Historia Szkoły W Starym Dzierzgoniu W Latach 1946 – 2012

HISTORIA SZKOŁY W STARYM DZIERZGONIU W LATACH 1946 – 2012

Lata 1946 – 1954

Był to okres przypadaj ący bezpo średnio na czas po zako ńczeniu II wojny światowej, która spowodowała du że zniszczenia w bazie lokalowej szkół. Przedwojenny, pochodz ący z 1936 roku budynek szkoły w Starym Dzierzgoniu został spalony. Napływaj ący osadnicy organizuj ą na terenie wsi pierwsze lokalne o środki władzy. Pierwszym wójtem został Marceli Śliwi ński, a komendantem milicji Jan Cegiełko. Niewielka liczba dzieci w wieku szkolnym spowodowała, ze zaj ęcia szkolne prowadzone były w pomieszczeniu wynaj ętym z prywatnego mieszkania Henryka Śliweckiego. Zaj ęcia prowadziła Filomena Kowalska. W pocz ątkowym okresie wielu nauczycieli nie posiadało żadnych kwalifikacji pedagogicznych. 9 wrze śnia 1946 roku odbyło si ę otwarcie szkoły w budynku byłej plebanii ewangelickiej. Kierownikiem szkoły został Pan Andrzej Bucholski , który pracował wraz ze swoj ą żon ą Zofi ą. Powstały nast ępuj ące klasy: I, II, III- IV. Młodzie ż szkolna – 67 osób - ucz ęszczała do tej szkoły z nast ępuj ących gromad: Stary Dzierzgo ń, Mort ąg, Gieryki ( Górki ), Matule, Piaski, D ębiny (Wartule), Bukowo. Warto podkre śli ć fakt, że mieszka ńcy Starego Dzierzgonia ofiarnie pomagali w organizowaniu placówki o światowej. Celem zorganizowania izb lekcyjnych, ze strychów okolicznych domów znoszono ławki. Pomalowane na czarny kolor drzwi stanowiły tablice. Dotkliwie odczuwano brak podr ęczników i pomocy naukowych. 1 wrze śnia 1947 roku odbyło si ę rozpocz ęcie roku szkolnego. Powstały klasy I, II, III i V. Prac ę podejmuj ą Irena Jurcewicz i Janina Długosielska . 24 listopada 1947 r. odchodzi kierownik szkoły Andrzej Bucholski , 23 grudnia odchodzi nauczycielka Irena Jurcewicz . Szkoła zostaje zamkni ęta z powodu braku nauczycieli. 1 lutego 1948 roku przybywaj ą dwie nauczycielki: Stefania Lewelska i Krystyna Tułodziecka , która na krótko w zast ępstwie zostaje kierownikiem szkoły. Z powodu otwarcia szkoły w Gierykach, dzieci ze wsi Gieryki i Matule odchodz ą ze szkoły w Starym Dzierzgoniu do szkoły w Gierykach. Jedyn ą prowadzon ą w tamtym okresie organizacj ą szkoln ą był Polski Czerwony Krzy ż. 26 czerwca 1948 r. zostaje uroczy ście zako ńczony rok szkolny. Kierowniczka Krystyna Tułodziecka odchodzi. 1 wrze śnia 1948 r. nast ąpiło rozpocz ęcie roku szkolnego 1948/49. Funkcj ę kierownika szkoły obj ął Pan Zygmunt Drozd .

Kierownik szkoły Pan Zygmunt Drozd

Otwiera si ę klasy: I, II, III, IV, V, VI. W szkole pracowała: Janina Długosielska. Liczba uczniów wzrosła do 98, w zwi ązku z czym zaistniała potrzeba powi ększenia powierzchni u żytkowej. Celem zwi ększenia ilo ści izb lekcyjnych wynaj ęto jeden pokój w budynku nale żą cym do ówczesnego zarz ądu partii. W dalszym ci ągu nauczycielom i uczniom doskwierał brak podr ęczników. Uczniowie pomagali sobie nawzajem, co jednak było trudne z powodu odległo ści. Czasem, żeby odrobi ć zadan ą prac ę domow ą trzeba było pokona ć ponad 2 kilometry, które dzieliły ucznia od najbli ższego kolegi ucz ęszczaj ącego do tej samej klasy.

Powstaj ą nast ępuj ące organizacje szkolne: Szkolne Koło Odbudowy Warszawy SKOW; Polski Czerwony Krzy ż PCK; Zwi ązek Harcerstwa Polskiego ZHP. Młodzie ż w tym czasie czynnie uczestniczyła w życiu społecznym wsi, udzielaj ąc si ę w pracach organizowanych na rzecz miejscowo ści. W II semestrze odchodzi młodzie ż szkolna ze wsi Mort ąg i Bukowo do otwartej szkoły w Mort ągu. Rok szkolny zako ńczono 25 czerwca 1949 r.

Lata 1949 – 1951

W 1949 r. Do pracy przybyła nauczycielka Maria Głowacka . W szkole organizowane były ró żnorodne akademie – cz ęsto tak że o zabarwieniu ideologiczno – politycznym. S ą to m.in. akademia z okazji zawarcia Przyja źni Polsko – Radzieckiej, akademia 70-lecia urodzin Generalissimusa Józefa Stalina, akademia 1- Majowa. Opisywany okres charakteryzował si ę cz ęstymi ruchami migracyjnymi ludno ści. Nauczyciele, cz ęsto po przeprowadzeniu

okresu jednego roku szkolnego odchodzili, zmieniaj ąc miejsce zamieszkania. Dodatkowy wpływ na płynno ść kadry miał fakt braku przygotowania pedagogicznego. Organizacje szkolne: - Szkolne Koło Odbudowy Warszawy; Towarzystwo Przyjaźni Polsko – Radzieckiej; Zwi ązek Harcerstwa Polskiego; Polski Czerwony Krzy ż. W szkole odbywały si ę tak że jasełka, zabawy choinkowe, igrzyska sportowe.

Rok szkolny 1951/52

We wrze śniu 1951 r. przybyło czterech nowych nauczycieli: Melania Szefler, Zofia Mleczko, Piotr Perczyk i Bazyli Mikołajuk, który pracował tylko do 1 listopada t.j. do czasu pój ścia do czynnej słu żby wojskowej. Na jego miejsce zgłosiła si ę Maria Głowacka , która pracowała do czasu wakacji w tej że szkole. Po upływie miesi ąca pracy Marii Głowackiej przybył Jan Słota, który pracował za ni ą w zast ępstwie w szkole w Mort ągu. Niektóre z uroczysto ści szkolnych : 8 rocznica bitwy pod Lenino ,,Dzie ń Wojska Polskiego”, akademia gminna po świ ęcona rocznicy Wielkiej Rewolucji Pa ździernikowej i miesi ąca przyja źni, rocznica urodzin Józefa Stalina, rocznica powstania Armii Czerwonej, choinka noworoczna z udziałem społecze ństwa, akademia z okazji Mi ędzynarodowego Dnia Kobiet, wieczornica po świecona 60 rocznicy urodzin Przewodnicz ącego PRL Bolesława Bieruta (któr ą młodzie ż uczciła licznymi zobowi ązaniami), akademia w 5 rocznic ę śmierci generała Karola Świerczewskiego. Od wrze śnia 1951 r. Do 31 grudnia 1951 r. organizacj ę harcersk ą prowadził Piotr Perczyk, który był przewodnikiem etatowym. Po jego odej ściu 01.01.1952r. dru żyn ą harcersk ą zaopiekowała si ę Pani Melania Szefler. Nauka do 1952 r. odbywała si ę na plebanii. Powy ższy fakt nie budził entuzjazmu ze strony ówczesnych władz o światowych i politycznych. Wiele do życzenia pozostawiały tak że: stan bezpiecze ństwa dzieci ze wzgl ędu na otoczenie, a tak że stan techniczny placu okre ślanego boiskiem. W sprawozdaniu powizytacyjnym z 12 marca 1952 r. możemy przeczyta ć:

,, Szkoła Podstawowa mie ści si ę w dwóch wynaj ętych budynkach murowanych, a nale żą cych – jeden do Zarz ądu Ko ścioła, a drugi do Komitetu Gminnego PZPR. Otoczenie budynków szkolnych nie wpływa dodatnio na młodzie ż, gdy ż z jednej strony znajduj ą si ę ruiny ko ścioła, a z drugiej budynki gospodarstwa rolnego, przez co teren tu ż przy szkole jest stale za śmiecany i brudny. Szkoła zmuszona jest korzysta ć z boiska gromadzkiego, które w okresie sze ściu miesi ęcy nie nadaje si ę do u żytku, poniewa ż poło żone jest na podmokłym terenie. Sale lekcyjne s ą zimne, poło żone od strony północnej, okna zasłaniaj ą drzewa”.

