë, të mbrojtjes së të drejtave të ata të medias. Ata ngulin këmbë, me të drejtë, se njeriut dhe moralit kombëtar. media në Shqipëri është një faktor që acaron dhe Le të ta kryejnë me përgjegjësi këtë detyrë, duke ndez konfliktet, shpesh artificiale, ndërmjet grupeve votuar dhe sot për këtë raport pozitiv. politike dhe liderëve të tyre dhe ndonjëherë dhe Falemnderit! brenda të njëjtit grup politik. Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Tato! Na qëllon shpeshherë që të shikojmë në shtyp Fjalën e ka, zoti Dizdari. replikat të tyre, ndonëse ka mënyra të tjera për të Të përgatitet zoti Bilani. komunikuar, siç është dhe kjo sallë e Parlamentit. Limoz Dizdari – E nderuar zonja Neni 41 i ligjit “Për Radion dhe Televiozionin zëvendëskryetare, Publik e Privat”, e shpreh teksualisht, se televizionet Të nderuar kolegë deputetë, duhet t’i paraqesin faktet, ngjarjet në mënyrë të Roli i medias sot pa dyshim është i një rëndësie paanshme, se nuk i shërbejnë në mënyrë të të veçantë, e kemi të gjithë tërësisht të qartë. Roli i njëanshme interesave të asnjë partie, organizate tyre është zhvillues për emancipimin dhe qytetërimin politike, grupimi ekonomik, komuniteti apo shoqate e shoqërisë shqiptare dhe raportin ta vendosim jo fetare. midis individit, shoqërisë dhe shtetit, midis kulturës Ndërkaq, sipas monitorit shqiptar të medias, viti së vendit dhe kulturave përreth, edhe më gjerë, si 2002, Shijak Tv transmeton aktivitete të opozitës dhe mes së shkuarës dhe së ardhmes, lufton gjithnjë në lidhje me aktivitetet e partive në pushtet në e më shumë misionet e veta si rregullatori i një raportin 2 me 1 dhe probleme të tilla ka dhe ATN-ja. institucioni, siç është Këshilli Kombëtar i Radios Pra, ne lejojmë televizionin partiak, pra jemi i dhe i Telelevizionit, i cili jo vetëm ndjek dhe vetmi vend në botën e civilizuar që veç gazetave monitoron, në përputhje me ligjin, veprimtarinë e partiake, kemi dhe televizion partiak. Të tilla secilit prej transmetuesve, por duhet të jetë dhe fenomene vihen re edhe nëpër rrethe, ku çdo njeri garant për një trajtim të barabartë të mediave të tyre që takon ta thotë, se ky televizion është i asaj partie në treg. Unë ndihem jashtëzakonisht mirë sonte, apo i kësaj partie. Kush janë këta që, siç tha kryetari, sepse i bashkëngjitem atij opinioni që vjen nga e bëjnë cubin me ligjin e shtetit? majta dhe nga e djathta, për një punë të mirë të Me këta shembuj, nuk doja vetëm të sillja këtij këshilli kombëtar. kundërshembuj për të plotësuar menjëherë në Respektimi i institucionit të këshillit nga ana e krahun tjetër, shembuj që dha zoti Zogaj. operatorëve të institucioneve shtetërore ligjore dhe Pretendimet për një barazi kohore të pozitës tërë shoqëria është shprehje e respektimit të dhe opozitës, ose të opozitës dhe Qeverisë plus normave demokratike dhe stabilizimit të saj në vendin kualicion, sipas kuteve që u vjen për shtat dikujt, tonë. Vetë fakti që ky institucion ka fituar të gjitha janë për t’u marrë në shqyrtim, por nuk jemi ne proceset gjyqësore, flet qartë për përgjegjesinë shqiptarët që e shpikëm demokracinë dhe ta bëjmë serioze dhe maturinë e këtij institucioni. publike të medias. Si përfaqësues i forcës politike Lëvizja Socialiste Le të marrim përvojën e mirë të vendeve të për Integrim, jam i detyruar të shpreh shqetësimin,
134 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
sepse mbi bazën e treguesve që ky këshill ka përbëjnë atë që politika dhe politikanët e ndiejnë pasqyruar, me gjithë protestat e shumta që ne kemi shumë këtë gjë dhe, në mënyrë të veçantë, ata bërë, përsëri vazhdojmë të gjendemi në një gjendje politikanë, të cilët kanë një potencial të barabartë krize në pasqyrimin e veprimtarive politike. me atë të pushtetit, të atyre që mbajnë mediat e Këshilli Kombëtar i Radiotelevizionit me fuqishme, e që tregojnë se kanë qëndrime të pasqyrat që ka sjellë tregon qartazi raportet e ndryshme nga ata të tjerë që janë të natyrshëm. interesave që ka partia në pushtet dhe marrëdhëniet Unë do të vazhdoja të thelloja atë pretendim, që e saj me partitë e tjera që nuk janë në pushtet, por u tha nga të gjithë deputetët parafolës, lidhur me që janë në opozitë, dhe aq më keq, me partitë e transparencën e të ardhurave. Duhen marrë në tjera që i përfaqësojnë, qofshin këto në koalicion, konsideratë të gjitha ato shqetësime që vijnë nga të qofshin këto jashtë koalicionit. Është e gjitha anët, qoftë nga vetë autorët dhe aktorët e papranueshme që në këto marrëdhënie, në këto medias, të cilët e kanë bërë prezent shqetësimin, raporte, Lëvizja Socialiste për Integrim pasqyrohet kur dihet dhe kërkohet se është e pamundur që të në raportin 9 minuta në 1 mijë minuta, çka do të funksionojë. Atëherë, të metat duhen kërkuar brenda thotë që ne na takon një minutë për disa javë. Kjo nesh dhe jo brenda institucioneve, të cilat janë nën tregon, në të njëjtën kohë, po të shikosh raportin e varësi apo janë pa asnjë forcë për të realizuar. Pra, vendosur midis partisë në pushtet dhe partive të tjera, pushteti i Parlamentit duhet të jetë më i madh në që duket qartazi, s’ka nevojë për të bërë analiza të këtë mbështetje ndaj Këshillit Kombëtar të tjera politike apo matematikore, për të nxjerrë Radiotelevizionit. qëndrimet e padrejta dhe shpeshherë shumë servile. Në përfundim, unë e përshëndes këtë raport dhe Ne, me gjithë këmbënguljen maksimale ndaj sigurisht që me riorganizimin e Komisionit të institucioneve, sidomos ndaj televizionit publik, Informimit të Medias, ku bëj pjesë tani, që deri në megjithatë gjendemi përpara vështirësisë dhe këtë periudhë unë s’kam qenë anëtar, sigurisht që qëndrimeve shumë kokëforta në shkelje flagrante jam i shtrënguar që më vonë të jem edhe një pjesë të ligjit. akoma dhe më e përgjegjshme në qëndrimet e mia Unë nuk e di, mbase e kuptova të jetë ashtu siç si individ, si deputet, por dhe si përfaqëues i një dëshiroja, por, ashtu siç e kuptova, më duket se ka force politike. Paraprakisht, unë e shpall mendimin të drejtë zoti Tato kur thotë televizioni partiak. tim, sepse do ta miratoj këtë raport si një raport Televizioni partiak është një shfaqje tipike e asaj që vërtet që flet për vlerat reale dhe qëndrime objektive. ne nuk jemi garant për të ndërtuar një demokraci të Falemnderit! qëndrueshme. Puna shumë e mirë e këtij këshilli Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Dizdari! drejtues kërkon në mënyrë të domosdoshme Zoti Bilani, keni fjalën. mbështetjen nga Parlamenti, nga organi legjislativ, Të përgatitet zoti Lesi. nga i cili ai varet, ka varësi direkte. Në të njëjtën Nazmi Bilani – Sot në fakt jemi mbledhur për kohë kërkon dhe pavarësinë e të qenurit si një të diskutuar për raportin e KKRT-së. Në fakt, një institucion i rëndësisë të veçantë, për të respektuar nga procedurat e zakonshme të Parlamentit, është këto marrëdhënie midis televizioneve të ndryshme. një instrument i ngritur për të mbrojtur interesat e Unë vlerësoj atë shembull që ai solli nga Albert Kamy, qytetarëve përballë mediave, por një instrument që por unë do të sillja një shembull që Kolë Jakova, për sa u lexua nga raporti, nuk krijoi, të paktën për ndjesë pastë, thoshte kur e pyetën se cila është mua, besimin se kryen rolin që ka ose për shkak të gazeta e pavarur. Dhe ai thoshte; ajo që nuk është mungesës së legjislacionit ose për shkak të varur ende. Dhe këtu kishte të drejtë kur thoshte mungesës së largësive apo dhe për shkaqe të tjera kështu, sepse kjo tregon se nga i ka burimet e të të ndërrimit si shpesh të atyre që përfaqësojnë këtë ardhurat, qoftë një organ televiziv, apo një organ i institucion. Sipas mendimit tim, institucioni i KKRT- medias së shkruar. së, duhet të jetë në mbrojtje të qytetarëve, por unë Në rast se ne duhet të dimë se pushteti i medias pyes: A e dinë qytetarët se si mund t’i drejtohen është aq i madh dhe aq i rëndë, dhe aq shumë i këtij institucioni? Sigurisht, kjo lë shumë vend për vështirë për t’u mbajtur, kjo tregon se ai pushtet të dëshiruar. Unë kam idenë se qytetarët ende janë buron nga një farë që ne nuk e dimë se nga vjen dhe painformuar për të gjetur rrugën se ku duhet të bashkëngjitur asaj i ngjitet edhe një frikë e ankohen për këtë çështje, por dhe vetë KKRT-ja, në përhershme dhe e qëndrueshme. Të gjitha këto të gjithë pjesën e raportit së vet, pranon se ka qenë
135 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
pothuajse e paaftë për të bërë ndonjë gjë të madhe ligjin në favor të ecjes përpara. Por, sigurisht, një në këtë kontroll dhe në këtë obligim, që ka marrë nga arsyet që shpeshherë nuk gjejnë vend edhe përballë qytetarëve. Sigurisht, të gjithë e dimë se vërejtjet dhe sugjerimet e tyre, nuk është vetëm ligji, media është një pushtet i katërt, por nuk do ta quaja por është edhe pjesëmarrja e anëtarëve të KKRT- të tillë, sepse në vendin tonë janë vënë re fenomene, së, e cila duhet të jetë njëherësh me personalitet, të cilat këto pushtete i radhisin diku tjetër. si njerëz me identitet të lartë, me një personalitet Shpeshherë, ai është i bashkuar dhe me pushtete të spikatur, që të jenë imponues në atë çfarë të tjera politike, përbën një rrezik të madh për shkruajnë, në ato çfarë publikojnë. demokracinë në Shqipëri, sepse ai është bazë mbi Sigurisht që të mbrosh qytetarin është shumë të cilën krijohen opinionet, ai është bazë që mund të e vështirë përballë një medieje të specializuar, e deformojë të vërtetat, një instrument që mund të cila në fakt krijon opinionet e veta me specialistë shndërrojë të vërtetat në një pikë aq të vogël, sa të dhe jo siç mund të bëjë ndoshta një qytetar. Ky bëhet e padukshme për qytetarët, thotë një miku im. instrument është pak besoj, për të kufizuar fuqinë e Por megjithatë, do të thosha se vetë raporti këtij pushteti, në qoftë se ai bëhet abuziv. pranon dy gjëra. Për të kufizuar pushtetin ekzkutiv, kemi ngritur E para, që ka qenë i paaftë të ndjekë ecurinë e një sërë instrumentesh që fillojnë nga Kontrolli i teknologjisë dhe ka qenë disa hapa mbrapa ecjes Shtetit, Avokati i Popullit, media vetë, e cila e përpara së teknologjisë televizive në vendin tonë dhe, kontrollon këtë pushtet dhe shumë instrumente të njëkohësisht, ka qenë pothuajse i paaftë që të tjera. ushtrojë aktivitetin e tij në bazë të ligjit, për të ndaluar Ndoshta, për të kufizuar pushtetin e medias, dhe për të ndëshkuar me atë forcë që jep ligji ato besoj, vetëm KKRT-ja është shumë pak. Mendoj se fenomene negative, të cilat në fakt shpeshherë kanë ligji aktual nuk ka fuqinë e nevojshme për ta mundur deformuar tregun e mediave. Sigurisht, hapat e para që ajo të bëhet një instrument ndëshkues për mediat janë të vështira si hapa të parë dhe të vështira, e abuzive. Nuk do të isha dakord me ndonjë parafolës, kuptoj që do të ketë problematikën e saj, por që ne i cili bën ca komente për disa të dhëna të shkruara ta kalojmë me një miratim rozë, nuk mendoj se do mbi monitorimin, mbi kohën që është e dhënë në të zgjidhim ndonjë gjë për këtë çështje. media etj. etj. Sot në botë njihen efektet e mediave, njihet fakti Sigurisht, media është një instrument që që mediat televizive me përhapjen e tyre në botë kontrollon qeverisjen dhe është krejt normale që të shtuan dyfish kriminalitetin, jo se e shtuan ato, por pasqyrohet më shumë puna e Qeverisë dhe ajo të sepse skenat e dhunës dhe të krimit në televizor, ballafaqohet përballë opinionit publik. Duke qenë nxitën ndoshta dhunën dhe ato janë fenomene që instrument që ndjek Qeverinë, ky instrument në fakt, janë vërtetuar nga socialogët. realisht, do t’i kushtojë më shumë rëndësi kësaj Sigurisht, nuk ka vend që të bëjmë komente dhe jo forcave politike në opozitë apo mendimit rreth tyre, por cilat duhet të jenë masat që marrim opozitar. rreth tyre. Nuk e di, po nëse televizionet tona, kur Por ka edhe një problem tjetër që është shumë japin filmat që janë të papërshtshëm, të paktën, më i rëndësishëm sesa monitorimi. minimalisht, të shkruajnë se është e ndaluar të Problemi që është më i rëndësishëm, është fakti shikohen nga fëmijët, apo që ata mund t’i shikojnë që shpeshherë mediat, duke u shkëputur nga nën shoqërinë e prindërve, apo që kanë skena të sinkroni, domethënë nga zëri, shpesh bëjnë cilat nuk duhen parë. Edhe në Shqipëri kemi pasur komente, japin opinione dhe pas kësaj shndërrohen raste të kriminalitetit, ku bazë e frymëzimit të një në instrumente që manipulojnë qytetarët. Do të ishte krimineli në Berat, ishin pikërisht disa kaseta vidioje interesante një ide e një profesoreshe, e cila mendon me horror. Kjo na bën që qytetarët tanë të jenë të se duhen trajtuar libra, të cilat normalisht, duhet të pambrojtur dhe në kushtet e një mungese civilizimi, ndihmojnë nxënësit që të mbrohen nga media që, deri në një farë mase, është kushtëzuar edhe abuzive. Mbase kemi nevojë që të ndërmarrim një për shkak të mungesës së zhvillimit ekonomik. hap të tillë, mbasi është i vetmi instrument që mbron Ky institucion është shumë i rëndësishëm që qytetarët tanë. të shtrojë efektet e veta frenuese dhe të ketë fuqi Të mos harrojmë, se pjesa më e madhe e ligjore, që mendoj se nuk tregohet as në raport dhe qytetarëve që rrinë gjatë një javë përpara këtyre as në përpjekjet që bën ky institicion për të reformuar ekraneve janë qytetarë nga pikëpamja e nivelit
136 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
intelektual, nuk janë në nivelet e larta intelektuale, Bashkimi është shumë i frikshëm dhe ky bashkim, sytë u janë më lehtë të manipulueshëm dhe i e thashë dhe pak më parë, e nxjerr median jo në keqësojnë më pak truket mediatike. vendin e katërt si pushtet, por në një vend tjetër, e Prandaj është e nevojshme që shoqëria të radhit në një pozicion, i cili në fakt i jep asaj një fuqi ndërmarrë masa të tjera për të mbrojtur pikërisht më të madhe se sa një pushtet i katërt, sepse i opinionin publik nga abuzimi i mediave, nga abuzimi bashkuar me të, përbën një rrezik të madh. i këtij pushteti, që duke qenë pushtet, është e Në fund të fundit, le ta ballafaqojmë këtë me pamundur që të mos ketë dëshirën e madhe për të sistemet e diktaturave. abuzuar me atë pushtet që ka. Mbi të gjitha, edhe Çfarë bëhej më shumë? Këtu mund të bashkohesh sot në botë, vihet re fenomeni i bashkimit të mediave e me vullnet të lirë për interesa ekonomike; diktaturat me financat. normalisht të detyronin që të bashkoheshe me to Sigurisht, ky fenomen e bën të mundur që nëpërmjet dhunës. E njëjta gjë, madje tani mediat të ecin, të përparojnë në fushën e bashkimet bëhen më të rafinuara, më fine dhe më teknologjisë, por paralelisht kanë dhe rriskun tjetër, pak të kuptueshme nga opinioni publik, në mënyrë që ato janë nën influencën e botës financiare. të veçantë, nga ai opinion publik, i cili ka pak Një media e pavarur financiarisht, në fakt, është mundësi të kuptojë truket e saj. Sigurisht, për një një media e varur dhe nuk mund të jetë e lirë, sepse temë të tillë mbase duhet folur më gjatë, por meqë është shprehje e opinionit, dëshirave dhe interesave koha mbaroi, ju falemnderit! të pronarëve të saj, të mediave, prandaj është e Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Bilani! nevojshme, siç u theksua dhe nga disa parafolës, Zoti Lesi, keni fjalën. bërja publike e bilanceve financiare, bërja publike e Të përgatitet zoti Braçe. pronarëve realë të medias, pozicioni i tyre moral në Nikollë Lesi – Të nderuar kolegë deputetë, raport me shoqërinë. Është shumë e rëndësishme Raporti i mikut tim, Halil Lalaj, është raport me kjo, për të kuptuar se si manipulon media, shkrim, euforik dhe teorik. Zoti Lalaj, në krye të këtij pavarësisht se në atë listën e monitorimit janë institucioni, e shkatërron këtë institucion dhe po shumë pak media të monitoruara. Mediat që kanë vazhdon ta shkatërrojë, pasi ai është kaq i ndershëm mbytur tregun shqiptar janë shumë dhe me të vërtetë si njeri, aq sa është dyfish i paaftë si drejtues. Ky mund të bënim pyetjen: Në një popullsi kaq të vogël, kryetar i këtij institucioni nuk ka asnjë mundësi për me kaq pak reklama në treg etj, etj, si mund të të qenë me ritmin e kohës. Ai, me gjithë dëshirën e mbijetojnë? mirë që ka, bashkë me një kryetar komisioni Ky do të ishte një problem shumë i madh, nëse parlamentar, ka ritëm shumë të ngadaltë në raport do të vihej një kontroll mbi to; ky duhet të ishte një me kohën dhe teknologjitë e kohës. problem që duhet t’u shërbente qytetarëve që do të Së dyti, ky kryetar me ndonjë anëtar të KKRT- mbyllte rrugën e abuzimeve në media, por që KKRT- së, nuk mund të bëjnë, nuk kanë as aftësinë, as ja ta kryejë me sukses këtë detyrë, është e zotësinë, që të kontrollojnë bilancet dhe burimet nevojshme të përmirësojmë mbase dhe vetë ligjin financiare të medias radiotelevizive. Nuk kanë aftësi. në këtë drejtim. Në fakt, sot avokatët e epokës së Ju e dini shumë mirë, kam qenë në këtë sallë që re nuk flasin më për liri të shprehjes, por flasin për nga viti 1997 dhe kam kërkuar e jam i bindur për liri të zgjedhjes dhe kjo është kuptimplote. krijimin e një komisioni hetimor parlamentar për Tanimë, liria e shprehjes është zëvendësuar me burimet e financimit në median e shkruar dhe lirinë e zgjedhjes; kjo do të thotë të kesh mundësi televizive. Asnjëherë nuk e keni bërë, as pozita, as të zgjedhësh atë që të intereson. opozita. Fenomeni negativ që ka kaluar ky vend, më bën Dhe ky institucion, që e ka për detyrë, bashkë të drithërohem kur mendoj bashkimin e medias me me institucionet e tjera që janë tatimet, por këtë pushtetin politik. Ky do të ishte një fenomen që do institucion po marrim sot në analizë, nuk mund të ta dëmtonte rëndë demokracinë tonë. Ne kemi pasur t’i gjejë paratë e pista që kanë hyrë jo në të gjitha dy momente; një moment kur pushteti dhunonte mediat radiotelevizive, por as në pjesët dërrmuese median dhe një moment të dytë, kur pushteti të tyre. Sot ka mbi 130 stacione lokale dhe ekzekutiv dhe media u bashkuan disi, aq sa inercia kombëtare radiotelevizive private, ka mbi 20 gazeta e këtij fenomeni vazhdon të ndihet edhe sot në disa të përditshme kombëtare në vend dhe si ka mundësi televizione që kanë përfituar nga pushteti ekzekutiv. kjo mori e madhe mediash të jetojnë! Media jeton
137 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
vetëm nga shitja, media e shkruar dhe nga reklamat realizuar ato detyrimin ligjor për t’u shtrirë në të gjithë dhe, natyrisht, media televizive nga reklamat. Ku Shqipërinë. ka treg në Shqipëri, sipas institucionit shqiptar të Cilat televizone kombëtare e kanë marrë licencën medias, mesatarisht e llogaritur edhe nga dhe janë pas detyrimit të tyre ligjor? institucionet ndërkombëtare, është 12 deri në 13 Nuk bëhem avokat as i Top Channel-it, as i milionë euro në vit, fondi total i reklamave që jepen Klanit, por ti dhe paraardhësit e t’u televizivë i keni në median e shkruar dhe televizive, qoftë shtetërore dhënë licencë lokale Top Channel-it, i cili ka apo reklama private. Ka 20 gazeta të përditshme madhësinë e një televizionit kombëtar. kombëtare, pa mohuar revista, gazeta të tjera Përse ti me këshillin që ke, nuk heq licencën e periodike dhe një mori stacionesh televizive. Ky njeri, dikujt tjetër, i cili nuk ka zbatuar ligji. Kryetari që duhet t’i kontrollojë, duhet të thotë se nga i merr është në sallë përpara teje, kur diskutoi për këtë ligj, paratë secili stacion. Për gazetat dhe për median e tha se nuk ka frekuenca kombëtare, por dolën plot. shkruar e kemi bërë një projektligj, kur të miratojmë Makbule Çeço – Zoti Lesi, përmblidheni fjalën, edhe atë për median televizive, edhe ata do të se minutazhi mbaroi. kontrollohen. Nikollë Lesi – Në emër të grupit kam 7 minuta Në qoftë se një pushtet i katërt, është i korruptuar, dhe jo pesë minuta. siç është një pjesë nuk mund të kontrollojë, të kritikojë Makbule Çeço – Ju kaloi shtatë minutëshi. dhe të informojë për pushtetet e tjera të korruptuara Nikollë Lesi – Do ju marr dhe dy minuta kohë që janë në Shqipëri. Qeveria apo institucionet e tjera dhe mbaroj. nuk munden, se kërcet telefoni, të bllokon pazaret Makbule Çeço – Jo, zoti Lesi. që ka botuesi apo bashkëpronari në doganën e Nikollë Lesi – Të lutem, kam grup parlamentar, Durrësit, apo të Sarandës, apo në pikat e tjera nuk jam tek pullë. doganore. Makbule Çeço –Zoti Ndoka, do të diskutojë në Pra, ky institucion dhe ky kryetar, që është në emër të grupit. qoshe ku, mezi i duket koka, është një njeri korrekt Nikollë Lesi – E fundit. Pse ju për transmetimet dhe i ndershëm, por i paaftë në pafundësi për të numerike tokësore jeni partizanë të këtij sistemi, kontrolluar dhe zbatuar ligjin. Nuk ka mundësi që ai ideje dhe zhvillimi? njeri ta bëjë këtë punë, siç ishte paraardhësi, i cili u Sepse, ti je me mentalitet komunist në këtë detyrua të japë dorëheqjen nga presionet dhe pastaj sens, nuk ta them se ke qenë anëtar partie, se ka dha dorëheqjen nga kryetar dhe na u rizgjodh anëtar. patur plot këtu në sallë, si nga PD, ashtu dhe nga Unë i përmbahem edhe një herë kontrollit nga PS, por t’i je në mentalitet. Ky sistem dhe kjo ky institucion me përpikmëri të parave që futen siç teknologji do amendament ligjor. Nuk është puna e thuhet “të pista” në mediat televizive. digitalb-it, sepse mund të dalë një tjetër, po ti ke 12 milionë euro, është fondi total, ose 13 milionë detyrimin si institucion t’i hapësh rrugë dhe ai të plus, minus që jepet në një vit për gjithë median. konkurrojë dhe nëse falimenton, le të falimentojë Si mbahen gjithë këto? Ku investohen miliona me paratë e tij. dollarë? Ku i marrin paratë? Përfundimisht, votoj kundër raportit për shumë Ti, do t’i kërkosh, ti e ke për detyrë! e shumë arsye, ose si është ajo shprehja popullore: Ndërkohë që në Slloveni, ka pesë gazeta të “Pse nuk i ratë këmbanës, kur hyri i pari i fshatit? përditshme kombëtare dhe katër televizione dhe Ka një mijë një arsye. Më thuaj një arsye: nuk ka fondi total në një vit për reklama, është 255 milionë këmbanë fshati. Nuk i dua arsyet e tjera.” euro. Këtu është 12 milionë euro në një vit, atje 255 Pra, nuk ka drejtues ky institucion. milionë euro. Makbule Çeço - Falemnderit, zoti Lesi! Si jetojnë këto media? Zoti Braçe, keni fjalën. Ti duhet ta kontrollosh! Përgatitet zoti Apostoli. Ti e ke për detyrë që të bësh transparencën e Erion Braçe – Falemnderit, zonja Çeço! këtyre njerëzve, përfshirë edhe mua. Kam përshtypjen se këto seancat e raportimeve Zoti Kryetar, ky komision, i cili quhet KKRT nuk të disa prej institucioneve po kthehen në një rutinë duhet të jetë kaq statik, pse ka dhënë dy apo tri parlamentare, të cilat nuk i shërbejnë as fushës që licenca kombëtare. mbulojnë dhe nuk prodhojnë ndonjë produkt për Ky ka për detyrë të kontrollojë sa e kanë fushën që mbulojnë, apo që duhet të kontrollojnë.
138 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Sot, unë nuk pashë dhe nuk gjej asnjë gjë të re nga Ku i gjejnë paratë që i mbajnë? ky raport, veç dy-tri gjërave. Ankohemi se nuk kemi brez frekuencash. Si E para, ishte një kërkesë për të dhënë pavarësi mundet të jenë në treg televizionet, që financohen financiare institucionit apo të një arrogance të me paratë e qelbura apo televizionet që nxjerrin pashembull përkundrejt disa deputetëve, të cilët bilance negative? kanë ndërmarrë një iniciativë ligjvënëse, apo në fund Si mundet të funksionojë një shoqëri me bilance fare edhe ndarje detyrash për deputetët, apo ndarje negative? detyrash nëpër institucione të tjera të shtetit. Ky institucion, ashtu si edhe Kryetari i (I drejtohet deputetit Lesi.) Komisionit i di, shumë mirë këto në teori. Unë e Zoti Lesi, po të duash edhe mund të më dëgjosh. dëgjova zotin Ulqini, i cili e citoi shumë - shumë Pra, shumë – shumë, po më ngjan, meqë kam qartë ligjin, por problemi është se ky komitet duhet folur edhe për xhaketa, si një zbokth mbi xhaketë të vinte sot këtu për të raportuar dhe jo për të na që shkundet gjatë seancës, ose pas seancës dhe thënë ne se si mendojnë ata, apo për të na lexuar që mbaron menjëherë. ligjin. Duke iu referuar raportit do të doja t’ju bëj shtatë Së dyti, raporti në radhë të parë, është vlerësime: inkoherent në raport me vlerësimet që bën, këtë e Së pari, mua raporti më duket shumë i cekët, përmendi pak zoti Lesi, po dua ta them edhe unë. sepse nuk thotë asgjë për zhvillimin e tregut që Citon një mori programesh shumë të mira dhe zotëria monitoron apo që rregullon. që është kryetari i Komitetit deklaroi atje që dy Si është zhvilluar ky treg gjatë një viti, me të televizionet, nuk doja të përmendja asnjë, por mirat dhe me të këqijat e tij? meqenëse gjithë fjala ishte e ndërtuar mbi bazën e Cila do të jetë perspektiva e këtij tregu në vijim? dy-tri operatorëve televizivë, atëherë dy televizionet, Nuk bëhet fjalë as për treg domatesh, as Top Channel dhe Vizion Plus, e kanë rritur audiencën patatesh, po bëhet fjalë për një treg që zotërohet e tyre në përmasa, të cilët kanë një ndikim të gjerë nga një pushtet pothuajse i barazvlershëm me të në opinionin publik, jashtë licencës që ata kanë. gjitha pushtetet e tjera në Shqipëri. Natyrisht që do t’i trajtoja ato televizione ashtu Së dyti, nuk thuhet asgjë për problemet madhore siç është edhe zhargoni i televizioneve vendore apo që shqetësojnë sot median në tërësi, jo thjesht lokale. Po çfarë të bëj që kryetarët e komunave të median e shkruar, për të cilën kemi folur gjatë unë mia, apo të disa komunave të tjera në Republikë dhe zoti Lesi, ku primari nuk është brezi i me shpenzimet e tyre, me financimet e vetë frekuencave apo lufta për frekuencat e të tjera me komunitetit atje kanë mundur të fusin sinjalin e radhë, por primari është financimi i tyre. Po ua këtyre dy televizioneve për t’i ndjekur ato në këto përsëris që bëhet fjalë për një pushtet dhe financimi zona dhe jashtë licencës, për të cilat flasin këta i tij ka shumë rëndësi. Në qoftë se nga mëngjesi zotërinj! deri në darkë ne flasim, bëjmë deklarime pasurie të Tani, hëm i mirë, hëm me audiencë të madhe, qeverisjes që është pushteti ekzekutiv apo hëm me licencë vendore, sikur nuk shkon dhe kjo Parlamenti, i cili është pushteti Legjislativ, natyrisht është një inkoherencë shumë e madhe. që ky pushtet është totalisht jashtë kontrollit për Pse nuk i jepet licenca kombëtare, qoftë Top burimet e financimit të tij. Jam i bindur që Channel-it dhe Vizion Plus-it, kur këta paskan këtë përgjegjësia nuk mund të ndahet as tek tatimet, as audiencë, kanë thithur tregun? tek ndonjë institucion tjetër që bën policin, këtu në Inkoherenca e dytë vjen në raport me ligjin. Në Shqipëri. Përgjegjësia është direkt e këtij institucioni qoftë se i referohemi një, dy apo tri shembujve dhe ngarkohet me ligj që të mbledhë bilancet e i përqasim ato me ligjin, ku bëhet fjalë edhe për kompanive mediatike. uzurpimin e frekuencave dhe për gjëra të tjera që Le të më thonë, sa bilance të kompanive foli zotëria, atëherë t’i qëndrojmë deri në fund. mediatike mbledhin? Ligji përcakton kushtet e licencës. Në raport Çfarë lloji analize, bëjnë mbi bilancet e thuhet fare mirë që të tre operatorët televizivë kompanive? kombëtarë nuk i përmbushin kushtet e licencës për Sa prej këtyre kompanive mediatike që t’u shtrirë në territor. Atëherë, pse për këto u mbyllka përmendi zoti Lesi që janë 80-90, apo 130, dalin syri dhe për këto televizione kombëtare ne themi: me humbje? “hëm s’ka problem, le të shkelet ligji se nuk i kanë
139 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
përmbushur kushtet e licencës këta”, kurse këta të këtë treg. tjerët duhet t’i cënojmë, t’i ndalojmë e tjerë me radhë. Së katërti, raporti mua më duket shumë cinik, Në qoftë se do të keni një qëndrim përkundrejt ligjit, kur thotë që ky lloj transmetimi, e parashikon si duhet ta kemi të njëjtë dhe të baraslarguar nga secili transmetime numerike, si transmetime të së operator. ardhmes, madje ndikon edhe Radiotelevizionin Së treti, nuk e kuptova agresivitetin në raport Publik që të marrë iniciativën për t’i shtrirë këto dhe agresivitetin e zotërisë këtu në sallë përkundrejt transmetime. Në fund fare thotë: këtij tjetrit, që ka të parit të deputetëve. Duhet të sqarojmë pak investuar, paratë e veta i ka, nuk mbajmë ne raportet. Ne nuk varemi nga KKRT-ja, por KKRT-ja përgjegjësi sesi i ka përdorur ai, por ne do t’i tregojmë varet nga Parlamenti dhe nuk jam këtu që të marr ligjin, ndërsa ky tjetri duhet të përgjysmojë dhe detyra nga KKRT-ja, se kush do të jetë iniciativa programet e veta. Për çfarë arsye? Sepse, duhet ta ime ligjëvënëse e ardhshme, nuk pyes fare. Shumë, bëjë Radiotelevizioni Publik. Kush e ka ndaluar shumë zotërinë dhe institucionin i kanë ftuar që të Radiotelevizionin Publik ta bëjë këtë? japin kontributin e tyre teknik, për të mbështetur Ky lloj cinizmi, është një cinizëm që nuk vlen, ose jo iniciativën apo për të përmisuar iniciativën sepse zakonisht ka cinizëm pozitiv, por kjo nuk vlen ligjvënëse të deputetëve. fare. Në të vetmen fushë jemi përkrah me vendet e Unë nuk mund të marr detyra apo, për më tepër, tjera, madje i kemi tejkaluar edhe vendet e rajonit, ku më quajnë bashkëpunëtor me cubat apo me dhe po konkurrojmë me këta matanë, që janë nga kriminelët, të cilët nuk kanë bërë asnjë krim dhe perëndimi. Në të vetmen fushë që ne arrijmë të unë automatikisht paskam bërë krim, pse kam konkurrojmë, sa fqinjët tanë që janë në Europë në ndërmarrë një iniciativë ligjvënëse me 75 deputetë. atë fushë, fillojmë dhe tregohemi reaktivë, t’i Së dyti, nuk arrita ta kuptoj agresivitetin e ndalojmë, t’i tregojmë këtë, sepse nuk ecet me zotërisë dhe të raportit përkundrejt një operatori. psikologjinë e cubit e të tjera me radhë. Kjo gjë nuk Bëhet fjalë për digitalb-in. shkon dhe duhet të keni pak më tepër respekt për Çfarë krimi ka bërë, more zotëri, se nuk po e ata që investojnë në media. Thashë, po të kishim kuptoj? pritur mendjet e ndryshkura të disave, jam i bindur Ligji aktual për radiotelevizionin publik dhe privat, se nuk do të kishte media sot në Shqipëri, por ja që në territorin e Shqipërisë, nuk e parashikon fare këtë është fakti tjetër dhe fakti i kundërt. lloj teknologjie transmetuese në Shqipëri. Në fund fare, dua të kujtoj vetëm një gjë. Mund Çfarë ka shkelur? Çfarë krimi ka bërë? Cilin ligj të ndodhë çfarëdo lloj gjëje.Normalisht iniciativa jonë ka shkelur? ligjvënëse është konsultuar edhe me institucionet e Keni probleme me të drejtat televizive e të tjera tjera, qoftë me ato të KKRT-së, qoftë edhe me ato me radhë, atëherë t’i kërkojë deri në një. Po pse ky të OSBE-së, e të tjerë me radhë, por dua t’ju kujtoj aktivitet, përkundrejt një teknologjie të re për më një fjalë, sepse jo vetëm që më habiti, por edhe më tepër me terma ku as në kohën e sigurimi të shtetit shqetësoi agresiviteti, me të cilin flet raporti ose që nuk janë përdorur. Ka qenë detyrimi i KKRT-së, pra foli dhe zotëria këtu. Ekspertët e Këshillit të Europës e ka detyrim ligjor që t’i paraprijë në iniciativa edhe të OSBE-së që kanë bërë referencat ligjore, ligjvënëse zhvillimeve teknologjike. kryesisht për ligjin për transmetimet digitale, Çfarë duhet të bënte ai, të rrinte dhe të priste sa transferimet numerike dhe tokësore e kanë shprehur të bënim ne ligjin? qartë: “Ligji duhet të garantojë operatorin që është Nuk do të kishim media në Shqipëri, se këta sot në treg”. Pra, as ta përgjysmojë, as ta cenojë, ende nuk e kuptojnë që media në Shqipëri nuk e ka as ta zhdukë, as ta luftojë, por ta garantojë. zhvilluar shteti, por privati. Nuk do të kishim media Në qoftë se nuk i kanë, unë kam ruajtur një kopje në Shqipëri, në qoftë se ne do të prisnim të dilte në zyrën time, pikërisht për këto arsye, se e dija që ligji për Radiotelevizionet publike dhe private. do të vinim këtu dhe ua vë në dispozicion. Pikërisht Çfarë duhet të bëjnë këta tani, duhet të rrinë të për këto arsye dhe për atë më të madhen që ky presin? institucion nuk ka as konceptin më minimal, na ofron Pastaj, të na presin edhe ne, sepse ne duhet disa shifra të monitorimeve, të cilat nuk arrij t’i kuptoj të vihemi në sedër, se KKRT-ja thotë që këta janë edhe po ia theksoj edhe zotit Zogaj që e përmendi, bërë bashkëpunëtorë me cubat, që kanë ndërmarrë por edhe zotit Halil, që është Kryetari i Komitetit, i një iniciativë ligjvënëse, e cila rregullon pikërisht cili ka sjellë këtë raport, se nuk ka asnjë televizion
140 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
me detyrim ligjor jashtë fushatës elektorale që të të mediave elektronike dhe të rregullimit të një tregu bëjë balancë midis partisë pozitë dhe partisë të harmonizuar dhe ligjor të tyre, janë çështje të një opozitë. Nuk ka asnjë lloj detyrimi ligjor. debati me vlerë të gjerë, ku përveç komunitetit dhe Makbule Çeço – Zoti Braçe, koha mbaroi. rregullatorit, duhet dhe kontributi i politikës dhe i Erion Braçe – Mbarova, zonja Çeço. Të kihet legjislativit në veçanti. Duke mos u ndalur në të gjitha parasysh, se pjesa e lajmeve që i referohet politikës, çështjet që trajton raporti, do të përqendrohesha është pjesa më mediokre e edicioneve të lajmeve kryesisht në tendencat dhe praktikat e futjes së dhe t’i kërkosh televizioneve privateve kryesisht që teknologjive të përparuara në transmetimet këtë lloj mediokriteti ta shtojnë në edicionet e tyre Radiotelevizive dhe në reagimet e institucioneve të lajmeve, për mua është gjëja më absurde në botë. publike shtetërore, ndaj këtyre tendencave dhe Nuk përbëjnë lajm, as fjalimi i atij, as fjalimi im. praktikave. Duhet të kemi parasysh që tendencat Falemnderit, zonja Çeço! dhe praktikat për të futur zhvillimin, progresin, Makbule Çeço – Zoti Zogaj, për replikë! teknikat e reja, legjislacioni, duhet t’u hapë rrugë Preç Zogaj – Në ligjin për Radiotelevizionin, me shpejtësi dhe jo t’u bllokojë rrugën, përmes monitorimi parashikohet dhe Erioni e di. Unë e prapambetjes legjislative, pavarësisht nga mosha thashë dhe në diskutimin tim, se në ligjin tonë nuk relativisht e re e këtij legjislacioni, i cili shfaqet i ka dispozita të qarta, për sa i përket parimit të amortizuar moralisht për shkak të teknologjisë kushteve të barabarta. Kushdo që merret me mediat bashkëkohore që kërkon të futet. e di që, parimi i “Par-condition”, është një parim, E them këtë, sepse në këtë tranzicion të për të cilin bëhen debate të mëdha në Europë, pra, tejzgjatur, ka një kontradiktë të dukshme, ndërmjet nuk po e shpikim ne. Pra, sa kohë që ne kemi aftësisë së shtetasve ose të sipërmarrësve, për të vendosur; e para, të monitorojmë, e dyta, të fillojmë investuar për jetën e tyre, ose për zhvillimin e t’i referohemi parimit të kushteve të barabarta, ne bisnezeve dhe sipërmarrjeve të tyre dhe paaftësisë ngrejmë problemin, se partitë e maxhorancës ose së institucioneve publike shtetërore, për të ndërtuar maxhoranca, është përtej standardeve normale. dhe zbatuar politika që do t’i orientojnë dhe Unë mendoj, se këtu duhet të reagojnë, siç kanë miradministrojnë këto potenciale invistuese. Në reaguar edhe ata të KKRT-së, kështu që edhe qoftë se kjo kontradiktë nuk do të zgjidhet përmes kolegët socialistë duhet të reagojnë, sespse kudo hartimit të shpejtë të projekteve dhe planeve ligjore, bëhet ky debat. Natyrisht, që Kryeministri, Qeveria, rregulluese dhe harmonizuese të zhvillimit, atëherë kanë edhe aktivitete protokollare, madje propozova investimet do të përfundojnë në ndërtime bathoresh, që të gjendet një klauzolë që lajmet, të cilat flasin qofshin këto në tokë apo në qiell. Prandaj, ne kemi për veprimtari të tipit protokollar të mos monitorohen, për detyrë t’i hapim rrugën përparimit. E them këtë, por gjithçka tjetër të monitorohet. Sot lufta bëhet sepse ishte inercia dhe pasiviteti i shtetit, pafuqia e për kohë, të mos bëjmë sikur nuk kuptojmë. Unë e institucioneve të tij, për të ndërtuar projekte, plane shtrova qartë dhe shpresoj se dhe kolegët e tjerë rregulluese dhe ligjore që do t’i orientonin ndërtimet do ta shtrojnë këtë problem, sepse kjo është masive të shqiptarëve në periferi të Tiranës, në zona dinamike dhe nuk ka të bëjë vetëm me faktin se të përshtatshme për zhvillimin urban, si dhe në zonat kush është sot në opozitë dhe kush do të jetë nesër. jokonfliktuale. Tashmë, dihet që kjo inerci e pasivitetit Ne duhet të ndryshojmë metodologjinë dhe të shtetëror çoi në ndërtimin e bathoreve të kryeqytetit kuptojmë se një vend demokratik ka maxhorancë tonë, si dhe në zona të tjera, që nuk po gjendet dhe opozitë, të tjerat janë nënndarje. karar legjislativ që ta rregullojë. E them këtë, sepse Kjo është replika ime. është inercia dhe javashllëku i institucioneve tona Falemnderit! rregulluese dhe legjislative, të cilat ende nuk po Makbule Çeço – Falemnderit! mundin t’i hapin rrugë të plotë tekniko-ligjore, Zoti Apostoli, keni fjalën dhe pastaj, zoti Ndoka, teknologjisë dixhitale në transmetimet në emër të grupit. Zoti Lesi nuk e zuri radhën, Radiotelevizive, duke hartuar dhe realizuar projekte. meqenëse ishte bërë me grup. Zhvillimi, kërkon impenjim dhe vendimarrje, Pastaj, është zoti Minarolli dhe, në fund, zoti Rama. ekspertiza dhe procedura të shpejta teknike dhe Gaqo Apostoli – Të nderuar kolegë, të dhënat, ligjore, sepse në qershor të vitit 2004, përfundoi analizat dhe konkluzionet e raportit të Këshillit mandati i tre antarëve të KKRT-së. Ka ekzistuar një Kombëtar të Radiotelevizionit, zhvillimin e mëtejshëm vend vakant ose dorëheqja e kryetarit dhe institucioni,
141 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
mbetet për një kohë të gjatë pa vendimmarrje. penguar zhvillimin e saj, të cilat duhet të shfaqin Biznesi, përparimi, progresi, ecën dhe kërkon të kujdes që të reduktojnë pronësinë, bashkëpronësinë ecë çdo ditë përpara. në administrimin e denjë të saj, instrumentave E them këtë, sepse, në rastin konkret, kjo lloj mediatike nga ata që janë pronarë ose aksionerë të inercie institucionale në këtë tranzicion për analogji mëdhenj në shoqëritë tregtare të fushave të tjera. do të thosha, do të çojë në ndërtimin e bathoreve E nënvizoj këtë, sepse shfaqja e monopoleve qiellore në eter apo në efir, të cilat do të kërkonin pastaj, në media, hap rrugën e reduktimit të alternativave për analogji, një urbanizim audioviziv ligjor. për qytetarët dhe rrit mundësinë e manipulimit të Një problem thelbësor që trajtohet në raport, tyre. Gjithashtu, ul cilësinë e informacionit dhe rrit është dhe zhvillimi i shërbimit të transmetimeve rrezikun e dizorientimit politik, sepse ligjet e publike të Radiotelevizionit që me të drejtë konkurrencës së tregut të lirë, nuk e mbrojnë më konsiderohen thelbësore në kohezionin e shoqërisë konsumatorin e medias dhe kjo nënkupton një ulje demokratike. të cilësisë të demokracisë. Propozimi për ndërtimin e një rrjeti transmetimi Duke përfunduar, do të konkludoja se edhe një numerik për programin e dytë të Radiotelevizionit pushtet si media mund të bëjë abuzime si pushtetet Publik Shqiptar, duhet konsideruar si e tjera, nëse do të ishte pa limit. Liria e medias, domosdoshmëri, në mënyrë që të zbutet fuqia nuk do të thotë se tregu i saj, duhet të mbetet i komercializuese e shërbimit televiziv privat që të parregulluar dhe se një media e lirë shpeshherë bën mos lihen pas dore disa funksione të rëndësishme të vështirë jetën një qeverie dhe personaliteteve publike të transmetimeve televizive. Një iniciativë e publike në demokraci. Sidoqoftë, një gjë është tillë e zhvillimit të Radiotelevizionit publik, kërkon universale, një media e lirë e bën të pamundur një vendimmarrje urgjente, mbështetje të plotë dhe diktaturën dhe kjo është më jetike për demokracinë. projekte e programe realizimi komplekse, të cilat Prandaj, nënvizoj sërisht që për hir të lirisë së mundësojnë përfundimin e projektit në një periudhë medias dhe zhvillimit të saj, politika shqiptare edhe të afërt. për shumë kohë duhet të mbajë kryqin në shpinë. I them këto, sepse media, është kthyer sot Falemnderit! realisht në një pushtet të katërt që duhet Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Apostoli! miradministruar në shërbim të interesit të publikut Zoti Ndoka ka fjalën, përgatitet zoti Minarolli. të gjerë. Në tërësinë e saj, media shqiptare i këtij Nard Ndoka – I nderuar zoti Kryetar. tranzicioni të pafund, shfaqet lidhur me politikën Të nderuar kolegë, ose në konflikt me këtë politikë, me maxhorancën Raporti që paraqiti zoti Lalaj në emër të KKRT- ose me opozitën, në mënyrë të drejtpërdrejtë apo së, tregon se mediat në Shqipëri kanë hyrë në fazë indirekte. Në mënyrë të hapur ose të fshehtë, media të tillë zhvillimi aq sa janë bërë faktorë të është e lidhur edhe me biznesin, ndërsa në shumë rëndësishëm në jetën tonë të përditshme dhe me raste buron prej tij. Këto burime, janë gati tërësisht një ndikim të padiskutueshëm te publiku dhe faktorët të paverifikuara.Në këtë sistem kompleks, interaktiv, politik, që operojnë në realitetin e sotëm shqiptar. politik, media-biznes që ushqehet dhe njëkohësisht Shtrirja me një shpejtësi marramendëse e prodhon interesa individësh, grupesh, klanesh apo operatorëve të Radiotelevizionit në të gjithë dhe interesa të shtresave të kategorive të caktuara territorin e vendit dhe mbulimi me një dendësi të shoqërore, ndërhyrja është gjithnjë më e madhe e të gjitha qendrave të rëndësishme tregon se biznesit në marrëdhëniet politikë-media dhe e shemb pushteti i katërt është konturuar pothuajse me dukshëm, si pasardhësi që shemb herë dozën e agresivitet dhe luan një rol të rëndësishëm në dashurisë dhe herë atë të konfliktit, deri në urrejtje, përpjekjet tona për standardizimin e një shoqërie në këto marrëdhënie. demokratike dhe të lirë. Duke vlerësuar përgjegjësinë e përbashkët të Në raportin e paraqitur në Kuvend nga institucioni medias dhe të qeverisjes në zhvillimin e demokracisë, rregullator, krijohet një panoramë deri-diku realiste si politikan dhe si deputet socialdemokrat, do të e të gjitha këtyre zhvillimeve, të cilat na bindin se konsideroja një domosdoshmëri, përshtatjen dhe nuk jetojmë në një realitet rozë. Problemet që duhen zbatimin hap pas hapi të rregullacioneve speciale zgjidhur, janë ende të shumta, qoftë nga organi nga KKRT-ja dhe legjislativi. Për sa i përket luftës rregullator, qoftë nga vetë operatorët që ne me të ndaj konfliktit të interesave në fushën e medias, pa vërtet të kemi një media të lirë dhe të pavarur në
142 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
shërbim të publikut. pushteti. Edhe nëse ka ekzistuar, a ekziston një Mund të themi që viti 2004 nuk ishte nga më të vullnet i tillë? mirët për KKRT-në, qoftë për shkak të paralizës së Ajo që dua të them këtu është se një raport i institucionit nga dorëheqja e kryetarit dhe mbarimi i Brukselit, i shpërndarë për fondacionet që kanë mandatit të disa anëtarëve, qoftë edhe për shkak të mbështetur në rajon, tërheq vëmendjen se mediat angazhimit në zbatimin e ligjit, qoftë edhe për shkak në Shqipëri si edhe në Maqedoni, Kosovë, Serbi, të ndërhyrjes së vazhdueshme e pothuajse me dhe Mali i Zi, janë nën ndikimin e klaneve të fuqishme agresivitet që bën politika në media. Publiku politike ose të klaneve të dyshimta ekonomike. shqiptar, sot dhe gjithë ditën, mund të përcaktojnë Mendoj, se enti rregullator, duhet të merret seriozisht me lehtësi se me cilin krah politik ose me cilin me këtë çështje, jo vetëm thjesht për ta zbardhur të grupim është secili prej operatorëve të vërtetën, por edhe për të parandaluar ndikimin e Radiotelevizionit dhe kjo është një nga sëmundjet qarqeve politike të klaneve ekonomike në operatorët më të këqija të medias shqiptare, sëmundje që e Radiotelevizivë dhe në mediat në përgjithësi. Edhe zbeh misionin e saj qytetar dhe organizues. Në këtë Parlamenti duhet të jetë seriozisht i angazhuar, duke kontekst, mund të shtojmë se numri më i madh i hetuar dhe përpunuar mekanizma ligjorë që e operatorëve, gjendet çuditërisht në pozicion të pengojnë shtrirjen e autoritetit dhe të monopoleve përafërt me Qeverinë dhe kjo tregon se shteti ka të pushtetit apo të klaneve të dyshimtë ekonomikë gjetur mekanizma të mjaftueshme për të rritur në media, i kujtdo force politike qoftë ky pushtet. kontrollin mbi operatorët. Ky është një realitet, i cili KKRT-ja duhet të hetojë me vëmendje treguesit duhet të na shqetësojë të gjithëve, sidomos ne që ekonomiko-financiarë të operatorëve Radiotelevizivë, jemi ulur në sallën e këtij Kuvendi, por edhe klasën të studiojë dhe të verifikojë burimet e financimit. Nga tonë politike në përgjithësi. Të gjithë jemi të ana tjetër, KKRT-ja duhet të ndjekë më me vëmendje vetëdijshëm se nëse shteti arrin që me mekanizmat dhe të parandalojë në zbatim të ligjit, tendencat për e tij ekonomiko-financiare dhe policeskë arrin të monopol në tregun mediatik, sepse monopolet manipulojë me mediat, i ka bërë një atentat lirisë mediatike, mund të shndërrohen shumë lehtë në së secilit qytetar, gjithësecilit prej nesh. Kjo ndërhyrje monopole të pushtetit ose të klaneve të caktuara krijon edhe disekuilibër në tregun mediatik, i cili i në tregun e operatorëve Radioteleviziv, duke dëmtuar çon drejt shuarjes dhe falimentimit operatorët e parimet bazë të një shoqërie demokratike, siç janë panënshtruar prej Qeverisë. Nga njëra anë rrit dhe e drejta për informim dhe liria e shprehjes. fuqizon ato media që pranojnë të nënshtrohen dhe Gjithashtu, ne duhet të gjejmë dhe të të manipulohen për qëllime politike, nga ana tjetër, sanksionojmë në Kuvend mekanizmat ligjore që e raporti i KKRT-së, për fat të keq, e anashkalon këtë bëjnë të detyrueshme transparencën e raporteve të problem thelbësor, kyç. Është e qartë se një Qeveri Qeverisë me pronarët e operatorëve Radiotelevizivë dhe një Kryeministër që, në konceptin e lirisë dhe të mediave në përgjithësi. Ne jemi të bindur se ekonomike të tregut të lirë dhe të konkurrencës së zhvillimi deri-diku i njëanshëm në tregun mediatik ndershme, e kanë zëvendësuar me monopolet e është kushtëzuar edhe në donacionet qeveritare për qeveritarëve dhe të klaneve të lidhura me pushtetin. pronarët preferencialë, qoftë nëpërmjet reklamave Nuk mund të lejojnë që veprimtaria Radiotelevizive shtetërore, qoftë nëpërmjet lehtësimeve dhe favoreve të zhvillohet normalisht pa e përfshirë atë në kthetrat të bizneseve të dyshimta. Kjo situatë duhet të marrë e saj. fund, nëse duam me të vërtetë që shoqëria jonë të A ka KKRT-ja një studim të mirëfilltë për këtë? zhvillohet pa deformime të rënda, që sjellin pasoja Unë mund të them se jo. Pavarësisht, nga tabelat të pariparueshme. statistikore që na paraqiten nga monitorimet që u Falemnderit ! janë bërë operatorëve të Radiotelevizionit dhe Servet Pëllumbi – Falemnderit zoti Ndoka! kryesisht këta transmetojnë nga Tirana, por edhe Zoti Minarolli, keni fjalën, përgatitet zoti Rama. nga qendra të tjera të rëndësishme. Të dhënat që Vili Minarolli – I nderuar Zoti Kryetar paraqet raporti i KKRT-së për këtë çështje nuk janë Të nderuar kolegë, bindëse dhe nuk zbardhin të vërtetën e raportit që Sot KKRT-ja raportoi përpara Kuvendit siç ka ekziston midis Qeverisë dhe operatorëve. Nuk e di bërë në çdo fillim viti që kur është krijuar si nëse KKRT-ja i ka mekanizmat e mjaftueshme për institucion. Në ndryshim nga herët e tjera, këtë radhë të ndikuar në rritjen e pavarësisë së operatorëve nga Këshilli nuk raportoi thjesht si institucion politik i
143 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
maxhorancës aktuale, por duke u përpjekur t’i veçon Kryeministrin nga kryetari i maxhorancës, i shmangej këtij pozicioni, sigurisht joplotësisht, cili është i njëjti person dhe pastaj Qeverinë nga paraqiti me realizëm zhvillimet pozitive në tregun e partitë qeverisëse, të cilët janë po ata. pasur mediatik shqiptar, por edhe mangësitë dhe Standardet e një shoqërie pluraliste, kërkojnë problematikën që kanë të bëjnë me plotësimin e një balancim të një informimi të opinionit publik me standardeve që është një domosdoshmëri e gënjeshtra dhe mashtrime, nga njëra anë dhe nga zhvillimeve demokratike në vend. Unë shpresoj se ana tjetër me të vërteta. Pastaj, është e drejta e kjo frymë e raportit të mos jetë vetëm rezultat i publikut të bëjë ndarjen në të vërteta dhe në të përbërjes pluraliste të këshillit, por edhe i kuptimit gënjeshtra. Kërkesat e mësipërme, nuk janë të reja, më të mirë të rolit të institucionit në shërbim të ato janë kërkesa në bazë të ligjit, të cilat nuk shoqërisë. Raporti përshkruhet nga një analizë kritike zbatohen. Nga raporti del se këshilli i njeh dhe i e situatës aktuale dhe shkaqeve që e kanë çuar në pranon si mangësi të punës së tij. Ka transmetues një amulli të tregut mediatik elektronik dhe të një të palegalizuar nga KKRT-ja që janë bërë burim prognoze për zhvillimet e ardhshme të këtij tregu. interferencash. Ka zënie të frekuencave jashtë zonës Uroj që këto të fundit të mos jenë deklarative, siç u së licencimit dhe të mospagimit të detyrimeve, duke tha dhe në raportin e një viti më parë, në lidhje me konkuruar në mënyrë të pandershme operatorë të perspektivën shumë të afërt të fillimit të licencuar. transmetimeve numerike dhe gjashtë muaj më pas, Zbatimi i ligjit në nene të caktuara dhe jo në KKRT-ja deklaroi se ishte e papërgatitur për një tërësinë e tij dhe nganjëherë në mënyrë preferenciale zhvillim të tillë. Në kundërshtim me atë që shpreh për disa operatorë dhe shtrëngues për të tjerë, solli raporti, por tashmë të vërtetuara dhe të shprehura kërkesa shumë të drejta të ligjit mbi piraterinë. publikisht nga organizmat e pavarura dhe të Qëndrimi i grupit parlamentar i Partisë specializuara si brenda dhe jashtë vendit, në Shqipëri Demokratike, ka qenë konstant në dënimin e mediat nuk janë të lira, nuk janë të pavarura dhe fenomenit të piraterisë televizive dhe në mbështetje shfaqin mangësi profesionale. Kjo kërkon zbatimin të të gjithë akteve ligjore që e frenojnë dhe e me korrektësi dhe paanësi të legjislacionit ekzistues, eleminojnë këtë dukuri. Edhe në të ardhmen Këshilli, garantim për trajtim të barabartë në përputhje me do të ketë mbështetjen e grupit parlamentar të ligjin të të gjithë operatorëve që janë në treg, zbatim Partisë Demokratike për nismat ligjore dhe veprimet të legjislacionit në tërësinë e tij dhe jo duke marrë që ndalojnë piraterinë. Por ne, me mbështetjen tonë, pjesë të veçanta, që dëmtojnë interesat e nuk mund të përkrahim veprime të njëanshme dhe operatorëve të veçantë. Që kjo të bëhet siç duhet zbatimet të pjesshme të ligjit, siç ka qenë praktikë në kushtet e përbërjes së re të këshillit, është e e viteve të tjera. domosdoshme shkëputja e financimeve nga shteti Transparenca e marrjes së vendimeve, për të siguruar pavarësinë e institucionit, shmangien paanshmëria nga preferencat politike dhe garantimi dhe ndikimin nga Qeveria. Pas kësaj vjen një detyrë i zbatueshëm, për të gjithë, janë faktorët efektivë po kaq e rëndësishme e përmirësimit të legjislacionit që luftojnë piraterinë televizive. Këtë vit, raporti ekzistues në përputhje me standardet europiane. paraqet edhe një veçanti tjetër pozitive. Në të jepen Po sjell vetëm një shembull nga raporti, për të mendime më të gjera në lidhje me perspektivën e ilustruar ndikimin e pushtetit mbi mediat. Nga zhvillimit të veprimtarisë Radiotelevizive. Pak radhë monitorimi i operatorëve radiotelevizivë kombëtarë i kushtohen RTSH-së, ndoshta ngaqë RTSH-ja do nga ana e këshillit si detyrë ligjore dhe jo jashtë të jetë objekt i një diskutimi tjetër në Kuvend, kur të ligjit, rezulton se Kryeministri dhe Kryetari i raportojë Këshilli Drejtues i tij. Por dhe në ato pak maxhorancës së bashku me Qeverinë e tij, zë nga radhë, ndihet një shqetësim shumë i madh për 60 deri në 70% të kohës televizive dhe pjesën tjetër transmetuesin e vetëm publik shqiptar. Një institucion e ka Kuvendi, Presidenti dhe partitë e opozitës. që pas gjashtë vjetësh të miratimit të ligjit, ende Detyrimi i zbatimit të opinionit pluralist është është shtetëror ose akoma më keq, një zëdhënës kërkesë ligjore për të gjithë operatorët, qofshin këto nga mëngjesi deri në darkë i Kryeministrit, një pasuri dhe privatë. Është e pafalshme, abuzive dhe në kombëtare që po shkon drejt rrënimit dhe një kundërshtim me çdo standard demokratik, kthimi i institucion i pareformuar dhe burim i vazhdueshëm i RTSH-së në një operator personal të Kryeministrit. abuzimeve financiare të drejtuesve të tij. Këtë Vetëm këtu në Shqipëri, një institucion pluralist e shqetësim e shpreh dhe raporti, por në zbatim të
144 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
kompetencave të tij. Në raport jepen sugjerime për duke e bërë atë gjithnjë e më shumë të perspektivën e zhvillimit të teknologjisë në RTSH. ndërgjegjshëm për të zbatuar ligjin dhe në shërbim Me këtë raport i transmeton Kuvendit dhe Këshillit të pluralizmit shqiptar. Drejtues të RTSH-së, rekomandimet e Këshillit të Falemnderit! Ministrave të BE-së, për të garantuar se shërbimi Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Minarolli! publik i transmetimeve radiotelevizive si një faktor Zoti Rama ka fjalën. esencial për kohezionin e shoqërive demokratike të Luan Rama – Falemnderit, zoti Kryetar! ruhet në ambientin e ri numerik, duke i dhënë atij Duke dashur të mos përsëris shumë nga çfarë ndërmjet të tjerëve një rol qendror në tranzicionin thanë kolegët parafolës, aq më tepër që edhe prania drejt transmetimeve numerike. Grupi parlamentar i në Parlament është e tillë që nuk më mundëson Partisë Demokratike, ka përshëndetur dhe përkrahur prekje esenciale të shumë prej problemeve që duhen çdo iniciativë të sipërmarrjes private, për futjen e diskutuar. teknologjive të reja në transmetimet Radiotelevizive, Së pari, e gjej me vend, të vlerësoj informacionin por gjithnjë në përputhje me ligjin dhe në mbështetje e detajuar që ka paraqitur Këshilli Kombëtar i të nismës ligjore për t’i paraprirë këtij procesi. Radiotelevizionit, i cili shërbeu si lëndë për të Amullia, është një fakt i njohur tashmë, e cila u provokuar debatin që po zhvillojmë që prej tre orësh. shkaktua në tregun mediatik për shkak të mungesës Parë nga fakti i detyrimit ligjor për raportim të së legjislacionit për transmetimet numerike. përvitshëm përpara Kuvendit, edhe kjo seancë nuk Sot, me informacionet që kemi dhe siç del edhe ka ndonjë ndryshim nga rutina parlamentare. Nisur nga raporti, gjykojmë se përgjegjësi kryesor i nga problematika, nga shqetësimet, nga interesat gjendjes që u krijua, është Këshilli Kombëtar i që shfaqen dhe përplasen nga sfidat që duhen Radiotelevizionit me neglizhencën dhe indiferentizmin përballuar kjo seancë meritonte tjetër vëmendje dhe e tij për të zbatuar ligjin. Nuk mund të pretendohet tjetër impenjim të paktën për nga pjesëmarrja qoftë se këshilli u gjet i papërgatitur, sepse dhe kjo është edhe formalisht si shprehje e respektit për vetë detyrë e tij ligjore, por dijenia ishte e plotë, sepse Kuvendin dhe trupat që ai zgjedh. këshilli ishte njohur me faktin se operatorët e Raporti që mbajti kryetari i KKRT-së, na sjell Radiotelevizionit përdornin në studiot e prodhimit një pamje të plotë të veprimtarisë së këtij institucioni, 100% teknologjinë numerike. i cili detyrohet nga ligji të rregullojë dhe të mbikqyrë Në raportin vjetor të këshillit për vitin 2003, veprimtarinë Radiotelevizive në Republikën e thuhet: është fakt se nga operatorë dhe persona të Shqipërisë. veçantë, ka filluar interesimi për futjen e kësaj Natyrisht që KKRT-ja nuk është aktori i vetëm, teknologjie edhe në vendin tonë. Pra, këshilli ishte por gjithsesi ai është autoriteti i parë i votuar nga në dijeni të gjendjes, aq më shumë, kur në kohën Kuvendi pikërisht për këtë mision. Siç mund ta kenë që po lexohej në Parlament raporti për vitin 2003, parë dhe kolegët deputetë nga materiali i shpërndarë, këshilli kishte kërkesën për licencë si operator për raporti ka një strukturë, përmes së cilës synohet të transmetimet televizive numerike tokësore. Shkresa shërbehet një informacion mundësisht sa më i mban datën, 21 janar të vitit 2004. Në bazë të ligjit, hollësishëm për gjithçka që ndodh në atë institucion këshilli duhej të përgjigjej brenda tri muajve, por dhe fushës së veprimtarisë që mbulon. Për pikërisht tri muaj më pas, subjekti i sipërmendur i marrëdhëniet e tij me operatorët radiotelelevizivë, përsërit këshillit kërkesën e para tre muajve. për veprimtarinë e këtyre të fundit në kuptimin e Kjo thyerje e ligjit nga ana e këshillit, krijoi një raporteve të tyre me ligjin dhe për marrëdhëniet e precedent mjaft negativ që pati dhe efekte rregullatorit me strukturat e tjera të shtetit veçmas keqësuese në tregun mediatik. me Kuvendin. Duke e parë me vëmendje raportin, Masat që u morën dhe këtu duhet të veçojmë nuk mund të mos se vëresh, që në faqen e parë të angazhimin e Komisionit të Medias, ndihmën dhe tij, na jepet si referencë një dokument i Këshillit të bashkëpunimin e organizmave të specializuara Bashkimit Europian i qershorit 2004 mbi parimet, ndërkombëtare, si të OSBE-së dhe të Këshillit të përparësitë dhe kushtet e përmbajtura të partneritetit Europës, i dhanë një zgjidhje të përkohshme uropian me Shqipërinë. problemit për të mundësuar analizën dhe zgjidhjen Në këtë dokument për përparësitë afatshkurtra e tij të plotë. Unë mendoj se debati i sotëm është për mediat elektronike, flitet për përmirësimet në një ndihmë në punën e ardhshme të këshillit të ri, legjislacionin që kanë të bëjnë me këtë fushë në
145 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
përputhje me standardet e Bashkimit Europian. Kjo Sa është arritur të realizohet kjo? anë e legjislacionit ndërthuret edhe me tre detyrime Askush nuk mund të japë një përgjigje bindëse, të tjera, të cilat kanë të bëjnë në njërin plan me për të mos thënë që hamendësitë, se disa syresh përmirësimet e korpusit të akteve ligjore dhe mbështeten nga prapavija, me lidhje kriminale nuk nënligjore dhe në planin tjetër me përsosjen e janë pa vend dhe pa bazë. Raporti e pranon se fusha praktikës zbatuese. më delikate është ajo e pronësisë e burimeve të Për ta bërë më konkrete të gjithë këtë sa thashë, financimit dhe e transparencës mbi to. Nëse tre detyrimet janë: pranohet se ka mjaft pikëpyetje për bilancet apo 1-Transparenca për pronësinë mbi median. për burimet e financimit, ku zgjidhjen e tyre nuk 2-Sigurimi i pavarësisë së rregullatorit, pra mund ta lëmë në rrjedhat e spontanitetit apo në KKRT-së. “vullnetin e mirë” të atyre që janë të interesuar t’i 3-Finalizimi i planit kombëtar të frekuencave. fshehin këto burime. Këto tri drejtime duhet të ishin bosht jo vetëm i KKRT-ja pranon se tregu i transmetimeve diskutimit, por më shumë i përgjegjësive që merr radiotelevizive na paraqitet i deformuar. përsipër Kuvendi për periudhën që vijon. Por, a mjafton kaq? KKRT-ja bashkë me raportin vjetor ka paraqitur Ndërkohë që me ligj KKRT-ja është krijuar për të dhe planin e veprimit për përmbushjen e detyrimeve rregulluar dhe mbikqyrur veprimtarinë radiotelevizive. të veta. Sakaq, Kuvendi nuk mund dhe nuk duhet të Madje, ligjbërësi ka pasur parasysh momentin e mbetet vetëm në përmasat e këtij debati. Së bashku hartimit dhe të miratimit të ligjit në një realitet konkret me KKRT-në, ai duhet t’i japë fund disa akteve konfuz, të çrregullt, dhe prandaj ka specifikuar në ligjore. Ndërhyrjet përmirësuese dhe përafruese, në ligj rolin rregullues të situatës. Afërmendsh, çdo ligjin 8410, janë bërë të domosdoshme si kushte rregullim krijon përplasje me ligjin, por ne jemi këtu për rregullime të mëtejshme në fushën e për të mbrojtur dhe për të zbatuar ligjin. Pra, i duhet transmetimeve. Ndërkaq, rregullimi ligjor i dhënë fund praktikës së krijimit të privilegjeve për transmetimeve numerike është kthyer tashmë në më të fortin apo për atë që ka mik më të fortin. urgjencë, sepse ç’rregullimet, pirateria, abuzivizmi, Nëse KKRT-ja nuk mund ta bëjë e vetme këtë aq na çojnë në konkluzionin se janë bërë hapa prapa. më tepër kur ajo nuk është polici i mediave Përballë kësaj gjendjeje, Kuvendi nuk mund të bëjë elektronike, Kuvendi duhet t’i japë gjithë mbështetjen sehir në rastin më të mirë apo në rastin më të keq, e nevojshme. E shoh të udhës që të ndalem pak jo pra, nuk mund të bëhet palë. vetëm në semantikën e termit “rregullon”, meqë ligji Gjithashtu, nuk mund të mos shoh me keqardhje e detyron KKRT-në të rregullojë veprimtarinë që për shumëkënd, ka një perceptim disi vulgar kur raditelevizive, përndryshe do të thotë se KKRT-ja flitet për administrim të frekuencave, aq sa ka raste, nuk është vetëm ent monitorues. Meqë u fol nga kur ato perceptohen si shtylla me ndonjë antenë ndonjë parafolës këtu për monitorimin e kohës së përsipër apo si linja telefoni nga ato të “Dedës”që iu informacionit dhe të misioneve ose të edicioneve ndahen transmetuesve televizivë dhe jo ashtu siç informative të transmetuesve publikë, më lejoni të janë në të vërtetë, si pasuri kombëtare e kufizuar. shpjegoj që kjo nuk është çështje vullneti apo dëshire Si rëndom, edhe këtu na shfaqet trafiku i e cilitdo individ apo e të gjithëve bashkë që janë në influencave përmes trafikut të frekuencave. U fol këtu Këshillin Kombëtar të Radiotelevizionit. për dhënie e heqje licencash, u bënë propozime, Në nenin 36 të ligjit, mbi të cilën është ndërtuar sugjerime. Sigurisht, që nuk është keq, por është kjo veprimtari, thuhet tekstualisht: “Programet më mirë të flasim për atë çfarë thotë ligji, sepse ligji Radiotelevizive publike dhe private, respektojnë e parashikon këtë autoritet dhe nuk është herezi të dinjitetin vetjak dhe të drejtën themelore të njeriut, rivlerësohen operatorët aktualë që operojnë në nivel paanshmërinë, plotësinë dhe pluralizmin e kombëtar, të cilët edhe mund të çlicencohen për informacionit.” Ndërkaq në nenin 7, pika 2, kur flitet t’ua dhënë licencën të tjerëve që i plotësojnë kushtet, për kompetencat e KKRT-së, thuhet shprehimisht: por edhe për këtë ka afate ligjorë dhe nuk mendoj “Monitoron programet informative të transmetuara se KKRT-ja do të guxojë të mos e zbatojë ligjin për nga operatorët radiotelevizivë kombëtarë”, dhe kur sa i përket kësaj problematike. Vërtet është kusht i e gjykon të arsyeshme këtë e bën edhe për rëndësishëm garantimi i transparencës mbi operatorët lokalë dhe këtu nuk ka parasysh fushatën pronësinë e medias. e zgjedhjeve apo kohën zgjedhore, por në çdo rast,
146 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
kur KKRT-ja e gjykon të arsyeshme ta bëjë këtë veprimtaria e KKRT-së për arsye objektive ose gjë. Në fjalimin që mbajti kryetari i KKRT-së, subjektive edhe për shkak të vetë situatës në të përmendi edhe disa emisione apo prodhime, le t’i cilën është gjendur. Gjithsesi, KKRT-ja duhet t’i quajmë kështu, të disa operatorëve radiotelevizivë. paraprijë zhvillimeve dhe prurjeve të zhvillimeve të Nuk po bëj enumeracionin e tyre, por nuk e kuptoj shkencës dhe të teknologjisë së informacionit, me që kur flasim për të tilla gjëra, përse nuk flasim sa qëllim që të mos gjendemi përpara faktit të kryer, është respektuar e drejta e autorit, aq më tepër kur por fakti i kryer të kodifikohet dhe të normohet në shumë nga këto emisione nuk janë gjë tjetër veçse baza ligjore. kopje vulgare në më të shumtën të mbushura me Në përfundim, duke u shprehur në emër të Grupit mediokritete, të cilat nuk mund të serviren as si Parlamentar të Partisë Socialiste, për miratimin e novitete e aq më pak si prurje kulturore apo të tjera raportit të KKRT-së, njëkohësisht shpreh jo vetëm të këtij lloji. Në nenin 4 të ligjit nr. 8410, midis të vullnetin, por edhe angazhimin e maxhorancës për tjerash, thuhet se: “Veprimtaria radiotelevizive, t’i shkuar deri në fund sfidës së rregullimit dhe të respekton në mënyrë të veçantë të drejtën, interesat normalizimit ligjor të veprimtarisë radiotelevizive, dhe kërkesat morale e ligjore për mbrojtjen e të duke garantuar lirinë ligjore të veprimtarisë, barazinë miturve.” Jo vetëm një trup i specializuar, por edhe para ligjit dhe shërbimin në mbrojtje të qytetarëve. një vëzhgues i rëndomtë mjafton t’i hedhë një sy Falemnderit! ekraneve të disa operatorëve televizivë për të vënë Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Rama! re cenime skandaloze të parimeve të mësipërme. Atëherë e mbyllim debatin rreth raportit të KKRT-së. Natyrisht, këtu nuk është as vendi dhe as koha për Votimin do ta bëjmë ditën e enjte, më datë 17. enumeracion faktesh, por e nënvizova këtë element Para se të mbyllim seancën, ju kujtoj se nesër për të argumentuar spektrin e gjerë të veprimtarisë në orën 17:00 do të kemi seancë pyetjesh, ku do të që duhet të kryejë KKRT-ja. Jo vetëm kaq, madje kemi interpelancë me Kryeministrin, kërkuar nga KKRT-ja, sipas ligjit ka kompetencë të caktojë norma një grup deputetësh. prodhimi dhe transmetimi për mediat elektronike Përgjigje pyetjes së deputetit Fatos Beja nga publike dhe private. Kryeministri. A është bërë kjo? Si është bërë? Çfarë rezulton, Përgjigje pyetjes së deputetit Ndriçim Babasi etj.,etj? nga ministri i Transportit dhe Telekomunikacionit. Pra, duke bërë një gjykim në tërësi, raporti ka Përgjigje pyetjes së deputetit Niko Faber, nga vlera vërtet pozitive dhe ndryshon shumë me ministri i Rregullimit të Territoreve dhe Turizmit. mënyrën e raportimit më parë. Me kaq seancën e mbyllim. Kjo nuk na pengon të ndalemi dhe të shohim Seanca është nesër në orën 17:00. më mirë defektet dhe mangësitë që ka e gjithë Natën e mirë!
147 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
E mërkurë, 16.02.2005 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 17:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, uluni ka ndodhur me askënd. Kemi qenë në këtë sallë nëpër vende. edhe kur Kryetarin tonë e kemi pasur në burg dhe Hapim seancën. jo duke bërë qejf e duke bërtitur në Lezhë ose në Në seancën e sotme kemi çështjet urgjente. ndonjë rreth tjetër. Dhe po jua përsëris është fyerje Interpelancë me Kryeministrin, kërkuar nga një për të gjithë shqiptarët, në mënyrën sesi janë sjellë, grup deputetësh dhe në moralin e tyre përkundrejt marrëdhënieve me Përgjigje pyetjes së bërë nga deputeti Fatos fqinjët. Beja për Kryeministrin. Kryeministri i Turqisë ishte këtu, ku dha Përgjigje pyetjes së deputetit Ndriçim Babasi mesazhe shumë të qarta për integrimin e nga ministri i Transportit dhe Telekomunikacionit. Shqipërisë, dha mesazhe shumë të qarta për të Lidhur me interpelancën, kush do ta marrë fjalën gjithë shqiptarët dhe për shqiptarët e Kosovës. për të parashtruar? Madje, kam përshtypjen që dhe në takimin që bëri Zoti Topi, keni fjalën. me ju, ku ishte ai nënudhëheqësi i Partisë Bamir Topi – Zoti Kryetar, e mora fjalën për Demokratike, e përsëriti mjaft qartë, se vizita e tij procedurë, sepse e konsideroj fare të paarsyeshme është kredi për Shqipërinë dhe për integrimin e që një seancë e programuar të fillojë në orën 17:00, Shqipërisë në strukturat euroantlantike. Në qoftë se fillon në orën 17:45. Kështu që për të marrë vesh ata nuk duan ta dëgjojnë, ne jemi të vendosur që arsyet e vërteta të kësaj vonese, mua më duhet të mos ta kthejmë Shqipërinë në vitin ’96 kur zotëria konsultohem me grupin gjysmë ore. nuk priste amerikanët, të cilët vinin këtu për t’i sjellë Servet Pëllumbi – Shiko, kjo nuk është njësoj mesazhe për demokracinë e Shqipërisë, për si seancat e tjera. interesat e shqiptarëve në të gjithë rajonin. Kjo është interpelancë. Kjo është thjesht për I la kongresmenët amerikanë në Shkup, për të pyetjet dhe për interpelancën. Pra, nuk ka mos i pritur në Tiranë, dhe ndodhi pas asaj ajo që të konsultim, në qoftë se tërhiqeni, tërhiqeni nga gjithë e dimë shkatërrimi i gjithë vendit, i shtetit dhe interpelanca. Nuk është seancë e zakonshme që i dinjitetit të të gjithë shqiptarëve. kërkoni pushim. Kjo është e përcaktuar për çështje Falemnderit! urgjente. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Po, urdhëro zoti Braçe! Zotërinj deputetë, seancën e ndërpresim për një Erion Braçe – Zoti Kryetar! çerek ore. Në orën gjashtë do të fillojmë. Ajo çështja e djeshme nuk mund të kalojë thjesht me ikjen e atyre, ku natyrisht edhe këtë ikjen e Rihapet seanca.(Pas pushimit.) sotme e bëjnë për atë të djeshmen. Por, kjo nuk Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem mund të kalojë as me një batutë të thjeshtë. uluni nëpër vende të rifillojmë seancën Normalisht dje nuk është fyer as Turqia mike, as Atëherë, rifillojmë seancën me parashtesën që Kryeministri mik që e kishin ftuar shqiptarët të vinte do të bëjë deputeti, zoti Ukperaj. këtu, por është fyer tërë kombi shqiptar. Janë fyer Zoti Mediu as tani nuk ka procedurë, sepse me ata 5 milionë shqiptarë, të cilët jetojnë në Turqi, Rregullore, kjo është një seancë një orëshe dhe nuk ashtu siç janë fyer dhe këta 3 milionë shqiptarë që ka as pushime, as procedurë, asgjë. jetojnë në Shqipëri. Nuk është në traditën e Procedura është shumë e qartë. Nesër, që kemi shqiptarit, as të djathtit, as të majtit, as të qendrës, seancë, keni një orë për çështjet jashtë rendit të të fyejë mikun kur e fton në shtëpinë e tij. Normalisht, ditës. Jepni emrat, që të flisni. kjo seancë mund të vazhdojë me interpelancë ose Pra, zoti Ukperaj ka fjalën. me çdo gjë tjetër dhe pas pushimit që ata kërkojnë. Muhamet Ukperaj – I nderuar zoti Kryetar, Normalisht, ky Parlament, duhet të mbajë një lloj Të nderuar kolegë, qëndrimi për gjithë atë që ka ndodhur dje. Po jua Zoti Kryeministër. përsëris, është precedenti i vetëm i krijuar në 15 E thirrëm këtë interpelancë, nisur nga shqetësimi vjet pluralizëm në Parlamentin e Shqipërisë. Nuk i mosveprimit të Qeverisë në mënyrë të përsëritur
148 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
përballë emergjencave civile, siç janë përmbytjet e Në shumë raste në pronocimet publike është përvitshme dhe bllokimi i zonave veriore dhe atakuar pushteti vendor, sikur nuk punon, sikur nuk juglindore nga reshjet e dëborës kohët e fundit. angazhohet për zbllokimin e situatës. Situata e vështirë është krijuar si rezultat i reshjeve Ç’mund të bëni në 7 komunat e Kukësit, kur dhe e gjeti Qeverinë të papërgatitur, sikur tek ne rruga nacionale Kukës-Peshkopi, Kukës-Shishtavec asnjëherë të mos kishim kaluar dimër dhe situatë nuk është hapur për tri javë? të njëanshme me këtë dimër. Veprimi i Qeverisë Ku do t’i merrnin mjetet? Rruga nuk hapet pa ishte me vonesë dhe i ngadalshëm. U deshën rreth lopatë dhe zonat malore dihet që nuk kanë mjete dy javë për të hapur akset kryesore kombëtare. borëpastruese. I gjithë qarku i Kukësit ka tri mjete, Po përmend aksin Fushë-Arrëz-Kukës-Morinë. një në Kukës, një në Has dhe një në Tropojë. U vu re që në ditët e para, ku Drejtoria e Përgjithshme, Zoti Kryeministër ishte para tri ditësh, në Kukës. e cila varet nga ministria e Transporteve, ishte Sigurisht, shkoi nga ajri, por çuditërisht aty nuk totalisht jashtë loje dhe nga mospatja e mundësisë pashë asnjë pushtetar lokal, përfaqësues të Partisë për të vepruar ky si dikaster që është direkt Demokratike në takim. Të paktën përfaqësuesit e përgjegjës për rrugët, u desh ndërhyrja e ushtrisë. Qeverisë në Kukës, duhet t’i njoftonin ata drejtuesë Megjithatë, me gjithë vonesën e hapjes së rrugës, lokalë, sepse të bllokuar ishin komunat dhe jo qyteti çuditërisht nuk u hap asnjë lopatë kripë apo skorje, i Kukësit apo i Kroumës dhe ata të ingranoheshin çka vërteton se nuk ishte përgatitur për një situatë vetë me problemet që kishin dhe jo të bënin një të tillë. takim më shumë për propagandë, sesa për situatën Situata të tilla në Shqipëri, nuk janë të parat, që po kalonte vendi, konkretisht Kukësi. sepse dimri nuk është tërmet, i parashikueshëm. Përsa i përket pushtetit lokal, vërej se është i Ndërgjegjja e planifikimit dhe koordinimit të diskriminuar, sepse qarku i Kukësit ka 30% fonde emergjencës civile nuk arriti të ndajë problemet në grand më pak se një vit më parë. parësore me dytësoret. Që në ditët e para duhej të Ka komuna që kanë grand më të vogël, megjithë niseshin mjetet e rënda, borëpastrueset, për në Veri deklarimin në projektbuxhet se të gjitha komunat dhe në Juglindje. Në radhë të parë, duhej të hapeshin kanë deri në 20% më shumë fonde rrugët kryesore, në mënyrë që të mos kishte nevojë Konkretisht, komuna Currik ka lidhësa të tjera. që helikopterët të lëviznin çdo ditë për të transportuar Shpërndarja në njësime bëhet me preferenca politike të sëmurët . dhe jo sipas nevojës. Sigurisht të diskriminuar Të mos kishte nevojë që të bëhej shou mediatik mbeten ata që përfaqësojnë Partinë Demokratike. me helikopterë, duke dërguar nga katër ose tetë Standardi i jetesës në Verilindje, është rreth tre herë thasë miell nëpër fshatra. më e vogël, sesa mesatarja e Republikës. Për sa u përket ndihmave, sasia e tyre ishte Çuditërisht, ndihma ekonomike është 20% më e shumë e vogël dhe përbërja e tyre të jep përshtypjen ulët në muajin janar, se në muajin dhjetor. Në vend sikur ata e dërgonin në një tokë të djegur dhe jo që për shkak të kësaj situate ndihma ekonomike nëpër shtëpi. duhet të kishte shkuar 100%, por ajo është ulur me Do të jap një shembull. 20%. Komuna Golaj me 9500 banorë, ka pesë tonë Ekziston një plan kombëtar për emergjencat, i miell, 70 kg biskota, 40 kg kripë, kjo e fundit nuk e cili është i shkruar shumë mirë në letra. Ai kërkon di pse është dërguar. U vë re se etiketat e ushqimeve që për zbatimin e tij të ketë koordinim midis kishin datë skadence të kaluar, justifikimi ishte që dikastereve, por në momentet e fundit e vërtetuan janë të pranueshme për standardet shqiptare. që dikasteret nuk patën koordinim dhe situata nuk Çka, përsëri, nuk e kuptoj, ne kemi organizëm ishte në kontroll. Në një shtet normal me Qeveri më të fuqishëm si komb, sesa të tjerët, apo ato normale në situata të tilla parashikohet dhe afate skadence janë të vendosura kot nëpër përgatitja për dimrin që bëhet që në tetor dhe jo në ushqime? momentin kur vjen situata e jashtëzakonshme. Çka, vetvetiu, ato konfiskime që janë bërë në Falemnderit! treg, herë pas here,për këtë shkak, qenkan grabitje. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ukperaj! Nuk e shoh ekonomike që një helikopter të niset Zoti Kryeministër, keni fjalën. me katër kuintal miell për t’i dërguar në fshat. Nuk Fatos Nano – I nderuar zoti Kryetar, është ndonjë ndihmë të dërgosh katër kuintal miell. Të nderuar zotërinj deputetë,
149 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Në përmbushje të detyrimeve të mia kushtetuese paraqesin situatë kritike dhe po mbahen në vëzhgim dhe në mbështetje të nenit 97 të Rregullores së të vazhdueshëm. Kuvendit të Republikës së Shqipërisë, jam sot para Rrugët kombëtare edhe në këtë qark janë të jush në një interpelancë të kërkuar në datën 9 shkurt, kalueshme, po punohet në rrugët rurale Fushë-Arrëz- e cila jo vetëm që nuk u zhvillua sipas Rregullores Iball dhe në atë të Vermoshit. në javën e kaluar, por po del se nuk qenka fare Në qarkun Lezhë, besoj e keni informacion të urgjente, sepse deputetët e opozitës vazhdojnë të freskët që intensiteti i reshjeve ka qenë mesatar, ngrohen duke shtyrë kohën në Tiranë. me prurje relativisht të larta, por hidrovoret i kemi E kam fjalën për kërkuesit e interpelancës dhe në gjëndje pune dhe nuk ka ndërprerje të energjisë shefat e tyre; Ukperaj, Shehu, Gjana, Palaj, Memia, elektrike. Në qarkun e Beratit ka patur intensitet Hoxha dhe Gjoka. dëbore në zonat malore. Momentalisht kalohet me E kam fjalën për situatën në Veri të vendit që, vështirësi në qafën e Devrisë, ku vazhdon të punohet siç dihet, për arsye të motit të keq dhe temperaturave për normalizimin e situatës. Në qarkun e të ulta e nxiti Qeverinë dhe strukturat e specializuara Gjirokastrës, ka pasur intensitet të reshjeve të shiut të shtetit të marrin masa dhe të zbatojnë programe që kanë çuar në rritjen e prurjeve të lumenjve, të mbështetura në ligj. Të aktivizojnë politikat e sidomos të Drinos, i cili ka dalë nga shtrati ka emergjencës edhe në terma afatshkurtër për të përmbytur edhe toka bujqësore, por situata është përballuar një situatë jo të zakonshme. nën kontroll. Siç jeni në dijeni vendi u godit nga moti i keq Në qarqet e tjera nuk ka elementë të me reshje të shumta dëbore dhe temperatura shumë emergjencës. Në këto kushte dhe situata e furnizimit të ulëta, qysh në ditët e fundit të muajit janar dhe me energji elektrike po shkon drejt normalizimit. Në sidomos në javën e parë të muajit shkurt. Këto disa qarqe ka probleme, sidomos në zonën Burrel. pothuajse, këto prekën gjithë vendin por më së Janë ende pesë transformatorë të djegur, të cilët do shumti katër prefekturat e zonës verilindore. Situata të riparohen brenda datës 20 shkurt. për të cilën do të flas në detaje deri para pak orësh Në zonën Shkodër është djegur transformatori i është përballuar si asnjë herë tjetër. Gjendja e korpusit një të qytetit Shkodër 5600 kv/amper. Janë rënduar e motit vazhdon edhe në këto çaste që 300 abonentë pa energji dhe po punohet për ta flasim, megjithëse jo nën temperaturat e mëparshme zëvendësuar. Në agjensinë e Koplikut ka probleme dhe, sipas informacioneve të marra deri në drekë të për shkak të djegies së transformatorëve në komunat ditës së sotme, në shkallë vendi gjendja paraqitet Gruemirë, Kastrat, Kelmend. Në agjensinë e si më poshtë. Tropojës, transformatori që furnizon një lagje të Në qarkun Dibër, reshjet e ditëve të fundit nuk e qytetit të Tropojës është djegur mbrëmë dhe do të kanë përkeqësuar situatën. Vazhdon të punohet për zëvendësohet sot. Ka probleme të tensionit të të thelluar shtratin në përroin e Kosaresit, komuna mesëm në fidrat e Ragamit, të Pacit, të Tropojës, Luzni për të evituar më tej mbushjen për shkak të të shkaktuara ditët e fundit, si dhe janë 1200 shkrirjes së dëborës. Rrugët kombëtare në këtë qark abonentë pa energji, por problemet do të riparohen janë të kalueshme, me përjashtim të aksit Peshkopi- deri në datën 18 shkurt. Qafë Krajë, ku punohet në pesë kilometrat e fundit. Në agjensinë e Lezhës është i djegur vetëm Te ura e Cereneçit-Streblevë janë hapur pesë transformatori i fshatit Ungrej-Kashnjet. Në agjensinë kilometra dhe vazhdon të punohet. e Pukës, në fshatrat Mollëkuqe, Slit, si dhe fidri i Gjithashtu, në qarkun Kukës nuk ka patur kullës televizive të Millës, ku, gjithashtu po punohet. përkeqësim të situatës dhe nuk ka probleme në Në agjensinë e Hasit janë dy transformatorë dhe ujëmbledhësa dhe lumenj. dy fidra fshatrash të dëmtuara dy ditët e fundit: po Rrugët kombëtare janë të kalueshme. Rrugët punohet për riparim sa më të shpejtë edhe të këtyre. rurale, me përjashtim të komunave Kalisht, Arrën, Në zonën e Beratit është dëmtuar magjistrali kryesor Grykëçaj, ku vazhdohet të punohet, janë të i Çorovodës, deri në pikën shpërndarëse të Melvës kalueshme në gjithë pjesën tjetër. dhe fidri i Potomit. Po punohet për eleminimin e Në qarkun Shkodër, në Pukë dhe në Malësinë avarisë. Në agjensinë e Kolonjës, që dje nuk e Madhe ka pasur 25 cm dëborë. Reshjet kanë furnizohen me energji elektrike fshatrat, Kaltanj, vështirësuar punën por nuk kanë sjellë ribllokime. Qesarak, Radovickë për defekt në fidër. Ujëmbledhësit e Kaskadës së Drinit deri tani nuk Zoti Kryetar,
150 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Të nderuar deputetë, tashmë pa ndrojtje se është e para situatë që Më lejoni të deklaroj në vazhdim siç besoj se e përballohet tërësisht me mjetet tona materiale dhe kuptuat se kjo situatë nuk na gjeti të papërgatitur monetare me dëme minimale në njerëz, në gjënë e dhe ju bëj me dije se të gjitha strukturat shtetërore gjallë, në pronën publike dhe në atë private. Disa që në fillim e në vazhdim i kundërpërgjigjen me një rapsodë të njohur të gjëmave vazhdojnë t’i hajë organizim efikas përballimit të saj dhe minimizimit meraku pse Qeveria nuk shpalli, siç thuhet rëndom, të pasojave direkte për njerëzit. Theksoj, me qetësi gjendjen e jashtëzakonshme. Në pikëpamje ligjore dhe me kënaqësi, për shkak të informacioneve që në të tilla raste nuk shpallet gjendja e jashtëzakonshme kam, por dhe kontakteve të drejtpërdrejtë të mia për gjendjen e fatkeqësisë natyrore. dhe të shumicës së ministrave dhe deputetëve tanë E dyta, ajo shpallet vetëm kur situata del nga në terren, rrallë ndonjëherë ka pasur harmonizim të kontrolli i strukturave ligjore të shtetit të ngarkuara veprimtarisë së niveleve të ndryshme të pushteteve për këtë qëllim dhe sidomos kur humbjet në njerëz, pavarësisht çorientimit politik. Gjithashtu, u vu re në gjënë e gjallë dhe në pronë, janë kritike. Siç jeni një angazhim më i madh dhe shumë i mirëpritur i dëshmitarë, falë zotit, asgjë e tillë nuk ndodhi, me sipërmarrësve të lirë, i shoqërisë civile e kështu me përjashtim të dëshirës së vajtocave që e uronin një radhë. Mbetet ende një problem për të gjithë ne: gjë të tillë se e kanë zakon që kredon politike apo angazhimi më i mirë i komuniteteve. Të gjithë duhet çfarë ka tjetër ta kërkojnë nga gjëma a fatkeqësi të punojmë që njerëzit të mos shohin me sy vetëm natyrore, të cilat nuk hezitojnë t’i sajojnë dhe vetë nga shteti edhe për një barrë dru edhe për një dorë kur nuk ka të tilla. miell. Dimri është në kohën e vet, nuk ra borë në Zotërinj deputetë, dëshiroj t’ju informoj se gusht që të na gjente ne dhe njerëzit të papërgatitur. Qeveria që drejtoj çështjen e emergjencave civile, Sidoqoftë nën drejtimin tim të drejtpërdrejtë, si dhe nuk e kanë lënë për ditën kur halli troket në derë. me angazhimin shumë intesiv, operacional dhe Ishte Qeveria që propozoi në mars të vitit 2001, këtu njerëzor të zëvendëskryeministrit, kemi vepruar dita- në Kuvendin e Shqipërisë, i cili miratoi ligjin 8756 ditës në përputhje me zhvillimet e situatave në terren për emergjencat civile. Në zbatim me urdhër të për të harmonizuar gjithë faktorët në eliminimin e veçantë të Kryeministrit një grup ndërdikasterial pasojave dhe kthimin e normalitetit. hartoi planin kombëtar të emergjencave civile, si dhe Pasi situata e rëndë u bë prezente, ministria e hartën e gjashtë rreziqeve kryesore që vlerësohet Pushtetit Vendor çliroi nga buxheti i vet 10 milionë se sjellin pasoja emergjente në të gjithë territorin e për shtabet e emergjencave pranë prefekturave, për vendit. të mbështetur veprimtarinë e tyre për zhbllokimin e Plani kombëtar i emergjencave civile, tashmë i situatës. Pas pak ditësh, me vendim të veçantë të miratuar edhe nga Qeveria, është dokumenti dhe Këshillit të Ministrave u dha një fond prej 100 milionë instrumenti kryesor i politikave të shtetit shpiptar lekësh, kryesisht për ndihma ushqimore për për përballimin e emergjencave civile. Në përputhje popullatën në izolim dhe për të tërhequr sa më shumë me të, Qeveria ka urdhëruar të gjithë ministritë, mjete të rënda edhe nga sektori privat për zbllokimin veçanërisht ministrinë e Mbrojtjes, për të e akseve kryesore rrugore. Qeveria punoi edhe me rikonstruktuar dhe riaftësuar strukturat me drejtim partnerët euroantlantikë dhe me strukturat e kryesor, angazhim në përballimin e emergjencave specializuara të organizatave partnere. Ju drejtuam civile. Plani kombëtar, presupozon veprime të dhe komisionerëve përkatës në Bashkimin Europian menjëherëshme afatshkurtër dhe afatgjatë që dhe organizatave të specializuara që menaxhojnë synojnë parandalimin, lehtësimin, riaftësimin nga situata emergjence. çdo dëmtim që prek popullatën, gjënë e gjallë, Të njëjtën gjë bëmë dhe me strukturat e NATO- pronën, trashëgiminë kulturore dhe mjedisin nga s, në vend, në rajon edhe në Bruksel, edhe pse emergjencat civile. Sigurimin e kushteve për ishin të informuar si të gjithë se situata e rënduar e institucionet publike dhe private, për veprimtarinë, dimrit ishte akute edhe në vendet europiane, madje ekonomike dhe për popullatën, për kalimin në gjendje dhe më gjerë. Pavarësisht nga ndihma e kërkuar normale të jetesës dhe të punës, kur ka fatkeqësi, dhe e realizuar, orientimi ynë ishte të mos qëndrohej për kalimin e situatave emergjente, kur gjendja është në pritje dhe situata të menaxhohej në radhë të parë anormale, me sa më pak humbje, veçanërisht në e kryesisht me strukturat tona, të cilat, të vëna në njerëz dhe garantimin e përdorimit të të gjithave provë, funksionuan më së miri. Mund të pohojmë burimeve të mundshme të shtetit, me qëllim
151 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
sigurimin publik, ruajtjen e vazhdueshme të e emergjencave civile në varësi të ministrisë së ekonomisë kombëtare, lokalizimin e zonës së Pushtetit Vendor dhe Decentralizimit që në çastet emergjencave dhe lehtësimin e pasojave që vijnë e para vuri nën kontroll gjithë situatën për të prej tyre. Pavarësisht nga shtrirja territoriale, dua të bashkërenduar me strukturat e tjera të shtetit, për theksoj se në rastin më të fundit vetëm 11% e të menaxhuar efektivisht mjetet në ndihmë të zonave popullatës në të gjithë vendin u prek realisht rëndë të bllokuara me orientimin e saktë të shtabeve dhe efektet e izolimit ditëror nga efektet e izolimit rajonale të ngritura në çdo prefekturë dhe në njësitë dimëror. Ndërsa 30% e saj u vu në kushte të vështira e qeverisjes vendore. që kërkonin ndihmë të posaçme, në qoftë se Ministria e Energjetikës rezulton sërish më e vlerësojmë si përjashtim rastet e emergjencave goditura si strukturë, veçanërisht në sistemin e shëndetësore. shpërndarjes dhe të transmetimit të energjisë Më lejoni të përshëndes ata deputetë dhe elektrike. Dëmet deri tani llogariten afër 200 milionë funksionarë, të cilët që në momentet e para jo vetëm lekë. Kryesisht dëmtimet në transformatorë dhe në që ishin pranë njerëzve që i kanë zgjedhur, por fidra shpërndarës. Mbi 50 transformatorë të veçanërisht kanë mbajtur lidhje shumë konstruktive madhësive të ndryshme janë djegur, disa prej të dhe bashkëpunuese me strukturat shtetërore që cilëve ende të pariparuar. ngarkon ligji të menanxhojnë në të tilla situata. Ata Mijëra kilometra linja të rrëzuara, përballimi i të njerëz të zgjedhur dhe të mirë, që pa bërë zhurmë cilave ka kërkuar shpenzimin e më shumë se 20 dhe reklamë për veten e tyre kanë kontribuar realisht. milionë lekëve deri tani. Nga ndërmarrjet e naftës, Përballimi i situatës së emergjencës ka kërkuar në varësi të kësaj ministrie, janë dërguar 8 milionë mobilizimin e mjaft strukturave dhe është shoqëruar lekë ndihma materiale dhe mjete mbështetëse në me shpenzime të konsiderueshme monetare dhe zonat e emergjencës. Nga 2971 abonentë që ishin materiale. Faturat përfundimtare nuk janë mbyllur pa energji elektrike para një jave, deri në datën 14 fare, por deri tani llogariten të shpenzuara rreth 400 shkurt numëroheshin 1156 të tillë; në zona ku ende milionë lekë. Në mënyrë më të detajuar, ministria e është vështirë të transportohen transformatorët dhe Pushtetit Vendor dhe Decentralizimit, sipas planit mjetet e tjera për riparimin e defekteve. kombëtar të emergjencës civile, ka menaxhuar gjithë Ministria e Mbrojtjes, në zbatim të urdhërit të situatën e krijuar nga reshjet e dëborës. Veç fondit, Kryeministrit me numër 13, të datës 26 janar 2005, 10 milionë lekë nga buxheti i saj, ka menaxhuar për përdorimin e Forcave të Armatosura të dhe 95 milionë lekë nga buxheti i shtetit, ku 40 Republikës së Shqipërisë, për përballimin dhe milionë, prej të cilave për ndihma ushqimore dhe 55 mënjanimin e pasojave të shkaktuara nga reshjet e milionë për punime të tjera, të cilat ia vuri në ditëve të fundit, përveç mobilizimit të gjithë dispozicion shtabeve të emergjencave në prefektura. strukturave të veta në llogaritje paraprake, ka Nga rezervat e shtetit, strukturë e kësaj ministrie shpenzuar më shumë se 60 milionë lekë dhe pritet janë shpërndarë gjithsej 633 tonë ndihma të që shifra të shkojë deri në 75 milionë. Mbi 20 mjete destinuara kryesisht për familjet në nevojë. Përputhur të rënda të saj edhe sot vazhdojnë të punojnë në kërkesave të njësive të qeverisjes vendore në veri pesë qarqet më të goditura. Tashmë për përhapjen dhe në jug të Shqipërisë, dhe ju kujtoj se jo në pak e plotë të rrugëve rurale kanë qenë dhe janë në raste për shkak të kostos së transportit me ajër një gadishmëri të plotë gjithë kapacitetet shëndetësore kg miell i dërguar me helikopter ka shkuar 6-fish, të këtij dikasteri. deri në 20 mijë lekë të vjetra, nga 3200 lekë që blihet Unë falënderoj të gjithë efektivat e Forcave të me shumicë për kile mielli i vendit. Në ndihmën e Armatosura për punën e lavdërueshme për forcave të KFOR-it, u bë e mundur të shpërndahet përballimin e situatave në zbllokimin e rrugëve dhe edhe në disa zona të veçanta të qarkut të Kukësit, në shpërndarjen e ndihmave. ku nuk hyhej dot me mjetet tona, sasia e nevojshme Ministria e Shëndetësisë ka përballuar evakuimin e ushqimeve të emergjencës. Në datën përkatëse, e më shumë se 40 rasteve për ndihmë shëndetësore gjashtë helikopterë, njëri për emergjencat me anë të ajrit. Së bashku me shpërndarjen e 10 shëndetësore kryen 45 fluturime, në të cilin asistuan milionë lekëve me medikamente, janë realizuar me 40 trupa të 11 kombeve të brigadës së KFOR-it për mjetet e saj të ajrit afër 38 orë fluturimi me një kosto të transportuar rreth 30.500 euro. Spitalet rajonale të gjashtë 29.300 kg ushqime. Qendra ndëroperacionale prefekturave më të goditura kanë qenë dhe janë në
152 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
gadishmëri të plotë dhe nuk u ka munguar furnizimi qeverisjes vendore, janë ftuar të evidentojnë dëmet, me ilaçe. nevojat materiale për rekuperimin e pasojave, Gjithashtu, ministria e Rendit e mobilizuar me sidomos në shtëpi banimi dhe infrastrukturë. gjithë strukturat e saj ka shpenzuar për përballimin Ju falemnderit, për bashkëpunimin. e kësaj situate 35 milionë lekë. Strukturat e rendit Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti kanë mbajtur nën mbikëqyrje thuajse të gjitha akset Kryeministër! rrugore dhe në sajë të kontrollit dhe udhëzimeve të Zoti Shehu, keni fjalën. tyre numri i aksidenteve rrugore në akset e vështira Sali Shehu – Falemnderit, zoti Kryetar! për kalim ka qenë më minimal se çdo herë tjetër. Në fakt kur nënshkrova interpelancën, mendova Ministria e Transporteve, veçanërisht Drejtoria se do të vijë Kryeministri i Shqipërisë të bënte një e Përgjithshme e Rrugëve, në bashkëpunim me tablo serioze të gjendjes nga pikëpamja realiste, shtabet e emergjencave të prefekturave përkatëse, por më rezultoi sikur kam përpara Petritin, të ndjerin bëri organizimin të mjeteve të veta, plus të tërhequra Petrit të Televizionit Shtetëror, që jepte parashikimin nga sektori privat, jo vetëm për akset rrugore, e motit. nacionale, por edhe për rrugët rurale. Ndonëse Në fakt, ai të dhënat i kishte shumë të vërteta, procesi nuk është mbyllur ende dhe nuk është shumë të bazuara, ndërsa Kryeministri kaq të nxjerrë fatura e plotë e shpenzimeve nga mjetet e bazuara i kishte të dhënat saqë, kur po fliste për rënda dhe traktorë të vënë në dispozicion nga qarkun e Dibrës, përmendi Kozaren e Beratit. Për privatët, janë likujduar rreth 8500 orë pune baraz, të qenë i sinqertë me ju dhe me opinionin publik, me 26 milionë lekë. më duhet të them se para se të dëgjoja fjalimin e Servet Pëllumbi – Zoti Kryeministër, koha e Kryeministrit dhe situatën që na përcolli në këtë caktuar për interpelancë mbaroi. interpelancë, isha i sigurt se qëndrimi i tij rreth kësaj Ju lutem përmblidheni. çështje nuk do të kalonte parametrat e fjalimeve të Fatos Nano - Mbarova, zoti Kryetar! mëparshme të tij. Sa propagandistike, aq edhe Shpenzimet e përgjithshme, deri tani nga sfiduese lidhur me situatën në të cilën po kalojnë ministria e Transporteve dhe e Telekomunikacionit, banorët e zonave të bllokuara nga reshjet e dëborës llogariten 78 milionë lekë. së kohëve të fundit prej 18 ditësh, nga Jugu në Veri Më në fund, kemi orientuar rivlerësimin e situatës të Shqipërisë. për çdo moment aktiv, sepse vlerësojmë që situata Unë jo vetëm si deputet, por edhe si qytetar i nuk është mbyllur. Reshjet e dy ditëve të fundit, këtij vendi, nisur nga situata e vështirë dhe dëshmojnë se nuk jemi shkëputur nga dimri dhe problematika që është krijuar në rrethin e Dibrës e pasojat e tij. Po merren masat specifike për më gjerë, përshkak të izolimit nga dëbora më duhet gadishmërinë e gjithë sistemit të kullimeve, për të që të përcjell para jush një tablo sa më realiste për mos kaluar nga situata e vështirë e dëborës, në komuna e fshatra në Dibër e më gjerë lidhur me vështirësitë e reshjeve të shiut ose të rritjes së gjendjen, në të cilën ndodhen dhe me nevojat më të prurjeve nga shkrirja e dëborës. Aktualisht, gjithë domosdoshme që kanë për të kaluar këtë akset rrugore kryesore janë të qarkullueshëm. emergjencë. Fillimisht, në Kalanë e Dodës u bënë Vazhdon puna për përhapjen e akseve rurale, tri javë që nuk funksionon as rruga që lidh qendrën sidomos pas urdhërit të Kryeministrit për e Kalasë me qytetin e Peshkopisë, as rrugët rurale riorganizimin e shpërndarjeve të mjeteve të rënda. të fshatrave midis tyre. Nuk kanë marrë asnjë ndihmë Për dy-tre ditë, parashikohet hapja e rrugëve rurale, nga Qeveria, përveç kufizimeve të tejskajshme të në komunat Ujshticë dhe Shishtavec. Sot shkohet energjisë elektrike dhe propagandës së përcjellë në Topojan me rrugë të hapur. Peshkopi-Kukës, përmes televizionit dhe shtypit të përditshëm. përfshirë gjithë komunat që janë deri në kilometrin Komuna e Zallreçit, megjithë fshatrat e saj nga 23 dhe Pukë, Iballë po merren masa të veçanta për Gjyreçi deri në Zallreç, nga Qafëdraj deri Krajreç, të kontrolluar gjendjen e rrugëve për efekt të janë totalisht të bllokuara. Për të shkuar më tej, shkarjeve dhe parandalimin, eleminimin e pasojave përveçse nuk kanë marrë asnjë ndihmë nga Qeveria nga orteqet, sidomos në akset Milot-Rubik, apo e Fatos Nanos, mund t’ju them se që nga 15 dhjetori Milot-Qafë e Pendit. i vitit 2004 nuk kanë marrë as rrogë, as asistencë, Më në fund duke përfunduar, më lejoni të them as pensione. Rruga nacionale që lidh qytetin e që struktura shtetërore në këto rajone dhe njësitë e Peshkopisë me Kukësin, rrugë e cila kalon përmes
153 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
komunës së Reçit, vazhdon të jetë e bllokuar edhe kryesisht në komunat Kala e Dodës, Zalldardhë, sot. Komuna e Zalldardhës nuk i ka të hapura rrugët Lurë dhe Fushë - Cidhë dhe Memurr janë rrëzuar rurale. Komuna e Arrëzit, përveç rrugës nacionale, për shkak të ngarkesës së dëborës. Ndërkohë që e cila u zbllokua pas dy javësh, rrugët e tjera i ka të nuk ka asnjë planifikim qeveritar, deri tani që po pakalueshme për automjetet dhe për rrjedhojë flasim, për përballimin e këtyre dëmeve në fshatra qarkullimi i njerëzve dhe i mallrave ushqimore është të komunave Arras dhe Kastriot. Konkretisht në i bllokuar. fshatin Kodërdane dhe në fshatin Vrenj, si rezultat i Komuna Lurë: më duhet të them se kjo komunë reshjeve të mëdha, ka rrëshqitje të herëpashershme nuk ekziston në hartën e Qeverisë Nano, pasi asnjë të tokës dhe janë në rrezik 20 shtëpi banimi. Me ushqim dhe asistencë qeveritare nuk është dërguar shkresën 138, datës 19. 04. 2004, banorët e këtyre as në Hamollë, as në Preç, as në Krelurë pa shtëpive i janë drejtuar disa herë Qeverisë dhe përmendur këtu Vlash e Derkulur, të cilat ndodhen strukturave të saj por nuk ka asnjë tentativë për t’i të bllokuara edhe në kohë të mirë. mbështetur këto banorë me ndihma financiare. Komuna Fushë-Cidhë e cila për nga emri e ka Zotërinj deputetë, të gjithë së bashku kemi 95% të territorit fushë dhe me një distancë nga 12 ndjekur nëpërmjet televizionit konferencat e shtypit km nga qyteti i Peshkopisë, por për fatin e keq të të Qeverisë Nano, propagandën e madhe që është banorëve të kësaj komune jo vetëm fshatrat që nuk bërë për ndihmat ushqimore dhe financiare, të cilat janë të lidhur me njëri-tjetrin, por dhe qendra e janë dërguar nga Qeveria për banorët në nevojë. komunës vazhdon të mos jetë e lidhur me rrugën Lidhur me këtë, dëshiroj që t’ju vë në dijeni se për nacionale dhe kjo për një arsye të vetme se 80% e 29 njësitë vendore të qarkut të Dibrës, janë akorduar qytetarëve e kësaj komune votojnë për Partinë 11.4 milionë lekë të reja ose, siç ka qejf ta thotë Demokratike. Qeveria, kryesisht Zëvendëskryeministri, 114 milionë Komuna Sllovë, ka disa ditë që është bërë e lekë të vjetra fond, i cili është dhënë mjaft me vonesë kalueshme vetëm për mjetet e mëdha. Rrugët që gjë e cila solli si pasojë bllokimin e atyre pak rrugëve lidhin fshatrat nuk funksionojnë. që ishin hapur deri në atë moment. Ndërsa, sasia e Komuna Murrë, në këtë komunë, të cilën e ndihmave ushqimore ka qenë krejtësisht e përshkon rruga nacionale që lidh Kukësin me pamjaftueshme, pasi nga 21 mijë e 643 familjeve Peshkopinë, i ka rrugët të bllokuara. që ka rrethi i Dibrës janë planifikuar për t’u trajtuar Komuna Kastriot, pjesa kryesore e së cilës me ushqim vetëm 2540 familje në nevojë. Për të fshati Vrënj dhe Velimjan, Makisht-Ceodoll dhe mos imituar Kryeministrin, i cili si filozofi të fjalimeve Deshat janë të bllokuara. Fshatrat e tjera, që lidhen të tij ka vetëm gënjeshtrën. me qendrën e komunës, janë të hapura. Mund të Më duhet të them para jush se rezervoj një them që fshatrat e bllokuara nuk kanë se si ta përshëndetje dhe një inkurajim për punën dhe për sigurojnë asistencën dhe ndihmën nga qendra e sakrificën e bërë nga Forcat Ajrore të Ministrisë së komunës. Komuna Qendër-Tomin, fshatrat malore Mbrojtjes dhe forcave të tjera të tij. Nga skuadrilja e të saj Zimuri, Bautja, Ceriani, Rabdishti, Bellova, pilotëve të shërbimit ajror të Ministrisë së etj, janë të bllokuara. Kjo komunë mund t’ju them Shëndetësisë si dhe një pjesë e punonjësve të se rrethon qytetin e Peshkopisë. Në të njëjtën rrugëve, të cilat kanë sakrifikuar, por nuk kanë gjetur gjendje vazhdojnë të përjetojnë edhe banorët e mbështetjen as të Qeverisë së tyre dhe as të komunës së Selishtës, ato të Reçit, të Lurës dhe njerëzve që drejtojnë. E thashë këtë jo për hipokrizi, banorët e komunës së Luznisë, që Kryeministri nuk por për të qenë sa më realist. Meqenëse ishim tek i di as emrin. Po kështu edhe një pjesë e fshatrave ndihmat, doni të dini se sa ka qenë sasia e të komunës Shupenzë, shumica e fshatrave të ushqimeve që Kryeministri ka dërguar për familjet komunave të Gollobordës, etj. Nuk mund të lë pa që përmenda më sipër? përmendur qytetin e Peshkopisë, komunën Do t’jua përmend, se kam dhe grafikun që është Maqellarë dhe qytetin e Bulqizës, si dhe disa komuna bërë në Komisionin e Emergjencës. 4.8 kilogram përreth tyre, të cilat po përjetojnë një situatë dhe miell për frymë, 0.42 kilogram makarona, 0.48 një gjendje si në komunat e lartpërmendura, pasi kilogram oriz, 0.36 kilogram sheqer, 0.61 kilogram dhe në këto zona ndërhyrja e Qeverisë ka qenë e vaj domethënë 600 gram, 360 gram fasule, po mund pamjaftueshme për të përballuar këtë situatë të të them se brenda kësaj ndihme një ndër tre persona rëndë. Përtej kësaj tabloje shtëpi dhe objekte publike nga familjet në nevojë kanë përfituar dhe nga një
154 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
biskotë nga ata që Kryeministri ua serviri. Nuk e di Dibrës dhe më gjerë. Pasi çdo pasojë e mëtejshme nëse kanë qenë të skaduara. materiale ose njerëzore do të ishte e pafalshme dhe Kryetari i Qeverisë të zotit Nano, si njeriu, i cili e pajustifikueshme në ditët që vijnë. Nuk është këtu më shumë se çdokush, që njeh qejfin, dhe jo nevojën, fjala për të zgjuar vëmendjen e zgjedhësve të këtyre u dërgoi këtyre njerëzve nga një gjysmë biskote për zonave por situatën zgjedhore në të cilën tashmë të kaluar këto tri javë dimër. kemi hyrë, por është fjala që Qeveria të respektojë Vazhdojmë të nderuar kolegë. detyrimet e saj kushtetuese para qytetarëve Dimri, i cili erdhi në këtë periudhë në krejt zonën shqiptarë, veçanërisht para atyre qytetarëve që lindore të vendit nga Jugu në Veri, e gjeti ndodhen aktualisht në nevojë dhe, nëse nuk e bën Kryeministrin e tij në gjumin letargjik që po ua këtë, ka bërë një gabim të pafalshëm për të cilën përshkon këtë dhe Qeverisë kohët e fundit. Unë dhe nuk do të ketë kohë për ta shlyer. Jam i sigurt që ju e dimë se Kryeministri nuk ndodhet asnjëherë në Kryeministri e ka mbaruar mandatin e tij politik dhe punë, por lidhur me situatën që përshkrova më sipër kryeministror, ndaj dhe kjo është një ndër arsyet e nuk është vetëm pasoja e mosgjendjes së punëve gjakftohtësisë së tij. Por kjo nuk do të thotë që të tij. Kjo nxjerr në pah ndër të tjera dhe një qëndrim qytetarët e këtij vendi nuk meritojnë ndihmën e cinik, të cilin ky njeri e ka shpalosur sa herë që qeverisë së tyre, kjo nuk do të thotë se Shqipëria shqiptarët kanë qenë në nevojë. Nuk ka se si të nuk ka nevojë për qeverisje, përkundrazi ka nevojë jetë ndryshe, kur një Qeveri e përgjegjshme e ka për një Qeveri të fortë të njerëzve dhe për njerëzit. për detyrë që të marrë masa me një plan të detajuar, Falemnderit! të sigurojë rezervën ushqimore në territoret ku Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Shehu! natyrshëm dëbora dhe dimri bëjnë punën e tyre. E Zoti Kryeministër, keni tre minuta. ka për detyrë të marrë masa për të bërë të mundur Fatos Nano – Atëherë po azhurnoj informacionin. që funksionimi i rrugëve të mos njohë bllokim, ashtu Po vazhdon hapja e rrugës së Lurës. Deri tani ka sikurse e ka për detyrë ligjore të shpallë gjendjen e hyrë në komunë, por nuk ka mbërritur në qendër. emergjencës civile, kur ekzistojnë kushte për ta Komuna Shupenzë i ka marrë të gjitha ndihmat, shpallur atë. Në fund të fundit, e ka për detyrë t’i meqë parafolësi përmendi Lurën. dalë zot qeverisjes si edhe premtimeve elektorale Ajo që dua të them, është që, siç e kuptuat, ne që i ka bërë shqiptarëve. E them këtë, pasi komunikojmë, bashkëjetojmë dhe bashkëveprojmë komisioni i planifikimit të emergjencës në qarkun e me dibranët pa ndihmën e Saliut. Dibrës me datë 25.01. 2005, në zbatim të ligjit 8756, Por, parafolësi, jo vetëm që s’bën as për sheh, datë 26.03.2001 “Për emergjencat civile”, ka marrë as për hoxhë, por me sa po kuptoj, nuk bën as për vendim dhe i ka kërkuar Kryeministrit dhe Qeverisë deputet të asaj zone. të tij të shpallë emergjencën civile në këto zona. Falemnderit! Mirëpo, Kryeministri në kundërshtim me ligjin e Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Kryeministër! mësipërm dhe me vendimin e këshillit të ministrave Replikë zoti Dokle, vetëm dy minuta, 664, e datës 18.12.2002 “Për kriteret dhe procedurat Pastaj zoti Shehu, tre minuta replikë. e shpalljes së emergjencës civile”, nuk e mori në (I drejtohet zotit Shehu.) konsideratë kërkesën e këtij komisioni, pasi për I përmendi emrin. Po mirë, edhe ai mund ta shpalljen e gjendjes së emergjencës civile, duhet lavdërojë zotin Shehu. të ndodhte hataja. Një qëndrim i tillë i mbajtur nga Zoti Dajçi, ju lutem, Kryeministri në këtë rast, duke mos respektuar as Zoti Dokle, keni fjalën. detyrimet ligjore dhe kushtetuese tregon më së miri Namik Dokle – Përderisa, zoti Shehu përmendi se ky njeri nuk ka vullnet për të përballuar situatat e Zëvendëskryeministrin, që i bën llogaritë ndryshe kësaj natyre, në të cilën ndodhen banorët e këtyre nga ai, kam të drejtë të bëj replikë dhe për të zonave, por është i gatshëm të shmangë tragjedinë konfirmuar që vërtet unë i bëj ndryshe llogaritë nga e radhës, ashtu siç ka bërë edhe me tragjeditë e zoti Shehu, sepse kam autorizuar që zoti Shehu të tjera që kanë ndodhur në vendin tonë. shkojë me helikopter në zonën e tij elektorale dhe Zonja dhe zotërinj, dëshiroj që bashkë me ju t’i kam bërë gabim që nuk u kam thënë pilotëve ta bëjmë një thirrje këtij njeriu të papërgjegjshëm që lënë atje që ta njohë më mirë zonën e të mos na të marrë masat lidhur me katastrofën humanitare bëjë brroçkulla këtu në Parlament. në të cilën ndodhen fshatra të gjera në qarkun e Servet Pëllumbi - Falemnderit!
