Klasa E Dymbëdhjetë

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Klasa E Dymbëdhjetë Republika e Kosovës Republika Kosova-Republic of Kosovo Qeveria - Vlada – Government MINISTRIA E ARSIMIT SHKENCËS DHE TEKNOLOGJISË KURRIKULAT LËNDORE/PROGRAMET MËSIMORE Klasa e dymbëdhjetë (Draft për shkollat pilot) Prishtinë, 2018 1 PËRMBAJTJA Në vend të hyrjes 4 Plani mësimor 5 1. FUSHA KURRIKULARE: GJUHË DHE KOMUNIKIM 7 Kurrikulat lëndore/programet mësimore 1.1. Gjuhë shqipe dhe letërsi (Gjimnazi i shkencave shoqërore – gjuhësore dhe Gjimnazi i shkencave natyrore) 8 1.2. Gjuhë angleze dhe letërsi (Gjimnazi i shkencave shoqërore – gjuhësore dhe Gjimnazi i shkencave natyrore) 19 1.3. Gjuhë gjermane (Gjimnazi i shkencave shoqërore – gjuhësore dhe Gjimnazi i shkencave natyrore) 49 1.4. Gjuhë frënge (Gjimnazi i shkencave shoqërore – gjuhësore dhe Gjimnazi i shkencave natyrore) 65 2. FUSHA KURRIKULARE: ARTE 72 Kurrikulat lëndore/programet mësimore 2.1. Art figurativ (Gjimnazi i shkencave shoqërore – gjuhësore) 73 3. FUSHA KURRIKULARE: MATEMATIKË 84 Kurrikulat lëndore/programet mësimore 3.1. Matematikë (Gjimnazi i shkencave shoqërore – gjuhësore) 85 3.2. Matematikë (Gjimnazi i shkencave natyrore) 94 4. FUSHA KURRIKULARE: SHKENCAT NATYRORE 105 Kurrikulat lëndore/programet mësimore 4.1. Biologji (Gjimnazi i shkencave natyrore) 106 4.2. Fizikë (Gjimnazi i shkencave natyrore) 117 4.3. Kimi (Gjimnazi i shkencave natyrore) 131 4.4. Astronomi (Gjimnazi i shkencave natyrore) 142 4.5. Gjeografi (Gjimnazi i shkencave natyrore) 154 5. FUSHA KURRIKULARE: SHOQËRIA DHE MJEDISI 170 Kurrikulat lëndore/programet mësimore 5.1. Edukate qytetare (Gjimnazi i shkencave shoqërore – gjuhësore) 171 5.2. Histori (Gjimnazi i shkencave shoqërore – gjuhësore) 180 5.3. Psikologjia (Gjimnazi i shkencave shoqërore – gjuhësore) 193 5.4. Filozofia dhe Logjike (Gjimnazi i shkencave shoqërore – gjuhësore) 202 5.5. Sociologji (Gjimnazi i shkencave shoqërore – gjuhësore) 212 2 6. FUSHA KURRIKULARE: JETA DHE PUNA 222 Kurrikulat lëndore/programet mësimore 6.1. Programi lëndor: TIK (Gjimnazi i shkencave shoqërore – gjuhësore) 223 6.2. Programi lëndor: TIK (Gjimnazi i shkencave natyrore) 232 7. FUSHA KURIKULARE: EDUKATË FIZIKE, SPORTE DHE SHËNDET 241 Kurrikulat lëndore/programet mësimore 7.1. Edukatë fizike, sportet dhe shëndeti (Gjimnazi i shkencave shoqërore – gjuhësore dhe Gjimnazi i shkencave natyrore) 242 3 Në vend të hyrjes Kurrikulat lëndore/ Programet mësimore të klasës së dymbëdhjetë janë të vlefshme vetem për shkollat pilot. Mësimdhënsit gjatë vitit shkollor 2018/2019 mund të reflektojnë në to, çdo sugjerim mund ta dergojnë në MASHT, në Divizionin e Planprogrameve dhe Teksteve Shkollore ose tek koordinatorët e fushave kurrikulare, në adresat e tyre elektronike. Lista e koordinatorëve dhe zv. koordinatorëve sipas fushave, që mund t`iu dërgohen sugjerimet nga mësimdhënësit e lëndëve përkatëse: Fusha kurrikulare Gjuhët dhe Komunikimi Feime Llapashtica [email protected] Nizafete Bardhi [email protected] Fusha kurrikulare Artet Besa Luzha [email protected] Haki Xhakli [email protected] Fusha kurrikulare Matematikë Mustafë Kadriu [email protected] Fatmir Elezi [email protected] Fusha kurrikulare Shkencat e Natyrës Fehmi Krasniqi [email protected] Mirlinda Zeka [email protected] Fusha kurrikulare Shoqëria dhe Mjedisi Shqipe Gashi [email protected] Arbër Salihu [email protected] Fusha kurrikulare Edukatë Fizike, Sportet dhe Shëndeti Lulavere Behluli [email protected] Leonora Shala [email protected] Fusha kurrikulare Jeta dhe Puna Ryve Prekorogja [email protected] Radica Berishaj [email protected] 4 Plani mësimor Gjimnazi i shkencave shoqërore – gjuhësore Fushat e Klasat Totali për Totali për Lëndet mësimore