Uitgave oktober 2015 Nieuwsbrief
Waterschap Brabantse Delta zorgt voor veilige dijken en kades, zuivert rioolwater, regelt de hoogte van het water en beschermt de natuur.
Waterschap Brabantse Delta Postbus 5520, 4801 DZ Breda T 076 564 10 00 F 076 564 10 11 E [email protected] I www.brabantsedelta.nl Samen werken aan onze dijken
In deze en volgende nieuwsbrieven WATERVEILIGHEID Eén van de Ruimte voor de Rivier informeren wij u over de verschillende Programma Ruimte voor de Rivier van maatregelen: waterberging projecten en activiteiten die bijdragen Rijkswaterstaat Volkerak-Zoommeer aan de waterveiligheid van West- De Nederlandse rivieren hebben steeds Het is westerstorm, waardoor de en Midden-Brabant. We leggen uit vaker te maken met hoge waterstanden. Maeslantkering en de Hartelkering waarom we doen wat we doen. Ze krijgen meer regen- en smeltwater te worden gesloten. Daarnaast is het hoog verwerken, terwijl ze tussen de dijken water op de grote rivieren die het water Waterschap Brabantse Delta werkt aan maar weinig ruimte hebben. Hierdoor met name vanuit Duitsland, Zwitserland een goed systeem van sterke dijken, neemt de kans op overstromingen toe. en Frankrijk moeten verwerken. Dit schone sloten en rivieren voor de aan- Alleen dijkverhoging is onvoldoende om water kan niet weg naar zee omdat de en afvoer van water. Hierbij houden we het toenemende overstromingsgevaar toegang daar naartoe is afgesloten door rekening met uw belangen en kijken we te keren. Daarom geeft Rijkswaterstaat de Maeslantkering en de Hartelkering. vooruit. Gebieden achter dijken zijn de samen met waterschappen, gemeentes Het water in de grote rivieren stijgt laatste jaren dichter bevolkt en bevatten en provincies onze rivieren op 34 plaat- hierdoor alleen nog maar meer. Op dat een grotere economische waarde. Ook sen meer ruimte. Bijvoorbeeld door het moment wordt de waterberging Volkerak- verandert het klimaat met lange perioden verleggen van dijken, graven van neven- Zoommeer ingezet. Door het sluiten van van droogte en extreme regenval. geulen, verdiepen van uiterwaarden en alle sluizen, in- en uitlaten (sluiting van Het waterschap vindt het belangrijk het aanleggen van waterbergingen. Voor- het Mark-Vlietsysteem) kan de verbinding om samen te werken met verschillende beelden in Midden en West-Brabant zijn tussen het Volkerak-Zoommeer en partijen. Dit vinden wij belangrijk omdat de Overdiepse polder en de Waterberging het Hollands Diep opengezet worden, het zorgen voor waterveiligheid iets is Volkerak-Zoommeer. Op deze manier wer- waardoor de waterberging vol stroomt. waar iedereen aan kan bijdragen en door ken we samen aan de veiligheid van vier Hierdoor worden te hoge waterstanden samenwerken kunnen we meer bereiken. miljoen inwoners in het rivierengebied én op het Hollands Diep voorkomen en aan een aantrekkelijke leefomgeving. vindt er geen overstroming bij onder meer Dordrecht plaats. De kans dat de waterberging op dit moment daad- werkelijk ingezet zal moeten worden is erg klein: naar schatting eens in de 1430 jaar. Vanaf 2016 neemt de kans door klimaatsverandering naar verwachting wel langzamerhand toe en zal in 2050 de waterberging naar schatting eens in de 550 jaar worden ingezet maar het kan ook volgend jaar nodig zijn.
