UCHWAŁA NR XXI/148/08 RADY GMINY SOSNOWICA z dnia 19 listopada 2008 oku w sprawie zatwierdzenia Gminnej Strategii Rozwi ązywania Problemów Społecznych Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt.15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorz ądzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z pó źn. zm), art. 17 ust. 1 pkt.1 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004 roku Nr 64 poz. 593 z pó źn. zm.), – RADA GMINY uchwala, co nast ępuje: § 1 Zatwierdza si ę Gminn ą Strategi ę Rozwi ązywania Problemów Społecznych Gminy Sosnowica stanowi ąca zał ącznik do niniejszej uchwały. § 2 Wykonanie uchwały powierza si ę Wójtowi Gminy Sosnowica. § 3 Traci moc Uchwała Nr XXXVI/229/06 Rady Gminy Sosnowica z dnia 28 lutego 2006 roku w sprawie uchwalenia Gminnej Strategii Rozwi ązywania Problemów Społecznych. § 4 Uchwała wchodzi w Ŝycie z dniem podj ęcia. Zał ącznik do Uchwały Nr XXI/148/08 Rady Gminy Sosnowica z dnia 19 listopada 2008 r. GMINA SOSNOWICA GMINNA STRATEGIA ROZWI ĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH Sosnowica, pa ździernik 2008 SPIS TRE ŚCI SPIS TRE ŚCI ...................................................................................................................................... 1 1. WST ĘP ..................................................................................................................................... 1 2. CHARAKTERYSTYKA GMINY SOSNOWICA................................................................. 8 2.1. Podstawowe informacje o gminie.................................................................. 8 2.1.1 PołoŜenie .................................................................................................................. 8 2.1.2 Demografia .............................................................................................................. 9 2.1.3 Aktywność mieszkańców ..................................................................................... 13 2.1.4 Edukacja................................................................................................................. 21 2.1.5 Ochrona zdrowia................................................................................................... 26 2.1.6 Baza rekreacyjno – kulturalna. ............................................................................ 35 2.1.7 Bezpieczeństwo ..................................................................................................... 38 2.1.8 Bezrobocie.............................................................................................................. 43 2.2 Strategiczne kierunki rozwoju gminy.......................................................................... 46 2.3 System pomocy społecznej w gminie....................................................................... 61 2.4 Identyfikacja podstawowych problemów społecznych ....................................... 79 2.5 Kapitał społeczny gminy.................................................................................... 91 3. KIERUNKI ROZWOJU GMINY ............................................................................................ 98 3.1 Wizja ............................................................................................................................ 98 3.2 Cele ........................................................................................................................... 100 3.3 Hierarcha celów rozwoju ................................................................................. 106 4. ZARZ ĄDZANIE REALIZACJ Ą STRATEGII ......................................................... 107 5. ZAŁ ĄCZNIKI .................................................................................................................... 113 Załącznik 1 – Uczestnicy warsztatów............................................................................. 114 Załącznik 2 – Lista zapraszanych osób.......................................................................... 117 Załącznik 3 – Zespół WdraŜający................................................................................... 119 Załącznik 4 – Wzór ankiety .............................................................................................. 120 Załącznik 5 - Wyniki ankiety ............................................................................................ 124 Załącznik 6 – Plan Działania 2008 .................................................................................. 138 Załącznik 7 – Projekty....................................................................................................... 142 Załącznik 8 – Wskaźniki strategii ..................................................................................... 149 Załącznik 9 – Harmonogram........................................................................................... 