Een terugblik op 2014 en de opmerkelijke broedvogels klein Polen

We kunnen terugkijken op een prachtig broedvogeljaar met bijna geen vorst en (helaas) zeer vroege maaiomstandigheden, waardoor er ongetwijfeld veel weidevogels zijn gesneuveld. Maar ook positieve geluiden van ANV’s met verrassende uitkomsten en leuke soorten die de gemoederen bezighielden!

In dit bescheiden verslag echter een terugblik op de natuurontwikkeling rondom het Zuidlaardermeer; de Oostpolder, de Kropswoldermadepolder en de Westerbroeksmadepolder

De Zuidlaardermeerpolders

In dit waterbergingsgebied is men een aantal jaren geleden begonnen met het ophogen van het winterpeil en het langzaam droog laten vallen in de zomer. Een natuurlijk proces is daarmee hersteld. Dat dit dermate grote successen met zich mee zou brengen in déze mate werd waarschijnlijk niet verwacht. Maar feit is wel dat het in de afgelopen jaren veel voordelen en benodigd habitat voor verschillende, opmerkelijke, soorten heeft opgeleverd. In 2014 gold dat niet alleen voor de bijna allen jaarlijkse soorten zoals de Roerdompen, de vele tientallen Geoorde Futen, de Ooievaar, IJsvogel, Grote Karekiet, Porseleinhoenders, Kleine Plevieren, Baardmannen, Boomvalk, Paapjes, Snorren, Kluten etc.. Ook voor een aantal Oost-Europeanen en Zuid-Europeanen is het er klaarblijkelijk een Walhalla. Na de komst van de Witwangstern in 2012, en de broedgedrag- vertonende Zwarte Ibissen van 2013 en natuurlijk de tegenwoordig jaarlijkse Steltkluten bleek de koek nog niet op te zijn en volgde in 2014 de volgende zeldzame broedvogel. Hieronder een kort overzicht van de krenten.

Witvleugelstern

Uiteraard gaat het dan om de Witvleugels. Op 16 mei vlogen er ineens rond de 40 adulte vogels boven de geïnundeerde polders. Een zeer fraai gezicht en wie wel eens in Oost-Polen of Wit-Rusland is geweest: de hele entourage deed er niet aan af. Een heel stel vertrok in de dagen daarna maar een 7-tal paren beleef en ging over tot broeden. Uniek in Nederland dat er werkelijk sprake was van een kolonie Witvleugelsterns.

De Witwangsterns kwamen ook weer terug in Klein Polen. In 2013 waren het 11 paren maar in 2014 veerde deze Groninger populatie weer op en telde ze 23 paren. Ondanks de grote aandacht die het gebied hierdoor trok konden de vogels toch overgegaan tot nestelen. Prachtig. Van beide soorten vlogen ook daadwerkelijk vogels uit.

Zwarte Stern

Deze stern komt in 2014 alleen nog maar voor in het Zuidlaardermeergebied met een totaal van 15 territoria (2013 een 14-tal maar toen ook nog een enkel paar in de Veenhuizerstukken). In 2012 zaten in het Zuidlaardermeergebied nog “slechts” 4 paren. De kolonie bij de Veenhuizerstukken gaat achteruit sinds 2011 en lijkt in 2014 verdwenen. Volgens Nico de Vries zijn ze naar KWBP gegaan.

Foto bron: vogelpagina

Kleinst Waterhoen

Op 6 juni hoort Evert Ruiter een Kleinst Waterhoen. Twee dagen later weet een Vlaming er een (prachtige) foto van te maken. De vogel word in elk geval tot en met 24 juni gehoord.

Kwak

Er was al enkele seizoenen sprake van verdachte exemplaren van deze kleine reigersoort rondom het Foxholstermeer, dat strak tegen de Kropswolderbuitenpolder aan ligt. In 2014 is er zeer waarschijnlijk gebroed. Er is een paar waargenomen en even later op dezelfde locatie ook een juveniele vogel. Met dank voor de info aan Guido Meeuwissen voor de info. Gelukkig konden de vogels vrij ongestoord langs de oevers vertoeven.

Zeearend

Okee, geen sprake van broedverdacht gedrag maar twee Zeearenden die elkaar duidelijk tolereren tijdens het voorjaar en de zomer kan duiden op inspecterende vogels die mogelijk iets van plan zijn in 2015. In de gaten houden dus. Qua biotoop en voedsel lijkt een eventuele vestiging in elk geval geen probleem te worden.

