Nederlandse Bijenhoudersvereniging

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Nederlandse Bijenhoudersvereniging Bijenhouden en ethiek • Koninginnenteelt • Zaadteelt en insectenbestuiving Leer leven met de varroamijt • Grensoverschrijdende samenwerking in Eems Dollard Regio 8e jaargang | 5 Bijenhouden augustus 2014 5 Nederlandse BijenhoudersVereniging Nederlandse ereniging BijenhoudersV Inhoud Colofon Bijenhouden, vakblad voor bijenhouders 5 Met liefde en aandacht: de ethiek van het bijenhouden Jaargang 8, nummer 5, augustus 2014 ISSN 0926-3357. 17 Zaadteelt en insectenbestuiving (2) – Bestuivende insecten Uitgegeven door de NBV. Verschijnt 8 keer per jaar, omstreeks 1/2, 15/3, 1/5, 15/6, 1/8, 20 Grensoverschrijdende samenwerking in Eems Dollard 15/9, 1/11, 15/12. Oplage 6.800 ex. Redactie 22 Leer leven met de varroamijt Wietse Bruinsma, hoofdredacteur. Bart de Coo, Kees van Heemert, Henk van der 24 Interview – Een leven met tropische imkerij Scheer, Rob Veeneklaas Vaste medewerkers Nienke de Jong (register), Ingrid Monderman en verder: Redactie & administratie Marga Canters (secr.), Grintweg 273, 6704 AP Wageningen 4 Zonnebloem: het zonnetje in de tuin t 0317 42 24 22 f 0317 42 41 80 e [email protected] Praktisch Niet-commerciële advertenties in ‘Vraag en aanbod’ € 10 per 20 woorden, € 8 Koninginnenteelt (4) - Van bruidsvlucht tot aanvaarde koningin elk extra woord 0,25. Uitsluitend voor particulieren met incidentele aanbiedingen. 10 Honing te koop (2) - Honing online te koop U ontvangt voor de kosten een factuur. Tarieven voor handelsadvertenties op aanvraag. Nederlandse BijenhoudersVereniging Alle in Bijenhouden gepubliceerde meningen en inzichten zijn voor rekening van de auteurs. 12 Mail van de voorzitter: Eendrachtig op koers naar de Bijenmakelaar | De redactie beslist over plaatsing van kopij Studiedagen 2014 afgestemd op praktijk van alledag | Cursussen en behoudt zich het recht voor bijdragen zo nodig in te korten, te redigeren of een eigen 13 Bloembollen voor bermen en plantsoenen reactie te plaatsen. De recentste versie van het Groene Boekje wordt aangehouden. 14 Agenda | Vraag en aanbod | Goed geschoten Inhoud van advertenties en bijgesloten mate- riaal vallen buiten verantwoordelijkheid van de redactie. Over plaatsing van handelsadverten- Imkergemeenschap ties beslist de NBV. Overname artikelen en illustraties na vooraf- 15 Dagboek van een imker: Laatste loodjes van koninginnenteelt gaande toestemming van de redactie en met bronvermelding. 16 Bijen op stand - Lewenborg, Groningen (Stad) Digitale foto’s (resolutie minstens 300 dpi bij 10x15 cm) per e-mail of upload. Onderzoek Kopij uiterlijk 8 weken vóór de datum van verschijnen aan te leveren bij Marga Canters. 26 Varroaresistentie zwaartepunt in veredeling van honingbijen Beknopte aankondigingen en berichten uit de vereniging uiterlijk 6 weken tevoren. Voor opgave van advertenties geldt vier weken. Gelezen – gezien Tekst per e-mail. 29 De fascinerende wereld van de bij | Niet zonder elkaar – Bloemen en insecten | Vormgeving en opmaak GAW ontwerp en communicatie, Wageningen 75.000 zakjes gratis bloemzaad voor de klanten | Bijenplanten: nectar en Druk BDU Grafisch bedrijf BV, Barneveld stuifmeel voor honingbijen | Fijne stofdeeltjes en plastic vezeltjes verontreinigen Omslagillustratie: Zonnebloem (Helianthus annuus). Foto Kees van Heemert honing bijenhouden augustus 2014 2 Al weer ruim over de helft… We worden makkelijk ingehaald door de tijd in dit seizoen, en het lijkt wel alsof het ieder jaar sneller gaat… Op dit moment is de linde wel zo’n beetje uitgebloeid. Veel imkers melden een goede zomeroogst. Sommigen zullen de redactie Van hun volken nog naar de reuzenbalsemien brengen. Deze drachtplant levert vaak spectaculaire oogsten en wordt dan ook door imkers veel geprezen. Natuurbeschermers zijn minder enthousiast: door zijn invasieve groei verdrijft de reuzenbalsemien veel inheemse planten, mogelijk met negatieve gevolgen voor bijvoorbeeld oeverbegroeiing. De