Op Stap & Ontdek!

11 INSPIRERENDE DWAALTOCHTEN

op stap & ontdek! wandelend langs erfgoed, natuur en kunst in Oegstgeest

www.openmonumentendagoegstgeest.nl www.oegstgeest.nl inhoud

1 Inhoudsopgave 3 Woord vooraf 4 Dwaaltocht 1: Oud-Poelgeest 6 Dwaaltocht 2: Natuurgebied Polders Oegstgeest 8 Dwaaltocht 3: Klinkenbergerplas 11 Dwaaltocht 4: Krekenpad & Groene Kerk 14 Dwaaltocht 5: Parken en waterwegen 16 Overzichtsplattegrond dwaaltochten 18 Dwaaltocht 6: Pastoorswetering 22 Dwaaltocht 7: Rhijngeest 24 Dwaaltocht 8: Endegeest 26 Dwaaltocht 9: Leidse Hout 28 Dwaaltocht 10: Nieuw Rhijngeest 30 Dwaaltocht 11: Scholen van vroeger Veldman Rietbroek architecten 32 Met dank! www.veldmanrietbroek.nl www.vawr.nl

1 Dwaaltochten

Corona: de wereld gekrompen tot Beste lezer, de eigen stek, de wijk, het dorp.

Word globetrotter in de achtertuin: Een jaar geleden keken we in september terug op een geslaagd Open erfgoed van vroeger en toch zo nabij Monumenten- en Osgerweekend in Oegstgeest. Het was de tiende editie van het Osgerweekend en met elkaar stelden we tevreden vast feëeriek groen om in te verdwalen dat er ieder jaar weer méér bezoekers afkwamen op de leuke activi- beelden zo dichtbij vertellen verhalen. teiten en unieke plekken om te bezoeken in Oegstgeest. Aan de hand van een jaarlijks wisselend thema stelden inwoners hun huizen of Op pad, de lanen in, ommetjes, dwaaltochten tuinen open en konden bezoekers op de fiets langs de speciaal open- gestelde ateliers en monumenten. We keken toen allemaal uit naar het op geringe afstand Oegstgeest (her)ontdekken volgend jaar, 2020. geniet van al die bijzondere en mooie plekken. Maar corona heeft dit jaar een streep gezet door het ons zo ver- trouwde Osgerweekend. Ook het Open Monumentenweekend gaat niet door. Gelukkig is het enthousiaste team van organisatoren niet Jan Halin bij de pakken neer gaan zitten en heeft er alles aan gedaan om u toch een aantrekkelijk alternatief te bieden. Want aandacht voor erfgoed en cultuur is juist ook in deze tijd heel belangrijk. Ik ben blij en dankbaar dat dit is gelukt.

Er is een coronaproof digitaal alternatief voor het Osgerweekend beschikbaar en ook dit boekje met mooie “dwaaltochten” maakt dat u het hele jaar door kunt genieten van erfgoed, cultuur en het fraaie groen in en om Oegstgeest. Met behulp van dit boekje komt u op de mooiste plekken in ons dorp. Op een moment dat het u uitkomt. Volgend jaar hoop ik van harte dat ik u weer persoonlijk mag verwel- woord vooraf komen in ons fraaie gemeentehuis en dat ik u dan mag trakteren op een interessante rondleiding door dit fraaie monument.

Matthijs Huizing Wethouder monumenten en cultuur

2 3 3,9 05 40

Eerste Elgeesterweg Elsgeester

,0 6 ,

0 2

, Polder A44 7 1,3

0 V 36 2, ink 06 ,8 enweg 3 0

J N444

1,8 W Klinken- 6

i 0,

l s Herenweg g p 77 e a Warmond tw Mien r berger- a 4 H k ra , a t 1 as Ruys- s w Dudoklaan Dorpsstraat r i park plas e Componistenpad jk

0 1, m l 37 a 5 , 7 Ka em a 08 na arl n alpa Ha d No 07 39 ord Haarlemmertrekv -Oost Groene 78 Kerkje 7 0, Oegstgeesterweg 0,2 80 Schrijverspad Jan 0, 5 ,7 0,1 Wilspark 1 W. 4 ’t Joppe 81 Pijper Herenweg 6 - Haaswijk-laan 0, laan J. W Almondeweg agenaar Poelmeer 0,1 38 B Boerhaave- DWAALTOCHT 1 aart HERMAN BOERHAAVE (1668-1738) Kleyn A laan - Prof B fijt Op de steen voorKou de dtrapopgangen- van kasteel g laa 09 in plein M. OUD-POELGEESTn Oud-Poelgeest, is te lezen dat Herman r 1 Nijhoff- 86 te ,1 Poelweg Boerhaave eigenaarhoo vanr nhet kasteel was. In e laan Oud-Poelgeestan Eedenpad is een buitenplaats 1724 kocht hij dit buiten voor rust en ont- Rijnsburg w 1, s . v F 2 spanning. Met drie professoraten: genees-, r President Kennedylaan Oegstgeester gelegen op eenSimon oude strandwal. Het o landgoed10 heeft een parkbos (10 ha) met planten scheikunde, de vele studenten uit o V estdijk- 7 t , binnen- en buitenland die de briljante docent s - verschillende 2kanaal rijksmonumenten: kasteel 0 a 0, laan Dorpsstraat (1668), koetshuis, een tuinmanswoning, aantrok en zijn uitgebreide netwerk als Bloemenveiling P President K 01 wetenschapper en onderzoeker was Boer- Flora Holland Rozen- een neogotische kapel, een boogbrug, 11 haave een druk bezet man. Hij gebruikte het laan een monumentale toegangspoort en een Irislaan waterputennedylaan uit 1550. Het landgoed is vrij kasteelpark als dependance van de Leidse toegankelijk voor publiek. Hortus waar hij lange tijd prefect van was en 0 Oranje Nassaulaan

1, legde een arboretum (bomentuin) aan. Vanuit 0 ,8 de hele wereld werden exotische planten n a armonder Leede naar hem toegestuurd. Lopend door het la 03 W In het parkbos is recentr veel aangepakt: meer Thuijs te Poelgeest. Het was waarschijnlijk kasteelpark is de beroemde tulpenboom – Willibrordlaan e k C licht rondom Boerhaavesc beroemde Tulpen- een versterkte boerderij die geleidelijk een Liriodendron Tulipifera – te bewonderen. De

Schoutenburg- u t

boom, een oude duiventil is opgeknapt en er versterkter burcht werd. Alleen de waterput Zweedse Carl von Linnaeus was onder de o 0, straat Lange r a b 8 n

is weer een steiger langs de historische Haar- die ooit op de binnenplaats stond, weerstond indruk van de bomencollectie. A44 Voort f a a

e o Kager- v

a 6 d lemmertrekvaart.H De wandeling kunt u af- de tand des tijds. l k . r 5 e sluiten in het koetshuis en binnen genieten Het huidigee kasteel, eigenlijk een buiten- zoom m t r C y Lange d t BEELDEN IN HET PARK van de oude grandeur. plaats,aart is in 1668 gebouwd in de stijl van het u Abtspoelweg r

A Bos van R Voort Hollandse classicisme. 200 jaar later gaf eige- Reiger, Leontine Sies (brons, 1998) 0 erlaan naar Gerritm Willink het buiten, een kasteel- Enigszins verscholen in het riet achter het Wijcker- A 2 2 KASTEEL OUD-POELGEEST achtig aanzienm met de karakteristieke torens kasteel staat roerloos een bronzen reiger in e t l Historische slooth Hofdijck s r 0 Al in de Middeleeuwene stondLange er langs de en verrezen een kapel en koetshuis op het de vijver. Het waterdier helt voorover. Goed 12 ,6 e a Scheepswerf g a Rhijngeesterstraatweg Mare, de latere Haarlemmertrekvaart, een landgoed. Recent is het interieur van het kijkend zie je dat de kunstenaar Leontine Sies Laan v Hofbrouck l e 7 V H Prinses Beatrixlaan o oort kasteel prachtig gerestaureerd en straalt het wezen dierlijke én menselijke trekken Rijnsburgerweg Alk P 0, - Haarlemmertrekv ’t Poeltje emadean d de pronkzaal als vanouds met kleurrijke heeft gegeven. De armen op de rug lopen als u 02 Veluwemeerlaan O Kw plafonds, wandbespanning en houtwerk. In vleugels uit in handen. Het linkerbeen lijkt in n aaklaan va deze 19de eeuwse Drakenzaal staat weer één beweging te komen alsof de reiger de

Marelaan 04 van de twee vermaarde marmeren tillen- vleugels gaat uitslaan. an beesten op de schouw. Jan Wolkers debu- La 1 A 1 teerde met het ‘autobiografische’ verhaal Het Conference, Royal Katiyo (hardsteen) 0 eg 1, htw ,5 tillenbeest. Rechts naast de entree zitten acht vogels in zic Geversstraat hijsselaan ijn T R In de 19deV reeuwoeg veranderdee . het tuinpark hoefijzervorm als groep dicht bijeen. Met de Oegstgeesterweg gelegen aan de Haarlemmertrekvaart van kopjes wat omhoog en de snavels naar voren Rijnzichtweg erweeweg C Kasteel Vogels- C T ac P formeel Franspa rnaark een JEngelse landschaps- is het net alsof ze met elkaar in gesprek zijn, Oud-Poelgeest Vrieslaan Oude Rijnsburgerweg stijl met slingerende paden en een boogbrug een conference. De vogels, het zijn kwartels, Leidse (2014 gerestaureerd). Gooimeerlaan hakte de Afrikaanse kunstenaar direct uit 89 hardsteen, en taille direct. De ogen en Rhijnhofweg

0 13 - De Kempenaerstraat Hout Hugo de , eester 0, snavels polijstte hij glad en glanzend in 1 g 8 nde armonderweg E Gevers-0,8 W tegenstelling tot de lijven die hij ruw laan 9 ,3 A 0 Lees meer online! bewerkte en dof werden. straat KASTEEL OUD POELGEEST 10 90 Hendrik 15 Haarlemmerweg Scan de QR-code en ga naar C KUNSTWERKEN 7 0 Kraemer- onze website.

