CULTURA E PATRIMONIO Compostela Organum Festival

Santiago de Compostela primavera - verán - outono 2011 Consorcio de Santiago

Consello de administración Presidente: D. Xosé Antonio Sánchez Bugallo Alcalde da cidade de Santiago de Compostela Vicepresidentes: Dna. Juana María Lázaro Ruíz Subsecretaria do Ministerio de Economía e Facenda de España D. Roberto Varela Fariña Conselleiro de Cultura e Turismo da Xunta de Galicia Vogais: D. Alfonso Rueda de Valenzuela Conselleiro de Presidencia, Administracións Públicas e de Xustiza da Xunta de Galicia Dna. Marta Fernández Currás Conselleira de Facenda da Xunta de Galicia D. Jesús Miranda Hita Subsecretario do Ministerio de Fomento de España Dna. Mercedes Elvira del Palacio Tascón Subsecretaria do Ministerio de Cultura de España Dna. Rosa Fernández Somoza Concelleiro do Excmo. Concello de Santiago de Compostela D. Socorro García Conde Concelleira do Excmo. Concello de Santiago de Compostela

D. Francisco Javier Castiñeira Esquerdo Secretario do Concello de Santiago de Compostela e secretario do Consorcio de Santiago D. Emilio Vázquez Salgado Delegado Territorial de Facenda na Coruña e interventor do Consorcio de Santiago

Equipo directivo D. Xosé Manuel Villanueva Prieto Xerente D. Xosé Denis Hombre Director de Programas D. Ángel Panero Pardo Director da Oficina Técnica CULTURA E PATRIMONIO

Compostela Organum Festival

Santiago de Compostela primavera - verán - outono 2011

Compostela Organum Festival COMPOSTELA ORGANUM FESTIVAL

Organiza Primavera | PRIMAVERA | SPRING Consorcio de Santiago. Cultura e patrimonio Domingo 1 de maio Catedral, 21.00 h. Colaboran Loreto Aramendi, órgano | Cantores da Catedral de Santiago Catedral de Santiago Igrexa das Ánimas Sábado 7 de maio Igrexa da Universidade, 20.30 h. Igrexa de San Miguel dos Agros Bruno Forst, órgano | Solistas Capilla de Extravagantes Comunidade de Clausura das MM. Benedictinas de San Paio Sábado 14 de maio Igrexa das Ánimas, 20.30 h. Vicerreitoría de extensión universitaria, cultura e sociedade da USC Fernando Buide, órgano | Solistas da RFG

Sábado 21 de maio Igrexa da Universidade, 20.30 h. David López Peláez, órgano | Coro Francisco de Montanos

Dirección artística Domingo 29 de maio Igrexa das Ánimas, 20.30 h. Bruno Forst Ensamble Alamire

Coordinación técnica Pilar Fontenla Armadá Verán | VERANO | SUMMER Administración Martes 23 de agosto Igrexa das Ánimas, 20.30 h. Laura Castro Beatriz González Vecín Vicent Bru, órgano | Calpul Múrice Esther Calvo Mércores 24 de agosto Igrexa de San Miguel dos Agros, 20.30 h. Begoña Vázquez Rodríguez Ignasi Jordá, órgano | Lambert Climent, tenor Emilia Díaz Varela Mercedes Suárez Louzao Xoves 25 de agosto Catedral, 21.00 h. Comunicación Esteban Landart, órgano Jaime Mera Venres 26 de agosto Igrexa da Universidade, 20.30 h. Produción técnica Ana Aguado, órgano TESEC Sábado 27 de agosto Igrexa da Universidade, 20.30 h. Fotografía portada Bruno Forst, órgano | Capilla de Extravagantes Santiago Torralba

Fotografías órganos Domingo 28 de agosto Igrexa de San Paio de Antealtares, 20.30 h. Fuco Reyes Andrés Cea Galán, órgano | Ishbilya Consort Deseño e maquetación Beatriz Padín Outono | OTOÑO | AUTUMN Imprime Cograf Sábado 8 de outubro Igrexa da Universidade, 20.30 h. Tasto Solo

Agradecementos Domingo 16 de outubro Igrexa de San Paio de Antealtares, 20.30 h. D. José María Díaz Ars Combinatoria | Canco López, director D. Santiago Ferreiro D. Jaime López Ramón Sábado 22 de outubro Catedral, 21.00 h. Sor Mª Blanca Blanco Gianluca Libertucci, órgano D. Francisco Javier Garbayo Montabes Sábado 29 de outubro Igrexa da Universidade, 20.30 h. Norbert Petry, órgano

Compostela Organum Festival

Primavera | PRIMAVERA | SPRING

Domingo 1 de maio Catedral, 21.00 h. Loreto Aramendi, órgano | Cantores da Catedral de Santiago

Sábado 7 de maio Igrexa da Universidade, 20.30 h. Bruno Forst, órgano | Solistas Capilla de Extravagantes

Sábado 14 de maio Igrexa das Ánimas, 20.30 h. Fernando Buide, órgano | Solistas da RFG

Sábado 21 de maio Igrexa da Universidade, 20.30 h. David López Peláez, órgano | Coro Francisco de Montanos

Domingo 29 de maio Igrexa das Ánimas, 20.30 h. Ensamble Alamire

Verán | VERANO | SUMMER

Martes 23 de agosto Igrexa das Ánimas, 20.30 h. Vicent Bru, órgano | Calpul Múrice

Mércores 24 de agosto Igrexa de San Miguel dos Agros, 20.30 h. Ignasi Jordá, órgano | Lambert Climent, tenor

Xoves 25 de agosto Catedral, 21.00 h. Esteban Landart, órgano

Venres 26 de agosto Igrexa da Universidade, 20.30 h. Ana Aguado, órgano

Sábado 27 de agosto Igrexa da Universidade, 20.30 h. Bruno Forst, órgano | Capilla de Extravagantes

Domingo 28 de agosto Igrexa de San Paio de Antealtares, 20.30 h. Andrés Cea Galán, órgano | Ishbilya Consort

Outono | OTOÑO | AUTUMN

Sábado 8 de outubro Igrexa da Universidade, 20.30 h. Tasto Solo

Domingo 16 de outubro Igrexa de San Paio de Antealtares, 20.30 h. Ars Combinatoria | Canco López, director

Sábado 22 de outubro Catedral, 21.00 h. Gianluca Libertucci, órgano

Sábado 29 de outubro Igrexa da Universidade, 20.30 h. Norbert Petry, órgano galego efemérides concertos centrados nas conmemoracións deste ano órgano obrigado concertos que presentan o órgano no seu contexto musical histórico encontro con concertos que dan campo libre aos intérpretes

castellano efemérides conciertos centrados en las conmemoraciones de este año órgano obligado conciertos que presentan el órgano en su contexto musical histórico encuentro con conciertos que dan campo libre a los intérpretes

english ephemeris concerts dedicated to this year's commemorations organ obligatto concerts presenting the organ in its historical musical context meeting with concerts with free choice for interpreters Compostela Organum Festival

O Compostela Organum Festival, creado polo Consorcio da Cidade de Santiago, celebra este ano a súa V edición. Durante cinco anos os concertos do festival, prolongación do traballo de reha- bilitación levado a cabo polo Consorcio, permitiron a un público cada vez máis numeroso des- cubrir e gozar do Patrimonio organístico da cidade. Na programación deste ano fíxose especial énfase no aniversario da Catedral, e cinco concertos, tres deles na propia Catedral, están dedi- cados ao tema. cantando a catedral Para evocar musicalmente a Catedral de Santiago, enfocaremos os dous extremos da súa longa historia, con dous concertos de música medieval, e un concerto dedicado á obra para órgano de Manuel Cela, actual organista da Catedral. O conxunto “Tasto Solo”, especialista en música de tecla medieval, actuará na Igrexa da Universidade, cun repertorio (executado ao organetto e ao clavisimbalum) centrado na persoa de Jehan Visée, chamado “Johan dels orguens”, músico da corte de Juan I de Aragón. Na mesma igrexa, o Coro “Francisco de Montanos” interpretará o Libro Vermell de Montserrat, con intervencións do organista David López. Na propia Catedral, ademais de dous recitais ofrecidos por senllos grandes solistas como son Esteban Landart e Gianluca Libertucci, poderemos descubrir as obras de órgano de Manuel Cela, tocadas pola organista Loreto Aramendi, con intervención de cantantes da capela da Catedral. escoitando músicos galegos Como sempre, o festival fai un sitio especial a músicos de Galicia, e permite ao público de Santiago coñecer mellor o panorama musical da cidade. Así, ademais de Manuel Cela, podere- mos descubrir a personalidade de Fernando Buide, organista e compositor. Na Igrexa das Ánimas, el mesmo, acompañado por un grupo de solistas da Real Filharmonía de Galicia, tocará unha obra especialmente escrita para este concerto. No convento de San Paio Canco López dirixirá a súa orquestra barroca Ars Combinatoria, nun concerto dedicado a cantatas e concer- tos de .

órgano só e ben acompañado Como cada ano, o noso Festival quere presentar o órgano en todas as súas facetas, como solis- ta e como acompañante. Este ano participarán os solistas españois Esteban Landart, Andrés Cea, Ignasi Jordá (acompañado polo tenor Lambert Climent), Loreto Aramendi e Ana Aguado, o noso novo talento deste ano. Tamén estarán presentes solistas internacionais, o italiano Gianluca Libertucci, organista en San Pedro de Roma, e o francés Norbert Petry, titular do órgano renacentista da Catedral de Metz. Para acompañar o órgano, virán o consort de violas de gamba Ishbilya Consort, o grupo de menestreles Alamire (órgano, sacabuche e percusión), os cantantes e instrumentista de Calpul Múrice, que reconstituirán a liturxia do día de Todos os Santos con música de Tomás Luis de Victoria, e a Capela de Extravagantes, que recreará o ambiente musical da Península Ibérica no século XVI.

bruno forst

Compostela Organum Festival

El Compostela Organum Festival, creado por el Consorcio de la Ciudad de Santiago, celebra este año su V edición. Durante cinco años los conciertos del festival, prolongación del trabajo de rehabilitación llevado a cabo por el Consorcio, han permitido a un público cada vez más nume- roso descubrir y disfrutar del Patrimonio organístico de la ciudad. En la programación de este año se ha hecho especial énfasis en el aniversario de la Catedral, y cinco conciertos, tres de ellos en la propia Catedral, están dedicados al tema. cantando la catedral Para evocar musicalmente la Catedral de Santiago, enfocaremos los dos extremos de su larga historia, con dos conciertos de música medieval, y un concierto dedicado a la obra para órgano de Manuel Cela, actual organista de la Catedral. El conjunto “Tasto Solo”, especialista en música de tecla medieval, actuará en la Iglesia de la Universidad, con un repertorio (ejecutado al orga- netto y al clavisimbalum) centrado en la persona de Jehan Visée, llamado “Johan dels orguens”, músico de la corte de Juan I de Aragón. En la misma iglesia, el Coro “Francisco de Montanos” interpretará el Libro Vermell de Montserrat, con intervenciones del organista David López. En la propia Catedral, además de dos recitales ofrecidos por sendos grandes solistas como son Esteban Landart y Gianluca Libertucci, podremos descubrir las obras de órgano de Manuel Cela, tocadas por la organista Loreto Aramendi, con intervención de cantantes de la capilla de la Catedral. escuchando músicos gallegos Como siempre, el festival hace un sitio especial a músicos de Galicia, y permite al público de Santiago conocer mejor el panorama musical de la ciudad. Así, además de Manuel Cela, podre- mos descubrir la personalidad de Fernando Buide, organista y compositor. En la Iglesia de las Ánimas, él mismo, acompañado por un grupo de solistas de la Real Filarmonía de Galicia, toca- rá una obra especialmente escrita para este concierto. En el convento de San Pelayo Canco López dirigirá su orquesta barroca Ars Combinatoria, en un concierto dedicado a cantatas y conciertos de Johann Sebastian Bach.

órgano solo y bien acompañado Como cada año, nuestro Festival quiere presentar el órgano en todas sus facetas, como solista y como acompañante. Este año participarán los solistas españoles Esteban Landart, Andrés Cea, Ignasi Jordá (acompañado por el tenor Lambert Climent), Loreto Aramendi y Ana Aguado, nuestro joven talento de este año. También estarán presentes solistas internacionales, el italia- no Gianluca Libertucci, organista en San Pedro de Roma, y el francés Norbert Petry, titular del órgano renacentista de la Catedral de Metz. Para acompañar el órgano, vendrán el consort de violas de gamba Ishbilya Consort, el grupo de ministriles Alamire (órgano, sacabuche y percu- sión), los cantantes e instrumentista de Calpul Múrice, que reconstituirán la liturgia del día de Todos los Santos con música de Tomas Luis de Victoria, y la Capilla de Extravagantes, que recreará el ambiente musical de la Península Ibérica en el siglo XVI.

bruno forst Compostela Organum Festival

The Compostela Organum festival, created by the Consorcio of the city of Santiago, celebrates this year his fifth edition. For five years the concerts of the festival, which are part of the res- toration work carried out by the Consorcio, have allowed the increasing public to discover and enjoy the organistic Heritage of the city. In this years´ program, we put special emphasis on the anniversary of the Cathedral, and five concerts, three of them celebrated in the Cathedral itself, are dedicated to this topic. singing the cathedral In order to evocate, musically speaking, the Cathedral of Santiago we will focus on its two extre- mes, with two concerts, one of Medieval music and the other one dedicated to the play for organ by Manuel Cela, current organist of the cathedral. The group “Tasto Solo”, specialist in music of medieval keyboard, will perform in the church of the university, with a repertoire (with orga- netto and clavisimbalum) which is centred around the character of Jehan Visée, called “Johan dels orguens”, musician of the court of Juan I of Aragon. In the same church, the choir “Francisco de Montanos” will perform the book Vermell of Monserrat, with some interventions by the organist David López. In the Cathedral, apart from the recitals offered by the two great soloists, Esteban Landart and Gianluca Libertucci, we will be able to discover the organ plays by Manuel Cela, interpreted by the organist Loreto Aramendi, with the collaboration of singers of the capilla of this Cathedral. listening to Galician musicians As usual, the festival makes special room for Galician musicians. This way it allows the public of Santiago to better know the musical panorama of the city. Thus, apart from Manuel Cela, we will be able to discover the personality of Fernando Buide, organist and composer. In the church of Las Animas, Buide himself, accompanied by a group of soloists of the Real Filharmonía de Galicia, will perform a play specially composed for this concert. In the convent of San Pelayo Canco López he will conduct his Baroque orchestra Ars Combinatoria, in a concert dedicated to cantatas and concerts of Johann Sebastian Bach. organ on its own and well accompanied As every year, our festival wants to show the organ in all of its facets, as a soloist and as a companion. This year we will count on the participation of the Spanish soloists Esteban Landart, Andrés Cea, Ignasi Jordá (accompanied by the tenor Lambert Climent), Loreto Aramendi y Ana Aguado, our young talent this year. We will also have the presence of international soloists, such us the Italian Gianluca Libertucci, organist in San Pedro in Roma, and the French Norbert Petry, holder of the Renaissance organ of the Cathedral of Metz. In order to accompany the organ, we will have the consort of violas da gamba Ishbilya Consort, the group of minstrels Alamire (organ, sackbut and percussion), the singers and the instrumentalist of Capul Múrice, which will enliven the liturgy of All Saints Day with music of Tomás Luis de Victoria, and Capilla de Extravagantes, who will recreate the musical atmosphere in Spain in the XVIth century.

bruno forst

Ciclo de primavera 2011 cando | cuándo | when primavera | primavera | spring domingo 1 de maio, 21:00 h. onde | dónde | where catedral quen | quién | who loreto aramendi órgano cantores da catedral de santiago: luis martínez, diego neira, xurxo varela, martín viaño, pablo mato

efemérides | ephemeris Cores litúrxicas | Colores litúrgicos | Liturgical colours

j. alain (1911-1940) Litanies manuel cela (n. 1966) Primeiro libro de órgano. Pezas I, V, VIII, IX, XII, XIV m. duruflé (1902-1986) Coral e final sobre o tema “Veni Creator” m. cela (n. 1966) Hymnus ad offertorium Offertorium super “O Redemptor” (Hebdomada Sancta. Ad Missam Chrismatis) n. de grigny (1672-1703) Dialogue, Dialogue a 2 Tailles de Cromorne et 2 dessus de Cornet, Plein jeu m. cela (n. 1966) Primeiro libro de órgano. Pezas XV, XVI, XVIII, XXIV, XXVIII l. vierne (1870-1937) Carillon de Westminster manuel cela (n. 1966) Antiphona ad offertorium Offertorium super “In omnem terram” (Sancti Iacobi, Apostoli. Ad Missam) c. tournemire (1870-1939) Choral-Improvisation sur le “Victimae paschali”

[15] [16] Compostela Organum Festival colorido breves,neste casoparaconcibidas destacar o oo n ba hmnms e nao o antano, de Primeiro libro de órgano homónimas obras en Como durante os seus primeiros anos en duranteprimeirosanosseus os litúrxicospor copiada seu ao 2 ls io o a qe qí e interpretan: se aquí Dialogue, que as son diso plos dunha función en como utilizada forma a segundo Reims e París) titulan as súas pezas non tanto sitorescomo dosséculos XV XVe II épocaIII, compoque na - se órgano xa para música na francesa, vivamente manifesta musical tradición na ción aten- especial de obxectosonoro, colorido O divino. o contemplar a axudan que imaxes órgano suscitan do timbres os tamén culto, de acto cada de propio carácter o visible fan liturxia da contido celebración relixiosa. Se as cores utilizadas co na relacionar pode organista o sen o colorido musical ou timbre, calidade que plenitude adquire non arte destabeleza a ca, músi- da fundamento o constitúeduracións e alturas por sons dos ordenación a que Aínda de dessus rexistración previamente elixida; exem- Livre o rao a aerl de Catedral da órgano do tímbrico a 2 a Dialogue notas ao programa ecurículos notasaoprograma e Cornet icolas de Nicolas clcin de colección d’Orgue, Johann SebastianBach Johann Plein TaillesCromorne de é unha serie de pezas Grigny , pertencentes jeu, (organistaen Weimar versets . et

Taménseusnos rítmicas.intervalosfórmulas melódicose temas, dalgúns repetición da xordeconxunto do unidade A propio. timbre ou cor con ras con outros ou formando parte de masas sono- recenpresentados como solistas, combinados Compostela.Diversosapa- xogosde Santiago ia A iucó cnrt d cd pz na peza cada de concreta situación A misa. da determinado momento nun interpretación cretas do calendario litúrxico; e terceira, a súa con- celebracións a pertenza súa a vocal; segunda, e instrumental carácter dobre seu o primeira, si: entrerelacionadas calidades tres común en teñen programa no incluídos rios os cultivada; sendo segue artístico aínda valor con litúrxica música a dade, funcionali- súa pola condicionada que Aínda razón.da cións limita- polas detida ser sen ascensión súa a prosiga alma representadoa que permite movemento relixioso polo fervor o só que tra serenidade, á orientado tranquilo co crear de lonxe así, te”; cesar a mesma invocación cunha fe vehemen- misericordia de Deus, a alma crente repite sen encontrarpalabras novas implorarcoasque a dificultadesparaen partitura, acha “candose da encabezamento no compositor o escribe segundo e modo deste musicais; fragmentos repetición, incesante nesta obra, de pequenos loreto aramendi Litanies Jehan n ritmo un ostinato utiliza a utiliza Alain dous oferto- dous mos Alain - liturxia (segundo o Ordo Cantus Missae) pre- das por este no órgano de Santa Clotilde de primavera | primavera | spring tende, quizais mostrar que o frecuente uso París e gravadas pola firma Polydor; unha errático de música durante os actos de culto delas, titulada Choral-Improvisation sur lle non debe confundirse coa práctica de utilizar “Victimae paschali”, é interpretada polo seu certos cantos, tanto en distintos días coma ao autor a noite do 30 de abril de 1930, soando o longo dun determinado tempo litúrxico. O célebre instrumento de Cavaillé-Coll (reforma- papel do órgano solista asociado tanto ao do en 1932) tal como debeu oirlo o mesmo movemento (procesións, incensacións...) como César Franck. á meditación, parece especialmente indicado manuel cela, organista da catedral para momentos como o Introitus, o Offertorium e a Communio. Moitos compositores utilizan o canto grego- loreto aramendi riano baseándose no incipit da melodía ou órgano nun pequeno motivo que serve de pretexto Comeza os seus estudos no conservatorio de para desenvolver a trama musical; outros, en San Sebastián, obtendo os títulos superiores cambio, usan a melodía completa facendo que de piano, clave, órgano e música de cámara. o discurso musical dependa da exposición do Así mesmo medalla de ouro e primeiro premio tema gregoriano. No Redemptor, a repetición de órgano no CNR de Bayona con B. Carrau e modulante de fragmentos do himno aparece E. Landart e o primeiro premio ao finalizar o intercalada entre diversos episodios. En In ciclo superior no Conservatorio Superior Omnem Terram a transcrición rítmica do canto Nacional de Lyon, onde estuda con J. Boyer, L. faise conservando os valores e ictus rítmicos Robilliard e J. Von Oortmersen. Obtén o pri- dispostos segundo o sistema de Solesmes. meiro premio ao finalizar o ciclo superior de Tamén un himno, o Veni Creator Spiritus de clave no CNR de Paris con N. Spieth e estuda Pentecoste, inspira a Maurice Duruflé, orga- piano en con Edith Fischer. Realiza nista da parroquia parisiense de Saint-Étienne- cursos de perfeccionamento con profesores du-Mont, a composición do seu grandioso como Radulescu, Oortmersen, Jansen, tríptico Prélude, Adagio et Choral variei, op. 4. Moroney, Requejo, Roberto Szidon, Tony Millán, Esta obra, premiada en 1930 por Les Amis de Claudio Brizzi, e Sakharov entre outros. l’Orgue de París, está dedicada a outro com- Participa en festivais como Festival de órgano positor: Louis Vierne, ao que nin a súa ceguei- de San Jean de Luz, Ciclo de Matinés de ra nin o seu posto de organista titular da Miramón, Ciclo de órgano de Teruel, Les Catedral de Notre-Dame de París (1900-1937) Orgues de Cataluña, Arte Orgánica de Castela impiden actuar como concertista tanto en e León... tanto en España como en Italia, diversos países europeos como en U.S.A.; Bélxica e Francia. É colaboradora da OSE ofre- unha primeira viaxe a Inglaterra en 1924 per- cendo concertos como solista e dentro de mite ao autor escoitar e anotar a célebre agrupacións como organista, pianista e clave- melodía do Carillon de Westminster, quizais a cinista. máis famosa das súas vinte “Pezas de Actualmente é profesora no Conservatorio F. Fantasía”, divididas en catro suites e compos- Escudero e organista titular do órgano tas entre 1926 e 1927. E volvendo a Duruflé.., é Cavaillé-Coll da Basílica de Santa María, ambos precisamente él quen transcribe para o editor os dous de San Sebastián. Durand en 1958 varias improvisacións doutro dos seus mestres, Charles Tournemire, toca- [17] [18] Compostela Organum Festival Tambiénsus en rítmicas.mulas fór y melódicos intervalos temas, algunos de repetición la de surge conjunto del unidad La propio. timbre o color con sonoras masas de parte formando o otros con combinados solistas, como presentados aparecen juegos la de órgano del Catedral de Santiago de Compostela. Diversos tímbrico colorido el car desta- para concebidas caso este en breves, el antaño, de piezas Primer de libro serie de órgano una es homónimas obras en Como Weimar.duranteen primerosaños sus litúrgicosSebastianJohann Bachcopiadapor su a tes con las que implorar la misericordia de Dios, el nuevas palabras encontrar para dificultades en halla se “cuando partitura, la de miento encabeza- el en compositor el escribe según y modo este de musicales; fragmentos ños peque- de obra, esta en incesanterepetición, et 2 dessus de Cornet tan: interprese - aquí que las son ello de ejemplos registraciónuna de previamenteción elegida; fun- en como utilizada forma la según tanto no piezas sus titulan París) y Reims en nista como compositores que la en época XVIII, y XVII siglos los de no paraórgamúsica - la manifiestavivamenteen se ya francesa, musical tradición la en ción aten- especial de objeto sonoro, colorido El divino.contemplarlo a ayudan que bién los timbres del órgano suscitan imágenes tam- culto, de acto cada de propio carácter colores utilizados en la liturgia hacen los visible el Si religiosa. celebración la de contenido organistael relacionarconel puede que lidad timbre,cua- o musical colorido el sin plenitud adquiere no arte este de belleza la música, la duracionesrasy constituye fundamentode el Aunqueordenaciónla losde sonidos altupor - Dialogue, Dialogue a 2 Tailles de Cromorne notas al programa ycurrículums notasalprograma oecó de colección d’Orgue, Livre Litanies icolas de Nicolas y Plein jeu, Jehan utilizala Alain (orga- Grigny pertenecien- versets - riano basándose en el en basándose riano gregocanto- el compositoresutilizanMuchos Offertorium el como momentospara indicado especialmente parece meditación, la a como incensaciones...) (procesiones, al tanto movimiento asociado solista órgano del papel lo largo de un determinado tiempo litúrgico. El a como distintosdías cantos,en tantociertos utilizar de práctica la con confundirse debe no culto de actos los durante música de co de, quizá, mostrar que el frecuente uso erráti- la en liturgia(según el pieza cada de concreta ubicación La misa. la de determinadomomento un en ción interpreta- su tercera, y litúrgico; calendario del concretascelebraciones a pertenencia su vocal;caráctersegunda,instrumental y doble su primera, sí: entre relacionadas cualidades ofertorios dos incluidos en el programa los tienen en común tres cultivada; siendo sigue todavía artístico valor con litúrgica música la funcionalidad, su por condicionadaAunque razón. sión sin ser detenida por las limitaciones de la movi- ascenprosigasu - alma el que permitemiento el por representado religioso fervor el muestraserenidad,sólo Alain la que a tado crear con elostinato un ritmotranquilo orien- de lejos así, vehemente”; fe una con cación invo- misma la cesarcreyente sin repitealma Maurice Veni Creator Spiritus de Pentecostés, inspira a el himno, un También Solesmes. de sistema los e valores conservando hace se canto del rítmica En sodios. del fragmentos aparecehimno intercalada entre diversos epi- de modulante repetición gregoriano.temaEn del ción exposila - de discursodependa musicalel que haciendo completa melodía la usan cambio, en otros, musical; trama la desarrollar para pretexto de sirve que motivo pequeño un en ognsa e a parroquia la de organista Duruflé, ímcs ipets eú el según dispuestos rítmicos ictus la transcripciónTerram la Omnem In y la y Communio. OrdoCantuspretenMissae ) - incipit O Redemptorla O , de la melodía o melodía la de , el Introitus, parisina de Saint-Étienne-du-Mont, la compo- fesores como Radulescu, Oortmersen, Jansen, primavera | primavera | spring sición de su grandioso tríptico Prélude, Adagio Moroney, Requejo, Roberto Szidon, Tony et Choral varié, op. 4. Esta obra, premiada en Millán, Claudio Brizzi, y Sakharov entre otros. 1930 por Les Amis de l’Orgue de París, está Participa en festivales como Festival de órga- dedicada a otro compositor: Louis Vierne, al no de San Jean de Luz, Ciclo de Matinés de que ni su ceguera ni su puesto de organista Miramón, Ciclo de órgano de Teruel, Les titular de la Catedral de Notre-Dame de París Orgues de Cataluña, Arte Orgánica de Castilla (1900-1937) impiden actuar como concertista y León... tanto en España como en Italia, tanto en diversos países europeos como en Bélgica y Francia. U.S.A.; un primer viaje a Inglaterra en 1924 Es colaboradora de la OSE ofreciendo concier- permite al autor escuchar y anotar la célebre tos como solista y dentro de agrupaciones melodía del Carillon de Westminster, quizá la como organista, pianista y clavecinista. más famosa de sus veinte “Piezas de Fantasía”, Actualmente es profesora en el Conservatorio divididas en cuatro suites y compuestas entre F. Escudero y organista titular del órgano 1926 y 1927. Y volviendo a Duruflé.., es preci- Cavaillé-Coll de la Basílica de Santa María, samente él quien transcribe para el editor ambos de San Sebastián. Durand en 1958 varias improvisaciones de otro de sus maestros, Charles Tournemire, tocadas por éste en el órgano de Santa Clotilde de París y grabadas por la firma programme notes and biographies Polydor; una de ellas, titulada Choral- Improvisation sur le “Victimae paschali”, es Although the organization of sounds by pitch interpretada por su autor la noche del 30 de and length constitutes the basis of music, the abril de 1930, sonando el célebre instrumento beauty of this art does not acquire fullness de Cavaillé-Coll (reformado en 1932) tal como without musical coloring or timbre—a quality debió oirlo el mismo César Franck. which the organist can related to the content manuel cela, organista de la catedral of the religious celebration. If the colors used in the liturgy exhibit the character of each act of worship, the timbre of the organ invokes loreto aramendi images that help to contemplate the divine. órgano Sonorous coloring, an object of special atten- Comienza sus estudios en el conservatorio de tion in the French musical tradition, is already San Sebastián, obteniendo los títulos superio- strongly manifested in music for organ in the res de piano, clave, órgano y música de cáma- 17th and 18th centuries, an age in which com- ra. Así mismo medalla de oro y primer premio posers like Nicolas de Grigny (organist in de órgano en el CNR de Bayona con B. Carrau Reims and Paris) title their pieces not so much y E. Landart y el primer premio al finalizar el according to the form utilized but rather in ciclo superior en el Conservatorio Superior function of a previously chosen registration; Nacional de Lyon, donde estudia con J. Boyer, examples of this are those that are interpreted L. Robilliard y J. Von Oortmersen. Obtiene el here: Dialogue, Dialogue a 2 Tailles de Cromorne primer premio al finalizar el ciclo superior de et 2 dessus de Cornet, and Plein jeu, belonging clave en el CNR de Paris con N. Spieth y estu- to his Livre d’Orgue—a collection of liturgical dia piano en Barcelona con Edith Fischer. versets copied by Johann Sebastian Bach Realiza cursos de perfeccionamiento con pro- during his first years in Weimar. [19] [20] Compostela Organum Festival oeet poesos cnig.) s to as meditation, seems particularly suited to censing...) move- (processions, movement to much as associatedorgan, solo the of role The liturgicalcertainperiod. overa as well as days particular on both songs, certain using of practice the with confused be not should services worship during music of use erratic frequent the that show to perhaps,attempts, the liturgy the the to (according in piece each of location The exact mass. the during moment particular a gical calendar; and thirdly, its interpretation at its secondly,liturcelebrationsthe specific to of belonging vocal; and instrumental both being characterfirstly,of common:double its in qualities interrelated three have program cultivated.twoTheoffertoriesthe in included valuecontinuesartistic tobe with music gical functionality,litur its by conditioned Though reason.oftations limi- the bydetained being without ascension its continue to soul the for allows movement the by created fervor religious the only how shows Alain serenity, toward oriented nato farfrom creating calma rhythm ostithe with - thus, faith”; vehement with invocation same the believing soul repeats without ceasing the new words with which to implore God’s mercy, finding score, in difficulties encounters the one “when head which words composer’s fragments. musical small of work, this in incessant tion, his In melodic themes, intervals,formulas.rhythmic and certain of repetition the through achieved is whole this of unity The timbre. or color own their with masses rous sono- the of part formtoorder in others with the of motifs appear by themselves, or are combined organ the of Cathedral of Santiago de Compostela. Various shades timbric the ces, in this case conceived in order to highlight Book Organ As in earlier works of the same name the Litanies I is a series of short abstract pie- abstract short of series a is n this way, according to the the to according way, this n Jehan lo ss repeti- uses also Alain ro ats Missae) Cantus Ordo First - - night of April 30, 1930, sounding out the the out sounding celebratedinstrumentof Cavaillé-Coll 1930, (resto - 30, April of night paschali,” titled Polydor.by recorded and Paris in Clotilde Santa of organ the on played as ther one of his teachers, ano- of improvisations Durand, several publisher transcribes the for 1958 in who, he precisely is it Duruflé..., to back getting And 1927. 1926and between composed and suites four in divided Fantasy,” of “Pieces twenty of of his Westminster famous most the , perhaps melody celebrated the 1924 in down write to England and hear to to author the allows trip first A U.S.A. the in and countries European many throughout organist concert a as performing from him of Cathedral the of organist official as post his Vierne. Louis poser: l’Orgue by 1930 in prizewinner work, This 4. op. varié, triptych Choral et Adagio grandiose Prélude, his of composition the Saint- of parish Parisian tion of the Gregorian theme. exposi- the the on depend causes to discourse musical turn in This melody. complete idea. musical the have here a presented works However, the developing for pretext a as serves which motif small a to or melody the to only themselves limiting chant Gregorian the use composers Many Communio. inspires hymn, the a Also Solesmes. of system the to according rhythmic and values available the ving conser by made is song the transcriptionof episodes. several throughout laced of appear melody the fragments of repetition modulating the Introitus, like ments N otre-Dame of Paris (1900-1937) stops stops (1900-1937) Paris of otre-Dame Choral-Improvisation sur le “Victimae “Victimae le sur Choral-Improvisation in Paris, is dedicated to another com- Maurice In Veni Creator Spiritus de Pentecost, is interpreted by its author the the author its by interpreted is In Omnem Terram,rhythmicOmnem the In , organist of the the of organist Duruflé, the N either blindness nor nor blindness either Charles Offertorium, É tienne-du-Mont, in in tienne-du-Mont, In The Redeemer, O of the the of incipit Les Amis de de Amis Les Carillon de de Carillon T ne of these, these, of ne ournemire, and the and ictus -

red in 1932) just as César Franck must have primavera | primavera | spring heard it. manuel cela, organist of the cathedral

loreto aramendi organ Loreto Aramendi starts her studies at the Conservatory of San Sebastian, and comple- tes high degree studies in piano, harpsichord, organ and chamber music. She obtains a gold medal and first prize in organ in the CNR of Bayona with B Carrau and E Landart, and the first prize when finishing the last cicle at the National Higher Conservatory of Lion, where Loreto studies with J. Boyer, L Robilliard and J Von Oortmersen. Aramendi also obtains first prize in harpsichord when completing the last cycle in the CNR of Paris with N Spieth, and studies Piano in Barcelona with Edith Fischer. Loreto then does refinement courses with professors such as Radulescu, Oortmersen, Jansen, Moroney, Requejo, Roberto Szidon, Tony Millan, Claudio Brizzi and Sakharov, amongst others, and participates in festivals such as Organo Festival of San Jean de Luz, Series of Matines of Miramon, Organ concert series of Teruel, Les Orgues of Cataluña, Arte Organica of Castile- León, and others in Spain, Italy, Belgium and France. Loreto Aramendi also collaborates with OSE by offering solo concerts and also in groups on the three instruments, currently teaches in the Conservatory of Music F Escudero and is first organ in Cavaille – Coll of of Saint Mary Basilica, both in San Sebastian.

[21] cando | cuándo | when primavera | primavera | spring sábado 7 de maio, 20:30 h. onde | dónde | where igrexa da universidade quen | quién | who bruno forst órgano solistas capilla de extravagantes: laura alcalde | mercedes rubio condado | xosé luis saques

órgano obrigado | órgano obligado | organ obligatto La xácara!