150 1 1. WST ĘP Prace nad opracowaniem Gminnej Strategii Rozwi ązywania Problemów Społecznych rozpocz ęto w lutym w 2006 roku. Aktualizacj ę Strategii rozpocz ęto w lutym 2008 roku. Zgodnie z art.17 ust.1 pkt1. Ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 kwietnia 2004 roku (Dz. U. z 2008 roku Nr 115, poz. 728 j.t.) „Do zada ń własnych gminy o charakterze obowi ązkowym nale Ŝy opracowanie i realizacji strategii rozwi ązywania problemów społecznych, profilaktyki i rozwi ązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka” 1 Jej uaktualnienie jest wymogiem wydatkowania środków w ramach Programu Integracji Społecznej jednego z komponentów Poakcesyjnego Programu Wsparcia Obszarów Wiejskich finansowanego na podstawie umowy po Ŝyczki Nr 7358 POL zawartej pomi ędzy Mi ędzynarodowym Bankiem Odbudowy i Rozwoju, zwanym dalej Bankiem Światowym, a Rz ądem Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 7 kwietnia 2006 roku. Niniejsza strategia jest tak Ŝe potrzeb ą i wymogiem nowej sytuacji społeczno – gospodarczej Gminy Sosnowica zwi ązanej głownie z wst ąpieniem w maju 2004 roku Polski do Unii Europejskiej oraz zupełnie nowymi mo Ŝliwo ściami zwi ązanymi z pozyskiwaniem funduszy strukturalnych oraz rozwój lokalny, w tym polityk ę społeczn ą. Oparcie funkcjonowania polityki społecznej w gminie na długofalowym planowaniu, na przejrzystych celach o ró Ŝnym horyzoncie czasowym, pomaga zarz ądza ć sfer ą polityki społecznej i ułatwia pozyskiwanie funduszy zewn ętrznych na realizacj ę zada ń tej Ŝe polityki. Jednym z istotnych powodów opracowania i uaktualnienia strategii jest pogł ębiaj ące si ę ubóstwo rodzin, problemy egzystencji osób samotnych, starszych i niepełnosprawnych, niedostatek materialny rodzin, uzale Ŝnienie i przemoc w rodzinie, jak równie Ŝ słaba aktywizacja / integracja społeczna, „euro-sieroctwo” dzieci i młodzie Ŝy to trudne problemy społeczne, które stoj ą do rozwi ązania zarówno przed władzami samorz ądowymi oraz instytucjami pomocy społecznej na poziomie lokalnej jak i przed stowarzyszeniami, organizacjami nieformalnymi. Od skuteczno ści ich rozwi ązania wi ąŜę si ę w du Ŝej mierze z funkcjonowaniem wspólnoty samorz ądowej, jak ą stanowi Gmina. Rozwi ązanie istotnych problemów społecznych jest działaniem trudnym i długofalowym, dlatego te Ŝ celowe jest strategiczne podej ście do zada ń sfery polityki społecznej, równie Ŝ, a przede wszystkim na poziomie lokalnym. Realizacja tego procesu została zawarta w niniejszym dokumencie b ędącym wskazówk ą działania władz 1 Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12.04.2004 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 115, poz. 728 j.t.) 1 samorz ądowych, instytucji lokalnych i stowarzyszeń / organizacji na terenie gminy. Zintegrowane i skoordynowane podej ście do problemów lokalnej społeczno ści w sferze polityki społecznej zaprezentowane w tym dokumencie pozwoli na przyj ęcie i podj ęcie nowych rozwi ąza ń celu rozwoju miejscowej społeczno ści i integracji społecznej. Strategia powinna by ć wyrazem „głosu” mieszka ńców, a jej formułowanie i wdra Ŝanie powinno by ć procesem społecznym. Rol ą samorz ądu gminnego jest współpraca i stwarzanie warunków do wspólnego realizowania projektów. Dokument powinien by ć otwarty i poddawany okresowej weryfikacji i niezb ędnej modyfikacjom. Działania okre ślone w strategii s ą powi ązane z zadaniami okre ślonymi w Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego zaktualizowanej przez Sejmik Województwa Lubelskiego w dniu 4 lipca 2005 roku Uchwał ą Nr XXXVI/530/05, który jest obowi ązuj ącym dokumentem w obszarze działa ń regionalnej polityki społecznej. Zawiera ona kierunki przemian oraz tezy do programów w sferze polityki społecznej. Strategia rozwoju województwa jest narz ędziem polityki wewn ątrzregionalnej o du Ŝym znaczeniu, formułuje cele i sposoby ich realizowania na terenie województwa w okresie długofalowym, nie okre ślaj ąc wyra źnego horyzontu czasowego. Okres realizacji Strategii Rozwi ązywania Problemów Społecznych przyj ęto okres 2008 – 2015, co ułatwi formułowanie zada ń do realizacji w ramach funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Strategia te Ŝ posiada ścisł ą współzale Ŝno ść z kluczowymi dokumentami strategicznymi gminy, w tym Strategi ą Rozwoju Gminy Sosnowica na lata 2008 – 2020 Uchwalon ą Uchwał ą nr XIV/85/08 Rady Gminy Sosnowica z dnia 29 lutego 2008 roku. Strategia posiada równie Ŝ ścisł ą korelacj ę z dokumentami operacyjnymi sformułowanymi przez polski rz ąd pod k ątem wykorzystania funduszy strukturalnych Unii Europejskiej i innych zewn ętrznych źródeł finansowania: - Program Operacyjny Kapitał Ludzki na lata 2007 – 2013 - Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata 2007 – 2013 - Program Współpracy Transgranicznej na lata 2007