TEMA: Organizimi Ushtarak Në Zonën Operative Të Llapit Në Luftën Çlirimtare Të Kosovës1998-1999
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E MBROJTJES SHTABI I PËRGJITHSHËM I FORCAVE TË ARMATOSURA KOMANDA E DOKTRINËS DHE STËRVITJES AKADEMIA E FORCAVE TË ARMATOSURA Tezë në kërkim të gradës shkencore ―Doktor: në siguri dhe mbrojtje‖ Fusha: Siguri dhe mbrojtje Specialiteti: Gjeopolitikë TEMA: Organizimi Ushtarak në Zonën Operative të Llapit në luftën çlirimtare të Kosovës1998-1999 Autor: Udhëheqës shkencor: Ramë Arifaj Prof. Dr. Bejtush Gashi Tiranë, më ____ / ____ / 2018 FAKULTETI I SIGURISË DHE MBROJTJES Adresa: Rr. e Dibrës, Tiranë, Tel/Fax: 355 (0) 42 22 66 01, Email: [email protected], Website: www.tradoc.mil.al 1 © Copyright i Ramë Arifaj 2018 2 Udhëheqësi i doktorantit Ramë Arifaj vërteton se ky është versioni i miratuar i disertacionit të mëposhtëm: ORGANIZIMI USHTARAK NË ZONËN OPERATIVE TË LLAPIT NË LUFTËN ÇLIRIMTARE TË KOSOVËS1998-1999 UDHËHEQËS SHKENCOR: Prof.Dr.Bejtush GASHI 3 ORGANIZIMI USHTARAK NË ZONËN OPERATIVE TË LLAPIT NË LUFTËN ÇLIRIMTARE TË KOSOVËS1998-1999 Përgatitur nga: Ramë Arifaj Disertacion i paraqitur në Fakultetin e Sigurisë dhe Mbrojtjes, Akademia e Forcave të Armatosura, Tiranë, në përputhje të plotë me kërkesat për gradën ―Doktor‖. Akademia e Forcave të Armatosura __, 2018 4 Dedikim Ky punim diplome i dedikohet familjes sime e cila ishte pranë gjatë gjithë kohës. 5 MIRËNJOHJE DHE FALËNDERIME Do të doja të falënderoj të gjithë ata që me ndihmuan në përfundimin e kësaj teme e në veçanti profesorin dhe mikun t‘im Bejtush Gashi pa të cilin do të ishte e pamundur që të arrihet deri këtu. 6 DEKLARTA E AUTORSISË Ramë Arifaj Deklaroj se kjo tezë përfaqëson punën time origjinale dhe nuk kam përdorur burime të tjera, përveç atyre të shkruajtura nëpërmjet citimeve. Të gjitha të dhënat. Tabelat, figurat dhe citimet në tekst, të cilat janë riprodhuar prej ndonjë burimi tjetër, duke përfshirë edhe internetin, janë pranuar në mënyre eksplicide si të tilla. Jam i/ e vetëdijshme/shme se në rast të mospërputhjeve, Këshilli i Profesorëve të Akademisë së Forcave të Armatosura është i ngarkuar të më revokojë gradën ―Doktor‖, që më është dhënë mbi bazën e kësaj teze, në përputhje me ―Rregulloren e Programeve të Studimit të Ciklit të Tretë (Doktoratë) Tiranë, më _________________ Firma 7 PËRMBAJTJA E LËNDËS Abstrakt ................................................................................................................................ 10 Abstract ................................................................................................................................ 11 Shkurtesat ............................................................................................................................. 12 Hyrje .................................................................................................................................... 14 Përcaktimi i koncepteve ....................................................................................................... 16 Kreu i I-rë ........................................................................................................................... 18 Konteksti historik i sfidave për liri i popullit të Kosovës .......................................... 18 I.1.Përpjekjet e shqiptarëve të Kosovës dhe viseve tjera për liri e bashkim kombëtar 1945-1989 .................................................................................................................. 18 I.1.1.Çështja e Shqiptarëve në ish RSFJ .................................................................. 21 I.1.2.Kosova pas 1974-së ......................................................................................... 23 I.2.Dhuna serbe mbi popullatën shqiptare, kusht kryesor për fillimin e rezistencës së armatosur .................................................................................................................. 25 I.2.1.Periudha në mes viteve 1968-81 ...................................................................... 27 I.2.2.Rrethanat politike dhe historike gjatë viteve 1989-199 që çuan deri në luftën në Kosovë ................................................................................. 28 I.2.3.Periudha 1945-1991 ......................................................................................... 30 Kreu i II-të .......................................................................................................................... 40 Formimi i partive politike në Kosovë dhe ndikimi i tyre në ngjarjet e mëvonshme .............................................................................................. 40 II.1.Aksioni i pajtimit të gjaqeve ..................................................................................... 40 II.2.Deklarata Kushtetuese dhe Kushtetuta e Republikës së Kosovës ............................ 