Kramp Na De Ramp Na Kramp

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Kramp Na De Ramp Na Kramp Kramp na de ramp Kramp na de ramp Een kritische beschouwing op de hulpverlening bij rampen Slachtofferhulp Nederland Kramp na de ramp Rampen en calamiteiten veroorzaken collectieve stress in de samenleving. Ieder­ een duikt erop: media, bestuurders, rampbestrijders, hulpverleners, onderzoekers, advocaten en burgers. Daarbij duiken steeds dezelfde vragen op. Wat is de ver­ antwoordelijke of schuldige partij? Wordt er goed voor de slachtoffers gezorgd? Kramp na de ramp - Een kritische beschouwing Deze vragen doen betrokken partijen nogal eens in de kramp schieten. De overheid op de hulpverlening bij rampen zoekt haar toevlucht in een overmaat aan regels en protocollen. Nieuws media blazen Auteur Sonja Leferink, m.m.v. Rob Sardemann ieder incident op tot een ramp. Burgemeesters trekken alles uit de kast voor de slacht­ Met dank aan offers, beter te veel dan te weinig. De traumazorg brengt direct de professionele Berthold Gersons, Hans Fictoor, Paul van Gessel, Jan Groenewoud, Wouter Jong, Henk Kosmeijer, Jan Mans, hulpverlening in stelling. En het stof is nog niet neergedaald of talloze onderzoeks­ Uri Rosenthal, Hans van de Sande, Astrid Scholtens, instanties gaan aan de slag om oorzaken, verantwoordelijkheden en schuld in kaart Uitgave Gerie Smit, Jaap Smit, Peter Vasterman, Slachtofferhulp Nederland Peter van der Velden, Jolande Withuis, Will Zantinge, e.a. te brengen. Want dit mag nooit meer gebeuren! Postbus 14208 Correctie Kramp na de ramp beschrijft de wijze waarop de Nederlandse samenleving omgaat 3508 SH Utrecht Schrijf Schrijf, Utrecht T 030-2340116 met rampen en risico’s. Deel 1 bevat een kritische beschouwing op de ramp bestrijding Redactionele ondersteuning & advies F 030-2317655 Amal Boukarfada en hulpverlening op basis van literatuur en interviews; deel 2 vormt een verslag van E [email protected] Vormgeving I www.slachtofferhulp.nl het symposium ’Kramp na de ramp?!’ op 1 maart 2010. carta communicatie & grafisch ontwerp, Utrecht Fotografie ISBN 978-90-72970-09-1 Fleur Wiersma © ANP (omslag, pag. 24 en 88) © Slachtofferhulp Nederland – Utrecht mei 2010 Sonja Leferink (pag. 12) Het auteursrecht van deze publicatie berust bij Drukwerk Slachtofferhulp Nederland. Gedeeltelijke overname van Stolwijkgrafax, Diemen Auteur: Sonja Leferink, Slachtofferhulp Nederland teksten is toegestaan, mits daarbij de bron wordt vermeld. Kramp na de ramp Kramp na de ramp Een kritische beschouwing op de hulpverlening bij rampen Slachtofferhulp Nederland Kramp na de ramp Rampen en calamiteiten veroorzaken collectieve stress in de samenleving. Ieder­ een duikt erop: media, bestuurders, rampbestrijders, hulpverleners, onderzoekers, advocaten en burgers. Daarbij duiken steeds dezelfde vragen op. Wat is de ver­ antwoordelijke of schuldige partij? Wordt er goed voor de slachtoffers gezorgd? Kramp na de ramp - Een kritische beschouwing Deze vragen doen betrokken partijen nogal eens in de kramp schieten. De overheid op de hulpverlening bij rampen zoekt haar toevlucht in een overmaat aan regels en protocollen. Nieuws media blazen Auteur Sonja Leferink, m.m.v. Rob Sardemann ieder incident op tot een ramp. Burgemeesters trekken alles uit de kast voor de slacht­ Met dank aan offers, beter te veel dan te weinig. De traumazorg brengt direct de professionele Berthold Gersons, Hans Fictoor, Paul van Gessel, Jan Groenewoud, Wouter Jong, Henk Kosmeijer, Jan Mans, hulpverlening in stelling. En het stof is nog niet neergedaald of talloze onderzoeks­ Uri Rosenthal, Hans van de Sande, Astrid Scholtens, instanties gaan aan de slag om oorzaken, verantwoordelijkheden en schuld in kaart Uitgave Gerie Smit, Jaap Smit, Peter Vasterman, Slachtofferhulp Nederland Peter van der Velden, Jolande Withuis, Will Zantinge, e.a. te brengen. Want dit mag nooit meer gebeuren! Postbus 14208 Correctie Kramp na de ramp beschrijft de wijze waarop de Nederlandse samenleving omgaat 3508 SH Utrecht Schrijf