Educatief Project Trekvaarten
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Load more
Recommended publications
-
Deelprogramma Groen Holland Rijnland: De Tuin Van Holland
Deelprogramma Groen Holland Rijnland: de Tuin van Holland “De vruchten, wortels en moeskruiden groeijen er in overvloed, en zijn van eene uitmuntende hoedanigheid. Men maekt er de beste boter van het land, drinkt er het beste bier en eet er het beste brood; ’t geen, gevoegd bij de schoonheid der gezigten, aldaer veel adeldom en rijke lieden lokt.” De nieuwe reisiger of Beschryving van de oude en nieuwe waerelt, ... Door Joseph de La Porte (1776) Juni 2014 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding ..................................................................................................................................................... 3 2. Het verhaal van de streek ...................................................................................................................... 4 2.1 Identiteit als mededrager van het deelprogramma .................................................................. 4 2.2 De kracht van de streek ................................................................................................................. 4 2.3 Water als verbindende schakel tussen stad en ommeland ..................................................... 5 2.4 Erfgoedlijnen ..................................................................................................................................... 6 2.5 Streekproducten .............................................................................................................................. 7 3.1. Groen Blauwe Dooradering ......................................................................................................... -
[Titel – Lettertype Verdana 12 Pt, Vet]
Interaction of rail infrastructure and urbanisation in the Netherlands; a preliminairy analysis Dena Kasraian TU Delft, Faculteit Bouwkunde [email protected] Kees Maat TU Delft, Faculteit Bouwkunde en TBM [email protected] Bijdrage aan het Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk 21 en 22 november 2013, Rotterdam Samenvatting Samenhang tussen rail infrastructuur en verstedelijking; een eerste analyse Het is al vaak betoogd dat verstedelijking van invloed is op de ontwikkeling van infrastructuur en vice versa. Toch zijn er weinig studies die de relatie tussen de groei van netwerken en de groei van het stedelijk oppervlak bestudeerd hebben. De oorzaak daarvan houdt zonder twijfel verband met het ontbreken van data over een lange periode. Recent worden steeds meer historische kaarten met behulp van GIS op gelijke wijze gedigitaliseerd en verder bewerkt tot een consistente dataset. Het doel ons onderzoek is om met behulp van deze bronnen de ontwikkeling van verstedelijking en infrastructuur netwerken te analyseren. In dit paper focussen we op de samenhang met het spoornetwerk. We beperken ons tot de Randstad voor de periode van 1850 tot 1990 (de periode tot heden is nog niet gereed). In de analyses concentreren we ons op enkele belangrijke momenten (deels door databeschikbaarheid ingegeven). We starten met 1850, wanneer net de eerste spoorlijnen zijn aangelegd. De periode tot 1900 wordt gekenmerkt door het grotendeels aanleggen van het netwerk zoals we dat nu ook nog kennen. In de periode tot 1940 wordt het verder voltooid, hoewel het aantal stations weer afneemt. Tot die tijd draagt het spoornetwerk sterk bij aan de verstedelijking. Vanaf de jaren zestig krijgt het spoornetwerk te maken met hevige concurrentie van het snelwegnetwerk, hetgeen resulteerde in forse ruimtelijke spreiding. -
Erfgoedproject Huis Te Manpad
