4, 5, 9 of 13 KM wandelen
Buitenplaatsenpad Zuid-Kennemerland Genieten van natuur en cultuur Buitenplaatsenpad Zuid-Kennemerland Genieten van natuur en cultuur
De Oase
Duivendrift 16
Belvedère 4 Heemstede 5 3 Ju ershuis Amer LEY- DUIN
6 2 GROENEN-
Leidseweg VINKEN- 1 DAAL DUIN De Kakelye Manpadslaan
7 9 Herenweg 15 8 Huis 10 f e te Manpad e Bosbeek r
t d r 11 r e Vogelenzangseweg a
a p
v p e Mariën- i WOESTDUIN l s d G i heuvel e 12 L
Prinsenlaan
jk t i r d De Glip a r 14 a e v k Ommetje Leyduin HARTEKAMP g e o Rondje Hartekamp & Hertenduin in r R b De Overplaats 13 e n Rondje Groenendaal n e Horeca B Bushalte OVER- Uitzichtpunt 16 PLAATS
Bennebroek Vogelenzang een kilometer LNH201706
Lengte: drie wandelingen van 4 km, 5 km en 5 km. Te combineren Routebeschrijving tot wandelingen van 9 of 13 km. Start & eindpunt: Informatiepunt De Kakeleye, Mandpadslaan 1, Route: Vogelenzang (westkant spoorlijn en Leidsevaart) 1. Ommetje Leyduin 4 km Parkeren: op parkeerterrein bij De Kakeleye, Buitenplaats Leyduin 2. Rondje Hartekamp & Overplaats 5 km Verharding: de route is grotendeels verhard 3. Rondje Groenendaal 5,4 km OV: zie 9292ov.nl Bijzonderheden: Honden zijn toegestaan mits aangelijnd. Markering: de drie wandelingen Overplaats: honden alleen toegestaan in Linnaeushofbos. zijn gemarkeerd met ronde stickers. Groenendaal: niet in zuidelijk deel; overige deel mogen honden los. De rondjes zijn te koppelen tot een Horeca: Gasterij Leyduin op Leyduin waar u kunt genieten van rondwandeling van 13 km. koffie, taart, een lunch, high tea en diner. Buitenplaatsenpad Zuid-Kennemerland Genieten van natuur en cultuur
Het Buitenplaatsenpad is een unieke verbinding tussen historische buitenplaatsen. Al wandelend gaat u terug in de tijd. Het pad voert u langs eeuwenoude bomen en statige huizen, terwijl u geniet van de schitterende natuur op de buitenplaatsen. Vergezeld van talloze vogels en misschien zelfs een nieuwsgierige ree of eekhoorn, geniet u optimaal van de rust en alle geluiden om u heen.
Kijkpunten
De Kakelye (startpunt) baan compleet met vinkenhuis, vinkentouwen en vinken- 1 Informatiepunt in een oude appelschuur. De naam netten; er resten alleen nog een paar wallen. is ontleend aan een verdwenen 17e-eeuwse boerderij bij de Leidsevaart. Hier kunt u een kleine expositie Het Duindigt van Kennemerland bekijken en folders meenemen. 7 Opeens opent het bos zich en loopt u over een brede grasbaan. Restant van de paardenrenbaan Huis Leyduin op Woestduin, in 1901 ontworpen door de befaamde tuin- 2 Dit landhuis is het derde in successie en dateert architect Leonard Springer. Maar de renbaan gaat al spoedig uit 1921, al ziet het er 18e-eeuws uit. De eerste aan het succes ten onder. Er wordt zoveel vergokt en verloren twee landhuizen stonden op een andere plek: bij het Koets- dat de gemeente Bloemendaal ingrijpt en het gokken op huis. Leyduin was rond 1590 niet meer dan een boerderij zondag verbiedt. In 1909 moet de renbaan sluiten. Veel is ‘aen de Leyduin’ met wat landerijen eromheen. Het werd verdwenen, enkele restanten zijn nog zichtbaar. later door verschillende eigenaren vergroot, bebost en uit- gebouwd tot een