Entrada: Danza de hachas (martín y coll, 1671-1734)

Unha canción: Romerico, ti que vés (juan del encina, s. XVI)

Un madrigal: Con que la lavaré (juan vázquez, s. XVI) O mesmo madrigal glosado por bruno Tiento sobre o mesmo madrigal (antonio carreira, s. XVI)

Unhas danzas: Pavana (thoinot arbeau, 1588) Diferencias sobre “La Dama Le Demanda” e “sobre la Gallarda Milanesa” (antonio de cabezón, 1510-1566)

Unhas letanías: A Salve para a Virxe (anónimo, s. XVII) Tiento sobre a Letanía da Virxe (pablo bruna, 1611-1679)

Un Villancico: Serafín, que con doce Harmonía (j. cererols, s. XVII) Variacións sobre Marizápalos (anónimo, s. XVII)

Outras danzas: Folías; Chacona (martín y coll, 1671-1734)

Xácaras: Xácara (martín y coll, 1671-1734) Non hai que dicirlle o primor (anónimo, s. XVII) Xácara (olagüe, s. XVII)

[23] [24] Compostela Organum Festival cativas do repertorio do cativas signifi- pezas algunhas programarecolleEste delas. tentospartir construíanvariaciónse a ou nas trascribían literalmente obras vocais, glosába- non cando órgano, para libros primeiros Os séculos. durante ligados intimamente veron estivocal- repertorio o e órgano de música A medalla de ouro trasladouse a España, onde España, a trasladouse ouro de medalla no obter de DespoisFrancis mestreChapelet. co completos estudos Conservatorio cursar de Cognac, antes en Rochais Paule con órgano ao e Troyesen Nacido (Francia), piano ao iniciouse órgano forst bruno pasados.séculos dos longo ractuandoao inte - foron se profano e sacro como recorda que vez á Española, música da propio rítmico virtuosismo o subliña percusión A musical. reunión unha durante pazo nun interpretar podido teríase ben que programa ao dun longo uníndose e mestúranse respondéndose órgano libremente, o e voz A danzas. has algun- nunha con entrelazadas organízaas antoloxía, pequena e vocais, equivalentes notas ao programa ecurículos notasaoprograma Nacional de Rexión de Burdeos, bérico, xuntas cos seus cosxuntasIbérico, bruno forstbruno repertoriocentraactualse- antiga, música na seu o que aínda e Madrid de RCSM no Parejo 2005dende co pianista AntonioJuan Álvarez Colabora galegos. textos sobre española ca no Camiño, CírculoArtesdas Lugo,e cun recital músi- de no Artes Festival no Delgado, participa Alexis e Saqués L. X. con xunto e Lisboa de Xerónimos dosMosteiro no nostri” Jesu “Membra Buxtehude D. de oratorio do interpretaciónCompostelanaCapelana con e M.R. de Tebras Mosteirono Delalande Folgasdas de (Valladolid), Leccións as pretando inter Antiqua, Rosa como grupos con solista como colaborou Tamén España. toda por ga Ars anti- músicaconcertosprogramas cenconde grupo de máis do en participou que parte co Combinatoria, forma 1995, Dende TubbGerdTürk. e de Miguel Madrid, con Pilar Pérez de Canto de Superior Escola na e Madrid de Conservatorio no canto de carreira a Realiza voz alcalde laura e concertos gravacións. seus dos preparación á e nos alum- seus aos tecla,para ibéricastablaturas das estudo ao dedicado actualidade na vive bruno forst, solistas capilla de extravagantes Itziar Álvarez Arana, Z anetti, entre outros. E recibiu clases recibiu E outros. entre anetti, Nancy Argenta, Evelyn Iñigo, Julio A. Muñoz e - mente realiza concertos-recitais de música e siglos. Los primeros libros para órgano, cuan- primavera | primavera | spring poesía, do período romántico e contemporá- do no trascribían literalmente obras vocales, neo da canción de concerto. las glosaban o construían variaciones y tien- tos a partir de ellas. xosé luis saques Este programa recoge algunas piezas signifi- percusións cativas del repertorio Ibérico, juntas con sus Comeza a traballar como percusionista co equivalentes vocales, y las organiza en una grupo Ars Combinatoria, baixo a dirección de pequeña antología, entrelazadas con algunas Canco López, formando parte del dende hai danzas. La voz y el órgano se mezclan libre- máis de quince anos e ofrecendo regularmen- mente, respondiéndose y uniéndose a lo largo te concertos de música medieval e barroca de un programa que bien se hubiera podido por toda España. Tamén colabora ocasional- interpretar en un palacio durante una velada mente con grupos de repertorio antigo como musical. La percusión subraya el virtuosismo Antífona, Hexacordo e Esquivel. rítmico propio de la música Española, a la vez Nun campo máis próximo ao século XXI cola- que recuerda como sacro y profano se han ido bora con grupos de música de jazz e experi- interactuando a lo largo de los siglos pasados. mental como A Caricia dá Serpe e Queyi, con bruno forst quen participa no Festival de Teatro para Nenos “Rompendo a casca” como percusio- bruno forst nista e narrador e no Festival Artesles entre órgano outros. E con Kimuru, con quen acaba de gra- Nacido en Troyes (Francia), se inició al piano y var o seu primeiro disco. al órgano con Paule Rochais en Cognac, antes Alterna a súa actividade de percusionista coa de cursar estudios completos en el Conser­ de narrador, locutor e actor de dobraxe en vatorio Nacional de Región de Burdeos, con el diversos espectáculos escénico-musicais. maestro Francis Chapelet. Después de obte- ner medalla de oro se trasladó a España, mercedes rubio condado donde vive en la actualidad dedicado al estu- castañolas dio de las tablaturas ibéricas para tecla, a sus Nace en Barcelona. Castañolista con titulación alumnos y a la preparación de sus conciertos superior nas disciplinas de solfexo, teoría, y grabaciones. harmonía e pedagoxía musical especializada. Investiga e publica traballos no terreo da laura alcalde etnomusicoloxía, algúns deles premiados. voz Vive entregada á práctica das castañolas, á Realiza la carrera de canto en el Conservatorio análise e adaptación de obras a tal instrumen- de Madrid y en la Escuela Superior de Canto to, ao ensino a través da súa escola privada e de Madrid, con Pilar Pérez Iñigo, Julio A. aos seus concertos. Muñoz y Miguel Zanetti, entre otros. Y ha recibido clases de Itziar Álvarez Arana, Nancy Argenta, Evelyn Tubb y Gerd Türk. Desde 1995, forma parte del grupo Ars Combinatoria, notas al programa y currículums con el que ha participado en más de cien con- ciertos con programas de música antigua por La música de órgano y el repertorio vocal toda España. También ha colaborado como estuvieron íntimamente ligados durante solista con grupos como Rosa Antiqua, inter- [25] [26] Compostela Organum Festival ción superior en las disciplinas de solfeo,teode - disciplinas las en superior ción titula- con Castañuelista Barcelona. en Nace castañuelas condado rubio mercedes en doblaje diversosescénico-musicales.espectáculos de actor y locutor narrador, de la con percusionista de actividad su Alterna disco.primer grabarsu entre otros. Artesles Festival el en y narrador y sionista percu- como cascarón” el “Rompiendo Niños con para Teatro de Queyi, Festival el en y participa quien Serpe da Caricia A como tal experimenray jazzmúsica de - conde grupos campocercanoun más En colaboXXI siglo - al como Antífona,Hexacordo antiguo Esquivel.y repertorio de grupos con te TambiénocasionalmenEspaña.colabora - toda por barroca y medieval música deconciertos más de quince años y ofreciendo regularmente Canco López, formando parte de él desde hace de dirección la Combinatoria, bajo Ars grupo Comienza a trabajar como percusionista con el percusiones saques luis xosé concierto. periodo del de canción la de contemporáneo poesía, y romántico y música de recitales conciertos- realiza actualmente antigua, ca músi- la centraen serepertorio su aunque y Juan Álvarez Antonio Parejo en el RCSM de Madrid pianista el con 2005 desde Colabora tosgallegos. tex sobre española música de recital un con Lugo, de Artes das Círculo el en Camiño, no y Alexis Delgado, participa en el Festival Artes Saqués L. X. conjunto y Lisboa de Jerónimos “MembraJesuMonasterionostri” el en los de Buxtehude D. de oratorio del interpretación Huelgas la CompostelanaCapela(Valladolid),en con y las de Monasterio el en Delalande M.R. de Tinieblas de Lecciones las pretando Y con Kimuru, con quien acaba de - certs and recordings.and certs keyboard, his students, and preparing his con- of study the to ted to moved he dedica - is and livescurrently he where medal Spain, gold a winning After maestroFrancisthe Chapelet. with Bordeauxof Region the Conservatoryof the at studies his completing then piano and organ with Paule Rochais in Cognac, Born in Troyes (France), he began to study the organ forst bruno been interacting over thecenturies. profanehave and sacred how time, same the at remembering, music, Spanish of acteristc char virtuosity rhythmic the undercores sion musicalevening.a percuspalaceTheduring a grammecouldthatithave beeninterpreted in pro- a overtogether joining answeringand up, mixedfreely are organ the and voice The es. anthology,small a interwoven somewith danc- equivalentvocal piecesorganized and inthem es of the iberian repertoire, together with their This programme contains some significant piec- variations and“tientos” from them. built they or them glossed they works, vocal literally transcribed didn’t they when organ, mately linked for centuries. The first books for inti- were repertoire vocal and music Organ conciertos.sus a privadaescuelay su de través a enseñanza la instrumento,a tal a obrasde adaptación y análisis castañuelas,al las de práctica la a entregada Vive miados. pre- ellos de algunos etnomusicología, la de da. especializa- musical pedagogía y armonía ría, nvestiga y publica trabajos en el terreno el en trabajos publica y Investiga programme notesandbiographies programme ein altr fr the for tablature Iberian bruno forstbruno National - - primavera | primavera | spring laura alcalde In a closer musical field to the twenty-first voice century, he collaborates with Jazz and experi- She studied singing at the Conservatory of mental music groups such as A Caricia da Madrid and at the Higher School of Singing of Serpe and Queyi, with who he has taken part Madrid with Pilar Pérez Iñigo, Julio A. Muñoz in the Breaking the Shell Children’s Theatre and Miguel Zanetti, amongst others. She has Festival as a percussionist and narrator, in the also received classes from Itziar Álvarez Artesles Festival, and with Kimuru, with whom Arana, Nancy Argenta, Evelyn Tubb and Gerd he has just recorded his first CD. Türk. He combines his work as a percussionist with Since 1995 she has been a part of the group work as a narrator, announcer and dubbing Ars Combinatoria, with which she has taken actor in different stage and musical shows. part in more than one hundred concerts with programmes of ancient music throughout all mercedes rubio condado castanets of Spain. She has also collaborated as a Born in Barcelona, Mercedes Rubio Condado soloist with groups such as Rosa Antiqua, is a castanet player with higher qualifications performing the Lessons of Darkness of M.R. in musical theory, harmony and specialised Delalande at the Monastery of Las Huelgas musical teaching. She has researched and (Valladolid) and with Capela Compostelana in published papers in the field of ethnomusico- the performance of the oratory of D. logy, some of which have received awards. Buxtehude Membra Jesu nostri at the She is dedicated to the art of the castanets, Hieronymites Monastery in Lisbon, and toge- analysing and adapting musical compositions ther with X. L. Saqués and Alexis Delgado, she to the instrument, teaching at her private took part in the Artes no Camiño Festival at school, and performing concerts. the Circle of Arts in Lugo, with a recital of Spanish music with Galician texts. Since 2005, she has collaborated with the pia- nist Juan Antonio Álvarez Parejo at the Higher Conservatory of Music of Madrid, and although her repertoire focuses on ancient music, she currently offers concerts featuring recitals of music and poetry from the romantic and con- temporary period of concerto songs. xosé luis saques percussion His career began as a percussionist with the group Ars Combinatoria, under the baton of Canco López, performing with it for more than fifteen years and regularly offering con- certs of mediaeval and Baroque music throug- hout the whole of Spain. He is also an occasional collaborator with groups performing ancient music such as Antífona, Hexacordo and Esquivel. [27] cando | cuándo | when primavera | primavera | spring sábado 14 de maio, 20:30 h. onde | dónde | where igrexa das ánimas quen | quién | who fernando buide órgano solistas da real filarmonía de galicia: javier lópez sanz | enrique roca | carlos garcía amigo | alfonso morán

encontro con | encuentro con | meeting with Fernando Buide gaston litaize (1909-1991) Tres preludios litúrxicos, I, VIII, XXI fernando buide (n. 1980) Fantasía sobre un tema de Buxtehude* dietrich buxtehude (1637-1707) Sonata en Do Maior BuxWV 266 Adagio Allegro Presto Adagio Allegro Presto Adagio Lento philipp heinrich erlebach (1657-1714) Trío Sonata en La Maior Adagio Allemande Courante Sarabande Ciaconne Final (Adagio) jehan alain (1911-1940) Dúas danzas a Agni Yavishta j. s. bach (1685-1750) Concerto para clave en fa menor, BWV 1056 Allegro [29] Adagio Presto * Estrea absoluta [30] Compostela Organum Festival it francés nista concertoO arranca con tres preludios orgado - es; agna csó mso á sensa- a dá mesmo ocasión nalgunha ñerse; e cordasavanzanxuntos,parecennoutros opo- órgano momentos certos En Buxtehude. creaciäon da tomados melódicos elementos harmónicas, pero desenvolvéndose a partir de e rítmicas características propias súas coas sonorosgrupos dous túen diferentes, cadaun órganoconsticerto.cordaxeitoo - a Dalgún e con- este paraprofeso ex escrita está obra a a sonata de Buxtehude que antecede. De feito, cordasórgano,e tomacomo punto partida de A compositor.idiosincrasiado harmónica particular a subxace eles todos en que aínda distintos moi modos alternan que escritas” “improvisacións pequenas case sonpreludios estes litúrxica función temperá). unha moi para Pensados idade unha dende cego foi tradiciónfrancesaorganistas de invidentes (él excelsa dunha parte formar de ademaisdor, improvisa- e intérprete enorme un foi século, pasado do organística literatura da legados grandes dos representa un obra cuxaLitaize, un ciclo de vinte e catro preludios para órgano. Fantasía de notas ao programa ecurículos notasaoprograma Gaston ecia para escrita Buide, Fernando precne a pertencentesLitaize ,

c. garcía amigo, f. buide, a. morán, j. lópez, e. roca alterna seccións lentas e rápidas, neste caso neste rápidas, e lentas seccións alterna sonata a Buxtehude de caso no Como ción. crea- basta súa da mostra pequena unha do sobrevivinperdeuse,produción- súa da parte alemán do Lixeiramente posterior a Buxtehude é a figura trazosdestacablesdosobra. máis un da é lentas seccións das harmónica expresividade acentuada a e vivos movementos dos tística contrapunviveza- A aquí. vixenteestá século deste camerística música na rápidas e lentas seccións de sucesión habitual A contrabaixo. e órgano do cargo a corre clave do contínuo do parte a ocasión nesta clave, e gamba da fantástico”. viola violíns, dous para “estilo escrita Orixinalmente como describir se estilo seu adoita o van en non barroca; chamada época da central período máis do expoñentes singulares dos nun convérteno nés xermánico-da- compositor deste creatividade e imaxinación desbordante A viviu. mentres publicada foi non teclado para música súa a escoitalo a tocar novo e improvisar ao órgano). sendo Paradoxalmente peregrinou (quen xeración inmediatamente anterior de J.S.Bach á pertencer por unicamente frecuencia con A de mutua. obra indiferenza con actúan que ción fotografía: jaime cortizo adoita valorarseadoita Buxtehude Dietrich Pr egai a maior a desgracia Por Erlebach. primavera | primavera | spring conservando os tradicionais nomes de danzas fernando buide estilizadas do barroco e mantendo en todo órgano momento unha rica textura contrapuntística, Completou estudos nos conservatorios de onde o diálogo prevalece sobre a textura de Santiago de Compostela, Oviedo e melodía individual acompañada. na Uni­versidade Carnegie Mellon de A curta vida de Jean Alain non foi óbice para Pittsburgh, onde estudou órgano, piano e que deixase un dos corpus máis orixinais da composición. Na actualidade é doutorando na música do século vinte. Organista formado no universidade de Yale. Estudou órgano con Conservatorio de París, ao igual que Gaston Antonio Díaz Corveiras e Donald Wilkins. Foi Litaize, a súa música abrangue varios xéneros organista titular na igrexa presbiteriana de incluíndo unha abundante produción para Forest Hills en Pittsburgh. Como organista piano e órgano, quizais esta última sexa pola deu recitais en España e Estados Unidos. O que é máis recordado como compositor. As seu traballo como compositor foi presentado dúas danzas dedicadas ao deus hindú do lume por orquestras como a Sinfónica de Pittsburgh, Agni Yavihsta mostran non só o seu interese Minnesota, Filharmónica de Yale, Sinfónica de polo pensamento oriental se non a súa pode- Galicia ou Real Filharmonía de Galicia. Tamén rosa capacidade de síntese e concreción musi- colaborou estreitamente con formacións cal (unha das danzas apenas rolda o minuto camerísticas como o ensemble s21. de duración) en unha linguaxe harmónica que pode recordarnos a Litaize ou ao seu contem- javier lópez sanz poráneo Olivier Messiaen. violín Pecha o concerto unha transcrición para Nace en Guadalajara onde inicia os seus órgano do Concerto para clave en fa menor estudos no conservatorio provincial da cida- BWV 1056 de J. S. Bach. Composto durante os de con J. Llinares. Finalízaos no Conservatorio anos que Bach traballou en Leipzig, esta obra Superior de Música de Salamanca con I. Vilá estaba destinada ao Collegium Musicum que e trasládase a Berlín para ampliar os seus George Philipp Telemann fundara na cidade, e coñecementos na Universtität der Künste que ofrecía os seus concertos no chamado con Ilan Gronich, Lutz Köhler e o cuarteto café de Zimmermann. Probablemente na súa Artemis. Tamén recibiu consellos de H. orixe os movementos primeiro e último for- Shaham, G. Nilolitch, F. Rados, V. Manoogian, maban parte dun concerto para violín, orixina- E. Zivoni e do cuarteto Enesco. Durante a súa riamente escrito na tonalidade de sol menor e etapa na EUYO foi o solista dos segundos o movemento central proviría dun concerto violíns, actuando baixo a dirección de B. para óboe. O movemento central tamén forma Haitink, Sir J.E.Gardiner, V. Ashkenazy, Paavo parte da introdución da cantata Ich Steh mit Järvi, Pascal Tortelier e Lutz Köhler. E foi einem Fuß in Grass. Bach, quen transcribira e membro da JONDE e concertino da copiara concertos italianos como os de Vivaldi Sinfonieorchester der UdK Berlin. Recibe ou Marcello, mostra a súa profunda afección a bolsas da Fundación La Gaceta, o Ministerio este xénero. A enerxía e fluidez rítmica dos de Educación, Cultura e Deporte, da JCCM, movementos exteriores enmarca un lírico Caja de Burgos e La Caixa-DAAD. Colabora movemento central que constitúe un dos máis coa Orquestra Sinfónica de Galicia, Orquestra expresivos tempos lentos de toda a produción Sinfónica de Euskadi e a Berliner Symphoniker. do autor. Dende o 2008 é membro da Real Filharmonía fernando buide de Galicia. [31] [32] Compostela Organum Festival O Xoven das membroorquestras Foi Compostela. de Santiago Lito Comezaestudosseusos con violoncello amigo garcía carlos Galicia. de RealFilharmonía na tutti violín de praza a posúe onde Compostela de Santiago en reside 1997 de novembro Dende McCrann, MichaelThomas, MarçalCervera Maighread entreoutros. Palomares, Claret, Joaquín Gerard como mestres de consellos recibe e España toda por cámara de música de CarnegieHall no deEuropa EUA,e como noconcerto celebrado devandita formación. Como tal actuou en salas concertinoda de axudamomento dese partir docomo membro integrante ata 1995, sendo a Rodrigo. ingresaEn 1991 na JONDE, continuan- a e Galicia Canaria, Tenerife, de Sinfónica Gran de Filarmónica de Barcelona e a destacar caben que as entreEspaña,toda cámara de de sinfónicas e Colabora asiduamente con diversas orquestras cualificacións. altas máis as obtén onde Juan, D.SantiagoAraD. direcciónAgustínLeóne de ConservatorioBarcelonaMúsicadede baixoa no superiores estudos os estudos Finaliza seusmusicais. os comeza onde Tenerife de N violín gadea roca enrique oikik osraoim e a aa con Gregor Haia, Horsch Bartels.Monique e Se la de Conservatorium Koninklijk trasládaseparaHolanda a estudosampliar no da como solista no Concerto de Xoves de invitado é 1996 Universidade En Compostela. de da Santiago Cámara de Grupo do FestivalSchelswig-HolsteinMusik acido en e afincado en Santa Cruz Santa en afincadoValencia e en acido rquestra rquestra O glesias en Coruña e Dalibor Sebêstik en Sebêstik Dalibor e Coruña en Iglesias G ax a iecó d Jms os e Ross James de dirección a baixo SG N O ova dá Sinfónica de Galicia, Galicia, de Sinfónica dá ova Nacional de Cataluña, qeta e áaa Joaquín Cámara de rquestra N O ova O rquestra de Galicia, Galicia, de rquestra qeta ifnc de rquestra Sinfónica O Y ork. Dá recitaisde Dá ork. rquestra Sinfónica gnacio Alonso e Alonso Ignacio Orchestere Intérpretes Orquestra Orquestra nicia na Inicia O coa colaboracións abrangue docente riencia expe- súa A Maza. la de Barrié Fundación da concertosconmemorativos Aniversario40 do Vázquez no Festival Vía Stellae e participa nos Tríode do ‘Guernica’estrea española Iulius XIII entre outros. En 2007 protagoniza a Ensambladura e Ensemble Antares natoria, Combi­ Ars comoorquestras e grupos rentes foi Compostela, dife- colaboracon e Trío Artabria do membro de Violoncelos de Grupo coa Maza Chelicia, funda 2005 En Galicia. la de Sinfónica de Barrié Pedro Ciclos de Xóvenes dos extraordinario concerto o protagoniza da e 2001 Galicia en e Maza la de FundaciónBarriéPedro Caixa Fundación da Coruña, vencionadoExcelentísimapola Deputaciónda Francis sub- Foi outros. Claret, entre Decross Jean Lluis Gouton, Linden, ter Jaap por impartidas masterclasses en participa e USC Cantosorganizadospola e Cánticos,Cantigas con Antoine Ladrette nos violoncelo cursos de Música Antiga no histórica interpretación xunto a nos terreos do jazz e da música de raiz galega paralela actividade Así unha desenvolve mesmo, Compostelana. Capela e Ars Combinatoria como antiga música grupos en con especializados traballa violone de intérprete Como sobresaínte. máis alumno ao diploma o recibindo Sofía, Raíña Música de Superior Escola na Streicher Ludwig profesor co 1995 en contrabaixo de estudos seus os Finaliza contrabaixo fraga morán alfonso 2001. o dende Galicia de RealFilharmonía da membro é e Música en “Saor” e Italiana” da súa actividade cos proxectos de “Sonatas á moita centra Actualmente cursos. diferentes Nova e Galicia de Musicais Estudos Altos de Escola O rquestra rquestra rquestra Presjovem Ciudad de Lucena, Lucena, de Ciudad Presjovem rquestra OrquestraArtesdás Galega comoasí en Nani García, Roberto Somoza, Luar na N ova da Sinfónica de Galicia, Galicia, de Sinfónica da ova Intérpretes de la Fundación O rquestra rquestra Octavio lubre e Uxía Senlle entre outros. Foi profesor La obra de Dietrich Buxtehude suele valorar- primavera | primavera | spring na Xoven Orquestra de Galicia e na Escola de se con frecuencia únicamente por pertenecer Altos Estudios Musicais de Galicia. Forma a la generación inmediatamente anterior de J. parte do profesorado do Festival de S. Bach (quien peregrinó siendo joven a escu- Contrabaixo “Ludwig Streicher” en Santiago charlo tocar e improvisar al órgano). de Compostela e da Nova Orquestra Galega Paradójicamente su música para teclado no dás Artes no marco do festival Artes no fue publicada mientras vivió. La desbordante Camiño en Sarria. Dende 1996 é membro da imaginación y creatividad de este compositor Real Filharmonía de Galicia, onde ocupa o germánico-danés lo convierten en uno de los posto de contrabaixo co-principal. exponentes más singulares del período cen- tral de la llamada época barroca; no en vano su estilo se suele describir como “estilo fan- tástico”. Originalmente escrita para dos violi- notas al programa y currículums nes, viola da gamba y clave en esta ocasión la parte del contínuo del clave corre a cargo del El concierto arranca con tres preludios del órgano y contrabajo. La habitual sucesión de organista francés Gaston Litaize, pertene- secciones lentas y rápidas en la música came- cientes a un ciclo de veinticuatro preludios rística de este siglo está vigente aquí. La para órgano. Litaize, cuya obra representa viveza contrapuntística de los movimientos uno de los grandes legados de la literatura vivos y la acentuada expresividad armónica organística del pasado siglo, fue un enorme de las secciones lentas es una de los rasgos intérprete e improvisador, además de formar más destacables de la obra. parte de una excelsa tradición francesa de Ligeramente posterior a Buxtehude es la figu- organistas invidentes (él fue ciego desde una ra del alemán Erlebach. Por desgracia la edad muy temprana). Pensados para una fun- mayor parte de su producción se ha perdido, ción litúrgica estos preludios son casi peque- sobreviviendo una pequeña muestra de su ñas “improvisaciones escritas” que alternan basta creación. Como en el caso de Buxtehude modos muy distintos pero subyaciendo en la sonata alterna secciones lentas y rápidas, todos ellos la particular idiosincrasia armóni- en este caso conservando los tradicionales ca del compositor. nombres de danzas estilizadas del barroco y La Fantasía de Fernando Buide, escrita para manteniendo en todo momento una rica tex- cuerdas y órgano, toma como punto de parti- tura contrapuntística, donde el diálogo preva- da la sonata de Buxtehude que antecede. De lece sobre la textura de melodía individual hecho, la obra está escrita ex profeso para acompañada. este concierto. De alguna manera la cuerda y La corta vida de Jean Alain no fue óbice para el órgano constituyen dos grupos sonoros que dejase uno de los corpus más originales diferentes, cada uno con sus propias caracte- de la música del siglo veinte. Organista forma- rísticas rítmicas y armónicas, pero desarro- do en el Conservatorio de París, al igual que llándose a partir de elementos melódicos Gaston Litaize, su música abarca varios géne- tomados de la creaciäon Buxtehude. En cier- ros incluyendo una abundante producción tos momentos órgano y cuerdas avanzan jun- para piano y órgano, quizás ésta última sea tos, en otros parecen oponerse; en alguna por la que es más recordado como composi- ocasión incluso da la sensación que actúan tor. Las dos danzas dedicadas al dios hindú del con indiferencia mutua. fuego Agni Yavihsta muestran no sólo su inte- [33] [34] Compostela Organum Festival BWV 1056 BWV para del órgano transcripción una concierto el Cierra ráneo que recordarnospuede Litaizea contemposu a o armónico- lenguaje un en duración) de cal (una de las danzas apenas ronda el minuto concreciónmusi- síntesisy rosa de capacidad rés porelpensamiento oriental sinosupode- saa Etds nds S taao como trabajo Su Unidos. Estados y España en Pittsburgh. Como organista dio recitales en Hills Forest de presbiteriana iglesia la en lar Corveiras y Donald Wilkins. Fue organista titu- dad de dad universidoctorandola - es en actualidad la En composición. y piano órgano, estudió donde Pittsburgh, de Mellon Carnegie Universidad Compostela, de Santiago de conservatorios los en estudios Completó órgano buide fernando autor.produccióndel la toda expresivosde lentosmás tiempos los de uno constituye que central movimiento lírico movimientosexterioreslosun enmarca de ca rítmi- fluidez y energíaestegénero. La a ción de los afecprofunda- Marcello,su muestrao Vivaldi como italianos conciertos copiado Grass. in Fuß introducción de la cantatala introducciónde El oboe. paramovimiento central también forma parte de la concierto un de provendría central movimiento el y menor sol de lidad para violín, originariamente escrito en la tona- concierto un de parte formaban último y ro blemente en su origen de los movimientos prime- café llamado el en conciertos sus ofrecía que y ciudad, la en fundado había Telemann Philipp George que al esta destinada estaba Leipzig,obra en trabajó Bach que años los livier Messiaen. Olivier Y ale. Estudió órgano con Antonio Díaz Antonioconórgano Estudió ale. de Concierto para clave en fa menor fa en clave para Concierto . Compuesto duranteCompuesto Bach. S. J. ah qin aí tasrt y transcrito había quien Bach, memn. Proba­ Zimmermann. olgu Musicum Collegium Ich Steh mit einem mit Steh Ich O fernando buide viedo y en la la en y viedo iamnc de Filarmónica Minnesota, Pittsburgh, de Sinfónica orquestas la como por presentado fue compositor G. Shaham, H. de consejos recibido ha También Artemis. cuarteto el y Köhler Lutz Gronich, mientosUniverstitätla en Künsteder con conoci- sus ampliar para Berlín a traslada se SuperiorMúsicade Salamancade con Conservatorio el en finaliza Los Llinares. J. en el conservatorio provincial de la ciudad con Nace en Guadalajara donde inicia sus estudios violín sanz javierlópez s21. ensemble el como camerísticasformaciones estrechamentecon Real Filharmonía de Galicia. También colaboró qet Snóia e acln y Barcelona de Sinfónica Orquesta la destacar caben que las entre España, toda con de cámara de orquestasdiversasy sinfónicas asiduamente Colabora calificaciones. D. altas y más las Ara obtiene donde León Juan, Santiago Agustín D. de dirección la BarcelonaConservatoriobajode Músicael de estudios en superioresestudios sus los Finaliza musicales. comienza donde Tenerife de Cruz Santa en afincado y Valencia en Nacido violín gadea roca enrique Galicia. de RealFilharmonía la de miembro es 2008 el Symphoniker.Desde Berliner la y nicaGalicia, de la con ColaboraCaixa-DAAD. La y Burgos de Caja JCCM, la de Deporte, y Gaceta,La Ministerioel Educación, de Cultura Fundaciónla de becas Recibe Berlin. UdK der Sinfonieorchester la de concertino y JONDE Köhler.Lutz y Tortelier J.E.Gardiner, V. Sir Ashkenazy, Haitink, Paavo B.Järvi, Pascal de dirección la bajo actuando violines, segundos los de solista el fue EUYO la en etapa su Durante Enesco. cuarteto del Nilolitch, F. Rados, V. Manoogian, OrquestaSinfónica Euskadide Y l, ifnc d Glca o Galicia de Sinfónica ale, fue miembro de la de miembro fue Y rquesta Sinfó­ Orquesta Y . Nacional Zivoni y . ViláI. y Ilan de Cataluña, Orquesta Filarmónica de Gran Xóvenes Intérpretes de la Fundación Pedro primavera | primavera | spring Canaria, Orquesta Sinfónica de Tenerife, Barrié de la Maza con la Orquestra Sinfónica Orquesta Sinfónica de Galicia y la Orquesta de Galicia. En 2005 funda Chelicia, Grupo de de Cámara Joaquín Rodrigo. En 1991 ingresa Violonchelos de Compostela, fue miembro del en la JONDE, continuando como miembro Trío Artabria y colabora con diferentes grupos integrante hasta 1995, siendo a partir de ese y orquestas como Ars Combinatoria, Antares momento ayuda de concertino de dicha for- Ensemble y Ensamble Iulius XIII entre otros. mación. Como tal actuó en salas de Europa y En 2007 protagoniza el estreno español del EEUU, como en el concierto celebrado en el Trío ‘Guernica’ de Octavio Vázquez en el Carnegie Hall de Nueva York. Da recitales de Festival Via Stellae y participa en los concier- música de cámara por toda España y recibe tos conmemorativos del 40 Aniversario de la consejos de maestros como Gerard Claret, Fundación Barrié de la Maza. Su experiencia Joaquín Palomares, Maighread McCrann, docente abarca colaboraciones con la Michael Thomas, Marçal Cervera entre otros. Orquesta Joven de la Sinfónica de Galicia, Desde noviembre de 1997 reside en Santiago Orquesta Presjovem Ciudad de Lucena, Escola de Compostela donde posee la plaza de violín de Altos Estudos Musicais de Galicia y Nova tutti en la Real Filharmonía de Galicia. Orquestra Galega das Artes así como en dife- rentes cursos. Actualmente centra mucha de carlos garcía amigo su actividad con los proyectos de “Sonatas a violonchelo la Italiana” y “Saor en Música y es miembro de Comienza sus estudios con Ignacio Alonso y la Real Filharmonía de Galicia desde el 2001. Lito Iglesias en Coruña y Dalibor Sebêstik en Santiago de Compostela. Fue miembro de las alfonso morán fraga orquestas Xoven Orquestra de Galicia, contrabajo Orquestra Nova da Sinfónica de Galicia, Finaliza sus estudios de contrabajo en 1995 Schelswig-Holstein Musik Festival Orchester y con el profesor Ludwig Streicher en la Escuela del Grupo de Cámara de la Universidad de Superior de Música Reina Sofía, recibiendo el Santiago de Compostela. En 1996 es invitado diploma al alumno más sobresaliente. Como como solista en el Concierto de Jóvenes intérprete de violone trabaja con grupos espe- Intérpretes de la OSG bajo la dirección de cializados en música antigua como Ars James Ross y se traslada a Holanda para Combinatoria y Capela Compostelana. Así ampliar estudios en el Koninklijk Conserva­ mismo, desarrolla una actividad paralela en torium de la Haia, con Gregor Horsch y los terrenos del jazz y de la música de raiz Monique Bartels. Se Inicia en la interpretación gallega junto a Nani García, Roberto Somoza, histórica en el violonchelo con Antoine Luar na lubre y Uxía Senlle entre otros. Fue Ladrette en los cursos de Música Antigua profesor en la Xoven Orquestra de Galicia y en Cánticos, Cántigas y Cantos organizados por la Escola de Altos Estudios Musicais de Galicia. la USC y participa en masterclasses imparti- Forma parte del profesorado del Festival de das por Jaap ter Linden, Lluis Claret, Francis Contrabaixo “Ludwig Streicher” en Santiago Gouton, Jean Decross entre otros. Fue becado de Compostela y de la Nova Orquestra Galega por la Excma. Diputación de la Coruña, de la das Artes en el marco del festival Artes no Fundación Caixa Galicia y de la Fundación Camiño en Sarria. Desde 1996 es membro de Pedro Barrié de la Maza y en 2001 protagoni- la Real Filharmonía de Galicia, donde ocupa el za el concierto extraordinario de los Ciclos de puesto de contrabajo co-principal. [35] [36] Compostela Organum Festival Frenchorganist threepreludes with bythe concertbegins The The idiosyncrasies.harmonic different modes but which are bound by the composer’s extremely alternate which tions” improvisa“written- small almost are preludes these function liturgical a for Designed age.) unseeing organists of (he was blind tradition from Frenchan early lofty a of part being des improviser, besi- and performer formidable a cies of organ literature of the last century, was lega- great the of representsone work whose cycle of twenty-four preludes for organ. Litaize, the responsibility of the organ and bass. The bass. and organ the of responsibility the harpsichord’soccasionthe this on ()gambaharpsichord, da and viola violins, “fantasticstyle.”as described often is style his that vain in not is tral period of what is known as the Baroque; it cen- the of exponents outstanding most the of one him make composer Germanic-Danish the of creativity and The imagination lifetime. boundless his during organ). published not the was music at keyboard improvise Buxtehude’s Paradoxically, and play him hear to order in far journeyed man young a tion immediately preceding J. S. Bach (who as generathe to- belongs becauseit valuedonly be to tends often workBuxtehude ’s Dietrich a with act indifference.mutual they that feeling the one gets occasion even on opposition, in be they to from seem others at together, move taken strings and elements melodic organ times, certain Buxtehude’sAt creation. of out developing though characteristics, harmonic sound groups, each with its own rhythmic and distinct two are organ and strings way, a In concert.expressly writtenthis for is work the anteceding the takes Buxtehude Sonata as its starting point. organ, and strings Fantasía programme notesandbiographies programme by Gaston witn for written Buide, Fernando riginally written for two for written Originally Litaize belongingtoa continuois In fact, e i te e o G io, ih h central the with minor, G of key the in ten concerto,writ firstviolin a of part formed bly probamovements- last and first Originally,its a place known as as known place a founded in the city, and which gave had concerts in Telemann Collegium Philipp George the that for Musicum destined was work this Leipzig, in worked Bach that years the during 1056 BWV minor the of organ Theconcert closes transcriptiona with for the rary, contempo - his his that or Litaize mind language to harmonic brings a in minute) one specificity(oneand dancesbarelythe of lasts synthesis musical for capacity powerful his also but thought Eastern in interest his only Agni fire of god Hindu the to dedicated dances two composer.The a as rememberedmost is he which for being haps per latter organ—the and piano for duction music proof- wealth his a including genresmany spans been, had Gaston Litaize as just Conservatoire, music. Paris the at twentieth-century trained Organist of corpus ginal ori - most the of one behind leaving from him of life short The textureaccompanyingof melody. individual the over prevails dialogue where texture, contrapuntal rich a maintains tently consis and Baroque the ofstylized dancesof names traditional the conserves case this in the and sections, slow and alternatesfastSonata Buxtehude, vast his Recalling of remains. sample output small a only and lost, been has creation his of most Unfortunately composerGerman the the figureof the find we Buxtehude after slightly Coming remarkablemostfeature work. he soft the of one is sections slow expressivitythe in harmonic accentuated the and movements live the of vibrancy contrapuntal effect The in here. is century this of music chamber in sections fast and slow of sequence usual livier Messiaen. Olivier ocr fr apihr i F in harpsichord for Concert Jean by Composed Bach. S. J. Z i nt prevent not did Alain immermann’s Café. Café. immermann’s Y avihsta show not show avihsta Erlebach. - - - movement coming from a concerto for oboe. also received classes from H. Shaham, G. primavera | primavera | spring The central movement is also part of the intro- Nilolitch, F. Rados, V. Manoogian, Y. Zivoni and duction to the cantata Ich Steh mit einem Fuß the Enesco Quartet. During his stage at the in Grass. Bach, who had transcribed and copied EUYO he was the soloist of the second violins, Italian concertos such as those by Vivaldi and performing under the batons of B. Haitink, Sir Marcello, shows his deep affection for this J.E. Gardiner, V. Ashkenazy, Paavo Järvi, genre. The energy and rhythmic fluidity of the Pascal Tortelier and Lutz Köhler. He was also outer movements frame a central lyrical move- a member of the Spanish National Youth ment that makes up one of the most expressi- Orchestra, and lead violin of the ve lentos of author’s entire production. Sinfonieorchester der UdK Berlin. He has fernando buide received grants from the La Gaceta Foundation, the Spanish Ministry of Education, Culture and Sport, the Regional Government of fernando buide Castile-León, Caja de Burgos and La Caixa- organ DAAD. He collaborates with the Galician Fernando Buide completed his studies at the Symphony Orchestra, Symphony Orchestra of conservatories of Santiago de Compostela, the Basque Country and the Berliner Oviedo and the Carnegie Mellon University in Symphoniker. He has been a member of the Pittsburgh, where he studied the organ, piano Galician Royal Philharmonic since 2008. and composition. He is currently studying a doctorate at Yale University. He studied the enrique roca gadea organ with Antonio Díaz Corveiras and Donald violín Wilkins. He was the head organist at the Enrique Roca Gadea was born in Valencia, Presbyterian Church of Forest Hills in then moving to Santa Cruz de Tenerife, where Pittsburgh. He has performed concerts as an he began his musical studies. He completed organist in Spain and the USA. His composi- his musical education at the Conservatory of tions have been performed by orchestras Music of Barcelona under the direction of such as the Symphony Orchestras of Agustín León Ara and Santiago Juan, receiv- Pittsburgh and Minnesota, Yale Philharmonic, ing the highest possible qualifications. He is Galician Symphony Orchestra and the Galician an active collaborator with different sympho- Royal Philharmonic. He has also worked in ny and chamber orchestras throughout the close collaboration with chamber music whole of Spain, including the Symphony groups, such as the Ensemble S21. Orchestra of Barcelona and the National Orchestra of Catalonia, the Philharmonic javier lópez sanz Orchestra of Gran Canaria, the Symphony violin Orchestra of Tenerife, the Galician Symphony Javier López Sanz was born in Guadalajara, Orchestra and the Joaquín Rodrigo Chamber where he began his studies at the city’s pro- Orchestra. In 1991 he joined the Spanish vincial conservatory with J. Llinares. He com- National Youth Orchestra, continuing as a pleted his studies at the Higher Conservatory component member until 1995, after which he of Music of Salamanca with I. Vilá and then became its lead violinist, performing in con- travelled to Berlin to expand his knowledge at cert venues throughout Europe and the USA, the Universtität der Künste with Ilan Gronich, including a concert held at the Carnegie Hall Lutz Köhler and the Artemis Quartet. He has in New York. [37] [38] Compostela Organum Festival bles and orchestras such as Ars Combinatoria, ensem- different with Artrabria collaborates and the Trio, Cello of member Compostela a was the Ensemble, Chelicia, founded SymphonyGalician the with FoundationMaza la de Barrié Pedro the the a was 2001leadingperformer concertspecial the at from in and Foundation, Maza la de the Caixa Galicia Foundation Coruña, and the Pedro Barrié of Government Provincial the Decross, receivedfromgrants has Jean He others. amongst and Gouton Francis Claret, in part master classes given by Jaap ter Linden, Lluis took and Compostela, de Santiago of University the on the by organised Music Ancient courses at Cantos and Ladrette Cántigas Cánticos, Antoine with pretation Monique and Bartels.tobegan He study historic cello Horsch inter The Gregor in with Conservatorium Hague, Koninklijk the at studies his continue to Holland tomoved Ross, and James of baton the under Orchestra Performers’ the Concert of at the Galician Symphony soloist a be to invited was he University of Santiago de Compostela. Festival the of Ensemble Chamber the and Orchester Musik Schelswig-Holstein Galicia, the Galicia, He was a member of the of member a was He Compostela. de Santiago in Sebêstik Dalibor Ignacio Alonso and Lito with studies his began Amigo García Carlos chello amigo garcía carlos RoyalGalician Philharmonic. of post the holds he where Santiago de Compostela since in Michael lived has He Cervera. Marçal and McCrann, Thomas Maighread Palomares, from maestros such as Gerard Claret, Joaquín classes received has and Spain of whole the throughout recitals music chamber offers He Y ug efres Sao ognsd by organised Season Performers’ oung N ew Symphony Symphony ew Orchestra. Iglesias in Coruña and Y outh in the in tutti violin November 1997, O rchestra of Orchestra ceta of rchestra n 2005 he 2005 In In 1996 Y oung - Y the with collaborations includes experience teaching His Foundation. Maza la de Barrié commemorateanniversarythe fortiethof the to held concerts the Festival,in part took and of ‘Guernica’ Trio the of debut Spanish the in role others. amongst Ensamble and Ensemble Antares Galician the Senlle, of professor Uxía a was He and others. amongst lubre na Luar Somoza, with together music folk Galician and Jazz offields the performsin he time, same the Compostelana.At Capela and ing in ancient music, such as Ars Combinatoria specialis ensembles with works he performer for the most outstanding student. As a violone Sofía Queen diploma the receivingMusic, of School the Higher at Streicher Ludwig with 1995 in studies contrabass his completed He contrabass fraga morán alfonso 2001.since Philharmonic a Royal Galician been the has of he member and Música” en “Saor and currently is activity focused on the projects “Sonatas a his la of different Much as courses. well as Arts, the the of Orchestra and Galicia, of Studies O O 1996, as the joint principal contrabassist.principal joint the as 1996, since Philharmonic Royal Galician the of ber mem- a been has He FestivalSarria. James in St.Way of the on Arts the of part as Arts the Compostela and the Streicher Ludwig a the of staff is teaching the He of member Galicia. of Studies Musical Higher outh rchestra, the Presjovem City of Lucena Lucena of City Presjovem the rchestra, rchestra, the School of Higher Musical Musical Higher of School the rchestra, ceta f h Glca Symphony Galician the of Orchestra tvo áqe a te i Stellae Via the at Vázquez Octavio Y outh otaas etvl n atao de Santiago in FestivalContrabass rchestra and at the School of School the at Orchestraand n 2007 he played a leading a played he 2007 In N ew Galician ani García, RobertoGarcía, Nani N ew Galician Galician ew O rchestra of lu XIII Iulius Italiana” - cando | cuándo | when primavera | primavera | spring sábado 21 de maio, 20:30 h. onde | dónde | where igrexa da universidade quen | quién | who david lópez peláez órgano coro francisco de montanos | josé ignacio farrán martín director dulsica efemérides | ephemeris O Llibre Vermell de Montserrat | El Llibre Vermell de Montserrat | The Llibre Vermell of Montserrat

