DOCSLIB.ORG

Refik Halid Karay 20

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Refik Halid Karay 20 REFiK HALiDKARAY “Refik Halid Türkçeyi en iyi yazan muharrirdir.” YAKIN DÖNEM Ziya Gökalp “Nesir yazarlar› içinde dilini en güzel buldu¤um yazar Refik Halid’dir. ‹flte tam TÜRK TARİHİNDE ‹stanbul Türkçesi… Yakup Kadri temiz, seçkin ve derin bir yazard›r. Ama ben yine onu Refik Halid’den üstün bulamam. Çünkü Refik Halid’den daha kolay lezzet al›r›m, hayalim yorulmaz…” Ömer Seyfeddin “Meflrutiyet”in bize getirdi¤i yegâne Avrupaî yenilik Refik Halid’dir.” Prens Sebahaddin REFİK Refik Halid Karay 20. yüzy›l Türkiyesi’nde bilhassa siyasi mizah yaz›lar›yla etkili olmufl önemli bir flahsiyettir. Çökmekte olan Osmanl› ‹mparatorlu¤u’nun kültürel manada yaflad›¤› a¤›r sanc›lar› eserlerinde iflleyen ve yine çöken bu imparatorlu¤un miras› üzerine inflaa edilen Türk Devleti’nin kuruluflu aflamas›nda yapt›¤› siyasi faaliyetleri ile dönemin en önemli aktörlerinden biri hâline gelen Refik Halid, II. Meflrutiyet dönemi ile Cumhuriyet devrinin bafllar›nda yaflanan olaylar› eserlerinde HALİD incelikle yorumlayarak kaleme alm›flt›r. Türkçe’nin en büyük üstadlar›ndan Refik Halid Karay’›n hayat›, siyasi faaliyetleri, eserleri ve eserlerine yans›yan düflünce dünyas› üzerine haz›rlanan bu eserde, II. Meflrutiyet’ten 1960’lara kadar olan dönemde Karay’›n bu önemli tarihî sürece iliflkin en temel fikirleri do¤rultusunda Türk siyasi ve kültürel hayat›na katk›lar› ele al›nm›flt›r. KARAY Yenal ÜNAL Yenal ÜNAL kitapadresi.com internetteki kitap adresiniz YAKIN DÖNEM TÜRK TARİHİNDE REFİK HALİD KARAY Yakın Dönem Türk Tarihinde REFİK HALİD KARAY Yenal ÜNAL Yayın Yönetmeni Mustafa Karagüllüoğlu Editör: Aykut Can © Yeditepe Yayınevi T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Sertifika No: 16427 ISBN: 978-605-5200-20-6 Yeditepe Yayınevi: 197 Araştırma İnceleme: 164 1. Baskı: Mayıs 2013 Sayfa Düzeni İrfan Güngörür Kapak Tasarımı Sercan Arslan Baskı-Cilt Şenyıldız Yay. Matbaacılık Ltd. Şti. Gümüşsuyu Cad. No:3/2 - Topkapı / İstanbul Tel: 0212 483 47 91-92 (Sertifika No: 11964) YEDİTEPE YAYINEVİ Çatalçeşme Sk. No: 27/15 34410 Cağaloğlu-İstanbul Tel: (0212) 528 47 53 Faks: (0212) 512 33 78 www.yeditepeyayinevi.com | [email protected] online alış-veriş: www. kitapadresi. com YAKIN DÖNEM TÜRK TARİHİNDE REFİK HALİD KARAY Yenal ÜNAL İstanbul 2013 Dr. Yenal ÜNAL Tarihçi-yazar Yenal Ünal’ın temel ilgi alanını düşünsel, kültürel, askerî, eko- nomik ve sosyal gelişmeler bağlamında 20. yüzyıl Türk ve dünya tarihi oluş- turmaktadır. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü 2004 yılı mezunu olan yazar aynı üniversiteden 2006 yılında yüksek lisans derecesini almıştır. 2012 yılında Ankara Üniversitesinde Kurtuluş Kayalı danışmanlı- ğında doktora çalışmasını noktalamıştır. 2005-2013 yılları arasında Kültür ve Turizm Bakanlığı’nda Uzman olarak görev yapan Ünal, şu anda Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünde öğretim üyesi olarak bi- limsel çalışmalarına devam etmektedir. Memleketi Konya Ereğli’dir. Çalış- malarından bazıları şu şekilde sıralanabilir: • Ahmet Ferit Tek , Bilgeoğuz Yayınları, İstanbul , 2009. • “Ahmet Ferit Tek ’in Hayatı ve Siyasi Faaliyetleri”, Tarih Okulu Dergisi, Sayı I. İz- mir, 2008. • “1940–1950 Yılları Arasında Türkiye’de Fiyat Artışları ve Bu Dönem Ekonomisinin Ge- nel Görünümü Üzerine Bir İnceleme”, Tarih Okulu Dergisi, Sayı III. İzmir, 2009. • “Bilgi Toplumunun Tarihçesi”, Tarih Okulu Dergisi, Sayı V. İzmir, 2009. • “Türkiye’de Tarihçilik, Tarihçiliğin Gelişimi (15–20. yy) ve Türk-Batı Tarihçiliğine Örnek İki Kitabın Karşılaştırmalı Analizi”, Kelam Araştırmaları, Cilt 8, Sayı II, An- kara , 2010. • “Türk Fikir Hayatında Refik Halit Karay ” Tarih Okulu Dergisi XIII. İzmir, 2012. • “Refik Halit Karay ve Millî Mücadele ” History Studies, Volume 5, Issue 