Stud Ia Z Dziejów Wo Jsk Owości T O M Ii

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Stud Ia Z Dziejów Wo Jsk Owości T O M Ii STUDIA STUDIA Z DZIEJÓW WOJSKOWOŚCI TOM II TOM II TOM ISSN 2299-3916 OŚRODEK BADAŃ HISTORII WOJSKOWEJ MUZEUM WOJSKA W BIAŁYMSTOKU STUDIA Z DZIEJÓW WOJSKOWOŚCI TOM II BIAŁYSTOK 2013 Rada Naukowa „Studiów z Dziejów Wojskowości” dr hab. Adam Dobroński, prof. dr hab. Czesław K. Grzelak, dr hab. Norbert Kasparek, dr hab. Grzegorz Nowik, Prof. dr hab. Karol Olejnik – przewodniczący, dr hab. Wojciech Włodarkiewicz. Kolegium redakcyjne: prof. dr hab. Karol Olejnik – redaktor naczelny dr hab. Adam Dobroński – zastępca redaktora dr Tomasz Wesołowski – sekretarz redakcji mgr Łukasz Radulski – członek redakcji Recenzent: dr hab. Stanisław Jaczyński Tom powstał przy współpracy Zespołu Historii Wojskowości Komitetu Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk ISSN 2299-3916 Przekład streszczeń na język angielski i rosyjski: Wiktoria Blakicka Adres redakcji: Ośrodek Badań Historii Wojskowej Muzeum Wojska w Białymstoku ul. Jana Kilińskiego 7 15-089 Białystok tel. 535 942 007 e-mail: [email protected]; [email protected] Wydawca: Ośrodek Badań Historii Wojskowej Muzeum Wojska w Białymstoku www.mwb.com.pl © Ośrodek Badań Historii Wojskowej Muzeum Wojska w Białymstoku Białystok 2013 Nakład: 300 egzemplarzy Skład, druk i oprawa: Alter Studio Świętojańska 8 lok. 5 15-082 Białystok www.alterstudio.com.pl Na okładce: Joseph Louis Hippolyte Bellange, Żołnierze 4. pułku piechoty Legii Nadwiślańskiej w 1810 r., litografia kolorowana (1826) Spis treści Od Redakcji 7 STUDIA Mariusz Cieśla – Zbrojownia Radziwiłłów – ostateczny upadek 9 Andrzej A. Majewski – Zdobycie Pińska przez wojsko litewskie w listopadzie 1648 roku 33 Zbigniew Hundert – Aleksander Polanowski – porucznik husarski oraz pułkownik Jego Królewskiej Miłości 41 Sławomir Karp – Zagarnięcie Zamościa przez Szwedów w roku 1704 w świetle relacji Jozafata Michała Karpia, podstolego smoleńskiego. Przyczynek do historii miasta 71 Konrad Ajewski – Pułkownik Jan Krasicki (1785-1848). Zapomniany bohater wojen napoleońskich i powstania listopadowego (w świetle nieznanej korespondencji i innych źródeł) 79 Jarosław Dudziński – 13. pułk piechoty Księstwa Warszawskiego i jego udział w wojnie 1812 roku 117 Lech Wyszczelski – Kształcenie oraz dokształcanie zawodowej kadry oficerskiej Wojska Polskiego w latach 1926-1935 . 155 Adam A. Ostanek – Przebieg mobilizacji 1939 roku na terenie Okręgu Korpusu nr VI „Lwów” 205 Paweł Michalak – Kadra dowódcza i dydaktyczna Oficerskiej Szkoły Piechoty nr 2 w Jeleniej Górze w latach 1948-1955 239 Aleksander Smoliński – Obraz sił zbrojnych Imperium Romanowów oraz dawna rosyjska historia wojskowa, a także wojny Rzeczypospolitej z Moskwą i polsko-rosyjskie konflikty zbrojne w świetle historiografii polskiej przełomu XIX i XX wieku 277 Źródła Zbigniew Hundert – Komput wojsk koronnych z podziałem chorągwi jazdy zaciągu polskiego na pułki 1673 311 Noty biograficzne o autorach 324 Instrukcja wydawnicza 326 Od Redakcji Przekazujemy Państwu tom II „Studiów z Dziejów Wojskowości” i to jest – jak sądzimy – powód do naszego wspólnego zadowolenia. Straciły na znaczeniu wspo- mniane przed rokiem perturbacje natury prawno-organizacyjnej, tym śmielej więc zapraszamy do współpracy wszystkich wątpiących do tej pory w realność naszego przedsięwzięcia. Ośrodek Badań Historii Wojskowej Muzeum Wojska w Białym- stoku potwierdził swoje możliwości w dziele przygotowywania i wydawania tek- stów naukowych. Przeprowadzone konsultacje pokazały, że w obecnej sytuacji „Studia z Dziejów Wojskowości” nie powinny utrzymywać przy doborze materiałów cezury chrono- logicznej. Złożyło się na to kilka powodów. Pragniemy eksplorować nowe obszary, zwiększając atrakcyjność naszego rocznika. Chcemy stworzyć szerszy kontekst przeglądu badań historyczno-wojskowych i