Uczniowie przed szkoł ą na plebanii

W opisywanym okresie dla szkoły w Starym Dzierzgoniu celem procesu dydaktyczno – wychowawczego był wszechstronny rozwój uczniów, opanowanie okre ślonego zakresu wiedzy i umiej ętno ści posługiwania si ę ni ą. Cele edukacyjne wyznaczały główne funkcje szkoły: kształc ącą, wychowawcz ą i przygotowawcz ą . Proces dydaktyczny jest warto ści ą wymiern ą. Wyniki procesu dydaktycznego mierzy si ę m.in. promocj ą uczniów.

W latach 1946 – 1952 wygl ądała ona nast ępuj ąco:

Rok Liczba Uczniowie Uczniowie % szkolny uczniów promowani promocji nie promowani

1946/47 67 67 - 100 %

1947/48 70 70 - 100 %

1948/49 98 85 13 86,7 %

1949/50 117 107 10 91,4 %

1950/51 113 102 11 90,3 %

1951/52 121 102 19 84,3 %

Rok szkolny 1952/53

1 wrze śnia – rozpocz ęcie nowego roku szkolnego odbyło si ę w odbudowanym, przedwojennym budynku szkolnym. Do u żytku szkolnego oddano 4 sale lekcyjne, korytarz, gabinet dyrektora i pokój nauczycielski. Reszt ę pomieszcze ń przydzielono jako mieszkania słu żbowe dla 6 osób grona nauczycielskiego. Szkoł ę umeblowano, zakupuj ąc nowe ławki i wyposa żenie. 4

Szkoła w latach 50-tych

Obowi ązki kierownika szkoły pełnił w tym czasie Pan Zygmunt Drozd. Nauczycielami byli: Melania Szefler (zast ępca kierownika), Zofia Mleczko, Janina Baran, Zofia Her i Stanisław Rymuza, który był świetlicowym w świetlicy wzorcowej w Starym Dzierzgoniu. We wrze śniu Melania Szefler brała udział wraz z zespołem ludowym w wyst ępach na Centralnych Do żynkach w Krakowie. Niektóre z uroczysto ści szkolnych: 28 wrze śnia odbyła si ę akademia po świ ęcona miesi ącowi odbudowy Warszawy, któr ą urz ądzono wspólnie z Prezydium Gminnej Rady Narodowej, 7 listopada – akademia po świ ęcona 35 rocznicy Wielkiej Rewolucji Pa ździernikowej poł ączona z miesi ącem przyja źni polsko – radzieckiej, w której udział wzi ęło około 200 osób społecze ństwa ( miało to miejsce w sali ,,Domu Ludowego” ), w styczniu dzieci bawiły si ę na choince noworocznej, 18 kwietnia 1953 r. uroczysta akademia po świ ęcona 61 rocznicy urodzin Prezesa Rady Ministrów i I Sekretarza PZPR – młodzie ż wykonała szereg zobowi ąza ń m.in. oczyszczono teren szkoły, udekorowano klasy, zebrano 64 kg makulatury, 1,5 tony złomu i odpadów u żytkowych, 1 maja uczniowie wyjechali na uroczyste obchody do Zalewa. Młodzie ż wyje żdżała tak że z wyst ępami artystycznymi do Jerzwałdu i Górek. W czerwcu odbyły si ę Letnie Igrzyska Harcerskie, na których uczniowie zaj ęli I miejsce w konkurencjach indywidualnych i zespołowych w Zalewie. W 5

eliminacjach zespołów artystycznych – zespół ta ńca zaj ął I miejsce w powiecie. 25 czerwca 1953 r. odbyło si ę uroczyste zako ńczenie roku szkolnego.

Rok szkolny 1953/54

W roku szkolnym 1953/54 odszedł kierownik Pan Zygmunt Drozd. Jego obowi ązki powierzono Pani Melanii Szefler .

Kierownik szkoły Pani Melania Szefler

Z pracy odeszły tak że nauczycielki: Janina Baran i Zofia Her. Obsad ę stanowili: Melania Szefler, Zofia Mleczko oraz dwóch nowych nauczycieli – Mikołaj Torbicz i Zenon Mucha. W okresie tym powszechn ą metod ą pozyskiwania kadry pedagogicznej stanowiły nakazy pracy. Pierwszymi nauczycielami z kwalifikacjami, którzy rozpocz ęli prac ę w Starym Dzierzgoniu byli wła śnie Z. Mucha i Z. Mleczko. Uroczysto ści szkolne: wieczornica po świ ęcona Dniu Wojska Polskiego, w której udział wzi ęła grupa jednostki wojskowej znajduj ącej si ę na obozie na Białych Błotach, zawody przeciwpo żarowe i sportowo – strzeleckie, choinka noworoczna, akademia z okazji Dnia Kobiet, uczniowie klas VI i VII, 1 maja 1954 r. Wzi ęli udział w pochodzie 1 majowym. W szkole pracowały czynnie kółka przedmiotowe : biologiczne, j. polskiego, matematyczne, sportowe, śpiewu i ta ńca. Młodzie ż odwiedzała tak że bibliotek ę gminn ą, w której pracowała pani Cecylia Grzegorzewska .

Rok szkolny 1954/55

Kierownikiem został Pan Karol Kalinowski. Nauczyciele: Zofia Mleczko, Zenon Mucha i Mikołaj Torbicz. Uczniów było 110, 103 promowanych, 7 niepromowanych.

Rok szkolny 1955/57

Odszedł kierownik Karol Kalinowski, a jego nast ępc ą został Pan Zenon Mucha. Liczba uczniów zwi ększyła si ę do 125. Promowanych było 88, pozostało 37 uczniów. W roku 1956/57 znów nast ąpiły zmiany w kadrach. Odszedł kierownik Zenon Mucha, a jego obowi ązki pełnił ponownie Zygmunt Drozd. Przybyło jeszcze dwoje niekwalifikowanych nauczycieli Pan Izydor Ewiak oraz Pani Zofia Wo źniak. Uczniów było 123, klas VII.

Kierownik szkoły Pan Zenon Mucha

W roku szkolnym 1957/58 funkcj ę kierownika szkoły obj ął Pan Stanisław Bujalski .

Kierownik szkoły Pan Stanisław Bujalski

Był to człowiek o ciekawej osobowo ści i wielki pasjonat z zakresu zoologii i botaniki. Zało żył on pierwszy na terenie gminy gabinet biologiczny wyposa żony w żywe eksponaty i spreparowane okazy z zakresu zoologii. Przy szkole zało żono tak że działkę szkoln ą, na której uprawiano warzywa. Kierownik szkoły Stanisław Bujalski był pierwszym nauczycielem z kwalifikacjami pedagogicznymi i przygotowaniem do nauczania biologii.

Gabinet biologiczny

Lata 60-te nadal charakteryzowały si ę nasilonym ruchem migracyjnym ludno ści na terenie całego kraju. Zjawisko to miało tak że miejsce w Starym

Dzierzgoniu. Skład kadry pedagogicznej cz ęsto ulegał zmianom. Jednak coraz wi ęcej nauczycieli posiadało kwalifikacje pedagogiczne i było dobrze przygotowanych do pracy z młodzie żą .

Kadra pedagogiczna w latach 1959 – 1972 - Stanisław Bujalski 1957 - 1973 - Aleksandra Bujalska 1957 - 1973 - Sabina Biega ńska 1957 - 1981 - Stanisława Simi ńska ( Wlazłowska ) 1960 - 1962 - Wiesław Wlazłowski 1960 - 1962 - Janina Baran 1952 – 1953 - Krystyna Dymek lata 50 –te - Barbara Żbikowska 1962 - 1963 - Andrzej Żbikowski 1962 - 1963 - Romuald Ludkiewicz 1963 - 1966 - Halina Kwiatkowska 1964 - 1965 - Janusz Bajerowski 1965 - 1966 - Michał Boczulak 1965 - 1967 - Rita Kostka 1966 – 1968 - Irena Retka ( Łencio ) 1966 - 1996 - Ałła Naumnik ( Magusiewicz ) 1966 - 1967 - Halina Skabara 1967 – 1975 - Halina Śliwi ńska (Dobroniecka) - Jadwiga Ruci ńska ( Szmelter ) 1967 - 1996 - Henryk Abramski 1968 - 1970 - Krystyna Bodo ( Stefaniak ) 1969 - 1976 - Helena Cegiełka 1970 - 1971 - Bo żena Jakubik ( Chmiel ) 1972 – VI 1972 - El żbieta Krai ńska 1971 - 1972 - Urszula Ziółkowska 1972 - 1973 - Jan Zambrzycki 1972 – X 1972 - Krystyna Dymek lata 50 –te

Nauczyciele od prawej: W. Wlazłowski, S. Wlazłowska, S. Bujalski, A. Bujalska, S. Biega ńska

Nauczyciele - Stanisława i Wiesław Wlazłowscy tak wspominaj ą swoj ą prac ę w szkole w Starym Dzierzgoniu ( lata 1960 – 1962 ) : ,, …Nauka odbywała si ę na 2 zmiany przez 6 dni w tygodniu, zaj ęcia trwały od godz. 8-ej do 17-tej. Ze wzgl ędu na du żą liczb ę uczniów, szczególnie w klasach V-VII, nie było mo żliwo ści prowadzenia zaj ęć w klasach ł ączonych, pracowali śmy przeci ętnie po 7 – 8 godzin dziennie… Wiosn ą 1961 r. wraz z uczniami przyst ąpili śmy do uporz ądkowania całego placu przed szkoł ą. Powstały boiska do piłki r ęcznej i siatkowej oraz rabaty kwiatowe i alpinaria przy bramie wjazdowej na posesj ę szkoln ą. Najwi ęcej prac wykonali harcerze – wi ęc w nagrod ę zorganizowali śmy im wyjazd na 2 – dniowy biwak do Przezmarku”.