Schrijf, Utrecht T 030-2340116 met rampen en risico’s. Deel 1 bevat een kritische beschouwing op de ramp bestrijding Redactionele ondersteuning & advies F 030-2317655 Amal Boukarfada en hulpverlening op basis van literatuur en interviews; deel 2 vormt een verslag van E [email protected] Vormgeving I www.slachtofferhulp.nl het symposium ’Kramp na de ramp?!’ op 1 maart 2010. carta communicatie & grafisch ontwerp, Utrecht Fotografie ISBN 978-90-72970-09-1 Fleur Wiersma © ANP (omslag, pag. 24 en 88) © Slachtofferhulp Nederland – Utrecht mei 2010 Sonja Leferink (pag. 12) Het auteursrecht van deze publicatie berust bij Drukwerk Slachtofferhulp Nederland. Gedeeltelijke overname van Stolwijkgrafax, Diemen Auteur: Sonja Leferink, Slachtofferhulp Nederland teksten is toegestaan, mits daarbij de bron wordt vermeld. Kramp na de ramp Een kritische beschouwing op de hulpverlening bij rampen Sonja Leferink m.m.v. Rob Sardemann Utrecht, mei 2010 Woord vooraf 3 Deel 1 Een kritische beschouwing op percepties en praktijken die de rampenbestrijding en hulpverlening in Nederland vormgeven Hoofdstuk I Inleiding 6 Kramp na de ramp?! Hoofdstuk II Rampen en crisis 12 ‘Shit happens’ versus ’pech moet weg‘ Hoofdstuk III Risicobeheersing en rampbestrijding 24 Over symboolpolitiek en (her)ontdekte zelfredzaamheid Hoofdstuk IV Twee visies op psychosociale zorg voor slachtoffers 42 Preventie versus veerkracht Hoofdstuk V Rampen en rituelen 58 ‘Goed doen’ of ‘goed voelen’? Hoofdstuk VI Media en de constructie van rampen 70 Nieuws, emotie, sensatie, hypes Hoofdstuk VII De burgemeester als spil van de rampenbestrijding 88 De smalle grens tussen held en zondebok Hoofdstuk VIII Uit de kramp na de ramp 106 ‘Stel getroffenen daadwerkelijk centraal’ Deel 2 Krijgen we de geest terug in de fles? Een verslag van het symposium ‘Kramp na de ramp?!’ 01 maart 2010, WTC Rotterdam ‘Herkent u de kramp na de ramp?’ 115 Openingsspeech - Jaap Smit ‘Ik heb geleerd hóe belangrijk nazorg is’ 118 Video-interview - Jan Mans Bruggen bouwen tussen crisismanagement en traumazorg 122 Duo-interview - Astrid Scholtens en Berthold Gersons ‘Slachtofferemancipatie is een tweesnijdend zwaard’ 127 Lezing - Jolande Withuis ‘Je ziet door de bomen het bos niet meer’ 132 Persoonlijke ervaringen - Will Zantinge Kritisch reflecteren op je rol in het systeem 135 Debat Maatwerk leveren, maat houden 138 Slotbeschouwing - Uri Rosenthal en Jaap Smit Geraadpleegde literaratuur 140 Woord vooraf Op het moment dat u dit leest, heb ik afscheid genomen als tegenwoordig vrij snel. Het lijkt wel of we ons vermogen hebben algemeen directeur van Slachtofferhulp Nederland. In de zeven verloren om te accepteren dat nare en schokkende gebeurtenissen jaar dat ik de organisatie heb geleid, zijn er belangrijke stappen nu eenmaal bij het leven horen. We durven niet meer te vertrou- gezet om de dienstverlening aan slachtoffers van misdrijven, ver- wen op onze natuurlijke capaciteiten om problemen op te lossen keersongevallen, rampen en calamiteiten naar een hoger niveau te en leed te hanteren. tillen. Zonder de wortels, het karakter en het kapitaal van onze or- Misschien herkent u dit onbehagen – of juist niet. Daarover wil ganisatie, de vrijwillige inzet, te verloochenen, staat er vandaag de Slachtofferhulp Nederland graag de discussie aangaan. Tijdens het dag een professioneel opererende organisatie, die dag en nacht symposium Kramp na de ramp?! op 1 maart 2010 hebben we daar- inzetbaar is bij crises, rampen en calamiteiten. Daar ben ik trots toe de eerste stap gezet. Als vervolg is er deze publicatie, met een op. uitgebreid verslag van dat symposium, ingeleid door een kritische Een belangrijk fundament van de dienstverlening is de overtui- beschouwing op de rampbestrijding en psychosociale hulpverle- ging dat slachtoffers in principe veerkrachtig en zelfredzaam zijn. ning aan getroffenen. Al ben ik niet langer meer in de positie om Hulp is erop gericht die capaciteiten te mobiliseren en mensen stenen in deze vijver te gooien, ik hoop dat de