Órgano: robertsbridge codex (ca. 1330) Estampie 1 Estampie 2 codex faenza (principios do século XV) De ce fol penser Bel fiore Non ara may pieta questa mia dona j. ockeghem (ca. 1410-ca. 1497) D’ung aultre amer g. de machaut (ca. 1300-ca.1377) Ballades 3 y 4 j. ockeghem (ca. 1410-ca. 1497) Kyrie de la misa “L’ homme armé”

Coro: O Virgo Splendens Stella Splendens Laudemus Virginem Mariam Matrem Los Set Gotx Cuncti Simus Concanentes Polorum Regina Splendens Ceptigera Inperayritz de la Ciutat Joyosa Ad Mortem Festinamus

[39] Nota: a alternancia das obras anunciarase ao principio do concerto. [40] Compostela Organum Festival danzas. cinco e polifónicos cantos dous caças, ou canonstres dez: son manuscritoneste atanós chegaron que pezas As medieval. sa consituye unha das xoias da música relixio- do música A cromornos |eugenio rodríguezdulzainas, | rafael cubillodulzainas,frautas,gaitas, rosario castañónórgano, clavecín, arpa fratuas, cromornos|pedropéreztodo notas ao programa ecurículos notasaoprograma tipo deinstrumentospercusión L libre Vermell de de Vermell libre M ontserrat ontserrat

se explica no propio manuscrito.propioexplicase no segundo día, o durante próximas prazas nas e noite a duranteigrexa na protexían se tres de men- ou época, da Mosteiro importantes máis nación ao peregri- de sitios dos chegaban un era que Montserrat, que grinos pere- aos danzas e cánticos con entreterera musical colección pequena destapropósito O dulsica coro de cámara “francisco de montanos” david lópez Os cantos son en catalán, occitano e latín, e de honra en guitarra e harmonía. Ofrece con- primavera | primavera | spring son todos de autor descoñecido. A pesar de certos de guitarra, tanto en solitario coma en que a colección foi copiada a finais do século grupos de cámara ou formacións corais, sendo XIV, crese que a maior parte da música é acompañante habitual da Escolanía de anterior. Segovia. Participa así mesmo en cursos de Por exemplo, o motete Imperayritz de la música como transcrición de música antiga, Ciutat Joyosa posúe un texto distinto para didáctica musical, de dirección coral con cada unha das dúas voces, estilo que xa Manuel Cabero, Laszlo Heltay e Christian non se utilizaba cando o manuscrito foi Grube, de dirección orquestral con Octav copiado. Calleya e de técnica vocal con Helmut Lips. josé ignacio farrán martín Ten ampla experiencia coral tanto de cantante coma de director. Entre as obras dirixidas, destacan a “Sestina” de Monteverdi, o célebre david lópez “Te Deum et Jubilate” de Purcell, ou as órgano “Vesperae de Dominica” de Mozart. Cursa estudos de órgano nos Conservatorios de Salamanca con Rosa Delgado e de Madrid coro de cámara “francisco de montanos” con Anselmo Serna obtendo o título de grao Comezou a súa andaina en Valladolid en medio, no Real Conservatorio Superior de Novembro de 1989, co propósito de servir de Música de Madrid co catedrático Miguel del instrumento de investigación, promoción e Barco e dende 2006 recibe clases maxistrais difusión pública da música coral de cámara de de técnica e interpretación de Pilar Cabrera. todas as épocas. Realiza cursos de interpretación de órgano Integrado por unha vintena de cantores ofre- barroco español con Montserrat Torrent en ceron numerosos concertos, entre os cales Música en Compostela obtendo en 2006 o destacan a participación nos ciclos “Las premio “Rosa Sabater”. Así como outros cur- Edades del Hombre”, “Encuentros ‘92 - sos de interpretación con Jan Willem Jansen Valladolid en Salamanca” e “Cuando la voz se e J. Maria Mais i Bonet. hace arte” así como nas “Mañanas de la Como intérprete participou en ciclos de órgano Biblioteca” (Casa Cervantes de Valladolid), e en Castela e León como “Los conciertos del en concertos para corais organizadas polo Realejo”, “El órgano en el Camino, Arte, Música Concello de Valladolid. En conmemoración do y Sacralidad”, “Las Edades del Hombre” e nos seu 20º Aniversario realizaron a montaxe do concertos de inauguración do órgano restaura- Llibre Vermell, interpretándoo na Colexiata de do en San Andrés (Valladolid). Touro xunto ao grupo Dulsica. É licenciado en ciencias físicas pola Uni­ versidade de Valladolid e actualmente reside dulsica en Ávila onde compaxina o seu labor musical Nace en 1990 para incorporar a sonoridade coa docente. tímbrica do dúo de dulzainas acompañada polo continuo e a percusión ao repertorio da josé ignacio farrán martín música antiga. As dulzainas, óboes afinados á director quinta superior, viron pasar o tempo pervivin- Realiza os seus estudos musicais no do, ao igual que moita música, a través do Conservatorio Profesional de Música de folclore e a tradición oral. Para Dulsica a boa Valladolid, finalizándoos en 1990 con premio música está chea do sabor da tradición, da [41] [42] Compostela Organum Festival utilizaba cuando el manuscrito fue copiado.manuscritofue el cuandoutilizaba voces,dos las yasede estilo que cadano una para distinto texto un posee Joyosa Ciutat o eepo e motete el ejemplo, Por anterior.es música la de parte mayor la que cree XIV,se que la colección fue copiada a finales del siglo de pesar A desconocido. autor de todos son y latín, y occitano catalán, en son cantosLos manuscrito.propio el explicaseen según plazascercanaslas en y durantenoche día, el o durantela época, iglesia la en protegíanse mientras la de importantes más grinación de pere Monasterio- de sitios los de Montserrat,erauno que al llegaban que peregrinos calera entretener concánticoslos danzas a y musi- colección pequeña esta de propósito El danzas.cinco tres cánones o caças, dos cantos polifónicos y diez: son manuscrito este en nosotros hasta llegado han que piezas Las medieval. giosa reli- música la de joyas las de una consitutye a úia del música La concerto.cada en cións Dulsica intenta facelo cando revive como esas situa- soñar, para música sempre e mentos senti- os expresar para música cerimoniais, cantar, e música relixiosa, música nas grandes bailar ocasións para música vida: da actos épocas en que a música acompañaba todos os cendo así as sonoridades doutros tempos, das gaitas e pitos, chirimías e cromornos, enrique- outros de tipos frautas, variosantigos: instrumentos incorporando foron pouco a Pouco público.o trumentistase ins dos gusto o e tempo o fixo que selección notas al programa ycurrículums notas alprograma ir Vrel de Vermell Llibre josé ignacio farrán martín josé ignaciofarrán Imperayritz de la la de Imperayritz Montserrat - experiencia coral tanto de cantante como de como cantante de tanto coral experiencia amplia Tiene Lips. Helmut con vocal técnica con orquestal dirección de Grube, Christian y Heltay Laszlo Cabero, Manuel con coral dirección de musical, tica música de didác- cursosantigua, música de transcripcióncomo en mismo así Participa Segovia.de corales, Escolanía la de formaciones habitual acompañante siendo o cámara de grupos ciertos de guitarra, tanto en solitario como en armonía. y guitarra en honor de el de en Música premio con 1990 en Valladolid,finalizándolos de musicales Profesional estudios Conservatorio sus Realiza director martín farrán ignacio josé docente.la con la por de en Ávila donde compagina su labor musical físicas ciencias resi- actualmente Valladolidy de Universidad en licenciado Andrés Es San en (Valladolid). restaurado órgano del inauguración de conciertos los en y Hombre” del Edades “Las Sacralidad”, y “Arte,Música Camino”, el en órgano “El Realejo”, del tos concier“Loscomo León y Castilla en órgano de ciclos en participado ha intérprete Como Bonet.i Mas Maria J. y Jansen otros cursos de interpretación con Jan Willem como Así Sabater”. “Rosa premio el 2006 en Torrent ción de órgano barroco español con Montserrat de Pilar Cabrera. Realiza cursos de interpreta- recibe clasesmagistrales 2006interpretacióntécnicae de desde y Barco del Conservatorio Miguel tico Real el catedrá- el con Madrid de Música de Superior en medio, grado Serna Anselmo con Delgado Rosa con Salamanca de Cursa estudios de órgano en los Conservatorios órgano davidlópez en Música en Compostelaobteniendo en Música en beino l íuo de título el obteniendo tv aly y de y Calleya Octav y de Madrid de y frece con- Ofrece - director. Entre las obras dirigidas, destacan la des ocasiones ceremoniales, música para primavera | primavera | spring “Sestina” de Monteverdi, el célebre “Te Deum expresar los sentimientos y siempre música et Jubilate” de Purcell, o las “Vesperae de para soñar, como Dulsica intenta hacerlo Dominica” de Mozart. cuando revive esas situaciones en cada con- cierto. coro de cámara “francisco de montanos” Comenzó su andadura en Valladolid en Noviembre de 1989, con el propósito de servir de instrumento de investigación, promoción y programme notes and biographies difusión pública de la música coral de cámara de todas las épocas. The music of Llibre Vermell of Montserrat is Integrado por una veintena de cantores han one of the jewels of the medival religious ofrecido numerosos conciertos, entre los music. The pieces that have survived till today cuales destacan la participación en los ciclos through these manuscripts are ten: three “Las Edades del Hombre”, “Encuentros ’92 – canons, two polyphonic songs and five dances. Valladolid en Salamanca” y “Cuando la voz The purpose of this small musical collection, se hace arte” así como en las “Mañanas de as explained in the manuscript, was to enter- la Biblioteca” (Casa Cervantes de Valladolid), tain the pilgrims at the Monastery of Monserrat y en conciertos para corales organizados por with songs and dances, when they arrived el Ayuntamiento de Valladolid. En conmemo- there, during the day in the village squares, or ración de su 20º Aniversario realizaron el while they took refuge from the night in the montaje del Llibre Vermell, interpretándolo church. Monserrat was one of the most impor- en la Colegiata de Toro junto al grupo tant pilgrimage destinations at that time. Dulsica. The songs are in catalan, occitano and latin, and the author is unknown. Even though the dulsica collection was copied at the end of the fourte- Nace en 1990 para incorporar la sonoridad enth century, it is believed most of it is older. tímbrica del dúo de dulzainas acompañada For example, the motet Imperayritz de la por el continuo y la percusión al repertorio de Ciutat Joyosa includes a different text per la música antigua. Las dulzainas, oboes afina- each of the two voices, which is a style already dos a la quinta superior, han visto pasar el obsolete when the manuscript was copied. tiempo perviviendo, al igual que mucha músi- josé ignacio farrán martín ca, a través del folklore y la tradición oral. Para Dulsica la buena música está llena del sabor de la tradición, de la selección que ha david lópez hecho el tiempo y el gusto de los instrumen- organ tistas y el público. David López studied organ at the Conservatory Poco a poco han ido incorporando otros ins- of Salamanca with Rosa Delgado and Madrid trumentos antiguos: flautas, varios tipos de with Anselmo Serna at intermediate level, gaitas y pitos, chirimías y cromornos, enrique- then at the Higher Conservatory of Music of ciendo así las sonoridades de otros tiempos, Madrid with its head professor Miguel del de las épocas en que la música acompañaba a Barco, and since 2006 has received master todos los actos de la vida: música para bailar classes in technique and interpretation from y cantar, música religiosa, música en las gran- Pilar Cabrera. He has taken courses in Spanish [43] [44] Compostela Organum Festival ber music from differentfrom music periods.ber in cham - choral performing and Valladolid promoting ing, in created November 1989, for the purpose of was investigat choir The choir chamber montanos” de “francisco “VesperaeDominica”. de Mozart’s or Jubilate”, et Deum “Te famous Purcell’s works “Sestina”, conducted Mondeverdi’s has including He conductor. a as and has singer a as He experience, choral extensive Lips. Helmut with technique vocal with conducting orchestra Grube, Christian Manuel and Heltay with Laszlo Cabero, conducting music choral music, teaching, ancient of transcription the coursesas wellmusic as takesin also part He SegoviaChoristers’the choir.School accompanistof regular a is groups,and choral togethersoloandchamber withensembles or in concerts guitar performs He harmonium. in1990, winning thespecial prize inguitar the and at studies Professional musical Conservatory his of Music in completed Valladolid He director martín farrán ignacio josé teaching.with cian musi- a as work his combines he where Ávila, in livescurrently Valladolid, and Universityof Andrés physicaldegreein a has sciences SanHe fromthe in (Valladolid). organ restored newly the for concerts inaugural the and Man”, of James”,“Art, Sacrality”,and Music “The Ages “The Realejo”, El of organ seasons in in Castile-León such as part “The Concerts taken has he performer a As Bonet. i Mas Maria J. and Jansen Willem Jan with es takeninterpretationalso has coursHe 2006. in prize Sabater”“Rosa awarded wasthe and Torrent Baroque organ interpretation with Montserrat in the “Music in Compostela” season,Compostela” in “Music the in rgan on the Way of St. of Way the on Organ ctav Calleya and Calleya Octav - -

t 20 its commemorate To Valladolid. of Council City the by organised concerts choral as well as Mornings” at the Casa Cervantes in Valladolid, becomesseasons,Art” wellas “Librarythe as – ’92 Valladolid in “EncountersSalamanca” and “When the Voice Man”, of Ages “The the including concerts,of number large a formed per has it singers, twenty some Comprising concerts. its of each in Dulsica by life to brought tions situa - dreaming, for music always emo- and tions, express to music events, ceremonial major for music music, religious singing, and dancing for music life: daily of actions the of times,of accompaniedmusic when periods all distant of sounds the enriching crumhorns, whistles, and bagpipes of types different flutes, instruments: incorporated ancient other gradually has ensemble The audience.their and ers perform- tastesthe ofthe to thanks and time over down honed selection a in tradition, of Dulsica, fine music is suffused with the flavour Fortradition. oral and folklore through tions, composi- musical many as way same the in time, of march the survived have fifth, upper of music. ancient repertoire the into percussion and bass of aim of incorporating the tonal quality of a pair the with 1990 in created was ensemble The dulsica Dulsica the ensemble. with together Toro, of Church the of ance copne b te continuous the by accompanied dulzainas th niesr, t raie a perform- a organised it Anniversary, t h Collegiate the at Vermell Llivre , oboes tuned to the to tuned oboes Dulzainas, and chirimías - cando | cuándo | when primavera | primavera | spring domingo 29 de maio, 20:30 h. onde | dónde | where igrexa das ánimas quen | quién | who ensamble alamire

órgano obrigado | órgano obligado | organ obligatto Tres séculos de música para menestreles | Tres siglos de música para ministriles | Three centuries of music for minstrels jacob de paix (1556-1623) / bernhart schmid le vieux (1577) Entrada e danzas: Entrada - Hungaresca und Saltarello - Einschöner Englisc her Dantz - Alemando novelle - Schirazula Marazula - La cuorante du Roi diego ortiz (ca. 1519-ca. 1570) Recercada Primeira antonio valente (1520-1580) A Romanesca andrea falconiero (ca. 1585-1656) Pasacalle a 3 miguel manzano (n. 1936) Rogativa samuel scheidt (1587-1654) Galliard-Battaglia juan bautista cabanilles (1642-1712) Corrente Italiana (1659-1695) Sonata nº 1 in D: Allegro - Andante - Allegro andré philidor (ca. 1652-1730) / jacques philidor (1657-1708) Marcha para dous pares de timbais (arranxo de Juan A. Martín) francisco de tejada (s. XVIII: 1721) Tons de Palacio: San Juan de Lima - A Españoleta antonio martín i coll (1671-1734) Batalla de V ton: [45] Chamada de claríns - Ayroso - Chamada - Canción grave - Outra canción - Torneo - Ayroso - Batallas - Final vitorioso [46] Compostela Organum Festival aa ca etí d anglosaxón do mestría coa zadas barrocomúsico españoldo avezado do Valente ou máis tarde acollidasconinterese compositorespor como consumogustodun e varias en cortes forone alcanzaronque e italiana)tamén orixe de ñol ei nn atn urs azs cm a como danzas, Gallarda do xermano outras faltan non medio da casoromana), e distintas épocas, caso da outros a portos duns partes as todas por ron Diego dista xénerovariación tando xenial músicotrata e - no deseñado perfectamente queda que tas, boato e elegancia das festas tardo renacentis polo fascinados franceses e centroeuropeos cortesáns.A corredoresamploscortes e nobrespolas e de recrear de momentos de alegría ou de tristura, fin de pasear co festa sentidos, os unha para debullando sonora vaise Coll i Martín e Dende Europa. coñecidos toda por moi difundidos xéneros eles todos llas, bata- as atasuite a variadas,dende máis mas for e xéneros seus nos menestreles, de tos conxunpara- europea música de séculos tres programapanoramaO amplo de abrangueun sacabuchepercusión lópez |juanantoniomartín josé ignaciopalaciosórgano |philippestefani rtiz. Algunhas melodías circula- melodías Algunhas Ortiz. notas ao programa ecurículos notas aoprograma a e Falconiero suitesitúanos variosen enclaves (danza ao espa- ao (danzaEspañoleta Scheidt ou as Francisco Romanesca (danza Cabanillesadere, - Corrente T ejada. Entre Pasacalles tz a Ortiz Italiana Henry Henry - -

Complutense de Madrid. Complutensede Universidade pola arte e da historia musicalen doutor pedagoxía e sacra música loxía, Universität na Mozarteum subvencionado Salsburgo.de musicoTituladoen - é 1999 Luigi en Haselböck, e Torrent Montserrat Hans e Tagliavini,Ferdinado Chapuis, Michel Robillard, Louis Radulescu, Michael Perdigon, Pierre Chapelet, Francis con órgano de dos estu- Completa Solaesa. Martínez Adalberto conórgano de superior título o obtendo Uriol de Música de Superior Conservatorio no clavicémbalo e órgano Estuda musicais. pasos primeiros Nace no Burgo de órgano palacios ignacio josé Biblioteca na conserva Madrid. de Nacional se orixinal cuxo franciscano músico do caso neste final, vitoria ou apoteose grande coa remata que e bélicos acontecementos os te musicalmenrelata- que descritiva,xénero lla, unha exposiciónXIV, a rematanLuis rei Xunto ás rrimas. celebé- máis sonatas súas das cunha Purcell, ensamble alamire marchas Z rgz cn oé us González Luis José con aragoza Osma onde comeza os seus para os timbaleiros reais do josé ignaciopalacios e Coll, i Martín bata- Como concertista participou en festivais e Conservatorio de Ámsterdam, e por primavera | primavera | spring inaugurado varios órganos restaurados e Xuventudes Musicais en Weikersheim como investigador publicou numerosos libros (Alemaña) e Bydgoszcz (Polonia). Realiza os e artigos. Foi organista en El Burgo de Osma e cursos de doutorado na Universidade de na Catedral-Basílica del Pilar de Zaragoza e Valladolid e colabora con esta impartindo cur- actualmente exerce de organista da Catedral sos para profesores e alumnos así como no Metropolitana de Valladolid. Recentemente C.F.I.E. de Valladolid. Foi profesor nos gravou e dirixiu un CD sobre os órganos das Conservatorios de Salamanca, Segovia e catedrais castelán-leonesas. Na actualidade é Valladolid. Imparte cursos nos Conservatorios catedrático de estudos universitarios de músi- Superior de Salamanca e Astorga, para a ca da Universidade de Valladolid, e colabora- Orquestra de Estudiantes de León, a Orquestra dor da Consellería de Educación e Cultura da Punta del Leste e nos cursos de Metais e Xunta de Castela e León. Percusión organizados pola Diputación de Valladolid. philippe stefani Colaborou coa J.O.N.D.E., Orquestra de sacabuche Estudiantes de la Comunidad de Madrid, Nace en Lavelanet (Francia). Empeza os seus R.T.V.E., Orquestra Andrés Segovia de Madrid, estudos no Conservatorio de Toulouse co pro- Orquestra Ciudad de Málaga, Orquestra fesor Jean Pietre Mathieu, completando a súa Ciudad de Granada, Orquestra de Oviedo, formación no Centro de Música Antiga de Orquestra de Pamplona e a Real Filharmonía Toulouse co mesmo profesor, e no de Galicia. Actuou como solista coa Orquestra Conservatorio Superior de París con Gille de Estudiantes de León e a Orquestra Sinfónica Milliere. de Castela e León. Formou parte da Orquestra Dende moi novo foi membro do cuarteto de do Festival Florilegio Musical Salmantino, así “Sacabuches Daniel Speer” en París, “ Les como de diferentes grupos de cámara, traba- Sacqueboutiers de Toulouse”, “La Feniche”, llando con Gérard Caussé e as irmás Labèque “A Seis Voces” e “La Grande Ecurie et la entre outros. Chambre du Roy”. Colabora coa Orquestra Traballa con instrumentos históricos nos gru- Nacional de Francia, Ópera de París e coa pos de música antigua Dulce Memoria, O.D.I.F., gravou para R.N.E varios discos Alamire, El Trovar de los Afectos e o coro e participa co conxunto de “Hesperion XX” Alterium Cor. Dende 1991 é solista de timbais dirixido por . Realizou distintos da Orquestra Sinfónica de Castela e León. recitais como solista de sacabuche e trombón por todo o territorio nacional. Actualmente é trombón solista da Orquestra Sinfónica de Castela e León. notas al programa y currículums juan antonio martín lópez El programa abarca un amplio panorama de percusión tres siglos de música europea para conjuntos Madrileño, finaliza os estudos de percusión no de ministriles, en sus géneros y formas más Real Conservatorio Superior de Música de variadas, desde la suite hasta las batallas, Madrid con premio extraordinario fin de todos ellos géneros muy conocidos y difundi- carreira. Subvencionado pola Comunidade de dos por toda Europa. Desde Ortiz a Martín i Madrid amplía estudos no Swelinck Coll se va desgranando una fiesta sonora para [47] [48] Compostela Organum Festival estudios de órgano con Francis Chapelet, Chapelet, Francis con órgano de estudios Completa Solaesa. Martínez Adalberto con órgano de superior título el obteniendo Uriol de Música de Superior Conservatorio el en clavicémbalo y primerossus pasos musicales. Estudia órgano de Burgo el en Nace órgano palacios ignacio josé la en conserva se Biblioteca original cuyo y Coll , franciscano músico del caso este en final, victoria o apoteosis gran la con remata que y bélicos acontecimientos los calmente musi- relata que descriptiva, género batalla, les del rey Luis XIV, rematan la exposición una oo la como T positores como cortes y fueron acogidas con interés por com- varias en que gusto y consumo un y de alcanzaron italiano) también origen de español la de caso romana), distintas épocas, caso de la cularon por doquier de unos puertos a otros y Junto a las a Junto celebérrimas.más sonatas anglosajón del maestría la con aderezadas Cabanilles, la y Falconiero Corriente ternario del músico barroco español avezado del Pasacalles rtdsa Diego tratadista géneroel en variación tandel músico genial y perfectamentediseñadoqueda centistas, que rena- tardo fiestas las de elegancia el y boato por fascinados franceses y troeuropeos La nos. las por cortesa- y nobles de pasillos amplios paseary cortes de tristeza, de o alegría de momentos recrear de fin el con sentidos, los Ete ei n fla ors danzas, otras faltan no medio Entre ejada. o sta n ais nlvs cen- enclaves varios en sitúa nos suite e germano del Gallarda acional de Madrid. de Nacional Henry marchas Z aragoza con José Luis González Valente o más tarde tz Agns eoís cir melodías Algunas Ortiz. cn n d sus de una con Purcell, para los para dna lo a (danza Españoleta m dne comienza donde Osma josé ignaciopalacios Romanesca timbaleros rea- timbaleros las o Scheidt Francisco artín i Martín (danza - de sacabuche y trombón por todo el territorio solista como recitales distintos realizado Ha JordiSavall.por dirigido XX” “Hesperion de conjunto el con participa O Francia, de Nacional la la et con Colabora Roy”. Ecurie du Chambre Grande “La y Voces” Seis “A Feniche”, “La Toulouse”, “Les de París,Sacqueboutiers en Speer” Daniel “Sacabuches Desde muy joven fue miembro del cuarteto de Gille con Milliere. París de Superior Conservatorio el en profesor, y mismo el con Toulouse de Antigua Música de Centro el en formación su profesorel JeanPietre completandoMathieu, ToulouseConservatoriode el con en estudios N sacabuche stefani philippe León. y Castilla de Junta la de Cultura y Educación de Consejería la de colaborador y Valladolid, de Universidad la de música universitariosde estudios de catedrático es actualidad la En catedraleslas de castellano-leonesas. ha grabado y dirigido un CD sobre los órganos Recientemente Valladolid. de Metropolitana actualmente de ejerce de organista de la Catedral Pilar del Catedral-Basílica de Burgo El en organista Fue artículos.librosy numerosos publicado ha investigador como y restaurados órganos varios inaugurado e Comofestivalesconcertistaen participado ha Madrid. Complutensede Universidad y la por arte del historia en musical doctor pedagogía y sacra música logía, MozarteumSalzburgo.de Tituladomusico en - Montserrat y Universitätla en becado Torrentes 1999 en y Tagliavini, Ferdinado Luigi Haselböck, Hans Chapuis, Michel Louis Robillard, Radulescu, Michael Perdigon, Pierre .D.I.F.,y discosvariosgrabadoparaR. N.E ha ace en Lavelanet (Francia). Empieza sus sus Empieza (Francia). Lavelanet en ace pera de París y con la con y París de Ópera m y n la en y Osma Z rgz y aragoza Orquesta primavera | primavera | spring nacional. Actualmente es trombón solista de programme notes and biographies la Orquesta Sinfónica de Castilla y León. The programme covers a wide field of music, juan antonio martín lópez stretching over three centuries of european percusión music for the minstrels, in its most diverse Madrileño, finaliza los estudios de percusión forms, from the Suite to the Batallas, all of en el Real Conservatorio Superior de Música them well known genres and to be found all de Madrid con premio extraordinario fin de over Europe. From Ortiz to Martin i Coll it is carrera. Becado por la Comunidad de Madrid been threshing a sound party for senses, amplia estudios en el Swelinck Conservatorio wiith the aim of recreating moments of hap- de Ámsterdam, y por Juventudes Musicales piness or sadness, of strolling through court en Weikersheim (Alemania) y Bydgoszcz yards and wide corridors of nobels and cour- (Polonia). Realiza los cursos de doctorado en tisans. la Universidad de Valladolid y colabora con la The suite bring us back to various centroeu- misma impartiendo cursos para profesores y ropean and French atmosphere with their alumnos así como en el C.F.I.E. de Valladolid. fascinating style and elegance of the late Ha sido profesor en los Conservatorios de Renaissance parties, which is perfectly Salamanca, Segovia y Valladolid. Imparte cur- expressed in the text and music of the great sos en los Conservatorios Superior de musician Diego Ortiz. Some melodies passed Salamanca y Astorga, para la Orquesta de in and out of various eras, such was the case Estudiantes de León, la Orquesta Punta del of the Romanesca (a roman dance), the Este y en los cursos de Metales y Percusión Españoleta (a spanish dance originated in a organizados por la Diputación de Valladolid. italian dance) which reached popularity in Ha colaborado con la J.O.N.D.E., Orquesta de various courts and were received with inter- Estudiantes de la Comunidad de Madrid, est by composers such as Valente or, later, R.T.V.E., Orquesta Andrés Segovia de Madrid, Francisco Tejada. In the meantime, there was Orquesta Ciudad de Málaga, Orquesta Ciudad no lack of other dances, such as the Gallarda de Granada, Orquesta de Oviedo, Orquesta de of the german Scheidt or the Pasacalles of Pamplona y la Real Filharmonía de Galicia. Ha Falconero and the ternary Corriente of the actuado como solista con la Orquesta de spanish baroque musician Cabanilles, spiced Estudiantes de León y la Orquesta de Castilla by the mastery of the english man Henry y León. Formó parte de la Orquesta del Purcell, with one of his most celebrated Festival Florilegio Musical Salmantino, así sonatas. como de diferentes grupos de cámara, traba- The marches for the royal drums of the king jando con Gérard Caussé y las hermanas Luis XIV, provide the background of a battle Labèque entre otros. which relates, in musical terms, war-like Trabaja con instrumentos históricos en los events and which finishes with the final vic- grupos de Música Antigua Dulce Memoria, tory, in this case written by the franciscan Alamire, El Trovar de los Afectos y el coro Composer Martin i Coll, whose original manus- Alterium Cor. Desde 1991 es solista de timba- crip has been preserved in the National les de la Orquesta Sinfónica de Castilla y Library in Madrid. León. josé ignacio palacios

[49] [50] Compostela Organum Festival Scbce Dne Ser qatt n Paris, in quartet Speer” Daniel “Sacabuches Form a very early age he was a member of the Milliere.Gille Pariswith of the same teacher, and at the Higher Conservatory at the Centre for Ancient Music in Toulouse with PietreJeanMathieu, completing education his with Toulouse of Conservatory the at studies Born in Lavelanet (France), he began his musical sackbut stefani philippe Castile-León. of Government Regional the of Culture and Education of Department the of collaborator a Valladolid,Universityofand the at Music of School the Professorof Head currently is He Castile-León.ofregion cathedralsthe the in recently has of organs the on CD He a directed and recorded Valladolid. of Metropolitan Cathedral the at organist the currently at the Cathedral of El Pilar in de Burgo El in organist the was He researcher.a as articles and books numerous published has and organs, severalrefurbishedinaugurated and festivals in part taken has performer,he concert a As UniversityMadrid. of Complutense the from History Art in doctor a is pedagogy,and musical and music sacred in Mozarteum musicology,in qualifications has Salzburg.He Universität the from grant Hans and Montserrat Tagliavini Torrent, receivedhe Chapuis, 1999 in a and Ferdinado Luigi Michel Haselböck, Robillard, Louis FrancisChapelet, Pierre Perdigon, Michael Radulescu, under studies organ his completed of He Solaesa. Martínez Adalberto with organist qualification higher the obtaining Uriol, of Music of Conservatory Higher the and at organ harpsichord studied he musician, a as steps Born in Burgo de organ palacios ignacio josé Z rgz wt Js Li González Luis José with aragoza Osma, where he took his first Z aragoza, and is sma and Osma e efre a a oos i te Students the O in soloist a as performed He Pamplona and the Galician Royal Philharmonic. O Granada, Málaga, of City Orquestra O R.T.V.E.,Madrid, ofComunity Orquestra the of J. the with colaborated He Council. Percussion organized by the Valladolid and County Metals of courses the in and Orquestra O Students the to Astorga, and Salamanca of Conservatory Higher ofthe at courses gives he conservatories the in Salamanca, Segovia and Valladolid. taught At present, has He C.F.the in also Valladolid.of I.E. and students, and teachers to courses giving teacher a as regularly collaborates and Phd a finishes he Valladolid of University the At and Jeunesses (Germany) Bydgoszcz(Poland). from Weikersheim in also Musicales of and Conservatory Swelinck Amsterdam, at studies his broadento wasable he Madrid Communityof of Music of Madrid. Thanks to a grant from the first with prize awarded on percussion was at the he Higher Conservatory Madrid, in Born percussion lópez martín antonio juan Symphonythe for soloisttrombone currently the is He Spain. of all a throughout soloist trombone as and sackbut recitals numerous performed has He directedJordiSavall.by group XX” “Hesperion the with collaborates Spanish for recordings Castile- León.Castile- with the Frenchthe with Grande “La Ecurie “La et la Chambre du Roy”. and He collaborates Voces” Toulouse”, Seis “A de Feniche”, Sacqueboutiers “Les pera and the the and pera rquestra of León and the the and León of rquestra rquestra of León, the Punta del Este Este del Punta the León, of rquestra rquestra Andrés Segovia of Madrid, Madrid, of Segovia Andrés rquestra qeta of Orquestra National O OrchestraCastile-León.of .D. I F, a md several made has .F., Oviedo, toa Rdo and Radio, National rchestra, the Paris Orchestra,the O qeta iy of City Orquestra DE, Students .N.D.E., O qeta of Orquestra qeta of rquestra He has taken part in the Orquestra of the primavera | primavera | spring Festival Florilegio Musical Salmantino, as well as in different chamber music groups, working with Gérard Caussé and the Labèque sisters among others. He works with historical instruments in the ancient music groups Dulce Memoria, Alamire, El trovar de los Afectos and the choir Alterium Cor. Since 1991, he has been the principal timpany in the Orquestra de Castile- León.