155 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Zoti Shehu, keni tre minuta. Falemnderit! Sali Shehu - Fillimisht, desha t’i them zotit Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Beja! Dokle që brroçkullat të shkojë t’i bëjë në Shishtavec Zoti Kryeministër, keni fjalën. 5 minuta. dhe t’u hapë rrugën katundarëve të tij njëherë. Fatos Nano – Falemnderit, zoti kryetar! E dyta, i them Kryeministrit, meqenëse ke Të nderuar zotërinj deputetë, mjekër, ti bëhesh edhe hoxhë edhe prift. Objekti i pyetjes ka të bëjë me një çështje të Servet Pëllumbi - Zoti Shehu, ju lutem ruani rëndësishme me zbatimin e ligjit nr. 9235, datë 29 etikën parlamentare. korrik 2004, “Për kthimin dhe kompensimin e Sali Shehu - Kam replikë, më lejoni ta mbaroj. pronave” Por si thonë në Dibër ato odat e burrave, kësaj Për hartimin e këtij akti, Qeveria që unë drejtoj pune i thonë “sa ta njohësh”. bashkëpunon me strukturat e shumta dhe kompetente, Ky njeri nuk e njeh, për shkak se një ndër parimet me përfaqësues të shoqatave të pronarëve dhe themelore, parimet bazë që përbëjnë karakterin e shfrytëzoj edhe asistencën e OSBE-së për një kohë njeriut, është morali, të cilin ai nuk e ka. të bollshme. Kjo ishte një nga arsyet që ligji u Falemnderit! miratua nga ky Parlament me konsensusin e gjerë Servet Pëllumbi – Falemnderit! që vinte nga dy partitë kryesore gjithashtu. Pas Atëherë, e mbyllim interpelancën. miratimit në Kuvend Këshilli i Ministrave dhe i Fjalën ia jap zotit Beja, për të parashtruar dy institucione të tjera në varësi të tij, siç më rezulton minuta pyetjen e tij me Kryeministrin. edhe komiteti shtetëror i kthimit dhe kompensimit Zotërinj deputetë, qetësi ju lutem. të pronave, ka bërë kujdes maksimal që dispozitat Gjithsesi, secili është para elektoratit. e ligjit të gjejnë zbatimin e duhur. Për t’iu përgjigjur Urdhëroni, zoti Beja! në thelb pyetjes së deputetit Beja duhet të them Fatos Beja – Zoti Kryeministër! se neni 10 i ligjit 9235 për kthim dhe kompensimin Pyetja ime lidhet me zbatimin e ligjit për kthimin e pronës nuk ngarkon për kthim dhe kompensimin dhe kompensimin e pronave, i cili ka hyrë në fuqi në e pronës nuk ngarkon Këshillin e Ministrave me 16 shtator 2004. Ai u jep pronarëve vetëm një vit ndonjë detyrim të posaçëm për nxjerrjen e akteve kohë për të kërkuar dhe sot pas pesë muajsh procesi nënligjore. Ky nen thotë shprehimisht: kur një ende nuk ka filluar. Ligji përcakton disa detyrime shpronësim është bërë për një interes publik dhe për qeverinë, që ju duhet t’i kishit mbushur brenda komiteti shtetëror për kthimin e kompensimin e 90 ditëve nga hyrja në fuqi e ligjit. pronave vërteton se prona e paluajtshme nuk Kam vëmë re se veprimet dhe mosveprimet e përdoret më për këtë qëllim, ajo i rikthehet subjektit Këshillit të Ministrave gjatë kësaj kohe kanë çuar të shpronësuar, kurse subjekti i shpronësuar, kur praktikisht në sabotimin e zbatimit të ligjit dhe në është shpërblyer, i kthen shtetit shpërblimin e marrë. mënyrë të veçantë të neneve që mbrojnë interesat Nga përmbajtja e nenit 10 të ligjit të sipërcituar e pronarëve. Këtë radhë, unë do të ndalem në një rezulton se për këtë çështje ka vetëm një organ prej tyre, në zbatimin e nenit 10 të ligjit, i cili kërkon shtetëror që ngarkon ligji për të shprehur me vendim. që kur prona nuk përdoret më për një interes publik, Ky është komiteti shtetëror i kthim-kompensimit të i kthehet përsëri pronarit. Siç e dini në inventarin e pronave. Ndërsa për Këshillin e Ministrave siç shihet pronave publike që janë në përgjegjësi administrimi nuk ka ndonjë kompetencë apo detyrim ligjor. të qeverisë, ka një sërë pronash u janë grabitur Megjithatë Këshilli i Ministrave në veprimtarinë pronarëve të ligjshëm nga qeveria komuniste e e tij vendimmarrëse, duke vlerësuar rigorozisht regjimit të vjetër. Prej 12 vjetësh pronarët kanë të legjislacionin në fuqi, e ka zbatuar atë me përpikëri. drejtën e parablerjes në momentin e privatizimeve. Prandaj ka vepruar edhe për sa i përket zbatimit të Por sot neni 10 i ligjit kërkon që shteti t’ua kthejë dispozitave të ligjit për kthimin e kompensimin e pronarëve këto prona edhe kur nuk i shërbejnë më pronave që para hyrjes në fuqi të këtij ligji. Me vullnet një interesi publik. Pyetja ime synon te njohë politik për realizimin e këtij procesi me kthim opinionin publik me aktet nënligjore që ka nxjerrë maksimal të pronës tek ish-pronarët e vet Qeveria Qeveria për të realizuar këtë nen të ligjit, si dhe ka marrë të gjitha masat e mundshme institucionale nëse ju keni ndarë nga lista inventarin e pronave që dhe ligjore për të ndaluar dhënien në përdorim apo administron Qeveria ato që janë prona të marra në çfarëdo forme tjetër të formës publike pa adresë. pronarëve për t’ua rikthyer atyre. Në këtë mënyrë është synuar t’i pritet rruga prirjeve
156 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
të trashëguara të ndonjë individi a institucioni që ka nuk e kam kërkuar këtë pyetje për pronat e familjes vepruar me logjikën e vënies para faktit të kryer. suaj as të gruas suaj, as në lidhje me ministrin tuaj Me urdhrin e Kryeministrit me numër 265 të datës 1 të Mbrojtjes. E kam kërkuar jo për pronat që tetor 2002, për evidentimin dhe ndërprerjen e grabiten, pronat publike që grabisni, por për pronat procedurave të tjetërsimit të dhënies me qira të që iu grabiten njerëzve. Për hallat dhe xhajat e dajat pronës shtetërore tokë bujqësore pyjore livadhe dhe e shqiptarëve të cilët nuk marrin pronat e tyre. kullota, janë ngarkuar institucione shtetërore për të Së dyti më vjen keq që ju nuk e njihni ligjin. ndërprerë dhe evidentuar procedurat e tjetërsimit të Neni 19 i ligjit kërkon që Këshillli i Ministrave brenda qira-dhënies të pronës shtetërore. Me urdhrin e 90 ditëve të nxjerrë aktet nënligjore për zbatimin e kryeministrit me numër 158, datë 24 nëntor 2003, këtij ligji dhe brenda këtij ligji është dhe neni 10. për ngritjen e grupit qendror të punës për kryerjen e Pyetja ime është nëse ju si Këshilli i Ministrave keni studimit për evidentimin dhe vlerësimin e sipërfaqeve nxjerrë ndonjë akt nënligjor në zbatim të këtij neni. të lira shtetërore për tokë bujqësore livadhe, kullota, Është e qartë që ju nuk keni nxjerrë asnjë akt pyje dhe troje, është përgatitur studimi për nënligjor në zbatimin e këtij ligji. Por ju keni nxjerrë njëjtësimin e sipërfaqeve të lira. Në bazë të tij është edhe vendime të Këshillit të Ministrave të hartuar dhe metodika e çmimeve që po i vjen për kundraligjshme për çështjen e pronave. Këshilli i miratim Kuvendit. Pas hyrjes në fuqi të ligjit nr. 9235 Ministrave është vetëshpallur pronar i të gjithë për kthimin dhe kompensimin e pronave me urdhër inventarit të trashëguar të ministrive pa ndarë pronat numër 12 të 25 janarit 2005 të Kryeministrit, për vërtet publike nga ato që u ishin grabitur qytetarëve. ngritjen e grupit ndërinstitucional të punës për Pas kësaj me vendimin e Këshillit të Ministrave ju i ripërcaktimin e territorit turistik në zonën bregdetare tjetërsoni një pjesë të tyre, duke urdhëruar zyrën e jugore ka nisur puna dhe po hartohet studimi i kësaj pasurisë së paluajtshme të bëjë regjistrimin përkatës zone që të evidentojnë pronat e lira shtetërore. Mbi edhe pse pronarët kanë në duart e tyre vendimet e këtë bazë do të gjykohet dhe do të vendoset nga gjykatave dhe të komisioneve të kthimit të pronave. strukturat që ngarkon ligji se çdo të bëhet me këto I gjithë ky proces është në kundërvënie të plotë me prona të lira, duke synuar që atyre që do t’u kthehet nenin 41 pika 2 dhe 3 të Kushtetutës që nuk e pranon apo kompensohet prona në këtë zonë e përfitojnë këtë mënyrë të fitimit të pronësisë. Po përmend një edhe nga projektet ndërtimore të gatshme. Në ndër shembujt e shumtë të VKM-ve të zbatim të strategjisë së decentralizimit detyrim kundërligjshme, jo Kakomen që është një rast më kushtetues dhe ligjor bazuar në ligjin 8744 për specifik, por një rast që është tipik, rasti i VKM-ve transferimin e pronave të paluajtshme publike të që i çon bashkive prona të pronarëve. Në 4 shkurt shtetit të njësisë e qeverisjes vendore këshilli i 2005 Këshilli i Ministrave ka marrë vendimin numër ministrave edhe pas hyrjes në fuqi të ligjit në fjalë 73, sipas të cillit mjediset e ish brigadës së ka vazhduar transferim pronash shtetërore te njësitë këmbësorisë me numër rendor 638, të cilat janë në e qeverisjes vendore. Nuk më rezulton që për përgjegjësi administrimi të ministrisë së Mbrojtjes, vendime të kësaj natyre, që ka miratuar Këshilli i të kalojë në pronësi të bashkisë së Delvinës, dëgjoni Ministrave deri më sot, të ketë pasur ndonjë me kujdes, për t’u përdorur për nevoja strehimi për kontestim ligjor në kuptim të nenit 10 të ligjit për popullsinë e kësaj bashkie. Bashkisë i ndalohet ta kthimin dhe kompensimin e pronës. Megjithatë, nëse ndryshojë destinacionin e përcaktuar në këtë vendim eventualisht do të ketë ndonjë objeksion qoftë edhe të Këshillit tonë të Ministrave. për pronat e dajës a të nëndajës të dikujt, ky Është një vendim i turpshëm, tipik komunist i objeksion duhet drejtuar te komiteti shtetëror i kthim- kohës së diktaturës me mendësi tipike të diktaturës, kompensimit të pronave, organi kompetent i kur qeveritari urdhëron që prona e qytetarit të ngarkuar nga ligji, me të cilin Qeveria është e tjetërsohet me urdhër qeveritar gjoja për nevoja të gatshme të bashkëpunojë në transparencë strehimit të popullit të ushqimit të popullit të maksimale. shërbimit të popullit si qëmoti. Falemnderit! Servet Pëllumbi – Mbaroi koha, zoti Beja. Ju Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti lutem, përfundojeni. Kryeministër! Fatos Beja – Zoti Kryeministër, Zoti Beja, tre minuta. Ju edhe ministrat tuaj duhet ta kuptoni se një Fatos Beja – Zoti Kryeministër, së pari, unë pronë mund t’i merret privatit për interesa publike
157 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
vetëm në kushtet e zbatimit të nenit 41 të Kryeministri ka folur edhe herën e parë edhe të Kushtetutës dhe të ligjit të shpronësimeve për interes dytën më gjatë. publik. Përndryshe kemi të bëjmë me një grabitje Është qesharake që pronarëve t’u jepet një copë të pronës si qëmoti, që ligji sot e ndalon. Me mendësi letër për t’u kompensuar me toka apo para të tilla Qeveria komuniste nuk e zgjidhi dot strehimin publike… për 50 vjet ndërsa sot… (I ndërpritet fjala) Servet pëllumbi – Zoti Beja, mbaroi koha. Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, seancën Fatos Beja – Siç e latë Kryeministrin jashtë e deklaroj të mbyllur. kohe, më lini edhe mua tre minuta të mbaroj Seanca tjetër hapet nesër në orën 10:00
E enjte, 17.02.2005 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, hapim rurale. Unë nuk jam mjek, por jam një koleg juaji i seancën. Sipas Rregullores, fillojmë me çështjet që shqetësuar për shëndetin e këtyre fëmijëve dhe do janë jashtë rendit të ditës. të kërkoja ndihmën dhe angazhimin edhe të kolegëve Fjalën e ka kërkuar zoti Mediu deputetë të cilët janë mjekë që të kërkojmë së Fatmir Mediu – Falemnderit, zoti Kryetar! bashku një angazhim konkret për të mundësuar që Të nderuar kolegë deputetë, shteti të parandalojë ndihmojë dhe kurojë këta të Kjo që do të parashtroj sot përpara jush, as nuk sëmurë në mënyrë që ata të jetojnë. Di gjithashtu ka qenë por as nuk mendoj se mund të kthehet në që ka edhe iniciativa për amendamente dhe në kodin një çështje debati politik. Gjithashtu do t’i kërkoja familjar për të bërë të mundur parandalimin e kësaj edhe medias të mos e trajtojë si një problem të sëmundje dhe do të kërkoja një shqyrtim me tillë, pavarësisht se të gjitha çka do të them janë seriozitet nga ana e Kuvendit të propozimeve që pasojë e një sistemi shëndetësor tërësisht të janë bërë në mënyrë që ne të ndihmojmë në nevojë amortizuar dhe jo në eficiencë. Si prind i cili kërkon dhe familjet e tyre që vuajnë bashkë me ta. që fëmija e tij të gëzojë shëndet të plotë, por edhe Deri në vitin 1999 nuk ka pasur asnjë informim si deputet përfaqësues i popullit, i zgjedhur në publik në Shqipëri për këtë sëmundje, asnjë artikull Kuvend, kërkoj të tërheq vëmendjen tuaj për një gazete, emision televiziv apo broshurë të shkruar problem që kërcënon qindra jetë fëmijësh të nga ministria e Shëndetësisë. Vetë prindërit e këtyre pafajshëm dhe njëkohësisht i bashkohem kërkesës fëmijëve u organizuan, duke këmbëngulur për një dhe shpresës së prindërve të këtyre familjeve për zgjidhje e cila akoma nuk është prioritet i ministrisë një kujdes nga shteti shqiptar në mënyrë që këta së Shëndetësisë apo i institucioneve mjekësore. Kjo fëmijë të jetojnë dhe për më tepër fati i tyre i keq të është një sëmundje mesdhetare dhe vendet e mos jetë edhe fati i fëmijëve në të ardhmen. Mesdheut si Spanja Greqia e Qipro apo Italia kanë Konkretisht e kam fjalën për një grup fëmijësh, rreth mbi 30 vjet që punojnë, duke i informuar popullsisë 500, që vuajnë nga një sëmundje me emrin talasemi. së vendeve të tyre, duke futur në programe shkollore Kjo është një sëmundje gjaku me bartës të genit punën e bërë nga institucionet shëndetësore dhe talasemik. rezultatet kanë qenë shumë të mira. Gjithashtu këto Çdo vit në Shqipëri lindin afërsisht 40 bebe të vende bënë të detyrueshme një analizë të quajtur sëmura me këtë diagnozë që shkaktohet kur dy elektrokorent. Sot Italia nga 200 lindje që kishte në bashkëshortë janë mbartës të këtij geni. Duke qenë vitet 80-të e ka reduktuar atë në katër, në Greqi të se mbartësit e këtij geni janë njerëz krejt normal sëmurë ka pak. Ndërsa në Qipro lindje me këtë dhe nuk ka asnjë lloj shfaqjeje sëmundjeje, është e sëmundje nuk ka fare. Pra tregon edhe një herë që vështirë të parandalosh këtë nëpërmjet paralajmërimit një angazhim konkret dhe serioz i qeverisjeve të të rrezikut që mbartin këto martesa, për vetë nivelin këtyre vendeve ka reduktuar dhe minimizuar këto e informimit dhe njëkohësisht për pamundësinë e probleme të cilat janë shumë të ndjeshme në shumë ekzaminimit paraprak, sidomos në shumë zona familje. Parandalimi është hapi kryesor që duhet
158 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
marrë, sepse kostoja e parandalimit është shumë familje e fëmijë që kanë vuajtur këtë problem. Jam herë më e ulët sesa e kurimit të kësaj sëmundjeje. dëshmitar i djalit të një mikut tim që e ka kryer këtë Ilaçet që përdoren për këtë mjekim janë shumë të transplant, duke i marrë vëllait të vet palcën e kurrizit shtrenjta; pavarësisht nga politikat e rimbursimit ato dhe sot gëzon një shëndet të plotë dhe është një janë të papërballueshme për këto familje. fëmijë i shëndetshëm, ashtu siç jam dëshmitar i Ne të gjithë jemi dëshmitarë të mungesës së disa rasteve të disa familjeve të cilat nuk kanë gjakut në spitalet tona dhe jo rrallëherë fëmijët e mundësinë për ta kryer këtë transplant dhe jetojnë sëmurë me talasemi ndodhen përballë faktit që nuk në një problem shumë të madh psikologjik dhe në gjejnë dot gjakun për të bërë transfuzionin që e kanë një vështirësi shumë të madhe financiare dhe mëse jetik. Trajtimi mjekësor i tyre është shumë i pamundësi për t’u përballur me situatën. Transplanti vështirë dhe me transfuzionet e vazhdueshme të është një nga rrugët e zgjidhjes së këtij problemi. gjakut këtyre sëmundjeve u shtohen edhe shumë Prindër e gjyshër të cilët janë në pritje të probleme që ia vështirësojnë shumë jetën dhe jo vazhdueshme që shteti mund t’u japë një zgjidhje. rrallëherë ata lihen pas dore. Fëmijët janë të detyruar Mora shkas për ta ngritur këtë problem në Kuvendin që dy herë në muaj të marrin gjak. Duke lënë e Shqipërisë, duke besuar në autoritetin e Kuvendit, shkollën, një pjesë e këtyre familjeve janë në në ndikimin që mund të ketë në Qeveri, por pamundësi për të përballuar shpenzimet. Çdo ditë, njëkohësisht për vetë shqetësimin që kanë këta rreth 12 orë, këta fëmijë mbajnë në trup gjilpërat, njerëz. Unë nuk mendoj se Kuvendi i Shqipërisë ndërsa prindërit duhet të rrinë çdo moment pranë duhet të presë të mësojë nga fatkeqësitë e këtyre tyre për faktin se shumica e fëmijëve janë në fëmijëve dhe do t’ju lutesha sidomos kolegëve të pamundësi për t’u kujdesur për vetveten. Shërimi i Komisionit të Shëndetësisë që të gjithë së bashku plotë i kësaj sëmundjeje arrihet duke bërë të bëjmë një rrugë për ta përballuar këtë fatkeqësi, transplantimin e palcës së kockës, e cila realizohet sepse mendoj se këtë e kemi një preokupim të në Itali dhe në vende të tjera. Deri tani disa kanë përbashkët për t’ju përgjigjur nevojës për të jetuar mundur ta kryejnë me sukses këtë transplantim me të mbi 500 mijë fëmijëve të lindur me këtë sëmundje, një kosto të lartë rreth 70 mijë dollarë. Të mos por dhe të tjerëve që mund të lindin nesër. harrojmë që për shkak të problemit të vizave ka dhe Falemnderit! familje të cilat janë në pamundësi për t’i përballuar Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Mediu! vetë shpenzimet e kësaj sëmundjeje por janë në Zoti Haklaj, keni fjalën. pamundësi për të vajtur në Itali në spitalet përkatëse Azgan Haklaj – Falemnderit, zoti Kryetar! për të bërë këtë transplantim. Prandaj, edhe në këtë Kam lënë Veriun e Shqipërisë, pikërisht drejtim duhet një ndërhyrje e shtetit. Të bësh hesap Tropojën, për të ardhur në Parlament pas 20 ditësh me jetën e fëmijëve është një mëkat i madh, në krye të detyrave të mia si deputet për tejkalimin megjithatë për të krijuar një bindje se zgjidhje ka e gjendjes së rëndë që goditi kryesisht Verilindjen edhe për këta fëmijë të sëmurë, edhe për familjet e e vendit. tyre, më lejoni t’ju bëj me dije se për trajtimin e një Shkak për të bërë këtë deklaratë nuk është të sëmuri të tillë harxhohen rreth 10 deri në 14 mijë gjykimi i fatkeqësisë që dikton natyra, por e një dollarë në vit. Për 30 vjet, që është jetëgjatësia e fatkeqësie tejet të rëndë, të cilën na e diktoi vota e këtyre njerëzve, harxhimi është mbi 300 mijë dollarë. manipuluar e shqiptarëve që nga 97-a deri sot. Kjo I përmenda këto fakte për të sjellë realitetin e fatkeqësi, që nga dita në ditë prodhon deri në tragjedi dhimbshëm dhe të vështirë të këtyre familjeve te për këtë vend, është Qeveria aktuale e sjellë nga secili nga ne. Fatos Nano. Kjo Qeveri me këtë Kryeministër, janë Pa asnjë paragjykim politik, por me dëshirën totalisht të papërgjegjshëm, por edhe cinikë dhe të dhe bindjen që të gjithë si përfaqësues të popullit, pashembullt, edhe në rast fatkeqësie natyrore por dhe si prindër, ne mund ta zgjidhim këtë problem nacionale. Konkretisht, në përgjithësi me shembuj për të mos i lënë këta fëmijë në fatin e tyre tragjik. dhe argumente, do t’i faktoj këtij Kuvendi dhe të E përsëris kjo nuk është për të hapur asnjë debat gjithë shqiptarëve, se si do të ishte në nder të kësaj politik, por për të kërkuar ndihmën e gjithsecilit nga qeverie, nëse i ka ngelur pak nder dhe moral, të ju që si prindër të gjejmë rrugën e zgjidhjes t’i kërkojë dorëheqjen kolektive. Pa përmendur arsyet ndihmojmë t’i marrim në mbrojtje këto familje dhe sistematike që e bëjnë Fatos Nanon dhe qeverinë e këta fëmijë. Unë kam pasur rastin të njoh nga afër tij non grata për këtë vend, po i referohem vetëm
159 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
situatës së fundit të emergjencës kombëtare mbi Kam parasysh ministrin e transportit Poçi, Viktor trijavore. Qeveria Shqiptare, që nga maja e piramidës Dodën, etj. Zoti Poçi kishte për të çuar dhe mjetet dhe bazë gjendet e papërgatitur, ndonëse situata zhbllokuese, por i kishte inekzistente. Ky ministër, qe paralajmëruar dhe e ditur prej lashtësisë se që me të drejtë shqiptarët e quajnë një shumëkatësh ç’ndodh në dimër. Asnjë rezervë shteti nuk u gjend korrupsioni, besoj se ka qenë më shumë i interesuar e depozituar në magazinat lokale: ishin shitur e të shesë apartamentet e tij në rrugën Medar Shtylla shpërdoruar. Ndihma e Qeverisë Shqiptare për me mbi 700 euro metrin sesa situatën e rrugëve që Tropojën dhe të gjithë qarkun e Kukësit, më i godituri vetëm me 13 shkurt rrezikoi 148 banorët e Tropojës në vend, ishte jo vetëm qesharake, por e pasigurt në Qafë Mali. deri në skadencë. Edhe ato pak gramë që iu Kolegë deputetë, kjo Qeveri sinonim i mundimit dërguan qytetarëve të Tropojës në nevojë, u kthye despotik dhe bandave kusare është e tejnjohur dhe në merak për Qeverisë, sepse ishin, as më shumë askush nuk priste të ishte ndryshe. Ajo që presim as më pak, produkte të degraduara. Asnjë të gjithë ne, është largimi i saj. Një tjetër fatkeqësi ndërmarrje shtetërore që drejtohet nga militantë të që na goditi dhe u bë evidente dhe kësaj here është Nanos nuk u gjend eficiente. vetë kryetari i shtetit Alfred Moisiu. Ky zotëri, produkti Qyteti i Bajram Currit përjetoi 11 vjet pa më fatkeq i konstitucionalitetit të dy vjetëve më parë, elektricitet dhe ujë të pijshëm. Vetëm një në vend të ushtrimit të detyrave të tij institucionale, borëpastruese shërbente në të gjithë rrethin e sidomos në rast fatkeqësie kombëtare, preferoi të Tropojës, ku 145 kilometra janë rrugë rurale. Dhe dublojë ekologjistin Namik Fadil Hoti. Askush që e ky mjet u detyrua të linte Tropojën dhe të shkonte do këtë vend, me kryetar shteti serioz nuk shpreson në Pukë për t’i bërë fushatë ministrit të errësirës më te ky burrë: edhe shpresa e vetme te jeta e tij Viktor Dodës. Po ky ministër guxon që të hapë portat militare ka degraduar në një pasazh të personazheve e hidrocentralit të Komanit, duke sabotuar me qëllim të Mirosllav Hashekut. lëvizjen e trageteve Fierzë-Koman. Kjo linjë është e Duke përfunduar, më lejoni të kërkoj ndjesë për vetmja lidhëse e Kosovës me Shqipërinë. Sigurisht ndonjë fjalë që shkel etikën, por duke qenë dëshmitar që Doda dhe fashistët e tij tip-Harasani premtuan permanent i jetës në rrezik, besoj se gëzoj të drejtën majmërisht. Po ne disponojmë fakte komprometuese, edhe të revoltohem. S’mund ta mbyll këtë deklaratë të cilët do t’i deklarojmë publikisht. pa përsëritur nevojën e hapjes së aksit rrugor Fierzë- Ata meritojnë kallëzim juridik, por kushdo e ka Koman afro 34 km, i vetmi aks garantues i të qartë se asnjë institucion i drejtësisë sot nuk frymëmarrjes Kosovë-Shqipëri dhe Tropojë-Shqipëri. funksionon realisht jashtë skëterrës politike kryetar Vetëm një mendje antiintegruese antikombëtare i të cilës është Fatos Nano dhe familja sulltanore. mund ta neglizhojë këtë ndërmarrje e cila çel arterien Unë kam provuar mbi 284 kontakte telefonike që të tonë të sigurt për lidhjen nacionale dhe rajonale. sensibilizoj qeverinë, deri tek kryetari i shtetit Këtë emergjencë e kanë dëshmuar edhe 78 Moisiu, por ka qenë e kotë, gjithçka është nënshkrime të parlamentarëve të Kosovës si dhe paralizuar. Evidente ngelet vetëm mendja kusaruese 73 nënshkrime të parlamentit të Shqipërisë. e tyre. Për këtë qëllim, i ndodhur vetëm së bashku Ju vë në dijeni se situata në Tropojë, sidomos me të gjithë njerëzit në nevojë, emergjenca të papara pas ngjarjes së vendosjes së minës me telekomandë, që nga viti 1984, iu drejtova për ndihmë forcave ku humbi jetën mësuesi i nderuar Riza Aliaj, është amerikane-britanike të policisë në Kosovë, forcave shumë trishtuese. Unë i bëj thirrje edhe një herë italiane të KFOR-it Gjakovë, pushtetit lokal të ministrit të Rendit i bëj thirrje Kryeministrit të Gjakovës, Presidentit Rugova dhe Kryeministrit Shqipërisë, Presidentit të Republikës mos ta shohin Haradinaj. Këto ndihma u përdorën me emergjencë Tropojën si shprehje gjeografike, por si një pjesë të me mjete motorike për hapjen e rrugës si dhe shtetit shqiptar, të vendosin menjëherë rendin në ndihma ushqimore mjaft cilësore (jo si biskotat e Tropojë, të vendosin menjëherë funksionimin juridiko- Blushit), të drejtuara deri në Bajram Curri nga institucionale në Tropojë. Shqiptarët thërrasin SOS. ministri në detyrë, zoti Tom Hajdari. Gjej rast t’i Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Haklaj! falënderoj në emër të kolegëve të mi deputetë të Zoti Dokle. Partisë Demokratike. Namik Dokle – Falemnderit, zoti Kryetar! Me përjashtim të iniciativave gati private të zotit Realisht, zoti Haklaj duhet të ishte mbrëmë në Dokle, asnjë ministër përgjegjës nuk ishte në detyrë. seancën që u bë për këtë çështje. Po të ishte ai, do
160 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
ta kishin dëgjuar shumë më me respekt se ata që Servet Pëllumbi – Zoti Dokle! folën dje, sepse, sipas një shprehjeje, thuhet që “e Zotërinj deputetë, kjo orë, sipas Rregullores, dua Platonin, por më shumë dua të vërtetën”. Dhe e shfrytëzohet sipas emrave që jepen nga ana e vërteta është që zoti Haklaj është një nga deputetët deputetëve para fillimit të seancës. që ka qenë më i përkushtuar në zonën e tij elektorale Po, zoti Blushi, për replikë. në këtë ditë dimri. Por duke ardhur në Tiranë, mesa Ben Blushi – Unë jam detyruar disa herë të duket gjithkënd e zë virusi i politizimit të pabukë, mohoj ose të përgënjeshtroj spekulimet me natyrë por nuk dua të hyj në polemikë me atë çfarë tha profesionale politike për cilësinë e ndihmave. zoti Haklaj, për sa i përket elementëve politikë dhe Natyrisht po të kisha sot ndonjë pako me biskota politizimit që ai bëri. Por për sa i përket kujdesit do t’ua shpërndaja të gjithë zotërinjve, por jam i zoti Haklaj dhe unë bashkë me të dhe me gjithë bindur që i kanë provuar. Ushqimet janë 100 për strukturat lokale në Tropojë, jemi dëshmitarë të 100 të garantuara me standarde shqiptare dhe përpjekjeve të mëdha për të zgjidhur problemet që ndërkombëtare. Ka dokumente nga institucionet që kemi patur. Zoti Haklaj nuk ka qenë në Parlament e verifikojnë dhe certifikojnë cilësinë e ushqimeve gjatë gjithë kësaj kohe, sepse ka qenë atje në zonë në Republikën e Shqipërisë, është Ministria e dhe unë sa herë që është shtruar ky problem e kam Bujqësisë dhe të gjitha analizat u janë dërguar sjellë në Parlament shembullin e tij si një shembull shpërndarësve të ndihmave që ishin në të gjitha i përkushtimit për të zgjidhur problemin. Dhe me të qarqet si dhe kryetarëve të komunave të Tropojës. kam komunikuar pothuajse në mënyrë të përditshme Po ashtu është bërë me dijeninë time edhe futja e një herë, dy herë, 7 herë, 10 herë, 17 herë, për të një komisioni në Tropojë, i përbërë nga biologë, zgjidhur problemet rast pas rasti dhe njëri pas tjetrit, kryesisht të angazhuar nga struktura e Këshillit të qofshin këto probleme të hapjes së rrugëve, qofshin Qarkut. Ata kanë bërë analizat dhe firmat e tyre i probleme të lëvizjes së trageteve, qofshin probleme kam në zyrë. Pra ushqimet janë të gjitha të të energjisë, sepse ka patur defekte dhe defekt pas garantuara. Keqkuptimet jua them unë pse kanë defekti i kemi rregulluar dhe vazhdojmë t’i ndodhur: disa, për arsye që nuk i shpjegoj dot, në rregullojmë: qoftë furnizimin me ushqime në fshatra vend që të hanë biskota, kanë ngrënë ambalazhin, ku nuk kishte rrugë, qoftë çuarjen e ushqimeve me sigurisht ka njerëz që hanë edhe qesen. Kjo ka helikopter. Unë po ju them që vetëm me kërkesën e ndodhur me ata që pretendojnë se ka skarcitet në zotit Haklaj kemi dërguar ushqime me helikopter ushqime. Nuk ua këshilloj në raste të tjera. në Lekbibaj, në Bric, në Curraj, në Valbonë, në Servet Pëllumbi – Po, falemnderit! Berishë, në Zogaj. Dhe këtë e kemi bërë pikërisht Zoti Haklaj, për replikë. për t’u shërbyer atyre njerëzve që kanë qenë në Azgan Haklaj – Falemnderit! vështirësi. Të gjithë elementët e tjerë të përmendur Kam një replikë krejt dashamirëse me zotin janë elementë që janë përballuar nga strukturat e Blushi. Ne e kemi parë Blushin duke ngrënë Qeverisë. Kur pati defekt elektrik dhe gjithë qyteti i biskota. Unë nuk jam profesionist, as ekspert. Bajram Currit ishte në errësirë, në bashkëpunim me Komisioni i ngritur nga zoti Blushi ka konstatuar se zotin Haklaj unë kam dërguar që në 6 të mëngjesit mallrat nuk kanë qenë të shoqëruara me certifikatën brigadën e KESH-it për t’u nisur urgjentisht për në që ai përmendi. Mallrat nuk kanë pasur analizën Tropojë dhe zoti Haklaj më ka ndihmuar duke e nisur përkatëse, nuk kanë pasur datën e prodhimit dhe tragetin më herët sesa orari i tij, në mënyrë që të skadimit. Zoti Blushi e shikon këtë fotografi ku brigada të shkojë në kohën e duhur; dhe ka shkuar thotë data e prodhimit iks data e skadimit ypsilon? në kohën e duhur ka rregulluar defektin dhe qytetit i Unë e disponoj të gjithë dokumentacionin e është dhënë dritë. Më vonë jemi marrë po me nevojshëm edhe juridik për t’ia vërtetuar zotit Blushi ujësjellësin dhe ka filluar të funksionojë dhe që edhe mbi biskotat ka dy vula. Një vulë të natyrisht ka raste të defekteve që ndodhin dhe do skadencës së muajit dytë dhe të tretë të vitit 2004 të ndodhin. Ne jemi për t’i rregulluar ato. Pra për ta dhe një vulë tjetër po mbi këtë vulë të muajit të dytë përfunduar dhe për të thënë të vërtetën e të vërtetës dhe të tretë të vitit 2005. Pra jemi në rastin e unë e falënderoj zotin Haklaj për bashkëpunimin që falsifikimit me dashje. Biskotat i ka në Bajram Curr, ka patur me strukturat shtetërore, por nuk më duket t’i marrë dhe t’ua shpërndajë deputetëve të Partisë e drejtë që kur vjen në Tiranë flet me një gjuhë tjetër Socialiste. Deputetët e PD-së nuk hanë biskota. nga gjuha e mirë me të cilën kemi folur në Tropojë. Falemnderit!
161 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Servet Pëllumbi – Falemnderit! Meqenëse zoti Topi, në daljen e tij të Atëherë, zotërinj deputetë, meqenëse rregullorja paparashikueshme, më dha një këshillë, unë po ia akoma nuk është përvetësuar si duhet po ua jap kthej. Me kusur dhe pa kusur. Si ta dojë. fjalën edhe dy deputetëve. Askush nuk ka nevojë për të marrë vizë dhe për Zoti Topi, keni fjalën. të ndenjur në kafenetë e Tiranës. Por gjithkush ka Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! nevojë për kurajë qytetare të qëndrojë pranë njerëzve Dola këtu, pa e parashikuar që do të merrja fjalën. që e kanë votuar dhe që të përpiqet bashkë me ta Ju falënderoj që më dhatë fjalën jashtë procedurës për të zgjidhur problemin. Prandaj s’ka pse t’ju vijë që parashikon Rregullorja e re. Do të doja t’i thosha udhëheqësve të mëdhenj të PD-së ndonjë inat se shumë miqësisht zotit Dokle që zoti Haklaj nuk ka unë përmend vlerën e një veprimi të një deputetit nevojë për vizë kur vjen në Tiranë. E kemi thënë në tuaj që është krejt ndryshe nga ditët e sherrit që po mënyrë frekuente që ky Parlament është pikërisht ndiqni andej-këndej. auditori ku diskutohet për politikë dhe nuk diskutohet Servet Pëllumbi – Falemnderit! për çështje teknike. Kështu që ai është në pozicionin Replikë, zoti Blushi. e tij të natyrshëm, është zëdhënës i atyre që e kanë Ben Blushi – Në fakt kishim kohë që prisnim votuar, kështu që unë mendoj se duhet të gjendet një demonstrim të kapaciteteve profesionale të zotit një argument tjetër për të gjetur rastin për të Topi, për të kuptuar se pse e ka lënë zanatin e vjetër mposhtur kundërshtarin politik. Por meqenëse në dhe i është futur politikës, sepse është skarco aty këtë parlament nga karriget politike tentohet të ku ishte. Nuk e di foli si grosist, apo foli si ekspert diskutohet teknikisht, kësaj radhe e kam me zotin ushqimesh. Në qoftë se foli si grosist le të shkojë Blushi, unë dola këtu për të paraqitur një pjesë të të ankohet me grosistin, unë nuk jam grosist për të background-it tim profesional. Jam një nga ekspertët kuptuar se grosistët e Shqipërisë me dokumente të që janë marrë me ligjin e ushqimit, zoti Blushi, dhe certifikuara përdorin ambalazhe të tjera, pra kuti të ju siguroj që e njoh atë ligj më mirë se çdo ligj tjetër, tjera dhe përmbajtje tjetër. Kjo ka ndodhur me falë angazhimit tim të gjatë profesional në atë fushë. biskotat. Në qoftë se e nxjerr në televizor zoti Haklaj Shoh tentativave për ta injoruar edhe një herë atë atë fotografi që ia ka çuar dhe Berishës në zyrë do pjesë të popullsisë shqiptare, që vërtet është në të shikojë që ka një vulë. Skadenca në të gjithë situatë serioze, sepse ju natyrisht juve vetëm botën është vulë, nuk është një ambalazh i printuar ambalazhin i çoni asaj pjese të shoqërisë. Po ju në shtypshkronjë. Këta nxorën edhe kripën të them që kur nuk e njihni teknikisht problemin nuk skaduar. Zoti Topi të marrë një fije shkrepse, nëse duhet të paraqisni këtu një argument që nuk qëndron. ka në xhep, ta provojë si delet. Kripa nuk skadon Çdo gjë që është brenda, çdo ushqim që është zotërinj, edhe ambalazhi i biskotave është i njëjti brenda ambalazhit, verifikohet nga pikëpamja e problem. Ka një vulë dhe skadenca në të gjithë botën cilësisë dhe e sigurisë ushqimore pikërisht tek është vulë nuk është një gjë që del nga ambalazhet. Aty është edhe data e skadencës. shtypshkronja. Ajo data 2003 është datë e printuar Dhe të jesh i sigurt, zoti Blushi, do të kisha bashkë me përmbajtjen e qeses, prandaj i thashë dëshirë të ishe i vëmendshëm të më dëgjoje. Ju dikujt, pa e fyer, në qoftë se keni ngrënë ambalazhin mbani një përgjegjësi tjetër dhe qëllimisht ju qëndroni keni bërë keq, se është i skaduar, në qoftë se keni tek i njëjti problem, te biskotat. Qëndroni te biskotat, ngrënë biskotën, je në rregull. Shkoni shikojeni edhe mund të hani diçka tjetër veç biskotës që të qëndroni një herë të nxjerrë në televizor dhe ky është shkaku në pozicionin tuaj të natyrshëm, por po ju them që që unë vazhdoj të këmbëngul që ekspertiza është e ambalazhi është i pozicionuar me datën e saktë, sepse ka përgjegjësi ligjore. E fundit fare që skadencës, sepse ka disa parametra cilësorë dhe dua të them është që ministri Blushi nuk merret me të sigurisë ushqimore. Ajo që tregon zoti Haklaj, që ekspertizën e ushqimeve. Ai ka për detyrë ma ka dëshmuar edhe mua, tregon plotësisht që shpërndarjen e ndihmave për popullsinë, që nga juve keni çuar atje përveç të tjerave edhe ushqime grosisti te shpërndarësi i ushqimeve, tek ata që të skaduara. kontrollojnë, përfshi edhe ata biologët e pavarur të Falemnderit! Partisë Demokratike, të cilët kanë dhënë të njëjtin Servet Pëllumbi – Falemnderit! rezultat. Vetëm në Shqipëri ka ndodhur kjo, që Partia Replikë, zoti Dokle. Demokratike merr urdhër ngre ekspertë për të Namik Dokle – Falemnderit, zoti Kryetar! kontrolluar ndihmat. E kam në zyrë aktin e tyre të
162 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
firmosur. Në fund fare, do t’i them zotit Topi që të Servet Pëllumbi – Falemnderit! gjuajë me top jo me topa bore. Atëherë, zotërinj deputetë, lidhur me problemin Servet Pëllumbi – Falemnderit! e dytë që ngrit zoti Spahia është e vërtetë… Kundërreplika nuk ka zoti Topi. Do të zbatojmë Urdhëro, replikë dy minuta. rregulloren. Pjesën e parë e quaj të mbyllur. Eqerem Spahia – Nëse zotit Dokle bora i duket Zoti Spahia nuk e ke vënë emrin në listë, pilaf dhe Qeveria e tij nuk do të marrë asnjë masë megjithatë po të bëj një lëshim, siç bëra me të tjerët. për të zhbllokuar situatën e krijuar, ai të vazhdojë. Eqerem Spahia – Falemnderit, zoti Kryetar! Unë dua t’i them zotit Dokle se komuna e Bushtricës Unë mbështes pa asnjë rezervë të gjithë kolegët drejtohet nga Partia Lëvizjes e Legalitetit dhe kryetari për shqetësimet që ngritën në lidhje me zonat e i komunës deklaron që është e izoluar totalisht nga izoluara nga bora në Veri. Unë mund t’ju them se bora. Asnjë ndihmë ushqimore nuk është dërguar. janë disa komuna dhe fshatra në rrethin e Kukësit, Energjia elektrike mungon prej ditësh, transformatorët të cilat janë të izoluara prej ditësh nga bora. Mungon janë të djegur, shtëpitë janë të rrëzuara dhe nuk e di energjia elektrike. Asnjë ndihmë ushqimore nuk se a shemben nga bora apo nga pilafi i Dokles është dërguar, madje nga sasia e madhe e borës Servet Pëllumbi- Nuk ka kundër replikë, zoti janë shembur disa shtëpi. Fatmirësisht nuk ka Dokle, të lutem. viktima në njerëz. Prandaj dua t’i kujtoj Qeverisë se Namik Dokle – Pikërisht, dua të them se nuk janë disa komuna dhe fshatra në rrethin e Kukësit ka kundërreplikë dhe po ua kujtoj edhe juve zoti që kërkojnë ndihmë. Kryetar. E dyta, zoti Kryetar dua të kaloj pak edhe në Anëtari i Qeverisë ka të drejtë të marrë fjalën sa çështjen e zgjedhjeve parlamentare që po afrojnë. herë ta kërkoj. Të gjitha partitë politike dhe institucionet që lidhen E dyta, nuk lejohet replikë pas replikës sipas drejtpërdrejt me procesin zgjedhor në Shqipëri kanë Rregullores së re. Juve lejuat replika pas replike. deklaruar se janë shumë të vonuar. Kemi patur një Atëherë unë mund t’i them përsëri zotit Spahia se marrëveshje mes partisë socialiste dhe partisë nuk ka lidhje as me kryetarin e LZHK-së, a si e demokratike që ndarja e zonave elektorale të kalojë ka emrin, në Bushtricë që të marrë vesh që rruga në Kuvendin e Shqipërisë me datën 15 shkurt. Sot është e hapur. Mund të kesh folur para tri ditësh, është data 17 dhe nuk kemi një projektligj të tillë, por jo sot. çka do të thotë që ne do të kemi vonesa për Servet Pëllumbi – Replikë pas replike nuk kam përgatitjen e infrastrukturës së plotë zgjedhore. Ne lejuar. jemi të gjithë të deklaruar se data e zgjedhjeve duhet Zoti Spahia, ju lutem, ulu! të afrohet dhe të jetë në muajin qershor, ku vullnetet Zotërinj deputetë, replikë pas replike nuk kam politike të të gjitha partive përjashtuar vetëm Partinë lejuar, prandaj sipas rregullores nuk do të lejoj. Këtë Socialiste, nuk është kaluar amendimi i ligjit për çështje e deklaroj të mbyllur. afrimin e datës së zgjedhjeve. Të gjithë jemi të Tani kalojmë në çështjet që janë në rendin e deklaruar se listat e zgjedhësve janë të vonuara dhe ditës. nuk po bëhen hapat e duhur. Prandaj, zoti Kryetar, Çështja e parë që kemi në rendin e ditës është unë kërkoj që të respektohen marrëveshjet, të projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes së respektohen afatet kohore dhe zonat elektorale të ushtarakëve grand ndërmjet Këshillit të Ministrave vijnë sa më shpejt në Kuvend që t’i hapim rrugë të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së këtij problemi që është shqetësues për të gjithë. Republikës së Turqisë”, relator Ardit Kaja. Falemnderit. Zoti Kaja, keni fjalën. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Ardit Kaja – Falemnderit, zoti Kryetar! Zoti Dokle Komisioni i Sigurisë Kombëtare, në mbledhjen Namik Dokle – Falemnderit, zoti Kryetar! e datës 15.02.2005, shqyrtoi projektligjin “Për E dëgjova dhe zotin Spahia për çështjen e ratifikimin e marrëveshjes ushtarake grand ndërmjet situatës së borës. Pas disa orë diskutimesh që kemi Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë bërë në Parlament, pas interpelancës së dhe Qeverisë së Republikës së Turqisë”. Në mbrëmshme të Kryeministrit dhe pas diskutimeve aspektin juridik kjo marrëveshje si nismë dhe të shumta, fjalët e tij për ketë çështje më duken si përmbajtje është në përputhje me Kushtetutën dhe pas pilafit. Mesa duket bora e madhe i duket pilaf. me ligjislacionin në fushën përkatëse. Nëpërmjet
163 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
ratifikimit të marrëveshjes bëhet e mundur marrja e për mbrojtjen e përbashkët të informacionit të një grandi dhuratë për ushtrinë shqiptare në shumën klasifikuar”, relator zoti Alibali. 1 trilion e 960 bilion lira turke, ekuivalente kjo me Neritan Alibali – Falemnderit, zoti Kryetar! dollarin amerikan në vlerën 1 milionë e 312 mijë e Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes 793 dollarë, që do të sigurohet në materiale dhe ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së shërbime logjistike në përputhje me rregullat në fuqi Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës së Polonisë të Republikës së Turqisë dhe Qeverisë së për mbrojtjen e përbashkët të informacionit të Republikës së Shqipërisë. klasifikuar” është një projektligj i cili mbështetet në Komisioni pasi dëgjoi relatorët dhe specialistët marrëveshjen dypalëshe midis Republikës së mbi rëndësinë e ratifikimit të kësaj marrëveshje, e Shqipërisë dhe qeverive të tjera, organizatave cila ndihmon në bashkëpunimin ushtarak mes homologe, institucioneve përkatëse të ministrive të palëve dhe kontribuon në strukturimin e forcave të caktuara. armatosura të Republikës së Shqipërisë, ku u Së pari, qëllimi i këtij ligji është të lidhë një shprehen me shumicë votash pro kalimit për miratim marrëveshje dhe një marrëdhënie për shkëmbimin në seancë plenare të këtij projektligji. e informacionit të klasifikuar, që konsiderohet i Servet Pëllumbi – Falemnderit! klasifikuar dhe që ka lidhje me sigurinë kombëtare Atëherë, kalojmë në votim. të vendeve palë. Të shprehen kryetarët e grupeve. Së dyti, ky projektligj ka për qëllim që t’i detyrojë Për Komisionin e Politikës së Jashtme, zoti palët ta mbrojnë këtë informacion të klasifikuar nga Zela? persona të caktuar të paautorizuar, nëpërmjet Dakord. informimit, e cila mund të krijojë dëme në sigurimin Për Komisionin e Sigurisë Kombëtare? kombëtar të vendeve. Ky projektligj dhe kjo Zoti Ceka nuk është. marrëveshje ka një afat të pakufizuar, por mund të Po zoti Sherifi? mbyllet dhe njoftohet 6 muaj përpara nga njëra palë. Dakord. Edhe në qoftë se marrëveshja për shkëmbimin e Kush ka pyetje për projektligjin? informacionit mbyllet midis dy vendeve, përsëri, Nuk ka pyetje. Kush dëshiron të diskutojë? Nuk secila palë është e detyruar ta mbrojë këtë ka diskutime. informacion në kushte të caktuara. Atëherë ju lutem kryetarëve të grupeve. Marrëveshja është e firmosur në parim nga Për grupin parlamentar të qendrës, zoti Xhuveli? Këshilli i Ministrave me vendim numër 233, datë Dakord. 16.04.2004, dhe është nënshkruar në Tiranë më 21 Grupi parlamentar Reformator-Demokristian, shtator 2004, në tri gjuhë, në shqip, polonisht dhe zoti Ndoka? në anglisht. Komisioni i Mbrojtjes e shqyrtoi këtë Dakord. projektligj dhe, mbas diskutimeve, deputetët Grupi Parlamentar PSD, zoti Gjinushi? vendosën që t’i kalojë seancës për miratim. Nuk është. Falemnderit! Grupi parlamentar i LZHK-së, zoti Begeja? Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Alibali! Dakord. Zoti Sherifi? Grupi parlamentar i LSI, zoti Brokaj? Dakord. Dakord. Zoti Zela? Grupi parlamentar të Partisë Semokratike, zoti Dakord. Topi? Kush ka pyetje për projektligjin? Nuk ka pyetje. Dakord. Dëshiron njeri të diskutojë? Nuk ka diskutime. Grupi parlamentar i Partisë Socialiste, zoti Atëherë ju lutem kryetarëve të grupeve. Ruçi? Për grupin parlamentar të qendrës? Dakord. Dakord. Atëherë e mbyllim shqyrtimin e projektligjit të Grupi parlamentar Reformator-Demokristian? parë. Dakord. Kalojmë te projektligji i dytë “Për ratifikimin e Grupi parlamentar i LZHK-së, zoti Begeja? marrëveshjes ndërmjet Këshillit të ministrave të Dakord. Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Polonisë Grupi parlamentar i PSD-së?
164 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Dakord. këtë projektligj deputetët anëtarë të Komisionit Grupi parlamentar i LSI? Ekonomisë dhe të Financave dhe Privatizimit u Dakord. shprehën në parim dakord, megjithëse pati debate Grupi parlamentar i Partisë Demokratike? të shumta, të cilat unë si relator, mendoj se Dakord. konfrontonin shërbimin e gjendjes civile dhe, Grupi parlamentar i Partisë Socialiste? Dakord. kryesisht, modernizimin e këtij shërbimi dhe Atëherë e mbyllim edhe shqyrtimin e projektligjit administrimit. Ministri, duke qenë prezent në datë të dytë. 15.02.2005, dha mjaft sqarime, të cilat i shërbyen Zotërinj deputetë, për projektligjin “Për disa komisionit dhe komisioni në përfundim të mbledhjes shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8096, datë arriti që ky projektligj të vijë në seancë plenare. 21.08.1996, “Për kinematografinë””, jam i informuar Komisioni në përgjithësi ishte dakord me se nuk është gati për ta shqyrtuar në seancën formulimin e nenit për shërbimet e caktuara në plenare. administratën publike të cilat përcaktohen me Zoti Ulqini, keni fjalën vendim të Këshillit të Ministrave. Ky është një Musa Ulqini – Ne kemi bërë një lloj informacioni. formulim, i cili do t’i bashkëngjitet si pika 11 në ligjin Problemi është që njerëzit të cilët duhet të ndikonin për koncesionet. Atje, të gjitha shtesat që mund të që ky proces të mbaronte në komisionin tonë, kanë bëhen në ligj në ligjin për koncesionet, kryesisht, qenë të sëmurë dhe kjo çështje ka mbetur pa u në fushën e zbatimit të ligjit për koncesionet, janë diskutuar dhe pa u përfunduar, të paktën të gjenim marrë rast pas rasti. Ndaj, unë si relator i mbetem një zgjidhje mes ministrisë, të interesuarve dhe mendimit që ne jemi pro këtij projektligji dhe duhet komisionit, që do ta mbulonte zoti Vath Koreshi, të riformulohet në këtë mënyrë: Neni 3 për fushën e nuk është zgjidhur. Kështu që ne nuk jemi të veprimit të ligjit për koncesionet, pika 11, pas pikës gatshëm për ta diskutuar këtë çështje sot në seancë 10, duhet të shtrohet në këtë mënyrë: informatizimi plenare. Pas konsultimeve që janë planifikuar për i shërbimit të gjendjes civile. Nuk mendoj që Qeverisë ditën e martë me përfaqësuesit e ministrisë, besoj duhet t’i japim të drejtën që ajo të vendosë për se do të jemi gati për projektligjin për ta diskutuar shërbimet e caktuara në administratën publike, të në seancë pas dyjavësh. Ju kërkoj ndjesë për këtë cilat përcaktohen me vendim të Këshillit të situatë të krijuar. Ministrave. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ulqini! Pra, Parlamenti e ka përdorur deri tani në punën Pra ky projektligj shtyhet për herën tjetër. e tij dhe unë kurrsesi nuk jam dakord që t’i japim Kalojmë te projektligji “Për disa shtesa dhe një eskluzivitet të tillë Këshillit të Ministrave. ndryshime në ligjin nr. 7973, datë 26.07.2005, “Për Aspekti tjetër për të cilin unë ngulmoj është se koncesionet dhe pjesëmarrjen e sektorëve privatë nëse do të bënim këtë shtojcë, atëherë, neni tre i në shërbimet publike dhe infrastrukturë”, e ligjit për koncesionet quhet gati i aprovuar. ndryshuar, relator zoti Balla. Gjithsesi këtë do ta vendosë seanca sesi do të Sadedin Balla – Falemnderit, zoti Kryetar! bëhet për formulimin e nenit 1. Komisioni për Ekonominë dhe Financat në datën Falemnderit! 08-15.02.2005, ka shqyrtuar projektligjin “Për disa Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Balla! shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 7973, datë Zoti Bufi, keni fjalën. 26.07.1995, “Për koncesionet dhe pjesëmarrjen e Ylli Bufi – Zoti Kryetar, sektorit privat në shërbimet publike dhe Së pari, për çështjen e proceduarës unë desha infrastrukturë”, e ndryshuar, me një shtesë tjetër në të sqaroj një moment të Rregullores së re. Nuk kam vitin 2000. Qëllimi i këtij projektligji është që shërbimi asnjë vërejtje për mënyrën sesi e paraqiti zoti Balla i gjendjes civile, i cili sot është mjaft problematik, si relator, por dua të theksoj që në Rregulloren e re të modernizohet për të shërbyer më mirë, qoftë thuhet qartë se në seancën plenare të paraqitet shtetasve, qoftë edhe shumë problematikave të tjera relacioni i komisionit. Domethënë, relatori pasi e ka që shtrohen në mënyrë të veçantë me zgjedhjet paraqitur në komision, aty diskutohet, debatohet dhe elektorale etj. Paraprakisht Ministria e Pushtetit këtu vjen raporti i komisionit. Nuk kam vërejtje fare Vendor dhe Decentralizimi nëpërmjet një shoqërie si e paraqiti zoti Balla. E paraqiti në mënyrë shumë franceze ka bërë studimin e fizibilitetit për korrekte. Por desha të theksoj mënyrën sesi po modernizimin e gjendjes civile. Gjatë diskutimit për paraqiten, nuk është fjala vetëm për një raport, ai
165 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
është thjesht relatori i tij kur paraqitet në komision. menduar Qeveria dhe Komisioni i Ekonomisë, por Pastaj kur vjen këtu është raporti i komisionit. Për çështjen e regjistrit kombëtar nuk besoj se mund t’i çështjen konkrete, desha të nënvizoj faktin që i tërë lihet në dorë një kompanie private. Unë jam dakord Komisioni i Ekonomisë në parim ishte dakord. Pati me atë që tha zoti Ylli Bufi, që mund të lihen ndryshime në mënyrën e formulimit, domethënë me shërbime të veçanta, të jepen me kontratë nga shumicë votash komisioni miratoi raportin që e Ministria e Çështjeve Civile këto probleme. Vetëm paraqet komisioni. Dua të theksoj një moment: shërbimet, por jo gjërat madhore, siç është regjistri çështja që përcaktohet me vendim të Këshillit të kombëtar që duhet të jetë i unifikuar. Ne në këtë Ministrave, është pjesë e ligjit ekzistues. Në ligjin Parlament ia kemi ngritur këtë problem Qeverisë ekzistues thuhet shumë qartë: që të gjitha projektet dhe Kryeministrit dy herë dhe është e e shërbimet publike miratohen nga Këshilli i domosdoshme që qendra e informatizimit kombëtar Ministrave. Ne edhe një herë saktësuam atë formulim të ketë mundësi: çdo gjë që lëviz, prodhohet, që kishte sjellë Qeveria jo vetë shërbimi i gjendjes shërbehet në Republikën e Shqipërisë. Në qoftë se civile, por shërbimeve në gjendjen civile apo ne duam të shkojmë në standarde të Komitetit shërbimeve në administratën publike mund t’u jepet Evropian, duhet t’i plotësojmë këto kritere. Kjo është një kontratë shërbimi. Kjo është diferenca që duhet domosdoshmëri, ju duhet të shikoni dhe unë i bëj sqaruar. Pra, në parim, në tërësi, komisioni është thirrje komisionit të shikojë si e kanë praktikën dakord me projektligjin që është paraqitur nga vendet evropiane, si e ka Italia, Gjermania etj. Shteti Këshilli i Ministrave. ka disa monopole që janë të vazhdueshme, dhe kjo Servet Pëllumbi – Lidhur me këto amendime ka të bëjë me regjistrin kombëtar, kështu që nuk që ka relacioni? mund t’i kalohet një kompanie private. Është tjetër Ylli Bufi – Gjithmonë në raport paraqiten të thuhet përgatite dokumentacionin identifikues, siç mendime të ndryshme. është karta ose numri i sigurimit shoqëror, ose numri Në këtë rast prandaj është vënë edhe mendimi i çdo personi për tatimet për taksat, ose numri i çdo i relatorit, një mendim personal. Mendimi i komisionit personi, sigurimet shëndetësore, por jo regjistri është ky që është edhe në raport: është firmosur kombëtar. Nga ana jonë i kërkojmë Komisionit të nga relatori dhe nga kryetari i komisionit. Ekonomisë ta rishikojë në qoftë se nuk është futur Servet Pëllumbi – Kush ka pyetje? në ligj. Ta rishikojë edhe një herë këtë problem, Urdhëro, zoti Balla. sepse nuk mendoj që kjo çështje mund t’i kalojë Sadedin Balla – Më duket se isha korrekt, një kompanie private. madje unë thashë që në parim të gjithë jemi dakord. Falemnderit! Nëse unë nuk lexova tamam fjalët e relacionit, nëse Servet Pëllumbi - Falemnderit! unë nuk u tregova mekanik për ta lexuar rresht për Zoti Beja, keni fjalën. rresht, unë nuk e deformova fare relacionin e Fatos Beja – Zoti Kryetar, komisionit. Unë e lexova në mënyrë të veçantë Kam tri pyetje. formulimin që komisioni ka vendosur me shumicë Pyetja e parë, është sa vende të BE-së i kanë votash. Unë e citova në shërbime të caktuara, unë dhënë me koncesion gjendjet e tyre civile? si relator kam këtë mendim. Madje unë mund ta Pyetja e dytë, me këtë ligj ose në projektet e zgjeroj edhe në diskutim përsëri. Qeverisë, a mendohet, a përfshihet dhënia me Pra nuk mendoj se mënjanova raportin e koncesion e lekut, e monedhës? komisionit. Më duket se isha korrekt. U mundova Pyetja e tretë, me këtë ligj ose në projektet e të them thelbin e asaj, për të mos u treguar strikt Qeverisë a ka ndonjë projekt që t’i jepet me dhe mekanik. koncesion vetëmbrojtjes dhe unitetit kombëtar të Servet Pëllumbi – Zoti Tepshi ka kërkuar fjalën. Shqipërisë? Qazim Tepshi – Zoti Kryetar! Pasi t’u përgjigjen këtyre pyetjeve, unë do të Në këtë material që vjen në Komisionin e diskutoj. Ekonomisë thuhet që procesi i informatizimit lidhur Falemnderit! me regjistrin kombëtar të gjendjes civile, i cili do të Servet Pëllumbi – Zoti Blushi, keni fjalën. jetë i kompjuterizuar, gjithashtu prodhimi i Ben Blushi – Në radhë të parë dua të them se dokumenteve identifikues dhe shpërndarja e tyre, çdonjeri me koshiencën e vet profesionale jo politike, do të jetë me kompani private. Unë nuk e di si e ka do të thosha, që të përpiqet në radhë të parë të
166 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
kuptojë dhe në radhë të dytë të kontribuojë. apo jo të bëjmë listën elektronike deri në 31 mars Një debat politik nuk na ndihmon që të shkojmë apo në 31 maj apo deri në 31 prill? Në rast se i lëmë aty ku duhet për të krijuar një standard më të mirë jetimë është e vështirë ta bëjmë. në shërbimin e gjendjes civile. Ky është qëllimi. Pra, Pra ajo që po bëjmë sot është që i ndihmojmë qëllimi është që të krijojmë një standard më të mirë, në mënyrë të fragmentuar, të blejmë teknologji që duke future teknologji të avancuar në shërbimin e ta përdorim direkt për zgjedhjet. gjendjes civile. Natyrisht që kam rezervat e mia për Ky projekt nuk ia merr askujt monopolin e relacionin që ka sjellë këtu Komisioni i Ekonomisë. administrimit. As Qeverisë as bashkive, as komunave Megjithatë, kjo nuk përbën një akt juridik, kjo është dhe, aq më pak, siç u tha nga dikush në komision, e një gjë që është në varësi të debatit dhe unë mund fut këtë në një garë, në një konkurrencë. Nuk mund ta sqaroj. të ketë konkurrencë në shërbimin e gjendjes civile. Në radhë të parë e kam fjalën për interpretimin Pra, nuk mund të ketë dy zyra të gjendjes civile një që i bëri relacionit zoti Tepshi. Ne nuk kemi nga shteti një dhe një nga privati dhe kush e jep ndërmend t’i japim askujt, qoftë ky i huaj apo shërbimin më shpejt ose kush ka certifikatën më të shqiptar, në administrim shërbimet e gjendjes civile, lirë. Ky mbetet një monopol shtetëror lokal dhe jo sepse nuk duam, por nuk kemi mundësi. Shërbimi qendror sipas ligjit. i gjendjes civile funksionon në bazë të ligjit të Ben Blushi – E theksoj, ajo që duam të bëjmë, gjendjes civile, i cili e konsideron këtë si një shërbim është të fusim teknologjinë; të investohet në rrjet të deleguar. Në rast se në një sekondë të caktuar dhe në kompjuterizim, të investohet në rritjen e do të shkonim me një koncesion në administrim të regjistrit kombëtar në aspektin teknologjik. Regjistrin pjesshëm apo të plotë territorial apo në shkallë Kombëtar cilado kompani private nuk do ta kombëtare, ne automatikisht do të na duhet një ndryshojë. referendum, duke pyetur të gjithë kryetarët e I gjithë databejzi, të gjitha të dhënat e shtetasve komunave dhe të bashkive, të cilët janë përgjegjës në Shqipëri administrohen nga shteti lokal ose nëse duhet apo jo ta bëjmë këtë gjë. Ky ligj nuk qendror. parashikon këtë gjë edhe po t’i referohemi ligjit bazë. Zoti Tepshi tha se kujt do t’i jepet regjistri Koncesionet janë pesë lloje në Shqipëri. Dy prej të kombëtar. Nuk do t’i jepet askujt. Regjistri kombëtar cilave janë kontrata. Ka kontrata administrimi dhe do të informalizohet. Pra, ky regjistër që ne kemi shërbimi. Ne nuk po kërkojmë që të kontraktojmë sot, do të futet në një teknologji më të avancuar që dikë për të na administruar shërbimin. E kam sqaruar nuk e kemi, prandaj ne po kërkojmë të thithen edhe në komision, nuk do të vijë askush t’i thotë investime të specializuara kompanish që e kanë kryetarit të komunës, i cili është përgjegjës bërë, dinë ta bëjnë dhe mund ta bëjnë këtë gjë, për ekzekutiv, është administrator sipas ligjit për të rritur standardin e shërbimit të gjendjes civile. shërbimet e gjendjes civile në komunën e tij, të heqë Po vij tani te zoti Beja. Më pyet: sa vende të nga puna punonjësit, të marrë ndonjë punonjës tjetër, BE-së s’e kanë këtë gjë? Unë nuk e di në se ka të ndryshojë rekordet të ndryshojë regjistrin, të ndonjë vend të BE-së që nuk ka futur teknologji të përcaktojë dikush nga jashtë që kaq banorë të këtij avancuar në shërbimin e gjendjes civile. E kam të fshati duhet të transferohen në një fshat tjetër etj., vështirë të gjej një vend të BE-së, që nga Greqia etj. Ky do të thotë administrim i shërbimit të gjendjes fqinje, deri në Finlandë, që nuk ka sot standard civile. Ne nuk tentojmë këtë, ne kërkojmë për arsye informatik dixhital në shërbimin e gjendjes civile. të njohura për herë të parë pas 15 vjetësh të fusim E kanë bërë këtë me investim shtetëror apo me një teknologji. Të fusim teknologji në shërbim, sepse investim privat, kjo është një çështje absolutisht e kjo ngre standardin. Kërkojmë të fusim teknologji parëndësishme. Për sistemin ka rëndësi standardi me kompani të specializuara. Sigurisht është e dhe administrimi, nuk ka rëndësi kush financon. thjeshtë t’i shkosh një varianti, siç po përpiqemi të Besoj se janë më të avancuara ato shtete që kanë bëjmë me gjysma aksionesh. Çfarë po ndodh sot zgjedhur dhe kanë mundësi të fusin investime private që po flasim? Për shkak të detyrimit që kanë në këto fusha. bashkitë dhe komunat, përbën listat zgjedhore dhe Pyetja tjetër është nëse do të jepet apo jo Qeverisë, sigurisht i lind detyrimi t’i asistojë t’i prodhimi i lekut me koncension? ndihmojë. Keni parasysh që ata nuk kanë regjistra Unë s’e di këtë gjë. Është një pyetje që nuk të kompjuterizuar. Pyetja lind; do të kemi mundësi mund të ketë përgjigje, sepse kam përshtypjen se
167 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
është retorike. është ngritja e gjithë kësaj teknologjie informatike E treta. Vihet një pikëpyetje për sovranitetin me të dhënat që i japim ne shqiptarët dhe prodhimi kombëtar. i letërnjoftimit, i cili ka një vlerë tregu. Pyetja ime është. Pse mendoni ju se kërcënohet Në vitin 85 për herë të parë unë kam marrë sovraniteti? pasaportën, letërnjoftimin dhe e kam paguar: nuk Ndërkohë që e theksoj se shërbimi i gjendjes ka qenë falas. Edhe sot letërnjoftimi apo karta e civile mbetet administrim publik dhe ka një ligj që identitetit, siç thirret rëndom, do të shitet. rregullon ruajtjen e të dhënave personale. Ne nuk Sigurisht, në bazë të kontratës, në bazë të po kërkojmë të shfuqizojmë dy ligje, qoftë për çmimit privati do të përfitojë pjesën e vet dhe do të sovranitetin, qoftë për ruajtjen e të dhënave iki në shtëpi. Kjo është logjika dhe besoj se nuk ka personale, në mënyrë që të rrezikohet sovraniteti arsye të ketë paragjykim, të ketë pikëpyetje dhe aq individual dhe ai shtetëror. E thashë këtë dhe në më keq të ketë keqkuptime. Keqkuptimet, xhanëm komision, kemi diskutuar: nuk është sekret. i pranoj. Kemi diskutuar para dy javësh, me OSBE-në, Servet Pëllumbi – Falemnderit! mundësinë që lista e zgjedhësve të trajtohet si një Zoti Brokaj keni fjalën regjistër i plotë diku jashtë Shqipërisë, për arsye të (Kryetari i drejtohet një deputeti në sallë.) njohura; të mungesës së infrastrukturës, mungesës Tani ju shprehni mendimin tuaj. Ai iu përgjigj së besimit, futjes së duarve të ndryshme nëpër pyetjeve. Do t’jua jap unë fjalën. listat zgjedhore. Po, urdhëro, zoti Brokaj! Do ta pranonte PD-ja këtë? Natyrisht që do ta Sabit Brokaj – Së pari, për mua është një pranonte. problem ligjor dhe desha të dija nëse Komisioni i PD-ja e ka më të thjeshtë që listën e zgjedhjeve Ligjeve e ka trajtuar këtë problem. të mos ia lërë Qeverisë apo bashkive dhe komunave, Së dyti, do të doja të ishte pak i qartë problemi, por t’ia çojë disa austriakëve apo disa francezëve: lidhur me ç’tarifa do të paguhet ai që merr nuk ka rëndësi. koncensionin? Si do të dalin ato? Në këtë rast, kërcënohet sovraniteti i dikujt? Jo. Duhet të jetë e qartë, pasi ka shumë zëra që Është i mbrojtur me ligj. Këto janë sqarimet që mund është bërë pazari më përpara dhe tani është gjetur të jap. Të jeni të bindur se ky amendim, kërkon të një mënyrë për ta zgjidhur. Më mirë le të jemi të hapë fushën e aktiviteteve që mund të qartë para se të japim votën. koncensionohen, pra të shtojë dhe shërbime të Servet Pëllumbi – Falemnderit! gjendjes civile. Ndërkohë që kontratat koncensionare Zoti Beja, keni fjalën. janë të paktën pesë. Ne mendojmë që kontrata Fatos Beja – Unë do të diskutoj për problem koncensionare mund të ishte për kontratën e tjetër. Mendimet mund të jenë të ndryshme dhe kjo shërbimit të gjendjes civile, e cila është e është tjetër problem. parashikuar në ligj dhe nuk kërkojmë ndonjë formë Pyetja ime është e thjeshtë. Sa vende të tjetër koncensionimi, e cila mund të ishte e Bashkimit Europian kanë dhënë me koncension këtë përshtatshme në këtë rast. që kërkojmë ne ta miratojmë sot? Dua të theksoj këtë gjë, se kjo nuk është si Jo ka teknologji, s’ka teknologji. Në qoftë se koncensionet që ne jemi mësuar të shikojmë në ministri e di, le të ma thotë. Në qoftë se nuk e di, le terren. Për shembull, ne kemi sot në koncension të thotë nuk e di, nuk ka ndonjë problem, sepse hidrocentrale, rrugë, aeroporte. Të gjitha firmat që dhënia me koncension nuk lidhet me standardin, kanë marrë këto shërbime, qofshin shqiptare apo me nivelin e teknologjisë. të huaja i shfrytëzojnë për 10- 20- 30 vjet. Në fund Servet Pëllumbi – Falemnderit! të 30 viteve nxjerrin të ardhurat siç është Rinasi dhe Zoti Bufi, keni fjalën. lënë një infrastrukturë të investuar dhe nxjerrin të Ylli Bufi – Zoti Kryetar! ardhurat e tyre. Ky është një administrim, për këtë Në fakt ne kemi ditë që po bëjmë një debat, të e kemi ne fjalën sot. Në rastin konkret nuk paktën në Komisionin e Ekonomisë, por kam parashikohet që të vijë dikush të mbajë shërbimin e përshtypjen se ky debat është bërë dhe më gjerë. gjendjes civile për 30 vjet, të nxjerrin para nga ky Për mendimin tim, kjo rrjedh nga një ngatërrim i shërbim apo nga certifikatat. E vetmja gjë që mund ligjit, për të cilin ne duhet të ndërhyjmë. të ishte me interes dhe është me interes që kur Ligji quhet: “Për koncensionet dhe pjesëmarrjen
168 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
e sektorit privat në shërbimet publike.” Domethënë, Ministri e qartësoi shumë mirë, se nuk është këtu kemi të bëjmë me dy raste: fjala që funksionet do të jepen me koncension, pra, Rasti i koncensioneve, është rasti i mirënjohur, jo funksioni i gjendjes civile, jo funksioni i doganës, ku shteti ka një pasuri dhe një kontratë me BO-në, jo funksioni i tatimeve. Ato janë funksionet e shtetit BIOTIA-n, etj., etj, dhe ia jep atë pasuri privatit. Ai e dhe mbeten të shtetit. Fjala është që për të kryer zhvillon dhe pastaj zhvillohet sipas kontratës. këto funksione, shteti ka nevojë për disa shërbime Ky është rasti i parë. që mund t’i bëjë dhe privati. Kjo është e miratuar Rasti i dytë, për të cilën po diskutojmë, është qysh në ligjin e vitit 91, konfirmohet dhe në ligjin e pjesëmarrja e sektorit privat në shërbimet publike. 95 dhe më duket se është tepër i qartë nga ana Prandaj ligji i bërë që në vitin 92 apo 93, kur është teorike. Në qoftë se zoti Beja, për shembull, pyet a ka bërë ky ligj atëherë, ka qenë shumë i qartë që në raste që zyrat e gjendjes civile jepen me koncensione? fillim, jo vetëm për koncensionet, por dhe sesi Ka me dhjetra raste që shërbimet edhe në iniciativa private do të marrë pjesë në shërbimet e gjendjen civile edhe në shërbimet e tjera, jepen nga administratës publike. Prandaj, ligji qysh atëherë privati, nuk është se po jepet gjendja civile me ka parashikuar qartë të gjitha rastet dhe nënrastet. koncension, por shërbimi informatizimit jepet me Konkretisht, dua të citoj vetëm ligjin, siç është sot, koncension, jepet me kontratë shërbimi. Pra, ka pa bërë ndërhyrje. një ndryshim të rëndësishëm midis asaj që mbrohet Pika 18 e nenit 2 thotë shumë qartë: “Kontratë nga disa kolegë, që thuhet po jepet me koncension shërbimi është një marrëveshje me sektorin privat gjendja civile. për kryerjen e një veprimtarie shërbimi për një Nuk po jepet gjendja civile me koncension, nuk periudhë kohe të caktuar dhe për një kompesim të po jepen tatimet me koncensione, nuk po jepen caktuar.” doganat me koncensione, por shërbimet e caktuara Pra, është tepër e qartë. Pastaj, kur flet për llojet u afrohen sektorit privat. Ky është thelbi i ligjit dhe e koncensioneve, flet për koncensionet, për ky është thelbi i ndërhyrjes që duam të bëjmë përsëri qiradhëniet, për kontratën e administrimit, për BO- në këtë projektligj, për t’i hapur rrugë informatizimit në, BIOTI-në, e me radhë dhe për kontratat e të gjendjes civile. shërbimit. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Pra, duhet të dallojmë rastin e koncensioneve Zoti Tepshi, keni fjalën. që është i mirënjohur deri më sot në praktikat tona Qamil Tepshi – Zoti Kryetar! shtetërore dhe rasti i ri që po afrohet për të futur Unë e dëgjova zotin ministër dhe zotin Ylli Bufi, sektorin privat në shërbimet e administratës publike. që është kryetari i Komisionit të Ekonomisë dhe të Në fakt, diskutimi më 1 gusht është ky: “për të Financave. zgjeruar fushën e ligjit”: ky ka qenë një nga Mua nuk më vjen mirë që të dy zotërinjtë i argumentimet që është bërë dhe në Komisionin e thjeshtojnë shumë këto probleme që janë kardinale Ekonomisë i mbrojtur dhe nga relatori. Të marrim për jetën e një shteti. Në qoftë se këta dy zotërinj dhe të specifikojmë me radhë të gjitha shërbimet. dhe deputetë të tjerë, duan që ky shtet të ecë copa- Kjo na çuar shpeshherë dhe në disa veprime që copa, të ecë me paterica dhe të vazhdojë kështu kemi bërë deri më sot që detyrohemi të fusim edhe rrëmuja, le të vazhdojnë të bëjnë koncensione dhe terrenet sportive apo emra, e të tjerë me radhë. Është te kjo çështje themelore. pakuptim që në këtë ligj, i cili flet në parim për Në qoftë se duan të bëjnë punë tamam këta të pjesëmarrjen e sektorit privat, ne të numërojmë të dy, edhe ministra të tjerë dhe Qeveria, atëherë duhet gjitha shërbimet e administratës publike që mund të shkojnë te sistemi qendror i kompjuterizuar, ku të jenë me dhjetra apo me qindra. Ne shumë herë gjithçka është nën kontrollin e shtetit si e bën e mund ta miratonim në këtë rast, në gjendjen civile, gjithë bota. pastaj do të vinte një shërbim i caktuar në Drejtorinë Ka shembuj, jua them unë. Edhe dollarin e Tatimeve, pastaj një shërbim i caktuar në drejtorinë amerikan e shtyp një shoqëri çifute në Amerikë, e Doganave e me radhë. por jo jashtë kontrollit të shtetit, të FBI-së dhe të Shërbimet që mund të bëhen në administratën CIA-s. publike, janë me dhjetra, kjo ka qenë dhe arsyeja (I drejtohet një deputeti.) që ne kemi mbajtur një qëndrim parimor që e ka Një minutë, ndalo. Kur fole ti, nuk të ndërhyra. vetë ligji. Atëherë, çfarë do t’i japësh ti dhe në sa rrethe
169 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
të Shqipërisë do të bësh formularë të ndryshëm për që ka si kryetar i Komisionit të Ekonomisë, sepse gjendjen civile të Durrësit apo Tiranës? ai iu referua ligjit duke bërë fjalë për koncesione, Ti mund t’i japësh transportimin një shoqërie të pjesëmarrjen e sektorit privat, shërbimet publike, çështjeve të ndryshme, t’i japësh zarfat t’i çojë, por infrastrukturën dhe njëkohësisht, kur bëri fjalë për jo prodhimin, jo teknologjinë. shërbimet publike iu referua administratës publike. Teknologjinë e ka shteti, siç ka letrat me vlerë, Unë uroj dhe njëherë që të jetë e thjeshta, të vijë si siç ka kartat, regjistrin, siç ka gjithçka që shërbehet, rezultat i mosnjohjes, diçka e tillë. Por, të paktën, sepse ne kërkojmë që të plotësojmë sa më parë, për pjesën më të madhe në Parlament duhet të jetë brenda një viti, se çfarë mund të bëhet për të e qartë se çdo të thotë administratë publike, për regjistruar gjithçka në Shqipëri, që ne të dimë sa ata që nuk e dinë, duhet të hapin ligjin dhe ta shohin. tatime të vjelim, sa mundësi ka ky shtet, sa mundësi Të shohin ligjin për shërbimin civil dhe do ta kuptojë ka që të kursehet edhe të investohet, sepse ne nuk se për çfarë bëhet fjalë, ligjin për koncensione, pra e dimë. ligjin aktual, sepse këto amendime që kemi janë Prandaj, zoti Kryetar, kërkoj që Komisioni i thjesht projektligje. Nuk bën fjalë për koncensione Ekonomisë të rimendohet, të rimendohet edhe apo pjesëmarrjen e sektorit privat në administratën ministria, ta shikojë çështjen dhe ta ngulmojë me publike. Edhe kur bëhet fjalë për shërbime nuk ka Qeverinë. Ta kapë për fyti Kryeministrin dhe Qeverinë nevojë të keqinterpretojmë për arsye të caktuara dhe t’i thotë: dua që sistemi qendror i kompjuterizuar momente apo praktika të cilat ekzistojnë në Shqipëri. të bëhet sa më parë, një vit kohë, një vit kohë, por Kur bëhet fjalë për koncensionin e Rinasit nuk bëhet duhet të bëhet. 30 milionë dollarë kushton dhe të fjalë absolutisht vetëm për koncensionin e godinës mos e coptojmë siç kemi bërë deri më sot, doganat siç u tha këtu në mënyrë që të përdoren argumente veçantë, tatimet veçantë, çdo ministri veçantë. që nuk qëndrojnë, por bëhet fjalë për një koncension Ku shkojnë, duke shpenzuar nga 4 deri në 5 shumë kompleks, i cili përfshin edhe koncensionin milionë dollarë veçantë? Dikush, ka një teknologji e shërbimit, pra koncensionin e menaxhimit të dhe e sjell këtu. Jo, shteti duhet të ketë sistemin e aeroportit të Rinasit. Kush nuk e mban mend, mund vet dhe pastaj të delegojë, të specifikojë në këtë të hapë kontratën dhe ta shohë, termat janë tërësisht Parlament. Cilat lloj shërbime? Dhe nuk jam dakord të përcaktuara. Bëhet fjalë për një shoqëri që ka të me zotin Ylli Bufi që nuk mund të specifikohet në drejtën të ndërtojë aeroportin dhe ta përdorë, pra ta ligj. Në ligj specifikohet gjithçka. Shikoni pak ligjet menaxhojë këtë aeroport për një periudhë 30-vjeçare Gjermane dhe Franceze. Në detaje specifikohen dhe të ardhurat e investimit të saj sigurisht dalin si shërbimet dhe gjithçka që kalohet nga dora e shtetit rezultat i menaxhimit. te privati. Jo, kështu siç duam t’i bëjmë ne me teori Pra, ky është një shërbim i mirëfilltë publik. Pra, edhe bëjmë filozofi në këtë Parlament. ky është rasti i shërbimit dhe publik, nëse bëhet Falemnderit! fjalë për rastet e shërbimeve në administratën Ju bëni si të doni, por unë kërkoj dhe ju bëj publike, atëherë ky vend ka nevojë për një ligj, sepse thirrje deputetëve të mos e kalojnë këtë ndryshim. ligji që ne kërkojmë të amendojmë, nuk e përfshin Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Tepshi! këtë gjë. Pra, është tërësisht abuzive që të Po mos harrojmë që Europa e Bashkuar, ka konfondohen termat “shërbim publik” me “shërbime programe të njësuara për tërë këto regjistrime të në administratën publike”. kësaj natyre. Uroj që kjo të jetë pasojë e mosnjohjes së Ne do integrohemi në Europë, apo jo? legjislacionit dhe i një qëndrimi jokeqdashës, nëse Zoti Tepshi ja u dhashë dy herë fjalën dhe folët. niset me qëllim të caktuar, pra që të bëjë një Zoti Muçi, keni fjalën. keqinterpretim që ta shtyjë Parlamentin drejt një Mustafa Muçi – Falemnderit, zoti Kryetar! vendimi jo të drejtë. Ajo që më bëri shumë përshtypje është qëndrimi Zoti Kryetar, dua të them se nëse bëhet fjalë në i Kryetarit të Komisionit të Ekonomisë. Unë uroj që raste të tilla për koncensione apo kontrata interpretimi që ai i bëri ligjit, të vihet si rezultat i shërbimesh, pikërisht ky ligj, pra ligji aktual dhe mosnjohjes dhe jo i dëshirës për të spekuluar apo amendimet nuk e zgjidhin dot këtë histori, sepse le për të futur Parlamentin në një qorsokak, sepse të thotë zoti Bufi ose, jo zoti Bufi, sepse ndoshta mënyra se si ai e interpretoi ligjin për koncensionet, nuk e ka të qartë, po një nga juristët që është atje është absolutisht e padrejtë të paktën për pozicionin lart të sqarojë se në cilat nene përcaktohet mënyra
170 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
sesi realizohen këto kontrata shërbimesh. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Muçi! A ka mundësi të na thotë juristi, të na sqarojë, Zoti Topi, keni fjalën. se në cilat nene të ligjit aktual, pasi shtohet edhe Zoti Beja ka folur dy herë. Do të flisni, zoti Topi? gjendja civile? Urdhëro, zoti Topi. Nuk dua t’i hyj fare diskutimit a duhet të jetë Bamir Topi – Zoti Kryetar, për dy arsye unë gjendja civile apo jo me koncension. Këtë nuk e di thashë që duhet t’ia jepnit fjalën zotit Beja. Kjo nuk unë dhe nuk kam ndonjë mendim timin. Por ajo që do të thotë që unë futem në kompetencat tuaja, por unë dua të them është që legjislacioni aktual nuk e meqenëse jam këtu afër, e di momentin kur e shtypi zgjidh dot këtë punë. Le ta sqarojë ai eksperti atje butonin zoti Beja. lart që është drejtori përkatëse juridike në E dyta, për të më lënë mundësi që të flas dhe Parlament. A ka ky ligji ndonjë dispozitë që rregullon në emër të grupit, fjalën mendoj që duhet ta marrë mënyrën sesi përzgjidhet shoqëria që do të ofrojë fjalën, fillimisht zoti Beja. shërbimin? Servet Pëllumbi – Mirë, kjo është e drejta juaj. A e ka ky ligj të përcaktuar të drejtat dhe Po unë këtu ndjek radhën e kompjuterit. Zotit Beja, detyrimet që kanë palët që në këtë rast do të jetë ia kam dhënë dy herë fjalën dhe po ia jap përsëri. Qeveria e Republikës së Shqipërisë dhe kompania Zoti Beja, keni fjalën. private? Fatos Beja – Zoti Kryetar! A e ka ky ligj të përcaktuar mënyrën se si lidhet Unë ju ftoj që ta zbatoni Rregulloren gjithmonë, kontrata dhe kush ka të drejtën e lidhjes të kësaj jo atëherë kur dëshironi. Ne në mënyrë të kontrate dhe kush e ratifikon atë? vetëdijshme, me zotin Topin ramë dakord që do të A i ka ky ligj të përcaktuar modalitetet që çojnë flisja përpara dhe zoti Topi mbrapa dhe shtypëm në përzgjedhjen e firmës fituese, nëse do të ketë butonin, në fillim unë, pastaj ai, dhe kompjuteri nxjerr procedura tenderimi? radhën. A e ka ky ligj, që është aktual, të përcaktuar Servet Pëllumbi – Zoti Beja, se si bini dakord mënyrën se si tenderohet? Në asnjë mënyrë nuk juve, është puna juaj. ka. Unë ta kam dhënë fjalën dy herë dhe po ta jap Pra, ajo çka po bëjmë është thjesht një lojë me për të tretën herë. termat, të cilat i ka ligji aktual. Nuk mund të ketë Fatos Beja – Të lutem, të mbaroj unë dhe ju koncension të shërbimeve të administratës publike. pastaj shpjegohuni po të keni nevojë. Termi është absolutisht abuziv. Ky term nuk ekziston. Unë e kam shtypur butonin përpara dhe Nuk mund të ketë shërbime të administratës publike elektronika nuk bën hile, pastaj e ka shtypur zoti me koncension, por edhe nëse i referohemi ligjit Topi. Prandaj, është mirë që ju të zbatoni Rregulloren aktual, kur bëhet fjalë për shërbimet, bëhet fjalë për dhe të mos improvizoni dhe të na krijoni incidente shërbime të llojit të menaxhimit të aeroportit të të panevojshme, siç e bëtë dhe mbrëmë. Rinasit që rregullohen në bazë të ligjit për Servet Pëllumbi – Më vjen keq, se keni punuar koncensione. Pra, janë pjesë e koncensionit. Nëse me Rregulloren dhe e interpretoni si ju intereson. nuk janë pjesë e koncensionit, duhet të rregullohet Fatos Beja – Unë kam bërë pyetje dhe nuk me ligj të veçantë, përndryshe çdo gjë është abuzive. keni të drejtë që të thoni ke folur dy herë. Unë kam A duhet dhënë gjendja civile apo informatizimi i bërë pyetje dhe kam të drejtë të bëj pyetje. saj me koncension? Tani jemi për diskutime. Këtë e di Parlamenti, nuk është çështja ime. A kam të drejtë të diskutoj? Në rregull. Ajo që unë kam për detyrë ta them, domethënë që Të paktën tregohuni i sinqertë. e kuptoj shumë mirë në këtë pjesë, pra që bën fjalë Servet Pëllumbi – Bëre pyetjen dhe ta dhashë për legjislacionin, është që legjislacioni shqiptar me fjalën pas Blushit. këtë lloj amendimi nuk e zgjidh dot këtë problem. Fatos Beja – Zoti Kryetar! Cilido ministër që të jetë, pra pasi ligji të hyjë në Unë besoj se ky projektligj që ka ardhur, është fuqi pas 2 muajsh, pas 3 muajsh ose pas zgjedhjeve, një projektligj që meriton një vëmendje nga të gjithë nuk ka mundësi që të organizojë procedurat për deputetët dhe nuk është një çështje e një partie të dhënien me eficiencë të këtij amendimi që ne bëjmë, caktuar, nuk është thjesht ngjyrë politike, është një sepse ligji nuk i zgjidh këto gjëra. çështje edhe karakteresh edhe shqiptarësh. Vjen Falemnderit! një projektligj që, me të thënë të drejtën, duhet të
171 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
kesh shumë kurajo që ta mbrosh. E them këtë, që u bë në vitin 2000, për ato kartat e votuesit, ishin sepse në pyetjen që i bëra ministrit, a ka ndonjë rreth 5 milionë euro apo dollarë në atë kohë, ishte e vend të Bashkimit Europian të ketë bërë të njëjtën njëjta gjë. Praktikisht, i mori një firmë kanadeze, gjë? Por, po ju them, që nuk ka. Në qoftë se ministri projekti u la përgjysmë dhe ato para u futën në xhep, mendon ndryshe të thotë që ka në filan vend. pra, u bë vetëm 40% e punës, dhe projekti u sabotua. Është tjetër gjë që ne të kërkojmë të bëjmë Gjithë databejzi ka ikur në Kanada dhe diçka dhe tjetër gjë standardi, teknologjia, të cilat absolutisht askush nuk mban përgjegjësi në këtë janë dy gjëra krejt të ndryshme me dhënie me vend. Në qoftë se ne duam vërtet të kemi një shërbim koncension ose jo. Standardi, teknologjia mund të të gjendjes civile normale është fare e thjesht të blihen, mund të merren me kredi, mund të merren jepet me koncesion një rrugë dhe ato para që nga me koncension, mund të merren me donacion, janë buxheti shkojnë për një rrugë të shkojnë për të bërë mundësi të ndryshme që çdo vend sipas mundësive këtë modernizim të gjendjes civile. Të mos operon për të kryer disa shërbime publike. mashtrojmë, mos të themi se nuk ka rrugë tjetër Zotërinj deputetë, përsa i përket projektit në fjalë, për të ngritur teknologjinë dhe standardin e gjendjes nuk mund të ketë shtet me gjithë pretendimet e të civile. Absolutisht, është tërësisht e mundshme. Nuk bërit shtet, në qoftë se ne nuk kemi të fiksuar mundet që të jepet në koncension shërbimet shërbimin e gjendjes civile. Është e vërtetë që ne qendrore që ka një shtet si: ruajtja e sovranitetit, miratuam tri ligje për gjendjen civile dhe që atë ditë prodhimi i lekut të tij, i AJDI-ve të tij, i letërnjoftimeve, që u miratuan pyetja ime ishte: kur do të vihen në nuk po flas për konceptin fizik, por po flas për funksion? Ato nuk mund të vihen në funksion në shërbimin. Doemos që do të jetë firmë e huaj ajo që qoftë se nuk kryhet ajo që thotë zoti Blushi, do ta kryejë këtë punë. Ajo firmë e huaj kontraktohet, domethënë modernizimi i shërbimit të gjendjes siç kontraktohet me prokurim të drejtpërdrejtë, ose civile në Shqipëri. Ne kemi nevojë të kemi me miratim ligji. Ka nga të tëra mënyrat e letërnjoftimin të saktë, kemi nevojë të kemi të saktë mundshme ligjore për çdo teknologji që hyn, qoftë numrin e shqiptarëve. Absolutisht, edhe bariu më i në Bankën e Shqipërisë, qoftë kudo. humbur i Shqipërisë e di fare mirë sesa dhen ka në Mos të bëjmë inovacione, të cilat janë një vathin e tij. mashtrim i opinionit publik dhe bëhen të besueshme, Qeveria, nuk di sa njerëz ka dhe kjo bëhet burim ajo që tha kolegu, zoti Brokaj, këtu janë disa para për trafiqet e shumta, kjo bëhet burim për pasaporta që janë në qarkullim, në mundësi dhe problemi të shumta për të njëjtin individ që qarkullon nëpër është për t’i marrë. Nuk po ju them që janë Europë, kjo bëhet burim për të gjitha statistikat, jo përjashtuar nga ministria ata njerëz, të cilët, me ligj të sakta që ka shteti shqiptar dhe Qeveria shqiptare. kishin të drejtë të firmosnin për miratimin e kësaj Unë besoj se nuk ka prioritet më të madh për kontrate. Nuk po e zhvilloj më tepër këtë, sepse një qeveri normale, sesa të fiksojë gjendjen civile të nuk më interesojnë aspektet individuale, më vendit të tij, mbi bazën e të cilit bëhen pastaj të intereson aspekti që është jashtëzakonisht i gjitha llogaritë për zhvillimet në të gjitha drejtimet. rëndësishëm që problemi i gjendjes civile është një Unë po ju them se është një prioritet dhe buxheti problem prioritar për shtetin shqiptar, për çdo Qeveri i shqiptarit i ka të tëra mundësitë që t’i bëjë ballë që është dhe do të jetë. Prandaj, gjykoj që ne të këtij prioriteti. Çështja është vullneti. mos e miratojmë këtë ligj. Të kërkojmë nga Qeveria A do apo s’do Qeveria ta kryejë këtë punë? Po ta fusë në prioritetet e saj dhe ne ta mbështesim të dëshironte, e kishte futur në buxhet, e kishin me ligj në një variant tjetër për ta bërë atë sa më miratuar në Parlament dhe ishte kaluar shumë vjet shpejtë dhe në mënyrë ligjore. të shkuara. Pra, nuk e ka bërë. Ne miratojmë në Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Beja! Parlament, herë pas here, kredi për ujërat e zeza Urdhëro, zoti Ministër. dhe për segmente rrugësh. Po të dëshironte Qeveria Ben Blushi – Në qoftë se është e mundur, e kishte shtruar këtë problem dhe kishte siguruar megjithëse jemi në Rregulloren e re, do më lejoni t’i një kredi në kushte të favorshme për ta kryer këtë bëj një pyetje zotit Beja, sepse pa e kuptuar faktin detyrë. Ka mundësi të tjera po ashtu për të punuar na dha të drejtë. në këtë linjë. Zoti Beja tha: Pse kjo Qeveri zgjedh këtë formë, Dua t’ju përmend se nuk është aspak një por nuk merr një kredi, ose në fund të fundit, pse vështirësi për të bërë këtë projekt. Vetëm projekti nuk neglizhon një investim tjetër një rrugë dhe nuk
172 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
e financon nga buxheti i saj? është Qeveria ilegale, e cila kontrakton në emër të Po citoj prapë, zoti Beja, se do të ishte një firmë interesave publike. Ajo negocion, kurse ligji nuk ka ndërkombëtare të OSLBE-së shqiptare, gjithmonë këtë për detyrim. Ligji nuk përcakton çmime, nuk private, që do ta bënte, apo jo. përcakton tarifa. Për të kuptuar ndryshimin, unë them se ka Mos doni që këtu në ligj të shkruajmë dhe në financim me kredi, ka financim me buxhet dhe ajo qoftë se shërbimi i gjendjes civile jepet në që ne po propozojmë është një financim pa kredi që administrim privat, sipas jush çmimi i certifikatës nuk i rëndon shqiptarëve, pa buxhet, por me paratë të jetë 5 lekë? Ose çmimi i letërnjoftimit të jetë 100 e atij që do ta bëjë. Këto janë tri format, nuk po lekë? Se bëjmë dot këtë gjë. Prandaj, po ju them marr donacion, sepse nuk të jep njeri donacion 10 se zoti Beja, pa e kuptuar na dha të drejtë dhe po milionë euro që, në fund të fundit, ai donacion edhe përpiqem t’i shpjegoj që janë tri mënyra financimi: sikur të jetë në rrugën e katërt do të aplikojë, siç E para, është kredi dhe zoti Beja e pranon tha zoti Beja, një kompani private. kredinë. Në qoftë se nesër vij në Parlament dhe them Ky është ndryshimi. Të marrësh kredi prapë do se kemi negociuar për një kredi jo tregtare me 10% ta bëjë një privat, thotë zoti Beja, ta investosh me interes që e paguajnë dhe fëmijët e mi dhe të zotit para buxhetin, prapë do ta bëjë një privat, thotë zoti Beja njësoj. Beja dhe deri këtu jemi të dy dakord. Po kur ai privati Për shërbimin e gjendjes civile do të votonte? mund të thotë që unë e bëj me paratë e mia, ka Po Kredinë do e aplikonte një firmë private e kundërshtim zoti Beja, ka këtu shkelje sovraniteti, specializuar? Në qoftë se do të ishte financim nga ka këtu administrim nga privati? buxheti, siç u testua, për arsye administrative nuk Pse administriohet me kredi ndryshe, me buxhet dështoi. Nuk tha njeri: pse nuk e aplikon Qeveria? ndryshe dhe me paratë e privatit ndryshe? Ku është S’ka mundësi të aplikojë Qeveria. Këto janë punë ndryshimi? Është njësoj si ujësjellësat sot në që i bëjnë privatët. Nuk kemi një ndërmarrje Shqipëri. Ka ujësjellës dhe është rasti tipik i komunale, e cila i bën shërbimet e gjendjes civile e Elbasanit që i është dhënë me koncension një financuar ose e vetëfinancuar. Pra, ndryshimi është firmeje gjermane. Ka ujësjellës në Shqipëri që vetëm që nuk bëhet me kredi, me investim buxheti, investojnë me para buxheti? Ndryshon cilësia e ujit, ka mundësi të bëhet me vetëfinancim nga firmat e ka më shumë klor ose më pak nga koncensioni specializuara. Vetëm kaq. privat te menaxhimi publik? Jo. Servet Pëllumbi – Pra, ju vetë e bëtë pyetjen Ka ndryshim në çmim? Jo. Pra, ka rregulla, këto dhe vetë u përgjigjët. Megjithatë, zoti Beja 2 minuta janë çështjet e kontratës. Këtu flasim që të thithim replikë. investime në shërbim. Ky është ndryshimi. Prandaj Fatos Beja – Më vjen keq. Të mos ecim as me ne hapim, krijojmë hapësirën që vjen dikush i sofizma, as me naivitete. Unë ngrita një çështje. specializuar dhe të thotë, nuk e bëj me kredi, nuk e Pse Qeveria nuk lë një rrugë me koncesion dhe bëj me paratë e tua, e bëj me paratë e mia. këto t’i bëjë ashtu siç duhen bërë? Kush është kundër kësaj? Kishte dhe pyetje të Fare e thjeshtë. Ministri nuk u përgjigjet dot tjera, përgjigjen e të cilave nuk mund ta japë ligji. dhe vazhdojmë më tej. Ky nuk mund të jetë dhe në qoftë se do të jetë Tani po i jap përgjigje ministrit se çfarë ndodh. koncensioni apo forma koncensionare e parë dhe e Në vitin 90 kanë ardhur dy vëllezër shqiptaro- fundit në Shqipëri. amerikanë për të marrë hotel Tiranën. Qeveria ishte Ky ligj që kemi përpara është ligji i vitit 95 dhe dakord t’ua jepte, por qeveria i tha që rrogat e ka 10 vjet në funksion. kamerierëve dhe të dhomave do t’i vëmë ne. Në 10 vjet mund të ketë dhënë 100 koncensione Dy shqiptarët thanë: këto janë të marrë? Ne do në Shqipëri, të cilat pa raportet e shtetit me privatin të vijmë të bëjmë biznes me paratë tona dhe të rregullohen me kontrata. Kontrata të bëra nga bëjmë çfarë do Qeveria; dhe ikën. Qeveria, nga kjo Qeveri ilegale. Pra, ky është thelbi. Në qoftë se jepet me Sigurisht, nuk mund të ketë një ligj që përcakton koncension, ai nuk vjen të hedhë paratë e tij dhe të termat e kontratës, pra, që përcakton se çmimi i bëjë si të duam ne, si do Qeveria. Kjo punë është ujit në Elbasan do të jetë 45 lekë dhe këtë nuk mund fare e thjeshtë. ta bëjë ligji. Këto janë termat e kontratës, prandaj E dyta, ne e dimë tani se shumë projekte në çdo shoqëri e emancipuar, ka një përfaqësues që Shqipëri, duke filluar dhe me rrugë edhe ajo e
173 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Rrogozhinë-Elbasan, e të tjera, Qeveria nuk ka qenë që kanë mbaruar mastera në Alaska deri në Tokio, në gjendje që të zbatojë kontratat me ata që i marrin të cilët mund ta dinë shumë mirë, sepse janë të kontratë. Në këtë rast në qoftë se Qeveria, formave të ndryshme, e kanë zgjidhur me një gjë supozojmë se i fut 100% ato që duhen në një fare të vogël, me një amendim që zoti Blushi në të kontratë dhe kontrata nuk zbatohet çfarë ndodh? vërtetë, duhet të ishte më i kujdesshëm për të thënë, Gjërat janë shumë të qarta. për të vënë emrat në gjendjen civile apo të sektorëve E treta, po jua them përsëri. Zoti Blushi foli për të tij, sepse do të krijonte si toradori me copë të fragmentarizim të shërbimeve. Çfarë do të thotë kjo? kuqe, thithjen e demit antikorrupsion, antivjedhje etj. Gjithë komunat, do t’i bëjnë shërbimet si të duan Mirëpo, mesa duket, ai duke besuar në sinqeritetin vetë. Do t’i rregullojnë teknologjitë vetë, etj. etj. Kjo dhe në dashamirësinë e kolegëve, nuk e pati kujdes. do të thotë që ato komuna kufitare, do të gjejnë Komisioni i Ekonomisë e ka menduar shumë disa donacione dhe disa mundësi, do t’i bëjnë ashtu mirë, pavarësisht se ligji është bërë në vitin 95 dhe si mendojnë ato dhe do të na dalë shifra e 400 nuk e ka parashikuar ecjen në këtë sens. Ligji thotë: mijëshit. në shërbime të caktuara të administratës publike Çfarë janë 400 mijë? Janë andej apo këndej. kurrkush nuk i ndalon profesorët e jurispudencës Domethënë, të mos na hiqen kaq naivë dhe gjendja kontraktuale që ta mendojnë ligjin, të fusin sa të civile është absolutisht çështje e shtetit, e Qeverisë, duan rregulla në të edhe të caktuara mirë, të bëjnë e Parlamentit dhe i ftoj të gjithë deputetët të mos e edhe vendime qeverie. Në qoftë se nuk duan të votojnë këtë projektligj, i cili është antikombëtar e kërkojnë që çdo lloj kontrate të kësaj natyre, të vijë fsheh vjedhjet e fondeve, i cili është absolutisht jo i në Parlament me qëllim që të jetë transparente të standardit të Bashkimit Europian dhe janë tërësisht jetë e caktuar mirë e kështu me radhë. inovacione që janë në dëm të Shqipërisë. Zoti Kryetar edhe kolegëve njëkohësisht, unë ju Falemnderit! sugjeroj se duke e quajtur të mirëqenë moslistën Servet Pëllumbi – Falemnderit! që ju nuk e bëtë prezent, të mbyllet diskutimi dhe Zoti Pepa, për procedurë. të kalojmë me votë, të shprehet kushdo, sepse nuk Zyhdi Pepa – Falemnderit, zoti Kryetar! ka shprehur interes për të sjellë listën e për të folur Zoti Muçi shtroi një problem: me këtë amendim për çështjet, aq më pak për të folur dy, tre apo katër që i bëhet këtij ligji nuk zgjidhet përsëri problemi. herë. Unë kërkoj një përgjigje nga departamenti juridik i Falemnderit! Kuvendit. Do të dëshiroja që kjo përgjigje të jepet, Servet Pëllumbi – Falemnderit! sepse do të më sqaronte dhe pozicionin tim në votim. Megjithatë, lista e diskutantëve është ende e Falemnderit! gjatë dhe këtu bëhet debat për projektligjin. Nuk Servet Pëllumbi – Falemnderit! mendoj se ka ndonjë shkelje Rregulloreje për këtë Për procedurë, zoti Çukaj. punë. Lekë Çukaj – Zoti Kryetar, dua t’ju kujtoj jo vetëm Zoti Dajçi, keni fjalën. juve, por edhe kolegëve, nenin 46 të Rregullores, i Pal Dajçi – Falemnderit, zoti Kryetar! cili na obligon të gjithëve. Me atë konceptin që kisha Normalisht, është një ligj i rëndësishëm, ashtu në fillim, kur filluam implementimin e Rregullores të siç e përmendën dhe parafolësit. U bëmë edhe këtij sezoni, ku ne do të ishim korrekt me vetveten, pyetjen, ku ne nuk morëm përgjigje nga juristi as duke përfshirë dhe parafolësin, zotin Beja, dhe do për mënyrën e koncensionit, as për amendamentet, t’i kërkoja vërtet që ne të jemi korrekt me vetveten të cilat do të zbatohen. duke zbatuar thjesht, qartë dhe bukur, nenin 46. Unë them që, ashtu siç e kemi diskutuar edhe Parafolësi kërkoi që të zbatohej vetëm pika 4 dhe në ditën e komisioneve, ky ligj është i papranueshëm të gjitha pikat e tjera të nenit 46 t’i shkelim së për këtë shërbim specifik që e kanë vetë institucionet bashku, unë dhe ju bashkë me ata zotërinjtë atje. vendore. Pra, është një shërbim, i cili e mbron veten, Që në fillim të seancës ju duhet të deklaroni se sepse asnjë kompani e huaj nuk do të vinte t’i kush do të diskutojë për këtë çështje. Po të derdhte lekët në Shqipëri, kur e dinte që nuk do të vazhdojmë kështu ne e nxjerrim antiamerikan këtë merrte të ardhura. Në këtë aspekt, do t’i thosha projektligj antimarsian dhe antikombëtar. zotit Blushi edhe gjithë Qeverisë se sa lekë janë Komisioni i Ekonomisë me gjithë mosnjohjet e harxhuar për rikonstruksionin e objekteve të legjislacionit kontraktual të njerëzve që e njohin mirë, Qeverisë. Të gjitha ministritë janë në rikonstruksion
174 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
e sipër dhe mendoj se vlera e harxhuar te këto sa është. Kjo është arsyeja që nuk ka një referencë institucione ia kalon kësaj vlere të cilën duhet ta të qartë, sesa është inventari i popullsisë shqiptare. bëjmë ne, ta japim me koncesion këtë shërbim Kjo është tendenca që kanë për ta fragmentarizuar publik që e ka pushteti vendor. Në këtë kuadër, do dhe për të bërë në zona të preferuara për socialistët të thosha që t’i vëmë gishtin kokës, sepse një me zona të diskriminuara. Kjo është arsyeja që shërbim kaq i rëndësishëm nuk mund të jepet me popullsia shqiptare paraqitet me disa dokumenta koncension, ai nuk është një tra dogane, nuk është dhe pasaporta, kjo është arsyeja që ne mbajmë ende një tra autostrade, që mund ta ulë dhe ta ngrejë në dokumente të kohës së diktaturës, të cilat qoftë se nuk i vjen shërbimi. Por është një shërbim, fatkeqësisht dhe fatmirësisht janë dokumente më i cili i vihet pushtetit vendor dhe shqiptarëve, për të sakta. Janë dokumente të sakta, por që kanë një indentifikimin e prezencës e të qenit shqiptar, fotografi që i ka kaluar koha, nuk ka kohë për prandaj jam kundër këtij projektligji. kontibilitet midis dokumentit, kohës së lëshimit të Falemnderit! dokumentit dhe fotografisë së personit. Kjo është Servet Pëllumbi – Falemnderit! arsyeja që zoti Ministër i ka larguar të dy Zoti Topi, keni fjalën. drejtoreshat e gjendjes civile, sepse nuk ishin dakord Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! me këtë projektligj. Ai duhet të jetë transparent dhe Në fakt po tentohet që të kalohet një projektligj, ta thotë këtu. Kjo është arsyeja që ne nuk e bëjmë i cili do të përbënte ndoshta themelin e të gjithë si një diskutim akut, por ka kohë që po e diskutojmë. zhvillimeve të ardhshme, qoftë përsa i përket Kjo është arsyeja që unë kam thënë njëherë në atë momentit bazë që është inventari i popullsisë dhe i tribunë atje se socialistët janë shumë të aftë, sepse gjithë momenteve të tjera që kanë të bëjnë me nuk manipulojnë dy herë në të njëjtën mënyrë. Kjo zgjedhjet. Mos ta fshehin. Në të gjithë shërbimin e është arsyeja që gjërat nuk diskutohen me të qeshur, administratës shtetërore e të gjitha me radhë ka ato diskutohen me seriozitet dhe elementi më i me dhjetëra argumente, të cilat ne mund t’ia rëndësishëm është ai që tha zoti Beja që nuk dua parashtrojmë dhe referojmë këtij projektligji të ta ripërsëris. Por, ajo që dua të ripërsëris në fjalën e rëndësishëm. Mënyra më e mirë për ta trajtuar në zotit Beja, është që grupi ynë parlamentar nuk e mënyrë serioze është që, së pari, ato që e kanë aprovon këtë projektligj, i cili ka dhe mangësi të hartuar të jenë të vëmendshëm, të dëgjojnë pyetjet karakterit ligjor, sikurse iu referua edhe zoti Muçi. dhe të përgjigjen me korrektësi. Nuk mendoj që Falemnderit! është ndonjë art që të deformosh pyetjen, kam duke Servet Pëllumbi – Falemnderit! pasur parasysh pyetjen që bëri zoti Beja. Zotërinj deputetë, zoti Çukaj bëri një vërejtje me Së dyti, ky projektligj është paraqitur dhe po vend. Ne nuk po mësohemi ende me Rregulloren e mbrohet fatkeqësisht nga njerëz që nuk janë emëruar re, sepse sipas saj, si për çështjet që nuk janë në dje në detyrë. rendin e ditës dhe ato që janë në rendin e ditës, Zoti Ministër ka kohë që është në Qeveri, ka duhet të jepen emrat e atyre që do të diskutojnë. kohë që është në atë pozicion, ka kohë që po merr Asnjë emër nuk ishte vënë për diskutim për këtë rolin e profesionistit, ndërkohë që mund të akuzohet projektligj. Ne sot po vazhdojmë me Rregulloren e për shumë gjëra që nuk po shkojnë mbarë në atë vjetër, por po ju them se në të ardhmen do të shërbim. zbatojmë Rregulloren. Prandaj, për projektligjet e Tendencat politike janë të qarta. Mund të rendit të ditës, do t’jua ndajnë shumë kohë përpara. konstatoj se vërtet Beni ka filluar të ecë vetë, por Për çdo projektligj, duhet të jepen emrat e atyre nga një djalë mamaje qyteti po bëhet një djalë që do të diskutojnë. province dhe në vend që të flasë pë standardet Nuk përfshihen ata që bëjnë pyetje, ata që bëjnë europiane këtu, po flitet në mënyrë të qartë me replikë, por për diskutimet në parim duhet të jepen tendenca për të abuzuar jo vetëm financiarisht, por emrat përpara. Megjithatë, sot do të jem i detyruar për të abuzuar me sistemin bazë të identifikimit të të vazhdojmë sipas Rregullores së vjetër, por të mos popullsisë shqiptare. harrojmë Rregulloren e re. Zoti Beja i përmendi të gjitha dhe bëhet fjalë për Replikë, zoti Blushi. shërbimin më të dobët që kanë shqiptarët, bëhet Ben Blushi – Kur dëgjoj zotin Topi, kam një fjalë për një shërbim i cili po indikon që popullsia nostalgji për kohën kur kam punuar në gazetë. shqiptare prej 3.2 milionë të mos dihet ekzaktësisht Mendoj se çfarë shkrimi do të kisha nxjerrë sot në
175 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
gazetë nga fjalimi i zotit Topi. Megjithatë, do të iki i njerëz që si qenve e Pavllovitv kur e dinë që kanë kënaqur nga seanca, jo se kuptova ndonjë gjë, kamerat përpara, u ngjallen disa reflekse. Përpara sepse nuk ke se çfarë të kuptosh nga ato që thotë se të shpreh opinionin tim për këtë projektligj më zoti Topi. Dhe do t’i them dikujt, që e kam të dashur kujtohet një fabul, ku një kalë kishte ndaluar dhe e dhe të shtrenjtë, se iu shtua dhe dikush, një lexues godisnin. E godisnin e godisnin dhe i thonin ec, ec, i rëndësishëm, librit “Beni ecën vetë”, që është zoti ec. Duroi kali i shkretë dhe një moment tha: po ku Bamir Topi. të eci, më kanë vënë gomarin përpara. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Pse e thashë këtë. E thashë këtë, sepse e reja Zoti Ndoka, keni fjalën. e çan rrugën me shumë vështirësi. Për ta mbyllur, Nard Ndoka – Falemnderit, zoti Kryetar! do t’i ftoja deputetët të votojnë këtë amendament, Unë gjykoj se është një ligj mëse i rëndësishëm. sepse do t’i japë një zgjidhje një problemi tepër të Dëgjuam shumë diskutime dhe, me thënë të drejtën, rëndësishëm, për të cilin ky vend ka nevojë ta zgjidhë këto janë më tepër çështje mentalitetesh. Janë disa sa më shpejt. që e mendojnë zgjidhjen nga shteti dhe disa të tjerë Falemnderit! që e mendojnë zgjidhjen nga privati. Unë futem te Servet Pëllumbi – Falemnderit! grupi i dytë, për arsye se kuptohet që kemi një Zoti Mediu, keni fjalën. administratë, e cila nuk është e kualifikuar për t’u Fatmir Mediu – Falemnderit, zoti Kryetar! përballur me këto zhvillimet e reja. Kompjuterizimi i Mendoj se diskutimi që po bëjmë është gjendjeve civile endet prej disa kohësh. Një bashki jashtëzakonisht i rëndësishëm për faktin se dhe një komunë e bën ndryshe prej tjetrit. Ne patëm menaxhimi i popullsisë dhe sidomos shërbimi i një regjistër të saktë ose një politikë të saktë nga gjendjes civile është një hap i domosdoshëm për ministria e Pushtetit Vendor dhe ky fakt u nis prej proceset e integrimit dhe për ato që kemi diskutuar zotit Ruka, i cili nuk e di se ku përfundoi, megjithëse me të madhe, lëvizjen e lirë të qytetarëve shqiptarë u detyrua me të madhe. Prandaj, për ligjin në fjalë, se pa një informalizim dhe pa një menaxhim të mirë jam plotësisht dakord që të kalojë. Është e vetmja të kësaj situate nuk mund të kemi një marrëdhënie zgjidhje. Disa deputetë që thonë këtu tradhëti as me vendet fqinje, as me vendet e Bashkimit kombëtare, sekrete etj. etj. janë mentalitete thjesht Europian. Megjithatë, mendoj se nuk duhet të marrim komuniste, të cilat nuk shkojnë për kohën. Këto pozicione ekstreme në raport me këtë koncension, janë hapat që do të ndërmerren dhe do të por si deputet, si ligjvënës kemi detyrime për të qenë kontrollohen po prej këtij Parlamenti. Kuptohet që sa më transparentë për të sqaruar deri në fund se të gjitha kontratat që do të mbahen, duhet të jenë cilat janë raportet dhe interesat e firmës private, pasi transparente dhe duhet të ketë një kërkesë prej këtij nuk ka asnjë investim privat, i cili të bëhet jashtë Parlamenti. Të gjitha këto regjistra janë të interesit. Kush është në raport dhe në detyrime që domosdoshëm. ka shteti dhe institucinet shtetërore më konkretisht Sot nuk do të kishim probleme as me listat e në raport me këtë koncension. Njëkohësisht, nga zgjedhjeve, as me zonat, duke iu referuar disa kolegët deputetë u ngritën dhe çështje ligjore që votimeve, nëse do ta kishim një të tillë dhe kjo nuk kërkojnë një përgjigje. Pra, meqenëse nuk ka një bëhet prej nëpunësve tanë, por prej disa firmave të urgjencë që të futemi sot në pozicione krejt ekstreme specializuara. të të dy krahëve, mendoj se është më logjike që të Kuptohet, do të ketë një transparencë më të bëjmë një shtyrje dhe një ridiskutim në Komisionin madhe që ky Parlament të miratojë kontratat ato e Ekonomisë dhe në Komisionin e Ligjeve, për të elementë sigurie që shteti të ketë një kontroll më të arritur në përcaktime sa më të qarta në raport me madh ndaj këtyre kompanie. Prandaj, mendoj se këtë koncension, i cili nuk mendoj duhet hedhur është e vetmja zgjidhje edhe sa më shpejt më mirë poshtë apriori. Të arrijmë në përcaktime sa më të do të jetë. sakta, në mënyrë që, të arrijmë të kemi një veprim, Falemnderit! i cili t’i shërbejë asaj që është interesi i të gjithë Servet Pëllumbi – Falemnderit! neve. Pra, në emër të grupit parlamentar të Partisë Zoti Dedja, keni fjalën. Republikane do të isha me propozimin që të shtyhet Taulant Dedja – Falemnderit, zoti Kryetar! për një seancë tjetër, të rikthehet në komision në Si herët e tjera, rëndom, në këtë sallë dëgjojmë mënyrë që të arrijmë në një përcaktim sa më të deklarata patetike dhe patriotike. Madje ka disa qartë të raporteve të investuesit dhe të politikave që
176 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
kanë të bëjnë me menaxhimin e popullsisë, Falemnderit! kompjuterizimit dhe të gjendjes civile. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Mediu! Zoti Braho, keni fjalën. Zoti Mezan Malaj, keni fjalën. Spartak Braho – Ajo që ne na shqetëson, Mezan Malaj – Falemnderit, zoti Kryetar! kuptohet nuk është çështja e parave. Këtu ka një Unë mendoj, se gjendja e shërbimit në gjendjen shqetësim më shumë për paratë, sesa për procesin civile në vendin tonë është jo vetëm e mjerueshme, e rregullt dhe konform Kushtetutës së Ligjit. Këtu por është në një gjendje të dëshpëruar. Përpara sesa ngatërrohen shumë koncepte. Jemi para të bëjmë pirueta politike, duhet të kthejmë sytë nga koncensionit, ku njëri thotë jo, megjithëse, ky shërbim, sepse në fakt popullit i pëlcet buza për ndryshimet në ligj bëhen në ligjin për koncensionet, të marrë një certifikatë në gjendjen civile dhe nuk dikush thotë se jemi përpara kontratës së shërbimit. arrin ta marrin dot. Shërbimi është i mjerueshëm Janë probleme, të cilat një parafolës kërkoi që të për mjaft probleme dhe, në funksion të kësaj, unë sqarohen. si deputet do të pranoj çdo lloj zgjidhjeje që do të Zoti Kryetar, dua t’ju bëj me dije se ligji për afronte Këshilli i Ministrave për të përmirësuar këtë koncensionet dhe pjesëmarrjen në sektorin privat, shërbim me këtë gjendje jashtëzakonisht të rëndë. shërbimet publike dhe në infrastrukturë, sa herë janë Zoti Kryetar, rrugët për ta vënë në zgjidhje këtë bërë ndryshimet janë parë me vëmendje në problem janë këto: Komisionin e Ligjeve dhe çështjeve kushtetuese. E para, lidhet me buxhetin e shtetit, që realisht Nuk e kuptoj, pse ky ligj kaq i rëndësishëm, që ne nuk e kemi realizuar dhe ndoshta Qeveria e ka ka të bëjë vetëm me mocione kushtetuese dhe jo përgjegjësinë e saj. siç tha njëri i jurisprudencës kontratuale, “duke Rruga e dytë, është kredia që nuk varet nga ne, përdorur terma që nuk i dihet as përmbajta” nuk por nga ata që kanë mjetet financiare, përkohësisht janë parë në Komisionin e Çështjeve Ligjore. të lira. Pse i është fshehur ky projekt Komisionit të E treta, është koncensioni. Ligjeve? Edhe ndryshimi që është bërë para disa E katërta, është një lloj ndërhyrjeje që kërkohet muajsh, është bërë në Komisionin e Ligjeve. dhe ka të bëjë me një kontratë shërbimi. Çfarë pune ka Komisioni i Ekonomisë me një Unë, realisht, kam qenë kundër dhënies me ndryshim që s’ka të bëjë as me shifra, as me fatura? koncension të shërbimit të gjendjes civile dhe kjo Është çështje e mirëfilltë ligjore. nuk është dhënie me koncension, sepse koncension Zoti Kryetar, a ka mundësi, të shfrytëzoni do të thotë, më bëj lëshime, nga e cila ti do të kesh Rregulloren e Kuvendit, nenin 14 të saj, pikën 4, i dobi. cili ju ngarkon mee të drejtën që për këtë çështje, Nuk kemi të bëjmë me koncension, kemi të ku ka pikëpamje të ndryshme ligjore, të thirret bëjmë me një ndërhyrje në ligj, që të realizojmë një Këshilli për Legjislacionin? kontratë shërbimi. Të ballafaqohen mendimet e specialistëve Paratë i vë tjetri dhe ne realizojmë një përmirësim juristë, ta debatojmë në tavolinën e specialistëve të të plotë të informatizimit të këtij sektori, ndërsa mirëfilltë të ligjit dhe jo të atyre që flasin kodra pas produktet që dalin nga ky shërbim janë pjesë të bregut dhe t’ia japim seancës të sqaruar. Këto janë cilat zgjidhen në kontratën midis atij që vë paratë problemet ligjore, këto janë përputhjet, dhe shtetit tonë. Zyrat mbeten në varësi të shtetit, mospërputhjet, me qëllim që çdo gjë të bëhet gjendja civile varet nga bashkia dhe nga komuna. konform ligjit dhe kushtetutës. Nuk kemi të bëjmë me probleme, të cilat ngatërrohen Zoti Kryetar, propozoj që ta shikoni prerogativën, në këtë rast. Nuk jam i çuditur nga qëndrimi që mban kompetencën që ju jep neni 14 i Rregullores së Partia Demokratike, sepse ajo ka qenë konstante Kuvendit. edhe kur ka patur probleme me koncensionin, për Falemnderit! aeroportet, portet edhe për petroliferën. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Braho! Zoti Kryetar, unë kërkoj që të përdoren Meqë iu referuat Rregullores, po bëj sqarimin urgjentisht të gjitha mundësitë që kemi që këto para përkatës. që janë përkohësisht të lira nga një treg, të vihen në E para, sipas Rregullores së re ka një komision shërbimin e gjendjes civile dhe ne ta përmirësojmë përgjegjës, që cakton relatorin dhe ai mund të këtë problem jashtëzakonisht të madh. tërheqë mendimet e komisioneve të tjera, por është
177 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
komision përgjegjës me Rregullore dhe ai është e identitetit të prodhuar nga kjo kompani dhe ky miratuar në Konferencën e Kryetarëve. është një problem themelor. E dyta, lidhur me thirrjen e Këshillit të Çështja e parave, çështja e tenderimit nuk është Legjislacionit është kompetencë e Kryetarit, por në çështje e Parlamentit. Çështja e tenderimit është radhë të parë është kompetencë e vetë komisionit çështje e Qeverisë. Çështja e Parlamenti është të që e merr në shqyrtim projektligjin. Në qoftë se atij monitorojë, pastaj sesi realizohet ky proces. i ndodh që ka paqartësi të karakterit legjislativ- Unë mendoj dhe i ftoj të gjithë deputetët që ta kushtetues, atëherë bën kërkesë për t’u mbledhur votojnë këtë amendament dhe t’i hapin sa më shpejt Këshilli i Legjislacionit për ta shqyrtuar. Pra, kjo rrugë këtij procesi. është Rregullorja dhe është zbatuar një për një. Unë Servet Pëllumbi – Falemnderit! mendoj se ligjin për koncensionet mund ta shikojë Zoti Sherifi, keni fjalën. dhe Komisioni i Ligjeve, por, kur ky ligj është i Elmaz Sherifi – Ne mund të vazhdojmë, zoti miratuar dhe bëhet një ndryshim për një çëshjte që Kryetar, me orë të tëra, por më duket se ka një realisht ka të bëjë me koncesion në radhë të parë i konfondim dhe gjykimi vjen i gabuar se premisa nga takon Komisionit të Ekonomisë. Megjithatë, nuk ne nisemi është e gabuar. Dëgjova me vëmendje përjashtohet që Komisioni i Ligjeve, ashtu sikurse disa diskutantë, që i referohen një ngjarjeje konkrete: dhe komisionet e tjera të shprehin mendimet e tyre. fondet konkrete, është gjetur firma konkrete etj. Zoti Ceka, keni fjalën. Të ndajmë dy gjëra: Neritan Ceka – Falemnderit, zoti Kryetar! E para, nevojën e ndryshimit të ligjit nga fituesi Flas në cilësinë e një personi që është marrë dhe ai që do të marrë përsipër koncensionin. Është gjatë me këtë problem. Që në kohën që kam qenë një temë që me gjithë mend kërkon diskutim. Prandaj ministër i Brendshëm, është shtruar ky problem dhe ndryshimi që propozohet në ligj është tjetër gjë nga mënyra sesi do të realizohej, por edhe mënyra sesi kushdo që të jetë koncensionari për të realizuar do të pajisen shtetasit shqiptar me kartat e shërbimet dhe të heqim paragjykimet. identitetit. Një problem, i cili deri sot është zgjidhur Së dyti, ne jemi në procedura parlamentare. Ta me vërtetime me fotografi, ose me pasaporta. respektojmë procedurën parlamentare për të Natyrisht, kjo është një nga kushtet kryesore që deçizuar. paraqitet nga Unioni Europian për Shqipërinë, kur Falemnderit! nuk ekziston një garanci për identitetin e Servet Pëllumbi – Falemnderit! nënshtetasve shqiptarë. Zoti Malltezi, keni fjalën. Dua të them që, nga praktika, e vetmja mënyrë Luan Malltezi – Falemnderit, zoti Kryetar! për të realizuar këtë proces, është që e njëjta Zoti Kryetar, zotërinj deputetë, kompani, e cila prodhon kartat e identitetit, duhet Ne sot kemi një pikë shumë të rëndësishme, të bëjë dhe regjistrimin. Nuk ka asnjë mënyrë tjetër. ku të gjithë palët biem dakord për çështjen e Pra, amendamenti që kemi sot përpara është e informatizimit, modernizimit të shërbimit tonë të vetmja mënyrë për ta zgjidhur përfundimisht çështjen gjendjes civile. Këtu nuk ka asnjë kontradiktë midis e pajisjes të shtetasve shqiptarë me karta identiteti. palëve. Të gjithë jemi të bindur që gjendja civile, por Çështja tjetër. Si do të realizohen, si do të edhe një target më i madh ka nevojë sa më shpejt përdoren paratë? për krijimin e qendrës së informatizimit të të gjithë Natyrisht, teknika është e njohur, sepse shoqërisë shqiptare, të vlerave, pasurive të kompania që investon kryesisht në aparatura dhe identiteteve. Ne biem dakord me këtë. jo vetëm në aparatura për prodhimin e kartave të Edhe në Komisionin e Ekonomisë të gjithë palët identitetit, (më të shtrenjta janë ato për regjistrimin, kanë qenë dakord për problemin. Por ajo që ka qenë krijimin e databejsit), do të marrë përsëri investimin problem në Komisionin e Ekonomisë të Financës e saj vetëm nëpërmjet shitjes së kartave të dhe të Privatizimit, ka qenë çështja se si do të identitetit. zgjidhet në pikëpamjen ligjore. Ajo që shqetëson Unë do të thosha që problemi më i madh nuk këtë dhe shqetësimi ka qenë përsëri dy palësh në është ky, problemi më i madh është i asaj kompanie komision, dhe më vjen keq që ta trajtojmë këtë që i hyn kësaj aventure për të siguruar shitjen e problem sikur është problem i PD-së apo i PS-së. kartës së identitetit. Mendoni se çfarë problemi është Kjo është një çështje kombëtare dhe duhet të që t’i detyrojmë shtetasit shqiptarë të marrin kartën mirëkuptohen të gjithë palët.