udowodnić, iż białostocki ośrodek może być nie tylko aktywnym uczestnikiem dyskursu historyczno-wojskowego, lecz również jego inicjatorem. Chcemy budować relacje z i między historykami, bez względu na ich zainteresowania badawcze. Wierzymy, że wzbogacenie tematyki publikowanej w „Studiach z Dziejów Wojskowości” zaowocuje dalszym rozwo- jem badań historyczno-wojskowych w kraju. Nadal jednak nie mamy wątpliwości, że będzie to periodyk dający szansę prezentowania dorobku osobom zajmującym się dawnymi dziejami wojskowości. Zatem nie temat, nie jego zakres chronologiczny, a jakość tekstów niechaj decyduje o kwalifikowaniu do druku. W niniejszym tomie ponownie licznie zaprezentowali się młodsi przedstawiciele środowisk historyków wojskowości. Słowa podzięki za wsparcie kierujemy zwłaszcza do kolegów z War- szawy, Lublina, Wrocławia i Torunia. Ufamy, że za rok dopiszemy do tego wykazu kolejne miasta i środowiska. Do wszystkich Państwa zwracamy się z prośbą o promowanie „Studiów z Dzie- jów Wojskowości”, zasilanie redakcji artykułami, ale także recenzjami i polemi- kami. Pozytywny odzew umożliwi nam osiągnięcie jeszcze jednego – formalnego – sukcesu, czyli uzyskania stosowanych punktów, tak skrupulatnie zliczanych na uczelniach w zgodzie z nakazami Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Przy tej okazji trzeba zapytać o wpływ dokonywanych zmian urzędowych na miej- sce historii wojskowości w programach studiów wyższych, możliwości rozwo- jowe wydzielonych zakładów i osób uprawniających naszą dyscyplinę. Sądzimy, że będzie okazja o tym rozmawiać również podczas przyszłorocznego Forum Histo- ryków Wojskowości w Rzeszowie. Gotowi też jesteśmy opublikować za rok sta- nowisko w tej mierze Zespołu Historii Wojskowości Komitetu Nauk Historycznej Polskiej Akademii Nauk. Nie mniej ważne są nasze starania, by stworzyć przestrzeń, w której każdy histo- ryk będzie chciał zamieszczać efekty swoich prac a publikacja będzie potwierdze- niem zarówno wysokiego poziomu przeprowadzonych badań, jak i klasy samego tekstu, będącego ich wynikiem. Mamy świadomość, że jest to proces długotrwały. Tym niemniej dokładamy wszelkich starań, by budować naszą wiarygodność w oparciu o najwyższe standardy nauk historyczno-wojskowych. Równocześnie pragniemy, by nasz periodyk był atrakcyjny nie tylko dla historyków, ale i szer- szego grona czytelników. Do zobaczenia za rok, oby w lepszej jeszcze kondycji, z tomem, który zaświad- czy bardzo dobrze o stanie historii wojskowości w Polsce. Redakcja STUDIA STUDIA Z DZIEJóW WOJSKOWOŚCI t. II, 2013 PL ISSN 2299-3916 Mariusz Cieśla (Wrocław) ZBrOJOWNIa radZIWIłłóW – OSTaTECZNY UPadEK Tworzona w nieświeskim zamku od XVI w. z dużą konsekwencją kolekcja wspaniałych dzieł sztuki, w tym broni, mająca podkreślać potęgę rodu Radziwiłłów, w latach dwudziestych XX w. ostatecznie zakończyła swój żywot. Zgromadzona broń, reprezentująca różne style i szkoły, została rozproszona po Europie i Stanach Zjednoczonych. Radziwiłłowie, piastujący najwyższe godności w dawnej Rzeczpospolitej, zgromadzili wspaniałą kolekcję, w skład której wchodziły również obiekty pocho- dzące od królów Zygmunta II Augusta (1548-1572), Jana III (1674-1696) i rodów arystokratycznych, zarówno polskich jak i europejskich. W jej skład weszła rów- nież broń wielkiego XVI-wiecznego kolekcjonera, księcia Prus Albrechta Hohen- zollerna (1490-1568). Osobą, która przejęła kolekcję był Bogusław Radziwiłł (1620-1669). W 1657 r. związał się ze swoim kuzynem, elektorem Brandenburgii Fryderykiem Wilhelmem I (1620-1688), przyczyniając się do podpisania trak- tatów welawsko-bydgoskich w 1657 r., których postanowieniem było zerwanie zależności lennych pomiędzy Rzeczpospolitą a Prusami Książęcymi i uzyskanie suwerenności dynastii Hohenzollernów na tym terytorium. Za te dokonania, elek- tor mianował księcia Bogusława Generalnym Namiestnikiem Prus Książęcych, którą to funkcję