1, Sam- sun, 2013. • “Türkçülük Tarihinde Kayıp Bir Eser: Turan”, Tarih Okulu Dergisi, Sayı II. İzmir, 2009. • “1938’den Günümüze Türkiye ve Türkler” (The Turks Today), Tarih Okulu Der- gisi, Sayı IV. İzmir, 2009. • “İdare-yi Umumiye-yi Vilayet ve İdare-yi Hususiye-yi Vilayet Kanunları”, Tarih Okulu Dergisi, Sayı IV. İzmir, 2009. • “Ata Yadigârı Ahlât”, Tarih Okulu Dergisi, Sayı X. İzmir, 2011. • “Minelbab İlelmihrâb”, Tarih Okulu Dergisi, Sayı XII. İzmir, 2012. • 5. Dinî Yayınlar Kongresi, Kadın Konulu Dinî Yayınlar, Diyanet İşleri Başkanlığı, Dinî Yayınlar Genel Müdürlüğü, Ankara , (02-04 Aralık 2011), Kelam Araştırma- ları, Cilt 11, Sayı I, Ankara, 2013. Yazarın elinizde bulunan bu son çalışması beş yıllık yoğun bir araştırmanın sonucudur. Sadece halk arasında değil; bazı akademik çevrelerde bile salt bir hikâye yazarı olarak bilinen Refik Halid Karay ’ın, mütareke dönemi için ne kadar önemli bir siyasi figür olduğu, eserlerinin kaynak olarak tarihî önemi ile fikirlerinin Türk düşünce ikilimi içerisindeki yeri ve önemi bu eserle or- taya çıkarılmaya çalışılmıştır. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Yüce Ruhuna Refik Halid Karay’ın Aziz Ruhuna Büyük Düşünür Kurtuluş Kayalı’ya Büyük Araştırmacı Tuncer Baykara’ya Örnek Tarihçi İsmail Aka’ya Değerli Büyüğüm Ahmet Özgiray’a ve anmayı unuttuğumuz tüm büyüklere … Kısaltmalar A.g.e. : Adı Geçen Eser A.g.d. : Adı Geçen Dergi A.g.g. : Adı Geçen Gazete Bca. : Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi Boa. : Başbakanlık Osmanlı Arşivi Bkkk. : Bakanlar Kurulu Kararlar Kataloğu bk. : Bakınız bşk. : Başkaları bsk. : Baskı c. : Cilt çev. : Çeviren d. : Doğumu ed. : Editör haz. : Hazırlayan Nu. : Numara ö. : Ölümü R. : Rumî s. : Sayfa T.B.M.M. : Türkiye Büyük Millet Meclisi TOE : Tarih-i Osmanî Encümeni TOEM : Tarih-i Osmanî Encümeni Mecmuası vd. : Ve Devamı İçindekiler Kısaltmalar ....................................................................................... 6 Önsöz ................................................................................................ 9 I. BÖLÜM Refik Halid Karay’ın Hayatı ve Mesleki Faaliyetleri • Ailesi, Yetiştiği Çevre, Çocukluk Yılları ve Tahsili ...................15 • Edebiyat ve Gazetecilik Hayatına Girişi ile Fecr-i Âtî Topluluğu .................................................................................... 25 • Anadolu’ya Sürgün Edilmesi ve Birinci Sürgün Dönemi .......39 • İstanbul’a Geri Dönüşü ve Yeni Mecmua Dönemi .................53 • Mütareke Dönemi Siyasi ve Matbuat Faaliyetleri ..................59 • Türkiye Dışına Sürgün Edilişi ve İkinci Sürgün Yılları .........101 • Sürgünden Döndükten Sonraki Yaşamı ve Vefatı .................121 II. BÖLÜM Eserleri ve Matbuat Faaliyetleri • Refik Halid Karay’ın Mizacı, Kişiliği ve Edebiyat Hayatına Girişi ...........................................................................................131 • Hikâyelerinin Kronolojik Olarak Değerlendirilmesi ............ 139 • Romanlarının Kronolojik Olarak Değerlendirilmesi ............. 151 • Mizah ve Hiciv Eserlerinin Kronolojik Olarak Değerlendirilmesi ......................................................................181 • Kronik Eserlerinin Kronolojik Olarak Değerlendirilmesi .... 193 • Hatırat Eserlerinin Kronolojik Olarak Değerlendirilmesi ... 199 • Tiyatro Eserlerinin Kronolojik Olarak Değerlendirilmesi....203 • Dergi ve Gazetecilik Yazılarının Değerlendirilmesi ..............207 III. BÖLÜM Eserlerine Yansıyan Tarihî, Siyasi, Edebî ve Sosyal Fikirleri • Türk Fikir Hayatında Refik Halid Karay ................................215 • Karay’ın Tarihî ve Siyasi Fikirleri ...........................................237 • II. Meşrutiyet Devrine Kadar Olan Tarihî Dönemle İlgili Düşünceleri ...............................................................................245 • II. Meşrutiyet, İttihat ve Terakki, Hürriyet ve İtilaf Fırkası Dönemleri ve Siyasi Olaylarına Bakışı ...................................259 • Millî Mücadele ve Cumhuriyet Dönemi Olaylarına Bakışı .....273 • Dünya Tarihine, Türkiye’den Ayrıldıktan Sonra Arap Yarımadasına ve Arap Toplumlarına Bakışı ..........................283 • Sosyal ve Ekonomik Konulardaki Düşünceleri ..................... 