, Leidsestraat- 1 park 14 Oegstgeesterweg

16 weg 4 5 8 Zweilandlaan Duifhuisweg eg tw aa str Rijnsburgerweg Park er st Landskroon ee eg Nachtegaallaan

d J n Gooimeerlaan s

E Houtlaan s

Kasteel m

Endegeest e

Wassenaarseweg ogelweg a V n

Wassenaarseweg Boerhaavelaan

Willem de Zwijgerlaan

Schipholweg Station Einstein- Leiden A44 Leiden weg Centraal 3,9 05 40

Eerste Elgeesterweg Elsgeester

,0 6 ,

0 2

, Polder A44 7 1,3

0 V 36 2, ink 06 ,8 enweg 3 0

J N444

1,8 W Klinken- 6

i 0,

l s Herenweg g p 77 e a Warmond tw Mien r berger- a 4 H k ra , a t 1 as Ruys- s w Dudoklaan Dorpsstraat r i park plas e Componistenpad jk

1, schouwen, roeiboten, etc. Het krombranden 0 NATUURGEBIED ,8 n van eikenhouten huidgangen blijft iedere a armonder Leede la 03 W r keer weer boeien. Je kunt hier individueel of Willibrordlaan e POLDERS k c in groepsverband terecht voor rondleidingen

Schoutenburg- u t r o 0, straat Lange r a en workshops. Een van de projecten is de b 8 n

A44 Voort f a a e o Kager- v OEGSTGEEST

a 6 d H l

reconstructie van een overnaads gebouwd k . r 5 e e zoom m t r

y Lange d boeijerjacht: een schip zoals de Leidse aart t

u Abtspoelweg r

A Dit gebied van het Zuid-Hollands Bos van R Voort e Stads- of Vroonboeijer, of zoals de boeijer die 0 erlaan m , landschap tussen de wijk Poelgeest, 2 2 Wijcker- m koning Willem I in 1815 liet bouwen voor de e Haarlemmertrekvaart, de Warmonder t l Historische slooth Hofdijck s rB 0 e Lange Russische tsaar Alexander I. 12 ,6 e a Scheepswerf Leede en de spoorlijn Leiden/Schiphol is g a B Rhijngeesterstraatweg Laan v Hofbrouck l HISTORISCHE e 7 V H Prinses Beatrixlaan o oort een waar paradijs voor wandelaar en Rijnsburgerweg Alk P 0, - Haarlemmertrekv ’t Poeltje SCHEEPSTIMMERWERF emadean d u 02 vogelliefhebber.V C O Kw eluwemeerlaan WATERRAD POELGEEST n aaklaan Aan de Haarlemmertrekvaart ligt de histo- va ONTWERP HANSHAN ROEBERS C rische scheepstimmerwerf, hoewel nieuw, Marelaan 04 an La 1 ademt de sfeer uit van de 19de eeuw. Iets buiten de polders bevindt zich het water- 1 0 eg 1, htw ,5 Veenweiden, ondiepe plassen, rietkragen en Alexander de Vos bouwde hier in 2010 een rad van ontwerper Hanshan Roebers. De wijk zic Geversstraat hijsselaan ijn T R Vroege . eilandjes trekken per jaar wel 100 vogel- houtschuur en timmerwerf zoals in vroegere Poelgeest is gebouwd vanuit een bepaalde Oegstgeesterweg Rijnzichtweg erweeweg Kasteel Vogels- T ac P soorten, zoals de rietzanger, de blauwborst, eeuwen en vrijwel geheel met materialen en filosofie en opvatting over het water. Het rad park J Oud-Poelgeest Vrieslaan Oude Rijnsburgerweg de grutto en de lepelaar. Trek uw wandel- technieken van honderden jaren geleden. is de verbeelding van het duurzame water- A MOLEN ’T POELTJE Gooimeerlaan Leidse schoenen aan (het kan er nogal nat zijn en Doel van de historische scheepstimmerwerf verhaal en symbool voor dit waterrijke 89 Rhijnhofweg

0 13 B - De Kempenaerstraat Hout HISTORISCHEHugo de SCHEEPSTIMMERWERF , eester 0, vol vogel- en ganzenpoep) en geniet van de “Klaas Hennepoel” is om (lokale) oude vaar- gebied. Een grote blikvanger in de wijk 1 g 8 nde armonderweg E Gevers-0,8 W beelden en geluiden van ganzen en vogels. tuigen en scheepsbouwtechnieken in stand Poelgeest, zeker vanuit de trein gezien. Het laan 9 ,3 C WATERRAD POELGEEST straat 0 te houden. De werfschuur en de houtloods rad wordt licht voortbewogen door het water 10 90 Hendrik 15 Haarlemmerweg

7 0 Kraemer- zijn volledig op ambachtelijk, authentieke dat vanuit Poelgeest de Klaas Hennepoel- , Leidsestraat- 1 park 14 Oegstgeesterweg A MOLEN ’T POELTJE wijze gebouwd: Rijnformaat stenen gemet- polder in- of terugstroomt. Helaas valt er 16 weg Lees meer online! Aan het begin van de wandeling aan de seld met kalkmortel, gebinten en kapspanten alleen van zeer dichtbij soms iets van die 8 Oegstgeester kant staat de Klaas Hennepoel met pen-en-gat verbindingen en houten beweging waar te nemen en is het originele Zweilandlaan Scan de QR-code en ga naar molen, ’t Poeltje. Het is een ronde stenen nagels, hergebruikte oude holle dakpannen, licht getinte hout inmiddels verweerd tot een Duifhuisweg eg onze website. tw bovenkruier en werd in 1787 gebouwd voor gepotdekseld gevelbeschot. grijsgrauw geheel. aa str Rijnsburgerweg één van de diepste polders van Rijnland. Park er st Landskroon ee Tot 1924 is de molen in bedrijf en wordt dan eg Nachtegaallaan

I d vervangen door een motorgemaal enJ pas in

A s B C n Gooimeerlaan

E Houtlaan s

de 21ste eeuw volgt de redding na del defini- Kasteel m

Endegeest e tieve overdracht aan de Rijnlandse Molen-e

stichting. Op zaterdag 10 juni 2006 wordta de Wassenaarseweg ogelweg V molen officieel in gebruik genomen.n De assenaarseweg W Boerhaavelaan monumentale waarde van de molen wordt in Willem de Zwijgerlaan hoge mate bepaald doordat hij als kleine ronde stenen poldermolen is uitgerust met een vijzel. De molen wordt in 2005 alleen Schipholweg uitwendig als draaibare molen gerestaureerd Station Einstein- Leiden en wordt in bedrijf gehouden door een vrij- A44 Leiden weg Centraal willige molenaar. Het gaande werk waarmee de molen weer water kan verplaatsen, wacht op een goede gever die in de molen wil inves- teren.

6 7 A

DWAALTOCHT 3 de smient talrijk aanwezig. Smienten komen vanuit Scandinavië en Siberië naar Nederland om te overwinteren. Een aanzienlijk deel van KLINKENBERGER- de Noordwest-Europese populatie over- wintert hier: het zijn er honderdduizenden. PLAS Op een winteravond is hun alleraardigste, fluitende roep te horen als smienten over- De Klinkenbergerplas is een zandafgra- vliegen: op weg naar het zuiden of op weg, ving, die nu zo’n 30 jaar als recreatie- om hun buikjes vol te eten. gebied wordt gebruikt. Je kunt er wandelen, zwemmen, vissen of duiken. Tijdens de wandeling rond de twee C OEVERZWALUWEN plassen zie je een groot aantal vogels, Onderdeel van de opknapbeurt in 2017 was eenden en ganzen. Iets buiten het ook het plaatsen van een oeverzwaluwen- plassen gebied (zie kaart) loopt de kast. Een houten kast waarin 60 buizen van Haarlemmertrekvaart met het mooie ongeveer 1 meter lengte zijn gemonteerd. Tolhuys. Die werden in februari 2018 gevuld met een mengsel van zand en klei. In die buizen kunnen oeverzwaluwen, die van nature in steile oevers of zandhopen broeden, hun en 2018 heeft de gemeente Oegstgeest een nesten maken. Het project wordt beheerd 9 A 40 3, 05 KLINKENBERGERPLAS groot project uitgevoerd om het gebied rond door een aantal vrijwilligers. Er was grote C De Klinkenbergerplas werd vroeger ‘De put de plas aantrekkelijker te maken. Zo zijn opwinding toen op 26 juni 2018 de eerste van Menten’ genoemd. Huib Menten was de nieuwe paden aangelegd en bestaande oeverzwaluwen hun nesten leken te gaan Eerste Elgeesterweg Elsgeester

,0 6 , 0 eigenaar2 van een zandput in de vroegere verbeterd. Honderden bomen en heesters maken. Ook in 2020 vliegen ze in en uit. 0

, Polder A44 7 1,3 Voorhofpolder. Ongeveer 15 meter onder het zijn geplant, de recreatiefaciliteiten zijn veen stoot men daar, en bijna overal in de opgeknapt en uitgebreid. 79 D regio, op het zand dat in de laatste ijstijd de TOLHUYS 0 V ondergrond van Nederland36 vormde en2, Net buiten de plas liggen de Haarlemmer- ink 06 ,8 enweg 3 B 0 trouwens doorliep naar Engeland. Vooral SMIENTEN trekvaart en het Tolhuys; de trekvaart was de

J N444

n vanaf de jaren zestig en zeventig van de Vooral in de winter is de plas vol smienten uit verbinding tussen Haarlem en Leiden.

1,8 W Klinken- 6 i vorige eeuw werden er 0,enorme hoeveelheden het noorden van Europa en Azië. De smient Haarlem en Leiden sloegen in 1657 de handen

l s Herenweg g p 77 e a Warmondzand gewonnen ten behoeve van de Meren- wordt om zijn kenmerkende roep ook wel ineen om de afstand tussen beide steden tw Mien r A berger- B a 4 H k ra , a t 1 as Ruys- s w Dudoklaan wijk, de Schiphollijn enDorpsstraat de aanleg van de ‘fluiteend’ genoemd. In Nederland broeden met een 28,5 kilometer lange trekvaart te r i park plas e Componistenpad jk

0 1, m l 37 a 5 , wijken Haaswijk en Morsebel. Uiteindelijk slechts enkele paartjes, maar in de winter is overbruggen. Van meet af aan was het de 7 Ka em a 08 na arl n alpa Ha ontstond er een plas van 60 hectare met een d No 07 39 ord Haarlemmertrekv -Oost Groene diepte tot 30 meter, de Klinkenbergerplas. De 78 Kerkje 7 0, Oegstgeesterweg 0,2 80 Jan 0, 5 Schrijverspad D grote (zuidelijke) plas is diep en daarom B C ,7 0,1 Wilspark ’t Joppe 1 W. 4 vooral geschikt om te zwemmen, vissen of 81 Pijper Herenweg 6 - Haaswijk-laan 0, laan J. W duiken. De kleine (noordelijke) plas is Almondeweg agenaar Poelmeer 0,1 38 Boerhaave- aart laan - Kleyn Pro ondieper, heeft een glooiender oever. In 2017 ffij g tla 09 Kouden- in plein M. an r 1 Nijhoff- 86 te ,1 A KLINKENBERGERPLAS Poelweg hoorn e laan an Eedenpad Rijnsburg w 1, s . v r President Kennedylaan Oegstgeester F BSimon SMIENTEN 2 o 10 o V estdijk- 7 t , Lees meer online! s - 2kanaal 0 a 0, Claan OEVERZWALUWENKAST Bloemenveiling P Dorpsstraat Rozen- President K 01 Scan de QR-code en ga naar Flora Holland 11 D TOLHUYS laan onze website. Irislaan ennedylaan

