Toekomstbestendige Mark-Dintel-Vliet Boezem (PDF)
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Toekomstbestendige Mark- Dintel-Vliet boezem ROBAMCI Fase 4 (2018-2019) Risk and Opportunity Based Asset Management for Critical Infrastructures Toekomstbestendige Mark-Dintel- Vliet boezem ROBAMCI Fase 4 (2018-2019) Wouter van der Wiel (IV-Infra) Karolina Wojciechowska (Deltares) Jasper Bink (BZIM) Klaas-Jan Douben (Waterschap Brabantse Delta) Peter Voortman (IV-Infra) Dana Stuparu (Deltares) Frank den Heijer (Deltares) © Deltares, 2019, B Titel Toekomstbestendige Mark-Dintel-Vliet boezem Opdrachtgever Project Kenmerk Pagina's Waterschap Brabantse 11201843-007 11201843-007-ZWS-0008 27 Delta, BREDA Trefwoorden ROBAMCI, Mark-Dintel-Vliet boezem, klimaatverandering, life-cycle management, baggeren, dijkversterking, RTC-model, Probabilistic Toolkit Samenvatting Deze studie is uitgevoerd binnen fase 4 van het ROBAMCI project. Dit rapport geeft beschrijving en resultaten van casus "Toekomstbestendige Mark-Dintel-Vliet boezem". In deze casus is gekeken of de ROBAMCI aanpak geschikt is voor een verkenning van de wisselwerking tussen vaarwegbeheer en het beheer van regionale keringen in de Mark-Dintel• Vliet boezem. Vier verschillende strategieën zijn beschouwd: 1 Niets doen 2 Alleen baggeren 3 Alleen dijken ophogen 4 Dijken ophogen en baggeren Uit de analyses blijkt dat over het gehele systeem bekeken strategie 3 het voordeligst is, gevolgd door strategie 4. Als echter per dijkvak beschouwd wordt welke strategie het voordeligst is, dan is een kenmerkende ruimtelijke verdeling zichtbaar. In het westen, waar de minimale dijkhoogtes het hoogst zijn vanwege de aanwezigheid van oude zeedijken, is de strategie. 'niets doen' het voordeligst. In het oosten is de voorkeursstrategie echter 'dijken ophogen en baggeren'. Deze strategie 4 is hier voordeliger dan stra_tegie3, aangezien het baggeren zorgt voor een kleinere toename in faalkans, waardoor pas op een later moment de duurdere investering van het dijkophogen nodig is. Deze casus laat zien dat de ROBAMCI aanpak geschikt is om te komen tot een voordelige beheerstrategie voor de Mark-Dintel-Vliet boezem over een periode van 100 jaar. Hoewel er enkele vereenvoudigingen in deze studie doorgevoerd zijn, is de ROBAMCI-aanpakwaardevol als proof of concept. De ROBAMCI-benadering maakt het mogelijk om het systeem als geheel te beschouwen, mogelijke toekomstige veranderingen in het klimaat mee te nemen en verschillende beheerstrategieën te combineren en optimaliseren. Referenties Versie Datum Auteur Paraaf Review 01 25-06-2019Karolina ':W Ben van Kester Wo'ciechowska Status definitief Toekomstbestendige Mark-Dintel-Vliet boezem 11201843-007-ZWS-0008, 26 juni 2019, definitief Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 ROBAMCI 3 1.2 Doel van deze studie 3 1.3 Achtergrond Case Toekomstbestendige Mark-Dintel-Vliet boezem 4 2 Globale aanpak 7 3 Systeembeschrijving 9 3.1 Gebiedsomschrijving 9 3.2 Waterveiligheid 10 3.3 Sedimentatie 10 3.4 Kosten en schade 11 4 Methodebeschrijving 13 4.1 RTC-model 13 4.2 Probabilistische berekeningen 13 4.3 Overstromingsrisico en maatregelen 14 5 Resultaten 17 5.1 Analyse strategieën 17 5.2 IKM-resultaten 23 6 Conclusies en discussie 25 6.1 Algemeen 25 6.2 Reactie waterschap Brabantse Delta 26 7 Literatuur 27 Bijlage(n) A Memo uitgangspunten RTC berekeningen A-1 B Memo statistiek en klimaat B-1 C Memo probabilistische methode C-1 D Memo kosten berekening D-1 E Memo analyse MDV-modelresultaten knoop N26 E-1 F Memo IKM-studie F-1 Toekomstbestendige Mark-Dintel-Vliet boezem i 11201843-007-ZWS-0008, 26 juni 2019, definitief 1 Inleiding 1.1 ROBAMCI Systematisch risico-gebaseerd beheer van publieke assets in de Grond-, Weg- en Waterbouw- sector (GWW-sector), zoals dijken, kunstwerken, waterlopen en ondergrondse infrastructuur is minder ver ontwikkeld dan in veel andere sectoren. Daarmee blijven efficiencykansen onbenut. De (financiële) afwegingen en een efficiënte inpassing van infrastructuur worden steeds complexer. Beheerders binnen en buiten Nederland zijn zich in toenemende mate bewust van de noodzaak van een systematische en transparante aanpak om het systeem van assets en hun functies te beheren, en de ermee gemoeide uitgaven te verantwoorden. Kennis over, ervaring met en data van assets zijn versnipperd. Er is weinig integrale focus in de governance en organisatie van het beheer van de functies van publieke assets, waardoor informatie, kennisontwikkeling en besluitvorming op verschillende niveaus elkaar onvoldoende versterken. Doel van ROBAMCI (Risk and Opportunity Based Asset Management for Critical Infrastructures) is om kennis, methoden en tools te ontwikkelen en implementeren, waarmee ten eerste significante efficiencywinst kan worden bereikt over de levensduur van ‘publieke assets’, en ten tweede de