291 • Dinler, İnançlar, Gelenekler ve Âdetler Hakkındaki Görüşleri ....................................................................................299 • Dil ve Edebiyat Konularındaki Düşünceleri ..........................303 • Türk Matbuatı Hakkındaki Fikirleri .......................................315 • Coğrafya, Mevsim ve Şehirler Hakkındaki Görüşleri ...........323 Sonuç ............................................................................................ 335 Bibliyografya .................................................................................351 Ekler .............................................................................................363 Dizin ............................................................................................. 373 Önsöz ünümüzde Türk tarihçiliği önemli aşamalar kaydetmek- tedir. Ancak bilimsel metotlar ve sistemli araştırmalar te- G melinde gelişimini sürdürmesi gerekmektedir. Ne var ki bu gelişim sürecinde klasik tarih kaynaklarının yanında yeni bilgi menbalarının da kullanılması giderek önem kazanmaktadır. Ör- neğin aslında çok önemli tarihi kaynaklar olarak kabul edilmesi gereken edebî eserlerden, dünün ve bugünün tarihçilerinin azami ölçüde istifade ettiği söylenemez. İster hayali ister gerçek esaslara dayansın her edebiyat çalışması vücuda geldiği dönemle ilgili bir- çok önemli bilgiyi ihtiva eder. Bir tarih araştırmacısının, tarih disip- linine sadık kalmak koşuluyla edebiyat eserlerinden yararlanması ve üzerinde araştırma yaptığı dönemin önemli edebî yapıtlarını kullanmasının tarihçilik adına bir kazanım olduğu düşünülmeli- dir. Bu sayede tarihçi yeni bilgilere ulaşacağı gibi klasik tarih kay- naklarıyla çözemediği
Load more

Recommended publications
  • Reconsidering the Annexation of the Sanjak of the Alexandretta Through Local Narratives
    RECONSIDERING THE ANNEXATION OF THE SANJAK OF THE ALEXANDRETTA THROUGH LOCAL NARRATIVES A THESIS SUBMITTED TO THE GRADUATE SCHOOL OF SOCIAL SCIENCES OF MIDDLE EAST TECHNICAL UNIVERSITY BY SITKIYE MATKAP IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF SCIENCE IN MEDIA AND CULTURAL STUDIES DECEMBER 2009 Approval of the Graduate School of Social Sciences Prof. Dr. Sencer Ayata Director I certify that this thesis satisfies all the requirements as a thesis for the degree of Master of Science. Prof. Dr. Raşit Kaya Head of Department That is to certify that we have read this thesis and that in our opinion it is fully adequate, in scope and quality, as a thesis for the degree of Master of Science Assist. Prof. Dr. Nesim Şeker Supervisor Examining Committee Members Assist. Prof. Dr. Nesim Şeker (METU, HIST) Assist. Prof. Dr. Necmi Erdoğan (METU, ADM) Assist. Prof. Dr. Mustafa Şen (METU, SOC) I hereby declare that all information in this document has been obtained and presented in accordance with academic rules and ethical conduct. I also declare that, as required by these rules and conduct, I have fully cited and referenced all material and results that are not original to this work. Name, Last name: SITKIYE MATKAP Signature : iii ABSTRACT RECONSIDERING THE ANNEXATION OF THE SANJAK OF THE ALEXANDRETTA THROUGH LOCAL NARRATIVES Matkap, Sıtkıye M.Sc., Department of Media and Cultural Studies Supervisor: Assist. Prof. Dr. Nesim Şeker December 2009, 154 pages The main aim of this thesis is to examine the history of Sanjak of Alexandretta in the Turkish nationalist historiography.