discussie niet hier niet te bevestigen in een slachtofferrol. Of in het idee dat ze een stopt. In het belang van slachtoffers en van de samenleving is het soort patiënt zijn en specialistische hulp nodig hebben. De bijbelse belangrijk dat we kritisch blijven kijken naar onze ideeën en ons woorden ‘sta op en wandel’ zijn de beste metafoor voor de hulp handelen en ook de moed hebben om deze bij te stellen als dat die Slachtofferhulp Nederland biedt. Ik hijs je omhoog, zodat je nodig is. weer op eigen benen verder kunt. Want die benen zijn veel sterker Graag wil ik mijn hartelijke dank uitspreken aan de mensen dan je denkt. En in veel gevallen is dat voldoende. die hebben meegewerkt aan het symposium en deze publicatie. Uiteraard hebben sommige slachtoffers meer nodig om de ge- Dat zijn in willekeurige volgorde: Wouter Jong, Hans Fictoor, Jan volgen van het gebeurde te verwerken. Dan ziet Slachtofferhulp Groenewoud, Will Zantinge, Gerie Smit, Berthold Gersons, Hans Nederland het als haar taak ervoor te zorgen dat deze mensen van de Sande, Astrid Scholtens, Jolande Withuis, Peter van de Vel- weten waar zij terecht kunnen voor intensievere vormen van hulp de, Henk Kosmeijer, Uri Rosenthal en Paul van Gessel. De inzet en en hen zo nodig daarheen te leiden. betrokkenheid van Ivonne Couwenberg en Marjolein Peijnenburg Terug naar het onderwerp van deze publicatie, de ‘kramp na de van het BlomBerg Instituut verdienen een speciale vermelding. Als ramp’. Ik ben me ervan bewust dat het een provocerende titel is laatste wil ik noemen de samensteller/auteur en de mede-auteur voor een symposium en een boek over de psychosociale zorg na van dit boek, mevr. dr. Sonja Leferink en drs. Rob Sardemann. rampen en calamiteiten. Wie mij wat beter kent, weet dat ik nu Opnieuw ligt er een mooie publicatie die de moeite van het lezen en dan graag een steen in de vijver gooi. Niet om te provoceren, waard is. maar om te voorkomen dat we met z’n allen zelfgenoegzaam ach- Tot slot rest mij niets anders dan de wens uit te spreken dat u dit terover leunen en intussen uit het oog verliezen waar het eigenlijk boek met belangstelling zult lezen en dat het u stof tot nadenken om draait: slachtoffers, hun behoeften en hun belangen. biedt. In het verlengde daarvan voel ik een groeiend onbehagen over de wijze waarop wij als samenleving met rampen omgaan.
Recommended publications
  • Vzhg Journaal Voor De Gemeenten
    Contact Secretariaat Bogaardplein 15 Postbus 5305 2280 HH Rijswijk 070-3261816 [email protected] www.vzhg.nl VZHG JOURNAAL VOOR DE GEMEENTEN Nummer 03 2015 1 Colofon Het VZHG Journaal is een (digitale) uitgave van de Vereniging van Zuid- Hollandse Gemeenten. Het geeft een selectie van relevante ontwikkelingen op diverse beleidsterreinen die voor gemeenten van belang kunnen zijn. 1 Inhoud 1 Inhoud ......................................................................................................................................... 0 2 BESTUURSZAKEN VZHG .......................................................................................................... 3 2.1 Social media ............................................................................................................................ 3 2.2 Bestuurszaken ......................................................................................................................... 3 2.3 ALV, congres en lunch-pensant op 17 april in Voorhout ......................................................... 3 2.4 Datum najaarscongres VZHG en PZH gewijzigd naar 30 oktober .......................................... 3 3 DE VZHG ALS PROVINCIALE AFDELING VAN DE VNG ......................................................... 3 3.1 Zuid-Hollandse lunch-pensant VNG Visietraject Gemeenten 2020 op 17 april ...................... 3 4 VERENIGING VAN NEDERLANDSE GEMEENTEN (VNG) ...................................................... 4 4.1 Reactie VNG op BZK Agenda Lokale Democratie .................................................................