178 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Në Komisionin e Ekonomisë lindin këto arrijë të bindë të tjerë nesër. Pra, mund të rregullohen shqetësime. E ngriti zoti Bufi, zoti Mezani që e tha shumë më tepër ato shqetësime që kanë dhe grupet këtu, i cili ishte kundër, sepse kemi dhe e tjera. paragjykime, ose paqartësi për problemin. Unë ju falënderoj, zoti Kryetar, dhe them të mos Çështja e koncensionit, kuptohet ashtu siç e ekzagjerojmë, sepse nuk ka kuptim. Ne duhet të kuptohet në kuptimin e parë për të gjithë shqiptarët, biem dakord. Konsensusin e kemi shumë të madh do të marrë një shërbim dhe pastaj do të nxjerrë dhe jemi shumë të interesuar dhe them ta lëmë për paratë. Këtu u kërkuan shpjegime edhe nga një seancë më vonë. ministri, zoti Blushi. Falemnderit! Zoti Blushi, erdhi dhe dha shpjegime, sikundër Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Malltezi! po ndodh dhe sot në Parlament, disa binden me Atëherë, e mbyllim debatin për këtë projektligj shpjegimet e tij dhe disa jo. dhe do t’ju lutem kryetarëve të grupeve të shprehen. Ne kemi paragjykime shumë të mëdha, dikush Zoti Xhuveli? Dakord. e shikon sikur kemi të bëjmë me sekrete të mëdha Zoti Ndoka? Dakord. shtetërore. Ne jemi në një proces integrimesh të Zoti Gjinushi? Nuk është. mëdha dhe me këto koncepte dikush ka të drejtë të Zoti Begeja? Dakord. ketë këto koncepte, sepse vijmë nga ajo kohë. Zoti Balla? Por, ajo që i kërkoj dhe i propozoj këtij Sadedin Balla – Falemnderit, zoti Kryetar! Parlamenti, është të mos e trajtojmë, të mos e Nuk e di nëse do të mund të arrinim një ekstremizojmë këtë problem, për të cilin kemi një kompromis, duke e shfrytëzuar pikën 3 të nenit 9 mirëkuptim shumë të madh. për koncesionet, i cili thotë: “Për pasuritë kombëtare Unë jam shumë i sigurt se mund të gjejmë një si ato të përcaktuara etj. etj. marrëveshjet hyjnë në zgjidhje. Më duket krejt pa vend të përdoret forca e fuqi pasi ratifikohen në Kuvendin e Shqipërisë”. kartonit, sepse nuk ka asnjë problem për të dy palët Në qoftë se vëmë një klauzolë të tillë, ndoshta dhe ta lëmë këtë për një konsulencë shumë më të mund të ezaurohen edhe shqetësimet e debatit dhe madhe nga pikëpamja ligjore me specialistët, në problematikat, që lindën këtu: domethënë që mënyrë që të arrijmë ta miratojmë këtë ligj, për të kontrata e marrëveshjes, të jetë pasi ne ta kemi cilin jemi të gjithë të bindur se ka nevojë të parë nenin të ratifikohet në Kuvendin e Shqipërisë, modernizohet. Zotërinj, kështu si e kemi gjendjen duke e quajtur një sektor me rëndësi etike. Unë civile, të gjithë jemi dakord, dhe unë bashkohem mendoj se kështu do të mund ta kalonim. me zotin Mezani, që për qytetarët është një tmerr i Servet Pëllumbi – Falemnderit! madh për një shërbim më të vogël. Me standartizimin Unë, nuk kam ndonjë propozim me shkrim. dhe modernizimin e këtij shërbimi, unë nënkuptoj Zoti Mediu, keni fjalën. modernizime shumë të mëdha të tij, siç mund të Fatmir Mediu – Falemnderit, zoti Kryetar! jetë në Francë ose në Angli. Unë e shpreha qëndrimin dhe mendoj se ky Ministria përkatëse mund të çojë specialistë në koncension ka një rëndësi të jashtëzakonshme, por, Angli. natyrisht, kërkohet një transparencë për gjithë Duhet të kemi parasysh, a na shërben një firmë procesin, i cili u përmend dhe nga zoti Braho. Kërkoj e huaj? Rëndësi ka që ne ta zgjidhim këtë problem, që ju, në autoritetin e Kryetarit të Kuvendit, të duke qenë në rregull me ligjin, duke mos rrezikuar vendosni në lëvizje instrumentat që ka Kuvendi për gjithë si vend, sepse jemi edhe si Parlament. Ne të arritur në një gjykim sa më të saktë ligjor për nuk kemi këtë ligj me ngut të madh, kemi 15 vjet koncensionin, për raportin që duhet të ketë. Siç tha me këtë punë dhe mund të presë, në mënyrë që të dhe zoti Malltezi, ne nuk kemi pse të ecim në shkojmë të gjithë te këto shqetësime që kemi dhe urgjenca apo në pozicione krejt të kundërta në një dalëngadalë të arrijmë të miratojmë ligjin. Rasti më kohë që mund të arrijmë në një veprim tepër të i madh është i zotit Mezani, ku në Komisionin e vlefshëm dhe të pranueshëm nga të gjithë. Pra, të Ekonomisë e kundërshtoi sa dëgjoi fjalën mos fillojmë kontestime të pavlefshme për shkak të koncension. Sot ka ndërruar, nuk besoj se e ka me miratimit me nxitim të këtij koncensioni. Nuk mendoj pikëpamje poliltike konceptin, sepse edhe se do të jetë ndonjë problem në qoftë se do t’i konsulenca e vazhdueshme, që ka qenë në rishqyrtojmë gjërat dhe do të arrijmë në përfundime komision, ka arritur ta bindë dhe zoti Mezan do të sa më të sakta në komisione apo në atë Këshill të
179 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Legjislacionit dhe më tej ta miratojmë në seancë. dytë e zotit Besnik Dervishi, i cili kanditon për herë Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Mediu! të parë. Zoti Brokaj, keni fjalën. Komisioni në përputhje me nenin 111, pika 6 e Sabit Brokaj – Ajo çka kuptova nga kjo seancë, Rregullores së Kuvendit, shqyrtoi të dy kanditaturat është që problemi të mbetet i paqartë. Problemi e paraqitura nga grupet e deputetëve që janë konform mbetet i paqartë, sepse është nisur i paqartë. Unë rregullave, janë bindës me cv-të përkatëse të bëra një pyetje. Pse nuk e ka trajtuar Komisioni i administruara. Në përfundim të shqyrtimit, komisioni Ligjeve? konkludoi që të dy kanditaturat i plotësojnë kriteret Përgjigjen nuk e mora, pasi fraza që shqiptoi kushtetuese dhe ligjore për t’u zgjedhur Avokati i Kryetari i Komisioneve të Ligjeve nuk i përgjigjej Popullit. I takon Kuvendit ta vendosë me votimin e përmbajtjes që kërkoja unë në pyetjen time. Nga tij në përputhje me nenet 60, 63 të Kushtetutës, ana tjetër edhe fakti “koncension”, që po mburret si neni 3, 4, 5, 7 të ligjit 8454 për Avokatin e Popullit. shumë, duhet t’ju kujtojë, zotërinj, se koncesionet I ftojmë kolegët deputetë që të shprehin vullnetin që janë dhënë në Shqipëri janë denoncuar publikisht e tyre nëpërmjet votimit. nga strukturat ndërkombëtare, që na financojnë ne Falemnderit! si të paqarta, jotransparente dhe me pasoja të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Sherifi! paparashikueshme. Prandaj edhe ata mjeshtrat e Zotërinj deputetë, më duhet t’ju njoftoj se zoti koncensioneve që kërkojnë t’i kalojnë problemet me Besnik Dervishi ka tërhequr kanditaturën e vet me ngut në Parlament, nuk dalin fare pas nga kjo lojë shkrim, të cilën e disponoj këtu në dosje. që bëhet. Ne nuk duhet që, për një nevojë kaq të Prandaj mbetet për t’u votuar vetëm zoti Dobjani. madhe të të gjithë popullatës tonë, të shkelim disa Atëhërë, zotërinj deputetë, do të bëjmë votimin rregulla, të shkelim ligjin. Për të qenë i qartë dhe i e prezencës dhe do të nisim menjëherë procesin e saktë, mua më duket se këtu ka një lojë jokorrekte votimit. dhe jo të ndershme si dhe në rastet e tjera. Ndaj, Sekretaria të shikojë kartelat bosh. kam mendimin që ky si amendament të kthehet në Atëherë, zotërinj deputetë, hapet votimi për Komisionin e Ligjeve, në Këshillin Ligjor pranë jush, prezencën. dhe pastaj të vijë në Parlament. Lojë midis Atëherë zotërinj deputetë, me elektronikë domosdoshmërisë së teknologjisë moderne dhe prezenca është 118, 119 me kartonë. mashtrimeve të tjera ligjore nuk duhet të bëhen. Ne Atëherë, fillojmë votimin. jemi të shkencave që aplikojmë teknologjinë Fillimisht, do të votojmë projektligjin: “Për moderne dhe nuk kemi nevojë të na i mësojmë këtu Ratifikimin e Marrëveshjes Ushtarake Grand, disa çapaçulë. ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Servet Pëllumbi – Falemnderit! Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës së Turqisë” Zoti Topi, keni fjalën. Hapet votimi në parim. Bamir Topi – Jam plotësisht dakord me fjalinë Mbyllet votimi. e fundit të zotit Brokaj. 112 vota pro. Asnjë kundër. Asnjë abstenim. Servet Pëllumbi – Ju urojmë për unitetin. Miratohet në parim projektligji. Zoti Ruçi? Nuk është. Kalojmë në votimin nen për nen me kartona. Atëherë e mbyllim dhe shqyrtimin e këtij Neni 1. projektligji. Zotërinj deputetë, kemi pikën e fundit, Kush është dakord? Ulini. zgjedhjen e Avokatit të Popullit. Kush është kundër? Nuk ka. Zoti Sherifi, keni fjalën Abstenim? Nuk ka. Elmaz Sherifi – Komisioni i Çështjeve Ligjore Miratohet. të administratës publike dhe të të drejtave të njeriut Neni 2. Për hyrjen në fuqi. ka shqyrtuar kandidaturat e paraqitura nga grupet e Kush është dakord? Ulini. deputetëve për Avokatin e Popullit. Meqenëse, Kundër? Nuk ka. mandati i Avokatit të Popullit, i zgjedhur në përputhje Abstenim? Nuk ka. me nenin 60 dhe 63 të Kushtetutës të ligjit 8454, i Miratohet. datës 04.02.1999, janë depozituar kanditaturat e Votojmë projektligjin në tërësi me elektronikë. zotit Emin Dubjani, i cili rikanditon në përputhje me Hapet votimi. nenin 61, pika 1 e Kushtetutës dhe kanditatura e Mbyllet votimi.
180 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
111 vota pro. Asnjë kundër. Asnjë abstenim. atëherë do të trajtohet si amendament më vete. Miratohet në tërësi projektligji. Zoti Bufi, keni fjalën. Kalojmë në votimin e projektligjit të dytë. Ylli Bufi – Propozimi që ka bërë Komisioni i Projektligji: “Për ratifikimin e marrëveshjes Ekonomisë, është në raportin e komisionit. Ky është ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së propozim i zotit Balla, prandaj të hidhet në votim si Shqipërisë dhe Qeverisë së Polonisë për mbrojtjen propozim i deputetit Balla. e përbashkët të informacionit të klasifikuar”. Servet Pëllumbi – Atëherë, do të trajtohet si Hapet votimi në parim. amendament më vete i zotit Balla. Mbyllet votimi. Zoti Balla, keni fjalën për amendamentin 109 vota pro. Asnjë kundër. 1 abstenim. Sadedin Balla – Aty keni të përfshirë edhe një Miratohet në parim projekligji. nen tjetër. Unë them nëse mund të arrijmë në një Kalojmë në votimin nen për nen me kartona. konsensus ku thuhet se, “marrëveshja do të hyjë Neni 1. në fuqi pasi të ratifikohet në Kuvendin e Shqipërisë”. Kush është dakord? Ulini. Unë mendoj se ndoshta kështu ne mund të Kundër? Nuk ka. përafrojmë qëndrimet e të gjitha palëve. Abstenim? Nuk ka. Falemnderit! Miratohet. Servet Pëllumbi – E keni për nenin 2, zoti Neni 2. Për hyrjen në fuqi. Balla? Ne kemi nenin e parë. Kush është dakord? Ulini. Sadedin Balla – Po, pikërisht, prandaj dhe e Kundër? Nuk ka. bëra sqarimin. Abstenim? Nuk ka. Domethënë, ta dinë ata që do të votojnë nëse Miratohet. do të mund të përafrohemi në këtë pikë. Votojmë projektligjin në tërësi me elektonikë. Servet Pëllumbi – Atëherë, ne jemi duke votuar Hapet votimi. amendamentin e propozuar nga zoti Balla, që të Mbyllet votimi. shtohet një pikë te neni 1 me shërbimin e 108 vota pro me elektronikë. Asnjë kundër. Asnjë informatimit të gjendjes civile. abstenim. Hapet votimi me elektronikë për amendimin e Miratohet në tërësi projektligji. zotit Balla Projektligji i tretë në listë, për “Kinematografinë” Mbyllet votimi. 26 vota pro. 54 vota kundër dhe është shtyrë. 16 vota abstenim. Votojmë projektligjin e katërt “Për disa shtesa Nuk miratohet amendamentin. dhe ndryshime në ligjin me numër 7973, datë 26. Hedhim në votim nenin 1, kështu siç është në 07. 2005, “Për koncensionet dhe pjesëmarrjen e tekst, bashkë me vërejtjen e komisionit të relatuar sektorit privat në shërbimet publike dhe në nga zoti Balla. infrastrukturë”. Kush është dakord me nenin 1? Ulini. Kundër? (Kryetari i sencës, zoti Servet Pëllumni i 7 vota. drejtohet deputetit Dajçi.) Atëherë e hedhim me elektronikë. Për shtyrjen nuk kam asnjë propozim, zoti Dajçi. Hapet votimi me elektronikë për nenin 1. Hapet votimi në parim. Mbyllet votimi. Zotërinj deputetë, zbatoni Rregulloren. 61 vota pro, 37 kundër, 4 abstenime. Propozimet bëhen me shkrim, të administrohen me Miratohet neni 1. shkrim dhe të votohen me shkrim. Kalojmë në nenin 2. Mbyllet votimi. Neni 2, propozohet nga zoti Balla si shërbimi 65 vota pro me elektronikë. 41 vota kundër. 7 publik, jetik. Marrëveshja hyn në fuqi pasi ratifikohet abstenime. nga Kuvendi i Shqipërisë. Miratohet në parim projektligji. Zoti Balla, e keni fjalën që të shtohet apo të… Kalojmë në votimin nen për nen. Sadedin Balla – Të shtohet një nen. Në nenin 1, pas pikës 10, propozohet nga zoti Servet Pëllumbi – Pra, zoti Balla, propozon Balla pika 11 me këtë përmbajtje: “Informatizimi i që të shtohet një nen me përmbajtjen që marrëveshja shërbimit të gjendjes civile”. hyn në fuqi pasi të ratifikohet nga Kuvendi i Është edhe në raport, por si mendim i relatorit, Shqipërisë.
181 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Hapet votimi me elektronikë. Hapet votimi me elektronikë për nenin 2 para Mbyllet votimi. votimit në tërësi. Është 60 me 60. (I drejtohet një deputeti në sallë.) Një minutë, zotërinj deputetë. Nuk miratohet, Nuk u pa nga ne që votoi me karton, vetëm u se është dhe 1 abstenim. deklarua nga të tjerët. Atëherë, zotërinj deputetë, hedhim në votë nenin 2. Deri sa pretendohet për votimin, në përputhje Kush është dakord me nenin 2, kështu siç është? me Rregulloren, unë e hedh përsëri në votim. Zotëri, në procedurë nuk ka votim. Urdhëroni, votoni nëse jeni dakord për të shtuar Hedhim nenin 2 në votim. një nen të propozuar nga zoti Balla. Kush është dakord? Ulini Atëherë, kush është me karton? 1 me karton. Kush është kundër me nenin 2? Atëherë, 57 vota janë pro. 61 edhe 1 me karton, Miratohet neni 2. 62 janë kundër. Zoti Olldashi, në votim nuk ka procedurë. 2 abstenime. Nuk miratohet. Sokol Olldashi – E para e punës, votat Hedhim në votim projektligjin në tërësi. duhet t’i shikoni mirë, sepse vota e zotit Durakut Mbyllet votimi. ishte pro. 63 vota pro. 43 vota kundër. 4 abstenime. E dyta, në asnjë nen të Rregullores, qoftë në të Projektligji miratohet në tërësi. vjetrën, qoftë në të renë, të Kuvendit të Shqipërisë, Tani, zotërinj deputetë, kemi për të votuar nuk ka ndonjë nen që i jep nënkryetares së Kuvendit kandidaturën e zotit Dobjani për Avokat i Popullit. të drejtën që ka karrigia e saj të apelojë se kush ka Siç e dëgjuat dhe Komisionin e Ligjeve, çdo gjë votuar dhe kush nuk ka votuar. është brenda Rregullave. Në qoftë se doni të bëni punën, bëni punën por Hapet votimi. mos bëni indikacione prej andej. Ndikoni votimin. Votimi është i fshehtë. Servet Pëllumbi – Zoti Olldashi, mos i ngatërroni Atëherë, zotërinj deputetë, mbyllet votimi. gjërat. Unë numërova votat që ishin prezente, pra, votat 99 vota pro. 14 vota kundër. 8 abstenime. që tregoi kompjuteri. Pra, fiton kandidatura e zotit Dobjani, si Avokat Pra, nuk bëra ndonjë vlerësim votash. Vetëm ju i Popullit. informova numrin e votave. Dhe votimi i fundit, është: “Projektvendimi për Votojmë me kartona nenin 3, për hyrjen në fuqi miratimin e raportit të paraqitur nga Këshilli të projektligjit. Kombëtar i Radiotelevizionit për veprimtarinë e këtij Zotërinj, të mbarojmë votimin nen për nen, pastaj të fundit gjatë vitit 2004”. para votimit në tërësi do t’ju jap fjalën. Hapet votimi me elektronikë. Zoti Balla, meqenëse keni nenin. Mbyllet votimi. Urdhëro, çfarë pretendimi keni për votimin? 90 vota pro. 6 kundër. 10 abstenime. Sadedin Balla – Zoti Kryetar, zoti Duraku e Miratohet, raporti i KKRT-së kishte aparaturën me defekt dhe votoi me karton Zotërinj deputetë, seancën e deklaroj të jeshil. Ja ku është, le të deklarojë. Edhe del 61 me mbyllur. Seanca tjetër është ditën e hënë, në orën 60. E deklaroj vetë ai. 17:00. Kemi miratimin e kalendarit 3-javor të Servet Pëllumbi – Në qoftë se zoti Duraku punimeve të Kuvendit. Interpelancë me ministrin e deklarohet, unë do ta ripërsëris votimin e nenit që Arsimit, kërkuar nga deputeti Jak Ndokaj. propozohet nga zoti Balla. Interpelancë me ministrin e Arsimit, kërkuar nga Atëherë, zotërinj deputetë, për korrektësi e deputeti Bardhyl Londo. përsëris votimin e nenit 2 që shtohet nga zoti Balla. Mirupafshim!
182 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
E hënë, 21.02.2005 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 17:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Ju lutem, zotërinj deputetë, vendim të formës së prerë të atij ligji që ju keni zini vendet në sallë. miratuar në Komitetin e Kthimit të Pronave, apo të Zotërinj deputetë, hapim seancën. gjykatës për të drejtën e tyre të pronësisë. Në çështjet jashtë rendit të ditës, fillimisht fjalën Qeveria nuk mund t’ua u marrë atë apriori. e ka kërkuar zoti Mediu, pastaj zoti Malltezi. Kam parë se ky Kuvend shqetësohet së tepërmi Zoti Mediu, keni fjalën për atë që është e paligjshme, të falë apo të japë Fatmir Mediu – Falemnderit, zoti Kryetar! prona që nuk i takon, sikur t’ua ketë lënë me tapi Të nderuar kolegë deputetë, babai dhe asnjëherë nuk mbron interesat e pronarëve E kërkova fjalën për një ngjarje që ka ndodhur të ligjshëm. sot në bregdetin e Jonit, në Kakome, me banorët e Këtu kam edhe një shkresë të Komitetit të fshatit Nivicë, ku policia është ndeshur dhe ka Kthimit të Pronave, i cili i përgjigjet banorëve të fshatit përgjakur banorët e këtij fshati, që janë dhe Nivicë, duke i kërkuar që të paraqesë të gjithë pretendentë legjitim për pronën e Kakomes. Para dokumentacionin për kërkesat karshi pronësisë. Pra, disa kohësh kam thirrur në interpelancë është një çështje në shqyrtim e sipër dhe nuk ka të Kryeministrin Fatos Nano për këtë çështje. E kam drejtë ndërhyrjeje në mënyrë arbitrare as shteti dhe kërkuar këtë interpelancë për të parandaluar askush tjetër në emër të shtetit, pa u zgjidhur konflikte të tilla ndërmjet qytetarëve dhe shtetit, për problemi i pronësisë, siç e parashikon ai ligj që ju të mundësuar që shteti vërtet të jetë në shërbim të keni miratuar këtu në Parlament, pavarësisht se unë qytetarëve dhe jo të interesave të ngushta, qoftë kam patur dhe kam bindjen se është një ligj edhe të Kryeministrit. Bregdeti i Jonit është një nga demagogjik, që do të sjellë konflikte sociale dhe dhuratat më të bukura që na ka falur, jo vetëm natyra, asnjëherë nuk ka për t’i shërbyer interesave pronarit por edhe puna shekullore e bregdetasve, pra dhe e legjitim. fshatarëve të Mivicës, për të kthyer ato brigje Falemnderit! shkëmbore në troje për ndërtim dhe në kullota, duke Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Mediu! mundësuar kështu prej vitesh jetesën për njerëz sa Zoti Malltezi, keni fjalën. intelektualë edhe patriotë, njerëz që kanë respekt Luan Malltezi – I nderuar, zoti Kryetar, për të ligjshmen, por dhe njerëz që nuk e pranojnë Të nderuar, zotërinj deputetë, padrejtësinë dhe të paligjshmen. Ata kërkojnë që Zoti Kryetar, para se të parashtroj problemin që shteti të ndërtojë mbi të pronën private, ekonominë kam dëshiroj që të na jepni një përgjigje, e cila vlen e tregut dhe rregullat e saj dhe jo në konfliktet sociale për të gjithë. Unë mund t’ju pyes dhe veçantë, por reale apo të stimuluara qëllimisht si kjo e sotmja mendoj se është në interes të të gjithë deputetëve nga grabitja dhe korrupsioni. Ata nuk kanë dyshim që të na jepni përgjigje këtu në seancë. Është bërë te “Club Media” apo firma të tjera investuese një praktikë e mirë që pranë Kuvendit depozitohen shqiptare, siç mund të jetë “Riviera”, për forcën e materiale nga kolektive, ku individë, nga institucione, kapacitetit për të ndërtuar turizëm, por kanë dyshim janë vënë në dijeni dhe deputetët. në mënyrë të padiskutueshme te Qeveria, e cila Unë desha të dija se ku mund t’i marrim këto është bërë pronare e padrejtë e pronës së tyre., materiale, sepse ato depozitohen pranë Kuvendit Zoti Kryetar dhe kolegë deputetë, Kakomeja dhe ju keni vënë në dijeni deputetët që materialet është zonë shqiptare, është Shqipëri dhe nuk mund janë pranë jush. Përgjigjen nuk e dua tani. të sillen me ta sikur të ishin zaptues apo të ardhur Servet Pëllumbi – Për çfarë materiale e keni ilegalisht. Në qoftë se të paligjshmit trajtohen dhe fjalën, zoti Malltezi? përkëdhelen pafund nga ky shtet, për çudi, të Luan Malltezi – Për shembull, Sindikata e ligjshmëve u vihet druri dhe fillojnë t’i dhunojnë në Radiotelevizionit, ka depozituar pranë Kuvendit mënyrë krejt të padrejtë. materiale për të vënë në dijeni Kuvendin dhe Banorët e Nivicës janë atje prej shekujsh deputetët për problematikën që e shqetëson. Po bashkë me pronat dhe pretendimet e tyre të drejta. kështu dhe shumë të tjera. Ata janë me të drejtën e tyre për sa kohë nuk ka një Unë e kam në tryezë materialin që kanë
183 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
depozituar. vetëm një paragraf: “Punonjësit shkencorë të Pra, ku mund të drejtohemi. Akademisë së Shkencave të Shqipërisë me Servet Pëllumbi – Ato që administrohen nga vendimin e Këshillit të Ministrave me nr, 834, datë Kuvendi, merren nëpërmjet Kuvendit. 10.12.2004, janë diferencuar në mënyrë absurde në Luan Malltezi – Zoti Kryetar, zotërinj deputetë, trajtimin financiar, krahasuar me kolegët e tyre të Unë desha të ngrija një problem që ka të bëjë universiteteve, si edhe me drejtuesit e Akademisë me Akademinë e Shkencave. Siç jeni në dijeni nga së Shkencave”. media, punonjësit akademikë të shkencave janë Zoti Kryetar, në këtë trajtim, është diferencuar hedhur, le të themi, në një grevë, e cila është realisht kryesia e Akademisë së Shkencave dhe ka nisur në vazhdim të grevës së pedagogëve. Ata kërkojnë një konflikt midis punonjësve të Akademisë së që kërkesa e tyre të përfshihet në vendimin e Shkencave, janë personat, të cilët janë angazhuar Qeverisë, e cila i trajtoi pedagogët e universitetit realisht në një punë shkencore. shqiptar në bazë të një vendimi dhe kërkojnë që të Për mendimin tim, ky konflikt i brendshëm nuk përfshihen në këtë vendim; në vendimin e Këshillit është serioz. Shqetësimi dhe protestat e tyre për të Ministrave, nr. 834, e datës 10.12.2004, dhe besoj fat të keq vazhdojnë. Deri më sot ata kanë ndeshur se kërkesa e tyre është e drejtë. E vërteta është se mungesën e plotë të vullnetit të Qeverisë shqiptare ata i janë drejtuar Kuvendit dhe Kryeministrit të për korrigjimin e këtij diferencimi të paprecedent me Shqipërisë edhe në një promemorie të mëparshme anën e një zgjidhje reale të shpejtë. Në fund ku unë pata kërkuar atëherë në Kuvend që punonjësit paralajmërojnë me forcë se në rast Kryeministri të shprehej si i gjykonte ai kërkesat e mosveprimi të shpejtë apo keqveprimit, Qeveria Akademisë së Shkencave. shqiptare mund të numërojë fillimin e shkatërrimit Atëherë, zoti Marko Bello dha përgjigje se, real dhe përfundimtar të Akademisë së Shkencave. Qeveria dhe Kryeministri nuk ishin në dijeni të kësaj Zoti Kryetar, zotërinj deputetë, ju kërkoj ndjesë, promemorieje dhe unë nuk e vë në dyshim, por nga por gjithsesi dëshiroj të tërheq vëmendjen e Qeverisë ajo kohë deri më sot ka kaluar 2 muaj dhe këtu ata që të ketë dashamirësinë, të mirëkuptojë kërkesën kanë paraqitur realisht një promemorie. Thelbi i kësaj e punonjësve të Akademisë së Shkencave. promemorieje është që për tituj dhe grada të Falemnderit! trajtohen nga pikëpamja financiare, ndryshe Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Malltezi! punonjësit e universitetit të akademisë, ose për ta Zoti Milo, keni fjalën. thënë më kuptueshëm. Një profesor me titull në Paskal Milo – Falemnderit, zoti Kryetar! Akademinë e Shkencave, në bazë të vendimit të Unë dëshiroj të bëj dy komente në lidhje me Qeverisë, paguhet më pak, sesa një doktor në diskutimin e kolegëve paraardhës. Duke filluar nga universitet. propozimi që bëri zoti Malltezi unë bashkohem me Zotërinj, unë e mora këtë fjalë që Qeveria ta kërkesën e drejtë të punonjësve të Akademisë së marrë në konsideratë kërkesën e Akademisë së Shkencave, të cilët duhet të shikohen, jo se do t’u Shkencave. Ky është një institucion, i cili është bëjmë ndonjë privilegj, por do t’u japim atë që u ngritur me mundim shumë të madh. Gjatë gjithë takon. Janë punonjësit shkencorë që Shqipëria ka periudhës së saj akademike ajo ka qenë një dhe që bëjnë përpjekje për të përgjithësuar arritjet e institucion që ka peshën e vetë në buxhetin e shtetit, shkencës shqiptare dhe kanë nevojë që në këtë por gjithsesi ka qenë, mbetet dhe do të mbetet një kuadër të kenë një mbështetje serioze. Një institucion, për të cilën shteti shqiptar ka nevojë. mbështetje për të mbijetuar në ekonominë e tregut, Këta janë punonjës shkencorë, të cilët merren ku të gjithë e dimë që është kaq e ashpër dhe ka me fusha të ndryshme, janë arkeologë, etnografë, nevojë për t’u dhënë një shtytje këtyre studimeve historianë, kritikë letrarë, etj, të cilët jetën e tyre kaq të domosdoshme në këtë fazë të zhvillimit të kalojnë nëpër biblioteka dhe nëpër arkiva. vendit. Prandaj, solidarizohem me kërkesën e zotit Unë besoj se duhet të ketë një mirëkuptim për Malltezi dhe me kërkesën e të gjithëve që të disa kategori njerëzish, këta zotërinj të Akademisë mbështesim punonjësit shkencorë. Të bëhet ajo që së Shkencave kuptohet nga promemoria që janë është e mundur të bëhet tani, dhe shkencës tepër të zemëruar. shqiptare t’i jepet një mesazh që politika shqiptare Në gjykimin tim, promemoria është tepër e është e vëmendshme ndaj nevojave dhe kërvesave ashpër. Unë nuk dëshiroj që t’ua lexoj, por po lexoj të tyre. Është një kërkesë e ligjshme dhe e
184 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
domosdoshme. vëmendje këtë gjë. E dyta, dëshiroj të theksoj për çështjen që ka Sinqerisht, nuk kam absolutisht asnjë interes ngritur vazhdimisht zoti Mediu, jo se e ka ngritur tjetër, përveçse të shmangim një konflikt social që problemin ai, jo se është një çështje që është po mbarset. debatuar shumë herë në Kuvendin e Shqipërisë, por Falemnderit! si përfaqësues edhe i popullsisë të atyre trevave që Servet Pëllumbi – Falemnderit! ka një diskutim masiv dhe delikat për çështjen që Zonja Topalli, keni fjalën. është diskutuar për Kakomen dhe jo vetëm për Jozefina Topalli – Unë fakt do të trajtoja një Kakomenë, por edhe për bregdetin në tërësi. Unë temë, e cila është tepër delikate, për të cilën kemi kam qenë para disa ditësh në Shën Vasil dhe në dëgjuar në media dhe lidhet me humbjen e tri vajzave Nivicë dhe sigurisht nuk kam qenë atje për të bërë të vogla me ndarjen e tyre nga shoqëria jonë. mitingje dhe për ta shfrytëzuar për qëllime politike. Natyrisht, duke mos qenë as psikologe dhe nuk as Unë kam qenë atje në mënyrë të natyrshme dhe do kam kurajon të marr përsipër që të bëj një koment të shkoj në mënyrë të natyrshme, sepse është vendi të tillë, por mendoj se Komisioni i Çështjeve Sociale im. Unë po e ndjek nga afër gjithë shqetësimin që dhe i Shëndetësisë, duhet të mblidhet dhe të përfaqëson ajo popullsi për mënyrën se si trajtohet thërrasë në mbledhjen e tij njerëz të medias, të çështja e pronësisë. Prandaj, do t’ju lutem që atje thërrasë psikologë, mësues, mjekë ndoshta dhe duhet qëndruar me shumë vëmendje për të mos ekonomistë. krijuar konflikte sociale. Atje ka një mbingopje ka Gjithsesi, kjo është një çështje për përfaqësuesit një shqetësim që mund të arrijë të derdhet jashtë e komuniteteve tradicionale fetare, dhe është një gotës. Ajo që do të propozoja është që për hir të çështje për të cilën ne nuk mund të heshtim. interesave të një kompanie private “RIVIERA” shpk, I lutem medias që të mos merret me këtë se është ajo që do të investojë nuk është kompania ndërhyrje, sepse nuk jam shumë e sigurt, franceze “CLUBMED” që do të investojë. Shoqëria megjithëse nuk dua të ndërhyj në punët e medias, franceze nuk investon. se sa mund t’i shërbejnë për zgjidhjen e problemit. Unë kam biseduar me ambasadoren franceze Nuk e them dot zgjidhjes së një problemi, sepse dhe ajo e di se ka një një letër të shoqatës së kam frikë se nganjëherë dëmtojmë një çështje, e bregdetit dhe do t’i kthehet një përgjigje. Nuk është cila është tepër delikate, duke pasur parasysh edhe ajo që investon, ajo vetëm do të shfrytëzojë natyrën imituese të moshës së gjithë grupmoshës ambientin. Investimin do ta bëjë shoqëria “RIVIERA”, të këtyre tri fëmijëve të vegjël, por edhe në heshtje ajo do të sjellë vetëm turistë. Këtu mund të gjendet nuk mund ta lëmë. Ndoshta, komisioni pa praninë kompromisi. e medias mund të merret me diskutimin e një çështje Ndaj, ju lutem shumë, ta shikojmë me shumë të tillë me diskutimin me njerëz të cilët janë vëmendje këtë gjë. Të shikojmë dhe të kombinojmë kompetentë dhe mund të ndihmojnë se çfarë mund interesat e pronarëve apo të banorëve të atij fshati të bëjnë në një situatë të tillë. apo të asaj zone me interesat e thithjes të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zonja Topalli! investorëve të huaj. Midis investimit dhe shfrytëzimit Zoti Dokle nuk e keni kërkuar emrin, për ka një diferencë shumë të madhe, prandaj kjo duhet procedurë. parë me vëmendje nga Qeveria shqiptare, nga Atëherë, zotërinj deputetë… institucionet shqiptare, sepse ne duhet të mos Urdhëro zoti Olldashi arrijmë të krijojmë një konflikt social, i cili po Sokol Olldashi – Zoti Kryetar! mbarset. Për hir të së vërtetës, atje kam takuar dhe Përfitova nga klauzola e procedurës për t’ju kryetarin e këshillit të komunës, i cili është një lexuar një kërkesë shumë të shkurtër. socialist i betuar. Kam takuar edhe një mësues, që Unë dua vetëm një minutë kohë, sepse sa jam është kryetari i partisë demokratike, i cili është një kthyer në Tiranë dhe nuk kam pasur mundësi të njeri i nderuar. I kam takuar të gjithë bashkë dhe të ndjek rigorozisht Rregulloren. gjithë kanë të njëjtin shqetësim. Këtu është çështje Servet Pëllumbi – Për procedurë? për të shfrytëzuar aspektin politik të problemit, këtu Sokol Olldashi - Jo, nuk është për procedurë, është një problem thelbësor, tek i cili ne duhet të është për një shqetësim që ka të bëjë me komunën qëndrojmë. Prandaj, i bëj thirrje të gjithë kolegëve e Progonatit. Unë vij sot prej andej. tanë parlamentarë që ta shikojnë me shumë Servet Pëllumbi – Të zbatojmë Rregulloren,
185 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
zoti Olldashi. racionale do të mbahet parasysh. Emrat, duhen dhënë që në fillim. Përsa i përket çështjes së Kakomes, nuk kam Sokol Olldashi – Është vetëm një minutë kohë. se ç’të shtoj tjetër përveç atyre që Kryeministri ka Ka të bëjë me zotin Dokle dhe, meqenëse zoti Dokle thënë këtu në interpelancë me zotin Mediu. Vetëm ndodhet këtu, do të doja ta parashtroja. për këtë çështje e mora fjalën për të thënë se Në komunën e Progonatit, është një situatë informacioni i fundit që kam në mënyrë të emergjente që vjen nga kushtet klimaterike. Gjatë drejtpërdrejtë para dy minutash nga Ministri i Rendit, 24 orëve të fundit ka rënë 85 cm dëborë. Rrugët atje nuk ka asnjë njeri të përgjakur. Natyrisht, është janë të bllokuara dhe ndërkohë ata nuk kanë marrë kërkuar zbatimi i rregullave dhe i ligjeve të shtetit. asnjë ndihmë. Është një gjendje vërtet shumë e rëndë Së fundmi, ndaj të njëjtin mendim me zonjën për njerëzit, sepse janë bllokuar të gjitha rrugët e Topalli lidhur me qëndrimin ndaj rasteve krejt të komunikimit dhe imagjoni një vend që është mbytur veçanta, që kemi lexuar në media. Edhe unë kam nga 1 metër dëborë lartësi. Ka vështirësi në të njëjtin mendim që fëmijët e asaj moshe nuk janë komunikimin e njerëzve, kanë probleme të pafundme si ne politikanët që na është regjur lëkura nga titujt me ushqimin, me mbajtjen e kafshëve dhe me të e mëdhenj të gazetave. Ndoshta do patur kujdes në gjitha gjërat që lidhen me jetën e fshatit. Meqenëse këtë drejtim, sepse nganjëherë në vend që të vemë është zoti Dokle, do të doja t’ia sillja në vëmendje vetullat, nxjerrim sytë. nëse ka mundësi për të bërë diçka. Aty është vetëm Falemnderit! një buldozer i vjetër që nuk arrin të hapë asgjë. Nëse Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Dokle! kanë mundësi ta ndihmojnë atë komunë, se është Atëherë, zotërinj deputetë, kalojmë në çështjet një komunë e madhe ku banorët po torturohen. e rendit të ditës. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Fillimisht, kemi kalendarin tri javor të punimeve Zoti Dokle, keni fjalën. të Kuvendit. Nga Konferenca e Krytarëve u bënë Namik Dokle – Falemnderit, zoti Kryetar! disa sugjerime lidhur me kalendarin,të cilat u morën Po e filloj nga kjo e fundit, nga informacioni që parasysh, në mënyrë të veçantë për një interpelancë sjell deputeti Olldashi dhe më duket një informacion për projektligjin “Për metodikën e caktimit të i cili duhet patur në vëmendje. çmimeve të tokave” dhe projektligjin “Për Unë e di që në atë komunë janë dërguar dy privatizimet”. traktorë që punojnë për hapjen e rrugës, por mesa Po, zoti Mediu. duket nuk është zgjidhur problemi përfundimisht. Fatmir Mediu – Zoti Kryetar! Unë do të marr informacion dhe do të veprojmë Mesa jam në dijeni, pranë jush është depozituar si edhe në raste të tjera që kemi ndihmuar komuna një kërkesë nga përfaqësues të pushtetit gjyqësor. apo fshatra të cilët kanë pasur pamundësinë e Përsa i përket një ligji që ka të bëjë me konferencën komunikimit dhe i kemi ndihmuar qoftë nëpërmjet e pushtetit gjyqësor, unë mendoj se është një ligj i helikopterëve të ushtrisë shqiptare, qoftë nëpërmjet rëndësishëm i mbështetur dhe i asistuar nga helikopterëve të KFOR-it, të cilët edhe sot vazhdojnë specialistë të fushës së drejtësisë, gjyqtarë të njohur të punojnë në këtë drejtim. Gjithsesi, e falënderoj të Gjykatës së Apelit të Shteteve të Bashkuara të zotin Olldashi, për këtë informacion shtesë për një Amerikës dhe ka një angazhim nga Kryesia e komunë të caktuar. Kuvendit, por dhe nga vetë pushteti gjyqësor, që të Lidhur me disa nga problemet e tjera që u ngritën, ecë në këtë marrëdhënie, për të arritur që të ecim desha të them shumë shkurt, pavarësisht se janë brenda normave logjike, ligjore edhe në funksionimin tema të cilat dalin në mënyrë të papritur, por, e konferencës së gjyqësorit. Kështu që do të desha gjithsesi si anëtar i kabinetit, në bazë të Rregullores, të dija se deri ku ka shkuar fati i këtij projektligji, i më takon e drejta të marr fjalën. cili duhet mbështetur nga një grup deputetësh. Unë Lidhur me çështjen që ngriti zoti Malltezi, dua shpreh gadishmërinë për ta mbështetur, siç më kanë të them se është e vërtetë përgjigja që i ka dhënë thënë edhe ju keni qenë gati, por besoj se edhe zoti Bello këtu në Parlament. Në përgjigjen e tij është kolegët e tjerë deputetë duan që ta fusim në thënë që po bëhet një studim, i cili do të përfundojë procedura sa më shpejt në mënyrë që t’i japim në fund të shkurtit dhe studimi është në përfundim pushtetit gjyqësor atë mbështetje që është e e sipër. Në ditët e para të marsit do t’i paraqitet nevojshme. Qeverisë për vendimarrje, natyrisht çdo kërkesë Mendoj se është një ligj i rëndësishëm. Unë kam
186 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
pasur një takim edhe me përfaqësues të Gjykatës nuk e kam. së Lartë, por edhe me ata që kanë asistuar dhe e Servet Pëllumbi – Edhe për atë ramë dakord. konsiderojnë të një rëndësie të madhe që të fillojë Në qoftë se është harruar. do të vihet patjetër. Po dhe të kalojë sa më shpejt në procedura dhe të unë e di që është vënë. kthehet në një ligj që t’i vlejë pushtetit gjyqësor dhe Bamir Topi – Nëse është vënë mirë, por në rregullave të funksionimit të tij që është mëse e kopjen time nuk rezulton. domosdoshme. Falemnderit! Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Mediu! Servet Pëllumbi – Po, zoti Dajçi! Edhe unë jam në dijeni të atij projektligji, madje Pal Dajçi – Falemnderit, zoti Kryetar! kam marrë kontakte me një nga më të interesuarit Me datë 16.2.2005, ora 17:00, në rendin e ditës nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës për këtë keni pasur interpelancë me Kryeministrin, kërkuar projektligj. Ai do të përfshihet në program dhe pas nga Fatos Beja dhe nga një grup deputetësh saj do ta fusim në kalendar me procedurë të Pika e tretë ka qenë përgjigja e pyetjes së shpejtuar. Pra, të përfshihet në program, sepse ne deputetit Ndriçim Babasi me ministrin e Transportit. kemi dhe projektligje të tjera, të cilat nuk janë Falemnderit! përfshirë në program. Do t’i përfshijmë në program Servet Pëllumbi – Po, do të bëhet ditën e së shpejti dhe pastaj do të fillojmë procedurat e mërkurë, meqenëse është një seancë një orëshe. tjera. Dua të them që kjo do të shikohet me prioritet. Në qoftë se çështjet e përfshira nuk përfundojnë, Zotërinj deputetë, duhet të keni parasysh një atëherë do të shtyhet për javën e ardhshme. gjë. Ne bëmë përjashtim për dy projektligje, të cilat Zoti Alibali, keni fjalën. nuk ishin në program, por meqenëse ka një lloj Neritan Alibali – Zoti Kryetar! urgjence, do t’i përfshijmë në kalendar. Ndërsa Unë kam paraqitur para shumë muajsh një projektligjet e tjera që kanë ardhur pas miratimit të projektligj në lidhje me “dhomën e veterinerëve”. Ka programit, do të përfshihen në program në mesin e hyrë në komision dhe ka dalë shumë shpesh. muajit mars dhe do të fillojmë zbatimin e tyre njëri Megjithatë, herën e fundit, pasi ka filluar sesioni i ri pas tjetrit. parlamentar, kaloi në program, dmth, doli fare nga Interpelanca do të përfshihet. Titujt e interpelancave kalendari i herëpashershëm. Në tërësi nuk është nuk janë përfshirë në kalendar. fare në kalendar. Nisur nga kjo ne si grup Atëherë ka ndonjë mendim tjetër për kalendarin? parlamentar kemi depozituar dhe një ligj, një Po, zoti Begeja. projektligj për sigurimet shoqërore, jo se ka qenë Maksim Begeja – Falemnderit, zoti Kryetar! në program, por që nuk është përfshirë. Përsa i Ne diskutuam edhe në mbledhjen e kryetarëve përket çështjes së privatizimeve, ne i kemi kërkuar lidhur me raportin e kryetarit të Kontrollit të Shtetit me procedurë të shpejtuar, zoti Kryetar, kurse ky dhe atje u vendos që të bëhet diskutimi i këtij raporti. duket sikur ka hyrë në një procedurë normale Në fakt këtu nuk është parashikuar koha për secilin diskutimi nga komisionet dalëngadalë. grup, nuk është përcaktuar që do të diskutohet ky Janë tri projektligje, të cilat i kemi kërkuar raport i Kontrollit të Lartë të Shtetit. Ndoshta mund vazhdimisht dhe nuk i kemi realizuar dot. të jetë harruar… Servet Pëllumbi – Procedura e shpejtuar do Servet Pëllumbi – Raportimi i Kontrollit të një të pestën e deputetëve, ndërsa ju ishit dy Shtetit do të jetë në debat. Koha e debatit është 30 deputetë. minuta për partinë demokratike, 1 orë për partinë Zoti Pepa keni fjalën. socialiste, dhe një çerek ore për grupet e tjera. Zyhdi Pepa – Falemnderit, zoti Kryetar! Zoti Topi, keni fjalën. Kalendari i punimeve të Kuvendit që unë po shoh Bamir Topi – Zoti Kryetar! tani, nuk e di se mbi ç’kritere hartohet. Në Kuvend I njëjti shqetësim vlen dhe për çështjen e janë disa projektligje të paraqitura prej muajsh dhe komisionit hetimor, për të cilin ramë dakord në qëndrojnë të strehuara atje dhe këtu paraqiten mbledhjen e kryetarëve, por nuk e gjejmë të projektligje, të cilat për nga rëndësia e zhvillimit të pasqyruar në këtë material. punimeve të Kuvendit dhe të përparimit të Shqipërisë, Servet Pëllumbi – Nuk është pasqyruar? nuk janë aq të rëndësishme. Megjithatë, desha t’ju Është vënë në komision. them për një gjë më konkrete, është çështja për Bamir Topi – Unë, të paktën në kopjen time metodikën e vlerësimit të tokës, për të cilën ju keni
187 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
vendosur si komision përgjegjës, Komisionin e parauniversitar një sfidë madhore për zhvillimin e Ekonomisë dhe të Financave, kur dihet që ka një një shoqërie demokratike. Çdo politikë apo reformë komision ai që quhet për veprimtarinë prodhuese, arsimore e ndërmarrë pavarësisht nga autorësia e ku përfshihet bujqësia etj. etj. me radhë dhe toka i forcës politike duhet të ketë si qëllim zhvilimin e një takon Komisionit të Bujqësisë dhe nuk i takon sistemi arsimor demokratik, në mënyrë që të Komisionit të Ekonomisë dhe të Financave. Keni formojë qytetarë me botëkuptim të pavarur me dije transferuar, për të dhënë vendimin në Komisionin e të qëndrueshme, kërkuese, të arsyeshme, kritikë Ekonomisë dhe të Financave, kur dihet se ai me dhe kurajoz. ato që ka bërë deri tani dihet që nuk është aq Së pari, ne shohim me mjaft vlerë një analist të kompetent për të dhënë mendime për një metodologji thellë të strategjisë kombëtare të zhvillimit të arsimit të vlerësimit të tokës. parauniversitar të paraqitur nga MASH-i për të Zoti Kryetar i Kuvendit, dua t’ju kujtoj edhe ardhmen afatgjatë të sistemit arsimor në vend. Kjo njëherë se janë mjaft projektligje, të cilat janë shtyrë strategji duhet të ishte pjesë e një debati të gjerë të herë pas here nga ky Kuvend, siç është ai për të gjithë palëve të interesuara. Të ishte transparente, biodiversitetin, siç është një iniciativë ligjvënëse me gjithëpërfshirëse dhe të kishte një konsesus sa më mjaft interes që ka të bëjë “për çështjen e të gjerë, në mënyrë që të zvogëlojnë në maksimum organizmave të modifikuara gjenitikisht” ku Shqipëria influencën e saj politike. Gjithashtu, kjo strategji lihet në një amulli ligjvënëse dhe tani mund ta mbajë duhet të sigurojë një integritet të plotë të objektivit Kuvendin për mjaft ligje, por do t’ju bëja thirrje që të të zhvillimit të mijëvjeçarit për arsimin, si dhe duhet shikoni se çfarë ligjesh keni të depozituara në të jetë pjesë integruese e strategjisë së Kuvend dhe çfarë ligjesh fusni në seancën plenare. decentralizimit. Interpelanca e thirrur nga ana jonë Të them të drejtën, nuk jam i bindur që Kuvendi ka e fokuson arsimin parauniversitar si një çështje në rend të ditës me përparësi këtë rend të qendrore të së ardhmes. projektligjeve që ju i paraqisni seancës plenare. Më lejoni të citoj ish-presidentin amerikan Tomas Falemnderit! Xheferson: “Në qoftë se një komb shpreson të jetë i Servet Pëllumbi – Falemnderit! paditur dhe i lirë në kohën e qytetërimit, ai shpreson Zoti Pepa, ne kemi një program 12 javor që e për diçka që nuk ka ndodhur dhe nuk mund të kemi miratuar dhe çdo tri javë miratojmë kalendarët. ndodhë kurrë, madje thuhet se progresi i një kombi Ne sigurisht ato projektligje i marrim sipas radhës nuk mund të jetë më i shpejtë se progresi i arsimit që kanë ardhur, por ndonjëherë i kapërcejmë dhe të tij”. sipas rëndësisë. Sigurisht, mund të jetë bërë ndonjë Në vitet e fundit në politikën e Qeverisë për kapërcim që mbase nuk ka atë rëndësi që mund të arsimin parauniversitar kemi hasur jo pak zigzage ketë ndonjë tjetër që kam hedhur në program, por çoroditëse dhe kjo bëhet nga ministra të ndryshëm tërë ato që janë në program do të kalojnë nëpërmjet të po asaj qeverie, pra me të njëjtin program qeveritar këtyre procedurave, nëpërmjet Konferencës së ose nga qeveri të të njëjtës parti. Sot ndihet nevoja Kryetarëve dhe do të vijnë nëpërmjet kalendarëve. për një dokument bazë të doktrinës për arsimin, një Atëherë, je dakord me kalendarin? dokument që të përshpejtojë në kohë si themelet Kalojmë në interpelancën me ministrin e Arsimit, ku do të mbështetet arsimi, ashtu edhe zhvillimi kërkuar nga deputeti Jak Ndokaj. afatgjatë i tij. Një material i hartuar nga MASH-i dhe Zoti Ndokaj, keni fjalën. i mbetur brenda mureve të saj, është një pikënisje, Zoti Ndokaj kërkojeni minutazhin që në fillim, por përmban çështje të diskutueshme. megjithëse Rregullorja e ka të ndarë 7 dhe 15. Ju si Sidoqoftë, ajo nuk mund të zëvendësojë një ta gjykoni, nuk kam ndonjë kundërshtim edhe mund dokument bazë dhe afatgjatë. ta devijojmë nga Rregullorja, sepse minutazhi është Mesa kam informacion, kryesisht për këtë po ai. strategji kanë punuar dy ekspertë të kërkuar nga Jak Ndokaj – Falemnderit, zoti Kryetar! banka Botërore, një ndërkombëtar, dhe një vendas, I nderuar zoti Kryetar. për të dhënë variantin e fundit. Por, dua të them se I nderuar zoti ministër i Arsimit, te ne është bërë një zakon i keq, sepse shkruhet Të nderuar zotërinj deputetë, një strategji, mbyllet në sirtar, ose lihet sipër Partia Demokrate e Re e konsideron arsimin si tavolinave, siç ndodhi dhe në rastin e sotëm. pjesë përbërëse jetike të çdo shoqërie dhe arsimin Së dyti, PDR-ja, këmbëngul për transparencën
188 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
e gjendjes aktuale të arsimit. Janë shumë të pakët arsimin e detyruar pa konsoliduar arsimin ata njerëz që e dinë gjendjen katastrofike në të cilën parashkollor, domosdoshmëri për parapërgatitjen e është arsimi shqiptar. Sistemi arsimor ekzistues nuk nxënësve për klasën e parë. Ngarkesa e nxënësve siguron kushte për një modernizim të sistemit të klasave të para është e madhe, në qoftë se nuk arsimor, madje ne mendojmë se sfida e shekullit merren për bazë njohuritë që merren në arsimin është ajo e strategjisë dhe e politikës që do të ndiqet parashkollor. për arsimin, kur shtetet e tjera harxhojnë 5% të Në përgjithësi, drafti, strategjia e zhvillimit të XHITIBI-së, për arsimin. Maqedonia fqinje, harxhon arsimit parauniversitar nuk mbështetet në më shumë se 8%, kurse ne harxhojmë vetëm 3% konkluzionet e studimeve dhe vëzhgimeve në dhe kjo është një shifër mjaft e ulët. Ne jemi vendi i veprimtarinë e procesit të arsimit. Materiali i paraqitur 120 që kontribuojmë për arsimin në botë pa menduar në këtë dokument paraqet më tepër një kompozim se çfarë do të ndodhë më vonë. të dokumentave ekzistues për strategjinë e arsimit Tjetër çështje që u bë e njohur nga MASH-i, në vendet e zhvilluara me atë që kemi pasur ne deri ishte zgjatja e kohës për arsimin e detyruar nga 8 tani vetëm se me gjuhë të ndryshme. Mungesa e deri në 9 vjet. Ndonëse një hap i tillë ishte sugjeruar studimeve dhe e vëzhgimeve të diskutimit të vite më parë dhe duhej përkrahur mënyra e beftë e konkluzioneve të tyre në masën e gjerë që janë të njoftimit dhe të tjera fakte treguan se nuk janë marrë interesuar për arsimin, i gjejmë të papregatitur masat, as për përshtatjen e përmbajtjes, as për mësuesit, nxënësit, prindërit dhe institucionet përgatitjen e kuadrove apo trajnimin përkatës, as arsimore të realizojnë këtë draft. për sugjerimin e infrastrukturës, ndoshta as për Problem tjetër i rëndësishëm në sistemin suportin financiar për këtë ndryshim të rëndësishëm. shkollor është decentralizimi dhe autonomia e Sidoqoftë, kohëzgjatja e arsimit të detyruar mbetet shkollave. Centralizimi i vendimmarrjes në ministri e hapur. Strategjia e miratuar dhe gjerësia e dhe drejtoritë e saj bën që drejtorët e shkollave dhe problemeve që përmban, ia vlen të studiohet dhe të mësuesit të kthehen në argatë të arsimit. Me këtë diskutohet për ta përmrësuar më tej atë. Pjesëmarrja nuk dua të them që ministria e Arsimit nuk duhet të sa më e gjerë e të interesuarve, si edhe aktivizimi i ketë kompetenca, por them se duhet që shkollat të tyre siguron kualitetin e një dokumenti të kenë autonomi. Decentralizimi është një slogan në rëndësishëm, duke mos e hedhur poshtë idenë e këto dy dekada në planifikimin dhe në politikat e arsimit 9 – vjeçar. Mendoj se kjo do një farë kohe që edukimit, ku është në antitezë me planifikimin e të ndryshojë dhe të ecë me ritmet e duhura. Këto centralizuar, i cili prodominon në fushën e politikave ndryshime që po diskutohen duhet të ishin bërë me gjatë gjithë tranzicionit, ndërsa MASH-i vlerëson në kohë, madje në diskutimin për arsimin duhet të strategjinë e paraqitur përfitimet që rrjedhin nga përfshiheshin të gjithë partitë politike. Për mendimin decentralizimi si dhe pjesëmarrjen e rritjes së tim numri i aktorëve kryesorë është i pakët, mungon eficiencës së grupeve të interesit të përfshirë në diskutimi masiv i problemeve të arsimit që mendon proces. t’i zgjidhë MASH-i me anë të këtij dokumenti. Klientët Me praktikë i ka përjashtuar ato dhe ka shtyrë kyç, që u janë marrë mendimet e sugjerimet për pjesëmarrjen aktive të tyre në problemet e arsimit. ndërtimin e këtij dokumenti, janë të pakët. Nga 1335 Kjo duket edhe në strategjinë e paraqitur ku thuhet persona 735 janë që mund të sigurohen në një se MASH-i ka formuluar një platformë implementimi, shkollë jo të madhe në kryeqytet. 211 janë mësues e cila synon ndarjen e përgjegjësive funksionale në që mund të anketohen në katër shkolla të sektorin e arsimit ndërmjet niveleve të qeverisjes zakonshme në numër nxënësish. Numri i mësuesve dhe identifikimin e kushteve për të rritur përgjegjësinë të aktivizuar nga MASH-i, për mendimin tim është i mbi funksionet që priten të decentralizohen nga niveli vogël, tërheqja e mendimeve të mësuesve më qendror në nivelin vendor. gjerësisht është determinues në arritjen e suksesit Shkollat prodhojnë edukim me kualitet vetëm në zbatimin e këtij drafti. Mendoj të tërheq kur atyre u jepet fleksibilitet për të përdorur me vëmendjen në një problem tjetër që na paraqet ky efektivitet burimet e tyre dhe të bëjnë vendimarrje të draft. Në paragrafin numër 3, faqe 12, nënvizohet se përshtatshme me nevojat specifike dhe në kohën e në draft nuk përfshihet arsimi parashkollor, sepse duhur. Prandaj, theksojmë rëndësinë e decentalizimit parashikohet të formalizohet rreth viteve 2010, dmth në shkolla: nuk ka asnjë lloj autonomie përsa i përket pas 5 vjetësh. Pra, MASH, kërkon të reformojë vendimeve në fushën financiare. Një decentralizim
189 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
real kërkon jo thjesht kalimin e përgjegjësive nga Zoti Ministër, keni fjalën. qeverisja qendrore tek ajo vendore, por rritjen e Luan Memushi – I nderuar zoti Kryetar! ndikimit të shkollës në emërimin e mësuesve, Të nderuar kolegë deputetë, dhënien në eficiencë, përfshirjen në vendimmarrje Strategjia e zhvillimit të arsimit parauniversitar të mekanizmave që ka shkolla, bordi, senati, këshilli në Shqipëri për vitet 2004-2015, tashmë rezulton të i mësuesve, drejtorisë së shkollës për krijimin e një jetë një dokument me rëndësi, se ka marrë formën atmosfere promovuese dhe motivuese të punës së e vendimit të Këshillit të Ministrave dhe përfaqëson mësuesve, nxënësve, komunitetit të prindërve që një përgjithësim të rëndësishëm të orientimeve dhe mungon aktualisht në shkollat tona. hapave që duhen ndërmarrë për zhvillimin e sistemit Monopolizimi te drejtorët e arsimit në Qark i tonë arsimor parauniversitar në të 10 vitet që vijnë. emërim-shkarkimeve në shkolla, ka çuar në raste Duke synuar bashkëjetesën në botën e integrimit, ku me çdo drejtor të ri shkarkohet deri gjysma e marrja në konsideratë edhe përvojave të ngjashme personelit pedagogjik, kuptohet mbi baza partiake, nga vendet e tjera, e motivojnë këtë dokument si të nepotike, apo dhe korruptive. Kjo praktikë duhet të vonuar të kërkuar, por të domosdoshëm. Strategjia ndryshojë dhe drejtoritë arsimore duhet të ndajnë e zhvillimit të arsimit parauniversitar në vitet 2004- këtë kompetencë, por edhe të tjera me organet e 2015, synon të japë një tablo të integruar për pushtetit lokal. Në procesin e decentralizimit, sistemin arsimor që ne dëshirojmë dhe vizionet për shpesh problemet rutinë të vendimeve u delegohen ristrukturimin e tij. Ky dokument i politikës arsimore bordit të shkollës, komunës në emër të barazisë, rezulton të jetë produkt me bashkautorësi të gjithë ku këta vendimarrës nuk janë të aftë të ndajnë atyre që kanë pranuar sfidën e ndryshimeve në arsim monitorimin e rezultateve nga procesi, madje është brenda sistemit ekonomiko-shoqëror në evolim, për të ardhur keq që gjatë këtyre viteve në Shqipëri arsimi duhet të përcaktojë në vazhdimësi vendin dhe shkollat është parë nga qeverisja socialiste si një rolin e tij në këtë proces. Përftimi i aftësive të punës mundësi për ta amortizuar disi papunësinë e madhe: në grup për formulimin e ideve të reja dhe zgjidhjet për të kënaqur militantët partiakë me ndonjë vend përkatëse për komunikim me argumente janë pjesë pune në arsim, ndonëse pa arsimin e duhur e misioneve të arsimit. Arsimi mund të na bindë se profesional, për të mbajtur disa vende pune më koha është e shkurtër dhe nuk është herët për të shumë në këtë shërbim, pavarësisht nga shkalla e ndërtuar jetën sipas aspiratave që na frymëzojnë kualifikimit të punësuarit dhe kriterit të vendit të përmes përpjekjeve tona. Ne duhet të vazhdojmë punës. Në kuadrin e decentralizimit shqetësim për të zhvilluar ndjenjat patriotike që konfirmohen përbën mbipopullimi i shkollave në qytete të mëdha, përmes aftësive dhe veprimeve që u shërbejnë disa ku qeveria nuk ka ndërtuar asnjë shkollë të re. interesave si pjesë e kooperimit ndërkombëtar. Megjithë shumëfishimin e numrit të nxënësve, Qeveria shqiptare e konsideron arsimimin e brezave mendojmë se krahas shumëkatëshve të shpeshtë të rinj qytetarë të shoqërisë demokratike, veprimtari me taksat e vjelura prej tyre, pushteti lokal të dhe obligim në favor të tolerancës dhe solidaritetit mendojë që të ndërtohen shkolla të reja, që në Tiranë për promovim të të drejtave të njeriut. Shkollës i dhe në qendra të tjera numri i nxënësve në klasë të është caktuar një rol tepër i madh në lidhjen e jetë nga 25 deri në 30. arsimit me konkurrimin profesional dhe qytetërimit I nderuar zoti Ministër, të nderuar deputetë, këto demokratik. janë disa nga problemet e rëndësishme që Reforma gjithëpërfshirëse e arsimit shqetësojnë arsimin në Shqipëri, ndoshta do të duhej parauniversitar parashikon integrimin euroantlantik shumë kohë për të renditur të gjitha një nga një. të vendit tonë në përputhje ose konsesus me PDR-ja është shumë e interesuar dhe e obsionet kryesore politike që funksionon në këtë shqetësuar për këto probleme, për reformën e vend. Sistemi i reformave të këtij arsimi është i lidhur munguar, si dhe për keqmenaxhimin e politikave me reformën e arsimit të lartë dhe ka si qëllim futjen arsimore nga ana e Qeverisë socialiste. Shpresoj e ndryshimeve rrënjësore në formën dhe përmbajtjen që kjo seancë të ketë dhënë qoftë edhe pak ndikim e procesit arsimor, kështu arsimimi i fëmijëve dhe i tek politikëbërësit, sepse arsimi është çështje të rinjve duhet të jetë i pajtueshëm me perfomancën madhore e të gjithë shqiptarëve. efektive të një shoqërie të hapur. Të mësuarit duhet Falemnderit! të tregojë efikasitetin e duhur nga kompetencat e Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ndokaj! vetë të rinjve dhe jo thjesht në një mënyrë formale
190 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
vetëm me diplomë. Brenda reformës së arsimit menaxhimit të shkollës, reforma në sistemin e parauniversitar vend kryesor zë restaurimi i lidhjeve kualifikimit të stafit mësimdhënës, reforma në natyrore ndërmjet shkollës dhe komunitetit. Synohet sistemin e financimit dhe reforma në sistemin e që shkollat të fitojnë autonomi të lartë të menaxhimit botimeve shkollore. Ndër objektivat e kësaj strategjie dhe të financimit të tyre, duke qenë se kurrikula do të jetë edhe zgjatja e arsimit të detyrueshëm në është dokumenti kryesor për përshtatjen e jetës nëntë vite shkollimi që do të fillojë të zbatohet me shkollore. Obsioni i ministrisë së Arsimit dhe gjeneratën e nxënësve që janë duke vazhduar tani Shkencës ka qenë futja ose prezantimi gradual i klasën e pestë. Krijimi i mundësive më të mëdha një kurrikule të re e konceptuar si kurrikul kombëtare. për arsimin e shkollës së mesme për moshat 16 Gjatë procesit të reformimit të sistemit arsimor nuk deri në 18 vjeç dhe modernizimi i përmbajtjes së mund të përmbushen të gjitha dëshirat dhe të programeve mësimore, krahas zbatimit të metodave përballohet e gjithë përgjegjësia për mosarritjet, për aktive më pranë interesave të nxënësve dhe mangësitë dhe dobësitë. Është e nevojshme që përpjekjet e vetë mësuesve për kualifikimin e tyre, përgjegjësia të shtrihet mbi tërë shoqërinë, mbi si dhe për përmirësimin e procesit mësimdhënës. familjen, mësuesit dhe të gjithë ata që punojnë në Hartimi dhe miratimi i kësaj strategjie, është pjesë institucionet e shoqërisë civile, organet e pushtetit, e projekteve të Qeverisë shqiptare që ka filluar të subjektet ekonomike, mediat dhe përfaqësuesit e zbatojë për një reformim të gjerë strukturor dhe popullit në Kuvend. Nga ana tjetër ndryshimi i funksional të gjithë shërbimet e ndryshme publike sistemit do të bazohet në të drejtën e gjithsecilit sikurse është dhe arsimi. Për këtë qëllim Qeveria dhe të të gjithëve për një zhvillim të posaçëm ka miratuar legjislacionin e nevojshëm që lejon arsimimi për nga mundësitë, interesat dhe nevojat përshtatjen dhe zbatimin e një sistemi të e tyre. Sistemi arsimor nuk do të duhet vetëm të decentralizuar në arsim. Ndërsa ristrukturimi formal ruajë dhe të zhvillojë kureshtimin intelektual, por ka shënuar progres të dukshëm në disa sektorë, edhe të aftësojë nxënësit për të mësuar në mënyrë duke përfshirë edhe sektorin e arsimit, ritmet e të pavarur të menduarit kritik, për të kuptuarit e botës, decentralizimit të përgjegjësive dhe të autoritetit njohjen dhe pranimin e individëve dhe popujve të tjerë vendimmarrës nga niveli qendror drejt atij vendor. Në për të zbuluar identitetin individual dhe për të këtë sektor ende nuk janë të kënaqshëm, veçanërisht, përvetësuar vlerat e përbashkëta europiane dhe për arsimin parauniversitar. Për të përmisuar këtë botërore. situatë në bashkëpunim me dikasteret e tjera është Stategjia e zhvillimit të arsimit tonë marrë një veprimtari e gjerë dhe janë kryer disa parauniversitar në 10 vitet e ardhshme ndër të tjera ndërhyrje. Transparenca që ka shoqëruar procesin e do të ketë të bëjë me riorganizimin e sistemit të vendimmarrjes ka rritur pjesëmarrjen e grupeve të shkollimit, me modernizimin e këtij sistemi dhe me interesuara për mbështetjen e procesit me riorganizimin e ndikimit të tij në proceset integruese, konsulencë teknike dhe burimeve financiare nga ana rajonale dhe europiane. Objektivat e sistemit arsimor e organizmave ndërkombëtare. Mbështetur në të reformuar do të jenë fitimi i njohurive rrjedhëse studimet dhe raportet e ekspertëve vendas dhe të dhe të transferueshme. Zotërimi i aftësive të jetës huaj, Qeveria ka miratuar legjislacionin përkatës për dhe i njohurive funksionale dhe zhvillimi i vlerave që ristrukturimin e vetë ministrisë dhe të institucioneve çmojnë demokracinë, diversitetin dhe respektimin të saj. Ministria planifikon të shtrijë reformën e re të e të drejtave të njeriut, si dhe traditave më të mira menaxhimit edhe në nivelin e dytë, në drejtoritë të kombit tonë. Përmisimet e pritshme në sistemin arsimore rajonale dhe zyrat arsimore, duke synuar arsimor mbështeten në boshte të tilla si stabilizimin dhe funksionimin në eficiencë të plotë decentralizimi dhe demokratizimi i sistemit, të sistemit menaxhues në të gjitha shkallët e tij. përmirësimi i cilësisë të dispozitave ligjore në arsim Ministria e vlerëson programin e Qeverisë për dhe përmirësimi i infrastrukturës së pajisjeve në dobitë dhe përfitimet që rrjedhin nga decentralizimi institucionet sipas standardeve ndërkombëtare. i përgjegjësive në sektorin e arsimit parauniversitar Ndër aspektet kryesore të procesit reformues nëpërmjet zgjerimit dhe rritjes së eficencës së në arsimin parauniversitar të programuara në këtë grupeve të interesuara të përfshira në proces. Në strategji mund të përmendet reforma e sistemit kuadrin e këtij procesi Ministria e Arsimit në kurrikulat, reforma e sistemit të vlerësimit, reforma bashkëpunim me Ministrinë e Pushtetit Vendor dhe në zhvillimin e rrjetit të shkollave, reforma e Decentralizimit, me mbështetjen e organizmave
191 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
ndërkombëtarë kanë miratuar një program aktuale në sistemin e arsimit parauniversitar bashkëpunimi, i cili synon delegimin e qarqeve, përfaqësohen nga organizimi i inspektimit në dy drejtorive arsimore, bashkive, zyrave arsimore, nivele, qendror dhe vendor. Struktura e re synon komunave dhe shkollave të autoritetit, të instalimin e një filozofie të përshkallëzuar dhe të re përgjegjësive dhe përgjegjshmërisë përkatëse për të inspektimit bazuar në të, është përshtatur edhe qeverisjen e arsimit. sistemi i treguesve të monitorimit të cilësisë të Me asistencën e Bankës Botërore, Ministria e shërbimit për arsimin parauniversitar. Për të rritur Arsimit ka përfunduar dokumentin përkatës për nivelin e arsimimit qytetarëve, Qeveria shqiptare po politikat e decentralizimit në sektorin e arsimit zbaton një strukturë të re të këtij arsimimi. parauniversitar në bashkëpunim dhe me Ministrinë Struktura e miratuar tashmë 5+4+3 e zgjat e Pushtetit Vendor dhe Decentralizimit. Për të arsimin e detyrueshëm falas në nëntë vite shkollimi. qartësuar dhe lehtësuar procesin, Ministria e Arsimit Zbatimi i kësaj strukture e afron sistemin arsimor dhe e Shkencës ka formuluar tashmë një platformë shqiptar me atë të shumicës së vendeve të tjera të zbatimi, e cila synon ndarjen e përgjegjësive Ballkanit, të Bashkimit Europian dhe vendeve të funksionale në sektorin e arsimit ndërmjet niveleve OESIDI-së. Niveli bazë i arsimit do të përqendrohet të qeverisjes dhe identifikimin e kushteve për të rritur në shkrim dhe lexim, në matematikë, në njohuritë përgjegjësinë mbi funksionet që priren të për shoqërinë dhe shëndetin, si dhe në përvetësimin decentralizohen nga niveli qendror për në nivelin e njohurive dhe aftësive nga ana e nxënësve për të vendor. Ky proces do të realizohet përmes një qenë pjesë aktive e një shoqërie demokratike të balance të kujdesshme ndërmjet centralizimit dhe bazuar në dije. decentralizmit shoqëruar me ndërgjegjësimin, për Ndërsa në arsimin e mesëm do të ndërtohet një rritjen dhe mundësitë e suksesit. Aktualisht, sistem arsimor i bazuar në nivelin e arsimit të strukturat dhe personeli ekzistues i tyre kanë detyruar që do të zhvillojë njohuritë e nxënësve për kapacitete jo të mjaftueshme për ta kthyer atë në jetën e përditshme në ekonominë e tregut në një arealitet. Komunitetet vendore dhe prindërit në të botë demokratike. Shkolla ka njohur herë pas here kaluarën janë përfshirë jo aq sa duhet në planifikimin përmirësime të kurrikulës, megjithatë ballafaquar me e veprimtarive shkollore, zgjidhjen eventuale që realitetet e sotme, në disa drejtime mbetet edhe shoqërojnë procesin mësimor. Prandaj, ata nuk e shumë punë për të konceptuar dhe zhvilluar një ndiejnë si duhet përgjegjësinë për zhvillimin dhe kurrikul të kompletuar, veçanërisht për zbatimin e ruajtjen e cilësisë së shërbimeve që ofrohen sot nga kornizës kurrikulare kombëtare dhe të politikave shkollat. Baza jo e plotë e të dhënave përbën një kombëtare, të cilat, tashmë janë në proces pengesë tjetër për zhvillimin e e politikave dhe reformimi. Sot ndihet nevoja e konceptimit dhe e procedurave të nevojshme për përmirësimin e zhvillimit të një modeli kurrikule të orientuar nga cilësisë dhe efikasitetin e sistemit arsimor kërkesa dhe e fokusuar në fitimin e njohurive dhe parauniversitar. Me asistencën e Bankës Botërore aftësive të nevojshme për fëmijët, në mënyrë që ata Ministria e Arsimit dhe e Shkencës ka krijuar tashmë të ndihen dhe të veprojnë si qytetarë aktivë të një sektorin e analizës së politikave dhe të planifikimit shoqërie demokratike të bazuar në ekonominë e si njësi që bën analizën e të dhënave dhe politikat tregut. Realizimi i kësaj kërkese dikton kalimin nga arsimore. Ky sektor në bashkëpunim me drejtoritë metodat ekzistuese me bazë lëndësh, në ato që e tjera në ministri synon përcaktimin e kategorive bazohen në rezultatet e nxënies dhe orientojnë dhe niveleve të të dhënave të sistemit e më gjerë. opsione për lëndë të reja me integrim më masiv. Gjithashtu, ky projekt i Bankës Botërore, ka Ndryshimi i strukturës së sistemit parauniversitar mbështetur zhvillimin e një sistemi EMIS-ë, i cili do ndikoi dhe diktoi rishikimin e strukturës së të ndihmojë këto sektorë politikash në arritjen e kurrikulave për të zgjidhur problemet që shtron koha objektivave të tij. Sigurimi i cilësisë së shërbimeve dhe për t’i afruar ato me vendet e rajonit. të ofruara nga ministria dhe institucionet e vartësisë Brenda strukturës së propozuar ka lindur nevoja kërkojnë një ndryshim filozofik thelbësor që nuk ka për një integrim vertikal të koncepteve. Zhvillimi i të bëjë vetëm me bërjen e politikave dhe kontrollit, por arsimit profesional në nivelin e arsimit të mesëm edhe me monitorimin, duke pasur si synim gëzon, gjithashtu, aktualisht, mbështetjen e përmirësimin e sistemit dhe të kapaciteteve njerëzore. politikave tona arsimore dhe të programeve Në zbatim të ideve të parashtruara zhvillimet ndërkombëtare që veprojnë në këtë fushë. Edhe pse
192 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
janë hartuar pjesë të kësaj kurrikule ndihet nevoja Zhvillimi dhe furnizimi me këto tekste po kalon për përshtatje të tjera, në bazë të kontekstit të gradualisht te sektori privat. përgjithshëm të rishikimit të kornizës bazë. Ministria e Arsimit dhe e Shkencës do të vazhdojë Periudha 10-12 vjeçare e tranzicionit është të ketë ende përgjegjësi për sigurimin e cilësisë, duke karakterizuar nga mungesa e dukshme e bërë rekomandime për tekste specifike të klasave të investimeve sistematike dhe të qëndrueshme për ndryshme.Procesi i përzgjedhjess së teksteve ka trajnimin e mësuesve. Universitetet kanë qenë filluar të bëhet mbi bazën e konkursit dhe përgjegjës për sigurimin e trajnimit fillestar të tyre, transparencës. Ministria do të vazhdojë të miratojë por trajnimi i tyre gjatë punës është realizuar në cilësinë e botimit, hartimin e udhëzuesve të mënyrë të pakoordinuar, kanë munguar modelet përmbajtjes dhe përshtatshmërinë për klasa të tërësore dhe koherente për ta çuar drejt përmirësimit ndryshme, duke luajtur rolin e siguruesit të cilësisë të cilësisë këtë shërbim. Vendimi i Këshillit të dhe jo rolin e botuesit. Është cilësuar progresive Ministrave për krijimin e qendrës së trajnimit dhe politika e dhënies së teksteve shkollore falas në kualifikimit në arsim mori shkas, ndër të tjera, dhe përdorim për nxënësit e arsimit të detyruar. Në nga mungesa e standardeve të trajnimit të mësuesve kuadrin e reformës, krijimi i qendrës kombëtare të dhe kualifikimit të tyre, mungesës së moduleve dhe vlerësimit dhe të provimeve si dhe drejtorisë së vlerësimit të arritjes së tyre. Pjesë e strategjisë inspektimit në Ministri dhe në drejtoritë rajonale, është edhe hartimi i udhëzimeve më të qarta për të shënon fillimin e dy reformave të rëndësishme përcaktuar rolin dhe përgjegjësitë e kësaj qendreje institucionale. të rëndësishme që lidhet me të ardhmen e trajnim- Nisur nga fakti që Qeveria kërkon të zhvillojë kualifikimit. Tërheqja dhe mbajtja në punë e vendin me kapacitete të afta për ta integruar atë në mësuesve cilësorë kërkon që kjo qendër në Bashkimin Evropian dhe në vendet e tjera fqinje, bashkëpunim me strukturat e tjera të studiojnë është tepër e nevojshme që të zhvillohen indikatorët skema të reja motivimi të cilat bazohen në arritjet kombëtarë dhe ndërkombëtarë si edhe në sistemin dhe meritat dhe jo në aspektin kohor. e monitorimit. Veprimi i parë që synohet të ndërmerret është Aspiratat ekonomike dhe sociale në progres të respektimi i profesionit të mësuesit, duke përshtatur vazhdueshëm, kanë diktuar ndryshime të mëdha pagat e tyre me ata të punonjësve civilë. Roli i në sistemin arsimor dhe kërkojnë që ky sektor të teksteve shkollore në procesin e mësimdhënies dhe financohet gjithnjë e më shumë. Nga fundi i viteve mësimnxënies është përherë në diskutim. Me to 90 kërkesa për shpenzime kapitale është rritur janë të lidhura ngushtë përmbajtja dhe struktura e ndjeshëm, për shkak të mungesës së mirëmbajtjes shkollës, prandaj po rishikohen dhe përshtaten së vazhdueshme të objekteve shkollore dhe proceset e hartimit të tyre sipas modeleve të vendeve ndërtimit të tyre gjatë periudhës së tranzicionit. të Bashkimit Europian dhe vëndeve të tjera të Aktualisht, rritja e shpenzimeve kapitale po zhvilluara. Mësuesit në shkolla po nxiten që të mbështetet edhe me asistencë të projekteve përfshihen përherë e më shumë në hartimin dhe ndërkombëtare. zhvillimin e tij. Megjithatë, Qeveria dhe Ministria e Arsimit dhe Kurrikula e re ka një kompozim të ndryshëm të e Shkencës, janë në kërkim të mjeteve alternative përmbajtjeve dhe të tipeve të lëndëve. Për nga numri që mund të përballohen nga burimet kombëtare. i teksteve shkollore dhe përmbajtja e shumë prej Modeli i financimit të Ministrisë së Arsimit dhe e tyre, që pritet të pasurohet me elementë të rinj, me Shkencës, mbështetet në përdorimin e dy metoda të reja që vënë në qendër nxënësit, janë instrumenteve kryesore për menaxhimin e fondeve duke zënë vend ato që kanë munguar: tekstet të saj. alternative. Përzgjedhja e këtyre do të përfshijë të Aktualisht, njihen dy lloje shpenzimesh, ato gjitha grupet e interesuara, prindërit, shoqatat korente dhe kapitale. Në shpenzimet korente, profesionale të lëndëve, të cilët, nga ana e tyre do përfshihen shpenzimet për pagat, sigurimet shoqërore të ushtrojmë më drejtpërdrejt presionin ndaj autorëve dhe shpenzime të tjera operative. Shpenzimet dhe shtëpive botuese. Bashkë me decentralizimin operative, përfshijnë materiale didaktike, fondet për në arsim, personat që janë në kontakte të ngushta bursat, për transportin e mësuesve dhe të nxënësve, me lëndët dhe mësuesit, duhet të menaxhojnë dhe subvencionet e teksteve shkollore si dhe të monitorojnë kërkesën ofertat edhe për tekstet. mirëmbajten e shkollave.
193 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Shpenzimet kapitale, financohen kryesisht nga arsimor mirëmbajtja e shkollave është përgjegjësi e buxheti i shtetit dhe nga donatorë të huaj. Transferimi pushtetit vendor që realizohet nëpërmjet financimit i fondeve nga buxheti qendror tek ai vendor, bëhet nga grandi i pakushtëzuar. Pra i përfituar nga buxheti bllok nëpërmjet grandeve që përmbajnë grande të i shtetit ose kontributi i qeverisjes vendore, i përfituar kushtëzuara dhe grande të pakushtëzuara. Cilido nga vetë taksat vendore. Në praktikën e ndjekur deri qoftë procesi i deritanishëm, duket se sistemi i sot, ministria nuk arrin të sigurojë informacionin e financimit në arsim nuk i përgjigjet asaj si duhet; nevojshëm për sasinë e financimit që i akordohet plotësimit të nevojave në ndryshim. Kështu, për sektorit të arsimit në përgjithësi dhe të nënsektorëve shembull, ndërkohë që gama e shërbimeve dhe të tjerë nga ana e pushtetit vendor. Mungesa e shpërndarja e burimeve të financimit në sektorin e informacionit të tillë pengon disi hartimin e një arsimit kanë ndryshuar. Shpenzimet e përgjithshme planifikimi financiar më të besueshëm dhe më efektiv. tregojnë se sistemi aktual i financimit nuk i përgjigjet Servet Pëllumbi – Zoti Ministër, koha e me të njëjtin ritëm zhvillimeve të progresit të këtij interpelancës mbaroi. sektori. Ju lutem, mbylleni tani Emigrimi i brendshëm dhe i jashtëm i atyre që Atëherë, zotërinj deputetë me kaq e mbyllim ndjekin shkollën mund të krijojë probleme në interpelancën dhe njëherësh edhe seancën. Ju sistemin e financimit në nivele rajonale. Për të njoftoj se seanca një orëshe e ditës së mërkurë do kapërcyer këtë dukuri, pra për t’ju përgjigjur të fillojë në orën 17:00. kërkesave në ndryshim dhe për të siguruar barazinë Do të kemi dy pyetje dhe dy përgjigje. për nxënësit dhe rajonet, modeli i financimit për Pyetjen e deputetit Ndriçim Babasi me ministrin nxënës dhe studentë që lidhet direkt me shkollat, e Transportit dhe Telekomunikacionit dhe pyetjen e mund të jetë një alternativë e pranueshme për këtë zotit Uran Metko me ministrin e Financës. qëllim. Në skemën menaxhuese aktuale të shërbimit Mirupafshim ditën e mërkurë.
194 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
E mërkurë, 23.02.2005 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 17:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem megjithëse patëm shumë vonesë, kanë mbaruar dhe uluni nëpër vende. javën që vjen ky projekt hyn në fazën përfundimtare. Zotërinj deputetë, hapim seancën një orëshe për Pas negociatave, vlefta e këtij projekti është 9,6 pyetjet urgjente. millionë dollarë amerikanë, pra, është një kontribut Sot në rendin e ditës kemi përgjigje pyetjes së i përbashkët prej 8,2 milionësh i Bankës Islamike deputetit Ndriçim Babasi nga ministri i Transportit dhe 1,5 milionë i Qeverisë shqiptare. Tenderi ka dhe i Telekomunikacionit. mbaruar, jemi në fazën e vlerësimit teknik të këtij Pyetja e dytë, është përgjigja e pyetjes së projekti, të këtij tenderi, dhe mendoj që për dy javë deputetit Uran Metko nga ministri i Financës. shpallet firma fituese. Me shpalljen e firmës fituese Zoti Babasi, keni dy minuta për të paraqitur do të bëhet edhe lidhja e kontratës. Ndërkohë, pyetjen tuaja. Qeveria me fondet e buxhetit të këtij viti, për shkak Ndriçim Babasi – Zoti Kryetar, se edhe procedurat e fillimit por ndër të tjera, edhe Zotërinj deputetë, implementimi i punimeve, do të kenë kohën e tyre. Zoti Ministër i Transportit, u bënë disa vite që Janë caktuar 30 milionë lekë të reja për riveshje rruga Fushë-Krujë-Vorë, është totalisht e shkatërruar pjesore dhe për përmirësimin e atyre pjesëve të këtij për të mos thënë e përfunduar. Nga informacionet segmenti, të cilat janë në gjendje shumë të rëndë. që kam si deputet i zonës, di që fondet për këtë Pra, pavarësisht zbatimit të projektit ne do të rrugë janë dhënë nga Banka Islamike. implementojmë këtë vit brenda 6 mujorit të parë dhe A mund të na thoni ju, zoti Ministër, se kur do të një financim, i cili do të sjellë disa riparime dhe përfundojnë procedurat e tenderimit të këtij aksi përmirësime të situatës. Përfundimisht, ky segment rrugor? mbyllet me zbatimin e projektit që sapo ju Servet Pëllumbi – Zoti Ministër, keni fjalën! shpjegova, të cilat do të implementohen, dhe afati i Spartak Poçi – Zoti Kryetar, zbatimit i projektit do të jetë 1 vit. Nga ana tjetër, do Zotërinj deputetë, të ketë një rikonstruksion, dhe do të ketë I nderuar deputeti Babasi. përmirësime gjeometrike, pra eliminim kthesash, Shqetësimi që ngrini në pyetjen tuaj është ndërtim veprash arti të reja, siç është ura e Gjolës plotësisht i drejtë. Segmenti Fushë-Krujë-Vorë është dhe ndonjë urë tjetër që përfshin projekti. 11 kilometër i gjatë dhe është një nga pjesët Falemnderit! kryesore të korridorit nacional Veri-Jug. Mund të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ministër! them që është pjesa e vetme e këtij korridori, të Zoti Babasi, keni fjalën. paktën, deri në Shqipërinë e Mesme që është në Ndriçim Babasi – Zoti Ministër, ju dëgjova me gjendje të keqe nga pikëpamja teknike. Kjo gjendje vëmendje, por gjëra të kësaj natyre ne i dëgjojmë ka ardhur se ky segment rrihet shumë nga trafiku. shpesh në media dhe i lexojmë në shtypin e Llogariten të kalojnë rreth 13 mijë mjete për 24 orë, përditshëm. pra, është një segment, i cili përveç fluksit të madh (Ndërhyn Servet Pëllumbi) të trafikut, ka edhe një trafik të rënduar me peshë Zoti Dajçi, ju lutem. mbi normat e lejuara. Po të shikoni rrugën nuk ka Ndriçim Babasi – Duke qenë se unë kam vetëm dëmtime sipërfaqësore, por ka edhe dëmtime respekt personal për ju, po besoj në ato që ju thatë. të karakterit konstruktiv të nënshtresave. Kjo ka qenë Por, ju kujtoj, zoti Ministër dhe të nderuar kolegë arsyeja që ne si Ministri e Transportit dhe Drejtoria deputetë, se ky aks rrugor Fushë-Krujë-Vorë, lidh e Përgjithshme e Rrugëve kemi menduar që në këto Veriun e Shqipërisë me aeroportin e Rinasit, rrugë të hyjmë me një investim, i cili do ta çojë rrugën kryeqytetin dhe portin e Durrësit. Po ju them se në një rikonstruksion themelor. Fillimisht, kishim janë bërë 80 kilometra rrugë Fushë-Krujë-Vorë, menduar që këtë ta përballonim me fond dhe Fushë-Krujë-Shkodër. Janë riparuar rrugët Kukës- buxhetin, pastaj arritëm të sigurojmë mbështetjen Fushë-Krujë, etj. Vetëm rruga Fushë-Krujë-Vorë e Bankës Islamike për ta financuar këtë me një kredi nuk është bërë dhe nuk janë marrë masa për nga kjo bankë. Praktikisht, të gjitha procedurat, riparimin e saj.
