MKUTANO WA 18 TAREHE 29 JANUARI, 2015 MREMA 1.Pmd
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
29 JANUARI, 2015 BUNGE LA TANZANIA _________________ MAJADILIANO YA BUNGE _____________________ MKUTANO WA KUMI NA NANE NANE Kikao cha Tatu - Tarehe 29 Januari, 2015 (Mkutano Ulianza Saa Tatu Asubuhi) D U A Spika (Mhe. Anne S. Makinda) Alisoma Dua SPIKA: Waheshimiwa tukae. Inaonyesha alivyokuwa amechelewa! (Makofi/Kicheko) Katibu tuendelee! MASWALI KWA WAZIRI MKUU SPIKA: Waheshimiwa Wabunge, leo ni siku ya Alhamisi, tutatumia nusu saa ya mwanzo kwa Maswali kwa Waziri Mkuu. Bahati nzuri Kiongozi wa Upinzani Bungeni yupo kwa hiyo, nitamwita aanze kuuliza maswali. Mheshimiwa Kiongozi wa Kambi ya Upinzani! MHE. FREEMAN A. MBOWE – KIONGOZI WA KAMBI YA UPINZANI BUNGENI: Mheshimiwa Spika, ninakushukuru kwa kunipa nafasi ya kumwuliza Waziri Mkuu swali la kwanza. 1 29 JANUARI, 2015 Mheshimiwa Waziri Mkuu, mwaka huu ni wa Uchaguzi Mkuu wa Madiwani, Wabunge na Rais. Ili uchaguzi huu uweze kufanyika katika mazingira yaliyo huru na salama ni lazima pawepo na Daftari la Kudumu la Wapiga Kura ambalo halina utata miongoni mwa wadau wote katika Taifa. Mheshimiwa Waziri Mkuu, Serikali yako ilitangaza kwamba zoezi la kuandikisha Wapiga Kura kwa utaratibu wa Biometric Voters Register, lingeanza Februari, 2014 lakini utaratibu huo haukuanza. Baadaye Serikali ikatangaza ungeanza Septemba, 2014 lakini haukuanza. Kisha Serikali ikasema kazi hiyo itaanza Desemba, 2014, lakini kazi hiyo haikuanza. Hatimaye Serikali ikatangaza kazi itaanza tarehe 30 Januari, 2015 yaani kesho na kazi hiyo haitaanza. Sasa Tume imesema itaanza kuandikisha Wapiga Kura nchi nzima tarehe 15 Februari, 2015. Mheshimiwa Waziri Mkuu, wakati Taifa linasubiri kila siku kujua ni lini utaratibu huu unaaza, Tume iliomba kuletewa kits 15,000 kwa ajili ya uandikishaji. Serikali ikasema haina uwezo. Katika hatua ya baadaye ikasema itaweza kutoa kits 8,000. Hadi tunapozungumza hivi sasa hizo kits hazipo nchini na ambacho kimejitokeza wakati wa zoezi la majaribioni kwamba zilitolewa kits 250 ambazo zilifanyiwa majaribio katika majimbo ya Mlele kule Katavi, Kilombero kule Morogoro na Kawe kule Dar es Salaam. Majaribio hayo yalionesha kwamba, mitambo hii ina matatizo makubwa na kumekuwa na malalamiko makubwa sana kutoka kwa wadau kwamba, mfumo mzima wa biometric haujafahamika unavyofanya kazi. Mheshimiwa Waziri Mkuu, Serikali imetangaza tarehe 30 Aprili, 2015 kuwa ni siku ya kufanya Referendum (Kura ya Maoni) ambayo inategemewa kutumia daftari hili, kipindi ambacho ni miezi mitatu kamili kuanzia hivi sasa na wakati huo huo Uchaguzi Mkuu ni miezi minane kuanzia hivi sasa. 2 29 JANUARI, 2015 Serikali ina mpango gani wa kuhakikisha kwamba, Daftari hili linaandikishwa na Wadau wanashirikishwa kikamilifu kwa sababu huu ni utaratibu mpya ili kuliepusha Taifa na machafuko ambayo yanaweza kutokea kama uchaguzi utaonekana una mizengwe kama ilivyotokea wakati wa Uchaguzi wa Serikali za Mitaa? (Makofi) SPIKA: Mheshimiwa Waziri Mkuu, majibu! WAZIRI MKUU: Mheshimiwa Spika, kwanza ninaomba nimshukuru sana Mheshimiwa Freeman Mbowe, kwa swali lake zuri na kwa kweli ni la msingi sana na concern anayoionesha wala huwezi ukaipuuza hata kidogo. Ninataka nikubaliane