kurrikulës 10 11 12 lëndë fusha mësimore kurrikulare Gjuhë amtare 4 4 4 12 Gjuhët dhe Gjuhë angleze 3 3 3 9 komunikimi 27 Gjuhë e dytë e huaj 2 2 2 6 Gjuhë të tjera / / / / Art muzikor 1 1 0 2 Artet 5 Art figurativ 1 1 1 3 Matematikë Matematikë 3 3 2 8 8 Biologji 2 / / 2 Fizikë 1 1 / 2 Shkencat e natyrës Kimi 2 / / 2 Astronomi / / / / 10 Gjeografi 2 2 / 4 Edukatë qytetare 1 1 2 4 Histori 2 2 3 7 Shoqëria dhe mjedisi Psikologji / 2 2 4 Filozofi dhe Logjikë / / 3 3 23 Sociologji / 2 3 5 Jeta dhe puna TIK 2 2 1 5 5 Edukata fizike, sportet 2 2 2 6 6 Ed.fizike, dhe shëndeti sportet dhe shëndeti 2 2 24 6 6 Pjesa zgjedhore Pjesa zgjedhore Totali – orë mësimore / minimale 30 30 30 90 90 Aktivitete jashtëkurrikulare 5 Gjimnazi i shkencave natyrore Fushat e Klasat Totali për Totali për Lëndet mësimore kurrikulës 10 11 12 lëndë fusha mësimore kurrikulare Gjuhë amtare 3 3 4 10 Gjuhët dhe Gjuhë angleze 2 2 2 6 komunikimi 21 Gjuhë e dytë e huaj 2 2 1 5 Gjuhë të tjera / / / / Art muzikor 1 / / 1 Artet 2 Art figurativ 1 / / 1 Matematikë Matematikë 4 4 4 12 12 Biologji 3 2 3 8 Fizikë 2 3 3 8 Shkencat e natyrës Kimi 2 3 3 8 Astronomi / / 2 2 32 Gjeografi 2 2 2 6 Edukatë qytetare / / / / Histori 2 / / 2 Shoqëria dhe mjedisi Psikologji / 2 / 2 Filozofi dhe logjikë / 2 / 2 6 Sociologji / / / / Jeta dhe puna TIK 2 1 2 5 5 Edukata fizike, sportet 2 2 2 6 6 Ed.fizike, dhe shëndeti sportet dhe shëndeti 2 2 2 6 6 Pjesa zgjedhore Pjesa zgjedhore Totali – orë mësimore / minimale 30 30 30 90 90 Aktivitete jashtëkurrikulare 6 FUSHA KURRIKULARE: GJUHËT DHE KOMUNIKIMI Kurrikulat lëndore/programet mësimore Gjuhë Shqipe dhe letërsi (Gjimnazi i shkencave shoqërore – gjuhësore dhe Gjimnazi i shkencave natyrore) Gjuhë angleze (Gjimnazi i shkencave shoqërore – gjuhësore dhe Gjimnazi i shkencave natyrore) Gjuhë gjermane (Gjimnazi i shkencave shoqërore – gjuhësore dhe Gjimnazi i shkencave natyrore) Gjuhë frënge (Gjimnazi i shkencave shoqërore – gjuhësore dhe Gjimnazi i shkencave natyrore) 7 Kurrikula lëndore/programi mësimor Gjuhë Shqipe dhe letërsi (Gjimnazi i shkencave shoqërore – gjuhësore dhe Gjimnazi i shkencave natyrore) Përmbajtja Hyrje Qëllimi Temat dhe rezultatet e të nxënit Udhëzime metodologjike Udhëzime për zbatimin e çështjeve ndërkurrikulare Udhëzimet për vlerësim Udhëzime për materialet dhe burimet mësimore 8 Hyrje Lënda Gjuhë Shqipe dhe Letërsi për klasën e dymbëdhjetë synon avancimin e njohurive letrare e kulturore të fituara më parë, nëpërmjet punës me lloje të ndryshme të teksteve letrare e joletrare. Këto tekste janë të lidhura me koncepte që dalin nga Korniza Kurrikulare e Kosovës, dhe synojnë të përmbushin standarde që dalin së andejmi. Programi për këtë klasë ndihmon nxënësit për formim individual duke u bërë të mundur atyre të krijojnë perspektivën historike të hapësirës kulturore, letrare e gjuhësore. Përmes kësaj, favorizohet aftësimi për përdorimin e gjuhës shqipe me qëllim të strukturimit më të mirë të mendimeve, gjykimeve e aftësive kreative. Nxënësit arrijnë të organizojnë mendimet e tyre dhe të prezantojnë me gojë e me shkrim probleme e tema kulturore e letrare. Niveli i përvetësimit të shkathtësive të komunikimit (të dëgjuarit, të folurit, të lexuarit dhe të shkruarit) avancohet sipas kërkesave të klasës, shkallës dhe nivelit. Brenda kësaj kornize, nxënësit avancojnë shkathtësitë e përdorimit të gjuhës për debate dhe ese; zhvillojnë shkathtësitë narrative si ajo e të rrëfyerit gojor të përjetimeve e ngjarjeve, rrëfimi në tregim dhe roman; zhvillojnë shkathtësitë e përdorimit të gjuhës së figurshme, njohin diskurset e tjera letrare dhe joletrare. Nxënësit zotërojnë gjuhën si një medium për prezantim të informacioneve duke shprehur pikëpamje të përgjithshme. Gjuha