sprawował aż do śmierci. Rezydując w Królewcu, mógł prze- nieść wspaniałą zbrojownię zostawioną przez księcia Albrechta Hohenzollerna i jego poprzedników do własnych dóbr w Birżach i Dubinkach. Po śmierci żony, oddał swoją jedyną córkę Ludwikę Karolinę Radziwiłł (1667-1695) na wychowa- nie nieświeskiej linii Radziwiłłów, czyniąc z nich jednocześnie przyszłych spad- kobierców swojej fortuny1. Tą właśnie drogą wiele pięknych zbroi znalazło się w Nieświeżu. O genezie i pierwszym etapie upadku zbrojowni Radziwiłłów autor pisał już wcześniej2. W niniejszym tekście podejmuje próbę wyjaśnienia przebiegu i charakteru ostatecznej likwidacji wielkiej kolekcji w okresie II Rzeczypospolitej, 1 Encyklopedia wojskowa, red. O Laskowski, t. VII, z. 72, Warszawa 1937, s. 100. 2 M. Cieśla, Zbrojownia Radziwiłłów z Nieświeża i broń związana z Polską w Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości”, t. XLVI, 2009, s. 25. 10 Mariusz Cieśla opierając się w dużej mierze na informacjach opracowanych przez Stanisława Kobielskiego3 Ordynat nieświeski książę Albrecht Radziwiłł (1885-1935), przy wydatnej pomocy warszawskich handlarzy antykami i historyków sztuki, dokonał tego, czego przez wieki nie zdołały uczynić najazdy, konfiskaty i rabunki. Należy przy tym zaznaczyć, iż nie są znane motywy, które kierowały nim w „rozbijaniu” kolek- cji. Albrecht Radziwiłł nawiązał szerokie kontakty z amerykańskimi milionerami, w czym pomogła mu jego żona Dorota Parker Deakon. Zbiegło się to ze wzrostem zainteresowania uzbrojeniem historycznym w wyniku prowadzonych badań nauko- wych w dziedzinie bronioznawstwa oraz tworzeniem w USA kolekcji muzealnych o światowym znaczeniu. W głównej mierze dlatego nieświeska zbrojownia stała się obiektem zainteresowania handlarzy antykami. Dodatkowo należy zauważyć, że w kraju borykającym się z kryzysem gospodarczym i zubożałym na skutek wyczer- pującej wojny, dysponujący ogromnymi środkami finansowymi Amerykanie
Recommended publications
  • Resources Concerning the History of Polish Jews in Castle Court Records of the 17Th and 18Th Centuries in the Central State Historical Archives in Kyiv and Lviv
    SCRIPTA JUDAICA CRACOVIENSIA Vol. 18 (2020) pp. 127–140 doi:10.4467/20843925SJ.20.009.13877 www.ejournals.eu/Scripta-Judaica-Cracoviensia Resources Concerning the History of Polish Jews in Castle Court Records of the 17th and 18th Centuries in the Central State Historical Archives in Kyiv and Lviv Przemysław Zarubin https://orcid.org/0000-0003-4845-0839 (Jagiellonian University in Krakow, Poland) e-mail: [email protected] Keywords: archival sources, Ukraine, Lviv, Kyiv, castle court, 17th century, 18th century Abstract: The article presents types of sources which have thus far not been used, castle court books kept in the archives of the Ukrainian cities of Lviv and Kyiv. The author emphasizes the importance of these sources for research on the history and culture of Polish Jews in the 17th and 18th centuries. He also specifies the types of documents related to Jewish issues authenticated in these books (e.g. manifestations and lawsuits, declarations of the Radom Tribunal), as well as current source publications and internet databases containing selected documents from Ukrainian archives. The Central State Historical Archive in Lviv (CDIAL) (known as the Bernadine Ar- chive) and the Central State Historical Archive in Kyiv (CDIAUK) both have exten- sive collections of records of the so-called castle courts (sądy grodzkie), also known as local Starost courts (sądy starościńskie) for the nobility: from the Bełz and Ruthe- nian Voivodeships in the Lviv archive; and from the Łuck, Podolia, Kyiv, and Bracław Voivodeships in the Kyiv archive. This is particularly important because – in the light of Jewish population counts taken in 1764–1765 for the purpose of poll tax assessment – these areas were highly populated by Jews.
