Czterdziesci Lat Przewodnictwa

------

Starostowie i starostwa. CZTERDZIESCI LAT PRZEWODNICTWA Panujący w Polsce piastowscy -ciąg dalszy królowie i książęta u początku SĄDECKIEGO dynastii uważali się za właści Wybrany w dniu 22 stycznia cie 1 i całego obszaru z iem i, 1 asów 1976 r. kolejny Zarząd Koła Prze i wód objętych granicami władz wodników uznał szkolenie kadr ja twa, a lud wiejski stanowił kmie- ko jedno z najpilniejszych zadań. ci i służbę panującego. Z czasem Władze wojewódzkie upatrywały powstawać zaczęła własność pry przyszłość Województwa Nowosądec watna. Panujący rozdawali lub kiego w rozwoju turystyki i re sprzedawali ziemię rycerstwu sta kreacji oraz lecznictwie uzdro nowiącemu siłę i obronę granic wiskowym. Tą gałąź szeroko rozu państwa. Umniejszał się w ten mianych usług chciano uczynić sposób obszar własności królew "przemysłem ciężkim" Sądeczyzny. skiej i książęcej. Kiedy pierwot Dano jej pierszeństwo na równi z nie obszar będący własnością ry rozwojem wyspecjalizowanego rol cerską - czyli szlachecką - sta nictwa - chodowli bydła górskie nowił enklawy wśród własności pa go, owiec sadownictwa i kwiaciar nujących, to z ubiegiem czasu stwa oraz opartego na własnych ziemie królewskie czy książęce płodach rolnych przemysłu przet były wyspami wśród dóbr rycerstwa wórczego. Dla rozwoju turystyki i duchowieństwa. potrzebne były wyspecjalizowane Zatrzymując ziemię na włas kadry, a najlepszą ich kuźnią by ność, panujący ustanawiali w nich li przewodnicy, dlatego też pro swoich namiestników, rządców, pagowano szkolenie nowych prze- którym jako zwierzchnikom nadawa wodników i podnoszenie kwalifi no miano "starostów". W Polsce od kacji istniejącej kadry. W zasa czasów najdawniejszych przywódcę, dzie ten kierunek rozwoju z per zwierzchnika drużyny i osobę naj spektywy minionego czasu trzeba starszą orzędem w danej miejsco- uznać za słuszny. Nieskażone cd. na str.2 cd. na str.2 cd ze str. 1 Starost:owie ... cd. ze str.i Czterdzieści lat wości zwano starostą. jeszcze środowisko naturalne Wacław, król Polski i Czech trzeba chronić przed degradacją. jako pierwszy ustanowił starostę Wychodząc naprzeciw tym zało nad dzielnicą oderwaną od Polski. żeniom przyśpieszono zajęcia na Odtąd spotyka się wielu urzędni kursie przewodników prowadzone od ków królewskich - starostów gro marca 1975 r. W dniu 10 maja 1976 dowych sprawujących rządy w r. odbyło się uroczyste ślubowa miastach - grodach. Dobra królew nie i nadanie uprawnień 36 absol skie i grody powierzone rządom wentom. $lubowanie miało miejsce starostów zwano starostwami. na zebraniu Zarządu Oddziału PTTK W Wielkopolsce starosta zastę "BESKID", poszerzonym o udział 82 pował króla Kazimierza Wielkiego człnków Koła. Trzeba przyznać, że w sądach królewskich. Ludwik, skład osobowy nowych przewodników król Polski i Węgier przyrzekł, wart był tej uroczystości. Z gro że nie będzie nadawał starostw w na ślubujących wywodzą się bowiem grodach sądowych w ważniejszych przewodnicy, którzy odegrali w miastach, wymieniając Kraków, dalszych latach ważną rolę w Biecz, Nowy Sącz, Wojnicz, Wiśli działalności naszego Koła i w cę i inne. rozwoju