Przed bram ą wjazdow ą do szkoły

Szkoła lata 60-te

,, W roku szkolnym 1961/62 zostali śmy zobowi ązani do zorganizowania Szkoły Przysposobienia Rolniczego dla młodzie ży, która uko ńczyła szkoł ę podstawow ą i nie podj ęła dalszej nauki w szkołach średnich oraz zorganizowania kursu wieczorowego z zakresu szkoły podstawowej dla osób dorosłych. Byli to głównie repatrianci z dawnych terenów wschodnich, którzy nie mieli uko ńczonej szkoły podstawowej. Wiek uczestników kursu był bardzo zró żnicowany. Zaj ęcia trwały od pó źnej jesieni do wiosny i ko ńczyły si ę egzaminem pisemnym i ustnym.

Egzamin w Szkole Przysposobienia Rolniczego

Do ka żdych zaj ęć musieli śmy przygotowywa ć si ę na pi śmie – konspekty. Pisali śmy je równie ż do wszystkich zaj ęć dydaktycznych w szkole podstawowej. Pod tym wzgl ędem byli śmy systematycznie kontrolowani i rozliczani przez kierownika szkoły P. Stanisława Bujalskiego i władze o światowe w czasie przeprowadzanych wizytacji. Wizytacje były przeprowadzane ka żdego roku i nie były wcze śniej zapowiadane. Rok szkolny był podzielony na 4 okresy ( 15 XI, 31 I, 15 IV, 24 VI ). Ka żdy z nich był zako ńczony wystawianiem ocen, podsumowaniem ogólnym i wywiadówk ą. W ka żdym roku przygotowywali śmy cz ęść artystyczn ą na uroczysto ści szkolne z okazji świ ąt i wa żniejszych rocznic pa ństwowych. Stanisława Wlazłowska prowadziła dru żyn ę harcersk ą dziewcz ąt za ś Wiesław Wlazłowski dru żyn ę harcersk ą chłopców.

Pan Wiesław Wlazłowski z harcerkami

Współprac ę z rodzicami i środowiskiem Pa ństwo Wlazłowscy wspominaj ą bardzo dobrze : ,, Pa ństwo Bujalscy i Pani Biega ńska byli lud źmi bardzo go ścinnymi, wśród pracowników szkoły panowało zrozumienie i wzajemna pomoc w ka żdej sytuacji. Kontakty z rodzicami nawi ązywane były najcz ęś ciej przy okazji wywiadówek i imprez szkolnych. Wiele rodzin wyró żniało si ę aktywno ści ą w działalno ści na rzecz szkoły. Rodzice, uczniowie i nauczyciele darzyli się wzajemnym szacunkiem i zaufaniem. Szkoła zawsze była otwarta na potrzeby środowiska i słu żyła pomoc ą w ich zaspokajaniu.”

Pani Stanisława Wlazłowska z klas ą I 1960 / 61

Organizacje szkolne:

SKO, PCK, TPPR, ZHP, SU, KOS, LOK, Chór szkolny, SKS, Dru żyna Zuchów

Kółka zainteresowa ń:

Biologiczne, historyczne, polonistyczne, matematyczne, geograficzne

Uroczysto ści szkolne: Dni O światy, Ksi ąż ki i Prasy, wieczornice Poezji Marii Konopnickiej, akademie 1 Majowe, Dzie ń Dziecka, zabawy choinkowe, obchody XX Polski Ludowej, rozgrywki sportowe, apele z okazji Rewolucji Pa ździernikowej, obchody rocznicowe PRL-u, urodzin W. Lenina.

Dzie ń Dziecka

Pan Michał Boczulak z klas ą

Pan Romuald Ludkiewicz – nauczyciel, pó źniej dyrektor, a wreszcie Inspektor Oświaty wspomina: ,, Szkoła w Starym Dzierzgoniu była dobr ą szkoł ą, tam dostałem pierwsze szlify, które pó źniej owocowały. Uczyłem j. polskiego, historii, wychowania

obywatelskiego i wychowania fizycznego. Pami ętam jak przygotowywałem uczniów do zawodów sportowych. Zim ą biegałem z nimi od szkoły do samego lasu, przez pola, po pas w śniegu. Efekt – w zawodach przełajowych zaj ęli śmy 3 pierwsze miejsca w powiecie. Kiedy ś kierownik Bujalski zaprosił do nas Szkoł ę Podstawow ą nr 1 z Mor ąga (prawdopodobnie był to maj 1964 r.). Zostałem wyznaczony do poprowadzenia zawodów. W śród konkurencji była tak że piłka r ęczna. Zeszło si ę bardzo du żo mieszka ńców. Szkoła nr 1 była mistrzem powiatu w tej dyscyplinie. Wystawiłem dru żyn ę (niektórzy chłopcy byli troszk ę przero śni ęci) i zagrali śmy niezapomniany mecz. Uczniowie naszej szkoły rozgromili go ści, którzy nie spodziewali si ę takiej pora żki - 20:6. Były tak że inne konkurencje m.in. biegi, gra w siatk ę – nie wszystkie wygrali śmy, ale zabawa była udana. Rodzice przygotowali posiłki i zorganizowali wspaniałe przyj ęcie dla dzieci. Kierownik Bujalski, który był człowiekiem niezwykle go ścinnym, po zako ńczeniu zawodów ugo ścił wszystkich dorosłych. Pracowałem w tej szkole 3 lata i do dzi ś bardzo mile wspominam tamte czasy.” Nast ępuje poprawa sytuacji materialnej szkoły. Przybywa pomocy szkolnych, a izby lekcyjne wyposa ża si ę w nowo zakupione meble szkolne. Zarówno rodzice jak i uczniowie wykonuj ą wiele prac na rzecz szkoły. Jeden z ówczesnych uczniów relacjonuje: ,, Ka żdy z nas na lekcjach wychowania fizycznego chciał grac w nog ę. Nie mieli śmy jednak gdzie. Boisko przed szkoł ą nie nadawało si ę do u żytku. Przede wszystkim było nierówne. Kierownik szkoły Pan Bujalski zaproponował nam i naszym rodzicom, aby śmy pomogli w urz ądzaniu boiska. Zgodzili śmy si ę ch ętnie. Pracowali śmy podczas zaj ęć wychowania fizycznego i prac r ęcznych, ale nie tylko. Przychodzili śmy tak że popołudniami, aby mie ć jak najpr ędzej po żą dany obiekt”. Uczniowie wspólnie z rodzicami urz ądzili boisko szkolne. Ustawiono bramki, wykonano bie żni ę i skoczni ę.

Dru żyna sportowa

Pani Rita Kostka – nauczycielka w latach 1966 – 1968 z sentymentem wspomina prac ę i pobyt w Starym Dzierzgoniu : ,, Razem z m ęż em Leonardem, który był le śnikiem, du żo spacerowali śmy, zwiedzali śmy okolic ę. Za pierwsz ą otrzyman ą pensj ę kupili śmy sobie rowery dzi ęki którym mogliśmy poznawa ć okoliczne miejscowo ści. Pó źniej kupili śmy ły żwy figurówki i wspólnie z młodzie żą je ździli śmy na stawku, który znajdował si ę w centrum wsi.