trajtohet si bazë e të menduarit, komunikimit, të mësuarit dhe të shikuarit të botës, identitetit dhe kulturës. Nxënësit duhet të zotërojnë shkathtësitë e gjuhës për të kuptuar idetë, informacionet e ndryshme dhe për të bërë hulumtime në fusha të tjera; për të shprehur veten në mënyrë të qartë dhe për të vlerësuar natyrën e shoqërinë. Qëllimi Programi i kësaj klase ka për qëllim përforcimin e arritjeve të mëparshme dhe zhvillimin e njësive të reja që kanë të bëjnë me gjuhën, letërsinë dhe kulturën shqipe dhe atë të përbotshme. Të njëjtën kohë, nxënësi zotëron dhe përdor gjuhën për qëllime të ndryshme komunikimi dhe kreativiteti. Rrit nivelin e komunikimit me diskurset gojore, letrare dhe joletrare, duke synuar arritjen e kulturës së mendimit të pavarur. Të gjitha këto duhet t’i shërbejnë nxënësit për arritjen e rezultateve lëndore dhe zhvillimin e kompetencave kryesore të Kurrikulës. Në fund të klasës së dymbëdhjetë, nxënësi: Zotëron shkathtësi të veçanta individuale, njohëse dhe komunikative,për punë individuale dhe në grupe; analizon, vlerëson, sintetizon dhe organizon informata nga burime të ndryshme, duke i shtruar ato në nivelin e pyetjeve, problemeve e çështjeve; 9 njeh formacionet e ndryshme kulturore e letrare, nga Modernizmi deri te bashkëkohësia; identifikon, njeh dhe praktikon, nëpërmjet shkrimit, format e ndryshme letrare dhe joletrare; zotëron shkathtësitë argumentuese dhe vlerësuese për kulturën dhe për letërsinë, sikur edhe dijet gjuhësore, duke praktikuar lloje të ndryshme të analizave e të shkrimeve; veçanërisht në aspektin sintaksostilistik; Temat dhe rezultatet Në klasën e dymbëdhjetë, nxënësit duhet t’i arrijë rezultatet e të nxënit të lëndës (RNL) nga temat e përcaktuara në tabelën e mëposhtme. Temat kanë dalë nga konceptet dhe rezultatet e të nxënit të fushës (RNF) Gjuhët dhe komunikimi për shkallën e gjashtë të Kurrikulës (Shk 6), të cilat mund t’i shihni edhe në Kurrikulën Bërthamë për Arsimin e Mesëm të Lartë ( klasa 12). Shkathtësitë e komunikimit Të dëgjuarit dhe të folurit Të lexuarit Të shkruarit (Të gjitha temat duhen parë brenda kërkesave për shkathtësitë
Recommended publications
  • Il Dibattito Intellettuale E Politico in Albania Tra Le Due Guerre Mondiali
    Università Ca' Foscari Venezia Dottorato di ricerca in Storia sociale europea dal Medioevo all'età contemporanea Ciclo: XXIV Anno di discussione: 2013 Il dibattito intellettuale e politico in Albania tra le due guerre mondiali Mehdi Frashëri tra "i vecchi" e "i giovani" Settore scientifico disciplinare di afferenza: M-STO/04 Tesi di Dottorato di Redi Halimi, matricola 955643 Coordinatore del Dottorato Tutore del Dottorando Prof. Mario Infelise Prof. Alberto Masoero 1 2 Indice Introduzione p. 5 Tavola delle abbreviazioni 21 Capitolo 1 Mehdi Frashëri e l'Albania 1870-1939 23 1.1 La fine dell'impero 23 1.2 Riforme, conflitti, rivoluzioni 30 1.3 Evoluzione economica e trasformazioni sociali 32 1.4 Dall'indipendenza alla fine della Grande Guerra 38 1.5 La lotta per il potere e la dittatura di Zog 44 Capitolo 2 Stampa, società e correnti culturali 51 2.1 La stampa albanese tra le due guerre mondiali 54 2.2 Un quotidiano filo-italiano a Tirana? 60 2.3 La stampa e le appartenenze sociali 71 2.4 Correnti culturali e politiche 75 2.5 Circolazioni di uomini e di idee 85 Capitolo 3 La questione economica: Banca d'Albania e riforma agraria 91 3.1 Il rapporto Calmés 94 3.2 La Banca Nazionale 100 3.2 La riforma agraria 104 3.3 Il ruolo di Mehdi Frashëri 114 3.4 Il dibattito sulla riforma agraria 119 3.5 Il pensiero di Frashëri sulle cause dell'arretratezza 125 3 Capitolo 4 Religione e Istruzione: riforme, resistenze e discussioni 131 4.1 Le comunità religiose tra le due guerre mondiali 134 4.1.1 I musulmani 135 4.1.2 Gli ortodossi 137 4.1.3 I cattolici 140
