„POJEZIERZE ŁĘCZYŃSKIE” Żmiarki Laski Komarne Stępków Jezioro Borki Dębowa Kłoda Chałupne Potulanka Plebania Nietiahy Krzywowierzba- Obradowskie Wola Hanów -Kol
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
PARK KRAJOBRAZOWY „POJEZIERZE ŁĘCZYŃSKIE” Żmiarki Laski Komarne Stępków Jezioro Borki Dębowa Kłoda Chałupne Potulanka Plebania Nietiahy Krzywowierzba- Obradowskie Wola Hanów -Kol. Dolina Tyśmienicy 819 Makoszka Piaseczne Buradów Królowa Uhnin- Droga Kropiwki Mościska Lasy ia 813 on Ostoja Parczewska w Ostoja Parczewska Pi Olchówka Tyśmienica Lasy Parczewskie Kol. Ochoża Bohutyn Turno Lasy Białka Parczewskie Staw Parczewskie J. Białka J. Białe Sosnowickie Hetman Białka Park Lubiszów Torfowisko Sosnowica Izabelin Babianka Bójki Rudka Starościańska przy J. Czarnym Pasieka T Czatorna-Kol. y ś -Podleśna Poleski m -Str. i Kol. 198 e Jedlanka- 819 Jamy n Orzechów Górki Pieszowola i c -Nw. a 820 Drozdówka OSTRÓW Zbójno Ścieżka LUBELSKI Str. Orzechów przyrodnicza Krajobrazowy „Obóz Powstańczy” Głębokie Komarówka Polesie Kol. J. Zienki Ścieżka Str.- Uścimów Tomaszne Wrzosowisko przyrodnicza Ostoja Poleska Kolechowice- w Orzechowie „Obóz Powstańczy” Lipniak -Folwark Kolechowice -Uścimów Poleski POLESKI PARK Nw. Jamniki Maśluchy Nw.- Maśluchy Orzechów Ścieżka Lejno przyrodnicza PK „Dąb Dominik” Kolechowice- Łomnica Wola -Kol. Wereszczyńska Rudka Kol. Krasne J. Krasne J. Zagłębocze Babsk Kijańska NARODOWY Rozkopaczew II Zagłębocze Jelino Zawadówka Ryczka Krasne J. 175 Łukie Rozkopaczew Pojezierze Nowe- Wólka Kosów Krzywe Rozpłucie II Jagodno Czarny Las -Załucze Str. Kijańska J. Ścieżka Stare- przyrodnicza Krzczeń Piaseczno J. „Żółwik” J. Mytycze Krzczeń Dębowiec Piaseczno Rozpłucie I J. Łukcze Jezioro Poleski 813 RogóźnoBrzeziczno J. Nw.- Brzeziczno Bikcze J. J. Sumin Kozubata Kocia Dratów-Kol. J. Grabniak -Radzic Góra Uściwierz Sumin Rogóźno Łęczyńskie Jeziora Uściwierskie Str.- Zezulin B Kaniwola Uciekajka Garbatówka Nw. Dąbrowa Kobyłki Wólka Wólka -Kol. Zezulin- Nadrybska Ostrówek Świerszczów- Grądy -Wieś Podyski -Kol. Garbatówka- 820 Nadrybie- -Wieś Dratów Zaróbka -Kol. Ludwin- Ludwin -Dwór -Kol. J. Dratów Kopalnia węgla kamiennego Kopina Karolin Ziółków Granice parku narodowegoPodzamcze Lasy Nadrybie Jezioro Janowica Witaniów Bogdanka Ukazowe Świerszczów Granice parku krajobrazowego Szlaki rowerowe Wólka Abramówka 829 Stasin Cycowska Turowola Puchaczów Nowogród Stara Wieś Piesze szlakiStefanów turystyczne Cyców Granice rezerwatu a Podgłębokie nk KOL. wi TRĘBACZÓW 82 Str. Wieś ObiektyŚ sakralne Albertów ZofiówkaOtuliny parku krajobrazowego Brzeziny Wesołówka Pałace i dwory; muzea; wiatraki ŁĘCZNA 180 Głębokie Ścieżka przyrodnicza Trębaczów -Łęczyńskie Obiekty noclegowe; pola namiotowe; pola karawaningowe Nadwieprzański Obszary chronionego krajobrazu Kąpieliska; informacja turystyczna Specjalne obszary ochrony siedlisk Stadniny; wieże widokowe 0 1 2 km Obszary specjalnej ochrony ptaków Park Krajobrazowy „Pojezierze Łęczyńskie” utworzony został w 1990 roku jako jeden z elementów Ekologicznego Systemu Obszarów Chronionych Województwa Lubelskiego (ESOCh). Kwitnąca czermień błotna czermień Kwitnąca Pojezierze o poranku Pojezierze PARK KRAJOBRAZOWY POJEZIERZE ŁĘCZYŃSKIE Położenie z Poleskim Parkiem Narodowym i jego