Pani Rita pi ęknie gra na mandolinie (czego byłam niejednokrotnie świadkiem). Z instrumentem tym wi ąż e si ę ta historia : ,,W szkole grałam dzieciom na mandolinie, która była na wyposa żeniu szkoły. Uczniowie bardzo lubili, gdy grałam i śpiewałam. Zawsze robiłam to rado śnie i spontanicznie. Czułam, że zawi ązała si ę mi ędzy nami wi ęź . W 1968 roku postanowili śmy opu ści ć Stary Dzierzgo ń. Gdy przyszedł dzie ń wyjazdu spakowani ruszyli śmy w drog ę. Na zakr ęcie na Zalewo naszym oczom ukazał si ę niezwykły widok. Zgromadziła si ę tam cała szkoła: uczniowie, nauczyciele i rodzice na czele z kierownikiem Panem Stanisławem Bujalskim. Byli śmy bardzo zaskoczeni, nie spodziewali śmy si ę takiego wspaniałego po żegnania. Było przemówienie, życzenia, kwiaty. Nagle patrz ę, który ś z uczniów podaje mi do r ęki now ą mandolin ę. Dzi ękujemy za to, ze Pani nam grała, mówiły dzieci jeden przez drugiego. Byłam bardzo wzruszona. Mam te mandolin ę do dnia dzisiejszego”.

Warto nadmieni ć, ze rodzice zwi ązani ze szkoł ą wykonywali równie ż drobne prace malarskie i remontowe na rzecz szkoły. Analizuj ąc za ś plan pracy SU mo żna stwierdzi ć, że jednym z zada ń było: ,,…ukwiecanie izb lekcyjnych i rabatek przed szkoł ą.” Prace te wykonywano pod czujnym i fachowym okiem kierownika placówki i innych nauczycieli. W protokołach Rad Pedagogicznych z lat 1970 - 1973 czytamy, iż w ramach prac społeczno – użytecznych uczniowie pomagali przy naprawie ogrodzenia wokół szkoły, naprawiali i malowali ławki, uprz ątali teren wokół budynku, okwiecali klomby. Podejmowali tak że czyny społeczne np. zbieranie makulatury, naprawianie i rozwieszanie budek l ęgowych dla ptaków, strzy żenie żywopłotu przy szkole, pilnowanie porz ądku na boisku szkolnym.

Osi ągni ęcia uczniów w zakresie opanowania wiedzy obrazuje tabela przedstawiaj ąca wyniki promowania z lat 1953 – 1973.

Rok szkolny Liczba Uczniowie Uczniowie % promocji uczniów promowani niepromowani

1952/53 133 131 2 98,5%

1953/54 128 126 2 98,4%

1954/55 137 130 7 94,9%

1955/56 139 118 21 84,9%

1956/57 148 134 14 90,5%

1957/58 153 139 14 90,8%

1958/59 150 148 2 98,7%

1959/60 158 141 17 89,2%

1960/61 159 145 14 91,2%

1961/62 164 144 20 87,8%

1962/63 172 169 3 98,3%

1963/64 178 163 15 91,6%

1964/65 176 165 11 93,7%

1965/66 184 175 9 95,0%

1966/67 192 176 16 91,7%

1967/68 198 177 21 89,4%

1968/69 191 163 28 85,3%

1969/70 180 153 27 85,0%

1970/71 182 166 16 91,2%

1971/72 171 149 22 87,1%

1972/73 169 144 25 85,2%

Promocje wahały si ę w przedziale od 84,9% do 98,7%. Charakterystyczny jest fakt, że w żadnym roku nie wyst ąpił 100% wska źnik promocji uczniów. Jednymi z wa żniejszych przyczyn wysokiego stopnia uczniów nie promowanych był brak zainteresowania wynikami w nauce ze strony rodziców, a tak że samych uczniów. Dodatkowym argumentem były tak że ówczesne trudne warunki życia w środowisku wiejskim, gdzie dzieci cz ęsto anga żowano do prac w gospodarstwach rolnych.

Lata 1973 – 2000

W roku szkolnym 1973/74 szkoła zyskała status Zbiorczej Szkoły Gminnej. 1 wrze śnia 1973 r. uroczy ście po żegnano odchodz ących na emerytur ę kierownika szkoły Stanisława Bujalskiego i jego żon ę Aleksandr ę Bujalsk ą. Funkcj ę Gminnego Dyrektora Szkół z siedzibą w Starym Dzierzgoniu otrzymał Pan Leszek Flont .

Kierownik szkoły Pan Leszek Flont

Podlegały mu nast ępuj ące szkoły:

- Przezmark kl. I – VIII – dyr. Tadeusz W ęglowski – 217 uczniów;

- My ślice kl. I – VIII – dyr. Feliks Kapusta – 198 uczniów;

- Lipiec kl. I – VIII – dyr. Zenon Mucha – 82 uczniów;

- Tabory kl. I – VIII – dyr. T. G ąsior – 95 uczniów;

- Górki kl. I – VIII – dyr. Stanisław Pruszak – 71 uczniów;

- Stare Miasto kl. I – VIII – dyr. Jan Hoffman – 104 uczniów;

- Kornele kl. I – IV – kier. Donat Łuszcz – 13 uczniów;

- Bucznik kl. I – IV – kier. Teresa Błaszczyk – 12 uczniów;

- Bądze kl. I – IV – kier. Lucyna G ąbka – 14 uczniów;

- Mort ąg kl. I – IV – kier. Anna Doborzy ńska – 25 uczniów;

- Protajny kl. I – IV – kier. B. Boguszewska – 18 uczniów;

- Folwark kl. I – IV – kier. J. Krajewski – 41 uczniów;

- Prakwice kl. I – IV – kier. Władysław Ewiak – 11 uczniów;

- Monasterzysko Wielkie kl. I – IV – kier. J. Małkowski – 34 uczniów;

- Lubochowo kl. I – VIII – dyr. Mirosław Szkilnik – 141 uczniów;

Szkoła w Starym Dzierzgoniu liczyła 184 uczniów. Prac ę GDS utrudniał brak zast ępcy, du ża liczba szkół, ich rozpi ęto ść w terenie oraz brak środków transportu do przewozu dzieci. Obiekty szkolne i mieszkania dla nauczycieli wymagały remontów. Leszek Flont był człowiekiem zaanga żowanym w prac ę zarówno pedagogiczn ą jak i środowiskow ą. W rejonie szkoły przyst ąpiono do zakrojonych na szerok ą skal ę prac porz ądkowych. Prze świetlono ogród i sad, postawiono 400 m nowego płotu, urz ądzono boisko do piłki r ęcznej i siatkowej oraz skoczni ę. Mieszkanie po byłym dyrektorze zaadoptowano dla GDS oraz nauczycielki Ireny Łencio. W mieszkaniach zało żono wod ę i centralne ogrzewanie. Dyrektor Leszek Flont nawiązał ścisł ą współprac ę z rodzicami i rozwin ął działalno ść Komitetu Rodzicielskiego. Efekty tej współpracy dały si ę odczu ć ju ż w pierwszym roku jego pracy. Podczas ferii zimowych naprawiono i pomalowano sprz ęt szkolny, zorganizowano zabaw ę karnawałow ą, a z zebranych funduszy zakupiono pomoce dydaktyczne i radiomagnetofon.

W roku szkolnym 1973/74 Grono Pedagogiczne w szkole stanowili:

- Leszek Flont 1973 - 1980

- Maria Flont 1973 - 1980

- Sabina Biega ńska

- Krystyna Bodo ( Stefaniak )

- Irena Retka (Łencio)

- Jadwiga Ruci ńska (Szmelter)

- Halina Skabara

- Janina Grzyb ( Brzozowska ) 1973 - 1976

- Stanisław i Irena Pruszak-1973 - 1981

W szkole powstało kółko taneczne zrzeszaj ące uczniów klas młodszych oraz kółko recytatorskie, które miało za zadanie przygotowywanie materiałów zwi ązanych ze świ ętami pa ństwowymi i uroczysto ściami szkolnymi oraz Spółdzielnia Uczniowska. Zakres prac społeczno – użytecznych wygl ądał nast ępuj ąco:

- kl. VIII – przygotowanie masztu;

- kl. VII – wyszorowanie korytarza;

- kl. VI – skocznia;

- kl. V – uporz ądkowanie placu wokół kierunkowskazu przed wjazdem do szkoły;

- kl. IV – uporz ądkowanie strychu;

- kl. III – mycie stolików i lamperii w klasie;

- kl. II – mycie stolików i lamperii na korytarzu;

- kl. I – mycie stolików i lamperii;

Stosunek uczniów do prac społecznych rzutował na ocen ę ze sprawowania.