    [Show full text]
  • Katyn Massacre
    Katyn massacre This article is about the 1940 massacre of Polish officers The Katyn massacre, also known as the Katyn Forest massacre (Polish: zbrodnia katyńska, 'Katyń crime'), was a mass murder of thousands of Polish military officers, policemen, intellectuals and civilian prisoners of war by Soviet NKVD, based on a proposal from Lavrentiy Beria to execute all members of the Polish Officer Corps. Dated March 5, 1940, this official document was then approved (signed) by the entire Soviet Politburo including Joseph Stalin and Beria. The number of victims is estimated at about 22,000, the most commonly cited number being 21,768. The victims were murdered in the Katyn Forest in Russia, the Kalinin (Tver) and Kharkov prisons and elsewhere. About 8,000 were officers taken prisoner during the 1939 Soviet invasion of Poland, the rest being Poles arrested for allegedly being "intelligence agents, gendarmes, saboteurs, landowners, factory owners, lawyers, priests, and officials." Since Poland's conscription system required every unexempted university graduate to become a reserve officer, the Soviets were able to round up much of the Polish intelligentsia, and the Jewish, Ukrainian, Georgian and Belarusian intelligentsia of Polish citizenship. The "Katyn massacre" refers to the massacre at Katyn Forest, near Katyn-Kharkiv-Mednoye the villages of Katyn and Gnezdovo (ca. 19 km west of Smolensk, memorial Russia), of Polish military officers in the Kozelsk prisoner-of-war camp. This was the largest of the simultaneous executions of prisoners of war from geographically distant Starobelsk and Ostashkov camps, and the executions of political prisoners from West Belarus and West Ukraine, shot on Stalin's orders at Katyn Forest, at the NKVD headquarters in Smolensk, at a Smolensk slaughterhouse, and at prisons in Kalinin (Tver), Kharkov, Moscow, and other Soviet cities.
    [Show full text]
  • Polska Bibliografia Wojskowa Tom Li Rok 1987
    Ce n t r a l n a b ib l io t e k a w o j s k o w a im. płk. Zbigniewa Załuskiego POLSKA BIBLIOGRAFIA WOJSKOWA TOM LI ROK 1987 ZESZYT 4 WARSZAWA 1987 Opracowali: Joanna Dziubczyńska, Renata lglewska, Beata Jagielak, Izabela Kowalska (sekretarz redakcji), Irena Sawicka Pod redakcją Władysława Henzla Okładkę i kartę tytułową projektował Zdzisław Byczek Objętość 23,0 ark. wyd., 11,50 ark. druk. P a p ie r ilu s tra c y jn y k l. V 70 g, 70X100/16. Oddano do składu w marcu 1988 r. Druk ukończono we wrześniu 1988 r. Wojskowa Drukarnia w Łodzi. Zam. 537. W KP/VI-82 SPIS TREŚCI W s t ę p ................................................................................................................................................ 9 Wykaz bibliografii, czasopism, dzienników i skróty ich tytułów uwzględnio­ nych w T. LI z. 4 Polskiej Bibliografii Wojskowej . ........... 11 W ykaz s k r ó t ó w .......................................................................................................................... 15 P O L I T Y K A ................................................................................................................................. 20 1. Międzynarodowe stosunki polityczne. Problemy wojskowe w polityce św iatow ej ...................................................................................... ................................... 20 a. Ogólne problemy pokojowego w spółistnienia ........................................... ....... 20 b. Międzynarodowa współpraca wojskowo-gospodarcza .............................25
    [Show full text]
  • Polish Battles and Campaigns in 13Th–19Th Centuries