turystyki na naszym tere Starosta posiadał obszerną nie. władzę sądowniczą, jako że sądow Niestety po�ró9 radości nictwo należało do panującego - gdzieś w kącie czai się smutek. był sędzią w imieniu króla. Nale Złożyła wówczas ślubowanie młoda, żało do niego prawo miecza, wyko piękna 25-letnia nauczycielka ję nywanie wyroków tak świeckich jak zyka polskiego Marysia Słowik. i koście 1 nych. Był n ie ty 1 ko Zaledwie rozpoczęła drugi , rów obrońcą zamku królewskiego, w nież trudny zawód przewodnika, którym zwykle odprawiane były są zmogła ją choroba i 4 pażdzierni dy starościńskie, ale strzegł też ka 1976 r. przeniosła się na nie porządku i spokoju w granicach biańskie Dziedziny. Napełniła starostwa powściągając gwałty, smutkiem nasze serca. Po szeregu kradzieże czy rozboje. Władza latach, gdzieś około 1985 r. za starosty rozciągała się nad włoś paliłem z ramienia naszego Koła w cianami, mieszczaństwem, także Dzień Zaduszny znicz i złożyłem nad szlachtą. Czuwał nad przycho na jej grobie wiązankę kwiatów, dami, czynszami, poborami od Było to na cmentarzu w Zabłędzy kmieci i mieszczan na rzecz kró koło Tućhowa. Grobowiec łatwo la. znalazłem na tym oddalonym od wsi W miarę tego, czy w starostwie cmentarzu. Z płyty grobowej pat był gród i sądownictwo lub go nie rzyła na mnie piękna, poważna i było, starostwo zwano grodowym/ jakby pogodzona już ze 1wszystkim wtedy sąd "Grodzkim" /, 1 ub n ie nasza Marysia. Zerwałem pod cmen grodowym. Starosta niegrodowy nie tarzem na łące późnojesienne ru posiadał władzy sądowniczej, był mianki i wiązankę złożyłem na jeno zarządcą majątku królewskie płycie pod zdjęciem. Nie mogę go odpowiedzialnym za jego właś- również pominąć bolesnej dla nas ciwe, gospodarne prowadzenie. śmierci niemłodego już, lecz pro Starostwa grodowe były wyższą mieniującego młodzieńczym entuz godnością dla jego zarządcy, na jazmem przewodnika kol. Piotra tomiast starostwa niegrodowe były Krzykalskiego. Odszedł od nas 22 korzystniejsze materialnie. lipca 1976 r. poeta, gawędziarz Postanowiono na sejmach, że sądecki, twórca ludowy, populary starostwa mają być nagrodą za zator Sądeczyzny, przewodnik po zasługi względem kraju, czyli ukochanym Nowym Sączu. "chlebem dobrze zasłużonym". Koniec lat siedemdziesiątych Ułomność natury ludzkiej przeczy był okresem ożywionej pracy prze ła często tym zasadom - starosta- wodnickiej. Już od pewnego czasu mi zostawali częściej zamożniejsi po objęciu kierownictwa przez niż zasłużeni. Dochody starostów "Ojca" Witolda Tokarskiego stanowiły: zmieniono styl pracy. Okresowe dziesiątą część dochodów pie zebrania zastąpiono regularnymi niężnych, zebraniami w pierwszy i trzeci trzeci snop, wytrącając za poniedziałek miesiąca. Wiele z siew, tych zebrań miało charakter szko dziesiąta ryba przy spuście leniowy. Słuchano ciekawych pre- stawów, 1 ekcj i, często i 1 ustrowanych - z dochodów sadowych 3 grosze, przeźroczami. Wygłaszali je cd. na str.3 cd. na str 3 2 Czrerdzieści lat cd. ze str. 2 Sćarostowie i cd. ze str. 2 ... 