Od 1974/75 r. w Gromadzkiej Bibliotece Publicznej funkcjonowała biblioteka szkolna. Pierwsz ą bibliotekark ą szkoln ą została Pani Renata Śliwi ńska (Gr ąż awska). W 1975 r. biblioteka przyj ęła nazw ę Biblioteka Publiczno – Szkolna. Ksi ąż ek było około 4 tys. Pani Renata Śliwi ńska – była (i jest nadal) osob ą pełn ą zapału do pracy, 20

wi ęc szybko doprowadziła ksi ąż ki do u żywalno ści. Pani Renata organizowała zabawy taneczne, konkursy, spotkania dla mieszka ńców, zało żyła Kabaret ,,Wie śniacy”, ,,Klub Seniora”. Oczywi ście odbywały si ę lekcje biblioteczne, pasowania na czytelnika, konkursy dla dzieci. Na stanowisku bibliotekarki szkolnej pracowała do 1996 r. czyli 22 lata. Po tym czasie jak wspomina: ,,Usunięto” mnie ze stanowiska bibliotekarki szkolnej, bo ,,wygryzła” mnie nauczycielka Aneta Błaszczyk ...” Skoro więc o mnie mowa muszę dodać, że Pani Renata bardzo mi pomogła zaklimatyzować się w bibliotece, wszystkiego mnie nauczyła, za co Jej w tym miejscu bardzo dziękuję. Bibliotekarkami szkolnymi były także : Pani Krystyna Szulczewska, Pani Romana Lewkowicz, Pani Monika Dubień (Kwiatkowska), Pani Bożena Lewandowska.

Pani Renata Śliwi ńska (Gr ąż awska) i Pani Krystyna Szulczewska

Z pocz ątkiem roku szkolnego 1974/75 prac ę w szkole podj ęło 2 nowych nauczycieli: - Hanna Hoffman 1974 – 1992 , Tadeusz W ęglowski 1974 - 1978

Nauczyciele pracuj ący w ubiegłym roku szkolnym nauczali bez zmian. W gminie dokonano likwidacji szkół w B ądzach, Kornelach, Monasterzysku Wielkim, Prakwicach. Szkoła w Protajnach staje si ę fili ą Lubochowa, dzieci z Folwarku przeniosły si ę do Przezmarku. W listopadzie 1974 r. przy szkole powołano Zespół Ekonomiczno – Administracyjny w składzie:

- główna ksi ęgowa – Waleria Borkowska;

- kierownik administracyjny – Zdzisław Stefaniak;

- referent ds. ekonomicznych – Anna Trawnik (Balkiewicz);

Praca w szkole przebiegała pod znakiem modernizacji pomieszcze ń i procesu dydaktycznego. Młodzie ż pasjonowała si ę sportem i odnosiła pierwsze sukcesy w gminnych zawodach w piłce r ęcznej. Uczniowie brali tak że udział w olimpiadach przedmiotowych z matematyki i j ęzyka polskiego. Z okazji Mi ędzynarodowego Dnia Dziecka został zorganizowany mały Wy ścig Pokoju. Aktywnie działały zuchy i harcerze. W czasie wakacji wszyscy nauczyciele pełnili kilkudniowe dy żury w szkole. Podczas dy żurów mieli m.in. obowi ązek troszczy ć si ę o wygl ąd szkoły, wydawali uczniom narz ędzia do pracy na działce szkolnej, piłk ę do gry na boisku szkolnym.

Pani Halina Skabara z klas ą

Lata 1975 – 1980

Nauczyciele podnosili swoje kwalifikacje rozpoczynaj ąc studia magisterskie. Ponadto systematycznie i aktywnie uczestniczyli w zespołach samokształceniowych oraz szkoleniach rad pedagogicznych.

Skład Rady Pedagogicznej zasilili nowi nauczyciele:

Marek Śliwi ński 1975 -1976

Jan Hoffman 1976 - 1984

Teresa Błaszczyk 1976 - 1996

El żbieta Kukwa 1976 - 1977

Anna Doborzy ńska 1976 -

Aleksandra Nawrocka 1977 - 1981

Melania Biernacka 1978 – XI 1978

Barbara Śliwi ńska 1978 - 1982

Roman Kulpa 1979

Organizacje młodzie żowe działaj ące w szkole:

Harcerze i Zuchy – dru żyny te były przewodnimi organizacjami młodzie żowymi, szkoła w 1975 r. otrzymała etat na Komendanta Gminnego Zwi ązku Dru żyn. Komendantem została Maria Flont. Dru żyna Harcerska im. Gen. Karola Świerczewskiego brała udział w ró żnorodnych zadaniach m.in. Dzie ń Nauczyciela, Świ ęto Pieczonego Ziemniaka, Rewolucja Pa ździernikowa, Andrzejki, choinka noworoczna, Turnieje Wiedzy Obywatelskiej, Alerty Naczelnika Zwi ązku Harcerstwa Polskiego, Dzie ń Dziecka, Świ ęto Sportu. Harcerze wyje żdżali na wycieczki, biwaki. Dru żyna Zuchowa ,,Złoty Ul” uczestniczyła w takich samych zadaniach jak Dru żyna Harcerska, a tak że w Turniejach Gier Świetlicowych czy Zuchowym Wieloboju Sportowym. Zuchy zdobywały ró żne sprawno ści zespołowe np. Młody Obywatel, Podró żnik, Czerwony Bratek.

Ponadto istniały: kółko taneczne, chór, Spółdzielnia Uczniowska ,,Nowo ść ”, PCK, Klub Wiewiórka, SKO, LOK, TPPR, Samorz ąd Szkolny składał si ę z sekcji: sportowej, porz ądkowej i rozrywkowej.

Warto wspomnie ć, że w roku 1976 dru żyna dziewcz ąt wzi ęła udział w Mi ędzyszkolnym Wojewódzkim Turnieju Piłki R ęcznej Dziewcz ąt Szkół Podstawowych w rejonie – wówczas malborskim - gdzie zaj ęła I miejsce, a w finale wojewódzkim w Elbl ągu II miejsce. Był to wielki sukces. Dziewcz ęta trenował Pan Marek Śliwi ński, najpierw jako nauczyciel wychowania fizycznego, pó źniej za ś społecznie po godzinach pracy ( był wówczas Dyrektorem Banku ).

Uczniowie klas VII – VIII w okresie jesiennym, wraz z nauczycielami, brali udział w wykopkach w PGR. Pozostałe klasy wykonywały w tym samym czasie prace użyteczne na rzecz szkoły ( m.in. porz ądkowanie terenu przy szkole, na boisku, malowanie masztu, sadzenie drzew i krzewów. ) Mimo trudno ści lokalowych w szkole prowadzone było do żywianie w postaci zup pobieranych z miejscowej gospody. Do szkoły doprowadzono wodoci ąg i przeprowadzono remont kapitalny. Młodzie ż bardzo zaanga żowała si ę w prace społeczno – użyteczne prowadzone po zako ńczeniu remontu.

Pani Jadwiga Ruci ńska (Szmelter) z klas ą

Pani Teresa Błaszczyk z klas ą

W roku szkolnym 1980/81 nast ąpiła zmiana na stanowisku Gminnego Dyrektora Szkół. Z dniem 13.08.1980 r. funkcj ę t ę obj ął mgr Daniel Rychlik – były Dyrektor Szkoły Podstawowej w Kamie ńcu.

Dyrektor szkoły Pan Daniel Rychlik

Z nowym rokiem szkolnym Grono Pedagogiczne stanowili :

Roman Kulpa – zast ępca GDS,

Teresa Błaszczyk

Jan Hoffman,

Hanna Hoffman,

Jadwiga Szmelter

Irena Łencio

Sabina Biega ńska,

Aleksandra Nawrocka

Anna Doborzy ńska,

Barbara Śliwi ńska

W punkcie filialnym Górki: Irena i Stanisław Pruszak

Uczniowie w szkole w Górkach

Dyrektor Pan Daniel Rychlik okazał si ę dobrym organizatorem. W okresie swojej czteroletniej kadencji przeprowadził w szkole szereg zmian i udoskonale ń. Przede wszystkim w pomieszczeniach lekcyjnych piece kaflowe zast ąpiono funkcjonalnym centralnym ogrzewaniem. Wymieniono tak że stolark ę okienn ą. Operatywno ść i zaanga żowanie przyczyniły si ę do otwarcia nowej inwestycji. Podj ęto decyzj ę o rozbudowie Zbiorczej Szkoły Gminnej w Starym Dzierzgoniu. Prace rozpocz ęto w roku 1982 (czerwiec), a zako ńczono w 1986 r. (luty). Dyrektor Daniel Rychlik wspomina: ,,Lata 1980 – 84 nie były łatwe i spokojne. Materiały nale żało ,,załatwia ć” – nie kupowa ć. St ąd te ż było troch ę problemów, na szcz ęś cie pozytywnie rozwi ązywanych. Za to serdecznie dzi ękuj ę kierownikom, dyrektorom zakładów pracy – za zrozumienie oraz pomoc. Ogólnie za pozytywny nasz wkład uwa żam: budowa domu nauczyciela w Przezmarku; rozbudowa Szkoły Podstawowej w Starym Dzierzgoniu; poprawa bazy lokalowej mieszka ń dla nauczycieli; adaptacja szkół likwidowanych na mieszkania; poprawa taboru i warunków dowozu dzieci do szkół w gminie; uporz ądkowanie dokumentacji kadrowej oraz finansowej szkół; kolegialne uzgadnianie ,,priorytetów”, 5-7 dniowe wycieczki po Polsce, za których przejazd autokarami szkolnymi dzieci oraz zakłady pracy ,,nie płaciły”.