reuzenbalsemien is er, en zal niet verdwijnen. Maar om nu zaad ervan in de natuur te gaan verspreiden, zoals wel gedaan wordt door imkers, gaat wel erg ver. Tja, en dan de heide… Ik zag veel velden die behoorlijk aangetast zijn door het heidehaantje. Maar de overvloedige regen van de laatste dagen zal de heide op andere plekken ongetwijfeld goed gedaan hebben. Wel of niet reizen, dat is de vraag… Van belang is om alleen rijpe honing te oogsten. Daarvoor is nodig dat we pas na het einde van de dracht gaan slingeren. We oogsten liefst vroeg op de dag, of na een periode van slecht weer, zodat de honing zoveel mogelijk ingedikt is. Nu wordt het tijd om bezig te gaan met de varroabestrijding en daarna de inwintering. Inmiddels is al op veel plekken beschreven hoe dat moet. Met de vroege start van het broeden door de bijen dit jaar is een sterke ontwikkeling van varroa mogelijk. Maar voordat we gaan bestrijden moeten we liefst eerst kijken hoeveel mijten in een volk zitten. Zo breekt Mari van Iersel in zijn (uit het Duits vertaalde) artikel een lans voor het tellen van de mijten om te zien of we al boven de schadedrempel zitten. We moeten niet vergeten dat veel mijten in de zomer niet per se gevaarlijk zijn. Immers, de volken zijn ook groot, en dan kunnen ze veel hebben. Het vaststellen van een schade­ drempel qua mijtenval is nog niet zo eenvoudig. Mari beschrijft als best haalbare oplossing de ‘stoplicht­methode’. De meeste jonge moertjes zullen intussen wel geteeld zijn. Dit jaar heb ik het eens anders aangepakt dan gewoonlijk. Veel moertjes heb ik niet nodig voor mijn stand, en zo koos ik dit jaar voor de aloude boogsnede, ook al omdat het overlarven bepaald niet mijn sterkste zijde is. Het leverde een goed resultaat op: alle moertjes bevrucht en aan de leg. Daarnaast vond ik op een Duitse website die zich met ‘Basiszucht’ van het landras bezig houdt een methode beschreven voor het aanbieden van ongeveer vingerlange raatstrookjes met eieren en/of larven. Zulke strookjes, waarvan ik met een scherp mesje de cellen wat inkortte, hing ik in twee moerloze afleggers. Er wordt dan aangeraden om na vier dagen de gesloten doppen uit te snijden daar die rond te oude larven zouden kunnen zijn opgetrokken. Maar wij als imkers willen altijd alles beheersen. En zo dacht ik: ‘laten de bijen zelf maar beslissen’. Resultaat: twee fraaie ‘dikke Bertha’s’. Het is geen bewijs, verre van dien, maar ik heb er van geleerd om eens wat beter naar de bijen te kijken. Als ‘beheersmaatregel 2014’ heb ik mijzelf een ligstoel gekocht voor op mijn bijenstand. Wietse Bruinsma bijenhouden augustus 2014 3 Zonnebloem Het zonnetje in de tuin Kees van Heemert Als er één bloem is die haar naam eer aandoet dan is het wel de zonne bloem. Maar ook de weten- schappelijke naam Helianthus annuus is kenmerkend voor deze plant. De Zweedse plantkundige Linnaeus, gaf haar deze naam, afgeleid van het Griekse helios (= zon) en anthos (= bloem). Annuus is het woord voor éénjarig. foto Kees van Heemert foto Kees In Italië heet de zonnebloem girasole en in Frankrijk tournesol vanwege het De zonnebloem is geen echte bloem draaien van de bloemknoppen met de De zonnebloem behoort tot de familie van de composieten, de samengesteldbloemigen. zon mee: heliotropisme. Minder Wat we als bloem zien is eigenlijk geen bloem maar een bloemhoofd met een doorsnede bekend is dat de open bloemen niet tot wel 30 cm, bestaande uit een heleboel kleine bloempjes waaromheen een krans zit meer met de zon meedraaien maar van steriele gele bloempjes waarmee de bijen gelokt worden. Als ze eenmaal geland zijn naar het oosten gericht blijven. bezoeken ze de bloempjes waar het om gaat. Het is leuk om halverwege de bloei te zien Elke zomer is het weer een feest om hoe de bloeistadia elkaar van buiten naar binnen toe in cirkels opvolgen. Overigens zijn er tussen de glooiende zonnebloemvel­ rassen gekweekt die geen stuifmeel hebben zodat de bloemen op de vaas geen vlekken den in Zuid­Europa te wandelen en te