    POLISH BATTLES AND CAMPAIGNS IN 13TH–19TH CENTURIES WOJSKOWE CENTRUM EDUKACJI OBYWATELSKIEJ IM. PŁK. DYPL. MARIANA PORWITA 2016 POLISH BATTLES AND CAMPAIGNS IN 13TH–19TH CENTURIES WOJSKOWE CENTRUM EDUKACJI OBYWATELSKIEJ IM. PŁK. DYPL. MARIANA PORWITA 2016 Scientific editors: Ph. D. Grzegorz Jasiński, Prof. Wojciech Włodarkiewicz Reviewers: Ph. D. hab. Marek Dutkiewicz, Ph. D. hab. Halina Łach Scientific Council: Prof. Piotr Matusak – chairman Prof. Tadeusz Panecki – vice-chairman Prof. Adam Dobroński Ph. D. Janusz Gmitruk Prof. Danuta Kisielewicz Prof. Antoni Komorowski Col. Prof. Dariusz S. Kozerawski Prof. Mirosław Nagielski Prof. Zbigniew Pilarczyk Ph. D. hab. Dariusz Radziwiłłowicz Prof. Waldemar Rezmer Ph. D. hab. Aleksandra Skrabacz Prof. Wojciech Włodarkiewicz Prof. Lech Wyszczelski Sketch maps: Jan Rutkowski Design and layout: Janusz Świnarski Front cover: Battle against Theutonic Knights, XVI century drawing from Marcin Bielski’s Kronika Polski Translation: Summalinguæ © Copyright by Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej im. płk. dypl. Mariana Porwita, 2016 © Copyright by Stowarzyszenie Historyków Wojskowości, 2016 ISBN 978-83-65409-12-6 Publisher: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej im. płk. dypl. Mariana Porwita Stowarzyszenie Historyków Wojskowości Contents 7 Introduction Karol Olejnik 9 The Mongol Invasion of Poland in 1241 and the battle of Legnica Karol Olejnik 17 ‘The Great War’ of 1409–1410 and the Battle of Grunwald Zbigniew Grabowski 29 The Battle of Ukmergė, the 1st of September 1435 Marek Plewczyński 41 The
    [Show full text]
  • Death at KATYN
    ) ' ..... 1 IJ DEATH AT- KATYN DEAtH AT KATYN Published by NATIONAL COMMITTEE of AMERICANS of POLISH DESCENT 105 EAST 22ND STREET NEW YORK, N. Y. Printed in U.S.A. I THE GRAYES OF KATYN The wooded region lying around Kosgory. near Smo­ MAGNA EST VERITAS ET PRAEVALEBIT lensk, j.s known to the local population as the Katyn This bookl~t is composed of two parts. The first is a Forest. Today this forest-land in one vast cemetery. In mass graves, piled systematically layer on layer, lie the resume of all the facts so far available which bear on the bodies of thousands of Polish officers captured by the massacre of thousands of officers, flower of the Polish Soviet Army in the autumn of 1939. More than 3,000 of Army, whose murdered bodies were found lying in mass these bodies have already been disinterred, and there is graves near Smolensk, in the spring of 1943. The second reason to believe that the total number may exceed section is the personal narrative of a P'blish officer who 8,000. These men who, as prisoners of war, wer.e under by good fortune escaped the fate of his comrades-in-arms. the protection of the provisions of the Hague Conven­ tion and of the enactments of the Geneva agreements, The Publishers. were murdered in cold blood. one by one, by a single shot accurately fired into the base of the skull. Who Murdered The Polish Officers? For more than a year the question of who is responsible for this mass murder at Katyn has been the subject of controversy in the press of the world.
    [Show full text]
  • Rocznik Lituanistyczny Tom 6-2020.Indd
    „ROCZNIK LITUANISTYCZNY” 6 ■ 2020 Witalij Michałowski https://orcid.org/0000-0002-0273-3668 Kijowski Uniwersytet im. Borysa Grinczenki Posłowie ruskich województw Korony na sejmie lubelskim w styczniu–lutym 1569 roku Zarys treści W artykule omówiono stosunek szlachty z ruskich województw Korony Polskiej (ruskiego, podol- skiego i bełskiego) na sejmie lubelskim w styczniu–lutym 1569 r. wobec planów unii, przed podjęciem decyzji o inkorporacji Podlasia i Wołynia. Abstrakt Th is article presents the stance taken by the representatives of the Ruthenian voievodeships of the Polish Crown (Ruthenian, Podolian, and Belz voivodeships) at the Sejm session in Lublin in 1569 before the incorporation of Podlasie and Volhynia. Słowa kluczowe: unia lubelska, sejm lubelskie 1569 r., województwa ruskie Korony, województwo ruskie, województwo podolskie, województwo bełskie Keywords: Union of Lublin, Lublin Sejm of 1569, Ruthenian voivodeships of the Polish Crown, Ruthenian voivodeship, Podolian voivodeship, Belz voivodeship Początkowe debaty na sejmie unijnym w Lublinie w styczniu–lutym 1569 r., do momentu wyjazdu posłów litewskich w nocy z 28 lutego na 1 marca, poka- zały postawy szlachty koronnej wobec unii. Strony koronna i litewska przed- stawiały niejednokrotnie swoją wizję utworzenia wspólnego państwa. Czasem dyskusje te przypominały „błędne koło”. Te same postulaty i odwołania do dziejów z 1501 r., które nazywano „za Alexandra”, oraz do recesu sejmu war- szawskiego z 1563/1564 r., właściwie nie wnosiły nic nowego to tematu. Dały one jednak szlachcie