Dzi ś z perspektywy czasu wspominam tamte czasy z rozrzewnieniem. My ślę o tych wspaniałych ludziach, z którymi pracowałem – administracja, 26

Rady Pedagogiczne, kierowcy, pracownicy obsługi, rodzice, zakłady pracy- ich kierownicy, kochane dzieciaki, które nie stwarzały wielkich kłopotów , dzi ś ju ż dorosłych, powa żnych ludzi – rodziców. My ślę, że wiele spraw przeoczyłem lub zapomniałem, ale to ju ż materiał na ksi ąż kę. My ślę, że mam prawo uwa żać, ze mieli śmy z rodzin ą szcz ęś cie zapisa ć si ę cho ć ,,malutkim” zdaniem w historii o światy w Gminie Stary Dzierzgo ń.”

W szkole działały organizacje: ZHP, TPPR, PCK, SKO, Samorz ąd Szkolny. Kółka przedmiotowe: geograficzne, historyczne, geograficzne, matematyczne, biologiczne. Uczniowie aktywnie brali udział w olimpiadach przedmiotowych zarówno na szczeblu gminnym jak i wojewódzkim.

Pani Anna Doborzy ńska z ,,0” 1981 r.

W roku szkolnym 1981/82 przybyli nowi nauczyciele – Pani Cecylia Rychlik 1981 - 1986, która podj ęła prac ę w Starym Dzierzgoniu oraz Pa ństwo Łucja i Zdzisław Młynarczykowie 1981 - którzy obj ęli punkt filialny w Górkach.

Młodzie ż szkolna pod kierunkiem nauczycieli przygotowuje uroczyste apele i pokazy artystyczne z okazji rocznic i świ ąt pa ństwowych. Uczniowie uczestniczyli w czynach społecznych wraz z mieszka ńcami wsi ( porz ądkowanie placów, trawników, 27

ulic ). Jesieni ą młodzie ż klas starszych zarabiała pieni ądze na wycieczk ę podczas zbierania ziemniaków w PGR Kielmy i Monasterzysko Wielkie, wiosn ą za ś zbieraj ąc kamienie oraz niszcz ąc stonk ę. Młodzie ż ch ętnie brała udział w rozgrywkach sportowych – głównie lekkoatletyce i piłce r ęcznej, ale tak że w tenisie stołowym oraz biegach przełajowych.

Pani Barbara Śliwi ńska 1982 r.

Nauczycielka Pani Teresa Błaszczyk wspomina: ,, Uczyłam wychowania fizycznego i biologii ze wzgl ędu na swoje kwalifikacje. Starty w zawodach i konkursach, to było to. Zawsze lubiłam swoj ą prac ę, a poniewa ż ci ągn ęło mnie do pracy z młodszymi dzie ćmi, dokształciłam si ę w tym kierunku i zdobyłam odpowiednie uprawnienia. W ten oto sposób zostałam nauczycielem nauczania pocz ątkowego, czego nigdy nie żałowałam, pomimo trudno ści. To było moje powołanie. Gdy przyszedł czas na zasłu żon ą emerytur ę, ci ęż ko było rozstawa ć si ę z prac ą i dzie ćmi. Dlatego te ż sko ńczyłam kurs specjalnej terapii pedagogicznej do pracy z dzie ćmi z rodzin zagro żonych alkoholizmem i przemoc ą. Pracowałam jeszcze przez 10 lat jako opiekunka świetlicy terapeutyczno – wychowawczej przy GOK w Starym Dzierzgoniu. To było dopełnieniem mojej misji nauczycielskiej. ”

Pani Teresa Błaszczyk

W roku szkolnym 1982/83 prac ę podj ęli:

Waleria Borkowska -1982 - 2007

Urszula Zieli ńska (Butkiewicz) - 1982 - 2011

Bo żena Jurkiewicz (Gałucha) 1982

Grono Pedagogiczne podczas zabawy choinkowej

Choinka szkolna

W 1984 r. odszedł Dyrektor Pan Daniel Rychlik, a jego miejsce zaj ęła Pani

Irena Łencio .

Dyrektor szkoły Pani Irena Łencio

Rok szkolny 1985/86 uczniowie rozpocz ęli w trudnych warunkach spowodowanych trwaj ącą rozbudow ą szkoły. Zaj ęcia odbywały si ę w starej cz ęś ci budynku, wykorzystane były 4 sale lekcyjne oraz 3 bardzo małe pomieszczenia w cz ęś ci budynku adaptowanej na mieszkania dla nauczycieli. Z nowym rokiem szkolnym prac ę w szkole podj ęli nowi nauczyciele:

- Marian Stefaniak,

- Renata Stefaniak,

- Anna Górak.

Dyrektor Irena Łencio wspomina: ,, Podczas rozbudowy szkoły było bardzo trudno, mieli śmy kłopoty z wykonawcami, którzy przerywali prac ę, czasami na kilka dni. Pewnego razu razem z Panem Zdzi śkiem Stefaniakiem szukali śmy majstra od centralnego ogrzewania – znale źli śmy go w lesie koło Iławy, gdzie zd ąż ył przyj ąć ju ż inn ą prac ę. Warunki pracy w tym okresie były bardzo trudne. Panie przyje żdżaj ące z SANEPID-u podziwiały nauczycieli, że pracuj ą w takich warunkach ( nawet si ę dziwiły, ze w ogóle chc ą pracowa ć ) o czym oczywi ście nauczycielom nie mówiłam, żeby nikt si ę nie zbuntował. Po zako ńczeniu prac, wydawało nam si ę, że mamy ju ż 31

idealne warunki do pracy (jak na tamte czasy). Je śli chodzi o współprac ę z nauczycielami i z Komitetem Rodzicielskim (przewodnicz ącym był wtedy Pan Kazimierz K ęsicki ) to układała si ę ona dobrze. We wrze śniu 1990 r. poszłam na roczny urlop zdrowotny. W tym czasie obowi ązki dyrektora pełniła Pani Urszula Zieli ńska (Butkiewicz.) ” Szkoła liczyła 8 oddziałów oraz klas ę ,, zerow ą ” mieszcz ącą si ę w Mort ągu. Jesie ń i zima upłyn ęły pod znakiem wyt ęż onej pracy. Odbywały si ę tak że akademie i apele z okazji wa żniejszych świ ąt i rocznic pa ństwowych. Uczniowie wyje żdżali na wykopki, żeby zarobi ć na kilkudniow ą wycieczk ę po Polsce, w trosce o estetyk ę miejscowo ści brali udział w jesiennych porz ądkach, a tak że w zabawie andrzejkowej, mikołajkach, zabawie choinkowej. W kronice szkolnej czytamy: ,, … do ta ńca przygrywał zespół młodzie żowy. Nogi same ruszyły do ta ńca. Jak zwykle dziewczyny ta ńczyły wszystkie, a cz ęść chłopaków, w obawie aby sala si ę nie rozpadła, podpierała ściany… zabawa była wspaniała. Szkoda, że zako ńczyła si ę ju ż o godz. 22-ej…” W organizacji zabaw andrzejkowych, choinkowych, Dnia Dziecka zawsze czynnie uczestniczyli rodzice z Komitetu Rodzicielskiego. Zapewniali dzieciom słodkie pocz ęstunki i napoje.

W roku 1986 zako ńczono prace budowlane w szkole. Dzie ń uroczystego otwarcia został odnotowany w kronice : ,, 24 lutego 1986 r. jest to bardzo wa żna data dla naszej szkoły. W tym dniu dyrektor szkoły Pani mgr Irena Łencio w towarzystwie głównego wykonawcy Pana Stanisława Śmiałka, w obecno ści grona pedagogicznego i całej braci szkolnej dokonała otwarcia dobudowanej cz ęś ci szkoły. Có ż to była za chwila. Były podzi ękowania, kwiaty i ogromna rado ść … wreszcie zasi ądziemy w nowych, jasnych, przestronnych salach. Od kilku ju ż dni pomagali śmy w szlifowaniu posadzek, przenoszeniu mebli. A teraz b ędziemy mogli zasi ąść w nowych ławkach, w nowych klasach. Otrzymali śmy 4 nowe gabinety, nowe ubikacje. Do zako ńczenia remontu pozostały jeszcze pomieszczenia piwnicy, gdzie mie ści ć si ę maja szatnie, pracownia ZPT, świetlica i kuchnia…” Poczynione inwestycje – na tak du żą skal ę były ostatnimi. Nakłady finansowe na o świat ę w nast ępnych latach pozwalały jedynie na bie żą ce naprawy i remonty.

