«* • »%\ . c#r 5“ vTT. 1 *. \x •/ - wztmx*r rT " -» ,*£. sMa" Yt >*
r fv \
Digitized by Google Digitized by Google t.
n-* w*
Digitized by GoogI S’-
. IVLIO WrAESARI 0< olvmnAede sciarra barberinio ^PRAENESTIS CARBONEANI Ac. PRINCIPI HISPANIAR. PRIMI ORD. MAGNATI VIRO ) p 'OMNI VIRTVTIS ET NOBILITATIS LAVDE^fA ' } te PRAESTANTISSIMO ' 7'Y
7//Z OSOPHIAE ANTKjyiTAT.HVMANIOR . LNTERARVmML
tySa, CVLTQRI VINETI PROPAGATORI r 1 EXIMIO TSNARVM ARTIVM •ypVfcTjoaVRVMQVE HOMINVM =j8SjPE PATRONO EGKEom HpSJr DISSERTATIONES m&WNSET MVSEI barberinI MONVA/ENTASiMSl BW^XPENDVNTVR INEVSTRANTVR ±Sm$tflOSEPII ANT- MONALUINI\ rS
• P'Sm CjASPARIS aloysii O D E R I C I) CENUENSIS E SOCIETATE JESU DISSERTATIONES ET ADNOTATIONES IN ALIQJJOT INEDITAS VETERUM INSCRIPTIONES ACCEDUNTET NUMISMATA.
. INSCRIPTIONES ET MONUMENTA Q.U A fi EXTANT IN BIBLIOTHECA MONACHORUM CAM ALDULENSIUM S. GREGORII IN MONTE COELip &XTLIMTIQHIBVS ULVST
ROMAE MDCCLXV.
TYPIS FRANCISCI BIZZARRINI KOMAREK . SUMPTIBUS VENANTI! MONALD1NI BIBLIOPOLAE, SUPERIORUM PERMISSU.
Digitized by Coogle * Digitized by Google .
ERUDITO "J AC VETERUM MONUMENTORUM STUDIOSO LECTORI* JOSEPH ANTONIUS MONALDINI VENANTI! F. EIBLIOFOLA S.
Afparem Aloyfium Odericium Societ. Jefu Presbyterum non. Theologicis modo Difcipli- in nis , quas heic Scotorum Collegio magna famae cele-
britate profitetur , verum e- tiam penitiori Antiquitatis {cientia mirifice praeflare j neminem profedo latere arbitror * qui hoc utiliflimo , jucundiffimoque {ludio- genere Quam enim in tunc rum deledetur . recens effafifam » &c Alfenio Cejonio Juliano Kamenio infcriptam Bafim Anno r 75<5. Ty- pis Generofi Salomonii edidit Diflertationem, & fummo Dodiffimi quique plaufu excepe-
runt , & maximis acre ipfius judicium , felix
ingenium , multam 9 eamque reconditam Eru- ditionem laudibus extulerunt
Haec me res movit , ut reliquas Clariffi- mi Aucforis lucubrationes in publicam lucem
proferendas curarem j {ciebam enim aliquot a z ipfum
Digitized by Google ,
jv ipfura praeterea & lponte fua , & Amico in veteres aliquot rum rogatu , Diflertationes adornafle quas Infcriptiones , ac Nummos j harum rerum confultiflimi publica litterarum quo ve- luce eo magis dignas exiftimabant , modeftiC recundius eas doctiflimus , idemque Quamob- fimus Audior occulere fatagebat . rogafTem rem cum laepius , vehementerque , ne fummis Eruditorum votis diutius obfift©.
denique vici , illudque pro ret } rei udantem adfequutus ut fmgulari fua humanitate , fum , cogitaret. de illis edendis fedulo Quas itaque mecum poflea communica- eafque la- vit feptem numero Dijfertationes , cum rerum copia ac va- ne egregias , atque
plurimis prifci , mediique Aevi rietate , tum hactenus ineditis monumentis praeftantifTiinas Erudite hoc tibi veluti fafce comprehenfas , jamdiu editam Le Digitized by Google ,, V bus proximis hilce temporibus effofla , atque ex archetypis fumma ab ipfb fide ac dili- gentia exfcripta , tum aliunde Amicorum ope quaefita privato ftudio in Adverfaria contu- liffet Ea hortante felegit quae in j , me , , cum ampliifimis Gruteri , Reinefii , Gudii , Donii Fabretti , Gorii , Muratorii , MafFei Colle- Carnaldulenfium S. Gregorii in Monte Coelio , quas ad autographorum fidem exferiptas do- £te , diligenterque explicarunt Monachi Carnal- dulenfes Eruditillimi Clemens Blafius , & Fran- cilcus Sandrius . Qui illas e Terrae vifceribus vix erutas ab injuria temporum , illiteratorum hominum ignavia , atque lapicidarum fcalpro fixenue vindicans in Monafterii fui Bibliotheca , ejuf- que atriolo collocavit D. Maurus Abbas Sar- tius Vir longe Clarilfimus , &c multis jam editis edendilque do&ilfimis libris de Re Lit- teraria univerfa optime meritus , optalfet pro- a 3 fecto . . v i fedlo , ut ab Odericio illuflratae prodirent j Verum abfblutis jam pene integri Operis ty- >is , maximifque occupationibus impeditus, il- {ud folum V. Cl. Amicoque optimo potuit indulgere , ut heic fcilicet , etfi ex alieno pe- nu illuflratae in publicum emitterentur una cum Epijlola , qua Vir Celeberrimus , maxi- mumque Minimorum Familiae , Romani Archi- gymnafii , ac Litterariae Reipublicae decus , & ornamentum P. Francifcus Jacquier vetu- ftum Solare Horologium , quod Marmoreae Bafi infculptum in eamdem San Quae omnia , accurat illimis Infcriptioni- num , &c Rerum memorabilium Indicibus in- ftru&a , hujufmodi fane funt , ut nihil utilius jucundiufque proferri pofle videatur , hifce po- tiffimum temporibus , quibus Antiquitatis flu- dia maximopere excoluntur Monumentorum porro , quae proferun- tur , pleraque ex archetypis fumma fide deli- neata aereis , iigneifque Tabulis incidi , Char- tae nitorem , Typorum elegantiam , ceteraquo omnia , quae ad abfblutifsimam praeflantifsimi Ope- Digitized by Google . , Operis Editionem pertinere intellexi , ita nul- lis parcendo fumptibus follicite, diligenterque curavi i ut & meam in ipfa editione foller- tiam diligentiamque morofioribus etiam me probaturum efle confidam Meum itaque bene de Litteris merendi fludium aequi a bonique , Ledlor humanilsime confule i & dum earumdem incremento , tuo- que maximo commodo majora in diem mo- liri pergam , his utere interea felix , ac Vale, INDEX V11J INDEX DISSERTATIONUM ET OPUSCULORUM. Dissertatio I. De Trallianorum Numo . Pag.i. Dissertatio 1 I- De Anonymi Martyrii Epitaphio . p.27. Dissertatione III. Sapra un'antica J/crizioue dei Palazzo Barberini . p-SS* Dissertazione IV. Sulla mede/ima Infcrizione . p.73. D I S S E R T A Z I O N E V. Sopra un' antica Infcrizione dei Mufeo Kircberiano »' p-87. Dissertazione VI. Sopra la Jleffa ln/crizione . p.iOi» Dissertazione VII. Sopra una Moneta di Volterra . p.112. Dissertazione VIII. 1. Sopra un'antica Infcrizione nel Palazzo Barberini. p. 1 3 Syllope Veterum Infcriptionum adnotationibus illu- - ' Jlrata . p-i 75 Infcriptionet antiquae ex Bibliotheca Monachorum Camaldulenjium , p-247- De veteri quodam Solari Horologio nuper invento • Epijlola • p-3 8 j LAU - Digitized by Google . LAURENTIUS" R I C C I Praepositus Generalis Societatis *JESU . UM Opus , cui titulus : Ga/paris Aloyjii Oderici S.*J. C Differtatioises & Adnotatiorses in aliquot V eterum In- aliquot jcriptiones , & Numifmata , ejufdem Societatis Theologi recognoverint , & in lucem edi poffe probave- rint facimus, ut Typis fi iis , poteftatem mandetur , ad quos pertinet , ita videbitur: Cujus rei gratia has litcras manu noltra fubfcriptas , Scllgillo Officii noltri munitas dedimus • Romae die ia. Julii 1764. Laurentius Ricti. Loco *£ Sigilli Impri- Digitized by Google X Impri matur» Si videbitur Reverendi fllrao Patri Sacri Palatii Apoflolicl Magiltro. Dom : *Jord. Arcbiep. NIcornei . Vice/gerens. ADPROB ATIO. Ernii Pat. T- A. Ricchinii S. P. A. Mag. juflTu legi : Gafparii Aloyfii Oderici Soc. Dijjertationex R *)cfu y & Adnotationei in aliquot V eterum Infcriptiones & Nu - mifmata frc. , in iifque nihil, quod Religioni, bonifc que moribus adverfaretur , deprehendi , Omnia vero non vulgariae fucata illa antiquitatis doArina, fed fo- lida eruditione cum acerrima judicandi vi conjunAa ita conflare vidi ,ut hujus Scriptoris nomine Litteratorum id genus hominum , qui rariffimi hoc faeculo funt , ren- iri facile fum merito auAum cognofcerem , gauderem- que faAam hoc veluti pignore fpem , fore , ut maxi- mis impofterum opibus Refpublica Litteraria , ejus, opera ac labore ditefeat . In quorum fidem Stc. 8.KaI. Sextilis 1764. Stay Beneiibtus SS. D. N. ale intimo Cubiculo, & ab Epifiolit Latinis . ADPRO- Digitized by Google . * X ADPROBATIO. J Afparh Aloyfti Oderici Genuenjis e Societate *]efu : G Dijfertationes & Adtiotationes in aliquot Vcterum In- &c. juilu mi Pat. fcriptiones , & Numifmata R Sac. Paf. Apolh Mag. P. Th. Auguitini Kiccliinil lludiofe, di- abell ligenterque perlegi ; tantumque , ut quidquam» bonis moribus , Decrttifque Orthodoxae Religionis adverfum hoc in Opere occurrerit , ut potius fum- mam CI. Autfloris eruditionem, egregiamquc in evol- vendis explicandifque Veterum Monumentis peritiam admiratus dignum illud fane cenleam , quod , Rei prae- fertim Antiquariae Bono , in lucem edatur. Datum Romae v. Kal. Sextilis 1764. ofepb Antoniut Beggi Biiliotfi- de Comitibus PracfeElus 0^^ Imprimatur. pr.Thomas Auguftinus Ricchinius Ordinis Praedicatorum Sacri palatii Apoliolici Magifter. Suis \ Digitized by Google QUIS AUTEM EST , QUEM NON MOVEAT CLA- RISSIMIS MONUMENTIS TESTATA , CONSI- GNATAQUE ANTIQUITAS I Cicero de Divinatione Lib, I, DISSER- / Digitized by Googlfc Digitized by Google Digitized by Google I DISSERTATIO PRIMA D E TRALLIANORUM NUMO A D ANTONIUM BENEDICTUM Ui veteres Trallianorum numos ex- plicant cos Trallibus nobili Cariae urbi (i) tribuere confueverunt j Ho- rum ego fententiae » fi una tantum urbs elTet > quae hoc nomine nuncu- paretur, ultro fublcribcrem • At cum duae fuerint ejufdem nominis urbes altera in Caria , altera in Afia Pro- confutari 5 utri potius referam incertus fum ac dubius. Neque enim caulae fatis video } cur uni tantum Carum urbi numi omnes tribuendi fint. Ut enim haec illufirior, A illa (i ) Tralles , quae, & Trallis , quas Cariae plerique tribuunt, (d) Diod. Sicut Lydiae alii adfcriiiunt , Ioniae Diodorus Siculus (a) . Rei cautam do- lib.xlv. n.jtf. cet opinor Strabo (A) cum Lydos , Cares , Iones campum quemdam (4j Strab. I- c. non longe a Maeandro communiter habitatfe feribit . Tofi Magnejiam iter efl Tralles verfus ai laevam ejus efl Maefogis , ai dextram Maean- dri campus i quem incolunt lydi, Iones , Cares, Milejii Cfc. Aliam cx (?) Schcl.in Amiq. eodem adfert Schclltrarus eo quod has partes non ad na- fr) Rflmani £ccl. diti, <, C.si. tionum formam dividerent, fei fecundam Fora, & Juri/diUmes . arci. ) ) -. 2 DISSERTATIO PRIMA illa vero minus nota fuerit & nobilis, n<>n continuo eam A. F. ego A. A. F. facultate privare aufim , quam tenuik fima quaeque oppida babuiife olim compertum elt • Duas porro fuilTc Tralles , ne id a me dici temere credas, aper- te fellantur tum Ecclelialtica Civilis quas vocant no- & , , titiae , tum Hieroclis grammatici Synecdemus , tum_. quae Conciliorum artis Tubfcripta fum Ipifcoporum no- mina, & fedes. EVap^/o. Acias Cro A'srurarov , £*$;«!, • . TPaAAEJE Ai/eNas uro ixovcnXapic. , Eap- cfas . . - TPAAAIIE , leges in utraque notitia , & Sy- {O Geogr. Sacr. necdemo a ec 5 6 4 . 