[51]

Ciclo de VERÁN 2011 cando | cuándo | when verán | verano | summer martes 23 de agosto, 20:30 h. onde | dónde | where igrexa das ánimas quen | quién | who vicent bru órgano calpul múrice: gabriel díaz, cantus | luis sampedro, tenor I | conrado álvarez, tenor II | cristo delgado, sacabuche alto e tenor | julio chinea, bassus | hugo rodríguez, baixón

efemérides | ephemeris Tomás Luis de Victoria (+1611): Festum Omnium Sanctorum

antonio de cabezón (1510-1566) Tiento: Ave maris Stella tomás luis de victoria (1548-1611) Christe redemptor Omnium a4 (do Oficio da Misa) antonio de cabezón (1510-1566) Intermedio para os kiries de 2º ton tomás luis de victoria (1548-1611) Da Missa O quam gloriosum a4 Kyrie e Gloria Credo Sanctus y Benedictus Agnus Dei josé jiménez (século XVI) Batalla de Sexto ton tomás luis de victoria (1548-1611) Do Oficio de Vísperas Domine ad adjuvandum me festina falsobordón a4 Dixit Dominus a8 Laudate Pueri a8 Antífona: O quam gloriosum a4 Magnificat primi toni a8 sebastian aguilera de heredia (século XVII) Tiento: Salve. 1º ton por de la sol re Salve Regina a5

[55] [56] Compostela Organum Festival T s ouets eota qe s ingresos os que demostran documentos os e notable que máis foicarreira musical súa A do Germanicum. Collegium benfeitor Waldburg, von Truchsess von cardeal ao dedicoullo e 1572 en motetes de colección primeira súa a publicou modo compositor.comoVictoria de valortico Deste autén - o impulsaron musicais prácticas estas TodasGermanicum. Collegium no llano canto profesore de Romanum, Collegium no capela de mestre Pellegrini, dei Trinità Santissima na e di Spagnoli degli Giacomo San Maria mes, en cantor ao Santa escudo dun en soldo cun Monserrato órgano de sonador o foi Victoria Duranteromano período fecundo e avulense. longo mozo do estudos de compañeirosdaquela fillos, seus dostravés a ao 1567 onde tivo contacto con Palestrina, polo menos en trasladouse Romaxesuítasdos en Germanicum Collegium Victoria anos, dezaoito os ata permaneceu como e cantor ingresou neno onde Ávila, de catedral na España en musicais estudos seus os Trasfinalizar 1611. de agosto de 27 sábado o Madrid en morreucapitalcastelá) e Bautistada Juan San de parroquia na bautizado foi que sabe se si pero exacta data a (descoñécese 1548 omás L uis notas ao programa ecurículos notas aoprograma ae e Áia en Ávila en naceu Victoria De Otto

úie a Calpul Múrice a escoitaremos (hoxe 1600 de dúas as as ambas sum, comoLaetatus e Victoria Pro coromisas dobre a son cinco cales das cinco motetes (a 4, 5, 6 e e 8 voces); vinte misas sesenta encontramos: composicións súas as entre 1603), en (publicado defunctorum no recompiladaspezas das Ademais das capelán Austria. de María emperatrizdona servizoda e capela Descalzas Reais. Máis tarde, en 1587, de ponse ao mestre como positorépoca.Finalmenteda volveu España a escribía excelsapolifoníatanoutro com - ningún como que tempo ao mística orientación Felipe San a xunto Roma permaneceu durante sete anos no o ata Apóstolo enSantiago deCompostela, Victoria peregrino ao Camiño espiritualmente o dirixe como Así misterios. divinos dos contemplación á dedicarse para tempo sita de Canterbury 1575,agostode nece28- de domingo o Roma de Tomás Santo na de igrexa sacerdote ordenado Victoria, musicais do o recoñecemento nos máis altos ambientes levaba. vezalcanzaRubio,unha Samuel - sinala Como que contemplativa e piadosamente sosegada retirada, vida de tipo co trasta con- éxito Este doutros tempo. seu os do compositores que maiores eran América, na provenientes da venda das súas obras, mesmo vicent bru isa isa M um gloriosum quam O r bsad a buscando Neri Oratorio de

publicada Officium en 1583 sobre un motete propio de Victoria de Sarah Cunningan e Carsten Loff. É alumno de verán | verano | summer 1572); trinta e catro himnos; dezaoito magnifi- Frédérik Haas no Conservatoire Royal de cats (un deles a oito voces en dous coros e Bruxelles e estuda a música ibérica para tecla- outro a doce voces en tres coros) e o monu- do dos séculos XVI e XVII con Monserrat mental Officium Hebdomadae Sanctae, publi- Torrent en Barcelona. cado en Roma polo propio Victoria en 1585, Como solista, interpretou diversos concertos que contén un total de trinta e sete pezas de órgano e clave en España, Alemaña, Bélxica sobre temas litúrxicos do Domingo de Ramos e Italia. Participa con diferentes agrupacións e o Triduo Sacro entre motetes, responsorios, en concertos por toda a xeografía española. salmos, lamentacións, improperios, himnos, a Destaca a súa colaboración co grupo Música Paixón de San Mateo, o Cántico de Zacarías, a Liberata abordando o legado musical barroco Paixón de San Juan, e a Oración de de Latinoamérica. Así mesmo colabora dende Jeremías. o 2007 co grupo Magios Ensemble, conxunto Victoria, considerado como o compositor máis especializado no barroco. importante do Renacemento español e un dos europeos máis sobresaíntes da época con gabriel díaz Cristóbal de Morales, Francisco Guerrero, contratenor Orlando di Lasso e Giovanni Pierluigi da Nace en Sevilla. Inicia os seus estudos musi- Palestrina, escribiu as súas vinte misas cais de trompa e piano para máis tarde dedi- baseándose no canto gregoriano ou sobre carse de cheo ao canto e a interpretación motetes escritos anteriormente e soubo histórica. Inicia a súa formación vocal no irmandar o seu rigor polifónico coa herdanza proxecto Coro Barroco de Andalucía onde contrapuntística de Palestrina para conseguir, recibe clases regulares do contratenor Carlos a través da súa arte, dar cor aos textos máis Mena. Estudou no departamento de música severos e dramáticos, no sentido relixioso do antiga do Trinity College of Music de Londres termo. A súa grandeza polifónica está ligada con Timothy Travers Brown e Stephen Preston. intensamente á tradición renacentista e as Traballa regularmente con grupos como Los súas obras policorais son heraldos do barroco. Músicos da súa Alteza, La Grande Chapelle, O propio Samuel Rubio sinala a Tomás Luis de Musica Ficta ou a Capella Reial de Cataluña. Victoria como o primeiro compositor do barro- Actuou en salas e festivais de España, Francia, co e unha das expresións universais máis Inglaterra, Bélxica, Holanda, Alemaña, Austria, vigorosas dos primeiros anos deste estilo. Italia, Marrocos, México, Perú e Guatemala. jesús arias villanueva conrado álvarez tenor vicent bru Inicialmente orientado á ópera como tenor órgano lírico spinto, estuda no Conservatorio de Santa Empeza os seus estudos de piano, órgano e Cruz de Tenerife e recibe clases en Madrid, clave en Valencia, licenciándose no Barcelona, Varsovia e Verona de profesores Conservatorio Superior de Zaragoza con J. L. como Jerzy Artysz, Vicente Sardinero e Joan González Uriol. Dedícase ao estudo do clave e Ferrer, entre outros. do órgano histórico na Hochschule für Künste Dende finais dos anos noventa reorienta a súa de Bremen, onde se forma cos profesores carreira á interpretación historicista da música Andrew Lawrence- King, Stephen Stubbs, antiga en todas as súas formas musicais. [57] [58] Compostela Organum Festival epi, u fi ceao oo rseo o e trasfego polo achegado foi que despois, americano e primeiro europeo atesourado, inxentes de cantidades de emigrantes, e o historialegado a demóstrano Américas; das so regree - partida de sempreporto foiCanarias ricano. o extenso e rico patrimonio musical iberoame- achegan as novas liñas de investigación sobre lóxicos que dende América, Portugal e España musico- descubrimentos continuos os cando apli- e época de instrumentos con pretación inter na apoiándonos historiasocial, a dende autor seu o e obra da creación da momento ao aproximarnos esencial consideramos que maneira de estéticas, e texturas cores, mos, rit novosxerou fusión a que é certo o nicos, costumesdosprehispá pervivencia - a aplacar intentaron contrarreforma a e artística ción música na todo hispana dos séculos XVI e XVII. Se ben a tradi - sobre e posteriores ticas quecemento en todas as manifestacións artís enri- un XV,supuxo século do finais de peos do descubrimento o tras que sincretismo e mestizaxe á aludir lugares quere ensambladura a xeito, aos Deste sagrados. torno en reunión á referencia fai Calpul Mesoamérica, en e antigüidade; a dende teas as paratintar utilizado moi nome, mesmo do molusco extraedo se que púrpura cor ao alusión fai históricos).Múrice criterios con antiga música da interpretación da ción (asociacióndivulga- fomentoparacanariae o AIMCARIA de historicistas grupos dos un É múrice calpul rexistrar.e publicar por aínda inédito iberoamericana e a recuperación do repertorio XV macións insulares da música dos séculos XV ao progra- as cubrir para época de instrumentos con Canarias en agrupacións diversasfundar Figueras. Monserrat e Kirkby europeasdestacando osimpartidos porEmma cidades diversas en talleres e cursos a Asiste III smr cmrmtd ca musicoloxía coa comprometido sempre , ovo Mundo para os euro - os para Mundo Novo I t permítelle sto - - - época e as súas directricessúas estéticas.as e época da estilo co inveteradahispana, raízde fonía, poli- compostoen textolitúrxico o comunicar XVI. século do cas hispáni- capelas medianas e pequenas ás no, órga- e menestreles masculinas, voces catro con achegarse, intenta que proposta, nosa a é Múrice Calpul alí. coma aquí tanto cións, interven- cincuenta duascentas de máis en AIMCARIA de grupos cosdemostrándoo anos doce levamos Así tempo. seu o e creador do sonoras imaxes as posible, aproximada máis forma da escena, en poñer futuro o e pasado artísticas. cións manifesta- outras e músicas arquitecturas, esculturas, pinturas, ourivarías, de comercio T io ao d Vcoi cm cmoio. De compositor. como Victoria de valor tico Todas Germanicum. estas prácticas musicales Collegium impulsaron el autén - el canto en de llano profesor y Romanum, Collegium el en capilla de maestroPellegrini, Trinitàdei Spagnoli degli Giacomo mes,escudocantoral un San de en sueldo un Monserrato di Maria Santa en órgano de fecundoromanoperiodo Victoria sonadorfue estudios del joven avulense. Durante el largo y compañerossazón la de hijos,a travéssus de a menos lo por Palestrina, con contactotuvo donde Collegium Roma en jesuitas al los de 1567 Germanicum en trasladó se Victoria cantor y permaneció hasta los dieciocho años, ingresóniño comocatedraldonde la Ávila, de en España en estudiosmusicales sus finalizar en Madrid el sábado 27 de agosto de 1611. Tras Juan Bautista de la capital castellana) y murió sabe que fue bautizado en la parroquia de San se exacta(sefechadesconocesí 1548pero la omás L notas al programa ycurrículums notas alprograma conrado álvarez, directorartístico uis ai e Áia en Ávila en nació Victoria De É ns cmrms co compromiso noso o noso labor primordial é primordial labor noso O e l Santissima la en y con este modo publicó su primera colección de piezas sobre temas litúrgicos del Domingo de verán | verano | summer motetes en 1572 y se lo dedicó al cardenal Ramos y el Triduo Sacro entre motetes, res- Otto von Truchsess von Waldburg, benefactor ponsorios, salmos, lamentaciones, imprope- del Collegium Germanicum. rios, himnos, la Pasión de San Mateo, el Su carrera musical fue más que notable y los Cántico de Zacarías, la Pasión de San Juan, y documentos demuestran que los ingresos la Oración de Jeremías. provenientes de la venta de sus obras, incluso Victoria, considerado como el compositor más en las Américas, eran mayores que los de importante del Renacimiento español y uno otros compositores de su tiempo. Este éxito de los europeos más sobresalientes de la contrasta con el tipo de vida retirada, sosega- época con Cristóbal de Morales, Francisco da y piadosamente contemplativa que llevaba. Guerrero, Orlando di Lasso y Giovanni Pierluigi Como señala Samuel Rubio, una vez alcanza- da Palestrina, escribió sus veinte misas basán- do el reconocimiento en los más altos ambien- dose en el canto gregoriano o sobre motetes tes musicales Victoria, ordenado sacerdote en escritos anteriormente y supo hermanar su la iglesia de Santo Tomás de Canterbury de rigor polifónico con la herencia contrapuntís- Roma el domingo 28 de agosto de 1575, nece- tica de Palestrina para conseguir, a través de sita tiempo para dedicarse a la contemplación su arte, dar color a los textos más severos y de los divinos misterios. Así como el Camino dramáticos, en el sentido religioso del térmi- dirige espiritualmente al peregrino hasta el no. Su grandeza polifónica está ligada inten- Apóstol en Santiago de Compostela, Victoria samente a la tradición renacentista y sus permaneció durante siete años en el Oratorio obras policorales son heraldos del barroco. El de Roma junto a San Felipe Neri buscando la propio Samuel Rubio señala a Tomás Luis de orientación mística al tiempo que escribía Victoria como el primer compositor del barro- polifonía tan excelsa como ningún otro com- co y una de las expresiones universales más positor de la época. Finalmente volvió a vigorosas de los primeros años de este estilo. España como maestro de capilla y capellán de jesús arias villanueva las Descalzas Reales. Más tarde, en 1587, se pone al servicio de la emperatriz doña María de Austria. vicent bru Además de las piezas recopiladas en el órgano Officium defunctorum (publicado en 1603), Empieza sus estudios de piano, órgano y clave entre sus composiciones encontramos: sesen- en Valencia, licenciándose en el Conservatorio ta y cinco motetes (a 4, 5, 6 y 8 voces); veinte Superior de Zaragoza con J. L. González Uriol. misas de las cuales cinco son a doble coro Se dedica al estudio del clave y del órgano como las misas Pro Victoria y Laetatus sum, histórico en la Hochschule für Künste de ambas de 1600 (hoy escucharemos a Calpul Bremen, donde se forma con los profesores Múrice la Misa O quam gloriosum publicada Andrew Lawrence- King, Stephen Stubbs, en 1583 sobre un motete propio de Victoria de Sarah Cunningan y Carsten Loff. Es alumno de 1572); treinta y cuatro himnos; dieciocho mag- Frédérik Haas en el Conservatoire Royal de nificats (uno de ellos a ocho voces en dos Bruxelles y estudia la música ibérica para coros y otro a doce voces en tres coros) y el teclado de los siglos XVI y XVII con Monserrat monumental Officium Hebdomadae Sanctae, Torrent en Barcelona. publicado en Roma por el propio Victoria en Como solista, ha interpretado diversos concier- 1585, que contiene un total de treinta y siete tos de órgano y clave en España, Alemania, [59] [60] Compostela Organum Festival cubrir las programaciones insulares de la la de insulares programaciones las para época cubrir de instrumentos con Canarias en agrupaciones diversas fundar permite le Esto Figueras.Monserrat y Kirkby Emma por impartidos los destacando europeas dades ciu- diversas en talleres y cursos a Asiste les. musica - formas sus todas en antigua música su carrera a la interpretación historicista de la reorienta noventa años los de finales Desde Ferrer,Joan y entreotros. fesorescomoJerzyArtysz, Vicente Sardinero en clases pro- VeronaVarsoviaBarcelona,de y Madrid, recibe y Tenerife de Cruz Santa de Conservatorio el en estudia spinto, lírico tenor como ópera la a orientado Inicialmente tenor álvarezconrado Guatemala. y Perú Austria, Alemania, Francia,España, de festivales y salas de multitud en actuado Chapelle, Musica Ficta o Grande La Alteza, su de Músicos Los como grupos con regularmente Trabaja con Timothy Travers Brown y Stephen Music Preston. of College Trinity del gua estudiado Ha en el departamento de música anti- Mena. Carlos contratenor clases del regulares recibe donde Andalucía de Barroco proyectoCoroel en vocalformación su Inicia interpretaciónhistórica.la y canto al lleno de dedicarse tarde más para piano y trompa de Sevilla. en Nace contratenor díaz gabriel conjuntoespecializado enelbarroco. MagiosEnsemble,grupoel 2007 con desdeel barrocode Latinoamérica. Así mismo colabora musical legado el abordando LiberataMúsica española. Destaca su colaboración con el grupo geografía la toda por conciertos en paciones e Bélgica talia. Participa con diferentes agru- diferentes con Participa Italia. la Capella Reial de Cataluña. Ha nicia sus estudios musicales estudios sus Inicia nglaterra, Bélgica, Holanda, Bélgica, Inglaterra, ai, areo, México, Marruecos, Italia, e Londres de escena, de la forma más aproximada posible, aproximada más forma la de escena, en poner futuro el y pasado el con promiso com- nuestro Es artísticas. manifestaciones ras,esculturas, arquitecturas, otrasy músicas pintu- orfebrerías, de comercio el y trasiego el por aportado fue que después, americano atesorado,y legado primeroeuropeo el tes,y emigran- de cantidades ingentes la de historia demuestran lo Américas; las de regreso y partida de puerto siempre sido ha Canarias iberoamericano.musical patrimonio rico y so investigaciónnuevasde líneas extensobre el - que la aportan España y Portugal América, desde musicológicos descubrimientos nuos conti- los aplicando y época de instrumentos con interpretación la en apoyándonos historiasocial, la desde autor su y obra la de ción esencial aproximarnos al momento de la crea- consideramos que manera de estéticas, y ras textu- colores, ritmos, nuevos generó fusión la que es cierto lo costumbresprehispánicas, las de pervivencia la aplacar intentaron ma contrarreforla y artísticatradición la bien Si XVII. y XVI siglos los de hispana música la en festaciones artísticas posteriores y sobre todo supuso un enriquecimiento en todas las mani- XV,siglo finales de europeos los para Mundo nuevo del descubrimiento el tras que tismo el sincre manera, - y mestizaje al aludir esta quiere ensamble De sagrados. lugares los Calpul Mesoamérica, en y antigüedad; la desde telas las tintar para utilizado muy nombre, mismo al color púrpura que se extrae del molusco del Múrice históricos). criterios con interpretaciónantiguamúsicala la de de ción (asociación canaria para el fomento y divulga- Es uno de los grupos historicistas de AIMCARIA múrice calpul registrar.y publicar por aun inédito repertorio del recuperación la y iberoamericanamusicologíaprometido la con siempreXVcomIII, al XV- sigloslos de música hacereferencia reunióntornola a en a hace alusión hace - las imágenes sonoras del creador y su tiempo. His musical career was more than notable and verán | verano | summer Así llevamos doce años demostrándolo con documents show that the income from the los grupos de AIMCARIA en más de doscientas sale of his works, including in the Americas, cincuenta intervenciones, tanto aquí como surpassed that of other composers of his allí. Calpul Múrice es nuestra propuesta, que time. This success contrasts with the solitary, intenta acercarse, con cuatro voces masculi- quiet, and piously contemplative lifestyle he nas, ministriles y órgano, a las pequeñas y led. As noted by Samuel Rubio, once he achie- medianas capillas hispánicas del siglo XVI. ved recognition in the highest musical realms, Nuestra labor primordial es comunicar el Victoria—ordained priest in the Church of St. texto litúrgico compuesto en polifonía, de Thomas of Canterbury in Rome on Sunday, inveterada raíz hispana, con el estilo de la August 28, 1575—needed time to devote him- época y sus directrices estéticas. self to the contemplation of divine mysteries. conrado álvarez, director artístico Just as the Camino spiritually leads the pil- grim to the Apostle at Santiago de Compostela, Victoria remained for seven years in the Oratory in Rome together with San Felipe Neri programme notes and biographies seeking mystical guidance and writing polyphony as sublime as any other composer Tomás Luis de Victoria was born in Avila in of the time. He finally returned to Spain as 1548 (the exact date is unknown but we do chapel master and chaplain of the Descalzas know that he was baptized in the parish of Reales. Later, in 1587, he places himself at the San Juan Bautista in the Spanish capital) and service of Empress Maria de Austria. died in Madrid on Saturday, August 27, 1611. In addition to the pieces collected in the After completing his musical studies in Spain Officium defunctorum (published in 1603), in the Cathedral of Avila, where he became a among his compositions are: Sixty-five motets chorister and remained until he was eighteen, (of 4, 5, 6 and 8 voices), twenty masses of Victoria moved in 1567 to Germanicum which five are for double choir, such as Mass Collegium of the Jesuits in Rome, where he Pro Victoria and Laetatus sum, both from had contact with Palestrina, at least via his 1600 (today we will hear Calpul Múrice per- children—who were fellow students of the form Misa O quam gloriosum published in young man from Ávila. During the long and 1583 based on one of Victoria’s own motets fruitful Roman period Victoria was an organ from 1572), thirty-four hymns, eighteen mag- sounder at Santa Maria di Monserrato with a nificats (one of these for eight voices in two salary of an escudo per month, a singer in San choirs and another for twelve voices in three Giacomo degli Spagnoli and the Santissima choirs) and the monumental Hebdomadae Trinita dei Pellegrini, choirmaster at the Officium Sanctae, published in Rome by the Collegium Romanum, and professor of voice Victoria himself in 1585, and which contains a in the Collegium Germanicum. All of these total of thirty-seven pieces on liturgical the- musical practices contributed to Victoria’s mes from Palm Sunday and Easter Triduum preparation as a composer. Thus, he published amidst motets, responses, psalms, lamenta- his first collection of motets in 1572, dedica- tions, profanity, hymns, the St. Matthew ting them to Cardinal Otto von Truchsess von Passion, the Canticle of Zechariah, the Passion Waldburg, benefactor of the Collegium of San Juan, and the Prayer of Jeremiah. Germanicum. Victoria, considered the most important com- [61] [62] Compostela Organum Festival h mscl eay f h Ltn American Latin Baroque. the of legacy musical the exploring Music, Liberatagroup the with tion Spanish territory. Noteworthy ishiscollabora- throughout concerts in groups different with Spain, in and Belgium, Germany, harpsichord and organ for certs con- several performed has he soloist, a As MontserratBarcelonawith in Torrent. century seventeenth and sixteenth studies and Bruxelles de Royal Sarah studentofFrederik Conservatoirethe at Haas a becomes Stubbs, He Loff. Andrew Carsten and Cunningan, teachers Stephen the Lawrence-King, under studies he where Bremen, in Künste für Hochschule the harpsichord study and to the historic organ at to himself dedicates then He Uriol. González of Conservatory Higher the at degree a earning Valencia, in studies harpsichord and organ, piano, his begins He organ bru vicent style.yearsthis of most robust universal expressions of the early the of one firstBaroquecomposerand the as Samuel baroque. Rubio himself points to Tomás the Luis de Victoria herald works choral poly his and Renaissance the to bound sely inten - is greatness polyphonic His term. this ofsense religious severe dramatic—inthe and most the were which texts to color giving in succeeded he art, his Through counterpoint. polyphonic rigor with the legacy of Palestrina’s own his combine to how understood and lier from Gregorian chant and motets written ear drawing Masses twenty his wrote Palestrina, O with Cristobal de Morales, Francisco Guerrero, along time the of outstanding Europe’smost of one and Renaissance Spanish the of poser rlando di Lasso, Giovanni Pierluigi da da Pierluigi Giovanni Lasso, di rlando ein ebad music keyboard Iberian jesús ariasvillanueva taly. He collaborates He Italy. Z rgz wt J.L. with aragoza - - logy and the recuperation of the unpublished the recuperationof the and logy to committedalways from the fifteenth to the eighteenth centuries, by covering the insular programming of music there- period, the of instruments with Canary Islands the in formations diverse establish to him allows This Figueras. Monserrat and Kirkby Emma by imparted those particularly Europe, attends throughout workshops He and forms. courses musical its all in music ancient of interpretation historicist towards Vicente Since the late nineties he has shifted his focus Artysz, Jerzy Sardinero,Ferrer,Joan and others. among as such teachers fromVerona Warsaw, and Barcelona, Madrid, SantaofTenerifeCruz receivesand classes in ofConservatory the at studiestenor, he lyric spinto a as opera towards oriented Initially tenor álvarezconrado Mexico,Guatemala. and Peru, Austria, Germany, Holland, festivals and Belgium, halls England, France, Spain, of throughout multitude a in med perfor has He Cataluña. de Reial Capella la and Ficta, Musica Chapelle,Grande Alteza,La regularly su de MúsicosLos as such groups He with works Preston. Stephen and Brown London’s the Travers at Timothy with Music ofTrinity College in music studied ancient of has department He Mena. Carlos nor counterte- the from classes regular receives the he in where Andalucia in Choir training Baroque project vocal his begins He tation. cate himself to singing and historical interpre - dedi- fully later to only studies musical piano and Sevillehorn in 1983.begins born He is He countertenor díaz gabriel Baroque.the in zing the with speciali- formation collaboratesa Ensemble,Magios group also he 2007 Since Ibero-Americanmusico- I ay Morocco, taly, - repertoire still waiting to be published and verán | verano | summer registered. calpul múrice One of the historicist groups of AIMCARIA (Canaries Association for the fomentation and diffusion of the interpretation of ancient music with historical criteria). Múrice is a refe- rence to the color purple which is extracted from the mollusk of the same name, particu- larly used in cloth dying since ancient times; in Mesoamerica, Calpul refers to meeting around sacred places. In this way, the ensem- ble wishes to allude to the mixture and syn- cretism which occurred for Europeans after the discovery of the New World at the end of the fifteenth century, and which constituted an enrichment of all later artistic manifesta- tions —especially in Hispanic music of the 16th and 17th centuries. Although artistic tradition and the Counter-Reformation tried to placate the persistence of the pre-Hispanic customs, the fusion certainly generated new rhythms, colors, textures, and aesthetics. Therefore we consider it essential to explore the moment of the work’s creation as well as its authors from a socio historical perspective, using instru- ments of the period to aid in its interpretation as well as the continuing musicological disco- veries from America, Portugal, and Spain which offer new research possibilities on the extensive and rich Ibero-American musical heritage. conrado álvarez, artistic director

[63] cando | cuándo | when verán | verano | summer mércores 24 de agosto, 20:30 h. onde | dónde | where igrexa de san miguel dos agros quen | quién | who ignasi jordá órgano | lambert climent tenor

órgano obrigado | órgano obligado | organ obligatto Teatralidade na música relixiosa | Teatralidad en la música religiosa | Drama in religious music g. frescobaldi (1583-1643) Toccata Settima a. grandi (1586-1630) O Quam tu pulchra c. monteverdi (1567- 1643) Laudate Dominum g. f. sances (1600-1679) Pianto della Madonna f. correa de arauxo (1584-1654) Tiento de dous tiples t. l. de victoria (1548-1611) Ne timeas Maria Senex Puerum portabat Alma Redemptoris Mater j. b. cabanilles (1644- 1712) Gallardas de Primeiro Ton s. durón (1660-1716) Cantata a voz soa ao Santísimo e de Paixón Amor, sosieguen, sosieguen j. s. bach (1685-1750) Duetto nº 1 en Mi menor Ich stehe an deiner Krippen hier BWV 469 Jesu, Jesu, du bist mein BWV 470 Liebster Herr Jesu BWV 484 Duetto nº 3 en Sol major Eins ist not,ach Herr, dies Eine BWV 453 Vergiss mein nicht BWV 505 [65] [66] Compostela Organum Festival e rs uoe fnaeti n historia: na fundamentais autores tres de redor ao música da pasional e mediterránea interpretación cunha partituras, emoción nas implícita a e mística a espiritualidade, a co Esteconcerto pretende facer públi- ao chegar Monteverdi.de madrigal nun que de temática sacra e escritas en latín coa de mesma intensida- obras en encontrar podémola que senón morte, ou tormento amor,alegría, de falan textos cuxosprofanas, obras das va exclusi- é non música a entender de “teatral” xeito Este sensacións. de ávido oínte un ca músi - súa da medio por transmitirintentator composi- o que ánimo de estados ou afectos de cantidadegran a barrocoé primeiro como musicólogos polos denominado período do característicasprincipaismúsica das da Unha notas ao programa ecurículos notas aoprograma

como antiga músicafestivais Ofreceude recitaisen en París. Hantaï Pierre con estuda cualificacións estudosde altascoasfin máis de diploma seu o obter tras e Toulouse de Conservatoire no Valenciana recibe Generalitat clases de Jan Willem Jansen pola Subvencionado históricos. teclados en antiga en música da interpretación na estudos posteriormente seus interesándose Valencia, os Alcoi Comeza en nacido (Alicante). organista e Clavecinista órgano jordá ignasi Bach. S.J. e toria Vic­ de L. Tomásnoso o Monteverdi, Claudio lambert climent ignasi jordá Son Vivo de Castela León, FestivalCastelaLeón, Vivode Son O de ignasi jordá Música Antiga de Santiago de Compostela, Colabora con grupos especializados no verán | verano | summer Festival de Música Sacra de Valencia, Festival Renacemento e Barroco europeo como da Chapelle de la Trinité de Lyon (Francia), Sacqueboutiers de Toulouse, Labirintos Instituto Cervantes de Nova York, Festival de Enxeñosos, La Romanesca, Speculum, Har­ Música Relixiosa de Fez (Marrocos), Festival monica Sphaera, Concerto Palatino, Camerata de Música Española (Viena), Festival Castelo Iberia e Forma Antiqua entre outros e dende de Peralada e Festival de Música Antiga de 1987 traballa coa Capella Reial de Catalunya e Daroca entre outros. Colabora con grupos Hespèrion XXI. como Musica Ficta, Ensemble L’Amoroso, Ten gravacións discográficas para distintos Musica Reservata de Barcelona, Turiae selos, Radio Nacional de España, así como Camerata, La Dispersione, Collegium Instru­ para diversas cadeas de raio e TV europeas e mentale, Menestreles de Marsias, Orquestra americanas. Realiza xiras de concertos por de Cadaqués e Capella de Ministrers co que España, Europa, Hispanoamérica, Estados gravou cedés, algúns deles premiados con Unidos, Australia, Canadá, Nova Zelandia, galardóns. Israel e Filipinas. Na súa actividade concertística traballou con No campo do Oratorio, é invitado por orques- Ainhoa Arteta, Motserrat Caballé, Sir Neville tras como Le Concert deas Nations, O.C.B. e Marriner, Guido Balestracci, Bruno Turner, Nacional de Cataluña, Real Filharmonía de Jean Pierre Canihac ou Peter Phillips. Ofreceu Galicia, Orquestra Barroca de Salamanca, conferencias e cursos como profesor de órga- Orquestra Cidade de Granada, Virtuosos de no e clave como no de verán “Camiño de Moscú, Orquestra Barroca de Sevilla, Orquestra Santiago: Cánticos, Cantigas e Cantos” (sete Sinfónica Illes Balears e Sinfónica de Galicia edicións), Festival Internacional de Música entre outras, sendo dirixido por Josep Pons, Antiga de Solsona... Jordi Savall, E. Martínez Izquierdo, Juan José Actualmente está a cargo da cátedra de clave- Mena, Wieland Kuijken, L.A.García Navarro, cín no Conservatorio Superior “Salvador Manel Valdivieso, Christophe Coin, Javier Seguí” de Castelló, é DEUSA pola Universidade Castro... Baixo a dirección de E. García Asensio de Valencia e prepara unha tese doutoral e coa Orquestra Sinfónica da R.T.V.E. Española sobre os recursos interpretativos no clavecín. estreou o oratorio “A Vida de María” de Amando Blanquer. No apartado escénico tra- lambert climent ballou con Josep M. Mestres, Joan Ollé, Carme tenor Portacelli e Willi Landin. Nace en Valencia. Estuda canto no Conser­ Dende o 2002 leva o labor pedagóxico do vatorio Superior da súa cidade con Carmen Coro Barroco de Andalucía. É Profesor titular Martínez obtendo as máximas cualificacións e de canto histórico na Escola Superior de subvencionado pola fundación “Santiago Música de Catalunya (ESMUC). Lope” da Deputación de Valencia. Amplía estudos con Marius van Altena, Montserrat Figueras, Esperanza Abade e Bruno Turner. Fundador no ano 1981 e compoñente ata o notas al programa y currículums 1986 do grupo vocal de cámara Studium Musicae (Valencia), co que grava Las Ensaladas Una de las principales características de la de Mateu Fletxa el Vell co grupo Hespèrion XX música del periodo denominado por los musi- dirixido por Jordi Savall. cólogos como primer barroco es la gran canti- [67] [68] Compostela Organum Festival e yn (Francia), Lyon de Trinité la de Chapelle la Festivalde Valencia, de Sacra Música de Festival Compostela, de Castilla Santiago de Antigua de FestivalMúsica León, de Vivo” Sonido “El como antigua música de festivales en recitales ofrecido Ha París. en Hantaï Pierre con estudia calificaciones altas más las con estudios de fin de diploma el su en obtener tras y Toulouse Jansen de Conservatoire Willem Jan de clases recibe Valenciana Generalitat la por Becado ricos. tecladosen músicahistóantigua la - taciónde interpre- la en posteriormenteinteresándose Alcoi en nacido (Alicante). Comienza sus estudios en Valencia, organista y Clavecinista órgano jordá ignasi Bach. S.J. Victoria y de L. Tomás nuestro Monteverdi, Claudio historia: música alrededor de la tres autores fundamentales en de la pasional y mediterránea ción implícitapartituras,las en con interpretauna - emoción la y mística la espiritualidad, la co públi- al llegar hacerpretende concierto Este Monteverdi. de madrigal un en que intensidad misma la en obras de temática sacra encontrar y escritas en latín con podemos la que sino muerte, o tormento alegría, amor, de hablan textos cuyos profanas, obras las de exclusiva es no música la sensaciones. entender de “teatral” manera de Esta ávido oyente un a música el que compositor ánimo intenta transmitir por medio de su de estados o afectos de dad otros. Colabora con grupos como Musica Musica como Ficta, Ensemble L´Amoroso, grupos Musica Reservata con Colabora otros. Peralada”, de entreDaroca” de “FestivalAntigua Música Castillo de “Festival (Viena), Fez” (Marruecos), Festival de Música Española Nueva Y ork, “Festival de Música Religiosa de Religiosa Música “Festivalde ork, I nstituto Cervantes de de Cervantes nstituto ignasi jordá CatalunyaXX I. Hespèrion y de Reial Capella la con trabaja 1987 desde y Harmonica Sphaera, Concerto Palatino, Palatino, Concerto Camerata Sphaera, Harmonica Laberintos Toulouse, I como de europeo Barroco Sacqueboutiers y el en Renacimiento especializados grupos con Colabora Jordi por dirigidos Savall. XX Hespèrion grupo el con Vell el Fletxa Mateu de Ensaladas Las cámara de vocal graba que (Valencia),el Musicae Studiumcon grupo del 1986 el hasta Turner. Altena, Fundador en el año 1981 y componente van Marius Montserrat Figueras, Esperanza Abad y Bruno con estudios Amplía fundación la por “SantiagoLope” Diputaciónla de Valencia.de becado y máximas calificaciones las obteniendo con Martínez ciudad Carmen su de Superior Conservatorio N tenor climent lambert clavecín.el Doctoralsobre losrecursos interpretativos en Tesis Superior una prepara y Valencia de Universidad Conservatorio la por DEA el es Castellón, de Seguí” “Salvador en de clavecín cátedra la de cargo a está Actualmente Solsona… de Antiga Música see dcoe) Festival ediciones), Cantos” (siete y Cantigas Cánticos, Santiago: de órganoclavey como veranode el en “Camino de profesorcomo cursos y conferencias cido ofre- Ha Phillips.Peter Turner, o Canihac Pierre Jean Bruno Balestracci, Guido Marriner, con Sir trabajó Caballé, Motserrat Arteta, Ainhoa concertística actividad su En premiadosgalardones.conellos de nos algu- cedés,grabado ha que el Ministrerscon Marsias, Collegium de Barcelona, Turiae Camerata, La Dispersione, ngeniosos, La Romanesca, Speculum, Speculum, Romanesca, La ngeniosos, ace en Valencia. Estudia canto en el el en canto Estudia Valencia. en ace rquestra de Cadaqués y Capella de Capella y Cadaqués Orquestrade beria y Forma Antiqua entre otrosentre FormaAntiqua y Iberia I nstrumentale, Ministriles de de Ministriles nstrumentale, I nternacional de de nternacional Neville Tiene grabaciones discográficas para distin- This concert aims to transmit to the audience verán | verano | summer tos sellos, Radio Nacional de España, así como the spirituality, mysticism and the emotion para diversas cadenas de radio y TV europeas implicit in the scores, through a Mediterranean y americanas. Realiza giras de conciertos por and passionate interpretation of the music España, Europa, Hispanoamérica, Estados surrounding three key authors in history: Unidos, Australia, Canadá, Nueva Zelanda, , our own Thomas L. Israel y Filipinas. Victoria, and J. S. Bach. En el campo del Oratorio, es invitado por ignasi jordá orquestas como Le Concert des Nations, O.C.B. y Nacional de Cataluña, Real Filharmonía de Galicia, Orquesta Barroca de Salamanca, ignasi jordá Orquesta Ciudad de Granada, Virtuosos de organ Moscú, Orquesta Barroca de Sevilla, Orquesta Harpsichord player and organist born in Alcoi Sinfónica Illes Balears y Sinfónica de Galicia (Alicante). He begins his studies in Valencia, entre otras, siendo dirigido por Josep Pons, subsequently becoming interested in the Jordi Savall, E. Martínez Izquierdo, Juan José interpretation of ancient music on historical Mena, Wieland Kuijken, L.A.García Navarro, keyboards. Given a grant by the Generalitat of Manel Valdivieso, Christophe Coin, Javier Valencia, he receives classes from Jan Willem Castro... Bajo la dirección de E. García Asensio Jansen at the Conservatory of Toulouse and y con la Orquesta Sinfónica de la R.T.V.E. after being awarded his diploma with highest Española estrenó el oratorio “La Vida de honours, marking the end of his studies, he María” de Amando Blanquer. En el apartado trains under Pierre Hantaï in Paris. escénico ha trabajado con Josep M. Mestres, He has given recitals in ancient music festi- Joan Ollé, Carme Portacelli y Willi Landin. vals such as “The Living Sound” in Castile - Desde el 2002 lleva la labor pedagógica del Leon, Ancient Music Festival of Santiago de Coro Barroco de Andalucía. Es Profesor titular Compostela, Festival of Sacred Music in de canto histórico en la Escuela Superior de Valencia, Festival of the Chapel of the Trinité Música de Catalunya (ESMUC). in Lyon (France), Cervantes institute of New York, Religious Music Festival of Fez (Morocco), Spanish Music Festival (Vienna), Peralada Castle Festival, and the Ancient Music Festival programme notes and biographies of Daroca, among others. He collaborates with groups like Musica Ficta, One of the main features of the music of the Ensemble L’Amoroso, Music Reservata Barce­ period called the first baroque by musicolo- lona Turiae Camerata, La Dispersione, gists is the enormous amount of emotions or Collegium Instrumental Ministriles of Marsias, moods that the composer tries to convey Orquestra of Cadaqués, and Capella Ministrers through his or her music to a listener eager with whom he has recorded CDs, some of for sensations. This “theatrical” way of them awarded prizes as “10 de Répertoire” or understanding music is not exclusive to secu- “5 star Goldberg.” lar works—whose texts speak of love, joy, tor- As a performer he has worked with Ainhoa ment and death but can be found in works of Arteta, Montserrat Caballé, Sir Neville sacred themes written in Latin possessing the Marriner, Guido Balestracci, Bruno Turner, same intensity as an madrigal by Monteverdi. Jean Pierre Canihac, and Peter Phillips. [69] [70] Compostela Organum Festival Philippines. Canada, Australia, States, United the America, Latin Europe, Spain, in tours concert given has He America. and Europe in channels TV and radioseveral Spanish the with labels, record several on recordings has He Capella CatalunyaXXI. de HesperionReial and the with worked has he 1987 since and others, Formaamong Antiquaand Iberia, monica Sphaera, Concerto Palatino, Camerata Har Laberintos Speculum, Romanesca, La Toulouse, Ingeniosos, of Sacqueboutiers the like Baroque and Renaissance European the in specializing groups with collaborates He Savall. Jordi by led XX, the Hespèrion Las group with Vell recorded el Fletxa Mateu he de Musicae Ensaladas whom Studium with group (Valencia), chamber vocal Founderofthe 1986until member 1981and in Turner.Bruno and Abad, Esperanza Figueras, Montserrat Altena, van Marius with studies his broadens Lope” of the Valencia “Santiago County Council. He then foundation the from scholarship a and marks highest the obtaining Martínez, the Carmen with at hometown his voice of Conservatory studied He Valencia. in Born tenor climent lambert harpsichord.the of resources interpretive the the on thesis toral by Studies) DEA University Advanced of Valencia, preparingis and doc- a a of received has (Diploma Castellón, of Salvador Seguí Conservatory the at harpsichord of chair the holds currently He etc. Solsona, Hymns, I Santiago: de Canticles, and Songs” in its seven editions, the “Camino the as summer such harpsichord and organ of sor He has given lectures and courses as a profes trainl etvl f nin Msc of Music Ancient of Festival nternational N ew ew Z ealand, ealand, toa Rdo a wl as well as Radio, National I srael, and the the and srael, ­ - the Higher School of Music in Catalonia Catalonia in Music (ESMUC). of of School Higher Choir the Baroque the Fullat ProfessorHistorya of is He Andalusia. of work gogical Since 2002 he has been in charge of the peda- Joan Mestres, Landin. Willi Portacelli,and M. Josep with worked has he design set of area the In Blanquer. Amando by Mary” of Life “The oratorio the Symphony R.T.V.Ethe with Asensio García E. of direction the Under Castro... Javier Coin, Christophe ducted by Josep Pons, Jordi Savall, E. E. Kuijken, Savall, L.A. García Jordi Pons, Wieland Mena, José Juan Martínez,Izquierdo Josep by ducted con- been has and others, among Orchestra Balearic eil Baroque Seville City Granada ca, Philharmonic,Baroque O des Concert Le as such orchestras byinvited been oratory,has of he field the In .C.B. and Catalonia’s I slands and Galician Symphony Symphony Galician and slands ceta pns h premiered he Spanish Orchestra Orchestra, rchestra, Moscow Virtuosi, MoscowOrchestra, Navarro, Manel Valdivieso, National, Galician Royal Orchestraof Salaman ­ ceta f the of Orchestra O llé, Carmen Carmen llé, Nations, cando | cuándo | when verán | verano | summer xoves 25 de agosto, 21:00 h. onde | dónde | where catedral quen | quién | who esteban landart órgano

efemérides | ephemeris Esteban Landart j. s. bach (1685-1750) Passacaglia et thema fugatum C moll BWV 582 j. alain (1911-1940) Première Fantaisie Deuxième Fantaisie f. liszt (1811-1886) Fantasie und Fuge über den Choral “Ad nos, ad salutarem undam”

[71] [72] Compostela Organum Festival fugatum C moll BWV 582 BWV moll C fugatum na passacaglia un tema de catro compases,e catro de tema un passacaglia na utilizar de norma a aquí seguePero non Bach X do comuñón Pentecoste.de despois domingo da gregoriano motivo do variacións. fantasíadiversidadedas maior na outraa por incansable repetición dun motivo “ostinato”, e ciliar por unha parte o rigor máis esixente coa obxectivoconcomo- fixa se Bach que no tual intelec- e retomusical o preséntasenoscomo Esta xigantesca construción de 292 compases xeitoorganizadadistinto.dun aquí Variaciónsautor,mesmo Canónicasdo é pero as ou Goldberg, Variacións coas compararse podería tema” un sobre“variacións de forma A instrumento. este para anterior literatura lente na obra de órgano de Bach nin en toda a equiva- seu o encontra non que volvemento, polas proporcións e a amplitude do seu desen- A cadende antigüidadea ata osnosos días. literaturaelevadoentrea máis organístilugar - o ocupan que instrumento, este para obras igual,sencompuxo inxenteunha cantidade de gran compositor de todos os tempos. Johann Sebastian Bach, sen dúbida ningunha o J. S. Bach (1685-1750): cmoiin nc e colosal e única composición Passacaglia, tema da obra utiliza o principio o utiliza obra da tema O notas ao programa ecurículos notas aoprograma P assacaglia et thema thema et assacaglia