    [Show full text]
  • TÜRKİYE'nin MODERNLEŞME SÜRECİNDE ANKARA HALKEVİ Ve
    T.C. NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİMDALI TÜRKİYE’NİN MODERNLEŞME SÜRECİNDE ANKARA HALKEVİ ve FAALİYETLERİ (1932-1951) Yüksek Lisans Tezi Volkan YAŞAR Danışman Dr. Öğretim Üyesi Hüseyin KALEMLİ Nevşehir Haziran 2018 T.C. NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİMDALI TÜRKİYE’NİN MODERNLEŞME SÜRECİNDE ANKARA HALKEVİ ve FAALİYETLERİ (1932-1951) Yüksek Lisans Tezi Volkan YAŞAR Danışman Dr. Öğretim Üyesi Hüseyin KALEMLİ Nevşehir Haziran 2018 BİLİMSEL ETİĞE UYGUNLUK i TEZ YAZIM KILAVUZUNA UYGUNLUK ii KABUL VE ONAY SAYFASI iii TEŞEKKÜR “Türkiye’nin Modernleşme Sürecinde Ankara Halkevi ve Faaliyetleri (1932-1951)” adlı tezi hazırlarken baştan sona bana her türlü yardımı veren, özellikle kaynaklara ulaşmamda ve tez yazım aşamasında tecrübesini benden esirgemeyerek bilgileriyle bana yol gösteren değerli hocam Dr. Öğretim Üyesi Hüseyin KALEMLİ’ye verdiği destekten dolayı teşekkürü bir borç bilirim. Tez yazımı döneminde bana maddi ve manevi destek olan annem Hüsniye YAŞAR ile ablam Sinem YAŞAR’a ayrıca teşekkür ederim. Volkan YAŞAR iv TÜRKİYE’NİN MODERNLEŞME SÜRECİNDE ANKARA HALKEVİ ve FAALİYETLERİ Volkan YAŞAR Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans, Haziran 2018 Danışman: Dr. Öğretim Üyesi Hüseyin KALEMLİ ÖZET Atatürk’ün önderliğinde Milli Mücadele sonrasında kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin her alanda hak ettiği seviyeye ulaşabilmesi için köklü değişim ve dönüşümlere ihtiyacı vardı. Bu değişim ve dönüşümlerin temeli milli, bağımsız ve Cumhuriyet vasıflarına sahip, kendi benliğine sahip çıkan bütünleştirmiş bir millet oluşturmaktır. Bu amaçla ve halkın modernleşme sürecinde uyum sağlaması adına sosyal, kültürel ve eğitim alanlarında birçok yeni kurumlar oluşturulmuştur. Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en önemli kültür ve halk eğitimi kurumlarından birisi olan Halkevleri, “milli birlik” ve “milli bütünlük” değerleri çerçevesinde, Atatürk’ün bizzat isteğiyle 19 Şubat 1932’de ilk olarak 14 şehirde kurulmuştur.
    [Show full text]
  • Sosyal Ve Beşerı Bilimlerde Teori Ve Araştırmalar II
    İmtiyaz Sahibi / Publisher • Yaşar Hız Genel Yayın Yönetmeni / Editor in Chief • Eda Altunel Kapak & İç Tasarım / Cover & Interior D esign • Gece Kitaplığı Editör / Edıtor • Prof. Dr. Serdar Öztürk Birinci Basım / First Edition • © Aralık 2020 ISBN • 978-625-7319-29-4 © copyright Bu kitabın yayın hakkı Gece Kitaplığı’na aittir. Kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz, izin almadan hiçbir yolla çoğaltılamaz. The right to publish this book belongs to Gece Kitaplığı. Citation can not be shown without the source, reproduced in any way without permission. Gece Kitaplığı / Gece Publishing Türkiye Adres / Turkey Address: Kızılay Mah. Fevzi Çakmak 1. Sokak Ümit Apt. No: 22/A Çankaya / Ankara / TR Telefon / Phone: +90 312 384 80 40 web: www.gecekitapligi.com e-mail: [email protected] Baskı & Cilt / Printing & Volume Sertifika / Certificate No: 47083 Sosyal ve Beşerı Bilimlerde Teori ve Araştırmalar II Cilt 4 Editör PROF. DR. SERDAR ÖZTÜRK İÇİNDEKİLER BÖLÜM 81 MÜLKİYETİN TOPLUM TİPLERİYLE MÜNASEBETİ Etem ÇALIK ............................................................................................ 1 BÖLÜM 82 LOZAN ANTLAŞMASI ONAYLANMADAN ÖNCE İNGİLTERE LORDLAR KAMARASI’NDA ANTLAŞMA HAKKINDA YAPILAN OTURUM ÜZERİNE BİR İNCELEME Çağdaş YÜKSEL ..................................................................................... 19 BÖLÜM 83 PANDEMİ DÖNEMİNDE SAĞLIK ÇALIŞANLARININ KARŞILAŞTIKLARI AŞIRI İŞ YÜKÜ VE COVİD-19 KORKULARININ İŞTEN AYRILMA NİYETİNE VE ÖRGÜT DEPRESYONUNA ETKİSİ Bedirhan ELDEN ....................................................................................