5 <5 «. centiora , Hierocles liquideni his omnibus antiquior Pul- (c) Holft* in notia cheria Augulta fcriplit , ii Holltenio credimus (c), ferius ad Orccl. \X'ef]elingius d Id) VVenf. Praef. etiam, ut ( auguratur, Jultiniano nimirum in Hier. Syu- 6 34 . live Imperatore, ante annum 535 , Belifarii U. C. Con- quando altera fulatu infignem j fortafle Trallis condita fuerat • At haec ut dellnt , non idcirco vadimonium de- feram ; duas enim jam inde ab antiquiflimis temporibus fuille Tralles , cum multa perfundere mihi videntur , tum illa in primis, quae de Trallium litu, atque authoribus veteres Geographi , atque Hiltorici tradidere, quae , ur- bes ni duas di Itinxerls , incerta omnia erunt , & dubia IncertaS dubia? imo fecum, quam quae maxime , pu- gnantia, adeo inter fe di (fident , & libi mutuo contra- dicunt Trallianarum rerum Scriptores - IT. Ac primum quidem incertum ac dubium, quo loco litae Tralles fuerint - Si enim Stephanum Byzan- $tzp.v;T>«A~ (e) tinum, & Agathiam audias ( e ad Maeandri ripam Tral- A HI . les politae funt: TpaMas rns ttcA/s Aucf/a-s, inquit Stepha- Ag.icli.Hift.lib.il. niis rpos t« MsuVuTpa 770ra.fA.i2 , Tralles itaque , inquit Pag- 54« , Agathias, Urbs in A/io nunc ita diBo campo prope Maean~ 77* /ita-. drurn fluvium ( t? Ma/ooc/y» norafiii ) Contra Strabo Geographorum facile princeps cum Trallium non femel meminerit , Maeandrum urbem praeterfluifle nuf~ Sera. Ub. xi Vr /a_» (/) quam memorat, Trallis , inquit (f) , cft urbs /itu p.g- 543 . Tra~ Digitized by Google . ). TRALLIANORUM NllMO DE . } Trapezio quodam , quod verticem habet natura munitam , Jicut & circum loca fatis probe munita', ab utrifquc Pli- Seleucia («) Plin. H. N\ nius (a) diffidet: Trallis eadem Evantkia , & , Irb.v. c, 39. &• Antiochia diSIa alluitur Eudone amne &• perfunditur Thebaide : Huic Etymologiis accedit (b) apud quem (4) V. Evtui', lego • Eudonus ( i ) fluvius olint quidem Diae , & Eu- ejus rymues , & Lariffae , nunc autem Trallenflum provinciae fcilicet quae vocatur Haec pugnare ( ) AJia fecum , opinor , vides - Quid igitur itatuas,aut quo rem pacto compones ? Cellarius (c) ne a Strabone Stephinus (0 Ceti. Geogr. Tom.i 1. dillentiret particulam illam npos, latine prope interpre- iib.tit. , eap.tr. n. XXII. ell non in ipfa tatus ; ut Maeandri ripa, fed ab ei non Tralles edent pedibus fi credis longe , , Whelcrio ( d ) (d) VVHeler.Voji, dc quingentis . his a.f Grtccp.jij. mille , & Favet Agathias , qui 7tk t? Tralles fitas dixit : at quo paifio cum_. Strabone, & Stephano Plinium , atque Etymologum com- uterque ad fi- ponemus , quorum Eudoni ripam Tralles prior infuper perfundi feripfit ? tas dixit ; Thebaide III. Nec minus incertum , quis Tralles condiderit, nifi duas, ut paulo ante , dixi urbes diitinxeris • Argi- vos, & Thraces urbem condidide author eii Strabo (e): (e) Strabo ]. c. p. 649. conditam urbem ab Argivis , & a quibufdam Tbracibus , a quibus ei nomen : contra Agathias veterem Pelaf- (f) C/) Agat. Lc. gorum Coloniam fuide illas tradit . Olim quidem Pelaf- gorum Colonia fuit • Neque vero dicas , Pclafgos Graecia Europaea ejctdos , cum Aegaei maris infidas , & Afiae minoris littora , loniamque imprimis occup3(fent , ut -ait Menecrates Elaita apud Strabonem ( g , Tralles con- (gl Strab.lib.xnr. vel defertas a Pclafgis pag.tfxi. dididc ; quas deinde , vel vetu- fiate collapfas, cum Argivi,& Thraces rcItituifTent , ur- bis conditores , atque attthores merito a Strabone nun- fuide . Idque eo veri ede fimilius quod Pelaf- cupatos , (A) gi , ut idem docuit Strabo (h) , vaga gensfuit , & ad mi- Id. I.C. grationes praeceps , & incrementa , & decrementa ma- A 3 gna (0 Vocis hujus etymon explicat idem author: Eudonus ab Euii, quod Labrandus er Timumorus , & Tihxus , five SynaUxus , Curetes, in Curium oraculi jujju profeCU , node oppreffi , in ejus ripa dormierunt, & a dormiendo flumen nominarunt Digitized-by Google ) , . 4 DISSERTATIO PRIMA gtia tulit & fubita , maxime fub Eolenjium , Ionum tranjitum in Afiam ; vete- Simili fere padlo , pugnantes rum Scriptorum de Cauloniae origine (i), & condito- fententias re variis diftinedis aetatibus , Froelichtus no- (a) Froclic. Num, iter (a) egregie compofuit . Quin , & illud fortafle a ve- V«. Urb p.ij. ro non alienum , Agathram Pelafgorum nomen veteribus Argivis Trallienlium conditoribus t r ibui (Te . Pelulgienim (I) Houliicr ciiiT. Phoenicum gens , ut U« C. Botrhcrio (b ali iique multis £ur Hesod»c. ix. vifum cft Peloponnefum ingredi quae tunc Apia dice- , , batur) cum alia , tum maritima loca 9 atque Argis pro- xima tenuere 3 ex- quo urbs illa Graecorum vetuitiflima Telafgica , (eu Argi- Pelajgic i di (aliam Acheo , Phtio, & Pelafjgo Ducibus Coloniam de- duxere $ ibique urbem Argos nomine condiderunt. Hinc /Argivi, feu qui in TheflTali, feu Peloponnefiaci , Aiiam profetfti Tralles fabricarunt , Pelafgi non temere dici po- tuerunt • At haec quamvis iimillima veri iint , non con- tinuo unam fuilfe Trallianorum urbem credam . Ab hac fententia retrahit ingens ille Terraemotus, me maxime , funt - quo Tralles , concu-fsae , & fubverlae penitus Rem FuC Cron. axi fc) attigit Eufebius in Chronico (V). Tralles terraemotu con- A. Abr. lyjo. C'0 Agat. L c. federunt , & copiolius defcriplit Agathias (d) . Sub Au- gufli vero Cat/aris tempora terraemotu quaffata efl T ral- lis fubverfa nihilque in ea integrum relictum . In- , & gentis adeo ruinae , nihil apud Strabonem » qui ei ae- 1 1 - tate vixit , & Tiberii Imperatoris anno xt. vel x *ut obiit , aut feribere deliit » ut ait Cafaubonus , nihil in- fiiius* (i) Achaei , Locri , Siculi , Cautus Clitae Amazonis Cauloniam, quae & Aulon, fundafic feruntur. Froclichius ter illam con- ditam , & ter everfam arbitratur . Conditam primum ab Achaeis , Da- ce Tryphone Aegienfi ; everfam a Dionyfio Seniore Syncularum Re- ge circa annum U. C. 566. Iterum a Caulonis Siculis patria ejedtis» Epirota Italiam & a Locris fabricatam , atque a Campanis , Pyrrho Tertio tandem bellis tnifcentc circa an. U. C. 477. iterum everfam ; a Crotoniatis fortalfe redituum fufpicatur, Froclichius, atque a Roma- Annibali fubiifle , fub finem fe- nis , quod adhaefiifet, tertiam ruinam cundi belli Punici. Quae vero de Caulo Amazonis filio, e vulgi ru- mulculii dubius refert Servius, ea ad Fabulus ableganda arbitretur t Digitized by GoogI , ' V DE TRALLIANORUM NUMO. f inquam invenies; multa illic de Trallianorum fplendore, amplitudineque, de Urbis cafu , & ruina omnino nihil . Neque enim huc pertinere arbitror, quae de Tralliano- rum gymnaiio terraemotu dejefto , atque ab Augufto pe- cunia fua reilituto , idem narrat (a) . Nam & noflr.i^j (ti) Strab. lib.XH. aetate dejecerunt pag.S7* . tremores tersa Magnefiam , quando , & Surdes aliae urbes ab ii/dem f- , & nobilifimae funt gravi fime affliStae multis partibus. Imperator tamen (Tibe- rius largitus ) infiauravit ,• pecuniam ; quod beneficii ge- nus ante etiam pracfiiterat pater ejus ( Augultus ) Tral- lianis , cum eorum corruifiet gymnafium . At Ionge__* ab urbis totius interitu gymnalii unius ruina , & cafus diltat . IV. Haec cum ita lint dubitabit opinor nemo , quin vetuflis etiam temporibus duae fuerint Tralles , quarum ignoratione fafium lit, ut quae unius propria erant, al- teri tribuerentur , eamdemque urbem hic Maeandri in ripa , ille prope Eudonum collocaret ; hic a Pelafgis ille autem ab Argivis conditam vellet . Harum altera in Lydia , live potius in Caria , non longe a Maean- dro ; Altera vero in Alia Proconfulari Ludono impo- lita, ut Plinius , atque Etymologus authores funt. At- que hic Tralles praeterfluebat in quidem , quas Eudonus , Alia, quae Proconfularis deinceps difta eft,fuifle, non obfcure docuit , cum ait TpaMeao y.aAtt.uem rns A ir/cut Alia namque peculiari nomine nuncupata elt , regio Ephe- adjacens fo , quae olim Ionia dicebatur , quaeque adje- ftis Hcllefponto, atque Infulis Afiam Proconfularem con- ilituit , uti ex vetere authorc de locis afluum Apollo- (i) Schel. J.c. dif*. lorum rcde obfervavit Schelllratus (b) : Prima efi Afiae i.c.ii. ara.n.s* Provinciae , quae proprie Afia vocabatur , & F.pbefo ad- jacebat , Unae author de locis abi. Apoflol reSle notat , fpecialiter ubi Epbcfus Civitas efi , Afiam vocari : Se- cunda efi Afiae Proconfularis , quae Afianam , Hellefpvn- &• tum , & Infularem provincias continebat , Proconfuli in notitia . tribuitur Tertia efi , provinciarum reliquarum Afiae , quae Vicario parebant , & una cum provinciis proconfularibus totam Afianam Dioecefim confiituebant . Tral- 6 DISSERTATIO PRIMA Tralles porro non longe ab Ephcfo fuillc Sybillina Car- mina tefiantur . Afl Trallis vicina F.pbcfo fucuffa tremente Terra , compoflcos muros , homiuumque labores {a} Carm. Syb» Diruet latices ferventes terra refundet (a) , & . lib.III.v. 4»7* cx quibus illud etiam inferas velim Tralles , quas motus ille ingens Telluris Augullo imperante integras pene fub- vertit, non eas efle, quae non longe a Maeandro pofitae funt , ut Agathias perperam exiliimavit , fed quas in^. Proconfulari Kudonus praeterfluebat vero in- Afia . Qui gentem calamitatem Chacremonis cujufdam opera , qui Auguflum in Hifpaniam contra Cantabros bellantem fu- plex adiit, reparaverint, non operae eli perfequi , rem fufe narrat Agathias, cujus tamen fidem, penes autho- efle volo. Huic ego urbi a_» (*) Vvheler. 1. C. rem Trallianorum numum n. 82. cujus in helerio , (b) deferiptum tribuendum cenfeo , (*) (*)V-intTab.I.n.i. averfa parte fluvius urnae innixus decumbit , Eudo* 1. (c) V%*eflcl. c. num,ut Weflelingio etiam vifum eli , referens (c) Epigra- P phe hujufmodi eft EI1I MOAECTOY .... TPAAA1A- NflN : Trallianorum numum alium Modello Scriba_» 00 Hard. Num, percufltim, Gallieno Imperatore, exhibet Harduinus :(d) pop. V. T/j«A • unufne , an duo Trallianorum feribae hifce in numis ex- hibeantur nec definire aufim , nec quaerere tanti eli. At his omiflis Tralles alteras Maeandricas, fi vis, repe- tamus . Urbem impenfe laudat Strabo : Civibus , in- (0 Strab. c. XIV, quit (e) optime frequentata ejl ut ulla Aflanarum Ur- C48. , p. bium alia opulentis aliqui prin- \ & femper eorum funt cipe in provincia loco quos appellant de quo- , Afarebas j rum numero fuit Pythodorus , qui Nifur natus , eo com- migravit ob claritatem , iuterque Pompei amicos cum pau- cis floret .... Hujus Filia ejl Pytkodoris quae nunc in , Ponto regnat : Haec Strabo . Tullius camdem gravem , (/) T ul. Or. pro locupletem , ornatam civitatem dixit quibus ego fa- Flac. (f) , cile ut Trallibus (g) Muf. Brit. moveor, hifce Mufaei Britannici (£) Tom. II. p. 151. numum tribuam inferiptum TPAAAIANX2N ElPfl- (*) V.Tab.I. n.II. TDN EAAAAOC , neque enim Tralles Proconfulares illulires adeo fuilfc lego , ut haec de fe jure aliquo prae- dicare potuifie 'Videantur . V. His Digitized by Google # , / DE TRALLIANORUM NUMO . J V. His ita animadvertis veterum de Trallianorum conditoribus Sententias componere , nec arduum erit nec difficile. Sic enim fentio Pelafgos Ionia occupata , cum alias illic urbes , tum etiam Tralles ad Eudoni ripam fabricafle . Argivos ver6 , & Thraces eas noru. longe a Maeandro condidilfi: , qui modo Lydii , modo Cariae tribuuntur . His a Thracibus nomen impolitum fcripfit Strabo, cujus verba paulo ante recitavi - Mira- («)Ca£mb. notia tur id Cafaubonus > neque fatis credibile putat : quam S“lb' p"* ,7 ‘ id probabile a Tbracibus rjffir Tralles appellatas ? (a) At hic cum fcriberet , vir dodus , ignoravit opinor Tral- les inter Thraciae populos a DiodoroSiculo , Plutarco, Helichio commemorari (b) Hellefponto & . tranfmif- fo , inquit Plutarchus , dum permeat Thraciam , nemini vit*Ageiii. p?