0 Oranje Nassaulaan

1, 0 ,8 n a armonder Leede 8 9 la 03 W r Willibrordlaan e k c

Schoutenburg- u t r o 0, straat Lange r a b 8 n

A44 Voort f a a

e o Kager- v

a 6 d H l k . r 5 e e zoom m t r

y Lange d aart t

u Abtspoelweg r

A Bos van R Voort e 0 erlaan m , 2 2 Wijcker- m e t l Historische slooth Hofdijck s r 0 e Lange 12 ,6 e a Scheepswerf g a Rhijngeesterstraatweg Laan v Hofbrouck l e 7 V H Prinses Beatrixlaan o oort Rijnsburgerweg Alk P 0, - Haarlemmertrekv ’t Poeltje emadean d u 02 V O Kw eluwemeerlaan n aaklaan va

Marelaan 04 an La 1 1 0 eg 1, htw ,5 zic Geversstraat hijsselaan ijn T R Vroege . Oegstgeesterweg Rijnzichtweg erweeweg Kasteel Vogels- T ac P park J Oud-Poelgeest Vrieslaan Oude Rijnsburgerweg Leidse Gooimeerlaan 89 Rhijnhofweg

0 13 - De Kempenaerstraat Hout Hugo de , eester 0, 1 g 8 nde armonderweg E Gevers-0,8 W laan 9 ,3 straat 0 10 90 Hendrik 15 Haarlemmerweg

7 0 Kraemer-

, Leidsestraat- 1 park 14 Oegstgeesterweg

16 weg

8 Zweilandlaan Duifhuisweg eg tw aa str Rijnsburgerweg Park er st Landskroon ee eg Nachtegaallaan

d J n Gooimeerlaan s

E Houtlaan s

Kasteel m

Endegeest e

Wassenaarseweg ogelweg a V n

Wassenaarseweg Boerhaavelaan

Willem de Zwijgerlaan

Schipholweg Station Einstein- Leiden A44 Leiden weg Centraal bedoeling de kosten (450.000 gulden) terug trekvaart werd een belangrijke ader in het DWAALTOCHT 4 A te verdienen door het heffen van tol, onder landelijke trekvaartstelsel. Het reizen per meer vanuit de tolhuizen in Haarlem en trekschuit mocht dan niet snel zijn (gemid- Oegstgeest (‘Het Leidse Hek’). Binnen acht deld vijf tot zeven kilometer per uur), effi- KREKENPAD & maanden na de start van de aanleg van de ciënt en comfortabel was het wel. Twee trekvaart trok een paard de eerste trekschuit eeuwen lang zou de trekvaart het domein GROENE KERK er al doorheen. De trekschuitdienst Haarlem blijven van trekschuit, schipper, jager en - Leiden was direct een succes. Dankzij de trekpaard. Tot de komst van stoom halver- De wijk Haaswijk is in de jaren 80 trekvaart konden passagiers zonder over- wege de 19e eeuw het einde van de trekschuit gebouwd. De kreken in de wijk stammen stappen in één dag heen en weer van en naar inleidde. De teloorgang van de trekschuit was uit de tijd dat de Oude Rijn nog een Amsterdam en Rotterdam. De Haarlemmer- in 1860 een feit. getijdenrivier was, meer dan duizend jaar geleden. Veel sloten van het oude weidegebied zijn in stand gehouden. D Dit zorgt voor een verrassende vege- tatie zeker in het voorjaar als bloemen A GROENE OF WILLIBRORDKERK en struiken langs het water en open In de negende eeuw stond op de plaats van stukken volop in bloei zijn. Bij het lopen de huidige Groene of Willibrordkerk een van het krekenpad kan men niet alleen volgens de legende door Willibrord gewijd genieten van de plantenrijkdom, maar kerkje. In 690 zeilde Willibrord naar het Euro- ook van de verschillende monumenten pese vasteland om hier het evangelie te ver- 3,9 05 40 en beelden die de route rijk is. kondigen. In onze omgeving werkte hij vooral rond 725, en het zou op zijn aanwijzing zijn geweest, dat hier in 739 het eerste houten Eerste Elgeesterweg Elsgeester

,0 6 kerkje werd gebouwd op de resten van een ,

0 2

, Polder A44 Romeinse7 nederzetting. In 865 werd het ,3 kerkje verwoest door de Noormannen.1 Het 79 lag langs een belangrijke route op de rand van een strandwal en was een van de eerste 0 V 36 2, ink kerken in06 het graafschap Holland. De kerk is ,8 enweg 3 0

J N444

1,8 W Klinken- 6

i 0,

l s A Herenweg g p GROENE OF 77 e a Warmond tw Mien r berger- B a 4 H k WILLIBRORDKERK ra , a t 1 as RFuys- s w Dudoklaan Dorpsstraat r i park B plas e Componistenpad jk NIEUWE GEDEELTE C 0 1, m l 37 a 5 , 7 Ka em D a BEGRAAFPLAATS 08 na arl n alpa Ha d No E 07 39 ord-O CHaarlemmertrek KUNSTACADEMIEv ost GroAene 78 Kerkje HAARLEM - LEIDEN7 0, Oegstgeesterweg 0,2 80 Schrijverspad Jan 0, 5 ,7 0,1 Wilspark D 1 W. 4 HET MUZIEKLINT ’t Joppe 81 Pijper Herenweg 6 - Haaswijk-laan 0, laan J. W E WATERWERK Almondeweg agenaar Poelmeer 0,1 38 Boerhaave- aart laan - Kleyn Pro ffij F ANIMA I & II g tla 09 Kouden- Ingeland 9 in plein M. an ontwerp dat beweegt r 1 Nijhoff- 86 te ,1 Poelweg hoorn 3155 GC Maasland e laan an Eedenpad Rijnsburg w 1, s . v [email protected] r President Kennedylaan Oegstgeester F Simon 2 o 10 o V estdijk- 7 06 - 30004145 t , s - 2kanaal 0 a 0, laan Bloemenveiling P Dorpsstraat Rozen- President K 01 Flora Holland 11 laan 10 Irislaan 11 ennedylaan 0 Oranje Nassaulaan

1, 0 ,8 n a armonder Leede la 03 W r Willibrordlaan e k c

Schoutenburg- u t r o 0,

straat Lange r a b 8 n

A44 Voort f a

e o Kager- v

a 6 d H

l k . r 5

e e zoom m t r

y Lange d aart t

u Abtspoelweg r

0 13 - De Kempenaerstraat Hout Hugo de , eester 0, 1 g 8 nde armonderweg E Gevers-0,8 W laan 9 ,3 straat 0 10 90 Hendrik 15 Haarlemmerweg

7 0 Kraemer-

, Leidsestraat- 1 park 14 Oegstgeesterweg

16 weg

8 Zweilandlaan Duifhuisweg eg tw aa str Rijnsburgerweg Park er st Landskroon ee eg Nachtegaallaan

d J

n Gooimeerlaan s

E Houtlaan s

Kasteel m

Endegeest e

Wassenaarseweg ogelweg a V n

Wassenaarseweg Boerhaavelaan

Willem de Zwijgerlaan

Schipholweg Station Einstein- Leiden A44 Leiden weg Centraal meermalen vernieuwd en herbouwd. Na de breiden. Aan de overkant van de weg is een E F verwoesting tijdens het beleg van Leiden is nieuw deel gerealiseerd, dat in 2011 in rond 1600 alleen het schip van de kerk her- gebruik is genomen. Dit nieuwe deel van de bouwd; de behouden tufstenen toren en het begraafplaats heeft een geheel eigen sfeer. kostershuis werden gerepareerd. In 1662-1663 Het kenmerkt zich door strakke lijnen en een is het resterende deel van de kerk herbouwd, moderne vormgeving. nu als Hervormde kerk. De kerk kreeg in de volksmond de naam ‘Groene Kerk’ doordat C de kerkvoogd J. van den Berg in het laatste KUNSTACADEMIE HAARLEM kwart van de 19de eeuw klimop liet aan- LEIDEN brengen. Bij de ingang, aan het begin van het De Kunstacademie Haarlem Leiden (KHL) is pad, ziet u op de linkerzuil een beeld van een initiatief van de beeldende kunstenaars Willibrord. In zijn rechterhand houdt hij een Pieter Berkhout en Fokkelien Faber. Zij ves- kerk en in zijn linkerhand het kruis, symbool tigden in 1992 een particuliere en onafhanke- van zijn zendingswerk. Op de rechterzuil ziet lijke academie voor beeldende kunst in de u een wat minder realistisch werk. Het ver- regio Leiden, aanvankelijk onder de naam beeldt de golven en het schip, waarmee De Nieuwe Kunstschool. De academie is Willibord naar het vaste land van Europa opgericht als kunstenaarsinitiatief “voor en kwam, gemaakt door Monica Elias-van door kunstenaars” als alternatief voor het Hendrik Andriessenlaan en moest dus iets te F Panthaleon van Eck. door de overheid gereguleerde HBO-kunst- maken hebben met muziek. Het is een lint ANIMA & ANIMA II onderwijs. Deze academie vormt organisato- van muziek geworden. Een melodie die ijl ONTWERP GERARD HALI risch één geheel met de Kunstacademie maar ook fortissimo klinkt, zeker als je de Anima fluit per Vias Naturalis I - Mien B BEGRAAFPLAATS Haarlem. vorm van het beeld goed bekijkt. Het lint Ruyspark. De begraafplaats bestaat uit een oud en een gaat niet alleen omhoog en maakt golven, de Anima II - Haarlemmertrekvaart, 400 meter nieuw gedeelte. Het oudste deel vindt u rond kunstenaar heeft ook het horizontale vlak verderop. D de kerk. Met haar oude hoge bomen en grind- HET MUZIEKLINT van het beeld doen kantelen. Afhankelijk van De staalconstructie in het park is onderdeel paden ademt het de sfeer van een histori- In de buurt, waar de straten en lanen de waar u staat ziet u telkens een andere vorm, van het object dat 400 meter verderop staat sche begraafplaats. Het oudste graf dateert namen dragen van componisten en dirigen- een andere melodie dus. aan de Haarlemmertrekvaart. De kunstenaar uit 1863. Op dit deel vindt u ook graven van ten vinden we een beeld van kunstenaar heeft met staal, kleur en licht gewerkt. Als de bekende Nederlanders. Anton Broos, geboren in Delft en opgeleid lichten bij beide kunstwerken ontstoken zijn E Toen de begraafplaats begin deze eeuw vol aan de Rietveld Academie Amsterdam. Het WATERWERK ontstaat een nieuwe vorm, een beeld naast dreigde te raken, is besloten om uit te beeld bevindt zich op het plantsoen aan de ONTWERP PIET SLEGERS, 1991, STAAL een beeld, “gebeeldhouwd licht”. Het licht Als basis is een piramidevorm gebouwd. wordt gebruikt als beeldend middel. De twee Onder deze vorm zijn gebroken betontegels beelden verbeelden dat de geest zich niet B D gemetseld. Water loopt in kleine golfjes laat binden, maar haar eigen weg volgt. naar beneden, hierdoor wordt beweging We zien een aquaduct, waardoor het water gecreëerd. De zon wordt in het water op- wegstroomt, het wordt geleid maar stroomt gevangen. Het lijkt alsof het beeld beweegt weg volgens haar eigen natuurwetten. en fladdert als een insect boven het water. De bol bovenop is symbool van onze planeet. Alsof een vlinder in het water speelt, naast Het maakt het wegstromen van het water een gebouw waar jonge kinderen spelend volgens haar eigen wetten tot een universeel leren. gegeven. Denkbeeldig stroomt het water naar het tweede deel van het kunstwerk. Dit is een schip dat drager is van onze eigen gedach- Lees meer online! tengoed. Het ligt klaar om onze gedachten Scan de QR-code en ga naar verder te voeren naar waarheen de stroom onze website. ons brengt.