Erfgoedproject Huis te Manpad Historische Vereniging Heemstede-Bennebroek www.hv-hb.nl Doel en onderdelen Doel, algemeen • herkenning van (eigen) erfgoed • waardering voor erfgoed en helpen oog te krijgen voor wat bewaard moet worden • door waardering van eigen erfgoed oog krijgen voor erfgoed van anderen • verbanden zien tussen vroeger en nu • ontdekken dat niets er zomaar is Doel: specifiek • iets leren over de geschiedenis van Heemstede • de betekenis van de landgoederen in en rond Heemstede ontdekken Het project Huis te Manpad kan worden gebruikt bij lessen over bijvoorbeeld: • De Gouden Eeuw, eeuw van de handelslieden en kooplui • De 18de eeuw, hoe mensen leven en wonen • Vrijetijdsbesteding van de rijken: jachtpartij en buitenverblijven • De sociaal-economische verhoudingen • De ontstaansgeschiedenis van de eigen woonplaats, Heemstede • Maatschappelijke betrokkenheid: wat moet bewaard worden en waarom, kennismaken met organisaties die zich inzetten voor behoud cultuur, leren buiten de klas. Onderdelen Dit project bestaat uit de volgende onderdelen: 1. Achtergrondinformatie 2. Lessuggesties als voorbereiding van het bezoek aan het Huis te Manpad 3. Bezoek aan Huis te Manpad 4. Lessuggesties na het bezoek 1. Achtergrondinformatie In de 17de en 18de eeuw lieten veel rijke burgers uit de steden, met name kooplieden en handelaars, een buitenplaats aanleggen in een voor hen meer aangename omgeving dan de stad. Nabijgelegen bos- en waterrijke gebieden hadden hierbij de voorkeur. De Vechtstreek en de strook langs de binnenste duinenrij in Kennemerland zijn hier bekende voorbeelden van. Tussen Haarlem en Leiden zijn talrijke landgoederen aangelegd. De afgelopen twee eeuwen zijn veel landhuizen verdwenen en van een aantal rest thans alleen nog de naam. -
Oud-Poelgeest Van Middeleeuws Kasteel Tot Rustpunt in De Randstad
Oud-Poelgeest Van middeleeuws kasteel tot rustpunt in de Randstad Freek Lugt Digitale versie met voetnoten en vindplaatsen van de illustraties. De bijschriften staan tussen vierkante haken [ ]. De illustraties zelf en de meeste kaderteksten zijn niet opgenomen. Versie oktober 2014. Copyright: F.H. Lugt / M. Wesseling / Vereniging Oud Oegstgeest ISBN: 978-90-812006-3-9 Overname van gedeelten uit deze uitgave in welke vorm dan ook is slechts toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur of de uitgever en met complete bronvermelding. De auteurs menen waar feiten worden gepresenteerd, niets anders dan feiten te hebben weergegeven. Niettemin aanvaarden zij noch de uitgever aansprakelijkheid voor eventuele onjuistheden of onvolledigheden. ‘Ik heb de conditiën gemaakt dat het geen Krankzinnigengesticht of Ziekenhuis moet worden. Het zou altijd zóó geschikt zijn voor Museum of Bibliotheek. Als het Kasteel maar in waarde en eer wordt gehouden.’1 Arnoldine Willink 1940 1 Arnoldine Willink over de verkoop van Oud-Poelgeest aan de gemeente Oegstgeest (ELO, Brief 18 maart 1940 van Arnoldine Willink aan Catrien Bijleveld-de Kempenaer, in W.J.J.C. Bijleveld, Aantekeningen betreffende Oud-Poelgeest, signatuur LB 86392-1). 1 Inhoud Voorwoord 3 1 Over Oud-Poelgeest: inleiding 5 2 Middeleeuws kasteel 8 3 De heren van Poelgeest 16 4 Zeventiende-eeuws landhuis 29 5 Het huis van Boerhaave 46 6 Empire 53 7 Doorgangshuis 62 8 Het kasteelpark door Margreet Wesseling 79 9 Negentiende-eeuws buiten 96 10 Oorlog 110 11 De uilen in de olmen 122 12 Rustpunt in de Randstad 127 Bijlage. De wapenschilden op Oud-Poelgeest 135 Illustratieverantwoording 140 Bibliografie 142 Voetnoten zijn te vinden in de digitale versie van dit boek op oudoegstgeest.nl. -
De Navigatie in De Auto Kan Het Adres Niet Vinden En NRC-Handelsblad Krijg Je Er Alleen (Een Dag Te Laat)
18-19•Een Brug te ver:18-19 06-03-2007 11:18 Pagina 18 bron: www.brugtever.somweb.com en brug te ver EDe navigatie in de auto kan het adres niet vinden en NRC-Handelsblad krijg je er alleen (een dag te laat) over de post, maar dr. Jeroen van der Sluijs (41) wil er nooit meer weg. Want vanuit zijn ark ziet hij het blauwe ijsvogeltje z’n visjes vangen en in het voorjaar klinkt over dit stukje Haarlemmertrekvaart nog de wisselzang van een dodaars-paartje. In het naastgelegen Heempark nestelt gewoonlijk weinig te zoeken. En voor steenkool en turf naar Leiden. In slappe een bosuil en op de stilstaande wieken bestuurders is het te ver weg. Het was, tijden legden die schippers hun trekschuit van de oude watermolen aan de over- vanuit gemeentelijk oogpunt, toch al een in de vaart tussen Haarlem en Leiden kant laten aalscholvers hun vlerken dro- moeilijk hoekje daar rond de voor de kant en sommigen zijn er nooit gen. Jeroen, universitair docent (Utrecht, Haarlemmertrekvaart waar de gemeente- meer weggegaan. Zoals de familie De Versailles) milieukunde, belandde twintig grens tussen Leiden en Oegstgeest pre- Grebber, waarvan de zesde generatie al jaar geleden als student bij toeval in ‘dit cies door het midden van de vaart loopt. aan de Haarlemmertrekvaart woont. Dat goddelijk stukje niemandsland’ en kan Jeroen ligt met zijn ark, evenals z’n vier is waarom Jeroens buurvrouw, de oude zich geen andere woonlocatie voorstel- buren, op Leids grondgebied: daar mevrouw Erades-de Grebber (63) met een len. “Een wat betere ark zou nog wel brengt hij z’n stem uit, betaalt belasting bibbertje in haar stem en tranen in haar eens leuk zijn, maar dan wel op dit plek- en liggeld en staat ingetekend op de ogen zegt: “Als ze me hier weg willen je. -