Maatregelen voor West-Brabant Om de waterberging in te kunnen zetten, worden de dijken en sluiscomplexen en inlaten rond het Volkerak-Zoommeer verbeterd. Maar het betekent meer voor West-Brabant. Door het sluiten van alle 1. Rivierafvoer duurt vervolgens een paar dagen sluizen, duikers, gemalen, in- en uitlaten Eerder is er vanuit gegaan dat de voordat de hoge waterafvoer uit de rond het Volkerak- Zoommeer, kan het hoogwaterpiek van de grote rivieren stroomgebieden van Rijn en Maas, water uit de regionale rivieren en beken (Rijn en Maas) zouden samenvallen via Lobith en Eijsden, het Hollands zoals de Mark, Vliet, Dintel, Molenbeek en met de hoogwaterpiek op de Diep bereikt Aa of Weerijs niet meer wegstromen naar Mark, Vliet en Dintel. Die kans is 2. Peil Hollands Diep – Waterberging het Volkerak-Zoommeer. Dat betekent dat heel klein, want de Mark, Vliet en Volkerak-Zoommeer. er extra maatregelen genomen moeten Dintel voeren water af dat vanuit Eerder is er uitgegaan van een worden, namelijk: België komt. Dit water is sneller in maximale extra waterstand in de 1. Op een aantal plaatsen moeten ons land, waardoor het gewoon waterberging Volkerak Zoommeer de dijken langs de Mark, Vliet en nog afgevoerd kan worden via het van +2,85m NAP. Deltares, het Dintel worden verbeterd om de extra Volkerak-Zoommeer. Het water van onafhankelijk kennisinstituut op hoeveelheid water te keren het Hollands Diep is afkomstig uit watergebied, heeft aangetoond 2. Op cruciale plaatsen worden mobiele Duitsland via de Rijn en Frankrijk via dat dit een aanname is die in pompen en tijdelijke keringen de Maas. Het duurt langer voordat geplaatst om er voor te zorgen dat dat water in Nederland aankomt. de verhoogde waterstanden op de De Mark, Vliet en Dintel hebben de Mark, Vliet en Dintel niet tot extra hoogwaterpiek al verwerkt, voordat wateroverlast in de polders, dorpen en de waterberging wordt ingezet en steden leidt. het water moet opvangen vanuit het Hollands Diep. Invloed van de inzet van het Dus een buienfront uit het Noord- Volkerak-Zoommeer: nieuwe westen passeert eerst Nederland berekeningen en zorgt voor hoge afvoer op de Bij de eerste berekeningen in 2010 over regionale rivieren en komt vervolgens werkelijkheid niet voor kan komen: hoe hoog het water in de regionale in het stroomgebied van Rijn en na opening van de inlaat van de rivieren kon komen te staan bij inzet van Maas. De Mark, Vliet en Dintel voeren Volkerakspuisluizen stijgt het water het Volkerak-Zoommeer als waterberging het water binnen 1 a 2 dagen af op het Volkerak-Zoommeer binnen is altijd uitgegaan van twee dingen: via het Volkerak-Zoommeer. Het 12 tot 24 uur naar maximaal van Deltares, het onafhankelijk kennis- De nieuwe inzichten volgen uit onderzoek Tijd aan dedijk Kleinschalig onderhoud wateroverlast Maatregelen tegen anders zou het terugstromen. niet hoger worden dan NAP+2,60m, het peilophet Volkerak-Zoommeer peil van NAP+2,60moverblijft, kan bij de Volkeraksluizen maximaal een Omdat daarmee verwacht wordt, dat uur stijgen tot maximaal Nap+2,30m. Volkerak-Zoommeer bijinzet in 24 Naar verwachting zal het peilophet verwacht wordt ophet Hollands Diep. een peil van NAP+2,60mof hoger De waterberging wordt ingezet als Hartelkering alenige tijd dicht zijn. pas alsdeMaeslantkering en de de Volkerakspuisluizen gebeurt +2,30 mNAP. Het openen van Werkzaamheden langs het inzet waterberging VZM (primaire waterkering) Volkerak-Zoommeer Effectenanalyse bij provincie inzet VZM en nieuwe norm Verbetering regionale keringen, Leur. Het peilin de regionale rivieren en (in het jaar 2050)tot maximaal Etten- totis nu Stampersgat en in detoekomst merkbaar zouden zijn tot Breda, maar dat effecten van deinzet van de waterberging ging Rijkswaterstaat er vanuit dat de zich minder water ophopen. Voorheen heen is, zal er bijgesloten sluisdeuren en Vliet reeds over haar hoogtepunt Doordat deafvoerpiek van deMark, Dintel Brabant kleiner dan we eerst dachten. uitgangspunten, isdeimpact op West- Omdat uitgegaan wordt van reëlere inzichten? Welke gevolgen hebben denieuwe uitgangspunten. geadviseerd over een nieuwe set van instituut op watergebied. Zij hebben 2016 tussenliggende periode Inzetprotocol waterberging Maatregelen voor Volkerak-Zoommeer wateroverlast te voorkomen. er minder maatregelen nodig zijn om Zoommeer zal lager zijn. Dit betekent dat beken, bijinzet waterberging Volkerak- Zoommeer zijn eind 2015gereed. in- en uitlaten langs het Volkerak- (primaire keringen) en sluizen, gemaal, De werkzaamheden aan dedijken Primaire keringen WERKZAAMHEDEN 2023