    [Show full text]
  • Biuro Polityczne WKP
    5 marca 1940 r. - Biuro Polityczne WKP (b) [Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików)] podjęło decyzję o rozstrzelaniu polskich jeńców wojennych z obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie oraz więźniów, przetrzymywanych w więzieniach tzw. Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi. Dokonana na podstawie tej decyzji masowa egzekucja obywateli polskich określana jest umowną nazwą „Zbrodni Katyńskiej”. Do chwili ujawnienia sowieckich dokumentów dotyczących losów polskich jeńców wojennych w ZSRR po 17 września 1939 r., tj. do początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia, pod pojęciem „Zbrodnia Katyńska” rozumiano wymordowanie przez organy represyjne ZSRR jeńców z obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie. Przy czym znany był tylko los jeńców z Kozielska, rozstrzelanych, jak wyszło na jaw w 1943 r., w Katyniu. Wśród wspomnianych dokumentów sowieckich znajdował się dokument o kluczowym znaczeniu – decyzja Biura Politycznego WKP (b) z 5 marca 1940 r., z której wynikało że zakres pojęciowy pojęcia „Zbrodnia Katyńska” należy rozszerzyć. 5 marca 1940 r. Biuro Polityczne WKP (b) podjęło bowiem decyzję nie tylko o rozstrzelaniu 14, 5 tys. polskich jeńców wojennych z trzech, wyżej wymienionych obozów, ale także 11 tys. osób cywilnych – więźniów, przetrzymywanych w więzieniach tzw. Zachodniej Białorusi i Zachodniej Ukrainy. Kolejne dokumenty pozwoliły stwierdzić, że w rzeczywistości liczba rozstrzelanych więźniów była mniejsza i wyniosła 7 305 osób. Ostatecznie więc ofiarą „Zbrodni Katyńskiej”, w jej nowym, rozszerzonym rozumieniu, padło łącznie ponad 21 tys. obywateli polskich. Jak doszło do podjęcia decyzji z 5 marca 1940 r. ? Po zakończeniu niewypowiedzianej wojny z Polską w sowieckich obozach jenieckich znalazło się ok. 125 tys. polskich jeńców. Obozy te były nadzorowane przez specjalnie do tego celu powołany Zarząd ds. Jeńców Wojennych NKWD ZSRR (szefował mu mjr NKWD Piotr Soprunienko).
    [Show full text]
  • 1 Kurów, 10 Kwietnia 2016 R. Ekscelencjo Czcigodny Ks. Biskupie ! Czcigodni Księża ! Dostojni Goście! Szanowni Państwo !
    Kurów, 10 kwietnia 2016 r. Ekscelencjo Czcigodny Ks. Biskupie ! Czcigodni Księża ! Dostojni Goście! Szanowni Państwo ! Tragiczne wydarzenia rozpoczął zbrodniczy pakt Ribbentrop -Mołotow /23.08.1939/ zawarty między faszystowskimi Niemcami Hitlera, a sowiecką Rosją Stalina. Doprowadził on do /niemieckiej 1.09.1939 i sowieckiej 17.09.1939/ agresji na Polskę – wywołując II wojnę światową. /Już w pierwszych dniach agresji sowieci zamordowali 25 – 30 tys. żołnierzy, policjantów, urzędników i cywilów/. W wigilię Bożego Narodzenia 1939 r. wywieziono w nieznane miejsce i zamordowano blisko 200 kapelanów. Z 9/10 lutego rozpoczęły się deportacje na Syberię. Do niewoli sowieckiej dostało się ponad 250 tys. oficerów i żołnierzy polskich /10 generałów, 55 pułkowników, 126 podpułkowników 5131 oficerów niższego stopnia /majorów - 316, kapitanów- 843, poruczników/ 4096 podoficerów i 181223 szeregowców/. Ponad 14 tys. oficerów umieszczono w obozach w Kozielsku /Rosja/ ok. 4,5 tys., Starobielsku /Ukraina/ ok. 3910 i Ostaszkowie /Rosja/ok. 6,5 tys. Natomiast ok. 7 tys. polskich obywateli: /urzędników, ziemian, nauczycieli, sędziów, prokuratorów, policjantów po aresztowaniu na terenach wschodnich Rzeczypospolitej zajętych przez Armię Czerwoną/ osadzono w innych więzieniach. Dnia 5.03.1940 r. władze sowieckie podjęły zbrodniczą decyzję o rozstrzelaniu 21.857 polskich jeńców /ponad 20% polskiej kadry oficerskiej w 97% narodowości polskiej/. Zbrodni dokonano w: - Katyniu /pod Smoleńskiem (Rosja) gdzie obecnie jest cmentarz/ wymordowano 4410 jeńców z obozu kozielskiego od 3.04.- 12.05.1940 r. /Zginęli tam: kontradmirał Ksawery Czernicki, generałowie: Bronisław Bochatyrewicz, Henryk Minkiewicz i Mieczysław Smorawiński. Jedyna kobieta, która zginęła w Katyniu ppor. rez. Janina Lewandowska (32 lata), córka gen. Józefa Dowbór-Muśnickiego organizatora i dowódcy I Korpusu Polskiego w Rosji (1917-1918), dowódcy zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego z 27 XII-1918 r./.