O rganista euxième Fantaisie euxième D de Marrocos e da e Marrocos de música na gregoriano, canto no inspírase do, exquisita,marabillosamentesuxestivodotae - XX. século do metadeprimeira da organísticorepertorio no fundamental legado un obstante non nos vatorioParís.de brevesúa A existencia déixa - Dupré, Paul Dukas, Roger-Ducasse, no conser Marcelde outrosentrefascinante, alumno personalidadefoi dunha e imaxinativo músico francés, organista e compositor Alain, Jehan mento de órgano no Conservatorio Conservatorio no órgano de e Sebastián, San de Superior Conservatorio en Nace órgano landart esteban jazz. no J. mesmo.tema o suxeitoé o que na final volvementofuga variaciónsunha 19 e de tema o só no pedal antes de construír un desen presenta- afeito, ao contrariamente Bach obra.da tema o formarán que oito, de total nun complétao esteban landart an (1911-1940): Alain ú. us etds e in no piano de estudos Cursa Irún. I mprovisador dunha delicadez delicadez dunha mprovisador ndia, na música antiga, ou antiga, música na India, . Centenario do seu nace- remière Fantaisie Fantaisie remière P esteban landart N acional de de acional e -

Rexión de Bayona (Francia), sendo galardoado ra organística desde la antigüedad hasta verán | verano | summer en ambos os dous con numerosos premios. nuestros días. Posteriormente estuda no CNSM de Lyon, La Passacaglia, composición única y colosal baixo a tutela de Jean BOYER, e obtén o diplo- por las proporciones y la amplitud de su desa- ma nacional de estudos superiores musicais rrollo, que no encuentra su equivalente en la na disciplina de órgano, cunha mención Très obra de órgano de Bach ni en toda la literatura Bien à l’Unanimité du Jury e obtén o certifica- anterior para este instrumento. La forma de do de aptitude (C.A.) da República Francesa “variaciones sobre un tema” podría compa- para o ensino de órgano. rarse con las Variaciones Goldberg, o las Publicou varios estudos e artigos en diversas Variaciones Canónicas del mismo autor, pero publicacións, entre os que destacan o traballo es aquí organizada de una manera distinta. sobre os instrumentos de Cavaillé-Coll no País Esta gigantesca construcción de 292 compa- Vasco publicado na revista francesa L’Orgue, a ses se nos presenta como el reto musical e análise do Op. 40 “Variations on a recitative” intelectual en el que Bach se fija como objeti- de Arnold Schönberg na revista Nasarre, vo conciliar por una parte el rigor más exigen- revista aragonesa de musicoloxía, e o detalla- te con la incansable repetición de un motivo do estudo da restauración do órgano Cavaillé- “ostinato”, y por otra la mayor fantasía en la Coll de Irún. diversidad de las variaciones. Compaxina a actividade pedagóxica, coa de Él tema de la obra utiliza el principio del moti- concertista en Europa e USA, actuando en vo gregoriano de la comunión del X domingo festivais de música destacados. É membro do después de Pentecostés. comité de administración da Asociación de Pero Bach no sigue aquí la norma de utilizar Amigos do Órgano de Bayona (Francia), e da en la passacaglia un tema de cuatro compa- Comisión Diocesana para a restauración de ses, y lo completa en un total de ocho, que órganos de Gipuzkoa. O seu repertorio aborda formarán el tema de la obra. todos os estilos e épocas, dende o Codex Bach contrariamente a lo acostumbrado, pre- Faenza ás Variacións de Schönberg, de senta el tema solo en el pedal antes de cons- Cabezón a Radulescu, sen esquecer os gran- truir un desarrollo de 19 variaciones y una des compositores románticos ou sinfónicos. fuga final en la que el sujeto es el tema Actualmente é profesor de órgano no C.R.R. mismo. de Bayona (Francia) e no Centro Superior de Música do País Vasco Musikene. J. Alain (1911-1940): Première Fantaisie y Deuxième Fantaisie. Centenario de su naci- miento Jehan Alain, compositor y organista francés, notas al programa y currículums músico imaginativo y de una personalidad fascinante, fue alumno entre otros de Marcel J. S. Bach (1685-1750): Passacaglia et thema Dupré, Paul Dukas, Roger-Ducasse, en el con- fugatum C moll BWV 582 servatorio de París. Su breve existencia nos Johann Sebastian Bach, sin duda alguna el deja sin embargo un legado fundamental en el gran compositor de todos los tiempos. repertorio organístico de la primera mitad del Organista sin igual, compuso una ingente can- siglo XX. Improvisador de una delicadez exqui- tidad de obras para este instrumento, que sita, sugestivo y maravillosamente dotado, se ocupan el lugar más elevado entre la literatu- inspira en el canto gregoriano, en la música de [73] [74] Compostela Organum Festival ción del ción restaurala - de estudio detallado el y cología, revistala recitative”a on tions SchönbergArnold de en francesa revista la en publicado Vasco País el en Coll Cavaillé- de instrumentos los sobretrabajo el diversas publicaciones, entre en los que destacan artículos y estudios varios publicado Ha de enseñanza Aptitud(C.A.)Repúblicala de Francesa para la l’Unanimitédu Jury y obtiene el Certificado de de disciplina la en Musicales Superiores Estudios ... e Bayona de C.R.R. de profesor es Actualmente compositoresrománticossinfónicos. o grandes los olvidar sin Radulescu, a Cabezón de Schönberg, de Variaciones las a Faenza Codex el desde épocas, y estilos los todos da de de la Comisión Diocesana para la restauración del Amigos de administracióncomitéde del Asociación la de miembro Es destacados.música en de festivales actuando USA, y Europa en concertista de la conpedagógica, actividad Compaginala JeanB Superior de Música del PaísVascodel Música de SuperiorMusikene. C el estudiaen ambos con numerosos premios. en galardonadoPosteriormente siendo (Francia), Bayona de Ó ConservatorioSuperior deSan Sebastián, dey N órgano landart esteban jazz. el en o la de Marruecosy c en ace rgano en el Conservatorio rganos de Gipuzkoa. Su repertorio abor repertorio Su Gipuzkoa. de Órganos rgano, con una mención Très Bien à à Bien Très mención una con Órgano, OY ÓrganoCavaillé-Coll de L’Orgue, el análisis del I ER,obtieney elDiploma Nasarre,revista aragonesamusi- de ú. us etdo d Pao n el en Piano de estudios Cursa rún. Órgano. N rgano de Bayona (Francia),Bayonay de Órgano SM de Lyon, bajo la tutelade Lyon,la bajode SM ndia, en la música antigua,música la en India, Faca y n l Centro el en y (Francia) N acional de Región esteban landart gn e el en Órgano Op. 40 “Varia­ Irún. N acionalde - racter, studied, among others, with Marcel Marcel with others, among studied, racter, cha- fascinating and imaginative musician, composer, and organist French Alain, Jehan Fantaisie.Deuxième birth Centenaryhis of J. itself.theme the is subject the which in fugue final a variationsand 19 of only,pedal the beforedevelopment a building Bach, contrary to custom, begins the theme in work. the of subject the forms which eight, oftotal a in a it completes he and measures, generallyfour of theme is which here, passacaglia the But Bach does not adhere to the norm used in followingPentecost. Sunday X the ofcommunion Gregorian the of motif of principle the uses piece’stheme The other.the variations,on the of ty greatestthe fantasydiversiwith the - through “ostinato”motif a of repetitionrelentless the in rigor demanding most the hand, one the on reconciling,of goal the sets Bach which in intellectualchallenge and musical the with us presents bars 292 of structure gigantic This differenta organizedwayin here. the author,is same but the Variationsof Canonic or Variations Goldberg the with pared form of The “variations on a theme” could be instrument. com- the for literature previous any Bach’sin in equivalentor worksorgan no the has in which one development,and its extent of and proportions its both in colossal The tureantiquity.from literaorgan - among place highest the occupy day this to of which instrument, number this for works huge a composed he organist, unparalleled An time. all of composer great the doubt a without Bach, Sebastian Johann BWV582moll C fugatum J. S. Bach (1685-1750): an (1911-1940): Alain is a unique composition and composition unique a is Passacaglia programme notesandbiographies programme eir Fnase and FantaisiePremière P assacaglia et thema Dupré, Paul Dukas, and Roger-Ducasse at to mention the great romantic and symphonic verán | verano | summer the Paris Conservatoire. His short life leaves composers. us, however, a legacy fundamental to the He is currently professor of organ at the organ repertoire of the first half of the Higher School of Music of the Basque twentieth century. An improviser of exquisi- Country. te delicacy, evocative and wonderfully gif- ted, he found inspiration in Gregorian chant, the music of Morocco and India, in early music, or in jazz. esteban landart

esteban landart organ He was born in Irún. He studies piano at the Conservatory of San Sebastián and organ at the National Conservatory of Region of Bayonne in France, being awarded with many prizes in both of them. Later, he studies in the CNSM de Lyon, under the tutelage of Jean Boyer, and gets the National Diploma in Music Estudies in organ, with a mention “Très Bien à Lúnanimité du Jury” and he gets the Certification of Organ Teacher of the French Republic. He has pub- lished several studies and articles in various publications, such as the work about the instruments of Cavaillé-Coll in the Basque Country, published by the french magazine “L´Orgue”, the analysis of the Op. 40 “Varia­ tions on a recitative” of Arnold Schönberg in the magazine Nasarre, aragon journal of musicology, and the detailed study of the res- toration of organ Cabaillé-Coll of Irún. Besides teaching, he also gives concerts in Europe and the U.S.A., performing in impor- tant music festivals. He is a member of the management comittee of the Asociation of Friends of the Organ of Bayonne and the Diocesan Commission for the restoration of Organ of Guipúzcoa. His repertoire includes all styles and periods, from the Faenza Codex to the “Variations on a recitative” of Arnold Schönberg, from Cabezón to Radulescu, not [75] cando | cuándo | when verán | verano | summer venres 26 de agosto, 20:30 h. onde | dónde | where igrexa da universidade quen | quién | who ana aguado órgano

encontro con | encuentro con | meeting with Ana Aguado. Tañendo danzas e discursos | Tañendo danzas y discursos | Strumming dances and discourses f. de tejada (s. XVIII) Españoleta a. cabezón (1510-1566) Diferencias sobre La Dama le Demanda f. correa de arauxo (1584-1654) II Tiento de IV ton “a modo de canción” anónimo (ca. 1650) Tres variacións sobre “Daphne” j. p. sweelinck (1562-1621) Echo fantasía en la menor, SwWV 275 j. p. sweelinck (1562-1621) Mein Junges Leben Hat Ein End, SwWV 324 b. storace (s. XVII) Follia g. frescobaldi (1583-1643) Recercar con obligo di cantare p. bruna (1611-1679) Tiento de medio rexistro de man dereita Tiento de falsas g. bovet (1942) Salamanca

[77] [78] Compostela Organum Festival dos de grao superior de órgano con con órgano de superior grao de dos estu- os finalizou de Posteriormente Palencia. Música de no Profesional Fresco Conservatorio Roberto con órgano e Dalleres N órgano aguado ana recursosdos órganoibérico.sonorosdo colori- e ricos os mostran se que tradiciónpopular, na na baseada contemporánea obra concerto ao conclusión Como no Daroca) a esquecer quixo as como variacións e fantasías, tientos, encontran se xéneros tipicamente organísticos entre os que diferentes abrangue programa Este España. nacionalidades: tres corren carácterobrasde todasprofanoas son per e súa da parte forma de Recercar do excepción que na súa maioría proceden do século XVII. A aínda XX, e XVI séculos os entreenmarcadas obras de serie unha engloba que programa dun título o é discursos” e danzas “Tañendo ace en Palencia. Estudou piano con Aurora con piano Estudou Palencia. en ace ou as ou folías V Centenario do seu nacemento. seu do Centenario IV notas ao programa ecurículos notas aoprograma P o eo de cego (o Bruna ablo diferenzasTampouco. se es dla Madonna, della Messa que Frescobaldi, ai, oad e Holanda Italia, ana aguado Salamanca, Ó scar scar -

o éuo X século no francesa organística escola a e “Widor final proxectoo seu realizando (ESMUC), Cataluña de Música de Superior Escola na Candendo Guido Belloti, Edoardo Galán, Cea Andrés Kooiman, Wolfgang Moro, Martín Jesús Tagliavini,Luigi Roth, Daniel Bouvard, Michel Haas, Bernard con repertorios distintos en especializouse Paralelamente, Chiantore. Relixiosa de Cuenca; e no estranxeiro en en estranxeiro no Francia, e Cuenca; de Relixiosa Música de Semana a ou Barcelona Músicade Antiga de Festival o como española grafía Ofreceu concertos en festivais por toda a xeo- concertísticanesteactividade repertorio. intensa unha desenvolveuibérico, órgano de española música en experiencia súa á Debido mación. for súa na relevante foi TorrentMontserrat ai Cáia (R Clásica Radio por retransmitidosconcertos seus dos varios lí e 21 u Mse cn aqe van Jacques con Máster un 2011 en cluíu variosconcursoscon- nacionais,en Premiada saxofón.órganoe percusióne e camerística para órgano a catro mans, órgano música de proxectos desenvolve e Schola Antiqua, como vocais, e instrumentais cións forma - diversas con asiduamente Colabora ana aguado Iotti ou Matteo I talia, Holanda e Filipinas, sendo sendo Filipinas, e Holanda talia, I X” baixo a tutela de Luca Luca de tutela a baixo X” N E) e Catalunya Música. Música. Catalunya e E) Imbruno, entre outros. E iir Latry, Olivier Z rr Ewald erer, - Oortmerssen no Conservatorio Sweelinck de Latry, Michel Bouvard, Daniel Roth, Luigi verán | verano | summer Ámsterdam, cun concerto no monumental Tagliavini, Jesús Martín Moro, Wolfgang Zerer, órgano Müller de la Grote St. Bavokerk de Ewald Kooiman, Andrés Cea Galán, Edoardo Haarlem. Belloti, Guido Iotti o Matteo Imbruno, entre otros. Y Montserrat Torrent ha sido relevante en su formación. Debido a su experiencia en música española notas al programa y currículums de órgano ibérico, ha desarrollado una inten- sa actividad concertística en este repertorio. “Tañendo danzas y discursos” es el título de Ha ofrecido conciertos en festivales por toda un programa que engloba una serie de obras la geografía española como el Festival de enmarcadas entre los siglos XVI y XX, aunque Música Antigua de Barcelona o la Semana de en su mayoría proceden del siglo XVII. A Música Religiosa de Cuenca y en el extranjero excepción del Recercar de Frescobaldi, que en Francia, Italia, Holanda y Filipinas, siendo forma parte de su Messa della Madonna, todas varios de sus conciertos retransmitidos por las obras son de carácter profano y recorren Radio Clásica (RNE) y Catalunya Música. tres nacionalidades: Italia, Holanda y España. Colabora asiduamente con diversas formacio- Este programa abarca diferentes géneros típi- nes instrumentales y vocales, como Schola camente organísticos entre los que se encuen- Antiqua, y desarrolla proyectos de música tran tientos, fantasías, y variaciones como las camerística para órgano a cuatro manos, folías o las diferencias. Tampoco se ha querido órgano y percusión y órgano y saxofón. olvidar a Pablo Bruna (el ciego de Daroca) en Premiada en varios concursos nacionales, ha el IV Centenario de su nacimiento. Como con- concluido en 2011 un Máster con Jacques van clusión al concierto Salamanca, obra contem- Oortmerssen en el Conservatorio Sweelinck poránea basada en la tradición popular, en la de Ámsterdam, con un concierto en el monu- que se muestran los ricos y coloridos recursos mental órgano Müller de la Grote St. Bavokerk sonoros del órgano ibérico. de Haarlem. ana aguado

ana aguado programme notes and biographies órgano Nace en Palencia. Estudió piano con Aurora “Strumming dances and discourses” is the Dalleres y órgano con Roberto Fresco en el title of a program which embraces a serial of Conservatorio Profesional de Música de plays located between the centuries XVIth Palencia y posteriormente finalizó sus estu- and XXth, although most of them come from dios de Grado Superior de Órgano con Óscar the XVIIth century. Except for Recercar by Candendo en la Escuela Superior de Música Frescobaldi, which forms part of his Messa de Cataluña (ESMUC), realizando su proyecto della Madonna, the rest of the plays have a final “Widor y la escuela organística francesa profane nature and go through three different en el siglo XIX” bajo la tutela de Luca nationalities: Italy, Holland and Spain. This Chiantore. program embraces different genre which are Paralelamente, se ha especializado en distin- typically organistic, among them we find: tien- tos repertorios con Bernard Haas, Olivier tos, fantasias and variations such us the folias [79] [80] Compostela Organum Festival u t hr xeine n Spanish in experience her to Due been also training.her to important has Torrent Montserrat others. Guido Belloti, Edoardo Galán, Cea Andrés Kooiman, Wolfgang Moro, Martín Jesús Tagliavini,Luigi Roth, Daniel Bouvard, Michel Haas, different Luca Bernard with repertoires in specialized has of she parallel, In tutelage the Chiantore. 19th under the in school Century organ French the and Widor project Catalonia final her out carrying (ESMUC), of Music of School Higher the at te higher studies in organ with Music of Palencia and then goes on of to comple- Roberto Conservatory Professional with the at organ Fresco with and piano Dalleres studies Aurora She Palencia. in Born organ aguado ana organmajesticallyareshown. and colourful sonorous resources of the tradition. popular the on based cert con- the forconclusion a As birth. his of nary (the blind man from Daroca) in the as Schola Antiqua, and develops projects for projects develops and Antiqua, Schola as such groups, vocal with and instrumental diverse collaborates regularly Music She and Catalonia. (RNE) by Spain rebroadcast of Radio were Classical concerts her of ral France, in sevewherePhilippines, the - and Netherlands, abroad and Cuenca in Week Music Religious the and Barcelona FestivalMusic Ancient territorythe as such Spanishin throughout festivals at performed concert activity within this intenserepertoire. She has an developed has she music, organ e t icue oe ok by works some include to ted the or which is a contemporaryplaya is which Salamanca diferenciasTheprogram. wanalso has - I otti, and Matteo Matteo and otti, I mbruno, among among mbruno, Óscar Candendo iir Latry, Olivier P n it the rich the it In Z ana aguado bo Bruna ablo rr Ewald erer, IVth cente- I taly, the the taly, I berian berian Iberic BavokerkHaarlem. of St. Grote the of organ Müller historic the on concert a with Amsterdam, in Conservatory with van 2011Jacques in Master a completed she tions, competi- national several in prizes Awarded saxophone.organand percussion,and and organ hands, four for music chamber organ rmrsn t h Sweelinck the at Oortmerssen cando | cuándo | when verán | verano | summer sábado 27 de agosto, 20:30 h. onde | dónde | where igrexa da universidade quen | quién | who bruno forst órgano capilla de extravagantes

órgano obrigado | órgano obligado | organ obligatto Pues no me quereys hablar

La Spagna francisco de la torre, s. XV Alta diego ortiz, 1552 La Spagna antonio de cabezón, 1557 Antonio sobre o canto llano da Alta

Tiento de primiero ton Himno “Ave Maris Stella” juan bermudo, 1555 enrique de valderrábano, 1547 antonio de cabezón, 1557

Tiento de sexto ton Rugier enrique de valderrábano, 1547 Rugier, qual sempre fui tal antonio de cabezón, 1557 Rugier

Malheur me bat johannes ockeghem?, 1501 Malor me bat antonio de cabezón, 1557 Tiento de 4º ton sobre Malheur me bat

Pues no me quereys hablar Tiento de séptimo ton Himno “Salve Regina” Pavana luys de narvaez, 1538 Questa bella fransceschina [81] antonio de cabezón, 1557 Pavana [82] Compostela Organum Festival as músicas que ao seu arredor se escribiron.searredor seu ao que músicas as todas coñeceu e Europa toda por viaxou que este xenial compositor, músico culto a e curioso, homenaxe unha ser quere programa Este músico.retratoquerido seu do o cal din que gardaba nos seus apousentos un organistaFelipeReipreferidoo serdo a do traxectoria,fulgurantechegan- unha realizou e infancia, súa a dende música á destinado foi Cabezón Burgos, de viliña nunha Nacido estehome.tiña famaque sobrea ma infor nos cal “Antonio”,o de como sentadas de Antonio pre- son e honra, de de sitio o obras ocupan Cabezón as época, da dores tanguefamosos- máis dos un obras de centenar recompila que Henestrosa, de Venegas No libro de música publicado en 1557 por Luys vihuelas dearco|david rollánvihuela chantrecantor |diego |luismartínez de mano|hugueskestemann baixón | martín viañocantor| neira cantor|martín luis saques percusións|pablomato notas ao programa ecurículos notas aoprograma | philippestefani sacabuche |xosé ramón vázquez voz |santimiron felipe sarcantor II, - seu instrumento. Así, a música “para órgano”“paramúsica a instrumento.Así,seu pretescolorearan posibilidades do as segundo intér os que musical material o só poñendo compositor o “abertas”, son obras As ñibles. mais límite que o número de intérpretes dispo- sen instrumentos, de tipo todo de conxunto uncores atasoasonoras,vihuela unha dende de ser revestida por unha variedade infinita de expresión escrita dun oído interior, susceptible presentamos que aquí é músicaante todo polifonía, a é dicir, vihuela”, ou tecla arpa, “para editor, seu o segundo destinada, que Aínda foroninspiraciónfonteparade Cabezón. quizais que non, ou españois, predecesores, obras e coetáneos tamén seus os E compositores, doutros Henestrosa. de Venegas Luys chamado toledano clérigo un por 1557 “Libro de Cifra do todas sacadas súas obras Escoitaremos capilla de extravagantes bruno forst Nueva”, publicado en Alcalá en - do século XVI non é propiedade exclusiva dos Nacido en un pueblecito de Burgos, Cabezón verán | verano | summer organistas, aínda que os instrumentos de fue destinado a la música desde su infancia, y tecla, que permiten a un só músico executar as realizó una fulgurante trayectoria, llegando a varias voces, servisen case sempre de base á ser el organista preferido del Rey Felipe II, el interpretación da polifonía. cual dicen que guardaba en sus aposentos un bruno forst retrato de su querido músico. Este programa quiere ser un homenaje a este bruno forst genial compositor, músico culto y curioso, que órgano viajó por toda Europa y conoció todas las Nacido en Troyes (Francia), iniciouse ao piano músicas que a su alrededor se escribieron. e ao órgano con Paule Rochais en Cognac, Escucharemos obras suyas sacadas todas del antes de cursar estudos completos no “Libro de Cifra Nueva”, publicado en Alcalá en Conservatorio Nacional de Rexión de Burdeos, 1557 por un clérigo toledano llamado Luys co mestre Francis Chapelet. Venegas de Henestrosa. Y también obras de Despois de obter medalla de ouro trasladouse otros compositores, sus coetáneos y predece- a España, onde vive na actualidade dedicado sores, españoles o no, que quizás fueron ao estudo das tablaturas ibéricas para tecla, fuente de inspiración para Cabezón. aos seus alumnos e á preparación dos seus Aunque destinada, según su editor, “para concertos e gravacións. arpa, tecla o vihuela”, la música que presenta- mos aquí es ante todo polifonía, es decir, capilla de extravagantes expresión escrita de un oído interior, suscepti- Denomináronse así no século XVI ás capelas ble de ser revestida por una variedad infinita musicais que non tiñan contrato fixo con nin- de colores sonoros, desde una vihuela sola gunha catedral, senón que vagaban dunha hasta un conjunto de todo tipo de instrumen- cidade a outra, ofrecendo os seus servizos tos, sin mas límite que el número de intérpre- (sen extravagancias) ás igrexas que querían tes disponibles. Las obras son “abiertas”, el realzar a liturxia dalgunha festa concreta. compositor poniendo solo el material musical Reunida hai pouco, a nosa capela vagabundea que los intérpretes colorearan según las posi- por todas as partes, recreando festas litúrxi- bilidades de su instrumento. Así, la música cas ou populares, oficios e bailes, nunhas “para órgano” del siglo XVI no es propiedad condicións as máis parecidas ás dos séculos exclusiva de los organistas, aunque los instru- XVI e XVII. mentos de tecla, que permiten a un solo músi- co ejecutar las varias voces, hayan servido casi siempre de base a la interpretación de la polifonía. notas al programa y currículums bruno forst

En el libro de música publicado en 1557 por Luys Venegas de Henestrosa, que recopila un bruno forst centenar de obras de los más famosos tañe- órgano dores de la época, las obras de Antonio de Nacido en Troyes (Francia), se inició al piano y Cabezón ocupan el sitio de honor, y son pre- al órgano con Paule Rochais en Cognac, antes sentadas como de “Antonio”, lo cual nos infor- de cursar estudios completos en el ma sobre la fama que tenía este hombre. Conservatorio Nacional de Región de Burdeos, [83] [84] Compostela Organum Festival from the book “Libro de Cifra de “Libro book the from extracted plays his of some to listen will We him. toknow typesthe all of existingmusic around got cultivated and Europe around travelled and who music, curious a composer, this great to homage pay to wants program This palace. wastosaid keep portrait a playerof the his in Philip king of player organ favourite the becoming career brilliant a had he hood; child- devotedearly fromhis tomusic himself and Burgos,of village small a in born was He man. this fameof enormous the of us informs which Antonio” “by as sented pre- are and place main the occupy Cabezón playsAntoniode bythe playersperiod, the of music famous most the from a plays hundred compiles which Henestrosa, de Venegas Luys by 1557 in published book music the In XVII. XVsigloslosy parecidasde I más las las a nes condicio- unas en bailes, y oficios populares, doquier,deapor recreando fiestas litúrgicas o vagabun - capilla nuestra poco, hace Reunida querían fiestaconcreta.alguna liturgiarealzarde la que iglesias las a extravagancias) (sin servicios sus ofreciendo otra, a ciudad una de vagaban que sino catedral, ninguna concontrato teníanfijo no que musicales llas capi- las a XVI siglo el en así denominaron Se extravagantesde capilla grabaciones.conciertosy sus preparaciónla alumnos,a de parasus tecla,a actualidad, la tablaturas las de estudio al en dedicado vive donde España, a dó oro,obtenerde Despuésde medalla setrasla - maestroFrancisel con Chapelet. programme notesandbiographies programme ueva”, publis Nueva”, Ibéricas who II, - otat ih cnrt cathedral. concrete a with contract fixed a have didn’t that chapels musical the In the 16th century, this was the name given to extravagantesde capilla recordings.and certs keyboard, his students, and preparing his con - of study the to ted to moved he dedica- is and livescurrently he where medal Spain, gold a winning After maestroFrancisthe Chapelet. with Bordeauxof Region the Conservatoryof the at studies his completing then piano and organ with Paule Rochais in Cognac, Born in Troyes (France), he began to study the organ forst bruno the of interpretation polyphony. the for basis the as make the different voices, have usually served to musician only an allow which instruments, key although organists, the of property sive exclu- not is century XVIth the organ”of “for music the Thus, instrument. their of bilities the which interpreters material will colour according to the possi- musial the only giving available.playsThe interpreters are“open”, composerthe of number the is limit only the instruments, of kind any of group its a to on own, vihuela a from colours, sonorous of wewhich can decorate infinitean with variety ear,writtenexpressioninner the an is,of that polyphony, all before is presentation our in was publisher, music this vihuela” or key harp, its “for thought to according Although inspirationCabezón.foran as maybe served who not, and or Spaniards predecessors, contemporaries his composers, other de by offered Venegas are plays other Luys Also Henestrosa. called was who from clergyman Toledo a by Alcalá in 1557 in hed ein altr fr the for tablature Iberian bruno forstbruno National Instead, they wandered from town to town offering verán | verano | summer their services (not in an informal way) to the churches that were willing to enhance the lithurgy of a concrete celebration. Built up not so long ago, our group wanders the Spanish geography, enlivening lithurgics or popular festivals, offices and dances, under the conditions, the most similar ones to those of the 16th and 17th centuries.

[85] [86] Compostela Organum Festival cando | cuándo | when verán | verano | summer domingo 28 de agosto, 20:30 h. onde | dónde | where igrexa de san paio de antealtares quen | quién | who andrés cea galán órgano | ishbilya consort

órgano obrigado | órgano obligado | organ obligatto Sebastián Raval: música do Seicento italiano para órgano e concerto di viole | Música del Seicento italiano para órgano y concerto di viole | Music of the Italian Secento for organ and concerto di viole francisco correa de arauxo (1584-1654) Batalla de Morales (1583-1643) Toccata quinta Canzona quinta (Libro II di Toccate) sebastián raval (ca. 1550-1604) Ricercar del primo tono Ricercar del secondo tono, trasportato in quattro fughe d’accordio francesco maria bassani (fl. 1620-1622) Toccata per B quadro giovanni pierluigi da palestrina (1525-1594) Vestiva i colli, diminuito hernando de cabezón (1541-1602) / t. crecquillon (s. XVI) Pis ne me pulvenir hernando de cabezón (1541-1602) / orlando di lasso (1532-1594) Susana un Jur diego ortiz (ca. 1510-ca. 1570) Recercada II de tenores sebastián raval (ca. 1550-1604) Ricercar del nono tono transportato Ricercar del duodecimo tono, trasportato in quattro fughe d’accordo francesco lambardi (ca. 1587-1642) Partite sopra Fidele Gagliarda giovanni maria trabaci (ca. 1575-1647) Consonanze stravaganti Canzona Francesa Prima per concerto di viole ad arco Gagliarda Qvarta Todas as pezas de Sebastián Raval están tomadas de Sebastián Raval: Il Primo Libro dei Ricercari a Quattro Voci Cantabili per liuti, [87] antonio valente (fl. 1565-1580) cimbali et viole d’arco. Palermo, 1596. Edición Lo ballo dell’intorcia moderna a cargo de Andrés Cea, 2008. [88] Compostela Organum Festival A súa escritura contrapuntística é densa e da e escrituradensacontrapuntística súa é A español. dominio baixoPalermo, entón de nal virrei- da capela de mestre de posto ao antes d’arco viole et (1596),ano celebrouun coque chegada súa a cimbali liuti, per Cantabili te AchilleFalcone; esqueceron seuo excelenasí - retocélebreconmomento, o particularmente do sicilianos duelos autores seus mellores os cos musicais e inmodestia súa a ñaron Cinquecento.do finais de xeraciónda figurasur e fundamentalno súa da compositores brillantes máis dos un cartagenero Sebastián Raval en carreira súa a facer por española pola e español ser por italiana musicoloxía pola esquecido carácter, peculiar de Home rm Lbo e Rcrai Qar Voci Quatro a Ricercari dei Libro Primo notas ao programa ecurículos notas aoprograma alfredo barrales |juanramónlara alfredo barrales rami alqhai|fahmi alqhai| s estudosos subli- estudosos Os foi non obstante talia, o Italia, Italia srbue o ot d Erp, é oa de hora é e Europa, de norte no escribiuse tocatas faltan , -non animada tempo, ao e, exquisita máis gamba da violas para música A obra-. súa da título no Raval -segundo solicita expresamente viole di concerto o ou órgano no opcional execución de partes, catro a escrito repertorio belo un acharemos itinerario seu dente do Mediterráneo, de España a Mediterráneo,España dentedo de moreas transitaránmestrasgamba da as occiviola o - da e orixe a Raval, de vida a Como primeiro ao excelenciaa destamúsica.plano devolveu (2008) Cea Andrés de edición recente A maneiras. brillantes e nada e variada no seu ritmo de moi numerosas combi- é orixinal melodía a que nos máticos, de elaboración coa mental -que é como dicir do mundo- na música instru- maior calidade, situándoo á vangarda de ishbilya consort andrés cea galán e canzonas nn sempre non gallardas- monote- ricercari Italia. Italia No reivindicar a tradición mediterránea desta Andalucía, Orquestra Barroca dei Venecia e verán | verano | summer deliciosa combinación instrumental. Ensemble Plus Ultra, entre outros. juan ramón lara Así mesmo traballa como asesor en proxectos de restauración de órganos para diversas ins- titucións, é profesor de acústica no Conser­ andrés cea vatorio Superior de Música de Sevilla e direc- órgano tor da Academia de Órgano en Andalucía, Organista formado en España, con Jean Boyer proxecto docente e para a preservación, res- en Lille (Francia) e na Schola Cantorum de tauración e difusión do patrimonio de órganos Basilea (Suíza) con Jean Claude- Zehnder. históricos que patrocina a Consellería de Estudou tamén clave e clavicordio e traballou Cultura da Xunta de Andalucía. no campo da organería. Ás súas publicacións refírense especialmente a aspectos da inter- ishbilya consort pretación da música para teclado e a historia Foi fundado en 2005 para buscar un novo e estética do órgano en España. Realizou gra- concepto do consort de violas da gamba, for- vacións para RNE, Swedish Radio, WDR alemá, mación ata agora case exclusiva dos países do DRS2 suíza e Raio Educación de México. Entre norte de Europa pero para a cal contamos cun ás súas gravacións discográficas descata ou inmenso repertorio mediterráneo, que nos CD “Alabanza de tañedores” dá colección pedía un novo son e unha concepción musical “Documentos Sonoros do Patrimonio Musical máis valente. de Andalucía”. Para Lindoro gravou Tiento a Dende entón os nosos sucesivos repertorios las Españas e Lerma, dedicado a Francisco recuperaron marabillosas e ás veces esqueci- Correa de Arauxo. Ambas as dúas producións das músicas de Fuenllana, Raval, Trabaci, foron distinguidas pola revista Magazine Cabezón, Correa, Ortiz..., cheas de sensualida- Orgue. A súa recente gravación, Domenico de, pulo rítmico e encanto melódico. Scarlatti & Cia, no órgano Bosch do Pazo Real Repertorios novos unhas veces como as fan- de Madrid forma parte dun proxecto conxunto tasías instrumentais de Fuenllana, contrapun- coa Fundación Caixa Madrid e Patrimonio to dunha beleza novamente resplandecente, Nacional. iluminados outros dende unha novidosa pers- Impartiu cursos e conferencias para institu- pectiva e sempre aproveitando todos os recur- cións académicas en Europa, México e Xapón, sos da nosa formación. Dende a polifonía mais entre as que destacan o Sweelinck Conser­ clásica ás diminucións máis atrevidas, do son vatorium de Amsterdam, Conservatoire acariciante dos arcos ao rítmico pizzicato, sós Superieur de Lyon (Francia), Universidade de ou combinados co organista Andrés Cea, coa Goteborg (Suecia) e Academie d’orgue de voz da soprano Mariví Blasco ou con outros Fribourg (Suíza). instrumentos de época. Dende a súa funda- Como solista, ofreceu concertos en festivais ción Ishbilya Consort actuou en marcos histó- de órgano en España, Portugal, Francia, Suíza, ricos españois, como as catedrais de León e Alemaña, Italia, Austria, Dinamarca, Suecia, Burgos, o Alcázar e a Igrexa do Museo de Bélxica, Holanda, Servia, Marrocos, Uruguai, Belas Artes de Sevilla ou o Mosteiro de San México, Brasil e Xapón. Isidoro del Campo (Santiponce). Ademais de Dirixe ou Ensemble Scala Çeleite e colaborou actuar en festivais especializados como o con grupos como Alfonso X el Sabio, Concerto Oude Musiek de Utrecht (Holanda) ou o Palatino, Cuarteto Dialogue, Coro Barroco de Festival Tiana Antica (Barcelona), entre outros, [89] [90] Compostela Organum Festival especializado na interpretación do repertorio interpretacióndo na especializado Piacere, del Accademia grupo do director e Blasco, Marivi soprano cofundador,á xuntoÉ Arsis.selopara o Molina Martínez Alberto a xunto Bach, gravándoas Sebastian Johann de e obrigado gamba clave da viola de sonatas das versións paramán gamba,destacandoda viola súas as ale- repertorio no especializa sesolista Como mundo. o todoradiostelevisións de e Enchiriadis..., Arsis, Tactus, Winter&Winter, Glossa, Vox, Alia discográficos selos os gravacións para Realizou Latinoamérica. e Xapón, EUA Europa, toda por concertos mente regular ofrece quen con Parrilla), (Vicente Olavide) e membro fundador de More Hispano Español Lausanne (Michael Corboz), Mudéxar (Begoña Ayre de Vocal Ensemble Al Banzo), López (Eduardo Moreno), Miguel (José Ghielmi), (Vittorio Parlante Savall), (Jordi XXI Hesperion como formacións con colabora concertista Como pola odontoloxía Sevilla. Universidade de de licenciatura a musicais Ghielmi. obtén estudos seus Vittorio aos por Paralelamente dei guiado italiana Pincaouro Svizzera della Conservatorio anos paraMilán estudarno tardeafincaen máis se Tres Memelsdorff. Pedro por Punica,dirixido Mala grupo súa co a profesional comeza carreira vez á onde Pandolfo Paolo con Basiliensis Cantorum Schola seus na os estudos ampliar para Basilea a traslada se tarde excelentes.Máis cualificacións Rico obtendo Ventura con Castillo Manuel Superior mente estuda viola da Posterior gamba autodidacta.no Conservatorio forma de música de estudosseuscomeza os onde Sevilla en Nace gamba da violino alqhai fahmi FuenllanaSebastiánRaval.e de Miguel a dedicados os repertorios como recuperados de monográficos presentando péia Lyra Orphénica l Suonar Il - ­ Correnta (Juan Carlos Rivera), Gruppo Gruppo Rivera), Carlos (Juan La como Correnta musicais formacións a Pertence Enrico e Fratelli Onofri. Diego Ghielmi, Lorenzo Frigé, Antonio Rivera, Carlos Juan Diaz, Xavi (Salamanca)Béjar de anual recibee clasesde Realizacursos músicade antigadestacando o VittorioGhielmi. Rainer Müller, clases de Ventura Rico, recibe e Gamba da Viola en especializándose (Sevilla) Castillo Manuel Música de Superior N baixogamba da viola alqhai rami Arsis.Barrocoselopara do o e Renacemento do alemá e española música por Pere Ros, grupo co que gravou dous CD de dirixido Musicale”, “Banchetto gamba dá las vio- quintetode do membro é actualidade Na CamerataMadrid, Capela Peñaflorida, Echo, Philomela Antiga), Música de todo o país como SEMA Vasco(Seminario de Estudos e de histórica música de grupos con Colaborou Schmidt Martin res profesocosperfeccionamento- de cursos zar actividade reali- trascoral dirección da faceta a musical súa á incorporou Ultimamente Rivera. Ros,Jordi Savall, José Vázquez CarlosJuan e e d’Urgel Seu laúde o e renacentista gamba en cursos como Daroca, da Mijas, La viola da estudo o dar abor a lévalle histórica música pola interese Granada. de de Eugenia” “Victoria Música Superior Conservatorio no violoncelo e guitarrade estudosprimeiros seus osCursou tenor gamba da viola barrales alfredo do directorFestival Sevilla(Femás).de Antiga Música de e italiano, siecento do musical ace Sevilla. Estuda no Conservatorio Conservatorio no Estuda Sevilla. ace Escorial, cos profesorescosPere Escorial, O Z arabanda, Real Capela de de Capela Real arabanda, Z peln Rde Paa e Prada Rodney ipperlin, beria, entreoutros.Iberia, Itziar Atutxa, Marianne N egreiros. egreiros. seu O - Seicento, Alqhai Consort e colaborou cos gru- bindo clases de Jordi Savall, Paolo Pandolfo, verán | verano | summer pos Il Suonar Parlante (Vittorio Ghielmi), More Itziar Atutxa, Maggie Urquhart, Giovanni Hispano (Vicente Parrilla), Camerata Iberia Antonini e Hopkinson Smith, entre outros. (Juan Carlos de Mulder), Speculum (Ernesto En 1998 funda o conxunto Capilla Cifra Nueva, Schmid), Orchestra Barocca do festival especializado na polifonía sacra do Autumno Musicale (Pierangelo Gelmini) e Renacemento español, sendo o seu subdirec- Accademia del Piacere (Fahmi Alqhai). tor e en 2005 funda xunto a Fahmi e Rami Actuou no VII Ciclo de Música Antigua de Alqhai e Alfredo Barrales o conxunto de violas Granada, XVIII Semana de Música para o Natal de gamba Ishbilya Consort. (Portugal), IV Festival Internacional de Música Como violagambista e violone traballou para Renacentista e Barroca Americana “Misións Accademia del Piacere (Fahmi Alqhai), Coro de Chiquitos” (Bolivia), IX Mostra de Música Barroco de Andalucía, Studium Aureum Antigua de Aracena, Festival de Música (Mallorca), Ministriles Hispalensis, Troparion Antigua de Gijon, Autunno Musicale (Como, (Alicante), Orquestra Nova de Andalucía... Italia), X Festival Internazionale dei Música actuando en festivais como o de Música Antica (Martinengo, Italia), Festival dei Antiga de Utrecht, Tiana Antica, de Música Cremona Claudio Monteverdi, Festival Inter­ Española de Cádiz e de Úbeda e Baeza, entre nazionale dei Música Antica en Martinengo, outros, e gravando para diversos selos disco- Stagione Musicale Comunale en Varese e San gráficos. Maurizio en Milán. Como presentador de concertos, crítico e Contribuíu na grabacion do disco: “Música da escritor musical traballou para proxectos da Catedral de Segorbe” xunto co Cor da Orquestra Barroca de Sevilla, da Revista Generalitat Valenciana e Menestreles de Española de Frauta de Pico e para o Diario de Marsias e gravou para Tactus o primeiro volu- Sevilla. me da integral de Fonte con Gruppo Seicento. É licenciado en física e profesor de ensino Actualmente perfecciona os seus estudos de secundario na especialidade de música, estan- Viola da Gamba na Scuola Civica dei Miñato do actualmente en excedencia. con Rodney Prada e no Conservatorio Della Svizzera italiana (Pincaouro) con Vittorio Ghielmi. notas al programa y currículums juan ramón lara violón Hombre de peculiar carácter, olvidado por la Nace en Sevilla. Cursa estudos musicais no musicología italiana por ser español y por la Conservatorio Superior de Música da súa española por haber hecho su carrera en Italia, cidade, obtendo o título de profesor de frauta el cartagenero Sebastián Raval fue sin embar- de pico con Guillermo Peñalver e Bárbara go uno de los más brillantes compositores de Sela. Realiza estudos superiores de viola da su generación y figura fundamental en el sur gamba no mesmo conservatorio con Ventura de la Italia de finales del Cinquecento. Los Rico, no Conservatorio Della Svizzera Italiana estudiosos han subrayado su inmodestia y sus (Pincaouro, Suíza) con Vittorio Ghielmi e con duelos musicales con los mejores autores Rodney Prada na Academia Internazionale sicilianos del momento, particularmente el della Musica (Milán, Italia). célebre reto con Achille Falcone; olvidaron así Asistiu a diversos cursos internacionais reci- su excelente Primo Libro di Ricercari a Quatro [91] [92] Compostela Organum Festival n faltan -no animada tiempo, al y, exquisita más gamba da violas para música La obra-. su de título di viole -según expresamente solicita concerto Raval en el el o órgano el en opcional ción ejecu- de partes, bello cuatro a escrito un repertorio hallaremos itinerario a su España En Italia. de Mediterráneo, del occidente el transitarán gamba da viola la de maestros rimeroslos y Raval,origen de el vida la Como la excelencia plano estamúsica.de primer al devuelto ha (2008) Cea Andrés de edición recientísima La maneras. numerosasmuy de brillantesritmo y su en da varia- y combinada es original melodía la que de boración ela- la con instrumental música la en mundo- de vanguardia la a situándolo es calidad, mayor la de y contrapuntística densa escritura Su español. dominio bajo entonces Palermo, de virreinal la de capilla de maestro de puesto al antes año un llegada su celebró que el con (1596), d’arcoviole et cimbali liuti, per CantabiliVoci discográficas descata el CD Alabanza de tañe - grabaciones Radio sus Entre México. y de Educación suiza DRS2 alemana, WDR Radio, elzd gaains aa R para grabaciones realizado la historia y estética del órgano en España. Ha la interpretación de la música para teclado y a de aspectos a especialmente refieren se nes publicacio - Sus organería. la de campo el en trabajó y clavicordio y clave también Estudió aie (Suiza) Basilea de Cantorum Schola la en (Francia)y Lille en Organista formado en España, con Jean Boyer órgano cea andrés instrumental.combinaciónestadeliciosa de mediterránea tradición la reivindicar de hora siempre se escribió en el norte de Europa, y es tocatas, ooeáio, n los en monotemáticos, ricercari ai -u e cm dcr del decir como es -que Italia o Ja Claude- Jean con y canzonas juan ramónlara no gallardas- N E, Swedish Swedish E, Z ehnder. contamos con un inmenso repertorio medite- repertorio inmenso un concontamos cual la para pero Europa de norte del países los de exclusiva casi gamba, ahora hasta da formación violas de consort del concepto nuevo un buscar para 2005 en fundado Fue consort ishbilya de Junta la de la Andalucía. Cultura patrocina de que Consejería históricos órganos de vación,restauración patrimonio del difusión y de Academia proyectopreserAndalucía, parala docentey la de director el en acústica ConservatorioSuperior Músicade Sevillade y de profesor es tituciones, restauraciónórganosde paradiversasins de proyectosen asesor como trabaja mismo Así Venezia,Ultra,entreotros.Plus Ensemble Andalucía, de Barroco Coro Dialogue, Cuarteto Sabio, Palatino, el Concerto X Alfonso como grupos con rado colabo- ha y Çeleite Scala Ensemble el Dirige Uruguay,México,Brasil Japón. y Marruecos, Servia, Holanda, Bélgica, Suecia, Alemania, Suiza, Francia,Portugal, España, en órgano valesde festi- en conciertosofrecido ha solista, Como de d’orgueFribourg (Suiza). Academie y (Suecia) Goteborg de Universidad (Francia), Lyon de Superieur Conservatorium de Sweelinck Amsterdam, Conservatoire el destacan que y las entre México Japón, Europa, en académicas tuciones Ha impartido cursos y conferencias para insti- Fundación Patrimonioy Madrid Caja la con conjunto proyecto un de parteforma Madrid PalacioRealde Boschdel órgano el en Cia, & Scarlatti Domenico ción, revistala Magazine Arauxo. de por distinguidas fueron producciones Correa Ambas Francisco a dedicado Lerma, y Españas las a Tiento grabó Lindoro Para Andalucía”. de Musical Patrimonio del Sonoros “Documentos colección la de dores,