    [Show full text]
  • 4/2017 Themenschwerpunkt
    4/2017 ALBANISCHE ........... HEFTE . ...... .. Themenschwerpunkt: Gjirokastra € Zeitläufe .................................. Auf der Suche nach dem Glück ISSN 0930-1437 46. Jahrgang - 4. Quartal - 3,75 - 4. Quartal ISSN 0930-1437 46. Jahrgang Zeitschrift für Berichte, Analysen, Meinungen aus & über Albanien Seite „zwo“ Gjirokastra fasziniert So ist es vielleicht keine Überraschung, dass wir auf der Suche nach einem Künstler, dessen Arbeiten diese Ausgabe der Albanischen Hefte schmücken könnte gleich fünffach fündig geworden sind. Statt sich für die eine oder gegen den anderen zu entscheiden – und dafür Rede und Antwort stehen zu müssen, was sich in einer kleinen Stadt wie Gjirokastra ja bekanntlich über Jahre und große Kreise ziehen kann – haben Foto: privat Foto: privat wir beschlossen alle Fünf hier zu präsentieren. Stavri Çati, *01.09.1941, ist Pellumb Puci, *28.12.1953, ist Ebenso bunt gemischt wie unsere nicht nur einer der bekanntesten ein international bekannter Maler. Künstlerpersönlichkeiten sind dabei Maler der Stadt, sondern seit Aufgewachsen im Gjirokastraer die Werke selbst. Zwischen den zu über 50 Jahren auch einer Stadtteil Palorto, lebte er seit über erwartenden Stadtansichten mischen der versiertesten Kenner der zwanzig Jahren in Griechenland. sich so auch Landschaftsbilder Stickkunst und Trachten des Nach mehreren internationalen und Personendarstellungen. Dropulls. In seinem Atelier in der Ausstellungen u.a. in den Nieder- Darüber hinaus haben wir versucht, Gjirokastraer Neustadt finden landen und der Schweiz ist er
    [Show full text]
  • Core Curriculum for Lower Secondary Education in Kosovo
    Republika e Kosovës Republika Kosova - Republic of Kosovo Qeveria –Vlada – Government Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë Ministarstva Obrazovanja Nauke i Tehnologije Ministry of Education Science and Technology CORE CURRICULUM FOR LOWER SECONDARY EDUCATION IN KOSOVO (Grades VI, VII, VIII and IX) 2012 MINISTRY OF EDUCATION, SCIENCE AND TECHNOLOGY Editorial board: Nehat Mustafa Drita Kadriu Ramush Lekaj Linguistic editor: Sulejman Dermaku Sequencing: Granit Salihu Front page: Granit Salihu Republika e Kosoves Republika Kosova-Republic ofKosovo Qeveria-Vlada -Government Ministria e Arsimit, e Shkences dhe Teknologjise- Ministarstva za Obrazovanje Nauku i Tehnologiju -Ministry of Education Science &Technology Kabineti i Ministrit IKabinet Ministra I Cabinet of the Minister No 290/01B Date:22.10.2012.- Minister of Education, Science and Technology (MEST), pursuant to Articles 4, 21, 22 of Law no. 03/L-189 on State Administration of the Republic of Kosovo (Official Gazette, no. 82, 21 October 20l0) and based on Article 8, paragraph 1.4 and Annex 6 of the Regulation no. 02/2011 on Administrative Areas of Responsibility of the Office of the Prime Minister and Ministries (22.03.2011), as well as in the Curriculum Framework of Pre-University Education of Republic of Kosovo approved by Decision no. 262/08 dated 29.8.2011, issues: DECISION 1. Document approved: Core Curriculum for lower secondary education in Kosovo. 2. The document: Core curriculum for lower secondary education in Kosovo is completed and applicable in pre-university education of Kosovo. 3. The Decision shall enter into force upon its signing Reasoning The document: Core curriculum for lower secondary education, aims continuous and progressive changing of the pre-university education in the Republic of Kosovo, establishes the foundation for enhancing the quality and the equality in the implementation of the curricula for all students.
