(Online Document) 1 BUNGE LA TANZANIA
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Nakala ya Mtandao (Online Document) BUNGE LA TANZANIA _____________ MAJADILIANO YA BUNGE ______________ MKUTANO WA ISHIRINI Kikao cha Sita – Tarehe 18 Mei, 2015 (Kikao Kilianza Saa Tatu Asubuhi) D U A Spika (Mhe Anne S. Makinda) Alisoma Dua SPIKA: Waheshimiwa Wabunge, kutokana na maagizo yaliyotolewa humu wiki iliyopita kuhusu Hati za kuwasilisha Mezani. Kama kuna kundi lolote, Kamati, Serikali au Upinzani hawajaleta Hati hazisomwi. Waziri wa Nchi, Ofisi ya Makamu wa Rais! Mheshimiwa Naibu Waziri! HATI ZILIZOWASILISHWA MEZANI Hati zifuatazo ziliwasilishwa mezani na:- NAIBU WAZIRI, OFISI YA MAKAMU WA RAIS (MUUNGANO): Randama za Makadirio ya Matumizi kwa Ofisi ya Makamu wa Rais na Taasisi zake kwa Mwaka wa Fedha 2015/2016. WAZIRI WA NCHI, OFISI YA RAIS, MENEJIMENTI YA UTUMISHI WA UMMA: Hotuba ya Bajeti ya Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais (Menejimenti ya Utumishi wa Umma) pamoja na (Utawala Bora) kwa Mwaka wa Fedha 2015/2016. WAZIRI WA NCHI, OFISI YA RAIS (MAHUSIANO NA URATIBU): Hotuba ya Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais (Mahusiano na Uratibu) kwa Mwaka wa Fedha 2015/2016. MHE. JASSON S. RWEIKIZA - MWENYEKITI WA KAMATI YA KUDUMU YA BUNGE YA KATIBA, SHERIA NA UTAWALA: 1 Nakala ya Mtandao (Online Document) Taarifa ya Kamati ya Kudumu ya Bunge ya Katiba, Sheria na Utawala kuhusu utekelezaji wa majukumu ya Ofisi ya Rais (Menejimenti ya Utumishi wa Umma), (Utawala Bora na Mahusiano na Uratibu) kwa mwaka wa fedha 2014/2015 pamoja na maoni ya Kamati kuhusu Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Ofisi hiyo kwa Mwaka wa Fedha 2015/2016. MHE. ESTHER N. MATIKO - MSEMAJI MKUU WA KAMBI RASMI YA UPINZANI KWA OFISI YA RAIS, MENEJIMENTI YA UTUMISHI WA UMMA, UTAWALA BORA NA MAHUSIANO NA URATIBU: Taarifa ya Msemaji Mkuu wa Kambi ya Upinzani Bungeni Kuhusu Makadirio ya Matumizi ya Fedha kwa Ofisi ya Rais (Menejimenti ya Utumishi wa Umma, Utawala Bora na Mahusiano na Uratibu kwa Mwaka wa Fedha 2015/2016 SPIKA: Waheshimiwa Wabunge tunaanza maswali Ofisi ya Rais, Mahusiano na Uratibu, Mheshimiwa Engineer Athumani Mfutakamba. MASWALI NA MAJIBU Na. 34 Malengo ya Milenia Kushirikisha Wananchi Katika Kuondoa Umaskini MHE. ALLY K. MOHAMED (K.n.y. MHE. ENG. ATHUMANI R. MFUTAKAMBA) aliuliza:- Malengo ya Milenia (MDGs) likiwemo la kuondoa umaskini uliokithiri na njaa yatafikia ukomo ifikapo mwaka 2015. Je, Malengo Endelevu ya Maendeleo (SDGs) kuanzia 2015 yatashirikishaje wananchi hasa wa vijijini kama Jimboni Igalula ili umaskini wa chakula vijijini na mijini na wastani wa Taifa upungue au utoweke kabisa tutakapofika Malengo ya Dira ya Taifa 2025, MKUKUTA na changamoto nyingine za maendeleo? WAZIRI WA NCHI, OFISI YA RAIS (MAHUSIANO NA URATIBU) alijibu:- Mheshimiwa Spika, naomba kujibu swali la Mheshimiwa Engineer Athumani Rashid Mfutakamba, Mbunge wa Igalula, kama ifuatavyo:- Mheshimiwa Spika, ni kweli malengo la ya Milenia, likiwemo la kuondoa umaskini ulikothiri na njaa yatafikia ukomo mwaka huu wa 2015. Hata hivyo, malengo ya kuondoa umaskini uliokithiri na njaa hayakukamilika na hivyo kutambuliwa na kuendelezwa katika kitu kinaitwa STG. Mheshimiwa Spika, lengo la kwanza la