*».»! HcCch. v. fuit barbarorum fuplex . Mijjis ad fingulos legatis quae- Tp*\- K,Mt * Jivit , an hojlium terram tranfiturus ejfet . Caeteri eum receperuut profecuti amice omnes , &• funt , illi , qui Tralles dicuntur , quos Xerfes quoque redemerat » ut fa- ma ejl y donis , traufitus mercedem ab Agefilao popofce- runt , centum argenti Talenta , t otidemque feminas . (*) U». Neque vero dicat Livium, & Stephanum , (c) Trallium v - in IIIyrico'collocaire : Rex vero tam celerem aleam imi- verfi certaminis timens quadringentos Tralles , Illyrio- id alio diximus loco ejl\ rum , ficut , genus induit Livius de Philippo Macedonum rege ; ut enim omittam alio , i l ' ' llb- Thraces ( xxxvIrf* jn loco , Tralles memoralTe Livium (d) quo ^ fufpicor, fane Valefio quamvis refragante , (e) priori lo- w Viicf «cerp. Dk,nit P- s°* co Triballos , non Tralles legendum elfe , ut habent ve- teres quidam Livii Codices; ut haec inquam milia fa- ciam , non aegre Livius, & Stephaniis, cum Diodoro, & Plutarco, & Helichio conciliari pollent , fi dicas Tral- les Illyrio , & Thraciae finitimos , utrique provincix Hor.lib.u, adfcriptos fuifle. Sicolim Horatius (f) Lucanufne , an (T> ep' 1, Apputus efiet anceps fuit , quod nimirum fub finem_. . utrumque araret Venulinus Colonus. Quamquam eorum ego Sententix libenter fubfcribo, qui Tralles longe ab Il- lyrico collocant, retfleque vidi Ile arbitror Palmcrium , cum Plutarci Ageiilaum notis illuftrans , ex hoc loco , inquit Digitized by Google , , . - 8 DISSERTATIO PRIMA ' n< u l '* babit videntur Tralles ad Jinum Melanum , ' 00 fle i.i auiGracaut. tac p.ao"o'" 4 . mare Aegeum , aut Strymonium , in itinere quo Xer- fes Graeciam petebat vicini Sapaeis , vel Sintis . Ferox genus hominum Sc ad caedes paratum fuere Tralles fi («Hcficli.l.e. Helichio (b) credimus: Tralles inquit , fic vocantur Tbraces mercede conduEli a regibus , qui lucri caufa ho- !. c. micidia perpetrant . Haefichio fubfcribit Palmerius (c) (0 Palm. fuit gens , vel fa filio quaedam militaris , &• a quibus Tral- les celebris A/iae urbs nomen habuit gens ferox 5 & crudelis : ideo ta utebantur ad caedes faciendas re- ges , & Tyranni . Hinc nequaquam miraberis , fi An- tiocho Syria: rege , & Romanis Lucio Scipione Impe- ratore ad Magneliam pugnantibus , utraque in acic 7>«/- lib.ntxvu. les militare legas apud Livium ( d) Gens pecuniae fu- n* >9* 4°* cupida, cuique milites fcribenti p ra ntodum , nomen dabat fiium . Utris vero Trallibus Evonsiae, Seleuciae, Hotltcn. not. in , ( 0 placet, re, Stepii. v. Tp«c- Eurimnae , fi ve ut Holllenio Ery nae (e) nomi- na tribuam, unine omnia an quaedam potius procon / , 'alaribus , quaedam Caricis , incertus fum , nec defini- alii ftatuent quorum fcire id interfit re aulim \ , nos quae in hac numi parte funt reliqua profequamur VI- TAU1USCI nomen exhibet exergon quod vo- cant (0 . Scribam Icilicet' Trallianorum , nam & Tral- libus , uti & in aliis Cariae praefertim , Lydiae, My- fiae , Phrygiae , atque Aliae proconfularis urbibus , Scri- bam (i) Taurifei nomen non ignotum apud Trallianos , Hermerote» («) Mtn. H. N. Taurilci Sculptoris Tralliani, memorat Plinius (a). Hcrmcrotes Tauri- cj non illius Ciliceni nimirum cujus ante [b meminerat, j caelatoris , , ( ) ' ' '*xx,v ' Tralliani. Extat in Florentino Mufaeo gemnu quaedam montem_» j u exhibens ac fuper illum Solem liantem , in ejus area haec incita lcgun- . Qui illud notis illustravit qui jint inquit (c') (c) Muf. Ftor.T.m. tur TATPIC. Mulaeum , pt. m. p. »5. hi montes indicat inferiptio eadem artificis manu incifa ravfn, ditatus litteris prxtermijji, quarum gemma vix capax ei nc deformare- , vifaefi , alpibut necluntur in tur ; nimirum Taurijci , qui finibus Helvetiorum , & a Staabone deferibuntur . Haec ille . At fi mc audis Artificis illic * non montis nomen agnolccs . Gemmas Artificis nomine fignatas, no- runt, qui rebus liifce deleiSantur. Harum nomina bene multa collegit in Nicolaus Galeottus naiier , pracf. ad Mufaeum Odcfcalchium , quibus Tauris , vel Taurifcus addi nun temere poterit me judice Digitized by Google . , I DE TRALLIANORUM NUMO . 9 tam praecipuum ac primarium Magiftratum fuilie nuHus dubito, & difertilfime Trallianorum numi fellantur , quos faepe inferiptos videas ETTI TPAM- en! Tpa.fj4M.ri0s'. Tral- Frod-I.c. lis , inquit Froelichius {a) in aere fuo ypa,ufj.arios magi- (») Jlratum exhibere/olet. Multa de Graecarum urbium Scribis s In|>- «•'«f» Spanhcmiusf^); his quae praeclara funt & illuliria , adii- P cms velim Niiacorum numum * cuius in advena parte dtff.vm.§.xr. Augulti Caput » in averfa vero ha:c inferipta funt . TIB. KA1EAP. FlP. TO. B. NYEAION. nempe Tiberius (*)VtJ. T.r.n.j. Caefar TPAM. Scriba iterum Ni/aeorum . (f)Sane , in- V-T,n" quit optime Froelichius (c) qui numum protulit , atque illuftravit majorem alium urbis magiflratum at- , fi fuae que ypa.fj.fjLo.rios cgnov'ffent Ni/oei nullus dubito , quin tjufdem titulo Tiberium C.aejarem cohonejla/cnt . Apud Achaeos etiam illuftrc & grave hujufmodi munus fuifi- fe , ex iis auguror, quae apud Polybium & Strabonem WPo^-Hiftur. legi tfc memini (d) : Quinque igitur &• vigintiprimos an- ik,lil>JIU nos , inquit Polybius , ditiae urbes Remp. eamdem co- piVs*. luerunt Praetores , Scribam communem , & duos in orbem eligentes . Non tanti erat profeifto , ut haec de com- muni Achaeorum Scriba , polterorum memoriae com- mendarentur, fi Scribarum dignitas apud Achaeos parva, f & nullius pene nominis , uti apud Romanos , fiiifTet . Sed haec iv n^pofca Illud etiam fufpicatum me non diflimu- labo , Tauri/cum hunc noftrum ex Cratippi Filiis ali- fuiife belli quem , quos fub Mitridatici tempore Tral- les tyrannide oppreffi/Fe apud Strabonem legeram (e) (0 Sttii.lib.xiV. Belli l- c - porro Miihridatici , quod per annos XL- ut ait Flo- rus './) (/) bellatum , donec tribus ingentibus bellis felici- Flora n. s . tale Sullae, virtute Luculli , magnitudine Pompej con- futueretur , belli inquam Mitridatici initia , fi a con- futatu L. fint Cornelii Sullae defumenda , quod aliquos ferifie video j in annum incident U. C. JDCLXj . Sufpi- candi autem caufa fuerat quod nulla eflet littera , non T. non TP. &r. quaeTaurificum Scribam delignaret , uti in aliis Trallianorum numis fieri animadverteram . Sed leviora haec vifa funt ut conjecturae , quam fundandae idonea forent, praelertim cum exempla minime dtfint B quae , IO DISSERTATIO PRIMA quae Scribarum nomina (ine ullo dignitatis titulo , in fi numis ulpta o^Iendint . His ergo omiffis , cuj ifnam caput noflro hoc 3n mimo caelatum fit , videamus : Aquilarum enim , tum commodius ratio reddetur, ubi certam de capite Sententiam protulero. VII. Jovis caput adverfia in parte feulptum nondt- bitanter pronuncio^ Dabit id facile, qui vetera Grae- corum , latinorumquc numifmata tractaverit » Adde quod Trallianorum numi alii, hujufce numinis cultum apud Trallianos aperte ollendunt . Sedet Jupiter , cum h illa & fulmine Trallianorum in Triflanus mimo , quem vul- ^iTnfUn.Con'.. gavit (a). Fulmen ‘Jovis ignis exhibet utraq.le in parte Trallianorum O numus alter (*) Mufaci Britannici (b) . Me- (<) Mui Bric.T.i. que vero mirum ii Trallibus » Caricis praefertlm , Jupi* tn ' *’ ter coleretur, cujus apud Cares , plura erant cum templa, tum nomina illuftria , & facra . Jovis Carii meminere A '* Herodotus Strabo, & Stephaniis Byzantinus (c) . Apud s”"b , inquit Herodotus Carii delubrum otlcn- «sjj. ' sVephT vi MylaJJenfes , ‘Jovis X*fi« . tarst , vetujium , quo communiter , Myfs quoque , & Ly- qui quippe di utuntur , ut Caribus fint germani ; ta>n_» Lydum , quam Myfum Caris Fratrem appellant , atque ob id eodem utuntur Fano.. Eadem in urbe Jupiter Ofo- jg') Paof. vui. gg q Uern incolae Paufania tefle Ogoas (d) nominabant, in C») Strab.l.e., luliris fuit . C i) Mylaffenfes , inquit Strabo te) duo ha- dicunt bent templa ‘Jovis , unum ejus quem Ofogo , alte- rum Labrandeni &c. Jupiter Labrandenus , qui & cpxr/os Labrandae LX. a Mylaifo Stadiis colebatur : Labrandt inquit (i) „ De ce Dieu , inquit Banier (d) on ijait feulemant Paufanias que Ia qifjn cr>- Banier My- „ une circonftance , que rjpportc , Mer, : dwl, T.n. p.S 7 *- ,, joit patTer Ibus le temple de ce Dieu s'y debordoit quclquefois „ mais cet auteur en dit autant du Temple de Neptune Hippius, qui le avoit n etoit pres de Mantined , & de celuy , que meme Dieu Ia . II apparencc qu’Ogoa etoit le „ dans Cittadelle d’ Athcnes y a , Haec ,, nom , que les Mylafliens donnoient au Dieu de ia Mer ,, vera A fint cric idem Jupiter Ofogo,. Cive Ogoas, ac Graecorum Z n- woonSSr , cujus Templum , & cultum Milone in Aegypto , memorat (7) AthenJib.vuf; M.icUon Comicus apud Athenaeum (6). Jupiter cum fulmine. Si t ri- *;nte extl! ‘ 1V nULUJ Claudii Imperatoris, quem Triilanus (i) vulga- JoTtifU e p-i*s- (*) Viit r'ib.I.n.tfl vic. Digitized by Google . DE TRALLIANORUM NUMO, II Inquit Strabo , pagus efl in Mente , qua Alabandis , My- ibi lafa euntibus is fuperatur , longius ab urbe , templum efl ‘Jovis antiquum & Simulacrum ‘Jovis spurie : colitur is a circumjacentibus , a Milaffenfibus : eumdem me- & («) Herod. morat , Herodotus (a) ex quibus qui effugerunt , ad La- 0* I Ifi, militaris branda , in ‘Jovis Templum , & magnum atque fanSlum Lucum Flatanorum compttlfi funt , foli autenx.j iis quos Cares i qui militari ex , novimus ( ) funt , fovi facrificia offerant Jovem Labrandenum , quem cum Jo- ve Cario, & Chryfaore, de quo paulo poli , confunde- (£) Aelim. HiA* re