Mobiliteitsbeleid Haarlem 2040
Mobiliteitsbeleid Colofon Februari 2021 Studio Bereikbaar Adres Stationsplein 45 – E1.186 3013 AK Rotterdam [email protected] Mobiliteitsbeleid 4 Samenvatting een duurzaam en toekomstvast mobiliteitssysteem Haarlem wil een aantrekkelijke, gezonde en goed bereikbare stad zijn. Ambities Maar Haarlem groeit ook. In het mobiliteitsbeleid kijken we met bovenstaande principes in het Het aantal woningen stijgt naar verwachting met 10.000 en dat heeft achterhoofd naar het jaar 2030, met een doorkijk naar 2040. Hoe verplaatsen we ons in Haarlem in 2030 en hoe ziet Haarlem er dan uit? gevolgen voor het verkeer binnen en buiten de stad. Het bereikbaar Met andere woorden, wat hebben we met de mobiliteitstransitie dan houden van de groeiende stad vormt een grote uitdaging, waarop concreet bereikt? oude oplossingen als het verbreden of toevoegen van wegen en De transitie is erop gericht dat in 2030 bijna alle (90%) korte parkeerplaatsen geen afdoende antwoord meer bieden. In veel wijken verplaatsingen met een afstand van minder dan 2,5 km binnen de stad wordt nu al dagelijks ervaren hoe de parkeerdruk toeneemt. Haarlem met de fiets of te voet plaatsvinden en dat meer dan de helft (60%) staat bovenaan in jaarlijkse lijstjes van moeilijk bereikbare steden met de verplaatsingen vanuit of naar Haarlem toe met het OV of de fiets plaatsvinden. Het aantal auto’s in de stad is niet gegroeid. de auto. Het autoverkeer vormt daarnaast een belangrijke bron van Deze verplaatsingen vinden plaats op veilige wegen, waar de snelheid CO2 uitstoot in een stad waar de klimaatcrisis is uitgeroepen. Als we niet in de meeste gevallen terug is gebracht naar 30km/ uur. -
Canon Van Oegstgeest
Canon van Oegstgeest Inhoud: 1. De oudste tijden, ca 5000 v.Chr. – ca 1000 het landschap tot de middeleeuwen 2 2. Willibrord, 690 – 740 de kerkbouwer 5 3. Water en wegen, begin jaartelling – heden 8 4. De Oudenhof, ca 860 – ca 1500 11 5. Fusie met Poelgeest, 1399 een oude bestuurlijke herinrichting 13 6. Verbod op de buitennering, 1351 – 1809 16 7. Boerhaave, 1724 – 1735 19 8. Jeannette Wyttenbach, 1800 – 1830 21 9. Gevers van Endegeest, 1800 – 1896 over een belangrijke familie 24 10. Van Wijkerslooth, 1786 – 1851 eerste bisschop in Nederland na de reformatie 27 11. Openbaar vervoer, 1657 – heden van trekschuit tot interliner 30 12. Zoutzieder, pannenbakkers en melkboeren, ca 1800 – heden 33 13. Bollendorp, ca 1811 – 1980 poort naar de bollenstreek 36 14. Van boerendorp tot forensengemeente, 1896 – 1940 een bevolkingsexplosie 38 15. Annexaties, 1896, 1920 1966 terug tot minder dan de helft 41 16. Psychiatrische instellingen, 1897 – heden van gekkenhuis tot KZ-kliniek 44 17. Het Zendingshuis, 1917 – 1999 scholing en nascholing zendingswerkers 47 18. Het MEOB, 1939 – 2001 groot defensiebedrijf in een klein dorp 49 19. Terug naar Oegstgeest, 1641 – heden bakermat kunstenaars/wetenschappers 52 20. Nieuw elan, 1945 – heden de naoorlogse wijken 56 1 ca 5000 v.Chr. – ca 1000 1. De oudste tijden het landschap tot de middeleeuwen Wie uit de Terweeweg komt, ziet het Land van Bremmer aan de overkant. Rechts het bos, op de zandgrond, links de wei, op de veengrond. Daar ligt een van de laatste resten van wat tot in het begin van de 19e eeuw overal in Oegstgeest te zien was. -
'Modern Economic Growth'? Holland Between 1500 and 1800