12 groszy od dziewki idącej członkowie koła, gdy mieli inte zamąż do innej wsi, resujący temat zazwyczaj z od naznaczania przysięgi 2 własnych wypraw, często zagra grosze, nicznych. Niekiedy zapraszano lu grzywny za przesuwanie miedz dzi nauki, reprezentantów ważnych granicznych. instytucji, czy osoby znane i ce Z oddanego sobie w zarząd nione z świata turystyki i kra obszaru obowiązany był starosta joznawstwa. Prócz tego stałym płacić do skarbu króla czwartą przedmiotem działalności były wy część dochodów, czyli "kwartę" na cieczki szkoleniowe. W 1976 r. utrzymanie wojsk. Dla określenia zorganizowano ich 9, w roku 1977 1/4 przychodów ze starostwa spo 6 i w roku 1978 - 5. Nie sposób rządzano w XVII i XVIII w. szcze podać tu kierunków,w których po gółowe opisy starostw oraz odby dążały wycieczki i haseł, pod wano ich lustracje. Starosta by którymi je organizowano. Wszys wał na dobrach królewskich prawie tkie niemal bez wyjątku były do panem dziedzicznym, bo wdowie po brze zorganizowane i zawierały staroście prawo dozwalało na zat interesujący ładunek dydaktyczny. rzymanie starostw w dożywocie. Po powrocie trzeba było niejedno Król Zygmunt III Waza podzielił krotnie przez parę dni przyzwy wszystkie królewszczyzny na dwie czajać się do codzienności. kategorie, na starostwa do rozda Kilkakrotnie, w uznaniu dobrze wania za zasługi i na dobra sto- wykonanych obowiązków zapraszano łowe - ekonomie, z których dochód przewodników do udziału w wy przeznaczony był wyłącznie na cieczkach organizowanych w dal użytek króla. Zdarzało się, że sze, przeważnie zagraniczne stro starostowie zarządzający dobrami ny przez Zarząd Oddziału "BESKID" królewskimi - jako cudzą i czaso albo na "zbiorówkę" organizowaną wą własnością nie wypełniali przez Wojewódzką Komisję Przewod swych obowiązków prawidłowo. To nicką. W maju 1976 r. ponad dwu też sejm w 1774 r. postanowił wy dziestu przewodników wzięło dzierżawiać starostwa na lat 50, udział w tygodniowej wycieczce na a starostów grodowych posiadają trasie SłowacJa - Bratysława, Wę cych władzę sądowniczą, wybierać. gry - Balaton - Budapeszt - Misz Sejm czteroletni zniósł sądownic kolc. W styczniu 1977 r. sześciu two starościńskie. naszych czołowych przewodników Byli starostowie i w �nnrch pojechało na 2-tygodnie dziedzinach. Starostą w gorn1c ''pociąg iem przyj ażn i" do Związku twie i żupach zwano tego, który Radzieckiego. W czerwcu tegoż ro rozsądzał sprawy sporne i dbał o ku kilkunastu przewodników poje bezpieczeństwo kopalni. Staros�a chało na siedmiodniową wycieczkę bartny był sędzią bartników. Sta w Polskę - Sandomierz - Kazimier= rosta na Wiśle - to przełożony Dn. Lublin - Biała Podlaska - nad f 1 i sakami. Białowieża Augustów - Jeziora Istniejące od 1516 r. akta Mazurskie Mława - Warszawa - grodu nowosądeckiego pozwoliły na Busko - Wojnicz - Nowy Sącz. Uko poznanie nazwisk starostów, jak i ronowaniem tych wojaży była jed zasięgu królewszczyzn na ziemi nak czterotygodniowa wycieczka sądeckiej. W ciagu trzech wieków zorganizowana w sierpniu-wzreśniu - 1490 - 1784 - na zamku sadeckim 1977 r. przez WKP na trasie: Cze rezydowało 25 starostów. Wfdnieją chosłowacja - Węgry - Jugosławia wśród nich przedstawiciele zna Bułgaria Grecja - Turcja - nych w Polsce rodów: Bułgaria - Rumunia - Węgry - Cze Piotr Kmita z Wiśnicza h. Sre- chosłwacja Polska. Wzięło w niawa 1490 - 1505 niej udział 40 przewodników z na - Andrzej Kościelecki z Kościelca szego województwa - głównie z No h. Ogończyk 1505 - 1515 wego Sącza. - Janusz Swierczowski z Piasku h. To były najważniejsze nasze Trąby 1515 - 1521 zajęcia, zdążające do chłonięcia Piotr Odnowski z Fulsztyna h. wiedzy przewodnickiej. Najlepszą Herburt 1521 - 1530 jednak szkołą było samo życie, - Jan Pieniążek z Krużlowej i czyli poczynania przewodnickie na Skrzydlnej h. Odrąwąż 1530 - 1532 obsługiwanych przez nas rajdach i - Jego syn Jan 1532 - 1540 zlotach letnich i zimowych, obo - Achacy Jordan z Zakliczyna h. zach wędrownych i wycieczkach. Na Trąby 1540 - 1547 obozie wędrownym człowiek wzdy - Jan Ocieski z Ocieszyna h. Jas chał czasem "czemu dzień ma 24 cd. na str.3 cd. na str.3 3 cd. ze srt.3 Starostowie i cd. ze str. 3 Czterdzieści lat ... trzębiec 1547 - 1561 godziny". - Forian Zebrzydowski z Zebrzydo- W dniu 9 stycznia 1978 r. od wic h. Radwan 1561 - 1565 była się w Nowym Sączu uroczysta Jan Wierusku z Wieruszyc h. inauguracja roku przewodnickiego, Sreniawa 1566 - 1567 na którą przyjechało wielu prze Stanisław Mężyk z Putniowic h. wodnikow z całego niemal kraju. Wieniawa 1567 - 1584 Omówiono zagadnienia, które po - Wawrzyniec Spytek Jordan z Zak winny wejść do planu pracy kół liczyna h. Trąby 1585 - 1589 przewodnickich na bieżący i nas - Sebastian Lubomirski z Lubomie- tępne lata. Poruszono wiele prob rza h. Sreniawa 1590 - 1597 lemów naszej pracy. Wręczono odz - Stanisław Lubomirski h. Srenia- naki turystyczne. Kilkanaście dni wa 1597 - 1613 później 23 stycznia 1978 r. odby - Sebastian Lubomirski h. Srenia- ło się Walne Zebranie Sprawozdaw- wa 1613 - 1627 czo-Wyborcze naszego Koła . Ze - Jerzy Stano z Nowotańca h. Goz- brani udzielili gładko absoluto dawa 1627 - 1637 rium ustępującemu zarządowi i Jerzy Sebastian Lubomirski z uchwalili wnioski do realizacji Wiśnicza h. Sreniawa 1637 - 1646 dla następnego zarządu. Wybrany Konstanty Jacek Lubomirski h. Zarząd ukonstytuował się w skła Sreniawa 1646 - 1663 dzie: Przewodniczący Witold To- Jan Klemens Branicki z Ruszczy karski , zastępca przewodniczące h. Gryf 1664 - 1670 go Józef Czernecki i Irena Sty - Aleksander Michał Lubomirski h. czyńska, sekretarz Jadwiga Wawro, Sreniawa 1671 - 1675 Z-ca Sekretarza Małgorzata Borsu - Jan Stanisław Lipski z Lipia h. kowska, skarbnik Jan Paluch, z-ca Drużyna 1676 - 1682 skarbnika Zbignie Zieliński , - Hieronim Augustym Lubomirski h. kronikarz Antoni Sitek, kierownik Sreniawa 1682 - 1688 gospodarczy Władysława Głuc, Jerzy Paweł Lubomirski h. Sre- członkowie Alojzy Cabała, Stefan niawa 1688 - 1735 Litawa, Ewa Piekarz, Wiesław Pi - Stanisław Lubomirski h. Srenia- prek i Wacław Woźniak. Zarząd od wa 1 }5 - 1754 młodził się więc znacznie. Kie Przedstawiciele rodu Lubomir rownictwo zostało przy doświad skich pełnili urząd starostów są czonych przewodnikach a począwszy deckich przez 141 lat. Ostatnim od sekretarza weszło do Zarządu 5 starostą sądeckim został - Sta przewodni�ów od 1976 r. i kilku nisław Małachowski z Małachowic innych młodych i