195 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Zoti Ministër, Fushë-Kruja ndodhet në qendër Falemnderit! të Shqipërisë dhe zhvillimin e saj nuk mund ta ndaloni Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Metko! as ju dhe as Qeveria që përfaqësoni. Zoti Ministër, keni fjalën. Prandaj, ju lutem përfundojeni këtë tender dhe i Arben Malaj – Falemnderit, zoti Kryetar! jepini zonës atë që meriton dhe lëreni Fushë Krujën Unë besoj që të kem mirëkuptimin tuaj dhe stafi të marrë frymë lirisht, sepse rruga Fushë-Krujë-Vorë, teknik i Kuvendit të ndajë qartë pyetjet e zakonshme siç e thatë dhe ju, është bërë e pakalueshme. Për të deputetëve nga pyetjet që bazohen në nenin 95. të shkuar në Fushë-Krujë, duhet marrësh helikopter, Të kërkosh brenda tri ditëve që ministri i është e pakalueshme, është tej e rënduar. Trafiku Financave të përgjigjet për një pyetje të deputetit, vjen dhe rritet çdo ditë. Ju vetë e thatë, se lekët sipas pikës 3 të nenit 95, duhet që çdo deputet në janë dhënë nga Banka Islamike, janë kaluar dhe seancën e përjavshme të pyetjeve ka të drejtë të këtu në Parlament. Nuk e kuptoj përse tenderi nuk paraqesë një pyetje të vetme të formuluar qartë dhe bëhet, vërtet nuk e kuptoj. në mënyrë të përmbledhur. Së pari për një çështje Janë kaluar këtu në Parlament para një viti dhe urgjente, ose me interes publik dhe politik. kjo duhet të ishte bërë. Megjithatë, shpresoj në ato Shpresoj, pavarësisht nga zhurma që bëhet për që thatë dhe them se kjo rrugë duhet të përfundojë kazinotë, ato nuk janë një çështje urgjente për t’u dhe zona të marrë atë që meriton. diskutuar në Parlament, ashtu sikurse unë respektoj Falemnderit! detyrimin, që brenda tri javësh t’i përgjigjem çdo Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Babasi! deputeti për shqetësimet që ata kanë lidhur me Atëherë e mbyllim pyetjen e parë. funksionimin dhe detyra që mbulon Ministria e Kalojmë tek pyetja e dytë. Financës. Zoti Metko parashtron pyetjen, ministri, zoti Në këtë rast, shpresoj që të kem mirëkuptimin Malaj, do të përgjigjet. e deputetit që ka bërë pyejen, pavarësisht nga (Debat midis Kryetarit të seancës Servet zhurma që bëjnë deputetët e tjerë. Pëllumbit dhe deputetit Fatmir Mediu.) Referuar pyetjes së bërë nga deputeti Metko Uran Metko – Zoti Kryetar, është më se: çfarë kriteresh janë ndjekur për vlerësimin e shqetësuese kjo që thotë zoti Mediu, pasi kjo pyetje firmave konkurruese për fitimin e licensës të që po drejtoj unë është pyetje qejfi, ndërsa ajo që kazinove? Dhe çfarë kushtesh nuk plotësojnë firmat thotë zoti Mediu ka të bëjë me një hall shumë të shqiptare dhe ato amerikane që u skualifikuan? madh. Informoj si më poshtë: Servet Pëllumbi – Uluni, sepse çdo gjë ka Së pari, aplikimi, konkurrimi dhe licensimi i vendin e vet. kompanive shqiptare apo të huaja për ushtrimin e Të mësohemi që të zbatojmë Rregulloren. lejes dhe ngritjes së kazinove në Shqipëri, është Urdhëro, zoti Metko, keni fjalën. vendosur tashmë mbi baza ligjore të plota, e parë Uran Metko – Zoti Kryetar, edhe njëherë do të dhe e kushtëzuar nga ambienti nxitës turistik i vendit ishte më e rëndësishme, megjithatë ju falemnderit. tonë si një mundësi e zhvillimit dhe e zgjerimit të Servet Pëllumbi – Zoti Metko, ju kam dhënë sektorit privat. Në këtë proces është mbajtur fjalën. Ju lutem, shtroni pyetjen. parasysh eksperienca e vendeve të tjera, si Greqia, Uran Metko – Falemnderit, zoti Kryetar! Spanj, Belgjik, duke siguruar dhe zbatuar parimet e Lidhur me shqetësimet e fundit, përsa i përket konkurrencës së lirë midis objekteve konkurruese tenderit të kazinove në Shqipëri, ka patur një zhurmë me të njëjtën transparencë të hapur me publikun, shumë të madhe në median e shkruar dhe në atë ndërmjet publikimeve, jo vetëm në organet shqiptare elektronike. Desha për të sqaruar veten time dhe të shtypit, kopjet e të cilave nuk i disponojmë, por ata që ndjekin, qoftë median elektronike qoftë atë edhe në shtypin e huaj. Bazuar nga aktet ligjore të shkruajtur lidhur me këtë problem. Kam një pyetje dhe nënligjore, siç është neni 13, pika 2 dhe neni për ministrin përkatës. 15, pika 2 e ligjit 8701, datë 1.12.2000, për “Lojrat e Çfarë kriteresh janë ndjekur për vlerësimin e fatit kazino dhe hipodromet”, bazuar në vendimin e firmave konkurruese për fitimin e licensës të Këshillit të Ministrave, numër 238, datë 13.4.2001, kazinove? për kriteret e dhënies së lejes për kazinotë, si dhe Çfarë kushtesh nuk kanë plotësuar firmat në vendimin numër 622, datë 12.11.2001, “Për shqiptare dhe ato amerikane që janë skualifikuar? përcaktimin e zonave ku mund të hapen kazinotë”,
196 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Ministrisë së Financës i duhet të plotësonte më mirë Shqetësimi që ngrita nuk është shqetësimi im momentet konkurruese. Në këtë kuadër u hartua personal, por është ai shqetësim që parashtrova pak urdhri i përbashkët midis dy ministrive, Ministrisë më parë, i cili është ngritur nga mediat elektronike së Financës dhe Ministrisë së Rendit me numër dhe ajo e shkruar. Është shqetësimi i gjithë 9099, datë 3.12.2004, për numrin e kazinove në çdo elektoratit shqiptar dhe i popullsisë shqiptare. Unë zonë, në respekt të detyrimit që vinte nga vendimi i jam plotësisht dakord me atë që tha zoti Ministër, Qeverisë me numër 622, datë 12.11.2001. që kemi marrë përvoja dhe mund t’ju referohemi Lidhur me procesin, ne mendojmë se ka përvojave greke, por në asnjë mënyrë ne nuk mund transparencën e plotë, pasi është bazuar me të punojmë, që paratë e shqiptarëve t’i vjedhin vendimet e Qeverisë, të cilat janë të detyrueshme grekët, ashtu siç kanë bërë me kompanitë celulare për t’u botuar në fletoren zyrtare. Njëkohësisht, data dhe me shumë kompani të tjera. Megjithatë, në këtë për konkurrim nuk ishte datë e përcaktuar pas moment, kur zoti Mediu dhe, shumë të tjerë, ngritën artikujve të gazetave apo zhurmave politike, por problemin e Kakomesë, një problem tepër urgjent, ishte një datë e përcaktuar nga publikimi jam dakord përsëri me zotin Ministër, që nuk është ndërkombëtar dhe, në gazetën “Financial Time”, urgjente dhe ndoshta nuk është vendi dhe koha për kur dihej qartë dhe ishte vendosur që në njoftimin të ngritur këtë problem përpara këtij problemi tepër e datës 14 janar 2005, se kur do të bëhej procesi i madhor që është ai i Kakomesë. konkurrimit pranë Ministrisë së Financës për Zoti Kryetar, do t’ju lutesha që t’i kushtoni më kompanitë konkurruese. tepër vëmendje këtij problemi. Lidhur me pyetjen se cilat janë arsyet për Falemnderit! skualifikimin e kompanive, unë i mbetem detyrimit Servet Pëllumbi – Falemnderit! ligjor që të mos ndërhyj në punën e komisionit, që Atëherë e mbyllim edhe pyetjen e dytë. mban përgjegjësi ligjore në procesin e konkurrimit, Zotërinj deputetë, ju njoftoj se Prokuroria e seleksionimit dhe ballafaqimit të ankesave. Ajo që Përgjithshme ka dërguar në Parlament kërkesën për është për t’u theksuar, është fakti se aktualisht asnjë të dhënë autorizimin për procedim penal ndaj nga kompanitë, që është skualifikuar, nuk ka bërë deputetit Nikoll Lesi. ankesë zyrtare pranë këtij komisioni. Materialin do ta shqyrtojmë, sipas nenit 118 të Ju falemnderit! Rregullores, nëpërmjet Këshillit për Rregulloren. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ministër! Zotin Lesi e vumë në dijeni, po vëmë në dijeni Zoti Metko, keni fjalën. edhe deputetët lidhur me këtë kërkesë. Uran Metko – Falemnderit, zoti Kryetar! Me kaq seancën e deklaroj të mbyllur. Falemnderit, zoti Ministër. Seanca tjetër, nesër në orën 10:00.
197 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
E enjte, 24.02.2005 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Ju lutem, zotërinj deputetë Në qoftë se pretendohet që jetojmë në një zini vendet në sallë. shoqëri ku e drejta e protestës është një e drejtë Zotërinj deputetë, hapim seancën. legjitime, mendoj që forcat e rendit duhet të veprojnë Në çështjet që nuk janë në rendin e ditës, fjalën brenda kuadrit të ligjeve dhe jo brenda logjikës së e ka kërkuar zoti Fatmir Mediu. interesit të individëve të caktuar apo të vetë Zoti Mediu, keni fjalën. përfaqësuesve të rendit, të cilët në këtë rast nuk i Fatmir Mediu – Falemnderit, zoti Kryetar! shërbejnë interesave të qytetarit, por interesave të Të nderuar kolegë deputetë, ngushta dhe klanore. E kërkova fjalën dhe dje zoti Kryetar, sepse Megjithatë, për të qenë më pak konkret dhe situata ishte shqetësuese jo e parë në aspektin përsa i përket çështjes së pronës private, zoti politik, por e parë nga dimensioni krejt njerëzor dhe Kryetar, sepse jemi Kuvend, i cili monitoron nga mënyra e veprimit të shtetit me qytetarët e vet. qeverisjen e implementimit të ligjit, që nga ju dhe të Sinqerisht, do t’ju lutesha që ju të mos bëni komentet gjithë deputetët duhet të kenë preokupimin si që nuk duhen bërë, kur ka një ndërhyrje nga zbatohet ligji, për më tepër që sot kemi dhe një deputetët për një çështje që nuk është thjesht dhe diskutim me grupin taskë-force të Bashkimit dhe vetëm politike, por mbart rreziqe për konflikte sociale Komisionit Europian, pikërisht për çështjen e dhe pastaj përgjegjësitë nuk dimë se ku ndalen dhe pronave. kush i mban. Dua të kujtoj që ky ligj ka shtruar në themel të Unë e bëra me dijeni dhe vazhdoj të bëj me dijeni vet edhe një kërkesë në rastin kur nuk kthehen dhe se situata në fshatin Nivicë, në gjirin e Kakomesë, kompesohen pronat. Një ligj është përcaktuar se është një situatë e nderë për faktin se policia ka Qeveria dhe organet e tjera shtetërore, duke marrë një autoritet që nuk i takon ta marrë. Ka një përfshirë edhe pushtetin lokal, e kanë të ndaluar të prevendim pronësie nga banorët e fshatit Nivicë, i privatizojnë, ose të japin me qira pronën shtetërore cili nuk mund të vendoset në mënyrë të njëanshme deri në përfundimin e procesit të kthimit dhe nga gjykimi i Ministrit apo i forcave të rendit, por kompensimit të pronës, si dhe shteti duhet të vërë vendoset nga ato institucione, të cilat kanë të drejtën në dispozicion të komitetit shtetëror të kthimit të për të vendosur të drejtën e pronësisë, të ligjeve që pronave të gjitha pronat shtetërore që do të përdoren kanë kaluar në këtë Parlament, pavarësisht se unë për kompensim së bashku me vlerat e tyre. Këshilli mund ta gjykoj të padrejtë ligjin e pronësisë që u i Ministrave, brenda 90 ditëve, e përsëris, zoti Kryetar, miratua së fundmi në Parlament. E theksova dhe brenda 90 ditëve, duhet të nxjerrë aktet nënligjore herën e kaluar, që ka një Komision Qendror të kthimit dhe t’i botojë ato në Fletoren Zyrtare. Megjithëse të pronave, i cili i ka kërkuar banorëve të këtij fshati kanë kaluar afro 6 muaj nga miratimi i ligjit, akoma që të paraqesin dokumentacionet shtesë për të nuk kemi asnjë akt nënligjor nga ana e Këshillit të vërtetuar pronësinë e tyre dhe për sa kohë nuk ka Ministrave. Pra, duhet të shikojmë realisht, në qoftë një vendim përfundimtar të gjykatës apo të këtij se miratojmë një ligj se si implementohet ky ligj institucioni. Natyrisht që e drejta e pronësisë është duhet të shikojmë me korrektesën më të madhe se një e drejtë e papërcaktuar ende dhe unë nuk jam si duhet vënë në funksion të atyre njerëzve që janë në rolin që të vendos se e kujt është e drejta e në nevojë për të marrë, për t’u kompesuar apo për pronësisë, megjithëse kam bindjen se kujt i takon. t’ju kthyer pronat financiarisht ose fizikisht, se kush Nuk i takon shtetit, por banorëve të Nivicës. Ata janë rrugët për t’i bërë. kanë të drejtë që të ecin me gjykimin që pronësia u Për fatin e keq, sot shtrohen disa pyetje përballë takon atyre derisa të ketë një vendim përfundimtar. Komitetit të kthimit të pronave dhe Qeverisë, të cilat Është krejt absurde dhe alogjike që policia të luajë mbetën pa përgjigje pyetjet e shtruara. Nga një rol të tillë, duke i izoluar fshatarët e kësaj zone, komisioni task-force për zbatimin e legjislacionit duke i rrethuar dhe duke mos iu dhënë mundësi të për të dhënë tokën e disponueshme që ende nuk marrin ushqimin e nevojshëm, të mos kenë janë thënë se sa është. Një panoramë të komunikimin e nevojshëm me familjet e tyre. përgjithshme të pretendimeve të pronarëve për
198 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
kthimin e pronave Qeveria ende nuk i ka. gjerë, pasi problemi është i rëndë, është kronik, Raportimi i planit financim për të siguruar kostot ndërkaq dhe flagrant. e kompensimit që, sipas Buxhetit të Shtetit, ishte Prandaj, kërkoj nga Parlmenti që ky problem të vetëm 2 milion lekë, dhe i bie ndoshta qindra vjet që shikohet me vëmendje të veçantë dhe të mos bëjmë të bëhet kompesimi i pronës private, dhe komentet sehir se dikush do ta zgjidh. Nano nuk zgjidhë asnjë në respektimin e legjislacionit përsa i përket konflikt, vetëm provokon konflikte bashkë me transferimit të pronësisë, pra, një seri pyetjesh Qeverinë e tij, pasi është shumë e shëmtuar dhe konkrete duket që Bashkimi Europian është më i me shumë pasoja që të gjakosen fshatarët për një interesuar se Kuvendi i Shqipërisë edhe se Qeveria problem që duhe ta zgjidhim ne këtu. Shqiptare, për të parë se si zgjidhet ky problem i Falemnderit! pronësisë në Shqipëri. Kjo për një arsye të thjeshtë, Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Brokaj! për faktin sepse në qoftë se ne duam të përafrohemi Zoti Dokle, keni fjalën. me ta, duhet të ecim në bazë të standardeve që ata Namik Dokle – Realisht, ky është një problem kërkojnë, të respektimit të ligjit. që po e përsërisin deputetët dhe nuk kam çfarë të Po e mbyll fjalën time, duke iu drejtuar juve, shtoj. Edhe policia, edhe të gjithë qytetarët e zoti Kryetar, kolegëve deputetë, përfaqësuesit e Republikës së Shqipërisë duhet të zbatojnë ligjin. Qeverisë dhe zotit Dokle, që ajo situatë në zonën e Kush nuk zbaton ligjin, përgjigjet përpara ligjit. Kakomesë, duhet të marrë fund patjetër. Nuk mund Servet Pëllumbi – Zoti Topi, keni fjalën. të vazhdojë prezenca policore, kjo është në dëm të Zotërinj deputetë, ata që nuk kanë dhënë emrat vetë investitorit. Rritja e konfliktit nuk sjell asgjë për seancën jashtë rendit të ditës, të mos e kërkojnë pozitive për ata që duan të investojnë. Nga ana tjetër, fjalën, se nuk ua jap. kërkoj që Parlamenti ta shikojë me vëmendje shumë Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! të madhe implementimin e ligjit për pronësinë. Në E mora fjalën për dy çështje, të cilat i konsideroj qoftë se kemi bërë një ligj të mbrapsht, të rikthehemi të rëndësishme. zoti Kryetar, dhe të shikojmë, të bëjmë atë ligj, i cili Çështja e parë, ka të bëjë me atë që diskutuam është ligji i aplikueshëm që respekton të drejtën e kolegët e mi parafolës. Besoj se nuk mund të ketë pronësisë dhe zgjidhjen e problemeve të tjera, të asnjë lloj justifikimi për përdorim dhune kur çështjet cilat kanë dalë. nga pikëpamja ligjore janë të komplikuara. Natyrisht Falemnderit! që ne kemi informacionin e duhur për problemin, i Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Mediu! cili ka muaj që po diskutohet për interesa të veçanta Zoti Brokaj, keni fjalën. të njerëzve të veshur me pushtet, por gjithsesi, në Sabit Brokaj – Megjithëse ky problem ka kohë mënyrë absolute, asgjë nuk mund ta justifikojë që trajtohet, fshatarët e Kakomesë erdhën dhe në dhunën. Palët janë në terren. Por, para se palët të Parlament, ku një komision e trajtoi problemin e dalin në terren, duhet që gjithçka të ishte diskutuar tyre. Megjithatë, shqetësimi mbeti dhe nuk u zgjidh me transparencë se çfarë kontestimi kanë banorët asgjë. Ndërkaq, në vend që të zgjidhej edhe të e zonës lidhur me pronësinë me dokumentacionin. shqetësoheshin gjërat në Nivicë, në Kakome shkon Unë besoj që ekzekutivi shqiptar, në vend që të kishte policia bashkë me fadromat. Kështu që nga një marrë masa paraprake që çështja të mos skemë ku ishte problem zbatimi, realizimi i ligjit mbi precipitonte në dhunë, duket sikur i kanë fryrë kësaj pronën në konfliktin Qeveri dhe fshatarë të Nivicës, situate dhe nuk besoj se pas një situate dhune do tani kaloi konflikti në policë dhe fshatarë të Nivicës, të dalë ndonjë njeri i nderuar nga pala ekzekutive ky është dështim i rëndë në politikë. Nuk mund të shqiptare. bëhen investime ku në një krah ka fadroma e Së dyti, të gjithë jemi të ndërgjegjshëm që kemi punëtorë, në një krah policë dhe në mes fshatarët, përballuar këtu në Parlament një temë shumë të të cilët po dhunohen. Unë e paraqes shqetësimin si rëndësishme lidhur me zonat e bllokuara nga dëbora. deputet i zonës, pavarësisht se zhurma është bërë Qofshin këto në Veri, qofshin këto në Juglindje. nga deputetë të tjerë. E paraqes dhe për faktin se Servet Pëllumbi – Ju lutem, zotërinj deputetë, në gjithë bregdetin nuk është zgjidhur problemi i uluni nëpër vende. pronës për 14 vjet dhe një konflikt i kufizuar në Nivicë Bamir Topi – Unë do t’i propozoja kolegëve të nuk është ndonjë gjë e jashtëzakonshme për mi parlamentarë që duhet një ndërhyrje nga ky Shqipërinë që të degjenerojë në një konflikt më të institucion për t’i sugjeruar Qeverisë, që biznesi në
199 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
këto zona, ne e dimë fare mire, sepse janë zona të morali është që të zbatohet Rregullorja. varfra, biznesi është i pakonsoliduar, kryesisht është Zoti Lesi, ju lutem shumë, fjalën nuk j’ua kam biznesi i vogël. Së paku, për këtë muaj që janë të dhënë. Mikrofoni është i prerë. Zoti Lesi, uluni në bllokuar, kur edhe eficenca e ekzekutivit për të vend. Unë jua bëra të qartë. Ka ardhur kërkesa dhe zhbllokuar këto zona ka qenë tepër e mangët. Ky do t’u nënshtrohet procedurave parlamentare. Nuk lloj biznesi të hiqet nga likujdimi i taksave për këtë diskutohet sot çështja e imunitetit të zotit Lesi. periudhë. Mendoj se do të kishte qenë një ndërhyrje Është një orë, në qoftë se janë emrat dhe, në qoftë shumë e logjikshme, sepse ato praktikisht kanë se nuk plotësohet emrat, shtyhen për herën tjetër. muaj që janë të izoluara nga profesioni i tyre. Zoti Lesi, uluni në vend, sepse emrin nuk e keni Falemnderit! dhënë për të diskutuar. Çështja e imunitetit nuk Servet Pëllumbi – Falemnderit! diskutohet sot. Do të diskutohet në këshillin për Zonja Topalli, keni fjalën. Rregulloren, do të diskutohet në Parlament. Zoti Lesi, Zonja Topalli është e fundit që ka kërkuar fjalën uluni në vend. Nuk kam asnjë detyrim që t’ju jap dhe e mbyllim për të kaluar në çështjen e rendit të fjalën për një çështje që ende nuk është në shqyrtim. ditës. Për procedurë, zoti Dajçi. Zbatoni Rregulloren. Askush nuk ju pengon që Pal Dajçi – Falemnderit! të jepni emrin këtu përpara. Zoti Kryetar, këtu në seancë plenare në rendin Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Kryetar! e ditës është përcaktuar një çështje, e cila thotë Fjalën e kam për shkresën e ardhur nga deri në 60 minuta. Rregullorja e re duhet të Prokurori i Përgjithshëm për heqjen e imunitetit të interpretohet sipas këtij fakti, sepse unë nuk di se njërit prej kolegëve tanë, nuk ka rëndësi se kujt partie si ta bëj replikën dhe duhet të shkruaj emrin aty për i përket. Në fakt kjo duket sikur është një lojë ping- të bërë replikën, kur më jep përgjigje pongu; një herë kalon në Gjykatë të Lartë dhe zotëria zëvendëskryeministri apo më jep përgjigje për një fiton, një herë kërkohet heqja e imunitetit këtu në problem tjetër. Këtu diskutojmë, kur të mbarohet Parlament, përsëri fiton kolegu ynë. Pastaj kalon një orëshi t’i ndërpritja fjalën Nikollës, ndërpritja fjalën në Prokurorinë e Tiranës, kthehet përsëri mbrapsht gjithë deputetëve, por nuk ka sens logjik që për një dhe kolegu ynë fiton, pastaj kalon në një shkallë të çështje që ne e kemi të përcaktuar deri në një orë, caktuar të gjykatës tjetër, përsëri kolegu ynë fiton duhet që patjetër të shkruaj emrin. Unë do të bëj dhe tani që të gjithë jemi në fund të mandatit nuk një deklaratë në emër të zonës time, sepse është kemi ose nuk kanë as durim, por, përkundrazi, me mungesë energjie elektrike. gjendet një mënyrë tjetër për të përfshirë Prokurorin Servet Pëllumbi – Bëni kërkesën për deklaratë e Përgjithshëm për të hequr imunitetin. Natyrisht, dhe jua jap fjalën në fund të seancës. nuk kam ndërmend që t’i tregoj kujt kompetencat Pal Dajçi – Zoti Lesi ka një problem, i cili nuk apo t’i them se ka një doktrinë se kur je në fund të është i thjeshtë. Është një problem i është mandatit është jologjike që të kërkosh heqjen e komentuar sot dhe dje nga mediat. Prandaj, ne jemi mandatit. Por, aty brenda kërkesës së Prokurorit të një institucion ku duhet të diskutojmë. Prandaj unë Përgjithshëm ka një nonsens total juridik. Nuk dua fjalën për të bërë një deklaratë në emër të… thuhet edhe është edhe nuk është, edhe duket edhe Servet Pëllumbi – Zoti Dajçi, edhe njëherë po nuk duket. Ose thuhet njëra, ose thuhet tjetra. ju sqaroj, sipas Rregullores jepen emrat përpara në E fundit, zoti Kryetar, në qoftë se bëhet kërkesë sekretari, mbushet ky formular për kohën jashtë për t’i hequr imunitetin njërit deputet, duhet që të çështjeve të rendit të ditës. Në qoftë se numri i jemi të barabartë, të kërkojmë edhe heqjen e deputetëve është më i madh se sa një orë, atëherë imunitetit të zotërisë tjetër, sepse të dy këto palë shtyhet për një seancë tjetër. Por, në qoftë se numri janë në fund të fundit. i deputetëve është dy, kjo nuk do të thotë që do të Kaq kisha. bëjmë një orë muhabete kot. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Pal Dajçi – Zoti Kryetar, jo muhabete kot, por Është një çështje që do t’i nënshtrohet replikë. procedurave parlamentare. Servet Pëllumbi – Prandaj, ju zoti Dajçi, si (I drejtohet deputetit Lesi.) gjithë të tjerët keni të drejtën me Rregullore, të jepni Ju, zoti Lesi, çfarë kishit për të thënë e thatë në emrin në sekretari dhe të flisni. media. Kështu që fjalën nuk e keni kërkuar. Pikërisht, Prandaj, ju lutem, zbatoni Rregulloren. Unë e
200 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
thirra zotin Lesi, i thashë materialin, do të diskutojë kompetencën, të diskutojë për materialet, të këshilli përkatës, do të diskutohet në seancë. Nuk thërrasë sipas dëshirës edhe zotin Lesi që të është çështje që diskutohet sot. diskutojë. Të paraqesë raportin përkatës seancës dhe Prandaj, zoti Lesi, ju lutem uluni. seanca do të veprojë. Pra, çdo gjë në kohën e vet. Po, zoti Topi, për procedurë. Urdhëro, 2 minuta replikë. Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! Nikoll Lesi – Atëherë, nuk do ta zgjas. Përfitoj Kësaj radhe e rimora fjalën për procedurë. Ne nga rasti që kjo çështje u hap në këtë fillim seance nuk mund të zhvlerësojmë rëndësinë e argumentit që nëpërmjet Kryetarit të Parlamentit t’i sugjerojë që sapo u trajtua. Ndërkohë, hapësira kohore Prokurorit të Përgjithshëm që të sjellë kërkesën për ekziston, sepse kemi konsumuar jo më shumë se heqjen e imunitetit të Kryeministrit Nano: Ai për 20 minuta nga 60 minutëshi. Kështu që, në një çështjen e Shkallnurit, ku ka bërë aksidentin dhe qëndrim më të arsyeshëm nga ana juaj, do të bëhet fsheh krimin, dhe unë, sipas tyre, për krimin e e mundur që zoti Lesi të merrte fjalën për të shprehur shpifjes ndaj Kryeministrit. shqetësimin që ka. Të dy në një ditë, në një sallë. Pastaj, nëse unë Së dyti, lidhur me këtë çështje gjithmonë nga dhe zoti Nano mund të firmosim vullnetarisht heqje ana proceduriale ju keni komunikuar me zotin Lesi. dorë nga imuniteti, është çështje e ne të dyve. Pra, Në fakt, zoti Lesi është i involvuar, sepse ka emrin sugjeroja, sepse do ta bëjmë ne në shtator, aty, por ky është një detyrim institucional që duhet menjëherë sa të vijmë në pushtet. Mbajeni mend. ta kenë të gjithë deputetët. Nuk mund të ketë Falemnderit! komunikim të drejtëpërdrejtë personal, por duhet një Servet Pëllumbi - Zotërinj deputetë, kalojmë komunikim zyrtar me të gjithë deputetët. në çështjet e rendit të ditës. Kështu që ne njihemi për këtë problem kaq të Çështja e parë, në rendin e ditës është rëndësishëm nëpërmjet zotit Lesi, apo njihemi në “Projektligji për ratififikimin e marrëveshjes ndërmjet ajër me thashetheme që vijnë nga të gjitha anët. Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë Pra, detyrimi juaj i parë është që të furnizoni me dhe Qeverisë së Republikës së Maqedonisë, për këtë shkresë të Prokurorit të Përgjithshëm të gjithë mbrojtjen dhe zhvillimin e e qëndrueshëm të liqenit deputetët. Aq më shumë nuk e kanë kryetarët e të Ohritdhe pellgut të tij ujëmbledhës”. Relator është grupeve parlamentare. Kështu që, edhe njëherë ju Niko Faber. Nuk është. kërkoj, megjithëse është në dorën tuaj, sepse Zoti Hoxha, keni fjalën. Rregullorja e përcakton përderisa bëhet fjalë për një Flamur Hoxha – Komisioni i përhershëm i çështje kaq delikate, i jepet mundësia zotërisë në Kuvendit për Veprimtarinë Prodhuese, Tregtinë dhe fjalë që të thotë për 5 minuta ato ç’ka për të thënë. Mjedisin e shqyrtoi projektligjin e mësipërm në Servet Pëllumbi – Zoti Topi, më vjen keq që ju mbledhjen e datës 15 shkurt 2005, në prani të në rastin konkret tregoni se nuk e njihni Rregulloren, specialistëve të Ministrisë së Mjedisit. Gjatë sepse realisht, me Rregullore kur vjen një kërkesë diskutimit në parim, si nga relatori, meqenëse është e tillë detyrimi i Kryetarit të Kuvendit është që në zoti Niko Faber, ashtu dhe nga deputetët e tjerë të radhë të parë të vërë në dijeni Këshillin për rregulloren komisionit, theksuam nevojën e ratifikimit të kësaj dhe mandatet. marrëveshjeje si një ndërhyrje normative që i shërben Në radhë të dytë, të vërë në dijeni vetë deputetin ngritjes në një nivel më të lartë të punës së filluar që është i interesuar dhe së treti të informojë prej disa vitesh, ku edhe pjesa shqiptare e liqenit të seancën që ka ardhur një material i tillë. Pikërisht, Ohrit të fitojë statusin e trashëgimisë botërore të unë të trija këto hapa i kam bërë. Informova zotin UNESCO-s. Lesi, madje i dhashë dhe materialin dhe ai nxitoi, e Marrëveshja ndërmjet “Këshillit të Ministrave të botoi sot nëpër gazeta që mund ta marrë gjithsecili Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së dhe ta shohë. Janë vënë në dijeni anëtarët e këshillit Maqedonisë për mbrojtjen dhe zhvillimin e dhe, madje, ata mbajtën një qëndrim, sipas partive qëndrueshëm të liqenit të Ohrit” është në përputhje të tyre: nuk erdhën në mbledhjen që unë kisha të plotë me Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë. lajmëruar dje dhe ia u kam dërguar materialin. Vura Shfrytëzimi racional pyjeve, ujërave, kullotave dhe në dijeni seancën. burimeve të tjera natyrore mbi bazën e parimit dhe Pra, kam zbatuar të gjitha hapat proceduriale zhvillimit të qëndrueshëm e ka një objekt ndër sipas nenit 118 të Rregullores. Këshilli që e ka objektet e rëndësishëm sociale. Gjithashtu, kjo
201 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
marrëveshje nuk bie ndesh, por është në harmoni në nëntor të vitit 2003, nga përfaqësuesit e Qeverisë me legjislacionin ekzistues. Nisur nga këto së Shqipërisë dhe Bullgarisë, në kuadër të forcimit vlerësime, si dhe nga vlerësimi i vetë përmbajtjes të mëtejshëm të bashkëpunimit rajonal për ta bërë së tekstit e marrëveshjes, deputetët e Komisionit harmonizimin dhe standardizimin e procedurave të Veprimtarisë Prodhuese, Tregtisë dhe Mjedisit u administrative, gjyqësore dhe të bashkëpunimit shprehën dakord që ky projektligj të miratohet në ndërshtetëror. Këto procedura janë përgatitur sipas parim. sugjerimeve të Komisionit Europian dhe në përputhje Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Hoxha! me angazhimet e procesit të stabilizim-asocimit. Për Komisionin e Ligjeve? Zoti Beja? Marrëveshja, e cila do të ratifikohet, garanton Fatos Beja – Falemnderit, zoti Kryetar! shtetasit e të dy palëve për një trajtim të barabartë Komisioni i Ligjeve është dakord që ky material në të gjitha drejtimet ku ajo shtrihet. Kështu në të miratohet nga Kuvendi. nenin 1 të saj është parashikuar e drejta e shtetasve Servet Pëllumbi – Falemnderit! të palëve në marëveshje për të gëzuar të njëjtën Komisioni i Jashtëm, zoti Zela? mbrojtje ligjore të të drejtave të tyre përfshirë si të Nuk është drejtat personale edhe ato pasurore. Ata kanë të Kush është për Komisionin e Jashtëm? drejtën që të ngrenë padi për çështje civile përpara Komisioni i Jashtëm me relacion është shprehur gjykatave respektive dhe të kryejnë veprime dakord edhe. proceduriale në të njëjtat kushte. Kjo e drejtë u njihet Kush ka pyetje për projektlilgjin? Nuk ka pyetje. edhe personave juridikë të palëve respektive në Diskutime nuk ka. marrëveshje, me kusht që këta të fundit të jenë Atëherë, ju lutem kryetarëve të grupeve. krijuar në përputhje me legjislacionin e palës ku janë Zoti Xhuveli? Dakord. krijuar si të tillë. Janë parashikuar në marrëveshje Zoti Ndoka? Dakord. llojet e ndihmës ligjore që palët i japin njëra-tjetrës Zoti Mediu? Dakord. në bazë të kërkesës, si dokumente gjyqësore dhe Zoti Gjinushi? Dakord. jogjyqësore. Marrin masa për sigurinë e pretendimeve, Zoti Begeja? Dakord. prova nga pjesëmarrësit në gjykim, dëshmitarët dhe Zoti Brokaj? Dakord. ekspertët ndërmarrin ekzaminime dhe inspektime, Zoti Topi? Dakord. njohin dhe ekzekutojnë vendime. Zoti Ruçi? Dakord. Organi qendror nëpërmjet të cilit do të bëhet Zoti Hoxha? Dakord. njoftimi i organeve të tjera, është Ministria e Atëherë e mbyllim shqyrtimin e projektligjit të Drejtësisë në të dy shtetet, Shqipëri dhe Bullgari. parë. Marrëveshja në nenin 11 të saj parashikon edhe Kalojmë te projektligji i dytë. rastet kur mund të bëhet refuzimi i ndihmës së Projektligj “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërsjellë. Kjo mund të bëhet duke njoftuar palën ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Republikës tjetër për arsye të refuzimit në rastet kur mendohet së Bullgarisë për ndihmë të ndërsjelltë në çështjet se cenohet sovraniteti, siguria dhe rendi shoqëror juridike”. ose kur ka përplasje në legjislacionin e brendshëm. Zoti Malo, relatori. Në nenin 15 është parashikuar se ligji i secilës palë Vladimir Malo – Komisioni për Çështjet Ligjore duhet zbatuar kur afrohet ndihma e ndërsjellë. të Administratës Publike dhe të Drejtat e Njeriut në Kapitulli katër, trajton njohjen dhe zbatimin e mbledhjen e datës 15.2.2005, mori në shqyrtim vendimeve gjyqësore. Vendimet gjyqësore, njihen projektligjin “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet dhe ekzekutohen nga gjykata kompetente e palës Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së kontraktuese, pritëse sipas procedurës së Bullgarisë për ndihmë të ndërsjellë juridike në parashikuar nga ligji i brendshëm i asaj paleje çështjet civile”. Pas përfundimit të relatimit, pasi u kontraktuese. Neni 28 i marrëveshjes parashikon dëgjuan edhe shpjegimet e dhëna nga përfaqësuesi se të gjitha mosmarrëveshjet që rrjedhin nga i Ministrisë së Drejtësisë, në parim Komisioni për interpretimi ose nga zbatimi i kësaj marrëveshjeje, Çështjet Ligjore votoi për ratifikimin e kësaj zgjidhen nga palët kontraktuese me anë të marrëveshjes në seancën plenare. këshillimeve ndërmjet organeve të parashikuara në Marrëveshja është konform të Kushtetutës, neni nenin 7 të marrëveshjes ose nëpërmjet rrugëve 121, pika 1 e saj. Kjo marrëveshje është nënshkruar diplomatike.
202 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Malo! që merret me këtë çështje, është Komisioni për Në emër të Komisionit të Jashtëm? Po, zoti Aktivitetin Prodhues, i cili ka brenda bujqësinë, i Spahiu? Dakord. cili është një komision që nuk ka patur mundësi ta Falemnderit! shqyrtojë për efekt të ngarkesës së punës që ka Kush ka pyetje për projektligjin? Nuk ka pyetje. patur me disa projekte të tjera të trashëguara prej 2 Diskutime nuk ka. vjetësh në Parlamentin shqiptar, siç është ai i Atëherë, ju lutem kryetarëve të grupeve. shtesës, në ligjin “Për problemin e përcaktimit të Zoti Xhuveli? Nuk është. çmimeve dhe të tarifave të decentralizuara”; bie fjala Zoti Goxhi? Dakord. për ujin e pijshëm apo për largimin e ujërave të zeza, Zoti Ndoka? Dakord. i cili është një debat prej 2 vjetësh në Parlamentin Zoti Mediu? Dakord. shqiptar dhe ne kemi në tri mbledhje rrjesht që Zoti Gjinushi? Dakord. merremi me të. Normalisht një komision nuk mund Zoti Begeja? Dakord. të ndërpresë një projekt dhe të fillojë me një projekt Zoti Spahiu? Dakord. tjetër sepse një projekt mund të vihet në rendin e Zoti Brokaj? Dakord. punës të seancës. Kështu ka ndodhur dhe kështu Zoti Topi? Dakord. pastaj ligjet trashëgohen për vite të tëra në seancat Zoti Ruçi? Dakord. parlamentare. Duhen mbyllur disa projekte që ne i Atëherë, e mbyllim edhe shqyrtimin e këtij kemi gjetur të mbetura në këtë komision. projektligji dhe kalojmë te projekligji i tretë. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Projektligj “Për ratifikimin e marrëveshjes së Po, ka ndonjë mendim tjetër? kredisë ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës Po, zoti Mediu. së Shqipërisë dhe fondit Kuvajtjan për zhvillimin Fatmir Mediu – Falemnderit, zoti Kryetar! ekonomik arab për projektet e rehabilitimit të ujitjes, E mora fjalën thjesht për procedurë. Unë shikoj faza e dytë”. disa ligje që kemi për të diskutuar sot. Ka një Relator zoti Hasan Hoxha. problem për mënyrën e shpërndarjes së diskutimit Po, një minutë. nëpër komisione, që e ngriti zoti Gjana me ligjin Urdhëro, zoti Gjana konkret, por shikoj edhe me ligje të tjera, siç është Jemin Gjana – Unë do t’ju kërkoja që të mund “Kodi i familjes”, “Pastërtia e figurës” apo ligje që ta shtynim për seancën e javës që vjen, për arsye miratuam më sipër “Për marrëdhëniet me Republikën se Komisioni për Aktivitetin Prodhues, Tregtinë dhe e Bullgarisë”, të cilat në kuadër të logjikës së Mjedisin, nuk ka patur mundësi konkrete ta shohë. funksionimit kanë një legjislacion Europian. Pra, nuk jemi marrë dot me të, për arsye se kemi Komisioni i Integrimit është një komision i lënë jashtë patur në axhendën e punës të Komisionit disa loje në të gjithë diskutimet e këtyre ligjeve. Prandaj, projektligje, të cilat në fakt kanë më shumë sesa do të kërkoja një vëmendje më të madhe që një vit që janë në axhendën parlamentare, që kanë Komisioni i Integrimit të përfshihet, ai nuk mund të qenë dhe vazhdojnë të jenë problematike. Kështu jetë thjesht një komision monitorues që merret me që vetëm për arsye kohe ne nuk kemi patur mundësi çështjet thjesht se si po shkojnë negociatat. Duhet ta shohim. Unë do të dëshiroja që ta merrrni në të merret në thelb edhe me përputhshmërinë ligjore, konsideratë që edhe komisioni ynë të mund ta shohë me njohjen e këtyre aspekteve të përputhshmërisë projektin dhe sot një javë, besoj se do të jemi të me ligjet Europiane apo Konventat Europiane. gatshëm për të dhënë mendimin e komisionit për Kështu që do të lutesha që të ishte në vëmendjen këtë projekt. Nuk gjykoj se do të ishte me vend që tuaj edhe të juristëve, apo dhe të atyre që bëjnë ne ta kalonim pa e parë. shpërndarjen e projektligjeve në komisione, që Servet Pëllumbi – Komisioni i Ekonomisë që e Komisioni i Integrimit të mos shikohet si një ka parë, ka relatorin, Komisionin e Ligjeve, Komisionin komision anësor, por të merret dhe të përfshihet në e Jashtëm. diskutimin e ligjeve të tilla. Jemin Gjana – Në qoftë se ju doni ta shihni në Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Mediu! komisionet që e shohin dhe nëse është marrëveshje Ne do ta kemi në vëmendje, por edhe ju mund e nënshkruar në përputhje me parimet e ta keni në vëmendje, sepse jeni anëtar i Konferencës marrëdhënieve ndërkombëtare dhe në raport me së Kryetarëve. Kur shqyrtohet kalendari, duhet të Kushtetutën, ju mund ta kaloni. Por, komisioni bazë bëni sugjerimet përkatëse.
203 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Atëherë, lidhur me projektligjin, për sygjerimin Servet Pëllumbi – Jam dakord, në qoftë se do që bëri zoti Gjana. të mblidhen këtu që ta shikojnë. Po, zoti Tato. Po, urdhëro zoti Gjana. Agron Tato – Unë e vlerësoj preokupimin që ka Jemin Gjana – Unë nuk kam nevojë për komisioni dhe do të ishte mirë që të kalonte në këtë leksione prej askujt këtu në sallë. Në qoftë se ju komision, ndoshta dhe në Komisionin e Integrimit. doni që projekti të shihet në një komision, brenda Por, praktikisht nuk ka një procedurë të përcaktuar të cilit ka njerëz që kanë katër vjet dhe dhjetë herë dhe të aprovuar nga ju. Domethënë, në qoftë se bëhet nga katër vjet që janë marrë me këto çështje, që e fjalë për një mungesë është mungesë, ta zëmë, e njohin mirë bujqësinë, që janë ekspertë të bujqësisë organizimit. Por, nuk mendoj se ky ligj është njëlloj, në këtë Parlament, që kanë diskutuar me përgjegjësi në një radhë dhe të shikohet me një sy, siç janë për shumë projekte që kanë të bëjnë me bujqësinë, dhe shumë ligje të tjera që presin ndoshta dhe 6 unë ju kërkoj ta riktheni dhe sot një javë ne do t’ju muaj. Ne kemi një ligj të kinematografisë, që ka bëjmë ligjin gati. Nëse doni ta kaloni kështu, kalojeni. mbushur një vit, kemi një ligj të teatrit, që ka Unë nuk kam gatishmëri të diskutoj sot. mbushur tri vjet, kurse bujqësia pret të ujitet, Servet Pëllumbi – Zoti Gjana, nuk ka domethënë të bëjë ujitje këtë vit. Pra, në qoftë se ndërmend njeri të bëjë leksion. Por, sipas ne nuk nxitojmë në këtë çështje, që janë disa para Rregullores, ka një komision që caktohet kompetent që ne i marrim me kushte shumë lehtësuese, do të që ka dhe relatorin. Janë komisionet e tjera që kishte pasoja imediate të menjëhershme, sepse dhe ngarkohen për ta parë. muaji mars erdhi dhe besoj se nga prilli fillon E theksoj edhe njëherë se, këtu nuk bëhet fjalë thatësira. Prandaj, ju lutem në qoftë se ka ndonjë për projektin e ujitjes, por për financimin e ujitjes. problem, ndonjë mendim le të bëhet sot ose, si i Megjithatë, zotërinj deputetë si mendoni të takon, ndonjë diskutim. Të gjithë e kemi marrë ligjin, vazhdojmë shqyrtimin apo të marrim për bazë e kemi studiuar. Çdo deputet ka të drejtë të thotë propozimin në fjalë? fjalën e tij. Jam që ky ligj të aprovohet të diskutohet Zoti Topi, keni fjalën. sot, sepse koha nuk pret. Bamir Topi – Unë besoj se ky nuk është Falemnderit! propozim i karakterit politik. është një propozim mjaft Servet Pëllumbi – Falemnderit! i arsyeshëm, racional. Nuk është faji ynë që Atëherë, procedojmë për projektligjin. ndonjëherë në maxhorancë votohet që të përzihet Relatori, zoti Hoxha, e ka fjalën. në një komision bujqësia dhe industria, është një Hasan Hoxha – Falemnderit, zoti Kryetar! gjë tepër pa sens. Nuk është në fajin tonë që ka Të nderuar kolegë deputetë, mjaft materiale të depozituara në komision që jemi (Ndërhyn zoti Servet Pëllumbi.) të detyruar t’i trajtojmë. Kjo është një arsye mëse Servet Pëllumbi – Zoti Gjana, derisa tre objektive dhe, ju i pari, nuk duhet ta pranoni këtë. komisionet e kanë parë dhe janë dakord për t’i Nuk bëhet sot, bëhet sot një javë. Gjërat të bëhen shqyrtuar, fakti që komisioni juaj nuk e ka krijuar me seriozitet. këtë detyrë nuk mund të bëhet pengesë. Servet Pëllumbi – Zoti Topi, më vjen keq se ju Zoti Gjana, nuk diskutojmë projektin e ujitjes, jeni në Konferencën e Kryetarëve dhe, po të jetë por kredinë që jepet për ujitjen. Projekti i ujitjes është ashtu, do të thonit që ky projektligj nuk është parë tjetër gjë, këtu është kredia për ujitjen. dhe nuk është shqyrtuar dhe nuk duhet të vihet në Më vjen keq, këtu është marrëveshja për rendin e ditës. Prandaj, nuk është thjesht çështja financimin e ujitjes, nuk është për projektin e ujitjes. për ta shkarkuar diku, por çështja është që sipas Duhet të ketë një logjikë të gjërave. Rregullores ka një komision kompetent, në qoftë Po, zoti Dajçi. se është bërë gabim caktimi i komisionit kompetent, Pal Dajçi – Zoti Kryetar, e kemi bërë praktikë dhe hajde ta ndryshojmë në Konferencën e Kryetarëve. herë të tjera. Normalisht, Komisioni i Bujqësisë është Komisioni kompetent ka relatorin, i cili është këtu dhe kam mendimin që ata mund të mblidhen një kryesori në rastin e dhënë, dy komisionet e tjera e gjysmë ore dhe ta kalojmë pas një gjysmë ore këtë kanë parë. E dëshirueshme do të ishte që ta kishte punë. Të mblidhen këtu brenda Parlamentit, ta parë edhe komisioni i juaj, megjithatë, thashë që shikojnë, dhe të japin mendimin. Ne vazhdojmë çështjen e vendosim këtu në seancë. me këto të tjerat dhe ta zgjidhim këtë punë. Urdhëro, zoti Tabaku.
204 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Ejup Tabaku – Zoti Kryetar! kjo e ka zhvendosur këtë projekt. Janë projekte që Projektligji ka kohë që është depozituar në kanë ardhur me probleme. Ishte projekti për Dhomat Parlament, ka që para Vitit të Ri. Komisioni i e Tregtisë që ka tri vjet që është në procedurat Ekonomisë e ka parë dy seanca rresht. parlamentare. Ka komisione që e shohin dhe thonë Është komisioni përgjegjës, ku ka pregatitur po mirë le të bëhet si të bëhet, kthejeni. Askush relatorin si dhe relacionin në emër të relatorit dhe të nuk jep argumente, askush nuk thërret ministritë komisionit. Do ishte shumë mirë që ta shikonte dhe ministrat. Në qoftë se ka komisione që duan të komisioni i zotit Gjana, askush nuk e ka penguar punojnë seriozisht që të mos i lënë gjërat zvarrë, që këtë problem. t’i zgjidhin gjërat që janë kontradiktore, të cilat vijnë Zoti Dajçi bëri një propozim të saktë. Le të me kontradiksione në mënyrën se si hartohen mblidhen gjysmë ore ndërkohë, ne vazhdojmë projektet nga ekzekutivi. Doni t’i bëni formalisht, seancën. Në parantezë do t’ju them se është një bëjini. Ky nuk është qëndrimi im personal. Ky është nga kreditë më të shkëlqyera që marrim për fermerët. qëndrimi i një komisioni prej 19 anëtarësh. Komisioni Për zbutjen e varfërisë në fshat, për sistemin e më i madh që ka sot ky Parlament. vaditjes, për sistemin e kullimit me terma të Servet Pëllumbi – Zoti Gjana këtu bëhet fjalë shkëlqyera. për një marrëveshje, e cila ose miratohet, ose nuk (I drejtohet zotit Gjana.) miratohet. Po nuk mund të thuash që të kalojë ujitja Zoti Gjana, jemi të detyruar ta themi meqë nuk nga kjo zonë në këtë zonë. e ke lexuar ligjin. Kjo nuk është kredia e parë që Megjithatë, urdhëroni si mendoni ta vazhdojmë marrim, është vazhdë e disa kredive të mëparshme, shqyrtimin apo ta ndërpresim? pasi e kemi ndjekur edhe si komision kredinë për Po, zoti Koçi. vaditjen dhe për kullimin. Prandaj, unë prapë do t’i Petro Koçi – Falemnderit, zoti Kryetar! kthehem dhe nuk dua ta marr të qëllimshme Unë mendoj që propozimi i zotit Dajçi e zgjidhte zvarritjen. Sa më shumë ta zvarritim hartimin e këtij çështjen, por duke e rritur kohën në dispozicion, projektligji, aq më shumë zvarritim zbatimin e tij, mendoj se deri në orën 12:00 që do të fillojë procesi efektivitetin e kredisë, investimin në terren. Prandaj i votimit i të gjithë projektligjeve apo i projektvendimeve do ju lutem që komisioni të mblidhet gjysmë ore, të janë të gjitha mundësitë që anëtarët e komisionit të japin mendimin, pasi komisioni përgjegjës dhe mblidhen në mënyrë të mjaftueshme. Materialet të relatori është Komisioni i Ekonomisë, nuk është sillen këtu, madje ka kohë që edhe të venë në zyrën Komisioni i Bujqësisë dhe e Ushqimit, apo me emrin e komisionit. Nuk mendoj se është ndonjë projekt e ri që ka marrë. kaq i vështirë dhe që do kaq kohë për ta shqyrtuar. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Kam përshtypjen që këta janë kaq ekspertë sa një Zoti Gjana, duke u mbështetur në propozimin e 5 minutësh po të kenë në dispozicion, do të arrijnë zotit Dajçi, i cili gjeti dhe mbështetje, mund ta që të shqiptohen, duke thënë janë pro apo kundër. mblidhni komisionin dhe të jepni një mendim edhe Falemnderit! ju, për të mos e penguar shqyrtimin e mëtejshëm? Servet Pëllumbi – Falemnderit! Jemin Gjana – Së pari, këtu nuk kam as ¼ e Atëherë, zotërinj deputetë kush është për ta komisionit. shqyrtuar? Së dyti, askush nuk e ka projektin me vete, Kush është për ta shtyrë? materialet janë në zyrën e komisionit. Në qoftë se Atëherë, hapet me elektronikë, sepse nuk ju doni që të bëni një gjuhë formale mund ta kaloni numërohen. pa e mbledhur komisionin fare. Atëherë, t’i bëjmë edhe njëherë thirrje zotit Unë besoj, se kemi të bëjmë me një projektligj, Gjana, që të mbledhë komisionin. jo ashtu siç thoni ju për kredi, por për projektin e Vazhdojmë me shqyrtimin e projektligjeve të vaditjes. tjera. T’i rikthehemi këtij në fund. Bëjeni, por nuk mendoj se është serioze dhe Zoti Gjana, nuk i numërova votat, nuk është punë nuk është se komisioni e ka nënvlerësuar. Ju thashë humbjeje apo fitoreje. dhe njëherë që kemi një muaj rrjesht që jemi marrë Prandaj, mundësisht komisioni i zotit Gjana të me tri projektligje që kanë të paktën nga dy vjet në mblidhet dhe të japë mendimin e vet. Po të jetë për procedura parlamentare. Jemi përpjekur t’i mbyllim. dokumenta materiale, ato janë. Jemi marrë nga tri dhe katër mbledhje me ta dhe Atëherë, kalojmë në shqyrtimin e projektligjit,
205 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
për një ndryshim në ligjin numër 9062, datë 8.5.2003, Servet Pëllumbi – Po, zoti Hoti, keni fjalën. “Kodi i familjes”, relator zoti Braho. Ferid Hoti – Falemnderit, zoti Kryetar! Urdhëro, zoti Braho. Unë flas në emër të komisionit dhe jo në emër Spartak Braho – Propozimi i një grupi personal, pavarësisht se kontributi ka qenë i deputetësh për amendimin e “Kodit të familjes”, vjen përbashkët për propozimin e këtij ndryshimi në ligjin në kundërshtim me Kushtetutën, me ligjet si dhe 9062, datë 8.5.2003. me vetë kodin e familjes. Prandaj, duke e gjykuar Zoti Kryetar, nëse ju kujtohet ajo historia në që është i pabazuar në ligj dhe në Kushtetutë, Siberi, (Flet në një gjuhë të huaj.) njërit prej tyre, Komisioni i Ligjeve vendosi t’i propozojë seancës tentuan për t’ia heqin vrasjen, pushkatimin, edhe mosmiratimin e këtij amendamenti. bënë një telegram: “të pushkatohet, nuk ka mundësi Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Braho! të internohet në Siberi”. Varianti i tjetrit: “Të Pra, relatori dhe Komisioni i Ligjeve është për pushkatohet, nuk ka mundësi të internohet në mosmiratimin e këtij amendimi, i cili bie ndesh me Siberi” Kushtetutën, atëherë nuk kemi se çfarë të shqyrtojmë Pra, njëri prej tyre tentoi të shpëtonte, por e më tej. kuptuan hilenë dhe i pushkatuan ata. Ka ndonjë mendim? Po, zoti Mediu. Ç’ka ndodhur me këtë projektligj? Fatmir Mediu – Zoti Kryetar, mendoj se nuk Më vjen jashtëzakonisht keq që Komisioni i është kaq e thjeshtë për t’i hedhur poshtë gjërat pa Ligjeve, ekspertët e ministrisë, departamenti i i dhënë një zgjidhje problemeve. Para disa ditësh juridiksionit të ministrisë përkatëse dhe një sërë kam ngritur një çështje për një grup fëmijësh. organizmash, nuk e kanë lexuar me vëmendje Janë rreth 500 fëmijë të sëmurë me talasemi. formulimin e këtij amendimi nga Komisioni i Unë mendoj që propozimi i kolegëve deputetë, në Shëndetësisë. thelb, ka të bëjë me faktin se si duhet shmangur Po ju lexoj me vëmendje hyrjen. Projektligji që i një problem i tillë dhe nuk mundet që Parlamenti të paraqitet Kuvendit nga një grup deputetësh, kërkon: jetë kaq inkonshient të thotë që nuk përputhet me “Të realizojë disa ndryshime dhe të plotësojë disa Kushtetutën, nuk përputhet me konventën, me kodin mangësi në ligjin 9062, të datës 8 maj 2005, për e familjes dhe ta hedhim poshtë. “Kodin e familjes”. Bëhet fjalë për një nismë ligjore Çështja është si do ta zgjidhim. Konventa që është bazuar tërësisht në përvojën dhe praktikat Europiane vërtet vepron, por kjo është një çështje legjislative të shteteve Europiane me synim parësor mesdhetare, që ka të bëjë me Shqipërinë. Le t’i për përmirësimin e dokumentacionit që garanton referohemi ligjeve përkatëse, të vendeve përkatëse lidhjen martesore dhe rritjen e përgjegjësisë tek dhe kolegët deputetë ta tërheqin për të arritur në bashkëshortët e ardhshëm për interpretimin sa më një mirëkuptim për të gjetur një ligj, i cili të jetë të plotë të kuptimit të martesës. Pra, asnjë fjalë funksional dhe t’i shërbejë, sepse janë 300 mijë nuk është e thënë dhe as nuk mund të aludojë shqiptarë që kanë genin e talasemisë. Në qoftë se askush nga kjo përmbledhje ose subjekt që të thuhet ne do të ecim me idenë se nuk ka asgjë, t’i harrojmë të ndalohet martesa. Një nga gafat ose gabimet, se nuk përputhet me Kushtetutën apo me parimet ndoshta të paqëllimshme, por për ngutje që kanë e mëdha. Të mos harrojmë që do të lëmë këtë komisionet edhe për paaftësinë që ka ministria dhe sëmundje që të vazhdojë dhe të krijojë probleme në departamentet përkatëse që mbulojnë këto lloj vetë familjet apo në fëmijët, të cilët do të lindin më shërbimesh. mbrapa. Ka mundësi që të gjejmë një zgjidhje dhe Çfarë kemi propozuar ne në “Kodin e familjes”? të mos e kalojmë kështu? Neni 12 i ligjit 9062, datë 8 maj 2005, pas fjalës Kolegët deputetë janë të prirur bashkë me së rënë të ndryshohet, pra, të sëmundjeve. Janë Komisionin e Ligjeve apo me deputetë të tjerë, që një radhë sëmundjesh atje, në të cilat futen edhe të gjejnë një zgjidhje eficente për këtë çështje. Nuk sëmundjet e rënda. Pra, të futen: sëmundjet me mund të jemi kaq të prerë në pozicione. Prandaj, të ecuri të pandërprerë dhe me degradim të thellë, si kthehet, të ripunohet, të shikohet në përputhje me skizofrenia, psikoza e moshave të pleqërisë së legjislacionin e vendeve të tjera. thellë, psikoza e maniakodepresivëve, psikozat Nuk besoj se Italia apo Greqia, janë jashtë reaktive, gjendjet muzgore të vetëdijes, onigofrenia, frymës së Konventës Europiane, nuk kanë kod si: idiotësi, impecilitet depilitet 3, personat e familjeje. diagnostikuar si zeropozitiv apo klinikisht të sëmurë
206 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
me HIV AIDS, si dhe kur të dy bashkëshortët e shpallja e martesës bëhet vetëm dy javë përpara, ardhshëm vuajnë nga hemoglobinopatiko gjenitale, kurse kodi francez që e ka këtë përvojë e ka dy siç është Talasemia, të diagnostikuar me konsultë muaj përpara. Kështu që dhe ne kërkojmë dy muaj mjekësore dhe të dhënat përkatëse laboratorike. përpara. Meqenëse Shqipëria nuk ka asnjë regjistrim Përsëri nuk thotë të anullohet martesa. etnografik, nuk ka asnjë markim të qytetarëve me Neni 19 të ndërrojë si më poshtë: “Personi që numrin përkatës, nuk ka regjistrim onlajn (on-line), kërkon shpalljen, duhet t’i paraqesë nëpunësit të atëherë çfarë bëjmë ne që e kemi propozuar? gjendjes civile certifikatën e lindjes së bashkëshortëve Propozojmë që shpallja në gjendjen civile të të ardhshëm, certifikatën përkatëse para martesore, deklarohet dy muaj përpara që, Ferid Hoti do të si dhe çdo dokument tjetër që është i nevojshëm martohet me Vera Hotin, në mënyrë që kush vjen dhe provon se nuk ekzistojnë pengesa për lidhjen e për ta parë do të thotë se Feridi ka qenë i martuar. martesës, jo më vonë se dy muaj para shpalljes së Ç’është raporti paramartesor? martesës. Certifikata mjekësore paramartesore, Raporti paramartesorë në bazë të këtij ligji që duhet të përcaktojë që i interesuari ose e interesuara, duam të amendojmë, kërkon që të shtohet edhe ka qenë e ekzaminuar me qëllim martese, duke talasemia. Komisioni i Ligjeve, unë kam ardhur me përjashtuar çdo lloj shënimi tjetër. vonesë, sepse zonja Makbule, që është juriste, e Certifikata mjekësore paramartesore lejon pashë që u bëri efekt edhe shokëve të tjerë, edhe martesën vetëm atëherë kur përjashton sëmundje, lexova në një relacion që na ka ardhur nga disa të cilat përbëjnë pengesë ligjore për lidhjen e shtete dhe nga Qiproja. martesës sipas nenit 12 të këtij ligji, të cilin ne nuk Qiproja e famshme, drejtori e krijuar, e lidhur e kemi amenduar. Ç’është kjo gjë kaq e çuditshme, me OBSH-në, e cila thotë: “Në raportin paramartesor sikur doni të demigroni Parlamentin shqiptar, i të futet edhe talasemia”. drejtoheni organizmave ndërkombëtare, bëni gafa Ç’është talasemia? të tilla. Nuk i kontrollon askush dhe dalin me një Është një sëmundje kongjenitale ose e lindur e relacion kaq të çuditshëm, sikur Komisioni i një hemoglobino patie. Detyrimisht, për çdo individ Shëndetësisë që ka profesorë, mjekë të shkëlqyer, shteti shqiptar, sot për sot, i kushton për kurim 14 madje disa misionarë dhe humanistë që e kanë mijë dollarë në vit, kurse për t’u shëruar ndonjë që vërtetuar këtë punë po e anullojmë martesën. ka fat 300 mijë dollarë në vit. Deri tani kemi 530 Dëgjoni të dashur, kodi mizerabël i familjes është fëmijë. bërë nga një ekip që ka marrë 1 milion e gjysmë Në rastin e raportit paramartesor përcaktojmë dollarë. Ata kanë harruar të fusin “raportin edhe talaseminë. Shteti shqiptar do të detyrohet që paramartesor”, ku francezët i thonë “raport të fusë investigime, aparatura përkatëse që kur të prenunsian” dhe, po të shihet, këtu është përshkuar, shkojë çifti për t’u martuar, ta gjejë veten nëse janë ku thotë: “Kodi civil francez” parashikon një paragraf, me talasemi apo jo. Në qoftë se çifti merr përgjegjësi neni 63 të tij, me titullin “Akte të gjendjes civile”, i për t’u martuar, urdhëro le të martohet dhe shteti cili rrjedh nga urdhëresa e 45270, datë 2.11.1945, shqiptar nuk i ka përgjegjësi më për t’ia mbajtur sipas të cilit, “çdonjëri prej bashkëshortëve të fëmijën. Kjo është në favor, kurse këtu bëhen disa ardhshëm duhet të paraqesë para nëpunësit të pyetje qesharake. Le të m’i bëjnë kushdo, që t’i jap gjendjes civile një certifikatë mjekësore për qëllim përgjigjen dhe të turpërohet. Ky ligj duhet të martese, e cila tregon vetëm faktin se personi është aprovohet, se është në përputhje me përvojën e ekzaminuar për këtë qëllim”. vendeve perëndimore më të përparuara dhe të kenë Pra, ne jemi vonë. turp ata që nuk fusin raportin paramartesor kur e (Flet në gjuhë të huaj.) Kush do të turpërohet kanë futur francezët, italianët, amerikanët edhe zonat në këtë rast? aziatike ku kam patur nderin për të qëndruar në Ne që e kemi bërë, ne që i kemi gjurmuar nëpër mënyrë intesive. Edhe Irani dhe Iraku e ka dhe është literatura dhe që kemi bërë që të futet kjo. një relacion që na ka ardhur dhe nga të huajt, unë e Zoti Kryetar dhe të nderuar kolegë, çfarë po lexova. Çfarë janë këto marrina? ndodh në Shqipëri? Të na kërkojnë falje për këtë lloj formulimi që Në Shqipëri kritikohet Shqipëria, sepse shumë kanë bërë, pse nuk kanë ditur të dallojnë rolin e çifte martohen, personi merr një grua e shet në Itali. fenomenit. Martohen 5 herë, sepse në “Kodin e familjes”, Falemnderit!
207 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Servet Pëllumbi – Falemnderit! drejtave të njeriut apo shkeljes së Konventës Zoti Brokaj, keni fjalën. Europiane për të drejtat e njeriut. Përsa i përket Sabit Brokaj – Problemi këtu është shumë i amendimeve që një grup deputetësh, midis të cilëve rëndësishëm për t’u trajtuar në mënyrë ligjore. Këtu jam edhe unë, kemi propozuar për “Kodin e familjes”. bëhet fjalë për martesat, të cilat prodhojnë patologji Që të mos përsëris parafolësit dhe të jemi shumë të nivelit me pasojë vdekjen ose invalidë të nivelit të më të thjeshtë në diskutimin që po bëjmë për këtë lartë. Pra, ato patologji, që shkruhen aty, janë amendim. pikërisht ato të cilat janë produkt i këtyre martesave Së pari, këtu nuk bëhet fjalë për asnjë lloj shkelje në 100% të lindjeve. Në këtë rast shteti ka të të drejtave të njeriut, nuk bëhet fjalë për asnjë përgjegjësinë e tij. Në qoftë se “kodet e familjeve” shkelje të Kushtetutës, por këtu bëhet fjalë që, më në këto trajtime ndryshojnë nga një vend në tjetrin, së fundmi, Parlamenti Shqiptar ta vendosë këtu ndryshojnë për praninë e vetë patologjive. shëndetësinë në funksionin bazë që ajo ka e njohur Shumica e vendeve nuk kanë talasemi, siç e nga Organizata Botërore e Shëndetësisë dhe nga përmendi doktori, të tjerat nuk e kanë problem që organizma të tjerë ndërkombëtarë që është funksioni të martohen skizofrenët, sepse nuk bëjnë vaki fare. i profilaktik, funksioni parandalues, dhe këtë nuk e Ndërkaq ne që jemi në vendet e ralla, që shpikëm ne dhe nuk u bë ndonjë shkencë e veçantë. prodhojmë çdo ditë talasemi, të cilat kërkojnë tërë Por, çështja është që i jemi referuar një përvoje, jo jetën gjak, aq sa mund të jetojnë kuptohet, dhe me vetëm të vendeve të mesdheut por edhe më gjerë njëmijë probleme të tjera për shoqërinë dhe jetën e akoma për problematikën në fjalë. Kemi patur një individit apo të çiftit në vetvete. Ndërkaq, shikoj se trysni shumë të madhe pozitive nga shoqata e edhe Komisioni i Ligjeve nuk e ka kundërshtuar në talasemikëve, e emofilikëve dhe nga hallexhinj të themel problemin, me nënvizime ata shkruajnë: tjerë që prekin këto lloj patologjish, pikërisht për të “Mund të ishte gjetur zgjidhja ligjore për të bërë bërë profilaksinë e duhur në fjalë. Paraqitja e ndërhyrje ligjore, në ligjin e gjendjes civile ose në analizave paramartesore nuk pengon asnjë lloj ligjin e shëndetit riprodhues”, ku përsëri me aktet e martese për t’u lidhur, por kryen sensibilizimin e veçanta nënligjore përcaktohen qartë të gjitha nevojshëm që nesër çifti ka x për qind mundësi për elementet e kësaj çështjeje. Efektivisht është të lindur fëmijë që do t’i vdesin nga këto lloj pranuar problemi, madje është pranuar dhe zgjidhja patologjish kongenitale. ligjore. Atëherë, hajde ta zgjidhim problemin. Së dyti, edhe përsa i përket zhurmës që po bëhet Këtu nuk ka asgjë, për mua papërgjegjshmëria lidhur me eleminimin e fshehtësisë apo të prajvësisë dhe mungesa e seriozitetit është më shumë se një (privacy), përsa i përket të prekurve seriopozitivë apo mungesë kulture. Ky është një problem dhe është të sëmurëve klinikisht me SIDA, më lejoni të sqaroj një problem realisht i rëndë. Ik, zgjidhini talasemitë! të gjithë kolegët deputetë që nuk bëhet fjalë fare Unë nuk mund të kuptoj se si mund të prodhosh për eliminim të kësaj fshehtësie, pasi në amendimin talasemi të nivelit më të rëndë, kur çifti dhe individi e dytë që grupi i deputetëve ka paraqitur, theksohet në vetvete do të vuajnë aq sa të jenë. në mënyrë të qartë që shtatzania si fryt i personave Hajde të kërkojmë që të gjejmë një zgjidhje dhe seriopozitiv dhe klinikisht të sëmurë me HIV AIDS, Komisioni i Ligjeve në thelb nuk e hedh poshtë. si dhe shtatzania kur të dy bashkëshortët janë Servet Pëllumbi – Falemnderit! diagnostikuar me hemoglobinën patiko genitale me Zoti Koja, keni fjalën konsultë mjeksore dhe të dhëna përkatëse Gjergj Koja – Falemnderit, zoti Kryetar! laboratorike, ndërpritet në përputhje me indikacionet Në fakt po diskutojmë një projektligj që bën fjalë shëndetësore të ndërprerjes së barrës, sepse ka për një amendim shumë të rëndësishëm në “Kodin një ligj për këtë edhe për të ruajtur fshehtësinë e të e familjes” dhe që ka një histori disa mujore. E kemi sëmurëve me SIDA. Por një i infektuar apo një i mbrojtur disa herë dhe në Komisionin e Ligjeve dhe sëmurë me SIDA nuk mund të lejohet të kryejë një të çështjeve kushtetuese, kemi pritur dhe krim të dyfishtë, të infektojë partnerin që do të vdesë rekomandime nga Ministria e Drejtësisë. Në fakt dhe të lindë një fëmijë që do të vdesë për pak muaj. është përhapur dhe një tymnaj edhe nga ndonjë OJP Pikërisht këto kanë qenë qëllimet që ne kemi apo OJQ, që nuk i ka dalë keq në Shqipëri, deri propozuar këto amendime në “Kodin e familjes”, që tani, edhe në variantin kesh edhe në variantin në nuk pengojnë absolutisht lidhjen me martesë. natyrë, lidhur me të ashtuquajturat shkelje e të Unë çuditem, sepse kur takoj një nga një
208 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
anëtarët e Komitetit shqiptar të Helsinkit, një pjesë deputetë, kryesisht me profesionin mjek, të shprehur e tyre janë plotësisht dakord me këto amendime që nëpërmjet një projektligji shumë të rëndësishëm. ne kemi bërë dhe, çuditërisht, deklaratat publike Mendoj se ligji dhe shteti e kanë për detyrë që të apo në shkresat zyrtare na dalin kundër. Kështu mbrojnë shëndetin e individit, shëndetin e familjes, nuk mund të luhet më. të shoqërisë dhe pse jo shëndetin e kombit. Gjykoj Ky është një qëllim shumë i mirë i disa se, sipas projektit, ne nuk kemi të bëjmë me ndonjë deputetëve të këtij Kuvendi për të bërë të amendime shkelje të të drejtave të njeriut. Nëse ky projekt tilla. Prandaj, nuk mund ta mbyllim me një të rënë kthehet në ligj, nuk i pengon shtetasit shqiptarë të sopatës. Çështja është shumë e ndërlikuar. Do të sekseve të kundërt për t’u martuar, përkundrazi ai vijë një moment që parlamenti shqiptar, ndoshta jo rrit përgjegjshmërinë e aktit të martesës, të krijimit ky, por më mbrapa do të mblidhet me urgjencë për të familjes dhe ka karakter informativ, pra detyron të miratuar ndryshimet ndoshta edhe më radikale, partnerët që të kenë informacion mbi shëndetin e por atëherë, pasojat sociale të këtyre patologjive, partnerit tjetër. të këtyre problematikave që ne po përmendim do të Jam dakord me atë që theksoi dhe kolegu Goçi jenë shumë të mëdha. lidhur me zgjerimin e fushës së informacionit që Prandaj, do t’i gjykoja dhe do t’i propozoja shteti duhet të garantojë me ligj në rastin e martesës, kolegëve ta lënë çështjen hapur dhe të mos e ndoshta nuk është vetëm talasemia që duhet të rrëzojnë këtë amendim, sepse bëhet fjalë për një shqyrtohet si patologji dhe të përfshihet në problematikë që brenda 10 vjetëve në Shqipëri mund certifikatën paramartesore, por edhe SIDA apo të ketë pasoja shumë të rënda sociale. ndonjë sëmundje tjetër që është e trashëgueshme Falemnderit! nëpërmjet interkorsit seksual. Në parim jam dakord Servet Pëllumbi – Po, zoti Goçi, keni fjalën. me projektligjin, nëse kolegët që janë të profesionit Kristo Goci – Falemnderit, zoti Kryetar! mjek mendojnë se një shtyrje e mundshme e këtij Në fakt mbrojtja e shkëlqyer profesionale që i projekti mund ta bëjë edhe më të plotë projektin, bëri zoti Ferid Hoti këtij drafti, por edhe diskutimi i është e vlefshme edhe me këtë do të isha dakord. zotit Koja, mendoj se e përmbushin plotësisht Falemnderit! justifikimin e marrjes së një nisme të tillë ligjore. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Ajo që do të shtoja, ishte që miratimi i një ligji Zoti Ceka, keni fjalën. të tillë, duhet të ishte më i gjerë, sepse nuk është Neritan Ceka – Nuk kam çfarë t’i shtoj vetëm talasemia, janë edhe sëmundje të tjera të propozimeve të fundit që u bënë. Unë e quaj një gjakut si rezusi, mjekët e dinë më mirë këtë, por amendim shumë të rëndësishëm. Pothuajse, është edhe SIDA, të cilat duhen përfshirë në një ligj të një ligj më vete. Ajo që dua të shtoj është edhe përgjithshëm të kompletuar. Mendoj se duhet të çështja e faturës. Jam e sigurt që kjo kërkon një ishte në të mirën tonë dhe në të mirën e shoqërisë diskutim specialistësh për të përcaktuar radhën e tonë që ky ligj të shtyhet, të kompletohet dhe të sëmundjes, të cilat i duhen paralajmëruar partnerit paraqitet. Nuk kam asgjë me draftin e paraqitur, për në aktin e martesës. Por, nga ana tjetër, jam i sigurt mënyrën se si u paraqit duhet miratuar, por do të që kjo krijon një kosto, e cila nuk është e ishte, njëkohësisht, dhe propaganda më e mirë që përballueshme nga të gjithë të rinjtë që do të bëhet në krahasim me propagandat boshe të martohen. Analiza të tilla që mund të kenë kosto të televizioneve për t’u ruajtur nga këto sëmundje. caktuar dhe krahas detyrimit për të paraqitur Propaganda më e mirë për shqiptarët është që të informacionet e duhura duhet parashikuar dhe një japim mbrojtjen me ligj, sepse shqiptarët e duan mundësi e mbulimit të një pjese të kostos së familjen dhe në qoftë se do të rrezikohen nga certifikatës edhe nga shteti shqiptar, i cili në këtë mosbërja e familjes nesër, ata do të dinë të ruhen rast është më i interesuar se dhe vetë partnerët. më mirë nga këto sëmundje sot. Mendoj që ky draft Falemnderit! të shtyhet dhe të pasurohet. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Falemnderit! Zoti Imami, keni fjalën. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Arben Imami – Unë nuk asistova këtu, kur foli Zoti Koçi, keni fjalën. Komisioni i Ligjeve, por kam përshtypjen se ka disa Petro Koçi – Falemnderit, zoti Kryetar! të drejta themelore që janë të pakufizueshme dhe Edhe unë e konsideroj shqetësimin e kolegëve nuk mund të vihen kushte. Ne dimë njerëz se e
209 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
dinë që do të vdesin dhe vendosin të dashurohen Ju lutem, zoti Hoti, diskutuat, madje më tepër dhe të martohen. Domethënë, këto janë të drejta se koha e lejuar. njerëzore, të cilat janë të pakapërcyeshme, të cilave Dakord, për procedurë zoti Hoti, pastaj zoti nuk mund t’i vihen pengesa, nuk mund të kufizohen, Dedja. nuk mund të ndalohen. Edhe mua më pëlqen një Ferid Hoti – Falemnderit! shoqëri, siç e mendonin disa para 100 vjetësh e Edhe njëherë ju bëj me dije. Ky amendament pastër, pa mikrobe, pa ndjenja xhelozie, armiqësie, nuk parashikon ndalimin e krijimit të familjes, por ku njerëzit ecin në rresht drejt, ku vijat e bardha të ndihmon familjarët që para se të bëjnë aktin e respektohen. Mirëpo, ajo shoqëri dështoi dhe të martesës të marrin përgjegjësi për patologjitë që gjithë këto janë reminishenca të të njëjtit kuptim mbajnë me vete. Në rast se një i sëmurë me talasemi për botën, të të njëjtit mentalitet. është recesiv, burri dhe gruaja recesive, fëmija lind E mira është që njerëzit duhen mbrojtur dhe këtë 100% talasemik dhe ai duhet ta dijë dhe të mos e kuptoj, por nuk mund të mbrohen duke iu cënuar shkojë që t’i thotë shtetit: “I dashur shtet më ndihmo disa të drejta që janë themelore. Iniciatorët, të cilët me kaq milion dollarë për të kuruar fëmijën tim në janë vërtet të angazhuar me një problem shumë Vjenë, kur shteti do t’ia bëj”. Pra raporti paramartesor serioz, le ta shohim këtë mundësi. Ne e dimë, qoftë nuk është raport që e kemi shpikur ne, ky është talasemia, qoftë të tjerat janë serioze. Sigurisht që raport që jepet në Itali, Francë, Gjermani dhe nuk kjo punë nuk mund të bëhet vetëm nëpërmjet shkruhet se është i sëmurë. Raporti paramartesor televizionit edhe kjo është një gjë e vërtetë që e nuk ka kuptim për të denoncuar as tek civili dhe as dimë. kërkund. Ju kujtoni se në këtë amendim do t’i them Atëherë, le të gjejmë rrugët dhe mjetet e duhura njerëzve të mos martohen. Kushdo ka të drejtë të për të ndihmuar qytetarët e këtij vendi që t’i njohin martohet, por në bazë të ligjit të shtetit tonë ai duhet dhe të ballafaqohen përpara se sa të ndodhin ngjarjet të kryejë ekzaminimet, të cilat janë të njohura. me problematikën e këtyre sëmundjeve, por jo Servet Pëllumbi – Po, zoti Dedja. nëpërmjet detyrimit që të marrin certifikatë përpara Taulant Dedja – Falemnderit, zoti Kryetar! se të martohen, kjo do të shkonte kundër logjikës Zoti Hoti ishte i qartë në shpjegimin që bëri. E njerëzore kundër Kushtetutës edhe përgjithësisht mora fjalën vetëm për t’u shprehur shkurtimisht në të drejtave të njeriut siç zbatohen edhe në botën mbështetje parimisht të kësaj iniciative të disa perëndimore. Kjo ka kuptimin që, në qoftë se një kolegëve deputetë, pikërisht atyre që vijnë nga ligj i tillë miratohet, atëherë çdokush mund të shkojë sektori i shëndetësisë. Jo për shkak të ushtrimit të deri në gjykatë Kushtetuese dhe ligji bie. Ne nuk funksionit të deputetit, gjatë jetës time kam patur duhet të bëjmë gjëra për të cilat kemi pikëpyetje rastin të njihem personalisht, drejtpërdrejt me drama serioze dhe të mëdha. Domethënë, në qoftë se familjare, pikërisht në familjet ku janë rritur fëmijët dikush do të martohet pa bërë analiza dhe nuk e talasemikë dhe personalisht jam shumë i ndjeshëm lëmë të martohet atëherë, normalisht, jam i bindur ndaj këtij fenomeni. Në këtë rast ne nuk mbështesim se po të shkonte deri në Gjykatën Kushtetuese do një iniciativë për të cënuar të drejtat e njeriut, ta fitonte këtë të drejtë. përkundrazi, mbështesim një iniciativë që mbron dhe (I drejtohet një deputeti në sallë.) garanton të drejtat e njeriut dhe do të thosha që nuk Ti mund t’i kërkosh, por nuk mund ta detyrosh ka të drejtë më të rëndësishme se sa e drejta për që të bëjë analizat. Atëherë, në qoftë se nuk e jetën. Ne me një iniciativë të tillë marrim disa masa detyron të bëjë analizat, kot që flasim. Ose e detyron paraprake për të garantuar të drejtën e jetës për ata dhe nuk e lejon të bëjë aktin e martesës civile, ose fëmijë që do të lindin në të ardhmen. nuk e detyron, dy rrugë ka. Në qoftë se është për Falemnderit! këshilla, le ta vendosë gjendja civile kur bëjnë aktet Servet Pëllumbi –Falemnderit! e martesës. T’i japin nga një copë letër për këshillat Zoti Alibali, keni fjalën. e higjenës seksuale e të tjera dhe le të vazhdojë Neritan Alibali – Falemnderit, zoti Kryetar! puna. Kështu që, mendoj që në thelb ky ligj shkon Unë e mora fjalën për të mbështetur projektligjin. kundër një të drejte, e cila është një e drejtë Mua me duket e dyshimtë e drejta e pakufishme, themelore. sepse me anë të ligjeve një njeriu i ndalohet të vrasë, Servet Pëllumbi – Falemnderit! madje i ndalohet edhe të vrasë veten. Më lejoni të (I drejtohet zotit Hoti.) bëj një paralele. Në doktrinën e mbrojtjes dhe
210 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
sigurisë ndërkombëtare ka edhe një term që quhet ndërhyjë për përballimin e kësaj sëmundjeje? Të “sulm parandalues”. Pra, megjithëse shkakton ndërmarrim të dy hapat, parandalimin dhe shkelje të sovranitetit ndaj një vendi që mbështet angazhimin e institucioneve shtetërore në mënyrë terrorizmin, përsëri ka ndërhyrje për hir të njerëzimit. që të përballen me këtë fenomen dhe të ndihmojnë Në këtë rast do të thosha se është e domosdoshme këto familje në nevojë, këta fëmijë që vuajnë nga që të ketë disa kufizime, sepse u tha edhe nga të kjo sëmundje. Të përpiqemi që të bëjmë diçka të tjerët, që nuk ndalon martesën, por i paralajmëron plotë, në mënyrë që t’i japin shpresë atyre njerëzve bashkëshortët që do të bëjnë fëmijë të sëmurë ose për jetesë normale. do të martohen me një partner që është i sëmurë. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zonja Topalli! Në këtë drejtim do të thosha se projektligji është i Jozefina Topalli – Unë nuk jam fare e sigurt domosdoshëm që të kalojë ashtu siç e kërkuan edhe nëse ky problem, që në thelb është një problem nismëtarët. etik, mund të zgjidhet me ligj. Kjo kërkon fushata Falemnderit! sensibilizuese. Ajo që më bën më shumë përshtypje Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Mediu! në të gjithë këtë diskutim është fakti që e lidhim Fatmir Mediu – Falemnderit, zoti Kryetar! thjesht, në mënyrë shumë sempliste me koston Unë mendoj se këtu në Kuvend kemi dy palë, financiare. Jam dakord me kolegun që flet për vlerën një palë që diskutojnë përgjithësisht duke u nisur e jetës, për vëmendjen, përkushtimin, për nga koncepti i të drejtës, që është shumë normale sensibilizimin për ta parë jetën si diçka me shumë dhe një palë diskutoi duke u nisur nga një realitet, vlerë, por jo për ta reduktuar në vlerë financiare, siç e tha edhe zoti Dedja, që kanë përjetuar një sepse është shumë sadiste. marrëdhënie të tillë. Këtu nuk është aspak ideja Servet Pëllumbi – Falemnderit! për të frenuar marrëdhëniet ndërmjet dy njerëzve Atëherë, zotërinj deputetë, u bë një propozim me seks të kundërt për të bërë martesën e tyre, por nga zoti Goci dhe do t’i lutem nismëtarëve që, nëse është fjala për t’i paralajmëruar ata dhe për të shohin hapësira për të bërë ndryshimet përkatëse, parandaluar sëmundjet që rrjedhin nga martesat e në mënyrë që të bëhet i pranueshëm edhe nga pakontrolluara. Në fund, të fundit është e drejtë e pikëpamja e të drejtave të njeriut dhe e konventës tyre që të vendosin. Po ju them sinqerisht, unë jam përkatëse, të mund ta shtyjmë shqyrtimin për të përballur me këtë fenomen, sëmundjen e bërë plotësimin përkatës. Duhet të keni parasysh talasemisë, nëpërmjet disa njerëzve që kam njohur. që ka shumë diskutime. Ky është kod dhe kërkon Është fatkeqësi e madhe për prindër që nuk e kanë tri të pestat e votave, pra 84 vota. ditur se janë bartës të genit të talasemisë, janë Zoti Hoti, keni fjalën. martuar dhe kanë rezultuar që kanë fëmijë me Ferid Hoti – Falemnderit, zoti Kryetar! probleme shumë të mëdha shëndetësore, deri me Meqenëse ju po trajtoni problemin e këtij pasojë vdekjen. Nuk mendoj se ne frenojmë amendimi në këtë mënyrë, unë po ju bëj këtë martesat me këto ndryshime që bëjmë. Ne nuk deklaratë. Për çdo person që ka formimin e duhur, cenojmë të drejtën e çifteve për t’u lidhur në martesë, edhe si përfaqësuesi legjislativit, absolutisht ky por i kërkojmë atyre që të njohin problemet reciproke amendim nuk i bie ndesh të drejtave të njeriut, sepse dhe pastaj, janë ata që vendosin. Kjo nuk është një do të ishin çuar në këmbë të gjitha vendet që e praktikë që e duam ne në Shqipëri, është një praktikë kanë këtë raport si: Franca, Greqia, Italia etj. Në që ekziston edhe në vende të tjera. rast se deri sot në “Kodin e Familjes” raporti Zoti Kryetar, unë do të shtoja se, nuk është i paramartesor nuk ekziston, të futet. Afati i shpalljes mjaftueshëm vetëm një rregullim në “Kodin e së ceremonisë nga 14 ditë të bëhet 2 muaj. Nuk ka Familjes”. Çështja shtrohet se a ka ky shtet një asnjë ndryshim tjetër. detyrim për ata që tashmë janë bartës të këtyre Servet Pëllumbi – Falemnderit! problemeve? Sot janë rreth 500 fëmijë që vuajnë nga Zoti Gjinushi, keni fjalën. talasemia. Kush janë angazhimet e strukturave të Skënder Gjinushi – Zoti Kryetar, institucioneve shqiptare për t’i ndihmuar dhe asistuar Duket që te të dy komisionet kryesorë, e gjithë ato në përballimin e kësaj sëmundjeje? Kjo është kontradikta është nëse shkelet Kushtetuta ose jo një sëmundje e përballueshme, por ka një kosto dhe kartat ndërkombëtare, ndërkohë që gjatë debatit financiare. Çështja është se sa të interesuar do të del se ka një konsensus, sepse Komisioni i Ligjeve jemi ne si ligjvënës për t’i kërkuar Qeverisë që të kundërshton pikërisht faktin që certifikata
211 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
paramartesore ka edhe të drejtë kufizuese, pra Nuk mund të barazohen sëmundjet e rënda psiqike, pengon martesën. Zoti Hoti këmbëngul tani, në emër që humbasin kuptimin e qëllimit të familjes dhe të të nismëtarëve, që kjo nuk është pengesë për martesës me sëmundje të tilla, të cilat njerëzit mund martesë, është vetëm një detyrim për të pasur t’i zgjidhin me rrugë të tjera. Nëse ju synoni të certifikatë. Kjo duhet sqaruar, se edhe vetë realizoni qëllimin me këtë ndryshim në “Kodin e projektligji thotë se pengon martesën, ndërsa në Familjes”, ne me “Kodin e Familjes” kemi lejuar edhe debat thuhet se nuk e pengon. Në qoftë se është bashkëjetesën. Pra, kjo nuk shkon gjëkundi. Nëse bërë ky modifikim në projektligj, atëherë edhe do t’i referohemi Kodit Civil francez, që parashikon Komisioni i Ligjeve nuk ka më kundërshtim, sepse në një paragraf, në nenin 63 të tij, nën titullin “Akte bie kundërshtimi. të gjendjes civile”, paragraf, i cili rrjedh nga urdhëresa Falemnderit! nr.45, 2720, datë 2.11.1994 sipas së cilit “Çdo njeri Servet Pëllumbi – Falemnderit! prej bashkëshortëve të ardhshëm duhet të paraqesë Zoti Hoti, keni fjalën. para nëpunësit të gjendjes civile një certifikatë Ferid Hoti – Unë e respektoj mendimin e zotit mjekësore për qëllim martese, e cila tregon vetëm Gjinushi dhe jam i detyruar edhe njëherë që të lexoj faktin se personi është ekzaminuar për këtë qëllim” hyrjen, aty ku bëhet përmbledhja e këtij mendimi: dhe asgjë tjetër, as për talasemi etj. “Bëhet fjalë për një nismë ligjore që është bazuar Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, e mbyllim tërësisht në përvojat dhe praktikat legjislative të debatin. Përpara se të shprehen kryetarët e grupeve shteteve europiane, me synim parësor përmirësimin do të shtroja edhe njëherë propozimin që bëri zoti e dokumentacionit që garanton lidhjet martesore Goci. dhe rritjen e përgjegjësisë te bashkëshortët e Po, zoti Imami për procedurë. ardhshëm, për interpretimin sa më të plotë të (Zoti Imami nuk dëgjohet pasi, mikrofoni është martesës”. Nuk thuhet askund se pengon martesën. i mbyllur.) Servet Pëllumbi – Falemnderit! Servet Pëllumbi – Zoti Xhuveli, keni fjalën. Zoti Koja, keni fjalën. Mikrofonin, zoti Xhuveli. Gjergji Koja – Falemnderit, zoti Kryetar! Lufter Xhuveli – Falemnderit, zoti Kryetar! Normalisht amendimi i propozuar nuk pengon Merreni si ta keni më të përshtatshme, qoftë si martesën. rastet kur pengohet martesa, janë një diskutim, siç bënë kolegët e tjerë, qoftë dhe si sanksionuar aktualisht në “Kodin e Familjes”, në mendimin e kryetarit e grupit të qendrës. nenin 12, ndërsa propozuesit e amendimit nuk kanë Unë do të theksoj faktin se kemi të bëjmë me thënë asgjëkund se amendimi në fjalë pengon një ballafaqim të të dy të drejtave. Nga njëra anë martesën. Amendimi ka qëllimin sensibilizues, për kemi të bëjmë me të drejtën e shoqërisë, që është të gjitha çfarë thamë. Prandaj nuk ka as ndonjë e shprehur me ligj, për t’u kujdesur për shëndetin e pengesë edhe nga ana juridike për t’u votuar e për qytetarëve të vet, dhe, në rastin konkret, kjo është të kaluar në seancë plenare. propozuar në këtë amendament që kërkohet t’i bëhet Servet Pëllumbi – Falemnderit! “Kodit të Familjes” për të mbrojtur lindjen e Zonja Çeço, keni fjalën. pasardhësve të sëmurë nga sëmundje të Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Kryetar! trashëgueshme, siç është talasemia. Nga ana tjetër Unë do të thosha se qëllimi pozitiv për të kemi të bëjmë me të drejtën e përgjithshme të parandaluar riprodhimin e disa sëmundjeve që janë qytetarëve, të cilët nuk mund të detyrohen për çështje karakteristike të vendeve të Mesdheut, nuk mund të tilla. Pra, këtu kërkohet një zgjidhje dhe një miratim të realizohet me një mënyrë të tillë që, faktikisht, e i amendamentit në mënyrë të ndërgjegjshme nga bën indirekt të ndaluar të drejtën për t’u martuar. deputetët dhe nuk mund të zgjidhet me një debat të Janë problemet e institucioneve të tjera për të tillë këtu në Parlament. Çështja buron nga shkalla e realizuar atë që ju synoni të realizohet me këtë njohjes së informacionit shkencor. ndalim që bëhet në “Kodin e Familjes”. Nëse i Unë do t’i referohesha shprehjes së doktor Hotit referohemi nenit 12 dhe pikërisht kufizimeve që kanë kur tha se, ata që kanë njohuri nga gjenetika, se të bëjnë me sëmundjet e rënda psikike, kjo është deputetët nuk kanë detyrim të kenë njohuri nga futur sepse ka lidhje me kuptimin e qëllimit të gjenetika, do të duhet të dinë se talasemia është martesës. Nuk mund ta kuptojnë martesën njerëzit një sëmundje e trashëgueshme dhe mund të shfaqet e sëmurë psikikë. Prandaj është futur në kod kjo. tek njeriu në formë dominante dhe në formë recesive.