    [Show full text]
  • Lijst Van Gevallen En Tussentijds Vertrokken Wethouders Over De Periode 2002-2006, 2006-2010, 2010-2014, 2014-2018
    Lijst van gevallen en tussentijds vertrokken wethouders Over de periode 2002-2006, 2006-2010, 2010-2014, 2014-2018 Inleiding De lijst van gevallen en tussentijds vertrokken wethouders verschijnt op de website van De Collegetafel als bijlage bij het boek Valkuilen voor wethouders, uitgegeven door Boombestuurskunde Den Haag. De lijst geeft een overzicht van alle gevallen en tussentijds vertrokken wethouders in de periode 2002 tot en met 2018. Deze lijst van gevallen en tussentijds vertrokken wethouders betreft de wethouders die vanwege een politieke vertrouwensbreuk tijdelijk en/of definitief ten val kwamen tijdens de collegeperiode (vanaf het aantreden van de wethouders na de collegevorming tot het einde van de collegeperiode) en van wethouders die om andere redenen tussentijds vertrokken of voor wie het wethouderschap eindigde voor het einde van de reguliere collegeperiode. De valpartijen van wethouders zijn in deze lijst benoemd als gevolg van een tijdelijke of definitieve politieke vertrouwensbreuk, uitgaande van het vertrekpunt dat een wethouder na zijn benoeming of wethouders na hun benoeming als lid van een college het vertrouwen heeft/hebben om volwaardig als wethouder te functioneren totdat hij/zij dat vertrouwen verliest dan wel het vertrouwen verliezen van de hen ondersteunende coalitiepartij(en). Of wethouders al dan niet gebruik hebben gemaakt van wachtgeld is geen criterium voor het opnemen van ten val gekomen wethouders in de onderhavige lijst. Patronen De cijfermatige conclusies en de geanalyseerde patronen in Valkuilen voor wethouders zijn gebaseerd op deze lijst van politiek (tijdelijk of definitief) gevallen en tussentijds vertrokken wethouders. De reden van het ten val komen of vertrek is in de lijst toegevoegd zodat te zien is welke bijvoorbeeld politieke valpartijen zijn.
    [Show full text]
  • Nieuwsbrief 18
    Nieuwsbrief januari 2016 [email protected] Conferentie Dorpskracht De Zuid Hollandse Vereniging voor Kleine Kernen (ZHVKK) organiseert op 11 maart 2016 van 10.00 tot 13.00 uur een conferentie over de omgang van provincie en gemeentebesturen met burgerinitiatieven in het VNG Gebouw, Nassaulaan 12, 2514 JS Den Haag. Deze conferentie heeft als doel bestuurders van de provincie en gemeenten nader bekend te maken met de waarde en het belang van initiatieven uit de samenleving en de resultaten daarvan. De voorzitter van de ZHVKK Ries Jansen, oud burgemeester van Krimpen a/d IJssel zal de bijeenkomst leiden. Deze Dorpskracht Conferentie zal worden toegesproken door Jantine Kriens, voorzitter directieraad van de VNG en Jaap Smit, commissaris van de Koning in de provincie Zuid Holland. Tijdens de conferentie presenteren enkele dorpsorganisaties projecten, waarvoor zij verantwoordelijkheid hebben genomen en die hebben bijgedragen aan een betere leefbaarheid van hun leefgemeenschap. Aansluitend zal een forum discussie plaatsvinden met de zaal. In het forum zullen plaatnemen Bert Broekhuis en Greet de Koning, leden van de kennisbank van de Zuid Hollandse Vereniging en de voorzitter Landelijke Vereniging voor Kleine Kernen, Leidy van der Aalst, de organisator van het Plattelands Parlement. Discussieleider is Jan Broekhuis oud burgemeester van Spijkenisse en vice voorzitter van de ZHVKK. De deelnemers aan deze conferentie kunnen kennis nemen van geslaagde voorbeelden van burgerinitiatieven onder andere uit de gemeente Streefkerk. De ZHVKK stelt zich als doel om burgerinitiatieven te ondersteunen in het openbaar bestuur en de netwerkfunctie te vervullen voor de leden van dorpsorganisaties. De LVKK is aangesloten bij de European Rural Community Alliance ( ERCA ), de Europese koepel van dorpsorganisaties.