indrukwekkende Buitenplaats. Nieuw Woestduin 8 Nieuw Woestduin is eigenlijk Oud- Woestduin. Oud-Leyduin: Tweeling- of Juffershuis Hier stond namelijk het oude herenhuis waar o.a. 3 Ooit bewoond door telgen uit het wijd vertakte Jacob van Lennep (1802-1868) gewoond heeft. De toen geslacht Van Lennep. Wit houten dubbelhuis uit beroemde schrijver, redenaar, dichter, rijksadvocaat en 1796, ‘rijksmonument van zeer hoge waarde’ onder de naam projectontwikkelaar, ontving hier beroemdheden zoals de ‘Oud Leyduin’, nu een horecagelegenheid. Hier bevindt zich schrijvende dominee Nicolaas ‘Camera Obscura’ Beets en de ook de in 2012 gerestaureerde moestuin waar na lange tijd briljante dichter Gerrit van de Linde. weer groenten en fruit worden gekweekt. De Capel aan de Manpadslaan De Leybeek 9 ‘De Capel’ staat er op het huisje uit ± 1700: een 4 Een oude duinrel waarin het water van de duinen schuilkerkje voor katholieken na de reformatie? en strandwallen afstroomde naar de Houtvaart in Nee, volgens kenners gaat het hier om een “hoerhuijs” annex de strandvlakte onder Leyduin (in 1657 vergraven als illegale kroeg. Op deze plek?! Minder merkwaardig als je trekvaart tussen Haarlem en Leiden). Onder de familie bedenkt dat hier een brug lag over de in 1657 gegraven Van Loon in de 18e-eeuw voorzien van een watervalletje of trekvaart tussen Leiden en Haarlem. En dat er sinds 1884 cascade. Onder David en zijn zoon Jacob van Lennep vanaf een stopplaats op de spoorlijn tussen Haarlem en Leiden 1851 ingezet als watervoorziening voor de Amsterdammers. lag aan de overkant van de trekvaart: Halte Mannepad. Indertijd was het drinkwater daar van zeer slechte kwaliteit. (zie verder kijkpunt 16) De Naald aan het Mannepad 10 Een stenen gedenknaald in 1817 opgericht door De Belvedère van Leyduin David van Lennep. Ter herinnering aan twee 5 Ook een verfraaiing van het landgoed door gebeurtenissen, waarvan er één een fabel blijkt te zijn, de de Van Loons: een stenen uitkijktoren met zgn. ‘Slag bij het Mannepad’ in 1304. kantelen in neogotische stijl op een hoge heuvel boven de beek. Al staat de voor u toegankelijke belvedère in Het Huis te Manpad een verkoopakte uit 1798 te boek als ‘hermitage’ ofwel 11 Hartje Van Lennepland. De familie woonde er van kluizenaarshuis. 1767 tot 1954. Er is hier door Cornelis, David en Jacob van Lennep heel wat afgezwijmeld en gerijmeld over Vinkenduin & Vinkenbaan Arcadische Lusthoven en het Nobele Vaderland, geheel pas- 6 Vinkenduin behoorde oorspronkelijk tot Leyduin send in een groeiend nationalisme in de kersverse natiestaat en diende vooral als jachtgebied: er stond geen van Willem I. De kleine, goed geconserveerde 16e eeuwse landhuis op. De Van Lenneps hadden hier een eigen vinken- buitenplaats behoort tot de mooiste historische parken in Buitenplaatsenpad Zuid-Kennemerland Genieten van natuur en cultuur