    [Show full text]
  • Ahmet Ferit Tek (1878-1971)
    Ahmet Ferit Tek (1878-1971) Yakın tarihte; Türk Ocaklarının ilk başkanı, Mütareke Dönemi’nde Nâfia Vekili, Birinci Meclis’te Maliye Vekili, İkinci Meclis’te Dâhiliye Vekili ve Cumhuriyet’in ilk büyükelçilerinden birisi olarak tanınan ve döneminin önemli siyaset ve fikir adamları arasında bulunan Ahmet Ferit Tek, İstanbullu köklü bir ailenin çocuğu olarak 7 Mart 1878’de Bursa’da doğdu. Babası maliye muhasebecilerinden Mustafa Reşit Bey, büyük babası Kadı Âsım Efendi, dedesi Yeniçeri efendilerinden Sâdık Efendi’dir. Annesi Uludağ’ın güneyinde bulanan Adırnas köyünden şehit İbrahim Ağa’nın kızı Hanife Leyla Hanım’dır. Hanife Hanım, evlatlık olarak geldiği Âsım Efendi’nin evinde Leyla ismini aldı ve evin oğlu Mustafa Reşit ile evlendi. Bu evlikten dünyaya gelen bir diğer oğlu İbrahim Refet’tir. Babası Mustafa Reşit Bey’in çeşitli Osmanlı vilayetlerinde muhasebecilik göreviyle çalışması nedeniyle çocukları babaanneleri Ümmü Gülsüm Hanım kışın İstanbul’da yazın da Bursa’da büyüttü. Ahmet Ferit, ilköğrenimini Darülfeyz İlkokulu ve Gülhane Rüştiyesi’nde tamamladı. Ardından askerliği geleceğinin mesleği olarak gördü ve Kuleli Askerî İdadisinde öğrenimine devam etti. Ortaöğrenimini tamamladıktan sonra 1894’te Harbiye’ye girdi ve 1896’da dönem birincisi olarak mezun oldu. Sınıf birincilerine tanınan hak gereği Erkân-ı Harbiye Mektebi‘ne piyade teğmen rütbesiyle kabul edildi. Yaşamının bu döneminde İttihat ve Terakki’nin II. Abdülhamit’e karşı 1896’daki başarısız darbe girişimi olayı gerçekleşti. Bunun uzantısı olarak 1897’de İttihat ve Terakki ile ilgisi görülen ve siyasî faaliyetle suçlanan harbiyeli, tıbbiyeli ve mühendishaneli öğrenciler ile birçok bahriye, piyade, topçu subayı ve doktor tutuklanarak gözaltına alındı. Aralarında Ahmet Ferit’in de bulunduğu bu kişilerden bir kısmı Taşkışla’da yüz iki gün tutuklu kaldı.
    [Show full text]
  • Ahmet Ferit Tek, 187 Sayfa, Bilgeoğuz Yayınları, İstanbul 2009, ISBN 978-605-4200-59-7, 10 TL
    Tarih Okulu Sonbahar 2009 Sayı V, 237-241. Yenal ÜNAL, Ahmet Ferit Tek, 187 sayfa, Bilgeoğuz Yayınları, İstanbul 2009, ISBN 978-605-4200-59-7, 10 TL Aytunç ÜLKER∗ Biyografi türünde verilen eser bir kişinin hayatının anlatıldığı yapıt olmasının yanı sıra tarihsel açıdan bakıldığında da bir dönem hakkında bilgi sahibi olunması ve olayların akışıyla ilgili bilgi aktarımı hususunda büyük önem arz etmektedir. Bu yapıtlardaki ana amaç anlatılan kişiyi tüm yönleriyle (hayatı, eseri, kişiliği, görüşleri vs.) tanıtmaktır. Biyografisi hazırlanacak kişinin çevresini, yaşadığı devri ve hayatını ayrıntılarına kadar araştırarak incelemek gerekir. Özellikleri arasında açık, sade bir dille anlatılan kişinin devrini, çevresini, tarafsız ve gerçekçi olunması, yaşamı yazılan kişinin kendisi tarafından değil, onunla ilgili araştırma yapan, bilgi ve belgelere ulaşan veya onun yaşamına yakından tanıklık etmiş kişiler tarafından yazılır. Yenal Ünal, “Ahmet Ferit Tek” adlı kitabında bu önemli şahsiyetle ilgili etraflı ve sistemli bir araştırma yaparak, A. Ferit’in hayatı ve dönemin tarihsel olayları hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlamıştır. Bu şahsiyetin ilk kez araştırma konusu olarak ele alınması, tarih bilimine büyük bir katkı sağlamıştır. Yazar, bu çalışmayı Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Sayın Prof. Dr. Ahmet Özgiray’ın danışmanlığında 2006 yılında “Ahmet Ferit Tek’in Hayatı, Siyasi Faaliyetleri ve Fikirleri” başlığıyla yüksek lisans tezi olarak tamamlamıştır. Aradan geçen süreçte bu çalışmasını geliştirerek 2009 sonbaharında “Ahmet Ferit Tek” başlığıyla kitaplaştırmıştır. Bu kitap hazırlanırken Türkiye’nin önemli kütüphanelerinde tarama yapılarak kaynak eser, makale, gazete ve arşiv belgelerinden yararlanıldığı için bilimsel açıdan gerçeklerin aynası niteliğindedir. ∗ Arş. Gör., Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Anabilim Dalı, Karaman. E-posta: [email protected], [email protected].