    [Show full text]
  • Besluitenlijst Van De Vergadering Van GS Van 9 Februari 2021
    BESLUITENLIJST VAN DE VERGADERING VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN 9 FEBRUARI 2021 Besluitenlijst van de vergadering 2 februari 2021 vastgesteld. A1 / Baljeu Beheer- en onderhoudsovereenkomst Merwedekanaal met de provincie Utrecht 2019-2025 PZH-2020-756034670 Advies 1. Aan te gaan de Beheer- en onderhoudsovereenkomst Merwedekanaal 2019-2025 met de provincie Utrecht. 2. Vast te stellen de brief aan Provinciale Staten over de Beheer- en onderhoudsovereenkomst Merwedekanaal 2019-2025. 3. Vast te stellen de publiekssamenvatting over de Beheer- en onderhoudsovereenkomst Merwedekanaal 2019-2025. Aangezien de Commissaris van de Koning, na rechtsgeldige besluitvorming door GS, bevoegd is de juridische binding aan te gaan, is het advies aan hem een machtiging af te geven aan J.N. Baljeu, gedeputeerde van financiën, EU en internationaal, water, transitie haven en industrie, warmterotonde en Programma Aanpak Stikstof (PAS), om de Beheer- en onderhoudsovereenkomst Merwedekanaal 2019-2025 met provincie Utrecht namens de provincie te ondertekenen. NB. Met een beroep op artikel 3 van besluit Beleidsregel actieve openbaarheid Zuid-Holland 2017 wordt een uitzondering gemaakt voor het (moment van) publiceren van het besluit en de stukken. Besluit Vastgesteld met een machtiging voor de portefeuillehouder om in de financiële paragraaf (financieel en fiscaal kader) te vermelden wat de kosten zijn en de dekking hiervoor. A2 / Baljeu Intentieverklaring WLQ PZH-2021-765622515 Advies 1. Aan te gaan de Gezamenlijke intentieverklaring WarmtelinQ met Gemeente Vlaardingen, Gemeente Rijswijk, Gemeente Delft, Gemeente Schiedam, Gemeente Midden-Delfland, Sociale Verhuurders Haaglanden, Gasunie en Rijksoverheid. 2. Aangezien de Commissaris van de Koning, na rechtsgeldige besluitvorming door GS, bevoegd is om de Gezamenlijke intentieverklaring namens de provincie te ondertekenen, is het advies aan de Commissaris van de Koning om daartoe een machtiging af te geven aan gedeputeerde J.N.
    [Show full text]
  • Goed Recht. 25 Jaar Slachtofferhulp Nederland
    Goed recht Goed recht 25 jaar Slachtofferhulp Nederland 25 jaar Goed recht. 25 jaar Slachtofferhulp Nederland Slachtofferhulp Nederland Goed recht – in de zin van rechtspraak en gerechtigheid – houdt rekening met de belangen en behoeften van slachtoffers. Het is ook het goed recht van slachtoffers dat zij ondersteuning krijgen bij het verwerken en herstel- len van de gevolgen die het misdrijf, het ongeluk of een andere calamiteit teweeg heeft gebracht. Vijfentwintig jaar geleden was dat niet zo vanzelf- sprekend als nu. Deze jubileumuitgave is te beschouwen als een kroniek van de eman cipatie van het slachtoffer en de ontwikkeling van Slachtofferhulp Nederland. Het biedt een caleidoscopisch beeld van 25 jaar slachtofferzorg aan de hand van de persoonlijke bijdragen van en interviews met mensen die op een of andere manier bij slachtofferhulp betrokken zijn of zijn geweest: mede- werkers van Slachtofferhulp Nederland, vertegenwoordigers van (keten) partners, politici, wetenschappers, deskundigen uit de praktijk en uiter- aard slachtoffers. Auteur: Sonja Leferink, Slachtofferhulp Nederland Goed recht Goed recht 25 jaar Slachtofferhulp Nederland Utrecht, september 2009 Goed recht – 25 jaar Slachtofferhulp Nederland Auteur Sonja Leferink Met bijdragen van Arno Akkermans, Jan van Dijk, Boris Dittrich, Marc Groenhuijsen, Ernst Hirsch Ballin, Rolf Kleber, Lucas Meijs, Jaap Smit, Marit Sijbrandij, Pieter van Vollenhoven, Ilse vande Walle, Wim Wolters, Sven Zebel Eindredactie GemRedactie, Delft Redactionele ondersteuning & advies Amal Boukarfada, Lian Oosterhoff Illustratie omslag Arjen Aué/Meneer A. illustratie&ontwerp, Utrecht Vormgeving CARTA grafisch ontwerpers bv, Utrecht Fotografie Fleur Wiersma e.a. in volgorde van plaatsing Frank van Beek © RVD (pag. 24) Rob de Knecht (pag. 74) ANP (pag. 87, 94, 120, 127, 163, 226, 249) Sonja Leferink (pag.