door het stuifmeel geven. En allergie voor het stuifmeel speelt dan ook geen rol meer. genieten van de mooie kleuren. Niet voor niets maakte Vincent van Gogh meerdere schilderijen van zonnebloe­ Zonnebloem en de reeks van Fibonacci men. En... herinnert u zich nog ‘het Als je een uitgebloeide zonnebloem goed bekijkt zie je dat de zaden allemaal in spiralen bijtje’, dat schitterende briefje van vijftig gerangschikt zijn. Hierdoor heb je een optimale ‘verpakking‘ van de zaden. De Italiaanse gulden met een zonnebloem en een wiskundige Fibonacci ontdekte dat het aantal spiralen per ‘bloem’ een getal is uit de honingbij erop? Helaas, door de euro numerieke reeks die zijn naam draagt: de reeks van Fibonacci. Je kunt meerdere spiralen- verdween dit mooie bankbiljet. bundels zien zoals de plaatjes tonen (34 en 55) en hun aantallen zijn twee opeenvolgende Zonnebloemen kunnen wel vijf meter getallen in de reeks van Fibonacci: 0,1,1,2,3,5,8,13,21,34,55 en zo verder. Elk getal in de hoog worden; het Guinness Book of reeks is de som van de twee voorafgaande getallen. En als je een getal, verderop in de Records meldt zelfs acht! Nog altijd reeks, deelt door het getal daarvoor dan krijg je het getal 1,618… van de gulden snede, worden wedstrijden gehouden wie de een wiskundig begrip dat later ook betekenis kreeg in de esthetica (schoonheid). Overi- hoogste zonnebloem kan kweken. gens stond Fibonacci in de 13e eeuw aan de wieg van het decimale stelsel. Overigens werd de zonnebloem niet vanwege haar sierwaarde naar Europa gehaald (in 1510). De indianen gebruikten de olie uit het zaad al bij de voedselbereiding. Mij bevalt dat ook uitstekend. Tenslotte moeten we de bijen niet vergeten, want zonnebloe­ men zijn vanwege het stuifmeel en de nectar heel aantrekkelijk; niet verkeerd in de drachtarme periode van juli tot oktober. En bloemhoofden waar in het najaar nog rijpe zaden in zitten, zijn voor vogels een eldorado. bijenhouden augustus 2014 4 Intrinsieke waarde van bijen en bijvriendelijk handelen (2) Met liefde en aandacht: de ethiek van het bijenhouden Ardine Korevaar en Henk van der Scheer In deel 1 stonden we stil bij enkele ethische over- Als we de intrinsieke waarde van dieren erkennen, wegingen als het gaat om de omgang met dieren dienen we bij ons handelen rekening te houden met (Bijenhouden 2014, nr.
Recommended publications
  • Vzhg Journaal Voor De Gemeenten
    Contact Secretariaat Bogaardplein 15 Postbus 5305 2280 HH Rijswijk 070-3261816 [email protected] www.vzhg.nl VZHG JOURNAAL VOOR DE GEMEENTEN Nummer 03 2015 1 Colofon Het VZHG Journaal is een (digitale) uitgave van de Vereniging van Zuid- Hollandse Gemeenten. Het geeft een selectie van relevante ontwikkelingen op diverse beleidsterreinen die voor gemeenten van belang kunnen zijn. 1 Inhoud 1 Inhoud ......................................................................................................................................... 0 2 BESTUURSZAKEN VZHG .......................................................................................................... 3 2.1 Social media ............................................................................................................................ 3 2.2 Bestuurszaken ......................................................................................................................... 3 2.3 ALV, congres en lunch-pensant op 17 april in Voorhout ......................................................... 3 2.4 Datum najaarscongres VZHG en PZH gewijzigd naar 30 oktober .......................................... 3 3 DE VZHG ALS PROVINCIALE AFDELING VAN DE VNG ......................................................... 3 3.1 Zuid-Hollandse lunch-pensant VNG Visietraject Gemeenten 2020 op 17 april ...................... 3 4 VERENIGING VAN NEDERLANDSE GEMEENTEN (VNG) ...................................................... 4 4.1 Reactie VNG op BZK Agenda Lokale Democratie .................................................................