mapendekezo ya malengo ya maendeleo endelevu au STGs ni kuondoa umaskini wa aina zote kila mahali na la pili ni kuondoa tatizo la njaa, kujenga usalama wa chakula, kuboresha lishe na kuhamasisha kilimo endelevu. Mheshimiwa Spika, kwa sehemu kubwa malengo ya maendeleo endelevu yanatekelezwa kutumia Sera, Mipango na Mikakati ya Maendeleo katika ngazi zote kuanzia ile ya Kitaifa hadi Serikali za Mitaa, Vitongoji na Vijiji. Kila nchi itakuwa na wajibu wa kutathmini katika hatua ambayo imefikia katika maeneo yaliyoainishwa katika STGs na kubuni mipango, mbinu na mikakati ya kuendeleza maeneo husika ili kufikia malengo yaliyowekwa na 2 Nakala ya Mtandao (Online Document) kuhakikisha mikakati hiyo inajumuishwa katika mipango na sera za maendeleo katika ngazi mbalimbali za kiutawala katika nchi husika. Mheshimiwa Spika, kwa mantiki hiyo, wananchi wote wa Tanzania waishio mijini na wale waishio vijijini ikiwemo wananchi wa Jimbo la Igalula watashirikishwa wakiwa ndiyo walengwa watakaonufaika katika matokeo ya utekelezaji wa malengo husika. Aidha, wananchi watahusika katika kuchangia nguvukazi yao, muda wao, utaalam na ujuzi wao na hata rasilimali fedha pale inapowezekana katika kupanga na kutekeleza mikakati ya maendeleo kufikia malengo ya STGs. Mheshimiwa Spika, kwa upande wa Tanzania, ajenda hiyo mpya ya Maendeleo ya Kimataifa imekuja wakati muafaka ambapo Serikali iko katika mchakato wa kutengeneza mpango wa pili wa maendeleo wa miaka mitano utakaoanza kutekelezwa mwaka 2016. Katika ngazi ya Taifa malengo stahiki yatakayoainishwa katika STGs yatajumuishwa katika mpango wa pili wa maendeleo wa miaka mitano na hivyo kuiwezesha nchi kuanza utekelezaji wa ajenda sambamba na utekelezaji wa mpango huu wa maendeleo. MHE. ALLY K. MOHAMMED: Mheshimiwa Spika, kwa nini Serikali haikutumia Mfuko wa TASAF ili kuondoa umaskini kuliko kugawa pesa za kula siku hadi siku. Ni sawa na kumpa mvuvi samaki kuliko kumpa mvuvi nyavu na ndoano. Je, Serikali inaonaje, kila siku mwananchi unampa hela ya kula, kwa nini msiwape pesa, mitaji zile sehemu maskini kabisa kama kule Igalula watu wasiojiweza, mitaji ya kuweza kuondoa umaskini kuliko kuwapa pesa, kumfanya mtu awe masikini siku hadi siku? WAZIRI WA NCHI, OFISI YA RAIS (MAHUSIANO NA URATIBU): Mheshimiwa Spika, ni kweli kwamba kaya maskini sana zinapewa fedha kwa ajili ya kujikimu. Sasa kama hawatafika kwenye mitaji wakafa hapo tutakuwa tumefanya nini. Kwa hivyo, TASAF III inawapa watu fedha za kujikimu, inawapa fedha za kuweza kupeleka watoto kliniki, inawapa fedha za kupeleka watoto shuleni na baadaye inawapa ajira ili wapate fedha kidogo za kuanzia mitaji yao. Kwa hiyo, TASAF III imeangalia kila hatua. Nataka Mheshimiwa Mbunge na Bunge lako Tukufu lijue kwamba TASAF III imeaangalia mambo in totality, haiangalii moja tu na hilo la kuwapa nyavu na ndoano nalo lipo. SPIKA: Mheshimiwa Mfutakamba, ni swali moja tu kwa sababu swali lako limeshachukuliwa na aliyeuliza. Mfutakamba! MHE. ENG. ATHUMANI R. MFUTAKAMBA: Mheshimiwa Spika, naomba kusherehesha swali langu nililouliza. Namshukuru sana Mheshimiwa Waziri kwa majibu toshelezi, lakini yako matatizo wakati mwingine kwenye familia maskini. Kijana anaweza kwa sababu ya hali ya umaskini na ambaye ana nafasi ya kifedha anamfanyia