    [Show full text]
  • The World Factbook Europe :: Netherlands Introduction :: Netherlands Background: the Dutch United Provinces Declared Their Indep
    The World Factbook Europe :: Netherlands Introduction :: Netherlands Background: The Dutch United Provinces declared their independence from Spain in 1579; during the 17th century, they became a leading seafaring and commercial power, with settlements and colonies around the world. After a 20-year French occupation, a Kingdom of the Netherlands was formed in 1815. In 1830 Belgium seceded and formed a separate kingdom. The Netherlands remained neutral in World War I, but suffered invasion and occupation by Germany in World War II. A modern, industrialized nation, the Netherlands is also a large exporter of agricultural products. The country was a founding member of NATO and the EEC (now the EU) and participated in the introduction of the euro in 1999. In October 2010, the former Netherlands Antilles was dissolved and the three smallest islands - Bonaire, Sint Eustatius, and Saba - became special municipalities in the Netherlands administrative structure. The larger islands of Sint Maarten and Curacao joined the Netherlands and Aruba as constituent countries forming the Kingdom of the Netherlands. Geography :: Netherlands Location: Western Europe, bordering the North Sea, between Belgium and Germany Geographic coordinates: 52 30 N, 5 45 E Map references: Europe Area: total: 41,543 sq km country comparison to the world: 135 land: 33,893 sq km water: 7,650 sq km Area - comparative: slightly less than twice the size of New Jersey Land boundaries: total: 1,027 km border countries: Belgium 450 km, Germany 577 km Coastline: 451 km Maritime claims:
    [Show full text]
  • Meningen Over En Kennis Van De Provincie
    Rapport MENINGEN OVER EN KENNIS VAN DE PROVINCIE Peiling I&O Research i.o.v. Vrij Nederland November 2018 – Februari 2019 www.ioresearch.nl Kiezers: Provinciale Staten niet afschaffen Minder vertrouwen in Provinciale Staten dan in gemeenteraad of Tweede Kamer Nederlanders hebben meer vertrouwen in hun gemeenteraad (65%) dan in de Tweede Kamer (55%) of Provinciale Staten (47%). Het lagere vertrouwen in de provincie wordt ten dele verklaard door de grote onbekendheid met dit vertegenwoordigend lichaam (24% weet het niet). Per saldo hebben nog altijd meer mensen wél vertrouwen in Provinciale Staten (47%) dan níet (30%). Dat laatste geldt niet voor het Europees Parlement: in het EP hebben bijna twee keer zoveel mensen geen vertrouwen (59%) als wel (33%). Hoeveel vertrouwen heeft u in: Gemeenteraad 12% 53% 21% 7% 7% Tweede Kamer 10% 45% 30% 13% 3% Provinciale Staten 5% 42% 22% 8% 24% Europees Parlement 4% 29% 30% 29% 9% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Veel vertrouwen Enig vertrouwen Niet zo veel Geen Weet ik niet Het vertrouwen in de overheid is onder lager opgeleiden lager dan onder hoger opgeleiden. Dat verschil neemt toe naarmate de schaal waarop die overheid opereert groter is. In het Europees Parlement hebben hoger opgeleiden ruim twee keer zo veel vertrouwen als lager opgeleiden (46% versus 21%, factor 2,2). Voor de Tweede Kamer is dat factor 1,7, voor Provinciale Staten en gemeenteraad ‘slechts’ factor 1,2. Voldoende draagvlak voor Eerste Kamer en Provinciale Staten Er is nog steeds voldoende draagvlak voor Eerste Kamer en Provinciale Staten.
    [Show full text]
  • Donderdag 27 September
    DONDERDAG 27 SEPTEMBER GENERAL TIJD WAT BESCHRIJVING SPREKERS & MODERATOREN LOCATIE THEMA 9.00 Energieboot leaves Students, startups, researchers and other young people with www.springtij.nu/energieboot Eigen schepen (Energy boat) a lot of buoyancy sail on clippers to Springtide. 9.18 Depart Utrecht CS Train passengers can step into a Springtij coupé from Utrecht www.springtij.nu/treinreis NS trein OV ticket-holders to Harlingen Haven (platform 12, please remember to check in). 11.00 Reception Reception and welcome of Springtide participants in the ferry - Bert Wassink, burgemeester Terschelling Veerterminal terminalof Harlingen with coffee and sandwiches. Distribution - Katinka Abbenbroek, directeur Springtij Harlingen of badges, hotel arrangements and program booklets. - Mireille Wiegman, eilandteam Springtij 12.00 Vertrek groep B Part of the participants sail with the regular fast ferry to Naar sneldienst Terschelling. The boat leaves at 12.30. via poortjes B: ‘Terschelling’ 12.30 Vertrek groep A The rest of the participants sail with the Springtide fast ferry to Naar Springtijboot via Terschelling. The boat leaves at 13.00. poortjes A: ‘Vlieland’ 13.15 Arrival Arrival on the island. There are vans in the parking lot that will groep B transport your luggage to your hotel. Walk along the quay to 13.45 the Tonnenloods. groep A 18 19 DONDERDAG 27 SEPTEMBER GENERAL TIJD WAT BESCHRIJVING SPREKERS & MODERATOREN LOCATIE THEMA 14.15 - All hands in the shed Opening Springtide Forum 2018 - Wouter van Dieren Tonnenloods 15.45 - Harm Edens A seaman’s adventure in an ocean of plastic - Charles Moore (Great Pacific Garbage Patch) As a sea captain, Charles Moore (USA) used to sail across the Pacific in his yacht.