12 13 3,9 05 40

Eerste Elgeesterweg Elsgeester

,0 6 ,

0 2

, Polder A44 7 1,3

0 V 36 2, ink 06 ,8 enweg 3 0

J N444

1,8 W Klinken- 6

i 0,

l s Herenweg g p 77 e a Warmond tw Mien r berger- a 4 H k ra , a t 1 as Ruys- s w Dudoklaan Dorpsstraat r i park plas e Componistenpad jk

0 1, m l 37 a 5 , 7 Ka em a 08 na arl n alpa Ha d No 07 39 ord Haarlemmertrekv -Oost Groene 78 Kerkje 7 0, Oegstgeesterweg 0,2 80 Schrijverspad Jan 0, 5 ,7 0,1 Wilspark 1 W. 4 ’t Joppe 81 Pijper Herenweg 6 - Haaswijk-laan 0, laan J. W Almondeweg agenaar Poelmeer 0,1 38 Boerhaave- aart laan - Kleyn Pro ffi jtla 09 Kouden- ng plein an ri M A e 1 . Nijhoff- P 86 IRISPARK t ,1 oelweg hoorn e laan an Eedenpad Rijnsburg w 1, DWAALTOCHT 5 v s . A 2 IRISPARK Op deze plek stond eeuwen geleden de r President Kennedylaan Oegstgeester F Simon o 10 o V estdijk- 7 ringwalburcht de Oudenhof. Een verdedi- t , s - 2kanaal 0 B TENSIO ARCU ARIA a 0, laan PARKEN & gingswerk tegenBloemenveiling aanvallen van de Vikingen.P Dorpsstraat Rozen- President K 01 Flora Holland 11 D C BEELD VAN In het jaar 1400 was de Oudenhof verdwenen. B laan Irislaan BENNEKUM WATERWEGEN Destijds een landschap met hier en daar wat ennedylaan 0 Oranje Nassaulaan

1, C 0 D boerderijen, en nu op ongeveer dezelfde plek ,8 OEGSTGEESTER Erfgoed, natuur en kunst. Maak kennis n het winkelcentrum. De heuvel waarop het a armonder KANAAL Leede la 03 W r met de geschiedenis van de waterwegen Willibrordlaan e beeld De Verhalenverteller staat, geeft de k

c E t HAARLEMMER-

Schoutenburg- A u r en dwaal door het Irispark, de buiten- o 0,

plek aan waar de burcht gestaan moet straat Lange r a b 8 n TREKVAART

A44 Voort f a

e o Kager- v plaats Oud-Poelgeest, Hofbrouckerpark a 6 d H

l hebben en als de grond kon vertellen zouden k . r 5

e e zoom m t F HOFBROUCKERPARK en geniet van buitenkunst. r y Lange we heel wat te weten kunnen komen over de d aart t

u Abtspoelweg r

A Bos van R Voort e 0 geschiedenis van ons dorp. , erlaan m 2 2 Wijcker- m De Verhalenverteller is een beeld van Maree e t l Historische slooth Hofdijck s r 0 e Lange 12 ,6 e Ea Scheepswerf Bok en Bas Lugthart uit 2006, gemaakt van g a Rhijngeesterstraatweg Laan v Hofbrouck l e 7 V H Prinses Beatrixlaan F o oort Rijnsburgerweg Alk P 0, staalplaat met een zinklaag. Luister naar de - Haarlemmertrekv ’t Poeltje emadean d u 02 Veluwemeerlaan verhalen en herinneringen van Oegstgees- O Kw n aaklaan va Lees meer online! tenaren over de geschiedenis van ons dorp. Marelaan 04 an De Oudenhofmolen is een wipmolen en La 1 Scan de QR-code en ga naar 1 0 eg 1, htw ,5 onze website. dateert uit 1783 en is gebouwd tenzic behoeve Geversstraat hijsselaan ijn T R Vroege . van de bemaling van de polder Oudenhof. De Oegstgeesterweg Rijnzichtweg erweeweg Kasteel Vogels- T ac P park J kleine molen met een vlucht van 14,80 m is Oud-Poelgeest Vrieslaan Oude Rijnsburgerweg eigendom van de gemeente Oegstgeest. Leidse Gooimeerlaan 89 B Rhijnhofweg

0 TENSIO ARCU ARIA 13 - De Kempenaerstraat Hout over naarHugo de Haarlemmertrekvaart, langs De , eester 0, 1 g 8 nde armonderweg E Gevers-0,8 W laan Uitstapje naar het prachtige9 gevelbeeld,3 op Veerpolder met de voetbal- en cricketvelden 0 90 straat Hendrik A B 10 C de flat 15van de hoek Irislaan/Dahlialaan. Het vanHaarlemmerweg ASC.

7 0 Kraemer-

, Leidsestraat- 1 pabeeldrk van rood graniet met muurankers14 van Oegstgeesterweg roestvrij staal uit 1993 van Margreet Brouwer 16 weg E heeft als titel Spanning, Boog, Lucht. Een HAARLEMMERTREKVAART 8 speels wapperend lint op een saaie gevel,Zweilandlaan De Haarlemmertrekvaart is 30 km lang (en Duifhuisweg eg tw deze komt daardoor tot leven. heet van de grens van Oegstgeest Leidse- aa str Rijnsburgerweg Park er vaart). Vanaf 1657, toen de eerste vaart per st Landskroon ee trekschuit plaatsvond totdat rond 1845 de eg Nachtegaallaan

d C J n BEELD VAN HENK VAN BENNEKUM Gooimeerlaan s E Houtlaan spoorwegen op gang kwamen, was het de s

l Kasteel Het stalen beeld (2005) verbeeldt een kader belangrijkste verbinding voor openbaar ver- m Endegeest e

van ‘samenwerking’, er zijn twee elementen voer tussen Leiden en Haarlem. Bezoek de a Wassenaarseweg ogelweg a achterV elkaar die lijken te schuiven. Het beeld historische scheepstimmerwerf Klaas Henne- n assenaarseweg (zonderW titel) voor het GezondheidscentrumBoerhaavelaan poel als die open is. - voorheen kantoor Buitenlust - illustreert de Willem de Zwijgerlaan dynamiek van samenwerking. F HOFBROUCKERPARK Schipholweg Station Wandel via de Kwaaklaan door het park van Einstein- D Leiden A44 OEGSTGEESTER KANAALLeiden kasteel Oud-Poelgeest naar de Laan van weg Centraal Het Oegstgeester Kanaal dateert van 1840, Alkemade en zo kom je in het Hofbroucker- het werd geopend om de waterhuishouding park. Het park dateert van eind jaren 50 van te verbeteren, ook i.v.m. het leegmaken van de vorige eeuw. Wandel via de Hofdijck met de Haarlemmermeer. Wandel langs het de dubbele rij zomereiken terug naar het kanaal naar de Abtspoelweg en steek de weg Irispark.

14 15 3,9 05 40

Eerste Elgeesterweg Elsgeester

,0 6 ,

0 2

, Polder A44 7 1,3

V 36 0 ink Legenda 2, 06 ,8 enweg 3 DWAALTOCHTEN0 1 Beschreven Dwaaltocht

J N444

1,8 W Klinken- Route6 wandeling(verhard)

i 0,

1 l Oud-Poelgeest s Herenweg g p Route wandeling(half- en onverhard) 77 e a Warmond tw Mien r berger- a ,4 H k 2 Polders Oegstgeest ra a t 1 as Ruys- s w Dudoklaan 1,0 DorpsstraatAfstand naar volgende knooppunt r i park plas e Componistenpad jk

0 1, m l 37 a 3 5 , Klinkenbergerplas 7 Wandelnetwerk (verhard) Ka em a 08 na arl n alpa Ha 4 d No 07 39 Wandelnetwerk (half- en onverhard) Krekenpad & Groene kerk ord Haarlemmertrekv -Oost Groene 78 Kerkje 7 0, Aansluitende routes 5 Parken & waterwegen Oegstgeesterweg 0,2 80 Schrijverspad Jan 0, 5 ,7 0,1 Wilspark 1 W. 4 01 Knooppunt ’t Joppe 6 Pastoorswetering 81 Pijper Herenweg 6 - Haaswijk-laan 0, laan J. W VVV/toeristeninformatie Almondeweg agenaar Poelmeer 0,1 38 7 Rhijngeest Boerhaave- Kleyn aart laan - Prof Waterrecreatiegebied fijt Kouden- g laa 09 8 in plein M. n Endegeest r 1 Nijhoff- Kasteel/buitenplaats 86 te ,1 Poelweg hoorn e laan an Eedenpad Rijnsburg w 1, 9 s . v Leidse Hout 2 Molen r President Kennedylaan Oegstgeester F Simon o 10 o V estdijk- 7 10 t , NS-station Nieuw-Rhijngeest s - 2kanaal 0 a 0, laan Bloemenveiling P Dorpsstraat 11 Rozen- President K 01 Scholen van vroeger Flora Holland 11 laan Irislaan ennedylaan

0 Oranje Nassaulaan

1, 0 ,8 n a armonder Leede la 03 W r Willibrordlaan e k c

Schoutenburg- u t

Lees meer online! r o 0,

straat Lange r a b 8 n

A44 Voort f a

e o Kager- v

a 6 d H Scan de QR-code en ga naar l k . r 5

e e zoom m t r

y Lange onze website. d aart t

u Abtspoelweg r

A Bos van R Voort e 0 erlaan m , 2 2 Wijcker- m e t l Historische 0 250 500 m slooth Hofdijck s r 0 e Lange 12 ,6 e a Scheepswerf g a Rhijngeesterstraatweg Laan v Hofbrouck l e 7 V H Prinses Beatrixlaan o oort Rijnsburgerweg Alk P 0, - Haarlemmertrekv ’t Poeltje weidegebied emadean d u 02 V O Kw eluwemeerlaan n aaklaan bosgebied va

Marelaan 04 bebouwing an La 1 1 0 industrie eg 1, htw ,5 zic Geversstraat hijsselaan ijn T R Vroege . water Oegstgeesterweg Rijnzichtweg erweeweg Kasteel Vogels- T ac P park J snelweg Oud-Poelgeest Vrieslaan Oude Rijnsburgerweg Leidse Gooimeerlaan provincialeweg 89 Rhijnhofweg

0 13 - De Kempenaerstraat Hout Hugo de secundaire weg , eester 0, 1 g 8 nde armonderweg E Gevers-0,8 W laan 9 ,3 lokale weg 0 90 straat Hendrik 10 15 Haarlemmerweg spoorweg