    [Show full text]
  • Müderrislikten Büyükelçiliğe Bir Yakınçağ Tarihi Uzmanı Ali Muzaffer Göker
    Müderrislikten Büyükelçiliğe Bir Yakınçağ Tarihi Uzmanı Ali Muzaffer Göker Meltem Begüm SAATÇI ATA Yrd.Doç.Dr., Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Fakültesi E-mail: [email protected] Geliş Tarihi: 10-01-2016 Kabul Tarihi: 29-04-2016 ÖZ SAATÇI ATA, Meltem Begüm, Müderrislikten Büyükelçiliğe Bir Yakın Çağ Tarihi Uzmanı Ali Muzaffer Göker, CTAD, Yıl 12, Sayı 23, (Bahar 2016), s. 213-248. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kuruluşunda ve kurumsallaşmasında görev alanlar, Osmanlı Devletinin son dönemindeki eğitim kurumlarında yetişmiş kişilerdir. Bu kişilerin eğitim aldığı okullar arasında Mülkiye Mektebi ağırlıklı bir yere sahiptir. Yurtdışında, özellikle Fransa’da yüksek tahsil, bu kadro içinde yer alan kişilere yurda döndüklerinde önemli yararlar sağlamıştır. Ali Muzaffer Göker bunlardan birisidir. Bu makalede Yakın Çağ tarihi profesörü Ali Muzaffer Göker’in hayatı ve kariyeri hakkında bilgi verildikten sonra, eserlerinin tanıtımı yapılmaktadır. Çalışmanın kaynakları, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi arşiv belgeleri, TBMM Zabıt Cerideleri, dönemin gazete haberleri, eğitim ve parlamento tarihiyle ilgili araştırma eserleridir. Makalede, Osmanlı Devleti’nin son döneminde yetişmiş, Milli Mücadele yıllarında bağımsızlık için mücadele eden Ankara hükümetine yakın durmuş, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin kuruluşuyla beraber eğitim kurumlarında öğretim üyesi ve idareci, TBMM’de milletvekili ve Dışişleri Bakanlığında büyükelçi olarak görev almış olan Ali Muzaffer Göker hakkında ayrıntılı bir araştırmanın sonuçları ortaya konmaktadır. Anahtar Kelimeler: Ali Muzaffer Göker, Yakın Çağ Siyasi Tarihçiliği, Darülfünun, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dekanı, Tokyo, Ottowa, Moskova Türk Büyükelçisi. ABSTRACT SAATÇI ATA, Meltem Begüm, From Professorship To Ambassadorship: Ali Muzaffer Göker, An Expert on Modern History, CTAD, Volume 12, Issue 23, (Spring 2016), pp. 213-248. Persons who established the new Turkish state and involved in the institutionalization of the Turkish Republic were the ones who were trained in the late period Ottoman educational institutions.
    [Show full text]
  • MUSTAFA KEMAL ATATÜRK VE TÜRK OCAKLARI* Tahir KODAL**
    A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 52, ERZURUM 2014, 295-314 MUSTAFA KEMAL ATATÜRK VE TÜRK OCAKLARI* Tahir KODAL** Özet Bu çalışmada; Mustafa Kemal Atatürk ile Türk Ocakları arasındaki ilişki konu edilmiştir. Çalışmanın giriş kısmında; Osmanlı Devleti’nde Türkçülük akımının ortaya çıkmasından, II. Meşrutiyetin ilanından sonra Türkçülük düşüncesinin güçlenmesinden ve Türk Ocağı’nın kurulmasından kısaca bahsedilmiştir. Çalışmanın esas kısmında; Millî Mücadele’nin başlamasından Türk Ocakları’nın kapatılmasına kadar Mustafa Kemal Atatürk ve Türk Ocakları arasındaki ilişki ortaya konulmuştur. Çalışmanın sonuç kısmında ise; elde edilen bilgiler ışığında birtakım sonuçlara varılmış, değerlendirmelerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Mustafa Kemal, Atatürk, Türk Ocağı. MUSTAFA KEMAL ATATÜRK AND TÜRK OCAKLARI (TURKISH SOCIETIES) Abstract In this study, the relationship between Mustafa Kemal Atatürk and Türk Ocakları (Turkish Societies) was investigated. The introduction of the study briefly discusses the emergence of the Turkism movement within the Ottoman State, the development of the idea of Turkism and the foundation of Türk Ocağı (Turkish Society). The body of the study handles the relationship between Mustafa Kemal Atatürk and Türk Ocakları (Turkish Societies). In the conclusion of the study, conclusions were drawn in the light of the gathered data and their interpretations were represented. Keywords: Mustafa Kemal, Atatürk, Türk Ocağı (Turkish Society). Giriş Osmanlı Devleti’nde aslında kuruluşundan itibaren ana unsuru Türkler oluşturmuştur. Ancak, devletin iç ve dış gelişmeler nedeniyle çağını yakalayamaması, pek çok alanda geri kalması nedeniyle ortaya atılan devleti “eski gücüne” geri döndürme, dağılmasını önleme düşüncesiyle bazı çalışmalar yapılmış, Tanzimat’ın ilanından sonra ortaya çıkan “Osmanlıcılık” veya “Osmanlılık” politikası Türkleri devletin aslî unsuru olmaktan uzağa düşürmüştür (Kafalı, 1987: s.