The origins of ‘modern economic growth’? Holland between 1500 and 1800 (with an addendum on the years 1348-1500) Bas van Leeuwen (Warwick University) and Jan Luiten van Zanden (IISH/Utrecht University) 1. Introduction Most economic historians would agree that ‘modern economic growth’ – as defined by Simon Kuznets (1966) as the sustained increase of income per capita, accompanied by shifts in the structure of the economy – began with the British Industrial Revolution of the second half of the 18 th century. Kuznets himself was explicit about this,1 and a lot of the research carried out by scholars working on historical national accounts suggests the same: in large parts of Western Europe, long term economic growth began during the first decades of the 19 th century, whereas it probably started at some point in the 18 th century in England (Maddison 2001). There are a few problems with this view, however. The first problem is that Kuznets definition links two changes in the economy – per capita growth and structural change – that are not necessarily the same. In fact, as has been discussed in some detail by Crafts (1985), the development path of the pioneer of ‘modern economic growth’, England, was already before 1800 characterized by relatively large structural changes in the composition of the labour force and of GDP, whereas the increase of real income had been rather limited. He explained this ‘mismatch’ between growth and structural change as the result of (amongst others) the special features of English agriculture, which was increasingly concentrated in large farms using wage labour, which lead to a strong economizing on labour in the agricultural sector. -
Inleiding Boek Tolhuis
Leidse- of Haarlemmertrekvaart ruim 350 jaar Door Miep Smitsloo-de Graaff Ruim 350 jaar verbindt de Haarlemmertrekvaart de steden Haarlem en Leiden. Deze vaart, die nu nog louter recreatief wordt benut, had op vervoersgebied ooit eenzelfde betekenis als een snelweg vandaag de dag. Eeuwenlang waren de Hollanders op water aangewezen om zich te verplaatsen. Wegen, zo ze al bestonden, waren vrijwel onbegaanbare, modderige zandpaden. Een uitgebreid netwerk van waterwegen was wel beschikbaar, ook in deze regio. En waar de natuur geen waterwegen had gecreëerd, groef de mens ze eigenhandig. Een gemiddelde boottocht was eeuwenlang een hachelijke onderneming. De (zeil)schepen waren afhankelijk van de weerselementen, die op meren en rivieren vrij spel hadden. Zo speelde het handelsverkeer tussen het noorden en zuiden van Holland zich af via het Haarlemmermeer, waar het danig kon spoken. De behoefte aan een gereglementeerde vaart nam sterk toe in de Gouden Eeuw, waarin de handel tussen de steden bloeide. Vanuit verschillende steden klonk in de 17e eeuw de roep om verbindingen, voorzien van paden waarop paarden de boten onder alle weersomstandigheden vooruit konden ‘jagen’. Amsterdam en Haarlem waren in 1632 de eerste steden die een trekvaart aanlegden om op grote schaal passagiers te vervoeren. Ook Haarlem en Leiden sloegen in 1657 de handen ineen om de afstand tussen beide steden met een 28,5 kilometer lange trekvaart te overbruggen. Van meet af aan was het de bedoeling de kosten terug te verdienen door het heffen van tol, onder meer vanuit vrijwel 1 Trekschuiten in de Mare binnen de Leidse stadswallen (P.C. identieke tolhuizen in Haarlem en la Fargue,1770, ELO). -
Manpadslaangebied Geanonimiseerd
Ql" 5tJi Manpadslaangebied Geanonimiseerd Verslagen gesprekken 1. Pannenkoekenhuis De Konijnenberg, 25 juli 2017 2. Parck Manpad I + ll BV / Synchroon BV 25 juli 2017 3. 26 juli 2017 4. 26 juli 2017 5. P. Nelis & Zoon's, 26 juli 2017 6. Volkstuinvereniging Groenendaal 26 juli 2017 7. 26 juli 2017 8. Stichting Manpadslaangebied 26 juli 2017 9. 31 juli 2017 10. 31 juli 2017 1 1. Stichting Landschap Noord-Holland 31 juli 2017 12. Bewoners Herenweg 1 3 tlm 17 1 augustus2017 13. 2 augustus 2017 14. 10 augustus 2017 1 5. Historische Vereniging Heemstede Bennebroek 10 augustus 2017 16. 14 augustus2017 17. Stichting Huis te Manpad 14 augustus 2017 lS.Pollvast BV, 15 augustus 2017 19. 16 augustus2017 20. 16 augustus2017 21. 1 7 augustus 2017 22. 1 7 augustus 2017 23. Handelskwekerij Admiraal, 1 7 augustus 2017 24. Bewoners Manpadslaan 21 augustus2017 Reactieformulieren inloopbijeenkomst 5 september 2017 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. ffirr![illln[tt! Manpadslaangebied Heemstede Pannenkoekenhuis De Konijnenberg, Herenweg 33 Datum: 25 iuli 2017 Locatle: Raadhuis Heemstede Aanwezig: De heer M. Uitendaal (eigenaar) De heer S. Nieuwland (wethouder ruimtelijke ordening gemeente Heemstede) De heer B, ter Haak (stedenbouwkundige gemeente Heemstede) Wethouder Nieuwland leidt het gesprek in. ln juni 2016 is er een coalitieakkoord gesloten tussen de partijen D66, WD en CDA. Hierin is opgenomen dat voor het Manpadslaangebied een integraal plan wordt opgesteld. Adviesbureau Rho uit Rotterdam is gevraagd het proces om hiertoe te komen, te begeleiden met gebruikmaking van de in de afgelopen jaren verzamelde informatie. ln twee workshops hebben de leden van de gemeenteraad hun mening over de toekomstige inrichting gegeven. -