7 0 Kraemer-

, Leidsestraat- 1 park 14 Oegstgeesterweg

16 weg

8 Zweilandlaan Duifhuisweg eg tw aa str Rijnsburgerweg Park er st Landskroon ee eg Nachtegaallaan

d J

n Gooimeerlaan s

E Houtlaan s

Kasteel m

16 Endegeest 17 Vormgeving:e © Cartographics.nl

Wassenaarseweg ogelweg a V n

Wassenaarseweg Boerhaavelaan

Willem de Zwijgerlaan

Schipholweg Station Einstein- Leiden A44 Leiden weg Centraal 3,9 05 40

Eerste Elgeesterweg Elsgeester

,0 6 ,

0 2

, Polder A44 7 1,3

0 V 36 2, ink 06 ,8 enweg 3 0

J N444

1,8 W Klinken- 6

i 0,

l s Herenweg g p 77 e a Warmond tw Mien r berger- a 4 H k ra , a t 1 as Ruys- s w Dudoklaan Dorpsstraat r i park plas e Componistenpad jk

0 1, m l 37 a 5 , 7 Ka em a 08 na arl n alpa Ha d No 07 39 ord Haarlemmertrekv -Oost Groene 78 Kerkje 7 0, Oegstgeesterweg 0,2 80 Schrijverspad Jan 0, 5 ,7 0,1 Wilspark 1 W. 4 ’t Joppe 81 Pijper Herenweg 6 - Haaswijk-laan 0, laan J. W Almondeweg agenaar Poelmeer 0,1 38 Boerhaave- aart laan - Kleyn Pro ffi jtla 09 Kouden- ng plein an In 1853 kocht monseigneur Van Wijckerslooth L-vormige krukhuis- of herenboerderij die ri M. e 1 Nijhoff- P hoorn DWAALTOCHT 6 86 t ,1 oelweg e de buitenplaats. vervolgens dienst deed als herberg. In het laan an Eedenpad Rijnsburg w G 1, s . v r President Kennedylaan Oegstgeester F Simon 2 In het Zocherbos zijn typerende elementen midden van de zeventiende eeuw kocht o 10 o V estdijk- 7 PASTOORS- t , van de landschapsstijl terug te vinden, zoals baljuw en schout Anthony van Dordtmond s - 2kanaal 0 a 0, laan slingerende vijverpartijen, de heuvel aan de het pand en in 1670 baljuwBloemenveiling Lambertus de P F Dorpsstraat I Rozen- President K 01 Flora Holland 11 WETERING zuidzijde, bochtige paden en grote solitaire Ruyt. Het pand is later vergroot door aan de H laan Irislaan ennedylaan bomen afgewisseld met bosschages. Midden linkerzijde naar achteren een rechthoekig 0 Oranje Nassaulaan

Een gevarieerde wandeling rond de 1, in het bos staat het oorlogs- en verzetsmo- volume met zadeldak te bouwen. Karakte- 0 ,8 historische en idyllische Pastoors- n nument met een bronzen deel van de Oegst- ristiek is de symmetrische gevelopbouw met a armonder Leede la 03 W r wetering, Bos van Wijckerslooth, Willibrordlaan e geester beeldhouwer Herbert Nouwens. de 24-ruits schuifvensters. In de voorkamer k c

Schoutenburg- u t historisch erfgoed en de Grunerie. r Het bestaat uit twee delen: de ene is geslo- bevindt zich een schouwstuk met jachtele- o 0,

straat Lange r a b 8 n

A44 C Voort f a

a e o Kager- ten, zichzelf beschermend, het andere is een menten in empirestijl dat waarschijnlijk v

a 6 d H

l k . r 5 e e zoom m open, actief en aanvallend gedeeld. Deze tijdens de verbouwing in 1807 is aangebracht. C t r y Lange D d aart t

u Abtspoelweg r E A twee delen lopen in elkaar over en vullen B Bos van R Voort e 0 erlaan m , elkaar aan. Zo symboliseren zij het verzet. 2 2 Wijcker- m A C t e BOS VAN WIJCKERSLOOTH DUINZIGT slooth s l Historische Hofdijck r 0 e Lange 12 ,6 e a Scheepswerf g a Rhijngeesterstraatweg Laan v Hofbrouck l In 1803 werd Cypriana van Lelyveld-Van Het huidige Duinzigt (naam van het klooster e 7 V H Prinses Beatrixlaan o oort Rijnsburgerweg A Alk 0, B P Haarlemmertrekv ’t Poeltje KLEIN CURIUM - Royen eigenaresse van de buitenplaats werd met ch gespeld) werd in 1995 onderdeel emadean d u 02 V O Kw eluwemeerlaan Duinzicht. Zij verzocht tuinarchitect J.D. Klein Curium is een voorbeeld van een van het Teylingen College na een fusie van n aaklaan va

Zocher sr. de formele tuin rondom het huis en eenvoudig pand in classicistische stijl, een aantal middelbare scholen uit de Bollen- Marelaan 04 an La 1 de bijbehorende weilanden op landschappe- bouwjaar begin 18e eeuw, verbouwd 1807. streek. De geschiedenis van de school gaat 1 0 eg 1, htw A BOS VAN WIJCKERSLOOT ,5 lijke wijze in een wandelbos te veranderen. Het pand is oorspronkelijk gebouwd als een echter terug tot het midden van de 19e eeuw,zi c Geversstraat hijsselaan ijn T R Vroege . toen de zusters Franciscanessen zich op ver- Oegstgeesterweg Rijnzichtweg B KLEIN CURIUM erweeweg Kasteel Vogels- T ac P park J zoek van Cornelius de Wijckerslooth in Oegst- Oud-Poelgeest Vrieslaan A B Oude Rijnsburgerweg C DUINZIGT Gooimeerlaan geest vestigden. In het gebouw, dat in de Leidse 89 Rhijnhofweg

0 13 loop van de tijd een aantal keer is uitgebreid D OUDE- RAADHUISDe Kempenaerstraat Hout Hugo de , eester 0, 1 g 8 nde armonderweg en verbouwd, werden behalve de kleuter- E Gevers-0,8 W E laanDE FORENS 9 ,3 straat 0 school en 10naaischool ook een klooster, wees- 90 Hendrik 15 Haarlemmerweg

7 0 F UIL Kraemer- en armhuis en meisjesinternaat onder , Leidsestraat- 1 park 14 Oegstgeesterweg gebracht. Vanaf 1903 gingen de zusters voor G 16 VOORMALIGE BOLLENSCHUURweg de kinderen van het internaat zelf het lager onderwijs verzorgen. Begin jaren ‘80 H DE GRUNERIE8 Zweilandlaan verdwenenDuifhuisweg de zusters uit het schoolbeeld. eg I VOLKSTUIN VERENIGING tw Nu is het een verzamelgebouw van allerleiaa DE GRUNERIE str Rijnsburgerweg Park er bedrijven en huisvest een interessantest Landskroon ee eg Nachtegaallaan kunstgalerie te bezoeken op kantooruren. I

d J

n Gooimeerlaan s

E Houtlaan s e

l C Kasteel m Endegeest e D e

D l OUDE RAADHUIS / BRANDSPUIT a Wassenaarseweg ogelweg a De Diaconie- en Heilige-Geestarmmeesters V n Wassenaarseweg van Oegstgeest kochten in 1686 dit pand aan Boerhaavelaan de voormalige Achterweg of Lijdweg (nu: Willem de Zwijgerlaan Lijtweg). De aankoop betrof vermoedelijk twee samengevoegde huizen, die in het Schipholweg Lees meer online! midden van de 17de eeuw waren gebouwd. Station Einstein- Leiden Scan de QR-code en ga naar In het noordelijkeA44 deel werd het wees- en Leiden weg Centraal onze website. armhuis gevestigd, in het zuidelijke deel het rechthuis. Nadien is het gebouw in gebruik

18 19 geweest als baljuw- en schoutenhuis en E F huisvestte het diverse gerechtelijke- en bestuurscolleges. Daarnaast bood het onder- dak aan de gemeentebode en later aan de veldwachter. Bovendien werd hier de brandspuit gestald. In 1900 verloor het gebouw zijn functie als raadhuis, omdat toen het nieuwe raadhuis in het Wilhelminapark in gebruik genomen werd. Daarna was er tot in de jaren ‘80 de groenten- en fruithandel van de fam. De Wit gevestigd. In 1988 lieten de eigenaren mr. G.P.I.M. Wuisman en mevr. P. Sleeboom het huis geheel renoveren en restaureren op basis van historische foto’s. Dineren G bij Oud Poelgeest E DE FORENS ONTWERP THEO VAN DER NAHMER Elke dag vanaf 12:00 voor lunch, borrel of diner Oegstgeest is een forensengemeente. Op de altijd winderige hoek Aert van Nes/Lijtweg wandelt de forens, hoed vast. Hij wandelt kasteeloudpoelgeest.com tussen ons, vandaar dat een sokkel ont- kasteeloudpoelgeest.com 071 - 517 42 24 Poelgeesterweg 1, Oegstgeest breekt.

F UIL ONTWERP THERESIA VAN DER PANT (1993) H Prachtig expressief beeld van een uil die DE GRUNERIE vroeger in dit gebied veel voorkwam. Oorspronkelijk is de Gruneriebuurt aangelegd voor gerepatrieerden uit voormalig Neder- lands-Indië. Het huis De Grunerie is gelegen G VOORMALIGE BOLLENSCHUUR aan één van de oude strandwallen die door Gezien vanuit Den Haag werd Oegstgeest wel Oegstgeest lopen. Het pand is opgetrokken ‘de poort naar de bollenstreek’ genoemd. Het in neoclassicistische stijl, een bouwstijl die waren vooral groentekwekers die de bollen- tijdens de Franse tijd opkwam en geïnspi- teelt erbij gingen doen, vanwege de aan- reerd was op de bouwkunst van de klassieke trekkelijke prijzen die bollen konden op- oudheid. brengen. De belangrijkste bollengronden lagen langs de westzijde van de Rhijngeester- I straatweg (o.a. bij huize De Grunerie), de OEGSTGEESTER VOLKSTUIN oostzijde van de Dorpsstraat, in de Ouden- VERENIGING DE GRUNERIE hofpolder, de Hofdijck, de Abtspoelweg, de Verscholen achter de Gruneriebuurt is één zuidzijde van de Rijnzichtweg en langs de van de grootste groene gebieden van Rijnsburgerweg. Bekijk de bollenschuur in de Oegstgeest: OVV (Oegstgeester Volkstuin Dorpsstraat en bekijk ook het museum Vereniging) een volkstuinvereniging met (ernaast) van Henk Heemskerk, oud melk- ongeveer 110 tuinen, een praathuis en een boer van Oegstgeest. bijentuin.