    [Show full text]
  • Lijst Van Gevallen En Tussentijds Vertrokken Wethouders Over De Periode 2002-2006, 2006-2010, 2010-2014, 2014-2018
    Lijst van gevallen en tussentijds vertrokken wethouders Over de periode 2002-2006, 2006-2010, 2010-2014, 2014-2018 Inleiding De lijst van gevallen en tussentijds vertrokken wethouders verschijnt op de website van De Collegetafel als bijlage bij het boek Valkuilen voor wethouders, uitgegeven door Boombestuurskunde Den Haag. De lijst geeft een overzicht van alle gevallen en tussentijds vertrokken wethouders in de periode 2002 tot en met 2018. Deze lijst van gevallen en tussentijds vertrokken wethouders betreft de wethouders die vanwege een politieke vertrouwensbreuk tijdelijk en/of definitief ten val kwamen tijdens de collegeperiode (vanaf het aantreden van de wethouders na de collegevorming tot het einde van de collegeperiode) en van wethouders die om andere redenen tussentijds vertrokken of voor wie het wethouderschap eindigde voor het einde van de reguliere collegeperiode. De valpartijen van wethouders zijn in deze lijst benoemd als gevolg van een tijdelijke of definitieve politieke vertrouwensbreuk, uitgaande van het vertrekpunt dat een wethouder na zijn benoeming of wethouders na hun benoeming als lid van een college het vertrouwen heeft/hebben om volwaardig als wethouder te functioneren totdat hij/zij dat vertrouwen verliest dan wel het vertrouwen verliezen van de hen ondersteunende coalitiepartij(en). Of wethouders al dan niet gebruik hebben gemaakt van wachtgeld is geen criterium voor het opnemen van ten val gekomen wethouders in de onderhavige lijst. Patronen De cijfermatige conclusies en de geanalyseerde patronen in Valkuilen voor wethouders zijn gebaseerd op deze lijst van politiek (tijdelijk of definitief) gevallen en tussentijds vertrokken wethouders. De reden van het ten val komen of vertrek is in de lijst toegevoegd zodat te zien is welke bijvoorbeeld politieke valpartijen zijn.
    [Show full text]
  • Nieuwsbrief 18
    Nieuwsbrief januari 2016 [email protected] Conferentie Dorpskracht De Zuid Hollandse Vereniging voor Kleine Kernen (ZHVKK) organiseert op 11 maart 2016 van 10.00 tot 13.00 uur een conferentie over de omgang van provincie en gemeentebesturen met burgerinitiatieven in het VNG Gebouw, Nassaulaan 12, 2514 JS Den Haag. Deze conferentie heeft als doel bestuurders van de provincie en gemeenten nader bekend te maken met de waarde en het belang van initiatieven uit de samenleving en de resultaten daarvan. De voorzitter van de ZHVKK Ries Jansen, oud burgemeester van Krimpen a/d IJssel zal de bijeenkomst leiden. Deze Dorpskracht Conferentie zal worden toegesproken door Jantine Kriens, voorzitter directieraad van de VNG en Jaap Smit, commissaris van de Koning in de provincie Zuid Holland. Tijdens de conferentie presenteren enkele dorpsorganisaties projecten, waarvoor zij verantwoordelijkheid hebben genomen en die hebben bijgedragen aan een betere leefbaarheid van hun leefgemeenschap. Aansluitend zal een forum discussie plaatsvinden met de zaal. In het forum zullen plaatnemen Bert Broekhuis en Greet de Koning, leden van de kennisbank van de Zuid Hollandse Vereniging en de voorzitter Landelijke Vereniging voor Kleine Kernen, Leidy van der Aalst, de organisator van het Plattelands Parlement. Discussieleider is Jan Broekhuis oud burgemeester van Spijkenisse en vice voorzitter van de ZHVKK. De deelnemers aan deze conferentie kunnen kennis nemen van geslaagde voorbeelden van burgerinitiatieven onder andere uit de gemeente Streefkerk. De ZHVKK stelt zich als doel om burgerinitiatieven te ondersteunen in het openbaar bestuur en de netwerkfunctie te vervullen voor de leden van dorpsorganisaties. De LVKK is aangesloten bij de European Rural Community Alliance ( ERCA ), de Europese koepel van dorpsorganisaties.