    [Show full text]
  • TEMA: Organizimi Ushtarak Në Zonën Operative Të Llapit Në Luftën Çlirimtare Të Kosovës1998-1999
    REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E MBROJTJES SHTABI I PËRGJITHSHËM I FORCAVE TË ARMATOSURA KOMANDA E DOKTRINËS DHE STËRVITJES AKADEMIA E FORCAVE TË ARMATOSURA Tezë në kërkim të gradës shkencore ―Doktor: në siguri dhe mbrojtje‖ Fusha: Siguri dhe mbrojtje Specialiteti: Gjeopolitikë TEMA: Organizimi Ushtarak në Zonën Operative të Llapit në luftën çlirimtare të Kosovës1998-1999 Autor: Udhëheqës shkencor: Ramë Arifaj Prof. Dr. Bejtush Gashi Tiranë, më ____ / ____ / 2018 FAKULTETI I SIGURISË DHE MBROJTJES Adresa: Rr. e Dibrës, Tiranë, Tel/Fax: 355 (0) 42 22 66 01, Email: [email protected], Website: www.tradoc.mil.al 1 © Copyright i Ramë Arifaj 2018 2 Udhëheqësi i doktorantit Ramë Arifaj vërteton se ky është versioni i miratuar i disertacionit të mëposhtëm: ORGANIZIMI USHTARAK NË ZONËN OPERATIVE TË LLAPIT NË LUFTËN ÇLIRIMTARE TË KOSOVËS1998-1999 UDHËHEQËS SHKENCOR: Prof.Dr.Bejtush GASHI 3 ORGANIZIMI USHTARAK NË ZONËN OPERATIVE TË LLAPIT NË LUFTËN ÇLIRIMTARE TË KOSOVËS1998-1999 Përgatitur nga: Ramë Arifaj Disertacion i paraqitur në Fakultetin e Sigurisë dhe Mbrojtjes, Akademia e Forcave të Armatosura, Tiranë, në përputhje të plotë me kërkesat për gradën ―Doktor‖. Akademia e Forcave të Armatosura __, 2018 4 Dedikim Ky punim diplome i dedikohet familjes sime e cila ishte pranë gjatë gjithë kohës. 5 MIRËNJOHJE DHE FALËNDERIME Do të doja të falënderoj të gjithë ata që me ndihmuan në përfundimin e kësaj teme e në veçanti profesorin dhe mikun t‘im Bejtush Gashi pa të cilin do të ishte e pamundur që të arrihet deri këtu. 6 DEKLARTA E AUTORSISË Ramë Arifaj Deklaroj se kjo tezë përfaqëson punën time origjinale dhe nuk kam përdorur burime të tjera, përveç atyre të shkruajtura nëpërmjet citimeve.
    [Show full text]
  • BIBLIOTEKA DHE KUJTESA KOMBËTARE” Besim Kokollari Bukurije Haliti (EDICIONI II) 20 - 22 NËNTOR 2007
    ISBN 978-9951-13-034-9 Biblioteka Kombëtare dhe Universitare e Kosovës Botime të Veçanta: KONFERENCA KOMBËTARE E BIBLIOTEKONOMISË, 2 EDICIONI II, 20 - 22 NËNTOR 2007, PRISHTINË BIBLIOTEKA KOMBËTARE DHE UNIVERSITARE E KOSOVËS DHE BIBLIOTEKA KOMBËTARE E SHQIPËRISË Botues: Biblioteka Kombëtare dhe Universitare e Kosovës Kryeredaktor i botimeve: Prof. Dr. Sali Bashota KONFERENCA KOMBËTARE E Këshilli redaktues: BIBLIOTEKONOMISË Fazli Gajraku “BIBLIOTEKA DHE KUJTESA KOMBËTARE” Besim Kokollari Bukurije Haliti (EDICIONI II) 20 - 22 NËNTOR 2007 Dizajni dhe realizimi kompjuterik: Hekuran Rexhepi Materialet e punimeve të Konferencës Kombëtare të Bibliotekonomisë BKUK Botime të Veçanta; 12: Konferenca Kombëtare e Bibliotekonomisë, 2 LIBRI I DEKADAVE TË PARA TË SHTETIT SHQIPTAR: DUKURI PËRMBAJTJA DHE PROBLEME BIBLIOTEKONOMIKE SIPAS BIBLIOGRAFISË RETROSPEKTIVE 79 Maksim GJINAJ BIBLIOTEKA DHE KUJTESA KOMBËTARE 7 POEZIA SHQIPTARE NË KOSOVË 1953 - 1980 - (Vështrim historik) 85 Prof. dr. Sali BASHOTA Mr. Tahir FONIQI KOSOVA NË SHEKULLIN XVII SIPAS RELATORËVE SHQIPTARË 13 DIGJITALIZIMI I KATALOGËVE ME SKEDA TË VLERAVE TË MA. Gjon BERISHA RRALLA TË BIBLIOTEKËS KOMBËTARE 91 Behije LUGA BIBLIOTEKAT DIGJITALE DHE KUJTESA KOMBËTARE Mirlona BUZO KONFLIKT DHE/OSE HARMONI 25 Etleva DOMI BIBLIOTEKA DIGJITALE NË SHËRBIM TË KUJTESËS SË KOSOVËS 103 Besim J. KOKOLLARI TRINOMI BIBLIOTEKË - ARKIV - MUZE DHE KULTURA Ramush ZEKA KOMBËTARE 33 Farfuri XHAJA KRIJIMI I SISTEMIT TË PËRBASHKËT TË INFORMACIONIT PËR Alda BIÇOKU VLERAT KOMBËTARE, DUKE SHKUAR DREJT UNIFIKIMIT TË KATALOGIMIT