    [Show full text]
  • Eastern Europe - Historical Glossary
    EASTERN EUROPE - HISTORICAL GLOSSARY Large numbers of people now living in western Europe, north and south America, South Africa and Australia are from families that originated in eastern Europe. As immigrants, often during the late 19th century, their origin will have been classified by immigration officials and census takers according to the governing power of the European territory from which they had departed. Thus many were categorised as Russian, Austrian or German who actually came from provinces within those empires which had cultures and long histories as nations in their own right. In the modern world, apart from Poland and Lithuania, most of these have become largely unknown and might include Livonia, Courland, Galicia, Lodomeria, Volhynia, Bukovina, Banat, Transylvania, Walachia, Moldavia and Bessarabia. During the second half of the 20th century, the area known as "Eastern Europe" largely comprised the countries to the immediate west of the Soviet Union (Russia), with communist governments imposed or influenced by Russia, following occupation by the Russian "Red Army" during the process of defeating the previous military occupation of the German army in 1944-45. Many of these countries had experienced a short period of independence (1918-1939) between the two World Wars, but before 1918 most of the territory had been within the three empires of Russia, Austria-Hungary and Ottoman Turkey. The Ottoman empire had expanded from Turkey into Europe during the 14th-15th centuries and retained control over some territories until 1918. The commonwealth of Poland and Lithuania was established in the 16th century and for two centuries ruled over the territories north of Hungary, while the Ottoman empire ruled over those to the south, but between 1721-1795 the Russian empire took control of the Baltic states and eastern Poland and during a similar period Austria-Hungary took control of southern Poland and the northern and western territories of the Ottoman empire.
    [Show full text]
  • Wrocław, Opole, 13 Kwietnia 2021 13 Kwietnia Obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej
    Instytut Pamięci Narodowej - Wrocław https://wroclaw.ipn.gov.pl/wro/aktualnosci/142013,Wydarzenia-upamietniajace-ofiary-Zbrodni-Katynskiej-Wroclaw -Opole-13-kwietnia-20.html 2021-09-27, 14:48 Wydarzenia upamiętniające ofiary Zbrodni Katyńskiej – Wrocław, Opole, 13 kwietnia 2021 13 kwietnia obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Trwająca epidemia Covid-19 po raz kolejny niweczy plany uroczystego uhonorowania tego dnia i ofiar NKWD. Oddział IPN we Wrocławiu nie ustaje jednak w działaniach na rzecz upamiętnienia zamordowanych rodaków. Wrocław Kulminacyjne obchody ustanowionego przez Sejm RP w 2007 roku Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej miały miejsce przed Pomnikiem Ofiar Zbrodni Katyńskiej we Wrocławiu. Nie były to jedyne upamiętnienia ofiar zbrodni NKWD z 1940 roku. 1–23 kwietnia 2021 Prezentacja wystawy „Zbrodnia Katyńska” w Komendzie Wojewódzkiej Policji we Wrocławiu. Wystawa IPN o Katyniu Wystawa IPN o Katyniu Wystawa IPN o Katyniu w Komendzie w Komendzie w Komendzie Wojewódzkiej Policji we Wojewódzkiej Policji we Wojewódzkiej Policji we Wrocławiu (fot. KWP we Wrocławiu (fot. KWP we Wrocławiu (fot. KWP we Wrocławiu) Wrocławiu) Wrocławiu) 11 kwietnia 2021 Prelekcja pt. „W 81. rocznicę zbrodni katyńskiej” wparafii pw. Matki Boskiej Wspomożycielki Wiernych we Wrocławiu-Księżu Małym (ul. Świątnicka 2. 13 kwietnia 2021 Briefing prasowy w Księgarni IPN we Wrocławiu na temat 2. Festiwalu Filmowego o Totalitaryzmach „Echa Katynia”. Briefing o Festiwalu Briefing o Festiwalu Briefing o Festiwalu Filmowym o Filmowym o Filmowym o Totalitaryzmach „Echa Totalitaryzmach „Echa Totalitaryzmach „Echa Katynia” Katynia” Katynia” Referat dr. Stanisława A. Bogaczewicza: Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. „Przebaczyć, nie znaczy zapomnieć.” Ks. Stanisław Peszkowski – nagrany w pliku audio i wyemitowany za pośrednictwem radiowęzła w Areszcie Śledczym we Wrocławiu, oraz emisja nagrania: Mord katyński.