Karin Moll Karin Moll Structurele maatregelen wateroverlast Aan deze structurele maatregelen tegen de structurele maatregelen tegen In het waterbergingsplan Volkerak- wateroverlast in West-Brabant wordt nog wateroverlast in West-Brabant zijn Zoommeer zijn maatregelen opgenomen hard gerekend en zijn uiterlijk in 2017 dan nog niet gereed. Samen met om de effecten die ontstaan bij het gereed. de gemeenten is daarom gekeken inzetten van de waterberging in West- naar de effecten van de inzet van de Brabant tegen te gaan. In opdracht van Dijken langs de Mark, Vliet en Dintel waterberging. In deze zogenoemde Rijkswaterstaat voert het waterschap, De dijken moeten bij de inzet van effectenanalyse zijn tijdelijke maatregelen samen met gemeenten, deze maatregelen waterberging Volkerak-Zoommeer meer bepaald om dit te overbruggen. Deze uit. Deze maatregelen bestaan onder water keren en daarom worden de dijken maatregelen worden opgenomen in de andere uit: verbeterd. De bedoeling is om deze verschillende calamiteitenplannen en het • Mobiele keringen tegen directe opgave zo veel mogelijk mee te nemen inzetprotocol. overstromingen; met de regionale dijkverbetering die het • Noodpompcapaciteit, om waterschap toch al gaat uit voeren (zie INZETPROTOCOL poldergemalen te ondersteunen bij verderop in deze nieuwsbrief). De dijken Rijkswaterstaat heeft een inzetprotocol hoge buitenwaterstanden; willen we uiterlijk 2023 gereed hebben. opgesteld. Hierin staat omschreven • Afsluitingen van riooloverstorten, om wat er moet gebeuren als waterberging te voorkomen, dat buitenwater het TUSSENTIJD Volkerak-Zoommeer wordt ingezet. riool instroomt; De waterberging Volkerak-Zoommeer Ook de waarschuwingsprocedures en • Noodpompcapaciteit bij die kan vanaf 2016 worden ingezet. Op publiekscommunicatie is beschreven. afgesloten riooloverstorten, om de dat moment is nog niet alles gereed. overstortfunctie te handhaven. De dijken zijn nog niet verbeterd en
Verbeteren en onderhouden regionale keringen langs Mark, Vliet en Dintel
Het waterschap gaat de dijken (regionale keringen) niet alleen verbeteren en groot onderhouden uitvoeren vanwege de effecten van de inzet van de waterberging Volkerak-Zoommeer. De dijken worden ook aangepakt omdat provincie Noord-Brabant een strengere norm stelt aan de dijken. Dit is nodig omdat er steeds meer achter de dijken gebouwd wordt wat we willen beschermen. Daarnaast verandert het klimaat waardoor bijvoorbeeld rivieren in korte tijd meer water moeten verwerken. Aeroview
In 2013 zijn de regionale dijken van Voor ruim 30 km wordt door het Samen werken aan onze dijken Steenbergen tot Waalwijk getoetst. waterschap groot onderhoud aan de Bij het verbeteren van de dijken Geconstateerd is dat circa 65 kilometer dijken uitgevoerd. Het waterschap betrekken we inwoners, bedrijven, dijk en ruim 80 sluizen, gemalen, duikers, onderzoekt de dijken nog verder zodat agrariërs en organisaties. Samen met hen in- en uitlaten (kunstwerken) moeten meer inzicht komt in welke dijk en op bekijken we de mogelijkheden en komen worden verbeterd en/of aangepast aan de welke manier een stuk dijk kan worden tot een gezamenlijk ontwerp van de dijk. nieuwe norm vanuit de provincie. aangepast. In 2023 is alles klaar.
Meer informatie Wilt u meer weten over de andere projecten Kijk dan op www.brabantsedelta.nl of volg ons waar het waterschap mee bezig is? via facebook of twitter.