deze streek door de geslaagde mix van 17e-eeuwse barok- nijverheid. Om de hoek op de Kadijk (gelegen langs de stijl en 19e-eeuwse landschapsstijl. Het landhuis uit 1723 is Glipper Zandvaart) ziet u de opvolgers: bollenvelden particulier bezit. De tuinen zijn op afspraak toegankelijk. compleet met bollenschuur. En daarvoor zag u nog een opvolger: een woonwijk… De Hartekamp 12 Van de in Franse stijl aangelegde tuinen en de er- Wandelbos Groenendaal fenis van de Zweedse florakenner Linnaeus - hier 15 Dit gemeentelijke wandelbos is evenals het werkzaam in de jaren 1730 - is weinig meer over. Tussen aangrenzende Bosbeek een samenvoeging van 1803 en 1832 is alles op de schop gegaan en verlandschap- verschillende buitens en hofstedes. In 1913 is het landgoed pelijkt in de Engelse stijl. Veel gebouwen staan er nog zoals gered en door Heemstede aangekocht als openbaar de oranjerie en de pergola daarnaast. En het indrukwekkende toegankelijk wandelbos, op initiatief van burgemeester landhuis met zijn zijvleugels. Het park is sinds 2011 in beheer Jhr. D.E. van Lennep. Bosbeek werd toen afgekoppeld, maar bij Landschap Noord-Holland. in 1948 kon een deel van Meer en Berg aangekocht worden. Via kinderboerderij ’t Molentje komt u bij het windmolentje De Overplaats van De Hartekamp van Groenendaal, dat water vanuit de vaart opvoerde om 13 U loopt hier via de noordrand van de Linnaeushof de vijvers, sloten en fonteinen van het park van voldoende (restant van de Floriade van 1954) de strandwal water te voorzien. op. In de zichtas van de Hartekamp stond ooit een thee- huis, dat door brand is verwoest. Een ontwerpprijsvraag Duinwaterleiding: pompstation Leiduin bracht het ontwerp ‘Mijmer en Focus’. Het refereert aan de 16 Het water van de Leybeek stroomde vanaf de rijke geschiedenis, besteedt aandacht aan duurzaamheid en Oranjekom in de duinen via landgoed Leyduin past bij de sfeer van de plek. In 2010 is bij de zuidoostelijke (zie punt 4) naar het stoompompstation aan de Leidsevaart. ingang het romantische miniravijn met Zwitsers bruggetje Tussen 1852 en 1853 liet de Duinwater Maatschappij er en watervalletje hersteld. 8850 gietijzeren buizen ingraven richting Amsterdam. De naam Hartekamp verwijst naar de herten (‘harten’) Onder hoge druk werd het duinwater door de 23 km lange die hier vroeger liepen en ‘kamp’ naar de Amsterdamse pijplijn gepompt zodat op 12 december 1853 de fontein bij koopman Hendrik Zeegerszn. van de Camp. de Amsterdamse Willemspoort kon gaan spuiten en de Amsterdammers zuiver water voor ‘een cent per emmer’ Prinsenlaan en Kadijk bij De Glip konden kopen. Als directeur van de Duinwater Maatschappij 14 Na een slalom om een vijver daalt u af wist Jacob van Lennep familieleden zover te krijgen dat zij naar de Prinsenlaan: vroeger Glipperlaan geheten. grote stukken land voor dit project verkochten. De strandwal is hier in 1658 afgezand. Dat zand werd voor stadsuitbreiding gebruikt, het afgevlakte terrein voor de aanleg van bleekvelden. Deze grasvelden waren omheind door elzen- of wilgenhagen en doorsneden met sloten. Het linnen en garen werd er na het logen, inzepen en ontlogen met water begoten en in de zon gebleekt. Achteraf bekeken een sterk vervuilende spin-off van de Haarlemse textiel
Uitgave 2019 van: Stichting Landschap Noord-Holland Tel. 088-00 64 400, [email protected] landschapnoordholland.nl/wandelen Foto’s: S. van Keulen, Dutchphoto, R. van Wijk, W. Doorn-Meijne, H. van Bruggen.