    [Show full text]
  • R E V I S T Ë K U L T U R O R E L SYMBOL REVISTË KULTURORE a CULTURAL REVIEW Nr
    SYMBr e v i s t ë k u l t u r o r e L SYMBOL REVISTË KULTURORE A CULTURAL REVIEW Nr. 2 | NO 2 Tiranë-Prishtinë-Shkup 2014 Ag APOLLONI Kryeredaktor / Editor-in-chief Albulena Blakaj, Ibrahim Berisha Redaktorë përgjegjës/Deputy editors Orjela Stafasani, Sherif Luzha Redaktorë / Redactors Xhemajl Avdyli Drejtor / Editor Liridon Zekaj Dizajner/Designer Donika Dabishevci, Arben Januzi, Gëzim Arifi Redaksia / Editorial office ISSN: 2310-9998 e-mail: [email protected] webpage: www.ompublisher.net Telefonat/Phones +355673217139 (Tiranë) +37744107873 (Prishtinë) +37744414285 (Shkup) ©All right reserved by OM Publisher LËNDA Intervista Raoul Eshelman: Performatizmi, epoka pas postmodernizmit Pikturë Jonathan Jones: Martiri i modernizmit Muzikë Bobby Owsinski: Një model melodik Film Ben Apolloni: Cinema ‘13 Prozë Thomas Mann: Zhgënjimi Dino Buzzati: Regjistruesi Agron Tufa: Orfi Ridvan Dibra: Mes Skillës e Karibdës Poezi Bob Dylan: Do të jem i yti sonte Alice de Chambrier: Oh! më lini të këndoj! Kritika Blerim Latifi: Etnocentrizmi dhe ksenofobia në Shqipërinë komuniste Albulena Blakaj: Aroma e rrëfimit Ibrahim Berisha: Libri elektronik - literatura e Borhesit Hans-Joachim Lanksch: Me interpretue poezinë e Martin Camajt Bajram Kosumi: Letërsia nga burgu Naim Kryeziu: Hebraizmi te Hajnrih Hajne Butrint Berisha: Ideologjia politike në dy romane të Pamukut Hans Bertens: Nga postmodernizmat te postmodernizmi Oliver Schmitt: Një vepër origjinale dhe jokonvencionale Roman Jakobson: Dominanta Drama Dario Fo: Jo të gjithë hajdutët vijnë për të na dëmtuar
    [Show full text]
  • E MAJTA Mendimi Politik / Profile Biografike
    E MAJTA Mendimi Politik / Profile Biografike Tiranë. 2020 Botues -Friedrich-Ebert-Stiftung Zyra e Tiranës Rr. “Kajo Karafili” Nd-14, Hyrja 2, Kati 1, Kutia Postare 1418, Tiranë, Shqipëri - Autoriteti për Informimin mbi Dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit Rruga “Ibrahim Rugova”, nr. 11, Tiranë, Shqipëri Autorë Prof. Dr. Ana Lalaj Dr. Dorian Koçi Dr. Edon Qesari Prof. Dr. Hamit Kaba Dr. Ilir Kalemaj Prof. Asoc. Dr. Sonila Boçi Ndihmuan në përgatitjen e këtij botimi: Ardita Repishti - Drejtoreshë e Mbështetjes Shkencore dhe Edukimit Qytetar, AIDSSH Jonida Smaja - Koordinatore Programi, Friedrich-Ebert-Stiftung Design Grid Cartels Shtëpia Botuese Gent Grafik Kërkimet shkencore dhe analizat e ndërmarra për këtë botim janë të autorëve dhe nuk reflektojnë domosdoshmërisht ato të Fondacionit Friedrich Ebert. Publikimet e Fondacionit Friedrich Ebert nuk mund të përdoren për arsye komerciale pa miratim me shkrim. Përmbajtje 26 10 Sejfulla Malëshova 6 HyrjeH ParathënieP 72 Tajar Zavalani 52 86 Konstandin Çekrezi Musine Kokalari 118 Skënder Luarasi 140 104 Petro Marko Isuf Luzaj 180 Isuf Keçi 162 200 Zef Mala Xhavid Qesja Parathënie Mendimi politik i së majtës shqiptare E majta shqiptare jomonolite, me dinamikat e zhvillimit të saj në rrafshin kombëtar dhe europian, me zgjedhjet dhe vendimet për marrjen e mbajtjen e pushtetit në përfundim dhe pas Luftës së Dytë Botërore, ka qenë prej kohësh sfidë për t’u trajtuar. Gentjana Gjysmëshekulli komunist që e fshiu mendimin ndryshe, që e retushoi të shkuarën Sula dhe emrat e përveçëm që patën ndikim në vend, u kujdes të vetëparaqitej me dorë të fortë, si e majtë e unifikuar që në fillime, e gjithëpranuar nga populli, e cila e mbajti pushtetin për popullin.