    [Show full text]
  • Banking with a Human Touch’ Potential Consequences If They Make Their Payment Into Actual Practice
    Annual Report 2018 Banking with The original annual report including the original financial statements were drafted in Dutch. This document is an English translation of the original. In the case of a human touch any discrepancies between the English and the Dutch text, the latter will prevail. 2 de Volksbank N.V. Annual report 2018 AT A GLANCE 4 4.7 Market risk 102 4.8 Liquidity management and financing 106 Key figures 6 4.9 Capital management 116 Interview with the Chairman of the Board of Directors 8 4.10 Non-financial risks 127 4.11 Management statement 131 1 GENERAL TRENDS AND 12 DEVELOPMENTS 5 REPORT OF THE SUPERVISORY 134 1.1 Introduction 13 BOARD 1.2 Social developments 13 Interview with the Chairman of the Supervisory Board135 1.3 Economic developments 14 1.4 Developments in the sector 15 1.5 Developments in the regulatory environment 17 6 CORPORATE GOVERNANCE 142 6.1 Composition, appointment and functioning of 143 2 STRATEGY 20 the Board of Directors 6.2 Composition, appointment and functioning of 144 2.1 Mission, ambition and objectives 21 the Supervisory board 2.2 Three strategic pillars 23 6.3 Banking Code 147 2.3 SWOT analysis 24 6.4 Dutch Corporate Governance Code 147 2.4 Value creation for our stakeholders 24 6.5 Legal structure of de Volksbank 148 2.5 Options for the future 28 6.6 Update EC commitments 148 6.7 Remuneration Report 149 3 PROGRESS ON STRATEGY 30 FINANCIAL STATEMENTS 154 3.1 The three strategic pillars 31 3.2 Benefits for customers 35 Consolidated financial statements 156 3.3 Responsibility for society 38
    [Show full text]
  • Vooys. Jaargang 19
    Vooys. Jaargang 19 bron Vooys. Jaargang 19. Vooys, Utrecht 2001-2002 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_voo013200101_01/colofon.php © 2012 dbnl i.s.m. 2 [Nummer 1] illustratie Wouter Gresnigt redactioneel Literaire tijdschriften staan vaak bol van ‘bedachte leuzen’, schreeuwerige beginselverklaringen en polemische drukdoenerij. Helden worden aan de borst gedrukt, vijanden verketterd, reputaties verpulverd, en op de ruïnes die overblijven wordt het nieuwe droomkasteel gebouwd. Maar hoe spannend dit ook moge klinken, vaker dan branie en bravoure is er plaats voor braafheid en bedachtzaamheid. Niet alleen in de ‘beginselloze’ postmoderne tijd is de toon zo nu en dan lauw, getuige de wat bloedeloze inleiding van de eerste Revisor, waarin de redactie zegt ‘niet in het teken [te willen] staan van ideologie of esoterische wijsheid. Wie daarop wacht kan nu met lezen ophouden.’ Maar ook in een tijd die wel om standpunten vraagt, zoals het Interbellum, blijken kritische geluiden soms ver te zoeken. De redactie van Het Duitsche Boek en De Weegschaal probeerde zich angstvallig buiten politiek vaarwater te houden en kwam juist daardoor in moeilijkheden, zo toont het hoofdartikel. Dat het niet noodzakelijk is om zich expliciet uit te spreken voor het een dan wel tegen het ander, daarvan getuigt het tijdschrift Randstad - hierin wordt niet gepolemiseerd, maar gepubliceerd. In haar keuze voor de bijdragen liet de redactie duidelijk zien waar ze voor stond. Onze columnist vraagt zich af waar het heen moet met de literaire tijdschriften in het huidige gecomputeriseerde tijdperk. Terwijl de eerbiedwaardige literaire bolwerken hopeloos achterblijven, schieten de tijdschriftjes met een hoog hobbyclubgehalte als paddestoelen uit de virtuele grond.