    [Show full text]
  • Besluitenlijst Van De Vergadering Van GS Van 9 Februari 2021
    BESLUITENLIJST VAN DE VERGADERING VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN 9 FEBRUARI 2021 Besluitenlijst van de vergadering 2 februari 2021 vastgesteld. A1 / Baljeu Beheer- en onderhoudsovereenkomst Merwedekanaal met de provincie Utrecht 2019-2025 PZH-2020-756034670 Advies 1. Aan te gaan de Beheer- en onderhoudsovereenkomst Merwedekanaal 2019-2025 met de provincie Utrecht. 2. Vast te stellen de brief aan Provinciale Staten over de Beheer- en onderhoudsovereenkomst Merwedekanaal 2019-2025. 3. Vast te stellen de publiekssamenvatting over de Beheer- en onderhoudsovereenkomst Merwedekanaal 2019-2025. Aangezien de Commissaris van de Koning, na rechtsgeldige besluitvorming door GS, bevoegd is de juridische binding aan te gaan, is het advies aan hem een machtiging af te geven aan J.N. Baljeu, gedeputeerde van financiën, EU en internationaal, water, transitie haven en industrie, warmterotonde en Programma Aanpak Stikstof (PAS), om de Beheer- en onderhoudsovereenkomst Merwedekanaal 2019-2025 met provincie Utrecht namens de provincie te ondertekenen. NB. Met een beroep op artikel 3 van besluit Beleidsregel actieve openbaarheid Zuid-Holland 2017 wordt een uitzondering gemaakt voor het (moment van) publiceren van het besluit en de stukken. Besluit Vastgesteld met een machtiging voor de portefeuillehouder om in de financiële paragraaf (financieel en fiscaal kader) te vermelden wat de kosten zijn en de dekking hiervoor. A2 / Baljeu Intentieverklaring WLQ PZH-2021-765622515 Advies 1. Aan te gaan de Gezamenlijke intentieverklaring WarmtelinQ met Gemeente Vlaardingen, Gemeente Rijswijk, Gemeente Delft, Gemeente Schiedam, Gemeente Midden-Delfland, Sociale Verhuurders Haaglanden, Gasunie en Rijksoverheid. 2. Aangezien de Commissaris van de Koning, na rechtsgeldige besluitvorming door GS, bevoegd is om de Gezamenlijke intentieverklaring namens de provincie te ondertekenen, is het advies aan de Commissaris van de Koning om daartoe een machtiging af te geven aan gedeputeerde J.N.
    [Show full text]
  • Goed Recht. 25 Jaar Slachtofferhulp Nederland
    Goed recht Goed recht 25 jaar Slachtofferhulp Nederland 25 jaar Goed recht. 25 jaar Slachtofferhulp Nederland Slachtofferhulp Nederland Goed recht – in de zin van rechtspraak en gerechtigheid – houdt rekening met de belangen en behoeften van slachtoffers. Het is ook het goed recht van slachtoffers dat zij ondersteuning krijgen bij het verwerken en herstel- len van de gevolgen die het misdrijf, het ongeluk of een andere calamiteit teweeg heeft gebracht. Vijfentwintig jaar geleden was dat niet zo vanzelf- sprekend als nu. Deze jubileumuitgave is te beschouwen als een kroniek van de eman cipatie van het slachtoffer en de ontwikkeling van Slachtofferhulp Nederland. Het biedt een caleidoscopisch beeld van 25 jaar slachtofferzorg aan de hand van de persoonlijke bijdragen van en interviews met mensen die op een of andere manier bij slachtofferhulp betrokken zijn of zijn geweest: mede- werkers van Slachtofferhulp Nederland, vertegenwoordigers van (keten) partners, politici, wetenschappers, deskundigen uit de praktijk en uiter- aard slachtoffers. Auteur: Sonja Leferink, Slachtofferhulp Nederland Goed recht Goed recht 25 jaar Slachtofferhulp Nederland Utrecht, september 2009 Goed recht – 25 jaar Slachtofferhulp Nederland Auteur Sonja Leferink Met bijdragen van Arno Akkermans, Jan van Dijk, Boris Dittrich, Marc Groenhuijsen, Ernst Hirsch Ballin, Rolf Kleber, Lucas Meijs, Jaap Smit, Marit Sijbrandij, Pieter van Vollenhoven, Ilse vande Walle, Wim Wolters, Sven Zebel Eindredactie GemRedactie, Delft Redactionele ondersteuning & advies Amal Boukarfada, Lian Oosterhoff Illustratie omslag Arjen Aué/Meneer A. illustratie&ontwerp, Utrecht Vormgeving CARTA grafisch ontwerpers bv, Utrecht Fotografie Fleur Wiersma e.a. in volgorde van plaatsing Frank van Beek © RVD (pag. 24) Rob de Knecht (pag. 74) ANP (pag. 87, 94, 120, 127, 163, 226, 249) Sonja Leferink (pag.