videtur Aelianus , {b) longa indutum verte , rum ha- An. lib.XU.C.jO. fta & feruri videbis, apud bpanhemium in numis Re- gum Cariae , aique in Mylallenlium numis (*) apud Bona- (*)Vid.T ab.I n.7, (c) Spanh. I. c. rotum (cj . Cur Labrcndenus diirtus fit, habes apud Pin- f .vi 1 1. Bonar.Me* ta reum : Cur Jovis Simulacrum non fceptrum , aut ful- dag, Tab, x. elatam tenet ? Hercules men , ftd fecurim Hyppolitam cum inter alia arma fecurim 0ccid>jfet , quoque ejus captans_» dono dedit Omphale \ Lydorum pofl Omphalcm reges eam flarunt ut unam de aliis rebus gt , facris , fucdfforique itidem tradita fuit : Donec Candaules dea gnatus cui- dam Sociorum ferendam eam dedit . Poflquam vero Gyges ; defeblione in ta Candauli bellum intulit , venit a My- hffenfibus Arfelis auxiliares Gygi copias adducens , inter- tque Candaulem in • fec , C7* , & focium , b pennemque Cariam , inter alia fpolia pertulit , Jovifque adornato Simulacro , eam ifli in manum aptavit , Labradeumque nominavit Labram enim Jovem , Lydi vocant , quod la- (d) Plar^jiuGritc. tini fecurim : Haec Flutarcus (d) . At Bonnarotus (e) n. 45. Jovis Labrandcni simulacrum Arfelide antiquius fui Ile (<•) Botur L c* veroiimilius putat . Alias hujulce nominis origines p-o- p. 2X4* tulere Aelianus , & Latfuntius . At Jupiter Labran- deus nominatus inquit Aelianus quod XilSpto (/) AcIiao.I.c* efl , ( f j , idefl multo , atque impetuofo imbre pluiffet : Larfla rtius au- B 2 tem , fle liquidem (0 Haec de Herodoti aetate inlclligenda e arbitror , apud Heracleam Ponti Urbem , 'Jovi' Siratii arjs , memorat Plinius (a) (4) Pliu.H.N. quas non xnr. ' Gne viflimis , & Sacrificiis fiiilie , credes , opinor . iru 44 ponto circa Heracleam arae funt ‘Jovis Stratii cognomine, ibique quer- cus duae ab Hercule fatae. . 12 DISSERTATIO PRIMA e tem , cum terras circuiret fupiter , iu quamcumque re- gionem veniret , reges principefque populorum hofpitioJi- &• bi , & amicitia copulabat , cum a quoque digrede- retur /ibi , jubebat fanum creari bofpitis fui nomine , quoji ita amicitiae memoria . poffet , , & foederis confervari Sic conjiituta funt templa “Jovi Atabyrio , *]ovi Labra- deo j Atabyrius enim , & Labradeus bofpites ejus at- I..ifun. (4) dir. que adjutores in bello fuerunt : (a). At illud multo mi- loft. 1. c. I*. hi probabilius Jovem Labrandeni cognomen fort itum , a loco ubi colebatur qui Labranda ut ego fufpicor , , a Labrando illo nuncupatus cita qui Cariam Oraculi julTu petiit, ut fupra docui, ex Etymologo, & pagum vel ipfe condidit, vel nomen illi fuum impofuit. Hincpo- Rea Jovi cognomen Labrandeni datum elt - Plurima Deo- rum cognomina ex iis defumpta fuiffe locis, in quibus praecipuo cultu colerentur, nemo nefeit , quis enim igno- ret Jovem Olympium , & Capitolinum , Junonem Sa- miant , Apollinem Delphicum , Venerem Gnidiam , Dia- nam Epbe/inam &c- Nihil frequentius veterum numi , aut epigrammata lapidibus inlculpta exhibent; iis quae magno numero , apua Gruterum , Muratorium, Donium , Gudium aliofque antiquorum lapidum colleftores inve- nies , Lapidem hunc addi volo , qui Superioribus annis eo loco repertus elt, ubi olim caltra fuere Praetorianorum , & vulgo nunc , Macao dicitur . Is nobis Aefculapiuau* Philippopolitanum primus , quod fciam , exhibet aESCVLapio phiLIPPOPOLITano . • • S. SACERDOS . M . . . RDIANAE • JS'£V (fic) SVSCEPERAT . LIBENS ET. COMMILIT IDVS. MAI. IMP II. ET. POMPEIANO COS. Quarto . • DE TRALLIANORUM NUMO . 1} Quarto verfu lego : Legionis Gordianae, quod cognomen le- gionibus quatuor vetera tribuunt monumenta, fcilicet leg.ll Adjutrici Piae Fideli : leg. III. Italicae. Icg. X Gemi- nae: & leg. XIII. item Geminae. Septimo autem: Gor- diano Aug. II. df Pompejano Civica Cof. qui confuluin Laterculus anno vulgaris aerae CCXLI. notatur in Fa- llis . Sed de diverticulo, in viam. Jovi Cario ,0/ogo , Labrandeno addendus Jupiter Xpveoiup , huic Pbilaletbes , (t) Strab. xtVi & Lari(faeus . Prioris meminit Strabo (a) Prope ipfam p, 66o. urbem (Stratoniceam) ‘Jovis Cbryfaoris aedes communis Caribus omnibus qui eo Sacrificia deliberationes , ad , & de Kepublica conveniunt . XpuraCopa. , eo fortalfe Jovem dixere Cares, quod aureum enfem dextra teneret; hoc enim fenfu Medufae filium xpwciopa , nuncupatum lego Hef. apud liefiodum (b) (5) #«o 7 . v. 181.28 j. il-tdvpt xputrdtop re /ueycut £ nnyctacf innes ... o nuit Latona : npints ^purdopa. (fyoifcov cindetr , decet , inquit Pindarus , Phoebum Cbryfaora refonare (a) . Hoc ctiain_« nomine Apollonius , Jalonem gladio circa humeros mo- re () Fouriri. Refl. CO XPWf , fi ve ut Formontius mavult (4} xpuoivp diflus etl Crit. lib. ii. 41 . a Sanch>niatone apud Eufebiunt (A) ferri inventor, idem ac Graeco^ p. ( ) Eitfeb. praep. rum , & Latinorum Vulcanus , ii Phoenicio Scriptori cre- £v. I. 10» dimus . (2) Alia» hujufce cognominis Apollini tributi caufas , ex antiqui» ad Homerum criticis dabit idem Spanhemius, in epiliola, quam pau- lo pof) quod nempe Pharetram aut aureo vinculo citabo ; , cytharam i religatam quod Apollo idem fit geliet ; ac Sol , cui Auri metallum di- catum efi : quod atpar iidem veteres critici per Tripodas explanent : ©»de videas , inquit vir doftus Apollinem opportune xposatpa , quafi cura aureo apellari cui tripode , & facrum juxta Cytharam tripodem , vel Anacreon quidem docuit liper raptet foiSu uiidpu Ctiprv epirtCTt (r), (c) Anacr.od.57» Eft enim res Sacra Tboebo Cithara, Laurus, & Tripus. c . . 14 DISSERTATIO PRIMA re veterum , cinctum Apollini tx Marti comparat , tede quibat inquit Spanhtmio in epiftola ad Begerum j , , addere non gravabor quod apua flutat cum leg memi- , 'fle ni , /aerum extare apud Ibatjenjes Cii 'cui Apotl nit gla- dium qui nulla Cydni ibi praeterla- , alia aqua , quum . bentis fluvii detergi poflic , ac purgari Jovem Philalcthcm Laodiceni ad Lycum , quos Ca- (<0 T*hi!of. vit. riae tribuit Philoltratus , (a) alii Phrygiae! communius Soph. lib-x. vic. Po- tamen Lydiae , Laodiceni inquam coluere • Teltantur id lem. n. i. (*) HarA Nun». ipforum numi inferipti Zi6 s .aai . mo Augufti apud Harduinum (b ) . Jovem Philalethem liantem, dextra aquilam, liniltra fceptrum, aut haflam gerentem Aezanitarum exhibet in (*) Vid.T.I.n,8. numus Thefauro Mo* & 9- relliano ab Havercampio illullrato eumdimque inve- ( ) Havere. TK. nies in numifmate Maximi Moduli Mufaei Campiani (c) • Word. T. ii. Fam. Liri Hae i Jovis cultum in Caria docuit mc Strabo, Lollia tic. 1 1 Muf. Camp. p. }}. apud quem Metrodorum quemdam Trallianum rivem La- funtftum fuide - («0 Scrab. 1. c. riflaei ‘jevis Sacerdotio lego fd) Accedit p'649. illud etiam , quod Larillae Cavftrio in campo politae iis prope Tralles proconfulares , nec ab longe , quae in Caria erant , Templum Jovi Laridaeo facrum fuide idem narrat Strabo: F.fl alia Lar 'fla , in Campo Cayflrio fu- pra Tralles , (l) Stadiis XXX- terrtflri itinere prope matris Ifodromae . . bine nomen *]ovi Larif- . fortnfle , (t) Strab. ix. flo:(e). Lari (Teo nimirum , ut Spanbcmius legendum- 44CN p. rctfle monet Has porro Tralles eas fuide, quas ad (f) Spanh.in Cal- (f)- liui. p. 408 . Eudonum , cum Plinio atq. Etymologo collocavimus , Strab. \g ) xiii. nullus dubito: Strabo enim, cum alio in loto (g) La- p. C 20* ridae hujus meminiflet , eam in agio Iphclino litam •ait , Tralles autem Procunfuhres , non longe ab Lpbtfo (i) O. 4. politas, fupra docui (b) . Tertia Lari dii efl Pagus agri Epbefli , in Campo Coiflrio , quam olim fu fle urbem {2) ajunt , (1) Latinus interpres, pro Tralles legit Sardes : Graeca enim— t/i.xxi»» Iu lient (a) Holft.oot#in Haec LaritTa inquit Hollienius (.) P^dea Tralles vocata eli. Sicpfu telte Etymologo v. EvStret Vereor lana, ut haec Etymologi verba . t-uionm fluvias olim quidem Diae , Cir turymnes , Digitized by Google ) DE TRALLIANORUM NUMO . I f bubuijje templum Apollinis Larij/uei . ajunt , & Jovis , r lo o Apollinis , velim hic legas , meo periculo . Ut enim L.irifTaei cognomen Apollini etiam tribui polfc , fciam , quem Lariflli Thelfali coluit , & cujus caput fuis (a) Spanh. iu Caf- In numis eidem frulpfit telle Spanhemio (a) , hoc ta- lim. I. c. men loro Jovis legendum omnino arbitror . Idem enim ipfe paulo ante ex hac eadem Strabo poftulat , qui La- fcripfit rida Jovis Lorffiei cognomen dedutflum , fortaj- /e, & bine nomen Jovi Lariffiteoi neque vero haec tan- tum Larida Jovem coluit, led & illa quae in Thedalia fuit , cujus numi apud Goltzium , Begerum , Wilde , aliof- que caput Jovis pratfeferunt j fed iterum in viam rever- tamur * VIII- Cum tantus igitur fuerit iis in locis, in quibus politae funt cultus, religio, fatis intel- Tralles , Jovis & ligis Trallibus '{"na.-eov , ut illum apud Spanhc- (6) Spauh. ep. ad' mium ( b dixit Hierocles, non ultimum locum habuide- Bcg. Quid fi praecipuum, ac Tutelare numen, atque Y"na.Tov Xclptis fuiife oiiendo ? Id non aegre mihi perfuadent nu- alter Lucii alter mi duo apud Vaillantium (r) , Veri , (r) Vail. nam. Commodi , quorum averfa pars dextra Dianam Epheli- Gracc. p. 6 i. 63. nam refert, lini lf ra Jovem fedentem cum halta , feu fce- ptro,& vicfloriae ligillo; a quibus numi cufi fint , in- dicat inferiptio hujufmodi E"tpsnW B. Ntscx- TpaM/miai' o/Mvota. . Nolli profetfto hujufmodi in numis , qui ami- , citiae , & concordiae caufa -communi duarum urbium nomine lignabantur , ea numina apponi confuevide , quae in tem Trallenfmm ejus, qvae dicitur , id latis aperte doceant. Tral- les Laridae nomen olim fjrtjlfc habui de, negare non aufim , cum id nominis pluribns aliis urbibus datum videam . At Laridam hanc , & Tralles unam eaindemque urbem fuiife , id non latis otlendit vir do- flus, atque ego quidem ex Strabone , qui multo ante Etymologum fcripfit , hic enim ut citius , poli 1’hotium vivebat , tellc Sylburgio apud alii: (a) Fab. B. Gr. Fabricium (a) , reccntior etiam eli ; ex Strabone inquam IibiV.e. Laridam, & Tralles Ephelini agri, duas urbes fuiife inferre mihi pof- 40. a. 5. fc videor; Strabo enim Laridam hanc,, cum memorat, fupra Tralles , ut modo dixi. Stadiis XXX. fuiife ait. Halce autem Tralles ab iis, quae in Caria erant omnino diitingueadas elfe,. animadvertet qui lo- , corum fitus a Strabone deferiptos diligentius confideret». ) , ^ l6 DISSERTATIO PRIMA in unaquaque urbe potiffimum colerentur . Id 0 Scguin. Num. s«- terat , & ip(a numorum intpectio luculenter tellatur . ic«.pjg.is. Dianam porro, magnam Ephelinorum Deam» atque ur- bis illius Tutelam fui fle quis ignorat ? Nemo igitur te- mere a me faifhtm dicet , qui Jovem Tutelare Trallia- norum numen fuilfe velim , cum illum hujufmodi in_» rumis fculptum videam • Sed illud etiam ex iifdem auguror , cujufmodi habitu atque ornatu Trallianorum Jupitcr fingeretur . Non uno enim codemque habitu Deorum Simulacra effingi confiteverant . Labrandenus Jupitcr j cum halta, & fecuri , Pbilalctbes , cumhalta, & aquila , gladium fortaffe XpufcCup gerebat ; (J/xoptci Cau- ri) Frocl. Num. loniatarum , apud Eroelichium (b) fulmen vibrat , & Vcc. vittas alia manu fuftinet (*) . Si fides igitur duobus illis Tab.i. n.2.