    [Show full text]
  • Antwoordblad Een Groot Heerser INTRO Eigen Antwoorden Kijkwijzer 1
    Antwoordblad Een Groot Heerser INTRO Eigen antwoorden Kijkwijzer 1. B Inhoud 1. De man is een geestelijke 2. a. Christelijk. b. Door de geestelijke en het kruis. VERWERKING Frans 1. Dat afspraken niet zijn nagekomen. 2. Dan is het al gedaan. 3. De man met de kroon / Keizer Karel 4. Land of veiligheid 5. De tekst staat op een briefkaart die aan het begin van de 20e eeuw is gemaakt. Gouw Provincie Naam Politieke Partij Zeeland Han Polman D66 Flevoland Leen Verbeek PvdA Drenthe Jozias van Aartsen VVD Groningen René Paas CDA Friesland Arno Brok VVD Limburg Theo Bovens CDA Overijsel Ank Bijleveld CDA Utrecht Willibrord van Beek VVD Gelderland Clemens Cornielje VVD Noord-Brabant Wim van de Donk CDA Noord-Holland Johan Remkes VVD Zuid-Holland Jaap Smit CDA Leenstelsel A – 5 B – 3 C – 4 D – 1 E – 2 Tijdvak 1. Tijd van monniken en ridders 2. De vroege middeleeuwen 3. De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via het hofstelsel en horigheid. Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur. De verspreiding van het christendom in geheel Europa. 4. Feodalisme = systeem waarbij een leenheer grond in leen geeft aan een leenman in ruil voor bepaalde diensten. Hofstelsel = systeem waarbij een heer de horigen in zijn gebied beschermde, in ruil voor herendiensten en een deel van de opbrengst van het land. Horigheid = de afhankelijkheidsband van boeren met hun heer, waarbij de horigen persoonlijk vrij waren, maar gebonden waren aan de grond die ze moesten bewerken. Karolingische Renaissance = een periode van opleving van cultuur en wetenschap in West-Europa rond de regeerperiode van Karel de Grote.
    [Show full text]
  • Commissie-Frissen November 2010 November 2010
    VERDER NA DE KLAP EVALUATIE EN PERSPECTIEF rapport Commissie-Frissen november 2010 November 2010 Redactieadres: CDa-bureau postbus 30453 2500 GL Den Haag VERDER NA DE KLAP EVALUATIE EN PERSPECTIEF rapport Commissie-Frissen november 2010 VERDER NA DE KLAP 2 EVALUATIE EN PERSPECTIEF Inhoud 1. EEN wEES 4 1.1 De electorale realiteit 6 1.2 Tegen de legendevorming 7 1.3 Verantwoording 9 2. NEderland 1980 – 2010 12 2.1 Periode 1980 – 1990 14 2.2 Periode 1990 – 2000 15 2.3 Periode 2000 – 2010 16 2.4 En hoe verder, na 2010? 17 3. De bINNENkANT 20 3.1 Leden en kiezers 22 3.2 Onstuimige jaren 27 3.3 Functioneren van de partij 30 3.4 Ook in andere partijen voelbaar 35 4. Keerpunt 2010 38 4.1 De aanloop 40 4.2 Vervroegde verkiezingen 42 4.3 Samenstelling kandidatenlijst 43 4.4 Verkiezingsprogram en financiële paragraaf 44 4.5 Campagne 44 4.6 Meningsvorming, beeldmerk en mediacultuur 47 5. UITdAgINgEN aan hET bEgIN van dE 21E EEUw 48 6. VERANdEREN om TE bLIjVEN 54 7. De wEg TERUg 60 7.1 Samenvatting 62 7.2 Conclusies 63 7.3 Aanbevelingen 65 bIjlagen 70 1 Persbericht instelling Evaluatiecommissie 72 2 Leden evaluatiecommissie en reflectiegroep 74 3 De commissie heeft gesproken met: 75 4 Samenvatting Kennismonitor 2010 76 5 Uitslagen Tweede Kamerverkiezingen 78 3 VERDER NA DE KLAP 11. ServIce en onderSteunIng 1 vanuIt het PartIjbureau: 4 EVALUATIE EN PERSPECTIEF 1. een wees 5 VERDER NA DE KLAP op 9 juni 2010 leed het CDa de zwaarste nederlaag bij een landelijke verkiezing in zijn geschie- denis.
    [Show full text]