ai, uti, Dinamarca, Austria, Italia, rgue. Su recienteOrgue.grabaSu - qet Broa di Barroca Orquesta Nacional. Ó rgano en en rgano - - rráneo, que nos pedía un nuevo sonido y una Conservatorio della Svizzera italiana di Lugano verán | verano | summer concepción musical más valiente. guiado por Vittorio Ghielmi. Paralelamente a Desde entonces nuestros sucesivos repertorios sus estudios musicales obtiene la Licenciatura han recuperado maravillosas y a veces olvida- de Odontología por la Universidad de Sevilla. das músicas de Fuenllana, Raval, Trabaci, Como concertista colabora con formaciones Cabezón, Correa, Ortiz..., llenas de sensualidad, como Hesperion XXI (Jordi Savall), Il Suonar empuje rítmico y encanto melódico. Repertorios Parlante (Vittorio Ghielmi), Orphénica Lyra nuevos unas veces como las fantasías instru- (José Miguel Moreno), Al Ayre Español mentales de Fuenllana, contrapunto de una (Eduardo López Banzo), Ensemble Vocal de belleza nuevamente resplandeciente, ilumina- Lausanne (Michael Corboz), Mudéjar (Begoña dos otros desde una novedosa perspectiva y Olavide) y miembro fundador de More Hispano siempre aprovechando todos los recursos de (Vicente Parrilla), con quiénes ofrece regular- nuestra formación. Desde la polifonía mas clá- mente conciertos por toda Europa, Japón, sica a las disminuciones más atrevidas, del EEUU y Latinoamérica. Ha realizado grabacio- sonido acariciante de los arcos al rítmico pizzi- nes para los sellos discográficos Alia Vox, cato, solos o combinados con el organista Glossa, Winter&Winter, Tactus, Arsis, Andrés Cea, con la voz de la soprano Mariví Enchiriadis…, televisiones y radios de todo el Blasco o con otros instrumentos de época. mundo. Desde su fundación Ishbilya Consort ha actua- Como solista se especializa en el repertorio do en marcos históricos españoles, como las alemán para viola da gamba, destacando sus catedrales de León y Burgos, el Alcázar y la versiones de las sonatas de viola da gamba y Iglesia del Museo de Bellas Artes de Sevilla o el clave obligado de Johann sebastian Bach, Monasterio de San Isidoro del Campo grabándolas junto a Alberto Martínez Molina (Santiponce). Además de actuar en festivales para el sello Arsis. especializados como el Oude Musiek de Utrecht Es cofundador, junto a la soprano Marivi (Holanda) o el Festival Tiana Antica (Barcelona), Blasco, y director del grupo Accademia del entre otros, presentando monográficos de Piacere, especializado en la interpretación del repertorios recuperados como los dedicados a repertorio musical del siecento italiano, y Miguel de Fuenllana y Sebastián Raval. director del Festival de Música Antigua de Sevilla (Femás). fahmi alqhai violino da gamba alfredo barrales Nace en Sevilla donde comienza sus estudios viola da gamba tenor de música de forma autodidacta. Posterior­ Cursó sus primeros estudios de guitarra y mente ingresa en el Conservatorio Superior violonchelo en el Conservatorio Superior de Manuel Castillo para estudiar viola da gamba Música “Victoria Eugenia” de Granada. Su con Ventura Rico obtieniendo calificaciones interés por la música histórica le lleva a abor- excelentes. Más tarde se traslada a Basilea dar el estudio de la viola da gamba y el laúd para ampliar sus estudios en la Schola renacentista en cursos como Daroca, Mijas, La Cantorum Basiliensis con Paolo Pandolfo Seu d’Urgel, El Escorial, con los profesores dónde a la vez comienza su carrera profesio- Pere Ros, Jordi Savall, José Vázquez y Juan nal con el grupo Mala Punica, dirigido por Carlos Rivera. Pedro Memelsdorff. Tres años más tarde se Últimamente ha incorporado a su actividad afinca en Milán para estudiar en el musical la faceta de la dirección coral tras [93] [94] Compostela Organum Festival uia niu d Gjn Atno Musicale Autunno Gijon, de Antigua de Musica Festival Aracena, de Antigua Musica de Msoe d Ciuts (Bolivia), Chiquitos” de Americana “Misiones Barroca y Renacentista Música Parrilla), Camerata (Vicente Hispano More Ghielmi), grupos Gruppo los Rivera), colaborado Carlos con ha y Seicento,Consort Alqhai (Juan Correnta La como musicales formaciones a Pertenece Onofri. Antonio Rivera, FratelliFrigé,Diego LorenzoEnricoGhielmi, y Carlos Juan Diaz, Xavi de clases recibe (Salamanca)y Béjar de anual el destacandoantigua música de cursosRealiza VittorioGhielmi. aa (Portugal), natal o para musica de Semana XV III , Granada, de Antigua Musica de Ciclo VII el en actuado Ha Musicale (FahmiAlqhai). Autumno PiacereAccademia del y Gelmini) festival (Pierangelo del Schmid), Barocca (Ernesto Speculum Müller, Rainer Rainer Müller, clases de Ventura Rico, recibe y Gamba da Viola en especializándose (Sevilla) Castillo Manuel Música de Superior N bajogamba da viola alqhai rami sello el para Arsis. Barroco del y del alemana Renacimiento y española música de CD dos Perepor do Ros, grabadoha conque grupo el dirigi- “BanchettoMusicale”, gamba da violas de quinteto del miembro es actualidad la En CamerataMadrid, de Peñaflorida, Capilla Echo, Philomela Antigua), Música de Estudios SEMA como país el todo de Ha colaborado con grupos de música histórica profesoresVascoy Schmidt Martin los con perfeccionamiento de cursos realizar ace Sevilla. Estudia en el Conservatorio Conservatorio el en Estudia Sevilla. ace I ei (un als e Mulder), de Carlos (Juan beria I l Suonar Parlante (Vittorio (Vittorio Parlante Suonar l Z Festival IV peln Rde Paa y Prada Rodney ipperlin, Z beria, entreotros.Iberia, rbna Ra Capilla Real arabanda, Itziar Atutxa, Marianne trainl de Internacional Smnro de (Seminario Muestra IX O Negreiros. rchestra rchestra recibiendo clases de Jordi Savall, Paolo Paolo Savall, Jordi Pandolfo, de clases recibiendo internacionales cursosdiversos a asistido Ha (Milán, Musica della Internazionale Ghielmi Svizzera Della Conservatorio el en Rico, Ventura con Gamba de Viola y Peñalver de superiores estudios Guillermo Realiza Sela. Bárbara con Pico de plauta de profesor de título el obteniendo su ciudad, de Música de Superior Conservatorio el en musicales estudios Cursa Sevilla. en Nace violón lara ramón juan Ghielmi. italiana Svizzera conRodneyConservatorio el Pradaen y Della Milano de di Civica Scuola la en Gamba da estudios Viola sus perfecciona Actualmente Seicento. volumen de la integral de Fontana con Gruppo primer el Tactus de para grabado ha Ministriles y Marsias y Valenciana Generalitat la de la Catedral de Segorbe” junto con el Cor de disco:“Músicagrabacion del la en Contribuyó Milán. en Maurizio Festival VareseSanen Comunaley MusicaleStagione Monteverdi, Internazionale di Música Antica Claudio en Martinengo, Cremona Martinengo, ( Antica Musica (Como, Coro Barroco de Andalucía, Studium Aureum Studium Andalucía, de BarrocoCoro Alqhai), (Fahmi Piacere del Accademia para trabajado ha violone y violagambista Como de gamba violas de conjunto el Barrales Alfredo y del Alqhai FahmiRami a y junto funda 2005 en y sacra polifonía subdirector su siendo español, la Renacimiento en especializado En 1998 funda el conjunto Capilla Cifra otros. entre Smith, Hopkinson y Antonini Giovanni IshbilyaConsort. y con Rodney Prada en la Academia la en Prada Rodney con y I ai) X Festival X talia), taliana (Lugano, Suiza) con Vittorio con Suiza) (Lugano, Italiana I tziar Atutxa, Maggie Urquhart, Urquhart, Maggie Atutxa, tziar n l im conservatorio mismo el en (Lugano) con Vittorio Vittorio con (Lugano) I nternazionale di di nternazionale talia), FestivalItalia), di Italia). Nueva, (Mallorca), Ministriles Hispalensis, Troparion varied in many different and brilliant ways. verán | verano | summer (Alicante), Orquesta Joven de Andalucía... The most recent edition of Andrés Cea (2008) actuando en festivales como el de Música has recovered the excellence of this music. Antigua de Utrecht, Tiana Antica, de Música As Raval´s life, the origin and the first teachers Española de Cádiz y de Úbeda y Baeza, entre of viola da gamba will travel across west otros, y grabando para diversos sellos disco- Mediterranean countries, Spain and Italy. In gráficos. their route we will find a nice repertoire written Como presentador de conciertos, crítico y in four parts, with an optional performance in escritor musical ha trabajado para proyectos the organ or in the concerto di viole – as Raval de la Orquesta Barroca de Sevilla, de la himself requires in the title of the play-. The Revista Española de Flauta de Pico y de Diario most exquisite music for violas da gamba, and de Sevilla. at the same time, joyful – there are always toc- Es licenciado en física y profesor de enseñan- catas, canzonas and gallardas- Not always was za secundaria en la especialidad de Música, it written in Northern Europe, and it is now estando actualmente en excedencia. time to claim the Mediterranean tradition of this delicious musical combination. juan ramón lara

programme notes and biographies andrés cea A man of a singular character, forgotten by organ the Italian musicology for being a Spaniard Organ player who studied in Spain, in Lille and also by the Spanish one for having gone (France) with Jean Boyer and at the Schola to study in Italy; this man from Cartagena, Cantorum of Basilea (Switzerland) with Jean Sebastián Raval was, however, one of the Claude Zehnder. He also studied harpsichord most brilliant composers of his generation and clavichord and worked on the field of and a key musician in the South of Italy at the organ building. Most of his publications refer end of Cinquecento. The critics have pointed to aspects of the interpretation of music for out his lack of modesty and his frequent musi- piano and to the history and aesthetics of this cal arguments with the best Sicilian authors instrument in Spain. He made records for of the moment, specially the intellectual chal- Spanish National Radio, Swedish radio, lenge with Achile Falcone; the forgot, this way, German radio station WDR, Swedish DRS2 and his excellent Primo Libro di Recercari a quarto Education Radio in Mexico. Among his records Voci Cantabili per liuti, cimbali et viole d´arco stands out the CD “Alabanza de Tañedores”, (1596), with it he celebrated, a year before, his from the collection “Sound documents of the achievement to be the teacher of the group of Andalusian Musical Heritage”. For Lindoro he the viceroy of Palermo, at that time under recorded “Tiento a las Españas y Lerma”, Spanish domain. His contrapuntal writing is dedicated to Francisco Correa de Arauxo. dense and of the best quality, placing him as a These productions were both remarked by the great figure of this musical period in Italy- magazine “Orgue”. His most recent record, which is the same as saying in the world- ans & Cia, in the Bosch organ especially in the instrumental music with the in the Royal Palace of Madrid forms part of a publication of monothematic Ricercari, in joint project by the Foundation Caja Madrid which the original melody is combined and and National Heritage. [95] [96] Compostela Organum Festival iw awy uig l te eore acquired. resources the all using alwaysview, of point innovative an by unlighted are they sions of a recovered expres bright beauty, Fuenllana, other times of fantasies instrumental repertoiresnewThese charm.sometimesthe are like melodic and and strength rhythmic Correa, Raval, Fuenllana, of music forgotten sometimes and wonderful the ered recovrepertoireshave our on date Fromthat greatcourage. of conception musical new a and sound a new demands repertoire Mediterranean wide the however countries; European Northern of exclusive now to up was which formation a consort, gamba da viola’sof concept new a Thegroup was founded2005 in searching for consort ishbilya Andalucía. de Juntaof Department toric organs heritage his sponsored by the the Culture of spread and restoration ervation, pres the for institution teaching a Andalusia, Germany, festivals in organ Spain, in Portugal, concerts givenFrance, has he Switzerland, soloist, a As Fribourg(Swirtzeland). of d’orgueAcademie and (Sweden) Higher Goteborg Amsterdam, of University (France), Lyon of Conservatory of Conservatorium Mexico and Japan, among them the Sweelinck Europe, in institutions academic different for conferencesgivencourses taughtand has He and he conducts the the conducts he and Seville of Music of Conservatory Higher the in acoustic teaches organ he in projects, restoration advisor an as works he Similarly, Venice,others.Ultraamong Plus Ensemble Baroque Andalusia, of Chord Concerto Palatino, Cuarteto Dialogue, Baroque Sabio, el X Alfonso us such groups ratedwith collabo- has he and Celeite Scala the Ensemble conducts He Japan. and Brazil Mexico, Uruguay,Morrocco, Serbia, Holland, Belgium, O rtiz…, they are loaded with sensuality, I ay Asra Dnak Sweden, Denmark, Austria, taly, O rgan Academy in in Academy rgan I aai Cabezon, rabaci, ceta of Orchestra - - - - Arts in SevilleArtsin Monasterythe or Sanof Fine of Museum the of church the the Segovia, us, such CathedralsBurgos,Leonofand Alcazarthe frames of historical Spanish nings begin- their From instruments. with vintage other or Blasco Mariví soprano the of voice the with Cea, Andres player organ the with combined or own theirpizzicato,rhythmic on the to fiddlesticks the of sound caressing the from diminutions, innovative most the to ny Our music goes from the most classic polypho- USA and Latin America. He has worked with worked has He America. Latin and USA Japan, Europe, across concerts offers larly More of founder Hispano (Vicente Parrilla) with whom he regu the - was he and Olavide) (Begoña Mudéjar Corboz) Español (Michael Lausanne de Ayre Vocal Ensemble Banzo) Al Lopez (Eduardo Moreno), Miguel (Jose Ghielmi), (Vittorio Parlante such us Hesperion XXI (Jordi Savall), groups with collaborates he concertist a As the in of italiana” study VittorioGhielmi. with Lugano Svizzera to “della Milan Conservatory in down settles hel later years Three Memelsdorff. Pedro by conducted Punica, Mala group the with reer with Paolo Pandolfom where he starts his car Basilea ofCantorum his Schola the in knowledge widen to order in Basilea to will move He then marks. Higher brilliant gets the he where Rico Ventura in with Castillo gamba Manuel Conservatory da viola he on studies Later notions. musical firsts his self him- teaches he whereSeville in born was He gamba da violino alqhai fahmi (Barcelona). Antica FestivalTiana the or (Holland) Utrecht the us festivals suchcialised spe- in Raval Sebastian and Fuenllana Miguel to repertoires dedicated monographicsented pre- have they Also (Santiponce). Campo del I shbilyaConsortperformedmanyhas in peia Lyra Orphenica O d Mse of Musiek ude Il Suonar I sidoro - verán | verano | summer record companies such us Alai Vox, Glossa, rami alqhai Winter&Winter, Tactus, Arsis, Enchiriadis…, bass viola da gamba and in other televisions and radio stations He was born in Seville. He studied at the worldwide. Higher Conservatory of Music “Manuel As a soloist he specialises himself in the Castillo” of Seville and specialised himself in German repertoire for viola da gamba. Special viola da gamba receiving classes from teach- mention deserves his versions of the sonata ers such us Ventura Rico, Itziar Atutxa, de viola da gamba and harpsichord from Marianne Muller, Rainer Zipperlin, Rodney Johann Sebastian Bach, recorded with Alberto Prada and Vittorio Ghielmi. Martinez Molina for the record company He teaches courses of ancient music, we need Arsis. to point out the annual one in Béjar (Sala­ He is the co-founder, along with the soprano manca). He also receives classes from Xavi Mariví Blasco, and the director of the group Díaz, Juan Carlos Rivera, Antonio Frigé, Accademis del Piacere, specialised in the Lorenzo Ghielmi, Diego Fratelli and Enrico interpretation of the musical repertoire of the Onotri. siecento italiano, and director of the Festival He belongs to musical groups like La Correta of Ancient Music in Seville (Femás). (Juan Carlos Rivera), Gruppo Seicento, Alqhai Consort and he has collaborated with groups alfredo barrales such us Il Suonar Parlante (Vittorio Ghielmi), tenor viola da gamba More Hispano (Vicente Parrilla), Camerata He made his first courses of guitar and cello at Iberia (Juan Carlos de Mulder), Speculum the Higher Conservatory of Music “Victoria (Ernesto Schmid), Orchestra Barrocca from the Eugenia” of Granada. His interest for histori- festival Automno Musicale (Pierangelo Gelmini) cal music led him to get into the study of viola and Academia del Piacere (Fahmi Alqhai). da gamba and Rennaissances lute in courses He has performed in the VII Series of Ancient such us Daroca, Mijas, La Seu d’Urgel and El Music in Granada, XVII Music Week for Escorial, with the teachers Pere Ros, Jordi Christmas (Portugal), IV International Festival Savall, José Vazquez and Juan Carlos Rivera. of Rennaisances music and American Baroque In the last years he has also become the direc- music “Misiones de Chiquitos (Bolivia), IX tor of some choral groups after improving his Exhibition of Ancient Music in Aracena, skills on this field with teachers such us Festival of Ancient Music in Gijón, Autunno Martin Schmidt and Vasco Negreiros. He has Musicale (Como, Italia), X Festival Internazio­ collaborated with historical music groups from nale di Música Antica (Martinengo, Italy), Fes­ all over the country, such us, SEMA (Old Music tival di Cremona Claudio Monteverdi, Festival Studies Seminary), Philomela Echo, Capilla Internazionale di Música Antica in Martinengo, Peñaflorida, Zarabanda, Real Capilla de Stagione Musicale Comunale in Varese y San Madrid, Camerata Iberia, among others. Maurizio in Milán. Nowadays he is a member of the quintet of He contributed to the record of the CD “Musica violas da gamba “Banchetto Musicale”, con- de la Catedral de Segorbe” along with choir of ducted by Pere Ros. With this group he has the Generalitat Valenciana and Ministriles of recorded two CDs of German and Spanish Marsias and he has recorded for Tactus the Renaissance and Baroque music for the record first volume of the complete work of Fontana company Arsis. with Gruppo Seicento. Nowadays he is improving and perfecting his [97] [98] Compostela Organum Festival Pandolfo, Pandolfo, Paolo Savall, Jordi from classes receiving es He has attended different international cours (Milán, AcademyMusic of the at Prada Rodney with and Ghielmi Vittorio with Svizzera Switzerland) (Lugano, Della Conservatory the at VenturaRico, with conservatory same the in gamba da viola in studies with superior made recorder of also teacher He BarbaraSela. and Peñalver Guillermo of degree the obtaining city, his of Conservatory the at ies He was born in Seville. He made superior stud- violone lara ramón juan the VittorioGhielmi. with Lugano at Svizzera and “Della Prada Conservatory Rodney with Milan of studiesof Scoulagambathe da at viola Civica Sevilla. de Diario newspaper the for and Recorder of Baroque the for Orchestra of Seville, for worked the Spanish Magazine has he writer cal concertpresenter,a As musi- and critic music severalwith ed record companies. Baeza,and others.among alsorecordhas He - of Music Ancient of Utrecht, Tiana Antica, Spanish Music one of Ubeda the us such vals Joung festi- in performing (Alicante), Andalusia... Ministriles of Orchestra Troparion (Majorca), Hispalensis, Aureum Studium Andalusia, Piacere of Chord Baroque del Alqhai), (Fahmi Accademia for worked has he As a viola da gamba player and violone player IshbilyaConsort. and Alqhai Alfredo Barrales Rami the group of violas da gamba Fahmi, will with he along 2005 found in on Later subdirectory. its Renaissance,being Spanish the of polyphony Cifra N Capilla group the founded he 1998 In Smith, Hopkinson others.among and Antonini Giovanni ueva, which is specialised in the sacre sacre the in specialised is which ueva, I tziar Atutxa, Maggie Urquhart, Urquhart, Maggie Atutxa, tziar Italy). International I ain” of taliana” I taliana taliana - absence. the speciality of Music, in being nowadays in School leave of Secondary in teacher a is He Ciclo de outono 2011 cando | cuándo | when outono | otoño autumn sábado 8 de outubro, 20:30 h. onde | dónde | where igrexa da universidade quen | quién | who tasto solo guillermo pérez organetto david catalunya clavisimbalum

encontro con | encuentro con | meeting with Tasto solo. Johan dels Orguens: Os menestreles de teclado na corte de Juan I de Ara- gón | Los ministriles de teclado en la corte de Juan I de Aragón | The ministrels of keyboard in the court of Juan I of Aragón anónimo O virgo splendens [E-MO1] Kyrie - Iesu parce ei [E-Pm] Conductus - Gloriose matris Dei [E-Barc1] Conductus - Ad honorem summi patris [E-Bd251] Sanctus, Conductus - Ad honorem Virginis [E-Barc1] anónimo / g. de machaut Ballade Hont paur [Fa117] f. landini Ballata Giovine vagha [Sq] anónimo Istanpitta Isabella [Lo29987] j. r. trebor En seumeillant [F-Ch564] j. de senleches En ce gracieux tamps [F-Ch564] anónimo Kyrie - Cunctipotens Genitor Deus [Fa117] O virgo splendens [E-MO1]

FONTES E-MO1: Montserrat, Biblioteca del Monestir, Còdex I (Llibre Vermell). E-Pm: Palma de Mallorca, Museu Diocesà, MS s/n. E-Barc1: Barcelona, Orfeó Català, MS I. E-Bd251: Barcelona, Biblioteca de Catalunya, MS 251. Fa117: Faenza, Biblioteca Comunale Manfrediana, MS 117. [101] Sq: Firenze, Biblioteca Medicea Laurenziana, Pal. 87 (Squarcialupi Codex). Lo29987: London, British Library, Add. 29987. F-Ch 564: Chantilly, Bibliothèque du Musé Condé, MS 564. [102] Compostela Organum Festival gularidade destes.Destexeito,cha - gularidade grazas ás sin- casos,a nalgúns e,fondos seus dos sións dimen - unha as dadas Europa, como en única institución día en hoxe persiste e real, vo mental foi durante séculos un completo arqui- mado “o Justo”, este marabilloso centro docu- de Coroa reiJaime polo 1318Aragón. Creadoen da Arquivo do segredos aos der acce- poder para Almogàvers rúa da edificio doce salas de seguridade construídas no novo as ata chegar que hai de día en hoxeBarcelona, gótico barrio do corazón no Lloctinent, Antigamente conservado no histórico Pazo do falla, car grant placer nos en farets…en falla,grantnoscarplacer gem haver en nostrehaverservey,en gem pregam llibre on te notades les estampidesnotadeslestee on llibre orguens, nos vullats trasmetrevullatsorguens, nossens …E digats al dit Johan que aport lo aport que Johan dit al digats …E que es abte de tocarlosexaquier de abtee es que vos afectuossament quel dit minis vosafectuossamentdit quel trer,dels Johan appellat es qual lo notas ao programa ecurículos notasaoprograma petits orguens. E com nos lo desi- lo noscom orguens. petitsE havets un ministrerhavetsentrelsaltresun “Segons que havementes,que vos “Segons les altres obres que sab sobresab altres obreslesque l’exaquierorguens.los e RexJohannes” , cha- II, - mos que nos fagades ayna rematar os organos novosinstrumentosprega“vosencargode - o mesternostraops a xestiónscapella”as , para havem que libres alscuns enviessets ns que escrit havem “vos música de libros novos de dedicadosvariados:temasaoscompramáis a Podemos ler así incontables correos de Juan xestióncapelasúa da dose seus menestreles. na melómano rei deste absoluta implicación a revela se que Aragón de Coroa da Arquivo É do consumidor “gustofrancés”. insaciable un como neceu perma- e veciño, país polas do estéticas correntes apego seu o mostrou idade temperá máis súa a dende que soberano dun ridades a do Ars Subtilior, foi unha das principais prio- Ars do importación reinado,a da Casa Real Catalano-Aragonesa. Baixo o seu seo no musical arte da difusión a paratantes impor máis períodos dos un a ligada mente de Xentileza”, está sen ningunha dúbida estreita- Juan historia de figura A na Occidente. excepcional tamente monarcas XV,compleséculo feito- do últimos finais de cataláns aos relativa musical de activida- precisoreconstruírmarcoda moi un posible é saínte, correspondencia da oficiais copias Diplomáticas”, Reais “Cartas madas