    [Show full text]
  • Tranzicioni Politik Dhe Roli I Tij Në Marrëdhëniet E Shqipërisë Me Bashkimin Evropian
    REPUBLIKA E SHQIPËRISË UNIVERSITETI I TIRANËS INSTITUTI I STUDIMEVE EVROPIANE TRANZICIONI POLITIK DHE ROLI I TIJ NË MARRËDHËNIET E SHQIPËRISË ME BASHKIMIN EVROPIAN Kandidati: Udhëheqës Shkencor: MA. Elda ZOTAJ Prof. Asoc. Dr. Eva TAFILI (Hyskaj) SHKURT 2014 1 REPUBLIKA E SHQIPËRISË UNIVERSITETI I TIRANËS INSTITUTI I STUDIMEVE EVROPIANE Disertacion i paraqitur nga: Elda ZOTAJ Në kërkim të gradës shkencore: DOKTOR Në “Studime Evropiane dhe Integrim Evropian” TRANZICIONI POLITIK DHE ROLI I TIJ NË MARRËDHËNIET E SHQIPËRISË ME BASHKIMIN EVROPIAN Specialiteti: Diplomaci dhe Marrëdhëniet Ndërkombëtare Udhëheqës Shkencor: Prof. Asoc. Dr. Eva Tafili (Hyskaj) Mbrohet më, dt. ...../ ......2014 1. ..................................................... Kryetar 2. ..................................................... Anëtar (oponent) 3. ..................................................... Anëtar (oponent) 4. ..................................................... Anëtar 5. ..................................................... Anëtar TIRANË, Shkurt 2014 2 Falenderime: Ndonëse nuk mund t‟i përmend të gjithë, në radhë të parë dëshiroj të falenderoj dhe t‟i shpreh mirënjohjen time të veçantë udhëheqëses shkencore Prof. Asoc. Dr. Eva Tafili (Hyskaj), për ndihmën e pakursyer në realizimin e kësaj sipërmarrjeje kaq të rëndësishme për mua. Inkurajimet e vazhdueshme, këshillat, orientimet, sugjerimet dhe vërejtjet e saj më kanë ndihmuar që të arrija deri këtu. Pa ndihmën e saj të sinqertë dhe të vazhdueshme, ky punim nuk do të ishte realizuar në formën që ka sot. I detyrohem shumë për përkrahjen dhe përkushtimin e jazhtëzakonshëm që ka treguar ndaj meje. Dëshiroj të falenderoj të gjithë ata miq, kolegë e punonjës të institucioneve të ndryshme, të cilët nuk më kanë kursyer materialet, mendimet, sugjerimet dhe vërejtjet e tyre. Një falenderim i veçantë i shkon mikeshës time Dr. Bavjola Shatro, e cila ka bërë të mundur redaktimin letrar të këtij punimi.
    [Show full text]
  • DOMENICO A. CASSIANO LA COLLINA DEL PRETE L'umana
    Cassiano:La collina del prete 1 DOMENICO A. CASSIANO LA COLLINA DEL PRETE L’umana avventura di un arbresh di Calabria Cassiano:La collina del prete 2 Alla periferia di Tirana, nella contrada detta “La Collina del prete”, fu trovata una fossa comune con alcune ossa, tra cui quelle – sembra – di Terenzio Tocci, fucilato a Tirana nell’aprile del 1945. Ai mortali la Parca reca beni e reca mali E ai doni degli dèi scampo non c’è. Solone, Alle Muse. Cassiano:La collina del prete 3 PREMESSA Nella memoria storica del paese esiste ancora, ben radicato, il ricordo della tragica fine dell’avvocato Terenzio Tocci e non tanto della sua avventura in terra albanese. Era comunemente chiamato “Don Terenzio”e, negli anni ’40 dello scorso secolo, i paesani di lui favoleggiavano come di una persona di potere senza, peraltro, sapere indicare che cosa effettivamente facesse in Albania, quali erano i suoi rapporti col fascismo, che cosa avesse mai fatto prima della occupazione fascista del 1939. Sembrava che fosse un personaggio avvolto nel mito e nella leggenda. Noi e quanti erano ragazzi in quel periodo ne sentivamo parlare dai grandi in piazza e nelle botteghe artigiane – che, allora, fungevano anche da circoli e luoghi di aggregazione e di socializzazione. Non riuscivamo a capire alcunché se non che “era arrivato assai in alto”. Dopo l’occupazione italiana dell’Albania, vi andarono a lavorare, con mansioni varie, alle dipendenze di ditte italiane, molte persone del paese, per lo più muratori, manovali, meccanici, autisti. Si diceva che “Don Terenzi gli aveva trovato il posto di lavoro” con la prospettiva – almeno fino al 1942 – di avere trovato in Albania una durevole, se non definitiva, sistemazione.