transparantie van het beslisproces over aanleg, beheer en onderhoud en verbetering/vervanging wordt vergroot. De te bereiken efficiency zal geïllustreerd worden met een business estimate voor toepassing in de GWW-sector. Subdoelen om dit te bereiken zijn: • Hanteerbaar maken van complexe afwegingen over de functionaliteit en kwaliteit van het systeem en de daarin liggende assets m.b.v. informatie over risico’s en kansen in relatie tot beslissingen over beheer. • Vergroten van de transparantie van de beslismodellen en best practices voor de onderbouwing van beslissingen over de assetportfolio en het in stand houden ervan. • Optimaal gebruiken en integreren van bestaande data en inspectietechnieken, en kennis en ervaring vanuit de verschillende stakeholders en sectoren. • Opzetten van een business case om de efficiëntiewinst in de GWW-sector te illustreren. • Ontwikkelen van tools om de impact van onzekerheden te integreren in het besluitvormingsproces, waardoor risicogebaseerde besluitvorming mogelijk wordt. • Ontwikkelen van een serious game om de bewustwording in de sector t.a.v. risk-based asset management te stimuleren. 1.2 Doel van deze studie Deze studie is uitgevoerd binnen fase 4 van ROBAMCI. In fase 4 ligt de nadruk op het doorontwikkelen van de ROBAMCI tools, zodat ze gebruikt kunnen worden om het gesprek tussen asset management op strategisch, tactisch en operationeel niveau te faciliteren (zie Figuur 1.1). Hiervoor leveren de tools op tactisch niveau een optimale planning van beheeracties in de tijd en kunnen op strategisch niveau de resultaten voor verschillende toekomstscenario’s en beheerstrategieën onderling afgewogen worden. Toekomstbestendige Mark-Dintel-Vliet boezem 3 11201843-007-ZWS-0008, 26 juni 2019, definitief De ROBAMCI tools zijn een generieke schil waarin fysische modellen voor case-specifieke toepassingen gekoppeld kunnen worden om (1) de consequenties van veroudering, kosten en onzekerheden voor de besluitvorming over ingrepen probabilistisch te kunnen doorrekenen, (2) de planningsvolgorde van beheeracties geoptimaliseerd kan worden en (3) het effect van verschillende beheerstrategieën en/of toekomstscenario’s onderling vergeleken kunnen worden op de kosten, prestaties en risico’s. De PTK (Probabilistic Toolkit) is een eerder door Deltares ontwikkelde toolkit die wordt toegepast als onderdeel van de ROBAMCI tools. Dit is een schil die ervoor zorgt dat met het rekenmodel (bijv. SOBEK de modellering van waterstroming) probabilistische berekeningen gemaakt kunnen worden. Figuur 1.1 Reikwijdte ROBAMCI tools. Bedoeld gebruik is het faciliteren van gesprekken over besluitvorming t.a.v. asset management op operationeel, tactisch en strategisch niveau (gebied binnen de rode lijn). Binnen fase 4 van ROBAMCI zijn drietal cases beschouwd: • Toekomstbestendige Mark-Dintel-Vliet boezem, • Flexibele Maatregelen als beheerstrategie, • Opgave riolering Almere - Utopia: de regenwaterriool vrije stad!? Dit rapport geeft beschrijving en resultaten van case “Toekomstbestendige Mark-Dintel-Vliet boezem”. Deze studie is uitgevoerd in samenwerkingsverband tussen vijf partijen, dit zijn: Waterschap Brabantse Delta (probleemeigenaar), Iv-Infra, BZIM, KYL en Deltares. 1.3 Achtergrond Case Toekomstbestendige Mark-Dintel-Vliet boezem Het waterschap Brabantse Delta beheert de Mark-Dintel-Vliet boezem, zie Figuur 1.2. De boezem vervult de functie van vaarweg (klasse IV), water- en sediment afvoer, en watervoorziening van het omliggende gebied. De regionale keringen langs de boezem vervullen de waterveiligheidsfunctie en fungeren ook als drager voor de weg en voor recreatie. De boezem vervult daarnaast een ecologische en natuurfunctie. De eigenschappen van de boezem en het beheer ervan, en de bediening van de kunstwerken, vormen gezamenlijk de randvoorwaarden waarbinnen de functies worden vervuld, zoals waterveiligheid, scheepvaart en waterkwaliteit. De boezem is met een tweetal sluiscomplexen verbonden met het Volkerak- Zoommeer (VZM), waar het onder normale omstandigheden onder vrij verval op afwatert. Veel regionale keringen langs de Mark-Dintel-Vliet boezem zijn afgekeurd. Het gaat om in totaal ca 100 km. Bij het nadenken over oplossingsrichtingen speelt nadrukkelijk de vraag welke dijkversterkings- en inrichtingsmaatregelen en welk beheer toekomstbestendig zijn. 4 Toekomstbestendige Mark-Dintel-Vliet boezem 11201843-007-ZWS-0008, 26 juni 2019, definitief Hoe bereiden deze voor op bijv. (onzekere) klimaatverandering, en wat bepaalt wat toekomstbestendigheid precies inhoud in het Mark-Dintel-Vliet boezem. Ook speelt de vraag of er oplossingsrichtingen of beheerstrategieën zijn die kunnen bijdragen aan het beheer van meerdere functies, zoals het baggeren van de vaarweg ook gunstig kan zijn voor peilbeheersing en veiligheid. Tenslotte speelt de vraag hoe interventies het beste ingepland