aktywnych kole- h. Nałęcz 1755 - 1784 , póżniej gów. Minutą ciszy uczczono odej szy marszałek sejmu czteroletnie ście w 1977 r. naszego kolegi dr go i on kończy szereg dostojników Tadeusza Mendelowskiego. Zmarł grodu sądeckiego z ostatnich przedwcześnie, nie zrealizowawszy trzech wieków Polski doby królów. się do końca. Był moim kolegą z Według regestru z 1646 r. sta okresu podstawówki. Chodził na rostwo grodowe sądeckie obejmowa cienkich nóżkach - mieliśmy go za ło miasto Nowy Sącz z wsiami: Bi łamagę� Chyba dlatego postanowił czyce, Gostwica, Stadła, Trzet zabłysnąć Był nieprzeciętnie in rzewina, Krasne, Pisarzowa, Fał teligentny, chwilami błyskotliwy. kowa, Kunów, Mystków, Jamnica, Miał poczucie humoru i znał mnós Kamionka, Królowa, Cieniawa, two kawałów. Bywało, że wędrowa Mszalnica, Ptaszkowa, Pławna i liśmy przepięknymi górskimi szla także miasteczko Piwniczną z wój kami, lecz nie zracaliśmy. godzi tostwami w Łomnicy i Kokuszce. nami uwagi na krajobraz tylko re Należące do ziemi sądeckiej sta chotaliśmy, wytaczając kawały co rostwo niegrodowe w Grybowie dos raz cięższego kalibru. Tadek pró tarczało tenutę dzierżawną z bował wielu trudnych rzeczy: kon miasta i wsi Biała Niżna i Wyżna, feransjerki, recytacji, filmowa Gródek, Kąclowa, Siołkowa, Bin nia, fotografiki, zjazdów i węd czarowa i Boguszowa. rówek narciarskich a w końcu Południowe ziemie Polski wcie- przewodnictwa. W każdej z tych lone zostały traktatem rozbioro dziedzin osiągnął obiecujące re wym w 1772 r. do Austrii. Nastą zultaty, ale żadnej nie poświęcił pił zabór królewszczyzn na rzecz się bez reszty. Był gwiazdą, któ- austriackiego skarbu cesarskiego. ra błysła i zgasła. Zaborca wprowadza własne ustawo Spośród kilku wycieczek szko dastwo, narzuca język niemiecki leniowych w 1978 r. zasługuje na jako urzędowY, przeprowadza re- wyróżnienie wycieczka do CSRS i cd. na str.5 cd. na str.5 4 cd. ze str. 4 Starostowie i cd. ze str. 4 Czterdzieści lat ... formę administracyjną ale przez NRD zorganizowana w dniach 20 - cały okres swoich rządów pozosta 28 maja przez WKP. Brało w niej wia miano starosty jako zwierzch udział 8 naszych przewodników. nika cyrkułu, a póżniej powiatu. Oprócz normalnej naszej pracy na W Polsce odrodzonej zatrzymano obozach i wycieczkach braliśmy urząd starosty, a jego zakres roboczy udział w każdej imprezie działania przystosowany został do turystycznej na naszym terenie. nowoczesnych wymagań organizmu W roku 1978 obchodziło szereg państwowego. Starosta był przed Kół przewodnickich dwudziestpię stawicielem Prezydenta Rzeczypos ciolecie swej działalności. Za politej. proszono nas na kilka uroczystoś Nazwa starosty przetrwała do ci jubileuszowych. Delegaci nasi końca okupacji niemieckiej w 1945 byli na uroczystych wieczornicach r. w przełożeniu na język okupan Kół Przewodnickich w Jeleniej Gó ta. rze, w Cieszynie, W Ojcowie, w Czy w perspektywie zapowie Wrocławiu, Tarnowie i w Krakowie. dzianych obecnie zmian adminis Niektóre Koła urządzały z tej tracyjnych powróci nazwa okazji wycieczki szkoleniowe na "starosta"? nasz teren. Dochodziło wówczas do ciekawych koleżeńskich spotkań w Irena Styczyńska