otu- liną, na którą składają się między innymi Park położony jest w zachodniej części Po- Poleski Park Krajobrazowy oraz Poleski lesia Lubelskiego w obrębie dwóch subre- Obszar Chronionego Krajobrazu. Wraz z in- gionów: zachodniej części Równiny Łęczyń- nymi obszarami chronionymi na Polesiu sko-Włodawskiej, zwanej także Pojezierzem Lubelskim, wchodzi także w skład utworzo- Łęczyńsko-Włodawskim oraz zachodniego nego w 2012 roku, Transgranicznego Rezer- fragmentu Wysoczyzny Lubartowskiej. watu Biosfery „Polesie Zachodnie”, który Ciekawostką jest, że Park Krajobrazo- objął Park z otuliną. wy „Pojezierze Łęczyńskie” składa się Administracyjnie Park położony jest w cen- z dwóch części połączonych wspólną otu- tralnej części województwa lubelskiego, liną. Północnej obejmującej zasięgiem w dwóch powiatach: lubartowskim i łęczyń- część Lasów Parczewskich i tereny przyle- skim, oraz w czterech gminach: Uścimów, głe, oraz południowej obejmującej grupę Ostrów Lubelski, Puchaczów i Ludwin. jezior w krajobrazie rolniczym, z niewiel- kimi i rozproszonymi płatami leśnymi. Po- Budowa geologiczna wierzchnia Parku wynosi 11 816 hektarów, a otuliny 14 095 hektarów. Park leży w obrębie platformy wschod- Od strony wschodniej Park Krajobra- nioeuropejskiej na niezbyt głęboko zale- zowy „Pojezierze Łęczyńskie” sąsiaduje gającym fundamencie skał krystalicznych. PARK KRAJOBRAZOWY „POJEZIERZE ŁĘCZYŃSKIE” 5 Na nim zgromadzone są osady paleozoicz- Dominują w niej formy płaskie, urozma- ne, z których ważnym elementem są utwo- icone jedynie niewielkimi wzniesieniami ry węglonośne z górnego karbonu. Wydo- kredowymi, lejami krasowymi oraz nielicz- bycie węgla odbywa się w kopalni węgla nymi pozostałościami po morenach czoło- „Bogdanka”, położonej przy południowej wych (na przykład w okolicy jezior Miejskie granicy Parku. Na utworach paleozoicz- i Kleszczów) oraz równie nielicznymi wy- nych zalegają bezpośrednio osady morskie dmami (głównie w Lasach Parczewskich). jury środkowej, a na nich gruba warstwa skał kredy górnej: opok, margli i kredy pi- Klimat szącej. Skały te niekiedy odsłaniają się na powierzchni tworząc niskie łagodne garby. Klimat Parku charakteryzują dość ostre wa- Kolejna warstwa osadów pochodzi z morza runki termiczne wynikające z wpływu kli- mioceńskiego i są to utwory piaszczysto- matu kontynentalnego. Charakterystyczne -mułowe, które zachowały się szczątkowo są również wysoka wilgotność powietrza, jedynie w najwyższych partiach nielicznych wynikająca z wysokiej wartości parowa- wzniesień. Na utworach kredowych zale- nia wody z powierzchni jezior i mokradeł gają osady plejstoceńskie o miąższości do oraz jedne z największych notowanych na 50–60 metrów. Są to głównie utwory aku- Lubelszczyźnie prędkości wiatru (około mulacji lodowcowej. Obszar Parku kilka- 3,5 m/s). Miesiącem najcieplejszym jest krotnie objęty był lądolodami. Jako ostatni lipiec (średnia miesięczna temperatura na te tereny nasunął się lądolód Odry (zlo- około 18,5oC), zaś najzimniejszym styczeń dowacenie środkowopolskie), pozostało- (średnia miesięczna temperatura około ścią po nim są głazy narzutowe. Po wielkim -4,5oC). Porą roku o najmniejszym zachmu- rozlewisku jakie powstało z topniejącego rzeniu jest lato, które równocześnie cha- lodowca pozostały liczne, niewielkie