212 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Në qoftë se dy partnerë martohen me njëri-tjetrin Servet Pëllumbi – Atëherë, zotërinj deputetë, dhe e kanë sëmundjen në gjendje të fshehur, është nuk kemi se çfarë të diskutojmë. Këtë e diskutuam 100% e sigurt që pasardhësi del në gjendje gjatë. Meqenëse këmbëngulet nga një komision, homozigote, pra në gjendje dominante të plotë. Ky që dëshiron të shprehet për këtë, atëherë e shtyjmë është thelbi shkencor i transmetimit të kësaj për javën tjetër shqyrtimin e këtij projektligji. sëmundjeje. Çështja është: do t’i bëjmë thjesht me Për procedurë, zoti Hysa. forma sensibilizuese apo do të përdorim ligjin për të Ndriçim Hysa – Komisioni u mblodh, por mbi shmangur një sëmundje që është karakteristike për bazën e Rregullores së re, komisioni përgjegjës për vendet e pellgut të Mesdheut? Parlamenti dhe kjo shqyrtimin e tij ka qenë Komisioni i Ekonomisë. seancë plenare e sotme nuk janë përgatitur për ta Ndërkohë, dua të them se për teka personale të analizuar me qetësi dhe njohuri të plotë këtë çështje. dikujt, kur ne e kishim në tryezë për ta shqyrtuar, Mendimi im është që të organizohet një diskutim nuk ka përse të vonohet një javë apo më shumë. tjetër midis komisionit që mbulon shëndetësinë dhe Këtu nuk kemi të bëjmë me çështje të shkeljes së Komisionit të Ligjeve dhe të dilet me një mendim të ligjit, këtu nuk kemi të bëjmë me mosmarrëveshje. njëjtë, në mënyrë që të jetë i votueshëm. Kemi të bëjmë thjesht me një çështje të tekës Falemnderit! personale. Nuk kanë qenë 13 anëtarë të komisionit, Servet Pëllumbi – Atëherë, zotërinj deputetë, siç thotë parafolësi, por në komision nuk u votua ta shprehim me anën e votës. dhe nuk u numëruan votat. Ishte një debat i thjesht Po, për procedurë, zoti Xhuveli. mes kolegësh. Përfundimi ishte se kjo marrëveshje Lufter Xhuveli – Me sa kuptoj nga Rregullorja do të kalojë dhe duhet të kalojë sa më shpejt. do të thotë se do të hyhet në votim dhe mund të Servet Pëllumbi – Falemnderit! rrëzohet. Nuk thashë këtë. Unë bëra një propozim Zoti Gjana, është votuar në komision? që të hidhet në votë që të shtyhet. Jemin Gjana – Për njerëz që nuk kanë as sy, Servet Pëllumbi – Ju e bëtë propozimin me as veshë, nuk marr përsipër të flas. Por, zoti Derveni, gojë, por jo me shkrim. Nismëtarët kërkuan që të zoti Hoxha dhe zotëria që foli ishin tre prej atyre që votohet. ngritën dorën dhe votuan që projekti të diskutohet Atëherë, zotërinj deputetë, kush mendon se sot në seancë plenare; 10 të tjerë ishin kundër dhe duhet të shtyhet shqyrtimi i këtij projektligji? kërkuan shtyrjen. (Votohet për shtyrjen e projektligjit.) Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, nuk kemi Shtyhet shqyrtimi i këtij projektligji. përse të bëjmë debat për një çështje që po Kalojmë tek projektligji që lamë për ta shqyrtuar shndërrohet në kazus kot, sepse në fund të fundit “Për ratifikimin e marrëveshjes së kredisë ndërmjet le të shprehet komisioni dhe javën tjetër e përfshijmë Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë në kalendar. dhe Fondit Kuvajtian për Zhvillimin Ekonomik për Zoti Dokle, keni fjalën. projektin e rehabilitimit të ujitjes, faza e dytë”. Namik Dokle – Realisht ky është një projektligj Zoti Gjana, keni fjalën. që duhet të miratohet nga Parlamenti sa më shpejt. Jemin Gjana – Zoti Kryetar, sipas kërkesës Mua më vjen keq që është proceduar kështu pa u suaj unë mblodha komisionin. Në komision pati një njohur me Rregulloren, sepse që një komision tjetër diskutim lidhur me çështjen nëse ne duhet të ta shohë duhet të marrë vendim në parim komisioni diskutonim sot dhe të jepnim sot, miratimin ose kryesor që cakton relatorin. Të paktën kështu thotë qëndrimin e komisionit, ose nëse duhet të shtyhej pika 5 e nenit 38 të Rregullores. Por, meqenëse ka nga seanca e sotme për javës tjetër, dhe, 10 nga 13 bërë gabim një komision, ne nuk mund ta fusim në anëtarët e komisionit i kërkojnë seancës që projekti qorrsokak Parlamenti, dhe e drejta e një komisioni të dalë nga axhenda e punimeve të ditës së sotme tjetër për ta parë ligjin është një e drejtë e dhe të shtyhet për punimet e pas një jave të Kuvendit. pamohueshme. Ky ishte qëndrimi i shumicës në komision, seanca Unë do të isha dakord që të respektohet ky le të mbajë qëndrimin e saj. Besoj se është e vendim i komisionit, por me një kusht, që të mos arsyeshme të respektohet edhe opinioni i shumicës bëhet kjo një shkas që ky projektligj të shtyhet më së kolegëve, pavarësisht përkatësive politike të atij tej se ditën e enjte të javës që vjen, sepse është një komisioni, i cili kërkon që të shtyhet për javën tjetër projektligj shumë i domosdoshëm. Të gjithë diskutimi i këtij projekti. deputetët kërkojnë investime dhe, në qoftë se ne
213 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
nuk i miratojmë këto ligje, atëherë këto nuk bëhen. të bëhen kufizime të tilla që parashikon ligji për Unë do të kërkoja edhe nga komisionet që t’i hedhin shkak të ushtrimit të një veprimtarie që nuk ka një sy Rregullores së re dhe të veprojnë në bazë të përbërë përgjegjësi penale apo administrative në të saj që të mos krijohen më situata të kësaj natyre. kaluarën. Gjithashtu, në komision u referua edhe Në qoftë se komisioni është i gatshëm që këtë gjë baza ku është mbështetur Kushtetuta jonë, lidhur ta bëjmë sot një javë, nuk do të këmbëngulja që të me përcaktimet që jep Konventa Europiane e Të bëhej sot ky projektligj. Drejtave të Njeriut, neni 8, 11, 14, 15, dhe 17. Pra, Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Dokle! parashtrohet jo vetëm Kushtetuta dhe legjislacioni Pra, do të shtyhet vetëm për një javë dhe në shqiptar, por Konventa Europiane për të Drejtat e qoftë se komisioni përsëri nuk do të gjejë kohë për Njeriut dhe instrumentet e tjerë ndërkombëtarë. ta parë, atëherë do të shikohet në bazë të opinionit Qëndrimet dhe praktikat e veprimtarisë së të komisioneve të tjera. institucioneve dhe organizmave ndërkombëtare ku Kalojmë te projektligji “Për kontrollin e figurës bëjmë pjesë apo duam të anëtarësohemi, e së personit zyrtar të zgjedhur apo të emëruar në konsiderojnë shkelje të të drejtave të njeriut hetimin, organet e rëndësishme të shtetit”. Relatojnë zonja gjykimin dhe sanksionet ndaj individëve dhe, aq më Çeço, zoti Arbnori. tepër, ndaj grupimeve të caktuara shoqërore apo Po, zoti Ndoka. kategorive të caktuara profesionale a funksionale, Nard Ndoka – Në bazë të Rregullores, në për veprime që në kohën e kryerjes nuk kanë përbërë diskutimin në parim, në fillim të flasin nismëtarët vepër penale apo shkelje të ligjit të një natyre tjetër. dhe më pas relatorët. I vetmi përjashtim mund të bëhet sipas kushteve Servet Pëllumbi – Fillohet me komisionet dhe dhe kritereve shumë të kujdesshme të dispozitave më pas… dhe praktikës së të drejtës ndërkombëtare për ata Nard Ndoka – Zoti Kryetar, lexoni nenin 74 të që, individualisht, kanë kryer ose janë pjesëmarrës Rregullores, është shumë i qartë. Kjo është arsyeja në kryerjen e krimeve kundër njerëzimit. që kemi vendosur këto rregulla, se nuk ka rëndësi Në komision u parashtrua gjatë, nga të dy se kush është përpara. Nismëtarët mbrojnë qëllimin relatorët, se Kushtetuta jonë i bën një rregullim të e tij dhe më pas relatorët kanë çështje tjetër. plotë dhe të saktë juridiko-institucionale të të Diskutimi në parim për projektligjin fillon me drejtave dhe lirive themelore të njeriut, mbi bazën e paraqitjen nga nismëtarët. parimeve të lartpërmendura. Në këtë kontekst u Servet Pëllumbi – Zoti Ndoka, lexoje mirë parashtrua edhe fakti se rregullimet juridiko- Rregulloren, se po na ngatërron. Diskutimi në parim institucionale, që mendojnë të bëjnë autorët me këtë fillon pasi shprehen komisionet. projektligj, nuk përshtaten me kushtet e sotme. Nard Ndoka – Në rastin konkret, jo. Konkretisht, në vitet e para të tranzicionit Servet Pëllumbi – Unë po i jap fjalën zonjës demokratik, u miratua ligji nr. 8043, datë 30.11.1995 Çeço. “Mbi verifikimin e figurave të zyrtarëve publikë dhe Makbule Çeço – Në mbledhjen e datës të individëve të tjerë në lidhje me mbrojtjen e shtetit 15.2.2005, Komisioni i Ligjeve mori në shqyrtim demokratik”, i cili u ndryshua respektivisht, sipas projektligjin “Për kontrollin e figurës së personit zyrtar kronologjisë kohore, me tri ligje të tjera pasardhëse, të zgjedhur apo të emëruar në organe të me ligjin nr.8151 të vitit 1996, ligjin nr. 8220 të vitit rëndësishme të shtetit”, si nismë e një grupi 1997 dhe në ligjin nr. 8232 të vitit 1997. Madje, duhet deputetësh. nënvizuar se ligji i parë i vitit 1995, përcaktonte në Në komision u paraqitën argumentet të cilat çuan dispozitat përkatëse ligjore futjen në fuqi dhe edhe në votimin për mosmiratimin e këtij projektligji shfuqizimin e tij. Pra, ligji e shtriu efektin e tij juridik në komision dhe në seancë plenare. Në aspektin në periudhën 30.11.1995 – 31.12.2001, dhe sipas ligjor, projektligji i paraqitur nga grupi i deputetëve, nenit 18 të ligjit të vitit 1995, jepej data në të cilën bie ndesh me Kushtetutën dhe me konventat do të shfuqizohej me përjashtim të dy neneve, 14 ndërkombëtare, në të cilat ka aderuar vendi ynë. dhe 16, sipas së cilave do të rregulloheshin Unë do të referoj shumë shkurt, sepse relacioni veprimtaria e organeve përkatëse me shfuqizimin e është i gjatë. Duhet t’i referohemi nenit nr.18 pika këtij ligji. Gjithashtu, kur është miratuar ligji i viti 1, nenit nr.17 pika 1, nenit nr.15 pika 2, nenit nr.17 1995, nga organizmat ndërkombëtarë dhe, pika 2 të Kushtetutës, në bazë të të cilave nuk mund konkretisht, nga Këshilli i Europës, ka pasur vërejtje
214 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
se ligji shkelte të drejtat dhe liritë themelore të njeriut. dhënave.” Kjo ka qenë një nga arsyet që në shumicën e Do të thosha se në të drejtën shqiptare dhe në vendeve ish-komuniste ligje të tilla, si ligji i vitit 1995, atë ndërkombëtare faji dhe përgjegjësia janë nuk gjetën zbatim. Nëse do t’i referohemi situatës individuale. Ekzistenca ose jo e tyre duhet të së sotme, 14 vjet pas rrëzimit të sistemit të provohet, çështjet shqyrtohen dhe njihen rast pas mëparshëm dhe disa vjet pas shfuqizimit të ligjit nr. rasti. 8043, datë 30.11.1995, gjendja aktuale nuk e dikton Duhet pasur parasysh se shteti dhe ligjet nuk këtë kufizim. merren me trajtimin e historisë dhe ushtrimin e Faktikisht, kontrolli i figurës së personit zyrtar funksioneve shtetërore nisur nga ideologjia dhe bëhet edhe sot për kategori funksionarësh të caktuar, politika. Përgjegjësitë, madje këto edhe individuale shumë më i ngushtë në rreth, krahasuar me numrin dhe jo kolektive, për të kaluarën shihen vetëm nëse shumë të ekzagjeruar që ka projektligji. hetimin dhe gjykimin e parashikon ligji i kohës. Po, ky kontroll zhvillohet dhe mbështetet në Përgjegjësia retroaktive, pa individualizim, pa afat përputhje me parime dhe rregulla të hollësishme dhe pa objekt konkret është kundër çdo standardi materiale dhe procedurale, që përmbahen në ligje të të drejtave të njeriut. të veçanta dhe për çështje që kanë të bëjnë me Së fundi, në rast se merremi me kategori veprime ose mosveprime, që përbëjnë vepër penale. funksionale, me grupe profesionale ose grupe të tjera Në kontekstin historik shqiptar, në rast se nuk kemi individësh, në raporte të caktuara me shtetin dhe procese gjyqësore dhe prova konkrete të fajësisë individët, në një periudhë tjetër historike të vendit, penale ose administrative për çështje të së kaluarës në mungesë të shqyrtimit individual dhe përcaktimit për çdo individ, problemi ka karakter personal dhe të shkeljeve konkrete të ligjit, do të thotë që njerëzit moral në raportin e tij me publikun. Kjo është çështje të gjykohen vetëm për shkak të bindjeve të tyre. e moralit individual, por që nuk do të thotë se është Servet Pëllumbi – Falemnderit! përgjegjësi ligjore për veprime apo mosveprime të Zoti Arbnori, keni fjalën. së kaluarës. Pjetër Arbnori – Parimisht jam në favor të Argumente të tjerë që diktojnë mosmiratimin e plotësimit të mëtejshëm të projektligjit “Për kontrollin këtij projektligji janë si më poshtë: e figurës së personit zyrtar të zgjedhur apo të Projektligji i paraqitur nga grupi i deputetëve, emëruar në organe të ndryshme të rëndësishme të përveçse ka të meta të dukshme në formulime dhe shtetit”, të paraqitur nga PDR-ja. Fatkeqësisht, vë gjuhën juridike të përdorur, ai përmban dispozita të re se projektligji parashikon vetëm shërbëtorët tilla, që për shkak të mosdijes juridike keqpërdorin vullnetarë apo të dhunuar të Sigurimit të Shtetit të të drejtën kushtetuese të informimit. Konkretisht, jenë objekt i këtij i ligji, ndërsa janë harruar dy kreu i tretë i këtij projekti të paraqitur, neni 10 dhe kategori të tjera: vijues, duke mos thënë asgjë se për çfarë qëllimesh 1. Ideatorët e platformës së Sigurimit të Shtetit, të arsyeshme kërkohet informimi për çdo person të mbështetur në vendimin e Byrosë Politike të fizik dhe juridik, bie ndesh me vetë qëllimin e Komitetit Qendror të Partisë së Punës, të paligjëruar deklaruar nga nismëtarët, që e lidh këtë kontroll me kurrë në Kuvendin Popullor. qenien apo mundësinë e kandidimit në funksionet 2. Kategoria e dytë e harruar janë drejtuesit publike të caktuara. kryesorë të Sigurimit të Shtetit. E drejta e informimit nuk është pa kufij. Pa këto dy palë përgjegjësish del një projektligj Në Europë ka rregulla shumë strikte për këtë absurd. Duket sikur kërkohet të vihet në jetë një çështje, sepse në rast të kundërt, sikurse është rrjetë e çuditshme që zë peshqit e vegjël dhe lejon paraqitur edhe në këtë projektligj, ai bie ndesh me të kalojnë peshqit e mëdhenj. Po të analizosh rastet një parim tjetër të rëndësishëm ndërkombëtar dhe e fshehta të Sigurimit të Shtetit, nuk gjen asnjë kushtetues, që është parimi i mbrojtjes së të agjent që të jetë anëtar i Partisë së Punës. Me dhënave personale. Për këtë parim Kuvendi ka vendim të udhëheqjes së partisë asnjë prej ratifikuar në datën 7.10.2004, një nga dokumentet komunistëve nuk mund të bënte pjesë në celulat e më të rëndësishme evropiane: “Protokolli shtesë i sigurimit, për të evituar kontrollin e sigurimit mbi Konventës për Mbrojtjen e Individëve, në lidhje me partinë. Ishte një rrugë tjetër nga mund të jepnin përpunimin automatik të të dhënave personale nga kontributin e tyre anëtarët e Partisë së Punës, organet mbikëqyrëse dhe fluksi ndërkufitar i të nëpërmjet komiteteve të partisë, që kishin një zyrë
215 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
të veçantë, ku mund të kontaktohej me Sigurimin e e cila ka sjellë vrasjen, burgosjen dhe internimin e Shtetit. Në kohën e sotme nuk mund të flitet për shumë shqiptarëve vetëm për faktin se ata mendonin asnjë lloj hakmarrjeje. Është e natyrshme që njerëzit ndryshe, vetëm sepse mendonin që në Shqipëri të e dëmshëm të Sigurimit duhet të mos merren më vendosej demokracia. Sa e moralshme do të ishte me veprime të paligjshme si më përpara. Ata mund që personat të cilët kanë qenë bashkëpunëtorë të të merren me çdo profesion tjetër, përveç atij që Sigurimit të Shtetit të vazhdojnë të mbeten zyrtarë kanë ushtruar më parë. Fatkeqësia është se ende të lartë? A mund të konsiderohen ata njerëz të ish-të burgosurit politikë apo të internuarit politikë, besueshëm për publikun? Aspak jo. Siç thotë edhe kur shkojnë për t’u ankuar apo për të zgjidhur ndonjë sentenca: “askush nuk është aq i pasur sa të blejë problem, gjejnë akoma shefa zyrash ish-hetuesit e të kaluarën e tij”. tyre, ish-prokurorët dhe drejtorët e burgjeve e të Për ne nismëtarët e këtij projektligji, por besoj kampeve. Kjo nuk është logjike të ndodhë pas 15 edhe për një shumicë të opinionit publik shqiptar, vjetve të demokracisë. Me këto plotësime jam në vendimmarrja e këtyre njerëzve do të jetë gjithnjë e favor të projektligjit të paraqitur. Jam dakord të firmos dyshimtë, si dhe jo në interes të publikut. Të tillë raportin e Komisionit të Ligjeve me cilësinë e njerëz manipulohen shumë shpejt, duke bërë që relatuesit. vendimmarrja e tyre, jo në pak raste, të jetë e Falemnderit! dëmshme. Për shoqërinë shqiptare aq të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Arbnori! sensibilizuar kohët e fundit për këtë problem, do të Atëherë, hapim debatin në parim. ishte minimale transparenca e kërkuar nga ne në Zoti Ndoka, keni fjalën. këtë rast. Zgjedhësit kanë të drejtë të dinë se për Nard Ndoka – Të nderuar kolegë, kë do të votojnë shqiptarët. Shqiptarët kanë të drejtë Komisioni i Ligjeve para disa ditësh ka hedhur të dinë se nga cilët qeverisen. Sidoqoftë, mendojmë poshtë me 8 vota kundër, 7 pro dhe 3 abstenime se ka vend për të sqaruar se ky projektligj nuk e projektligjin “Për kontrollin e figurës së personit zyrtar cenon në asnjë rast Kushtetutën dhe të drejtat e të zgjedhur ose të emëruar në organe të njeriut. Por edhe sikur të kishte ndonjë cenim për rëndësishme të shtetit”. Sipas Rregullores së ish-spiunët, Kushtetuta nuk e ndalon një veprim të Kuvendit, kur një projektligj nuk miratohet në parim tillë, kur është në interes publik ose në mbrojtje të në komision, ai i kalon për miratim seancës, për t’u personave të tjerë. Kështu, në nenin 17 të rikthyer sërish në komision për t’u miratuar nen për Kushtetutës thuhet: “Kufizimi i të drejtave dhe lirive nen. Më ka habitur fakti se si një ligj kaq i të parashikuara në këtë Kushtetutë mund të rëndësishëm votohet kundër apo të abstenohet pa vendoset vetëm me ligj”. asnjë lloj argumenti ligjor dhe, pikërisht, në Gjithashtu, në nenin 23, pika 2 e Kushtetutës Komisionin e Ligjeve. Në komision dëgjuam gjëra parashikohet: “Kushdo ka të drejtë në përputhje me të paqena, që ligji shkel të drejtën e ish-spiunëve ligjin, të marrë informacion për veprimtarinë e dhe të drejtat e njeriut, që ligji nuk plotëson organeve shtetërore, si dhe të personave që ushtrojnë standardet apo se duhet të përfshihen ideatorët dhe veprimtari shtetërore”. Edhe në nenin 35, paragrafi operativët e sigurimit etj, në një kohë që në 2 i Kushtetutës parashikohet se mbledhja, përdorimi projektligj këto probleme që ngritën zotërinjtë janë dhe bërja publike e të dhënave rreth personit bëhet të qartësuara. me besimin e tij, me përjashtim të rasteve të Unë theksova në komision se nisma jonë, sado parashikuara në ligj. Ky parim kushtetues është e rëndësishme të jetë, përsëri mund të kërkojë sanksionuar në kreun 2 të Kushtetutës të titulluar ndryshime dhe ne jemi të hapur për t’i pranuar ato. “Liritë dhe të drejtat vetjake”. Këto ndryshime duhet të garantojnë përmirësimin e Duke qenë se mbledhja, përdorimi dhe bërja projektligjit dhe jo të hidhen në tryezë për ta publike e të dhënave rreth personit, lidhet me jetën kundërshtuar atë pa shkak. private të tij, i është dhënë një rëndësi e veçantë aq Të nderuar kolegë deputetë, qëllimi i këtij sa është parashikuar si parim kushtetues. projektligji është kontrolli i figurës së personave Megjithatë, vetë Kushtetuta lë hapësirë që në raste zyrtarë të zgjedhur ose të emëruar në organet e të caktuara mbledhja, përdorimi, dhe bërja publike rëndësishme të shtetit. Veprimtaria e organeve të e të dhënave rreth personit të bëhet edhe pa pëlqimin Sigurimit të Shtetit ka lënë gjurmë të pashlyeshme e tij, por kërkohet që kjo të jetë parashikuar në kujtesën e të gjithë shqiptarëve, si një veprimtari shprehimisht me ligj. Prandaj, në bazë dhe në
216 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
zbatim të neneve 23 dhe 35 të Kushtetutës Kuvendi mashtrimet e deri me tortura mesjetare dhe, pasi i ka miratuar ligjin nr.3517, datë 22.7.1999, “Për theu, e i përdori, tani po i shpërdor politika. Kjo është mbrojtjen e të dhënave personale”, si dhe ligjin një nga format e mbisundimit të saj të gjatë dhe nr.3503, “Për të drejtën e informimit për dokumentet keq. Kemi dëgjuar shpesh që deputetët të zyrtare”. Në vijim të ligjeve të lartpërmendura po ju thumbojnë njeri-tjetrin me pagëzimet e vjetrat si: parashtrojmë për miratim edhe këtë projektligj, i cili bozhuri, holta, jasemini, drita, korromania, plepi, ka si qëllim kryesor informimin e publikut nëse arseniku, inxhinieri, proletari, trëndafili etj, personat zyrtarë të zgjedhur ose të emëruar, të cilët pseudonime që ne i kemi dëgjuar kur deputetët, janë objekt i këtij projektligji, kanë qenë apo jo majtas ose djathtas, thumbojnë njeri-tjetrin. Disa bashkëpunëtor të Sigurimit. Ky projektligj nuk do të janë regjistruar vullnetarisht dhe kanë spiunuar pa jetë përjashtues për personat që janë ose dëshirojnë fund shokët, miqtë, madje edhe familjarët e tyre. të zgjidhen deputetë në Kuvendin e Shqipërisë. Kjo Shumë prej tyre sot i dëgjojmë të na bëjnë moral do të thotë se ekzistenca e dosjes nuk e ndalon kudo, në media, në parlament, disa na drejtojnë edhe dikë të kandidojë apo të zgjidhet në Kuvendin e në Qeveri. Shqipërisë, por e obligon atë për t’ia komunikuar Zoti Kryetar, duke përfunduar ju kërkoj që votimi opinionit publik. për këtë projektligj, i cili mbart në vetvete një konflikt Nga ana tjetër, zyrtarët e lartë, që janë objekt i për të gjithë ne, në mbështetje të nenit 59 të bëhet këtij ligji, do të shkarkohen, si dhe do të konsiderohet votim nominal, në mënyrë që shqiptarët të marrin si kusht përjashtues për t’u emëruar në postet që vesh edhe nëpërmjet këtij votimi se kush janë janë parashikuar në këtë ligj, në rast se personi që realisht të zgjedhurit e tyre. dëshiron të emërohet në të tilla pozicione ka qenë Servet Pëllumbi – Falemnderit! bashkëpunëtor i Sigurimit të Shtetit. Për këtë arsye Zoti Çako, keni fjalën. ky përjashtim nuk ka përse të konsiderohet si Alfred Çako – I nderuar zoti Kryetar! shkelje e të drejtave dhe lirive të njeriut, sepse kemi Të nderuar deputetë! të bëjmë me një kufizim që bëhet me qëllim Sot është një ditë e rëndësishme për të vazhduar mbrojtjen e interesave të publikut, sepse ne besojmë një proces që ndoshta nisi në fillim të viteve 1990, fort se nuk mund të garantohen të drejtat e shumicës, por nuk përfundoi asnjëherë. Ndoshta do të ishte e të drejtat e shoqërisë kur mungon transparenca te nevojshme, zoti Kryetar, që Televizioni Publik ta të zgjedhurit e saj. jepte këtë seancë të sotme direkt. Nuk e dimë se Nëse kemi miratuar ligjin për kontrollin e pasurive, sa fort ka hyrë e keqja tek drejtuesit e institucioneve nëse të gjithë ne mbushim formularët e deklarimit të shtetërore dhe private, dhe sot, do të duket edhe pasurisë, përse të mos rrisim transparencën ndaj njëherë se sa rëndësi do t’i japë media një projektligji shqiptarëve, duke u bërë të ditur atyre se kush është kaq të rëndësishëm që shërben për purifikimin e njeriu që kërkon të zgjidhet apo kërkon të mbulojë insstitucioneve të shtetit shqiptar. detyra të rëndësishme shtetërore? Projektligji kërkon Arsyeja se përse u bë ky projektligj i jep përgjigje një transparencë për publikun, për kandidatët për edhe njërës prej pikave më të rëndësishme të deputet që do të zgjidhen në Kuvendin e Shqipërisë. relacionit, i cili me një votim shumë të ngushtë, 7 E përsëris se ky projektligj nuk përjashton nga me 6, në Komisionin e Ligjeve e ka hedhur poshtë, veprimi asnjëri, por vetëm u jep mundësinë se kufizimi bëhet, siç thuhet në këtë relacion, duke zgjedhësve që të informohen përpara se të votojnë, iu referuar pikës 1 të nenit 17 të Kushtetutës se nëse kandidati ka qenë bashkëpunëtor i Sigurimit. kufizimi duhet të jetë në përpjestim me gjendjen që I njëjti diskutim vazhdon në Poloni, Hungari, e ka krijuar. Natyrisht, ekzistojnë rrethana të Rumani dhe Bullgari, si dhe në ish-Gjermaninë brendshme dhe të jashtme, vetëm ai që e ka futur lindore, ku shërbimi i fshehtë ka qenë agresiv në kokën si struci në rërë, ose si ata të dy që e kanë lojën e tij kompromentuese. Disa nga këto vende si firmosur këtë projektrelacion nuk e kuptojnë që Çekia dhe Hungaria kanë guxuar të hapin dosjet shoqëria shqiptare sot është shumë e ndjeshme për të gjithë popullsinë, ndërsa për dosjet e ndaj një fenomeni të tillë. Në qoftë se ata nuk hapin politikanëve janë shprehur pro hapjes të gjithë këto gazeta ose bëjnë sikur nuk marrin vesh se çfarë vende. Ndoshta kjo heshtje i ka interesuar edhe një thuhet nga opinionist dhe njerëz të ndryshëm shumë pjese të mirë të politikës shqiptare. Ka njerëz, të të interesuar dhe të testuar për këtë problem, duke cilët diktatura i theu me njëmijë forma, nga dhënë një opinion me shumicë dërrmuese në favor
217 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
të këtij projekttligji, atëherë është çështje e tyre dhe rëndësishëm, të cilët, gjithashtu, i kap ligji dhe janë jo e shumicës së deputetëve këtu në parlament, të në konflikt me ligjin aktual në Hungari, megjithëse cilët do të tregojnë se sa thellë i ka futur rrënjët e ata e kanë zgjidhur shumë më pozitivisht se sa ne. keqja. Njeriu është dualist, njeriu ka lëndë dhe Ky projektligj është shumë human dhe në asnjë materie, ka edhe shpirt. Ne vërtetë kemi bërë një mënyrë nuk është ashtu siç thotë zonja Çeço, e projektligj në drejtimin e parë, përsa i përket lëndës cila na ka zhgënjyer me këtë relacion, me dhe luftojmë korrupsionin nëpërmjet Komisionit të inkompetencën dhe përciptësinë e saj gjatë studimit Verifikimit të Pasurive, por ne nuk kemi luftuar aq të këtij projektligji, kur thotë se ky projektligj është sa duhet dhe si duhet korrupsionin shpirtëror me të inkompetent dhe personat që kanë hartuar këtë cilin ka lidhje ky projektligj. projektligj nuk i njohin mirë procedurat juridike. Do ta nisja me dy relatorët dhe konkretisht me Unë do t’i thoja zonjës Çeço se ata që e kanë zotin Arbnori, i cili thotë se ky projektligj nuk përfshin hartuar këtë projektligj janë personalitete shumë më në nenet e tij drejtuesit e Sigurimit të Shtetit, gjë që të fuqishme se zonja Çeço në fushën juridike dhe për nuk është e vërtetë. Për t’i bërë me dije opinionit këtë e siguroj. publik dhe ndonjë deputeti që mund të mos e ketë Ky projektligj nuk ndalon personat që zgjidhen, lexuar me kujdes projektligjin, ky projektligj ka por ky projekligj kërkon vetëm që të bëhet një subjekt të gjithë oficerët legalë e ilegalë, pra edhe transparencë ndaj personave që zgjidhen. Ky projektligj bashkëpunëtorët e hapur edhe ata të fshehtë dhe i ndalon një kategori të caktuar personash, funksionet ndalon të dy me të njëjtat sanksione, të cilat janë e të cilëve fitohen si rezultat i emërimeve që bëhen përcaktuar më tej në ligj. Një nga pikat që thotë zoti nga funksione më të larta. Subjektet që i nënshtrohen Arbnori, nuk është e vërtetë, megjithatë, meqenëse kontrollit janë Presidenti i Republikës, deputetët e zoti Arbnori është për këto që ne kemi shkruar këtu, Kuvendit, Kryeministri, zëvendëskryeministri, ministra duke e quajtur si minimale dhe të pamjaftueshme, dhe zëvendësministra, nëpunësit civilë të nivelit të lartë ai mendon se këto efekte duhet të shtrihen mbi dhe të mesëm, drejtues sipas përcaktimit të nenit 11 kategori të tjera shoqërore apo politike të kohës së të ligjit “Për statusin e nëpunësit civil”, prefektët, diktaturës. Askush nuk e ka ndaluar dhe është një kryetarët e këshilleve të qarqeve, kryetarët e bashkive e drejtë e tij dhe e atyre që mendojnë si ai që ta të njësive bashkiake, komunave, si dhe anëtarët e kërkojnë një gjë të tillë. Ndërsa unë, ju ftoj që ta Këshillit Bashkiak, drejtorët e drejtorive dhe votojmë meqenëse ai e pranon se këto minimalisht komandantët e Forcave të Armatosura në Ministrinë janë të pranueshme prej tij. e Mbrojtjes dhe në Shërbimin Informativ Shtetëror, Përsa i përket relatores kryesore, zonjës personat që punojnë si këshilltarë në Presidencë, Makbule Çeço, ajo ka një konflikt interesi me këtë Kuvend, Kryeministri dhe ministri, gjyqtarë dhe projektligj dhe, natyrisht, nuk mund të ishte relatore, prokurorë të të gjithë niveleve, drejtuesit e sepse bashkëshorti i saj ka qenë një prej njerëzve institucioneve të pavarura publike, zyrtarët që të cilin e kap ky projektligj. Zonja Çeço nuk duhet zgjidhen dhe emërohen nga Kuvendi, Presidenti i të ishte relatore në asnjë mënyrë. Mbi bazën e Republikës, Kryeministri, ministrat ose personat e Rregullores së re që funksionon sot në Parlament, barazuar me ta, drejtorët e përgjithshëm, drejtorët zonja Çeço ishte e detyruar, bashkë me zotin Arbnori, e drejtorive dhe shefat e sektorëve, komisariateve të ftonin kategori të ndryshme bashkë me në qendër, rrethe e rajone, të Drejtorisë së nismëtarët, kur ne nuk jemi thirrur asnjëherë, kur Përgjithshme të Policisë, të Drejtorisë së dihet se për këtë problem është bërë edhe një Përgjithshme të Tatimeve dhe asaj të Doganave, të seminar ndërkombëtar ku kanë marrë pjesë nga të gjithë personat që kanë ose që kërkojnë të kenë gjithë vendet e Europës Lindore. Njëkohësisht poste drejtuese në partitë politike. ekziston një inkandeshencë edhe në vendet e tjera, Nuk e di se si mendojnë hartuesit e këtij relacioni megjithëse ato e kanë zgjidhur shumë më mirë se ose ata që e kanë votuar kundër këtë projektligj në sa ne këtë problem të madh. lidhje me gjyqe të tilla të Nurembergut, a kanë Para disa ditësh në Poloni janë botuar emrat e shkelur ata të drejtat dhe liritë e njeriut? Po në lidhje 240 bashkëpunëtorëve të fshehtë, të cilët i kap ligji me Gjykatën Ndërkombëtare të Hagës, a mendojnë aktual polak dhe kryeministrin aktual e gjen në një këta se është i panevojshëm për të gjykuar kriminelë pozicion shumë të ngushtë. Janë shpallur në internet në kohë lufte si Millosheviçi, Karaxhiçi, Mlladiç dhe nga një gazetar kurajoz 19 emra personash të kriminelë të tjerë? Ndërsa këta që kërkojmë ne këtu
218 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
nuk i ndalojmë të punojnë në administratë, por ata nuk ka probleme në rangje të ulëta shoqërore, sepse që punojnë në poste të larta të administratës të ka qenë një numër i madh bashkëpunëtorësh rreth deklarojnë të shkuarën e tyre. 400 mijë veta. Ky projektligj pastron vetëm Unë mendoj që për kriminelët, të cilët kanë administratën e lartë të shtetit. vepruar si të tillë në kohë paqeje, duke masakruar Së fundi, do t’ju them një anektodë që ka popullin e tyre, duke e internuar, duke burgosur qarkulluar në vitin 1968 në Çeki. Një ditë, kur një shpeshherë me shpifje, por shpesh edhe për lirinë qytetar në Pragë u çua e doli në ballkon, pa se e tyre të mendimit, këto kufizime janë minimale. poshtë ballkonit po kalonin disa tanke të NATO-s. Në krahasim me Gjermaninë e cila e ka bërë këtë Shumë i befasuar u fut brenda së bashku me gruan. proces deri edhe tek profesorët e marksizmit, që Pasi shkruan një parrullë Welcome, doli në ballkon. nuk i lejon të punojnë fare në administratë e jo në U hap baxha e tankut, doli tankisti me uniformën e postet e larta që kemi caktuar ne, ky ligj është NATO-s dhe i tha: “Është një ballo me maska që po shumë njerëzor. bën ushtria ruse, prandaj mos u gëzo”. Ju nuk do të Gjithashtu, në krahasim me ligjin e kaluar që votoni që ky projektligj të rikthehet e të mos e ka ekzistuar nga viti 1995 deri në vitin 2001, ky shqyrtojë një njeri si Makbule Çeço, që ka konflikt projektligj nuk ia lë në dorë, për shkak të mundësive interesash jo vetëm nga bashkëshorti i saj, por edhe manipuluese që mund të ketë nga komisioni ose nga të afërm të tjerë. Unë mendoj që ky projektligj nga drejtuesit e shtetit që duhet të merren me këtë të rikthehet. çështje, por vetë personat fizikë ose juridikë i lejon Falemnderit! të kontrollojnë dosjet. Servet Pëllumbi – Zonja Çeço, replikë dy Përsa i përket asaj që thotë zonja Çeço në minuta. relacion, që nuk mund të ngarkohet Komisioni i Makbule Çeço – Zoti Kryetar, Verifikimit të Pasurive me këtë gjë, po i them edhe Mua më vjen keq që zoti Çako ose nismëtarët, njëherë se ajo nuk e ka lexuar, sepse komisioni ka duke pasur mizën nën kësulë për vete, synojnë që vetëm kryetarin e komisionit, sipas propozimit që të sulmojnë të tjerët. Në këtë kuadër, unë do të kemi bërë ne, katër të tjerë duhet të zgjidhen nga thosha që projektligji është parë nga relatori, nga partitë parlamentare, përkatësisht dy nga krahu i unë, vetëm në këndvështrimin juridik. Përsa i përket majtë dhe dy nga i djathtë, të cilët zgjidhen nga atyre juristëve të famshëm, që e kanë formuluar atë, Presidenti mbi bazën e një numri më të madh se ata janë me problemet e tyre. Kështu që duan të katër personash. mbulojnë diellin me shoshë. Pas asaj filozofie të I kërkoj kësaj seance që të verifikojë edhe njëherë famshme “ujku, ujku, po çakalli bën kërdinë”, filozofia nëse e mira mund të mundë të keqen. I kërkoj edhe e shoqërisë së sotme demokratike është mbështetur njëherë të gjithë atyre deputetëve të ndershëm dhe në doktrinën universale të një shoqërie të lirë dhe që nuk kanë ndonjë lidhje direkte me ato pseudonime demokratike, që presupozon respektimin e dinjitetit që shpeshherë janë dhënë nga shtypi, duke na të njeriut, pra respektimin edhe të profesioneve akuzuar ne dhe median si bashkëpunëtorë të legalë dhe jo të profesioneve ilegalë, të cilat nuk e policisë famëkeqe të Sigurimit të Shtetit, i ftoj që të di se kush i ka zhvilluar. Unë për vete jam tërësisht votojnë për rikthim në Parlament dhe për shqyrtim e pakompleksuar nga këto probleme. nen për nen. Falemnderit! Unë jam gati që të bashkëpunoj me të gjithë Servet Pëllumbi – Falemnderit! deputetët, me të cilët kemi biseduar shpesh në Zoti Dedja, keni fjalën. ambjentet e Kuvendit, për të përmirësuar këtë ligj, Taulant Dedja – Falemnderit, zoti Kryetar! për ta ndryshuar dhe për të bërë kompromise të Në fakt kjo temë tregon që ne ende nuk jemi tjera pa ndryshuar thelbin e këtij ligji, që gjithsesi ndarë nga disa makthe të së kaluarës, madje për është i butë. Mos harroni se në Gjermani janë bërë disa gjëra na ka mbetur ora në 1944-1945. Sipas 2 milionë aplikime dhe ajo e ka zgjidhur, në Çeki meje, nuk jemi ndarë, për një arsye, sepse janë bërë 40 mijë aplikime dhe kushdo ka pasur të asnjëherë nuk është bërë transparencë e plotë për drejtë të shohë dosjen. Ky projektligj është shumë këtë çështje. Mostransparenca ka bërë që shpesh i ngjashëm me projektligjin Çek. Ndërsa në Poloni të ushtrohet presion në mënyra nga më të janë bërë vetëm 19 mijë aplikime për një muaj dhe ndryshme, veçanërisht mbi njerëz që mbajnë më pas ajo e ndërpreu këtë problem. Ky projektligj mandate politike dhe që janë pjesëmarrës në
219 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
vendimarrje. politikanë nuk kanë përse bëhen, sepse historia e Parimisht, sikurse edhe në Komisionin e Ligjeve, Shqipërisë është kjo që është dhe ju e dini mjaft e kam mbështetur iniciativën e dy kolegëve deputetë, mirë. Nuk ka përse të rrinë në këtë sallë parlamenti, por jam i mendimit që duhet gjetur një formulë nuk kanë përse të rrinë nëpër karriget e ministrave, kompromisi, pra duke e shtyrë ndoshta diskutimin nuk kanë përse të rrinë në rrangjet e larta të politikës ashtu siç u bë në rastin e atyre amendimeve në shqiptare njerëz të cilët po i quajmë fatkeqë të një “Kodin e Familjes” për të bërë disa plotësime dhe periudhe të errët që i duhet vënë kapak. formulime, për ta bërë edhe më të pajtueshëm nga Kjo punë nuk duhet të vazhdojë kështu, që të pikëpamja e teknikës juridike. Personalisht jam na hyjnë po të njëjtët njerëz, të cilët janë subjekt i kundër dispozitave ndaluese dhe përjashtuese, një rikatoje të vazhdueshme politike të grupeve të sepse ata që mund të kenë bërë krime, si ish- caktuara, të cilët i thërresin, i tundin letrën nga të bashkëpunëtorë të Sigurimit, e kanë gjetur dy palët e partive. Po ju them se ky është një rast ndëshkimin gjatë këtyre viteve, madje një pjesë e shumë i mirë, pa shumë dhimbje për shoqërinë tyre nuk ka më moshë as të punojnë në tatime, as shqiptare. Në qoftë se grupi, i cili ndodhet nën në dogana, e shumta mund të merren me politikë. hetimin e kësaj çështjeje qenka shumë i madh, Unë do të isha në favor të publikimit të emrave hajdeni ta zvogëlojmë. Nuk ka asnjë lloj morali të të ish-bashkëpunëtorëve të Sigurimit dhe kjo për dalë këtu e të mbajë fjalim njëri që ka shkruajtur mua do të ishte e domosdoshme për pjesën politike. letra fshehtas në ndonjë barrakë kooperative apo Populli nesër, kur të ketë zgjedhjet, do të votojë torneri ndërmarrjeje. Kjo na bën palaço të gjithëve duke e ditur se kush ka qenë bashkëpunëtor i dhe do të na bëjë më shumë palaço në qoftë se nuk sigurimit dhe kush nuk ka qenë dhe do të bëjë kemi kurajon që ta vendosim këtë ligj këtu. Në qoftë zgjedhjen e tij. Jam i bindur se në qoftë se emrado se keni burrëri të merreni me politikë të kontrollohen të bëheshin publike t, në legjislaturën tjetër do të 200 persona këtu. Le të varet atje lista dhe në qoftë kishte shumë më pak bashkëpunëtorë në politikë. se ka ndonjë zonë me kaq shumë spiunë sa të fitojë Po kështu, do të isha dakord edhe me propozimin në maxhoritar, le ta votojnë. Këtu nuk ka shumë që bëri kolegu Ndoka, që, për një projektligj të tillë, nevojë për komente, këtu duhet vetëm pak burrëri, votimi të bëhet nominal. Përsa i takon terminologjisë atyre që i ka ardhur fundi në këtë lloj zanati, të që përdori kolegu Çako, bashkëpunëtorët e Sigurimit tërhiqen, është koha e pensioneve dhe nuk është kanë qenë vetëm ligjorë, pra nuk mund t’i quash ndonjë hata e madhe. disa legalë e disa jolegalë. Ata kanë qenë ligjorë, Falemnderit! mbi bazën e ligjeve të kohës. Është tjetër punë Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Shehi! pastaj nëse kanë qenë të hapur apo kanë qenë të Zoti Gjana, keni fjalën. fshehtë. Jemin Gjana – Zoti Kryetar, Falemnderit! Unë do të them që në fillim se jam në favor të Servet Pëllumbi – Falemnderit! projektit, megjithëse dikush duartroket, dikush Zoti Shehi, keni fjalën. përmend emra, dikush drejton gisht, por një pjesë, Dashamir Shehi – Të nderuar kolegë, duke shpresuar tek shansi se nuk ka për t’u kaluar Nuk do ta zgjas shumë, sepse se nuk ka nevojë ky projektligj, bëjnë rolin e trimit më shumë se për komente të tjera. Ata zotërinjtë që kanë hartuar çduhet. ligjin e kanë bërë shumë mirë. Sigurisht që nuk mund Në fakt është hera e tretë në Parlamentin të jetë ligji më i mirë, sepse është gjithmonë një ligj Shqiptar që diskutohet kjo çështje. Kjo nuk është i ngatërruar, por them se është mjaftueshmërisht i një çështje e thjeshtë. Për këtë çështje është mirë për t’i dhënë një zgjidhje definitive këtij problemi. diskutuar dhjetë vjet më parë. Disa nga kolegët që Unë gjykoj se ne të gjithë në këtë sallë kemi leverdi kanë qenë edhe atëherë janë përsëri sot këtu, disa që kjo punë të mbyllet njëherë e mirë për Shqipërinë. nuk kanë qenë atëherë dhe kanë të drejtën që të Ata që janë, ndaç lapsi, ndaç stilolapsi më mirë të reagojnë në mënyra të ndryshme. Për herë të dytë, shkojnë e të shkruajnë kujtimet e tyre, se sa të për këtë çështje, është diskutuar pas krizës së viti vazhdojnë të merren me politikë. Ky ligj nuk i heq 1997 dhe i gjithë ai kuadër ligjor që ishte ndërtuar, u as të drejtën e bukës, as të drejtën e shkollës dhe bë nul. Tani është hera e tretë që hapet. Mendoj se as të drejtën e shtëpisë. Ata ishalla bëhen inxhinierë, ka argumente për t’iu rikthyer çështjes, ndoshta ne doktorë, infermjerë, milionerë siç janë bërë disa, por duhet të heqim mundësinë për të drejtuar me vend
220 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
e pa vend gishtat ndaj njëri-tjetrit, për të drejtuar nga e ardhmja. Por e ardhmja nuk mund të ketë media me vend e pa vend fokusin ndaj individëve. vlerë pa pasur një moral dhe një transparencë apo Ky është një proces që është hapur në të gjithë një normë minimale etike të përfaqësuesve të popullit bllokun Lindor, është mbyllur dhe në fakt tendencat apo të niveleve më të larta të përfaqësimit të e këtyre dy viteve të fundit kanë treguar përsëri një shoqërisë. Kam bindjen se nuk mund të vazhdojë rihapje të këtyre çështjeve në të gjithë vendet e ish- më kështu, që morali i shoqërisë të fillojë e të bllokut komunist. Sepse njerëz që kanë qenë, siç transformohet apo të vijë në një nivel të tillë, ku tha zoti Arbnori këtu, ideatorë të platformave, spiunët të mos kenë më turp e të mos skuqen, po zbatues të platformave, nuk jam në gjendje të them të skuqen ata që janë të spiunuar, viktimat të mos për Shqipërinë, sepse këtu nuk është bërë kenë më të drejtë që të kenë kurajon që të jenë transparencë, por në shumë vende të tjera kanë normal në shoqëri, por të drejtohen nga njerëz, të mundur të kapin pozicionet e kryeministrave të cilët nuk e kanë pasur moralin për të vlerësuar jetën vendeve, pozicione si kryetarë parlamentesh, si dhe marrëdhënien e familjeve, të cilat janë me qindra presidentë etj. Mendoj se është një moment që ne e mijëra që janë marrë më qafë. mund të gjykojmë me qetësi dhe pa ilaritet, pa Ka ardhur koha që ne duhet të vendosim bërtitur, pa sjellë emra, siç solli këtu ndonjë koleg, zhvillimin e politikës dhe funksionimin e shtetit mbi pa e ditur në të vërtetë a ekzistojnë apo jo, por vetëm një bazë të drejtë morale. Këtu nuk flitet për të emra të mbledhur nga gazetat, vijnë këtu dhe më penguar askënd, por flitet që të vendoset një raport shumë se sa të zgjidhin një problem, që në fakt transparent ndërmjet atij që voton dhe atij që është një makth, është një problem që i përlyen të përfaqëson votuesit. Nuk jam për të vendosur gjithë me vend e pa vend. sanksione e pengesa, por mendoj se transparenca Mendoj se nuk ka arsye të përlyen të gjithë. është një element i domosdoshëm që duhet të Kështu që projekti duhet të mbetet, në qoftë se ai funksionojë në shoqëri. Ashtu siç thanë edhe kolegë ka nevojë të përmirësohet le të përmirësohet, të biem të tjerë, ne jemi të detyruar si deputetë që të të gjithë dakord, të diskutojmë me qetësi, të deklarojmë pasurinë, të tregojmë gjëra, të cilat kanë diskutojmë pa duartrokitje, sepse nuk jemi duke të bëjnë me anën tonë personale, intime, për shkak bërë ndonjë shpikje të madhe dhe hajde të vendosim se ky është funksioni jonë, është funksion publik. një masë drejtësie për të gjithë. Kujt i takon që t’i Në këtë aspekt, mendoj se është mëse e drejtohet gishti, le t’i drejtohet. Kujt i takon të mbetet domosdoshme që ne të deklarojmë edhe pastërtinë në publik, le të mbetet. Mos përzieni të gjithë në të dhe figurën tonë morale në raport me atë të shkuar, njëjtën gjë, sepse më duket se sa herë që janë sepse jo rrallë lëvizje të politikës, jo rrallë përkeqësuar situatat brenda parive dhe ndërmjet vendimmarje të rëndësishme janë të diktuara nga partive, gjëja e parë që i shkon në mend kolegëve, forca të errëta të së kaluarës, të cilat në mënyrë të medias edhe politkës është që të thonë se ke qenë qëllimshme kanë tentuar gjatë gjithë kohës që njeri i atyre strukturave. Që të mos i thuhet kështu politika dhe vendimmarjet të jenë në një rreth vicioz, çdo njeriu vend e pavend, hajdeni ta diskutojmë për të kënaqur interesat e tyre që në kohën e qetësisht. djeshme ishin thjesht dhe qartësisht politike, ndërsa Së fundi, në parim jam që kjo çështje të mbetet në kohën e sotme janë transformuar e janë kthyer në axhendën e punës për ta përmirësuar nëse ka në interesa ekonomike dhe politike. nevojë të përmirësohet. Në qoftë se flasim për shkelje të Konventës Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Gjana! Europiane apo të Kushtetutës, le të jemi pak më të Zoti Mediu, keni fjalën. kursyer për t’u bërë profesorë të të drejtës dhe të Fatmir Mediu – Falemnderit, zoti Kryetar! lirive, të jemi pak më realistë e të ndjeshëm në raport Projektligji i paraqitur është një iniciativë serioze, me ato çka vetë qytetarët shqiptarë kanë dëshirë të e cila duhet marrë seriozisht nga Kuvnedi dhe jo të kenë e të ndjejnë prej Kuvendit të Shqipërisë apo kalojë thjesht në pozicione politike, por në ndjesinë prej përfaqësuesve në nivelet qeveritare nga të gjitha politike që duhet të kemi si përfaqësues të popullit, nivelet. për të përfaqësuar atë moral që është i Unë mendoj se nuk ka shkelje kushtetuese. E domosdoshëm për shoqërinë. Ka një kuotë shumë theksoi edhe kolegu Ndoka në fjalën e tij e tha, që proverbiale që “Kush harron të kaluarën është i në këtë rast nuk ka shkelje kushtetuese, sepse vetë detyruar ta përsërisë atë”, megjithatë jam i destinuar neni i 17 i Kushtetutës thotë: “Kufizimi i të drejtave
221 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
e lirive të parashikuara në këtë Kushtetutë mund të qytetare. vendoset vetëm me ligj”. Po kështu neni 23, pika 2 Nëse gjykojmë për zhvillimet e fundit ligjore e e Kushtetutës parashikon: “Kushdo ka të drejtë në demokratike në Shqipëri dhe nëse i referohemi përputhje me ligjin të marrë informacion për praktikave më të përparuara në këtë rrafsh të disa veprimtarinë e organeve shtetërore, si dhe të prej vendeve të Europës Lindore të sapodala nga personave që ushtrojnë veprimtari shtetërore”. diktatura komuniste, do të bindemi për faktin se hapja Pra, a kanë të drejtë qytetarët shqiptarë që të e dosjeve për ish-sigurimsat e djeshëm dhe kenë informacion për njerëz që i përfaqësojnë në informatorët e tyre, do t’i shërbejë pa dyshim më nivelet më të larta të vendimmarjes apo të shumë të sotmes dhe të ardhmes, duke qartësuar organizimit e të funksionimit të shtetit? Ky është përfundimisht të kaluarën. Rasti i gjykimit dhe i një detyrim që ne kemi përballë qytetarëve tanë. tolerancës së shqiptarëve me kriminelë të njohur të Gjithashtu, edhe neni 33, paragrafi 2 i diktaturës, na jep mundësinë që të konceptojmë se Kushteutës thotë: “Mbledhja, përdorimi dhe bërja hakmarrja në këtë rast ka munguar, duke shprehur publike e të dhënave rreth personit bëhet me kështu në thelb një anë të shkëlqyer të medaljes të pëlqimin e tij, me përjashtim të rasteve të karakterit të shqiptarit. Ne po shohim çdo ditë nëpër parashikuara në ligj”. Unë mendoj që ne mund të rrugët e Tiranës e kudo në Shqipëri, se si shëtisin ecim në logjikë vullnetare përpara se të hyjmë në të qetë ata që dikur të bazuar në ligj apo jo, duke një fushatë tjetër zgjedhore, të kërkesës së të gjithë marrë në konsideratë shpifje gjithfarsojësh burgosën, individëve që kandidojnë, për t’u bërë transparente torturuan, e varën në litarë ajkën e inteligjencës e kaluara dhe raportet e tij me të kaluarën. Në këtë shqiptare. rast, mendoj se është një obligim përballë votuesit, Projektligji duhet të miratohet, pasi në këtë por edhe përballë institucioneve që ne duam të mënyrë do të hapen dosjet e ish-sigurimsave. Kjo përfaqësojmë, që të kemi transparencë dhe një duhet të bëhet edhe për disa arsye të mëposhtme. pozicion moral sa më të qartë. Jam i mendimit që Së pari, ndërgjegjja kolektive e shqiptarëve do pa parë shumë nga e kaluara, por me idenë që të të ishte më e lehtësuar, nëse, së paku, i persekutuari ndërtojmë një moral të qenë të së ardhmes dhe i djeshëm do të njihte persekutorin e tij, jo për ta institucione përfaqësuese reale transparente, duhet ndëshkuar atë, por që ky i fundit të ketë mundësinë domosdo që të bëjmë një ligj, i cili të jetë funksional e katarsisit, duke kërkuar falje për ato që ka bërë dhe, në fund të fundit, të tregojë përballë qytetarëve dhe duke u larguar denjësisht nga jeta politike e shqiptarë gjithësecilin ashtu siç është, me ose jo vendit. mëkatet e së kaluarës. Së dyti, nuk mund që spiunët e djeshëm të Falemnderit! diktaturës komuniste të vazhdojnë të vegjetojnë në Servet Pëllumbi – Falemnderit! administratën e lartë shtetërore, pasi ata do të Zoti Begeja, keni fjalën. vazhdojnë të përlyejnë moralin e kësaj administrate, Maksim Begeja – Falemnderit, Zoti Kryetar! e cila pretendon që të bëhet mekanizmi kryesor për Të nderuar kolegë deputetë, mbarëvajtjen e kombit dhe integrimin e Shqipërisë Projektligji “Për kontrollin e figurës së personit në familjen e madhe europiane. zyrtar të zgjedhur ose të emëruar në organet e Së treti, kur flasim për deputetë kemi parasysh rëndësishme të shtetit”, i quajtur ndryshe si “ligji gjithmonë një lloj elite kombëtare. Do të jetë e kundër ish-bashkëpuntorëve të Sigurimit të Shtetit”, turpshme për çdo lloj parlamenti në botë që kjo elitë mendoj se duhet të shihet në një dimension akoma të vazhdojë të zhgërryhet prej mentaliteteve dhe më të gjerë se sa ai që është parë deri më sot. veprimeve konkrete të punonjësve të dikurshëm të Pavarësisht se kush e ka propozuar këtë projektligj, sigurimit dhe informatorët e tyre. përgjegjësia jonë qytetare është shumë e madhe. Së katërti, personalisht nuk mund të pajtohem Argumentimi i nismëtarëve të ligjit për përputhjen e në asnjë rast me vendimin politik të atyre deputetëve këtij projektligji me Kushtetutën është mëse i saktë të cilët kërkojnë t’i imponojnë këtij Parlamenti të e bindës. Gjithashtu, mendoj se edhe ata deputetë nderuar rrëzimin e projektligjit për hapjen e dosjeve që në Komisionin e Ligjeve kanë votuar kundër këtij me argumentin se gjoja kjo ka të bëjë me cenimin e projektligji, ku ndoshta edhe sot do të vazhdojnë të të drejtave të njeriut. Ky motiv është sa qesharak, votojnë kundër, janë shtyrë nga interesa të një aq edhe i pabazuar. Rrëzimi i tij mbron të drejtat e prapavije politike. Kjo tregon papërgjegjshmëri një pakice shtetarësh të dikurshëm, duke shkelur
222 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
jo vetëm mbi të drejtat dhe liritë e gjysmë milion Shqipërisë, por edhe të huaj, sepse shikoj që shqiptarësh, por duke kërkuar që të vazhdohet që fatkeqësisht askush nuk kujtohet për të merren nëpër këmbë morali i ish-të dënuarve bashkëpunëtorë të mundshëm të shërbimeve të politikë 15 vjet pas rrëzimit të diktaturës. huaja sekrete që mund të hyjnë në radhët e politikës, Së fundi, i bëj thirrje Partisë Demokratike që të të legjislativit apo edhe në nivele të drejtimit të lartë votojë pro miratimit të këtij projektligji. Në veçanti, shtetëror. Natyrisht, personat të cilët janë preh e e djathta në tërësi duhet të ballafaqohet me realitetin këtyre marrëveshjeve të fshehta është e vështirë që dhe të dalë përpara elektoratit me figura të pastra, t’u shërbejnë me devotshmëri kontratave publike, duke denoncuar pa asnjë hezitim ish-spiunët e siç e kërkon politika. djeshëm. Vetëm në këtë mënyrë opozita do të bëhet Në parim unë jam dakord. e pranueshme nga shqiptarët dhe do t’i hapë rrugën Së pari për këtë arsye, që të veprohet në këtë fitores në zgjedhjet e ardhshme. Unë e kuptoj se fushë, duke hapur dosjet e atyre që pretendojnë se aprovimi i një ligji të tillë do të sjellë një lloj zgjidhen nga populli, që janë zgjedhur deri tani ose përshtjellimi në listat zgjedhore që po përgatiten në duan të zgjidhen në të ardhmen. administratën ekzistuese shtetërore, por i Së dyti, jam dakord që të veprohet në këtë fushë bashkohem sentencës të shkrimtarit të madh Viktor edhe për t’u çliruar nga shpifjet. Dihet se ka njerëz Hygo: “Më mirë një fund i tmerrshëm, se sa një që veprojnë nëpërmjet shpifjes, ka shtabe politike, tmerr pa fund”. fatkeqësisht ka njerëz me shpirt të shëmtuar, por Prandaj Grupi Parlamentar i Lëvizjes për Zhvillim që janë në politikë, që bashkëpunojnë me media, Kombëtar do të votojë pro projektligjit të paraqitur të cilat janë të papërgjegjshme, dallohen dhe “Për kontrollin e figurës së personit zyrtar të prodhojnë lista bashkëpunëtorësh. Kuptohet se zgjedhur apo të emëruar në organet e larta të shtetit”, çdokush mund të abuzojë në këtë fushë, mjafton të duke kërkuar dhe mbështetur kërkesën e shohësh disa sende në këtë sallë e të shpikësh nismëtarëve të projektligjit për votim nominal. pseudonime si mikrofoni, karrigia etj, dhe në ndonjë Falemnderit! gazetë mund të dalë si ndonjë gjë shumë serioze. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Prandaj duhet të ecim në këtë projekt, pikërisht për Zoti Koçi, keni fjalën. t’u çliruar nga shpifjet, në mënyrë që të mos Petro Koçi – Së pari, dua të theksoj se konsiderohen të gjithë njëlloj. Nuk janë të gjithë fatkeqësisht disa kolegë po përpiqen që raportin njëlloj në politikë, fatkeqësisht disa bashkëfajtorë aprovues apo disaprovues të deputetit me projektin dalin edhe në këtë podium dhe nuk mbajnë as ta kthejnë në një raport moral. Domethënë ata që përgjegjësi të paktën, jo penale, por as përgjegjësi mund të votojnë kundër këtij projekti, do të morale dhe besoj se do të vazhdojnë të kryejnë të konsiderohen apriori si të implikuar me fushën e njëjtin zanat. lidhjes me shërbimet sekrete dhe ata që janë pro Së treti, mendoj se ligji nuk duhet të ketë dalin automatikisht të pastër. Mendoj se politika e karakter ndëshkimor, por duhet të ketë karakterin e provokimeve në këtë fushë nuk duhet të vazhdojë detyrimit për transparencë dhe mund të ketë karakter më. Me të drejtë, zoti Gjana iu referua një parafolësi ndëshkimor për ata që kanë dijeni zyrtare për për këtë gjë. Klasa e sotme politike ka nevojë për bashkëpunimin me shërbimet sekrete të njerëzve t’u pastruar. Politika është duke jetuar një krizë që janë zgjedhur apo që janë në detyra të larta morale. Ndërkohë ka një krizë besimi te politika dhe publike. duhen ndërmarrë veprime të qarta partiake, por edhe Së katërti, mendoj se është një arsye tjetër. Ka institucionale ligjore për të pastruar politikën nga disa standarde që duhet të zbatohen edhe në pengjet. Në pengje nuk janë vetëm ata që vjedhin Shqipëri. Para disa ditësh një pjesë e drejtuesve të me krenari dhe janë peng i bashkëpunëtorëve në politikës kanë bërë një seminar me të dërguar nga vjedhje, as ata që gënjejnë me pasion, që flasin edhe Britania e Madhe, e cila shquhet për standarde të në këtë podium, por janë edhe ata që janë lidhur larta të jetës publike, dhe aty kanë mësuar e diku fatkeqësisht, diku fatmirësisht, sepse iu ka rimësuar që janë 7 standarde të jetës publike. Ndër shërbyer, me shërbime sekrete. Unë shërbim sekret to janë edhe transparenca, integriteti dhe nuk quaj vetëm ish-Sigurimin, por quaj sigurim sekret kontrollueshmëria. Mendoj se këto tre standarde edhe institucionet aktuale që mbulojnë këtë fushë, përbëjnë një detyrim që njerëzit e lidhur me jo vetëm ato vendore me karakter shtetëror të shërbimet sekrete që të detyrohen ta bëjnë publike
223 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
këtë gjë. marrë mendimin edhe në kryesinë tuaj të Këshillit Lidhur me projektin konkret, mendoj që është i Legjislativ, me qëllim që të vijë më i plotë. Unë për nevojshëm një konsensus ndërpartiak. Siç e dini, vete jap votën time pro, jo nga frika se do të më ligji i mëparshëm i vitit 1995, ka pasur konflikt politik, thonë kështu apo ashtu, se në këtë pozicion që ka pasur përplasje dhe është abuzuar me zbatimin jam do të detyrohem të votoj kundër dhe pastaj do ndoshta të ligjit, por edhe në propagandën e partive të thonë ja spiuni. Ju garantoj se për këtë do të poitike. votoj kundër, ndërsa do të votoj pro për një riformulim, Mendoj se duhet një projekt, i cili të ketë një duke pasur parasysh këto që thamë këtu. konsensus sa më të gjërë. Edhe nismëtarët e këtij Falemnderit! projekti e kanë dhënë deri diku këtë konsensus që Servet Pëllumbi – Falemnderit! ky projekt të rishikohet, ndoshta edhe me ekspertizë Zoti Minarolli prisni pak, ju lutem! më të mirë politike, por me ekspertizë të krahëve Është e vërtetë, zoti Çukaj, që sipas Rregullores politikë. Gjithashtu, mendoj se duhet të shtrihet duhet të jepen emrat përpara, por ne, këtë Rregullore objekti jo vetëm me shërbimin e dikurshëm sekret, ende nuk e kemi kuptuar. Kjo do të ishte idealja, e por edhe me shërbimin aktual. Unë nuk mendoj që dëshirueshmja. Me përjashtim të zotit Gjinushi, që një njeri, i cili ka qenë pjesë e një marrëveshjeje të e ka dhënë emrin përpara në listë dhe që do t’ia jap fshehtë në kurriz të bashkëqytetarëve të vet, mund fjalën pas zotit Minarolli, asnjë tjetër nuk e ka dhënë të marrë përsipër përgjegjësi publike dhe t’i emrin përpara. Duke pasur parasysh sensibilitetin interpretojë ato në mënyrën më të mirë. Prandaj e këtij projektligji, unë u pajtova që të pranoj si listë ligji nuk duhet të kufizohet deri në vitin 1990, por të këtë që më del këtu në kompjuter. Prandaj, do të shikohet edhe më gjerë. vazhdojmë, por mbetet kurdoherë në fuqi kërkesa Mendoj se këto janë disa drejtime që mund ta këmbëngulëse e zotit Çukaj, që të zbatohet përmirësojnë më tej projektin dhe mund ta bëjnë Rregullorja, të jepen emrat përpara diskutimit të më konsensual. Prandaj, dua që të shprehem në projektligjeve. parim dakord me projektin, por me mendimin që të Zoti Minarolli, keni fjalën. rishikohet, sepse m’u duk që edhe disa nga Vili Minarolli – Falemnderit, zoti Kryetar! parafolësit e kishin këtë koncept, për ta rishikuar, Nga shumica e diskutantëve del e qartë se për të ardhur në një zgjidhje më konsensuale. projektligji, i paraqitur nga grupi i nismëtarëve, sot Falemnderit! pas 14 vjetësh së pluralizmit në Shqipëri, ka një Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Koçi! evoluim shumë të rëndësishëm në zhvillimin e Zoti Minarolli, keni fjalën. Për procedurë zoti mendimit demokratik. Këtu nuk ngrihet problemi i Çukaj, një minutë. hakmarrjes politike ose jo, i dënimit të njerëzve të Lekë Çukaj – Zoti Kryetar, fajshëm ose jo, apo i frikësimit të tyre. Projektligji Edhe herën tjetër, ju në atë pozicion që keni në është tërësisht në përputhje me standardet e ligjeve sallë, si drejtues i seancës, thatë se vetëm këtë tona, por edhe me standardet ndërkombëtare, sepse radhë do ta shkelim Rregulloren dhe jo herë tjetër. ka në bazë të tij një nga parimet themelore të Ju, sot, vazhdoni ta shkelni. Ju nuk na paraqitët në funksionimit të një shoqërie demokratike, që është fillim të seancës një listë diskutantësh. Vazhdoni transparenca. Projektligji është pjesë e gjithë të mos zbatoni Rregulloren. Jemi akoma në legjislacionit shqiptar, në përputhje me legjislacionin reminishencë me Rregulloren e kaluar. Unë dua t’ju ndërkombëtar, që ka të bëjë me transparencën e mbështes në këtë shkelje që bëtë ju sot, sepse një shoqërie demokratike. Kështu duhet ta është vërtet një problem shumë i madh kjo që po kuptojmë. diskutohet. Nuk jam absolutisht dakord për ta çuar Fakti që ngrihet përsëri, pasi është ngritur edhe më tej dhe për të mos penalizuar asnjëri, por për të herë të tjera, është se ky problem vazhdon të ketë bërë transparencë. Ju vazhdoni, por them që të ndjeshmëri të madhe në shoqërinë shqiptare. Kjo mbyllni listën e diskutimeve. Ta lini për javën tjetër nuk është thjesht nismë e një grupi deputetësh, në për t’u realizuar për t’ia çuar komisionit që të fund të fundit, këta deputetë janë përfaqësues të të formulohet, duke zbatuar edhe idenë e kolegut, që tjerëve, por unë mendoj se ky projektligj, edhe nga tha të shtrihet edhe për shërbimet e tjera sekrete, diskutimet që po bëhen këtu, ka mirëkuptimin e plotë përpara e tani, prapa dhe në vijimësi, për anën edhe të parlamentit. Fakti që ngrihet përsëri, do të morale. Unë propozoj që të rikonsiderohet, duke thotë se ne ende nuk jemi shkëputur nga e kaluara,
224 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
do të thotë që ferrat e së kaluarës vazhdojnë të na vetëm transparencë, se këtu ka edhe penalizim. ngatërrohen nëpër këmbë. Fakti që ngrihet përsëri, Faktikisht bëhet kështu; koka lihet për transparencë, do të thotë që ky projektligj sot paraqitet përsëri si ndërsa zyrtarët duhet të pengohen. Peshku nuk një domosdoshmëri e shoqërisë tonë. Edhe nga pastrohet nga këmbët. relatorët u paraqitën dy mendime që nuk përputhen. Rrjedhimisht, këtu po që shkelet absolutisht Një mendim shpreh se projektligji bie në kundërshtim Kushtetuta, sepse sot nuk jemi në rrethanat e vitit me legjislacionin shqiptar, i cili nuk qëndron, për 1992. Shkelet Kushtetuta sepse kjo, në mënyrë të mendimin tim. Mendimi tjetër është se projektligji sforcuar, motivohet për një periudhë 10-15 vjeçare, duhet të miratohet, por të plotësohet. Është e por nuk mund të ketë rikthim edhe për vepra penale, domosdoshme, dhe unë e mbështes propozimin, nuk mund të dënohesh dy herë për to. Pra, e bëmë që nëse ka të meta nga ana e formulimeve juridike këtë kufizim për 10 vjet, e hoqëm, tani e rivendosim. të teknikës legjislative, të rishikohet. Por, në Nga ana juridike kjo nuk funksionon. Arsyeja konceptin bazë ky projektligj duhet të kalojë me një kryesore, që unë nuk jam aspak optimist për një konsensus të plotë, sepse unë po shoh se edhe projektligj të tillë, është pikërisht përvoja e vitit 1997. diskutantët, në diskutimet që po bëjnë këtu, kanë Në vitin 1997, kur ligji u modifikua dhe filloi të konsensus për ta miratuar këtë projektligj. zbatohej, dhe i ndjeri e i nderuari Bezhani qe i vetmi Falemnderit! që pati kurajon ta zbatojë në një masë të caktuar, Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Minarolli! pasi kishte dhe një nen që i jepte të drejtën Kryetarit Zoti Gjinushi. të Kuvendit që të kërkonte të shihej nëse ata që Skënder Gjinushi – Zoti Kryetar, ishin të zgjedhur tashmë ishin me dosje apo jo. Unë Sot diskutohet një çështje e rëndësishme e kam bërë këtë kërkesë dhe atëherë jam gjendur delikate, por që i ka kaluar koha. Duke u mbështetur përpara surprizës që zoti Bezhani raportoi se dosjet tek ato çfarë thanë nismëtarët, shqetësimet e tyre, janë zhdukur, se shumica e dosjeve janë manipuluar. argumentet që japin, vlerësoj se është një përpjekje Të vetmet të dhëna që ekzistojnë janë ato që ka e dëshpëruar, e vonuar dhe e pamundur për t’u futur Shërbimi Informativ Kombëtar në kompjuter, realizuar ashtu siç kërkohet. Ky debat është bërë ku ekzistojnë emra, pseudonime, periudha e në këtë Kuvend që nga viti 1992 deri në vitin 1998. aktivitetit dhe asgjë më tepër. Vetë dosja është Koha kur ky projektligj ishte kushtetues ka qenë eleminuar për shumë persona, rrjedhimisht, dosjet pikërisht viti 1992, siç e shpreh edhe Kushtetuta, qarkullojnë jashtë organeve zyrtare, prandaj ato që gjithnjë këto kufizime bëhen në raport me ndoshta do të përdoren për shumë vetë si mjet rrethanat, dhe në vitin 1992, ishin rrethanat e një presioni. Por, ne me ligj, çfarë do të bëjmë? Do të shoqërie postkomuniste që legjitimonte nxjerrjen e dënojmë ndonjë fukara, i cili nuk ka mundur ende ta ligjeve të tilla kalimtare. Megjithatë, kjo nuk u bë fshehë dosjen, ndërsa ata që kanë mundur t’i fshehin asnjëherë për tre vjet rresht, sepse pikërisht dosjet këto dosje, sigurisht, do të vazhdojnë të veprojnë. e Sigurimit duhej të manipuloheshin, duhej të Pra, ky është realiteti i dosjeve. Shoqëria shqiptare keqpërdoreshin dhe nuk u bënë publike as në dështoi në përpjekjet mbarëpopullore të vitit 1992 zgjedhjet e vitit 1991, as në ato të vitit 1992. për të pasur transparencë. Unë do të bashkohesha Fatkeqësisht, Kuvendi arriti të miratojë një ligj të me atë, dhe ndoshta nuk do të ishte vonë, vetëm ngjashëm vetëm në vitin 1995, në prag të zgjedhjeve për një nen, pra vetëm për hapjen e dosjeve për elektorale, dhe ky u përdor vetëm për efekte politikanët. Por jo në kushtet kur ato tashmë janë elektorale, ku gjoja gabimisht, bashkë me ish- manipuluar. Në rast se ky informim që kam pasur sigurimsat, u shtuan edhe kategori të tjera, të cilat zyrtarisht është i vërtetë, atëherë kuptohet që të ishin hapur antikushtetuese. Megjithatë, ky ligj u hapësh dosje të manipuluara, do të thotë që të bësh modifikua dhe në vitin 1997 ka marrë formën që ka të kundërtën e qëllimit të këtij projektligji. edhe projektligji i sotëm. Nuk e di që të ketë ndonjë Fslemnderit! kuvend që bën një ligj, e zbaton në vitin 2001, mbaron Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Gjinushi! efektet dhe pastaj kujtohet pas pesë vjetësh që të Zoti Spahia. bëjë të njëjtin ligj. Kujtoj se edhe në shoqëritë Eqerem Spahia – Falemnderit, zoti Kryetar! postkomuniste, edhe në shoqëritë postfashiste, ku Të nderuar kolegë! janë aplikuar ligje të tilla, ato kanë pasur gjithmonë Projektligji “Për kontrollin e figurës së personit efekt tranzitor. Këtu, kot përpiqen të thonë se duan zyrtar të zgjedhur apo të emëruar në organet e
225 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
rëndësishme të shtetit” është shumë i rëndësishëm përballet me opinionin publik, me moralin e saj. jo vëtëm për politikën shqiptare dhe administratën Morali i politikës nuk varet as tek ish-Sigurimi i e lartë të shtetit shqiptar, por për të gjithë shoqërinë Shtetit, se kjo ka pjesën e vet, as tek agjenturat e shqiptare. Është i gjithëpranuar fakti, si nga huaja, por ka edhe atë lidhje të fundit, që zoti Koçi shqiptarët, ashtu edhe nga ndërkombëtarët, se në nuk e përmendi, pikërisht për atë që jemi akuzuar Shqipëri ka qenë diktatura më egër në Europën shpesh, për lidhje të politikës me krimin, me drogën Juglindore dhe kjo diktaturë nuk është shkaktuar dhe me interesat e saj, me kriminalitetin dhe nga UFO-t, por nga institucionet shtetërore, prostitucionin. Akuza të tilla kemi dëgjuar shpesh nëpërmjet Sigurimit të Shtetit. Dihen tashmë shifrat, dhe sigurisht ne kemi nevojë për një ligj, për të ku me mijëra nacionalistë apo intelektualë janë pastruar nga vetja pjesën e implikuar në këto pushkatuar, burgosur, internuar dhe privuar nga çdo segmente kriminale. Por, kjo nuk bëhet vetëm duke e drejtë njerëzore, jo se ishin armiq, jo se nuk e e lidhur me të kaluarën, me dosjet etj. Ne nuk mund donin Shqipërinë, por vetëm se ishin kundër sistemit të bëjmë një ligj që ndalon, që kufizon, por ne nuk komunist, që iu imponua popullit shqiptar. Ky na ndalon askush që të bëjmë një ligj, që ta pranojmë genocid i ushtruar në Shqipëri, sigurisht që është të gjithë së bashku, që çdo lidhje e jona e dyshimtë bërë nëpërmjet institucioneve të shtetit të sistemit të bëhet transparente, qoftë me të kaluarën e hidhur të kaluar, por edhe nëpërmjet individëve që kanë të këtij vendi, qoftë me të tashmen përsëri të hidhur, qenë nga piramida e lartë partiake dhe shtetërore, për të cilën shpeshherë kemi dëgjuar akuza që nën kontrollin dhe varësinë e plotë të Sigurimit të bëhen vetëm në parim, të cilat përbaltin parlamentin, Shtetit. Duhet falënderuar nisma e nismëtarëve të e përbaltin atë në turmë dhe nuk thonë asnjëherë këtij ligji dhe aq më tepër që ata janë të gatshëm të ndonjë emër. Sot kemi institucione që mund të kenë pranojnë edhe amendamente shtesë, nëse dikush edhe të dhëna për përbaltje të këtij lloji, por e sheh të arsyeshme për të plotësuar ndonjë nen të asnjëherë nuk i kanë bërë publike dhe ne nuk kemi veçantë. Hapja e dosjeve sot nuk është një kërkesë një ligj se si mund të bëhen publike, jo për t’i vënë e një individi apo e grupeve të caktuara, por është prapa hekurave, por minimalisht mund të bëhen domosdoshmëri, sepse në emër të dosjeve është publike lidhjet dhe pastsaj le të kandidojë kushdo. spekuluar shumë gjatë këtyre 14 viteve. Vetëm hapja Ai ligj ka nevojë për përmirësime, ai nuk duhet të e dosjeve do të krijojë transparencë për të gjithë ketë penalizime, por informim, transparencë për shqiptarët, për të parë se si janë marrë në qafë opinionin publik dhe duhet kompletuar, sepse nuk njerëzit gjatë sistemit të kaluar. Prandaj, unë mund të pranojmë akoma përbaltjen që na vjen nga propozoj dhe i ftoj të gjithë kolegët që ky projektligj disa persona në këtë sallë, ose përbaltjen e të kthehet në ligj, duke pasur parasysh që çdo pamerituar që na bën shpeshherë media ose deputet të bëjë edhe amendamentet shtesë, nëse segmente të tjera, që duan të nxjerin përfitime nga e sheh të arsyeshme. pushteti politik apo nga pushteti ekzekutiv.kjo duhet Falemnderit! bere edhe për besueshmërinë që duam të fitojmë, Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Bilani. për të zënë karriget e pushtetit e për të mos lejuar Nazmi Bilani – Falemnderit, zoti Kryetar! që t’i marri tjetër kush ato. Unë mendoj që një Në fakt, kur filloi debati rreth kësaj çështjeje, projekt, i cili do të përmblidhte dhe do t’i jepte një nuk kisha ndërmend të flisja, por, pasi dëgjova zgjidhje pikërisht moralit të kësaj salle dhe moralit diskutantët, më ngacmoi një ide. I mëshohet shumë të institucioneve të larta shtetërore, do të ishte një faktit se shumëkush është i interesuar që të dijë projekt më i plotë, që do të na vinte përballë opinionit për dosjet e të implikuarve në Sigurimin e Shtetit, publik me ndërgjegje të pastër dhe do t’i mbyllte për një proces që ka 14-15 vjet që ka ndodhur dhe rrugën një herë e përgjithmonë të gjithë akuzave që nuk është bërë atëherë kur duhej bërë nga ata dhe shtrembërimeve që shpeshherë bëhen në media që persekutoheshin, për persekutorët ose për përfitime aspak të ndershme e abuzuese. bashkëpunëtorët e tyre, por kujtohen sot pas 15 Falemnderit! vjetësh që të bëjnë një ligj të tillë. Sigurisht, duke Servet Pëllumbi – Falemnderit! parë edhe përbaltjen e madhe që hidhet në media Zoti Alibali. për politikën, për akuzat e shumta në të cilat pjesa Neritan Alibali – Së pari, do t’i kërkoja kolegëve për Sigurimin e Shtetit nuk ka peshën qëka në të në sallë që të ulin pasionet kur diskutojmë për këtë tjerat, unë mendoj se kemi nevojë që politika të problem, që është një problem tepër i rëndësishëm
226 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
për vendin dhe për institucionet demokratike. Është për një detyrë, i cili deklaron të gjithë veprimtarinë pozitiv fakti që të gjithë krahët politikë, nga e majta, profesionale që ka bërë gjatë jetës së vet, madje e djathta, qendra, kanë deputetë që mbështesin këtë shkruan me krenari se është edhe punonjës ose projektligj, çka tregon që diskutimi nuk duhet bërë aktivist vullnetar në një organizatë joqeveritare etj. mbi baza partiake, por mbi baza të moralit të Ne nuk i kërkojmë që të shkruajë edhe një veprimtari shoqërisë shqiptare, i cili këto 14 vjet është cenuar profesionale që ai ka bërë dikur, si bashkëpunëtor i në maksimum. Do të thoja se çështja e dosjeve ka ish-Sigurimit të Shtetit, si informator. Madje jemi nisur së bashku me fillimin e proceseve demokratike krenarë kur shkruajmë se kemi investiguar, kemi dhe është një çështje e cila pas 14 vjetëve vazhdon zbuluar dhe kemi denoncuar një shkelje të ligjit dhe të diskutohet në shoqërinë shqiptare. Janë bërë ligje e shkruajmë me të madhe, sepse duam të jemi që kanë vepruar si kapakë, të cilët mbyllin kazanët heronj dhe nuk deklarojmë një aktivitet që kemi bërë, që ziejnë, por këto kapakë nuk kanë mundur t’i i cili atëherë mund të ketë qenë i ligjshëm, ndërsa rezistojnë forcës dhe kërkesës së opinionit publik, sot konsiderohet si një mundësi për të pasur presion për të pasur një administratë të lartë dhe një politikë mbi vete nga strukturat e korruptuara. Pra, në qoftë të pastër. se nuk do ta bëjmë ligj këtë projektligj, ky problem Flitet shumë se projektligji shkel dhe cenon edhe pas 20-30 vjetësh do të vazhdojë të Kushtetutën. Ne kemi, siç u tha edhe nga kolegët, konsiderohet si një problem dhe një mundësi për të çdo qytetar i republikës mjafton të klikojë në faqen akuzuar njëri-tjetrin në politikën shqiptare. e internetit të Inspektoratit të Lartë të Kontrollit të Zotërinj deputetë, unë jam i mendimit që, ashtu Pasurive dhe të marrë vesh se çfarë i ka lënë babai siç tha edhe dikush nga kolegët, në qoftë se janë në pronë një deputeti, dhe jo vetëm deputetëve, por dakord grupet dhe drejtuesit politikë të mblidhen e edhe famijarëve të tyre, të cilët kanë pasur të bashkëpunojnë me nismëtarët, për të bërë një fatkeqësinë të jenë partnerë ose bashkëshortë të ligj sa më të plotë, ku thelbi i çështjes hapja dhe deputetëve, dhe jo vetëm kaq, por edhe 3 vjet pasi njohja e opinionit publik me dosjet, të jetë i ligjshëm. personat nuk janë zgjedhur, janë të detyruar të Nga ana tjetër, në qoftë se nuk do të jetë kështu, deklarojnë pasurinë. Unë them se projekti duhet të atëherë le të bëjmë një ligj ku çdo deputeti ose zyrtari aprovohet, mbase jo kështu siç është paraqitur, por të lartë t’i lejohet t’i ofrojë publikut hapjen e dosjes edhe me kompromise nga të gjitha palët, me së vet dhe unë do të isha i pari që do ta aprovoja: do përmirësime, të cilat nismëtarët e projektit janë të të kërkoja që të hapej dosja ime. gatshëm t’i bëjnë. Le të mos harrojmë se ky projekt Falemnderit! mbron edhe shtetin nga korrupsioni, sepse nuk Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Alibali! është çudi që mund të ketë ndodhur dhe do të Zoti Dajçi. vazhdojë të ndodhë që ish-operativi, i cili sot mund Pal Dajçi – Falemnderit, zoti Kryetar! të jetë një biznesmen i fuqishëm, mund t’i bëjë Të nderuar kolegë! presion një bashkëpunëtori të dikurshëm, të Unë jam anëtar i Komisionit të Ligjeve, pjesëtar përvuajtur, i cili sot mund të jetë një ministër ose i idesë që këto dosje të hapen. Po i them disa deputet, për të përfituar interesa korruptive nga diskutantëve parafolës, që iu drejtuan Partisë shteti. Demokratike, por faktikisht iu drejtuan gabim, sepse Pra, mbrojmë dhe pastrojmë moralin tonë politik duhet t’i drejtoheshin atyre që kanë votuar kundër, dhe njëkohësisht mbrojmë dhe pastrojmë se asnjë nga anëtarët e komisionit të Partisë administratën e shtetit. Unë jam kundër Demokratike nuk ka qenë kundër në parim. Ata kanë ndëshkimeve, qofshin këto për zyrtarët e lartë ose qenë pro në parim, për hapjen e dosjeve me të ulët. Edhe unë jam kundër logjikës se ata që modifikimet që ligji i kërkon dhe që po i diskutojmë. zgjidhen nuk shkarkohen ose nuk iu hiqet mandati, Këtu ka disa grupe, disa e ndjejnë veten të qetë, ndërsa nëpunësit e lartë të shkarkohen. Është sepse kanë qenë komunistë që e deklaruar haptas normale që një nëpunës i lartë të deklarojë aktivitetin dhe edhe sot ndihen rehat këtu në sallë. Unë them e vet dhe njëkohësisht të jetë një person se pothuajse të njëjtin rol kanë kryer, pavarësisht profesionist, i cili është i aftë të përballojë detyrën, nga dikush tjetër nën tundimit të regjimit komunist. por duhet të jetë i hapur për ta deklaruar atë. Ne i Unë do të thoja se nuk ka nevojë që t’i bëni moral kërkojmë informacion profesional çdo nëpunësi të njëri-tjetrit, sepse dukeni në sy shumica që e keni lartë, që paraqitet këtu në Parlament, si kandidat bërë këtë punë mjaft mirë. Por vota dhe mbështetja
227 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
ndaj këtij projektligji, meqenëse do ta rregullojmë, me vrasje, burgosje, internime, denigrime, si në duhet të kalojë në votim, dhe të mos i bëjmë moral asnjë vend tjetër në Evropë. Vras mendjen dhe nuk njëri-tjetrit. gjej asnjë motiv që ne, kundërshtarët e komunizmit, Falemnderit! në këtë Kuvend, të jemi në minorancë. Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, është Të nderuar deputetë, besoj se shumica jonë do diskutanti i dytë që bën një propozim. Si thoni, do të votojë pro projektligjit në parim, duke i lenë vend të vazhdojmë me debatet apo jeni dakord me ndryshimeve dhe diskutimeve nen për nen. Do të propozimin që të rishikohet nga nismëtarët? Jemi ishte interesante që të mund të shihnim njeri-tjetrin dakord me shtyrjen? në sy, që të dinim se kush jemi. Prandaj, jam që Zoti Ndoka, në emër të nismëtarëve. votimi për këtë projektligj të jetë nominal. Nard Ndoka – Falemnderit, zoti Kryetar! Të nderuar kolegë, mendoj se ky projektligj është Nuk ka përse të abuzohet, ky është një miratim i plotë nga ana juridike dhe nuk e kuptoj votën kundër në parim dhe, nëse miratohet në parim, patjetër që të kolegëve në Komisionin e Ligjeve. Natyrisht që duhet të jetë komisioni ai që duhet të paraqesë secili prej nesh ka individualitetin e vet, madje edhe amendamente dhe të punohet nen për nen. Ne brenda grupit të kolegëve nismëtarë të këtij ligji ka thamë se jemi të hapur. Kjo do një miratim në parim ndryshime qëndrimesh, por, për të qetësuar dhe, në qoftë se seanca e miraton në parim, atëherë deputetët që votuan kundër në Komisionin e Ligjeve, kalon në komision dhe ne jemi të hapur për të bërë unë mendoj që mund të bëhen ndryshime në këtë ndryshime. Unë mendoj se, përderisa ka një projektligj, pa cenuar thelbin e këtij projektligji dhe diskutim kaq të rëndësishëm, Televizioni Shqiptar unë mendova të bëj një ndryshim teknik. Po e sqaroj duhet ta transmetojë patjetër, sepse ai jo vetëm ka më tej idenë time. Qëllimi bazë, në parim, i detyrim ligjor, por edhe buxheti i tij është nga taksat projektligjit është kontrolli i pastërtisë së figurës së tona dhe do të ishte transparencë edhe për publikun. personit zyrtar. Flitet për papastërti politike të tij, Servet Pëllumbi – Pra, ju nuk jeni dakord që lidhur me regjimin komunist. Teknikisht, kemi të shtyhet debati? klasifikuar si më të rrezikshëm ata që kishin Nard Ndoka – Është në kundërshtim me marrëdhënie me Sigurimin e shtetit komunist dhe Rregulloren. Debati duhet të vazhdojë dhe të votohet. mirë kemi bërë, por mund ta zgjerojmë edhe më Servet Pëllumbi – Kjo nuk është në shumë. Përse? Shteti komunist udhëhiqej nga Partia kundërshtim me Rregulloren, në qoftë se jemi dakord e Punës. Partia e Punës udhëhiqte të gjithë jetën e të gjithë së bashku për ta shtyrë. vendit. Sigurimi i Shtetit ishte thjesht një vegël servile Nard Ndoka – Nuk ka përse të tërhiqet, se, po e saj. Ishte Partia ajo që e udhëhiqte Sigurimin në u tërhoq kjo, bie poshtë. Duhet të vazhdojë dhe ne çdo hap e çdo lëvizje. Të gjithë ministrat komunistë jemi të gatshëm që të bëjmë ndryshime. të Sigurimit janë të pushkatuar, sepse Partia, Enveri, Servet Pëllumbi – Vazhdojmë debatin. Zoti nuk lejonte që ata të bënin lëvizjen më të vogël pa Berzani e ka fjalën. miratimin e tij. Këtë e di çdo njeri që ka jetuar në Ilirian Berzani – Të nderuar kolegë! Shqipëri përpara vitit 1991, këtë e dinë edhe të rinjtë, Ajo që ju kemi parashtruar për të aprovuar, është që kanë lexuar dhe kanë dëgjuar dokumentet e minimumi që mund të bëjë ky Kuvend për pastërtinë botuara pas vitit 1991. Sigurimi bënte çfarë t’i thoshte e zyrtarëve të Shtetit Shqiptar. Jemi në vitin 2005 Partia. Pra, ne po merremi me dorën duke harruar dhe miratimi i këtij projektligji është shumë më i trurin, po merremi me Sigurimin, duke harruar lehtë se sa do të kishte qenë në vitin 1991-1992, komandanten e saj legjendare, Partinë. Në qoftë se kur numri i sekretarëve, funksionarëve të PPSH-së disa mendojnë se nuk është plotësuar komplet, dhe i bashkëpunëtorëve të Sigurimit, ishte shumë i atëherë mund të bëjmë fare lehtë riparime këtu në madh në Kuvendin e Shqipërisë. Tani Kuvendi ynë seancë plenare, me diskutimin nen për nen. Mjafton ka shumë më pak nga ata, madje shpresoj që ai që kudo në këtë projektligj të zëvendësohen fjalët sot të jetë në minorancë. Ndryshimi kryesor është “Sigurim i Shtetit” me fjalën “Partia e Punës”. se tani pas 14 vjetësh demokraci ka një shumicë Natyrisht që në krye ishte Enveri, që udhëronte edhe nga e majta që nuk i durojnë e nuk i shohin këdo, por edhe në rrethe ishte Sekretari i Parë i dot me sy, sepse ata kanë qenë shkaktarët që Partisë, figurë shumë më kryesore se kryetari i Shqipëria u frenua në ecjen e saj ekonomike dhe degës së punëve të brendshme të rrethit. Sekretari europiane për 50 vjet me radhë. Ai frenim u shoqërua thërriste nga poshtë kryetarin, kryetari nuk merrte
228 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
asnjë vendim pa miratimin e sekretarit. Edhe në një Vazhdojmë diskutimet. Zoti Balla. ndërmarrje, edhe në një institucion, madje edhe në Taulant Balla – I nderuar Kryetar! spitale nuk vinte dot dega e punëve të brendshme Të nderuar deputetë! të pyeste njeri, pa miratimin e sekretarit të partisë Diktaturat bëjnë një lojë të paimagjinueshme së ndërmarrjes apo institucionit. Ky rregull ishte kriminale, plot me befasira, marrin në ndihmë vdekjen strikt dhe është i sanksionuar në platformën e për të zgjatur jetën, sajojnë tragjedira më të rënda Sigurimit të Shtetit. Për vite me radhë, ky fakt, i se ato të antikitetit, do të thoshte Visar Zhiti, poeti nënshtrimit prej qeni besnik i Sigurimit të Shtetit dhe shkrimtari i shquar i kohës sonë, që i provoi ndaj partisë, është zvogëluar nga rëndësia që ka. mbi kurrizin e tij, në moshën më të mirë të jetës, Nuk dua të hyj në analizë, se përse është bërë kjo, këto lojëra të paimagjinueshme. Instrumenti për të megjithatë në ligjin e abroguar të figurave, ndalimi sajuar tragjeditë kanë qenë bashkëpunëtorët e për t’u bërë deputet ka qenë edhe për personat që Sigurimit të Shtetit. Mëkatet e tyre janë të kishin funksione në aparatin e Partisë së Punës së pashlyeshme, ndaj asnjë argument në dobi të tyre Shqipërisë. Prandaj, edhe në këtë ligj, nuk duhet të nuk vlen. Thelbi i proceseve demokratike qëndron në harrojmë të përfshijmë funksione në Partinë e Punës ndarje me të kaluarën, çka do të thotë se një moral i së Shqipërisë, madje të shohim se mos i zgjerojmë. ri, i kundërt me atë të diktaturës, duhet të karakterizojë Natyrisht, e kam fjalën për sa është vendosur, shoqërinë. Keqardhja për bashkëpunëtorët e Sigurimit personave të ngarkuar me funksione të Partisë së të Shtetit e ka një cak, pasi vërtet pesha e diktaturës Punës së Shqipërisë, si dhe punonjësve të Sigurimit ka qenë shumë e rëndë, por siç ka shumë shembuj nuk është se u ndalohet kandidimi si deputetë, por negativë, ka akoma më tepër shembuj pozitivë, që thjesht zgjedhësve u njoftohet se X ka qenë thjesht e kanë sfiduar me kurajo diktaturën dhe nuk janë sekretar i organizatës bazë, instruktor në Komitetin bërë vegla të saj. e Partisë, komisar apo bashkëpunëtor i Sigurimit. I riu Visar Zhiti, edhe pse nën presion të Unë them se në projektligj duhet të njësojmë në tmerrshëm psikologjik dhe tortura çnjerëzore fizike, radhë të parë komunistët e pastaj sigurimsat. nuk ka pranuar të bashkëpunojë me Sigurimin e Po e mbyll diskutimin, duke dëshiruar që ky Shtetit. Në një intervistë, kur gazetari e pyeti se a projektligj të miratohet nga shumica dërrmuese e ishte një gjë e jashtzakonshme kjo, Visari i këtij Kuvendi antikomunist. përgjigjet: “Aspak, se po të mos doje të bëheshe, Falemnderit! ata nuk mund t’ia arrinin qëllimit”. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Për mua ky ishte një qëndrim normal, madje Zoti Dedja, për procedurë. nuk shoh asnjë arsye për t’u krenuar. Ky është një Taulant Dedja – Falemnderit, zoti Kryetar! visar i popullit tonë dhe fatmirësisht visarët kanë Unë do t’i ftoja kolegët të mos vazhdojmë me qenë shumë më tepër se hileqarët, qullarët, hartime, që nuk po i dëgjon asnjëri këtu në sallë, yzmeqarët, zvarranikët e birucave, të zyrave, të këtu nuk ka as kamera, as televizion. Të mos kantiereve dhe të kafeneve e deri të jetës intime. vazhdojmë me diskutime të vitit 1992 si Partia e Njerëzit me karakter të dobët, që, për fat të keq, në Punës, si Enveri etj., sepse Enveri ka 20 vjet që ka kohët e vështira të historisë së popujve mbijnë si vdekur. Madje, sekretarë të Partisë së Punës, që kërpudhat pas shiut, siç thoshte edhe njëri nga janë marrë me pantallona të gjera apo flokë të gjata, viktimat, Bilal Xhaferri, e bënin spiunllëkun si një kanë qenë nga ai krah andej e jo nga ky krah këtej. punë të ndershme. Iu lutem të dy propozuesve të ligjit të më Sikur të mos mjaftonte e gjithë tragjedia e luajtur dëgjojnë me vëmendje. Këtu u propozua një formulë nën diktaturë, këta mëkatarë, që virtytin e shndërruan kompromisi, që projektligji të tërhiqet për t’u në ves, shumëfishojnë barrën dhe dozën e vesit dhe plotësuar dhe për t’u gjendur një formulë e në këtë të ashtuquajturën demokraci me pranueshme nga të gjithë. Iu bëj thirrje të pranojnë protagonizmin e tyre, në parlament, në qeveri, e kudo këtë gjë, sepse në qoftë se do të insistoj me idenë që janë, ata shfaqen të parët që krijojnë alibitë, që të kalohet në votim në parim, ky ligj do të histeritë, zhurmat, thashethemet, rrëmujat, konfliktet. rrëzohet. Kjo është pikërisht ajo që kërkojnë ata Ata janë të “shqetësuar” për të përndjekurit, për ish- njerëz, që ky ligj të mos miratohet. pronarët, për reformat, për çamët, për integrimin, Falemnderit! megjithëse të përndjekurit janë viktimat e tyre, se Servet Pëllumbi – Falemnderit! një pjesë e mirë e ish-pronarëve i kanë varrosur me
229 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
spiunllëqet e tyre, fatkeqësisht duke uzurpuar poste në misionin e ri, madje shumë të përgatitur. Duke partiake apo shtetërore, me forcë vendimmarrëse bërë një retrospektivë të këtyre 15 vjetëve, del se apo me ndikim në vendimmarrje, i kanë varrosur këtu te ne strategjia e Katovicës ka gjetur zbatim të refomat, megjithëse me marifetet e tyre e kanë plotë, me saktësi gati-gati matematikore. Shqipëria rrëzuar Rezolutën Çame, megjithëse me konfliktet përbën rastin e zgjidhjes optimale të Katovicës. Nëse ndërpartiake dhe ndërinstitucionale po e çojnë ne aspironim të shkonim drejt Brukselit, kemi shkuar integrimin në kalendat greke. saktësisht drejt e në Katovicë. Për të shkuar drejt Të nderuar kolegë, fatkeqësisht, shpeshherë, Brukselit duhet domosdoshmërisht të çmontohet ne i thjeshtojmë shumë gjërat dhe problemet, madje skema e Katovicës, që do të thotë të çmontohet i trajtojmë si me shaka, duke kapur aparencën e agjentura e spiunëve, të çmontohet skema e tyre, për shembull, duke përmendur pseudonimet e diskriminimit të ish-pronarëve dhe e të ish- tyre me tallje. Problemi është shumë më i thellë se persekutuarve. Unë këtë proces e quaj procesi i kaq, ata që në diktaturë kanë vrarë, sakatuar e dekomunistizimit të shoqërisë shqiptare. Që të përdhosur dinjitetin e njeriut, sot kanë si detyrë të realizohet ky proces, duhet të ngrihet patjetër vrasin politikisht, të sakatojnë dhe të përdhosin institucioni i të vërtetave, që të përbëhet nga elita e dinjitetin e njerëzve të ndershëm, të cilët këta spiunë ndershme e shoqërisë shqiptare dhe jo nga horra e të djeshëm e të sotëm, në këndvështrimin e tyre qelbanikë, si deri më sot. Fillimi i këtij procesi për pervers e djallëzor, i shohin si armiqtë e tyre, madje së mbari, do të shënonte fillimin e pluralizmit të sfera e djallëzisë së tyre është shumë më e gjerë, vërtetë. Të gjitha të vërtetat që heshtin bëhen pasi ata kanë mision të përdhosin institucionet e helmuese, thoshte Niçe. Besoj se mjaft kemi shtetit, të medias e të shoqërisë civile. Ata ia kanë heshtur, pasi kjo heshtje na katandisi këtu ku jemi dalë mbanë të përdhosin vetë pluralizmin. Prandaj, e siç jemi. Vendet ish-komuniste iu qasën në kohën sot shtrohet si imperativ i kohës lëvizja e re për e duhur procesit të dekomunistizimit të shoqërisë. pluralizmin e ri shqiptar. Kudo që janë, në opozitë Gjermania Lindore e Çekia i hapën dosjet apo në pozitë, misioni i spiunëve vazhdon dhe e ka menjëherë, prandaj proceset demokratike janë të bazën e vet shkencore dhe organizative te platforma konsoliduara. Sllovakia po i publikon në internet. e Katovicës. Gorbaçovi, pasi kishte studiuar dhe Hungaria, duke pasur traditën më të hershme në hartuar institucione tepër të specializuara me fillimet progresive demokratike e mendoi të tejkaluar ekspertizë shkencore, ekonomike, politike e sociale këtë problem, por tani dhe ajo ka vendosur hapjen e të ish-Bashkimit Sovjetik, në mesin e viteve 80 të dosjeve. Madje një qytetar hungarez, kur u shekullit të kaluar, e formuloi në mënyrë koncize në intervistua, u përgjigj se spiunët nuk duhen lejuar të Katovicë sentencën: “Sistemi ynë ka kapitulluar. punojnë as mësues e as pastrues. Pluralizmin do ta lejojmë medoemos. Në krye të Të nderuar deputetë! partive që do të krijohen, duhet të nxirren njerëz që Sociologu i shquar Novikov në veprën e tij përkrahin strategjinë tonë. Duke sharë komunizmin, “Ndërgjegja dhe vullneti social” shkruan: “Është elita të dënuarit e të përndjekurit, do të thonë për ne se e shoqërisë që në çdo epokë të jetës së një kombi edhe këta e urrekan komunizmin. Ne na intereson cakton atë që duhet dhe atë që nuk duhet”. Sot karta morale e tyre. Do t’i afrojmë dhe do t’u japim përfaqësuesi më dinjitoz i elitës së kombit tonë, punë të parëndësishme, por kurrë nuk do t’i lejojmë Ismail Kadare, këshillon, kërkon, madje edhe qorton: të marrin pushtetin. Me disa ndëshkime të vogla të “Shëndoshja morale e një vendi nuk mund të ngrihet nomeklaturës së lartë komuniste, ne komunistët mbi themele rëre”. Në historinë tonë, sidomos atë reformatorë do të zbatojmë strategjinë tonë në moderne, ka ende pjesë që janë në mjegull. Ato ekonomi, që kapitalistët e pronarët e ardhshëm në shkaktojnë çoroditje dhe çoroditja i hap udhë vendet ish-socialiste të jenë njerëzit tanë”. Këtë amoralitetit e përçarjes së sotme. Nervozizmi që strategji të Gorbaçovit, siç pohon vetë Ramiz Alia, shkakton hapja e dosjeve, tregon se ndotja morale e studioi dy vjet, që do të thotë se vonesa e në Shqipëri është tepër e thellë. Ka solidaritet të proceseve demokratike në Shqipëri lidhej me ish-xhelatëve kundër viktimave. Për parlamentarët përpjekjen për të adaptuar në erën e re, me efiçiencë ka qenë një turp që kanë rrëzuar projektligjin. Me të plotë, mekanizmat shtetërorë, për të ndërtuar këtë ata kanë rrëzuar veten. Por si e percepton skenarin e plotë dhe shumë të saktë për të ardhmen. populli i thjeshtë hapjen e dosjeve? Për këtë do t’i Tashmë, spiunët e diktaturës do të angazhoheshin drejtohem një sondazhi që ka bërë gazeta “Sot” me
230 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
njerëz të rastësishëm në rrugë, në datën 22.2.2005. kanë si kërkesë se për t’u integruar në familjen Nga 13 kalimtarë të pyetur vetëm 2 kanë shfaqur europiane shpirtërisht duhet patjetër të bëjnë rezerva, ndërsa në 23.2.2005 nga 12 kalimtarë të transparencën e së kaluarës në lidhje me pyetur të 12-të janë shprehur pro hapjes së dosjeve. bashkëpunimin me strukturat e shërbimeve sekrete Pra, me 25 të pyetur vetëm 2 kanë shfaqur rezerva, të vendeve të tyre. Të njëjtën gjë duhet të bëjmë çka tregon se populli është me ne, ndërsa ju që edhe ne. kundërshtoni edhe sot, si gjithnjë, jeni kundër Për të mos e zgjatur dhe për të mos përsëritur popullit. Meqë i pëlqej e i kërkoj visarët, do ta mbyll ato që thanë bashkëfolësit, ky projektligj nuk ka me Visarin, i cili thotë: “E kaluara shndërrohet dhe asnjë arsye që bie në kundërshtim me Kushtetutën. duhet shndërruar në përvojë, ndërsa përvoja në Unë desha të citoj nenet, por meqë zoti Mediu i tha ndërgjegje kolektive. Një popull që harron, është i këto nene, nuk po i përsëris më. Pra, përderisa nuk destinuar të zhduket”. Fatmirësisht, shqiptarët nuk ka asnjë pengesë ligjore, unë i ftoj të gjithë kolegët kanë harruar. që sot ta votojmë e ta miratojmë në parim këtë Ju falemnderit! projektligj, pastaj t’i kthehet Komisionit të Çështjeve Makbule Çeço – Falemnderit! Ligjore për ta plotësuar në nene të ndryshme dhe Zoti Qesja e ka fjalën. Të përgatitet zoti Goci. me amendamentet përkatëse. Dilaver Qesja – Zonjë e nderuar, që drejton Falemnderit! seancën! Makbule Çeço – Falemnderit! Të nderuar deputetë! Zoti Goci. Nuk është? Jam dakord që projektligji “Për kontrollin e figurës Zoti Bruka. së personit zyrtar të zgjedhur apo të emëruar në Brahim Bruka – Falemnderit, zonja drejtuese organet e ndryshme të shtetit” të kalojë sa më shpejt e seancës! që të jetë e mundur, për arsyet e mëposhtme: Të nderuar kolegë! Së pari, duhet dhe është misioni ynë si Ky projektligj ka të bëjë me ndarjen nga e parlament që të pastrojmë politikën shqiptare nga kaluara dhe vazhdimin e jetës së re. Këtu u fol të gjithë komponentët e saj, si në legjislativ, si në shumë, gjerë e gjatë, por besoj se këtë shoqëri e ekzekutiv, në gjyqësor, por edhe më tej, te drejtuesit ka mbajtur peng e kaluara dhe besoj se, me këtë e mediave, të cilët në shumicën e rasteve janë të projektligj të paraqitur nga kolegët tanë, bëhet një komanduar. T’i çlirojmë ata nga hijet e së kaluarës, ndarje. Unë besoj se jam shumë koherent kur them nga bashkëpunëtorët e Sigurimit të Shtetit, por, siç që sot në Qeveri, në Kuvend dhe në institucione të e tha edhe një koleg nga e majta, edhe nga tjera ka bashkëpunëtorë të cilët i kanë dashur të bashkëpunëtorë të shërbimeve sekrete të huaja të keqen njeriut dhe vendit. Këta nuk duhet të të gjitha kohërave. ndëshkohen, të jetojnë jetën e tyre të lirë, por nuk Së dyti, për arsyen se i hiqet mundësia, qoftë mund të drejtojnë Shtetin Shqiptar. Kolegët kanë mediave të komanduara, qoftë grupimeve të bërë punën më të mirë që janë afruar në kohë përpara ndryshme ose individëve, për të abuzuar me këtë zgjedhjeve, për të paraqitur këtë projektligj. Shumë temë, e cila gjatë gjithë këtyre 15 vjetëve i ka mbetur deputetë u zgjodhën dhe nuk kemi përse t’i nëpër këmbë politikës shqiptare dhe, siç thotë ndëshkojmë ata. Nuk është ndëshkim, është Kadare, është kthyer në një pengesë, tek e cila ne parandalim i një sëmundjeje të keqe. Unë jam në përplasemi, rrëzohemi dhe nuk ecim dot përpara. parim dhe me votë pro që të shpallen listat e ish- Së treti, sepse në politikën shqiptare kjo gjë ka spiunëve, për të ndërpererë aktivitetin e keq të tyre, krijuar një ngërç të madh, që është bërë pengesë që të shpëtojë shoqëria shqiptare. edhe për integrimin shpirtëror e moral të vetë Falemnderit! shoqërisë shqiptare, e cila shpeshherë vazhdon të Makbule Çeço – Falemnderit! mbetet peng i së kaluarës. Zoti Malltezi. Nuk është. Së ktërti, edhe për arsyen tjetër, sepse kjo nuk Zoti Rroqi. është një temë aktuale vetëm për Parlamentin Shpëtim Rroqi – E nderuar zonja drejtuese e Shqiptar dhe shoqërinë shqiptare, por kjo është një seancës! temë aktuale edhe për të gjithë vendet e ish-bllokut Nuk është hera e parë që diskutohet për të njëjtin komunist, për arsye se, qoftë ata që aspirojnë për problem. Pisllëku njerëzor në politikën shqiptare t’u integruar, qoftë ata që e kanë arritur këtë aspiratë, është mbyllur gjithnjë, çka ka treguar që spiunët
231 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
kanë qenë në maxhorancë në politikën shqiptare. me të gjithë ato pseudonime që vijnë vërdallë në Duke besuar se ky parlament i ka në minorancë, parlament, që nga emra kafshësh e deri tek veglat mendoj se ka shansin historik të bëjë një pastrim e bisturitë e kirurgëve. të konsiderueshëm të kësaj politike, duke hequr Unë deklaroj se do të votoj pro këtij projektligji edhe një makth që qëndron prej vitesh mbi shoqërinë dhe kërkoj që votimi të bëhet nominal. Pas shumë tonë. Në relacion përsëritet shumë shpesh “kufizim” epiteteve që i janë vënë këtij parlamenti, kursejani ose “shkelje e të drejtave të njeriut”. Por çfarë kërkon të fundit, sipas meje, më të shëmtuarin e epiteteve në thelb ky projektligj? Në terma të thjeshtë, njerëzit “parlament spiunësh”. peng të vetvetes, të karakterit të tyre të munguar, të Falemnderit! mos merren më me politikë, pasi së pari i bëhet Makbule Çeço – Falemnderit! mirë shoqërisë dhe së dyti i bëhet mirë vetë atyre, Zoti Ndoka, e ka fjalën. sepse mund të flenë gjumë nëse nuk flenë akoma. Jak Ndoka – Falemnderit! Ata do të kenë të gjitha të drejtat themelore të njeriut, Dosjet duhet të hapen, sepse ne duhet të jemi të drejtën e jetës, të pronës, të arsimit, të votës transparentë me veten dhe me të shkuarën. Të gjithë etj., përveç të drejtës për të vazhduar t’i bëjnë keq vendet e Europës Lindore dhe Qendrore e ringrenë shoqërisë. Dëmi moral i këtyre njerëzve është shumë këtë problem herë pas here. Vetëm Gjermania, që më i madh se sa një kufizim që bëhet për disa arriti të bënte një katarsis, shpëtoi nga ky makth. individë që kanë përdhunuar në mënyrën më Edhe nëse ky projektligj nuk votohet sot, një ditë bastarde të mundshme të drejtat e të tjerëve. do të hapet sërisht kjo çështje. Sa më shpejt aq Flitet për shkelje të të drejtave të njeriut kur ka më mirë. Ky është një gjyq që nuk u duhet lënë vetëm një kufizim minimal për interesa madhore. A brezave të ardhshëm. Kur themi se duhet të ndahemi quhet shkelje e të drejtave të njeriut mohimi i pronës? me të kaluarën, ne nuk mund të ngremë një urë. Të A quhet shkelje e të drejtave të njeriut futja e tjetrit kaluarën duhet ta kemi nga pas, për sa kohë që në burg pa të drejtë? A quhet shkelje e të drejtave të nuk kemi guxim ta shohim në sy e të përballemi njeriut pushkatimi, varja, internimi, mohimi i familjes, me të. Ne nuk na duhet një katarsis i vetvetes. Me i rinisë etj. Pra, ky projektligj e vendos Shqipërinë çfarë morali do të shkojnë partitë politike të kërkojnë në standarde europiane, për respektimin e të votat për kandidadët e tyre? Me çfarë morali drejtave të njeriut, pra kufizon pak lirinë e shtetasve pretendojmë se kemi një administratë të pastër që kanë qenë shkelësit e këtyre të drejtave. E eficente? Është në nderin e këtij parlamenti dhe të vërteta është përpara nesh si mali i Korabit. Ne nuk deputetëve që t’i hapim rrugë projektligjit të propozuar kemi fuqi ta mbajmë këtë mal mbi supe. nga Partia Demokrate e Re. Nëse projektligji Të nderuar kolegë jo spiunë, unë e kuptoj që ju refuzohet, të gjithë ata që janë pro tij kanë gjithë të mund t’ju vijë keq për kolegët që i prek ky projektligj, drejtën të dyshojnë në motivin e refuzimit. Në por ju siguroj se do t’i bëni një nder atyre dhe një demokraci nuk persekutohet njeri, ka liri për të gjithë. nder akoma më të madh politikës dhe shoqërisë Ajo që kërkohet përmes këtij projektligji, është që shqiptare. ata të cilët janë përzier me Sigurimin dhe Të nderuar kolegë jo spiunë, jo bashkëpunëtorë, konstruktorët e tij, të mos marrin pjesë në administratë jo pengje votojeni këtë projektligj, bëni një xhest të dhe të mos zgjidhen. Në favor të mbylljes së dosjeve thjeshtë, shkëputeni Shqipërinë dhe shoqërinë është dhënë gjithnjë argumenti “të mos merremi shqiptare nga e kaluara, jepini mundësi pastrimi me të kaluarën, por të shohim nga e ardhmja”. Me politikës shqiptare dhe populli shqiptar do t’ju jetë këtë moto sot shohim shumë burra që na japin mend mirënjohës. Nuk e kuptoj qëndrimin kundër të disa e na këshillojnë për demokraci, që përpiqen e hiqen kolegëve, nuk e kuptoj as pretendimin se gjoja dosjet si mjeshtra të lojës politike dhe deri diku i kanë janë zhdukur, kur dihet nga të gjithë që dosjet kanë veshur vetes rolin që pa ata jo Shqipëria, por nuk ekzistuar në katër kopje, përjashto edhe skemën bën dot as Ballkani. 15 vjet pas shembjes së regjimit kur çdo denoncim futej në dosjen e objektit të atij komunist ka kaluar koha që edhe në Shqipëri të që bënte denoncimin, të oficerit përgjegjës. Pra, mos mos ketë më ndrojtje për njerëzit, që me punën e kini merak se aty janë edhe listëpagesat. tyre kanë shkaktuar vetëm vuajtje dhe tmerr. Ka Të nderuar kolegë jo spiunë, qëndroni drejt dhe pasur shumë debat dhe seminare për lustrimin e votoni pro, përndryshe bëheni edhe ju çështjes, ka qenë edhe një ligj që një komision i bashkëpunëtorë. Shtypi ka të drejtë të na gjykojë kryesuar nga i ndjeri Bezhani, që dha vetëm efekte
232 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
të pjesshme, por edhe ai nuk pati transparencë. Unë do të doja më tepër që të bëja një sqarim Publikimi i dosjeve të personave aktivë në të Rregullores, pasi ka një problem me Rregulloren politikë, të deputetëve në media, është gjëja më e re, pika 3 e nenit 73 thotë: “Diskutimi në parim elementare që mund të kërkohet sot. Ndarja me të për projektligjin, zhvillohet si në rastin kur komisioni kaluarën është domosdoshmëri, por nuk mund të është shprehur për miratimin e tij në parim, ashtu pretendosh të ndahesh me të shkuarën, duke edhe në rastin kur është shprehur për mosmiratimin kompromentuar të sotmen e të ardhmen me e tij”. Pra, për rastin konkret, bëhet fjalë që informatorë e bashkëpunëtorë të Sigurimit famëkeq. Komisioni i Ligjeve nuk është shprehur për miratimin Për shkak se vendet e Lindjes nuk ndoqën modelin e tij. Në rastin kur komisioni përgjegjës është gjerman, sot po rropatemi dhe sërisht kthehemi te shprehur për mosmiratimin e tij në parim, në Kuvend, thelbi: domosdoshmëria e të qenit transparent me në seancë plenare vendoset miratimi i tij. Pra, duhet veten dhe me të shkuarën. Një muaj më parë në patjetër që të votohet dhe projektligji të kthehet në Poloni u shpall një listë me emrat e 240 mijë ish- komisionin përgjegjës, për vazhdimin e shqyrtimit agjentëve, informatorë të punësuar, dhe kjo gjë krijoi të tij nen për nen. Është ndryshe nga Rregullorja e një tronditje të madhe, për shkak se në listë vjetër, që komisioni përkatës, edhe në qoftë se nuk përfshiheshin edhe emra të viktimave, pa i dalluar si e miratonte, e kalonte në seancë. Nëse sot ligji të tillë. Në Shqipëri, në kushtet dhe specifikat që votohet në parim, ai nuk kalon në mënyrë ka pasur vendi, listat duhen kufizuar vetëm tek ata automatike, por duhet t’i rikthehet Komisionit të persona që nuk ua kërkon njeri, por kërkojnë vetë Ligjeve, që të bëhen ndryshimet sipas pretendimeve të kenë një rol publik. Publikimi i dosjeve të Sigurimit dhe amendamenteve që kanë bërë kolegët. Besoj të Shtetit, ndonëse duket një ide e vjetruar, mund të se duhet të qartësohet edhe nga ju, zonja drejtuese kthehet edhe në një test për partitë politike në e seancës, se ky ligj nuk miratohet sot, por i kthehet zgjedhjet e ardhshme parlamentare. Megjithëse në edhe një herë komisionit. Miratohet në parim, për dukje sfida e politikës sot është ndarja me krimin t’iu rikthyer komisionit, që ta shqyrtojë nen për nen. dhe biznesin, nëse do të gërvishtim pak, do të Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Ndoka! kuptojmë se rrënjët e së keqes qëndrojnë tek dosjet Servet Pëllumbi – Vazhdojmë me kryetarët e e Sigurimit të Shtetit, por transpareca me to nuk ka grupeve. përse të mbetet vetëm në dorë të politikanëve. Kjo Zoti Xhuveli? është një sfidë edhe për median, edhe për shoqërinë (Zoti Xhuveli shprehet dakord.) civile. Avantazhet teknologjike që ka sjellë koha, si Zoti Çako? posta elektronike apo edhe faqet e internetit, duhen Alfred Çako – Ne, si grup parlamentar, jemi shfrytëzuar edhe për të pastruar politikën, dakord që ky projektligj të rikthehet për t’u administratën dhe median nga mbeturinat e së rishqyrtuar nen për nen në Komisionin e Ligjeve. kaluarës. Në çdo vend pune që të aplikosh, sot Ajo që doli gjatë të gjithë diskutimeve ishte fakti se kërkohet terma e referencës dhe, nëse jetëshkrimi shumica e njerëzve ishin dakord. Ka pasur ndonjë yt ka një pikë të dyshimtë, atëherë e humbet pesimist, siç ishte zoti Gjinushi, për mundësinë e besimin tek punëdhënësit. Një nga pikat e kontratës manipulimit të dosjeve, gjë që është e pamundur, me elektoratin në zgjedhjet e ardhshme mund të ose për shkatërrimin e dosjeve, që sërish është e jetë edhe ndarja me personat e së shkuarës. Askush pamundur, sepse ka funksionuar një sistem shumë nuk mund të jetë aq i pasur, sa të blejë të shkuarën perfekt dhe shumëdegësh dhe është e pamundur e vet. Pesëmbëdhjetë vjet që kanë kaluar kanë krijuar që të fshehësh dosjet, sepse janë edhe listat e edhe një brez të ri politikanësh e administratorësh, pagesave. Kjo do të varet vetëm nga vullneti. Ndërsa që jo vetëm që nuk kanë asnjë lidhje me dosjet e ajo që vlen të theksohet është se ky variant që kemi Sigurimit, por i ngatërrojnë ato me dosjet e FBI-së. zgjedhur ne, është varianti çek. Ne kemi pasur Falemnderit! variantin polak, ku subjekteve fizike e juridike nuk Makbule Çeço – Atëherë, e mbyllim diskutimin iu lejohej të ndërhynin dhe të shikonin dosjet e një dhe kalojmë në shprehjen e mendimit të grupeve. funksionari në konflikt me ligjin ose që ligji e Zoti Xhuveli, për Grupin Parlamentar të Qendrës. detyronte të përcaktonte marrëdhëniet e tij me ish- Nuk ka njeri. shërbimin sekret. Ndërsa tani kjo gjë lejohet për Zoti Ndoka. publikun, në qoftë se personi në fjalë rezulton si i Nard Ndoka – Falemnderit! implikuar në këtë bashkëpunim dhe nuk pranon të
233 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
largohet nga posti i tij i zgjedhur. Kur personi është dhe janë përdorur në mënyrë krejt të parregullt. i emëruar, i bëhet publik dhe institucionit të Kështu që nuk e kuptoj këtë merak të pastrimit të emërtesës, i cili e largon nga detyra mbi bazën e politikës tani që i zhdukëm gjurmët dhe mendoj se dokumenteve dhe fakteve dhe përsëri personi që ka politika sot ka nevojë më shumë për të tashmen, rezultuar si bashkëpunëtor ka të drejtë të drejtohet nga vitet 1996-1997-1998, sesa për të kaluarën. në gjykatë. Varianti i tretë, për të cilin ne kemi qenë Megjithatë, kështu siç është, ky projektligj në parim kundër, por edhe një pjesë e opinionit shqiptar ka është antikushtetues dhe është një rikthim i një ligji qenë kundër, është se nuk jemi për rastin e të gjithë që tashmë u konsumua. Po të ishte vetëm për personave, por vetëm për kategoritë e përcaktuara transparencën mund ta pranonim, por nuk jemi para në ligj. Kjo çështje nuk ka asnjë problem të madh një fakti të tillë. shoqëror, sepse numri i madh prej 400 mijë vetësh, Zoti Nardi, ti ishe te një thes i vogël. natyrisht që do ta dëmtonte rëndë dhe do ta trondiste Falemnderit! shoqërinë shqiptare, sepse në Shqipëri nuk është Servet pëllumbi – Falemnderit, zoti Gjinushi! ashtu siç mund të ketë ndodhur në Çeki, ku Zotërinj deputetë, vazhdojmë me kryetarët e shkrimtarë të shquar kanë marrë edhe tituj, si grupeve. Kundera me romanin “Shakaja”, por që e ka spiunuar Për njoftim të atyre deputetëve që kanë komshiu ose shoku. Ndërsa në Shqipëri mund të propozuar votim nominal, sipas nenit 59 duhen 7 ketë rastisur që rekrutimi të ketë qenë masiv, i deputetë të bëjnë propozim, para se të mbyllet dhunshëm, dhe mund të ketë spiunuar edhe i afërmi debati. të afërmin, ndoshta fëmija babain. Vazhdojmë me zotin Begeja. Duke përfunduar, ne jemi dakord që ky projektligj Maksim Begeja – Meqë pak nga ata që folën, të rikthehet në Komisionin e Ligjeve dhe të nuk kanë qenë bashkëpunëtorë të sigurimit, unë, respektohen rregullat, të mos e marrin njerëz që në emër të grupit, do të mbështes nismën për ta janë në konflikt interesash me këtë projektligj. votuar pro. Përgjegjësia është e tyre. Falemnderit! Servet Pëllumbi – Falemnderit! Servet Pëllumbi – Zoti Çako, meqë e Zoti Topi e ka fjalën. përmendët edhe ju, në bazë të nenit 73, kjo Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! procedurë, që thatë ju, bëhet në qoftë se projektligji Unë personalisht, përpara se të dal në emër të votohet dhe miratohet në parim. Në qoftë se grupit, jam plotësisht dakord që të votohet pro në miratohet në parim, atëherë, në rastin e dhënë, parim dhe t’i kalojë komisionit, por edhe grupi, pas shkon në komision për t’u shqyrtuar nen për nen. konsultimit, është në të njëjtën linjë. Zoti Gjinushi e ka fjalën. Falemnderit! Skënder Gjinushi – Unë do të theksoja edhe Servet Pëllumbi – Falemnderit! një herë, duke u nisur edhe nga çfarë tha zoti Çako, Zoti Ruçi. në të gjithë debatin ka një kontradiktë të qartë, nëse Gramoz Ruçi – Së pari, zoti Kryetar, mes disa bëhet fjalë për transparencë, hapje të dosjeve, apo propozimeve që u bënë këtu, një ishte që të votohet për të bërë edhe kufizime, përderisa vetë nismëtarët në parim e pastaj t’i kalojë komisionit. Ky është një nuk e kanë gjetur ende mirëkuptimin në këtë drejtim precedent i ri që hapet në Parlamentin Shqiptar, që dhe shumica e tyre kanë qenë për transparencën, do të votojmë pro dhe pastaj ta shikojmë. por jo për kufizimin. Për sa i takon kufizimeve, ne Lexojeni Rregulloren, se nuk e keni lexuar mirë. nuk kemi të drejtë të bëjmë kufizime, sepse është Nuk e ka asnjë rregullore kështu, që të votohet në antikushtetuese, sepse nuk janë rrethanat e vitit parim e pastaj ta rishikojmë. 1992, kur legjitimoheshin këto kufizime. Atëherë, Së dyti, zoti Kryetar dhe të nderuar deputetë, mund të pranoni vetëm idenë e hapjes. Unë nuk unë i ndoqa me shumë vëmendje të gjitha diskutimet kam shfaqur ndonjë merak, nëse janë manipuluar që u bënë… dosjet, por kam të dhëna të sakta zyrtare të (I drejtohet deputetit Taulant Dedja.) vërtetuara që, kur u kontrollua Kuvendi i mëparshëm, O Taulant, unë të dëgjova ty. A do të më dëgjosh dhe shumica e tyre janë prapë deputetë, dilte që edhe ti mua? Tani po flas unë. dosjet ishin të manipuluara. Edhe për disa që u Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem penalizuan në atë kohë, është kërkuar dopjo nëpër qetësi. thasë, sepse në vitet 1996-1997 u futën nëpër thasë Gramoz Ruçi – Pra, duke medituar te vendi që
234 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
jam, e ktheva vëmendjen time 10 vjet përpara, në plotë me ligjin. vitin 1995, që në këtë sallë është zhvilluar pak a Servet Pëllumbi – Falemnderit! shumë i njëjti debat, por jo kaq i qetë dhe jo kaq pa Atëherë, zotërinj deputetë, do të votojmë. Po argumente. Për projektligjin e paraqitur janë sjellë bëj votimin e prezencës. argumente që janë në kundërshtim me katër nene Zoti Dokle. të Kushtetutës. Projektligji i paraqitur është me pesë Namik Dokle – Meqë zoti Mediu pyeti nëse ka nene të Konventës të të Drejtave të Njeriut, ku ne apo jo një kontradiktë me ligjin, unë nuk po e zgjas kemi firmosur dhe aderuar. Projektligji i paraqitur shumë. Nuk ka asnjë kontradiktë. Është në është një përsëritje si në planin moral, ashtu edhe përputhje të plotë me ligjin, por ka një rregullim tjetër, në planin politik dhe legjislativ të atij debati që kemi në bazë të diskutimeve që janë bërë pak më parë: bërë në vitin 1995, të atij vendimi që kemi marrë në Ne e kemi liruar personin nga detyra e Sekretarit të vitin 1995, të atij debati që kemi bërë në vitin 1997, Përgjithshëm të Këshillit të Ministrave dhe ai shkon të atij vendimi që kemi marrë në vitin 1997, dhe me në një punë tjetër. Për sa i përket qenies në bordin konsensusin e plotë të pozitës dhe opozitës u la e Bankës, po i bëj me dije zotit Mediu që anëtarja e një afat i caktuar, që ishte viti 2001. Meqë përmendëm Komisionit të Letrave me Vlerë, zonja Elisabeta këtu vendet e Lindjes, në asnjë vend nuk është bërë Gjoni, e propozuar nga opozita, është votuar nga të kjo që po bëhet në Parlamentin Shqiptar. Detyrimi gjithë ne për të qenë edhe anëtare e Këshillit ndaj shtetit, ndaj ligjit për të luftuar gjithë të këqijat, Mbikëqyrës të Bankës së Shqipërisë. Pra, jemi është detyrimi minimal që e ka zbatuar kushdo që brenda ligjit. dëshiron shtet. Sot, ne, në vitin 2005, diskutojmë Servet Pëllumbi – Urdhëro, zoti Mediu. sikur po diskutojmë në vitin 1992, 1993 apo 1995. Fatmir Mediu – Unë nuk kam asgjë personale Prandaj, parë në këtë këndvështrim, ne e me personin në fjalë, që të jem i hapur, nuk më mbështesim konkluzionin që ka arritur Komisioni i intereson as se Elizabeta Gjonin e ka propozuar Ligjeve dhe jemi plotësisht dakord me relatimin që opozita, por më duket pa logjikë që të njëjtët njerëz u bë këtu. Grupi ynë parlamentar është kundër janë në po të njëjtët borde. Nuk e kam personale, miratimit të këtij projektligji, sepse kjo është një por e kam për funksionimin e këtyre institiucioneve. punë jo e moralshme. Servet Pëllumbi – Zoti Memia. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Shaban Memia – Unë kam një shqetësim për Atëherë, e mbyllim shqyrtimin e këtij projektligji dekretin e Presidentit. Kam një informacion se njëri dhe kalojmë në shqyrtimin e çështjeve të tjera që nga kandidatët, pa hyrë në vlerësimin e kemi në rendin e ditës, si zgjedhja e një anëtari të personaliteteve të tyre, është kushëri i parë me njërin Komisionit të Shërbimit Civil. nga anëtarët ekzistues të Gjykatës së Lartë. Kjo Zoti Sherifi. Zoti Sherifi nuk është. kërkon një verifikim dhe, në qoftë se është e vërtetë, Zonja Çeço. nesër do të jetë një skandal, sepse në një gjykatë Makbule Çeço - Kandidaturat janë në përputhje nacionale prej 17 vetësh është e papranueshme të me ligjin. jenë dy kushërinj të parë. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Falemnderit! (I drejtohet zotit Mediu, i cili kërkon fjalën.) Servet Pëllumbi – Nuk ka ndonjë rregull, në Zoti Mediu e kemi për nëpunësin e Shërbimit qoftë se janë kushërinj apo jo. Unë nuk e di që të Civil. Për këtë nuk ka diskutime, do të shprehet jenë kushërinj të parë, por edhe nëse janë, nuk ka komisioni dhe pastaj shprehet me votë. ndonjë rregull që të mos jenë në të njëjtin Kalojmë tek çështja tjetër: Zgjedhja e dy institutcion. anëtarëve të Komisionit të Letrave me Vlerë. Zotërinj deputetë, hapim votimin e prezencës. Zonja Çeço. Mbyllet votimi. Makbule Çeço – Për të dy kandidaturat, 106 me elektronikë dhe 12 ministra, 118 deputetë komisioni është shprehur se është në përputhje me të pranishëm. kërkesat e ligjit. Fillojmë procesin e votimit. Kemi projektligjin Servet Pëllumbi – Falemnderit! “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Kalojmë tek shqyrtimi i dekreteve të Presidentit. Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë Makbule Çeço – Edhe dekretet e Presidentit, së Republikës së Maqedonisë, për mbrojtjen dhe për të dy kandidaturat janë pro dhe në përputhje të zhvillimin e qëndrueshëm të liqenit të Ohrit”.