naszej świetlicy. Prowadziłem wówczas taką wycieczkę jubileu szową czterodniową Koła Przewod ników z Cieszyna w Beskidzie Nis kim i trzydniową Koła Przewodni ków z Katowic po Ziemi Sądeckiej i Limanowskiej. O NAZWIE PRZEHYBA I u nas w naszym Kole przyszło Kontynuując cykl ciekawostek i do Jubileuszu Dwudzietopięciole przyczynków dotyczących Przehyby, cia pracy na przełomie zimy i tym razem omówiona zostanie gene wiosny 1979 r. Mieliśmy wówczas za nazwy. Próbami wytłumaczenia dość znaczny Fundusz Przewodnicki jej pochodzenia zajmowało się i mogliśmy sobie pozwolić na god- wielu językoznawców dając bar ne uczczenie Rocznicy. Zaprosi dziej lub mniej obszerne objaś liśmy kolegów przewodników z za- nienia. przyjaźnionych z nami Kół. Część Panuje powszechnie mniemanie� oficjalną Uroczystości odbyliśmy że nazwa Przehyba, czy raczeJ w marcu 1979 r. w sali Ratusza Prehyba jest pochodzenia łemkow Miejskiego w Nowym Sączu. Zawie skiego, ruskiego. Jednak spojrze rała ona sprawozdanie Prezesa Ko nie na mapy pokazuje, że nazwy te ła z 25 - letniej działalności, występują na niemal całym obsza przemówienia przedstawicieli rze Karpat zarówno po stronie władz turystycznych i administra polskiej jak i słowackiej i to cyjnych, życzenia od przedstawi nie tylko na terenach zamieszka cieli zaproszonych Kół, wyróżnie łych przez ludność ruskojęzyczną. nia przewodników i miłą część ar Trudno przecież wiązać pochodze tystyczną. Po uroczystości prze nie nazwy Przehyba - i podobnych jechaliśmy z zaproszonymi gośćmi - z Łemkami, którzy nigdy nie by autokarami na Jubileuszowe spot li w Tatrach, Gorcach, Beskidzie kanie do karczmy "Pod Smrekami" w 2yWieckim czy Małej i Wielkiej Piwnicznej - Kosarzyskach. Auto Fatrze. Nie wytrzymuje też kryty grafy i wypowiedzi z tego wesołe ki wiązanie nazwy z tzw. migrac go spotkania przewodnickiego po jami wołoskimi, które jakoby mia mieścił kol. Antoni Sitek w swym ły miejsce w XV - XVII w. Jkaż cennym darze dla Koła - "Księdze masa ludności musiałaby uczestni- Pami�tkowej Roku Jubileuszowego czyć w wędrówkach przy zasiedla 1979'. Ukoronowaniem uroczystości niu tak ogromnego obszaru? Wąt Jubileuszowych była wycieczka au pliwe też jest by domniemani imi tokarowa przewodników z końcem granci byli w stanie narzucić au marca na Jasną Górę. Pobyt na tochtonom swoje nazwy obiektów Jasnej Górze był niejako zapowie górskich nie zachowując w dodatku dzią przyszłych corocznych piel własnego języka. Hipoteza w węd grzymek. rówkach bałkańskich ludów paster Dla porządku, nie wdając się w skich jest w ostatnich latach co szczegóły należy zaznaczyć, że raz powszechniej negowana. rok jubileuszowy był również Wróćmy jednak do Przehyby. okresem wielorakiej pracy prze- cd. na str.6 cd. na str.6 5 cd. ze str.5 O nazwie Przehyba. cd. ze str.5 Czterdzieści lat ... Obiekty górskie noszące te nazwy wodników. Biegły zajęcia rozpo to przede wszystkim przełęcze i czętego w 1978 r. kursu przewod siodła, ale też polany i hale po ników tatrzańskich. Trudny kurs łożone na siodłowata wgiętych ukończyło i zdało egzamin w 1979 grzbietach. Nasza widziana z Są r. kilkunastu przewodników, w tym cza przehyba