pois grazas ás cartas conservadas no no conservadas cartas ás grazas pois tasto solo e rgn “mdr da “Amador Aragón, de I ova, así como Nova,así - I e o xiquier”, “vos trametem unha letra na qual consigo “o llibre on te notades lles estampides outono | otoño autumn se contenia que ns comprasets un laut bo e fi e lles altres obres que sab sobre l’exaquier e guitarreny”, a adquisición de cordas “que os orguens”. d’aquests dies nos trametessets cordes Este precioso panorama correspondente ao d’esturments ao xeito que us haviem manat”, desenvolvemento e ao lugar dos instrumentos a reparación ou decoración de instrumentos, así como o dos instrumentistas de teclado o contrato de novos músicos “Axi mateix de neste contexto, contrasta desafortunadamen- França nos é vengut un hom qui sab tocar te coa ausencia de repertorio puramente ins- l’arpa e a derrota”, o envío dos seus menestre- trumental da época conservado nos territo- les ás chamadas “escoles de ministrers”, os rios da Coroa. Por esta razón, Tasto Solo seus soldos, pensións... Exemplos que só cons- escolleu para esta produción unha serie de titúen unha ínfima parte das accións dun manuscritos compostos principalmente por monarca omnipresente e cuxa actividade música vogal relixioso, algúns dos cales son artística foi frenética. moi pouco coñecidos, e están relacionados É igualmente grazas aos documentos do cos principais centros artísticos Catalano- Arquivo que se pode observar unha significa- Aragoneses deste período: Barcelona, Palma tiva especialización dos músicos, que progre- de Mallorca, Montserrat, Xirona, Ripoll... Ao sivamente, durante o reinado de Pedro IV de seu lado, o conxunto traballou sobre obras de Aragón “o Ceremonioso”, pasarán a ser cha- famosos compositores que se encontraron mados “menestreles” en lugar de simples baixo a protección de Juan I (como Senleches “xograres”. Esta especialización farase igual- ou Trebor), e sobre o repertorio máis “interna- mente visible nas preferencias de cada monar- cional” de finais do século XIV. Ars Antiqua, ca. Pola súa banda, Juan I manterá a afección Ars Nova e Ars Subtilior altérnanse ao son da do seu pai polos instrumentos “altos” (como a glosa instrumental, tal e como fora antano chirimía ou a bombarda), ao mesmo tempo baixo os dedos expertos de “Johan dels que desenvolverá no seu corte unha notable orguens”. agrupación de arpistas (tanguedores de har- guillermo pérez pas “simple”, “dobre” ou mesmo “grande dobre”). Non obstante, serán os instrumentistas de tasto solo teclado os que ocuparán un lugar privilexiado Grupo revelación no horizonte da música ao longo do século XIV: vanse repetir sen antiga, reivindica e redescobre repertorios cesar os encargos e as compras de “exa- dos séculos XIV e XV de gran refinamento e quiers” (clavecín medieval), “clavicytherium” virtuosismo, onde os instrumentos de tecla- (“un esturment semblant d’orgues qui sona ab do góticos son a pedra angular. Baixo a direc- cordes”), “orguens” e “petits orguens” (órga- ción do organettista Guillermo Pérez, o nos portátiles), así como un incesante cortexo conxunto combina a investigación histórica e de teclistas e organistas para a capela (Gilet lo a reconstrución organológica cun traballo Gay, Vicenç de Flandes, Nicholau dels experimental no que os compoñentes imaxi- orguens...). Entre eles, o monarca fixarase en nan e recrean as técnicas e modos de expre- Jehan Visée, chamado “Johan dels orguens”, sión propios dos clavisimbala, organetti e gran virtuoso do “exquier e os petits orguens”, arpas da época. É en gran parte grazas a este que mandará traer dende Borgoña entre os labor que hoxe en día se presentou con gran- anos 1388 e 1389, non sen recordarlle que leve de éxito a suntuosa escola alemá de Conrad [103] [104] Compostela Organum Festival FestivaisClásica.Música de música de FestClásica,antigado Asociación Española de comisión pola 2010-2011” dado TastoRecomen“Grupo ­ seleccionadofoi Solo Amadeus... Magazin, ToccataAudio Clásica, Ritmo, CD KulturRadio, Compact, Sélection, e distincións da prensa internacional Musicora foi Vera, coroadod’ co“Diapasón Passacaille/Musica por editado Meystern”, allen ob “Meyster CD, primeiro O Compostela,de SantiagoSevilla, Festival de Antiga Música de Semana Montfaucon, WDRFestival, Festival Radovljica, de Arts Regensburg, deas Printemps Saintes, de de Festival Royaumont, Fondation Festival Konzerthaus, Utrecht Amberes, O de Polyphoniae Laus e toda Europa: Concertgebouw de Brujas, Amuz de concerto de salas festivaise en convidado repertoriostardo-medievais regularmenteé e concursosituouseMusic, como referente campono dos do 2006 en Gañador artistas.entreos diálogo o e visación espontaneidade creativa, a linguaxe da a impro - nace cal do partir a condutor fío un traza TastoSolo programa. do pezas as entre ción a postaescena,en dramático,ritmo o interaca - detalles: os todos minuciosamente coida único. evento un é concerto Cada na menestreles dos Juan cortede lírica a ou Paumann dMze, B udeMuziek, nternacional do Internacional notas al programa ycurrículums notas alprograma gem haver en nostrehaverservey,en gem pregam que es abte de tocarlosexaquier de abtee es que petits orguens. E com nos lo desi- lo noscom orguens. petitsE havets un ministrerhavetsentrelsaltresun de Aragón.de I “Segons que havementes,que vos “Segons Oliveirais,Toledo... OZ AR de Bruxelas, Berlin Berlin Bruxelas, de AR r” e recibiupremiose Or” rgano de Granada,Órganode ne, etvl de Festival Nantes, OpusMúsica, IY AP-Early grupo O Archivo de la Corona de Aragón se que revela Es pues gracias a las cartas conservadas en el “gustodel francés”.sumidor país vecino, y permaneció como un insaciable con - del su estéticas corrientes mostró las por edad apego temprana más su desde que soberano un de prioridades principales del la como así del importación la reinado, su Bajo RealCatalano-Aragonesa.Casa la de seno el en musical arte del difusión la para tantes estrechamente ligada a unodelos periodos- másimpor duda ninguna sin está Gentileza”, La figura de Juanfigura de La completamente historiade excepcionalla en hecho XV, siglo del finales de catalanes monarcas últimos los a musical relativa actividad la de preciso muy marco un reconstruir posible es saliente, pondencia corres la de oficiales copias Diplomáticas”, manera, gracias a las llamadas “Cartas Reales esta De mismos. los de singularidad la casos, algunos en y, fondos sus de dimensiones las dadas Europa, en única institución una como día en hoy persiste y real, archivo completo llosocentro documental durantefue siglosun Jaime rey de la Corona de Aragón. Creado en 1318 por el secretos Almogàversparalosacceder a poder Archivo del calle la de edificio nuevo el en construidasseguridadhasta docede salaslas gótico de Barcelona, hoy en día hay que llegar histórico el Palacio del Lloctinent, en el corazón del barrio en conservado Antiguamente falla, car grant placer nos en farets…en falla,grantnoscarplacer llibre on te notades les estampidesnotadeslestee on llibre orguens, nos vullats trasmetreorguens,vullats nossens …E digats al dit Johan que aport lo aport que Johan dit al digats …E , llamado “el Justo”, este maraviesteJusto”,- “el llamado II, vos afectuossament quel dit minis vosafectuossamentdit quel trer,dels Johan appellat es qual lo les altres obres que sab sobresab altres obreslesque fe n d las de una fue Subtilior, Ars I de Aragón,“Amadorde la de l’exaquierorguens.los e Occidente. RexJohannes” Ars Nova, Ars - - - la implicación absoluta de este rey melómano (“un esturment semblant d’orgues qui sona ab outono | otoño autumn en la gestión de su capilla y de sus ministriles. cordes”), “orguens” y “petits orguens” (órga- Podemos leer así incontables correos de nos portátiles), así como un incesante cortejo Juan I dedicados a los temas más variados: la de teclistas y organistas para la capilla (Gilet compra de nuevos libros de música “vos lo Gay, Vicenç de Flandes, Nicholau dels havem escrit que ns enviessets alscuns libres orguens...). Entre ellos, el monarca se fijará en que havem mester a ops nostra capella”, las Jehan Visée, llamado “Johan dels orguens”, gestiones para el encargo de nuevos instru- gran virtuoso del “exquier e los petits mentos “vos rogamos que nos fagades ayna orguens”, que mandará traer desde Borgoña acabar los organos e el xiquier”, “vos trame- entre los años 1388 y 1389, no sin recordarle tem una letra en la qual se contenia que ns que lleve consigo “lo llibre on te notades les comprasets un laut bo e fi guitarreny”, la estampides e les altres obres que sab sobre adquisición de cuerdas “que d’aquests dies l’exaquier e los orguens”. nos trametessets cordes d’esturments a la Este precioso panorama correspondiente al manera que us haviem manat”, la reparación desarrollo y al lugar de los instrumentos así o decoración de instrumentos, el contrato de como el de los instrumentistas de teclado en nuevos músicos “Axi mateix de França nos es este contexto, contrasta desafortunadamente vengut un hom qui sab tocar l’arpa e la rota”, con la ausencia de repertorio puramente ins- el envío de sus ministriles a las llamadas trumental de la época conservado en los “escoles de ministrers”, sus sueldos, pensio- territorios de la Corona. Por esta razón, Tasto nes… Ejemplos que sólo constituyen una ínfi- Solo ha escogido para esta producción una ma parte de las acciones de un monarca serie de manuscritos compuestos principal- omnipresente y cuya actividad artística fue mente por música vocal religiosa, algunos de frenética. los cuales son muy poco conocidos, y están Es igualmente gracias a los documentos del relacionados con los principales centros artís- Archivo que se puede observar una significa- ticos Catalano-Aragoneses de este periodo: tiva especialización de los músicos, que pro- Barcelona, Palma de Mallorca, Montserrat, gresivamente, durante el reinado de Pedro IV Gerona, Ripoll… A su lado, el conjunto ha tra- de Aragón “el Ceremonioso”, pasarán a ser bajado sobre obras de famosos compositores llamados “ministriles” en lugar de simples que se encontraron bajo la protección de “juglares”. Esta especialización se hará igual- Juan I (como Senleches o Trebor), y sobre el mente visible en las preferencias de cada repertorio más “internacional” de finales del monarca. Por su parte, Juan I mantendrá la siglo XIV. Ars Antiqua, Ars Nova y Ars Subtilior afición de su padre por los instrumentos se alternan al son de la glosa instrumental, tal “altos” (como la chirimía o la bombarda), al y como fuera antaño bajo los dedos expertos mismo tiempo que desarrollará en su corte de “Johan dels orguens”. una notable agrupación de arpistas (tañedo- guillermo pérez res de harpas “simple”, “doble” o incluso “gran doble”). Sin embargo, serán los instrumentistas de tasto solo teclado los que ocuparán un lugar privilegiado Grupo revelación en el horizonte de la músi- a lo largo del siglo XIV: se van a repetir sin ca antigua, reivindica y redescubre reperto- cesar los encargos y las compras de “exa- rios de los siglos XIV y XV de gran refina- quiers” (clavecín medieval), “clavicytherium” miento y virtuosismo, donde los instrumentos [105] [106] Compostela Organum Festival Tasto Solo ha sido seleccionado “Grupo “Grupo seleccionado sido ha Solo Tasto Compact, CD KulturRadio, Ritmo, Clásica, Audio Sélection, Magazin, Toccata Musicora cional interna- prensa la de distinciones y premios coronado con el “Diapasón d’ sido ha Vera, Passacaille/Musica por editado Meystern”, allen ob “Meyster CD, primer El Toledo… Compostela, de Santiago de Sevilla, Antigua Música de Festival Granada, de Semana Radovljica, Festival de Montfaucon,de Festival,WDR Festival Arts des Printemps Saintes, de Festival de Royaumont, Fondation Festival Regensburg, Konzerthaus, Berlin Bruselas, de Brujas, Amuz y Laus Polyphoniae de de Polyphoniae Utrecht Laus Amberes, y Amuz Brujas, de ConcertgebouwEuropa: toda de concierto de regularmentefestivalesesinvitado en salas y y tardo-medievales el repertorios los de en campo referente como situado ha se Music, aao e 20 dl concurso del 2006 en Ganador los entre diálogo artistas. el y improvisación la de lenguaje el creativa, espontaneidad la nace cualdel traza Soloconductor partir hilo a un Tasto programa. del piezas las entre racción puesta en escena, el ritmo dramático, la inte- la detalles: los todos minuciosamente cuida grupo El único. evento un es concierto Cada Aragón.de I Juan de corte la en ministriles los de lírica la de Conrad o Paumann alemana tuosa escuela sun- la éxito gran con presentado ha se en día hoy que labor esta a gracias parte gran bala, y técnicas los de propiosexpresión de las modos recrean y imaginan nentes compo- los que el en experimental trabajo un con organológica reconstrucción la y ca históri- investigación la combina conjunto el la dirección del de teclado góticos son la piedra angular. Bajo organetti pusMúsica, Amadeus… OpusMúsica, organettista y arpas de la época. Es en en Es época. la de arpas y O nternacional del Internacional dMze, B udeMuziek, r” Or” y ha recibido Guillermo Pérez, Pérez, Guillermo IY OZ clavisim- O AP-Early Nantes, Órgano livares, AR de de AR Española de Festivalesde Española Clásica.Música de Asociación FestClásica, del antigua música de comisión la por 2010-2011” Recomendado h “oe o Eeac” i wtot doubt without is Elegance”, of “Lover the Thefigure of Juan King westernthe world.historyof the in tional excep- completely something century, teenth fif the of end the at monarchies Catalonian last the of backdrop the against place took temporalframework,activitymusicalthat the is possible to reconstruct, within a very precise it correspondence,outgoing the of copies cial Letters”,offi“RoyalDiplomatic - the to Thanks nature. unique truly their cases, some in and contains, it documents of number the to due Europe, in unique is today and archive, royal complete a was documents of collection lous King by Jaime 1316 in Created Aragón. of the Crown of Archive the of secrets the access to Almogàversareasnewin the building Streetin securetwelve through cross to necessary is it quarter,todayBarcelona’s Gothic of heart the O nce kept in the historic Palace of Lloctinent in , “the Fair”, for centuries this marvel- this centuries for Fair”, “the II, programme notesandbiographies programme falla, car grant placer nos en farets…en falla,grantnoscarplacer gem haver en nostrehaverservey,en gem pregam llibre on te notades les estampidesnotadeslestee on llibre orguens, nos vullats trasmetrevullatsorguens, nossens …E digats al dit Johan que aport lo aport que Johan dit al digats …E que es abte de tocarlosexaquier de abtee es que vos afectuossament quel dit minis vosafectuossamentdit quel trer,dels Johan appellat es qual lo petits orguens. E com nos lo desi- lo noscom orguens. petitsE havets un ministrerhavetsentrelsaltresun “Segons que havementes,que vos “Segons les altres obres que sab sobresab altres obreslesque l’exaquierorguens.los e ofI Aragón, known as RexJohannes” - - closely connected to one of the most impor- ued with his father’s love of the so-called outono | otoño autumn tant periods for the diffusion of music within “high” instruments (such as the chirimía, an the monarchy of Catalonia-Aragón. instrument of the shawm family, and the bom- Under his reign, the importation of the Ars bard), at the same time as bringing together Nova, and the Ars Subtilior, was one of the an especially noteworthy group of harpists in main priorities of a sovereign who, from a the court, who played single, double or even very early age, showed a deep love of the ‘grand double’ harps. aesthetic movements in the neighbouring However, it would be the keyboardists who country, and was an insatiable consumer of would occupy a privileged position through- “French taste”. out the fourteenth century: there were end- And so, it is thanks to the letters contained in less orders and purchases of exaquiers (a the Archive of the Crown of Aragón that we mediaeval harpsichord), clavicytherium (“un discover the absolute dedication of this music- esturment semblant d’orgues qui sona ab loving king towards the running of his chapel cordes”), an instrument similar to an organ, and its minstrels. We can read countless let- which uses strings, orguens and petits orguens ters from Juan I dedicated to the widest (portable organs), as well as an endless stream imaginable range of subjects: the purchase of of keyboardists and organists for the chapel new books of music “vos havem escrit que ns (such as Gilet lo Gay, Vicenç de Flandes or enviessets alscuns libres que havem mester a Nicholau dels orguens). From amongst them, ops nostra capella”, procedures for ordering the monarch focused his attention on Jehan new instruments “vos rogamos que nos Visée, called “Johan dels orguens”, a great fagades ayna acabar los organos e el xiquier”, performer on the exquier e los petits orguens, “vos trametem una letra en la qual se conte- who he ordered to be brought from Burgundy nia que ns comprasets un laut bo e fi guitar- between 1388 and 1389, reminding him to reny”, buying strings “que d’aquests dies nos bring “lo llibre on te notades les estampides e trametessets cordes d’esturments a la manera les altres obres que sab sobre l’exaquier e los que us haviem manat”, the repair or decora- orguens” (the book in which you make note of tion of instruments, contracts for new musi- the tunes and other works you know on the cians “Axi mateix de França nos es vengut un exaquier and organ). hom qui sab tocar l’arpa e la rota”, sending his This wonderful panorama, involving the devel- minstrels to the so-called “escoles de minis- opment of instruments and keyboardists alike, trers” (minstrels’ schools), their wages, pen- unfortunately contrasts with the absence of a sions, and the like: examples that show just a purely instrumental repertoire from the peri- tiny part of the work of an omnipresent mon- od and conserved in the territories belonging arch, whose artistic activity was nothing short to the Crown. For this reason, Tasto Solo has of frenetic. chosen a series of manuscripts for this pro- And it is also thanks to the documents held in duction which were mainly composed for reli- the Archive that we can see that the musi- gious vocal music, some of which have hardly cians were highly specialised, and that gradu- ever been heard before, and which are associ- ally, during the reign of King Pedro IV of ated with the main centres of artistic produc- Aragón, “the Ceremonious”, they came to be tion in Catalonia-Aragón from this period, called “minstrels” instead of just “players”. such as Barcelona, Palma de Mallorca, This specialisation was equally visible in the Montserrat, Girona and Ripoll. The ensemble preferences of each monarch. Juan I contin- has also worked on a number of pieces from [107] [108] Compostela Organum Festival xrsie ehd o the of and methods techniques expressive the recreate members and the imagine which in work experimental and the reconstruction of ancient organs with research historical combines ensemble the the of direction the Under cornerstone. the as instruments keyboard Gothic with style, virtuoso refined, the highly a in centuriesfifteenth from and fourteenth repertoires life to brings and ers rediscovensemble the circuit, music ancient O solo tasto “Johanof hands expert orguens”.dels the in day their in been have would they as instruments, of range whole the with formed organetti Antiqua, century. fourteenth late the from toire reper ‘international’ most the and Trebor), the under Juan of were patronage who composers famous n i cnet eus hogot l of all throughout Europe, venues such as the Concertgebouw in Bruges, concert in and regularlyis invitedand toperformfestivals at point in the field of late mediaeval repertoires, tition, 2006 the of Winner blossomforth. artists between the logue dia- and improvisation of language the neity, Solo sponta Tastocreative- which from seeds the programme.plants the on pieces the dramatic rhythm, and the interaction between staging, the detail: smallest every on focuses event.unique Eachconcerta is Theensemble Juan King of court the of minstrels the of pieces lyrical the or Paumann, Conrad of school German lavish the the of presentation enjoy successful to highly able been have lovers music modern-day that work this to thanks largely ne of the brightest new names on the the on names new brightest the of ne the ensemble has become a reference a become has ensemble the r Nova Ars n hrit fo te time. the from harpists and of Aragón.of I organettista and IY sc a Snehs or Senleches as (such I compe- Music AP-Early r Subtilior Ars guillermo pérez guillermo Guillermo Pérez, Guillermo clavisimbala, r per are is It Ars - - - Spanish Association of Classical Music Music Classical of Festivals. Association the Spanish as the FestClásica, of committee music ancient selected the by been 2010-2011” of Group “Recommended has Solo Tasto Amadeus. Ritmo, Meystern CD, first ensemble’s The Compostela, de OlivaresToledo.and Santiago Seville, in Music FestivalOrganFestivalGranada, Ancientin of Festival, Radovljica Festival, Printemps des Arts, Montfaucon Festival, WDR Fondation Royaumont, Saintes Festival, Festival,Regensburg the Konzerthaus, Berlin KlturRadiou, tional music press, such as interna - the awardsfrom and differentprizes Vera,won the Amuz and Laus Polyphoniae in Antwerp, Antwerp, in Utrecht Polyphoniae Laus and Amuz D Compact, CD pbihd y Passacaille/Musica by published , O dMze, B udeMuziek, Toccata Magazin, Diapasónd’Or receivedhas and OZ Musicora Sélection, and OpusMúsica ese o allen ob Meyster AR in Brussels, Brussels, in AR ui Clásica, Audio I nternational nternational Nantes cando | cuándo | when outono | otoño autumn domingo 16 de outubro, 20:30 h. onde | dónde | where igrexa de san paio de antealtares quen | quién | who ars combinatoria | canco lópez director

órgano obrigado | órgano obligado | organ obligatto J. S. Bach: Cantatas con órgano | Cantatas with organ

I Concerto de Brandenburgo nº 3 en Sol Maior BWV 1048 Allegro Adagio Allegro

Cantata Geist und Seele wird verwirret BWV 35 Parte primeira Sinfonía Aria: Geist und Seele wird verwirret Recitativo: Ich wundre mich; Denn alles, was man sieht Aria: Gott hat alles wohlgemacht Parte segunda Sinfonía Recitativo: Ach, starker Gott, lass mich Aria: Ach! wäre doch die Zeit schon da

II Concerto de Brandenburgo nº 4 en Sol Maior BWV 1049 Allegro Andante Presto

Cantata Gott soll allein mein Herze haben BWV 169 Sinfonía Arioso: Gott soll allein mein Herze haben. Aria: Gott soll allein mein Herze haben, Recitativo: Was ist die Liebe Gottes? Aria: Stirb in mir, Welt und alle deine Liebe, Recitativo: Doch meint es auch dabei Coral: Du süße Liebe, schenk uns deine Gunst [109] [110] Compostela Organum Festival ers rtgnsa d msc qe o os son que música da protagonistas deiros propóncentrarseverda atenciónnos onde a - programa súas este confeccionan obras das fermosas Catro Bach. de música na sitivos que se poden ver dentro dos procesos compo - inventivas capacidades as son Innumerables | elsaferrer, lizmoore,jorge montes,lisbethleal | fernando armiño fagotmegina, pacogilóboes|fernando armiño carlos g.amigo,adriánrodríguez,sashacrisán violíns |ricardocuende,maiderlópezviolas nacho suárez,david delacallefrautas|pepa ángel chirinos contratenor|joseignacio notas ao programa ecurículos notasaoprograma violoncellos |alfonso moránviolón| gavilanes órgano |elsaferrer violín canco lópezclave edirección

e un órgano.un e alto un novossolistas:encontramos dous nos que nas obras) cuarta e (segunda 169 BWV e protagonista,das elemento dios instrumentais coa propia orquestra como prelu- como funcionan programa, do impares obras 4, e 3 Nº Brandenburgo de Concertos solistas: todos e cada un dos músicos. ars combinatoria ángel chirinos josé ignacio gavilanes Cantatas BWV 35 BWVCantatas Os dous En canto ao órgano, instrumento eixe deste Nos últimos anos, centra a súa actividade na outono | otoño autumn ciclo, escoitarémolo en dúas das súas princi- música de cámara, compaxinando tanto o pais facetas: durante os concertos como ins- órgano como o clave. Membro fundador do trumento base e imprescindible dentro do grupo de música barroca “Telemann grupo do continuo, mentres que nas cantatas Ensemble”, colabora con grupos como a aparece como solista ou como na época se “Capela Xerónimo de Carrión” de Segovia, co facía chamar “órgano obrigado”, onde non só que gravou Cds para o selo Verso, con música está concertado coa orquestra nas sinfonías, barroca da catedral segoviana. Dende 1988, é senón que ademais de seguir realizando a súa organista titular na parroquia Ntra. Sr.a de parte obrigada busca en todo momento un Covadonga de Madrid. primeiro plano competindo co solista vocal durante a maioría das arias. ángel chirinos canco lópez contratenor Formado no Sistema Nacional de Orquestras Xuvenís e Infantís de Venezuela, estudou josé ignacio gavilanes del castillo canto lírico no Conservatorio Vicente Emilio órgano Sojo de Barquisimeto (Venezuela), no Natural de Riobamba (Ecuador) e nacionaliza- Conservatorio Simón Bolivar (Caracas) e na do español. Iniciou a súa formación musical co Escola de Música Lino Gallardo. Posteriormente seu pai, o compositor Luis Mª Gavilanes Díaz. matricúlase no programa especial de nivela- Estudou piano en Quito e gaña o concurso ción do Instituto Universitario de Estudos “Novos Solistas Ecuatorianos”, tocando pos- Musicais en Caracas como previo aos estudos teriormente, coa “Orquestra Sinfónica de composición. Nacional do Ecuador”. En 1985, trasládase a Foi tallerista da Cátedra Nacional de canto Madrid para estudar órgano no Real para a Fundación Conservatorio Vicente Emilio Conservatorio Superior de Música, con Sojo en Barquisimeto, ademais de Profesor de Anselmo Serna e Miguel del Barco, obtendo o técnica vocal para o Programa Coral e título de profesor superior de órgano coas Cantante da Camerata Barroca de Caracas. máis altas cualificacións. Asiste a cursos inter- Recibiu clases de canto de mestres como nacionais de órgano, dirección orquestral, Aquiles Machado e William Alvarado e de clave e baixo continuo tanto en España coma composición de Marlos Nobre. Estudou actua- no estranxeiro, con Monserrat Torrent (Xirona ción con Omar Arrieche, ademais de realizar e Santiago), Helmut Rilling e Daniel Chorzempa talleres de dirección coral, música de camara (Stuttgart), Andreas Staier (Seu d’Urgell), e canto barroco e do renacemento, en diver- Eduardo López Banzo e Jesper Christensen sas institucións de Venezuela e España. En (Salamanca). 2009 foi premiado xunto a Ars cum musicis, Deu concertos en España e o estranxeiro como mellor grupo de música barroca pola actuando como solista e colaborando, entre Fundación Miguel Angel Colmenero. outras agrupacións, coa ONE, RTVE, OSM, e Actualmente estuda dirección de coro no Real grupos de música antiga. Actuou baixo a Conservatorio Superior de Música de Madrid, dirección de Pinchas Steinberg, Walther compaxinando o seu labor como director dos Weller, Mathias Bamert, Cristóbal Halffter, grupos Vox Nova, Coral Municipal da Vila de entre outros. Realizou gravacións para RNE e Cebreros e Contraponto alla Mente da RTVE. Asociación Cultural Telefónica de Madrid, coa [111] [112] Compostela Organum Festival lidade. facerrea- a están se obxectivosque dos un é en traballar lado, proxectos escénicos con estéticas moi actuais outro Por electrónica. turándoseinstrumentos acústicos con música mes protagonista, é contemporánea música a que nosconcertos realizando veñen se que anos tres de máis hai Así, amplificado. violín pasar dunha fídula a un violín barroco ou a un Non é ningún problema para Ars Combinatoria e fin. ese a instrumentaladaptada vocal formación dunha dispón programa dende estilísticas, o medievo ata o século XXI: cada idea e cronolóxico características tes diferen- de repertorio variado un interpretar para especializados músicos con contando “aberto”, algo como preséntanse encontros facer.Estese pensar de forma unha toda en integrando vanse algúns pouco a pouco que dos temporais,retiros en ano o todo durante traballan que músicos os a entre e convivencia montaxe a é fundamental Parte certo. con- do si en acto o producir a chega que o é material musical unidade unha por o gobernado sonoro só non Combinatoria, Ars Para xeradoraidea grupo.a foido coa consigo,levaisto historia,que equipo de variabilidade súa da dentro musical forma calquera abranguer de capacidade a Posuír escrita música hoxe. a facer para coñecemento amplo un ter desexode e intención única coa músicas, outras moitas entre J.S.Bach, de ca músi- interpretarparareunirse ou continuo... baixo cun tañer medievais..., cantigas trobar español..., XVI século do polifonía cantar por En 1991 naceu Ars Combinatoria da inquietude combinatoria ars cámara.de músicaporanea e contem- antiga, música na enfocado solitario recitaisabadesaen e la ensambledetante del can- e directorDucal, Capella e Combinatoria Ars antiga música de grupos cantantenos de - Conservatorio Superior de Música, con con Música, de Anselmo Serna y Miguel Real del Barco, obteniendo el Superior en Conservatorio órgano estudiar para Madrid “ trasladaa 1985,se En Ecuador”. del Nacional la con teriormente, concurso “Jóvenes el Solistas gana Ecuatorianos”, tocando pos y Quito en piano Estudió Díaz. Gavilanes Mª Luis compositor el padre, do español. NaturalRiobamba(Ecuador)de nacionalizay - órgano castillo gavilanesdel ignacio josé arias. vocal solistalas durantemayoríade la el con compitiendo plano primer un momentotodo en busca obligada parte su do sinfonías, sino que además de seguir realizan- las en orquesta la con concertado está sólo no donde obligado”, “órgano llamar hacía se época la en como o solista como aparece tas grupo del del continuo, mientras que en las dentrocanta - imprescindible e base trumento ins como conciertos los durantefacetas: les ciclo, lo escucharemos en dos de sus principa- este de eje instrumentoórgano, al cuanto En dos encontramosórgano.un y nuevosaltosolistas: un nos que las en las obras) ta de protagonista, CantatasBWV169BWV35(segunday cuar y elemento como ta preludios instrumentales con la propia orques como programa,funcionan del impares obras dos Los músicos. los de uno cada y todos solistas: los son que música la verdaderosprotagonistasde los en atención la centrar propone se donde grama pro- este confeccionan obras hermosas sus procesos los compositivosCuatroBach.música de la en de de dentro ver pueden se que inventivas capacidades las son Innumerables Conciertos de Brandenburgo nº3 y 4, y Brandenburgonº3 de Conciertos notas al programa ycurrículums notasalprograma Inició su formación musical con su O rquesta Sinfónica Sinfónica rquesta canco lópez - - - - el título de profesor superior de órgano con las Ha recibido clases de canto de maestros como outono | otoño autumn más altas calificaciones. Asiste a cursos inter- Aquiles Machado y William Alvarado y de com- nacionales de órgano, dirección orquestal, posición de Marlos Nobre. Estudió actuación clave y bajo continuo tanto en España como con Omar Arrieche, además de realizar talle- en el extranjero, con Monserrat Torrent res de dirección coral, música de camara y (Gerona y Santiago), Helmut Rilling y Daniel canto barroco y del renacimiento, en diversas Chorzempa (Stuttgart), Andreas Staier (Seu instituciones de Venezuela y España. d’Urgell), Eduardo López Banzo y Jesper En 2009 ha sido premiado junto a Ars cum Christensen (Salamanca). musicis, como mejor grupo de música barroca Ha dado conciertos en España y el extranjero por la Fundación Miguel Angel Colmenero actuando como solista y colaborando, entre Actualmente estudia dirección de coro en el otras agrupaciones, con la ONE, RTVE, OSM, y Real Conservatorio Superior de Música de grupos de música antigua. Ha actuado bajo la Madrid, compaginando su labor como director dirección de Pinchas Steinberg, Walther Weller, de los grupos Vox Nova, Coral Municipal de la Mathias Bamert, Cristóbal Halffter, entre otros. Villa de Cebreros y Contraponto alla Mente de Ha realizado grabaciones para RNE y RTVE. En la Asociación Cultural Telefónica de Madrid, los últimos años, centra su actividad en la con la de cantante en los grupos de música música de cámara, compaginando tanto el antigua Ars Combinatoria y Capella Ducal, órgano como el clave. Miembro fundador del director y cantante de El Ensamblede la grupo de música barroca “Telemann Ensemble”, Abadesa y recitales en solitario enfocado en colabora con grupos como la “Capilla Jerónimo la música antigua, contemporanea y música de Carrión” de Segovia, con el que ha grabado de cámara. Cds para el sello Verso, con música barroca de la catedral segoviana. Desde 1988, es organista ars combinatoria titular en la parroquia Ntra. Sra. de Covadonga En 1991 nació Ars Combinatoria de la inquie- de Madrid. tud por cantar polifonía del siglo XVI espa- ñol..., trobar cantigas medievales..., tañer con ángel chirinos un bajo continuo... o reunirse para interpretar contratenor música de J.S.Bach, entre muchas otras músi- Formado en el Sistema Nacional de Orquestas cas, con la única intención y deseo de tener un Juveniles e Infantiles de Venezuela, ha estu- amplio conocimiento para hacer la música diado canto lírico en el Conservatorio Vicente escrita hoy. Emilio Sojo de Barquisimeto (Venezuela), en el Poseer la capacidad de abarcar cualquier Conservatorio Simón Bolivar (Caracas) y en la forma musical dentro de su historia, con la Escuela de Música Lino Gallardo. Poste­ variabilidad de plantilla que esto conlleva, fue riormente se matricula en el programa espe- la idea generadora del grupo cial de nivelación del Instituto Universitario de Para Ars Combinatoria, no sólo el material Estudios Musicales en Caracas como previo a sonoro gobernado por una unidad musical es los estudios de composición. Ha sido tallerista lo que llega a producir el acto en sí del con- de la Cátedra Nacional de canto para la cierto. Parte fundamental es el montaje y la Fundación Conservatorio Vicente Emilio Sojo convivencia entre los músicos que trabajan en Barquisimeto, además de Profesor de téc- durante todo el año en retiros temporales, de nica vocal para el Programa Coral y Cantante los que poco a poco algunos se van integran- de la Camerata Barroca de Caracas. do en toda una forma de pensar y hacer. Estos [113] [114] Compostela Organum Festival itself as the protagonist, to the orchestra the with preludes, instrumental as first and third pieces of the programme) serve is bt lo aat rm otnig o per to continuing from apart also, but nies, sympho- the in orchestra the plays with together only not it where the obbligato”, “organ called was time that at what or ment, instrusolo- a cantatasis the it group,in while continuo basso the within instrument essential basic an as concerts the during facets: this frommain its twoof in organ, the music, ofseason instrument key the hear will We organ.an and alto an soloists:newtwohave we which pieces)in The musicians. the ofevery one and each soloists: the music, the of protagonists true the on focusing programme, this in ed less. Four of his magnificent pieces are includ- count are music Bach’sof processes sitional compo- the within find inventiveweThe skills realidad.haciendo estánse tivosque con estéticas muy actuales es uno de los obje- Por otro lado, trabajar en proyectos escénicos electrónica.música con acústicos instrumentos mezclándose ta, protagonis es contemporánea música la los que en conciertos realizando vienen se que añostres de más hace amplificado.Así, violín un a barrocoo violín un a fídula una de pasar No es ningún problema para Ars Combinatoria fin. ese a instrumentaladaptada programay formaciónuna vocalde dispone e medievodesdecadael ideaXXI: hastasiglo el estilísticas, cronológico características tes diferen- de repertorio variado un interpretar para especializados músicos con contando encuentros se presentan como algo “abierto”, 5 n BV 169 BWV and 35 Brandenburg Concertos nº3 and 4 and nº3 Concertos Brandenburg programme notesandbiographies programme te eod n fourth and second (the Cantatas BWV BWV Cantatas (the - - - with whom he has recordedhas he whom with forCDs the Segovia, in Carrión de Jerónimo Capilla the as such groups other with collaborates and Ensemble, Telemann group music Baroque and organ harpsichord. He was a founder member of the the on combining focused music, has chamber work his years, recent In TelevisionNational (RTVE). Halffter, Spanish Cristóbal and recordingsmade has forothers,amongstand Bamert Mathias Weller, Walther Steinberg, Pinchas of baton the under performed has He others.amongst RTVE, the with collaboration in and soloist a abroadas and Spain concertsin given has He (Salamanca). Chorzempa Eduardo López Banzo and Jesper Daniel Christensen and (Stuttgart),Andreas Staier (Seud’Urgell), and Rilling with Santiago), afield, Helmut and further (Girona Torrent and Monserrat Spain in tinuo con- basso and harpsichord conducting, tra ed international courses on the organ, orches highestpossiblequalifications.attendthe He - professorwith organhigher of of title the ing obtainBarco,- del Miguel and Serna Anselmo with Music of Conservatory Higher Royal the at organ study to Madrid to moved he 1985 the Symphony National with performing then award, Soloists” ut, n wn h “ the won and in piano Quito, studied He Díaz. Gavilanes María Luis composer the father, his with training musical his began he citizenship, Spanish ing receiv then and (Equador)Riobamba in Born organ castillo gavilanesdel ignacio josé solo arias. the ofmajority the vocalistin the with competing times, all at stage centre take to seeks part, obbligato its form O M n acet ui ensembles, music ancient and SM ) n Spanish and (RNE) Radio National ceta f Equador. of Orchestra Y oung Equatorian Equatorian oung canco lópez Verso ONE, In - - label, with Baroque music from the cathedral singer of El Ensamble de la Abadesa and outono | otoño autumn of Segovia. offering solo recitals focusing on ancient, con- Since 1988 he has been head organist in the temporary and chamber music. parish church of Nuestra Señora de Covadonga in Madrid. ars combinatoria Ars Combinatoria was created in 1991 with the ángel chirinos aim of performing polyphonic choral pieces countertenor from sixteenth century Spain, singing mediae- Trained in the National System of Youth and val cantigas and strumming the basso contin- Children’s Orchestras in Venezuela, he studied uo, or meeting to perform music by J. S Bach, lyrical singing at the Vicente Emilio Sojo amongst many other types of music, with the Conservatory in Barquisimeto (Venezuela), at sole intention and desire of obtaining exten- the Simón Bolivar Conservatory (Caracas) and sive knowledge in order to perform music that at the Lino Gallardo School of Music. He then is written today. enrolled on the special training programme at The concept behind the creation of the group the University Institute of Musical Studies in was to be able to perform any type of music Caracas, as a previous stage to beginning from any period, changing the composition of composition studies. He has been an instruc- the ensemble accordingly. tor for the National Singing Chair at the For Ars Combinatoria, it is not only the music Vicente Emilio Sojo Conservatory in Bar­ and the performance that makes the concert. quisimeto, and Professor of Vocal Technique An essential part of its work is the assembly for the Choral and Singing Programme of the and shared experience between musicians Caracas School of Baroque Chamber Music. who work throughout the whole year in tem- He has received singing lessons from maes- porary retreats, from which little by little, tros such as Aquiles Machado and William some of them come together to create a way Alvarado, and on composition from Marlos of thinking and doing. These encounters are Nobre. He studied performance with Omar “open”, with specialised musicians who per- Arrieche, and has taken workshops on choral form a varied repertoire from different peri- conducting, chamber music and Baroque and ods and in different styles, from the mediaeval Renaissance singing at different institutions period until the twentieth century. Each idea in Venezuela and Spain. and programme features a special vocal and In 2009, together with the ensemble Ars Cum instrumental ensemble created especially for Musicis, he received the award for the best the purpose. Baroque music ensemble from the Miguel Ars Combinatoria is capable of effortlessly Angel Colmenero Foundation. changing from a fiddle to a Baroque violin or He currently studies choir conducting at the to an amplified violin. It has now been per- Royal Higher Conservatory of Music in Madrid, forming concerts for more than three years in at the same time as working as the conductor which contemporary music is the protagonist, of the ensembles Vox Nova, the Municipal combining acoustic instruments with elec- Choir of Villa de Cebreros and Contraponto tronic music. alla Mente of the Telefónica Cultural Also, working on stage projects with a very Association of Madrid, as well as singing in the modern appearance is one of its goals that is ancient music ensembles Ars Combinatoria now becoming a reality. and Capella Ducal, as the conductor and [115] cando | cuándo | when outono | otoño autumn sábado 22 de outubro, 21:00 h. onde | dónde | where catedral quen | quién | who gianluca libertucci órgano

efemérides | ephemeris Gianluca Libertucci j. s. bach (1685-1750) Fantasía e fuga en do menor BWV 537 bernardo storace (Messina, s. XVII) Ballo della Battaglia niccolo moretti (1763-1821) Rondo ad uso orchestra marco enrico bossi (1861-1925) Ave María, Op. 104 nº2 franz liszt (1811-1886) Preludio e fuga sobre B.A.C.H théodore dubois (1837-1924) Bendición nupcial (da “Misa de Boda”) cesar franck (1822-1890) Coral nº3 en la menor georges thalben-ball (1896-1932) Elexía percy e. fletcher (1879-1932) Festival Toccata

[117] [118] Compostela Organum Festival da orquestra do melodrama, que serven paraserven que melodrama, orquestrado da típicosefectos caixas,pratos, bombos, bores, tam- de dotados están italiano XI século do Rossini ou Donizetti. de abertura execucióndunha á asistir a estar este escoitar ao de rondó teatral: moi estilo de rio reperto- un producindo popular gusto ao ron Taménlírica. a adaptaorganistas- seosé nos sempreDende músicapreferidaa polositalia - porque vans prevaleceráben. o maligno, do golpes os zando simboli- obsesivo, xeito de repítense frases micro unhas relaxados, momentos a suceden axitadas musicais porque seccións Unhas vence resucitou. Cristo final ao que sabendo pero combate, duro nun enfróntanse morte no gregoria - canto coñecido do paráfrase unha A peza de partitura.respectandoxeitoa só espontáneo aflorade emoción a pois mínimo,limitarse ao intérpretedo achega tala é que páxinas debe nables e nunca igualados. A perfección destas expresivosinimaxi- e técnicospropósitos uns J.S. Bach. alemán compositor gran ao homenaxe unha Un concerto de órgano non pode empezar sen a ia a e vida a Laudes : Paschali Victimae Moretti podería ser definida como como definida Storaceser podería a súa arte o contrapuntoarteo súa Na alcanza notas ao programa ecurículos notasaoprograma pbio rr realmente crerá público o Naturalmente os órganos N entusiasmo.e alegría con responde home o historia na que ao Igrexa, que representa o proxecto de Deus para a súa sentimento un recíproco: amor de trapunto con- único nun unidas tempo mesmo ao pero suavementedúas as cantabile, independentes grave,outramáis a ambas aguda, unha dicas, meló- liñas dúas as ben sos.Distínguensemoi espo- novos polos intercambiada fidelidade de Vodas” A pezasuxestivacativadora.unha e formar para húngaro compositor do mando sabio o baixo amalgaman se contrastados, e Elementos que, por eles mesmos moi diversos insistentes... trilos vertixinosa, velocidade a escalas disonantes, acordes con virtuosismo, de grao máximo o ata organista o empurra e ble ata as poderosas vibracións da lingüetería, percepti- apenas misteriosa sonoridade unha dende órgano, do expresiva potencia a toda excelencia,románticoMúsicopor Fillo.seu do morte pola dor a ata Anxo do Anuncio o dende María, Virxe melódico parecen percorrer toda a historia da sentido elegante un e harmonía sabia unha Unha pregaria moi intensa, ade revivalista. período do música a eficacia máis conrender

n aee xeio fra qe s tres as que afirmar excesivo parece on gianluca libertucci etat da extracto nupcial, Bendición cmaa poea de promesa a acompaña Dubois Bossi, naque utilizaLiszt Ms de “Misa corais de Franck, este gran manifesto do dous novos órganos da Universidade Católica outono | otoño autumn romanticismo francés, son para o autor, aínda de Macao (República Popular China). que de forma non explícita declarada, unha Foi membro e coordinador da comisión técni- homenaxe a J. S. Bach. Todas as formas co artística para a restauración do órgano de barrocas, tocatas, coral figurado e adornado, 5 teclados e tres consolas construído no sécu- canons, están aquí usados e naturalmente lo XVII por Donato del Piano na Abadía revisados en clave moderna. Beneditina de San Nicolò l’Arena en Catania e A Elexía de Thalben-Ball trátase dunha peque- dirixiu as obras de restauración de todos os na páxina na que se combinan libremente órganos da Basílica de San Pedro. música, poesía, imaxes conciliadoras e enso- Participou no concerto inaugural do novo ñadoras. Foi tocada nos funerais de Diana, órgano da Capela Sixtina e inaugurou o da Princesa de Gales. capela do Governatorato da Cidade do A peza de Fletcher é de gran vivacidade e Vaticano en presenza de S.S. Benedicto XVI. efecto, na que a lingüetería ostenta con orgu- Gravou a integral de órgano de Mons. Giuseppe llo a súa virulencia e os cheos se desencadean Liberto para o selo “LEV e Multimedia San nunha fervenza de acordes percutidos. Paolo” e é autor de música vocal e instrumen- gianluca libertucci tal. Colaborou como organista cos teatros “Massimo Vincenzo Bellini” de Catania e o “Teatro dell’Opera” de Roma e coa “Accademia gianluca libertucci Nazionale dei Santa Cecilia”. órgano Organista do “Vicariato Della Città del Vaticano nella Basilica dei San Pietro”; da Garda Suíza Pontificia; das “Udienze Generali notas al programa y currículums del Santo Padre” e da Igrexa de “Santa María dell’Orto in Trastevere”. Un concierto de órgano no puede empezar sin Obtivo o diploma de órgano e composición un homenaje al gran compositor alemán J. S. organística no Conservatorio Estatal de Bach. En su arte el contrapunto alcanza unos Música Santa Cecilia de Roma, baixo a direc- propósitos técnicos y expresivos inimagina- ción de Luigi Celeghin, e o titulo de música bles y nunca igualados. La perfección de estas coral e dirección de coro no Conservatorio páginas es tal que la aportación del intérprete Estatal de Música “L. Cherubini” de Florencia. debe limitarse al mínimo, pues la emoción Asistiu a cursos con Michael Radulescu, aflora de manera espontánea solo respetando Christopher Stembridge e Ludger Lohmann. la partitura. Dende 2001 é titular da cátedra de órgano e La pieza de Storace podría ser definida como composición organística do Conservatorio una paráfrasis del conocido canto gregoriano Estatal de Música Agostino Steffani de Victimae Paschali Laudes: la vida y la muerte Castelfranco Veneto (Trevisa). Como concer- se enfrentan en un duro combate, pero sabien- tista solista, participa en festivais de órgano do que al final Cristo vence porque ha resuci- internacionais. tado. Unas secciones musicales agitadas Deseñou o novo órgano do auditorio do suceden a momentos relajados, unas micro Instituto Musical “Vincenzo Bellini” de Catania, frases se repiten de manera obsesiva, simboli- no que foi titular da cátedra de órgano e com- zando los golpes del maligno, vanos porque posición organística” de 1994 a 2001, e os prevalecerá el bien. [119] [120] Compostela Organum Festival Bodas J. S. Bach. Todas las formas barrocas, tocatas, a homenaje un declarada, explícita no forma de autor,aunque el para son francés, ticismo les de coratreslos - pareceexcesivoque No afirmar entusiasmo. y alegría con de Iglesia, al que en la historia el hombre respon- su para Dios de proyecto el representa que sentimiento un recíproco: amor de trapunto pero al mismo tiempo unidas en un único con- grave, más independientes otracantabile,suavemente ambas la aguda, una líneas dos melódicas, las bien muy distinguen Se sos. espo- jóvenes los intercambiadapor fidelidad La piezacautivadora.sugestivauna y formar para húngaro compositor del mando sabio el bajo amalgaman se contrastados, y diversos tentes… Elementos que, por ellos mismos muy insis trinos vertiginosa, velocidad a escalas grado de virtuosismo, con acordes disonantes, máximo el hasta organista el empuja y tería, lengüe- la vibracionespoderosasde las hasta perceptible apenas misteriosa sonoridad una desde órgano, del expresivapotencia la toda románticoexcelencia,Músico por Hijo. su de muerte la por dolor el hasta Ángel del Anuncio el desde María, Virgen la de historia la parecenrecorrertodamelódico sentido elegante un y armonía sabia una que de la intensa, muy plegaria Una la eficaciarevivalista.periodo del música más con rendir para sirven que cajas, melodrama,orquesta platillos, del la efectosde típicos bombos, tambores, de dos dota- están italiano XI siglo del órganos los oberturaRossinide Donizetti.o una de ejecución la a asistiendo estar mente este escuchar al teatral: muy estilo de repertorio un produciendo popular gusto al adaptaron los italianos es la lírica. También por los organistas se preferida música la siempre Desde etat d la de extracto nupcial, Bendición de rondó Franck, este gran manifiesto del roman- de Dubois Moretti cmaa a rms de promesa la acompaña el público creerá real- creerá público el Naturalmente e la en Bossi, utilizaLiszt ia de Misa - a iz de pieza La Gales.Princesade Diana, y ensoñadoras. Fue tocada en los funerales de mente música, poesía, imágenes conciliadoras libre- combinan se que la en página pequeña La en revisados clavemoderna. naturalmente y usados están aquí cánones, adornado, y figurado coral técnico artística para la restauración del órga- Ha sido miembro y coordinador de la comisión Universidad la (RepúblicaChina)MacaoPopular Católicade de órganos nuevos dos los y 2001, a 1994 de organística” composición cátedratitularla fue de que el en órganode y Instituto Musical “Vincenzo Bellini” de Catania, Ha diseñado el nuevo órgano del auditorio del órganointernacionales.de les de concertistaComofestiva en solista,participa - Steffani Agostino CastelfrancoVeneto (Trevisa). Música de Estatal Conservatorio del organística composición y órganocátedra de la de titular es 2001Desde Lohmann. Ludger ChristopherStembridgey Radulescu, Michael con cursos a asistido Ha Florencia.de Cherubini” Estatal“L. Música de Conservatorio el en coro de dirección y coral música de titulo el y Celeghin, Luigi de ción direc- la bajo Roma, de de Cecilia Santa Música Estatal Conservatorio el en organística composición y órgano de diploma el obtenido dell’ María “Santa la “Udienze de y Padre” las Santo del Generali de Pontificia; Suiza Guardia la de Pietro”; San di Basilica nella Vaticano O órgano libertucci gianluca acordescascadade percutidos.una en denan desenca- se llenos los y virulencia su orgullo con ostenta lengüetería la que la en efecto, rganista del “Vicariato Della Città del del Città Della “Vicariato del rganista de Elegía Fletcher T e rt d una de trata se halben-Ball O rto in Trastevere”. Ha Ha Trastevere”. in rto es