naye kwamba, ni kweli kwa maana ya mchakato ambao tulikuwa tumejipangia. Kumekuwa na matatizo makubwa kifedha mpaka tulipojaribu kufikia hatua sasa tuko tayari kwa ajili ya kuweza kupata fedha kwa ajili ya mradi huo. Mheshimiwa Spika, kwa hiyo na sisi tumekuwa tunalifanyia kazi kwa bidii sana ili kuhakikisha kwamba, lengo letu linatimia. Kwa hiyo, ninachoweza kumhakikishia tu Mheshimiwa Mbowe ni kwamba, ratiba tuliyopewa na Tume ili kuwezesha mchakato huo kukamilika na zoezi lile kufikia tamati likiwa katika hali nzuri na kuhakikishia Watanzania kwamba, zoezi limefanyika vizuri ndiyo sasa hivi inayotuongoza. Kwa hiyo, tunaamini kabisa kwa ratiba ile waliyotupa na sisi tumeishaanza kupeleka fedha ili kuhakikisha tunakwenda na pace wanayoitaka kulingana na mpango walivyouweka wao wenyewe, mimi ninaamini zoezi hili litakamilika kama Tume inavyotaka. Mheshimiwa Spika, sasa ninakubaliana na Mheshimiwa Mbowe kwamba, ni lazima uwepo ushirikishwaji wa kutosha kutoka kwa Wadau wote na hasa Vyama vya 3 29 JANUARI, 2015 Siasa, jambo ambalo ninadhani ni la msingi kabisa na wala sina ubishi nalo. Tutaoiomba Tume na viongozi wa vyama hivi katika kila hatua, ili waweze kuhakikishiwa ni namna gani mchakato huo unavyokwenda. Ninaamini tukifanya hili linaweza likatupa comfort kubwa. Mheshimiwa Spika, lakini jambo la tatu ni kweli kwamba vile vifaa vya BVR 250 vilipowasilishwa, maana vilikuwa ni vifaa kwa ajili ya kupima uwezo wake ili tuweze kuwa na uhakika kwamba, havitatuletea migogoro wakati wa utendaji, tuliwataka watengenezaji wenyewe waje na walikuja. Kwa hiyo, wameshiriki katika zoezi hili la majaribio na ni kweli kulibainika matatizo ya hapa na pale ambayo wanaita ni ya kitaalam na ambayo ndiyo tuliwataka sasa yasahihishwe ili kuwezesha vifaa vile kufanya kazi yake kama inavyotakiwa. Lakini kwa sehemu kubwa vifaa vile vilionekana ni vizuri na uwezo (Capacity) wake wa kuandikisha Watanzania kwa siku ni mara mbili ya kile tulichokuwa tumefikiria hapo awali. Mheshimiwa Spika, kwa hiyo, tunaamini kabisa kwa maelezo haya imani yangu ni kwamba, zoezi litakwenda vizuri kwa muda unaotakiwa na tutaweza kufika katika hatua ya Kura ya Maoni na baadaye kwenye Uchaguzi Mkuu. SPIKA: Mheshimiwa Mbowe, swali la nyongeza. MHE. FREEMAN A. MBOWE: Mheshimiwa Spika, ninamshukuru Mheshimiwa Waziri Mkuu, amekiri kwamba, Serikali ilikuwa haina uwezo wa fedha na bado haina uwezo wa fedha. Sitaki kusema Serikali imefilisika, lakini ninapenda kusema kwamba, Serikali haina uwezo wa kutosha kulifanya hili zoezi kwa wakati muafaka. (Makofi) 4 29 JANUARI, 2015 Mheshimiwa Waziri Mkuu, zimebaki siku tisini (90) kwenda kwenye Referendum na hili Daftari linaandikishwa katika teknolojia mpya kwa mara ya kwanza ndani ya nchi. Tume imekuwa inashirikisha viongozi wa siasa ambao siyo wataalam wa masuala ya Information Technology (IT). Tulitegemea zaidi ushirikishwaji wa wadau ungekuwa kuuelewa ule mfumo wenyewe kuanzia kwenye hardware mpaka kwenye software, jambo ambalo halijafanyika. Lakini tuna taarifa kwamba, Serikali inajua na maana yake ni kwamba, Serikali ikijua basi Chama cha Mapinzudi (CCM) kinajua. (Makofi) Mheshimiwa Waziri Mkuu, mfumo wa majaribio ulipofanyika Dar es Salaam, Kilombero na kule Mlele, ulidhihirisha