    [Show full text]
  • The World Factbook Europe :: Netherlands Introduction :: Netherlands Background: the Dutch United Provinces Declared Their Indep
    The World Factbook Europe :: Netherlands Introduction :: Netherlands Background: The Dutch United Provinces declared their independence from Spain in 1579; during the 17th century, they became a leading seafaring and commercial power, with settlements and colonies around the world. After a 20-year French occupation, a Kingdom of the Netherlands was formed in 1815. In 1830 Belgium seceded and formed a separate kingdom. The Netherlands remained neutral in World War I, but suffered invasion and occupation by Germany in World War II. A modern, industrialized nation, the Netherlands is also a large exporter of agricultural products. The country was a founding member of NATO and the EEC (now the EU) and participated in the introduction of the euro in 1999. In October 2010, the former Netherlands Antilles was dissolved and the three smallest islands - Bonaire, Sint Eustatius, and Saba - became special municipalities in the Netherlands administrative structure. The larger islands of Sint Maarten and Curacao joined the Netherlands and Aruba as constituent countries forming the Kingdom of the Netherlands. Geography :: Netherlands Location: Western Europe, bordering the North Sea, between Belgium and Germany Geographic coordinates: 52 30 N, 5 45 E Map references: Europe Area: total: 41,543 sq km country comparison to the world: 135 land: 33,893 sq km water: 7,650 sq km Area - comparative: slightly less than twice the size of New Jersey Land boundaries: total: 1,027 km border countries: Belgium 450 km, Germany 577 km Coastline: 451 km Maritime claims:
    [Show full text]
  • Meningen Over En Kennis Van De Provincie
    Rapport MENINGEN OVER EN KENNIS VAN DE PROVINCIE Peiling I&O Research i.o.v. Vrij Nederland November 2018 – Februari 2019 www.ioresearch.nl Kiezers: Provinciale Staten niet afschaffen Minder vertrouwen in Provinciale Staten dan in gemeenteraad of Tweede Kamer Nederlanders hebben meer vertrouwen in hun gemeenteraad (65%) dan in de Tweede Kamer (55%) of Provinciale Staten (47%). Het lagere vertrouwen in de provincie wordt ten dele verklaard door de grote onbekendheid met dit vertegenwoordigend lichaam (24% weet het niet). Per saldo hebben nog altijd meer mensen wél vertrouwen in Provinciale Staten (47%) dan níet (30%). Dat laatste geldt niet voor het Europees Parlement: in het EP hebben bijna twee keer zoveel mensen geen vertrouwen (59%) als wel (33%). Hoeveel vertrouwen heeft u in: Gemeenteraad 12% 53% 21% 7% 7% Tweede Kamer 10% 45% 30% 13% 3% Provinciale Staten 5% 42% 22% 8% 24% Europees Parlement 4% 29% 30% 29% 9% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Veel vertrouwen Enig vertrouwen Niet zo veel Geen Weet ik niet Het vertrouwen in de overheid is onder lager opgeleiden lager dan onder hoger opgeleiden. Dat verschil neemt toe naarmate de schaal waarop die overheid opereert groter is. In het Europees Parlement hebben hoger opgeleiden ruim twee keer zo veel vertrouwen als lager opgeleiden (46% versus 21%, factor 2,2). Voor de Tweede Kamer is dat factor 1,7, voor Provinciale Staten en gemeenteraad ‘slechts’ factor 1,2. Voldoende draagvlak voor Eerste Kamer en Provinciale Staten Er is nog steeds voldoende draagvlak voor Eerste Kamer en Provinciale Staten.
    [Show full text]
  • Donderdag 27 September
    DONDERDAG 27 SEPTEMBER GENERAL TIJD WAT BESCHRIJVING SPREKERS & MODERATOREN LOCATIE THEMA 9.00 Energieboot leaves Students, startups, researchers and other young people with www.springtij.nu/energieboot Eigen schepen (Energy boat) a lot of buoyancy sail on clippers to Springtide. 9.18 Depart Utrecht CS Train passengers can step into a Springtij coupé from Utrecht www.springtij.nu/treinreis NS trein OV ticket-holders to Harlingen Haven (platform 12, please remember to check in). 11.00 Reception Reception and welcome of Springtide participants in the ferry - Bert Wassink, burgemeester Terschelling Veerterminal terminalof Harlingen with coffee and sandwiches. Distribution - Katinka Abbenbroek, directeur Springtij Harlingen of badges, hotel arrangements and program booklets. - Mireille Wiegman, eilandteam Springtij 12.00 Vertrek groep B Part of the participants sail with the regular fast ferry to Naar sneldienst Terschelling. The boat leaves at 12.30. via poortjes B: ‘Terschelling’ 12.30 Vertrek groep A The rest of the participants sail with the Springtide fast ferry to Naar Springtijboot via Terschelling. The boat leaves at 13.00. poortjes A: ‘Vlieland’ 13.15 Arrival Arrival on the island. There are vans in the parking lot that will groep B transport your luggage to your hotel. Walk along the quay to 13.45 the Tonnenloods. groep A 18 19 DONDERDAG 27 SEPTEMBER GENERAL TIJD WAT BESCHRIJVING SPREKERS & MODERATOREN LOCATIE THEMA 14.15 - All hands in the shed Opening Springtide Forum 2018 - Wouter van Dieren Tonnenloods 15.45 - Harm Edens A seaman’s adventure in an ocean of plastic - Charles Moore (Great Pacific Garbage Patch) As a sea captain, Charles Moore (USA) used to sail across the Pacific in his yacht.