    [Show full text]
  • Issue Full File
    K DÜNY R A Ü S TÜRK DÜNYASI I T A I R F A ARAŞTIRMALARI Ş K T A IR I V MALAR I Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi Journal Of Turkic World Researches - ISSN: 0255-0644 Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı The Foundation Of Researches About Turks All Around The World Kurucusu / Founder Prof. Dr. Turan YAZGAN Sahibi / Owner Közhan YAZGAN Yazı İşleri Müdürü / Managing Editor Saadet Pınar YILDIRIM Yayın Kurulu / Editorial Board Prof. Dr. Salih AYNURAL (Emekli) Prof. Dr. M. Metin KARAÖRS (İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi) Prof. Dr. Emin ÖZBAŞ (Marmara Üniversitesi Rektör Yardımcısı - Emekli) Prof. Dr. Necdet ÖZTÜRK (Bahçeşehir Üniversitesi) Prof. Dr. Ahmet TAŞAĞIL (Yeditepe Üniversitesi) Prof. Dr. Ramazan TAŞDURMAZ (Emekli) Prof. Dr. Fatma ÜREKLİ (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi) Prof. Dr. İsmail YAKIT (Akdeniz Üniversitesi - Emekli) Doç. Dr. Muzaffer ÜREKLİ (Beykent Üniversitesi) Prof. Dr. Fadıl HOCA (Uluslararası Vizyon Üniversitesi - Makedonya) Prof. Dr. Aycamal KANTÖRÖEVA (Uluslararası Kantörö Şaripoviç Toktomamatov Üniversitesi - Kırgızistan) Prof. Dr. Fariz AHMADOV (Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi - Azerbaycan) Yayına Hazırlayan / Editor Doç. Dr. Gökmen KILIÇOĞLU Editör Yardımcısı / Co-Editor Doç. Dr. Serkan KEKEVİ Dizgi / Typesetting Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yuluğ Tekin Dizgi Merkezi İç Tasarım / Design Gökhan KAYA Yabancı Dil Editörü / Foreign Language Editor Mehmet Töre YILDIRIM İletişim Adresi / Management Center Kemalpaşa Mah. Bukalıdede Sok. No: 4 Saraçhane - İstanbul / TÜRKİYE Tel: (0212) 511 10 06 / Belgegeçer: (0212) 520 53 63 İnternet adresleri: www.tdadergi.com - www.turan.org.tr / e-posta: [email protected] - [email protected] Posta Çeki Hesabı Numarası: İstanbul Aksaray PTT Şubesi - 141720 Vakıfbank İstanbul Fatih Şubesi: TR76 0001 5001 5800 7287 8397 25 Baskı / Press Şenyıldız Matbaacılık: Maltepe Mah.
    [Show full text]
  • Ġükrü Kaya (1883- 1959)
    T. C. ĠSTANBUL ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ KAMU YÖNETĠMĠ ANABĠLĠM DALI YÜKSEK LĠSANS TEZĠ CUMHURĠYET’ĠN KURUCU KADROLARINDAN BĠR KĠMLĠK ANALĠZĠ: ġÜKRÜ KAYA (1883- 1959) KADĠR AKYOL 2501030410 TEZ DANIġMANI PROF.DR. ADALET BAYRAMOĞLU ALADA ĠSTANBUL 2010 ÖZ Cumhuriyet’in Kurucu Kadrolarından Bir Kimlik Analizi: ġükrü Kaya (1883- 1959 ) Kadir Akyol Bu tez Tek Partili Dönem‟in dikkat çekici isimlerinden ġükrü Kaya‟nın Ġç ĠĢleri Bakanlığı dönemini (1927- 1938) konu almaktadır. Bu dönem içerisinde, ġükrü Kaya‟nın eylem ve söylemleri açıklanmaya çalıĢılırken, onun bir siyaset ve devlet adamı olarak ortaya koyduğu kimlik yapısının belirgin yönleri ortaya konmaya çalıĢılmıĢtır. Devamında bu kimlik yapısının; dönemin hakim siyasal eğilimleri farklı bir ifadeyle dönemin lider kadrosunun sahip olduğu genel yönetici karakteristiği içerisindeki yerinin belirlenmesi, çalıĢmanın amaçlarından biri olmuĢtur. Varılan sonuç doğrultusunda, ġükrü Kaya‟nın eylem ve söylemlerinin, dönemin hakim siyasal eğilimleri ve Mustafa Kemal Atatürk baĢta olmak üzere lider kadronun tavır ve tutumları paralelinde bir seyir izlediğini, söylemek mümkündür. ÇalıĢma yöntemi olarak, döneme ait metinlerin taranması ve incelenmesi tercih edilmiĢtir. ABSTRACT An Identity Analysis of the Founder Staff of The Republic: ġükrü Kaya (1883- 1959 ) Kadir Akyol This thesis mentions about the period of Ministry of Internal Affairs of ġükrü Kaya (1927-1938) ,one of the impressive characters of the Single-Party period. During this period, It has been attempted to reveal the important aspects of identity constructions of him as a politician and statesman for explaining ġükrü Kaya‟s actions and rhetoric. One of the objectives of the study is to determine the dominant political tendencies or the location of main leadership charcteristics of the leaders of the period.