20 21 3,9 05 40

Eerste Elgeesterweg Elsgeester

,0 6 ,

0 2

, Polder A44 7 1,3

0 V 36 2, ink 06 ,8 enweg 3 0

J N444

1,8 W Klinken- 6

i 0,

l s Herenweg g p 77 e a Warmond tw Mien r berger- a 4 H k ra , a t 1 as Ruys- s w Dudoklaan Dorpsstraat r i park plas e Componistenpad jk

0 Oranje Nassaulaan

1, 0 ,8 n a armonder Leede la 03 W r Willibrordlaan e k c

Schoutenburg- u t r o 0,

straat Lange r a b 8 n

A44 Voort f a

e o Kager- v

a 6 d H

l k . r 5 e e zoom m t r

y Lange d aart t

u Abtspoelweg r

Marelaan 04 an La 1 1 0 eg 1, htw ,5 zic Geversstraat hijsselaan ijn T R Vroege . Oegstgeesterweg Rijnzichtweg erweeweg Kasteel Vogels- T ac P park J B Oud-Poelgeest Vrieslaan Oude Rijnsburgerweg Leidse Gooimeerlaan 89 DWAALTOCHT 7 Rhijnhofweg

0 13 - De Kempenaerstraat Hout Hugo de , eester 0, 1 g 8 D nde armonderweg E Gevers-0,8 W laan RHIJNGEEST 9 ,3 straat 0 10 C 90 Hendrik 15 Haarlemmerweg B Een buitenplaats met zoveel parkbos 7 0 Kraemer-

, Leidsestraat- A 1 eromheen isp eenark zeldzaamheid. Het 14 Oegstgeesterweg verwilderde bospark Rhijngeest zal 16 geleidelijkweg teruggebracht worden in Engelse landschapsstijl. Op het 8 ha 8 terrein is een grote variatie aan bomen, Zweilandlaan Duifhuisweg planten en vogels te bewonderen eg w vanwege de rijke ondergrond die zowel at tra uit klei, zand en veen bestaat.Rijnsburgerweg Park rs te es Landskroon Ae PARKBOS eg Nachtegaallaan

d J

n Gooimeerlaan s

E B BUITENPLAATS RHIJNGEEST Houtlaan s

D e

GEMEENTEHUIS, l

Kasteel nieuwe is geïntegreerd. Koetshuis annex m C BOERDERIJ FAMILIE DE VOOGD A Endegeest PARKBOS stalgebouw en koetsierswoning zijn over- VM. JELGERSMAKLINIEK e

D GEMEENTEHUIS, l

Een groot deel van de route wandel je door blijfselen van Overgeest. Enkele geknotte Op het landgoed Rhijngeest verrees in 1903 a

Wassenaarseweg ogelweg a

VM. JELGERSMAKLINIEK n een bos van eiken, essenV en abelen. De route linden en een deel van de bakstenen tuin- een modern sanatorium met 80 bedden. is onderdeel van Nationaal Park Hollandse muur zijn restanten van de 18de eeuwse Hiermee ging de wens van professor Jelgers- Wassenaarseweg Duinen. Wat kun je aantreffen? Stinzen- formele FranseBoerhaavelaan tuin. In de 19de eeuw krijgt de ma in vervulling: de realisatie van goed planten in het voorjaar. Je hoort zangvogels tuin een landschappelijk karakter. In 1895Willem de Zwijgerlaanmedisch onderwijs én een goede opleiding. als de grote lijster en het winterkoninkje. wordt een deel van de buitenplaats afge- De Leidse gemeentearchitect G.J. Driessen Lees meer online! Bijna dagelijks zijn roofvogels te zien als stoten en in 1900 verkocht aan de gemeente ontwierp het sanatorium in Zwitserse chalet- Scan de QR-code en ga naar buizerd, torenvalk en de bosuil. In de Leiden. Huis Rhijngeest komt in particuliere stijl met witgepleisterde gevels met rode onze website. schemering verschijnen vleermuizen die handen. Schipholweg accenten en overstekende kappen met uit- overdag in de holle bomen slapen. En Station gesneden of gezaagde decoratieve randen. Einstein- paddenstoelen; er zijn meer dan 100 soorten Leiden Leiden Deze stijl zou een rustgevend effect op de A44 C weg gevonden. Het huidige park heeft nog 19de Centraal BOERDERIJ FAMILIE VOOGD patiënten hebben. Kort na WO II wijzigde de eeuwse elementen, zoals de in 2017 gereno- Op de kadastrale kaart van 1808 zijn villa naam Rhijngeest in Jelgersmakliniek. Sinds veerde Drakenbrug. Rhijngeest, het koetshuis en de boerderij 1999 is het pand na een grondige restauratie (met een nu verdwenen kas) direct te in gebruik als gemeentehuis. herkennen. Een 18de -eeuwse muur verbindt B BUITENPLAATS RHIJNGEEST het landhuis met de boerderij. Een recenter, A Het oorspronkelijke huis stamt waarschijnlijk verhoogd deel van deze muur, naast de D uit 1720. Tot ver in de 18de eeuw staat de boerderij, wijst erop dat hier ooit het ver- historische buitenplaats Rhijngeest bekend lengde van de Endegeesterwetering liep. als Overgeest. Rond 1725-30 verandert de Rond 1900 werden Rhijngeest en Endegeest hofstede Overgeest in een buitenplaats met door de gemeente Leiden verworven voor ‘een heerenhuis, koetshuis, stallen, oranje- een psychiatrische inrichting. De boerderij is huis, vijvers, enz’. Een krappe eeuw later toen verbouwd tot ambtswoning en het voor- krijgt het huis zijn koloniale uiterlijk met wit- huis werd met een verdieping verhoogd. gepleisterde wanden, royaal overstekend dak Een kleine eeuw later is de boerderij verder en een door zuilen gedragen veranda en ver- en uitgebouwd tot comfortabele wonin- balkon. Bij de laatste restauratie in 1988 gen die met hun tuinen profiteren van het bleek dat het oude huis volledig in het bos van Rhijngeest.

22 23 3,9 05 40

Eerste Elgeesterweg Elsgeester

,0 6 ,

0 2

, Polder A44 7 1,3

0 V 36 2, ink 06 ,8 enweg 3 0

J N444

1,8 W Klinken- 6

i 0,

l s Herenweg g p 77 e a Warmond tw Mien r berger- a 4 H k ra , a t 1 as Ruys- s w Dudoklaan Dorpsstraat r i park plas e Componistenpad jk

0 Oranje Nassaulaan vooropgezet plan hakte Nab in het Portugese

1, Wandelen in de voormalige rivierdelta 0 ,8 marmer. Zijn voorliefde voor de vrouwen- van de Rijn. De Rijn was in de middel- n a armonder Leede figuur valt op. De geknielde marmeren figuur la 03 W r eeuwen Willibrordlaaneen onrustig lopende rivier die e k met de naar achter gebogen armen roept de c

regelmatig buiten haarSchoutenburg- oevers trad. Bij u t r o 0, godin Venus in herinnering die oprijst uit zee

straat Lange r a b 8 n

A44 overstromingen bleven afwisselend Voort f a

a e o Kager- v en haar haar uitwringt. Het hoekige marme-

a 6 d H

l k lagen klei- en zandlaagjes achter. Pas . r 5 e e zoorenm beeld (Vat) lijkt niet figuratief. Toch zijn m t r

y Lange aan het begin van de 12 eeuw werd de d aart t

u Abtspoelweg r A een neus en oog erin verwerkt, waardoor R Voort e rivier bedwongen. WaarBos vaden Rijn door 0 erlaan m , het beeld menselijke trekken krijgt. Op de Wijcker- 2 2 oude strandwallen was heen gebroken, m e t l Historische hoge sokkel wordt het (holle!) vat indrukwek- slooth Hofdijck s r 0 e Lange leverde dat het einde van een strandwal 12 ,6 e a Scheepswerf g a Rhijngeesterstraatweg kender. Laan v Hofbrouck l e 7 V H op, het einde van een geest: Endegeest.Prinses Beatrixlaan o oort Rijnsburgerweg Alk P 0, - Haarlemmertrekv ’t Poeltje Tussen de strandwallen lagen emadean d u 02 V Het grootste deel van het LandO vanK Bremmerw vooral de raampartijen aan de heersende eluwemeerlaan moerassige veengebieden. Op de hoger n aaklaan E maakte deel uit van het landgoedva Endegeest. mode aangepast. In het interieur zijn nog HENDRIK KRAEMERPARK

gelegen strandwal was bewoning Marelaan 04 Ook nu geeft dit gebiedan een goed beeld hoe 17de eeuwse balkonplafonds, een 17de eeuws Op de uitlopers van twee strandwallen kon La 1 mogelijk. 1 het er vroeger uit zag:0 grillig lopende kreken cassettenplafond en 19de eeuws papieren architect Jan Stuivinga in 1915 in opdracht eg 1, htw ,5 zic Geversstraat hijsselaan ijn en eilandjes met bomen als elzen en haze- behangselsT met mythologische jachtscènes van verschillende zendingsorganisaties aan R Vroege . laars. De bodem bestaatOegstgeesterweg uit veen afgewisseld te zien. de slag. Op een 5 ha groot terrein verrezen Rijnzichtweg erweeweg Kasteel Vogels- T ac P park J met lagen klei en zand (D). Vanwege de bij-Oud-Poelgeest Vrieslaan een school- annex administratiegebouw, Oude Rijnsburgerweg zondere ondergrondLei diss hete landgoed rijk aan Gooimeerlaan twee directeurswoningen en een dubbele 89 B DESCARTES Rhijnhofweg dienstwoning. De tuin werd aangelegd naar 0 orchideeën, een grote variatie aan13 broed - De Kempenaerstraat Hout Hugo de , eester 0, 1 eg 8 nd vogelsarmonderweg en overwinteraars als de houtsnippen. Op de binnenplaats van het kasteel voor een ontwerp van Copijn uit Groenekan. Op E Gevers-0,8 W laan 9 ,3 straat Bij de ingang van het kasteel0 staat een de entree staat een bronzen borstbeeld 19 september 1917 werd het Zendingshuis 10 90 Hendrik Haarlemmerweg 15 monumentale Hollandse linde. van de beroemde filosoof, René Descartes geopend. De naam veranderde in 1971 in 7 0 Kraemer-

, Leidsestraat- 1 pEark 14 Oegstgeesterweg (1596-1650) van Erszébet Baerveldt. Nog geen Hendrik Kraemer Instituut, genoemd naar 16 weg 20 jaar oud komt hij naar de Nederlanden een pionier op het gebied van zending en A KASTEEL ENDEGEEST waar volgens hem het klimaat beter is om te oecumene. Mei 1999 sloot het instituut haar 8 De oudste vermelding van het middeleeuwseZweilandlaan denken. De Franse Renatus Cartesius is deuren en kreeg het een herbestemming als Duifhuisweg eg D kasteel Endegeest dateert uit 1307. Het was bekend van zijn uitspraak ‘Ik denk dus ik appartementencomplex. tw aa waarschijnlijk een rechthoekig gebouw. besta’ (‘cogito ergo sum’). Nadat zijn boek str Rijnsburgerweg Park er st Tijdens een recente restauratie zijn 13de Meditationes (anoniem) is uitgegeven, neemt Landskroon ee C eg Nachtegaallaan eeuwse kloostermoppen gevonden. Na de hij zijn intrek in Endegeest om in alle rust C I d J n Gooimeerlaan s