    [Show full text]
  • Banking with a Human Touch’ Potential Consequences If They Make Their Payment Into Actual Practice
    Annual Report 2018 Banking with The original annual report including the original financial statements were drafted in Dutch. This document is an English translation of the original. In the case of a human touch any discrepancies between the English and the Dutch text, the latter will prevail. 2 de Volksbank N.V. Annual report 2018 AT A GLANCE 4 4.7 Market risk 102 4.8 Liquidity management and financing 106 Key figures 6 4.9 Capital management 116 Interview with the Chairman of the Board of Directors 8 4.10 Non-financial risks 127 4.11 Management statement 131 1 GENERAL TRENDS AND 12 DEVELOPMENTS 5 REPORT OF THE SUPERVISORY 134 1.1 Introduction 13 BOARD 1.2 Social developments 13 Interview with the Chairman of the Supervisory Board135 1.3 Economic developments 14 1.4 Developments in the sector 15 1.5 Developments in the regulatory environment 17 6 CORPORATE GOVERNANCE 142 6.1 Composition, appointment and functioning of 143 2 STRATEGY 20 the Board of Directors 6.2 Composition, appointment and functioning of 144 2.1 Mission, ambition and objectives 21 the Supervisory board 2.2 Three strategic pillars 23 6.3 Banking Code 147 2.3 SWOT analysis 24 6.4 Dutch Corporate Governance Code 147 2.4 Value creation for our stakeholders 24 6.5 Legal structure of de Volksbank 148 2.5 Options for the future 28 6.6 Update EC commitments 148 6.7 Remuneration Report 149 3 PROGRESS ON STRATEGY 30 FINANCIAL STATEMENTS 154 3.1 The three strategic pillars 31 3.2 Benefits for customers 35 Consolidated financial statements 156 3.3 Responsibility for society 38
    [Show full text]
  • Vooys. Jaargang 19
    Vooys. Jaargang 19 bron Vooys. Jaargang 19. Vooys, Utrecht 2001-2002 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_voo013200101_01/colofon.php © 2012 dbnl i.s.m. 2 [Nummer 1] illustratie Wouter Gresnigt redactioneel Literaire tijdschriften staan vaak bol van ‘bedachte leuzen’, schreeuwerige beginselverklaringen en polemische drukdoenerij. Helden worden aan de borst gedrukt, vijanden verketterd, reputaties verpulverd, en op de ruïnes die overblijven wordt het nieuwe droomkasteel gebouwd. Maar hoe spannend dit ook moge klinken, vaker dan branie en bravoure is er plaats voor braafheid en bedachtzaamheid. Niet alleen in de ‘beginselloze’ postmoderne tijd is de toon zo nu en dan lauw, getuige de wat bloedeloze inleiding van de eerste Revisor, waarin de redactie zegt ‘niet in het teken [te willen] staan van ideologie of esoterische wijsheid. Wie daarop wacht kan nu met lezen ophouden.’ Maar ook in een tijd die wel om standpunten vraagt, zoals het Interbellum, blijken kritische geluiden soms ver te zoeken. De redactie van Het Duitsche Boek en De Weegschaal probeerde zich angstvallig buiten politiek vaarwater te houden en kwam juist daardoor in moeilijkheden, zo toont het hoofdartikel. Dat het niet noodzakelijk is om zich expliciet uit te spreken voor het een dan wel tegen het ander, daarvan getuigt het tijdschrift Randstad - hierin wordt niet gepolemiseerd, maar gepubliceerd. In haar keuze voor de bijdragen liet de redactie duidelijk zien waar ze voor stond. Onze columnist vraagt zich af waar het heen moet met de literaire tijdschriften in het huidige gecomputeriseerde tijdperk. Terwijl de eerbiedwaardige literaire bolwerken hopeloos achterblijven, schieten de tijdschriftjes met een hoog hobbyclubgehalte als paddestoelen uit de virtuele grond.