41 II.3.Lëvizja kombëtare ilegale në Llap gjatë viteve 1981-1989 ...................................... 41 II.4.Si u themeluan grupet ilegale ................................................................................... 44 II.5.Viti 1981, vit i kthesës së madhe historike ............................................................... 46 II.6.Situata në Kosovë 1991-1998 ................................................................................... 47 II.7.UÇK-ja dhe diaspora shqiptare ................................................................................ 52 II.8.UÇK-ja, shteti shqiptar, dhe komuniteti ndërkombëtar ............................................ 53 Kreu i III-të ........................................................................................................................ 62 Dalja publike e UÇK-së ................................................................................................ 62 III.1.Organizimi politik e ushtarak i UÇK-së .................................................................. 62 III.1.1.Cili ishte mesazhi i paraqitjes publike të UÇK-së ........................................ 65 III.1.2.Formimi i UÇK-së ........................................................................................ 65 III.1.3.Elemente tjerë që dallojnë UÇK-në nga lëvizjet e mëparshme të rezistencës ................................................................................................ 68 III.2.Struktura e UÇK-së ................................................................................................. 69 III. 2.1.Strategjia dhe doktrina e UÇK-së si pjesë e organizimit të përgjithshëm ushtarak .............................................................................. 69 III.3.Cila ishte doktrina e UÇK-së .................................................................................. 70 III.4.Forcat jugosllave-serbe të angazhuara në Kosovë .................................................. 76 III.4.1.Ushtria jugosllave deri në vitin 1999 ishte e ndarë në .................................. 76 III.4.2.Trupat e ushtrisë jugosllave .......................................................................... 77 III.4.3.Trupat e Ministrisë së Brendshme ................................................................ 79 III.5.Shtrirja e Ushtrisë Çlirimtare, ndarja ne Zona ........................................................ 84 8 Kreu i IV-të ......................................................................................................................... 88 Zona Operative e Llapit ................................................................................................ 88 IV.1.Rreziqet që i kanoseshin UÇK-së ........................................................................... 88 IV.1.1.Avantazhet dhe disavantazhet e UÇK-së në relacion me forcat serbe .......... 90 IV.2.Formimi i ZOLL, specifikat e formimit, vështirësitë në organizim ....................... 91 IV.2.1.Cilat ishin përparësitë në formimin dhe veprimin e Zonës Operative të Llapit ........................................................................................................ 91 IV.3.Cilët ishin faktorët kyç që përshpejtuan formimin e kësaj Zone ............................ 92 IV.3.1.Rrethanat që vështirësuan organizimin dhe luftën e ZOLL-it ...................... 97 IV.4.Stërvitja ................................................................................................................. 103 IV.5.Formimi i strukturës organizative ......................................................................... 107 IV.6.Organizimi ............................................................................................................ 108 IV.6.1.Detyrat e sektorit të Personelit .................................................................... 109 IV.6.2.Detyrat e sektorit informativ ....................................................................... 109 IV.6.3.Detyrat e sektorit operativ ........................................................................... 109 IV.6.4.Detyrat e sektorit të logjistikës ................................................................... 110 IV.6.5.Detryrat e Shefit të degës së Planifikimit ................................................... 110 IV.6.6.Detyrat e Sektorit të ndërlidhjes ................................................................. 110 IV.6.7.Detyrat e Sektorit të financave .................................................................... 111 IV.6.8.Bashkëpunimi Civilo Ushtarak ................................................................... 111 Kreu i V-të ........................................................................................................................ 113 Lufta e UÇK-së në Zonën Operative