E B Houtlaan s

Tachtigjarige Oorlog werd op de ruïnes van verder te werken. Hier voert hij een uit- e

A l Kasteel m

Endegeest het kasteel een buitenverblijf herbouwd in gebreide correspondentie en ontvangt e

de stijl van het Hollands classicisme. Een bezoek uit binnen- en buitenland, zoals l

Wassenaarseweg ogelweg a V latere toevoeging zijn de twee markante Constantijn Huygens en Jan Comenius. n

A KASTEEL ENDEGEEST Wassenaarseweghoektorens. Aan de buitenkant werdenBoerhaavelaan B DESCARTES Willem de ZwijgerlaanC BEELDEN MATTHIEU NAB C BEELDEN MATTHIEU NAB In het beeldenpark van Endegeest staan vijf Lees meer online! beelden van Mathieu Nab; één houten en vier D LAND VAN BREMMER Schipholweg ScanStation de QR-code en ga naar marmeren. Nab bewerkt hout en marmer EEinstein- Leiden A44 HENDRIK KRAEMERPARK onzeLeiden website. telkens anders, gladgepolijst of juist ruw. Uit weg Centraal een stam van 3.80 mtr(!) Azobéhout verrijst

24 25 3,9 05 40

Eerste Elgeesterweg Elsgeester

,0 6 ,

0 2

, Polder A44 7 1,3

0 V 36 2, ink 06 ,8 enweg 3 0

J N444

1,8 W Klinken- 6

i 0,

l s Herenweg g p 77 e a Warmond tw Mien r berger- a 4 H k ra , a t 1 as Ruys- s w Dudoklaan Dorpsstraat r i park plas e Componistenpad jk

1, volkspark kwam van het communistisch 0, LEIDSE HOUT raadslid8 Johan Knuttel die de leefomstandig- n armonder Leede a heden van de Leidse arbeiders wilde verbete- la 03 W r Willibrordlaan Op de gemeentegrens van Oegstgeest e k ren, vandaar de naam Volkspark. In 1928 c

Schoutenburg- ligt het heerlijke park de Leidse Hout. u t kwam grond beschikbaar voorr een groot o 0, straat Jan WolkersLange schreef in 1947 op 21-jariger a b 8 n

A44 Voort f volkspark. Vervolgens gingena arbeiders in het

e o Kager- v

leeftijda het gedicht ‘Uitzicht’. 6 d H

l kader van de werkverschaffingk aan de slag. In . r 5 Hij e woonde toen op de Rijnsburgerweg e zoom m t de werkverschaffing kregenr de werklozen y Lange d aart t

u Abtspoelweg r

A 151, aan de achterzijde uitkijkend op de

R geen echte baan aangeboden, maar werden Voort e Bos van Leidse Hout. De vierde strofe luidt: 0 erlaan ze door de overheid verplichtm om in grote, 2 2 Wijcker- ‘Zou ik iets anders wensen dan dit m werkploegen ongeschoolde werk uit te voeren. t l Historische slooth Hofdijck s r uitzicht,/Op deze0 stille dingen van e Lange 12 ,6 e Dit alles gebeurde meta schop,Scheepswerf kruiwagen en g a Rhijngeesterstraatweg geluk?/Geen dood ontneemtLaan v Hofbrouc ditk land hetl e 7 kiepkar.V Het zompige Hveen werd ontwaterd en Prinses Beatrixlaan o oort Rijnsburgerweg warme zonlicht/Al Geenk mensendaad P 0, - afgegraven, er werdHaarlemmertrek zandv gestort en de ’t Poeltje vinden. Op het zand werden eik, beuk, tamme de dieren op de plafondschildering. De klein- emadean d breekt deze dromen stuk.’ u 02 V O Kw bomen konden worden geplant. De Leidse kastanje en berk aangeplant;eluwemeerlaan op het veen es, tjes spelen buiten in het zand, de ooievaars n aaklaan va Hout werd geopend in 1931. Het grootste eik, elk, wilg (prachtige staan bij de grote zijn teruggekeerd op hun nest. Nieuw leven

Marelaan 04 deel van de Hout ligt in de Marepolder, na de vijver) en populier. Wie in het voorjaar dwaalt dient zich aan, de pauwen schreeuwen, nijl- an La 1 oorlog is bij de noordwesthoek een nieuw door het park wordt bedwelmd door de geur ganzen als nieuwe tijdelijke bezoekers naast 1 0 eg 1, htw ,5 stuk aangelegd in de Kikkerpolder, daar is het van daslook. Stinzenplanten als daslook, de herten: voor elke Oegstgeestenaar en zic Geversstraat hijsselaan ijn T R openluchttheater. Vroege . bosanemoon, speenkruid, wilde hyacint, Leidenaar zo vertrouwd. Oegstgeesterweg Rijnzichtweg erweeweg Kasteel Vogels- sneeuwklokje maken het park betoverend. En T ac P park J Oud-Poelgeest Vrieslaan voor paddenstoelen liefhebbers... je vindt Oude Rijnsburgerweg D LUISTERRIJK GROEN C DE WATERLELIE Leidse Gooimeerlaan wel 140 soorten in het park! 89 Het park ligt deels op zandgrond (oude In een volkspark vind je altijd een muziek- Rhijnhofweg

0 13 - De Kempenaerstraat Hout Hugo de , eester 0, strandwal, westzijde) en deels op veen tent. In de vijver voor de muziektent bloeien 1 g 8 nde armonderweg E Gevers-0,8 W (z.o.-zijde). Dit is in de beplanting terug te KUNSTWERKEN in juni/juli de waterlelies. Frederik van Eeden laan 9 ,3 straat 0 Al eens op een van de herinneringsbanken dicht ‘Ik heb de waterlelie lief, daar die zo 10 90 Hendrik Haarlemmerweg 15 gezeten in het park? Op de speelweide staat blank is en zo stil haar kroon uitplooit in ’t

7 0 Kraemer- A

, Leidsestraat- C 1 park 14 OegstgeesterwegC een riante smeedijzeren bank: neem plaats! licht.’ De muziektent De Waterlelie lijkt toch De banken zijn een eerbetoon en een aan- op een waterlelie? Op zomeravonden kan je 16 weg B denken aan stichters , de ontwerper en genieten van zwoele tangomuziek en wordt werkers van de Leidse Hout. de tango vol overgave gedanst. Op andere 8 Zweilandlaan Een slok water genomen van de prachtige momenten zingt een havenkoor, speelt een Duifhuisweg eg A SPEELWEIDE drinkfontein met leeuwenkop uit 1932? harmonie, kortom muzikaal vermaak voor tw aa jong en oud. str RijnsburgerwegB THEEHUIS Park er st A Landskroon ee C DE WATERLELIE GROTE SPEELWEIDE eg Nachtegaallaan D I OPENLUCHTTHEATER d Voetballen, Werfpop locatie, met de hond J n D OPENLUCHTTHEATER Gooimeerlaan s E Houtlaan s

spelen, een verjaardagspartij met speur- e Een beetje verscholen vind je het idyllische

Kasteel m tocht, picknicken. Vermaak! openluchttheater: het groenste theater in de Endegeest e

r regio. Van het voorjaar tot het najaar worden

Wassenaarseweg ogelweg a voorstellingen aangeboden. Heerlijk in het V B n Lees meer online! THEEHUIS EN HERTENKAMP gras picknicken en genieten van toneel, Wassenaarseweg Scan de QR-code en ga naar Boerhaavelaan Heerlijk verpozen op het terras, met een glas, muziek, dans en film. Tussendoor getrakteerd onze website. Willem de Zwijgerlaan een high tea, met een muzikaal combo op de op een zingende merel of het roffelen van achtergrond. Of met regen binnen en ontdek een specht!

26 27 Schipholweg Station Einstein- Leiden A44 Leiden weg Centraal 3,9 05 40

Eerste Elgeesterweg Elsgeester

,0 6 ,

0 2

, Polder A44 7 1,3

0 V 36 2, ink 06 ,8 enweg 3 0

J N444

1,8 W Klinken- 6

i 0,

l s Herenweg g p 77 e a Warmond tw Mien r berger- a 4 H k ra , a t 1 as Ruys- s w Dudoklaan Dorpsstraat r i park plas e Componistenpad jk

RHIJNGEEST 0 je zou hem bijna naar de weg willen vragen. Oranje Nassaulaan

1, 0 Vroeger zag je in deze omgeving vaak,8 land- n armonder Leede Oegstgeest aan de Rijn, de ‘oudste’ a mannen, bezig hun land te bewerken.la Het 03 W r Willibrordlaan e en de ‘jongste’ wijk van Oegstgeest. k nodigt bewoners uit om ookc te rusten na

Schoutenburg- u t r Oudste wijk: de Oude Rijn was de grens o 0, straat Langegedane arbeid. Het beeldr is eerst geboet- a b 8 n

A44 Voort f a

a e o Kager- (limes) van het Romeinse rijk. In het v a 6 d H

l seerd, vervolgens gegoten in brons. Het k . r 5 e e zoom m zuidelijke deel zijn sporen gevonden t beeld heeft geen sokkel nodig, de landman r y Lange d aart t

u Abtspoelweg r

van een Merovingische nederzetting R Start de wandeling bij op zijn Bschoffelos van kijkt over zijn land, nuV overoort Oegstgeest aan e 0 erlaan m , (575-725 AD). De jongste uitbreiding van 2 2 rustende De Landman. TegenoverWijck heter- winkel de Rijn. m t e Oegstgeest is opgezet in de sfeer van de l Historische slooth Hofdijck s r centrum staat het schoolgebouw Het Dok. 0 e Lange 12 ,6 e a E Scheepswerf g a huizen van het oude dorp. Rhijngeesterstraatweg Hofbrouck l PARK LANDSKROON Wandel naar het gedicht De grens op Zilver- Laan v e Prinses Beatrixlaan 7 V H Rijnsburgerweg C o oort Alk P 0, Haarlemmertrekv ’t Poeltje stein 24. HET DOK - Een rijke archeologische vindplaats o.a. van emadean d u 02 Veluwemeerlaan Wandel naar Coxhoorn en ontdek de water- In een markante jongeO wijk pastKw een ver- de Schaal van Oegstgeest. Dwaal door het n aaklaan va rijke wijk. Op het bruggetje heb je mooi zicht nieuwend multifunctioneel gebouw met o.a. heerlijke park en picknick bij de speciale Marelaan 04 an op de variatie aan bouwstijlen en ontdek de school: HetLa Dok. Architect1 De Ruiter had Amaliaboom. Slenter door het park naar de 1 0 je dat de drempelseg van1, de huizen op de drie thema’s: frisse lucht, veel daglicht en betonnen bank aan de Rhijnhofweg. htw ,5 zic Geversstraat hijsselaan ijn T R Wassende Maan zijn aangepast aan het natuurlijke materialen. En dat zie je terug in Vroege . Oegstgeesterweg B Rijnzichtweg erweeweg Kasteel Vogels- verloop van de gracht. Wandel naar de brugT het fraaie gebouw. ac P F park J C met betonnen slingers als versiering en loop Oud-Poelgeest Vrieslaan JOOP VAN DER REIJDENBRUG Oude Rijnsburgerweg Gooimeerlaan naar park Landskroon. Slenter door het park Leidse De Oude Rijn, limes, je kan de brug over naar D 89 D Rhijnhofweg