235 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Hapet votimi në parim. Mbyllet votimi. projektligjin “Për kontrollin e figurës së personit zyrtar 96 me elektronikë dhe 12 ministrat, 108 vota të zgjedhur apo të emëruar në organet e pro. Miratohet në parim projektligji. rëndësishme” Kalojmë në votimin nen për nen. Hapet votimi për këtë kërkesë. Mbyllet votimi. Neni 1. Kush është dakord? Ulini! Kundër? Nuk 56 vota pro, 44 vota kundër, 5 abstenime. ka. Abstenim? Nuk ka. Bëjmë votimin nominal. I lutem sekretarisë të Miratohet. sjellë listën deputetëve. Neni 2. Kush është dakord? Ulini! Kundër? Nuk Lekë Çukaj – Unë nuk jam kundër votimit ka. Abstenim? Nuk ka. nominal, por kam një propozim që e bëra edhe gjatë Miratohet. fjalës time, që t’i kalojë Këshillit për Legjislacionin, Votojmë projekligjin në tërësi me elektronikë. me qëllim që të mos bëjmë votim kot. Hapim votimin në tërësi. Mbyllim votimin. Servet Pëllumbi – Ajo bëhet me kërkesë të 93 me elektronikë dhe 12 ministra, 105 vota pro, komisionit ose të kryetarit. asnjë kundër, asnjë abstenim. Zotërinj deputetë, fillojmë procesin e votimit. Miratohet. Bardhyl Agasi, kundër. Kalojmë në miratimin e projektligjit të dytë “Për Neritan Alibali, pro. ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Republikës së Eduart Alushi, pro. Shqipërisë dhe Republikës së Bullgarisë për ndihmë Anastas Angjeli, kundër. të ndërsjelltë në çështjet juridike”. Gaqo Apostoli, (pa përgjigje) Hapet votimi në parim. Mbyllet votimi. Pjetër Arbnori, pro. 96 me elektronikë dhe 11 ministrat, 107 vota Ndriçim Babasi, mungon. pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Maksut Balla, kundër. Miratohet në parim projektligji. Sadedin Balla, pro. Kalojmë në votimin nen për nen. Ilir Bano, (pa përgjigje) Neni 1. Kush është dakord? Ulini! Kundër? Nuk Ilirian Berzani, (pa përgjigje) ka. Abstenim? Nuk ka. Maksim Begeja, (pa përgjigje) Miratohet. Fatos Beja, (pa përgjigje) Neni 2. Kush është dakord? Ulini! Kundër? Nuk Ëngjëll Bejtaj, kundër. ka. Abstenim? Nuk ka. Marko Bello, (pa përgjigje) Miratohet. Pëllumb Berisha, (pa përgjigje) Votojmë projektligjin në tërësi. Sali Berisha, mungon. Hapet votimi. Mbyllet votimi. Nazmi Bilani, kundër. 97 me elektronikë dhe 12 ministrat, 110 vota Gazmir Bizhga, kundër. pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Ben Blushi, (pa përgjigje) Miratohet në tërësi projektligji. Ridvan Bode, (pa përgjigje) Projektligji tjetër, “Për ratifikimin e marrëveshjes Erion Braçe, (pa përgjigje) së kredisë ndërmjet Këshillit të Ministrave të Spartak Braho, abstenim. Republikës së Shqipërisë dhe Fondit Kuvajtian për Sabit Brokaj, mungon. Zhvillimin Ekonomik për rehabilitimin e ujitjes”. Ky Brahim Bruka, (pa përgjigje) projektligj është shtyrë për javën tjetër, prandaj i Ylli Bufi, mungon. lutem komisionit përkatës që ta shqyrtojë me Astrit Bushati, (pa përgjigje) përparësi. Gjovalin Bzheta, (pa përgjigje) Projektligji tjetër, “Për një ndryshim në ligjin Albert Çaçi, (pa përgjigje) nr.9062, datë 8.5.2003, “Kodi i Familjes”, shtyhet Alfred Çako, (pa përgjigje) sipas diskutimeve që u bënë në parim. Makbule Çeço, (pa përgjigje) Kalojmë tek projektligji i pestë, “Për kontrollin e Neritan Ceka, (pa përgjigje) figurës së personit zyrtar të zgjedhur apo të emëruar Stefan Çipa, (pa përgjigje) në organet e rëndësishme të shtetit”. Para se të Lekë Çukaj, (pa përgjigje) votojmë këtë projektligj, do të votojmë kërkesën e 7 Sajmir Çurri, (pa përgjigje) deputetëve, sipas nenit 59 e të Rregullores, pasi në Arta Dade, (pa përgjigje) mbështetje të këtij neni kërkohet votim nominal për Pal Dajçi, (pa përgjigje)
236 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Taulant Dedja, (pa përgjigje) Rami Mehmetllari, kundër. Refet Dervina, (pa përgjigje) Ermelinda Meksi, kundër. Dizdari Limoz, (pa përgjigje) Shaban Memija, pro. Viktor Deda, kundër. Luan Memushi, (pa përgjigje) Namik Dokle, kundër. Ilir Meta, mungon. Agron Duka, kundër. Uran Metko, pro. Vangjel Dule, (pa përgjigje) Paskal Milo, abstenim. Shyqyri Durraku, (pa përgjigje) Vili Minarolli, pro. Niko Faber, (pa përgjigje) Mustafa Muçi, (pa përgjigje) Ethem Fejzollari, (pa përgjigje) Besnik Mustafaj, (pa përgjigje) Bashkim Fino, (pa përgjigje) Ardian Myslimaj, (pa përgjigje) Aleksandër Garruli, (pa përgjigje) Fatos Nano, mungon. Jemin Gjana, (pa përgjigje) Nard Ndoka, pro. Skënder Gjinushi, (pa përgjigje) Jak Ndoka, pro. Luigj Gjoka, (pa përgjigje) Sokol Olldashi, pro. Zef Gjoka, pro. Valentin Palaj, pro. Ilir Gjoni, mungon. Edi Paloka, pro. Kristo Goci, abstenim. Servet Pëllumbi, kundër. Banush Gozhdari, mungon. Zydi Pepa, abstenim. Hazgan Haklaj, (pa përgjigje) Spartak Poçi, kundër. Asllan Haxhiu, kundër. Ndue Preka, abstenim. Ferid Hoti, pro. Dritan Prifti, (pa përgjigje) Flamur Hoxha, kundër. Marjeta Pronjari, pro. Gani Hoxha, (pa përgjigje) Dilaver Qesja, pro. Hasan Hoxha, (pa përgjigje) Luan Rama, abstenim. Durim Hushi, abstenim. Flamur Rroku, kundër. Ndriçim Hysa, kundër. Shpëtim Rroqi, (pa përgjigje) Arben Imami, pro. Gramoz Ruçi, kundër. Kastriot Islami, (pa përgjigje) Ethem Ruka, kundër. Ardit Kaja, kundër. Nezir Selimaj, kundër. Ligoraq Karamelo, mungon. Fatbardha Shabani, kundër. Shpëtim Kateshi, kundër. Dashamir Shehi, pro. Blendi Klosi, kundër. Sali Shehu, pro. Petro Koçi, abstenim. Elmaz Sherifi, mungon. Gjergji Koja, kundër. Luan Skuqi, pro. Sotir Kokeri, kundër. Eqerem Spahiu, pro. Bahri Kollçaku, mungon. Arian Starova, pro. Vath Koreshi, kundër. Ejup Tabaku, kundër. Monika Kryemadhi, (pa përgjigje) Agron Tato, kundër. Teodor Laço, pro. Vangjel Tavo, kundër. Maqo Lakrori, kundër. Elida Tepelena, kundër. Ndre Legisi, pro. Qazim Tepshi, pro. Nikolllë Lesi, pro. Jozefina Topalli, pro. Valendtina Leskaj, kundër. Bamir Topi, pro. Bardhyl Londo, pro. Muhamet Ukperaj, mungon. Pandeli Majko, kundër. Musa Ulqini, Kundër. Arben Malaj, kundër. Fatmir Xhafaj, kundër. Mezan Malaj, kundër. Mustafa Xhani, kundër. Luan Malltezi, pro. Fatmir Xhindi, kundër. Vladimir Malo, kundër. Lufter Xhuveli, abstenim. Fatmir Mediu, pro. Ilir Zela, kundër.
237 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Preç Zogaj, pro. Hapet votimi për zonjën Mimoza Hysenaj. Zotërinj deputetë, edhe kur votohet me letra, ata Mbyllet votimi. që vijnë i thërras unë. Ky është rregulli. Meqenëse 78 vota pro, 18 kundër, 15 abstenime. ne nuk i kemi dhënë rezultatet, unë duhet t’i pyes. Hapet votimi për zotin Jani Ceka. Mbyllet votimi. Përderisa është votim nominal dhe rezultati nuk 11 vota pro, 62 kundër, 22 abstenime. është dhënë ende, ai ka të drejtë të votojë. Nuk miratohet. Elmaz Sherifi, kundër. Hapet votimi për zotin Edmond Tuga. Mbyllet Ylli Bufi, kundër. votimi. Atëherë zotërinj deputetë, rezultati është 54 pro 8 vota pro, 59 kundër, 29 abstenime. me 54 kundër dhe 10 abstenime. Pra, nuk miratohet. Nuk miratohet. Urdhëroni, zoti Dokle. Pra, nga të tre kandidadurat, fiton kandidadura Namik Dokle – Falemnderit! e zonjës Mimoza Hysenaj. Lidhur me votat, mos harroni të numëroni edhe Kalojmë në votimin për dy anëtarët e Komisionit abstenimet, sepse edhe ato janë pjesë e votës. Mos të Letrave me Vlerë. Janë propozuar zoti Ksenofon u shqetësoni fare për asgjë. Për sa i përket votimit, Krisafi dhe zoti Përparim Kalo. unë votova kundër, në respekt të Kushtetutës, në Hapet votimi për zotin Ksenofon Krisafi. Mbyllet respekt të Konventës së të Drejtave të Njeriut të votimi Europës dhe jo për hatër të ndonjë spiuni që votoi 73 vota pro, 33 kundër, 5 abstenime. pro. Miratohet kandidadura e zotit Ksenofon Krisafi. Ky ligj është diskutuar dhe është aprovuar edhe Hapet votimi për zotin Përparim Kalo. Mbyllet në vitin 1995. Zakonisht gjërat përsëriten nga dy votimi. herë, herën e parë në formë drame dhe herën e dytë 75 vota pro, 22 kundër, 7 abstenime. në formë komedie, siç u bë sot. Por, e mira e kësaj Miratohet. shoqërie është se tani edhe nga kjo e keqe po Kalojmë në votimin e fundit, dekreti nr.4481, datë ndahemi duke qeshur. 17.2.2005, “Për emërimin e zotit Ardian Plorani si Servet Pëllumbi – Falemnderit! anëtar i Gjykatës së Lartë”. Atëherë vazhdojmë me votimet e tjera. Ne kemi Hapet votimi. Mbyllet votimi. për të votuar zgjedhjen e një anëtari të Komisionit 88 vota pro, 21 kundër, asnjë abstenim. të Shërbimit Civil. Zotërinj deputetë, janë tri Miratohet kandidatura e zotit Plorani. propozime për një vend. Si dëshironi ta bëjmë Hapim votimin për kandidaturën e zotit Besnik votimin, me fletë votimi apo me elektronikë? Ymeraj. Mbyllet votimi. (Nga deputetët kërkohet votim me elektronikë.) 90 vota pro, 9 kundër, 1 abstenim. Me elektronikë. Miratohet. Ministrat të futen në sallë. Zotërinj deputetë, keni përpara ligjet e Votimi është i fshehtë, do të fitojë ai që do të depozituara, që të mos i lexojnë. marrë më shumë vota. Konkretisht janë propozimet Seancën e deklaroj të mbyllur. për zonjën Mimoza Hysenaj, zotin Jani Ceka dhe Seanca tjetër ditën e hënë, në orën 17:00. zotin Edmond Tuga. Mirupafshim!
238 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
E hënë, 28.02.2005 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 17:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem Në Dibër 23.3% zini vend në sallë. Dhe duke vazhduar me rrethe të tjera me Fjalën e ka zoti Sollaku. përqindje më të vogël. Megjithëse ka rritje, kjo Theodhori Sollaku – Të nderuar deputetë! përqindje është e papërfillshme, si në Krujë, Kavajë, Jam sot përpara jush, për t’ju informuar me Bulqizë, Tepelenë, Përmet dhe Kolonjë. Gjithashtu, realizëm dhe ndjenjë përgjegjësie për gjendjen e kjo analizë evidenton edhe tendencën në ulje të kriminalitetit për vitin 2004, drejtimet kryesore, procedimeve të regjistruara në disa prokurori të shkaqet dhe përparësitë në luftën kundër tij, për rretheve gjyqësore si: punën e Prokurorisë, si organ përgjegjës në Në Elbasan ulje me 11,7%, realizimin me sukses të ndjekjes penale, si dhe për Në Fier 2%, të evidentuar disa probleme që kërkojnë zgjidhje dhe Gjithashtu, evidentohen edhe ulje të numrit të mbështetjen tuaj. procedimeve me përqindjen më të vogël në Treguesit e punës në sistemin e Prokurorisë Gjirokastër, Gramsh dhe Mirditë. Janë përfunduar Shqiptare, për vitin 2004, evidentojnë një vit hetimet për 13.814 procedime penale, përfshirë edhe përgjithësisht të suksesshëm. Kjo është rrjedhojë ato të mbartura nga një vit më parë, me 9694 të e arritjes së rezultateve pozitive në drejtimet më pandehur, që zënë 83% të procedimeve të ndjekura kryesore të ushtrimit të funksioneve nga prokurorët ose 24% të procedimeve të përfunduara, më shumë e të gjithë niveleve, me tregues gjithnjë në rritje të se në vitin 2003. Gjendja, sipas mënyrës së nivelit të punës, efektivitetit dhe ligjshmërisë në përfundimit të hetimeve, rezulton si më poshtë: ndjekjen penale, ngritjen e akuzës në gjykatë në Është ngritur akuzë në gjykatë për 6.545 emër të shtetit, ekzekutimin e vendimeve penale procedime, me 7.937 të pandehur, prej të cilëve dhe mbikëqyrjen e vuajtjes së dënimit, si dhe në 2.742 persona të arrestuar në burg, ose, krahasuar ushtrimin e funksioneve të tjera të ngarkuara me me vitin 2003, me rritje 13% të çështjeve të dërguara ligj. në gjyq. Këto shifra evidentojnë efektivitetin e Tablonë e përgjithshme të shifrave që ndjekjes penale të prokurorisë, sepse është ngritur përfaqësojnë treguesit më sintetikë të punës së akuzë në gjykatë për 47,3% të procedimeve të Prokurorisë, në ushtrimin e funksioneve të saj, po i regjistruara dhe për 81,8% të të pandehurve janë trajtoj si më poshtë: përfunduar hetimet. Janë pushuar 3.328 procedime Për vitin 2004 janë rregjistruar 13143 procedime, me 1.171 të pandehur, prej të cilëve 170 të arrestuar me 8419 të pandehur, prej të cilëve 2753 persona në burg, që zënë 24% të procedimeve të përfunduara, me masë arresti në burg. Krahasuar me vitin 2003, ose, krahasuar me vitin 2003, me rritje 14% të ka rritje 18% të procedimeve. procedimeve të pushuara dhe me ulje 22% të Analiza e shtrirjes së procedimeve penale të pushimeve me të pandehur të arrestuar. Nga këto, regjistruara gjatë vitit 2004, sipas prokurorive, për mungesë fakti kriminal, janë pushuar 1.425 krahasuar me vitin 2003, evidenton tendencën në çështje me 310 të pandehur, ose 42,8% të rritje të numrit të procedimeve të regjistruara në procedimeve të pushuara. Për mungesë provash janë shumë prokurori të rretheve gjyqësorë, si: pushuar 685 çështje, me 486 të pandehur, ose Në Tiranë janë regjistruar rritje me 20%, 20,5% të procedimeve të pushuara. Për shkaqe të Në Korçë 36.7%, tjera, përfshirë heqjen dorë nga ankimi, janë pushuar Në Vlorë 21.4%, 1.218 çështje, me 375 të pandehur. Janë pezulluar Në Shkodër 8.4%, hetimet, për shkak se autorët e veprave nuk njihen Në Lushnje 34.5%, dhe vazhdon gjurmimi për zbulimin e tyre për 3194 Në Lezhë 22.9%, procedime, që zënë 23,1% të të gjithë procedimeve Në Kukës 24.5%, të ndjekura gjatë vitit të shkuar. Mosfillimi i Në Berat 33%, procedimit është vendosur për 2.147 kallëzime, ose Në Progradec 110%, me rritje 65% në krahasim me vitin 2003. Janë Në Kurbin 4%, mbartur dhe vazhdon ndjekja penale në fazën e
239 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
hetimeve paraprake të 2.637 procedimeve, me 1.232 relativisht i lartë, sepse jemi nisur nga parimi që ka të pandehur. më shumë drejtësi, kur një çështje shqyrtohet jo Më lejoni t’ju paraqes disa tregues kryesorë të vetëm nga një gjykatë. Në këtë mënyrë, kemi evituar përfaqësimit të akuzës, të politikës së procedimit në shumë çështje penale gabimet e shkallëve më penal në gjykim. Prokurorët e shkallës së parë e të ulëta të gjykimit, gabime këto për shkak të kanë përfaqësuar akuzën në gjykimet penale për pamjaftueshmërisë profesionale, pse jo edhe të rreth 500 çështje, në ngarkim të 6.000 të pandehurve, interesave jashtëligjore. prej të cilëve 2.350 të arrestuar. Në analizë të llojeve Respektimi i të drejtave dhe lirive themelore të të gjykimit evidentohet se për 48% të çështjeve njeriut nga prokurorët gjatë ushtrimit të funksioneve është aplikuar gjykim i shkurtuar, ose me rritje 4% të tyre ka qenë dhe mbetet synimi ynë kryesor krahasuar me vitin 2003, ndërsa për 3,7% të krahas rritjes së efektivitetit të ndjekjes penale. Në çështjeve është aplikuar gjykimi i drejtpërdrejtë. Në analizën e këtyre treguesve, krahas arritjeve në rritjen gjykimin e këtyre çështjeve, prokurorët e shkallës e efektivitetit të ndjekjes penale, kemi tërhequr së parë kanë kërkuar, krahas deklarimit fajtor, vëmendjen dhe jemi fokusuar në përmirësimin e dënimin e të pandehurve me lloje dënimi si: 2.190 punës së prokurorëve në ushtrimin e funksioneve të të pandehur me gjobë dhe 3.715 me burgim. tyre si më poshtë: Kërkesat për dënimin me burgim zënë 59,7% të Së pari, për të zgjedhur dhe kërkuar në gjykatë kërkesave të prokurorëve dhe, sipas llojeve, ato janë: masa më të përshtatshme të sigurimit personal. 6 me burgim të përjetshëm, Megjithëse kemi ende shumë çështje që ndiqen me 35 me paraburgim, arrest në burg, po synojmë që kjo masë sigurimi të 7 me ulje të dënimit nën kufijtë e parashikuar aplikohet vetëm për krime të rënda dhe cilado masë me ligj, tjetër alternative është e papërshtatshme, për shkak 1.055 me dënim minimal, të rrezikshmërisë së veçantë të veprës dhe të të 1.640 me dënim mesatar, pandehurve. 232 me dënim maksimal, Së dyti, për të përdorur më gjerësisht teknikat 871 me dënim me kusht, e veçanta të hetimit në administrimin e drejtësisë Gjithashtu, prokurorët kanë kërkuar tërheqjen e penale, si përgjimet, vëzhgimet, veprimet e akteve për 87 procedime, pushimin e akuzës apo stimuluara, agjentin e infiltruar, ADN-në dhe të gjykimit për 207 të pandehur, si dhe pafajësi për ekzaminime të tjera shkencore të provave të tjera 16 të pandehur. objektive, veçanërisht në luftën kundër krimit të Gjykatat e shkallës së pare, mbi këto kërkesa, organizuar, trafiqeve të paligjshme, korrupsionit dhe kanë vendosur deklarimin fajtor dhe dënimin e të krimeve të tjera të rënda, duke mundësuar pandehurve me lloje dënimi të përafërta me kërkesat prokurorët, që në hapat e para të procedimeve, të e prokurorëve, me plus-minuse jo të ndjeshme. trajtojnë çështjet në një mënyrë të diferencuar. Pafajësia dhe pushimet e çështjeve dhe të akuzave Së treti, për të përmirësuar ndihmën metodike të vendosura nga gjykata zënë 7,5% të të dhe kontrollin e veprimtarisë së Policisë Gjyqësore pandehurve të gjykuar. Prokurorët e apelit, për të seksioneve dhe veçanërisht të shërbimeve të të gjykimet e themelit, kanë përfaqësuar akuzën në gjitha llojeve të policisë me synim për të rritur 2.322 çështje dhe për masat e sigurimit në 912 provueshmërinë në hetim dhe në gjykim, duke e çështje. Analiza krahasuese e treguesve të viteve përmirësuar punën e tyre në kërkimin, mbledhjen 2003-2004 evidenton rritjen e numrit të çështjeve të dhe administrimin e provave, për të forcuar themelit të shqyrtuara në apel në masën 20%, si ligjshmërinë duke minimizuar numrin e çështjeve të dhe rritjen e rasteve të shqyrtimit, për masat e pushuara, si dhe për të ulur numrin e procedimeve sigurimit personal në apel në masën 55%. Në të pezulluara për mosgjetje të autorit. Gjykatën e Lartë janë shqyrtuar 194 çështje të Së katërti, për të forcuar më tej ligjshmërinë në rekursuara, prej të cilave 155 çështje themeli dhe ngritjen e akuzës dhe përfaqësimin e saj në gjykatë, të tjera për masat e sigurimit personal dhe 3 çështje duke ulur rastet e pafajësisë, pushimit të çështjes në kolegjet e bashkuara. Kërkesat e prokurorëve të apo të akuzës. Gjithashtu, për të shmangur çdo kësaj zyre në 73% të çështjeve janë pranuar nga procedim në kundërshtim me ligjin ose kërkesë për Kolegji Penal ose Kolegji i Bashkuar i Gjykatës së dënim të padrejtë, që përfaqësojnë faturën ligjore, Lartë. Numri i çështjeve të ankimuara ka qenë ekonomike dhe morale në dëm të shtetit për
240 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
rivendosjen e të drejtave të cenuara dhe zhdëmtimin këtyre individëve ndodhen jashtë kufijve të vendit dhe e personave të proceduar apo të dënuar padrejtësisht. në ndonjë rast, për fat të keq, kanë fituar edhe status Së pesti, për të shmangur ashpërsinë e azilanti politik. panevojshme të kërkesave për lloje dhe masa dënimi, Mbikëqyrja e ekzekutimit të vendimeve duke i nënshtruar rivlerësimin kritik të gjendjes gjyqësore të formës së prerë, në veçanti për vënien aktuale të dhënies së dënimit me burgim, duke në ekzekutim të dënimeve me burgim, si dhe përshtatur më mirë kërkesat për dënime në përputhje respektimi i të drejtave të të dënuarve gjatë vuajtjes me një politikë penale sa më të drejtë, veçanërisht së dënimit me burgim, ka qenë dhe mbetet një ndër në uljen e dënimit me burgim dhe përdorimin e drejtimet e punës së prokurorisë në të gjitha nivelet alternativave të këtij dënimi, si dhe caktimin e e saj, me synim riedukimin, rehabilitimin dhe masave edukuese për të miturit në respektim të riintegrimin e tyre në jetën shoqërore. Me këtë kritereve ligjore, si dhe duke orientuar disa pika fillimi, synim, në fillim të vitit 2004, janë krijuar struktura që do të synojnë në kontributin e një njëjtësimi të dhe janë caktuar prokurorë të veçantë për përgjithshëm në dhënien e dënimit, veçanërisht për ekzekutimin e vendimeve penale dhe për mbikëqyrjen vepra penale të kryera më shpesh në rrethet e vuajtjes së dënimit me burgim. Aktualisht, gjendja gjyqësore dhe në shkallë vendi. e personave të dënuar dhe të paraburgosur paraqitet Arritjes së këtij qëllimi do t’i shërbente organizimi si më poshtë: i takimeve, seminareve e konferencave, mbi dhënien Në institucionet e riedukimit dhe në burgjet në e dënimit në nivel rrethi gjyqësor, apeli dhe në shkallë varësi të Drejtorisë së Përgjithshme të Burgjeve janë vendi, si dhe informimi i vendimmarrësve me statistika duke vuajtur dënimin 2.521 persona dhe janë të dhe analizat krahasuese, në lidhje me nivelet e paraburgosur 620 të tjerë. Analiza e këtyre shifrave ndryshme të dhënies së dënimit për veprat penale evidenton se mbi kapacitetin e këtyre institucioneve relativisht të njëjta. janë të vendosur rreth 480 persona. Më lejoni t’ju paraqes disa nga treguesit e Në dhomat e paraburgimit të komisariateve të ekzekutimit të vendimeve gjyqësore penale, të policisë ndodhen rreth 1.000 të paraburgosur, me formës së prerë, dhe të mbikëqyrjes së vuajtjes së masë sigurie arrest në burg, që janë në hetim ose dënimit me burgim nga prokurorët. Gjatë vitit që në gjykim, prej të cilëve një pjesë të dënuar me shkoi, prokurorët kanë urdhëruar ekzekutimin e vendim të formës së prerë presin transferimin e tyre vendimeve penale, të formës së prerë, për 4.605 të për të vuajtur dënimin në institucionet e riedukimit. dënuar, prej të cilëve 9 me burgim të përjetshëm, Në bashkëpunim me Ministrinë e Drejtësisë dhe atë 2.295 me burgim dhe 2.228 me gjobë. Nga këto të Rendit, po studiojmë gjetjen e zgjidhjeve optimale, janë ekzekutuar nga Policia Gjyqësore, si dhe nga për të zbutur këtë situatë të rënduar të trashëguar zyrat e përmbarimit 2.468 vendime, ose ka një rritje në vite. prej 8%, krahasuar me një vit më parë. Së bashku Tërheq vëmendjen numri i lartë i të dënuarve dhe me vendimet e mbartura nga vitet e kaluara, nuk me tendencë në rritje këto vitet e fundit, të cilit duhet janë ekzekutuar dhe mbeten për t’u ekzekutuar gjatë t’i shtojmë edhe shqiptarët e dënuar në shtetet e këtyre viteve 2.946 vendime gjyqësore penale të tjera. Aktualisht, numri total i të burgosurve, përfshirë formës së prerë, nga të cilat 1.268 me burgim, ku edhe të paraburgosurit, është 4.204 persona ose 19 janë me burgim të përjetshëm. Personave ndaj 123.6 persona për 100.000 banorë. Krahasuar me të cilëve nuk është ekzekutuar vendimi i formës së vitin 1999, kjo shifër është rritur dy herë e gjysmë, prerë, u shtohet numri i personave në kërkim, me ndërsa krahasuar me statistikat e disa vendeve të masë sigurimi arrest në burg, të cilët në total janë tjera, evidentohet se kemi të dënuar për frymë të rreth 2.800 persona. Këto shifra përbëjnë një problem popullsisë me shifra më të larta se vendet e rajonit shqetësues, të cilin e kam sjellë edhe herë të tjera dhe disa vendeve perëndimore. në vëmendjen tuaj. Kjo gjendje përbën kërcënim për Gjendja aktuale në institucionet e riedukimit, shoqërinë, për sa kohë që një numër kaq i lartë lidhur me të paraburgosurit dhe të dënuarit me personash të inkriminuar, të kërkuar edhe për krime burgim, evidenton situatën e mbipopullimit të të rënda, ndodhen të lirë, duke përbërë një rrezik vendeve të burgimit dhe të paraburgimit, për shkak serioz për jetën e qytetarëve të vendit dhe jo më të mungesës së kapacitetit mbajtës të tyre. Këto pak për punën e organeve të drejtësisë dhe të shifra tërheqin vëmendjen për të gjithë aktorët e policisë. Jemi të ndërgjegjshëm se shumë prej sistemit të drejtësisë penale, për të rivlerësuar se
241 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
ç‘do të bëhet në të ardhmen, sepse, ashtu siç e Nga viti në vit janë shtuar krimet e panjohura më përmenda edhe më sipër, në krahasim me vende të parë, si krimi i organizuar, trafiqet, droga, tjera, aplikohet pak dënimi alternativ, si dhe nuk kontrabanda, korrupsioni, rrëmbimi, pse jo edhe aplikohen marrëveshja prokuror–avokat nën gjakmarrja. Gjendja e kriminalitetit, sipas kontrollin e gjykatës, për shkak të mosrregullimit procedimeve penale të regjistruara në vitin 2004, e me ligj të kësaj situate. Burgimi dhe paraburgimi krahasuar me vitin 2003, evidenton tendencën në kanë kosto të lartë financiare dhe shoqërore. Kjo rritje të procedimeve të regjistruara, siç thashë, në gjendje duhet rivlerësuar lidhur me bërjen e një 18%. Kjo gjendje, gjithashtu, evidenton tre drejtime politike dënimi në përputhje me gjendjen e më kryesore të përhapjes dhe shtrirjes së kriminalitetit në vend, veçanërisht në uljen e dënimit kriminalitetit në grupveprat penale. Ato kundër me burgim dhe përdorimin e alternativave të dënimit personit që zënë 17,2%, kundër pasurisë dhe në me burgim, mbështetur në parimet e njohura se sferën ekonomike që zënë 49,8% dhe ato kundër dënimet gjyqësore duhet të jenë të drejta, në mënyrë autoritetit të shtetit që zënë 21,7%. Në këto tre që të goditet krimi dhe jo shoqëria, pasi jo vetëm grupime përfshihen edhe krimet e rënda që zënë vënia e kriminelëve pas hekurave e ul kriminalitetin 2%. Procedimet e regjistruara për grupvepra penale në një shoqëri. Për të lehtësuar këtë gjendje, të tjera janë në përqindje më të ulët, si ato kundër gjithashtu, mund të bëhen falje apo amnisti, për mjedisit, që zënë 3,4%, ato kundër drejtësisë 1,4% krime me rrezikshmëri të ulët ose për ata të dënuar dhe veprat penale ushtarake 6,2%. që iu ka mbetur edhe shumë pak dënim për të vuajtur. Në analizë të shkaqeve të rritjes së veprave Në këtë kuadër, mund të shihen edhe ata persona penale, vlerësoj për të nënvizuar se krahas shkaqeve që janë dënuar me masa shumë të ashpra vite më sociale, ku mund të veçohet varfëria veçanërisht në parë, por që në kushtet e sotme ajo vepër penale disa zona e shtresa të popullsisë, janë papunësia, do të dënohet shumë më pak, gjithnjë e nisur nga dobësitë në administratën shtetërore në tërësi dhe synimi për rehabilitimin dhe riintegrimin e tyre në në veçanti në sektorët që lidhen me administrimin e shoqëri. fondeve buxhetore të pasurive shtetërore, korrupsioni Në sistemin peritenciar, me të gjithë në disa sektorë të veprimtarisë shtetërore, sidomos përmirësimin në këto vite, evidentohen probleme në në financa, polici, pushtet lokal, drejtësi etj. Në rritjen disa institucione burgimi dhe paraburgimi, lidhur me e numrit të procedimeve të regjistruara kanë vazhduar kushtet higjenosanitare dhe gjendjen e sigurisë në të ndikojnë edhe faktorë të tjerë të rëndësishëm, to. Pavarësisht se personat e paraburgosur ose të siç janë: dënuar kanë kryer krime, ata janë njerëz dhe kanë -administrimi më i mirë i kallëzimeve të bëra nevojë për trajtim njerëzor, të paktën në kushtet e nga shtetasit në policinë e shtetit, rritja e rasteve të standardeve minimale. Mungesa e sigurisë në fillimit kryesisht, ose me iniciativë nga prokurori i të paraburgim ose në burgje evidentohet edhe me dyqind rasteve, ose me një rritje 18,3%, krahasuar ngjarjet e kohëve të fundit në dhomat e paraburgimit me vitin 2003 rritja e besimit të shtetasve ndaj të Drejtorisë së Policisë Shkodër dhe në burgun institucioneve të ngarkuara me ligj, për të mbrojtur 302 në Tiranë. Gjithashtu, evidentohet se çdo muaj interesat e ligjshme të tyre dhe vlerësoj të nënvizoj dështojnë rreth 500 seanca gjyqi me të arrestuar se në administrimin e veprave penale ka akoma për mosshoqërim të tyre në gjykatë, çka sjell zvarritje rezerva, sepse jo të gjitha veprat penale të kryera të gjykimeve, humbje të afateve të paraburgimit etj. kallëzohen për ndjekje penale në polici apo në Në këtë situatë kanë ndikuar procesi i kalimit të Prokurori. Analiza e këtij treguesi, sipas këtyre përgjegjësive të administrimit të paraburgimit nga grupveprave, evidenton gjendjen për hapjen dhe Ministria e Rendit Publik tek ajo e Drejtësisë, por tendencën në rritje ose në ulje si më poshtë. me masat e marra dhe ato që do të merren, situata Për grupveprat penale që lidhen me krimin e do të normalizohet. organizuar, trafiqet e paligjshme, korrupsionin, Të nderuar deputetë, është fakt i njohur që kalimet e paligjshme të kufirit, apo ndihma e dhënë kriminaliteti përbën një plagë shoqërore me përhapje për një gjë të tillë, evidentohet se janë ndjekur të gjerë dhe me pasoja të rënda. Gjatë periudhës penalisht 1.448 procedime, me rritje 11,3% të së tranzicionit të zgjatur na është dashur të procedimeve penale ose 10% të të pandehurve përballemi me një kriminalitet më të rrezikshëm, krahasuar me vitin 2003. Është ngritur akuzë në më të organizuar dhe të lidhur me atë ndërkombëtar. gjykatë për 1.519 të pandehur ose 49%, si dhe janë
242 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
deklaruar fajtorë dhe janë dënuar 539 prej tyre ose shfrytëzimin e prostitucionit, si shfaqja më e ashpër me rritje 9%. Për këto vepra penale pritet gjykimi e kriminalitetit, që cenon dhunshëm liritë dhe të për 480 të pandehur të tjerë të mbartur në gjykim. drejta te njeriut. Analiza e drejtimeve kryesore sipas llojit të veprave Për kultivimin dhe trafikimin e lëndëve narkotike penale, që ka qenë prioritet i punës sonë, për vitin janë ndjekur penalisht 360 çështje me 345 të 2004 në ndjekjen penale dhe luftën kundër tyre pandehur, ose, krahasuar me vitin 2003, 94%. Janë evidenton gjendjen dhe përhapjen si më poshtë. dërguar për gjykim 227 të pandehur, prej të cilëve Për vepra penale të lidhur me organizatat 129 janë dënuar dhe pritet gjykimi për të tjerët, kriminale janë ndjekur penalisht 16 procedime, përfshirë këtu edhe të pandehurit që janë mbartur është ngritur akuzë në gjykatë për 24 të pandehur, në gjykim nga vitet e tjera. Këto tregues të grupuar vazhdon hetimi për të pandehurit e tjerë në përfaqësojnë 285 procedime me 252 të pandehur bashkërendim edhe me autoritetet gjyqësore të për kultivim dhe tregtim brenda vendit të lëndëve huaja. Për veprat penale të lidhura me trafikim të narkotike dhe 75 procedime me 96 të pandehur për qenieve njerëzore dhe shfytëzim të prostitucionit, trafikim të lëndëve narkotike nga individë dhe grupe për kalim të paligjshëm të kufirit apo dhënie ndihme të organizuara kriminale. Në hetimet paraprake të për kalim të paligjshëm të tij janë ndjekur penalisht këtyre veprave penale është treguar kujdes dhe 645 procedime me 723 të pandehur ose krahasuar është synuar drejt zgjerimit të përdorimit të mjeteve me vitin 2003 në rritje 43% të çështjeve dhe 20% të të veçanta të hetimit, duke i dhënë prioritet të pandehurve. Është ngritur akuzë në gjykatë për administrimit të provave shkencore. Në ndjekjen 544 të pandehur, prej të cilëve janë dënuar 362 dhe penale, në hetim dhe në gjykim të çështjeve kundër pritet gjykimi për të tjerët. Sipas llojit të veprave kultivimit, prodhimit dhe trafikimit të lëndëve penale, ajo paraqitet si më poshtë. narkotike synimi ynë ka qenë dhe mbetet forcimi i Janë ndjekur 26 çështje me 11 të pandehur për bashkëpunimit me strukturat e policisë për të rritur trafikim të njerëzve, 13 procedime me 17 të pandehur forcën zbuluese dhe goditëse ndaj organizatorëve për trafikim fëmijësh, 349 procedime me 433 të që merren me trafikimin, magazinimin dhe pandehur për kalim të paligjshëm dhe ndihmë për shpërndarjen e drogave të forta. Gjithashtu, kemi kalim të paligjshëm të kufirit, si dhe 257 procedime punuar dhe po punojmë për dokumentimin e me 262 të pandehur për trafikim të femrave për veprimtarisë së organizatave kriminale, ku një pjesë prostitucion dhe shfrytëzim prostitucioni në rrethana e rëndësishme e tyre janë hetuar ose vazhdojnë rënduese. hetimet në bashkëpunim dhe me autoritetet e huaja. Goditja e ashpër që i është bërë këtij fenomeni Ndjekja penale, ngritja dhe përfaqësimi akuzues në nga prokuroria dhe agjencitë e tjera të zbatimit të gjyq, për veprat penale kundër narkotikëve, është e ligjit, kanë ndikuar në rritjen e besimit të viktimave përqëndruar në tre drejtime kryesore: të trafikimit, për të bërë kallëzim dhe bashkëpunuar së pari, kundër prodhimit, kultivimit dhe tregtimit me drejtësinë në procedimin e trafikantëve për raste brenda vendit të narkotikëve, kriminale të ndodhur vite më parë. Përhapjen dhe së dyti, kundër trafikimit, tranzitimit nga jashtë shtrirjen më të madhe këto krime e kanë pasur në shtetit ose anasjelltas dhe rrethet gjyqësore Fier, Kurbin, Burrel, Elbasan, së treti, në hetimin dhe sekuestrimin e pasurive Tiranë etj. Për ndëshkimin dhe parandalimin e këtyre të trafikantëve që rrjedhin nga veprimtaritë kriminale. veprave është evidentuar punë më e mirë e Kohët e fundit, në zbatim të ligjit, për goditjen prokurorisë në sigurimin e provave dhe në dhe parandalimin e krimit të organizuar prokuroria bashkërendimin me organizatat jofitimprurëse për ka nisur disa procedime penale dhe ka sekuestruar mbrojtjen e femrave dhe të miturve, viktima trafikimi pasuritë e disa trafikantëve të drogës dhe të afërmve nga presionet e tutorëve dhe personave të implikuar të tyre, duke synuar jo vetëm në arrestimin dhe në krim, si dhe për riintegrimin e tyre në jetën burgimin e tyre, por edhe në prerjen e burimeve shoqërore. Në ndjekjen penale kundër këtyre veprave financiare që mbështesin dhe fuqizojnë këto penale, pavarësisht nga tendenca në ulje, mbetet veprimtari kriminale. Me gjithë goditjet e bëra, veprat prioritet i punës tonë ngritja e nivelit shkencor dhe penale në fushën e narkotikëve vazhdojnë të mbeten forcimi i bashkëpunimit me Policinë e Shtetit, për shqetësuese, kjo për faktin se ende veprimtaria e të rritur forcën goditëse dhe parandalimin e veprave trafikantëve të lëndëve të forta narkotike nuk po penale të trafikimit të qënieve njerëzore dhe zbulohet dhe goditet në momentin e importimit ose
243 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
tranzitimit nëpërmjet vendit tonë. Po përpiqemi të bashkëpunimit me Avokaturën e Shtetit është një ndërgjegjësojmë policinë gjyqësore se nuk duhet ndër synimet për këtë vit, sepse subjektet publikë të konsiderojmë të mjaftueshme vetëm rastet e të dëmtuar nga veprimtaria e paligjshme e tyre duhet kapjes në flagrancë të transportuesve apo të të ngrenë në kohë paditë civile në procesin penal. korrierëve të drogës, por duhet të synojmë në Për veprat penale kundër personit janë regjistruar zbulimin dhe shkatërrimin e rrjeteve kriminale të 2.271 procedime me 1.340 të pandehur, prej të cilëve grupeve të organizuar. 580 të arrestuar, ose krahasuar me vitin 2003, me Për vepra penale në fushën e korrupsionit, që një rritje pak të ndjeshme, 1.3%. lidhen me veprimtarinë e paligjshme të punonjësit Veprat penale kundër pasurisë dhe në sferën publik, janë ndjekur penalisht 433 procedime me ekonomike kanë pasur tendencë në rritje dhe 258 të pandehur ose me një ulje 13,5% të krahasuar me grupveprat penale të tjera kanë pasur procedimeve dhe me rritje 9,3% të numrit të të përhapjen më të gjerë. Për këtë grup veprash penale pandehurve krahasuar me vitin 2003. Janë dërguar janë regjistruar 6.548 procedime me 3.298 të për gjykim 159 të pandehur, prej të cilëve 47 janë pandehur, prej të cilëve 1.230 të arrestuar, ose dënuar dhe pritet gjykimi për 88 të tjerë, përfshirë krahasuar me vitin me 2003 me një rritje 28,3%. edhe të pandehurit që janë mbartur në gjykim nga Analiza e këtyre grupveprave tregon se për vitet e tjera. Sipas llojit të veprave penale këta vjedhje të pasurisë janë regjistruar 3.800 çështje tregues përfaqësojnë 373 çështje me 193 të me 1.500 të pandehur, ndërsa për shkatërrim të pandehur për shpërdorim detyre dhe veprime pronës publike e private janë regjistruar 442 arbitrare, 19 procedime me 22 të pandehur për procedime, që zënë 6,7% të veprave penale kundër shkelje të barazisë në tendera dhe shkelje të pasurisë dhe në sferën ekonomike, ose me ulje kontributeve të dhëna nga shteti, 38 çështje me 39 19,4%. të pandehur për propozim, kërkim, dhënie ose marrje Për krimet në fushën e doganave dhe për vepra mite nga punonjnës që kryejne detyra shtetërore. penale në lidhje me taksat dhe tatimet janë Personat e proceduar penalisht për këto vepra regjistruar 459 procedime me 257 të pandehur, prej përfaqësojnë 95 nëpunës civil të administratës të cilëve 30 me masë sigurimi arrest në burg, ose publike, qendrore dhe vendore të niveleve drejtues me rritje 122,8% të procedimeve, krahasuar me vitin të lartë 6, të mesëm 19, të ulët 13, ekzekutiv 31 2003. Në fushën e doganave janë regjistruar 338 dhe nëpunës të thjeshtë 21. procedime me 202 të pandehur, ose me rritje 88,8%. Jemi të ndërgjegjshëm se gjendja e procedimeve Janë dërguar për gjykim 188 të pandehur, prej të penale për këto vepra nuk i përgjigjet realitetit të cilëve janë dënuar 113 dhe pritet gjykimi për të tjerët. veprave penale që ekzistonë në këtë fushë. Për këtë Për vepra penale në fushën e tatimeve janë regjistruar arsye agjencitë e specializuara si kontrolli i 121 procedime me 55 të pandehur, ose me rritje brendshëm në institucionet e administratës rreth 3,5 herë të numrit të procedimeve. Janë dërguar shtetërore, Kontrolli i Lartë i Shtetit dhe agjencitë e për gjykim 46 të pandehur, prej të cilëve 10 janë tjera që operojnë në luftën kundër evazionit fiskal dënuar dhe pritet gjykimi për të pandehurit e tjerë. duhet të përmirësojnë metodikat e kontrollit dhe të Në gjuhën e shifrave kemi një rritje vërtet të gjurmimit financiar për të zbuluar dhe dokumentuar konsiderueshme të procedimeve penale në dogana veprimtaritë abuzive dhe në kundërshtim me ligjin dhe në fushën e tatimeve, tregues që duhet të funksionarëve publikë të të gjitha niveleve. Me përshëndetur. Por duhet pranuar se në pjesën më synim rritjen e efektivitetit të goditjes së këtyre të madhe procedimet penale lidhen me diferenca të veprave kemi orientuar që ndjekja penale e tyre të vogla, që mund të ishin aplikuar sanksionet kryhet nga prokurorët dhe oficerët e policisë administrative, sipas Kodit Doganor. Megjithë arritjet gjyqësore Task Force dhe të sektorit financiar, të në këtë fushë, lënë shumë për të dëshiruar cilët janë trajnuar dhe po trajnohen për veçoritë e penalizimi i punonjësve të administratës doganore metodikave në hetimin e këtyre veprave penale. e sidomos asaj tatimore, për raste të kontrabandës, Krahas dënimit penal të një nëpunësi të korruptuar, të evazionit fiskal apo korrupsionit, si dhe mbetet shtetit dhe shoqërisë i intereson edhe zëvendësimi akoma shumë për të bërë në drejtime si më poshtë: i dëmit që i është shkaktuar shtetit apo shtetasve Në ligjin e ndryshuar për procedurat tatimore, nga veprime të paligjshme të nëpunësve të ku normohen dhe detyrat e Policisë Tatimore, nuk pandershëm. Në këto kushte, forcimi i është parashikuar që kjo polici të ketë edhe atributet
244 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
e Policisë Gjyqësore, çka krijon një handikap të drejtësisë dhe të shoqërisë civile për pajtimin e funksional, për faktin se zbulimi dhe hetimi i veprave gjaqeve dhe parandalimin e krimeve për gjakmarrje, penale në fushën e tatimeve mbetet pa një strukturë të cilat duhet të pasohen nga iniciativa dhe veprimtari të specializuar. Në strukturat penale nuk bëhet të tjera në komunitet dhe në shkolla. Në veçanti menaxhimi i masave administrative ndaj subjekteve, forcimi i partneritetit për të rritur efektivitetin në luftën me synim që kur fshehja e të ardhurave të kryhet kundër kriminalitetit është një ndër prioritetet e me përsëritje nga subjektet, ajo të kallëzohet për prokurorisë, sepse në vendosjen e policisë penale ndjekje penale në prokurori. Nuk funksionon krahas prokurorisë marrin pjesë edhe disa subjekte kallëzimi penal ndaj inspektorëve të tatimeve për të tjerë si policitë e të gjitha llojeve, të shpërndara veprën penale të moskryerjes së detyrave nga nëpër disa ministri, ku më kryesore është policia e organet tatimore, në rastet kur punonjësit e Shtetit, institutet dhe shërbimet shkencore të organeve tatimore, për fajin e tyre, nuk vjelin brenda ekspertimit, gjykata, administrata e burgjeve etj. dhe afatit të caktuar pagimin e taksave dhe tatimeve nga individë në cilësinë e të dëmtuarit, dëshmitarit apo subjektet. Këto kallëzime jo vetëm nuk bëhen nga të penduarit. Sistemi i drejtësisë penale mund të Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, por as dhe nga rrisë më tej suksesin në luftën kundër kriminalitetit, Drejtoria e Kontrollit në Ministrinë e Financave apo nëse të gjithë agjencitë e zbatimit të ligjit do të Kontrolli i Lartë i Shtetit, në ato raste kur kanë punojnë me një partneritet efektiv, duke garantuar evidentuar moskryerjen e detyrave nga organet secili institucion respektimin e ligjit në fokusin e tatimore. Drejtoria e Hetimit në Drejtorinë e veprimtarisës ë tij, si dhe duke garantuar mbrojtjen Përgjithshme të Doganave në disa raste nuk referon e të dëmtuarve apo viktimave, dëshmitarëve dhe të drejtpërdrejt në prokurori kontrabandën që konstaton, penduarve. por kryen hetime të mbyllura, duke shmangur Kryerja e hetimeve është një ndër funksionet e kontrollin e Prokurorit, çka vështirëson zbulimin në rëndësishme të policisë, veçanërisht në Policinë e kohë të autorëve dhe u jep mundësi atyre që t’i Shtetit, e cila ka barrën më të madhe për zbulimin fshihen ndjekjes penale. dhe hetimin e veprave penale dhe përgjithësisht të Për sa më sipër, prioriteti ynë edhe për këtë vit krimit të organizuar. Arritjet e vitit të kalur në mbetet forcimi dhe bashkërendimi i punës me përmirësimin e hetimeve paraprake nga Prokuroria autoritetet doganore dhe tatimore, për të kërkuar dhe Policia Gjyqësore, si dhe forcimi i prej tyre ushtrimin e funksioneve në përballjen me bashkëpunimit midis tyre dhe me autoritetet autorët e këtyre veprimeve kriminale, të cilët me gjyqësore të vendeve fqinjë, ka ndikuar në focimin e anë të paraqitjes së dokumenteve të bilanceve të luftës kundër kriminalitetit. Janë hetuar e gjykuar falsifikuara, si dhe me të gjithë format e tjera, çështje të rëndësishme me shumë të pandehur dhe përfshirë edhe korrupsionin, synojnë rritjen e fitimeve për krime me pasoja të rënda. Janë shënuar nga aktiviteti kriminal në këtë fushë. Punonjësit e përparime në punë hetimore të përbashkët të doganave dhe tatimeve duhet të përmisojnë më tej Prokurorisë me Policinë Gjyqësore, por nuk janë të metodikat e kontrolleve fizike, dokumentacionin dhe pakta rastet kur ky bashkëpunim nuk funksionon si bilancet, të rrisin cilësinë e administrimit të duhet. Ka oficerë dhe agjentë të Policisë Gjyqësore dokumentacionit dhe evidentimin e pasojave që kanë që mjaftohen me kryerjen e veprimeve hetimore të ardhur nga veprimtaria e paligjshme, si dhe të rrisin mundshme, duke e konsideruar të padrejtë cilësinë e kallëzimeve penale në prokurori. vazhdimin e hetimeve si detyrë të prokurorisë. Ka Të nderuar deputetë, njohja e shkaqeve të drejtues të policisë që pengojnë oficerët e ngarkuar kriminalitetit dhe të problemeve të përmendura më me hetime, duke i ngarkuar me punë të tjera në sipër, si dhe shumëfishimi i përpjekjeve për zbutjen kundërshtim me rregullat e varësisë së dyfishtë të e efektit të tyre negativ, përbën detyrën kryesore të këtyre oficerëve nga strukturat përkatëse të policisë luftës komplekse kundër kriminaliteti. Është fjala dhe nga prokurori për hetimin e çështjes konkrete. për një front të bashkuar dhe për një punë të Është për t’u theksuar sidomos cilësia e dobët e koordinuar të organeve shtetërore, të politikës, të akteve procedurale që plotësohen nga disa oficerë shoqërisë civile, të mediave dhe të të gjithë opinionit të Policisë Gjyqësore të shërbimeve dhe zvarritjet e në tërësi, duke e konsideruar atë si një të keqe për pajustifikuara në shumë procedime penale, përfshirë të gjithë. Kohët e fundit ka një përvojë të mirë të edhe ato me të arrestuar. Lëvizjet e shpeshta në bashkërendimit të punës së policisë, të organeve polici, sidomos të drejtuesve të shërbimeve pa marrë
245 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
as pëlqimin paraprak të Prokurorit të Përgjithshëm, shkallën e kufizuar të njohjes së problematikës nuk i ka shërbyer sa duhet bashkëpunimit, forcimit komplekse të fenomeneve të evazionit fiskal. të lidhjeve të forta prokuror-oficer i Policisë Lufta kundër pastrimit të parave të pista mbetet Gjyqësore për një përkushtim të njëjtë në finalizimin një nga fushat ku ende kemi shumë probleme, për e një procedimi të nisur. U ndala tek marrdhëniet e çka flet numri i kufizuar i çështjeve penale të Prokurorisë me Policinë Gjyqësore, sepse i ndjekura në këtë fushë. Kjo shpjegohet me faktin konsideroj ato shumë të rëndësishme për një luftë se ligji i ka dhënë përparsi ndëshkimit administrativ të suksesshme kundër kriminalitetit. Duhet të para atij penal dhe këtë të fundit e ka lidhur me ndërgjegjësohemi për faktin se një klimë jo e mirë faktin nëse lekët që pastrohen vijnë nga aktivitete në këto marrëdhënie favorizon rritjen e kriminalitetit, kriminale, pra duhet të provosh veprën penale se inkurajon dhe nxit krimin e organizuar. Kam besim nga kanë ardhur paratë e pista dhe pastaj të ngresh se strukturimi i policisë, krijimi i drejtorisë së luftës akuzë penale për këtë figurë vepre penale. Të gjithë kundër krimit të organizuar, do t’i shërbejë rritjes së jemi të ndërgjegjshëm për rolin negativ që luan rezultateve në përballje me krimin. ekonomia informale në zhvillimin e vendit. Ndërsa Kohët e fundit, është forcuar bashkëpunimi me janë ndërmarrë hapa për reduktimin e këtij fenomeni, Kontrollin e Lartë të Shtetit, janë përcaktuar masa veprimtaria ekonomike ende funksionon mbi bazën konkrete për përmirësimin e cilësisë së kallëzimeve e qarkullimit të parave në cash. Duhet përshëndetur penale dhe është rritur kujdesi për trajtimin e drejtë iniciativa e Qeverisë për kalimin e pagave të ligjor të tyre nga prokurorët dhe oficerët e Policisë punonjësve të sektorit publik nëpërmjet kanaleve Gjyqësore. Për më tepër, duhet bërë bashkërendimi bankare, megjithëse, të jemi realist, për disa nivele me struktura të tjera të kontrollit financiar, siç e pagash minimale, ky proces ka vetëm vlera përmenda edhe me lart, me strukturat që janë në edukative, ndërsa persona me të ardhura të mëdha varësi të Ministrisë së Financave, me Drejtorinë e nuk kanë pengesa që të blejnë në kesh pasuri të Përgjithshme të Tatimeve dhe Doganave. E kam paluajtshme në vlera qindramijë euro, megjithëse theksuar vazhdimisht se prokuroria, për vetë ligji ndalon transanksionet me vlerë mbi 300 mijë pozicionin e saj ligjor dhe burimet e kufizuara lekë bërë jashë kanaleve bankare. Vlerësohet se njerëzore, nuk mund të kontrollojë çdo punonjës është imediate që të krijohen mekanizmat e doganor e tatimor. Janë strukturat e specializuara nevojshme ligjorë dhe institucionalë, për të pranë këtyre organeve të ekzekutivit që kanë kanalizuar transaksionet financiare me vlera të detyrimin ligjor dhe mundësinë praktike, që të mëdha monetare nëpërmjet kanaleve bankare. Ky evidentojnë dhe të kallëzojnë rastet dhe shkelësit e proces do të ndihmonte organet tatimore për të ligjit, qofshin këta nga radhët e administratës apo kontrolluar të ardhurat e bizneseve të mëdha dhe dhe të biznesit. Ndonëse kanë hyrë në fuqi njëkohësisht do të krijonte mundësi reale për të ndryshimet ligjore, që lejojnë veprimet e stimuluara proceduar veprat penale që lidhen me pastrimin e apo përgjimet, janë të pakta rastet që shërbimet e parave apo ato të parashikuara në ligjin “Për Policisë Gjyqësore të kenë iniciuar përdorimin e parandalimin dhe goditjen e krimit të organizuar”. këtyre mjeteve speciale hetimore. Nuk ka asnjë Në këtë vështrim është e nevojshme të bëhen pengesë ligjore që veprimet e mundshme korruptive plotësime ligjore apo me akte nënligjore, që të punonjësve doganorë apo të administratës në strukturat përkatëse si noterët, zyrat e regjistrimit përgjithësi, para se të filmohen nga gazetarët e të pasurive të paluajtshme etj. të kenë detyrimin që emisionit “Fiks Fare”, të filmohen nga agjentët dhe të mosnoterojnë kontratat apo të regjistrojnë pasuritë oficerët e mirëpaguar dhe të trajnuar të e paluajtshme pa u paraqitur mandati i bankës, që antikontrabandës apo strukturave të tjera të ngjashme provon se pagesa ka kaluar nëpërmjet kanaleve me to. bankare, si dhe organet tatimore të kontrollojnë dhe Në këtë vështrim, përfitoj nga rasti të risjell në të vendosin detyrimin për këtë mosrespektim të ligjit. vëmendjen tuaj nevojën për ndryshimet e Të nderuar deputetë, puna e prokurorisë dhe në dispozitave, pothuajse të pazbatueshme, të Kodit përgjithësi suksesi i ndjekjes penale nuk mund të Penal, lidhur me tatimtaksat. Është e papranueshme shihet si veprimtari e veçuar dhe pa lidhje me lënia e pandryshuar e këtyre dispozitave të sektorët e tjerë të administratës publike. Kanë kaluar atrofizuara, të cilat janë hartuar në vitin 1995 dhe vetëm pak ditë nga zbulimi i tunelit pranë burgut të që reflektojnë realitetin ekonomik të kohës, si dhe sigurisë së lartë në Tiranë dhe prokuroria e policia
246 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
është duke hetuar rreth kësaj çështjeje. Nuk përbën cilat nuk kanë mundur t’i bëjnë kurrë nga kursimet sekret hetimor fakti se nuk ka pasur kontratë e tyre në dhjetë vjet punë në emigracion. Këto raste noteriale të dhënies me qera dyqanit të luleve ku nuk janë të pakta. Kushdo mund të pyesë: Kjo është ishte hapur tuneli, në një kohë ku për të regjistruar zgjidhja? Çdo të bëhet? Mendoj se për një falsifikim aktivitetin në biznesin e vogël kërkohet një vërtetim duhet të dënojmë ashpër grupet kriminale që pronësie mbi objektin ku do të zhvillohet aktiviteti, fabrikojnë, prodhojnë dokumente false dhe jo ose një kontratë qiraje përpara noterit. Natyrisht që viktimat, njerëzit e thjeshtë që për shumë arsye në rastin në fjalë personat mund të kishin bërë një detyrohen të blejnë dokumente false. Pra duhet të noterim me dokumente false, por gjithsesi kjo do të jemi të qartë në dallimin midis organizatorëve dhe na jepte indikacione më shumë dhe më shpejt për viktimave të veprave penale. Eksperienca tregon se identitetin e tyre. shtete të tjera e bëjnë këtë dallim. Nëse një shqiptar Një tjetër rast domethënës lidhet me hetimin e kapet në Itali me vizë false, ata e kthejnë mbrapsht, komisionerëve zonalë për shkeljet e kallëzuara nga ndërsa ne e dënojmë me pesë vjet burg. Këto ditë Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, lidhur me zgjedhjet disa shtetas turq u kthyen mbrapsht nga Italia, lokale të vitit 2003. Në shumicën dërrmuese të më sepse kishin pasaportat false, ndërsa ne i arrestuam shumë se 70 personave të kallëzuar nga Komisioni dhe i dënuam. Kjo situatë rrit në mënyrë fiktive Qëndror i Zgjedhjeve në Tiranë, kemi pasur probleme kriminalitetin, kriminalizon pa vend një pjesë të me vonesën në hetim si pasojë e vështirësive në shoqërisë, sjell harxhime financiare për procedimet identifikimin e komisionerëve, pasi mungonin adresat dhe shpenzimet për mbajtjen e tyre në burgje tejet e sakta për ata persona që duhet të ishin garantët e të mbipopulluara, humbje kohe për strukturat procesit zgjedhor. policore, ku në vend që ato të harxhojnë më shumë I sjell këta shembuj për të ilustruar edhe një kohë për krime serioze, atë të organizuar dhe herë idenë që shteti funksionon si një i tërë, që do korrupsionin, merren me veprime në dukje të të thotë se hallkat e ndryshme të të njëjtit zinxhir, rrezikshme, por që mund të zgjidhen edhe me qofshin këto institucione të ekzekutivit apo të sanksione administrative. Gjithashtu, shpërdorimi i pavarura, i përcjellin informacion njëra-tjetrës në detyrës që ju amenduat tre muaj më parë, duke kanale të ligjshme të komunikimit, formale apo hequr elementin e domosdoshëm të anës objektive informale, në shërbim të parandalimit të kriminalitetit të veprës penale, atë që quhet pasojë e rëndë, ka dhe luftës kundër tij. krijuar një konfuzion në praktikë dhe ka vështirësuar Gjatë muajve të fundit kemi miratuar disa paketa dallimin e përgjegjësisë penale nga ajo administrative ligjore kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit. financiare, të Kodit të Punës. Gjithashtu, ajo ka Paketat ligjore kundër krimit të organizuar dhe sjellë rrezikun e procedimit selektiv ndaj shkelësve korrupsionit, si dhe përmirësimi i legjislacionit në të ligjit, që do të thotë rrezik potencial për përdorimin e mjeteve të veçanta të hetimit, përbëjnë korrupsionin në drejtësi dhe rrezikun për të goditur një hap të rëndësishëm të reformës në përqasjen e penalisht disa dhe toleruar disa të tjerë. Shpresojmë legjislacionit me standardet e Bashkimit Europian që Gjykata e Lartë të bëjë unifikimet e nevojshme në luftë kundër krimit, por që duhet shoqëruar edhe sa më shpejt, me qëllim që të mos ndodhin me masa të tjera konkrete institucionale të të gjithë fenomenet e mësipërme, apo edhe sanksionet në aktorëve dhe agjencive të zbatimit të ligjit për Kodin Penal që dënojnë drogën, ku nuk bëhet asnjë implemetimin dhe për forcimin e kontrollit të zbatimit dallim me masën e dënimit midis drogave të forta nga institucionet e ngarkuara me ligj. Krahas dhe kanabisit, kur shumë shtete e tregtojnë lirshëm përmirësimit të legjislacionit në luftën kundër krimit kanabisini. Brenda një viti janë bërë disa ndryshime të organizuar dhe korrupsionit, kemi kaluar në të kodeve dhe Procedurave Penale, dhe shpejtësia ekstrem me disa formulime dispozitash penale dhe bën të vetën. Nuk mjafton vetëm miratimi i ligjeve, i sanksione të ashpra për vepra penale formale. rëndësishëm është zbatimi i tyre. Kjo kërkon njerëz Kështu mund të sjellim si shembull dy persona që që kuptojnë frymën e dispozitave të reja. Duhet u kapen në Durrës me nipin e tyre për ta çuar në pranuar se mbetet problematik edukimi profesional Itali, por soxhorno ishte e djalit të tyre dhe ata u që kanë marrrë juristët, duke reflektuar vakumin e arrestuan dhe u proceduan. Dënimi për ta madh të krijuar në jurisprudencën shqiptare, si dhe parashikohet jo më pak se pesë vjet burg si dhe 16 cilësinë e ulët të mësimdhënies në fakultetet tona milionë deri 80 milionë lekë të vjetra gjobë, lekë të të drejtësisë, për arsye nga më të ndryshmet, që
247 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
tashmë janë të njohura. Këto mangësi dhe boshllëqe, tij, si dhe disa nga problemet që mendova të në kuptimin e zbatimit të drejtë të ndryshimeve parashtroj, për të sensibilizuar agjencitë e tjera të ligjore, duhen kompensuar me trajnime periodike të zbatimit të ligjit, lidhur me përmirësimet e nevojshme organizuara nga shkolla e magjistraturës, nga në rritjen e efektivitetit në luftën kundër kriminalitetit, dhomat e avokatëve dhe noterëve, nga zyra e duke kërkuar edhe mbështetjen tuaj institucionale, Prokurorit të Përgjithshëm me të gjithë komunitetin krahas problemeve të tjera që janë në materialin që e juristëve. ju është paraqitur më parë dhe që i keni mbi tavolinë. Sot flitet shumë për korrupsionin, por një pjesë Ju garantoj se prokuroria, në të gjithë shkallët e e tyre që flasin harrojnë detyrimin ligjor për të saj, do të realizojë prioritetet në luftën kundër kallëzuar për gjithçka që ata dinë. Kjo nuk është kriminalitetit në përgjithësi e atij të organizuar dhe dëshirë, por është një detyrim ligjor, që më shumë korrupsionin në veçanti, duke rritur efektivitetin në se kushdo duhet ta kenë parasysh nëpunësit e ushtrimin e ndjekjes penale dhe përfaqësimin e shtetit, nga më i larti deri tek më i ulëti, të cilët akuzës në gjyq në emër të shtetit. kanë detyrim të dyfishtë në bazë të Kodit të Falemnderit! Procedurës Penale, si shtetas dhe si nëpunës publik Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Prokuror të këtij shteti. E njëjta gjë mund të thuhet për i Përgjithshëm! organizatat jofitimprurëse që operojnë në këtë fushë. Zotërinj deputetë, para se të mbyll seancën dua Bashkëpunimi me institucionet është mjeti më i mirë të bëj dy njoftime dhe një sqarim. për të luftuar korrupsionin. Së pari, të mërkurën nuk do të kemi seancë, Mjetet e kontrollit të vendimmarrjes së një sepse nuk janë bërë pyetje urgjente. prokurori janë disa, veçanërisht ato procedurale, Së dyti, ditën e enjte në seancë, përveç duke iu drejtuar së pari gjykatës, ashtu edhe çështjeve që janë përfshirë tashmë në rendin e ditës, prokurorit më të lartë për të atakuar atë vendim që do të përfshihet edhe ndarja e zonave zgjedhore, nuk është bindës. Ky është sistemi kushtetues-ligjor siç kemi rënë dakord në Konferencën e Kryetarëve. që ne kemi zgjedhur dhe duhet të ndërgjegjësohemi Materiali ka ardhur dhe doo të shpërndahet. Nesër për ta zbatuar atë. Në fund të fundit në të gjithë do ta shqyrtojë Komisioni i Ligjeve dhe ditën e enjte këto marrëdhënie prokurorë-kallzues-denoncues do të shqyrtohet, pasi është afati i fundit ligjor. është gjykata që kontrollon bazueshmërinë ligjore Ndërkohë, sqaroj se në votimin e datës 24, për të vendimeve të prokurorit, që vlerëson drejtësinë projektligjin Ndoka-Çako-Berzani është vepruar në apo padrejtësinë e vendimeve të tyre. Çdo ngritje përputhje me Rregulloren, por në media vazhdon të zëri ndaj prokurorisë, pa iu drejtuar më parë flitet sikur në atë votim është bërë shkelje dhe se, gjykatës, mendoj se nuk ka asnjë vlerë dhe nuk po të mos ishin përfshirë dy deputetët që erdhën shërben për asgjë. Veç të tjerave duhet kuptuar se me vonesë, do të kishte fituar varianti në fjalë. Sipas askush nuk ka forcë të mbyllë një dosje penale edhe Kushtetutës dhe Rregullores vendimet në Kuvend kur një çështje pushohet, edhe kur merret vendim merren me gjysmën e deputetëve të pranishëm për mosfillimin e saj. Kjo gjendje mund të ndryshojë plus një. Në seancë ishin 118 deputetë. Pra që të në një të ardhme, nëse afrohen fakte të reja, të cilat, fitonte varianti për të cilin u votua, duheshin 60 pse jo, mund të rikonsiderohen në një moment tjetër, deputetë, sepse 10 ishin abstenues. Prandaj nuk ku nga kontrollet e ushtruara rezulton se nuk është është mirë që të flitet, sidomos në media, sikur zbatuar drejt ligji penal dhe procedural. në Kuvend bëhen votime jo sipas Kushtetutës dhe Të nderuar deputetë, këto ishin treguesit Rregullores. kryesorë të gjendjes së kriminalitetit në Shqipëri në Seancën e deklaroj të mbyllur. vitin 2004, drejtimet dhe përparësitë në luftën kundër Seanca tjetër ditën e enjte, në orën 10:00.
248 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
E hënë, 03.03.2005 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem, cilin thuhet se përgjegjësia penale është indviduale. uluni nëpër vende që të fillojmë seancën. Në këtë rast përgjegjësinë më të lartë duhej ta Zotërinj deputetë, hapim seancën. mbante policia dhe prokuroria e Shkodrës, por Në çështjet jashtë rendit të ditës kanë kërkuar çuditërisht, gjithmonë e mbajnë të pafajshmit dhe fjalën tre deputetë dhe i pari në listë është Agron këtë radhë përgjegjësinë e mbajti familja e Dakës, Tato. Urdhëroni, zoti Tato. duke e paguar shtrenjtë me dy të vrarë, pjesëtarë të Agron Tato – I nderuar zoti Kryetar! familjes. Të nderuar kolegë! Marr shkas nga kjo ngjarje makabër të denoncoj Siç jemi njoftuar edhe nga media rreshjet e ditëve publikisht përpara jush, në këtë Parlament, vrasjen të fundit kanë shkaktuar probleme të mëdha e e dy pjesëtarëve të familjes Daka nga policia e serioze, sidomos në komunën e Labinotit Fushë, Toskës dhe nga prokuroria e Sollakut. Mira Daka, fshatit Godolesh dhe në komunën Labinot-Mal Fshati 20-vjeçare, u terrorizua nga policia e Shkodrës vetëm Cëruj ka rrëshqitje masive dheu, i cili ka bërë të se ajo ishte kunata e Bujar Dakës, personit që u papërdorshme për banim rreth 30 shtëpi dhe ka arratis nga burgu i Shkodrës. Që të shpëtonte nga dëmtuar rreth 70 të tjera. Më e keqja është se terrori policor i Toskës ajo u detyrua të vetëhelmohej fenomeni është në zhvillim e sipër. Në këto kushte e të vdiste. Policia dhe prokuroria dhe pas vdekjes kërkohet një ndërhyrje emergjente për të siguruar së kësaj vajze, nuk e ndalën revanshin e tyre barbar, strehim për familjet e mbetura pa shtëpi dhe të atyre por morën burrin e saj, Agim Dakën, të cilën pasi e që rrezikohen çdo orë. Pushteti lokal duhet të masakruan për dhjetëra orë në komisariat, kriminelët tregohet më i shpejtë për të reaguar në momentin e e veshur me uniformë nuk kursyen as plumbin kokës duhur. Vë në dukje se, ndonëse zona ishte e për të. Pra, përgjegjësia edhe në këtë rast, si në përcaktuar si e rrezikshme, komuna ka lejuar dhjetra të tjera, është e shtetit. Populli i Tropojës ndërtime të reja, të cilat në këtë moment janë të dhe mbarë populli shqiptar vazhdojnë të vuajnë gjitha të braktisura. Kjo krijon një kosto shtesë të dhunën e ideuar dhe të zbatuar nga partia-shtet. panevojshme, që rëndon xhepat e të gjithë Njerëz të pafajshëm nga dita në ditë shtojnë radhët qytetarëve. Shërbimi gjeologjik duhet të afishojë e panumërta të viktimave të terrorit mafioz, të zonat e rrezikuara, të verifikojë dhe të sensibilizojë trajtimeve çnjerëzore dhe degraduese, me të cilat popullatën për rreziqet e pritshme. Një problem Fatos Nano dhe klika uzurpuan dhe mbajnë peng paraqesin zonat e dëmtuara më parë, ku deri tani pushtetin, e bashkë me të mbajnë peng mbarë nuk janë marrë masat e duhura për evakuimin e popullin shqiptar. Si rezultat i këtyre veprimeve banorëve dhe rreziku atje është edhe më evident. policore të paskrupullta, familja Daka nga Tropoja, Si deputet i zonës, kërkoj vëmendjen maksimale të humbi dhe vajtoi dy pjesëtarë të familjes së vet dhe Qeverisë për përmirësimin e situatës sa më shpejt. askush nuk u përgjigj për këtë tragjedi njerëzore. Falemnderit! Prandaj, populli i Tropojës i kërkon një përgjigje Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Tato! shtetit se përse po po i vret. Deri kur kështu? Ata Zoti Haklaj e ka fjalën. kërkojnë drejtësi nga ky parlament, pasi nëpër Zotërinj deputetë, ju lutem qetësi! institucione nuk kanë për të gjetur drejtësi dhe për Ata që janë në këmbë, ju lutem, të ulen nëpër këtë janë të bindur. Familja Daka është familje vende. shqiptare, votuese dhe qytetare në këtë shtet, të Azgan Haklaj – Falemnderit zoti Kryetar! privatizuar në mënyrë të paskrupullt nga falangat e Të nderuar kolegë deputetë! krimit, i cili i vrau. Kupola e këtyre falangave kriminale Secilit prej nesh i kujtohet rasti i pak ditëve më janë institucionet më të larta shtetërore. parë, kur tre të burgosur u arratisën nga dhomat e Unë, si deputet i Tropojës, si përfaqësues, si burgimit në Shkodër. Një ndër këta të burgosur ishte bir i këtij vendi, akuzoj sot në mënyrë të dhe Bujar Daka nga fshati Dërmish i Tropojës, i cili drejtpërdrejtë partinë-shtet dhe veglat e saj; mban përgjegjësi individuale për veprimet e kryera konkretisht kryeprokurorin Sollaku, ministrin e prej tij, sipas parimit të sanksionuar ligjërisht, në të Rendit Toska, këta dy dështakë të veshur me
249 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
pushtet, që ua ka dhënë ky parlament, të cilët shtylla tensioni, por askush nuk është shqetësuar. abuzojnë me institucionet që drejtojnë duke i kthyer Si gjithmonë, është dëmtuar personi, policia ka qenë ato në institucione farefisnie dhe duke i shndërruar në kërkim, por autor nuk ka. Ku është shteti në në inkubatorë krimi. Në këto institucione të uzurpuar gjithë këto raste? Përse nuk zbaton funksionin nga klane thithës, popullit shqiptar i jepet një mesazh kushtetues për mbrojtjen e qytetarëve të vet? i qartë, se shteti i tyre i pret dhe i vret kur të dojë e Të nderuar kolegë, në rastin konkret është vrarë sa herë të dojë, sipas dëshirave të atyre etur për një qytetar shqiptar, jo në Irak, Afganistan ose Serbi, pushtet, në emër të gjakut e të persekutimeve. por në mes të Tiranës, në komisariatin nr.4. Vrasësi Agim Daka ishte qytetar i thjeshtë dhe i është Cuku. Askush nuk e arreston, pasi lidhjet e pambrojtur. Ai ra viktimë e klanit farefisnor të tij të drejtpërdrejta farefisnore me prokurorin e prokurorit të Shkodrës, drejtorit të policisë së Shkodrës, me prokurorët Sollaku, Rasa dhe Toska Shkodrës, të drejtorit të shërbimit të kontrollit të e bëjnë të pamundur arrestimin e tij, edhe pse brendshëm dhe të ministrit Toska, të cilët kanë qenë ngjarja është tepër e rëndë. miq të ngushtë dhe me lidhje shumë të afërta njëri Ekspertiza është mjaftuar duke parë vetëm me tjetrin. Ata urdhëruan Rambon e tyre, Artan gjurmët në dorën e viktimës, por jo në dorën e Cukun, të vriste Dakën dhe ta masakronte për disa komisarit i cili e ka vrarë. Pra, siç duket qartë, këta orë në polici. Ai u ekzekutua pa asnjë urdhër zotërinj kanë monopolizuar institucionet dhe i mbajnë prokurorie dhe nuk u njoftua familja e tij, siç patën peng ata me lidhje farefisnie, jo për të luftuar krimin vrarë dhe më parë Lekë Çokën në Vlorë, të cilit i në favor të popullit shqiptar, por për të implementuar pinë gjakun. As për Lekën, që e kryqëzuan si Jezu krimin e vrasjeve shtetërore. Në rastin e sotëm, Krishtin, nuk pati autor, dhe, normal, as për Dakën vrasja ndodhi me Agimin nga Tropoja, nesër mund nuk do të ketë autor. E dimë, që dhe përpara këtij të ndodhë me cilindo, siç ndodh në mes të Tiranës rasti kriminal, haptazi dhe në mënyrë të me biznesmenë, siç mund të ndodhë në Burrel, në stërpërsëritur, përsëri nuk do të ketë autor, por do Elbasan ose në Vlorë. Prandaj, unë sot po them të ketë versione absurde vetëvrasjeje. Por, as fjalën time, duke i thënë Sollakut dhe Toskës: Mjaft themeluesi i kriminalistikës Ambrizio nuk do ta i vratë bijtë e Tropojës! Deshët apo nuk deshët ju, vërtetonte në veprimet dhe kundërveprimet. nuk mund të luani me fatet e historisë shqiptare Vetëvrasje ishte dhe ajo Shkallënurit me Nanon duke vrarë djemtë dhe vajzat e Tropojës, me krimet tuaj, që denoncoi me kurajo deputeti Lesi në që keni bërë e po bëni me Tropojën, duke qenë në parlament, por nuk u zbardh kurrë. Madje, për këtë, krye të vendit, si në kampet e nazizmit hitlerian. ju, zoti Sollaku, kërkuat dhe mandatin e tij, apo ju Por ta dini mirë se edhe nëse ju doni sistemin e duhet që ta shpallni dhe Lesin më vonë të vetëvrarë. klonimit, për të klonuar terminatorë si Baboçi, Cuku, Unë, më mirë se askush ua njoh stilin Baboçëve Malia, që kanë vrarë me dhjetëra vetë, nuk do të e Maliajve, por po ju them se edhe njeriu më i mund t’i merrni kurrë dinjitetit Tropojës. thjeshtë që sadopak ka një indetitet, i majtë apo i Kësaj radhe, me terminatorë të dënuar, ju vratë djathtë qoftë, nuk jua beson këto versione që jepni Dakën. Ku është Moisiu, ku janë gjykatat, ku është ju. Çdo njeri bën një pyetje: Përse u ndalua Agim shteti dhe prokuroria, ku është parlamenti, nga i cili Daka? Me urdhër të kujt? Ku ishin institucionet e kanë buruar të gjithë këto institucione? Prandaj kontrollit të ligjshmërisë për kontrollet policore, të kërkojmë një përgjigje. Të vijnë në bankën e të cilat shkaktuan dy vrasje në familjen Daka, në kërkim akuzuarve klani farefisnor që vrau familjen Daka. të një të burgosuri të ikur po për faj të policisë? Pra, Prandaj, unë sot kërkoj nga ky parlament që të në këtë kuadër, u vra familja Daka nga Tropoja. Kjo ngrihet një komision hetimor për të zbardhur këtë familje është viktima e radhës në Tropojë, në vargun vrasje, kaq të pamoralshme nga strukturat e madh të viktimave të shtetit. Prandaj, unë disa shtetërore. Unë gjej rastin për t’ju thënë atyre herë kam deklaruar, se shteti ka një urrejtje mjekëve të Spitalit Ushtarak, që mjekuan Dakën, të patologjike karshi Tropojës. Ju, para disa ditësh, e mos kenë frikë, pasi mbi ta ushtrohet presion për të patë vetë me sytë tuaj në stacionin televiziv “News sajuar raporte mjeko-ligjore false, për të dhënë dhe 24”, ku ishin të përcaktuar me shifra 206 djem të për të vërtetuar versionin e shtetit. Përndryshe, ata vrarë për një vit, pa autorë të zbuluar. Ju, e patë se do të bëhen pjesë e atyre që vranë Agimin. dhjetra shpërthime me C4 dhe me telekomandë kanë Njëkohësisht, unë bashkohem me dhimbjen e vrarë njerëz të pafajshëm, kanë shembur pallate e familjes Daka dhe i falënderoj ata për durimin që po
250 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
tregojnë. Unë i premtoj familjes Daka dhe të gjithë rëndë se sa kjo është fakti që, siç informohemi nga popullit të Lekëbibajt dhe të Tropojës se zëri im në mediat, pasi unë nuk mund të arrij ta kuptoj, që kërkim të së vërtetës asnjëherë nuk do të ndalet, edhe ekspertiza mjeko-ligjore ka vërtetuar se sado që të klonoj kriminelë pushteti vrasës. qytetari i rrëmbeu armën shefit të policisë dhe vrau Falemnderit! veten brenda zyrës së tij. Aferim u qoftë atyre burrave Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Haklaj! që kanë bërë atë ekspertizë! Zoti Spahia, e ka fjalën. Për mua këto ngjarje të rënda nuk janë gjë tjetër Eqerem Spahia – I nderuar zoti Kryetar! veçsë simptomat e para të krijimit të një shteti Të nderuar kolegë, policor, kur polici është edhe gjykatës, edhe Nisur nga krimet e ditëve të fundit ndaj prokuror, edhe xhelat. Ndërkohë krimi i organizuar, biznesmenëve, qytetarëve të thjeshtë në komisariatet me atentatin e fundit ndaj një personazhi publik, siç e policisë, vetëvrasjet e përditshme dhe tentativat e ishte i ndjeri Vajdin Lama, ka rritur në një përmasë dështuara apo të realizuara për arratisje nga burgjet, të re, aktin terrorist. Unë nuk mund ta konsideroj denoncojmë fort gjendjen e rëndë të pasigurisë në ndryshe ekzekutimin makabër të biznesmenit Lama vend. Këto krime kapin një diapazon që shkon nga dhe shokut të tij Artan Arzi, në pallatin e tij, brenda krime ordinere, deri në akte të mirëfillta terroriste. në ashensor, dhe në një banesë që survejohej Për mendimin tim, kjo gjendje e mungesës së rregullisht si banesë e sigurisë së lartë. Megjithëse, sigurisë shpjegohet vetëm me një tendencë të jemi përpara një akti të tillë dhe po kalojmë shumë segmenteve të caktuara për krijimin e psikologjisë orë nga ky atentat i frikshëm terrorist, Policia e së frikës dhe terrorit në popull në prag të fillimit të Shtetit nuk paska ende ndonjë motiv apo vijë zyrtare fushatës zgjedhore për zgjedhjet parlamentare. që të njoftojë opinionin. Ky atentat bëhet edhe më i Mendoj se duhet të reagojmë, për t’i dalë përpara rëndë, kur kujtojmë se jo shumë muaj më parë, këtij kurthi dhe të neutralizojmë në kohë, duke biznesmenit, ish drejtuesit të policisë dhe presidentit kërkuar që njerëzit përgjegjës për krijimin e kësaj të Federatës Shqiptare të Boksit, Vajdin Lama, i gjendjeje të japin llogari. bënë një atentat m’u nën hundën e policisë, pak Ministri i Rendit, zoti Igli Toska, me veprimet e metra larg ndërtesës së ministrit Igli Toska, dhe tij të paarsyeshme në drejtim të freskimit të policia nuk arriti të gjejë asgjë. E si mund të besohet strukturave të policisë është shkaktari kryesor që kjo? rendi brenda rendit është shthurur kaq shumë. Qytetarët shqiptarë kërkojnë nga qeveria dhe Mungesa e sigurisë brenda radhëve të policisë është shteti që të ndërhyjë sa më shpejt, për t’i mbrojtur denoncuar prej kohësh, ndërsa rastet ilustruese po ata nga krimi ordiner apo i organizuar, për të mos i bëhen të panumërta. Fshesa e zotit Igli Toska në akuzuar nesër si bashkëpunëtorë në krim. radhët e policisë ka qenë e pashembullt dhe ka Falemnderit! krijuar një precedent shumë të keq, pasojat e të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Spahia! cilit po ndihen qysh sot e do të shihen edhe më keq Atëherë, i mbyllim diskutimet për çështje jashtë në të ardhmen. rendit të ditës dhe fillojmë me çështjet që janë në Nga ana tjetër, krimet me autorë njerëz të rendin e ditës. policisë, herë në rol kryesor e herë në rolin e Fillimisht projektligji “Për ratifikimin e bashkëpunëtorit, po bëhen dita ditës një makth i marrëveshjes së kredisë ndërmjet Këshillit të vërtetë për veshët e njerëzve dhe për gjendjen e tyre Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Fondit shpirtërore, si dhe për sigurinë e përgjithshme. Kuvajtjan për Zhvillimin Ekonomik Arab për projektin Tentativa për arratisje nga burgjet e sigurisë së lartë e rehabilitimit të ujitjes, faza e dytë”. ka pasur dhe do të ketë, por që të arrihet deri aty sa Relator zoti Hasan Hoxha. Zoti Hoxha nuk vetë policët të jenë bashkëpunëtorë të të dënuarve është. me burgim të përjetshëm, kjo vetëm në kohën e Zoti Bufi. zotit Igli Toska mund të ndodhë. Që njerëzit të vdesin Ylli Bufi – Komisioni i Ekonomisë e shqyrtoi në duart e policisë, ka si precedent rastet e këtë projektmarrëveshje dhe është i një mendjeje dhimbshme të këtyre 8 vjetëve të fundit, por që të që kjo të ratifikohet në seancë plenare. arrihet deri aty sa një qytetar i lirë të vrasë veten me Servet Pëllumbi – Falemnderit! pistoletën e shefit të policisë, brenda zyrës së tij, Zoti Zela? kjo vetëm në kohën e zotit Igli Toska ka ngjarë. Më (Zoti Zela shprehet dakord.)
251 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Zoti Faber? dollarë për kullimin. (Zoti Faber shprehet dakord.) Pyetja e fundit: A do të ketë faza të tjera? Me Zoti Sherifi? fazën e tretë, faktikisht, nuk përfundon i gjithë (Zoti Sherifi shprehet dakord.) rehabilitimi, por unë nuk e di nëse do të ketë projekte Ka pyetje për projektligjin? Nuk ka pyetje. të tjera pas saj. Dëshiron njeri të diskutojë? Nuk ka diskutime. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Po, zoti Tabaku. Kush ka për të diskutuar? Nuk ka diskutime. Ejup Tabaku – Unë kam pyetje për specialistët. Atëherë, ju lutem kryetarëve të grupeve. 1. Në sa hektarë tokë rehabilitohet sistemi i Zoti Xhuveli? vaditjes dhe kullimit me këtë kredi, pra në këtë fazë, Zoti Preka? në fazën e tretë? (Zoti Preka shprehet dakord.) 2. Po në këtë linjë, në dy fazat e para, sa hektarë Zoti Ndoka? tokë përfiton nga ky projekt dhe sa ka qenë kredia? (Zoti Ndoka shprehet dakord.) 3. Sa ishte kostoja e projektit për hektar për Zoti Mediu? sistemimin e vaditjes dhe kullimit në dy fazat e para (Zoti Mediu shprehet dakord.) dhe sa do të jetë në fazën e tretë? Zoti Gjinushi? 4. A përfundon me këtë fazë rehabilitimi i (Nuk është në sallë.) sistemit vaditës dhe kullimit apo do të ketë faza të Zoti Begeja? Zoti Spahia? tjera dhe kredi të tjera? Ka ndonjë parashikim nga (Zoti Spahia shprehet dakord.) specialistët? Zoti Brokaj? Falemnderit! (Zoti Brokaj shprehet dakord.) Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Tabaku! Zoti Topi? Zoti Gjana? Ka pyetje të tjera? Nuk ka. (Zoti Gjana shprehet dakord.) Atëherë, i lutem specialistit të prezantohet dhe Zoti Ruçi? Zoti Agasi? t’i përgjigjet pyetjeve. (Zoti Agasi shprehet dakord.) Specialisti – Quhem Ylli Dedja, drejtor i E mbyllim shqyrtimin e projektligjit të parë. projektit. Kalojmë te projektligji i dytë: “Për ratifikimin e Për pyetjen e parë: Sa hektarë është projekti? marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të Është parashikuar që të rehabilitohet, sikurse në Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së projektin e dytë, 50 mijë hektarë në kullim dhe 30 Mbretërisë së Bashkuar për ripranimin e personave mijë hektarë në ujitje. dhe të protokollit të saj”. Për pyetjen e dytë: Sa hektarë janë rehabilituar Relator zoti Alibali. në projektin e parë dhe sa në projektin e dytë? Në Neritan Alibali – Falemnderit zoti Kryetar! projektin e parë janë rehabilituar 80 hektarë, nga 73 Marrëveshja ndërmjet Këshillit të Ministrave të mijë hektarë të planifikuar, për ujitjen, ndërsa për Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së kullimin kanë qenë të planifikuara rreth 90 mijë Mbretërisë së Bashkuar për ripranimin e personave hektarë dhe janë realizuar rreth 99 mijë hektarë. Në dhe të protokollit të saj është një marrëveshje tip, e projektin e dytë, plani ka qenë 50 mijë hektarë në cila është firmosur nga Këshilli i Ministrave në kuadër ujitje dhe 80 mijë hektarë në kullim. Janë realizuar, të ripranimit të personave, emigrantëve të paligjshëm me përfundimn e projektit të dytë, 52 mijë hektarë në Britaninë e Madhe, se një marrëveshje e tillë në ujitje dhe 86 mijë hektarë në kullim. është firmosur jo vetëm nga vendi i ynë, por edhe Pyetja e tretë: Sa është kosto për hektar? Në me vende të tjera, dhe është një praktikë midis projektin e parë kosto për hektar ka qenë 400 dollarë vendeve të Europës, midis vendeve që kanë për ujitjen dhe 150 dollarë për kullimin. Ne i kemi emigrantë në vendet e Bashkimit Europian. realizuar me çmime më të lira se sa kanë qenë të Gjithsesi, kjo marrëveshje shërben si një planifikuara. Në projektin e dytë kostoja ka qenë po instrument ligjor me rëndësi të veçantë, sidomos 400 dollarë për hektar për ujitjen dhe 165 dollarë në angazhimin dypalësh në luftën kundër migracionit për hektarë për kullimin. Realizimi ka qenë me kosto të paligjshëm dhe parandalimin e impakteve më të ulët, përderisa janë bërë hektarë më tepër. kriminale në këtë fushë. Pra është një marrëveshje, Kurse për projektin e tretë, kostoja për hektar është e cila është e domosdoshme për t’u firmosur, por rritur, është bërë 550 dollarë për ujitjen dhe 165 ajo që të bën përshtypje është fakti se ndryshe nga
252 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
praktika e vendeve të tjera, që e kanë firmosur emigrantët tanë atje, nuk dua të aludoj për një marrëveshjen, protokolli midis Republikës së mbështetje të emigracionit klandestin dhe të Shqipërisë dhe Mbretërisë së Bashkuar, për zbatimin paligjshëm, por realisht një numër shumë i madh i e kësaj marrëveshjeje, nuk merr parasysh dëmtimin emigrantëve tanë në Angli ndodhen nën një presion e emigrantëve të paligjshëm, të cilët kanë vite që të ligjeve të reja angleze për rinovim të dokumentave jetojnë në Mbretërinë e Bashkuar. Në praktikën të qëndrimit. Ratifikimi i kësaj marrëveshjeje, midis europiane, sidomos në marrëveshjet e protokollet nesh dhe anglezëve, do të bëjë që të gjithë këta që janë nënshkruar midis Rumanisë dhe Polonisë, shtetas shqiptarë, të cilët deri dje i kanë plotësuar për kthimin e emigrantëve rumunë në Poloni, në kushtet e qëndrimit në Angli dhe me ligjet e reja, protokolle janë përcaktuar edhe dëmshpërblime ndaj një pjesë e tyre, për arsye të ndryshme, pa hyrë në emigrantëve që janë kthyer. detaje, ndoshta nuk arrijnë të plotësojnë kushtet e Unë kërkoj që shteti të ketë parasysh mbrojtjen reja, në bazë të kësaj marrëveshjeje ata të gjithë e të drejtave të emigrantëve tanë, pasi ata kanë duhet të kthehen në Shqipëri. investuar në vendet ku kanë shkuar, pavarërisht se Pra, mua më duket se, në një farë mënyrë, kanë qenë të paligjshëm, kanë investuar bizneset e nxitojmë për të qenë palë në këto marrëveshje, duke tyre, kanë paguar shtëpitë e tyre, kanë paguar mos qenë aspak të kujdesshëm se si reflektojnë shkollat e fëmijëve të tyre dhe kjo kërkon që dikush këto marrëveshje drejtpërdrejtë mbi shtetasit tanë. të paguajë për ta. Përderisa shteti shqiptar nuk është Mua do të më mjaftonte vetëm ky argument për të në gjendje t’i kërkojë këtë dëmshpërblim vendeve deklaruar votën time kundër, në parim, për miratimin me të cilët nënshkruan marrëveshje, atëherë shteti e kësaj marrëveshjeje. shqiptar duhet të marrë përsipër dëmshpërblimin e Falemnderit! këtyre emigrantëve që kthehen. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Garuli! Falemnderit! Dëshiron dikush tjetër të marrë fjalën? Nuk ka. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Alibali! Atëherë, ju lutem kryetarëve të grupeve. Zoti Sherifi? Zoti Xhuveli? (Zoti Sherifi shprehet dakord.) (Zoti Xhuveli shprehet dakord.) Zoti Zela? Zoti Ndoka? (Zoti Zela shprehet dakord.) (Zoti Ndoka shprehet dakord.) Kush ka pyetje për projektligjin? Nuk ka pyetje. Zoti Mediu? Kush dëshiron të diskutojë? (Nuk ka përgjigje.) Zoti Garuli. Zoti Gjinushi? Aleksandër Garuli – Falemnderit, zoti Kryetar! (Nuk është në sallë.) Duke e parë me vëmendje marrëveshjen e Zoti Spahia? ripranimit, unë kam përshtypjen që është i (Abstenim.) parakohshëm momenti që ne, që ky parlament, t’i Zoti Brokaj? thotë po kësaj marrëveshjeje. Pavarësisht nga (Abstenim.) vullneti i mirë, për të qenë gjithnjë palë në Zoti Gjana? marrëveshje me vendet e BE-së, unë gjykoj që për (Zoti Gjana shprehet dakord.) Shqipërinë është e parakohshme. Duke parë, për Zoti Ruçi? shembull, nenin 2, pika 2 e vetë marrëveshjes, (Zoti Ruçi shprehet dakord.) gjykon që kjo marrëveshje do të rëndojë së tepërmi E mbyllim edhe shqyrtimin e këtij projektligji dhe mbi emigrantët tanë në Angli. Aty thuhet: “Pala kalojmë te projektligji i tretë: “Për ratifikimin e kontraktuese e kërkuar do të ripranojë me kërkesë marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të të palës kontraktuese kërkuese, pra ne do të Republikës së Shqipërisë dhe misionit të Kombeve pranojmë me kërkesë të Anglisë, - dhe pa ndonjë të Bashkuara në Kosovë, në emër të institucioneve formalitet të veçantë, ndonjë person i cili nuk i të përkohshme të vetëqeverisjes në Kosovë, për plotëson kërkesat për hyrje apo qëndrim në territorin shmangien e tatimeve të dyfishta lidhur me tatimet e shtetit të palës kontraktuese kërkuese”. mbi të ardhurat dhe mbi kapitalin për parandalimin Kjo do të thotë që, faktikisht, në këto dy vitet e e evazionit fiskal”. fundit Anglia i ka forcuar së tepërmi ligjet dhe Relator është zoti Prifti. Nuk është zoti Prifti? kërkesat për qëndrim, si rrjedhojë shumë nga Atëherë, zoti Bufi.
253 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Ylli Bufi – Komisioni i Ekonomisë është dakord. Pasi mori përgjigjet për pyetjet e bëra, komisioni Servet Pëllumbi – Falemnderit! kërkoi një sërë shpjegimesh nga katër dikastere, Zoti Sherifi? konkretisht: Ministria e Pushtetit Vendor dhe (Zoti Sherifi, në emër të komisionit, shprehet Decentralizimit, Ministria e Rregullimit të Territorit dakord.) dhe Turizmit, Ministria e Financave dhe Ministria e Zoti Zela? Ekonomisë, të cilat kanë paraqitur materiale me (Zoti Zela, në emër të komisionit shprehet shkrim pranë komisionit. dakort.) Gjatë debatit u theksua se në kuadër të zbatimit Kush ka pyetje për projektligjin? Nuk ka. të reformës së decentralizimit, edhe në sektorin e Kush dëshiron të diskutojë? Nuk ka diskutime. furnizmit me ujë të pijshëm dhe kanalizimet, krahas Atëherë, ju lutem, në emër të grupeve. përfundimit të procesit të inventarizimit të Zoti Xhuveli? ujësjellësave dhe sistemeve të tyre dhe fillimit të (Zoti Xhuveli shprehet dakord.) transferimit të ndërmarrjve dhe sistemeve të Zoti Ndoka? ujësjellës-kanalizimeve te pushteti vendor, kërkohet (Zoti Ndoka shprehet dakord.) edhe përmirësimi i akteve ligjore dhe nënligjore në Zoti Mediu? këtë sektor. Në këtë vështrim, shtesat dhe (Zoti Mediu shprehet dakord.) ndryshimet e ligjit nr.8102, datë 28.3.1996, që Zoti Gjinushi? parashikohen të bëhen nga projektligji që po (Nuk është në sallë.) shqyrtohet, janë të domosdoshme, sepse ligji bazë Zoti Spahia? duhet të vijë në përputhje me ligjin nr.8652, datë (Zoti Spahia shprehet dakord.) 31.7.2000, “Për organizimin dhe funksionimin e Zoti Brokaj. qeverisjes vendore”. (Zoti Brokaj shprehet dakord.) Pra, shtesat dhe ndryshimet që i bëhen ligjit Zoti Gjana? bazë në projektligj kanë të bëjnë me dhënien dhe (Zoti Gjana shprehet dakord.) zgjerimin e kompetencave për organet e qeverisjes Zoti Ruçi? vendore, të cilat vijnë si detyrime të neneve 81 dhe (Zoti Ruçi shprehet dakord.) 83 të Kushtetutës. Këto ndryshime dhe shtesa Mbyllet edhe shqyrtimi i projektligjit të tretë. mbështeten edhe në dokumentet e politikave të Kalojmë te projektligji “Për disa shtesa dhe decentralizimit të shërbimit me ujë dhe kanalizime ndryshime në ligjin nr.8102, datë 28.3.1996, “Për të Këshillit të Ministrave, sipas së cilave është kuadrin rregullator të sektorit të furnizimit me ujë përcaktuar që, dora-dorës, shërbimi i furnizimit me dhe të largimit e përpunimit të ujërave të ndotura””. ujë dhe mirëmbajtja e rrjeteve të kanalizimeve për Relator, zoti Flamur Hoxha. ujësjellësat e për ujërat e përdorura, t’i kalojnë Flamur Hoxha – Komisioni për Veprimtarinë qeverisjes vendore. Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin e ka shqyrtuar Thelbi i amendimit të ligjit nr.8102, datë projektligjin në fjalë në mbledhjet e datave 9, 15, 16 28.3.1996 është kalimi i kompetencës së miratimit shkurt dhe 2 mars të vitit 2005, në prani të të tarifës së shërbimit të furnizmit me ujë të pijshëm, specialistëve të Ministrisë së Pushtetit Vendor dhe për ujësjellësat në pronësi të pushtetit vendor nga Decentralizimit, si dhe të Entit Rregullator të Ujërave Enti Rregullator i Ujit te këshillat e njësive të dhe Kanalizimeve. Gjatë diskutimit në parim të qeverisjes vendore. Në komisioni u përvijuan dy projektligjit, anëtarët e komisionit bënë mjaft pyetje. qëndrime: Ne thelb, dy ishin shqetësimet kryesore: Njëri për të qenë konsekuent në zbatimin e ligjit Së pari, a është koha që të kalojmë menjëherë nr.8652, datë 31.7.2000 “Për organizimin dhe në liberalizimin e tarifave të shërbimit me ujë të funksionimin e qeverisjes vendore”, pra për ta pijshëm për ujësjellësat, në pronësi të pushtetit transferuar kompetencën për miratimin e tarifës së vendor, duke ia kaluar këtë kompetencë pushtetit shërbimit të furnizimit me ujë të pijshëm nga Enti vendor apo për sa kohë do të vazhdojë që këtë Rregullator i Ujit, në këshillat e njësive të qeverisjes kompetencë t’ia lëmë Entit Rregullator të Ujit? vendore dhe tjetri për të mos e transferuar këtë Së dyti, kush do të merret me kriteret e kompetencë, duke ia lënë këtë Entit Rregullator të subvencionimeve për çmimet e ujit dhe a duhet Ujit, siç është edhe aktualisht. Në fund të debatit, rregulluar me ligj kjo çështje? më dominues ishte mendimi që autoritetet vendore,
254 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
brenda kompetencave, mbështetur në treguesit dhe, sigurisht, kjo lidhet me kostot, sepse dikush e teknikë dhe ekonomikë të ujësjellës-kanalizimeve, ka me ngritje mekanike, dikush e ka me energji, që kanë në përdorim, mund dhe duhet të vendosin dikush e ka me rrjedhje të lirë, dhe ka probleme të tarifa, të cilat miratohen nga organet përkatëse, shumta të cilat interferojnë në këtë çështje. Por, gjithmonë nën mbikëqyrjen e Entit Rregullator të problemi është se edhe politikat e subvencionimit Ujit, si i vetmi organ kompetent i autorizuar me ligj, nuk janë drejtpërdrejt të lidhura, sepse nuk ka akte i cili do të vendosë për metodikën, mënyrën e të përcaktuara ligjore, është pak vulnerabël mënyra përllogaritjes së tarifave dhe standardeve të e shpërndarjes të subvencionit për njësi të veçanta domosdoshme. të pushtetit vendor, që në fund të fundit, është për Mjaft debate u bënë sidomos për kriteret e t’u patur në konsideratë. ndarjes së subvencioneve për ujin e pijshëm. Gjithsesi, komisioni, përfundimisht ka mbajtur Komisioni i rekomandon Këshillit të Ministrave që qëndrimin për ta pranuar projektin, por unë do ta të zbatojë më me rreptësi dispozitat e ligjit nr.8102, ftoja seancën, do t’i ftoja kolegët që ta shohin me datë 28.3.1996, që kërkojnë të trajtojnë këtë çështje vëmendje dhe të japin opinionet dhe pikëpamjet e dhe të nxjerrë aktet e nevojshme nënlilgjore për të tyre lidhur me këtë projekt. precizuar më mirë këto procedura. Falemnderit! Gjatë diskutimit u bënë disa ndryshime në Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Gjana! projektligjin përkatës, të cilat do të shqyrtohen kur Nuk ka kërkesë tjetër për diskutim. të diskutohet nen për nen. Atëherë, ju lutem, kryetarëve të grupeve. Falemnderit! Zoti Xhuveli? Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Hoxha! (Zoti Xhuveli shprehet dakord.) Zoti Gjana. Zoti Ndoka? Jemin Gjana – Projekti në fjalë është një (Zoti Ndoka shprehet dakord.) ndryshim, i cili ka ngrënë një diskutim të gjatë në Zoti Mediu? Komisionin për Veprimtaritë Prodhuese. Ka pasur (Zoti Mediu shprehet dakord.) një konsultë relativisht të gjatë dhe me disa prej Zoti Gjinushi? ministrive dhe instancave që merren me këtë çështje. (Nuk është në sallë.) Në fakt ka një debat të hapur dhe një debat që ia ka Zoti Spahia? sjellë t’i mbetet seancës për të marrë vendimin (Nuk është në sallë.) përfundimtar, pasi qëndrimet e kolegëve në Zoti Brokaj? Komisionin e Veprimtarive Prodhuese kanë qenë (Zoti Brokaj shprehet dakord.) mjaft të distancuara. Problemi është i ndjeshëm. Zoti Beja? Realisht është e vështirë të mund të pengosh (Zoti Beja shprehet dakord.) procesin e decentralizimit dhe të mos u japësh Zoti Ruçi? kompetencat e plota njësive të pushtetit vendor, për (Zoti Ruçi shprehet dakord.) të vendosur çmimet e ujit të pijshëm dhe për Pra, e mbyllim edhe shqyrtimin e projektligjit të çmimet për largimin e ujërave të ndotura. Dihet se katërt në listë dhe kalojmë te projektligji tjetër “Për ka diferenca shumë të mëdha në kostot e tyre në disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8096, datë komuna të veçanta, në bashki të veçanta, në zona 21.3.1993, “Për kinematografinë””. të veçanta. Nuk ka një politikë të përcaktuar, si dhe Relatorë janë Vath Koreshi dhe Bardhyl Londo. modele e modalitete të përcaktuara ligjore për Zoti Londo, keni fjalën. mënyrën se si duhet përdorur subvencioni. Entit Bardhyl Londo – Komisioni për Edukimin dhe Rregullator të Ujërave i mbetet vetëm kompetenca Mjetet e Informimit në disa mbledhje ka shqyrtuar që të hartojë mënyrën se si do të formohet çmimi, projektligjin “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin modalitetet që duhet të mbahen në konsideratë, por nr. 8096, datë 21.3.1993, “Për kinematografinë””, kompetenca e përcaktimit të çmimeve mbetet paraqitur nga Këshilli i Ministrave. Projektligji në fjalë ekskluzivisht te organet e pushtetit vendor. ka për objekt përmirësimin e neneve të veçanta të Nga të dhënat që kemi disponuar në komision ligjit ekzistues. Përmirësimi i këtyre neneve është rezulton se çmimet për ujin variojnë nga raporti 1 rrjedhojë e mosfunksionimit si duhet, në përputhje me 2 deri në raportin 1 me 3 në njësitë të veçanta me nevojat e prodhimit kinematografik, të ligjit aktual vendore. Ajo çka është për t’u theksuar është fakti dhe lidhet me një sërë çështjesh që kanë të bëjnë
255 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
me funksionimin më të mirë të QKK-së, këshillave Servet Pëllumbi – Dakord, zoti Zogaj, por, miratuese të projekteve, ruajtjen e trashëgimisë së sipas Rregullores, duhej paraqitur 24 orë më parë. filmit etj., duke mundësuar hapësirat e domosdoshme, Ose paraqitet përpara shqyrtimit në komision, ose që krijojnë politika sa më të efektshme në drejtim të paraqitet 24 orë përpara që të mund t’u shpërndahet rritjes cilësore të punës në fushën e kinematografisë. deputetëve. Këto ndryshime të rëndësishme, të arritura me Preç Zogaj – Po, por me znj. Dade bisedova, konsensus, pas një bashkëpunimi të frytshëm midis të tjerët nuk i gjeta këtu. Ta shikojmë më pas. Komisionit për Edukimin dhe Mjetet e Informimit Falemnderit! Publik, kineastëve dhe Ministrisë së Kulturës, Rinisë Servet Pëllumbi – Falemnderit! e Sporteve, të përfaqësuar nga vetë ministri Blendi Kush dëshiron tjetër të marrë fjalën? Nuk ka Klosi, synojnë të harmonizojnë më mirë punën e më diskutime. shtëpive filmike, producentëve, distributorëve, Atëherë, ju lutem, kryetarëve të grupeve. shoqatave të ndryshme të kineastëve me Qendrën Zoti Xhuveli? Kombëtare të Kinematografisë. (Zoti Xhuveli shprehet dakord.) Në përputhje me Kushtetutën, projektligji është Zoti Ndoka? konform neneve 78 dhe 83, pika 1. Në aspektin (Zoti Ndoka shprehet dakord.) procedural projektligji është nismë e Këshillit të Zoti Mediu? Ministrave dhe i është nënshtruar diskutimit të tij (Nuk është në sallë.) në komisionet parlamentare, sipas Rregullores së Zoti Gjinushi? Kuvendit. Në aspektin e teknikës legjislative, (Nuk është në sallë.) Komisioni për Edukimin dhe Mjetet e Informimit Zoti Begeja? (Nuk është.) Zoti Spahia? Publik, pas shqyrtimit nen për nen të projektligjit, (Zoti Spahia shprehet dakord.) bëri sugjerimet e mëposhtme, të cilat unë e ndiej të Zoti Brokaj? panevojshme t’i lexoj, për të fituar kohë, sepse të (Zoti Brokaj shprehet dakord.) gjithë deputetët i kanë përpara. Zoti Topi? Ju falemnderit! (Zoti Topi shprehet dakord.) Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Londo! Zoti Ruçi? Kush ka pyetje për projektligjin? Nuk ka pyetje. (Zoti Ruçi shprehet dakord.) Kush dëshiron të diskutojë? Atëherë, e mbyllim edhe projektligjin për Po, zoti Zogaj. kinematografinë dhe kalojmë te projektligji i gjashtë Preç Zogaj – Falemnderit zoti Kryetar, në rendin e ditës, projektligji “Për disa ndryshime Në fakt, unë, nuk kam ndonjë gjë për të shtuar në ligjin nr. 8607, datë 27.4.2000 “Statusi i dëshmorit rreth atyre që relatoi zoti Londo, sepse ai relatoi në të atdheut”, i ndryshuar”. emër të komisionit. Komisioni e ka diskutuar me Relator, zoti Myslimaj. Nuk është zoti Myslimaj. përgjegjësi për këtë ligj. Mendoj se është një ligj i Zoti Ceka. rëndësishëm, pasi, së paku, do të krijojë shumë Neritan Ceka – Në mbledhjen e datës më tepër efikasitate dhe transparencë në përdorimin 28.2.2005, komisioni…. e fondeve që shteti jep për kinematografinë, por edhe Na fal, zoti Kryetar, sa të gjejmë relacionin tani. arritje të tjera. (Ndërkohë kërkohet një kopje e relacionit nga Tani, unë kam vetëm një propozim. Pak më parë sekretaret.) po bisedonim me disa juristë këtu, dhe ndoshta kjo Pra, Komisioni për Sigurinë Kombëtare në mund edhe t’i ketë shpëtuar komisionit, është e mbledhjen e datës 28.3 2005 shqyrtoi projektligjin nevojshme që të bëhet një amendament në nenin “Për disa ndryshime në ligjin nr. 8607, datë 39/1, sepse ai nen shprehet për shkrirjen e dy 27.4.2000, “Statusi i dëshmorit të atdheut”, i institucioneve që janë aktualisht në një të vetëm, ndryshuar”. Gjatë diskutimeve në parim të këtij mirëpo nuk vazhdon më tej për të vënë disa afate projektligji dhe në prezencë të disa deputetëve që dhe për të përcaktuar disa detyra, në lidhje me kanë marrë iniciativën ligjvënëse, u vërejt se ky shkrirjen dhe regjistrimin e shoqërisë së re. Kështu projektligj bie ndesh me Kushtetutën e Republikës që unë kam një amendament, mendoj që është e së Shqipërisë, neni 82, pika 2, ku thuhet: “Asnjë drejtë të miratohet, dhe do ta depozitoj në sekretari, projektligj joqeveritar që bën të nevojshme rritjen e rreth nenit 39/1. shpenzimeve të Buxhetit të Shtetit ose i pakëson
256 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
të ardhurat, nuk mund të miratohen pa marrë Pra, ky projektligj është i mbështetur plotësisht në mendimin e Këshillit të Ministrave”. Projektligjet e nene të veçanta të Kushtetutës. Gjithashtu, edhe kësaj natyre duhet të shoqërohen kurdoherë me një Rregullorja e re e Kuvendit shprehet në mënyrë raport, që përligj shpenzimet financiare për zbatimin taksative në nenin 68, pika 3, ku thuhet: “Asnjë e tij. Nga ana tjetër, komisioni mendon se ky projektligj joqeveritar, që rrit shpenzimet e buxhetit projektligj duhet të ishte dërguar për mendim pranë të shtetit ose pakëson të ardhurat e tij, nuk mund Ministrisë së Punës dhe Çështjeve Sociale, si të miratohet pa marrë mendimin e Këshillit të institucioni direkt përgjegjës për zbatimin e aktit në Ministrave, i cili duhet të shprehet brenda 30 ditëve fjalë. Për sa më sipër, mendojmë se projektligji duhet nga data e marrjes së projektligjit. Në qoftë se Këshilli të shikohet dhe të shoqërohet me raportin, si edhe i Ministrave nuk shprehet brenda afatit, projektligji propozimet konkrete se nga do të përballohet ky kalon për shqyrtim sipas procedurës së zakonshme”. efekt, në rast të miratimit të tij. Komisioni, me Zoti Kryetar, projektligji është depozituar në shumicë votash, u shpreh për shtyrjen e miratimit datën 13 korrik 2004 dhe me shkresën nr. 2443, në seancë plenare të këtij projektligji, deri në datë 28.10.2004, i është përcjellë nga Kuvendi plotësiminin e kritereve të parashikuara në nenin Këshillit të Ministrave, për t’u shprehur për faturën 82, pika 1 dhe 2 të Kushtetutës, si edhe në financiare. Pra, normalisht, në datën 29 nëntor 2004 rekomandimet që Qeveria, Ministria e Financave ka ne duhet të kishim kaluar projektligjin në komisione, dhënë në lidhje me projektligjin për ta sjellë në seancë plenare për t’u miratuar. Këtu Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ceka! nuk bëhet fjalë as për rritje të shumtë të anës Zoti Bufi. financiare, që po dëmton buxhetin e shtetit dhe, sikur Ylli Bufi – Komisioni i Ekonomisë është dakord. të duam, nuk mund të realizohet që brenda këtij viti Servet Pëllumbi – Falemnderit! të hyjë në fuqi dhe të futet në zbatim. Nuk mund të Zotërinj deputetë, propozohet shtyrja e shqyrtimit konceptohet që nismëtarët të sjellin një faturë për arsyet që ka parashtruar Komisioni i Sigurisë financiare në lidhje me këtë projektligj, që është Kombëtare. Megjithatë, zoti Spahia e do fjalën. shumë i rëndësishëm për ne, dhe ne nuk e kemi Eqerem Spahia – Falemnderit zoti Kryetar! dokumentacionin e duhur dhe të plotë, pasi ato Projektligji që kemi paraqitur nuk ka ato duhen të nxirren nga arkivat e shtetit dhe nga ngarkesa financiare për të cilat u shpreh zoti Ceka, ministritë që lidhen drejtpërdrejt me këtë projektligj. por realisht është një projektligj shumë i Prandaj, më shumë se efekte financiare, ka rëndësishëm që ka më shumë efekte politike. ngarkesa politike. Është një projektligj që realisht Nëpërmjet këtij projektligji, edhe si firmëtarë dhe kërkon vullnet politik nga të gjitha grupet nismëtarë të tij, ne nuk kërkojmë të denigrojmë parlamentare të këtij Kuvendi, që ne të shkojmë drejt asnjë grup shoqëror, por përkundrazi, ne synojmë frymës së pajtimit kombëtar, sepse etiketimi i tyre të arrijmë disa ekuilibra politikë dhe historikë. 15 si armiq, tradhtarë e bashkëpunëtorë sot besoj që vjet pas rënies së sistemit të kaluar, ne nuk mund është i ezauruar. Nuk kemi si synim që të të të vazhdojmë ta cilësojmë atë pjesë dhe kategori denigrojmë asnjë grup shoqëror, përveçse të shtojmë nacionalistësh, të cilët u vranë për atdhe dhe luftuan në statusin e dëshmorit të atdheut të gjithë ata që kundër pushtuesit nazifashistë, si armiq, tradhtarë, ranë për atdhe, që ranë duke luftuar kundër pushtuesit bashkëpunëtorë etj. Mua me vjen çudi se si i fashist dhe nazist. referohen nenit 82 te Kushtetutës dhe nuk e lexojnë Prandaj, unë falënderoj edhe kryetarin e atë deri në fund. Në mënyrë taksative neni 82, pika Komisionit të Ekonomisë, që deklaron që ky 2 dhe 3 shkruajnë: “Asnjë projektligj joqeveritar - projektligj të kalojë. Për sa i përket Komisionit të pra duhet theksuar joqeveritar, sepse është nisma Sigurisë Kombëtare, unë nuk e kuptoj çfarë të keqe jonë - që bën të nevojshme rritjen e shpenzimeve të ka për sigurinë kombëtare nëse ky projektligj kalon buxhetit të shtetit ose pakëson të ardhurat e tij, dhe kthehet në ligj, përveçse i shërben frymës nuk mund të miratohet pa marrë mendimin e Këshillit kombëtare për pajtim, për të cilën ne të gjithë të Ministrave, i cili duhet të shprehet brenda 30 shprehemi parimisht dakord. Çfarë motivi ka që të ditëve nga data e marrjes së projektligjit”. Ndërsa shtyhet? Dhe, nenet e Kushtetutës duhet të citohen në pikën 3 thuhet: “Në qoftë se Këshilli i Ministrave deri në fund e jo të lihen përgjysmë. nuk shprehet brenda afatit të mësipërm, projektligji Prandaj, zoti Kryetar, edhe në emër të kalon për shqyrtim sipas procedurës së zakonshme”. nismëtarëve të këtij projektligji, unë kërkoj që të
257 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
kalojë me mirëkuptim të plotë, jo thjesht me vota të Pandeli Majko – Ne na është kërkuar mendim deputetëve, sepse e thashë më parë, duhet një për këtë çështje dhe Ministria e Mbrojtjes është vullnet politik. shprehur kundër kalimit të këtij projektligji. Që të Falemnderit! jep më i qartë, me pak fjalë, propozuesit e këtij Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Spahia! projektligji, për të cilët unë kam respekt, i kam Zoti Malltezi. kolegë në parlament, kërkojnë që të hiqet data 5 Luan Malltezi – Zoti Kryetar, maj dhe Dita e Dëshmorëve të bëhet data 7 prill, të Projektligji ka kaluar edhe në Komisionin e hiqen të gjitha pagesat që marrin si familje Ekonomisë dhe zoti Bufi e dha mendimin, por sipas dëshmorësh vëllezërit dhe motrat e dëshmorëve dhe diskutimit që bëri zoti Spahia, në Komisionin e të hiqet shprehja bashkëpunëtorë të pushtuesit Ekonomisë është kërkuar fatura financiare, nazifashist, si dhe disa elemente të tjera. domethënë Komisioni i Ekonomisë nuk është se e Unë kam përshtypjen se elemente të tilla, ka miratuar, por e ka parë si projektligj që nuk ka të përveçse prekin ndjenja dhe e politizojnë të gjithë bëjë me Komisionin e Ekonomisë, sepse nuk ka procesin, ripërsërisin debatet, tanimë të vjetra, në faturë financiare. Ky është problemi i parë. Po të parlamentin shqiptar, që kërkojnë ta shkruajnë kishte një faturë financiare mund të ishte një mendim historinë me vota dhe jo në mënyrë historike. Unë e tjetër. di që midis nismëtarëve ka njerëz që janë marrë me Unë, në fakt, e mora fjalën për relacionin që ka arkivat e me historinë dhe i respektoj në mënyrë të dhënë Komisioni i Sigurisë Kombëtare, që lexoi zoti veçantë, por do të më falni, janë disa gjëra të cilat i Ceka. Në raport, citohet një nen, paragrafi i ka vendosur morali i fitimtarëve. Tani, ne nuk mund parafundit: “Për sa më sipër, mendojmë se projektligji t’i diskutojmë këto, nuk mund të luajmë rolin e duhet të rishikohet dhe të shoqërohet me raport baballarëve tanë, për t’u përplasur me fjalë, siç kanë financiar, si dhe me propozime konkrete se nga do bërë dikur ata me armë, nuk mund të marrim të përballohet ky efekt”. përsipër sot të diskutojmë nëse është 5 maji apo Unë desha të di se kush do ta rishikojë këtë është 7 prilli dita e kësaj apo e asaj. 5 maji është projektligj dhe kush do ta bëjë këtë raport financiar, një festë morale mbi të gjitha, zotërinj, dhe e kanë sepse mund ta shtyjmë sot, por kush do të merret vendosur ata që kanë fituar luftën. Ata shkojnë në tani me këtë punë. çdo 5 maj të vendosin kurora te dëshmorët. Tani ne Zoti Spahia tha se ne nuk kemi asnjë t’u themi: “Mos shkoni në 5 maj siç keni bërë 40 dokumentacion dhe është e pamundur që ta kenë. vjet, por shkoni në 7 prill, se kështu e vendosim ne Këtu, kemi një qëndrim dhe relacionin e komisionit. në parlamentin shqiptar”. T’u themi atyre se nuk ka Sekretari i Përgjithshëm i Këshillit të Ministrave në pasur bashkëpunëtorë të fashizmit, se anëtarët e datën 24.11.2004 i ka kthyer përgjigje zyrtare asamblesë që mblodhën gjermanët nuk kanë qenë Komisionit për Çështjet Civile e Ligjore, bashkëpunëtorë të nazizmit, apo t’u themi që nuk Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut ku ka pasur qeveri kuislinge. Bashkëpunëtorë ka pasur, thotë se: “Projektligji i grupit të deputetëve duhet të dhe ka pasur në çdo vend. Është një fenomen që shoqërohet me një raport për vlerësimin e efekteve njihet në të gjithë vendet e pushtuara nga pushtuesit financiare.” Unë këtë nuk e kam të qartë, kush do nazi-fashistë. Tani, të bësh historinë me vota, është të merret tani me këtë punë; pastaj e miratojmë gjëja më dështake që ka dashur të prodhojë ky apo jo, është problem tjetër. parlament; jo 28-ta, jo 29-ta, jo 5 jo 7. E kanë Falemnderit! vendosur ata zotërinj, që kanë bërë këtë luftë, që Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Malltezi! kanë qenë fitimtarë, me apo pa mëkat, ata janë Po, zoti Bufi. fitimarët, ata e kanë vendosur këtë punë. Le t’i lëmë Ylli Bufi – Zoti Kryetar, desha t’ju jap një ata të qetë të merren me punët e tyre, të mos i sqarim. Më duket se jam keqkuptuar. Unë, në vijim ngacmojmë më, sepse boll i kemi ngacmuar. të bisedës së parafolësit, shpreha mendimin që edhe Servet Pëllumbi – Falemnderit! ne jemi dakord të shtyhet dhe jo jemi dakord me Zotërinj deputetë, nuk diskutohet dy herë për të projektligjin. E kemi thënë qartë në relacion. njëjtën çështje, megjithatë po jua jap fjalën, zotit Servet Pëllumbi – Pra, jeni për shtyrje. Spahia, 2 minuta dhe zoti Malltezi 2 minuta. Ylli Bufi – Po. Eqerem Spahia- Zoti Kryetar, Servet Pëllumbi – Zoti Majko. Nuk kisha dëshirë që të hyja në diskutimin nen
258 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
për nen, por unë doja të flisja në parim. A duhet të sepse kjo është mjaft e rëndësishme, unë nuk jam shprehim vullnet që të kalojë ky projektligj apo jo? iniciator i këtij grupi. Në rast se ne diskutojmë për nene të veçanta të Kaq desha të sqaroj, zoti Kryetar! këtij projektligji, atëherë mund t’i futemi diskutimit. Falemnderit! Projektligji nuk nënkupton që nuk do të kenë të drejtë Servet Pëllumbi – Falemnderit! deputetët të bëjnë amendime në projektligj. Por, për Zoti Malltezi. sa i përket zotit Majko, që shprehet për Ditën e Atëherë, e mbyllim shqyrtimin e këtij projektligj, Dëshmorëve, që është vënë në këtë projektligj, duhet në qoftë se do të marrim parasysh kërkesat e të dy thënë se 7 prilli nuk është dita e një individi, por komisioneve për shtyrje. është dita e fillimit të rezistencës së popullit shqiptar Po zoti Agasi. ndaj pushtuesit fashist, datë që shënon edhe fillimin Bardhyl Agasi – Pavarësisht se të dy e rezistencës antifashiste në të gjithë Ballkanin. komisionet janë shprehur për shtyrje, Grupi Data 5 maj është data e rënies së një militanti të Parlamentar i Partisë Socialiste e ka diskutuar këtë Partisë Komuniste dhe nuk mund të jetë një ditë projektligj dhe i gjithë grupi ka qenë unanim kundër, përfaqësuese për të gjithë shqiptarët. Prandaj, këto sepse është një projektligj i përsëritur. Këto amendime ka të drejtë t’i bëjë çdo deputet dhe t’i qëndrime tashmë janë vendosur një herë e mirë, hedhim në votim. nuk luhet me Luftën Antifashiste Nacionalçlirimtare, Por, unë, mendoj që para se të kalojmë në nuk luhet as me emrat e lavdishëm të historisë së diskutimin nen për nen të këtij projektligji, të popullit shqiptar, nuk luhet as me gjakun e derdhur shprehemi parimisht: A duhet ta kalojmë këtë për liri dhe nuk luhet as me lojën e forcave politike, projektligj, për t’i shërbyer klimës së pajtimit kombëtar të cilat tashmë janë vërtetuar edhe nga qëndrimet e apo jo? A duhet të vazhdojmë të denigrojmë një përbashkëta historike. Në këtë vështrim, pa dashur shtresë të caktuar që luftoi kundër pushtuesit apo të hyjmë prapë në këto ngjarje për të bërë analiza jo? Në çdo vend ka edhe individë që kanë konkrete, ne kemi qenë, jemi dhe do të jemi bashkëpunuar me pushtuesin. Nuk bëhet fjalë për gjithmonë kundër ndryshimeve të historisë. bashkëpunëtorët realë, por për bashkëpunëtorët që Për këtë arsye jemi kundër. janë etiketuar me të padrejtë. Nacionalistët kanë Servet Pëllumbi – Falemnderit! qenë ata që kanë luftuar historikisht për të drejtat e Po, zoti Brokaj. këtij kombi dhe kanë luftuar edhe kundër pushtuesve Sabit Brokaj – Të them të vërtetën e kam të nazi-fashistë. vështirë të kuptoj deputetët që e sjellin problemin, Falemnderit! pasi ky problem është diskutuar shumë dhe në Servet Pëllumbi – Falemnderit! kohën kur në maxhorancë ishte e djathta. Ndërkaq Meqë kërkuat mbështetje sa më të gjerë, duhet ishte po ajo periudhë që është përgatitur edhe statusi të mbani parasysh që dy komisionet janë shprehur i dëshmorit dhe i veteranit dhe ashtu ka funksionuar për ta shtyrë. 6 vjet, sa ishin ata në pushtet. Kur erdhëm ne, Zoti Malltezi, 2 minuta. brenda atij statusi dëshmorësh dhe veteranësh, Luan Malltezi – Zoti Kryetar, bëmë vetëm plotësime dhe u vazhdua për të Unë e mora fjalën për të bërë një qartësim, sepse plotësuar ato lista, që ishin realisht denigrime të zoti Ministër i Mbrojtjes nuk e ka të qartë. Ai veteranëve dhe dëshmorëve realë. Për sa i takon përmendi që në këtë grup bëjnë pjesë edhe ata që datës 7 prill, datat e pushtimeve nuk janë festa në janë marrë me arkivat, dhe sigurisht fjala është për asnjë vend të botës, datat e çlirimit janë testa jo mua, si ish-drejtor i arkivave. Unë e falënderoj për datat e pushtimit, pavarësisht se edhe dita e respektin. Por, zoti Majko duhet të dijë që ky është pushtimit ka heronj që vriten. një projektligj i ndërmarrë nga 14 deputetë, ku vetëm Konkretisht, të them të drejtën, nuk e kuptoj se emri im nuk është, dhe është paraqitur në komision çfarë rendimenti nxjerrin politikisht ata që e shtrojnë siç janë procedurat. Komisioni ma kaloi mua për këtë problem. Statusi i dëshmorit ekziston, po ashtu relatim dhe unë nuk kam të bëj fare me këtë dhe statusi i veteranit, komisionet aty janë, le t’i projektligj, edhe në komision nuk kemi hyrë në debat çojnë dosjet për ata individë që vërtet e meritojnë. të karakterit politik dhe historik, e kemi kaluar vetëm Servet Pëllumbi – Falemnderit! thjesht duke thënë se nuk ka faturë financiare. Atëherë, e mbyllim shqyrtimin. Do ta shprehim Dëshiroj ta them në mënyrë publike, zoti Majko, nëpërmjet votimit.