jezio- rakteryzuje się dużą ilością zjawisk burzo- ra. Z czasem część z nich uległa spłyceniu wych, niekiedy o bardzo gwałtownym cha- i zarośnięciu przekształcając się w bagna rakterze. Okres wegetacyjny trwa około 210 i torfowiska. dni i rozpoczyna się w pierwszych dniach kwietnia, a kończy na przełomie paździer- Rzeźba terenu nika i listopada. Park obejmuje tereny równinne, w dużej Wody części zabagnione. Pojezierze Łęczyńsko- -Włodawskie jest jedynym pojezierzem Naturalna sieć rzeczna Parku jest uboga. w Polsce, którego nie objął zasięg ostatnie- W dodatku przez jego teren przebiega, po- go zlodowacenia. Rzeźba terenu, ukształ- łożony południkowo, dział wodny między towana w okresie zlodowacenia środko- rzekami Tyśmienicą i Piwonią Południową, wopolskiego, jest słabo zróżnicowana. zwaną również Bobrówką. W Parku oraz 6 PARK KRAJOBRAZOWY „POJEZIERZE ŁĘCZYŃSKIE” Jezioro Piaseczno w jesiennej scenerii w jego otulinie znajdują się: górny odci- O pojeziernym charakterze Parku decydują nek Piwonii Południowej (Bobrówki), górny jednak jeziora, których na tym terenie jest odcinek Tyśmienicy włączony w skompli- 17, w części północnej 8, w południowej 9, kowany system kanałów i rowów meliora- a w otulinie kolejne 3. Większości jezior cyjnych, niewielki ciek Ochoża oraz wypły- przypisuje się genezę krasową, wypełniają wający z Lasów Parczewskich źródłowy od- one misy w skałach kredowych, zawiera- cinek Konotopy. Przez teren Parku w latach jących węglan wapnia, związek łatwo roz- 1954–1961 poprowadzono kanał Wieprz- puszczający się w wodzie (krasowienie). -Krzna. Jest to najdłuższy kanał w Polsce, Część jezior może mieć jednak pochodze- o długości 140 kilometrów. Niestety jego nie termokrasowe, czyli powstały wskutek oddziaływanie na środowisko jest wybitnie topnienia lodu gruntowego na przedpolu szkodliwe. zanikającego lądolodu. Jednak najważniejszymi elementami hy- Jeziora różnią się od siebie kształtem, czy- drograficznymi na mapie Parku są pod- stością i przejrzystością wody, zawartością mokłości, jeziora i stawy. Tereny podmo- składników mineralnych i organicznych kłe zajmują rozległe obszary na południu oraz charakterem brzegów i roślinności Parku i decydują o jego „poleskim” cha- przybrzeżnej. rakterze. Znaczne podmokłości utrzymują Ze względu na żyzność środowiska się pomimo dużego przekształcenia antro- wodnego (trofię) jeziora dzielą się na pogenicznego stosunków wodnych (kanał cztery typy: oligotroficzne (ten typ je- Wieprz-Krzna). zior obecnie już nie występuje na PARK KRAJOBRAZOWY „POJEZIERZE ŁĘCZYŃSKIE” 7 terenie Parku), mezotroficzne, eutroficz- lub lekko mulistym dnie. Dwa najgłębsze ne i dystroficzne. jeziora w Parku, jeszcze 40 lat temu zali- czane do typu jezior oligotroficznych, czyli Jeziora mezotroficzne powstały w procesie Piaseczno (39 m) i Krasne (33 m) to obecnie rozwoju i starzenia się bardzo czystych je- właśnie jeziora mezotroficzne. zior oligotroficznych, charakteryzujących się dużą przejrzystością wód. Te w wyniku Większość z jezior położonych na terenie procesów zarówno naturalnych, jak i dzia- Parku to zasobne w składniki odżywcze łalności człowieka (spływanie nawozów zbiorniki eutroficzne. Woda jest w nich mało z użyźnianych pól do jezior), z czasem zy- przejrzysta, o barwie zielonkawej