e rn iaia y vivacidad gran de gianluca libertucci lsa de Iglesia no de 5 teclados y tres consolas construido en theatrical style: on hearing this rondó by outono | otoño autumn el siglo XVII por Donato del Piano en la Abadía Moretti, the audience could think it is actually Benedictina de San Nicolò l’Arena en Catania hearing an overture by Rossini or Donizetti. y ha dirigido las obras de restauración de Naturally, Italian organs from the nineteenth todos los órganos de la Basílica de San Pedro. century are equipped with tom-toms, bass Participó en el concierto inaugural del nuevo drums, snares and cymbals, typical effects of órgano de la Capilla Sixtina e inauguró el de la the melodramatic orchestra, which serve to capilla del Governatorato de la Ciudad del perform the music from the Revivalist period Vaticano en presencia de S.S. Benedicto XVI. with even greater accuracy. Ha grabado la integral de órgano de Mons. A heartfelt prayer, by Bossi, in which a dis- Giuseppe Liberto para el sello “LEV e crete harmony and an elegant melody emo- Multimedia San Paolo” y es autor de música tion seem to express the whole story of the vocal e instrumental. Virgin Mary, from the Announcement of the Ha colaborado como organista con los teatros Angel through to the pain felt for the death of “Massimo Vincenzo Bellini” de Catania y el Her Son. “Teatro dell’Opera” de Roma y con la Romantic music par excellence, Liszt uses all “Accademia Nazionale di Santa Cecilia”. of the expressive capacity of the organ, from a barely perceptible, mysterious tone through to the mighty vibrations of the reedwork, driving the organist to the highest levels of virtuosity, programme notes and biographies with dissonant chords, scales at breakneck speed and insistent trills… elements which in An organ concert cannot begin without a themselves are highly varied and contrasting, homage to the great German composer J. S. brought together with all of the brilliance of Bach. In his music, the counterpoint reaches the Hungarian composer to create a piece that an unimaginable technical and expressive is both suggestive and captivating. zenith that has never been equalled. The per- The Nuptial Blessing, an extract from the fection of these pieces is such that the contri- Wedding Mass by Dubois accompanies the bution of the performer should be limited to a vows exchanged by the young couple. Here the minimum, as emotion blossoms spontane- two melodic lines can be clearly distinguished, ously merely by respecting the score. one high, the other lower, both gently cantabi- The piece by Storace could be defined as a le, separate but at the same time united in a paraphrase of the well-known Gregorian chant single counterpoint of reciprocal love: a senti- Victimae Paschali Laudes: life and death meet ment that represents God’s project for His head to head in combat, while knowing that in Church, to which mankind has responded the end, Christ will overcome because he has throughout history with joy and enthusiasm. been reborn. Agitated musical sections come It does not seem excessive to affirm that the after relaxing moments, and short phrases three chorales by Franck, this magnificent are repeated obsessively, representing the example of French romanticism, while not in blows struck in vain by the forces of evil, as an explicit manner, are a homage by the com- good will triumph. poser to J. S. Bach. All of the Baroque forms The Italians have always preferred lyrical – toccatas, figured and decorated chorales, music. Organists also adapted to this popular canons – are used here, and naturally revised taste, producing a repertoire with a highly in a modern style. [121] [122] Compostela Organum Festival Sna aí dell’ María “Udienze “Santa the of church the and of Padre” Santo del Generali Guard; Swiss Vatican’s the of Pietro”; San di Basilica nella Vaticano O órgano libertucci gianluca percussiveof chords. proudly displays all of its power, with cascades organ the of reedwork the which effective,in by piece The Wales. of Princess Diana, of funeral the at formed images. dreamlike and ciliatory which freely combines music, poetry, and con- The be o San of Abbey Benedictine the in Piano del Donato by tury cen- seventeenth and the in keyboards built consoles 5 three with organ the of ration technical and artistic committee for the resto - He has been a member and coordinator of the of University Catholic People’sthe Macao,China. in ofRepublic the at organs new two and 2001, to 1994 from composition and music organ professorof head the was he where for organ new Musical Bellini Vincenzo the designed has He festivals. in organ international in part takes he former, Conservatory Music per solo a (Trevisa).VenetoAs Castelfranco State Steffani Agostinothe at composition and music organ Ludger Since and 2001, he has been the head professor of Stembridge Lohmann. Radulescu, Christopher Michael with courses attended has Florence.ConservatoryHe in StateMusic music and choir conducting at the L. choralCherubini for qualifications and Celeghin, Luigi of direction the under Rome,Conservatory in Music State and Cecilia Santa the music at composition organ for diploma his obtained rganist of the “Vicariato Della Città del del Città Della “Vicariato the of rganist by Elegy Fletcher T cl lAea n aai, and Catania, in l’Arena Nicolò s sot piece short a is halben-Ball O rto in Trastevere”. He He Trastevere”. in rto is highly vigorous and vigorous highly is siue n Catania, in Institute ws per was It - - SantaCecilia. Accademia the with as well as Teatrothe and dell’ Catania in theatre Bellini Vincenzo Massimo the with ist and collaboratedvocalhas He music. organan as - instrumental composed has and label, the for Liberto recorded the organ concert by Mons. Giuseppe presencethe in has He ofPopeXVBenedict I. the chapel of the new inaugurated the and Chapel, Sixtine forthe of organ concert inaugural the in part Peter.took Saint He of Basilica the in the organs of all on work restoration directed had E e utmda a Paolo San Multimedia e LEV Governatorato in the Vatican pera in Rome,in Opera zoae di Nazionale cando | cuándo | when outono | otoño autumn sábado 29 de outubro, 20:30 h. onde | dónde | where igrexa da universidade quen | quién | who norbert petry órgano

encontro con | encuentro con | meeting with Norbert Petry. Glosas, danzas e variacións | Glosas, danzas y variaciones | Glosses, dances and variations francisco correa de arauxo (1584-1654) Tiento terceiro de sexto ton Quinto tiento de medio rexistro de tiple de séptimo ton robertsbridge codex (ca. 1330) Dous extractos girolamo frescobaldi (1583-1643) Cinco gallardas Partita sopra La Monica (11 partite) francisco correa de arauxo (1584-1654) Tiento de rexistro enteiro codex faenza (principios do século XV) Tres extractos manuscrito de leningrado (século XVI) Daphné-Courante Daphné jehan titelouze (1562-1633) Catro extractos dos Magnificats de 5º e 6º Tons buxheimer orgelbuch (finais do século XV) Extractos do “Salve Regina” samuel scheidt (1587-1653) Galiard “Prince of Denmark” joan cabanilles (1644-1712) Pasacalles de quarto ton Toccata de man esquerda Tiento cheo de Pange Lingua de quinto ton

[123] [124] Compostela Organum Festival picpo d scl XV século do (principios Arauxo de Correa de española dacoetáneas tecla da culturas grandes as europeo: ámbito o tamén Pero cultura. súa a lugar, o mento, Ante todo, música ibérica: homenaxear o instru- París. no improvisación Conservatorio e órgano de premio seu o conseguir de Stricker, antes André e Thiry Louis con órgano o Mercier, Marcel pianista Norbert Petry descubriu a tecla, algo tarde, co órgano petry norbert paracanciónstecla. e sos veroutros),entre Machaut, (de glosados tes mote - oriúndo, é non que da cidade da nome o aínda, antigo máis E, da. reconstruí - e transformada día, en hoxe nece la bela cartuxa de Alemaña do sur, que perma- órgano de (tecla): o música da orixes ás aceno un E ingleses.flamencosou dos tamén mais daquel teclado florecente e florido (Rouen, de Cabanilles, Francia), Titelouze Girolamo Jehan Frescobaldi (Roma), Alemaña), un pouco (Ache, Buxheimer Orgelbuch , nacido naque- notas ao programa ecurículos notasaoprograma Nacional Superior de Música de II : aul Scheidt Samuel ): Codex FaenzaCodex con , norbert petry norbert - ced (al, lmna, ea Titelouze Jehan Alemania), (Halle, Scheidt Samuel XVII): siglo del (principios Arauxo de Correa de española la de coetáneas tecla la de culturas grandes las europeo: entorno el también Pero cultura. su lugar, el trumento, ins el homenajear ibérica: música todo,Ante do Bux Bach, músicas tehude,Purcell,Grigny, Brahms,Liszt. S. J. EMA de tamén e e Renacemento K617 para gravou e 1550- anos 1650...concertosDá cursose todapor Europa dos período riquísimo daquel polifonías de grandes as sur xeral en do mais Europa, repertorio no predilección con XVII, e XVI séculos dos músicas polas paixón suscitoutriforio,nel cal do o colgado1981) en de Trèves 1537 (reconstruído por Marc Garnier na onde, Metz,Jehan de órganotoca o navegótica, inmensa de catedral da “titular” ta Conservatorio.no tistaparalelo, organisEn é renacen- órgano e órgano ensina onde natal, Chapuis. de Michel cidade súa a Metz, a regresa Posteriormente a Rexional sucedendo Ámbito Besançon, no de anos dez Conservatorio durante docente como ceu Provistodos axeitados títulos ensino,de exer Norbert Petry notas al programa ycurrículums notasalprograma - ­ - - outono | otoño autumn (Rouen, Francia), Girolamo Frescobaldi (Roma), programme notes and biographies un poco de aquel teclado floreciente y florido de Cabanilles, mas también de los flamencos Above all, Iberian music: playing homage to o ingleses. the instrument, the place, its culture. Y un guiño a los orígenes de la música de ór- But Europe as well: the great keyboard cul- gano (tecla): el Buxheimer Orgelbuch, nacido tures that existed at the same time as in en aquella bella cartuja de Alemania del sur, Spain, of Correa de Arauxo (early seventeenth que permanece hoy en día, trasformada y re- century): Samuel Scheidt (Halle, Germany), construida. Y, más antiguo todavía, el Codex Jehan Titelouze (Rouen, France), Girolamo Faenza, con nombre de la ciudad de la que no Frescobaldi (Rome), a dash of the flourishing, es oriundo, motetes glosados (de Machaut, en- florid keyboard of Cabanilles, but also from tre otros), versos y canciones para tecla. the Flemish or English. norbert petry And a sprinkling of the origins of organ music: the Buxheimer Orgelbuch, from the beautiful monastery in the south of Germany which still norbert petry stands today, transformed and reconstructed. órgano And older still, the Codex Faenza, which bears Norbert Petry ha descubierto la tecla, algo the name of a city from where it does not tarde, con el pianista Marcel Mercier, el órga- originate, with its motets (by Machaut, no con Louis Thiry y André Stricker, antes de amongst others), verses and songs for the conseguir su premio de órgano e improvisa- keyboard. ción en el Conservatorio Nacional Superior de norbert petry Música de París. Provisto de los adecuados títulos de ense- ñanza, ha ejercido como docente durante norbert petry diez años en el Conservatorio de Ámbito organ Regional de Besançon, sucediendo a Michel Norbert Petry discovered the keyboard at Chapuis. Posteriormente regresa a Metz, su quite a late stage, with the pianist Marcel ciudad natal, donde enseña órgano y órgano Mercier, and the organists Louis Thiry and renacentista en el Conservatorio. En paralelo, André Stricker, before winning the organ and es organista “titular” de la catedral de Metz, improvisation prize at the Higher National donde, en la inmensa nave gótica, toca el ór- Conservatory of Music in Paris. gano de Jehan de Trèves 1537 (reconstruido Having obtained the necessary academic por Marc Garnier en 1981) colgado del triforio, qualifications to teach, he worked as a profes- el cual suscitó en él pasión por las músicas de sor for ten years at the Regional Conservatory los siglos XVI y XVII, con predilección en el re- of Besançon, taking over from Michel Chapuis. pertorio del sur de Europa, mas en general las He then returned to Metz, his home city, grandes polifonías de aquel riquísimo periodo where he teaches organ and Renaissance de los años 1550-1650… organ at the Conservatory. He is also the head Da conciertos y cursillos por toda Europa y ha organist of Metz cathedral, where in its vast grabado para K617 y EMA músicas del Rena- Gothic nave he plays on the organ built by cimiento y también de J.S. Bach, Buxtehude, Jehan de Trèves in 1537 (rebuilt by Marc Purcell, Grigny, Brahms, Liszt. Garnier in 1981), which hangs from the clere- story, and which awoke his passion for the [125] [126] Compostela Organum Festival music for music all over Europe, and has recorded Renaissance He has performed concerts and given courses period the from 1650.betweenand 1550 works the polyphonic general great in but Europe, repertoire southern the from for predilection a with ries, music of the sixteenth and seventeenth centu- and Liszt.and J. S. Bach, Buxtehude, Purcell, Grigny, Brahms K617 and , as well as pieces by pieces as well as EMA, Órganos de Compostela *

* Extractos adaptados de | Adapted extracts: Enrique Jiménez Gómez, Os quince órganos do noso Santiago Vello: Acordes en sol e lúa. Consello da Cultura Galega, 1999. [128] Compostela Organum Festival San Miguel dous Agros). Pedro Méndez de Mernies (autor do órgano de por 1835 en por aderezados e 1821 González Joseph en revisados foron que catedral, da órganos nos obras González algunhas Gregorio efectuaron e Sanz Manuel 1777 En de catedral Mondoñedo). e Pontevedra de María (Santa Galicia en órganos máis construír para tado posterioresanosnos Viña, que la de foi solici- monumental obra trouxo moita fama a Manuel realización55.000destaprezoreais.A de un por artífices mesmos polos realizado foi que rexistros, catro e sesenta e teclados tres de ción, no lado da Epístola, dun segundo órgano constru- a decidiu cabilo o despois anos Dous titular.comoGarcía 1710 contratábase en ao famoso organista e Fray 1708, Martin de Corpus do festividade a repartidos en tres teclados, foi rematado para FranciscoSánchez. pintor polo dourada e Romay de Miguel escultor polo decorada foi que caixa, O dos na case totalidade polo arcebispo Monroy. paga- ducados 8000 por Viña, la de Manuel a Evanxeo do órgano do construción a 1704 O cabido da Catedral de Santiago encargou en rutco noi Afní eaoo a elaborou Alfonsín Antonio arquitecto instrumento, de sesenta rexistrossesenta de instrumento, O órgano da catedral O paso do tempo e as órgano dacatedral en 1704 la construcción del órgano del del órgano del construcción la 1704 en encargóSantiago Catedralde la de cabildo El canalización.da parteharmonizoure e co electróni- combinador un engadiu órgano, do tracciónreformoua Mascioni casa a 2005 En Roma.Pedrode San organistade Basílica da entón Arndt, Erich por 1978 en inaugurado FoiGalicia. toda de valioso máis o dúbida sen e pedal, apto para tocar teclados todo tipo de repertorio, tres de instrumento impoñente antigo. sonoro rial mate- do parte suntuosasreutilizando e barroca, caixas dúas nas situado eléctrica, ción trac- de novo, órgano dun construción da da encargafoi - Mascioni italiana firma a 1977 En 1873.en do en de CompletaConstrutor “Arte traballaron dunha autor que Santiago, organeiros os todos neiro catalán Mariano Tafall, o máis famoso de orga - o chamado foi cal a unha pararestauración, necesitaba Evanxeo do o e montado, desestabaEpístola da órgano o 1855 en tos: instrumen- dous dos decadencia rápida unha causaron adversas económicas condicións rganos”, publicada na cidade na publicada Órganos”, órgano delacatedral O resultado foi un un foi resultado - Evangelio a Manuel de la Viña, por 8000 sin duda el más valioso de toda Galicia. Fue ducados pagados en la casi totalidad por el inaugurado en 1978 por Erich Arndt, entonces arzobispo Monroy. El arquitecto Antonio organista de la Basílica San Pedro de Roma. Alfonsín elaboró la caja, que fue decorada por En 2005 la casa Mascioni reformo la tracción el escultor Miguel de Romay y dorada por el del órgano, añadió un combinador electrónico pintor Francisco Sánchez. El instrumento, de y re armonizó parte de la tubería. sesenta registros repartidos en tres teclados, fue acabado para la festividad del Corpus de 1708, y en 1710 se contrataba al famoso organista Fray Martin García como titular. organ of the cathedral Dos años después el cabildo decidió la con- strucción, en el lado de la Epístola, de un The chapter of the Cathedral of Santiago segundo órgano de tres teclados y sesenta y uncharged in 1704 the construction of the cuatro registros, que fue realizado por los organ of the Evangelio to Manuel de la Viña, mismos artífices por un precio de 55.000 for 8000 ducats paid almost completely by reales. La realización de esta monumental the archbishop Monroy. The architect Antomio obra trajo mucha fama a Manuel de la Viña, Alfonsín elaborated the cover, which was dec- que en los años posteriores fue solicitado orated by the sculptor Miguel de Romay and para construir más órganos en Galicia (Santa golden by the painter Francisco Sanchez. The María de Pontevedra y catedral de Mondo­ instrument, of sixty registers distributed into ñedo). three keyboards, was finished for the Corpus En 1777 Manuel Sanz y Gregorio González Christy festivity in 1708, and in 1710 the efectuaron algunas obras en los órganos de la famous organist Fray Martin Garcia was con- catedral, que fueron revisados en 1821 por tracted as the holder. Joseph González y aderezados en 1835 por Two years later the chapter decided the con- Pedro Méndez de Mernies (autor del órgano struction, in the side of the Epistola, of a sec- de San Miguel dos Agros). El paso del tiempo ond organ of three keyboards and sixty four y las condiciones económicas adversas causa- registers, which was elaborated by the same ron una rápida decadencia de los dos instru- builders for a price of 55,000 reales. The mentos: en 1855 el órgano de la Epístola realisation of this monumental work brought estaba desmontado, y el del Evangelio neces- much fame to Manuel de la Viña, who in the itaba una restauración, para la cual fue lla- next years was required to build more organs mado el organero catalán Mariano Tafall, el in Galicia (Santa Maria of Pontevedra and the más famoso de todos los organeros que traba- cathedral of Mondoñedo). jaron en Santiago, autor de un “Arte Completo In 1777 Manuel Sanz and Gregorio González del Constructor de Órganos”, publicado en la made some amendments in the organs of the ciudad en 1873. cathedral, which were revised in 1821 by En 1977 la firma italiana Mascioni fue encar- Joseph González and got ready in 1835 by gada de la construcción de un órgano nuevo, Pedro Méndez de Mernies (author of the de tracción eléctrica, ubicado en las dos sun- organ of San Miguel dos Agros). Time passing tuosas cajas barroca, y reutilizando parte del by and the adverse economical conditions material sonoro antiguo. El resultado fue un caused a quick decadence of both instru- imponente instrumento de tres teclados y ments: in 1855 the organ of the Epístola was pedal, apto para tocar todo tipo de repertorio, dismantled, and the one of the Evangelio [129] [130] Compostela Organum Festival aeil Te eut a a overwhelming an was result The material. sonorous old the of part reusing and covers, Baroquegorgeoustwo the in locatedtraction ofconstructionthe of newa organ, of electric In 1977 the 1873.in city the in published organbuilder”, the of art “Complete of author Santiago, in most famous of all organ builders who worked the called, was Tafall Mariano builder organ needed a restoration, for which the Catalonian Italian firm Mascioni was uncharged Trémolo Cromorno Trompeta Real Címbala (2hileras) Veintidosena 1 Decinovena 11/3 Quincena 2 2 2/3—1 3/5 Sexquiáltera (2hileras) Flauta 4 Octava 4 Flauta chimenea 8 Principal 8 C1 -C6 I. PO SITV O Compo ión | C | sición and re harmonized part of the tubes.the of part harmonizedre and combiner electric an added organ, the of tion trac- the reformedMascioni firm the 2005 In Roma. of Pedro San of Basilica the of organist time that at Arndt, Erich by 1978 in inaugurated Galicia. whole the of valuablemost the uncouthly repertoires, of kind all play to apt pedal a and keyboards three of instrument OMPO SITION Clarín 4 Trompeta 8 Trompeta Real 8 Trompeta Magna16 Corneta (5hileras, C3-C6) Lleno (4hileras) (2 hileras) Veintiseisena yVeintinovena (2 hileras) Decinovena yVeintidosena Quincena 2 Docena 22/3 Flauta chimenea 4 Octava 4 Flauta 8 Flautado 8 Principal 8 Bordón 16 Principal 16 C1 -C6 II. GRAN ÓRGANO t was It Composición | COMPOSITION (cont.)

III. RECITATIVO-EXPRESIVO PEDAL C1 - C6 C1 - G2

Quintadena 16 Contras 16

Principal 8 Subbajo 16

Bordón 8 Bordón 16

Viola de Gamba 8 Quinta 10 2/3

Octava 4 Bajo 8

Flauta 4 Principal 8

Lleno (5 hileras) Bordón 8

Nasardo 2 2/3 Quinta 5 1/3

Flautín 2 Octava 4

Flauta en Diecisetena 1 3/5 Flauta 4

Voz Celeste 8 Lleno (6 hileras)

Fagot 16 Bombarda 16

Trompeta Real 8 Fagot 16

Clarín 4 Trompeta 8

Trémolo Fagot 8

Clarín 4

[131] [132] Compostela Organum Festival veulle o seu esplendor.seu o veulle devol- Maza, la de Barrié Fundación pola da patrocina - e moble),Veira Márquezo para go completa restauración levadacaboa Gerhardpor Grenzing (e gale- o unha 1999 en que, foideterioración, á atae silencio ao abandonado cidade, da órganos dos maioría a como Durante o século XIX, sufriu trasformacións e, neoclásico.moble sobrio nun contido solistas, rexistros e trompetería final do barroco, cun só teclado partido, moita do característicoórgano Trátasedun Galicia. en organería da rica moi época dunha muña testeé - instrumentoeste e Peña, la Felipede Sanz, Gregorio González, Alberto de la Peña e Manuel como renome, de organeiros varios Naquel entón vivían e traballaban en Santiago (1801). data dunha trumento,parte a Porto. de Manuel por pintada e Trasmonte Agustín de obrasendocaixa a organeiroXoséSanz, polo de Santiago 1801 e 1800 de entre construído foi Compostela Universidade da órgano o investigadoraAlen, Garcíaa SegundoMaría universidade órgano dauniversidade daigrexa on hai ningunha inscrición no ins no inscrición ningunha hai Non órgano da igrexa da igrexa - arcnd pr a udcó Bri d la de esplendor.devolviósu le Maza, Barrié Fundación y la mueble), por patrocinada el para Veira el Márquez (y gallego Grenzing Gerhard por cabo a llevada deterioro, al hasta que, en y 1999 una restauración completa silencio al abandonado fue ciudad, la de órganos los de mayoría la como trasformacionesDurantesufrió XIX, siglo el y, neoclásico. mueble sobrio un en contenido solistas, tros regis y trompetería solo mucha partido, un teclado con barroco, del final del terístico caracórgano - un tratade Se Galicia. en nería orga- la de rica muy época una de testigo es la Peña y Felipe de la Peña, y este instrumento de Alberto González, Gregorio Sanz, Manuel en trabajaban Santiago varios y organeros de renombre, como vivían entonces aquel En (1801). fecha una instrumento,de parte a Porto. de Manuel por pintada y Trasmonte Agustín de por el organero Xosé Sanz, la caja siendo obra de Santiago 1801 y 1800 entre de construido fue Compostela Universidad la de órgano el Alen, García María investigadora la Según órgano de la iglesia delauniversidad órgano delaiglesia hy ign isrpin n el en inscripción ninguna hay No - organ of the university church instrument is a witness of a really prosperous period for the organ building in Galicia. It is a According to the researcher María García characteristic organ of the end of the Baroque, Alen, the organ of the University of Santiago with a single keyboard with divided stops, a lot de Compostela was constructed between 1800 of trumpet tubes and soloist registers, con- and 1801 by the organ builder Xosé Sanz, the tained in a sober neoclassical furniture. cover being made by Agustín Trasmonte and Along the XXth century, it suffered some trans- painted by Manuel de Porto. There are no formations, like most of the organs in the city, inscriptions on the instrument, apart from a it was abandoned to silence and damage until date (1801). 1999, when a complete restoration was made In that period several notable organ makers by Gerhard Grenzing (and the Galician Marquez lived and worked in the city of Santiago, such Veira for the cover) and sponsored by Fundación us Manuel Sanz, Gregorio Gonzalez, Alberto Barrié de La Maza, which gave splendour back de la Peña and Felipe de la Peña, and this to the instrument.

Composición Teclado: 47 notas (C1 - d5), partido (c - c#3), primera octava corta Pisas: tambor, timbal, primera octava (enganche)

COMPOSITION Keyboard: 47 keys (C1 - d5), divided stops (c - c#3), short first octave Toe stud: tom tom, tympani, first octave (coupler)

Flautado de 13 Octava Quincena Lleno Zímbala Orlo Clarín Trompeta real Bajoncillo Trompeta magna Viola Violín Nasardos Corneta Eco corneta

[133] [134] Compostela Organum Festival dimensiones modestas fue construido en 1535 el convento de San Paio. Un primer órgano, de Este es el tercer instrumento documentado en Santiago.de Cidade posteriormenteMaza,e la de Consorciodo da restauración,Fundaciónda axudasBarriécon 1974, En Gerhard Grenzing levou a cabo días.unha completa nosos os ata intacto chegou posteriores,séculos e nos modificado foi Non catedral.propia da coa sismo gozaba - virtuo en competía datas e fama, merecida dunha naquelas que convento, do musical capela a acompañar para concibido solistas,rexistros de profusión e trompetería co co Trátasemagníficodun órgano estilode barro - instrumento.actual construcióndo da gado o 1787famoso organeiro Alberto de la Peña foi en encar que ata serviu que novo, un fixo Laraz de Gaspar 1625 en e Vélez, Pedro por 1535 en construído foi modestas dimensións conventoprimeiroPaio.Sanórgano,Un de de Esteé o terceiro instrumento documentado no I bérico, con dous teclados, abundante abundante teclados, dous con bérico, antealtares san paiode órgano de la iglesia desanpaio órgano delaiglesia órgano desanpaio daigrexa órgano da igrexa de igrexa - of the construction of the currentorgan.the constructionof the of organ builder Alberto de la Peña was uncharged one,servedwhichuntil1787 famous thewhen Velez, and in 1625 Gaspar de Laraz made a new Pedroby1535 constructed dimensionswasin modest of organ first A Paio. San ofconvent the thirddocumentedinstrumentin the is This del posteriormente y Santiago.de Ciudad Consorciola de Maza, la de Fundación la Barrié de ayudas con restauración, completa una cabo 1974,a llevó Grenzing En Gerhard días. nuestros hasta intacto llegó posteriores,siglos losy en modificado fue No catedral.propia la de la con sismo - virtuo en competía y fama, merecida una de gozaba fechas aquellas en convento,que del musical capilla la acompañar para concebido solistas,registros de profusión y trompetería estilo de barroco órgano magnifico un de trata Se trumento. ins actual del construcción la de encargado fue Peña la de Alberto organero famoso el 1787en que hasta sirvió que nuevo, uno hizo Laraz de Gaspar 1625 en y Vélez, Pedro por bérico, con dos teclados, abundante teclados, dos con Ibérico, organ ofsanpaiochurch - It’s a magnificent organ of a Baroque Iberian It was not modified in the posterior centuries, style, with double keyboard, many trumpet and remained unaltered till our days. In 1974, tubes and profusion of soloist registers, con- Gerhard Grenzing carried out a complete res- ceived to accompany the musical chapel of toration, with support from Fundación Barrié the convent, which at that period enjoyed a da la Maza, and later on from the Consorcio of deserved fame, and which competed in virtu- the city of Santiago. osity with the one of the Cathedral.

Composición Teclados: 49 notas (C1 - c5) partidos (c3 / c#3) Pisas: 10 contras abiertas de 13 palmos, con enganche permanente al órgano mayor

Composition Keyboard: 49 keys (C1 - c5) divided stops (c3 / c#3) Toe studs: 10 pedals 8 feet, always coupling the largest organ

Mano izquierda Mano derecha

Órgano Mayor Flautado Flautado Violón Violón …….. Flauta (doble, afinación en ondulación, de madera) Octava Octava Docena Docena Quincena Quincena Decinovena ….…… Veintidocena ………. Lleno 3 hileras Lleno 3 hileras ………. Compuesto de Zímbala 3 hileras ………. Corneta 6 hileras Trompeta Real Trompeta Real ………. Trompeta Magna Bajoncillo en Ecos Clarín en Ecos

En fachada Bajoncillo Clarín Chirimía Oboe Enanos Enanos (Regalía)

Cadeneta Interior ………. Cornetilla en Ecos Zímbala Zímbala Decinovena ……… Quincena Quincena Octava Octava Tapadillo Flauta dulce (Tapadillo) ………. Flautado Clarín (en octava) Clarín Dulzaina Dulzaina [135] [136] Compostela Organum Festival taurado en 2001 por Frederic e e Frederic por 2001 en taurado e res estragado, Foi canalización. súa moi da partes roubada días nosos aos e chegou tocar, de deixouse pero construción, súa da despois modificación ningunha sufriu Non de estaño.” libras cinco puxen que o para roubaran que magna trompa da maior cano “...el 1855 en refacer, que tendo afinación, e temento construción, Mernies encargouse do seu man- repertorio un variado. e litúrxico uso un do para pensado dimensións templo, ás adaptado ben trumento ins Trátasepropina).dun de reais 500 (máis 7.700 reais custou e 1842, en rematado foi do partido, pedaleiro de 12 notas e 6 rexistros, teclaórgano,modestoinstrumento- dun O un Mernies.con contratopasou 1840 en e órgano, dun dotala quixo Carbajal, Velásquez José D. párroco, da 1832 e 1853. Despois da terceira reconstrución entre de Santiago en activo Méndez organeiro Mernies, Pedro de coñecida obra única a é órgano este que Ramón López Jaime D. investigacióngrazasSabemosá realizada por Desmottes, grazas ao empeño do actual actual do empeño párroco de San Miguel, D. Jaime ao López Ramón, grazas Desmottes, rx d Sn iul os go, seu o Agros, dous Miguel San de Igrexa órgano desanmiguel daigrexa san miguel órgano da dos agros dos agros igrexa de igrexa Nos anos posteriores á súa Y ann ann - - construcción, pero se dejó de tocar, y llegó a llegó tocar,y de dejó se pero construcción, No sufrió ninguna modificación después de su estaño.”librascincode puse tromparobadohabían que magna para que lo la de mayor caño “…el 1855 rehacer, en que teniendo afinación, y mantenimiento su de teriores a su construcción, Mernies se encargó pos años los variado.repertorioEn un y gico litúr uso un para pensado templo, del siones de un instrumento bien adaptado a las dimen- trata Se propina). de reales 500 (más reales 6 y 7.700costo y notas1842, en acabado registros,fue 12 de pedalero un partido, de teclado instrumento modesto un órgano, El contratopasó órgano,1840 en Mernies.cony un de dotarla quiso VelásquezCarbajal, José Iglesia de San Miguel dos la Agros, su párroco, de D. reconstrucción tercera la de Después 1853.1832y entre Santiago en activo organero Mernies, de Méndez Pedro de conocida obra única la por D. Jaime López Ramón que este órgano es realizada investigación la a gracias Sabemos de Deputación loita. de da trasCoruña,anos axudas conseguiu que órgano de la iglesia desanmiguel órgano delaiglesia - - nuestros días muy estropeado, y robada parte board with divided stops paddler of twelve de su tubería. Fue restaurado en 2001 por notes and six registers, was finished in 1842, Frederic y Yann Desmottes, gracias al empeño and cost 7,700 reales (500 reales more as a del actual párroco de San Miguel, D. Jaime tip). It is an instrument that is well- adapted to López Ramón, que consiguió ayudas de la the dimensions of the temple, conceived for a Diputación de Coruña, tras años de lucha. liturgic use and a varied repertoire. In the posterior years to its construction, Mernies was uncharged of its maintenance and its tun- organ of san miguel church ing, having to re-make, in 1855 “the major tube of the principal trunk which had been We know thanks to the research carried out stolen for which I used five pounds of tin”. by Jaime Lopez Ramón that this organ is the It didn’t suffer any kind of transformation only known work by Pedro Mendez de Miernes, after its construction, but nobody used it, and organist who worked in Santiago between it came to our days really damaged and with 1832 and 1853. After the third reconstruction part of its tubes stolen. It was restored in 2001 of the church of San Miguel dos Argos, its by Frederic and Yann Desmottes, thanks to parson, José Velasquez Carbajal, wanted to the efforts of the current parson of San endow it with an organ, and in 1840 made the Miguel, Jaime López Ramón, who got finan- contract with Mernies. cial support from Diputacion de Coruña, after The organ, a modest instrument with a key- years fighting.

Composición Teclado: 54 notas (C1 - f5) partido (c3 / c#3) Pisas: 8 pisas de enganche permanente

Composition Keyboard: 54 keys (C1 - f5) divided stops (c3 / c#3) Toe studs: 8 toe studs of permanent coupler

Flautado de 13 Octava Docena Quincena Trompeta Real Bajoncillo Trompeta Magna

[137] [138] Compostela Organum Festival gurado en 2006.guradoen desmontado e almacenado órgano,en caixas. Foi inau- o representaba que puzle inmenso de resolverDesmottesesteforonencargadosde Cidade da Consorcio Santiago decidiu o a súa restauración. 2005 en que ata modificacións), sen tanto polo (e racións restau- sen pouco, a pouco estragandoFoise trompeteríahorizontal. e partido teclado só dun clásica, concepción pesar A instrumentode tardía,destadatadun trátase concursantes. entre contencioso de problemas a seguramente debido un atraso 1880, en despois, anos 25 rematou... se modestas, ben máis dimensións de órgano, O traballo.o guiu conse- que Cardama, Ramón Vilar,e Antonio Mariano Domingo Liñares, José participaron compostelán Tafall,o que ao concurso un súa de Cidade da Santiago decidiu a construción dun órgano na Ánimas de xeral Confraría En 1855, a Xunta de Goberno da da Goberno de Xunta a 1855, En grexa da rúa de Casas Reais, e convocouReais,e Casas de rúa Igrexada igrexa das igrexa órgano dasánimas daigrexa órgano da ánimas Os irmáns I lustre lustre Fue2006.inauguradoen el órgano, desmontado y almacenado en cajas. de encargados resolver este inmenso puzle que representaba fueron Desmottes manos restauración.her Lossu decidió Santiago de Ciudad modificaciones),la de Consorcio el 2005 en sin que hasta tanto lo por (y ciones estropeandoSefue poco poco,a restaurasin - trompeteríay horizontal.tido concepciónde solotecladoun clásica, parde instrumento un de trata se tardía, fecha esta de pesar A concursantes. entre contencioso de problemas a seguramente debido retraso tas, se termino… 25 años después, en 1880, un modes bien más dimensiones de órgano, El trabajo.el consiguió que Cardama, Ramón y Vilar, Antonio Domingo participaron que Tafall,Mariano Liñares,compostelanoJosé el al concurso un convocó su en Santiago decidió la construcción de un órgano de Ciudad la de Ánimas de general Cofradía la de Gobierno de Junta la 1855, En lsa e a al d Css els y Reales, Casas de calle la de Iglesia órgano de la iglesia delasánimas órgano delaiglesia Ilustre - - - organ of animas church lems among the contestants. In spite of this delayed construction it is an instrument of In 1855, at the governors’ meeting of the illus- Classic conception, of a single keyboard with trious general brotherhood of Animas in the divided stops and horizontal tubes. city of Santiago decided to construct an organ It was damaged with the pass of time, without in the church at Casas Reales street, and con- restorations (and therefore without modifica- vened a contest in which Mariano Tafall, José tions), until 2005 when the Consorcio of the Liñares (from Compostela) Domingo Antonio city of Santiago decided its restoration. The Vilar, and Ramon Cardana participated, being Desmottes brothers were uncharged of solv- the last one the one that got the job. ing this huge puzzle which the organ repre- The organ, which had rather modest dimen- sented, unmounted and kept in boxes. It was sions, was finished... 25 years later, in 1880, a inaugurated in 2006. delay probably due to the contentious prob-

Composición

Teclado: 54 notas (C1 - f5) partido (c3 / c#3) Pisas: 12 pisas de enganche permanente

Composition Keyboard: 54 keys (C1 - f5) divided stops (c3 / c#3) Toe studs: 12 toe studs of permanent coupler

Flautado 13 Violón 13 Octava Quincena 22ª/12ª Lleno Clarín Bajoncillo/Trompeta magna

[139] CULTURA E PATRIMONIO