    [Show full text]
  • Antwoordblad Een Groot Heerser INTRO Eigen Antwoorden Kijkwijzer 1
    Antwoordblad Een Groot Heerser INTRO Eigen antwoorden Kijkwijzer 1. B Inhoud 1. De man is een geestelijke 2. a. Christelijk. b. Door de geestelijke en het kruis. VERWERKING Frans 1. Dat afspraken niet zijn nagekomen. 2. Dan is het al gedaan. 3. De man met de kroon / Keizer Karel 4. Land of veiligheid 5. De tekst staat op een briefkaart die aan het begin van de 20e eeuw is gemaakt. Gouw Provincie Naam Politieke Partij Zeeland Han Polman D66 Flevoland Leen Verbeek PvdA Drenthe Jozias van Aartsen VVD Groningen René Paas CDA Friesland Arno Brok VVD Limburg Theo Bovens CDA Overijsel Ank Bijleveld CDA Utrecht Willibrord van Beek VVD Gelderland Clemens Cornielje VVD Noord-Brabant Wim van de Donk CDA Noord-Holland Johan Remkes VVD Zuid-Holland Jaap Smit CDA Leenstelsel A – 5 B – 3 C – 4 D – 1 E – 2 Tijdvak 1. Tijd van monniken en ridders 2. De vroege middeleeuwen 3. De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via het hofstelsel en horigheid. Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur. De verspreiding van het christendom in geheel Europa. 4. Feodalisme = systeem waarbij een leenheer grond in leen geeft aan een leenman in ruil voor bepaalde diensten. Hofstelsel = systeem waarbij een heer de horigen in zijn gebied beschermde, in ruil voor herendiensten en een deel van de opbrengst van het land. Horigheid = de afhankelijkheidsband van boeren met hun heer, waarbij de horigen persoonlijk vrij waren, maar gebonden waren aan de grond die ze moesten bewerken. Karolingische Renaissance = een periode van opleving van cultuur en wetenschap in West-Europa rond de regeerperiode van Karel de Grote.
    [Show full text]
  • Commissie-Frissen November 2010 November 2010
    VERDER NA DE KLAP EVALUATIE EN PERSPECTIEF rapport Commissie-Frissen november 2010 November 2010 Redactieadres: CDa-bureau postbus 30453 2500 GL Den Haag VERDER NA DE KLAP EVALUATIE EN PERSPECTIEF rapport Commissie-Frissen november 2010 VERDER NA DE KLAP 2 EVALUATIE EN PERSPECTIEF Inhoud 1. EEN wEES 4 1.1 De electorale realiteit 6 1.2 Tegen de legendevorming 7 1.3 Verantwoording 9 2. NEderland 1980 – 2010 12 2.1 Periode 1980 – 1990 14 2.2 Periode 1990 – 2000 15 2.3 Periode 2000 – 2010 16 2.4 En hoe verder, na 2010? 17 3. De bINNENkANT 20 3.1 Leden en kiezers 22 3.2 Onstuimige jaren 27 3.3 Functioneren van de partij 30 3.4 Ook in andere partijen voelbaar 35 4. Keerpunt 2010 38 4.1 De aanloop 40 4.2 Vervroegde verkiezingen 42 4.3 Samenstelling kandidatenlijst 43 4.4 Verkiezingsprogram en financiële paragraaf 44 4.5 Campagne 44 4.6 Meningsvorming, beeldmerk en mediacultuur 47 5. UITdAgINgEN aan hET bEgIN van dE 21E EEUw 48 6. VERANdEREN om TE bLIjVEN 54 7. De wEg TERUg 60 7.1 Samenvatting 62 7.2 Conclusies 63 7.3 Aanbevelingen 65 bIjlagen 70 1 Persbericht instelling Evaluatiecommissie 72 2 Leden evaluatiecommissie en reflectiegroep 74 3 De commissie heeft gesproken met: 75 4 Samenvatting Kennismonitor 2010 76 5 Uitslagen Tweede Kamerverkiezingen 78 3 VERDER NA DE KLAP 11. ServIce en onderSteunIng 1 vanuIt het PartIjbureau: 4 EVALUATIE EN PERSPECTIEF 1. een wees 5 VERDER NA DE KLAP op 9 juni 2010 leed het CDa de zwaarste nederlaag bij een landelijke verkiezing in zijn geschie- denis.
    [Show full text]