    [Show full text]
  • The Balkan War (1912-1913) and Visions of the Future in Ottoman Turkish Literature Issue Date: 2015-06-11
    Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33281 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Kılıç, Engin Title: The Balkan war (1912-1913) and visions of the future in Ottoman Turkish literature Issue Date: 2015-06-11 5. THE BALKAN WAR (1912-1913) AND VISIONS OF THE FUTURE IN OTTOMAN TURKISH LITERATURE Part Two of this thesis described the shock created by the Balkan Defeat, and discussed its military and political consequences. I alluded to how the defeat effected a sudden transformation in the psychology of the nation, and how it dealt a great “blow” to society. The assertion of this thesis is that this collective psychological transformation and its long-term impact could be realized because of the narrativization of the trauma by intellectuals involved in the rich and lively print culture of the period. In this part, I will elaborate this argument on the basis of the utopian works published after the Balkan Defeat. I will discuss how the shock of the Balkan War shaped the mental images of the future of the writers of these works, in a clear contrast to the pre-Balkan War utopian literature and its view of the future, that were examined in Part 4. One of the side effects of this “blow” caused by the Balkan War was a boom in publication. In a short time, thousands of works were produced in different media: books, articles, etc.338 Accordingly, the historian Tarık Zafer Tunaya has described this literary output as “a literature of research and disclosure.”339 Moreover, this literature gave rise to a trauma narrative.
    [Show full text]
  • The Circassians in Turkey (1918-1938)
    Yelbaşi, Caner (2017) Civil War, violence And nationality from empire to nation state : the Circassians in Turkey (1918-1938). PhD Thesis. SOAS, University of London. http://eprints.soas.ac.uk/id/eprint/24388 Copyright © and Moral Rights for this PhD Thesis are retained by the author and/or other copyright owners. A copy can be downloaded for personal non‐commercial research or study, without prior permission or charge. This PhD Thesis cannot be reproduced or quoted extensively from without first obtaining permission in writing from the copyright holder/s. The content must not be changed in any way or sold commercially in any format or medium without the formal permission of the copyright holders. When referring to this PhD Thesis, full bibliographic details including the author, title, awarding institution and date of the PhD Thesis must be given e.g. AUTHOR (year of submission) "Full PhD Thesis title", name of the School or Department, PhD PhD Thesis, pagination. CIVIL WAR, VIOLENCE AND NATIONALITY FROM EMPIRE TO NATION STATE: THE CIRCASSIANS IN TURKEY (1918-1938) CANER YELBAŞI Thesis submitted for the degree of PhD 2017 Department of History SOAS, University of London 1 Declaration for SOAS PhD thesis I have read and understood regulation 17.9 of the Regulations for students of the SOAS, University of London concerning plagiarism. I undertake that all the material presented for examination is my own work and has not been written for me, in whole or in part, by any other person. I also undertake that any quotation or paraphrase from the published or unpublished work of another person has been duly acknowledged in the work which I present for examination.
    [Show full text]
  • Sayının Hakemleri/Guest Advisory Board Prof
    National Education güz/autumn 2009 • y›l/year 38 • say›/number 184 Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi/Journal of Education and Social Sciences Üç Ayda Bir Yayımlanır/Published Quarterly Hakemli Bir Dergidir/A Refereed Journal ISSN-1302-5600 Mil lî Eği tim Ba kan lığı Adı na Sahibi/The Publisher by Ministry of National Education Nimet ÇUBUKÇU Yayın Yönetmeni/General Director Aziz ZEREN Ya yım lar Da ire si Baş kanı/Director Proxy of Publication Department Yazı İşleri Müdürü/Editor in Chief Selami YALÇIN Şube Müdürü/Department Manager Yayın Kurulu/Editorial Board Prof. Dr. Ramazan KAPLAN Prof. Dr. Ahmet ‹NAM Prof. Dr. Yüksel KAVAK Doç. Dr. Derya ÖRS Yrd. Doç. Dr. M. Kayahan ÖZGÜL Ön İnceleme Kurulu/Pre-evaluation Committee fiaban ÖZÜDO⁄RU Macit BALIK Dinçer Efi‹TG‹N Redaksiyon-Düzelti/Redaction-Correction fiaban ÖZÜDO⁄RU Aysun ‹LDEN‹Z Ça¤r› GÜREL Macit BALIK İngilizce Danışmanı/English Adviser Faruk NORfiENL‹ Haberleşme ve Koordinasyon/Communication fiaban ÖZÜDO⁄RU ([email protected]) Kapak Tasarım / Graphics-Design Banu DAVUN Dizgi/Composition Devlet Kitapları Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü Adres/Address MEB Yay›mlar Dairesi Baflkanl›¤› Teknikokullar / ANKARA e-mail: [email protected] web: http://yayim.meb.gov.tr Tel/Phone: (0 312) 212 81 45 - 4154-4152 Fax: (0 312) 212 81 48 Millî E¤itim Bakanl›¤› Yay›nlar›/Ministry of National Education Publications : 4736 Süreli Yay›nlar Dizisi/Periodicals Series : 256 Millî E¤itim Bakanl›¤› Yay›mlar Dairesi Baflkanl›¤›n›n 22/12/2005 tarih ve 6089 say›l› oluru ile 5.000 adet bas›lm›flt›r. The journal was printed 5.000 pieces with the date of 22/12/2005 and the number of 6089 of Publication Department Office of Ministry of National Education.
    [Show full text]