jest znakomitym tego 7 z naszego Koła. Byli wśród nich przykładem. Przypuszczalnie nazwa entuzjaści .tatrzańskiej przygody szczytu powstała przez przenie - przewodnicy od 1976 r. Kol. Si sienie nazwy z sąsiedniej prze tek obdarował nas znów pamiętnym łączki. dziełem: "Kronika Koła Przewodni Najpewniej nazwę wiązać trzeba ków za lata 1974 - 1978". z prasłowiańskim słowem pergyb Działalność roku 1980 rozpo /peregyba/ odnoszącym się właśnie częła się od Walnego Zebrania do czegoś zgiętego, wgiętego, w Sprawozdawczego Koła w dniu 14 domyśle siodłowatego. W językach stycznia. Według sprawozdania Za słowackim i ukraińskim do dzisiaj rządu Koło nasze liczyło na ko Przegib i Perehyba są synonimem niec 1979 r. 120 przewodników po siodła górskiego, przełęczy. W siadających 196 uprawnień w tym języku polskim echem dawnego zna 101 beskidzkich, 86 terenowych i czenia jest słowo przegub. 9 tatrzańskich. Przewodnicy po Tak więc sądzić należy, że siadali 2 uprawnienia do prowa nazwa Przehyba jest reliktem ar dzenia wycieczek w języku nie chaicznego nazewnictwa obiektów mieckim i 1 z językiem rosyjskim. górskich przez ludy zamieszkujące Rozpoczynając już na dobre se Karpaty w czasach gdy nie istnia zon 1980 r. urządziliśmy wieczor ły jeszcze organizmy państwowe. nicę przewodnicką w dniu 10 marca Czy to były ludy trackie jak chcą do której okazją był Międzynaro niektórzy badacze czy już sło dowy Dzień Kobiet. W programie wiańskie jest nadal kwestią ot artystycznym wystąpili: w gadkach wartą. góralskich i śpiewie kol. Antoś Sitek i w prezentacji własnych Jerzy Macek utworów kol. Jan Pietrzak "Jasiek ze Sonca". Były tańce i śpiewy i dużo serdeczności okaza nej naszym/najmilszym koleżankom. Póżniej rozerwał się worek z wycieczkami szkoleniowymi. Do la ta 1980 r. było ich 7 w tym dzie więciodniowa wycieczka szkolenio [E [F> a lr A lF a wo-wypoczynkowa WKP na przełomie maja i czerwca na trasie: Nowy Sącz Sandomierz - Nowy Sącz. Stanisław Cholewa Ponadto nasza czterodniowa wy 1888 - 1967 cieczka 5-8 czerwca w Beskid Zy wiecki i Sląski i na Słowację do Stanisław Cholewa urodził się 23 Małej Fatry. lutego 1888 r. w Swiątnikach Gór W lipcu 1980 r. wybuchły nych w rodzinie rzemieśniczej. Po strajki w Gdańsku i Szczecinie i zdobyciu wykształcenia zawodowe jak fala toczyły się po całej go, jako młody ślusarz znalazł Polsce. 25 lipca zmarł nasz naj się w Nowym Sączu, gdzie założył starszy przewodnik śp Leon Szwe rodzinę i gdzie na trwałe związał nik. Cieżka troska o Polskę, o się z Warsztatami Kolejowymi. Tam jej jutro zmieszała się z żałobą też przeszedł wszystkie szczeble po kochanym przez wszystkich Leo kariery zawodowej aż do Zastępcy si u. Naczelnika Wagonowni, z którego to stanowiska po przepracowaniu cdn 49 lat przeszedł na emeryturę. Jako urodzony społecznik związał Antoni Kotlarz się w latach 1911 - 1914 z orga nizacją niepodległościową "Strzelca" zabiegając o jej roz D

Wanda Szoska

Kapliczka na JaWO

Adres redakcji: Oddział PTTK "Beskid" Nowy Sącz Rynek 9 �redaguje zespół:Małsorzata Borsukowska-Stefaniczek. Irena Styczyńska. Wanda Szoska, Adam Sobczy� - red.nacz. Józef Pomietło - red. graficzny.