matatizo lakini pale Tabora hapelekwi Mahakamani. Mwenyekiti wetu wa CCM Uyui. Mheshimiwa Spika, naomba suala hili litazamwe watu wasinyanyaswe kwa sababu ni maskini kwa wale ambao ni matajiri na kuchukua nafasi zao, ile kesi ya RPC haipeleki Mahakamani. Mheshimiwa Spika, nakushukuru. WAZIRI WA NCHI OFISI, YA RAIS (MAHUSIANO NA URATIBU): Mheshimiwa Spika, namshukuru kwa taarifa yake, tunachukua ushauri wake na tutaufanyia kazi. 3 Nakala ya Mtandao (Online Document) MHE. SUSAN A. J. LYIMO: Mheshimiwa Spika, ahsante sana. Kama ambavyo amesema Mheshimiwa Waziri kwamba lengo kuu la SDG ni kuondoa umaskini na umaskini kwetu hapa Tanzania maana yake ni kuboresha kilimo. Mheshimiwa Spika, hapa Tanzania tuna hekta zaidi ya milioni 29 zinazofaa kwa umwagiliaji, hasa ukizingatia sasa hivi tuna janga kubwa sana la ukosefu wa mvua. Sasa nataka kujua, Serikali ina mikakati gani kuhakikisha kwamba tunakuwa na kilimo cha umwagiliaji, kwa sababu hata hatujafika heka 700,000. Naomba kujua sasa, tutaondoaje umaskini kama hatuwekezi kwenye umwagiliaji huku tukijua zaidi ya asilimia ya Watanzania wako katka sekta ya kilimo? (Makofi) NAIBU WAZIRI WA KILIMO, CHAKULA NA USHIRIKA: Mheshimiwa Spika, kwanza naomba nimshukuru Mheshimiwa Mbunge kwa swali hili ambalo limekuwa linaulizwa sana humu ndani na Wabunge wengi. Mheshimiwa Spika, wiki iliyopita nilijibu swali hili humu ndani Bungeni ambalo pia lilitaka kujua mikakati ya Serikali kuhusu kilimo cha umwagiliaji. Nilisema kwamba tunao mpango madhubuti na mkubwa kabisa ambao utahakikisha kwamba asilimia 25 ya chakula kinachozalishwa nchini kinatokana na kilimo cha umwagiliaji maji. Mheshimiwa Spika, kwa hiyo, malengo tuliyojiwekea katika kipindi ambacho kinakwisha, sasa hivi tuko asilimia 24, kwa maana ya kwamba chakula kilichozalishwa hapa nchini karibu tani milioni 16, asilimia karibu 17 yake imetokana na kilimo cha umwagiliaji. Kwa hiyo, tunao mpango mkubwa, tunaomba tu Waheshimiwa Wabunge tutakapoleta bajeti ya kipindi hiki mui- support ili mipango hii ya umwagiliaji iweze kwenda vizuri zaidi. SPIKA: Tunafanya ngonjera swali moja. Tunaendelea na Wizara ya Mambo ya Ndani ya Nchi, Mheshimiwa Kidawa Hamid Saleh. Na. 35 Idadi ya Magereza na Wafungwa MHE. KIDAWA HAMID SALEH aliuliza:- Nchi yetu inaendeshwa kwa msingi wa utawala wa sheria na kuheshimu haki za binadamu, lakini kama mtu yeyote akivunja sheria au kufanya uhalifu wa aina yoyote huhukumiwa kulingana na sheria za nchi zinavyoelekeza kulingana na aina ya kosa:- (a) Je, hadi sasa ndani ya nchi yetu kuna Magereza mangapi na wafungwa wangapi kwa ujumla? (b) Je, ni wafungwa wangapi wamefungwa kwa makosa ya ubakaji na udhalilishaji wa watoto na wanawake? NAIBU WA MAMBO YA NDANI YA NCHI alijibu:- Mheshimiwa Spika, kwa niaba ya Waziri wa Mambo ya Ndani ya Nchi, napenda kujibu swali la Mheshimiwa Kidawa Hamid Saleh, Mbunge wa Viti Maalum, lenye sehemu A na B kama ifuatavyo:- 4 Nakala ya Mtandao (Online Document) (a) Katika nchi yetu tuna jumla ya Magereza 126 ambayo yana uwezo wa kulaza jumla ya wafungwa na mahabusu 38,000 kwa siku na yamegawika katika mchanganuo ufuatao:- (i) Magereza makubwa (Central prisons) yako 12; (ii) Magereza ya Wilaya (District Prisons) yako 68; na (iii) Magereza ya kilimo (open farm prisons) yako