kwamba, wanaweza kuandikishwa watu 22 kwa siku nzima kwa kutumia kit moja ya BVR. Wapiga Kura wanaotegemewa kuandikishwa nchi hii ni milioni 24, hakuna miujiza ambayo inaweza ikafanyika kwenye sayansi wala kwenye siasa ambayo itawezesha wananchi wote hawa kujiandikisha kwa huo muda uliopangwa na Tume. Kwa hiyo, taarifa kwamba Serikali imeelezwa na Tume kwamba, watamaliza ni taarifa ambazo zitakuja kuwa za upotoshaji. (Makofi) Mheshimiwa Waziri Mkuu, ni kwanini usilitangazie Taifa lako wewe kama Kiongozi wa Serikali Bungeni kwamba, Serikali itatoa muda wa kutosha kwa Tume kuandikisha Wapiga Kura wote na siyo katika utaratibu wa Voda Faster ambao utawanyima Wapiga Kura wengi wasipate haki yao ya kimsingi ya kupiga Kura? Ni kwanini basi kama Taifa tusijielekeze kwenye Uchaguzi Mkuu wa Oktoba, 2015 Tume ikapata fedha, vifaa na muda wa kutosha wa kuandikisha Wapiga Kura hasa ukitilia maanani kwamba, wanaoandikisha Wapiga Kura ni watumishi katika maeneo mengine mbalimbali ambao wengi wao hawana utaalam wa masuala ya kompyuta kama ambavyo inategemewa kufanyika mwaka huu. Hii haraka unayotaka kuikimbiza unataka kulipeleka wapi Taifa? (Makofi) 5 29 JANUARI, 2015 SPIKA: Mheshimiwa Waziri Mkuu. WAZIRI MKUU: Mheshimiwa Spika, mimi ninaheshimu sana maelezo ya Mheshimiwa Mbowe na wala sitaki kubishana naye. Ninachosema mimi ni kwamba, Tume ilichoniambia ndicho ninachojaribu kuliambia Bunge. Kama watafika mahali wakasema Mheshimiwa Waziri Mkuu, tunadhani mwelekeo wa zoezi hili una matatizo ambayo tunafikiri ni vizuri Serikali ikayatazama upya, sina tatizo. Tutarudi hapa Bungeni, tutawaelekeza na tutaomba Bunge likubali hilo ambalo unaliomba. Mheshimiwa Spika, taarifa nilizonazo leo ndizo nimepata kutoka kwenye Tume. Awali BVR moja ilikuwa ina uwezo wa kuandikisha kama watu 70. Juzi walikuja kuniambia kwamba, katika majaribio waliyoyafanya wamekuta BVR hiyo moja ina uwezo wa kuandikisha mara mbili ya kile walichokifikiria. Sasa wewe (Mheshimiwa Freeman Mbowe) unaniambia ni 22. Kwa hiyo, inawezekana maana sina sababu ya kubishana na wewe kwa sababu sijui taarifa ulizipata wapi. Mheshimiwa Spika, kwa hiyo, kama nitakuwa nimedanganywa na Tume, mimi nitakuja kusema nilidanganywa na Tume. Lakini ninaheshimu sana mawazo yako (Mheshimiwa Freeman Mbowe) na nitawaeleza watu wa Tume watuambie ukweli juu ya jambo hili ili tusije tukalipeleka Taifa katika mwelekeo ambao baadaye unaweza ukatuletea matatizo. (Makofi) SPIKA: Tunaendelea! Sasa nitamwita Mheshimiwa Selemani Saidi Jafo. MHE. SELEMANI SAIDI JAFO: Mheshimiwa Spika, ahsante sana. Mheshimiwa Waziri Mkuu, kwa muda mrefu sasa maeneo mengi yamekumbwa na changamoto kubwa sana hasa yale yanayokaliwa baina ya Wananchi na Jeshi. Kuna eneo moja linaitwa Tondoroni katika Wilaya ya Kisarawe, 6 29 JANUARI, 2015 kumekuwa na mgogoro wa miaka mingi sana na hivi karibuni Kamati inayoshughulikia mambo ya ndani ilipata barua ya malalamiko ya wananchi hao. Lakini isitoshe ndani ya wiki moja iliyopita baadhi ya Wananchi walivunjiwa nyumba zao. Tatizo hili lilidumu kwa muda mrefu sana kwa sababu, hata kuna kesi nyingine ziko Mahakamani. Upande wa Serikali unasema kesi zimeisha, upande wa wananchi unasema bado kuna kesi nyingine za msingi. Mheshimiwa Spika, ukiangalia