& j. numis Fer/, & Commodi habenda iit, quidni autem ha- (*)Vid.Tab.I.n.n. beatur ? Trallianorum Jupiter fedens effingebatur, dextri Vitfforiac figillum, fin. haltam feu fccptrum tenens. Hu- jufmodi ferme habitu atque ornatu Olympium Jovem, (c) Paufan. Ub.v. ut altos praeteream deferibit . Paufanias (c): Sedet irt-j c. ki. folio Deus ex auro , &• ebore factus , corona capiti impo- fta ejl ad oleaginae frondis imaginem , dextra vibloriam, tenia co- ipfam ex ebore , & auro praefert , cum , & rona : laeva tenet fccptrum , affabre expolitum & omnium metallorum varietate difintlum • quae avis fceptro in- cumbit , Aquila ejl . Adde huic Jovis Simulacrum in_. d Id. lib.i.c.r. . Piraeeo ( Piraeeo ab eodem Paufania deferiptum (d) In vero quae haec Minervae , fpecletitur funt "Jovis & fanum aenea funt Simulacra Deorum , "jupiter fccptrum & vi- £loriam\ Minerva bafam tenet . Cur autem Jovi vi ria tribueretur , habes apud Phornutum , feu Cornutum (r) Phor.de Nar, mavis (e) . Pingitur interdum , Jupiter, tenens manibus Pcor. c- 9. vi£1oriam : quare autem bot ? ut clarefcat ipfum vince- re omnia , nec a quoquam vinci ipfum pcffe . Sunt qui Deorum regi viatoriam datam velint, ut illius telfis ef> de Gigantibus retulit cum fet , quam Magnum illa terrorem intulerat "Jovi Fidens , "Juventus horrida , brachiis Fra- Digitized by Google . 1 DE TRALLIANORUM NUMO. 17 Vratrefque tendentes opaco Pelion impofuiffc Olympo : ViBoriae Jtgillum inquit Froeli- ut ait Horatius ( a ) , («) Hor. ©£ XV. chius (b) Jupiter attinet Ntxnpdpot ditius ob memoriam libu m. vIBorrae adverfus Titanas relatae , hajla pura indicium (4) Frofl.iv.Ten- unupag. divinae pote/latis habetur . Utrlquc fanc de caufa cum_j i*. Victoriae Simulacro effingi Jupiter potuit , & Kocrqpdpot cognominari j fed ea fortaffe peculiaris Trallianorum Ca- riae, quod eorum in urbe Vidtoriae templum illuftrc fuit, in quo Palmam in bafi Statuae Caefaris Dilatoris cir- ca ejus bella civilia enatam \ ipfamque Deam ad Simu- lacrum Caefaris , cui ex obliquo collocata fuerat , fefc obvertiffe apud Plinium & Dionem (c) legiffe memini- (0 PUn. It N", xvzi, aj. IX. Ac Trallianos quidem Jovi fuo Victoriam tri- Dio lib. 4 , buiffe numi teflantur , eumdem thwyppov cognominaf- fe , cum documenta nulla fuppctant , affirmare non au- dodtos ftm j praefertim cum viros dubitare videam, an Graecorum ullus Jovem hujufmodi cognomento coluerit, fit (i) eique templum ullum dicatum hoc titulo (O; *]e ne Triflan. |. c. T-i.pa . trouve pas inquit Triflanus (d que let Grecs 1'ajent 3 5 po. , ) , C ado' , aedes dica- (0 Fidium M a Romanis , apud quos Jovi Viliori tae , di conditae funt : Ipfe , Qu. Fabius Maximus Rullianus Confiii sd. U. C. aedem Jovi VilluTi fpoliaque cum vovijjfec ad 459. , Hofiium (a) Liv.r. u.29. cafira Samnitium perrexit , inquit Livius (a*) : eidem fovi Viliori pau- tis polt annis < anno fcilicet 461. votum aliud vovifle L. Papirium Cur- (4) Nnm. 4t, forem ibidem (b")t lego In ipfo di/crimine , quo Templa Diis Immorta- libus voveri mos erat , voverat fovi Viliori , fi legiones hofiium fu- di et pocillum biberet : ff mulfi , prius quam Temetum , fefe fallurum Haec vetuliiflima quod fciam Vilioris apud , ego , Jovis Romanos monumen- ta (iint . Aedes , quam Fabius voverat , in Palatio Urbis regione X. fabricata cft P. Vifiore referente , aliifquc Romanae Urbis Topogra- his p confentientibus . Quo anno fidium id iit ignoro , Idibus Aprilis OvIAFaft. dicatam fuidc cx Ovidio (c) didici. (0 ]jb, lv, vcrCfa, Occupat Aprilis Idus cognomine Vilior Jupiter : hac illi funt data Templa die . Lapides Jovi Viliori dicatos bene multos apud Grurerum aliofque ve- terum infcripiionum colledtores invenies . Numi etiam Romanorum Im- peratorum Jovem exhibent Vidloriam gerentem cum epigraphe Jovi Viliori : eorum nullum adhuc inveni anno vulgaris aerae lxxxv. anti- quiorem ; Occurrit enim primum hic typus , & epigraphes in nnmis Do- mitiani apud Mcdiobarbutn ejufdcm Coniulatu XI. percudis. h 18 DISSERTATIO PRIMA * epicbete ie dejigne adore foui une , qui ( Vi«5lor ) en leur ce que nout crojtns qu iit l'ajent en- langue : fi n'efi , , tendu fout eeluy de xpdnouos . Jovis Tropaei templum Pauf. lib.ili. {*) apud Lacedaemones memorat quidem Paufanias (a) . Tro- c.ia.-- , . bello paei Jovis aedem fecerunt Dorienfcs fuperatis , cum tunc Laconicum aliis Achaeis , qui folum tenebant , tum hujus ipfis etiam Atnyclenfibus : Jovis iimulacrum , vi- geffilTc quod putat Triftanus 5 atoriam , neutiquam Pau- fanias docet . Verum enim vero Nicepbori Jovis tem- plum , apud Spartianum in vita Hadriani , invenifle fc Cafaubonus (b) : habuit autem Hadrianus prae- {h) Cafaub. not.m putat , , Spart. fumptionem Imperii mox futuri , ex Fano quoque Nice- pbori Jovis manante refponfo , inquit Spartianus* At ego Salmalio afTentior, qui optimorum Codicum auctoritate, (V> Salmaf, not.in Jovis Nicephorii legendum monet {tj , ut nulla dubita- Spaxt. Nicephorio oppido tio lit * quin de capiendum fit • Jo- ut alias vi fcilicct ex loco, contigiife docui i cognomen factum eft , non loco ex Jovis cognomine inditum no- men, ut Cafaubonus volebat. Nicephorii porro nomine illultres apud veteres fuere Pluvius, qui Tigranocertam (i) Tacit.an. xv. praeterfluebat , Tigranocertam , inquit Tacitus (d) ur- bem copia defenforum & magnitudine moenium validam : adhaec Nicephorius amnis haud fpernenda latitudine , par- tem murorum ambit : ejufdem nominis Mefopotamiae (e) Suici.v.N/xHf, Urbs fuit, quae deinde Conflantina , fi ve Conflantia (e) dicfla eft. Nicepborium appellabatur inquit Stephanus (/>Sctph.v.N<«irf , (/} Conflantina , Urbs circa Edeffam , autbore Uranio . Ejuf- dem meminere Strabo, Plinius, Ptolemaeus , atque Ifi- (/)S«r.ib.xx.p.7 47 , dorus Characenus (g) , quorum Ifidorus , & Plinius ur- 1’Jin- lib. v. c. 24. Alexandro M. conditam teltantur : vi. c.atf. bem ab In viciniis Ptol V. 18. Plinius Euphratis , inquit , Nicepborium uti diximus , ini. Char. p, j. quod Alexander U‘Jfit condi propter loci opportunitatem : Miror porro cur id a Seleuco faiflum fcripferit Froeli- chius : Seleuci viBoriis Nicepborium in Mefopotamia , in Frodic.Annal. Armenia Nicopolis nomen fumpfere ( . Ab Hadriano R.Syr,pi5. ) Imperatore Romanorum Colonia faifla eli , huic enim tribuendum cenfco cum Harduino Hadriani ipfius Ct) Hari. J. c. -v* (/) numum cujus in averfa parte lego COLONIA. NICEPH. COND. , ) DE TRALLIANORUM NUMO . 19 COKD- Colonia Nicepborium Condita . Typus numi Co- lonum exhibet boves agentem . Hunc eumdem numura rum protuliflet Mediobarbus legit COLONIA. NIC. PH. COND. eumque Nicopoli a Trajano ad confluentem Ia- tri , & Danubii conditae tribuit . At quid illae literac TH- fibi velint , author non docet ; Aflentior igitur Har- duino legati NI CLP H. ix mimum Nicephorio Mefopota- miae urbi cum eodem tribuo . Lxtat alius cjufdem ur- bis numus apud Harduinum Graece inlcriptus N1KH- cujus antica poli i- $OPlGN , pars Gordiani Pii caput , ca Jovem cum visoria, & fceptro exhibet. Jovis Tem- plum in hac urbe fu i fle , ex qua ille Nicepborius quem- admodum ex Larifla , lar'/facus ditfhis fit , multo fane probabilius; hic etiam fortifle Oraculum , quod Hadria- no futuri imperii indicia praebuit. X. Quamquam non longe a vero illum ego itu- rum arbitror , qui Nicephorii ‘Jovis oraculum , & tem- plum , prope Pergamum ftatuat , in luco Nicephorio , quem Eumenes Attali Filius , Athenaei frater , confo- verat ut («OStrab.lib Xttt» , author ell Strabo ( a ) : Hic Urbem adorna- pag.$i . vit 4 Pergamum , & lucum Nicepborium con/eoit : Um- brofi nemoris receflus , & horror fedes oraculorum ido- nea videri profecto poliunt . Ac templa quidem eo in_, ( h) Pol b.exccrptr luco fu i /Te a Polybio difeimus (b) : & poflquam Nice- ValeC p pborium va/lavit , Philippus nempe Macedonum Rex, luco penitus exci/o , ever/oque Septo , multaque ibide>n_, pretio/ijjima & templa /olo aequavit : ex his fuifTe , cui Nicepborium (c) Diod. excerpe. nomen foret ex Diodori excerptis difees (c pa®.»9$. Fana quin etiam in /uburbanis Pergami /ita evertit , idem Philippus , Nicepborium iuprimis omni apparatu in/lrtt- IA pag.j3$; FJum : atque (<0 iterum (d) , Pru/iat Rex Bithiniae , confi- Ho 5 /pe capiendi /letali frujlratus , Nicepborium /ub ip/is Pergami moenibus /itum vajlart coepit , ac templum quidem ip/um . d’Jlurbavit Utcunque fe res habeat , Jo- vem Ntwrspcpor , ut illuc redeam , unde digrefius fueram, coluiife Graecos, coque titulo cognominafse » nulla fatis certa (<) Liebe Goth. documenta docent . Nim quod Liebeus (c) Ni- Num. p. 521. caeum Jovem, cujus meminit Livius (/) Per/eus • ••• (f) Liv.l.4 j.n.zi» C 2 aUe- . 1,. 20 DISSERTATIO P RIMA altero diem ad Templum 'Jovis quem Nicaeum vocant , pofuit cajlra , Viifforem e(Te velit , non fatis perfuadet, cum cx loco deducum cognomen efse potfit Verifimi- <*) Hyg.rab.18j. Jjora fortafle afferri ex Hygino pofscnt , qui (a) Hip~ pomenem Viifori Jovi in Parnaflo facrificafse fcribit Hanc } Atlantam , cum in patriam reduceret , oblitus be- neficio Veneris fe viciffe , grates ei non egit . Irata V ene- re , in monte Varnaffo , cum /acrificaret Jovi ViBori , cupiditate incen/us &c- At nolim unius exemplo gentis univerfae morem confuetudincmque firmare . Illud etiam accedit , quo non invitus in fementiam Triftani addu* effi- cor , quod Jovem ViJioriae figillo , ab iis etiam iffura videam , quos Jovem alio cognomine iniignitutn coluiffe certum eft. Unus exemplo Iit Olympicus , quem fupra commemoravi , in Europa , atque Atiaj atque ubi- cumque Graecorum Coloniae fuerant illuftris inprimis, ac nobilis- Ex quibus illud non temere liatuere mihi pof- fe videor Trallianos > ut Jovi fuo Vkloriam dederint illum tamen Niwcpdpov nequaquam cognominafse . XI. At, fi quis, ut in re maxime obfcura, conje- flurae locus fit, Trallianorum Jovem , eorum faltera, qui in Caria fuere , Lariffaei cognomen habuifse arbi- tror. Neque id temere omnino. Cum enim Argivi Tral~ lium conditores Jovem cognomento Lariffaeum venerati maxime fint , & 'Jovis Lariffaei Templum Larifsie Ar- ti) Paufjn.lib.tr. givorum arcis fuifse teftetur Paufanias (b) : in extrema *•**• arce , cui Lariffa nomen , aedes efl 'Jovis cognomento La- riffaei : quid effe unquam poteit (imilius vero , quam Argivos Jovis hujus Lariffaei cultum Argis fecum in_» Cariam detullfse & Trallibus ftatuifse? Metropolem» nu- mina in Colonias faepe tranfve . leve indicium origi- dilcimus Nec , quo populorum nes dilcas Dii faepe funt, quos iidem venerantur. Ple- (Oyvachter. Ar- rique Coloni innuit Wachtcrus (c quamvis extra na- , ) , th' ' Num 'c-vu '. tale folum deduSh , /olebant tamen conditorum /uorum- injlituta /equi , eorumque /icut linguam , ita etiam ritus & /aera /eeum trans/er re ; nonnunquam etiam nomen , & in- od by Googlc ; DE TRALLIANORUM NUMO . 