Wiosn ą uczniowie starszych klas wzi ęli udział w sadzeniu lasu w okolicach wsi Mort ąg. Dnia 1 maja po raz pierwszy w naszej gminie odbył si ę pochód 1-majowy. Cała szkoła przygotowywała si ę do niego kilka tygodni. Młodzie ż robiła rekwizyty, ćwiczyła piosenki i ta ńce, aby godnie zaprezentowa ć si ę w pochodzie, w którym udział brali pracownicy wszystkich zakładów pracy, instytucji i szkół z terenu całej gminy. W tym dniu odbyło si ę wiele ciekawych imprez. Uczniowie brali udział w rozgrywkach w piłk ę r ęczn ą, w biegach ulicznych. Wieczorem odbyła si ę dyskoteka na świe żym powietrzu.

Pochód 1 - majowy

W roku szkolnym 1986/87 przybyli do naszej szkoły nowi nauczyciele: Lucyna i Cezary Podgórniak. Kolejne lata upływały pod znakiem nauki, wyjazdów na wykopki, zbierania kamieni, sadzenia lasu, organizowania apeli, uroczysto ści szkolnych, wyjazdów do kina w Dzierzgoniu i Suszu, rozgrywek sportowych, spotka ń z ciekawymi lud źmi, członkami miejscowego ZBOWID-u, artystami scen warszawskich, pisarzami ( Jan Piepka ), autorami piosenek ( Leon S ęk ), wycieczek ( Malbork, Trójmiasto, Westerplatte ). Wspaniałym organizatorem wyjazdów była Pani Waleria Borkowska. Dzi ęki Niej co roku zwiedzali śmy ró żne zak ątki naszej pi ęknej ojczyzny. Do dzi ś pozostały nam pi ękne wspomnienia z tamtych dni. Wycieczki odbywały si ę nowym autobusem szkolnym, zakupionym dzi ęki staraniom Inspektora O światy Pani Urszuli Zieli ńskiej (Butkiewicz) oraz ówczesnej Pani Dyrektor Ireny Łencio. Naszym kierowc ą był niezawodny Pan Ryszard Kosuda, który zawsze dowiózł nas bezpiecznie do celu. W naszej szkole pracuje do dnia dzisiejszego od 22.09.1982 r., kiedy to zatrudnił Go Dyrektor Pan Daniel Rychlik. Były też wywiadówki… W kronice znajdziemy taki zapis z 27.01.1988 r. : ,, Najgorszy dzie ń w szkole. W tym dniu rodzice spotkali si ę z naszymi wychowawcami, aby omówi ć nasze wyniki w nauce i nasze zachowanie. Niejedne ,,grzeszki” skrz ętnie skrywane przed rodzicami dzisiaj zostały ujawnione. I jak zwykle w takim dniu ka żdy przyrzekał – Od jutra bior ę si ę za nauk ę .”

Od pocz ątku lat dziewi ęć dziesi ątych w szkole pracowali wył ącznie nauczyciele z pełnymi kwalifikacjami pedagogicznymi. Mo żna zaobserwowa ć du żą stabilno ść kadry pedagogicznej. Poprawa warunków życia ludno ści wiejskiej, podniesienie

poziomu kultury wsi, a tak że poziomu wykształcenia rodziców miały znaczny wpływ na uzyskiwane przez dzieci wyniki w nauce.

Rok szkolny Liczba Uczniowie Uczniowie % promocji uczniów promowani niepromowani

1973/74 179 169 10 94,4%

1974/75 164 156 8 95,1%

1975/76 159 150 9 94,3%

1976/77 162 150 12 92,6%

1977/78 167 163 4 97,6%

1978/79 170 162 8 95,3%

1979/80 166 159 7 95,8%

1980/81 173 161 12 93,1%

1981/82 170 167 3 98,2%

1982/83 162 154 8 95,0%

1983/84 163 155 8 95,1%

1984/85 164 151 13 92,1%

1985/86 173 156 17 90,2%

1986/87 170 154 16 90,6%

1987/88 170 159 11 93,5%

1988/89 173 160 13 92,5%

1989/90 176 164 12 93,2%

1990/91 179 170 9 94,9%

1991/92 178 170 8 95,5%

1992/93 174 162 12 93,1%

1993/94 175 165 10 94,3%

1994/95 176 170 6 96,6%

1995/96 174 168 6 96,6%

1996/97 173 167 6 96,6%

1997/98 172 169 3 98,2%

1998/99 171 166 5 97,0%

1999/00 171 163 8 95,9%

W latach 1991 – 1997 dyrektorem szkoły została Pani Urszula Zieli ńska – Butkiewicz . Wcze śniej piastowała stanowisko referenta ds. szkolnych, inspektora oświaty, nauczyciela. Przebieg pracy pozwolił Jej dobrze przygotowa ć si ę do kierowania szkoł ą. W opisywanych latach placówki o światowe borykały si ę z brakiem środków finansowych. Niemniej jednak sukcesywnie doposa żano sale lekcyjne w nowy sprz ęt i pomoce dydaktyczne, przeprowadzano cykliczne remonty, które podniosły estetyk ę budynku. W czasie trwania kadencji Pani Dyrektor rozwijała współprac ę z ró żnymi instytucjami, nale żały do nich: Stra ż Po żarna, Policja, GOK, administracja lasów pa ństwowych i inne. Z gł ębok ą trosk ą anga żowała do współpracy rodziców uczniów.

Dyrektor szkoły Pani Urszula Butkiewicz

Pani Urszula z sentymentem wspomina czas, w którym była dyrektorem szkoły. Ze szczególn ą życzliwo ści ą mówi o atmosferze panuj ącej w śród pracowników. Warto nadmieni ć, i ż jako nauczyciel przyrody bardzo du żo pracy

wło żyła w urz ądzenie ogrodu szkolnego – zorganizowała środki finansowe i wspólnie z Pani ą Bo żen ą Lewandowsk ą i Panem Ludwikiem Butkiewiczem wykonała konieczne prace.

W 1997 roku dyrektorem szkoły został Pan Mirosław Szewczun , który funkcj ę tę pełnił do 2012 roku.

Dyrektor szkoły Pan Mirosław Szewczun

W okresie tym szkoła pracowała zgodnie z Planami Rozwoju Szkoły, Planami Dydaktyczno – Wychowawczymi i Opieku ńczymi zatwierdzanymi przez Rad ę Pedagogiczn ą i Rad ę Rodziców. W ramach zada ń z zakresu nauczania sukcesywnie, w miar ę posiadanych środków finansowych, poprawiane były warunki realizacji programów nauczania poprzez doposa żanie w pomoce dydaktyczne i programy multimedialne. Szkoła posiada pracowni ę komputerow ą. Funkcjonuje te ż sklepik szkolny, którym opiekuj ą si ę uczniowie pod nadzorem nauczycieli. Z osi ągni ętych dochodów kupowano pomoce dydaktyczne, nagrody dla uczniów oraz drobne wyposa żenie do klas. W szkole działa stołówka, uczniom których rodzice znajduj ą si ę w trudnej sytuacji materialnej zapewnione jest bezpłatne do żywianie. Praca wychowawcza przebiegała zgodnie z zało żeniami planów pracy wychowawczej oraz szczegółowymi planami pracy wychowawczej klas. Uczniowie przygotowywali apele z okazji świ ąt pa ństwowych, rocznic historycznych oraz innych uroczysto ści zgodnych z Kalendarzem Imprez Szkolnych. Dzieci wyje żdżały na jednodniowe oraz kilkudniowe wycieczki szkolne ( m.in. nad morze, w góry, do Trójmiasta ) do kina, na lodowisko, do teatru, na basen. Uczniowie ch ętnie brali udział w ró żnorodnych konkursach – plastycznych, sportowych, recytatorskich, wiedzy. 36

Oto tylko niektóre osi ągni ęcia:

Rok szkolny 2001/2002

1. I miejsce dziewcz ąt i IV miejsce chłopców w Powiatowych Igrzyskach Młodzie ży Szkolnej w 4-boju LA

2. II miejsce w Powiatowych Mistrzostwach Szkół Podstawowych w unihokeja

3. II miejsce w Powiatowych Igrzyskach Młodzie ży Szkolnej ,,Pi ątki Piłkarskie”

4. I miejsce w klasyfikacji generalnej we współzawodnictwie sportowym wiejskich szkół podstawowych

Rok szkolny 2002/2003

1. I miejsce w Konkursie Recytatorskim Poezji i Prozy na szczeblu powiatu

2. I miejsce w Gminnym Turnieju Wiedzy o Bezpieczeństwie Ruchu Drogowego

3. I miejsce w Halowej Piłce No żnej w Czerninie

4. Czwartki LA – 2 złote, 2 srebrne i 3 br ązowe medale

5. Ogólnopolski Finał IX edycji Czwartków LA w Warszawie – bieg na 60 m – 38 i 39 miejsce oraz w rzucie piłeczk ą – 60 i 80 miejsce – wynik w skali kraju