4 the Images of Dutch Cities in the Nineteenth and Twentieth Centuries.1
51 4 The images of Dutch cities in the nineteenth and twentieth centuries.1 Introduction At the beginning of the twentieth century, municipal councils and tourist of- fices started to promote ‘their’ cities. An important instrument in this promotion was often a new characterisation of individual cities. Haarlem, for instance, was called the city of flowers, and ’s-Hertogenbosch (Bois le Duc) the cheerful mar- ket town. The political and economic unification of the Netherlands, which started with the formation of the Kingdom of the Netherlands in 1813, probably induced municipal authorities to distinguish their cities within this national framework. A cultural differentiation went hand-in-hand with economic spe- cialisation, which received an extra impetus during the industrialisation wave at the end of the nineteenth and the beginning of the twentieth century. In this paper I will investigate whether these processes of cultural and economic spe- cialisation are related. A second question concerns the continuity of the city im- ages which were formulated before the nineteenth century. Did they persist, were they incorporated in the new image, or were they replaced by completely new ones? When answering these two questions, a distinction will be drawn be- tween the images formulated inside the city and the images presented by visitors from foreign countries and other parts of the Netherlands. City images before 1800 by travellers from abroad Recently, some solid analytical studies have been published about the experi- ences of travellers from Britain, Germany and France who visited the Nether- lands in the early modern period.2 One survey, published in 1936, points out that most of these travel accounts were written by visitors from these three countries.3 Of the 303 journals known at that time, written between 1648 and 1850, 105 were written by Germans, 78 by Britons, and 61 by Frenchmen. -
English Translationenglish 5X5 – Projects for the Dutch City Dutch the for –Projects 5X5
3 20 Introduction 3. Delft’s railway zone English Translation 3 Willemijn Wilms Floet and Leen van Duin 5x5: Projects for the Dutch City 23 Henk Engel 4. Gouda’s railway zone 6 Olivier van der Bogt The Railway and the Dutch City 26 Roberto Cavallo 5. Dordrecht’s railway zone 10 Esther Gramsbergen Time and the city 30 Leslie Kavanaugh Book review 13 Leslie Kavanaugh 1. Haarlem’s railway zone 31 Roberto Cavallo Book review 17 Endry van Velzen 2. Leiden’s railway zone 32 Willemijn Wilms Floet About the authors Introduction cal cities in the 21st century. which values ‘design’ as a result of scientific The ‘Polemen’ section concludes this issue research. This way doctoral research could This issue of OverHolland presents the with two book reviews: Leslie Kavanaugh be considerably broadened and could offer results of the first part of the research discusses the latest study by historian Auke a new framework for appointing teachers project 5x5 – Projects for the Dutch City, van der Woud entitled Een nieuwe wereld. and researchers strongly orientated towards which is being carried out at the Faculty Het ontstaan van het moderne Nederland (‘A the practice of designing. Such teachers of Architecture of the Delft University of new world. The origin of the modern Nether- and researchers are simply crucial in order Technology. With ‘Research by Design’, 5x5 lands’), while Endry van Velzen elaborates to educate designers. From this perspec- intends to research the cohesion between on his vision in the book De tussenmaat: een tive, by recognising ‘Research by Design’ de Hollandse stad voor studies Architectonische architectonic interventions and urban handboek voor het collectieve woongebouw the management of the Delft University of transformations of the station areas in the (‘The intermediate size.