2 1 & infignia fervare , (fi ad pofieros tranfmittere . Hinc Dii communes , & fymbola communia plerumque funi patriae antiquae indicia , etiamfi nomen ea occultare vi- deatur • Haec Wachterus . Hinc Teneates Tenediis co- gnatos fuifse, ab Apollinis cultu apud utrofque fimili , deduxit Strabo : Videtur etiam cognatio quaedam cum Teneatis eflc Tenediorum a Tene Cygni filio , ut Arifio- teles ejus tradit , magnumque argumentum , Apollinis cultus . apud utrofque firnilis praebet (<7) Neque hic prae- (d) Strabo lib.viiL pag. 58 o. termittendus Metrodorus ille Trallianus , quem 'Jovis Larifsaei Sacerdotem fuifse , ex Strabone fupra docui Hujufmodi enim Sacerdotio , non leve conjerturae huic meae pondus accedere, facile quifque videt. XII. Sed ne ego ineptus fum , qui de Tralliani Jovis cognomine tam multis difputo, cum illum AA* PAZION Trallianorum numi aperte nominent? Numus eit (i) MuC Bric. ! *c. in Mufaeo Britannico ( b ) , cujus adverfa pars fenileou. Qura.zv. exhibet protomen laureato capite hujufmodi cum epi- grape pars averfa (*)Vid.Tab.Lxu»o. ZEYE AAPAEIOE (*) ; vero Bacchum nudum, & Itantem profert, dextra uvae racemum, lin. Cantharum gerentem his circa caput literis TPAAAIA- NON . Habes igitur , quod multis quaerebamus Trallia- ni Jovis cognomen. At quid nova naec vox Aa.pa.cr/os , atque hoc primum in inventa quid numo quod fciam , , inquam libi vult ? An regionis locive ignoti nomen elt? an duplici cx voce compofitum elogium ? Jovem Afium noveram fine, cum apud Stephanum legifsem (c) : Afus (c) Sceph,v,Atf«f. oppidulum Cretae , Oppidanus Afius vocatur . Hoc enim nomine 'Jupiter ibi e/l colitur , & Templum 'Jovis Afii antiquijffimum ; At Jovem Larafium nunc primum au- dio . Haimius, qui numum vulgavit, Afiae Regem vo- ce illa defignari MuCBrit. l,c. Jovem , fufpicatur (d) : Non farebbe^t (<0 il forfe f/gnificato di qucflo epiteto Rex Afiae ; perche mi ri cordo d'uver letto , cbe Lar fignificava in lingua Etru- fea Re 0 Signare ? At fallitur vir dodlus • Ac primum quidem falft ver- eorum opinio eft , qui eo Aufonii fu (e). (c; Aufon.in his. Tertia opima dedit fpoliatus Aremorius Lars . alio- . , . , 22 DISSERTATIO PRIMA alionimquc fortafsc authoritate , Lar Etrufcorum vo- cem i Regent interpretantur ac Ducem . Cum tot enim lint , ut alia omittam , Etrufcorum urnae, aliae exi raii atque elegantis, aliae vilis , & rudis operis , in quibus vox illa, vel integris elementis , vel primo tantum , fcul- pta coloribufve dcpidl3 vilitur , ut in his duabus in agro Clufino biennio ante, ni fallor, inventis. \/AlW quis fibi perfuadeat eos omnes , quorum illic fuprema., condita funt Etrufcorum reges ducefque fu i (Te ? Hoc qui attente perpendat , vix opinor dubitabit, quin vox il- la Etrufcorum praenomen (i) fuerit a Romanis iplis ali- quando ufurpatum, ut ipforum confulares Falli feliantur, in quibus anno U- C. CCCVI. Lar Erminius Aquilinus conful legitur • Illud deinde accedit novum atque info- lens , epithethon Et ru fca ,& Graeca voce conflatum , cu- jus rei , an ullum proferri exemplum queat non temere dubito. Quod cum (latuo nolim credas in eorum me fen- tentiam defcendilTe, qui Etrufcae linguae ullam cum Grae- ca cognationem effe omnino negant Non opis ejl uojlrae tamas componere lites . quan- (i) Lar faepe etiam Manet fignificat . ut ex Augullino . & Apulejo (a) Pafferi leti. viri do&i contendunt : Che Larthi inquit V.C.I B. Paficrius (4) non fi* Ronc.apud Calog, elCurne, molle volte pub ca- fempre prenome w ma formola religiofa, fi T.aa, icu-j. vire grandi/fima freqttenza colla quale negli epitafi t' ineant ra, non ejfendo credibile, che tntti gli nomini, fi cbiamajjcro Larthi.... e notabile ancora, che alie volte quefia voce p recede nn altro cognome , oti- de, fe non vogliamo dire, che coloro duc engnomi avejfero, ci ccnvcrri appigliarci al partito di credere , che Larthi fia una formola Sepolcrale : Hinc ex iis titulis quos fupra protuli priorem fic interpretor Larthi Caj. Merei Sunt qui Lars Larthis dici velint cum vox haec praenomen^» eft; cum vero Manes fignificat Lar Laris . At id apud Etrufcos in mo- re potitum neutiquam fuilTe eorumdem urnae , & Sepulcrales tituli non dubie ollcadunt, ut idem Pafferius animadvertit. Digitized by Google DE TRALLIANORUM NUMO . 2\ quantas hac fuper re viros doclos movilfe video . Sed (a) Palleri de Hel- ut illa etiam vera efle concedam , quae Paflerius (a) , len. £uufc. n. i. difputat : Totam linguam F.trufcorum , ex Graeca, cuni_, adhuc cruda , & inculta e/fet , procede ; non quidem ex Graeci Scriptores u/i utique illa , qua funt ; fed antiquio- re 3 dum adhuc Phoeniciam , unde procefjerat , Q- Aegy- ptum refonaret . Ut illa e Graeco fonte deducta cire con- cedam Deorum nomina : ‘juve, Cupra , Tina , Tinia, Thalna (O Turms, Turan, Laran &c. quibus Etrufci *]ovem , Junonem , Palladem , Bacchum , Lucinam , Mer- curium , Venerem , Martem delignabant , ut idem Paf- ferius erudite contendit : ut ha:c inquam ultro concedam» illud ramen haud dubitanter affirmo Lar peculiarem , Sc ut ita T Opicam, dicam Etrufcorum vocem fui (Te , neque ufquam quod fciam a Graecis ufurpatam . Hinc illius v< cis A a.pxvto< vim potellatemq te e Graeca tantum lin- gua defu mendam flat uo. At id aliorum erit , neque enim tantum mihi ipli fumo, ut certam , & legitimam hu- jufce vot is notionem afferre queam . Nam illud vix pro- ferre audeo, quodolim fufpicabar Aa.pa.trw idem ac ju- cundus , fcu dulcis Deus , ex Aapo's fcilicet jucundus , dul- cis , St ows , quae vox Deum apud Dorienfes , & Laco- nes , fignihcat terte Ariflophane (£) «f tcu minarunt ; plura de hac voce dabit bpanhemius in epi- ilola ad Begerum , quam non femel laudavi. illa fufpicio XIII. Sed, Sc mihi orta eft , eo in numo non Xapactos fed XxpicnCos legendum elfe . Negat id Ha imius: perchl la medaglia ejfendo confervatij/ima non v' ha luogo di fare un tale equivoco : at numilmatis in- tegritatem , literarumque elegantiam , letfforis errorem omnem amovere pofle non diffiteor, Tralliani vero mo- neta- (0 ocem hanc gentis Juvenciae apud Romanos cognomen fiiif- Pe lego apnd Livium (aj , qui T. Juvcnctum Thalnam a. U. C. yoo. > (a) Liv, WtJOSXt v # • Praetorem nominat . n,4*. : 24 DISSERTATIO PRIMA netarii qui Aa.pa.cics pro Auptccucs fculpfcritj peccatum , , quomodo amovere eadem poffint , non video. Quam mul- ti funt numi integri , literis dilucidis , & perfpiruis monetariorum culpa vitiofis ! o (tendit id eruditiffiroaj diflertationc Froelichius , atque experientia magidra no- runt , qui veterum haec Cimelia pertrahant . Neque_» vero movere quemquam debet , quod communi opdfiypa,- q>«t duplici cc Lariffaeus feribi foleat , nam , & Aapt- coucf plura exhibent monumenta , a Spanhemio , & (4)Sp»nb*.in Call. Kuhnio (a) obfervata : Lariffae numi , inquit Spanhe- in p. 407. Kuhn. Aa-pica. Aa.p 4 ca.40tv vul- PauUib.VIU.i7- mius cum uno igitur fuit o(citanti monetario pro Aupuraics , fculperc Aapacics. Facilius etiam contingere id potuit , fi Aapu- cics legendum fortafle fit . Bacchum Lariflo in monte Paaf.lib.nl. (^) cultum fuific habes apud Paufaniam (b) : Libero vero ra- b. aa. tri fupra Migouium facer mons efl , quem vocant Lari- fium , eodem in loco vere ineunte feflos agitant Ubero diei : Sacri quum alias referunt caufas , tum quod ibi primum uvam maturam repererunt . Hinc Bacchus Aopi/cves; quid- ni & Jupitcr ? Annon faepe fahum, ut idem cognomen, pluribus Diis tribueretur? Jovem, & Apollienem Larif- faeos vidimus; adde his etiam Minervam Paufania au- (0 Paaf.riJ, «.17, hore (c) : Agri fines inter /lebaios , & Eleos Larifut amnis efl , & in ipfa fere ripa fluminis Ten.plum Miner- vae Lariffaeaes nec temere fortafle faftum , ut idem Tral- lianorum numus hinc Jovem , inde Bacchum referat , atque hunc quidem, cum uvae racemo; quem Bacchum Lariflum praeferre oportuit, ut ex iis quae narrat Pau- fanias facile vides. Utriufque cultum , & cognomen ab Argivis ex Pcloponefo in Aliam tranfvehum fit fi- , quam milc vero, nemo non intelligit . Fortalie etiam Aapa- ertos apud Cares Aitpvcios , & Lydos , pro ufurpatum , cu- fi jus rei exempla proferre vellem , reperire non adeo difficile foret . Sed hacc conjedturae funt inquis , ita fa- ne Digitized by Gooflli v' a ,, DE TRALLIANORUM NUMO. 2f probabiles ne : at obfcura adeo in re , quid aiiud , quam conjeifluras afferas ? XIV. Quid Aquilae» & fulmen Tralliano in numo Jovis capite inligni libi velint > facile quifque opinor af- fequitur • Quis enim nelciat ellc Aquilam Minijlrum fulminis alitem Cui rrx Deorum regnum in aves vagas Permiflt expertus fidelem (•) Hor. Od. Jy, in Ganimede • ( fupiter flavo ) lib.iv. atque ea de caufa ZZov Bo.viX.ikcv ab Aefchili fcholialte apud du Cangium b) nominari. Cur Aquila Jovi facra (i) Du Cmg* ( Numifm.Inf.Acv. fit docet . Aquila *Jovi dicata quod volan- , Phornutus , t. «. (c) Pitom.dc di pernicitate , aves omnes excellat : (c) Sed aliam rei N.B, Juijuffe caufam ex Aglaolthene refert Caefar in Ara- C.J- to apud Lallantium » Aquilam fcilicet Jovi in lit to- re facrrficanti , cum is ex Infula Naxo adverfus Ti- advolaffe is tanas proficifceretur , in aufpicium , quam Vitflor bono omitte acceptam fuae tutelae fubjugarit (d) Liictan. Dtv, Inft. 1. c. XI. Cur fulmen gerat hanc Plinius caufim reddit , e volu- ob cribus Aquilam fulmen non percutit , quae hoc armi- ger ejus teli fingitur (e) . Nec illud minus notum ful- (0) Pli.H.N.II.J J. men ‘Jovis ignem appellari : Ipfa 'Jovis rapidum jaculata e nubibus ignem', inquit Virgilius (f)- Nonnulla hic de (/) Virg. Acn.T. ». ,5. fulminis figura dici commode poffent , non enim una fuit fulminis tingendi ratio; fcd numi parte, ubi caelatum ell, fatis fulmen detrita , quaenam illa fit, nofcere non valeo ; adde quod omnia jam praeoccupavit clar. viri utriufque nollrum amicilfimi doftillima illa epiftola quae , in Romana fphemeride anni 1754. vulgata ell • Cur ve- ro Aquilae hic duae , fi modo avicula illa Aquila ell ignorare me fateor, & quoniam probabilia quae dicam , non habeo , aliis id quaerendum relinquam. Haec funt , quae de tuo hocce numo differenti fefe obtulere , in tenui labor fortaffe , at tenuis non gloria , fi tibi haec qualiacumque fint non ingrata fuiffe acce- pero . Uberiorem , eruditifque viris gratiorem, ut fpe- D ro 26 DISSERTATIO PRIMA dicendi copiam Cuppedi rabunt alia to , plura ex locu- pleti i Ita tua , feleAtque nomorum veterum gaza «utk« fi fora. & nondum vulgata , quae , per otium) & feve- ftudia riora noftra licebit , iiluiirare aggrediar j Interim vale - Romae, ex Scotorum Collegia xi. Kal. Odebria CI0I3CCLXI. Numifmata, quae in hac diflertatione citantur adie- fta tabula ledorum. commoda exhibebit - DISSER- Digilized by Google TabIpJ.6 T1B ' /- KAISAP V [ .W-TO-B rffe tj.NYZAE':,?