259 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Kalojmë në projektligjin tjetër “Për caktimin e Falemnderit! zonave zgjedhore”. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Sherifi. Zoti Hasan Hoxha. Elmaz Sherifi – Zoti Kryetar, Hasan Hoxha – Falemnderit! Unë kisha Ky projektligj është parë në Komisionin e Ligjeve. diskutim. Projektligji vjen në përputhje me procedurat e Servet Pëllumbi – Meqë keni diskutim, t’i përcaktuara nga Kodi Zgjedhor dhe komisioni ka përgjigjemi pyetjeve një herë. Zoti Gjana. konstatuar se ai është në përputhje me dispozitat Jemi Gjana – Mendoj se disa pyetje kanë vlerë kushtetuese dhe më tërë kuadrin ligjor që rregullon të sqarohen për kolegët. Normalisht, procesi i marrëdhëniet në këtë fushë, prandaj i fton deputetët ndarjes në 100 zona, i përcaktimit të kufijve të 100 që ta miratojnë këtë projektligj të rëndësishëm. zonave zgjedhore, ka qenë një proces relativisht i Me këtë projektligj mbyllet edhe tërë kuadri vështirë, sepse ka përfshirë jo vetëm interesat e ligjor për zgjedhjet e ardhshme parlamentare me palëve, gjë që është normale, sepse ka përfshirë një konsensus shumë të gjerë, sigurisht që ka dhe dhe ka pasur edhe presionin e interesave të të gjithë kundërshtime, por projektligji bën të mundur që të atyre që mendojnë se rikandidojnë, qofshin ata që jetë një proces i hapur, i drejtë, transparent dhe do janë individë brenda parlamentit ose jashtë tij. Por, të garantojë zgjedhje të standardeve ndërkombëtare, unë dua të them se ka edhe disa probleme dhe duke përmbushur detyrimin e tërë institucioneve të vështirësi të karakterit objektiv. Gjithsesi, duke shtetit shqiptar për t’u angazhuar në strukturat dhënë në emër të Grupit Parlamentar të Partisë euroatlantike. Demokratike mbështetjen për projektin, dua të Falemnderit! deklaroj se mendojmë që është bërë zgjidhja më e Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Sherifi! mirë e mundshme. Ka ndonjë pyetje për projektligjin. Nuk ka pyetje. Lidhur me pyetjen se, pse në Tiranë ka një zonë, Dëshiron njeri të diskutojë? e cila në ndryshim nga një zonë tjetër ka 3.400 Po, zoti Xhuveli. zgjedhës më shumë, ligji, ndryshe nga Kodi i Lufter Xhuveli – Falemnderit zoti Kryetar, mëparshëm Zgjedhor, e ka zgjeruar kufirin e Unë kam një pyetje për hartuesit e këtij projekti, tolerancës, nga 5% në 10%, plus ose minus mbi pyetja e cila nuk ka rëndësi aq shumë në vetvete, mesataren në shkallë vendi. Mestarja në shkallë sesa për domethënien e saj. Më konkretisht: vendi është 23.369 zgjedhës. Kështu që, megjithëse Unë e kuptoj që për zona që përfshijnë hapësira ne jemi përpjekur të mos e lejojmë një diferencë të të mëdha gjeografike ka vështirësi për të barazuar tillë, teorikishit, plus 10% janë 2.300 zgjedhës dhe në mënyrë të plotë numrin e zgjedhësve për një minus 10% janë 2.300 zgjedhës të tjerë. Pra, zonë, por si mund të shpjegohet që në qytetin e teorikisht, mund të ekzistojë mundësia dhe kjo është Tiranës, zona 38 ka 3.449 zgjedhës më shumë se në përputhje me ligjin, që nga një zonë në një zonë zona 35, brenda qytetit të Tiranës? tjetër mund të ketë një diferencë që shkon deri në Me përgjigjen e kësaj pyetje do të përpiqem që 4.600 zgjedhës dhe përsëri zona është brenda të kuptoj pastaj se çfarë logjike është përdorur për kritereve ligjore. zonat e tjera dhe për diferencat e tjera. Në punën tonë jemi përpjekur që të mos ketë Servet Pëllumbi – Po, zoti Spahia. diferenca kaq të mëdha, dhe Tirana nuk ka diferenca Eqerem Spahia – Falemnderit, zoti Kryetar! kaq të mëdha. Kufijtë e luhatjes për qytetin e Tiranës Unë kam një pyejtje: Me çfarë kriteri apo parimi janë plus-minus 5%. është bërë që në zonën 99 në Sarandë numri i A ka pasur mundësi të zvogëlohen edhe më zgjedhësve në listë është 17.921, ndërsa në zonën shumë këto diferenca? Qytetit të Tiranës i është nr. 22 të qarkut Dibër është me 27.476 zgjedhës. shtuar një zonë elektorale. Bëhet fjalë per Bashkinë Pra, diferenca midis zonës 99 dhe zonës 22 lëviz e Tiranës jo qarkut të Tiranës. Ekspertët që kanë me 9.555 zgjedhës? Me çfarë logjike është bërë punuar për ndarjen janë përpjekur që të mbajnë kjo? E para kjo. parasysh disa kufij natyrorë të Tiranës, për të mos Dhe e dyta: Si ka mundësi që një zonë elektorale kaluar nga njëra anë e tyre në anën tjetër, siç është të ndahet në atë formë, që as me helikopter nuk lumi i Lanës dhe bulevardi kryesor i kryeqytetit. Pra, mund ta kapësh, siç është zona 19 e Burrelit, që duke marrë këta kufij natyralë, është bërë një përfshihet në qarkun e Dibrës? përpjekje për ta ndarë Tiranën në katër njësi të
260 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
mëdha, që nuk janë administrative, por janë Gjithmonë kam qenë dhe do të jem pro territoriale dhe gjeografike. Pastaj, brenda këtyre respektimit të ligjit, në respekt të Kushtetutës e të është bërë ndarja e zonave elektorale, jo 11, por 12 shtetit ligjor. Anjëherë nuk kam qenë dhe nuk do të zona elektorale, duke u përpjekur të respektojmë jem kundër marrëveshjeve dhe konsensusit dypalësh këtë kriter, me qëllim që të ketë sa më pak xhepa e e shumëpalësh, kur ato janë në funksion të të mirës ndërhyrje nga njëra zonë në tjetrën, sepse varet se së vendit, apo kur zgjidhin probleme të rëndësishme, si është krijuar dhe dislokuar numri i qendrave të me një kosto të ulët. Por, në çdo rast, nuk mund të votimit. pranoj marrëveshje që shkelin ligjin apo e injorojnë Lidhur me një zonë elektorale në Dibër, që ka atë. I tillë është rasti i sotëm, i hartimit dhe i aprovimit një hapësirë të madhe gjeografike, dhe jo vetëm një të hartës zgjedhore, në këtë të ashtuquajtur zonë në Dibër, e cila është bërë për efekt të një marrëveshje midis dy forcave të mëdha politike, të mesatarizimi më të mirë për vetë, ka qenë e bashkuara fort me OSBE-në. Do të jap disa pamundur të mund të ndërtojmë zona me një argumente. konfiguracion më të vogël gjeografik, sepse, siç e Së pari, asnjëri nga ne nuk di të thotë sot se sa dini, në debatet që janë zhvilluar gjatë dy muajve, është numri mesatar i zgjedhësve për çdo zonë nëse do të pakësonin një zonë tjetër në Vlorë, do të zgjedhore. Ai numër, siç thuhet me naivitet, është shtonim edhe një zonë elektorale në Dibër. Kështu numri i korrektuar i zgjedhësve, që do të thotë se në kushtet kur Dibra do të kishte 6 zona elektorale bashkon numrin e popullsisë, numrin e zgjedhësve e jo 5 sa ka, do të kishte mundësi që të konfiguronim të regjistruar dhe numrin e zgjedhësve që kanë zona elektorale në më pak hapësirë të madhe marrë pjesë në votime. Për qëllimin e këtij ligji, është gjeografike. Nuk u pranua, nuk u ra dakord që të absurde të bashkosh këto tre kategori dhe t’i kishim pakësime të tjera në qarkun e Vlorës. mesatarizosh ato. Kjo është njëlloj sikur të nxjerrësh Normalisht, nuk mund të kishte shtesë tjetër në rendimentin mesatar për hektar, për domaten, qarkun e Dibrës, dhe ajo mbeti me 5 zona elektorale, lulelakrën, majdanozin etj.. Mund të thotë dikush duke rritur përmasat gjeografike të zonave të se kështu është në Kodin Zgjedhor. Nëse ky është veçanta. arsyetim, është më mirë të ndryshojmë këtë pikë Një pyetje që është për zonën elektorale të të Kodit Zgjedhor, se sa të thellohemi në gabime të Sarandës. Në fakt, Vlora në tërësi, duke qenë se u tjera. pakësua me një zonë elektorale, jo me dy zona Së dyti, edhe me këtë tregues, gjoja të elektorale sa jepnin treguesit numerikë, rezulton se korrektuar, të zgjedhësve, harta zgjedhore e miratuar i ka disa prej zonave elektorale mbi kufirin e 10%- këtu, me konsensusin e të dy forcave politike, ka shit. Ndërkohë, për efekte të krijimit ose të shumë raste të shmangies nga kriteri i mesatares respektimit të zonave brenda të cilave ka dhe së zgjedhësve për çdo zonë. Nëse kjo mesatare minoritet etnik, është lejuar që të ketë edhe është zyrtarizuar rreth 23.500 zgjedhës, me një tejkalime që shkojnë më shumë se 10%. Pra, është shmangies të lejuar ligjërisht plus ose minus 10%, shkuar deri në kufirin e 15%-shit, dhe është lënë dua t’i rikujtoj edhe njëherë seancës që kjo shmangie një zonë e vetme që ka qytetin e Sarandës dhe për qarkun e Dibrës, është lejuar deri në 18% ose Ksamilin, që në fakt, është zona me tejkalimin më mbi 4.000 vota, e barabartë kjo me një komunë të madh ligjor, e cila është pranuar nga palët. mesatare të vendit. Po kështu, në qarkun e Vlorës Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Gjana! shmangiet shkojnë deri në 20%, ndërsa gati të Dëshiron njeri të diskutojë? gjithë zonat atje janë me rreth 20 mijë zgjedhës. Po, zoti Hoxha. Së treti, nisur nga këto që thashë, e konsideroj Hasan Hoxha – Falemnderit, zoti Kryetar! krejt të panevojshme prishjen totale të hartës Servet Pëllumbi – Zoti Hoxha, më falni! zgjedhore të qarkut të Tiranës, vetëm e vetëm se Zoti Xhuveli, kërkon fjalën për procedurë. rrethit të Kavajës, me tre zona zgjedhore, i takonte (Zoti Servet Pëllumbi i përgjigjet reagimeve të një numër mesatar zgjedhësish prej 20.500, kur këtë deputetëve për të marrë fjalën.) numër zgjedhësish e kanë shumë zona qoftë në Zoti Hoxha e ka fjalën, pastaj zoti Xhuveli dhe Vlorë apo gjetkë nëpër Shqipëri. Në esencë, në nuk ka më diskutime. përqasje me ligjin dhe kriteret që na afishohen në Hasan Hoxha – Falemnderit, zoti Kryetar! relacion, nuk është fare e nevojshme që dy komuna Të nderuar deputetë! të Tiranës, konkretisht Peza dhe Baldushku, t’i
261 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
kalonin zonës zgjedhore të Rrogozhinës. Kjo, edhe dhe nuk i bën mirë jo vetëm zonës elektorale, sepse si aritmetikë e thjeshtë numrash nuk shkon. Ndërsa ne këtu nuk shpallemi si pronarë të zonave në planin e traditës e të historisë, të territorit e të elektorale, por në një plan më të gjerë, nuk i bën infrastrukturës, kjo është krejt e papranueshme. mirë as qarkut të Tiranës, as Shqipërisë. Unë, si deputet aktual i këtyre dy komunave, nuk Falemnderit! mund të pranoj që fshatrat e Pezës dhe të Servet Pëllumbi – Falemnderit! Baldushkut, me shtrirje deri te ura e Beshirit apo te Zotërinj deputetë, ju e dini, që, sipas Kodit ura e Farkës, ta kenë qendrën e zonës zgjedhore Zgjedhor, ose pranohet, ose nuk pranohet kjo ndarje në Rrogozhinë, sepse dihet që me ligj janë krijuar e zonave dhe në seancë nuk pranohen amendimet qendrat e zonës elekorale dhe ato janë, kur ka ose ndryshimet për zonat. bashki, sigurisht në bashki, dhe ku peshon pjesa Zoti Xhuveli, keni fjalën. më e madhe popullsisë. Si e tillë, i takon që Peza Lufter Xhuveli – Zoti Kryetar, dhe Baldushku, që kanë shtrirje deri në kufi me Zotërinj deputetë, qytetin e Tiranës, të shkojnë në Tiranë, në Ndroq, Bëra një pyetje duke menduar që të shkurtoja në Plazh dhe pastaj të shkojë në Rrogozhinë te diskutimin tim, të cilin, gjithashtu, do ta bëj brenda zyra zgjedhore e zonës së tyre. Midis Pezës, kohës së caktuar në Rregullore, por përgjigja e Baldushkut dhe Rrogozhinës, ndonëse në vijë ajrore, pyetjes më kujtoi kampionin e botës në kërcimin këtu në hartë, mund të jenë vetëm pak kilometra në me shkop, Sergei Bubkën. U tha se në ndarjen e terren, në të vërtetë, për shkak të mungesës së zonave elektorale të Tiranës është marrë parasysh rrugëve lidhëse, pasi nuk janë bërë rrugë, distanca që një zonë, që ndahet nga Lana apo nga bulevardi shkon edhe mbi 100 kilometra. kryesor, të mos përzihet me një zonë tjetër dhe mua Një argument tjetër, që desha të theksoj, është më vajti në mendje menjëherë kjo: Sergei Bubka fakti se historikisht edhe Peza, edhe Ndroqi, për mund ta kaptojë Lanën me shkopin e tij, por ai nuk shkak të ndërthurjes së territoreve dhe fshatrave me mund të kalojë dot lumin e Semanit që ndan njëri-tjetrin, për shkak të lidhjeve miqësore dhe Bubullimën, me Kurianin, dhe në projektin e paraqitur shoqërore kanë qenë gjithnjë në një zonë elektorale, komuna e Bubullimës që është në Lushnjë është aktualisht Peza i ka ende kufijtë e përzier me bashkuar me komunën e, Kurianit, që është në kufi Ndroqin. Edhe në hartën e re, për efekt të qeverisjes me Mallakastrën. vendore që po përgatitet për zgjedhjet e ardhshme Dhe tani, më lejoni që të futem në temë. Cili elektorale, Peza dhe Ndroqi, së bashku me Vaqarrin ishte qëllimi i këtij projektligji? Qëllimi ishte për të mendohen të jenë në një komunë të përbashkët. zbutur ndryshimet e mëdha midis zonave të Copëtimi i komunave për hartën zgjedhore, që sot ndryshme të vendit, që ekzistonin mbi bazën e nuk lejohet, nesër i takon të ligjërohet si një fakt i zgjedhjve të vitit 2001. A është arritur ky qëllim? kryer, kur të bëhen bashkimet e komunave me njëra- Unë jam i ndërgjegjshëm, e di, që është arritur një tjetrën, për efekt të zmadhimit, me ligjin që po marrëveshje, e thënë shqip me një terminologji të përgatisim sipas standardeve të Evropës. Pra, vjetëruar, mbi bazën e një pazari dypalësh, por gjysma e komunës së ardhshme i bie të jetë në qëllimi nuk është arritur. Do të duhej t’i përgjigjeshim zonën elektorale të Rrogozhinës, pjesa tjetër në disa pyetjeve, për t’i dhënë përgjigje këtij qëllimi. zonën elektorale të Tiranës ose të Kasharit. Së pari, projekti i ri është një përmirësim apo Këto janë, zoti Kryetar dhe të nderuar deputetë, pështjellim? Dhe, përgjigja për këtë besoj se do të disa nga argumentet që e bëjnë të papranueshme duhej të jepej nga titulli i një drame të Shekspirit. faktikisht këtë coptim të panevojshëm të zonave Pse u vonua kaq shumë ky projekt dhe elektorale brenda qarkut të Tiranës dhe aq më ç’mekanizma u përdorën? Besoj se përgjigja për shumë, në mënyrë paradoksale, dy komuna, në këtë pyetje do të duhej të jepej nga i madhi Kadare mënyrë krejt të panevojshme, i bashkëngjiten rrethit me thëniet e tij te romani “Kronikë në gur”. të Kavajës, ose më konkretisht Rrogozhinës, vetëm Respektohet apo shkelet ligji? Le ta ballafaqojmë e vetëm për të çuar atje 3-4 apo 5 mijë votues, kur atë me Rregulloren e Kuvendit. Si do të votohet? aritmetikisht dhe nga të gjithë aspektet e tjera, kjo Ç’ngjyrë do të kenë kartonat? Edhe për këtë besoj gjë, as nuk ishte e nevojshme, as nuk shkon në se do të kemi mundësi që të themi dy fjalë për ta shumë plane. Unë them që një gjë e tillë është e klasifikuar këtë veprim që po bëhet. dëmshme edhe për procesin e ardhshëm zgjedhor A ka ndërmend politika shqiptare dhe
262 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
protagonistët kryesore të saj që të nxjerrin mësime shpërdorohet, sepse mbi bazën e këtyre interesave nga historia, apo do të vazhdoj të mbetet, me këto që po them, ka për t’u marrë një veprim absurd. veprime që bëjmë, shumë kohë prapa? Natyrisht që vota e të tjerëve këtu, nuk do të ketë Shkurtimisht, për t’i dhënë përgjigje pyetjes së atë vlerë që do të meritonte. parë, do të doja të thosha se, nuk është përmirësuar, Në këtë pikë, do të doja ta mbyllja me një thënie por është përkeqësuar situata, janë thelluar “Çdo absurditet ka një kampion që e mbron atë”. diferencat. Po marr vetëm një shembull. Cila ishte Dihet se cilët janë kampionët. logjika që, në vitin 2001, një zone të Beratit iu shtuan Së fundi, cili është mësimi që duhet të nxjerim tre komuna nga rrethi i Tepelenës, nga një qark në nga kjo? Elektorati shqiptar ka rastin e mirë që të një qark tjetër, komuna e Krasit, komuna e Luftinjës nxjerrë një mësim, që të shohë se si mund të dhe komuna e Buzit? Cila është logjika që tani manipulohen situatat kur ka dominanca të tilla dhe këto tre komuna hiqen dhe zona 36 e Beratit rikthehet maxhoranca të tilla, të cilat në jo pak raste kanë në kufijtë e saj të vjetër? Kur kemi gabuar, sot apo marrë vendime të dëmshme, maxhoranca të cilat përpara 4 vjetësh? Sepse edhe përpara 4 vjetësh, nuk kanë arritur që për hir të një të mire të këtu në këtë parlament, me forcën e kartonit, me përbashkët, për hir të një të ardhmeje të përbashkët, logjikën e marrëveshjes i kemi miratuar. të vendosin edhe projektet, në rastin konkret edhe Le të ecim më tej. Cila është logjika që bashkon ndryshimet e zonave. Kjo marrëveshje është larg Himarën me Finiqin dhe kthen një vijë prej 150 thënies së Enrikut të IV “Për Parisin ia vlen një kilometrash, që fillon me Qafën e Llogarasë dhe meshë” dhe ndryshoi përkatësinë fetare vetëm për përfundon me Qafën e Muzinës, në një zonë të të pushuar luftën 20 vjeçare, që po shkatërronte vetme zgjedhore? Kështu mund të vazhdojmë edhe Francën 400 vjet më parë. Ne e zgjatëm 6 muaj me shembuj të tjerë. diskutimin, por nuk ndreqëm asgjë. Mendoj se Pra, le të kthehemi te Shekspiri, i cili me pjesen pavarësisht se si do të jetë votimi, ai dihet, është e tij “Much do about nothing” i jep përgjigje kësaj një mësim për politikën shqiptare, për elektoratin pyetjeje, që do të thotë: shumë zhurmë për asgjë. shqiptar dhe për të gjithë ata që na ndjekin. Pse u vonua kaq shumë ky projekt? Sepse Falemnderit! pazari ishte i vështirë dhe duhej që të monopolizohej Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Xhuveli! vendimmarrja në mënyrë total. Kadareja te “Kronikë Sipas Rregullores së re, nuk ka deputetë të tjerë në gur” thotë: “Na Francën dhe Kanadanë dhe më që kanë kërkuar fjalën për diskutim. Sipas jep Luksemburgun. Në qoftë se më jep Abisininë Rregullores së vjetër e keni kërkuar ju. për dy Polonira, atëherë shohim e bëjmë”. Dhe Jeni dakord që t’i japim fjalën zotit Spahia? analogjia shkon në mënyrë të plotë; më jep Po, i japim fjalën edhe zotit Spahia. Shkodrën, të të jap Sarandën, më jep Rubikun, të Eqerem Spahia – Falemnderit, zoti Kryetar! të jap Shënkollin, më jep zonën 35, të të jap zonën E gjithë politika shiqiptare, të gjithë insititucionet 38. Kemi të bëjmë me një situatë tepër të zgjatur. shtetërore shqiptare, të gjithë institucionet Përse u deshën gjashtë muaj për të gatuar këtë ndërkombëtare janë fokusuar në reformën zgjedhore rrëmujë, këtë çorbë. Sepse kemi të bëjmë me dhe aq më tepër në zgjedhjet e ardhshme, që pritet interesa të ngushta, të cilat nuk marrin parasysh të zhvillohen në verën e ardhshme. interesat e përgjithshme. Po t’i referohemi Gëtes, Ne jemi shumë të vonuar në reformën zgjedhore, kemi një konflikt faustian. A jemi në rregull me ligjin? çka u dëshmua edhe dje, ku përfaqësuesit e Këshillit Ligji thotë: “Projektligji që paraqitet në Kuvend duhet të Evropës, përveçse theksuan vonesat në reformën të jetë i hartuar në formën e një akti normativ dhe të zgjedhore, deklaruan se edhe Kodi Zgjedhor është jetë i shoqëruar me një relacion”. Këtu nuk ka bërë jopraktik, jofunksional. Është fatkeqësi që ne relacion. Relacioni duhet të shpjegojë se cilat janë nuk arritëm të korrigjojmë mangësitë e vëna re në arsyet që bëhen ndryshimet, të argumentojë jo zgjedhjet parlamentare të viti 2001 dhe në zgjedhjet vetëm me shifra, por duke pasur parasysh edhe vendore të tetorit 2003. Sot, ne diskutojmë hapësirën gjeografike edhe karakteristika të tjera. projektligjin për ndarjen e zonave elektorale dhe Këtu nuk ka asgjë nga këto. Lind pyetja se si do të është në afatet e fundit kohore, që do të thotë se jetë votimi? Votimi është i paragjykuar, dihet. duhet t’i pritet rrugë diskutimeve dhe mundësive për Kartonat dihet që do të kenë ngjyrën jeshile. Ajo amendamentet, që të përmirësohet ndarja e zonave është ngjyrë shumë e bukur, por mendoj se do të zgjedhore.
263 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Zoti Kryetar, unë drejtova një pyetje, sepse kanë si mund të kontrollohet kjo zonë elektorale, kur vënë një kriter që kuota për një zonë të caktuar është duhet të dalësh nga Mirdita për të shkuar në 23.369 votues. Pra, nuk duhet të jetë më pak se Kurbnesh, duhet t‘i dalësh nga Peshkopia për të 21.033 zgjedhës dhe nuk duhet të jetë më shumë dalë në Muhur, duhet t‘i dalësh në Librazhd, ku e se 25.705 zgjedhës. Duhet të theksojmë se në gjithë zona ishte e përqendruar mbi bazën e atyre zonën 99 të Sarandës, ku tashmë zoti Nano ka komunave që historikisht janë lënë në një zonë të shpallur kandidaturën e tij, janë fiksuar vetëm 17.921 veçantë. Kjo bëhet me një paragjykim të përcaktuar. zgjedhës, që i takon baraz me mbi 31% më pak se Meqenëse Partia Lëvizja e Legalitetit ka tri komuna mesatarja kombëtare, në kuotën e fiksuar nga ky atje, meqenëse sigla e LZHK-së nënkupton fitoren komision. e drejtëpërdrejtë në maxhoritar, në këto zona, ato Ndërkohë që kemi zona të veçanta dhe sidomos janë masakruar. në qarkun e Kukësit dhe të Dibrës, ku ka deri në Zoti Kryetar, të nderuar kolegë, 27.476 votues, që është një diferencë shumë e Nëse ne nuk duam që të kontestohen zgjedhjet, madhe krahasuar me zonën 99 të zotit Nano, me nëse ne nuk duam të bëhemi gaz i botës, kemi 9.555 votues më shumë. Ne e kemi ngritur herë kohë të përmirësojmë ndarjen e zonave zgjedhore. pas here problemin se duhet t’i përgjigjemi realiteteve Kemi kohë, sepse Komisioni Qëndror i Zgjedhjeve, zgjedhore, të vëna re në zgjedhjet e fundit vendore në muajin dhjetor të vitit 2004, e miratoi Komisonin dhe parlamentare të vitit 2001. Kjo nuk u përmirësua, e Ndarjes së Kufijve Zonalë. Atëherë, përse ngrihen por u thelllua më shumë hendeku mes numrit të këto komisione? Përse janë këto institucione zgjedhësve ndërmjet zonave elektorale. Duhet të shtetërore? Si ka mundësi që zgjedhjet parlamentare theksoj se të gjithë zonat e qarkut të Dibrës e kanë të bëhen vetëm mbi bazën e marrëveshjeve? U krijua mesataren 26.535 votues, pra kanë 3.166 votues një marrëveshje për ndërtimin e Kodit Zgjedhor për më shumë se mesatarja kombëtare që ka nxjerë zgjedhjet vendore të tetorit të vitit 2003 dhe u vetë komisioni. Ndarja e zonave zgjedhore nuk është deklarua nga bashkëkryetarët e hartimit të këtij kodi, bërë mbi numrin që duhet të ketë një zonë zgjedhore, që është kodi më i mirë që ka njohur Shqipëria. por është bërë mbi bazën e preferencave të partive Sapo përfunduan zgjedhjet, u denoncua si kodi më dhe të individëve të caktuar, që kanë interesa në i keq dhe mbi bazën e mangësive si në kod, ashtu zona të veçanta. Kjo është një shkelje, që, sigurisht, edhe në zbatimin praktik të tij, doli raporti do të kundërshtohet me argumente si nga ata që përfundimtar i OSBE-ODHIR-it për përmirësime. Si janë jashtë kësaj skeme, por edhe nga ka mundësi që deklarojmë tani se është kodi më i ndërkombëtarët. Ndërkombëtarët janë të prerë, në mirë që ka hartuar Kuvendi i Shqipërisë, ndërkohë qoftë se do të kemi manipulim të zgjedhjeve, dihen që dje Këshilli i Evropës e denoncoi këtë kod sanksionet që do ta presin Shqipërinë. Për sa i zgjedhor se është i mangët dhe do të ketë shumë përket kriterit të dytë, në lidhje me kufijtë ku shtrihen vështirësi në zbatimin e tij? zonat elektorale, edhe këtu është bërë një masakër Zoti Kryetar, e vërtetë, sepse nuk janë ndjekur kriteret, por kanë Të nderuar kolegë, ndikuar preferencat e partive dhe e kandidatëve të T’i thërrasim mendjes e të bëjmë një ndarje të veçantë. zonave zgjedhore, që t’i përgjigjet realitetit zgjedhor Meqë mora si shembull qarkun e Dibrës, po marr dhe kufijve historik të tyre. si shembull edhe rrethin e Matit. Historikisht, në të Falemnderit! gjithë zgjedhjet parlamentare, rrethi i Mati ka pasur Servet Pëllumbi – Zoti Spahia, në rradhë të dy zona zgjedhore që i ndante gjeografikisht lumi i parë, doja të thoja se Komisioni i Ekspertëve për Matit. Në zgjedhjet e ardhshme kjo hartë prishet Hartimin e Ndarjes së Zonave është miratuar në dhe një nga komunat, që drejton Partia Lëvizja e seancën e Kuvendit. Pra është plotësisht i ligjshëm. Legalitetit, në rrethin e Matit, siç është komuna Së dyti, nuk duhet t’i vishet grupit të Rukaj, i hiqet kësaj zone dhe i kalohet një tjetre. monitoruesve të Këshillit të Europës ndonjë Ndërkohë që zonës nr.19 i shtojnë komunën e Lurës, denoncim i Kodit Zgjedhor, siç thatë ju. Janë bërë ndërsa Dibrës i janë shtuar edhe tri komuna të tjera, vërejtje të veçanta, për aspekte teknike nga ana e siç është komuna Muhur, Pregjtur dhe Celisht, si kryetarit të KQZ-së, sepse ai mbase sheh ndonjë dhe një komunë tjetër që i shtohet tashme ajo e vështirësi në afatet kohore, në zbatimin teknik të Martaneshit, që lidhet me Librazhdin. Imagjinoni se saj, por nuk ka ndonjë denoncim të Kodit Zgjedhor,
264 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
përkundrazi ka vlerësime dhe madje shumë të mira. sjellin pasoja. Unë shpreh keqardhjen, që në këtë Unë jam takuar vetë me raportuesit e Këshillit të marrëveshje, duke pasur parasysh kodin, është Europës dhe e di opinionin e tyre. ndotur keq edhe OSBE-ja, duke qenë pjesëmarrëse Atëherë, i lutem kryetarëve të grupeve! edhe ajo. Megjithatë, është realizuar fare mirë një Zoti Xhuveli? zonë për zotin Nano dhe, duke shkuar në zonën e Lufter Xhuveli – Ne jemi dakord që votimi të jugut, është realizuar projekti për disa zona të kalohet në proces, megjithëse ligji është paraqitur favorshme për PBDNJ-në. Kam parasysh këtu disa me mangësi. ndarje, që për gjeografinë e Vorioepirit, i shkojnë Servet Pëllumbi – Falemnderit! mirë për shtat kësaj ndarjeje. Ndërkohë, është Zoti Ndoka? thelluar ndarja në disa zona me 9.000 zgjedhës dhe (Zoti Ndoka shprehet dakord.) korrekt diskutimi i një deputeti parafolës ishte Zoti Mediu? shumë. Për këto arsye, ne nuk mund të votojmë (Pa përgjigje) këtë ndarje zonale. Zoti Gjinushi? Servet Pëllumbi – Falemnderit! (Mungon) Zoti Topi? Servet Pëllumbi – Zoti Begeja? (Zoti Topi shprehet dakord) Maksim Begeja – Falemnderit zoti Kryetar! Servet Pëllumbi – Zoti Agasi? Ndarja e re e zonave zgjedhore kishte si qëllim Bardhyl Agasi – Pavarësisht nga diskutimet që të zbatoheshin kriteret e ligjit, të miratuar nga që u zhvilluan sot, se nuk mund të jenë të ky parlament, dhe, në radhë të parë, të zbatohej pranueshme të gjithë kërkesat, Grupi Parlamentar i kriteri numerik, pra numri sa më i përafërt i Partisë Socialiste do të përshëndesë, me këtë rast, zgjedhësve në këto zona, natyrisht, edhe kritere të ekspertët e OSBE-së, për një punë shumë serioze, tjera, siç ishin kushtet gjeogarafike etj.. Për fat të përfaqësuesit e focave politike, që u angazhuan në keq, projektligji që paraqitet sot për t’u miratuar në këtë poces të gjatë, shumë të ndërlikuar dhe të Kuvend, i arritur si rezultat i kompromisit midis dy vështirë. Ne urojmë dhe besojmë se ndarja e zonave forcave të mëdha politike PD- PS, nuk respekton zgjedhore do të shërbejë si një premisë e mirë e si në tërësi kriteret e miratuara në ligj. Ky projektligj një garanci, për zhvillimin e zgjedhjeve sa më është më shumë një pazar midis këtyre dy partive normale, në nivelin e standardeve europiane, që ato në kurriz të të gjithë forcave të tjera politike të jenë të pakontestueshme, të pranueshme nga të përfaqësuese në parlament. Qëllimi është shumë i gjitha forcat politike dhe, gjithashtu, të krijojmë një qartë, që këto dy parti, kërkojnë të sigurojnë që në imazh të një Shqipërie demokratike, përmes tavolinë ndarjen e copave të tortës, duke hyrë në zgjedhjeve të lira e të ndershme. pazare njëra me tjetrën. Të jap Dibrën, më jep Grupi Parlamentar i Partisë Socialiste është Sarandën. Të jap Shkodrën, më jep Vlorën. Është dakord me ndarjen e zonave zgjedhore. e papranueshme që diferencat në numrin e Falemnderit! zgjedhësve të arrijnë në mbi 8.400 zgjedhës, siç Servet Pëllumbi – Falemnderit! është zona 19 me zonën 99, ose zona 20 me zonën Atëherë, mbyllim shqyrtimin e këtij projektligji. 100, ku diferencat arrijnë në 8.100 votues, pa folur Kemi çështjen e fundit në rendin e ditës, shqyrtimi këtu për diferencat absurde, që janë pranuar në këto i kërkesës së një grupi deputetësh, për ngritjen e zona ku është shtuar apo minimizuar numri i komisionit hetimor “Për hetimin e praktikave të votuesve. Pra, qëllimi është i qartë. Këtu kemi të privatizimit”. A ka ndonjë mendim lidhur me këtë bëjmë me pazare politike dhe jo kritere për zbatimin problem? e ligjit. Nisur nga kjo, Grupi Parlamentar i Lëvizjes Zoti Ruçi. për Zhvillim Kombëtar do të votojë kundër projektligjit Gramoz Ruçi – Unë dua të përshëndes të paraqitur. nismëtarët dhe ne jemi të gatshëm të kontribuojmë Falemnderit! për krijimin dhe funksionimin e këtij komisioni sipas Servet Pëllumbi – Zoti Broka. Kushtetutës dhe sipas ligjit. Sabit Brokaj – Kjo ndarje zonale, e realizuar Falemnderit! në kuadrin e marrëveshjes së dy partive, tregon edhe Servet Pëllumbi – Falemnderit! njëherë se këto parti sa herë bëjnë marrëveshje, aq Ka ndonjë mendim tjetër? Nuk ka. më shumë bëjnë gabime dhe aq më shumë do të Atëherë, do të votohet ngritja e komisionit, por
265 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
çështja është se nuk janë paraqitur emrat që e Miratohet. përbëjnë. Mbase do të na duhet që emrat t’i Votojmë projektligjin në tërësi me elektronikë. miratojmë ditën e hënë. Zotërinj deputetë, në orën Hapet votimi. Vazhdon votimi. Mbyllet votimi. 13:00 do të bëhet votimi. Ju lutem, lajmëroni 79 vota me elektronikë dhe 11 ministrat, 90 vota deputetët që të jenë në sallë. pro, 2 kundër, 8 abstenime. Miratohet edhe në tërësi projektligji. * * * Kalojmë në votimin e tretë, për projektligjin “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Servet Pëllumbi - Zotërinj deputetë, ju lutem, Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Misionit zini vend në sallë. të Kombeve të Bashkuara në Kosovë, në emër të Zotërinj hapet votimi për prezencën. Vazhdon institucioneve të përkohshme të vetëqeverisjes në votimi. Kosovë, për shmangien e tatimeve të dyfishta, lidhur Mbyllet votimi. me tatimet mbi të ardhurat dhe mbi kapitalin, “për 106 me elektronikë dhe 9 ministra, 115 deputetë parandalimin e evazionit fiskal”. prezentë. Hapet votimi në parim. Mbyllet votimi. Fillojmë procesin e votimit. 91 vota pro me elektronikë dhe 11 ministrat, 102, I pari në listë është projektligji “Për ratifikimin e asnjë kundër, asnjë abstenim. marrëveshjes së kredisë ndërmjet Këshillit të Miratohet në parim projektligji. Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Fondit Kalojmë në votimin nen për nen. Kuvajtian për Zhvillimin Ekonomik, për projektin e Kush është dakord me nenin 1? Ulini! Kundër? rehabilitimit të ujitjes, faza e dytë”. Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Hapet votimi në parim. Mbyllet votimi. Miratohet neni 1. 93 vota me elektronikë dhe 11 ministra, 104 vota pro. Kush është dakord me nenin 2, për hyrje në Miratohet në parim projektligji. fuqi? Ulini! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Kalojmë në votimin nen për nen me kartona. Miratohet. Kush është dakord me nenin 1? Ulini! Kundër? Votojmë projektligjin në tërësi me elektronikë. Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Hapet votimi. Mbyllet votimi. Miratohet nenin 1. 83 me elektronikë dhe 11 ministrat, 95 vota pro, Kush është dakord me nenin 2? Ulini! Kundër? asnjë kundër, asnjë abstenim. Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet edhe në tërësi projektligji. Miratohet. Kalojmë në votimin e projektligjit të katërt në Votojmë projektligjin në tërësi me elektronikë. rendin e ditës, Projektligji “Për disa shtesa dhe Hapet votimi. Mbyllet votimi. ndryshime në ligjin nr. 8102, datë 28.3.1996, “Për 87 vota me elektronikë dhe 11 ministra, 98 vota kuadrin rregullator të sektorit të furnizimit me ujë pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. dhe të largimit e përpunimit të ujërave të ndotura””. Miratohet projektligji. Hapet votimi në parim. Mbyllet votimi. Kalojmë në projektligjin e dytë, “Për ratifikimin 74 vota me elektronikë dhe 11 ministrat, 85 vota e marrëveshjes së Këshillit të Ministrave të pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Miratohet në parim projektligji. Mbretërisë së Bashkuar, për ripranimin e personave Kalojmë në votimin nen për nen. dhe protokollit të saj”. Kush është dakord me nenin 1? Ulini! Kundër? Hapet votimi në parim. Mbyllet votimi. Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. 82 vota me elektronikë dhe 11 ministra, 93 vota Miratohet neni 1. pro, asnjë kundër, 5 abstenime. Kush është dakord me nenin 2. Ulini! Kundër? Miratohet në parim projektligji. Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Kalojmë votimin nen për nen. Miratohet. Kush është dakord me nenin 1? Ulini! Kundër? Kush është dakord me nenin 3. Ulini! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 2, për hyrje në Kush është dakord me nenin 4. Ulini! Kundër? fuqi? Ulini! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Nuk ka. Abstenim? Nuk ka.
266 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Miratohet. Kush është dakord? Ulini! Kundër? Nuk ka. Kush është dakord me nenin 5. Ulini! Kundër? Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Atëherë votojmë nenin 6 me ndryshimin që Miratohet. bëmë. Kush është dakord me nenin 6. Ulini! Kundër? Kush është dakord me nenin 6? Ulini! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 7, për hyrje në Kush është dakord me nenin 7? Ulini! Kundër? fuqi? Ulini! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Votojmë projektligjin në tërësi. Kush është dakord me nenin 8? Ulini! Kundër? Hapet votimi me elektronikë. Mbyllet votimi. Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. 77 me elektronikë dhe 11 ministrat, 88 vota pro, Miratohet. asnjë kundër, 15 abstenime. Kush është dakord me nenin 9? Ulini! Kundër? Miratohet në tërësi projektligji. Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Kalojmë në votimin e projektligjit “Për disa Miratohet. shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8096, datë Kush është dakord me nenin 10? Ulini! Kundër? 21.3.1993, “Për kinematografinë””. Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Hapet votimi në parim. Vazhdon votimi. Mbyllet Miratohet. votimi. Për nenin 11, gjithashtu, ka një amendament. 87 me elektronikë dhe 11 ministrat, 98 vota pro, Në nenin 31 pika 1 të shtohet: “Shoqëria e re asnjë kundër, asnjë abstenim. aksionere “Alba film” të regjistrohet në gjykatë Miratohet në parim projektligji. brenda një viti nga hyrja në fuqi e këtij ligji”. Për Zotërinj deputetë, do të kalojmë në votimin nen zbatimin e detyrimit të nenit 31 pika 1 ngarkohet për nen. Në këtë votim do të mbahet parasysh, siç Këshilli i Ministrave”. e dëgjuam edhe nga relatori, rregullimi në përputhje Jeni dakord me këtë propozim? Ulini! Kundër? me teknikën legjislative të disa neneve të Nuk ka Abstenim? Nuk ka. projektligjit. Gjithashtu, është paraqitur edhe një Miratohet. amendament për nenin 6. Pra, do të votojmë në Votojmë nenin 11 me ndryshimin që bëmë në përputhje me propozimet e komisionit përkatës, amendamentin përkatës. nëpërmjet relatorit. Kush është dakord? Ulini! Kundër? Nuk ka. Kush është dakord me nenin 1? Ulini! Kundër? Abstenim? Nuk ka. Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Kush është dakord me nenin 12, për hyrjen në Kush është dakord me nenin 2? Ulini! Kundër? fuqi? Ulini! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet. Votojmë projektligjin në tërësi. Kush është dakord me nenin 3? Ulini! Kundër? Hapet votimi me elektronikë. Mbyllet votimi. Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. 76 me elektronikë dhe 11 ministrat, 87 vota pro, Miratohet. asnjë kundër, asnjë abstenim. Kush është dakord me nenin 4? Ulini! Kundër? Miratohet edhe në tërësi projektligji për Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. kinematografinë. Miratohet. Kalojmë në projektligjin “Për disa ndryshime në Kush është dakord me nenin 5? Ulini! Kundër? ligjin nr. 3607, datë 27.4.2000, “Statusi i dëshmorit Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. të atdheut””. Miratohet. Po, zoti Balla. Kush është dakord me nenin 6? Taulant Balla – Falemnderit, zoti Kryetar! Në nenin 6 është paraqitur një amendamet, ku Çuditem se si u shqyrtua projektligji “Për statusin në fund të nenit 8 thuhet: “Mënyra e funksionimit të e dëshmorit”, pasi unë shkova t’i jap emrin sekretares tyre përcaktohet në rregulloren e brendshme të QKK- për diskutim dhe ajo zonja më tha se është hequr së”. A jeni dakord që në fund të nenit të shtohet kjo? nga programi. Kur u diskutua ky projektligj?
267 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Servet Pëllumbi – Është diskutuar gjerësisht, Zotërinj deputetë, para votimit në tërësi, do të komisionet u shprehën, diskutuan disa deputetë që doja t’ju bëj me dije që gjatë përgatitjes së hartave ke aty afër. E hedhim në votim tani. të detajuara, që shoqërojnë listën e zonave Hapet votimi në parim. Vazhdon votimi. Mbyllet elektorale, u gjetën dy gabime shtypi, teknike, të votimi. qendrave të votimit në dy qytete: në qytetin e 20 vota pro, 24 dhe 11 ministrat, 65 vota kundër, Elbasanit dhe në Korçë. Konkretisht qendrat 2323 8 abstenime. dhe 2324, nga zona 54 janë në zonën 52, sipas Nuk miratohet. ndarjes. Janë gabime teknike gjatë shtypjes së Kalojmë në votimin e projektligjit “Për caktimin hartave. Gjithashtu, në Korçë qendra e votimit 3652, e zonave zgjedhore”. nga zona 81 është në zonën 80. Hapet votimi në parim. Vazhdon votimi. Mbyllet Atëherë, kush është dakord me projektligjin në votimi. tërësi? 82 vota pro me elektronikë dhe 11 ministrat, 93 Hapim votimin me elektronikë. Vazhdon votimi vota pro, 11 kundër, 2 abstenime. në tërësi për ndarjen e zonave zgjedhore. Mbyllet Miratohet në parim projektligji. votimi. Kalojmë në votimin nen për nen. 80 vota pro me elektronikë dhe 13 ministrat, 93 Kush është dakord me nenin 1? Ulini! Kundër? vota pro, 9 kundër, 5 abstenime. Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Miratohet në tërësi projektligji. Kush është dakord me nenin 2, për hyrjen në fuqi? E mbyllim edhe shqyrtimin e këtij projektligji. Kemi marrë edhe pëlqimin e Presidentit, për Kalojmë në votimin e fundit për ngritjen e hyrjen menjëherë në fuqi të këtij projektligji. Komisionit Hetimor “për Hetimin e Praktikave të Ulini! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Privatizimit”. Miratohet. Kush është dakord për ngritjen e komisionit? Po, zoti Gjana. Hapet votimi me elektronikë. Vazhdon votimi. Jemin Gjana – Falemnderit! Mbyllet votimi. Arsyeja për të cilën mora fjalën, pavarësisht nga 82 vota me elektronikë dhe 13 ministrat, 95 vota pakënaqësitë relative, është se, duke parë një votim pro, asnjë kundër, 2 abstenime. masiv në parim, mendoj se është në nderin e kësaj Miratohet. seance që të shpreh konsideratat pozitive për të Ditën e hënë do të miratojmë përbërjen e gjithë faktorët që lehtësuan këtë proces. Do të komisionit, prandaj ju lutem që nismëtarët të bien shprehja edhe një herë një falënderim për të gjithë dakord me grupet e ndryshme, për të dhënë emrat aktorët dhe për të gjithë institucionet që morën pjesë e komisionit përkatës. në këtë çështje. Me kaq, e mbyllim seancën. Servet Pëllumbi – Zoti Gjana, nuk bëhen Seanca tjetër ditën e hënë, në orën 17:00. deklarime pa mbaruar votimi. Mirupafshim!
268 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
E hënë, 07.03.2005 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 17:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem organet e tjera do të veprojnë në këtë mënyrë apo uluni nëpër vende! jo? Sepse ka qenë një sugjerim edhe i Këshillit Zotërinj deputetë, hapim senacën. Kombëtar të Radios dhe Televizionit, që ta kalonte Në seancën e sotme, përveç diskutimeve për në gjyq procesin. çështje jashtë rendit të ditës, që do ta jenë në fillim Unë i bëj thirrje maxhorancës, që ka fuqi te të seancës, do të kemi raportin e Avokatit të Popullit këto organe të tjera ekzekutive, që të zbatojë ligjet dhe votimin e projektrezolutës për vlerësimin e punës e këtij shteti. së këtij institucioni. Falemnderit! Kemi për të marrë edhe një vendim, për të futur Servet Pëllumbi – Falemnderit! në rendin e ditës, shqyrtimin me procedurë të Zoti Xhuveli e ka fjalën. përshpejtuar të projektligjit “Për vendosjen dhe Lefter Xhuveli – Zoti Kryetar, kalimin në territorin e Republikës së Shqipërisë të Zotërinj deputetë, forcave ushtarake të huaja, si dhe për dërgimin Unë desha të ngre një shqetësim që ka lindur jashtë vendit të forcave ushtarake shqiptare”. Për ta ditët e fundit, i cili nuk shfaqet tani për herë të parë, futur në rendin e ditës me procedurë të shpejtuar, por ka rrezik që të marrë përmasa më të mëdha. E nuk do të shqyrtohet sot. kam fjalën për dëmet që janë krijuar në disa fshatra, Kemi edhe projektvendimin “Për përbërjen e për një numër të madh shtëpish, nga rrëshqitja e komisionit hetimor për hetimin e praktikave të tokave. Shirat e shumtë e të vazhdueshëm, që kanë privatizimeve”, që e ngritëm me vendimin e datës 3 rënë kohët e fundit, kanë shkaktuar dëme të mëdha mars. dhe të veçanta në një sërë fshatrash të vendit, siç Fillojmë me çështjet që nuk janë në rendin e janë ato në Elbasan, Gurabardh, ku rreth 20 shtëpi ditës. Katër deputetë kanë kërkuar fjalën. Të parit janë dëmtuar, në Valesh, Godolesh, që, në mungesë ia jap fjalën zotit Minarolli. të informacionit të plotë, llogaritet se janë dëmtuar Vili Minarolli – I nderuar zoti Kryetar! 200 shtëpi, gjithashtu, në Cërnajë, në Qafdardhë, Të nderuar kolegë! Sericë, Cermenikë dhe në fshatra të tjerë të Sot paradite, policia tatimore, me një veprim të Elbasanit, duke mos lënë mënjanë edhe dëmtimin paramenduar, ka shkuar e ka bllokuar Shijak TV. e kanalit të madh e të hershëm të vendit tonë, Është një konflikt i njohur i Këshilit Kombëtar të kanalin “Naum Panxhi”, i cili është dëmtuar në një Radiotelevizionit me Shijak TV. Si anëtar i Komisionit gjatësi të madhe të tij. Gjithashtu, në fshatrat Koritës të Medias, unë e quaj një veprim krejtësisht politik, e të Lumasit në Berat, ku janë dëmtuar rreth 20 për arsyet e mëposhtme. shtëpi, në Skrapar, në Vëndresh, në Spathar dhe Si rezultat i konfliktit të njohur, procesi ka kaluar në vende të tjera. në gjyq. Ka qenë një seancë gjyqësore në datën 3. Nuk do ta ngrija këtë shqetësim, në një mënyrë mars, ku përfaqësuesit e Shijak TV janë paraqitur, të tillë të veçantë, në qoftë se nuk do të kisha vënë ndërsa përfaqësuesit e KKRT-së nuk janë paraqitur. re një indiferencë dhe mungesë informacioni nga Pretendimi i tyre ishte se kanë qenë me shërbime strukturat shtetërore. Për të sensibilizuar strukturat jashtë shtetit, por e vëreta është se nuk kanë qenë, shtetërore, përgjegjëse për këtë punë, mendoj se pikërisht që të ndodhte ajo që ndodhi sot. Nuk kanë ka nevojë që nga ky Kuvend dhe qeveria të marrë pjesë në seancën gjyqësore, për t’i krijuar perceptojë mesazhin e një ndërhyrjeje të shpejtë, këtë hapësirë policisë tatimore, për të shkuar sot të një interesimi të madh e të veçantë për të gjitha atje e për ta mbyllur. Gjyqi, për mos paraqitje të këto familje, që janë në një nevojë të ngutshme. palës tjetër, është shtyrë në 24 mars. Pra, është Kur patëm vështirësitë, që u krijuan nga rënia e një proces gjyqësor i hapur. Sipas ligjeve që kemi dëborës në zonat verilindore, unë do të thoja se u miratuar ne, në parlament, a duhet të funksionojë tregua vërtet një interes dhe shqetësim i veçantë edhe shteti mbi bazën e këtyre ligjeve apo jo? Në nga strukturat shtetërore dhe të qeverisë dhe iu qoftë se është një proces gjyqësor dhe gjykata nuk gjendëm familjeve në nevojë. Ndërsa për rastin ka marrë një vendim të formës së prerë, atëherë konkret, vërej se nuk ekziston një shqetësim, i cili
269 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
do të duhej në këto raste. Familje të tëra janë nën e buxhetit të shtetit dhe donatorëve të huaj. Janë ankthin e rrezikut për jetën, janë nën qiell të hapur, shkatërruar, gjithashtu, burimet nëntokësore të ujit në shi, në të ftohtë dhe në shumë rreziqe të tjera. të pishëm. Është krijuar dhe po krijohet përditë Duke përfituar nga prania e zëvendëskryeministrit precedenti për rrëshqitje masive të tokës, deri edhe këtu, do të sugjeroja që ai interesim që është treguar rrëshqitje të disa fshatrave përgjatë lumit Erzen e në raste të tjera, të mos mungojë edhe në këtë rast, shumë, e shumë dëme të tjera. të shfaqet në mënyrë të përshpejtuar, duke iu ardhur E gjithë kjo situatë mbahet në këmbë dhe në ndihmë të gjitha familjeve në nevojë, duke ndier stimulohet, fatkeqësisht, nga segmente të veçanta nevojën e një bashkërendimi më të mirë midis të qeverisë, nga drejtorë të papërgjegjshëm, nga institucioneve të dikastereve përkatëse, siç mund kryetarë anonimë të bordeve, gjoja në emër të të jetë Minsitria e Pushtetit Vendor dhe e kërkesës së Shoqatës së Ndërtuesve apo në emër Decentralizimit, Ministrisa e Buqësisë dhe Ushqimit të ndërtimit e të zhvillimit të qytetit të Tiranës. Në dhe të strukturave të tjera. të vërtetë kjo është vetëm ana sipërfaqsore, pasi, Do të doja të tërheq vëmendjen për nevojën e në essence, ky biznes abuziv nuk ndërpritet thjeshtë marrjes së masave në vazhdimësi, në zbatim të për interesat e një grupi individësh, sepse fitimi i ligjeve që mbrojnë mjedisin, që mbrojnë pyjet, sepse një firme inertesh, me pasuri natyrore falas, është një nga rezultatet kryesore të rrëshqitjes së tokave disa miliona në ditë. Përballë kësaj situate shumë është prerja dhe dëmtimi i pyjeve, gjithashtu, edhe shqetësuese për dhjetëra fshatra e mijëra banorë, në mungesa e investimeve në këto zona, për të emër të zgjedhësve të komunës së Ndroqit, të Pezës, parandaluar dhe ndaluar dëmet që shkaktojnë të Vaqarrit dhe të komunave të tjera, i kërkojmë lumenjtë dhe përrenjtë e shumtë të vendit tonë. publikisht Kryeministrit dhe zëvendëskryeministrit të Në fund do të shpresoja për një transparencë ndërhyjë për ndërprerjen e menjëhershme e të plotë më të madhe, për një informacion më të plotë dhe të shfrytëzimit të shtratit të lumenjve. Ua kërkoj të vazhdueshëm për situatat që krijohen në këto atyre, sepse vetëm ata kanë forcën ligjore dhe raste. morale për të përballuar këtë sipërmarrje. Unë kam Falemnderit! komunikuar disa herë me zotin Fino, të cilin e Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Xhuveli! përgëzoj. Jam i detyruar të shprehem kështu, pasi Zoti Hasan Hoxha e ka fjalën. një pjesë e ministrave, prefektët e radhës dhe disa Hasan Hoxha – Falemnderit, zoti Kryetar! drejtorë të papërgjegjshëm as nuk e kanë bërë këtë Të nderuar deputetë! gjë dhe as nuk pritet ta bëjnë këtë ndërprerje. Përmes këtij prononcimi dua të sjell në Të nderuar deputetë, duke qenë në pritje të vëmendjen e këtij Kuvendi, në vëmendjen e Qeverisë vlerësimit nga qeveria të këtij shqetësimi të madh, dhe të opinionit public, edhe një herë tjetër, nuk do të dëshiroja që problemi të bëhej objekt i një shqetësimin e dhjetra fshatrave dhe mijëra njerëzve, interpelance të veçantë me theks: “Përse nuk në zonën time elektorale, për masakrën mjedisore zbatohet dhe kush nuk e zbaton vendimin e Këshillit që po ushtrohet në territorin e saj. Nga kjo masakër, të Ministrave”, ashtu sikurse nuk do të doja që sot po veçoj vetëm shfrytëzimin kriminal që vazhdon zgjidhjen e këtij problemi ta japin grupet e njerëzve t’i bëhet shtratit të lumenjve. Rreth dy vjet më parë që po dëmtohen, përmes protestave dhe konfrontimit nga ne të interesuarit dhe nga i gjithë opinioni publik, me keqbërësit. u përshëndet kufizimi i shumëpritur i shfrytëzimit të Falemnderit! lumejve, përmes një vendimi të Këshillit të Ministrave Servet Pëllumbi – Falemnderit! nr. 1, datë 9.1.2003. Por, fatkeqësisht ky kufizim, Zoti Haklaj, që është i fundit i diskutantëve jashtë megjithëse u kthye në ligj, zgjati vetëm pak muaj, rendit të ditës, e ka fjalën. ndërsa sot vazhdon pothuajse i njëjti intensitet Hazgan Haklaj – Falemnderit, zoti Kryetar! shfrytëzimi. Nga ky shfrytëzim i pandërprerë dhe i Unë e kërkova fjalën, në radhë të parë, për të egër, gjendja ka arritur në nivele tepër kritike. Për protestuar ndaj Televizionit Shtetëror, që nuk ka shembull, shtrati i lumit Erzen është fundosur disa transmetuar deklaratën time dhe të kolegut tim metra nën nivelin e tij të para 13 vjetëve. Janë Spahia të seancës së fundit. Ka transmetuar, në shkatërruar disa stacione të vaditjes së ujit të mënyrë të njëanshme, prononcimin e Ministrisë së pijshëm. Po dalin jashtë funksionit dhjetra kilometra Rendit Publik për ngjarjen e ndodhur në komisariatin rrugë, ashtu si edhe disa ura të ndërtuara me paratë nr. 4 të Tiranës. Pas takimit që kam pasur para pak
270 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
minutash me të afërmit e familjes Daka dhe pas do t’i zgjidhim me operativitet, sipas rregullores që kërkesës së tyre, unë e kërkova fjalën përsëri për t’i krijuam në përballimin e situatës në muajin shkurt. bërë thirrje publike Avokatit të Popullit, i cili pas pak Përsa i përket masakrës mjesdisore, për të cilën do të ketë fjalën, që të japë kontributin e tij për foli zoti Hoxha, unë e vlerësoj të drejtë shqetësimin ndriçimin e ngjarjes në komisariatin nr.4. e tij dhe për këtë arsye në datën 3 mars ne kemi Familjarët, së bashku me mua, i dorëzuan mbledhur Këshillin Kombëtar të Ujit, i cili pati në kasetën filmike zotit Arbnori, ku tregohen qartë rendin e ditës, pikërisht, edhe këtë shqetësim që shenjat e dhunës së përdorur në momentin e ngriti zoti Hoxha. Këshilli Kombëtar i ujit mori një sekuestrimit, pa urdhër arresti, të Agim Dakës. vendim që, të ngrihej një grup pune, për të shqyrtuar Gjithashtu, në shtyp ka pasur edhe një prononcim rast pas rasti të gjitha elementet e shkeljes së ligjit të dajës së viktimës, zotit Agim Çuni, që denonconte të përmendur, në mënyrë që t’i japim fund kësaj prokurorinë se nuk ka pritur grumbullimin e provave situate. Përsa i përket çështjes së fundit, që ngriti të dëshmitarëve për t’i dorëzuar si provë që vërtetojnë zoti Haklaj, edhe unë e përgëzoj boksierin tonë vrasjen e Agim Dakës. Këtu kemi disa dëshmi të Qato, i cili u shpall kampion bote. Natyrisht që dëshmitarëve okularë, që kanë parë momentin e qeveria nuk është vetëm për të dërguar telegrame, arrestimit, kemi edhe kasetën filmike. Prokuroria e por për të dhënë edhe zgjidhje dhe zgjidhje do të Përgjithshme, në vend që të urdhërojë Prokurorinë ketë, do t’i dëgjoni së shpejti. e Tiranës, nxit prokurorin Gjin Niklekaj në Shkodër Falemnderit! dhe nëndrejtorin e krimeve kundër personit, zotin Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Dokle! Tonin Voci, që të bëjnë presion mbi familjen Daka. Atëherë i mbyllim diskutimet për çështjet jashtë Unë, si deputet i Tropojës, i kërkoj edhe një herë rendit të ditës dhe kalojmë në çështjet e rendit të Prokurorit të Përgjithshëm të ndriçojë çdo detaj të ditës. tragjedisë së familjes Daka. Çështja e parë është raporti i Avokatit të Popullit. Së dyti, meqenëse zoti Dokle ndodhet këtu, i Ftoj zotin Dobjani për të mbajtur raportin. kërkoj Qeverisë Shqiptare, që për shkak të Ermir Dobjani – Falemnderit, zoti Kryetar i përkeqësimit të situatës në Veri të Shqipërisë, të Kuvendit të Republikë së Shqipërisë! ndërhyjë në mënyrë urgjente e të përballojë situatën Të nderuar nderuar deputetë! përpara se të përshkallëzohet. Kam nderin e kënaqësinë, që si Avokat i Popullit Unë dua t’i bëj edhe një thirrje Qeverisë i Republikës së Shqipërisë, duke pasur rastin që të Shqiptare, për t’i ardhur në ndihmë familjes së paraqes përpara jush raportin e pestë vjetor për boksierit, i cili fitoi titullin kampion i botës, të gjejë veprimtarinë e institucionit, njëkohësisht t’ju një zgjidhje për gjendjen e vështirë ekonomike në falënderoj për vlerësimin që më bëtë në seancën e të cilën ndodhet. datës 17.2.2005, duke më zgjedhur në detyrën e Falemnderit! lartë të Avokatit të Popullit. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Haklaj! Sot, në harkun e pesë viteve, do të nënvizoja se Zoti Dokle. zyra e Avokatit të Popullit ka regjistruar rreth 15 Namik Dokle – Falemnderit, zoti Kryetar! mijë raste ankesash dhe kërkesash të qytetarëve Unë në fillim doja të falënderoja deputetët që të ndryshëm me një mesatare rreth 20% të rasteve ngritën probleme. Natyrisht, që jo të gjitha problemet të trajtuara, që janë zgjidhur pozitivisht në favor të që u ngritën kanë të bëjnë me punën e qeverisë, se ankuesve. Sikurse kam deklaruar vazhdimisht, që disa kanë të bëjnë edhe me organe të tjera jashtë në fillim të mandatit të parë e në vazhdimësi, nuk qeveritare, por, përsa i përket problematikës që u kam harruar për asnjë çast se kontratën time e kam theksua nga deputetët për emergjencën, qoftë nga lidhur me kusht që të mbroj të drejtën e qytetarëve zoti Xhuveli, qoftë nga zoti Hoxha, qoftë nga zoti shqiptarë. Këtë detyrim e konsideroj pjesë të Haklaj, ato janë në vëmendjen e vashdueshme të kontratës sociale, që të gjithë e njohim, por jo të qeverisë dhe ne po marrim masa për këto. gjithë e zbatojmë. Sikurse kam thënë vazhdimisht, Konkretisht, për rrëshqitjet e fshatrave, për të çdo trokitje në derën e zyrtarit është një zile zgjimi cilat foli zoti Xhuveli, edhe për situatën e për të gjithë zyrtarët e ulët apo të lartë të shtetit ridramatizuar të borës në veri, situata është rikthyer tonë, që sinjalizon se të gjithë kemi detyrime ndaj jo në ato përmasa që ka qenë, po përsëri ka taksapaguesve shqiptarë. Përveç përballimit të probleme, të cilat ne po i ndjekim me vëmendje dhe punës, gjithmonë kemi pasur parasysh parimin se
271 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
ankesa e qytetarit nuk ka ngjyresa politike. problemit të prezantuar te ne. Nga 1.055 ankesat, Problemet e njerëzve janë sa të rëndomta në shfaqen që kanë qenë brenda juridiksionit dhe kompetencës e tyre, aq edhe të mprehta për efektin që japin mbi së Avokatit të Popullit, 52% kanë rezultuar të jetën e njerëzve të thjeshtë, mbi cilësinë e saj, mbi padrejta, ndërsa 395 ose 38% e tyre janë zgjidhur realitetin që ofrohet, mbi humorin dëshpërues që iu në favor. Nga 395 ankesa, për 90 prej tyre janë bërë ngjallin plagë të tilla si papunësia, trafiqet e qenieve rekomandime apo propozime përkatëse me shkrim, njerëzore e deri te korrupsioni i zyrtarëve të drejtuar autoriteteve publike, me qëllim që të rritet papërgjegjshëm. Të gjitha këto, së bashku, shkaktojnë cilësia e administrimit publik dhe të sigurohen një letargji dëshpëruese të shtresave të tëra, që standarde mirëqeverisjeje. Për pjesën tjetër, kërkojnë politika më të mira sociale. Sikurse ka zgjidhjet pozitive janë arritur që në fazën e marrjes vlerësuar edhe në konferencën e shtypit më së shpjegimeve apo ndërmjetësimit tonë përballë 19.1.2005 kolegu im i nderuar dhe një ndër organeve të administratës publike, të cilat, pas ombudsmanët më me përvojë të Danimarkës që prej komunikimit me ne, kanë pezulluar gabimin e bërë 18 vjetësh, puna e ombudsmanit është akti i mbajtjes ose kanë hequr dorë nga qëndrimet refuzuese apo së ekuilibrave. Nga njëra anë ombudsmani duhet të negative që kanë mbajtur me ankuesit. jetë rojtar i të drejtave të njeriut dhe i mirëqeverisjes Rekomandimet e bëra nga Avokati i Popullit dhe të dhe natyrisht që ai nuk duhet të trembet për të marrë pranuara nga organet të cilave ato u janë drejtuar, e trajtuar çështje që mund të jenë, le të themi, tregojnë për ndërhyrje të argumentuar nga kundërthënëse dhe problematike. Nga ana tjetër është institucioni ynë për rivendosjen në vend të të drejtave shumë e rëndësishme që të sigurojë pranueshmëri të shkelura të qytetarëve. nga ana e organeve të administratës, të cilët do t’i Në këtë raport, ashtu si edhe në rastet e viteve duhet t’i kontrollojë. Unë këtë e quaj akt të mbajtjes të kaluara, ne ankesat i kemi ndarë sipas ministrive së ekuilibrave dhe kjo ka më tepër rëndësi për përkatëse apo organeve dhe enteve të administratës ombudsmanin e parë, i cili duhet të shtrojë rrugën publike, ndaj të cilëve janë drejtuar ankesat, duke dhe drejtimin e duhur. shprehur në këtë rast edhe opinionet tona për fushat Avokati i Popullit ka deklaruar se nuk është një përkatëse, që pasqyrohen dhe në tabelat përkatëse institucion akuze dhe as gjurmimi i administratës të cilat, ndodhen në raportin që keni përpara. publike në Shqipëri. Kritikat apo kërkesat tona për Objektivi kryesor i punës së Avokatit të Popullit masat ndëshkuese ndaj punës së administratës apo është që të sigurojë qytetarët, të cilët i drejtohen zyrtarëve të veçantë nuk përbëjnë qëllim në vetvete. atij, me ndihmën dhe këshillat e nevojshme në kohën Ne kritikojmë veprimet ose mosveprimet e dhe mënyrën e duhur. Gjatë pesë vjetëve të administratës në rekomandimet dhe raportet tona, funksionimit të institucionit tonë, ne kemi qenë të sikurse veprojnë ombudsmanët në të gjithë vendet. aftë t’i ndihmojmë ankuesit, si nëpërmjet hetimeve Qëllimi ynë nuk është për të punuar kundër tona, ose transferimit të çështjeve te organet institucioneve publike, as për të marrë meritat e përkatëse të administratës publike, ashtu edhe punës së të tjerëve. Gjatë periudhës 1 janar – 31 nëpërmjet këshillave se ku duhet të drejtojnë dhjetor 2005, janë trajtuar nga zyra e Avokatit të ankesën për të zgjidhur problemin e prezantuar. Popullit 3.840 ankesa, kërkesa dhe njoftime, duke Kuptohet se rezultate të tilla janë bërë të mundura përfshirë edhe ato të zyrës së pritjes së popullit, të vetëm atëherë kur institucioni i Avokatit të Popullit cilave iu është dhënë përgjigje menjëherë. Nga 3.840 ka qenë konstruktiv në punën e tij në lidhje me ankesa, 513 kanë qenë të mbartuara nga viti 2003 institucionet, organet apo entet e tjera të dhe raportuara si të tilla në raportin vjetor të kaluar. administratës publike, kundër të cilave drejtohen Ankesa, kërkesa dhe njoftime, të cilat i janë ankuesit. nënshtruar shqyrtimit nga ana e zyrës sonë kanë Gjatë vitit 2004 organet e ndryshme të qenë 2.520, nga të cilat 408 ankesa ose 16% e tyre administratës kanë vazhduar të denoncojnë, me kanë kaluar për shqyrtim në vitin 2005. Nga trajtimi dëshirën e tyre, për të zgjidhur problemet që Avokati i 2.112 ankesave, të përfunduara gjatë vitit 2004, ka i Popullit i ka sjellë atyre në vëmendje, duke pranuar rezultuar se 1.057 ankesa ose 18% e tyre kanë dhe zbatuar rekomandimet tona. Gjatë pesë viteve qenë jashtë juridiksionit. Po për këto ankesa është Avokati i Popullit ka realizuar shumë takime me bërë punë efektive, sepse qytetarët janë sqaruar për përfaqësues të administratës qendrore dhe vendore rrugën që ata duhet të ndiqnin për zgjidhjen e për t’i shpjeguar atyre se çfarë pritet dhe, kur ka
272 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
qenë e nevojshme, ka tërhequr vëmendjen në fusha e vitit 2005” ka miratuar vetëm 45 persona. Mbase ku përmirësimet kanë qenë të domosdoshme. mbetet që këtë çështje t’ia dërgojmë për shqyrtim Ne kemi punuar për të marrë ankesa nga Gjykatës Kushtetuese. persona të ndryshëm edhe nëpërmjet seminareve, Në vijimësi, në raportet tona të mëparshme ne i takimeve dhe konferencave. Organizatat e ndryshme kemi bërë të ditur Kuvendit se në tre raste i kemi jofitimprurëse dhe aktivitetet e zhvilluara prej tyre rekomanduar qeverisë që të marrë masa për të me grupe të ndryshme të interesit na ka dhënë përgatitur ligje e akte të tjera, që të thonë detyrimet mundësinë të prezantojmë punën tonë dhe të presim që rrjedhin nga Kushtetuta e Republikës së edhe përgjigje për ankesat nga qytetarë të Shqipërisë. Rekomandimi për zbatimin e nenit 181 ndryshëm. Kuptohet që institucioni i Avokatiti të të Kushtetutës, për rregullimin e drejtë të çështjeve Popullit është në rritje dhe konsolidim. Në këtë që lidhen me pronat, bie tashmë, sepse projektligji periudhë ne duhet të mendojmë të gjejmë rrugë të i përgatitur, edhe me asistencën e zyrës së OSBE- reja në shërbim të qytetarëve për informimin për të së në Tiranë, u miratua në Kuvendin e Shqipërisë drejtat e tyre, duke nxitur fuqizimin e këtyre të drejtave vitin e kaluar. Shoqatat e ish-pronarëve u shprehën nëpërmjet rritjes së respektimit të shtetit të së drejtës, kundër disa dispozitave të këtij projektligji dhe u luftës sistematike ndaj keqadministrimit dhe mbrojtjes ankuan edhe pranë insitucionit tonë, duke kërkuar së të drejtave të njeriut. Institucioni i Avokatit të që projekti t’i dërgohet për studim dhe asistencë Popullit ka jo vetëm një detyrim ligjor, por edhe moral juridike Komisionit të Venecias pranë Këshillit të që t’iu shërbejë qytetarëve dhe, duke e bërë këtë, Europës. Ne e realizuam këtë kërkesë të këtyre do të kontribuojë në rritjen e cilësisë së demokracisë shoqatave. Mendimet që na dërgoi Komisioni i në Shqipëri. Venecias, ne i vumë në dispozicion te Kuvendit dhe Që nga krijimi i tij dhe në vazhdimësi, institucioni ato i shërbyen qëllimit që ligji i miratuar të jetë brenda i Avokatit të Popullit ka mirëkujdesin e Kuvendit të standardeve të zbatuara edhe në vendet e tjera ish- Republikës së Shqipërisë për forcimin dhe socialiste për çështjet e kthimit dhe kompensimit konsolodimin e tij. Edhe gjatë vitit 2004, Avokati i të pronave. Me këtë rast vëmë në dukje se për dy Popullit ka vazhduar të informojë herë pas here, me çështje, detyrimet e përcaktuara nga nenet 10 dhe shkrim ose verbalisht, Kryesinë e Kuvendit apo edhe 44 të Kushtetutës sonë nuk janë plotësuar: komisionet parlamentare përkatëse për veprimtarinë 1. Për lidhjen e marrëveshjeve me bashkësitë e tij, ose ka bashkëvepruar me grupe deputetësh fetare, siç kërkon neni 10 i Kushtetutës. për çështje të veçanta. Kemi marrë pjesë në Nga informacioni zyrtar që kemi pasur nga diskutime të projektligjeve të ndryshme, si dhe kemi Komiteti i Kulteve pranë Këshillit të Ministrave, është dërguar rekomandime për çështje të ndryshme, duke përgatitur nga komiteti projekti i marrëveshjes tip sugjeruar që deputetët në komisionet parlamentare me bashkësitë fetare dhe është depozituar për jo vetëm të informohen për veprimtarinë dhe opinionet shqyrtim dhe miratim nga qeveria. Për nxitjen e këtij tona, por edhe të ndërmarrin nismën legjislative për procesi, i kemi kujtuar qeverisë nevojën e plotësimit ndryshimin dhe përmirësimin e ligjeve kur i vlerësojnë të kësaj detyre që rrjedh nga neni 10 i Kushtetutës. me vend. Kryesia e Kuvendit është treguar e gatshme Por, dhe në vitin 2004, nuk u zbatua kjo detyrë në çdo rast dhe ka pritur homologët e Avokatit të kushtetuese. Theksoj përsëri se plotësimi i këtij Popullit, që kanë zhvilluar vizita zyrtare te ne, si detyrimi duhet shpejtuar, me qëllim që të rregullohen dhe ka shprehur opinionin pozitiv në Kuvend për ligjërisht çështje të tilla siç janë propaganda fetare veprimtarinë tonë. te fëmijët, mbulimi i trupit dhe i kokës nga femrat, Komisioni Parlamentar i Financës ka rritja e mjekrës nga meshkujt dhe tendenca për të mirëkuptuar kërkesat tona për buxhetin financiar, penetruar në institucionet shkollore publike, por që të garantojë funksionimin normal të veprimtarisë, sidomos në drejtim të devijimit të riteve tradicionale por theksoj se akoma nuk kemi gjetur zgjidhje për të fesë islame në zonat e prapambetura, çka për të nismën tonë, ashtu siç kemi kërkuar, për të caktuar ardhmen mund të përbëjë një rrezik për traditën përfaqësues vendorë në Shkodër e Gjirokastër. shqiptare të harmonisë fetare. Kjo u nënvizua dhe Gjithashtu, vazhdon të mbetet problem çështja e nga konferenca rajonale e organizuar nga Presidenti organikës së numrit të personelit të zyrës sonë, i Republikës, në muajin dhjetor 2004, me sepse sipas nenit 38 të ligjit “Për Avokatin e Popullit” pjesëmarrjen e disa presidentëve dhe kryeministrave kemi të fiksuar 47 persona, ndërsa ligji “Për buxhetin të rajonit ballkanik e më gjerë.
273 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
2. Për nxjerrjen e ligjit për rehabilitimin apo parasysh si nga subjektet elektorale, ashtu edhe zhdëmtimin nga aktet ose veprimet e paligjshme të nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve. organeve shtetërore, siç kërkon neni 44 i Kushtetutës. Nuk duhen mohuar rezultatet pozitive të viteve Qeveria ia ka ngarkuar si detyrë Ministrisë së të fundit që kanë të bëjnë sidomos me rritjen e Drejtësisë që të përgatisë projekligjin që gjatë vitit kontrollit të kufijve. Këtë e vërteton fakti se tashmë 2003, por ende ky projekt nuk është përgatitur dhe shqiptarët nuk mund të kalojnë ilegalisht nga është lënë detyrë që të bëhet dhe të kalojë në Kuvend Shqipëria direkt në Itali, por janë kapur në tentativë gjatë vitit 2005. duke kaluar nga vendet e treta, për shembull nga Gjatë vitit 2004 i kemi nisur direkt Kuvendit edhe Kroacia. Ka disa procedime për trafikim të fëmijëve, këto rekomandime për përmirësimin e ligjeve: por njëkohësisht Qeveria Shqiptare ka hartuar edhe 1. Rekomandim për plotësimin e Kodit Zgjedhor, strategjinë kombëtare për fëmijët. Në Konferencën për të drejtën e personave për të votuar në zgjedhjet ndërkombëtare për trafikimin e fëmijëve, organizuar vendore kur ndodhen në paraburgim dhe jo në vendin në Tiranë në 19 janar 2004, nga Këshilli i Europës ku janë regjistruar. Ky rekomandim i është bërë dhe Ministria e Punës dhe Çështjeve Sociale, u edhe në vitin 2003 Komisionit Bipartizan. Verbalisht nënvizua se ndonëse Shqipëria ka ratifikuar që në na u tha se rekomandimi ishte i drejtë, por nuk u vitin 1992 Konventën e OKB-së “Për të drejtat e pasqyrua në kod. Edhe në ndryshimet e fundit që u fëmijëve”, trafikimi i fëmijëve shqiptarë përbën një bënë në kod, përsëri nuk është marrë parasysh. plagë mjaft shqetësuese. Dihet se ky është një 2. Rekomandim drejtuar Komisionit Parlamentar fenomen jo vetëm shiptar, por i të gjithë vendeve për të Drejtat e Njeriut, me qëllim që të dënuarve që ish-komuniste, që filluan procesin e tranzicionit drejt kanë ndenjur në dhomat e paraburgimit përtej demokracisë pas vitit 1990. kohës, kur vendimi i tyre kishte marrë formë të prerë, Deri në vitin 2002 për Shqipërinë është veçori t’u llogaritet kjo kohë sipas nenit 57 të Kodit Penal, që, ndërsa për trafiqet e tjera, të drogës, të pra një vit paraburgim baraz me një vit e gjysmë prostitucionit, të klandestinëve etj., kemi qenë më burgim. Rekomandimi në parim u pranua, por iu tepër vend tranziti se sa vend origjine, për trafikun e dërgua Ministrisë së Drejtësisë me qëllim që t’i fëmijëve kemi qenë veçse vend origjine. Në përfshinte në paketën e ndryshimit të ligjeve penale bashkëpunim me “Save the Children”, në vitin 2004 të realizuara në vitin 2004. Për fat të keq, deri tani, në zyrën tonë ka filluar funksionimi i një nënseksioni, kjo ministri nuk ka paraqitur ndonjë projekt dhe si që merret në mënyrë specifike me problemet e rrjedhojë mjaft persona të dënuar padrejtësisht nuk fëmijëve në Shqipëri. Qëllimi është që edhe në kanë përfituar nga kjo gjendje paraburgimi që shkel Shqipëri të krijohet një autoritet i fortë shtetëror, i të drejtat e tyre. Ky rekomandim do të përsëritet, cili jo vetëm do të nxisë autoritetet e organit duke synuar që një grup deputetësh të paraqesin shtetëror për zhvillimin e fëmijëve, por do të jetë projektligjin e duhur. edhe një organ specifik i mbrojtjes së të drejtave të Propozimet për përmirësimin e Kodit Zgjedhor, tyre. Por, për këtë, kuptohet që duhet vullnet politik, që janë bërë nga ana jonë, përfshijnë ato dispozita angazhim financiar, si dhe ndryshimet e duhura në që rregullojnë procesin e numërimit të votave. Pjesa legjislacion, kushte të cilat kërkojnë disa kohë që e parë e propozimit, që votat të numërohen jo në të plotësohen. Ministria e Drejtësisë ka ndërmarrë qendrat e votimit, por në qendrat e komisioneve hapa pozitivë për hartimin e një ligji të posaçëm për zgjedhore është pranuar, ndërsa për atë që votat të të drejtat e fëmijëve dhe krijimin e një sistemi numërohen nga tre gjyqtarë, ne rekomanduam që gjyqësor dhe peritenciar të veçantë për minorenët, ata të hiqeshin nga listat e zgjedhjeve. Ky krijimin e qendrës për edukimin e minorenëve, si rekomandim u mor parasysh, sepse po punohet e dhe parashikimin e një burgu të veçantë për zbatohet plotësisht. minorenët. Gjithashtu, kemi rekomanduar, dhe insistojmë Problematike janë edhe shkeljet e të drejtave të në këtë, që të mos pranohen nga Komisioni Qendror grave. Konstatohet se vitet e fundit ka rënie të i Zgjedhjeve si anëtarë të komisioneve zgjedhore ndjeshme të trafikut të femrave. Kjo ka ardhur edhe personat që në proceset zgjedhore të mëparshme si pasojë e fushatave ndërgjegjësuese të ndërmarra kanë bërë falsifikime, grindje etj., duke ndikuar nga OJF-të e ndryshme, në media, shkolla, gjithmonë në prishjen e procesit elektoral dhe universitete etj. Por kryesore ka qenë ndjekja dhe imazhit të tij. Ky rekomandim mbetet të mbahet zbatimi me rreptësi i ligjit ndaj trafikantëve, miratimi
274 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
dhe zbatimi i politikave e programeve të posaçme mungesës së kompensimit për arrestime dhe për mbrojtjen e viktimave të trafikut, si dhe monitorimi paraburgim të padrejtë. Shtetit palë i kërkohet të i këtij procesi nga organizmat që janë krijuar enkas përmirësojë kushtet e parabugimit për ata që janë nga strukturat qeveritare. të paraburgosur dhe për personat e dënuar. Shteti Çështjet që kanë të bëjnë me keqtrajtimin palë, gjithashtu, duhet të sigurojë masat e duhura bashkëshortor, apo dhunën në familje ndaj grave dhe për viktimat e ndalimeve dhe paraburgimet e vajzave, janë të shumta. Situata nuk duket se po paligjshme, që kërkojnë kompensim. Shteti palë, përmirësohet, prandaj puna parandaluese nuk duhet kujtohet se, sipas nenit 9, fakti që personat e lënë vetëm në dorë të organizatave joqeveritare. dyshuar të paraburgosen, ndërsa pritet gjyqi, nuk Organizmat ndërkombëtarë kanë rekomanduar që duhet të jetë rregull i përgjithshëm. Shteti palë duhet shteti shqiptar duhet të ndërmarrë hapa të të ngrejë një sistem efektiv të garancisë.” menjëherëshme për ndryshimin e sjelljes së publikut Mendojmë se qeveria shqiptare, ndonëse ka ndaj pjesëmarrjes së gruas në çështjet publike, si nxjerë disa vendime për këto çështje, duhet t’i dhe të marrrë në konsideratë miratimin e një politike kërkojë më tepër llogari institucioneve vartëse të pozitive të veprimit në këtë drejtim. Shteti duhet të drejtësisë, policisë dhe mjeksisë, që të punojnë më marrë masat e duhura për të siguruar pjesëmarrjen seriozisht për zbatimin e këtyre rekomandimeve, efikase të gruas në jetën politike e publike, si dhe ndaj të cilave edhe ne reagojmë vazhdimisht. në sektorë të tjerë të shtetit. Komiteti për Mundësi Avokati i Popullit është i ndërgjegjshëm se, të Barabarta ka kaluar në varësi të Ministrisë së ndonëse ka shumë përmirësime në trajtimin e të Punës dhe Çështjeve Sociale, me një personel prej dënuarve dhe të paraburgosurve në dhomat e izolimit 18 personash, i cili ka pothuaj aq ekspertë sa ka pranë komisariateve të policisë, ka akoma mjaft edhe institucioni i Avokatit të Popullit. Mendojmë ankesa dhe kërkesa për të cilat kemi bashkëpunuar se duhet ristrukturuar për të mos qenë një organizëm mirë me Ministrinë e Drejtësisë dhe atë të Rendit. që bën vetëm studime dhe propozon politika, por të Por, komiteti i OKB-së është i shqetësuar për rastet ketë edhe mjete efektive për të ndikuar që të ruhen arbitrare të arrestimit e ndalimit, përdorimin e dhunës e zbatohen të drejtat e grave. Miratimi i Kodit të ri nga oficerët e policisë, keqtrajtimin e të ndaluarve të Familjes duhet shfrytëzuar, sepse ka krijuar në dhomat e paraburgimit, si dhe përdorimin e mundësi për të përmirësuar trajtimin dhe pozitën e dhunës për t’i detyruar të ndaluarit të pranojnë fajin. femrave në familje dhe në shoqërinë shqiptare. Komiteti shpreh keqardhjen që ndonëse rastet e Trajtimi i të dënuarve dhe i të paraburgosurve në keqtrajtimit konsiderohen si raste arbitrare, dhomat e izolimit, pranë komisariateve të policisë, vazhdohet më tej në këtë mënyrë. Ai gjithashtu me gjithë përmirësimet nga viti në vit, vazhdon të është i shqetësuar se pavarësisht nga disa raste të ketë probleme dhe ankesa. Edhe trajtimi i të identifikimit dhe dënimit të të akuzuarve për sëmurëve mendorë në spitalet tona psikiatrike keqtrajtime, shumë raste nuk janë identifikuar dhe vazhdon të jetë problem shqetësues. Problemet se viktimat nuk janë dëmshpërblyer. dihen dhe kanë fillluar të zbatohen disa masa Ky komitet thotë se shteti palë mund të marrë parandaluese, por konstatimet që ngrihen në të dy masa të rrepta për eliminimin e të gjitha rasteve të raportet e fundit të Komitetit Europian për keqtrajtimeve nga punonjësit e policisë, si dhe të parandalimin e torturës dhe organizma të tjera sigurojë hetim të plotë, të pavarur, të paanshëm për kombëtare e ndërkombëtare, vazhdojnë të jenë të gjitha rastet e torturave dhe keqtrajtimeve. Duhet shumë kritike. Paraburgimi ende nuk po i kalon të dënohen autorët dhe të sigurohet që ata janë Ministrisë së Drejtësisë. Në vëzhgimet përfundimtare dënuar sipas masës së krimit, si dhe duhet bërë të Komitetit të të Drejtave të Njeriut në Gjenevë, në kompensimi i viktimave. lidhje me shqyrtimin e raportit fillestar të Shqipërisë, Edhe për prokurorinë dhe gjykatat vazhdon të mbi zbatimin e Paktit Ndërkombëtar të të Drejtave ketë një numër të madh ankesash tek Avokati i Civile dhe Politike, në 1 nëntor 2004, në pikën 16 Popullit, por akoma më i madh është numri i thuhet: “Komiteti është i shqetësuar për kushtet ankesave për këto organe pranë institucioneve të jonjerëzore të paraburgimit, si për shembull tjera, duke filluar nga Kuvendi, Presidenti, Këshilli i paraburgimit në polici, rreth numrit të personave të Lartë i Drejtësisë etj. Sidoqoftë, për sa i përket arrestuar dhe kushteve të paraburgimit, kushteve të ankesave të drejtuara te ne, mendoj se këto organe të paraburgosurve fëmijë dhe femra, si dhe duhet të jenë më të kujdesshme, më objektivë, kur
275 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
para tyre personat ankohen për dhunime të rënda Gjatë vitit 2004 qeverisë së kryesuar nga të të drejtave të tyre, ose kur ankesat e tyre përcillen Kryeministri, zoti Nano, i kemi dërguar zyrtarisht nga Avokati i Popullit. këto rekomandime, propozime apo njoftime: Ashtu si institucioni ynë, edhe komiteti i 1. Njoftimin se Entit Rregullator të Energjisë i rëndësishëm i OKB-së, ka konstatuar në tetor 2004: është rekomanduar që të rishikoheshin për ulje tarifat “Komiteti ka vënë re përpjekjet e ndërmarra në e shitjes së energjisë elektrike, të miratuara me Shqipëri për të forcuar pavarësinë dhe efikasitetin e vendimin e Entit Rregullator të datës 30 dhjetor 2003, gjyqësorit. Ai mbetet i shqetësuar, megjithatë, rreth dërguar më 12 shkurt 2004. Siç dihet publikisht, ky çështjeve të supozuara të presionit të ekzekutivit rekomandim nuk u mor në konsideratë për uljen e mbi gjyqësor dhe problemet e vazhdueshme të tarifave, veçse pati vlerë në kuadrin e përmirësimit korrupsionit, mungesës së aksesit në ndihmën të transparencës së punës së Korporatës ligjore e këshillimore dhe vonesës së paarsyeshme Elektroenergjetike e të nxitjes së procesit të të -çështjeve gjyqësore. Shteti palë duhet të vendosjes së aparateve matës të energjisë elektrike. garantojë pavarësinë e gjyqësorit, të marrë masa 2. Kërkesa për nxitjen e problemit për për të zhdukur të gjitha format e ndërhyrjes në ndryshimin dhe përmirësimin e vendimit të Këshillit pavarësinë e tij, të sigurojë hetimin e duhur, të plotë, të Ministrave “Për trajtimin ekonomik dhe financiar të pavarur e të paanshëm të të gjitha rasteve kur të familjeve të punonjësve të policisë të vrarë apo mendohet të ketë pasur ndërhyrje dhe të ndalojë e plagosur për shkak të detyrës”. Ky është një problem ndëshkojë të gjithë shkelësit e ligjit. Duhet të krijojë që vazhdon të ngrihet prej 3 vjetësh nga zyra jonë mekanizmat, për të përmirësuar kapacitetin dhe dhe padrejtësisht ka mbetur pa u zgjidhur, sepse efikasitetin e gjyqësorit, të lejojë aksesin te drejtësia vendimi në fuqi ia ka mohuar të drejtën e trajtimit për të gjithë, pa diskriminim dhe të sigurojë që të familjeve të punonjësve të policisë të vrarë apo të paraburgosurit e padënuar të dalin përpara gjyqit sa plagosur nga viti 1991 deri në datën 1 janar 1999. më shpejt që të jetë e mundur.” Ndonëse publikisht ky problem është pranuar edhe Në vitin 2002 Kuvendi i Shqipërisë ka ratifikuar nga ish-ministrat e Rendit, ai ende nuk është dhe kartën sociale të ndryshuar, por duhet shumë zgjidhur. punë që kjo kartë të zbatohet në praktikë. Kuptohet 3. Propozimin për shfuqizimin e urdhërit të që për kushtet e Shqipërisë jo të gjithë të drejtat ministrit të Rendit Publik për komunikimin me ekonomike dhe sociale mund të realizohen mediat. Ky propozim është bërë, sepse, ndërsa vetë plotësisht. Ndonëse mund të jetë e pamundur për Kryeministri, me urdhërin e tij nr. 57, datë 12 tetor çdo njeri që të ketë një punë, qeveria duhet të 2003 ka revokuar urdhërin e tij të mëparshëm, për përpiqet maksimalisht për të krijuar mundësi komunikimin me organet e medias së shkruar dhe punësimi dhe banimi, shanse të barabarta në një elektronike, fakt ky i konfirmuar dhe nga vendimi i mjedis të përshtatshëm për të punuar, nëpërmjet Gjykatës Kushtetuese, ministri i Rendit Publik në politikave të shprehura me legjislacionin stimulues mënyrë paradoksale vazhdon të mbajë në fuqi dhe duke nxitur, sidomos, organet e pushtetit vendor urdhërin e tij antikushtetues. në këto drejtime. 4. Rekomandim për shfuqizimin e tarifës së Avokati i Popullit, si institucion që ka dalë nga shërbimit, të vendosur nga Drejtoria e Shërbimeve parlamenti e ka të qartë rolin e tij dhe ka bërë e do Qeveritare, në ngarkim të pronarëve të vilave pranë të vazhdojë të bëjë, pa u lodhur e pa u dekurajuar rezidencave qeveritare. Në këtë rekomandim detyrën kushtetuese për mbrojtjen e të drejtave dhe argumentohet se vendosja e tarifës vjetore prej 1.000 lirive themelore të njeriut në Republikën e Shqipërisë. lekë për lejen e hyrjes, për secilin anëtar të familjeve Dihet nga të gjithë se përgjegjëse për gjendjen e të që kanë prona në zonat rezidenciale, nuk duhet të drejtave dhe lirive themelore të njeriut në çdo vend bëhet nga Drejtoria e Shërbimeve Qeveritare, sepse janë parlamenti dhe qeveritë që dalin prej tij. nuk është organ i deleguar me ligj që të zbatojë Përmirësimi i mëtejshëm i gjendjes së të drejtave këtë taksë apo tarifë. Jemi informuar se nga të njeriut në Shqipëri varet gjerësisht nga njohja dhe Kryeministria i është sugjeruar drejtorisë që të respektimi i shtetit të së drejtës, rritja e pranojë rekomandimin tonë. përgjegjshmërisë së të gjithë administratës publike 5. Rekomandim për përfshirjen në listën e shqiptare për rëndësinë që kanë të drejtat e njeriut subjekteve që përfitojnë pension suplementar të në botën e sotme. nëpunësve të Komisionit të Shërbimit Civil dhe të
276 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
institucionit të Avokatit të Popullit. Ky rekomandim pranë komisariateve, sepse ende nuk kishte është bërë me qëllim që nëpunësit civilë të këtyre përfunduar gjykimi i tyre. Gjithashtu, në burgun 313 institucioneve të gëzojnë të drejtat e tyre që rrjedhin në Tiranë dhe në atë të Vlorës, që tashmë janë në nga statusi i nëpunësit civil, ashtu si dhe mjaft administrim të Drejtorisë së Përgjithshme të nëpunës të tjerë të institucionoeve të tjera të burgjeve, janë edhe 538 të paraburgosur. Pra, administratës publike shqiptare. Jemi vënë në dijeni gjithsej, më 31 dhjetor 2004 kanë qenë 4,487 të që i është përcjellë Ministrisë së Punës, për të privuar nga liria, nga 3.200 që ishin në fund të vitit përgatitur projektin përkatës. 2003. 6. Kërkesa për ndërhyrjen e Kryeministrit që të Si veçori të vitit 2004 për burgjet mund të ekzekutohen vendime gjyqësore në favor të ish- përmendim organizimin e disa inspektimeve të punonjësve të Ministrisë së Rendit dhe të Policisë dhomat e izolimit dhe në institucionet psikiatrike. së Shtetit nga këto institucione. Kjo kërkesë Në vitin 2004 të burgosurve u është ardhur në argumenton antikushtetueshmërinë e qëndrimit të ndihmë edhe nëpërmjet linjës telefonike nr. 08001111 Ministrisë së Rendit Publik ndaj vendimeve për të bërë falas ankesat e tyre dhe ka rezultuar se gjyqësore. ai ka funksionuar, pasi disa herë të burgosurit i kanë 7. Rekomandim për revokimin e vendimit të paraqitur ankesat e tyre nëpërmjet këtij telefoni. marrë në mbledhjen e KRTSH-së së republikës të Duke bërë grupimin e ankesave, sipas natyrës së datës 11 shtator 2004, në favor të shoqërisë “Tip” tyre rezulton: sh.p.k., sepse çështja e konfliktit me shoqërinë Mjaft të burgosur janë ankuar se mbahen “Rexhepi” është në proces, rekomandim i cili është padrejtësisht në dhomat e izolimit të komisariatit në shqyrtim. të policisë dhe në të njëjtën kohë kur vendimet e Kryeministri është informuar rast pas rasti edhe gjykatës për to kanë marrë formën e prerë. në lidhje me problemet me interes për qeverinë, që Ka të sëmurë mendorë, që mbahen ende kemi diskutuar me homologët tanë gjatë takimeve padrejtësisht në spitalin e burgut. Ky është një në Shqipëri, raportet e tyre apo në vizitat tona jashtë problem i trashëguar dhe vit për vit i ngritur nga ana shtetit. jonë, por kohët e fundit kemi marrë vendim që një Në lidhje me Ministrinë e Drejtësisë, gjatë vitit spital i posaçëm për këta të sëmurë do të bëhet në 2004 janë trajtuar gjithsej 391 ankesa, që kanë të Durrës dhe besoj se, po të realizohet kjo, çështja bëjnë me Ministrinë e Drejtësisë, me Drejtorinë e zgjidhet. Përgjithshme të Burgjeve dhe zyrat e përmbarimit. Mjaft ankesa kemi pasur edhe nga të dënuarit Edhe gjatë vitit 2004, në tërësi, bashkëpunimi me në Greqi dhe nga ata që janë ekstraduar dhe e bëjnë këtë ministri ka rezultuar efektiv dhe cilësor. dënimin në Shqipëri. Bashkë me deputetë të Ankesat për burgjet dhe administratën e Komisionit të të Drejtave të Njeriut kemi shkuar e burgjeve. kemi bërë takime edhe në vend dhe zyra jonë ka Në lidhje me burgjet dhe personelin e burgjeve, tërhequr nga burgjet të gjitha vendimet e të gjithë të kemi pasur 177 ankesa. Burgjet janë institucione dënuarve në Greqi dhe që aktualisht vuajnë dënimin të mbyllura dhe liria në të gjitha shprehjet e saj është në Shqipëri, për të parë rast pas rasti, nëse e kufizuar e mund të shkelen më lehtë të drejtat e pretendimet e tyre kanë bazë ligjore. njeriut, prandaj, nga ana jonë, ankesave në këtë Në këtë çështje, bashkëpunimi me Ministrinë e drejtim i është kushtuar dhe do t’i kushtohet Drejtësisë dhe me Drejtorinë e Burgjeve ka qenë i vëmendje e veçantë. Gjatë vitit 2004 punonjës të mirë, por ka pengesë nga Greqia. Na janë dërguar stafit tonë kanë vizituar pothuajse të gjitha burgjet ekstrakte të vendimeve të gjykatave të Apelit dhe jo që janë në përdorim, si dhe dhomat e izolimit të vendime të gjykatave të Shkallës së Parë, nga ku komisariateve të policisë në rrethe, ku qëndrojnë të mund të mësohet më shumë rreth pretendimeve të burgosur për të cilët vendimi i gjykatës ka marrë të dënuarve. Nga shqyrtimi i ankesave të të formën e prerë, si dhe të paraburgosur që presin të burgosurve ne kemi nxjerrë si detyrë që duhet të gjykohen. shpejtohet procedura për marrjen në dorëzim nga Në fund të vitit 2004 ka pasur 2.321 të burgosur Ministria e Drejtësisë të dhomave të izolimit në të në burgje dhe 189 të dënuar që mbaheshin në gjithë vendin dhe sistemimin në institute mjekësore dhomat e izolimit të komisariateve të policisë. Po të personave, të cilët gjykata i ka vendosur në gjykim kështu kanë 1.144 persona nën hetim në paraburgim të detyruar.