    [Show full text]
  • Niepodleglosc Tom LXII NOWY 10 PAZDZIERNIK Poprawki.Indd
    Arkadiusz Adamczyk 1 Powstanie Styczniowe jako element myśli politycznej Józefa Piłsudskiego Redakcja Arkadiusz Adamczyk (UJK) – redaktor naczelny; redaktorzy tematyczni: Janusz Mierzwa (UJ), Marek Sioma (UMCS); redaktor językowy: Krzysztof Polechoński (UWr) Rada Programowa: Anna Cienciała (Kansas University), Roch Dąbrowski (Narodowe Centrum Kultury), Adolf Juzwenko (Ossolineum), Zbigniew S. Kowalski (Instytut Józefa Piłsudskiego w Londynie), John Micgiel (Columbia University), Iwan Monolatij (Narodowy Uniwersytet Przykarpacki w Iwano-Frankiwsku); Waldemar Paruch (UMCS) – przewodniczący, Andrzej Suchictz (Instytut Polski i Muzeum im. gen. W. Sikorskiego w Londynie), Włodzimierz Suleja (Instytut Pamięci Narodowej), Piotr Wandycz (Yale University), Zbigniew Wójcik (IH PAN). WŚRÓD RECENZNETÓW ZAWARTOŚCI „NIEPODLEGŁOŚCI”* Piotr Cichoracki (Uniwersytet Wrocławski), Robert Litwiński (Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie), Jarosław Macała (Uniwersytet Zielonogórski), Przemysław Olstowski (Polska Akademia Nauk), Waldemar Paruch (Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie), Wanda K. Roman (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), Tadeusz P. Rutkowski (Uniwersytet Warszawski), Tomasz Sikorski (Uniwersytet Szczeciński); Wojciech Śleszyński (Uniwersytet w Białymstoku), Laszlo Endre Varga (Uniwersytet Kościoła Reformowanego im. Gaspara Karolyi w Budapeszcie), Przemysław Waingertner (Uniwersytet Łódzki), Ireneusz Wojewódzki (Uniwersytet Zielonogórski), Mariusz Wołos (Uniwersytet Pedagogiczny KEN w Krakowie) *Autorzy publikujący w
    [Show full text]
  • Glaukopis-9-10 2007-2008-Srodki.Pdf
    Archeologia pamięci Redaktor naczelny: Wojciech Jerzy Muszyński Zrealizowano w ramach Programu Operacyjnego Redakcja: dr Piotr Gontarczyk (zast. red. nacz.), Promocja Czytelnictwa ogłoszonego przez Ministra Jolanta Mysiakowska (sekretarz redakcji), Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Sebastian Bojemski, Maciej Jabłoński Glaukopis jest niezależnym pismem wspieranym Projekt okładki: Michał Kuczmierowski przez społeczne fundacje oraz osoby prywatne. Wydawcy zwracają się do wszystkich osób Projekt grafi czny serii: Magdalena J. Chudzicka zainteresowanych badaniem życia społecznego o pomoc fi nansową. Rada Programowa: Wpłaty prosimy przekazywać na konto prof. Kazimierz Braun (State University of New York) Stowarzyszenia na Rzecz Swobód Obywatelskich: prof. Wiesław Chrzanowski (Warszawa) 30 1750 0009 0000 0000 0247 8293 prof. Marek Jan Chodakiewicz z dopiskiem: fundusz „Glaukopisu”. (Institute of World Politics – Washington DC) 1 Andrzej Czuma (Warszawa) www.glaukopis.pl prof. Herbert Romerstein (Institute of World Politics – Washington DC) Stowarzyszenie na Rzecz Swobód Obywatelskich (SSO) prof. Wojciech Roszkowski (Warszawa) powstało w 1998 r. Członkowie SSO w przeszłości byli instruktorami prof. Peter Stachura (University of Stirling) harcerskimi Federacji Skautingu Europejskiego i Związku dr Zbigniew Stawrowski (Kraków) Harcerstwa Rzeczypospolitej, działali w organizacjach dr Ryszard Tyndorf (Kanada) studenckich takich jak: Niezależne Zrzeszenie Studentów, Zdzisław Zakrzewski (San Francisco) korporacje akademickie, samorząd studencki, dr hab.
    [Show full text]