Steltkluut

Op 10 april werd de 1e Steltkluut in de aangrenzende Onnerpolder waargenomen door Alwin Hut. Het duurde nog tot 25 april eer er sprake was van een paartje. De volgende dag waren het er reeds 4 en weer een dag later 5. Eind april wordt de overstap gemaakt naar de Westerbroeksemadepolder. Op 2 mei werden er eventjes 7 vogels waargenomen maar uiteindelijk zouden 4 vogels 2 paren gaan vormen en weten we zeker dat één paar daadwerkelijk tot broeden is overgaan. Rond half mei werd het vrouwtje hiervan in broedhouding waargenomen. Op 15 juni is er beschuit met muisjes en blijken er 4 kuikens uit de eieren gekropen. Gezien het feit dat de Steltkluut doorgaans 4 eieren legt zijn ze blijkbaar alle vier uitgekomen. Wonderbaarlijk blijven ze allemaal in leven, in elk geval tot het moment dat ze voor de najaarstrek het gebied verlaten rond 14 augustus.

Kemphaan

Gezien de geschiktheid van de waterige polders en alle verdachte waarnemingen in 2013 en 2011 zat het er wel aan te komen maar toch werden we verrast met een tweetal Kemphaan-paartjes. En ook een paar met kroost in de Oostpolder. Het nodige potentieel..

Een aantal soorten lijkt in 2014 (nog steeds) te ontbreken tenzij er iets geheel per ongeluk over het hoofd gezien is.. De eerste goede soort die zo maar ineens als nieuwe broedvogel voor het gebied gerekend mag worden is al even aangestipt: de Zeearend maar het gebied leent zich (of deed dat al in het recente verleden) ook voor soorten als Lepelaar, Purperreiger, Roodhalsfuut, Visarend, Zwartkopmeeuw, Buidelmees, Oeverzwaluw en Zwarte Wouw.

Ongetwijfeld wachten ons in de toekomst nog een paar fijne verassingen als dit beheer zo word voortgezet. 

Kolonievogeloproep!

Van onderstaande kolonies hebben we van 2013 telresultaten binnen gekregen. Op een enkele uitzondering na waren alle kolonies daadwerkelijk bezet in dat jaar. Van 2014 ontbreken de telresulaten nog. Mocht u van een bepaalde kolonie iets meer weten (onbewoond of het feit dat de kolonieplaats ongeschikt is geworden horen we ook graag).

Bij correspondentie met Sovon graag het kolonienummer gebruiken. Informatie of vragen kunt u stellen aan Joost van Bruggen via [email protected]

Soort: Kolonienummer Atlasblok KM-hok Kolonienaam

Blauwe Reiger 3386 1341 22 Pagebos, Stadskanaal Blauwe Reiger 1201 851 42 Eexterplas, Scheemda Blauwe Reiger 14322 743 53 Groningen, stadpark (peizerweg) Huiszwaluw 14418 1813 21 Ter Wisch Huiszwaluw 12660 1353 53 Laude, melkfabriek Huiszwaluw 5602 751 24 Lettelbert Huiszwaluw 10001 748 43 Pastorieweg 3, Nw Scheemda Huiszwaluw 10163 742 44 Esha, Hoogkerk Huiszwaluw 12848 742 25 gravenburg Kokmeeuw 9627 755 52 Onnerpolder Kokmeeuw 14265 733 42 reitdiep Paddepoel Kokmeeuw 12797 743 42 Groningen, Lijnco Kokmeeuw 3742 1341 12 Veenhuizerstukken, Stadskanaal Kokmeeuw 13690 1215 44 Wolfsbarge Kokmeeuw 11242 755 42 Westerbroekstermadepolder Kokmeeuw 12354 1215 23 Osdijk, Zuidlaardermeer Oeverzwaluw 14419 1352 34 zandafgraving Zevenmeersveenweg Oeverzwaluw 14095 1312 12 winschoten, industrieweg Oeverzwaluw 12684 1331 31 Schietbaan Pekela Oeverzwaluw 3404 1352 45 Sellingerbeetse, Sellingen Oeverzwaluw 1536 1331 13 Afgraving, Alteveer Oeverzwaluw 12659 1352 34 Sellingerbeetse, zandzuigplas Roek 14267 714 21 Rottum- west Roek 9095 721 44 't Rond Swienhok, Oldehove Roek 8121 725 21 N46-Spoorviaduct Stedum Roek 11095 727 25 Ommelandercollege, Appingedam Roek 14326 721 43 Oldehove, sportpark Roek 3961 1812 53 Moekesgat, Ter Apel Visdief 14266 1214 33 de Punt Visdief 2965 726 53 Hoeksmeer, Garrelsweer Visdief 14485 752 21 Vredewold Visdief 609 1341 12 Veenhuizerstukken, Stadskanaal Visdief 8956 744 32 Groningen, Delftechniek Visdief 12139 743 14 De Hoogte, Smirnoffstraat, Groningen Visdief 10619 743 42 Groningen, Lijnco Visdief 14474 741 54 Polder Vredewold: waterberging

Met vriendelijke groeten,

Jan Tjoelker, DC Groningen

Joost van bruggen, Meetnet Broedvogels, Sovon