277 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Mendojmë që edhe një herë t’i përcjellim të cilat del se për 6-mujorin e parë të vitit 2004 ishin Komisionit të Ligjeve kërkesën që të plotësohet ligji të regjistruara të paekzekutuara rreth 364 çështje për Kodin Penal të Republikës së Shqipërisë, me përmbarimore, me shumë të përgjithshme ndaj qëllim që të paraburgosurve që kanë qëndruar në debitorëve buxhetorë rreth 4 milionë e 178 mijë euro dhomat e izolimit, pasi vendimi ka marrë formë të ose 5 milionë e 139 mijë dollarë. Megjithëse çdo prerë, t’u njihet një vit qëndrim atje, një vit e gjysmë ditë shifrat e buxhetit janë rritur për këtë zë, duhet burg dhe për këtë besoj se deputetët e Komisionit që kjo çështje të zgjidhet një herë e mirë nga vetë të Ligjeve do të marrin nismën legjislative. Kuvendi. Gjithashtu, kemi kërkuar që, megjithëse kanë Edhe për vitin 2004 ka pasur ankesa ndaj kaluar 6 vjet nga dita kur ka hyrë në fuqi ligji “Për të veprimtarisë së organeve të Prokurorisë, që janë drejtat legjislative të të dënuarve me burgim”, të gjithë shqyrtuar me përparësi për ankesat që janë brenda të burgosurit që punojnë në burgje të marrin kompetencës sonë. Avokati i Popullit ka bërë shpërblim simbolik 80 lekë në muaj. Për të bërë një vlerësimet e rastit dhe ka realizuar punën e procesit muaj punë, deri tani përfitonin 4 ditë paraburgim, të hetimit. por me urdhër të Prokurorit të Përgjithshëm të datës Për periudhën që analizohet ka pasur edhe 8 tetor 2004, u urdhërua që të gjithë të dënuarve, që raste që shtetas të ndryshëm ankohen për mbyllje kanë përfituar ditë burgu t’u hiqen dhe kjo çështje të çështjeve për veprën penale të shkeljes së po ndiqet nga ana jonë. rregullave të qarkullimit rrugor me pasoja të rënda. Rekomandimi për krijimin e kushteve për Nga studimet dhe analizat e këtyre ankesave të funksionimin e komisionit mbikëqyrës të ekzekutimit paraqitura, arrijmë në përfundimin se nga ana e të vendimeve me burgim, që kishte 6 vjet pa u Prokurorisë jo gjithmonë bëhet vlerësimi i duhur i plotësuar. Kemi kënaqësinë të themi se vetëm ditët këtyre çështjeve, të cilat fillojnë mbi bazën e ngjarjes e fundit ky komision është krijuar dhe ka filluar nga dhe kërkojnë kryerje të shpejta të veprimeve të para funksionimi. hetimore, të papërsëritshme në fushën autoteknike Ankesat për zyrat e përmbarimit, që janë e me objektivitet. Njëanshmëria dhe ndonjë pothuajse për të gjitha zyrat e përmbarimit, por më konkluzion i pasaktë dhe i padrejtë nga aktet e të shumta për ato në Tiranë, Shkodër, Korçë, Vlorë, ekspertimit mjeko-ligjor, moskryerja e veprimeve të Durrës, Lezhë dhe Kukës, në marrëdhënie dhe me gjithanshme, janë pasoja të vendimeve të pabazuara Avokatin e Popullit, këto zyra në përgjithësi kanë të ndërmarra nga Policia Gjyqësore dhe të miratuara pasur bashkëpunim, por ka edhe zyra të tilla si: nga prokurori. Tepelena, Durrësi, Saranda, Pogradeci, Kolonja, Nga ana tjetër, ato sjellin zvarritje në hetimin e Përmeti që nuk bashkëpunojnë dhe nuk japin çështjes penale dhe pasoja të tjera, që lidhen me përgjigje, ose i japin me shumë vonesë. problemet sociale, deri në acarimin e marrëdhënieve Një pjesë e konsiderueshme e ankimeve, siç u ndërmjet autorëve të veprës dhe familjarëve të të përmend më lart, ka të bëjë me mosekzekutimin e dëmtuarve apo viktimave të shkaktuara nga vepra vendimeve gjyqësore të formës së prerë nga debitorë penale. dhe institucione buxhetore, që janë të detyruar për Këto, siç përmendëm më sipër, ndikojnë shuma të caktuara. Ky problem, që është mbartur negativisht në rritjen e numrit të aksidenteve në nga viti në vit, pothuajse me të njëjtën vlerë debiti, shkallë vendi, numër i cili për vite me radhë është mendojmë se përbën shqetësim kryesor si për mjaft shqetësues. shërbimin tonë parimor, ashtu edhe për Avokatin e Ankesat për Ministrinë e Rendit, pranimi dhe Popullit dhe veçanërisht për protagonistët kryesorë, shqyrtimi me përparësi dhe me rigorozitet i ankesave gjyqfituesit, të cilët nuk po realizojnë të drejtat e dhe kërkesave ndaj kësaj ministrie, kanë qenë dhe do fituara me rrugë gjyqësore. të vazhdojnë të mbeten prioriteti kryesor. Kjo jo vetëm Edhe Konferenca Kombëtare me temë për faktin se ky organ i administratës përbën strukturën “Ekzekutimi i vendimeve gjyqësore të formës së që përfaqëson fuqinë shtrënguese të shtetit, por edhe prerë”, në dhjetor 2003, në bashkëpunim me për vetë specifikën e Policisë Shqiptare, e cila ka arritje. Komitetin Shqiptar të Helsinkit, duket se nuk ka Ajo vazhdon të ketë në radhët e saj elementë të sjellë rezultatet që priteshin. Në fund të muajit pakulturuar, të papërgatitur profesionalisht, të shtator 2004, Drejtoria e Përgjithshme e Përmbarimit patrajnuar me konceptin e shtetit ligjor për respektimin në Ministrinë e Drejtësisë ka nxjerrë të dhëna, në e së drejtës së njeriut, të korruptuar etj.
278 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Te ne, për vitin 2004, kanë ardhur gjithsej 163 dëgjimit dhe larg vëzhgimit të punonjësit të policisë ankesa apo kërkesa. Nga këto, të përfunduara kur kundërshton mjeku në përjashtim të ndonjë rasti 34,4% janë zgjidhur në favor. Gjatë këtij viti, për të veçantë. Rezultatet e çdo ekzaminimi, si dhe çdo rastet që kemi vërejtur shkelje të ligjit, janë bërë dy deklaratë e bërë nga personi, duhet të shënohen rekomandime periodike penale, si dhe 4 nga mjeku dhe të jenë në dispozicion të personit të rekomandime për dhënie mase disiplinore, të cilat privuar ose të avokatit të tij. janë pranuar. Në bazë të rekomandimeve tona, -Personave të privuar nga liria prej policisë duhet Prokuroria e Shkodrës ka filluar ndjekjen penale ndaj t’u dorëzohen formularë që pasqyrojnë të drejtat e disa punonjësve të policisë të Komisariatit të tyre. Këta formularë duhet të jenë të disponueshëm Shkodrës. Janë dhënë 5 masa disiplinore për dhe në gjuhë të huaj. Për më tepër këta të interesuar shkelje të ligjeve, ndërmjet të cilave edhe për 3 duhet të njoftohen që të firmosin një deklaratë se oficerë. Nga masat e dhëna mund të përmendim 2 kanë qenë të informuar për të drejtat e tyre. Kjo pezullime nga detyra, 1 shkarkim nga detyra dhe është shumë e rëndësishme, sepse nuk është emërim në një detyrë tjetër dhe 2 masa të tjera nxjerrë udhëzimi apo kodi i sjelljes për marrjen në disiplinore. pyetje nga policia. Ky kod, ndër të tjera, duhet të Ankesat në institucionin tonë për keqtrajtimin e trajtojë aspektet e mëposhtme: shtetasve. -T’i tregohet sistematikisht të ndaluarit identiteti Janë bërë 25 ankesa për keqtrajtim të shtetasve i personave të pranishëm gjatë marrjes në pyetje. nga Policia e Shtetit, të cilat janë përfunduar dhe -Kohëzgjatja e lejuar e një seance pyetjesh. mënyra e zgjidhjes është: 7 janë vlerësuar të drejta, -Periudhat e pushimit ndërmjet seancave dhe 4 kanë qenë jashtë juridiksionit, 13 të pabazuara pauzat gjatë marrjes në pyetje. dhe 1 ankues ka hequr dorë. Ka pasur 118 ankesa -Vendi ku duhet të mbahet një seancë e tillë. për veprime arbitrare të punonjësve të policisë, nga -Personit duhet t’i tregohet se ndalohet të të cilat 2 për kontrolle të paligjshme, 9 arrestime, qëndrojë në këmbë gjatë marrjes në pyetje. ndalime dhe shoqërime të paligjshme, 20 -Ndalohet pyetja e personave nën ndikimin e mosevidentime apo mosndjekje të kallëzimit të drogës, alkoolit, ilaçeve apo në gjendje tronditjeje. ankesave, 87 për veprime të tjera të kundërligjshme, -Ky kod, gjithashtu, të parashikojë që të shënohet si për shembull, sekuestruarime apo të bllokime sistematikisht momenti i fillimit dhe i përfundimit të për veprime korruptive dhe gjoba të padrejta, çdo marrjeje në pyetje, identitetin e çdo të pranishmi moslejim të avokatit të takohet me persona të gjatë pyetjeve, si dhe të çdo kërkese të formuluar arrestuar apo të ndaluar në polici. nga i ndaluari gjatë pyetjes. Gjatë raporteve të mëparshme ne kemi dhënë -Gjithashtu, situata e personave veçanërisht të disa rekomandime për parandalimin e torturës dhe pambrojtur, si për shembull minorenë apo të prekur të formave të tjera të keqtrajtimit dhe të shkeljeve nga sëmundje ose me mangësi mendore të bëhet të ligjit nga policia, por, për fat të keq, përmendim objekt i garancive të veçanta. se pjesa më e madhe e këtyre rekomandimeve, që Nuk zbatohen të drejtat e mësipërme edhe për kemi dhënë nga viti në vit, nuk janë zbatuar dhe, personat e mbajtur nga policia për qëllime ashtu siç tha edhe deputeti Haklaj për rastin e Agim administrative. Në disa raste kemi konstatuar se Dakës, ku kërkoi më tepër investigim nga ana jonë, shoqërimi në polici i personave të dyshuar për një po të ishin respektuar edhe më tepër këto vepër penale bëhet me qëllim hetimi për të sqaruar rekomandime, që kemi dhënë, nuk do të kishte veprimet administrative, bëhen veprime procedurale ndodhur edhe rasti që ndodhi. Këto rekomandime të ndalimit ose arrestimit. Po kështu, kemi janë: konstatuar disa raste të kryerjes së veprimeve, që - Nuk janë marrë masat e nevojshme që të çojnë në kërkimin dhe mbledhjen e të dhënave në sigurohet e drejta e vizitës nga një mjek për personin mënyrë të paligjshme, duke shkelur pikën 2 të nenit e privuar nga liria, qysh në fillim të privimit të tijë. 32 të Kushtetutës. Të dhëna të tilla mund të Kjo e drejtë duhet, gjithashtu, të nënkuptojë të përmend ato që janë marrë nën efektin e dhunës drejtën që këta persona kanë për t’u ekzaminuar psikike. Nuk është nxjerrë nga autoritetet policore nga mjekët e tyre, në qoftë se dëshirojnë. Për një qarkore që të sqarojë se koha e mbajtjes së realizimin e kësaj duhet që të gjitha ekzaminimet personit për arsye administrative ose gjyqësore mjekësore të personit të privuar nga liria të jenë larg duhet të llogaritet brenda afatit kohor të caktuar për
279 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
paraqitjen e një personi, para një gjyqtari, që është për legalizim. jo më tepër se 48 orë. Realisht, procesi i legalizimit konsiderohet i Nga verifikimi i disa ankesave ka rezultuar se bllokuar për shkak të kalimit të afatit 3-mujor, pra koha e ndalimit ose arrestimi fillon pas asaj të pas datës 25 gusht 2004. Zgjidhja e mundshme, në shoqërimit që, në disa raste, edhe ajo ka qenë tej këtë rast, lidhet me ripërcaktimin e një afati të ri për afatit ligjor. Nuk ka ndryshuar koncepti për personat mundësinë e depozitimit të kërkesës për legalizim e shoqëruar në polici, të cilët duhet të mbahen në pranë njësive përkatëse të qeverisjes vendore, sepse dhoma shoqërimi dhe jo në dhoma ndalimi, jo të afati 3-mujor, siç e ka përcaktuar ligji, ka qenë i prangosur ose të mbyllur në dry, siç veprohet në shkurtër dhe faktikisht është bërë pengesë. disa raste. Po kështu, nuk ka ambiente për të Njëkohësisht, vështirësi dhe pengesë nga ana e shoqëruarit e mitur dhe femra, pa folur për gjendjen ndërtuesve janë vlerësuar procedurat dhe shpeshherë skandaloze të këtyre ambienteve. dokumentacioni i kërkuar, që është shumë burokratik. Dhomat duhet të jenë në kushte të përshtatshme Kjo zgjidhje duhet të realizohet nëpërmjet higjieno-sanitare dhe të pajisura me karrige e amendimeve të ligjit “Për legalizimin e shtesave në tavolina. Këto mangësi, fatkeqësisht, janë të ndërtime”, për të cilin ne mendojmë t’i propozojmë pranishme dhe shumë të dukshme edhe në direkt deputetëve që të marrin iniciativën legjislative, komisariatet e policisë në kryeqytet, ku pretendojmë duke rregulluar dy momente kryesore: a) ripërcaktimi dhe synojmë të kemi një polici më të kulturuara në një afat të ri për mundësinë e depozitimit të dhe më të civilizuar. kërkesave për legalizimin dhe thjeshtimin e Për shkak të kohës, po kaloj disa gjëra dhe po procedurave: b) dokumentacionin përkatës të mundohem të lexoj gjërat më të rëndësishme, në nevojshëm për legalizim. lidhje me ankesat për ndërtimet pa leje. Këtu janë Përfitoj nga rasti të them se unë erdha këtu ligjet e miratuara nga Kuvendi dhe që kanë hyrë në pas një takimi me zotin Kryeministër, ku i dorëzova fuqi gjatë vitit 2004, si ligji “Për legalizimin e shtesave raportin vjetor të veprimtarisë së institucionit dhe në ndërtime” dhe ligji “Për legalizimin dhe pikërisht këtë çështjen e fundit që diskutova, në urbanizimin e zonave informale”. lidhje me ligjin për legalizimin e shtesave në Megjithatë, për shkak të një sërë problemesh, ndërtime. Ai e pranoi si të drejtë dhe premtoi se evidentohet me lehtësi se zbatimi i ligjit “Për edhe ai do të jetë në mbështetje të propozimeve legalizimin e shtesave në ndërtime” nuk po ecën tona. dhe realisht është kthyer një një ligj të Më lejoni që, përfundimisht, të nxjerr edhe disa pazbatueshëm. Ky problem është ngritur nga ana e konkluzione që dalin nga ankesat për punën e Shoqatës së Ndërtuesve të Shqipërisë, ashtu si administratës publike në Shqipëri. Pa pretenduar edhe ne vetë e kemi evidentuar nga një shqyrtim se konstatimet e konkluzionet që kemi nxjerrë gjatë paraprak, që i kemi bërë këtij problemi. Nga raportit tonë janë përfundimtare dhe të pakritikueshme, informacioni i marrë në Drejtorinë e Përgjithshme të mendoj të theksoj se në veprimtarinë e administratës Urbanistikës në Bashkinë e Tiranës, rezulton se publike shqiptare ka mjaft raste të shkeljes së të aktualisht janë në proces legalizimi vetëm dy firma drejtave të njeriut. Këto shkelje paraqiten si shkelje ndërtimi, pra vetëm për këto dy firma do të të afateve të përcaktuara për zgjidhjen me rrugë përfundohet procedura e legalizimit, ndërsa për administrative të çështjes në fusha të caktuara, ka dhjetëra firma të tjera, që i kanë paraqitur kërkesat mosvlerësim, mosshqyrtim dhe mospërgjigje të jashtë afatit tremujor, pra pas datës 28 gusht 2004, ankesave të qytetarëve, refuzim për pranimin e nuk do të kryhen legalizime ndërtimesh të ngritura kërkesave e aplikimeve të tyre, mohim të së drejtës prej tyre. për të marrë pjesë në procedurat administrative. Të Faktikisht, ligji që doli për të zgjidhur këtë gjitha këto janë mohim i së drejtës për t’u mbrojtur, problem të madh për komunitetin dhe territorin, për të marrë informacion apo për t’u njohur me mbeti që në Tiranë të zbatohet vetëm për dy objekte. dokumentet zyrtare. Ndërkohë, dhjetëra degë të tjera mbeten pa filluar Dihet se një pjesë e madhe e shërbimeve të procedurat nga organet e qeverisjes vendore, administratës publike bëhet kundrejt pagesës megjithëse neni 6 përcakton një afat tjetër 1- vjeçar, qytetare dhe shpesh këto tarifa janë më të vogla në i cili duhet interpretuar në favor të subjekteve raport me pagat dhe nivelin e jetesës. Ndonëse ka ndërtuese, që të vazhdojnë t’i paraqesin kërkesat mjaft përmirësime në krahasim me 2 ose 3 vite më
280 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
parë, ka akoma radhë dhe humbje kohe për t’i kryer të dikastereve, respektimi i sugjerimeve të tyre nga shërbimet, për të cilat vetë administrata është e titullarët, si dhe plotësimi me juristë i organeve të interesuar që klientët t’i kryejnë këto pagesa, siç ulëta, veçanërisht të pushtetit vendor. Kjo ka ndikuar janë rastet në zyrat e pasurive të paluajtshme, në nivelin e mendimit të këtyre organeve, përfshirë pagesat në Telekom, KESH etj. këtu edhe rastet e marrjes së vendimeve të Duhet të theksoj se kemi vënë re shpesh kundërligjshme apo të parregullta, sepse në këto qëndrime të drejta dhe nivel të pranueshëm të komuna dhe bashki, ndonëse ka edhe juristë që vetëkorrigjimit të shkeljeve, sidomos nga kanë edhe diploma, ata janë të paaftë. administrata publike e nivelit të lartë në ministri, të Njohja dhe zbatimi i Kodit Etik të administratës nivelit qendror apo në prefektura, por kjo nuk ka publike, të miratuar me ligjin nr. 9181, datë 8.9.2003, ndodhur gjithmonë me bashkitë dhe sidomos me nga të gjithë funksionarët dhe nëpunësit publikë gjatë komunat apo me autoritetet publike të nivelit të ulët, kryerjes së detyrës së tyre, bashkë me ligjin e sidomos në degët e Policisë Ndërtimore në rrethe. konfliktit të interesave, që besojmë se do të Përballë sfidave që ka përpara, veç përmirësimit të miratohet këtë vit, do të luajë një rol të rëndësishëm efektivitetit dhe kompletimit të sistemit të ri ligjor e në përmirësimin e punës së administratës publike administrativ, brenda procesit të integrimit në shqiptare. Europën e Bashkuar, mendojmë se detyrat kryesore Në raportin tonë ne kemi dhënë edhe disa sfida, të të gjithë administratës sonë publike janë: që i kemi vënë si detyrë ndaj vetes për të ardhmen Të rritet kontrolli në të gjitha fushat e dhe që janë përpara deputetëve, kështu që unë veprimtarisë konkrete të hallkave të administratës. përfundimisht premtoj që edhe në vitin 2006 edhe Të mos kontrollohet vetëm aspekti financiar, siç në të ardhmen institucioni i Avokatit të Popullit do ndodh shpesh, por vetë veprimtaria dhe funksioni të punojë pa u lodhur për një qeverisje sa më të përshkrues i punës së çdo nëpunësi. Për këtë duhet mirë. forcuar si kontrolli i brendshëm, ashtu edhe ai i Falemnderit! jashtëm mbi administratën. Mund të krijohen të reja Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Dobjani! dhe atje ku janë duhen forcuar hallkat kontrolluese. Urdhëroni, zoti Memia! Roli i Kontrollit të Lartë të Shtetit është i Shaban Memia – Falemnderit, zoti Kryetar ! pazëvendësueshëm dhe se rekomandimet e tij Kjo është një seancë e një rëndësie të veçantë, duhen zbatuar pa hezitim. pasi në Kuvend raportin institucioni i Avokatit të Duhet të zbatohen pa hezitim dispozitat e ligjit Popullit, institucion i ngritur në mbrojtje të lirive dhe “Për Kodin e Procedurave Administrative” dhe të ligjit të drejtave të qytetarëve. Liritë dhe të drejtat e “Për të drejtat e informimit të dokumenteve zyrtare” qytetarëve i shkelin strukturat e Qeverisë dhe të në të gjitha fushat e nivelet e administratës publike, shtetit. Eshtë e pashpjegueshme dhe e pafalshme ndaj çdo zyrtari apo nëpunësi civil që, me dashje që këtu në sallë nuk është Kryeministri, Ministri i apo për pakujdesi, shkel këto ligje. Në të ardhmen Drejtësisë dhe në mënyrë të veçantë Ministri i duhet të caktohen masat disiplinore në varësi të Rendit.. shkallës së përgjegjësisë. Këto ligje kanë mbi 5 Këtu, në raport paraqiten një sërë shkeljesh dhe vjet që kanë hyrë në fuqi dhe askush nuk mund të dhunë policore, aq më shumë, sa që ditët e fundit shfajësohet me pakujdesinë apo me paditurinë e kanë dalë edhe një sërë raportesh të institucioneve tyre. ndërkombëtare, ku dhunën policore e kanë vlerësuar Ligji “Për statusin e nëpunësit civil” duhet të deri në nivelin e torturës. Situata në dhomat e zbatohet për çdo vend pune të administratës publike. paraburgimit dhe në të tjera është skandaloze. Për Kudo duhet të ketë një përshkrim të saktë të të ne po flet? Është e papranueshme kjo dhe mungesë drejtave dhe të detyrave që ka personi, që punon në serioziteti, zoti Kryetar. çdo vend pune. Në qoftë se këto seanca, sipas Kushtetutës dhe Të koordinohen më mirë punët brenda ministrive, ligjeve të tjera në fuqi, janë organizuar për të raportuar midis ministrive me njëra-tjetrën dhe në veçanti këtu dhe prej këtu, për të krijuar mundësi për të marrëdhëniet e reja të decentralizimit dhe të reflektuar në mënyrë serioze, ne e kemi lexuar dhe autonomisë për pushtetin vendor dhe duhet të shkojmë në shtëpi, por duhet të ishte Kryeministri pranohen praktikat pozitive. dhe ministrat përkatës pastaj në funksion të saj të Duhet të forcohen drejtoritë apo sektorët juridikë miratojmë edhe rezolutën.
281 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Ky është shqetësimi im. Në këtë seancë, por tjera shtetërore. Pas raportimit, anëtarët e dhe në seancat e tjera duhet të trajtohen në mënyrë komisionit diskutuan me shumë përgjegjësi rreth shumë më serioze, se kemi një sërë raportesh. raportit, vlerësuan këtë punë dhe paraqitën edhe një Falemnderit! rezolutë në përputhje me dispozitat ligjore, Servet Pëllumbi - Falemnderit! konkretisht me nenin 103, pika 2 e Rregullores së Urdhëroni, zoti Dokle! Kuvendit. Namik Dokle – Në emër të Qeverisë, jam unë Për këtë komisioni ka parashtruar edhe prezent këtu dhe, natyrisht, ky është një raport projektrezolutën, si një rezolutë të Kuvendit, dhe i shumë i rëndësishëm, raporti është me shkrim dhe fton deputetët ta miratojnë atë. ne do ta studiojmë, do ta nënvizojmë dhe do ta Falemnderit! zbatojmë. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Sherifi! Servet Pëllumbi - Falemnderit! Zotërinj deputetë, projektrezoluta është Zotërinj deputetë, kjo seancë është pa debat, shpërndarë. Ka ndonjë mendim për projektrezolutën, prandaj do të procedojmë më tej duke dëgjuar apo ta hedhim në votim? raportin e Komisionit të Ligjeve dhe miratimin e Urdhëroni, zoti Pepa! rezolutës përkatëse. Zyhdi Pepa – Falemnderit, zoti Kryetar! Zoti Sherifi, keni fjalën. Ky është viti i fundit i një mandati dhe rezulton Elmaz Sherifi – Falemnderit, zoti Kryetar! me një ndryshim esencial, ku raporti i Avokatit të Komisioni i Ligjeve, sot në seancë, dëgjoi Popullit kalon pa diskutime. Unë nuk e di se ku Avokatin e Popullit dhe mendon të mos bëjë komente bazohet kjo, sepse ne jemi ata që e kemi votuar të gjera për këtë, pasi raporti vjetor i Avokatit të Avokatin e Popullit, edhe në mandatin e parë, edhe Popullit është depozituar në Kuvend dhe është në në mandatin e dytë. Për mua kjo nuk ka rëndësi. vëmendjen e të gjithë deputetëve. E mora fjalën vetëm për një gjë. Nuk më vjen Komisioni i Ligjeve vlerësoi punën e bërë nga mirë që një institucion i tillë i rëndësishëm, si ky institucion për zbatimin e detyrimeve ligjore, për Ministria e Rendit, Ministria e Drejtësisë, ndoshta t’u siguruar shtetasve shqiptarë ndihmën dhe edhe me ju si Kryetar i Kuvendit, nuk e di sesi këshillat e nevojshme në kohën dhe momentin e mundet që institucione të tilla kushtetuese, sapo duhur. Kjo ka bërë që organet e ndryshme të votohen, të vijnë e të mbajnë ligjërata të tilla, ku administratës të pranojnë dhe të zbatojnë shpalosin gjoja konflikte institucionale, sepse për rekomandimet e Avokatit të Popullit për zgjidhjen e mua, realisht, nuk ka ndonjë lloj konflikti institucional. problemeve të parashtruara. Avokati i Popullit, si Sipas pikëpamjes sime, do të ishte mirë që raporte institucion i pavarur, në veprimtarinë e tij ka pasur të tilla, si raporti i Avokatit të Popullit, që është në qendër të vëmendjes rritjen e bashkëpunimit me institucion kushtetues, por edhe për të tjerët, t’i organet e ndryshme të administratës publike, si dhe nënshtroheshin një debati dhe diskutimi. ngritjen në një nivel më të lartë të transparencës Sinqerisht, mua më la një shije të hidhur për procedurat administrative. qëndrimi që u mbajt sot nga Avokati i Popullit, në Njëkohësisht, u vlerësua përpjekja e këtij raport me Ministrinë e Rendit, me Ministrinë e institucioni për parandalimin e shkeljeve nga Drejtësisë, me institucionin e Kryetarit të Këshillit administrata publike. Kjo është realizuar nëpërmjet të Ministrave. Unë nuk kam të drejtë të flas më tutje. dhënies së ndihmës ligjore, nëpërmjet rekomandimeve Në qoftë se ju më jepni të drejtën, edhe unë kam dhe këshillave në rastet e konflikteve midis pikëpamjet e mia. administratës dhe të interesuarve, për zbulimin e Falemnderit! defekteve të administratës, denoncimin e sjelljeve të Servet Pëllumbi - Falemnderit! nëpunësve kundrejt shtetasve, krijimin e kushteve Zoti Pepa, sipas Rregullores, raportimet e që individët të gëzojnë të drejtat e tyre në marrjen e organeve kushtetuese të ngritura me ligj bëhen me informacionit nga administrata publike. debat, kur kërkohen nga Konferenca e Kryetarëve. U vlerësuan edhe marrëdhëniet e Avokatit të Në qoftë se një kryetar, anëtar i Konferencës së Popullit me Kuvendin e Shqipërisë dhe kontributi i Kryetarëve, kërkon që një raportim të bëhet me këtij institucioni për hartimin dhe miratimin e një debat, atëherë bëhet me debat. Kur nuk kërkohet, sërë projektligjesh, si për marrëdhëniet me publikun, sipas Rregullores, bëhet pa debat. Këto raporte kanë me Këshillin e Ministrave dhe me institucione të vlerën e tyre, sepse dëgjohen nga elektorati,
282 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
transmetohen direkt për popullin, kanë vlerën e tyre, shërben për të konstatuar dhe për të respektuar madje i është dorëzuar direkt Kryeministrit dhe ligjin, kështu që ajo nuk është në rregull me ligjin institucioneve të tjera. Pra vlera e tyre nuk qëndron për Avokatin e Popullit. thjesht ne faktin se bëhet me debat apo bëhet pa Në përgjithësi, unë jam dakord me këtë debat. Sigurisht, në qoftë se bëhet kërkesa për projektrezolutë, e mbështes atë dhe i uroj suksese debat, atëherë bëhet edhe debati. Për këtë raport institucionit të Avokatit të Popullit! nuk ka pasur kërkesë për debat. Falemnderit! Po, zoti Topi. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Karamelo! Bamir Topi – Unë e gjej korrekte fjalën tuaj Zoti Çukaj, urdhëroni! nga ana procedurale, zoti Kryetar. Sidoqoftë, nuk Lekë Çukaj – Zoti Kryetar, mund të rri pa përmendur që institucioni i Avokatit E para, unë e mbështes projektrezolutën. të Popullit, i parë në një këndvështrim relativ në të E dyta, përshëndes njëkohësisht edhe aprovimin gjitha institucionet kushtetuese në Shqipëri, për fat që i bën mbarë Kuvendi dhe opozita, çka tregon që të mirë, rezulton të jetë më i mirë se të tjerët. Kjo nuk kemi zero institucione të ngritura gjatë këtyre tregon se puna e këtij institucioni, së paku, ka filluar viteve. për së mbari, ndonëse ka mjaft probleme, sepse E treta, institucioni i ngritur është edhe një institucionet në Shqipëri dihet që janë të brishta. shembull për institucionet e tjera kushtetuese për Kjo është arsyeja që ne e rikonfirmuam zotin Dobiani mënyrën sesi duhet të sillen ato, për të pranuar ata në krye të këtij institucioni. që i pranojnë. Kjo është një taktikë dhe mbase ky Kështu që unë e mora fjalën për të mbështetur institucion është më i zgjuar se të tjerët, meqenëse projektrezolutën, në emër të Grupit Parlamentar të ka arritur të sillet në mënyrë të tillë që të pranohet. Partisë Demokratike, për të inkurajuar institucionin Edhe të tjerët duhet të jenë më të zgjuar. e Avokatit të Popullit, i cili vërtet duhet të bëjë shumë Institucionet janë ngritur, por pse ngrihen nuk do të më tepër se ç’ka bërë dhe besoj se nuk e ka pasur thotë që pranohen. Kështu që në njëfarë mënyre ne të lehtë me institucionet, të cilat nuk kanë qenë të jemi në rrugë të mbarë, njerëzit që kemi çuar nëpër ndërgjegjshme që minimalisht të jenë të pranishme institucione kanë filluar të bëhen më të zgjuar, zoti sot në këtë sallë. Kryetar, dhe me sa duket në mandatin tjetër do të Sido që të jetë, në emër të grupit, deklaroj se e pranohen pothuajse të gjitha. mbështesim projektrezolutën. Falemnderit! Falemnderit! Servet Pëllumbi – Atëherë, zotërinj deputetë, Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Topi! hedhim në votë projektrezolutën. Pra, në qoftë se ka diskutime në mbështetje të Kush është dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? projektrezolutës, dakord, por debat nuk kemi. Nuk ka. Urdhëroni, zoti Karamelo! Miratohet projektrezoluta “Për veprimtarinë e Ligoraq Karamelo – Falemnderit, zoti Kryetar! Avokatit të Popullit”. Edhe unë, duke përshëndetur projektrezolutën Atëherë, kalojmë te projektvendimi “Për shqyrtimin që Kuvendi i Shqipërisë i bën punës së institucionit me procedurë të përshpejtuar të projektligjit “Për të Avokatit të Popullit, hapjes së horizonteve dhe vendosjen dhe kalimin në territorin e Republikës së orientimeve që ai duhet të ketë parasysh në punën Shqipërisë të forcave ushtarake të huaja, si dhe për e tij, shpreh njëkohësisht edhe mendimin se dërgimin jashtë vendit të forcave ushtarake institucioni i Avokatit të Popullit u është përgjigjur shqiptare”. mjaft mirë kërkesave në rritje që ka shoqëria Projektligji ka ardhur me kërkesën për procedurë demokratike shqiptare në zhvillim në fushën e lirive të përshpejtuar. Mendohet që Komisioni i Sigurisë dhe të drejtave të njeriut. Kombëtare ta shqyrtojë projektligjin brenda datës Kam mendimin që projektrezoluta mund të 15 mars. Brenda datës 14 mars 2005, të paraqiten kishte ndonjë redaktim, sepse pika 1 dhe pika 7 amendamentet në Komisionin për Sigurinë janë të dyja të njëjta, bëhet fjalë për iniciativat Kombëtare dhe shqyrtimi në seancë plenare të bëhet ligjvënëse, kurse në pikën 4 ne nuk mundet t’i ditën e enjte, në datën 17 mars 2005. rekomandojmë institucionit të Avokatit të Popullit Kush është dakord me këtë projektvendim? që të propozojë masa ndaj shkelësve. Institucioni i Ulini! Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Avokatit të Popullit nuk rekomandon masa, ai vetëm Miratohet.
283 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
E fundit për sot, siç e dini, në datën 3 miratuam 10.Gjovalin Bzheta – Anëtar ngritjen e Komisionit Hetimor për Praktikat e 11. Luan Malltezi – Anëtar Privatizimit, por thamë që përbërjen ta miratonim Kush është dakord me këtë përbërje? Ulini! ditën e sotme. Konkretisht, propozohet që përbërja Kundër? 1 kundër. Abstenim? Nuk ka. e komisionit të jetë si më poshtë: Miratohet. 1.Jemin Gjana – Kryetar Zotërinj deputetë, ju njoftoj se ditën e mërkurë, 2.Erion Braçe – Zëvendëskryetar në orën e pyetjeve urgjente, do të kemi interpelancë 3.Flamur Rogu – Sekretar me Kryeministrin, kërkuar nga Grupi Parlamentar i 4.Nazmi Bilani – Anëtar Partisë Republikane. 5.Lekë Çukaj – Anëtar Pyetje urgjente nuk ka. Janë paraqitur 2 pyetje, 6.Taulant Dedja – Anëtar por ato nuk kanë urgjencë, sepse nuk mund të quhet 7.Fatmir Xhindi – Anëtar pyetje urgjente për një investim në një rrugë diku. 8.Sokol Olldashi – Anëtar Atëherë, me kaq seancën e deklaroj të mbyllur. 9.Gani Hoxha – Anëtar Seanca tjetër është ditën e mërkurë, ora 17.00.
E mërkurë, 09.03.2005 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 17:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, premtimet tuaja, duke ju kujtuar se premtimet tuaja Në seancën njëorëshe të ditës së sotme kemi për nënshkrimin e Marrëveshjes së Stabilizim- interpelancë me Kryeministrin, kërkuar nga Grupi Asociimit brenda presidencës italiane, irlandeze apo Parlamentar i Partisë Republikane. holandeze ishin vetëm premtime dhe demagogji të Fjalën e ka zoti Mediu, për të parashtruar radhës. interpelancën. Procesi i integrimit evropian, në bindjen time, Fatmir Mediu – I nderuar zoti Kryetar! është një sfidë kombëtare, që kërkon angazhimin e Të nderuar kolegë deputetë! të gjithëve, por në mënyrë të veçantë të Kryeministrit Ka më shumë se katër muaj që kam kërkuar dhe të Qeverisë, ndërsa në realitet është kthyer në këtë interpelancë me Kryeministrin, me bindjen se një proces demagogjik me retorikë boshe. Sfida integrimi europian është një proces që duhet të ketë kryesore është të provojmë se Shqipëria mund të vëmendjen e gjithsecilit, për më tepër të Qeverisë. zhvillojë zgjedhje të lira dhe të ndershme, pra të Kuvendi i Shqipërisë duhet të ushtrojë autoritetin e respektojmë qytetarët tanë konform standardit tij që ky proces të shkojë në drejtimin e duhur. ndërkombëtar dhe kjo, mbi të gjitha, varet nga Prandaj, këtë interpelancë e kërkova me debat, në vullneti politik i Qeverisë dhe baza ligjore, që duhet mënyrë që të përfshihen të gjithë aktorët politikë të të gëzojë një konsensus sa më të gjerë. Kuvendit e të gjithë deputetët, duke parë edhe Ju kërkoni, me veprimet tuaja, të bindni angazhimet konkrete të gjithsecilit, për të plotësuar shqiptarët se ky proces nuk ka ngelur në vend për detyrimet, që vijnë me procesin e integrimin europian shkak të mungesës së theksuar të qeverisjes, të Shqipërisë. mungesës së reformave, mungesës së zbatimit të E kërkova këtë interpelancë me ju, zoti ligjit, mungesës së luftës kundër krimit të Kryeministër, sepse ky proces është drejtpërdrejt i organizuar dhe korrupsionit të lidhur me Qeverinë, ndërvarur nga vullneti i Qeverisë dhe juaji nuk është çështje që ka të bëjë me standardin e personalisht për të plotësuar detyrimet që rrjedhin jetesës së shqiptarëve dhe, mbi të gjitha, nuk nga ky proces, gjithashtu edhe për faktin se për sa është çështje e garantimit të zgjedhjeve të lira dhe kohë që jeni në krye të Qeverisë duhet drejtpërdrejt të ndershme, por e disa tekave dhe kapriçove të t’u përgjigjeni shqiptarëve për angazhimet dhe përfaqësuesve të Bashkimit Europian, që nuk dinë
284 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
se çfarë ndodh në Shqipëri. kalojnë nëpërmjet Brukselit dhe më konkretisht Jo rrallë, ju pretendoni se ky është frut i një lufte nëpërmjet Komisionit Europian. Kjo u pa qartë edhe dizinformuese të bërë karshi jush nga opozita dhe në takimin që ju zhvilluat me zyrtarët e lartë të përfaqësuesit ndërkombëtarë në Tiranë. Ju nuk e Bashkimit Europian, të cilët nuk kishin asnjë keni për gjë të injoroni gjithçka dhe kjo nuk është ndryshim në gjuhën e përdorur, karshi jush dhe hera e parë, sepse për ju Shqipëria, Qeveria dhe Qeverisë suaj, e njëjta gjuhë e përdorur prej kohësh Parlamenti fillojnë e mbarojnë me veten tuaj dhe nga komisioneri Paten apo raportet vjetore dhe interesat tuaja. analitike të Komisionit Evropian. Këto përfundime rreth këtyre zhvillimeve nuk i Ne jemi në pritje të raportit të ri dhe, për fatin e kam thjesht dhe vetëm personale, por kam ndjekur keq, ai jo vetëm nuk është më pozitiv se i pari, por me vëmendje këtë proces, me bindjen se gjithsecili është më kritik dhe më skeptik për angazhimin e duhet të japë kontributin e tij, duke thënë, në radhë Shqipërisë në rrugën drejt Bashkimit Evropian. të parë, të vërtetën dhe sidomos duke ndjekur me Duke iu referuar këtyre dokumenteve të vëmendje raportet e Bashkimit Europian, Shteteve Bashkimit Europian, dua të sjell në kujtesën e të Bashkuara të Amerikës, Bankës Botërore dhe të kolegëve deputetë letrën e komisionerit Paten të gjitha institucioneve ndërkombëtare që asistojnë apo datës 19.7.2004, të cilën Qeveria e fshehu, për të monitorojnë Shqipërinë. mos e bërë të njohur në opinionin publik. Po i Raportet e Bashkimit Europian, vijnë njëri më i referohem kësaj letre, sepse ajo ka qenë e zi se tjetri, por ndërsa presioni i tyre rritet, për fatin drejtpërdrejtë me ju, në cilësinë tuaj si Kryeministër. e keq, angazhimi juaj vjen dhe bie, i shoqëruar me Në letër, komisioneri Paten thekson: “Siç e dini edhe një dozë të madhe demagogjie politike dhe shëtitjesh ju, një fushë e rëndësisë së veçantë, ku ne kërkojmë nëpër botë. rezultate të prekshme, është lufta kundër krimit të Një herë na del avokat i Shqipërisë, Italia, pas organizuar dhe korrupsionit. Unë kërkoj angazhimin pak na del Franca, pastaj Gjermania, pastaj Greqia, tuaj personal, pa kushte, për këtë proces dhe pres dhe jo rastësisht na del edhe Turqia. Dhe kështu nga Qeveria juaj angazhimin e nevojshëm, në mënyrë mendoni të bindni shqiptarët se takimet protokollare që të frenohen këto fenomene të lemerisshme.” dhe kortezia që shoqëron këto takime, janë ato që Më tej në letër shkruhet: “Zgjedhjet e vitit 2005 na çojnë në Europë dhe jo thelbi i shqetësimit që janë shqetësim i madh dhe serioz për Bashkimin ngrihet në çdo takim nga Komisioni Europian apo Europian dhe ato duhet të zhvillohen në përputhje përfaqësues të këtyre vendeve. Nëse arrini të gënjeni me standardin ndërkombëtar.” Ai, gjithashtu, ngre njeri në këtë mënyrë, ky nuk është vetëm faji juaj, shqetësimin për zgjidhjen e drejtë të çështjes së por edhe i atyre që duan të vazhdojnë të gënjejnë. pronës private, kthimin dhe kompensimin e Që të rriten kontaktet me përfaqësuesit pronarëve të ligjshëm. ndërkombëtarë është një gjë e mirë për Shqipërinë, Letra mbyllet: “Përfundimisht, më lejoni t’ju por të krijosh partneritet me ta është e vështirë dhe përsëris mesazhin që institucionet evropiane ju kanë nuk ka se si të jetë ndryshe për sa kohë Roma, njoftuar, se përfundimi i negociatave për Marrëveshjen Parisi, Athina apo Berlini kanë të njëjtën politikë e Stabilizim-Asociimit me Komisionin Europian do dhe përqasje me Brukselin për zhvillimet në Shqipëri të ndodhë vetëm nëse ju do të ndërmerrni hapat e dhe nuk besoj se ju mund të keni autoritetin dhe përcaktuara për të zgjidhur këto çështje dhe shumë forcën që ndonjë nga këto kryeqytete mund të çështje të identifikuara në raportin e vitit 2004 të mendojë për Shqipërinë ndryshe nga përfaqësuesit Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit dhe Partneritetit e Brukselit, që monitorojnë në mënyrë të Evropian dhe vetëm nëse raporti i vitit 2005 do të vazhdueshme Shqipërinë. konkludojë se është bërë progres substancial në Kohët e fundit, ka dalë edhe një tezë tjetër, se Shqipëri.” Kryeministër i suksesshëm nuk është ai që rri dhe Në atë kohë, kjo u konsiderua disi edhe si punon në vendin e vet, kupton dhe jeton me qëndrim personal i zotit Paten, por për shkak se shqetësimet e qytetarëve të vet, por ai që shijon institucionet evropiane kanë lidhje dhe vazhdimësi, luksin dhe bredh në çdo cep të botës, pa ditur se shefat e misionit të Bashkimit Evropian në Shqipëri, çfarë ka lënë mbrapa apo ç’do të marrë me vete në Tiranë, mbështetën këtë qëndrim të zotit Paten, nga këto takime. ashtu siç e mbështeti edhe përfaqësuesi amerikan Marrëdhëniet tona me Bashkimin Evropian në Shqipëri. Lufta kundër krimit të organizuar dhe
285 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
trafiqeve ilegale, theksojnë ata, në të gjithë vendin europian. Kërkohet që, pas miratimit në Parlament është element krucial për zhvillimin e marrëdhënieve të ligjit për antimafian, të zbatohet me korrektësi ndërmjet Shqipërisë dhe Bashkimit Evropian, legjislacioni në luftën kundër krimit të organizuar, përndryshe ky proces jetik për të ardhmen e në luftën kundër drogës. Ata, gjithashtu, duke parë Shqipërisë dhe shqiptarëve ndodhet tashmë në me shqetësim mosrespektimin e të drejtës së pikëpyetje të madhe. pronës dhe moszbatimin e ligjit për pronat, takuan Presidenca hollandeze, po në të njëjtin muaj, dhe dëgjuan, në mënyrë të veçantë, përfaqësuesit thekson se ka një shqetësim të madh për e pronarëve. implementimin e reformave, në mënyrë të veçantë Pas çdo raundi negociatash, ju jeni angazhuar, në fushat që janë vitale për të ardhmen e Shqipërisë, por nuk u jeni përgjigjur asnjëherë premtimeve dhe siç janë reforma zgjedhore, lufta kundër krimit të angazhimeve tuaja. Në takimin e tetorit ju premtuat: organizuar dhe korrupsionit, në mënyrë të veçantë 1.Përfundimin e caktimit të kutive të qendrave respektimi i të drejtës së pronës private etj. të votimit brenda muajit dhjetor, të vitit 2004, të cilat Zgjedhjet e vitit 2005 do të tregojnë gatishmërinë përfunduan vetëm në fillim të marsit. e Shqipërisë për të ecur në rrugën e integrimit 2.Përfundimin e listave paraprake të zgjedhësve, euroatlantik. Po ashtu, Presidenca hollandeze, në brenda datës 28 shkurt 2005. Akoma edhe sot e mbështetje dhe vlerësim të raportit të OSBE-së, kësaj dite këto lista nuk kanë përfunduar. deklaron, në fund të shtatorit, se Bashkimi Evropian Çdo konsensus është arritur vetëm nën presionin bie dakord me konkluzionet e raportit të OSBE-së, e ndërkombëtarëve dhe pas kohës së nevojshme të cilat konfirmojnë vlerësimet e deklaratave të apo premtimeve dhe angazhimeve që ju keni marrë. Bashkimit Europian më 14 shtator në letrën e Në fillim të vitit ju ishit në vizitën vjetore në Bruksel, komisionerit Paten, drejtuar Kryeministrit Nano më për të parë ecurinë e Shqipërisë në kuadër të datë 19 korrik. negociatave me Bashkimin Europian dhe për të Shqipëria është në një udhëkryq të rëndësishëm ndërtuar bashkëpunimin për të ardhmen. Qëndrimi për zhvillimet dhe reformat e saj, por theksoj se i Brukselit ishte i qartë dhe i prerë njëkohësisht. Ju reformat janë jo të mjaftueshme në fusha të nuk u jeni përmbajtur angazhimeve dhe kjo nuk është rëndësishme për vendin dhe integrimin, përsëri ato çudi as për ata, sepse nuk është hera e parë që kërkojnë zgjidhje të problemit të pronësisë. Çdo mesazhet e Brukselit bien në vesh të shurdhët. sinjal që vjen nga Brukseli, zoti Kryeministër, kërkon Solana theksonte: “Zgjedhje të lira ose izolim të zgjojë brenda jush, si Kryeministër i Qeverisë nga Evropa”. Dhe për t’ju kujtuar se OSBE-ja nuk suaj, përgjegjësinë për të përballuar angazhimet dhe është institucion që ia përcaktoni mandatin ju, për t’iu përgjigjur jo vetëm dhe thjesht shqetësimit maxhoranca apo Qeveria, kërkoi drejtpërdrejt të Bashkimit Europian, por edhe qytetarëve implementimin e kodit dhe konsensus për ndarjen shqiptarë për vitet dhe kohën e humbur, shanset e e zonave zgjedhore, bazuar mbi propozimet e humbura që shqiptarët të bëhen pjesë e Bashkimit ekspertëve të OSBE-së. Po me të njëjtën gjuhë foli Europian. Kështu, të gjitha raundet e negociatave edhe Presidenti i Komisionit Europian, Barozo apo shoqërohen me të njëjtin shqetësim, me të njëjtin komisioneri Fratini: “Zhvilloni zgjedhje të lira, luftoni ton, plotësimin e reformës zgjedhore për të garantuar korrupsionin dhe krimin e organizuar, ndërmerrni zgjedhje të lira dhe të ndershme, si parakusht për reformat e nevojshme në administratën gjyqësore, integrimin europian dhe nënshkrimin e Marrëveshjes ndryshe nuk mund të ketë afrim me Bashkimin së Stabilizim- Asociimit. Europian.” Pra, ashtu si Prodi edhe Paten, kërkuan Po i njëjti shqetësim, për nivelin e lartë të krimit që ju personalisht si Kryeministër dhe si kryetar i të organizuar dhe korrupsionit, mosrespektimin e maxhorancës të merrni përgjegjësitë për zgjedhje të drejtave të njeriut, gjendjen e mjerueshme të lira dhe të ndershme, jo sepse besojnë në forcën ekonomike në vend, u shpreh edhe nga Parlamenti tuaj për t’i çuar përpara këto procese, por për faktin Evropian në takimin vjetor me delegacionin e se ju konsiderojnë si pengesë kryesore për Parlamentit shqiptar. Po i njëjti shqetësim u shpreh integrimin e Shqipërisë në Bashkimin Europian dhe në të gjitha takimet e Task Forcës në Tiranë më 22 për zgjedhje të lira dhe të ndershme. Reagimet tuaja tetor. Ata theksojnë se Shqipëria është i vetmi vend dhe të Qeverisë suaj nuk përbëjnë më ndonjë çudi, në Ballkanin Perëndimor që nuk zhvillon zgjedhje por nuk mund të gjesh brenda Qeverisë suaj edhe të lira dhe që bie ndesh me ambiciet për integrimin një njeri i cili të justifikojë veprimet absurde të
286 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
ministrit të Jashtëm. Në të njëjtën kohë kur Brukseli të lartë politik në Maqedoni. Qeveria Maqedonase ju theksonte qartazi se nuk do të ketë nënshkrim të theksonte se i ka dhënë prioritet punës dhe Marrëveshjes së Stabilizim- Asociimit për zgjedhje angazhimeve, duke filluar me zëvendëskryeministrin, të lira dhe të ndershme, pa plotësuar standardet, ai njëkohësisht ministren e Integrimit dhe të gjithë në mënyrë krejt paradoksale thërret ambasadorët ministrat, duke krijuar grupe pune të veçanta në çdo dhe përfaqësuesit e BE-së në Tiranë dhe u kërkon institucion të rëndësishëm, pra në të gjitha hallkat që të nënshkruhet Marrëveshja përpara zgjedhjeve që ndeshen në procesin e integrimit. Theksohet se të vitit 2005. Unë nuk besoj që ministri i Jashtëm ta përgjigjet e dhëna nga Maqedonia janë profesionale ketë bërë këtë veprim pa u konsultuar me ju, por dhe e gjithë administrata ka demonstruar kapacitetin reflektimi juaj karshi institucioneve të BE-së ka qenë për të punuar në mënyrë të bashkërenduar për çështje dhe do të mbetet gjithmonë në drejtimin e kundërt. me përparësi të lartë. Niveli i interesit në çështjet Ju kërkoni të krijoni, jo pa qëllim, bindjen se europiane në Maqedoni është në ngritje, në mënyrë procesi i integrimit europian është më shumë çështje të konsiderueshme, si në administratën shtetërore e politikës së jashtme, sesa e politikës sonë të dhe në publikun e gjerë. Nuk po zgjatem më tej, por brendshme, çështje e ngritjes së standardeve duket se puna konkrete e Qeverisë Maqedonase ekonomike, rritjes së eficiencës qeverisëse dhe ka një reagim dhe mbështetje konkrete pozitive nga garantimi i zgjedhjeve të lira dhe të ndershme, që ana e BE-së. janë përgjegjësia juaj e drejtpërdrejtë. Takimi i fundit i Task Forcës në Tiranë ishte Struktura integruese e vendit tonë nuk është në ndoshta nga më problematikët. Me të drejtë, zoti gjendje t’u bëjë ballë kërkesave dhe nevojave që ka Pribe theksoi se është turp mënyra sesi Shqipëria procesi i integrimit europian dhe kjo duket më se akoma nuk po mund të ndërtojë standardet, reformën qartë. Duket qartë se integrimi është bërë pengesë zgjedhore për zgjedhje të lira dhe të ndershme. I dha për njerëzit e lidhur me korrupsionin dhe trafiqet, në këtë mënyrë, notën përfundimtare Qeverisë suaj, sepse ai ka në themel shtetin ligjor të përgjegjësisë por la hapur një shqetësim të madh për gjithsecilin përballë qytetarëve, prandaj dhe nuk duhet të jemi nga ne, për njerëzit që duan të ketë një shoqëri naivë të besojmë se gjithë kjo situatë është thjeshtë demokratike bazuar në votën e lirë. dhe vetëm rezultat i paaftësisë. Kjo është më tepër A do të votojnë të lirë shqiptarët në zgjedhjet e mungesë e dëshirës, pengesë e procesit të vitit 2005? Kjo përgjigje nuk mund të vijë vetëm nga integrimit nga forca të mirorganizuara të krimit dhe konsensusi i detyruar për zonat, por nga një mori të korrupsionit të lidhura me Qeverinë. shqetësimesh dhe pyetjesh që ka ngritur BE-ja dhe Zoti Kryeministër, disa ditë më pas, në Bruksel që ngrenë çdo ditë qytetarët shqiptarë. Kjo përgjigje ishin edhe përfaqësuesit e Maqedonisë, Kryeministri nuk mund të jetë aspak vetëm nga ju, sepse ju nuk i Maqedonisë, dhe kishte një dallim të veçantë në mund të jeni për zgjedhje të lira e të ndershme, por mënyrën sesi ai e prezantoi vendin e tij apo sesi u kërkon përgjegjësi nga shoqëria shqiptare dhe prit nga Brukseli. Ai ishte përgatitur për t’u ballafaquar opozita për t’iu përgjigjur kërkesës dhe shqetësimit me Bashkimin Evropian, jo me fjalë dhe retorikë të shqiptarëve për zgjedhje të lira e të ndershme boshe, por me dokumente të plota. Ai dhe Qeveria dhe respektimit të kërkesës së faktorit Maqedonase nuk i gjejnë përgjegjësitë në Bruksel ndërkombëtar, që vetëm me standarde demokratike apo në diskutimet boshe, por në punën konkrete, ne mund të bëhemi pjesë e këtij komuniteti. Krimi i paçka se kanë dalë nga një luftë dy vjet më parë organizuar dhe korrupsioni janë problemi kryesor dhe u përballën me një referendum, që do të kishte në Shqipëri. Këtë e thekson jo vetëm Bashkimi pasoja, po të kishte arritur sukses. Europian, por edhe SHBA-ja. Shqiptarët janë aleatë Pa dashur të jem i përgjithshëm për të krijuar të SHBA-së dhe këtë vullnet e kemi përcaktuar edhe një gjykim më korrekt, po ju citoj disa përfundime politikisht në mënyrë të qartë, por nëse duam të të Bashkimit Evropian për punën e bërë nga Qeveria kontribuojmë sado pak në luftën që ato kanë nisur maqedonase, për të bërë edhe ju një krahasim: Më kundër terrorizmit dhe së keqes, hapi i parë është 14 shkurt 2005, Republika e Maqedonisë dorëzoi këputja e lidhjes së krimit të organizuar dhe përgjigjet për aplikimin për anëtarësi në BE. Ato iu korrupsionit me shtetin. dorëzuan Presidentit të Komisionit Europian, Në seancën dëgjimore, zhvilluar në Kongresin Barozo, dhe Komisionerit për Zgjerimin, Olli Ren, amerikan në korrik 2004, u theksua se Qeveria përgjigje të cilat ishin realizuar me një konsensus Shqiptare nuk ka vullnet politik për zgjedhje të lira
287 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
dhe të ndershme dhe se krimi i organizuar dhe shtator, të përgatisë dhe të çojë për miratim korrupsioni janë tashmë në mënyrë të dukshme të legjislacionin e përshtatshëm, ku të dalin qartë lidhura me Qeverinë. Raporti i fundit i Departamentit çështjet që kanë të bëjnë me: Amerikan për kontrollin e drogave thekson se a)konfliktin e interesave, Shqipëria është një ndër vendet kyçe të kalimit të b)mospengimin e hetimeve për shkak të heroinës nga Afganistani dhe Turqia. Grupet kriminale imunitetit përdorin pikërisht Shqipërinë si trampolinë për c)garantimin e shmangies së abuzimit për kalimin e lëndëve narkotike. Theksohet se tani ka emërimet në administratën shtetërore. edhe kultivim të drogave në Shqipëri. Kjo situatë Po ashtu, në pikat 5, 6, 8 dhe 10, që flasin për është për shkak të paaftësisë qeverisëse dhe privatizimet, për përmirësimin e legjislacionit, korrupsionit të lartë në të. Po ky raport flet me transparencën e financimit të partive politike, shpejtimin shqetësim për lëvizjet e shkarkimet në Ministrinë e e veprimeve për të plotësuar detyrimet për lëvizjen e Rendit. Unë personalisht nuk marr përsipër të mbroj lirë të qytetarëve, nuk ka asnjë lloj përgjigjeje. Kjo asnjë nga ata që janë shkarkuar dhe në qoftë se rezolutë u miratua me konsensus, pra edhe me votën janë kriminelë apo të akuzuar si të tillë, duhet të tuaj personale dhe të Qeverisë suaj. Moszbatimi tregon shkojnë përballë bankës së drejtësisë. Por duhet se ju nuk jeni të aftë t’u përgjigjeni angazhimeve të të theksoj që në masën dërrmuese këta njerëz kanë kësaj rezolute që ju vetë merrni ose për ju rezolutat e qenë ushtarë politikë tuaj të bindur, njerëz të Kuvendit nuk kanë asnjë vlerë. raporteve personale apo politike me subjektin tuaj, Opozita, nga ana tjetër, e ka mbështetur dhe do kanë qenë në shërbimin tuaj dhe shërbëtori e ka ta mbështesë këtë proces pa rezerva, madje ka gjithmonë një fund, për zënien ose arrestin. bërë kompromise, të cilat mundën të bënin që ju të Pyetja që dua t’ju bëj juve dhe të gjithë kolegëve ishit Kryeministër, apo konsensuse të cilat i paguan tuaj të sotëm e të djeshëm në Qeveri është: A ndjeni shtrenjtë sot në raport me vetë shqiptarët. ndonjë përgjegjësi për emërimet në postet kyçe të Kur Parlamenti e ka bërë punën e vet, kur policisë dhe të rendit të atyre që sot i quani kriminelë opozita në çdo rast ka qenë pjesë e konsensusit, apo të korruptuar? Sepse keni qenë ju apo ministrat kur gjithë shqiptarët e duan Shqipërinë në Evropë, tuaj, që i kanë emëruar në ato poste dhe përgjegjësitë atëherë natyrshëm lindin disa pyetje: Kush e mban në këtë rast janë konkrete, duke mos zbatuar ligjin Shqipërinë larg Europës? Kush është i interesuar për emërimet në administratën civile. Uroj që të jem për ngadalësimin e reformave? Pse krimi i organizuar gabim, por shikoj se shumë lëvizje në polici po po sundon struktura qendrore të shtetit dhe po ndikon bëhen me qëllime të qarta politike, pra, zbatimin e çdo ditë në politikën dhe në ekonominë shqiptare? së njëjtës taktikë si në zgjedhjet e vitit 2001, për të Kush qëndron prapa varfërimit të vazhdueshëm të intimiduar, kërcënuar, ndaluar opozitën apo shqiptarëve? Ç’lloj shoqërie po ndërtojmë ne sot? A manipuluar zgjedhjet në mënyrë të drejtpërdrejt, siç është kjo shoqëria e lirisë dhe e vlerave, apo shoqëria thuhet në raportin e ODIHR-it pas zgjedhjeve të vitit e frikës dhe e imponimit, shoqëria ku vendosin 2001. qytetarët, apo shoqëria ku vendosin pushtetarët, Kuvendi i Shqipërisë ka mbështetur pa hezitim duke nëpërkëmbur interesat e qytetarëve? Kush nuk çdo iniciativë ligjore apo marrëveshje që ka të bëjë është i interesuar që Shqipëria të zhvillojë zgjedhje apo është kërkuar nga BE-ja, ka hartuar rezoluta të të lira dhe të ndershme? A po shkojmë drejt përbashkëta në mbështetje edhe të Qeverisë suaj, integrimit, apo drejt riizolimit tonë? që asnjëherë nuk janë respektuar nga Qeveria dhe Përgjigjja ime dhe, besoj, e çdo shqiptari është nëse ka ndonjë përgjegjësi ky Kuvend në këtë shumë e thjeshtë. Është thjesht mungesa e vullnetit proces, është se ka një qeveri, e cila nuk respekton politik të Qeverisë, papërgjegjshmëria e saj, në më Kuvendin që e ka zgjedhur, por vetëm e përdor atë të paktën, për të dëgjuar zërin e shqiptarëve dhe sa herë ka nevojë. të ndërkombëtarëve, por, për më tepër, influenca në Më konkretisht, të gjithë deputetët sot duhet t’i strukturat shtetërore e krimit të organizuar dhe e kërkojnë Qeverisë se përse nuk i ka realizuar korrupsionit, monopoleve ekonomike, influenca e detyrimet e parashtruara nga Rezoluta e Kuvendit, trafiqeve ilegale. e datës 23 maj, pas raportit të Komisionit Evropian, Bashkimi Europian po këmbëngul në mënyrë dhe unë do t’ju përmend disa prej tyre: të vazhdueshme në zgjidhjen e drejtë të çështjes Pika 4 i kërkon Qeverisë suaj që, brenda muajit së pronës dhe unë duhet të ndalem në mënyrë të
288 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
veçantë në këtë çështje, zoti Kryeministër. kënaqnin interesin e tyre politik, por dua ta theksoj Ligji i miratuar për pronat, e kam theksuar, ka për ata që besojnë se të shash një grua është njësoj qenë një ligj demagogjik, i cili ka mbetur në letër sikur të kesh sharë nënën tënde apo motrën tënde, dhe do t’i shërbejë grabitjes së mëtejshme të pronës. apo të godasësh një prind është si të kesh bërë Në ligjin që u miratua, ju përcaktuat edhe mënyrën birin e tij të mos e shikojë dot më në sy për atë që e kompensimit të pronave që nuk kthehen. Në ligj ka ndodhur pa i kthyer nderin. është përcaktuar se Qeveria dhe të gjitha organet e Një grua rreth 70 vjeç, zoti Kryeministër, e quajtur tjera shtetërore, duke përfshirë edhe pushtetin lokal, Fotina Llambri, kur isha në Kakome më tregonte se e kanë të ndaluar të privatizojnë ose të japin me si, kur polici juaj filloi ta godiste këtë grua plakë, qira pronat shtetërore, deri në përfundim të procesit ajo i zgjati një karamele, ndërsa polici vazhdonte ta të kthimit dhe të kompensimit të pronës, si dhe godiste. shteti duhet të vërë në dispozicion të Komitetit Servet Pëllumbi – Zoti Mediu, mbaroi koha e Shtetëror të Kthimit dhe të Kompensimit të Pronave caktuar për këtë çështje. Interpelanca bëhet për një të gjitha pronat shtetërore që do të përdoren për çështje dhe jo për të gjitha çështjet bashkë. kompensim së bashku me vlerat e tyre. Këshilli i Fatmir Mediu – Po ta lë këtu, zoti Kryeministër, Ministrave, brenda 90 ditëve, duhet të nxjerrë aktet edhe këtë karamele për të të kujtuar se fisnikërinë nënligjore dhe t’i botojë ato në Fletoren Zyrtare. Por, dhe të drejtat e tyre nuk mund t’i nëpërkëmbë dot megjithëse kanë kaluar 6 muaj nga miratimi i ligjit, harbutëria e kujtdo, as jotja, as e policëve tuaj. nuk kemi asnjë akt nënligjor të botuar. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Mediu! Në Buxhetin e Shtetit ju parashikuat vetëm një Zoti Kryeministër, e keni fjalën. shumë prej 2 milionë dollarësh për kompensimin e Fatos Nano – Zoti Kryetar, pronarëve, që është një shumë krejt qesharake dhe Zonja dhe zotërinj deputetë, nuk kënaq asnjë interes të asnjë pronari. Kam muaj që mezi disiplinoj kënaqësinë e ftesës Zoti Kryeministër, atë ditë që zhvilloheshin së hershme të zotit Mediu për këtë interpelancë. E negociatat në Tiranë me Bashkimin Europian për falënderoj për këtë iniciativë, sepse integrimi, jo të drejtat e njeriut dhe për probleme të tjera vetëm u shërben, por edhe kryhet nga të gjithë. Po shqetësuese, Qeveria dhe policia juaj, në mënyrë e mbyll falënderimin edhe me urimin që i bëri vetes: krejt çnjerëzore, rrahu banorët e pafajshëm të Nivicës “Uroj ta kem gabim!” për çështjen tashmë të njohur të Kakomesë, të E ka gjithë ditën gabim. Jo vetëm se është që drejtën që ata duan ta gëzojnë në bazë të të gjitha nga nëntori i vitit të kaluar që ka kërkuar interpelancën, konventave dhe në bazë të të gjitha rregullave. që e ka gabim, por ka 8 vjet që e ka gabim, që kur Policët dhe oficerët e policisë i keqtrajtuan banorët është rrahur me komisionerët e tij nga regjimi që e Kakomesë, duke vendosur përballë, nga njëra anë, manipuloi zgjedhjet në vitin ’96. dhunën dhe shtetin e së padrejtës dhe, nga ana Më duhet, pra, të ndaj problemet e zotit Mediu tjetër, banorët fisnikë në mbrojtje të të drejtave të nga problemet e integrimit, për fat të keq. Qysh nga tyre. fundi i tetorit 2004, kur u kërkua interpelanca, besoj Ne mund të kemi dhe të ndajmë mendime të se të dy e kemi pasur alibi të ndershme, që është ndryshme për të drejtën e pronësisë apo për këtë shtyrë. Ju në vizitë private në Amerikë, unë në vizitë problem, por nuk e di, zoti Kryeministër, se kush i zyrtare në Bruksel. Kanë ndodhur disa ngjarje, që jep të drejtë policisë apo atyre që urdhërojnë policinë më rezultojnë pozitive, si për shembull: të sillen në mënyrë çnjerëzore me banorët e Nivicës. - Komisioni i Integrimit Evropian në Parlamenti Këtë nuk e kam për të ngacmuar emocionet e është bërë i përhershëm. ndonjërit në sallën e Parlamentit, por dua t’ju them - Zoti Mediu nga kryetar është bërë nënkryetar të vërtetën e asaj që ka ndodhur. Paturpësisht, jashtë i tij. çdo lloj norme dhe zakoni shqiptar, janë provokuar - Komisioni Europian është ndërruar dhe deri në nderin e nënave dhe motrave të tyre, janë Ballkani, ku futet edhe Shqipëria, është përfshirë rrahur gra të moshuara, janë rrahur prindër pleq. Këto në Drejtorinë e Përgjithshme të Zgjerimit, nuk është nuk i them për ata që nuk duan t’ia dinë se ç’do të më në marrëdhëniet ndërkombëtare të Brukselit. thotë të shash një grua apo që e kanë zhargon të Unë kam vizituar disa kryeqytete shumë të tyre sharjen. Nuk i them për ata që nuk do t’u bënte rëndësishme, natyrisht në vizitat zyrtare, që nga përshtypje t’i rrihej nëna apo babai i tyre, mjafton të Parisi dhe Berlini e deri te Roma, Brukseli dhe
289 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Athina. Zoti Mediu gjatë kësaj kohe, më falni për afatgjatë. Ju i dini rezultatet e vitit 2004, që ishte viti memorien se s’mund ta kem të gjithën te zoti Mediu, më i suksesshëm i 14 vjetëve tranzicion, pikërisht nuk ka qenë veçanërisht në Romë, as për vizitë sepse ishte i programuar me matricën e integrimit private. Duhet të ketë arsye serioze për këtë gjë. të Shqipërisë në BE, duke nisur nga Marrëveshja e Dhe më në fund më rezulton se gjatë kësaj kohe Stabilizim-Asociimit. është zhvilluar edhe një raund tjetër negociatash - U konsolidua qëndrueshmëria politike dhe nga një komitet i përbashkët monitorimi Shqipëri- ekonomike e vendit. U përmirësua funksionimi i BE, kanë mbetur edhe më pak nene pezull, pas shtetit të së drejtës dhe institucioneve demokratike, leximit të parë të draft-marrëveshjes së stabilizim- përfshi dhe policët e Policisë së Shtetit dhe jo policët asocimit, që përgjithësisht dhe teknikisht është e e mi, zoti Mediu. përfunduar dhe përfundimisht, kanë ngelur për t’u - U respektuan më gjerësisht sesa kurrë më bërë edhe zgjedhjet, të cilat edhe në vëmendjen e parë liritë dhe të drejtat e njeriut dhe të minoriteteve. zotit Mediu, do të mbyllim këtë proces, duke i - U shfaq shumë më produktiv se ndonjëherë dhuruar Shqipërisë dhe, jo vetëm atij që i fiton tjetër roli aktiv dhe konstruktiv i Shqipërisë në rajon. zgjedhjet, nënshkrimin e marrëveshjes, me ose pa - U konsolidua progresi i shënuar për anëtarësim zotin Mediu në Parlament, se ky kështu e ka, një në NATO, ku, natyrisht, nuk jemi larg. legjislaturë është, një legjislaturë nuk është. - U modernizua më tej administrata publike. Të Prandaj, të nderuar deputetë, integrimi europian gjitha këto arritje dhe elemente cilësore të një rritjeje është objektiv i pandryshueshëm madhor i dhe kapaciteti të qëndrueshëm janë të vlerësuara maxhorancës qeverisëse që vazhdoj të drejtoj dhe maksimalisht, jo vetëm nga publiku vendas, i cili do prandaj është prioritet absolut i Qeverisë së ta shfaqë edhe në zgjedhje këtë gjë, por edhe nga koalicionit për integrim. I gjithë aktiviteti i strukturave institucionet ndërkombëtare me të cilat ne kemi qeverisëse është i fokusuar te përmbushja në kohë partneritet dhe kënaqësi, kur bashkërendojmë dhe dhe zbatimi me standard i kërkesave të procesit të monitorohemi në një veprimtari që nxit zhvillimin dhe stabilizim–asociimit. Marrëdhënia jonë me BE-në integrimin e vendit. është komplekse, është afatgjatë dhe objektivi Gjej rastin të përsëris, gjithnjë nën optikën e themelor i saj mbetet jo thjesht integrimi, por sjellja përafrimit të nivelit të zhvillimit të institucioneve dhe e jetës së qytetarit shqiptar në standardet e jetës të jetës së qytetarëve shqiptarë me ato të Europës, së qytetarit evropian. se ne kemi ditur t’i vjelim frutet e këtij zhvillimi dhe Interpelanca e sotme zhvillohet pas dy ngjarjesh të mos i mbajmë për vete. Në secilën nga dy të rëndësishme: Qeveria e Shqipërisë ka miratuar legjislaturat që ne qeverisim, të ardhurat për frymë dhe dorëzuar dokumentin strategjik të partneritetit janë dyfishuar, nga 660 dollarë që ishin në kohën e europian, i cili i përgjigjet saktë vendimit të Bashkimit regjimit që rrahu zotin Mediu, në 2850 dollarë në Europian për ta përfshirë Ballkanin dhe Shqipërinë dobi të regjimit të pandryshuar, që do të vijë pas në aktivitetin e Departamentit dhe Komisionerit për zgjedhjeve, në fund të vitit. Kjo rritje e programuar Zgjerim. Pas vendimeve të Samitit të Selanikut, të është rezultat logjik i rritjes së të ardhurave dy këto zhvillime shprehin qartë interesin, buxhetore, i shprehur në investime më të mëdha mbështetjen dhe partneritetin që BE-ja po gjen në publike, në më shumë rrugë, ujësjellës, shërbime, Shqipëri për procesin e asociimit dhe përafrimit për infrastrukturë, arsim, shëndetësi dhe mbështetje integrim. sociale, i shprehur në më pak borxhe, nga 13 për Marrëdhëniet tona me BE-në sot kanë arritur, jo çdo 100 lekë të vlerës së re në vitin ’97, në 5,4 në rastësisht, në këtë stad pjekurie. Ne kemi kohë që vitin 2004 për çdo 100 lekë vlerë të re, që shkon për punojmë për këtë gjë. Këto janë marrëdhënie shlyerjen e borxheve, dhe kjo ka rritur dhe besimin cilësisht të reja, kontraktuale, të programuara dhe e operatorëve ekonomikë, publikë dhe privatë të kalendarizuara totalisht dhe rreptësisht. Shprehje shqiptar në mjedisin financiar global, te Fondi më të qartë dhe më të kontrollueshme se kjo, të Monetar dhe Banka Botërore, te bankat që vullnetit tonë qeverisës, nuk besoj se mund të financojnë zhvillimet private apo edhe të Bashkimit krijohet as pas zgjedhjeve. Prandaj, vazhdimi dhe Europian qofshin. Tendenca është e qartë. Po thellimi i këtyre reformave po jep dhe po zgjeron shkohet drejt uljes së qëndrueshme prandaj dhe mundësitë e vendit për rritje me ritme të shpejta politikat makro dhe ato ekonomike fiskale janë të dhe të qëndrueshme në terma afatmesëm dhe suksesshme, të deficitit në 3-3,5% të PBB, që
290 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
është niveli i Paktit të Stabilitetit të vendeve anëtare Stabilizim-Asociimit janë zhvilluar deri tani 14 raunde të BE-së. E këto rezultate nuk janë të rastit, nuk negociatash. Vitin e kaluar u krye leximi i parë i kanë ardhur rastësisht. Ne i kemi programuar këto projektmarrëveshjes, kalimi i 135 neneve, i anekseve rezultate në programin afatmesëm të stabilizimit dhe dhe protokolleve të saj dhe kjo etapë është cilësisht zhvillimit ekonomiko-shoqëror, që ka nisur të e rëndësishme për të gjithë procesin e negociatave. zbatohet në vitin 1998, prandaj jemi të kënaqur, të Pjesa që mbetet, deri në përfundimin teknik të nxitur, por shumë të qetë se edhe objektivat që vumë marrëveshjes, janë 29 nene ende të hapura për në programin e Qeverisë për vitin 2004 i realizuam, diskutimin final, të cilat janë objekt i një apo dy madje i tejkaluam për shkak të mbështetjes dhe raundeve të tjera negociuese. Vlen për t’u përmendur bashkëpunimit nga shumica e qytetarëve dhe negocimi më i fundit i ofertës së produkteve bujqësore aktorëve, që sjellin zhvillim në Shqipëri. primare dhe atyre të përpunuara, ku me Të nderuar zotërinj deputetë, këmbënguljen tonë dhe me mirëbesimin e komisionit, Me këto ritme reale po i afrohemi Europës së pas raundit të fundit, u bë e mundur vendosja e një Bashkuar, me këto rezultate të qëndrueshme po ekuilibri të kënaqshëm midis liberalizimit të këtij demonstrojmë dhe po e bëjmë të prekshëm në të procesi të rëndësishëm jetik për shoqërinë shqiptare gjithë territorin e Shqipërisë përparimin dhe dhe mbrojtjes së interesave të prodhuesve dhe modernizimin e shtetit, të ekonomisë dhe të sipërmarrësve vendas. institucioneve, po krijojmë një imazh të përmirësuar Shumë pozitivisht është vlerësuar edhe vendosja të vendit, krejtësisht të kundërt nga ai që sapo krijoi e bazave të bashkëpunimit Shqipëri–BE, për sërish zoti Mediu, akoma më të kundërt me atë që asistencë në fushën doganore, rezultatet dhe prodhoi qeverisja deri në vitin ’97. vlerësimet e të cilit janë të njohura publikisht, përveç Komisioni Evropian, duke vlerësuar këtë zhvillim, rezultateve të kënaqshme lidhur me përmbajtjen e këtë vullnet politik, këtë partneritet dhe produktivitet vetë negociatave. Ju siguroj që janë arritje të marrëdhënieve të kontraktuara me Shqipërinë dhe mbresëlënëse, por nuk ka nevojë ta përsëris, sepse Qeverinë e saj, ka vënë në punë instrumente dhe negociatat tona janë shumë transparente dhe mekanizma më të avancuara për ne dhe vendet e publike. Ishte cilësia e negocimit, përgatitja dhe rajonit, që janë të njëjtat instrumente, zoti Mediu, profesionaliteti i negociatorëve tanë të shkëlqyer, e që u ofruan edhe për vendet më të reja që u shfaqur sidomos në argumentimin e plotë të anëtarësuan, sepse kështu po zbatohet me pozicioneve partneriale dhe sovrane të palës rigorozitet i gjithë kuadri i vendimeve historike të shqiptare, për të krijuar besim në zbatimin e Samitit të Selanikut. klauzolave të Marrëveshjes së Stabilizim- Asociimit. Procesi i Stabilizim- Asociimit, kuadri i Natyrshëm, momenti më i rëndësishëm ishte partneriteteve europiane, që e përfshin Shqipërinë mbledhja e Grupit Konsultativ Shqipëri- BE. Janë dhe Ballkanin në kuadrin e zgjerimit, hapja e kryer 11 takime të tilla deri tani, se kështu e ka programeve të reja dhe standardet komunitare për formula e mandatit të negociatave. Ecuria e financimin e institucioneve dhe të zhvillimit negociatave reflekton ritmin e reformave në vend dhe ekonomiko-shoqëror të vendeve tona aspirante, ky është instrumenti, Grupi Konsultativ apo Task shprehin perspektivën europiane të Shqipërisë, nga Forca, që monitoron procesin e ecurisë së reformave njëra anë, vendosmërinë e Komisionit Europian dhe dhe rezultatet e tyre. të vendeve anëtare të BE-së, nga ana tjetër, për të Takimet e këtij viti janë përqendruar në ecurinë asistuar këtë vend, këtë qeverisje dhe këtë komunitet e reformave sektoriale, që kanë të bëjnë kryesisht në reformat dhe hapat për integrim të plotë. me procesin zgjedhor, çështjet e drejtësisë dhe të Më 23-24 shkurt, në Tiranë u zhvillua me sukses punëve të brendshme, situatën politike, përfshi edhe raundi i 9-të teknik i negociatave, si dhe takimi i 11- zotin Mediu brenda, kontrollin financiar, çështjet e të i Grupit të Përbashkët Konsultativ, BE-Shqipëri. azilit dhe të migracionit. Të gjitha problemet që dolën në këto takime i kam Të nderuar kolegë! kthyer në instrumente ekzekutive për strukturat Viti në të cilin kemi hyrë është vit elektoral. përkatëse të Qeverisë, për ndërtimin e planeve të Zhvillimi i zgjedhjeve parlamentare në standardet e veprimit konkret, transparente dhe lehtësisht të kërkuara është elementi që do të ndikojë direkt në monitorueshme edhe në dobi të Kuvendit. ecurinë e procesit të stabilizim-asociimit, pra edhe Në programin e negociatave për Marrëveshjen e në përfundimin e negociatave për nënshkrimin e
291 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
marrëveshjes. Prandaj, realizimi i rekomandimeve kënaqshme. Çdo akt i ri që prodhohet nuk është si të parashtruara nga pala komunitare për këto fusha më parë, fryt i spontanitetit apo kërkesës së është një nga prioritetet e punës së Qeverisë, paprogramuar të partnerëve tanë, por është pjesë e shpresoj edhe të Kuvendit, siç ka treguar edhe deri matricave, të cilat sjellin, me ritmin e duhur, më tani. përafrimin dhe njësimin e legjislacionit shqiptar me Realizimi i një procesi zgjedhor me standarde normativën e ligjit të Bashkimit Europian. të larta demokratike është detyrë dhe përgjegjësi e Ligjet ua njohin këtë kompetencë institucioneve shumë institucioneve të shtetit shqiptar, e mbarë shqiptare, të cilat po tregojnë aftësi profesionale, qytetarisë shqiptare, prandaj, mbi të gjitha, duhet kanë krijuar kapacitete dhe struktura, po zbatojnë të dominojë bashkëpunimi institucional, efikas, programe afatgjata dhe afatmesme, vizionare, të transparent dhe i besueshëm. Prandaj, ne shprehim monitorueshme edhe për ecurinë e legjislacionit dhe bindjen tonë të pandryshueshme si Qeveri, se këto të reformës përkatëse. Natyrisht, momenti që duhet zgjedhje do të synojnë një arritje tjetër të madhe në të na angazhojë më shumë të gjithëve, që të mos zhvillimin demokratik të vendit, sepse për ne ankohemi për policinë pastaj, është zbatimi i ligjit standardi është më i rëndësishëm se rezultati, i cili dhe forcimi i autoritetit të tij. Këtu ka arritje, por dihet botërisht dhe shpresoj të njihet nga të gjithë. mbetet ende shumë për të bërë. Në këtë kuadër dhe në zbatim të rekomandimeve Në planin më të gjerë të stabilizim- asocimit të OSBE-ODIHR-it, duke krijuar dhe respektuar një është vënë fokusi te rritja e kapaciteteve zbatuese frymë të lartë konsensuale, Parlamenti arriti të të normativave dhe të kapaciteteve që përfshin kurorëzojë me sukses hapat themelorë të reformës Marrëveshja e Stabilizim–Asociimit dhe e dhe të procesit zgjedhor, amendamentet e kodit, legjislacionit që përshtasim. Për këtë arsye kemi zbatimin e ligjit për ndarjen e zonave, caktimin e përgatitur dhe miratuar planin e veprimit në përgjigje kufijëve të njësive zgjedhore dhe qendrave të votimit, të partneritetit europian, një risi në vijim të axhendës hartimin e rregullores së re të KQZ-së, që i hap rrugë së Selanikut për Ballkanin Perëndimor dhe për pas kësaj hartimit dhe zbatimit të ligjit për verifikimin, Shqipërinë. Partneriteti europian është instrument identifikimin, regjistrimin e qytetarëve nga pushtetet që përdoret në procesin e zgjerimit dhe përdorimi i lokale. Vëmendja e të gjithëve po përqendrohet në tij edhe nga vendi ynë është një katalizator i gjithë aplikimin e procedurave të nevojshme për projektimin procesit. Duke u përgjigjur me planin e veprimit, në e regjistrit të votuesve, sigurimin e një fushate zbatim të partneritetit europian me aftësi koordinuese, zgjedhore efikase për pjesëmarrje të gjerë të planifikuese dhe zbatuese të institucioneve tona, ne shtetasve në votime, në ngritjen e komisioneve të morëm edhe vlerësime të reja, që rrisin besimin për votimit dhe trajnimin e tyre në afatet që parashikon partneritet nga Brukseli. Me monitorimin e ligji, në kryerjen e procedurave të nevojshme deritanishëm të këtij plan-veprimi del se ka progres administrative, për dhënien në kohë të mjeteve të spikatur në mjaft nga sektorët kryesorë dhe unë financiare për subjektet elektorale konkurruese etj. do të përmendja disa fusha të ndjeshme: Në këtë kuadër është synuar koordinimi i të Në fushën e drejtësisë po kryhet një reformë e gjithë aktorëve institucionalë, që ligjërisht përfshihen thellë legjislative, ku përmend: paketën antimafia, në reformën dhe procesin elektoral për zgjedhjet e ligjin për mbrojtjen e dëshmitarëve dhe ardhshme, prandaj është arritur një progres i bashkëpunëtorëve të drejtësisë, ligjin për luftën dukshëm në reformimin legjislativ dhe strukturor të kundër krimit të organizuar; ligjin për masat kundër institucioneve të administrimit të zgjedhjeve, financimit të terrorizmit, ratifikimin e konventës për gjithashtu, dhe kjo është vlerësuar dhe përshëndetur përpunimin automatik të të dhënave personale dhe edhe nga pala komunitare. protokollin shtesë, amendimet e Kodit Penal dhe Së fundmi, unë vlerësoj se me përcaktimin e Kodit të Procedurës Penale për krimin e organizuar, kufijve të zonave zgjedhore, procesi elektoral ka hyrë sekuestrimin e pasurive kriminale, përdorimin e në një fazë normaliteti zhvillimi të qëndrueshëm dhe teknikave speciale hetimore, realizimin e trajnimit cilësor. të vazhduar për prokurorë dhe gjykatës, hartimin e Të nderuar zonja dhe zotërinj deputetë! masterplanit për përmirësimin e sistemit të Maxhoranca, që unë drejtoj, punon me të njëjtin paraburgimit, miratimin e akteve nënligjore për përkushtim edhe në plotësimin e një kuadri legjislativ komisionet mbikëqyrëse të ekzekutimit të bashkëkohor dhe ecuria edhe këtu është e vendimeve penale, ngritja e Prokurorisë për Krimet
292 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
e Rënda dhe Task Forcave për ndjekjen e hetimit Qeverisë, e cila e ka sjellë vendin më përpara në dhe goditjes së krimit të organizuar, si dhe çështje të këtë luftë dhe më sipër, , sesa Greqia, Zvicra, tjera të funksionimit të sistemit të drejtësisë përmes Estonia, Serbia, Mali i Zi etj, për sa u përket një koordinimi më të mirë midis institucioneve. treguesve të sigurisë. Në fushën e rendit dhe të sigurisë: është Ne vazhdojmë të jemi po kaq të angazhuar dhe amenduar ligji për Policinë e Shtetit; është krijuar të vendosur në luftën ndaj korrupsionit, me të cilën drejtoria e luftës ndaj krimit të organizuar, është kjo opozitë spekulon dhe abuzon vazhdimisht. Kjo miratuar strategjia kombëtare e luftës kundër drogës është një nga sfidat tona kombëtare. Fenomeni e cila është pasuar me një plan veprimi; është është mjaft kompleks dhe jo vetëm çështje e miratuar struktura e re e Policisë së Shtetit, është Qeverisë, prandaj dua të ritheksoj se përgjigjja e ristrukturuar Policia Kufitare, po trajnohen me ekzekutivit mbetet e palëkundur, ligjore, aspak standarde dhe programe standardesh forcat e spekulative dhe pa kompromis, sepse kemi krijuar policisë, po arrihen dhe po shtohen rezultate të tashmë mjetet dhe mekanizmat përkatës për të paarritura më parë në luftën kundër trafiqeve të zgjidhur dhe sjellë në standard edhe gjendjen dhe ndryshme, krimit të organizuar, drogës, armëve etj, luftën ndaj korrupsionit. po përmirësohen standardet e kontrollit të pikave Menjëherë pas aprovimit të strategjisë kufitare të të gjitha llojeve, po rritet siguria e antikorrupsion, po finalizohet dhe do të miratohet, dokumentacionit për qytetarët shqiptarë, po luftohet tani afër, plani i veprimeve për parandalimin dhe luftën pa kompromis kundër trafiqeve ilegale, që tentojnë kundër korrupsionit për vitin 2005, i cili ka masa transitin në territorin shqiptar apo edhe ato me burim konkrete dhe të matshme. Jo vetëm kaq, por në dy nga ky territor. vitet e fundit janë ngritur struktura të reja dhe janë Me asistencë të ekspertëve të Bashkimit riorganizuar ato ekzistueset, me rol të rëndësishëm Europian janë duke u zbatuar: strategjia e në parandalimin dhe luftën ndaj korrupsionit si: menaxhimit të kufijve, strategjia antidrogë, strategjia Inspektorati i Lartë i Deklarimit dhe Kontrollit të antitrafik dhe strategjia kombëtare e migracionit. Pasurive, gjykatat dhe prokuroritë e krimeve të Në qendër të vëmendjes ka qenë dhe mbetet rënda, Task Forca për hetimin e veprave penale në lufta kundër krimit të organizuar. Këtu, përveç fushën e krimit të organizuar, sektori kundër krimit masave të rëndësishme legjislative dhe rritjes së ekonomik në Prokurorinë e Tiranës, Drejtoria e Luftës forcës goditëse ndaj krimit brenda territorit, po Kundër Krimit të Organizuar dhe Mbrojtjes së koordinohet më mirë puna e institucioneve në Dëshmitarëve në Drejtorinë e Përgjithshme të sistemin e drejtësisë, e organizuar kundër krimit të Policisë së Shtetit, Komiteti Kombëtar i organizuar, po forcohet bashkëpunimi me vendet Bashkërendimit dhe Parandalimit të Pastrimit të fqinje dhe me agjencitë e specializuara të luftës Parave, Komisioni Tripalësh për Shkëmbim kundër krimit nga vendet e zhvilluara. Informacioni dhe Bashkëpunim mbi të Dhënat në Ky vullnet për bashkëpunim nga ana e Qeverisë Fushën e Korrupsionit. është në themel të përshpejtimit të nënshkrimit të Reforma, pra, e gjithanshme, ristrukturuese dhe marrëveshjes së pranimit, e para e Bashkimit institucionale shoqërohet me ndryshime po kaq të Europian me ndonjë vend të Ballkanit Perëndimor. rëndësishme në legjislacion dhe kjo tregon Një tjetër problem, me të cilin përballemi pa angazhime të qarta dhe produktive për të luftuar këtë kompromis, është eliminimi i trafiqeve të paligjshme, sëmundje të trashëguar nga vitet e para të sidomos ai i qenieve njerëzore. Pasi mbyllëm tranzicionit. përfundimisht “industrinë” e skafeve të vdekjes, Disa nga ligjet e miratuara në fusha të ndryshme rezultatet që po arrijmë, sigurojnë se së shpejti ky janë ato në fushën e kontrollit të financave... problem do të hiqet përfundimisht nga lista e Servet Pëllumbi – Zoti Kryeministër, ka shqetësimeve tona kombëtare. Raporti i mbaruar koha e interpelancës, ju kam shtuar edhe Departamentit Amerikan të Shtetit, për situatën e 5 minuta. trafikimit të qenieve njerëzore, i publikuar në Fatos Nano - Falemnderit! qershorin e vitit të kaluar, presim që pozicionimin e ...që nga auditimi i brendshëm, deklarimi dhe Shqipërisë, vjet, në grupin e parë të listës së dytë, kontrolli i pasurive, parandalimi i pastrimit të parave, ta gradojë edhe më mirë në qershorin e këtij viti, si mbrojtja e konkurrencës. hap përpara në rezultatet e luftës antitrafik të Në fushën e administratës, që nga rregullat e
293 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
etikës deri te ligji për konfliktin e interesave. marrëveshje që u nënshkrua nga ministri i Mbrojtjes Në fushën penale, përveç atyre që thashë, janë: dy ditë më parë me zotin Solana dhe me zotin paketa lidhur me konventën evropiane penale, për Shefer. korrupsionin, shtator 2004, ndryshimi i kodeve të Kjo politikë po e përmirëson më tej edhe kapacitetin, procedurës për mjete të posaçme hetimore, protokolli edhe progresin, edhe imazhin e Shqipërisë. Pra, po shtesë i konventës penale për korrupsionin, masat forcon partneritetin real me BE-në. Procesi i kundër financimit të terrorizmit, antimafia, si dhe Stabilizim-Asociimit ka qëllim kryesor të ruajë dhe dispozita përmirësuese në Kodin Zgjedhor, që lidhet të konsolidojë paqen, stabilitetin dhe të nxisë me financimin e fushatave zgjedhore. zhvillimin ekonomik në vend dhe në rajon. Kështu Për vepra penale në fushën e korrupsionit, afrohen perspektivat e anëtarësimit në BE, i cili treguesit goditës janë impresiv, veçanërisht ato që bazohet në 4 shtylla kryesore, njëra prej të cilave lidhen me veprimtari të paligjshme të punonjësve është asistenca financiare me programin “CARDS”, shtetërorë ose në shërbimin publik. Janë ndjekur i cili për vitin 2004 përcakton projekte prej 58,5 milionë penalisht 433 procese me 258 të pandehur dhe me eurosh rritje në raport me fondet e një viti më parë. rritje 13,5% të procedimeve dhe 9,3% të të Gjatë vitit 2004, Shqipëria ka zgjeruar pandehurve nga viti 2003 në vitin 2004. Janë dërguar pjesëmarrjen aktive në programet e asistencës për për gjykim 159 të pandehur, 47 janë të dënuar, pritet nëpunësit në institucionet qendrore që merren me gjykimi për 88 të tjerë, përfshirë edhe të pandehurit hartimin e legjislacionit dhe prandaj trajnohen me e mbartur në gjykim. Sipas llojit të veprave penale, këtë program për reforma europianizuese në fusha 373 procedime me 193 të pandehur janë për të ndryshme. Nën koordinimin e Ministrisë së shpërdorim detyre dhe veprime arbitrare, 19 Integrimit Europian, numri i punonjësve të procedime me 22 të pandehur për shkelje të administratës publike të trajnuar ka arritur në 200 barazisë në tendera dhe shkelje të kontributeve të nëpunës dhe kjo, sigurisht, na lë të qetë përballë dhëna nga shteti, 38 procedime me 39 të pandehur ca grupimeve që marrin direktiva nga ca tru të izoluar për propozim, kërkim, dhënie marrje, mite nga dhe të sëmurë. punonjës që kryenin detyra shtetërore. Personat e Zonja dhe zotërinj deputetë, proceduar penalisht, 95% janë nëpunës civilë të Ne kemi zgjedhur këtë rrugë, e cila është jo e administratës civile qendrore dhe vendore. Në fushën shkurtër dhe jo pa kosto, por kjo është rruga që na e doganave dhe tatimeve janë regjistruar 459 afron përfundimisht me pjesën më të zhvilluar të procedime me 257 të pandehur, me rritje 122,8% të rruzullit. Për vitin që sapo kemi hyrë, objektivat tona procedimeve, krahasuar me vitin 2003. Janë ngritur janë edhe më ambicioze. Ne mendojmë se viti 2005 në akuzë në gjykatë 234 të pandehur, janë dënuar do të sjellë përfundimin dhe mbylljen e negociatave dhe gjykuar 124, pritet gjykimi për 105 persona dhe për Marrëveshjen e Stabilizim Asociimit dhe në analizën sipas grup-veprave, duket se veprat nënshkrimin e saj. Ky është angazhimi i të gjitha penale në fushën e doganave janë 338 procedime strukturave shtetërore brenda dhe jashtë Qeverisë. me 202 të pandehur, me rritje 88,8% të të gjitha Kalendari është i programuar dhe takimet e proceseve. Janë dërguar për gjykim 188 të pandehur, ardhshme të grupit konsultativ, si dhe raundet e fundit 113 janë dënuar, pritet gjykimi për 81 të tjerë, përfshirë të negociatave do ta certifikojnë këtë gjë. Flas për edhe të mbarturit. fillimin e prillit dhe fundin e majit, kur do të fillojnë Pra, zotërinj deputetë, ne jemi të vendosur dhe raundet e reja të negociatave, për të cilat ju siguroj prandaj gëzojmë respekt nga të gjithë partnerët dhe angazhimin tërësor të institucioneve përkatëse dhe nga opinioni publik. të grupeve tona negociatore. Ky proces gjigant dhe Elementi i fundit është bashkëpunimi rajonal, kompleks do të transformojë pa mëdyshje dhe pa që forcon dhe konsolidon procesin e integrimit kthim prapa ekonominë, politikën, arsimin, kulturën, europian të vendit dhe të rajonit. Prej më shumë se mentalitetet, mendësitë e vjetra, shpresoj edhe një viti Shqipëria ftohet dhe është bashkuar me të opozitën. gjitha qëndrimet politiko- diplomatike të BE-së për Falemnderit! zhvillimet globale, për politika të përbashkëta të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Kryeministër! jashtme dhe të sigurisë, për pjesëmarrjen në misione Zoti Mediu, keni 3 minuta në dispozicion. paqeruajtëse, siç është misioni “ALTEA” në Bosnjë- Fatmir Mediu – Zoti Kryetar, Hercegovinë, tashmë nën drejtimin e BE-së, Të nderuar kolegë deputetë!
294 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Këtë interpelancë vërtet e kam kërkuar 4 muaj për të shmangur destabilitete apo për të luftuar krimin më parë, me shqetësimin që ç’duhet bërë që të ketë e organizuar dhe korrupsionin, ku përsëri Shqipëria një proces normal të integrimit europian. Gjithmonë përcaktohet si një nga vendet më problematike. kam pasur dhe kam bindjen që kjo është sfida Gjithashtu, dua të them se, për fatin e keq, disa kryesore dhe, sidomos ai që është kryetar i histori i ke të thëna, edhe për vitin ’96. Këtu në ekzekutivit, duhet, të paktën në kuptim individual, Parlament kanë kundërshtarë politikë, të cilët e dinë por edhe në përgjegjësitë e tij si kryeministër, të mirë edhe historinë e vitit ’96, por që unë i respektoj shfaqë seriozitetin e duhur në këtë proces. për pozicionin e tyre politik, se kam pasur gjithmonë Thashë në fjalën time se nuk është faji i tij kur parimin: “Më mirë një kundërshtar të mençur, sesa gënjen, por faji i atyre që besojnë dhe duan që të një ortak budalla”. Unë nuk u pajtova me një gënjehen. Por si t’ia bëjmë rastit, kur ai ka qejf të padrejtësi dhe mbajta qëndrimin tim, ndërsa kur ti e gënjejë edhe veten e vet me gjithë ato broçkulla dhe thekson atë çështje, mua më bën nder, nuk më bën përralla që diskutoi këtu për vajtjen nga fitorja në aspak qeder, sepse koha ka treguar që, pavarësisht fitore, sikur çdo gjë vete vaj dhe nuk e dimë përse se kush ka qenë apo nuk ka qenë, unë kam pasur qahet BE-ja. Kjo është strategjia që zoti Nano e ka pozicionin tim në raport me të drejtën dhe me të ndërtuar prej kohësh, por që nuk e çon Shqipërinë mirën. asgjëkund. Dua të theksoj edhe një moment tjetër, zoti Unë, zoti Kryeministër, këtu ju thirra në Kryeministër: Hiqni dorë nga ideja që opozita përfaqësimin tuaj si Kryeministër. Si Nano, ti mund spekulon me këto çështje! Spekulimi më i madh, të bësh ç’të duash e të ndërtosh raporte si të që ka bërë opozita, është që ka bërë konsensuse, duash, kjo ka pak rëndësi për mua, megjithëse, të cilat kanë qenë në kurriz të qytetarëve dhe në duke qenë Kryeministër, edhe kjo ka vlerën e favorin e interesave tuaja personale. kundërvlerën e vet. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Mediu! Dua të theksoj, zoti Nano, që unë shkoj në Urdhëroni, zoti Kryeministër, 3 minuta! Amerikë edhe privatisht, edhe zyrtarisht, edhe kur Fatos Nano - Do të përsëris vetëm dy gjëra, ta do qejfi ty, apo kur s’ta do qejfi ty e ndonjë në vëmendje të frymës së parlamentarizmit normal. përfaqësuesi që ke ti, edhe kur paguan qindra e mijëra Do ta riftoj opozitën të heqë dorë nga baltomania, dollarë për të bërë lobing për veten tënde me ku çdo gjë shihet zi, për interesa të ngushta taksapaguesit shqiptarë, edhe kur fut në lojë interesat partiake. Nuk mund të ndërtohet dhe as të shqiptare, të cilat nuk janë për të bërë karrierën tënde konsolidohet sistemi i vlerave europiane dhe të personale. Unë kam shkuar me bindjen se duhet një nxiten akoma më tej reformat, në qoftë se opozita marrëdhënie e ngushtë politike ndërmjet Shqipërisë nuk ndërton së bashku me Qeverinë institucionet dhe Amerikës dhe kam kontribuar me aq sa kam që i ruajnë këto vlera. mundur për të vërtetën dhe me aq sa kam mundur Më në fund, më duhet të pohoj se duket që këto për atë që i vlen vendit tim. reforma do të përfundojnë, kur edhe narkotrafikanti i E dyta, zoti Nano, duhet t’ju them që, para një fundit i evidentuar të vihet para drejtësisë. muaji, unë kam qenë në Romë me ministrin e Falemnderit! Jashtëm të Italisë, zotin Fini, në një aktivitet të Servet Pëllumbi - Falemnderit! organizuar nga Aleanca e Kombeve për Europën, Atëherë, zotërinj deputetë, e mbyllim ku kemi diskutuar se cili duhet të jetë kontributi i interpelancën. vendeve të Ballkanit Perëndimor për proceset e Seanca tjetër është nesër, në orën 10.00. integrimit europian apo i bashkëpunimeve rajonale Natën e mirë!
295 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
TREGUESI I EMRAVE
A D Agasi, Bardhyl: 130, 259, 265 Dokle, Namik: 39, 48, 52, 54, 59, 61, 96, 103, 109, Arbnori, Pjetër: 67, 70, 113, 215 155, 160, 162, 163, 186, 199, 213, 235, 238, Alibali, Neritan: 70, 75, 77, 164, 187, 210, 226, 252 271, 282 Apostoli, Gaqo: 14, 22, 23, 24, 29, 31, 34, 67, 68, Dajçi, Pal: 46, 59, 92, 93, 174, 187, 200, 204, 227 93, 107, 111, 112, 113, 141 Dedja, Taulant: 26, 176, 210, 219, 229 Dizdari, Limoz: 43, 134 Dule, Vangjel: 7, 11, 29 B Doda, Viktor: 104, 105 Balla, Taulant: 54, 267 Dobjani, Ermir: 271 Belaj, Muhamet: 57 Blushi, Ben: 100, 161, 162, 166, 167, 172, 175 Bruka, Brahim: 231 E Braçe, Erion: 138, 141, 148 Erdogan, Rexhep: 114 Beja, Fatos: 26, 33, 46, 111, 112, 156, 157, 158, 166, 168, 171, 173, 202 Berzani, Ilirian: 228 F Begeja, Maksim: 6, 16, 20, 21, 23, 29, 41, 42, 63, Faber, Niko: 55 66, 94, 97, 99, 111, 187, 222, 234, 265 Balla, Maksut: 109, 179, 229 Bilani, Nazmir: 35, 108, 135, 226 G Babasi, Ndriçim: 195 Garuli, Aleksandër: 253 Bode, Ridvan: 49, 50, 95, 104, 105 Goci, Kristo: 16, 39, 49, 209 Brokaj, Sabit: 42, 58, 168, 180, 199, 208, 259, 265 Gumi, Viktor: 24, 27 Balla, Sadedin: 165, 166, 181, 182 Braho, Spartak: 6, 9, 18, 19, 22, 25, 26, 27, 28, 35, 51, 63, 66, 108, 177, 206 Gj Bufi, Ylli: 70, 103, 108, 165, 168, 181, 251, 254, Gjana, Jemin: 45, 64, 94, 105, 106, 107, 110, 203, 257, 258 205, 213, 220, 255, 260, 268 Gjinushi, Skënder: 38, 50, 211, 225, 234
C Ceka, Neritan: 178, 209, 256 H Hysa, Ndriçim: 48, 213 Hoxha, Hasan: 94, 204, 260, 261, 270 Ç Hoxha, Flamur: 58, 100, 101, 107, 109, 201, 254 Çako, Alfred: 217, 233 Hoti, Ferid: 206, 210, 212 Çukaj, Lekë: 23, 37, 68, 96, 174, 224, 236, 283 Haklaj, Azgan: 46, 54, 159, 161, 249, 270 Çeço, Makbule: 63, 69, 70, 73, 75, 76, 77, 78, 79, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 112, 128, 130, 131, 133, 134, 135, 137, 138, 141, 212, 214, I 219, 231 Imami, Arben: 65, 209 Çipa, Stefan: 27
296 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
K 111, 112, 113, 116, 125, 142, 143, 145, 147, Koja, Gjergj: 208, 212 148, 149, 153, 155, 156, 157, 158, 159, 160, Karamelo, Ligoraq: 36, 63, 78, 79, 283 161, 162, 163, 164, 165, 166, 168, 169, 170, Koçi, Petro: 18, 40, 94, 108, 205, 209, 223 171, 172, 173, 174, 175, 176, 177, 178, 179, Kaja, Ardit: 57, 60, 163 180, 181, 182, 183, 184, 185, 186, 187, 188, 190, 194, 195, 196, 197, 198, 199, 200, 201, 202, 203, 204, 205, 206, 208, 209, 210, 211, L 212, 213, 214, 215, 216, 217, 219, 220, 221, Laço, Teodor: 51, 52 223, 224, 225, 226, 227, 228, 229, 233, 234, Londo, Bardhyl: 35, 48, 62, 67, 255 235, 236, 238, 239, 248, 249, 251, 252, 253, Lakrori, Maqo: 17 254, 255, 256, 257, 258, 259, 260, 261, 262, Lesi, Nikoll: 137, 201 263, 264, 265, 266, 268, 269, 270, 271, 281, Leskaj, Valentina: 34 282, 283, 284, 289, 293, 294, 295 Poçi, Spartak: 97, 99, 195 Palaj, Valentin: 55 M Pepa, Zyhdi: 49, 174, 187, 282 Mediu, Fatmir: 6, 24, 45, 158, 176, 179, 183, 186, Përmeti, Roland: 79 198, 203, 206, 211, 221, 235, 284, 189, 294 Meta, Ilir: 12, 102 Memushi, Luan: 34, 190 Q Malaj, Mezan: 177 Qesja, Dilaver: 231 Muçi, Mustafa: 10, 25, 26, 170 Majko, Pandeli: 258 Milo, Paskal: 184 R Memia, Shaban: 92, 93, 94, 235, 281 Ruçi, Gramoz: 28, 41, 45, 54, 65, 68, 131, 234, 265 Metko, Uran: 29, 196, 197 Rama, Luan: 145 Minarolli, Vili: 143, 224, 269 Roqi, Shpëtim: 30, 231 Malltezi, Luan: 39, 178, 183, 184, 258, 259 Malo, Vladimir: 202 S Spahia, Eqerem: 7, 11, 19, 20, 23, 24, 25, 163, N 225, 251, 257, 258, 260, 263 Nano, Fatos: 149, 153, 155, 156, 289, 293, 295 Selimaj, Nezir: 22 Ndokaj, Jak: 188, 232 Sollaku, Theodhori: 239 Ndoka, Nard: 32, 42, 56, 64, 69, 70, 142, 176, 214, 216, 228, 233 Sh Shehi, Dashamir: 8, 14, 220 O Sherifi, Elmaz: 5, 9, 10, 11, 20, 24, 32, 91, 95, Olldashi, Sokol: 54, 55, 182, 185, 186 103, 106, 111, 178, 180, 282 Shehu, Sali: 112, 153, 156
P Preka, Ndue: 37 T Pëllumbi, Servet: 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, Tato, Agron: 133, 204, 249 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, Topi, Bamir: 33, 47, 48, 54, 61, 63, 67, 107, 108, 27, 28, 29, 30, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 148, 162, 171, 175, 180, 187, 199, 201, 204, 39, 40, 41, 42, 43, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 234, 283 51, 52, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, Topalli, Jozefina: 56, 57, 65, 185, 200, 211 63, 64, 65, 66, 67, 68, 97, 99, 100, 101, Tabaku, Ejup: 106, 205, 252 102, 103, 104, 105, 106, 107, 108, 109, 110, Toska, Igli: 73, 76, 77
297 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Tepshi, Qazim: 36, 166, 169 Xh Xhafaj, Fatmir: 29 Xhuveli, Lufter: 13, 68, 212, 213, 260, 265 U Ulqini, Musa: 125, 165 Ukperaj, Muhamet: 148 Z Zela, Ilir: 32 Zogaj, Preç: 48, 128, 256, 262
298 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
PASQYRA E LËNDËS
Seanca e datës 10.01.2005 Në këtë seancë të sesionit të jashtëzakonshëm u shqyrtua projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 9087, datë 19.06.2003 “Kodi Zgjedhor i Republikës së Shqipërisë”, ndryshuar me ligjin nr. 9297, datë 21.10.2004", si dhe u miratua grupi i ekspertëve që do të merren me ndarjen e zonave zgjedhore ...... 5
Seanca e datës 17.01.2005 Në këtë seancë u miratua programi 3-mujor i punës së Kuvendit ...... 30
Seanca e datës 24.01.2005 Në këtë seancë u diskutua dhe u vendos për caktimin e përbërjes së komisioneve të përhershme të Kuvendit si dhe u njoftua për përbërjen e Këshillit të Rregullores, Mandateve e Imunitetit dhe të Këshillit për Legjislacionin ...... 41
Seanca e datës 27.01.2005 Në këtë seancë u shqyrtua dhe u votua kërkesa e një grupi deputetësh për të bërë një ndryshim në vendimin nr. 166, datë 16.12.2004 të Kuvendit të Shqipërisë ...... 45
Seanca e datës 31.01.2005 Në këtë seancë u diskutua për çështje jashtë rendit të ditës; u miratua kalendari 3-javor i punimeve të Kuvendit; si dhe u miratua përbërja e sekretariateve ...... 55
Seanca e datës 07.02.2005 Në këtë seancë u diskutua për çështje jashtë rendit të ditës; u zhvillua interpelancë me ministrin e Rendit Publik, kërkuar nga deputeti Neritan Alibali; iu dha përgjigje pyetjeve të deputetit Ligoraq Karamelo nga ministri i Rendit Publik; Raporti i Komisionit të Shërbimit Civil; Projektrezoluta e Komisionit për Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut; u votua projektrezoluta që ka dalë në bazë të seancës dëgjimore në komisionin përkatës të raportit të Komisionit të Shërbimit Civil si dhe projektvendim “Për një ndryshim në vendimin nr. 158, datë 18.11.2004 për ngritjen e Komisionit Hetimor të Kuvendit, për hetimin e prokurimeve publike të Kryeministrisë dhe të ministrive” ...... 69
Seanca e datës 09.02.2005 Në këtë seancë iu dha përgjigje pyetjeve të deputetit Maksim Begeja dhënë nga ministri i Transporteve dhe Telekomunikacionit, zoti Spartak Poçi; si dhe pyetjeve të deputetit Flamur Hoxha dhënë nga ministri i Pushtetit Vendor dhe Decentralizimit, zoti Ben Blushi ...... 97
299 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
Seanca e datës 10.02.2005 Në këtë seancë u diskutua për çështje jashtë rendit të ditës; u shqyrtuan projektligjet: “Për ratifikimin e marrëveshjes së huasë financiare për projektin e ndërtimit të linjës 400 kilovat Tiranë-Podgoricë, ndërmjet Korporatës Elektro-Energjitike Shqiptare KESH dhe KFV-së”; “Për ratifikimin e marrëveshjes financiare ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Media Credit of Center, për financimin e programit dhe ndërtimin e segmentit rrugor Lushnjë-Fier dhe mbikëqyrjen e punimeve për dy segmente rrugore Lushnjë-Fier dhe Fier-Vlorë; u miratua projektrezoluta “Për vlerësimin e veprimtarisë së Komisionit të Shërbimit Civil për vitin 2004” ...... 102
Seanca e datës 15.02.2005 Në këtë seancë zoti Erdogan, Kryeministri i Republikës së Turqisë, i drejtohet Kuvendit me një mesazh; u raportua nga Këshilli Kombëtar i Radios dhe Televizionit ...... 114
Seanca e datës 16.02.2005 Në këtë seancë u zhvillua interpelancë me Kryeministrin, kërkuar nga një grup deputetësh, si dhe iu dha përgjigje pyetjeve të bëra nga deputetët drejtuar Kryeministrit ...... 148
Seanca e datës 17.02.2005 Në këtë seancë u diskutua për çështje jashtë rendit të ditës; u shqyrtua dhe votua projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes së ushtarakëve grand ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës së Turqisë”; projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Polonisë për mbrojtjen e përbashkët të informacionit të klasifikuar” si dhe projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 7973, datë 26.07.2005, “Për koncesionet dhe pjesëmarrjen e sektorëve privatë në shërbimet publike dhe infrastrukturë”, e ndryshuar. Si dhe u votua Projektvendimi “Për miratimin e raportit të paraqitur nga Këshilli Kombëtar i Radiotelevizionit për veprimtarinë e këtij të fundit gjatë vitit 2004” ...... 158
Seanca e datës 21.02.2005 Në këtë seancë u diskutua për çështje jashtë rendit të ditës; u miratua kalendari 3-javor i punimeve të Kuvendit; u zhvillua interpelancë me ministrin e Arsimit, kërkuar nga deputeti Jak Ndokaj ...... 183
Seanca e datës 23.02.2005 Në këtë seancë iu dha përgjigje pyetjeve të kërkuara nga deputetët ...... 195
Seanca e datës 24.02.2005 Në këtë seancë u diskutua për çështje jashtë rendit të ditës; u shqyrtuan projektligjet: “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës së Maqedonisë, për mbrojtjen dhe zhvillimin e qëndrueshëm të liqenit të Ohrit dhe pellgut të tij ujëmbledhës”.; “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Bullgarisë për ndihmë të ndërsjellë në çështjet juridike”, si dhe projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes së kredisë ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe fondit Kuvajtian për zhvillimin ekonomik arab për projektet e
300 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
rehabilitimit të ujitjes, faza e dytë” si dhe projektligji “Për kontrollin e figurës së personit zyrtar të zgjedhur apo të emëruar në organet e rëndësishme të shtetit”; u votua zgjedhja e një anëtari të Komisionit të Shërbimit Civil ...... 198
Seanca e datës 28.02.2005 Në këtë seancë u lexua raporti i Prokurorisë së Përgjithshme ...... 239
Seanca e datës 03.03.2005 Në këtë seancë u diskutua për çështje jashtë rendit të ditës; u shqyrtuan dhe votuan projektligjet: “Për ratifikimin e marrëveshjes së kredisë ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Fondit Kuvajtian për Zhvillimin Ekonomik Arab për projektin e rehabilitimit të ujitjes, faza e dytë”; “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8096, datë 21.03.1993 “Për kinematografinë” ; “ Për caktimin e zonave zgjedhore”si dhe projektligji “Për disa ndryshime në ligjin nr. 3607, datë 27.04.2005 “Statusi i dëshmorit të atdheut”. Në këtë seancë u shqyrtua dhe kërkesa e një grupi deputetësh, për ngritjen e komisionit hetimor “Për hetimin e praktikave të privatizimit” ...... 249
Seanca e datës 07.03.2005 Në këtë seancë u diskutua për çështje jashtë rendit të ditës; u lexua raporti i Avokatit të Popullit si dhe u votua projektrezoluta “Për vlerësimin e punës së Avokatit të Popullit”, miratimin e projektvendimit “Për përbërjen e komisionit hetimor për hetimin e praktikave të privatizimeve” ...... 269
Seanca e datës 09.03.2005 Në këtë seancë u zhvillua interpelancë me Kryeministrin, kërkuar nga Grupi Parlamentar i Partisë Republikane ...... 284
Treguesi i emrave ...... 296
301 Viti 2005 Legjislatura e 16-të
302