Rok szkolny 2003/2004

1. I i II miejsce w Mi ędzyszkolnym Konkursie Religijnym ,,Jan Paweł II – życie i pontyfikat”

2. I miejsce w Biegu Ulicznym z okazji nadania Praw miejskich w Sztumie

3. I miejsce w Przegl ądzie Zespołów Tanecznych w Starym Dzierzgoniu

Rok szkolny 2004/2005

1. II miejsce w Powiatowym Konkursie Matematycznym w Sztumie

2. Test Matematyka Plus zorganizowany przez OXFORD Educational – 2 laureatów I stopnia, 3 laureatów IV stopnia, 3 laureatów V stopnia

3. I miejsce w Powiatowych Rozgrywkach Piłkarskich ,,Piłkarskie Pi ątki”

Rok szkolny 2006/2007

1. I, III, IV i V miejsce w Gminnym i III w Powiatowym Turnieju Wiedzy o Po żarnictwie

2. I miejsce w Mi ędzygminnym Konkursie ,,Czytamy bez mamy”

3. I miejsce dziewcz ąt i chłopców w Gminnym Turnieju Unihokeja

Rok szkolny 2007/2008

1. I, II, III miejsce w Gminnym Konkursie Recytatorskim ,,A las jeszcze śpiewa”

2. I miejsce i 3 wyró żnienia w Powiatowym Konkursie Plastycznym ,,jak pomaga ć zwierzynie w lesie i na polach”

Rok szkolny 2008/2009

1. I miejsce w Gminnym Turnieju Wiedzy o Po żarnictwie

2. I i II miejsce w Gminnym Konkursie Fotograficznym ,,Przyroda naszej gminy”

3. III miejsce dziewcz ąt i chłopców w 4-boju LA

Rok szkolny 2010/2011

1. I miejsce w Powiatowym Konkursie Matematycznym

2. I miejsce w Powiatowym Konkursie Czytelniczym

3. I, II, III miejsce w Gminnym Konkursie Recytatorskim ,,Wiosna Pi ękna i radosna”

Rok szkolny 2011/2012

1. Turniej Wiedzy o Po żarnictwie – I miejsce na szczeblu gminnym, I miejsce na szczeblu powiatowym, I miejsce na szczeblu wojewódzkim oraz udział w turnieju ogólnopolskim w Wi śle

2. I i II miejsce dziewcz ąt oraz I miejsce chłopców w Gminnym Turnieju Tenisa Stołowego

3. II miejsce w Gminnym Turnieju Bezpiecze ństwa Ruchu Drogowego 38

Szkoła współpracowała i nadal współpracuje z Urz ędem Gminy, Gminnym Ośrodkiem Kultury, Bibliotek ą Publiczn ą, Stra żą Po żarn ą ze Starego Dzierzgonia oraz Sztumu, Rad ą Rodziców, Policj ą w Dzierzgoniu, Poradni ą Pedagogiczno – Psychologiczn ą w Sztumie, PSP w My ślicach, Gimnazjum Publicznym w Przezmarku, Gminnym O środkiem Pomocy Społecznej w Starym Dzierzgoniu, Nadle śnictwem w Suszu, Kołem Łowieckim ,,Knieja”, Gminnym Zakładem Gospodarki Komunalnej w Starym Dzierzgoniu, Ksi ędzem Proboszczem, Parkiem Krajobrazowym w Jerzwałdzie.

Kadra pedagogiczna w latach 1991 – 2012

- Waleria Borkowska

- Jadwiga Szmelter

- Irena Łencio

- Teresa Błaszczyk

- Małgorzata Kraft

- Mirosław Szewczun 1989 - 2012

- Ks. kan. Antoni Myjak

- Ks. Piotr Gaborczak

- Urszula Zieli ńska (Butkiewicz)

- Renata Stefaniak 1985 - 2000

- Marian Stefaniak 1985 - 1999

- Anna Brzozowska 1985 – do dzi ś

- Dorota Jurkiewicz – Kapusta

- Karol Ducher

- Marek Zi ęba

- Agnieszka Krauze 2004 - 2007

- Aneta Szmelter – Ubramek 1997-98 / 1999 – 2000

- Jolanta Mi ćko 2000 - 2001

- Irena Lichacz 1999 - 2002

- Bo żena Lewandowska 1987 – do dzi ś

- Maria Ślesicka

- Renata Zielonka 1989 – do dzi ś

- Marzena Lasek 1997 – do dzi ś

- Emilia Kłak 1999 – do dzi ś

- Monika Kwiatkowska 1997 – do dzi ś

- Jolanta Makowska 2006 – do dzi ś

- Agnieszka Kosuda 2007 – do dzi ś

- Marta Konowalik 2007 – do dzi ś

- Sławomir Detmer 2012 -2013

- Ksenia Rybczy ńska - Bączek 2004 - 2010

- Izabela Jesionkowska 2007 - 2008

- Iwona Lipska 2003 - 2006

- Antonina Pawlikowska – 1998 / 2000 – 2001 / 2012 - 20013

- Alicja Stec 2005 - 2007

- Małgorzata (Czaja) Wernerowska 2002 - 2005

- Aneta Błaszczyk 1993 – do dzi ś

W 2012 roku w wyniku konkursu dyrektorem szkoły została Pani El żbieta Doma ńska, absolwentka szkoły z 1978 r.

Dyrektor szkoły Pani El żbieta Doma ńska

Nie min ął jeszcze rok, a w szkole zaszły ogromne zmiany. Sale lekcyjne zostały wyremontowane, pomalowane, rozja śnione. Na korytarzu dumnie zwisło godło, flaga i oczywi ście tarcza szkolna. Powstała ściana pami ątkowa z gablotami, w których umieszczone zostały zdj ęcia, dokumenty, historia szkoły, wizja i misja szkoły. W pracowni przyrodniczej zamieszkały chomiki, patyczaki i rybki. Stale co ś si ę dzieje, szkoła ,,kipi” energi ą, któr ą wokół rozsiewa Pani Dyrektor. Dzieci uczestnicz ą w przeró żnych przedsi ęwzi ęciach, zdobywaj ą coraz to nowe osi ągni ęcia, aktywnie uczestnicz ą w życiu szkolnym.

Obecnie Grono Pedagogiczne stanowi ą

- Anna Brzozowska

- Bo żena Lewandowska

- Renata Zielonka

- Marzena Lasek

- Emilia Kłak

- Monika Kwiatkowska

- Jolanta Makowska

- Agnieszka Kosuda

- Marta Konowalik

- Antonina Pawlikowska

- Aneta Błaszczyk

Wszyscy nauczyciele posiadaj ą wy ższe wykształcenie, prawie wszyscy osi ągn ęli status nauczycieli dyplomowanych.

Administracja: Barbara Kosuda – sekretarka ; Danuta Jaskulska - ksi ęgowa;

Obsługa: Izabela Kryszczak – kucharka; Joanna Łaskiewicz, El żbieta Prokop -

Kierowcy: Ryszard Kosuda, Andrzej Gitszel

Konserwator : Robert G ądek

Współpraca mi ędzy Pani ą Dyrektor, nauczycielami i pracownikami układa si ę bardzo dobrze. Priorytetem jest dla nas przede wszystkim dobro naszych uczniów i troska o ich jak najlepszy rozwój.

Zako ńczenie

Mam nadziej ę, że ta kronika historyczna przybli żyła nieco Pa ństwu istotne wydarzenia, które na przestrzeni wielu dziesi ątek lat kształtowały histori ę tego miejsca. B ędzie mi niezwykle miło, je śli dzi ęki tej pracy na nowo o żyj ą wspomnienia, a w oku zakr ęci si ę łezka wzruszenia. Serdecznie dzi ękuj ę wszystkim, którzy wsparli mnie w zbieraniu materiałów, zdj ęć , udzielali wywiadów. Bez ich pomocy nie powstałaby ta historia. Pisz ąc t ę prac ę korzystałam z protokołów RP, kronik szkolnych, dokumentów zarchiwizowanych, wywiadów oraz zdj ęć i materiałów, które otrzymałam od życzliwych osób. Przepraszam za drobne nie ścisło ści, które by ć mo że wyst ąpiły z powodu braku dokładnych informacji i dokumentów.

Opracowała mgr Aneta Błaszczyk

absolwentka szkoły z 1988 r.

(od 2015 r. dyrektor szkoły)