    [Show full text]
  • Early Learning Development Standards for Children Age 0 to 6
    EARLY LEARNING DEVELOPMENT STANDARDS FOR CHILDREN AGE 0 TO 6 REPUBLIC OF KOSOVO MINISTRY OF EDUCATION, SCIENCE AND TECHNOLOGY EARLY LEARNING DEVELOPMENT STANDARDS FOR CHILDREN AGE 0 - 6 October, 2011 Early LEARNING Development Standards CHILDREN AGE 0-6 CHILDREN AGE This publication was developed by the Ministry of Education, Science and Technology in Kosovo, with the support of UNICEF Office in Kosovo [email protected]; www.unicef.org/kosovo Photography: Samir Karahoda Design: www.xhad.net 2 October, 2011 Early LEARNING Development Standards CONTENTS PREFACE ....................................................................................................................................................................................4 INTRODUCTION ........................................................................................................................................................................5 WHAT ARE THE DEVELOPMENT AND LEARNING STANDARDS IN EARLY CHILDHOOD 0-6 YEARS OF AGE (ELDS) .....7 VALUES AND PRINCIPLES SUPPORTING ELDS ....................................................................................................................7 DEVELOPMENT AREAS, DETERMINATION OF AGE AND AGE GROUPS INCLUDED IN ELDS ..........................................9 0-6 CHILDREN AGE WHO CAN USE ELDS, WHAT IS ELDS USED AND NOT USED FOR .....................................................................................12 DRAFTING PROCESS OF DEVELOPMENT AND LEARNING STANDARDS IN EARLY CHILDHOOD, 0-6 YEARS OF AGE (ELDS)
    [Show full text]
  • Integrimi Europian
    University of Business and Technology in Kosovo UBT Knowledge Center Theses and Dissertations Student Work Fall 9-2019 INTEGRIMI EUROPIAN Afërdita Duraku Follow this and additional works at: https://knowledgecenter.ubt-uni.net/etd Part of the Political Science Commons Kolegji UBT Fakulteti i Shkencave Politike INTEGRIMI EUROPIAN Shkalla Bachelor Afërdita Duraku Shtator/ 2019 Prishtinë Kolegji UBT Fakulteti i Shkencave Politike Punim Diplome Viti akademik 2014/2015 Aferdita Duraku INTEGRIMI EUROPIAN Mentor: Dr. Ilir Zylfiu Shtator/ 2019 Ky punim është përpiluar dhe dorëzuar në përmbushjen e kërkesave të pjesshme për Shkallën Bachelor ABSTRAKT Integrimi Evropian do të thotë kultivim të unitetit ndërmjet vendeve dhe popujve evropianë. Brenda Bashkimit Evropian, do të thotë se vendet i grumbullojnë resurset e veta dhe bashkarisht marin shumë vendime. Kjo marje e vendimeve të përbashkëta realizohet nëpërmjet bashkëpunimit dhe bashkëveprimit nëpërmjet Institucioneve të Bashkimit Evropian siç janë Parlamenti i BE, Këshilli i BE, Komisioni i BE etj. Integrim Evropian është proces integrimi politik, legal, ekonomik dhe në disa raste edhe social dhe kulturor i vendeve Evropiane. Procesi i Integrimit Europian kërkon një punë të përbashkët nga të gjitha institucionet qeveritare të një sheti dhe gjithë resurset politike duhet që të aktivizohen në këtë drejtim dhe të shërbejnë drejtpërdrejt në arritjen e këtij objektivi strategjik, që synojnë të gjitha shtetet e kontinentit Evropian. Analitikët e integrimeve evropiane në rend të parë të lidhjeve ndërrajonale e definojnë evropianizimin si proces i redefinimit të politikave kombëtare dhe drejtimet e veprimit të tyre deri në shkallë të ndërmjetme të vetëqeverisjes së pushtetit lokal apo në rajone, ku dinamika politike dhe ekonomike e Bashkimit Evropian si pjesë e logjikës organizative ka për bazë mu rajonin si motor të integrimeve në nivele të ndryshme.
    [Show full text]
  • Revista Euromediterranean Nr. 16
    REVISTË SHKENCORE Botim i Universitetit Mesdhetar të Shqipërisë Nën drejtimin e Akademik Prof. Dr. Anastas Angjeli Bordi i Nderit Bordi Drejtues – Akademik Prof. Dr. Gudar Beqiraj Shkencor – Editorial Prof. Dr. Adrian Civici Akademik Prof. Dr. Vasil Tole Kryetar Prof. Dr. Aristotel Pano Akademik Prof. Dr. Anastas Angjeli Prof. Dr. Ilia Kristo Anëtarë Redaktorë Shkencorë Akademik Prof. Dr. Gudar Beqiraj Prof. Asoc. Nevila Rama Prof. Dr. Adrian Civici PhD (C) Kriton Kuci Prof. Dr. Paskal Milo MA Eros Angjeli Prof. Dr. Ksenofon Krisafi Prof. Asoc. Greta Angjeli Kryeredaktor Prof. Asoc. Nexhmi Dumani MA Ilir Hebovija Prof. Asoc. Përparim Kabo Prof. Asoc. Niko Pano Prof. Asoc. Nevila Rama Redaktore Prof. Asoc. Alqi Naqellari Dr. Morena Bracaj Prof. Dr. Ilia Kristo MA Zirina Llambro Prof. Dr. Orfea Dhuci Prof. Dr. Dhimitër Tole Prof. Asoc. Nevila Xhindi Dr. Holta Heba Dr. Hysen Cela Dr. Altin Hoti Dr. Fatos Ibrahimi MA Gjergj Teneqexhi MA Jona Marashi MA Besnik Leskaj Dr. Emilio Cika Dr. Edon Qesari PhD (C) Kriton Kuci U.S. policy in the Western Balkans 3 U.S. POLICY IN THE WESTERN BALKANS POLITIKA E SHBA NË BALLKANIN PERËNDIMOR 4 5 SHËNIM I REDAKSISË. y numër i revistës periodike shkencore EUROMEDITERRANEAN përmban referatat dhe diskutimet e mbajtura në sesionin plenar dhe në sesionet tematike të Konferencës Shkencore Ndërkombëtare “Politika K e SHBA në Ballkanin Perëndimor të organizuar nga Universiteti Mesdhetar i Shqipërisë në datat 28-29 tetor 2019. Qëllimi i kësaj Konference ishte trajtimi shkencor i ridimensionimit të marrëdhënieve ndërkombëtare dhe të politikës së jashtme në kontekstin e një sistemi ndërkombëtar gjithmonë e më shumë dinamik nga perspektiva e teorive të marrëdhënieve ndërkombëtare dhe studimeve të sigurisë.
    [Show full text]