0 MUURGEDICHT DE GRENS13 F naar de betonnen bank op -de Rhijnhofweg.De Kempenaerstraat Hout Hugo dede wijk ’t Duyfrak. Joop v.d. Reijden was oud- , eester 0, 1 g 8 nde armonderweg Loop deze weg af Elangs de Villa EilandenGevers-0,8 naar W Het gedicht van Willem de Bondt verwijst staatsecretaris en wethouder van Oegst- laan 9 ,3 de prachtige Joop van der Reijdenbrugstraat met naar de vroegere grens0 van het Romeinse geest. Architect van de ranke brug is Sybren 10 90 Hendrik 15 Haarlemmerweg

een weids7 uitzicht0 op de Oude Rijn en deK wijkraeme r- rijk, de limes. Het ontwerp verbeeldt de van Breda. Leuk detail is het kompas dat in , Leidsestraat- 1 park Oegstgeesterweg ‘t Duyfrak (Valkenburg). grens grafisch, als14 scheiding maar ook als het wegdek is getekend rond de pijler. Hier- 16 weg verbinding. Het hek interacteert verrassend mee wordt gerefereerd aan de scheepvaart met het gedicht. in het gebied. A B 8 WIJKWACHTERS Zweilandlaan Duifhuisweg Tweeeg ‘wachters’ markeren Nieuw Rhijngeest. E tw aa C D stAr - De stalen mensfiguur 35 meter hoog van Rijnsburgerweg Park er st Landskroon ee Corpus, de educatieve attractie van de eg Nachtegaallaan

d menselijke anatomie. Je reist door de mens J

n Gooimeerlaan s

E Houtlaan s en leert hoe het lichaam in elkaar zit, hoe het e l

Kasteel m

werkt en watEndegeest je moet doen om gezond te e

l A blijven. Bio Science Park is terecht achter a Wassenaarseweg ogelweg a Corpus gesitueerd. V n Wassenaarseweg Boerhaavelaan

A CORPUS D MUURGEDICHT Willem de Zwijgerlaan B DE LANDMAN E LANDSKROON Lees meer online! C F HET DOK JOOP VAN DER Scan de QR-code en ga naar Schipholweg REIJDENBRUG Station Einstein-onze website. Leiden A44 Leiden weg Centraal

28 29 4

DWAALTOCHT 11 1 aan het St. Janshof de eerste gemeenteschool. Het was een klein gebouw met SCHOLEN VAN ernaast het woonhuis van de schoolmeester.

Eerste Elgeesterweg Elsgeester Het gebouw verkeerde eind 19e eeuw in zo VROEGERPold e r A44 slechte staat, dat - na heel wat overleg in de gemeenteraad - in 1876 besloten werd een Een VOO-dwaaltocht langs scholen van V nieuwe school te bouwen. ink vroeger,enweg sommige zijn verdwenen of

J N444

kregen een andere plek in ons dorp. W Klinken- 4 Dan oversteken naar Geversstraat 5, bij

l s Herenweg g p e a Warmond tw Mien r berger- a H k de Leidse buurt. Daar staat een oud gebouw, ra a t as Ruys- s w Dudoklaan Dorpsstraat r plas e Componistenpad ij park k waarop in grote letters: Gemeenteschool l m a Ka em a na rl n alpa aa d No H anno 1879. Dat bleef het tot 1928; in 1930 ord Haarlemmertrekv -Oost Groene Kerkje Oegstgeesterweg Schrijverspad Jan kwam een nieuwe openbare school aan de Wilspark ’t Joppe W. Pijper 1 De tocht begint bij de voormalige Herenweg Terweeweg. Tegenwoordig is in het gebouw - Haaswijk-laan laan J. W Almondeweg agenaar Poelmeer Boerhaave- aart laan - Kleyn PrHervormdeo Koningin Julianaschool aan de een sportschool gevestigd. ffij g tla Kouden- in plein M. an r Nijhoff-Endegeesterstraatweg 3. Deze school is te Poelweg hoorn e laan an Eedenpad Rijnsburg w 7 v s . 5 r President Kennedylaan OegstgeesterbekendF Simon omdat Jan Wolkers er op heeft Naast de kerk staat aan de Rhijngeester- o o Vestdijk- t s gezeten en over heeft geschreven in ‘Terug straatweg 47 de Willibrordschool. Oorspron- 9 a - kanaal laan Bloemenveiling P Dorpsstraat President K Flora Holland Rozen- naar Oegstgeest’ . Jan Wolkers beschrijft de kelijk een gemengde R.K. school, maar begin laan Irislaan ennedylaan

gebrandschilderde ramenOranje met Nassaulaan bijbelse 1946 vond de splitsing plaats en werden de

teksten. Jugendstiln tableaus in het trappen- jongens en meisjes apart ondergebracht. Het a armonder Leede la W r Willibrordlaan e k huis. c totale leerlingenaantal steeg zo sterk dat

Schoutenburg- u t

o r r a straat Lange b n

A44 Voort f a

e o Kager- v

a besloten werd een nieuwe school voor d H

l k

. r

e e zoom m t r

y Lange d t 2 aart

u Abtspoelweg r

A Vandaar voert de tocht naar het midden meisjes te bouwen. Op 23 juli 1953 werd deze 6Bos van R Voort e Wijcker- erlaan m van de Deutzstraat waar mop (thans) nummer “Mariaschool” ingewijd. In de jaren ’60 kregen 8 t e slooth s l Historische Hofdijck e Lange r e a Scheepswerf g a Rhijngeesterstraatweg Laan19 v Hofbrouc dek doorl jonkvrouwe M.J. Gevers van Ende- meisjes en jongens weer samen les in het e V H Prinses Beatrixlaan o oort Rijnsburgerweg Alk P - Haarlemmertrekv ’t Poeltje emadean d geest inu 1875 gestichte en bij oudere dorps- V oorspronkelijke gebouw, nu basisschool O Kw eluwemeerlaan n aaklaan va

Marelaan genoten 04 heel bekende Gevers Deutz Kleuter- Jenaplan de Kring. 5 an La eg school was gevestigd. In 1985 is deze school htw zic Geversstraat hijsselaan ijn T R Vroege . 4 Oegstgeesterweg 6 Rijnzichtweg erweeweg gefuseerd metKasteel de OpenbareVogels lagere- Terwee- En niet te vergeten Duinzigt, waar de T ac P 2 3 park J 2 Oud-Poelgeest Vrieslaan Oude Rijnsburgerweg school tot de Gevers-Deutz TerweeschoolGooimeerlaan Zuster Franciscanessen van Mariadal op Leidse

Rhijnhofweg geester- De Kempenaerstraat aanHou tde Terweeweg 106.Hugo de 2 juli 1850 van de Heren van Oegstgeest nde 9 armonderweg E laan Gevers- W straat vergunning kregen om een Naai- en Hendrik Haarlemmerweg Kraemer- Leidsestraat- 3 9 park Tegenover Oegstgeesterwegdeze voormalige kleuterschool Bewaarschool te beginnen in Klein Duin- Wist u dat de Montessorischool is 1 10 weg aan de Deutzstraat (toen Schoolstraat) lag zigt, nu Klein Curium, Rhijngeesterstraat- begonnen in een prachtig gebouw uit 1910

Zweilandlaan weg 38. aan de Geversstraat? De panden Gevers- Duifhuisweg eg tw aa straat 46 en 48, waarin van 1938 tot 1954 de str Rijnsburgerweg Park er st Landskroon ee 2 7 De allereerste school van Oegstgeest was Montessorischool voor Lager Onderwijs en eg Nachtegaallaan

d J

n Gooimeerlaan s

E Houtlaan s

gevestigdl in de Oude Pastorie van het Groene van 1938 tot 1956 de Montessorischool voor

Kasteel m

Endegeest e

Kerkje,a Groenhovelaan 41, waar de Paep van Voorbereidend Onderwijs was gevestigd.

Wassenaarseweg ogelweg a V n assenaarseweg Oegstgeest les gaf. De 2e schoolmeester van W Boerhaavelaan Willem de Zwijgerlaan Oegstgeest was Joris de Witte, nu bekend van 10 Last but not least, aan de Leidse Straat- de Openbare Lagere School in Haaswijk. weg 11 zat de Nederlands Hervormde

Schipholweg Lees meer online! Station Zendingsschool, later Hendrik Kraemer Einstein- Leiden A44 Leiden 8 wegScan de QR-code en ga naar Centraal Aan de zuidgevel van de Rehobothkerk, Instituut genoemd. In 1917 gebouwd in nieuw onze website. Lytweg1, zijn nog twee sprinkhanen te zien historiserende stijl naar een ontwerp van van kleuterschool De Sprinkhaan. J. Stuivinga.

30 31 MET DANK!

Geen monumenten weekend, toch een boekje voor meer dan één jaar.

Stichting Osger Support heeft in juni in verband met de COVID-pandemie in overleg met de gemeente besloten om het Open Monumenten- weekend 2020 af te gelasten. Osger heeft -om de continuïteit van het weekend te borgen - een alternatief Corona Proof programma ontwik- keld. Daarbij wordt juist de veilige buitenruimte opgezocht om eenieder op een bijzondere speelse en actieve manier te laten genieten van al het moois dat Oegstgeest te bieden heeft op het gebied van erfgoed, cultuur en natuur. De gemeente heeft ons gestimuleerd om ook in 2020 het traditionele boekje te maken. De elf inspirerende dwaaltochten dagen u uit om het thema 2020 “leermo(nu)ment” in ons dorp zelf in te vullen.

Trek de wandelschoenen aan, plan de komende weken of in de komende maanden regelmatig een dwaaltocht en leer steeds weer meer van Oegstgeest, tot aan (Oegstgeest aan) de Rijn aan de andere kant van de A44.

Wij bedanken eenieder die ons dit jaar weer heeft geholpen. Als eerste het Milieu Educatie Centrum dat hun kaart met “Ommetjes” om niet ter beschikking heeft gesteld als basis voor de dwaaltochten. En natuurlijk niet te vergeten de adverteerders in dit boekje: Burgy, Marcel van Dijk, Kees Lau, Kasteel Oud-Poelgeest en Veldman Rietbroek architecten.

Foto’s : Fotoarchief Gemeente Oegstgeest, Jan Halin en Jacob Hofdijk

Redactie: Saskia Baatenburg de Jong, Jan Halin, Lineke Hofdijk

Vormgeving: P& ontwerp-Paul Noordermeer

Druk: Oranje van Loon, Den Haag

Restauratie van Huis te Warmond www.burgy.nl

32 34