-./ s&j an TPAAAI V &/ TPAAAI ANAN ANiflN .CMYP-AAO, s. Digitiz’ed by Google TJigitized by'Got)gle , 2 7 DISSERTATIO IL DE ANONIMI MARTYRIS EPITAPHIO AD ROCCHUM SCOTTUM E societate jesu. Uod Graecam iftam tuam infcriptionem in Coemeterio Cyriaci ante annos fe- ptem ad Martyris locuium repertam « fe- rius quam promiferam , interpretandam fufceperim , partim occupationibus meis i~ graviflimts f.uftum eft etiam ; partim , quod ab iis qui elogium iftud interpretati fuerant , di£ fiderem ; atque Aegaei nomen perperam Martyri iUi tributum exirtimarem- Nolebam enim eo rem conjectu- ris meis deduc ere , ut vulgatam , atque apud omnes j.im- diu ufurpatam appellationem indubium revocarem; quod nonnullis molcltum , tibi ipfi fortalTe minas jucundum futurum efle videbam. At quoniam me faepius rogas , & pro veteri no- itra amicitia propemodum imperas, ut quid me ab alio- rum fententia abduxerit palam faciam fubr iftva , , cum quaedam perire tempora incurrerint , qu* non aequum ed, quod pollicitus fueram, aggrediar, non tam inter- pretationem meam probandi tibi fpc, quam amori tuo D a obfe» Digitized by Google ) . 2 % DISSERTATIO SECUNDA obfequendi voluntate. Malo enim, ut Bruto illi fuoaje* deftderari a bat Cicero» cum ftudio tuo ftm obfecutus fi id non fecerim, benevo- te prudentiam meam , quam lentiam • _ , Ac primum interpretationem ipfam rudibus cle- mentis e (formatam fic lego, & latine interpretor. nirTis Fides Tfi CIAI.Q Proprio AA£A4>f2 MNH Frat ri MHN AN£©H Memoriam K£N Fofuit confidero quid Age ntmc dum fmgula paulo attentius , meditanti occurrerit accipe . S- I- niSTIE. eo OnnuIlos fui (Te intelligo, qui rw/Vm legerint, icqui* fortafTc quod olimt elt roinibus proprio nomine defignandis ufurpata a , FIDLi Illuftris apud Gallos , tefte Tillemontio ( ) -)Tilleraoot.T^. f4 afla exhibuit Lab- Agennenfis Virgo & Martyr , cujus P- 541 ' leges apud Adonem vi.OAobns , bacus (£> l» Galliis , Blb. ( t I.abhMu* Mir.T. 1 . 0.5*8» Digitized by Google ,. DE ANONIMI MART. EPiTAPH. 29 civitate Agenno Santiae FIDIS , Virginii , dP Marty- rii &t. A*6An rif t£)' Ayiuv rptUv TlxpBirsiv , jydj A tTeAiptof niZTEDZ F/Ajr/JVs, A'ya7rr\s &c. habes in Menologio (0), (a) Menol. BaC Tom. i.p. quod vocant, Bafilii iC. Kal. Och In Romano Martyro- 45. logio Kal.Aug. leges: Rom torum di<5him eft , collocavit i nec alias ede reor, qua- rum meminit indiculus Oleorum , quae Grcgorius M» mifit ad Theodolindam Reginam apud Mabillonium (h) (i) Matii, dc Cul- tu SS. ignocorum oleum S- Spei S. Sapientiae , S. Fidii , S. Caritatii . t p. no. Novi equidem, Sollerium haec Virginum nomina appellativa potius, quam propria exillimalTe: Haec no- SS. T. x. mina , inquit (c) quae rarijjtmo , mihique faltem non no- (c) Aa. Aug. p» i£* to exemplo apud Graecos Graeci , apud Latinos Latini en undantur , appellativa potius , quam propria dicenda videntur j accepta /cilicet a gloriofo certamine , quo pro Cbrijli Fide tanta Spe , dt" Caritate praeditae , ductat Sapientia Martyrii palmam funt confecutts : Viri dofti conje tine reddiderint . Vetus enim mos eft interpretum com- plurium , ut nomina ipfa transferant ex aliena lingua., in Tuam ligni fica— , nec eorum Tonum ac fyllabas , fed tionem repraefentent • Cujus rei exempla plurima a_j Grotio allata quibus haec ille (i) fuilTe dicit Huetius , (J) Huet. Dem* adjecit: Ifaacum , cujus nomen Hebraici rifum fonat , ye- EvAtig.T.i.p.^cr, Auito. appellat Alexander Polybijlor • Efau , cui dt" Edom hoc ejl Graecis dictus Rufo , nomen fuit , Erythras a tjl ... . Qui Cepbas a Cbriflo nomen habuit , Petrus a Graecis ejl nuncupatus &c- Quis igitur miretur lati- na Digitizedby Google . . . , 30 DISSERTATIO SECUNDA na haec nomina Fides , Spes , Caritas Graecum Scripto» rem patriis vocibus niorn , tXn/f, aVwi, interpretatum fuifle . Sed ut rera Lapidum tcftimonio tibi probem » haec habeto j quae veterum Infcriptionum Thefauros , quos vocant pervolutanti occurrerunt. Cafperiae FIDE apud > , (a) Fab.Tnfc-Dom. Fabrettirm (a) Icgilfe memini, ubi Fide pro Fidei ufur- cap. 4. o. 46 1 patum malo, veteri more Grammaticis non ignoto, quam p. 32$. negligent iae, & ofe itantiae Librarium, vel Quadratarium nullo telie , accufare. ArrtcQua. IliCTH apud Lupum no- (i) Lupi Scv. M. ftrum (b)in praei laro illo opere, quo Lpitaphium Severae Lpit. p.ig ,6u (O Fab. cap. J. Martyris illuftratur . Antonio SPES , Geminius SPES apud n.ai c.p 184 c.m. cumdem Fabrettum (c) inveni , SPES Epifcopus apud Do- p. 21 $. n. 549. (d) Doni. Infcr. nium Cd). EAniAI a f II. Digitized by Google ) . DE ANON1MI MART.EP1TAPHL 3 l $• II TQ EIAI& AAEA$D. T T Oc (cilicet illud eft, quod te, diu anxium follici- Quid fit quod ego illa 1 J_ tumque habet .. graeca ver- ba t« a preti vifum eft , fed proprio Fratri explicanda ccnfeam. Age igitur experiamur , quis noftrum melius interpre- tationem fiiam tueatur, egone , an tuus ille interpres, ignotus mihi penitus j.nifi quod Graecum adolefcentem veterum cararfterum non fatis gnarum, & peritum, fuif- fe > non levis mihi fulpicio eft Sic igitur fentio Aegaei nomen non ex lapide eruifi- fe illum, fed ex ingenio fuo , novum ac recens procu- difTe . Ut enim tantifper omittam , tertium illud ele- mentum vocis quod yaC/u.M.0. illi eft ,, rfya.ro. omnino eiTej ut hoc inquam omittam , doceat velim, cur hic Erym pro Atya.no politum fit j atqui ita Icribendum erat, fi Chrifti Martyri Aegaeo nomen fuit .. AirAlAN , mi- nime vero EiriAN leget in Graeco Epigrammate Dooi.TnfcripC* apud Dortium (a) . Quid dicfturus fit , fane non. video j. (a) CUr.X.n.104. neque enim eo eonfugiet , opinor, quo frequentius , quam par eft , confugere nonnulli folent , ut vel authoris in_» fcribcndo , vel in Iculpendo Quadratarii negligentiam. eulpent ? Ut enim in hoc lapide rudi fcalpello litterae ef- formatae fint ^OpQoypa^w tamen leges violatas jure nemo dolere poteft • E/7/0 igitur legere oportebat ,. atque Igit nomen Chriftiano Athletae tribuendum fuerat _ Lerflio- aem iftam non levibus conjefturis firmare potuilTet nam (S) Grue, pig.700* 8c YrEIH apud Gruterum (b invenilfet, & YrEINON mtm.z. oAtXapiv apua Muratorium (c), & YHA apud Marango- (c) Mur-Iofcrip. p# nium (<0 cujus infcriptionem integram- proferam §. v~ 1205« n.zo. 4 Marang. Ad. Neque deterreri oportuit quod hic nyiu ( ) vero- hominem , ViCtorin -App.p 135, ,fcribatur , in allatis vero exemplis YHA &c. Diphthon- gum enim a pro Y apud veteres ufurpatam fuiffe non_. uno exemplo docuit Salmafius (c), a pro v in multis vo- fr) Sal.noc.in Infer. Mcred. Actie i p.itf* cibus. . . DISSERTATIO SECUNDA cibus Udem 'celeres fcribebont , /Atospov , pro /u-Mpov , di- centes /Atiana, pro /mana. Quamquam uti paulo ante dixi, tertiam illam lite* yci/A/ua. ram , quae Graeco interpreti vlfa ell , «ffAra. ef* fe audaider fidenterque pronuncio . Atqie ut ipfe rem- perfpicias , ipfum tibi ante oculos marmor fijtuas ve- illius A parent, ut una eademquc proinde fit . Utrobique linea retfa finiit ra dextrorfum cadens curvae conjungitur; in priori quidem voci tuha prope ad medium , in altera_> vero ad imum ; hinc non temere flatui fle mihi videor «NAto. efformari utraque litera Graecum , atque idcirco aJS» tton tty/a legendum clfe . Eflo , inquis . At cur Proprium interpretaris , non idiuns ? An negas vocem tufr» proprio nomini defignan- do infervire polfe ? Minime gentium . Quam mulra_« enim funt ex hifce verbis , quae adjcBiva Grammatici vocare folent , hominibus attributa, queis fuo quifqtie proprio , & certo vocabulo appelletur ? Sexcenta horum exempla dabunt Gruterus , Donius , Muratorius , aliique colle«Rores antiquarum Infcriptionum , quos vocant . Unum aut alterum hic tantum proferam; primum exhi- bet lapis Chriltianus, cujus a-ndypcet^cv ex Cl. V. Fabio Danzctta S. accepi qui apud fe lapidem cultodit J. , A Q PERPETVO BF.NEMFRFNTI IN PACI.... QVI VIXIT ANNOS. PIM . XXX. M..., DEPOSITVS IDVS APRILIS DEL VI OFITVS PERIT IN DIES V POS CONSVLATV-VICTORI VALENTINIANI. NOBI (0 En (i) Pertinet ad annum Chriiii excepit Con- J 70 . , qui proxiine fulatum Vi&oris U. C. & Valentiniani, qui di Calares nictus elt, no- bililsinii Pueri Valentis Filii. In tertio verfu Vefmdus 1\ tofinis lego. Dies quinque Terpesiium aegrota fle habes alibi occurrat. , quod nefeio au i by Google de akonimi mart.epitaph. 33 Perpetuo En tibi Chriftianum hominem , cui no- men fuit. Alterum dabit hacc pulcherrima inferiptioj quam exfcripfi olim in vinea Comitis Pelucchi. T. FLAVIO . AVG. LIB EVSCHEMONI QVI FVIT AB EPISTVLIS ITEM PROCVRATOR AD CAPITVLARIA IVDAEORVM FECIT FLAVIA APHRODISIA PATRONO ET CONIVGI BENEMERENTI Ew > Decent nempe fpeSlabilh > Honoratus nomen fuit Graeco huic Flaviae gentis , non ut quidam perpe- ram fcripfit Caefaris Augufti liberto {i) antequam li- E ber» fi) Norunt qui iaevo Jufpenft loculos , tabuUntque lacerto % Ludi-magiflros fervos adeunt, , qui manu a Romanis mittebantur. Pa- troni fui praenomen , nomenque adfumere , & proprio praemittere.» confuevitte . Qui igitur T. flavius -Augujii Ubertus inferibitur , hic a T. Flavio Vefpaiuuo , vel ab cjufdem filiis Tito , St Domitiano li- bertate donatus e(l, minime vero a Caelare Augufto. Sed nec atten- tior , ut hic Libertus Judaici cenfus ab Augufto iniUtuti Procurator fuerit . Illum ego tributi il.ius Exactorem malim , quod VcfpaGanui (a) Vl.Jofefh.BJ. Judaeos pendere juflit, uti narrat FI. Jofcphus (a). Tributam vero Ju- 1I1.S. daeis ubicunque degentibus indixit , &• quotannis binas quemque drach- mas in Capitolium inferre juffit, quem admodum in Templum Hierofoh- mitanum prius inferebant: Hujufmodi Tribntum cum in capita perlol- yeretur , Capitulare Tributum dici potuit Qipot dicitur in Goth. C,Th.T. veteri Lexico Gracco-latino , ejufque ExaQores Capitularii , vel (4) Trocuratores j.de PriviLcor-qiai ad Capitularia . Ali harum vocum multiplices fenfus , & in S. P. mil. pleniorem explicationem dabunt du Cangius in Lexico Jac. Gothofre- , (c) Jur. in Syra. dus 'b ' in ( ) Codicem Thcodofianum , & Jurctu* in Notis ad Epillolas lib.ia.yag.aa> Symmachi (e). . secunda 34 dissertatio addere quod in^ bertatem confequeretur : liber tertium , Coemeterio S. Hermetis reperi • REVERENTI IN PACE 'B QVI VIXIT (y AN lif NOS III. MESIS II. XX1III (0 conjedlurany Neque vero exempla alia deeffent , quae enim Idum nefeio hanc tuam firmare pollent ; habes no- quem, & ldiam inter propria Virorum , ac muierum mina a Scaligero in Gruterianis indicibus relata, quorum Gruterum invenies (a) • Ut Medacae (4) Grot.pag.88i. Epigrammata apud n.iap.iii5>R»i3* legi (Tc memini Matrem omittam , quam Idiatn vocatam Sed ut haec credibilia fint , & fimi lia veri , ab eo tamen plurimum abfum, ut Martyrem tuum litum no- minandum putem. Rem enim paulo attentius conlideran- vis ac potcRas ti ea demum mihi nativa vocis illius , loci, quam, effe videtur, ut non alia fignificatione eo hanc ien- qua a me exprelTa eft » accipi polfit . In me Graeca Epi- tentiam illud potiffimum pertraxit , quod grammata bene multa na A. M. D. M. M. APTENAI» M. Argenaeo EYTAKTu. AEIBE Eutadlo. Libe- proprius PAAIE. O. IAIOC. A ralis ( ) AEAfcOC THN KAMA Frater Cameram PAN MNEIAC XAPIN memoriae caula KAI &c. et &c. Kol,ua.~ (i) Menfes duos, diei kiiii. excidit profero dormitanti Qua- littera i) . dratario vox dies » vel Digitized by Google . * , de anonimi mart. EPITAPH. 3 f via, paululum defiebam Hypogaeum^ Kx.ua.pa.v , ut de , loc loco interpretor , Sepulchrum nimirum fub terra defofliim > quod cum in fornicem curvatum edet , Kx- (jLoipx di^um eft- Hoc eodem fcnfu utitur hujufmodi vo- Libertus ce Phlegon Hadriani apud Gronovium ( a) Avot- wGron.AA.GG. To®- 3 P- s yOtirns ufurpatur in compluribus Graecis Epitaphiis , quorum aliqua invenies inter marmora Oxonienlia (b). Cave_» (*> Mar. 0tn.7j. tamen adfcntiaris Anglico Interpreti haec adootanti: »*•**• /'« KoL/ueipx domus erat concamerata fub terra condita , tvaroptx in quibus vel ca- qua erant acpoi , & , cadavera , daverum cineres recondebantur : Neque enim haec vox Kx/j.xpx Hypogaeis in Fornicem curvatis tantummodo alia funt aedificia quibus hoc convenit , plura , nomen tribui folet atque ut optime animadvertit Salmalius (c)i , ^ m ^ arcuata in Camerae appellatae culmina , & Fornicans L.p.i»ij. curvata ,Jive ex lapide , five ex contignatione faEla fuif- fent: Sed illuc , unde digredi fumus , revertamur IAIAN TYNAKA IAIAE TAMETHS IAIOY riATPOE Invenies i apud Fabrettum (d) ( ) Fabrtt. cap. 4. IAJQ TEKNO »•477 P- 1*4- Cap.io. nuiu- 442 . IA10N YON — p-7JI«J58p.4>pa. IAID ©PEITTO apud Gruterum (e) W Grue, pag 66 7. IAIfi ©EX2 pag.684. n.l. IA1AC AOYAAS apud Placent ini um (f) (/) PUcJ.c.p. 17. IA1I2 2YMBIQ P-7> 1AIA SYMBIA E £ ... apud Digitized by Google . . 36 DISSERTATIO SECUNDA (j) Lupit.c.p.141. apud Lupum , & Donium {a) Doni di. 20. n.8. IAIOIE AnEAEY©EPOI£ (*) Marm.Oauapp. inter Marmora Oxonicnfia (b) : plura fortafle addere poflem 5 fed nolo tibros omnes pervolvere. At inquis, vox illa Tfiei , cum proprium (ignificat, laro, prima fcde accipit , minime a , ut in noliro lapi- de confcriptum eft. Quem icrupulum, ut cx animo tibi evellam, infpicc eamdcm vocem fimili diphthongo con- fcriptam , nec aliter explicandam in duabus hifce In- (c> Grtif.pag.?oi. fcriptionibus , quarum altera ex Grutero (e), altera ex o6. (d) Fjbret. cap.8, Fabretto (d) defumpta eft . Ac prior quidem fic habet na 04. p. 5 3$. 4>A«PIOC ONHCI Florius OneG M1ANOC TEKN« £1 mi anus Filio Alm IOYAIANu en Proprio Iuli ano OIHCA. MNHMH Fecit Memoriae C. CIN6KCN. CYiT- caufa Bono XI TtKNON OYAIC. A animo efto Fili ©ANATOC Nemo Immortalis Altera vero eft hujufmodi b MHNO$>IAO Menophilus AYSANONTI Auxanonti ElAIa TEKN» Proprio Filio MH FIAEPaCATI Haud implenti AOIai ETH MNH II annum memoriae MHC XAP1N EIPHNH caufa • Pax His («) Bon. Vitr. *n- CTTTXI pro CTVTXtI . Sic apud Bonarrotum («)• 0) . tig. p . 168 . 6YYYXI CCKOYNAA OY A1C A0ANATOC PHITTANA Digitized by Google DE ANONIMI MART. EPITAPH. 3 7 His tertiam addo ex GhJ. pag.jffj. Gudio ( a) (<) Bum.7. OYAICCYPOC Vaeflfurus O) KATCYXHCAC €N- . . • . apud eiMepiTH noAi Emeritam THE Urbem eicriANiAc , Hifpaniae £ZHC£N Vixit META cum EIAIAC Propria TYNAIKOC Uxore £TH annos K£ XXV £T£A£YTHC£N obiit £TON annorum O 70. (a) iflA Pridie £1A«N Idus C£nT£MBPI«N Septembr. £TA$>H Depofitus EIAaN Idibus CEiTITEMBPION Septembr. A ^ ai &c. Neque vero credas configite id Epitaphiographi Ignorantia • Veteri quippe more, fadtum e(Te dico» quo I diphthongus £1 , pro H 5 & ufurpata eft , idque adeo frequenter ut hac de caufa Salmafms (b (*) S»lm.nM.infcr. 1 , ) more fuo. An. 1. c. . . . Heroi. hoc non (i) Quid fibi velit aflequor ; Grammati- cae enim leges , K«v«v;(**iijuirii< , vel K«nv^» 5«/r pofcere videntur. Mendum ilHc aliquod contineri fufpicor, quod laevi mutatione fic cor- rigi polTe vir doAus arbitratur K«T» Digitized by Coogle . 38 DISSERTATIO SECUNDA audacfler nimirum , fciverit H & £ I , ut ISto. pronuncia£ quae fe : fcribendi confuetudo fatis fidem faci: , veteres diphtongum H & £1 , ut IiZta pronunciaffe , contra ac opi- nentur hodie quidam femidoffi : Hominis in literatorum Republica nihil non libi arrogantis decretis aliorum erit intercederej nolo enim rem multorum fcriptis , & difc • fidiis celebremJitc attingere Illud certum » & monu- mentorum teflimonio firmatum» veteres Graecos £1» pro I ufurpafie • Sexcenta hujufmodi exempla occurrent tibi in Lapidibus veterum , Numis , & Codicibus » quo- (a) Salra. I. C. rum multa Salmafius » Falconerius , Spanhemius (a), FjIc- L cit. p. Ji. aliique collegere • , Ta/altv » Arrovuvos , &c. Spanh. CIOVAIA €N £IPHNH M£TA TiuN AHaN Archaifmi hujus abufum latinis noftris » non modo Secundi, Tertii, & Quarti Saeculi Aerae Chrillianae» fed prifeis illis Catonibus, atque Cethegis placui (Te cum alii» {i) Luplloc.cit. tum Lupus obfervavit (b) . Sic Nt/ei , Ubei , Ibei , Si- p.127. bei , Eeis leges in celebri illo Romani S. C- de Baccana- (c) Fabr. cap.tf. libus apud Fabrettum (c) Meriteis , Ubei , fucit , beic » p.417. pro Meritis , ubi , fuit , hic praeferunt duo haec Epigam- mata T. LVSCIO . T. L. PARNACENI LVSCIAE . T. L. MONTANAE T.ATTIVS, ).L. CORVMBVS. PATR ONAE PRO MERITEIS DANT VBEI EORVM OSSA QyiESCANT a tergo C. LAELI PHILOTAE a ter- Digitized by Google DE ANONIMI MART.EPITAPH. 39 VLTVMA (0 SVORVM CVPfelNNIA L. F. TERTVLLA FVEIT • QVIVS HEIC RELL1QVIAE SVPREMA MANENT fcis ( i) Gens Cupieinnu , vel potius Cupiinnia « pro I hic quo* que uiurpato, ex Lapidibus nunc primum quod fciam , cmcrfit; defl- deratur enim in Grutero, Muratorio , Donio, Gorio &c. ULTUMA pro Ultima, fic Maxfumus Optamus Larubus &c. pro Maximus Opti- mus Laribus &c. RELLIQJJIAE SUPREMA. Ridebis hic opinor fcpi- taphiographi TUvreKtyimr: Suprema namque idem ac f(clliquiac: utra- que voce, quod reliquum eft in corpore poli obitum, veteres defignaf- fe novimus. Sic Ammianus Marccllinus («). Inter quae Conjugis He- (4) Am. lib. xxt. lenae defundae Suprema miferat Kfim*m ( Julianus nimirum Imp. ) in Suburbano yiae Tfomentanae condenda , ubi Vxor quoque Galli , quon- dam Soror ejus fepulta e fi Confiantina . Alterutrum igitur delendum ; nili (i verbum manent , tranfitive , 'ut aiunt Grammatici, pro expellant, ut apud Terentium . Manfurus Tatruum "Pater dum huc adve- (4) efl , (I) Ter. Phor. reliquias niat , accipi velis , 8i Cupiinniae expefiarc dicas , fufpiria , afi.HI. fc.I. v. 1 S. lacrymas , flores. Sacrificia, libamina, quae fupreira officia amicorum , & cognatorum Sepulchris veteres flatis anni temporibus periolvilTc non ignoramus. At quando Ammiani locum produxi , Libet hic exhibere Alexandri Leslaei de genuina illius loci ledione conjecturas . Quae fle- ram a vito dofto, reique antiquariae cum Sacrae, tum profanae feien- illa tiflimo , quaenam foret Conflantia , quae in Suburbano Templo S. Conflantiac titulo infignito fepulta fuerat : Refpondit vir humaniflimus , tneique amantiffimus pr.Non. Jun. a. 1757. ,, Mi dimandate qua! fla quclla „ S. Conflantia, la quale fu fcppellita vicino alia Chiefa di,S. Agnc- fe . AI che rifpondo brevemente , che fu Flavia Giulia Confiantina » Augufla moglie di Gallicano , e Figliola di Conftantino Magno , la qua- - : , 40 DISSERTATIO SECUNDA His tertium addo , ex Epicuri hortulis illud quidem fcd quod auream lapit aetatem . . PRI' «i quale dal Padre ebbe 11 titolo <1! Augufla . Mori fenza prole , c fu ii fepellita in quel vago Tempictto vicino ad una Chivfa magnificat tt che cfla avea fabricata ad onore di S. Agnefe . Le ruine di quclla I- (*) Gn*.p. xitfx. » Bafilica aneor ii vedono , e Grutero («) , ce ne ha confervala P „ ferizione cosi Conflantia* Deum veneram Cbrifloque dicata Omnibus impenfis , devota mente paratis Tqnminc divino multum , Cbrifloque juvante Sacravit Templum viUricis Virginis agites &e. (lataguarica daqualche malattia, per 1'intercef- „ E’ credibile , che (ia abbiamo n fiooe di S. Agnefe, ma che quclla lia (lata la lepra non „ fondamento da crederlo, c molto tneno che Codantina abbia fatto Conftan- M voto di Virginiti. Un altra Figliuola di Conilantino detta Gallo Celare mori in Bitinia „ 2 ia Ia quale fu moglie di Conltanzio , il fuo corpo lia (lato por- „ e non abbiamo motivo di fofpettare . che che folle lep- „ tato a Roma a feppcllirfi; anzi b molto probabile , . ego Ammianum , „ peilita a Conllantinopoli Haec ille; quibus cum Calli uxorem fijamac in Suburbio via T^omentanaj ,, qui Conftantinam „ conditam aperte teflatur , objecijfcm datis iterum ad me litteris VII. Inter quae „ Id. fol refcripftt . So bene che prelTo Ammiano C legge : I{omam in Suburbio via ,, Helenae conjugis defunctae fuprema miferat „ Tfornent ana tondenda ubi uxor qaoque Galli, quondam Seror ejus fe~ na. avendo io (leffo feritto in altro luogo, che „ pulta tfl Conflanti Ma moriOCe nclla Bitinia in un luogo det- „ Conllantina mo