MAART 2017 MEIDIELINGS FAN DE CENTRALE AS De Centrale As is een project van de provincie Fryslân, de gemeenten Dongeradeel, Dantumadiel, Tytsjerksteradiel en Smallingerland.

Gebiedsontwikkeling De Centrale As De weg (Sintrale As) ligt er. Maar het project De Centrale As is nog lang niet klaar. Wat gebeurt er de komende jaren nog in dit project?

Gebied mooier en beter De Centrale As is meer dan een weg alleen. toerisme en recreatie, verkeersveiligheid Ook het gebied om de weg heen wordt en leefbaarheid. Een aantal projecten en verbeterd. Van kleinere maatregelen tot maatregelen zijn tegelijk met de aanleg van grotere projecten op verschillende thema’s, de weg uitgevoerd. De rest gaat de komende zoals landbouw, water, natuur en landschap, jaren in uitvoering.

Een greep uit deze projecten en maatregelen LANDBOUW Voor het realiseren van de maatregelen van de gebieds- ontwikkeling is grond nodig. Dit gebeurt o.a. door vrijwillige RECREATIE kavelruil. Kavelruil zorgt er ook voor dat de landbouwstructuur Er komen nieuwe fiets-, wandel- en ruiterpaden in het voor de boeren zelf verbetert. Bijvoorbeeld zodat gronden gebied. De huidige fietsoversteek over het spoor bij de aan één in plaats van twee zijden van de weg komen. Of door Goddeloze Singel bij Kûkherne komt te vervallen. Hiervoor kavels te ruilen zodat deze zo dicht mogelijk bij de boerderij komt in de plaats een fietstunnel onder het spoor door. komen te liggen. Bijkomend voordeel is dat hiermee ook de Over het Prinses Margrietkanaal tussen Burgum en Sumar verkeersveiligheid verbetert, omdat boeren nu niet meer of komt een pontje. minder vaak of ver over de weg naar hun landerijen hoeven. Ook wordt hiermee grond vrijgeruild voor de aanleg van o.a. fiets- en wandelpaden. NATUUR Onder de weg zijn al verschillende faunapassages aan- gelegd. De fly-over bij De Falom is daar een voorbeeld van. DORPEN OPNIEUW INGERICHT De weg gaat hier met een 150 meter lange brug over de Nu de Sintrale As er ligt, rijdt het doorgaand verkeer niet meer Ecologische Hoofdstructuur (EHS) heen, zodat de dieren door de kernen van de dorpen Garyp, Burgum, Hurdegaryp, onder de brug hun weg kunnen vervolgen. Bij De Falom Feanwâlden, De Falom en Damwâld. Dit biedt kansen. Kansen is ook natuur ontwikkeld. Dit gebeurt ook op meerdere om de verkeersveiligheid en leefbaarheid van deze zes dorpen plaatsen in het gebied, zoals bijvoorbeeld natuurgebied te vergroten. Kansen om de huidige weg anders in te richten, De Leijen, maar ook het voormalig gronddepot Hege Diken socialer te maken, groener en stiller. De weg die soms jarenlang bij Burgum richten we als natuurgebied in. als scheidslijn door het dorp liep, kan nu weer een verbinding worden. Om dit soort kansen te benutten zijn de gemeenten Tytsjerksteradiel, Dantumadiel en de provincie Fryslân gestart WAT IS EHS? met het project Kansen in Kernen (KIK). Het eerste KIK-dorp Het EHS-kwadrant zorgt voor een verbinding tussen Garyp heeft al een metamorfose ondergaan. de natuurgebieden Alde Feanen, Grutte Wielen en het Lauwersmeer. De Ecologische Hoofdstructuur is dus een samenhangend netwerk van natuurgebieden. WAT DOEN WE NOG MEER? Nu de nieuwe weg er ligt, monitoren we ook de wegen van het LANDSCHAP onderliggende wegennet en in het buitengebied. Aan de hand De Centrale As loopt voor een deel door het Nationale van die resultaten kijken we welke maatregelen we nog moeten landschap de Noardlike Fryske Wâlden. Een gebied met treffen. Denk bijvoorbeeld aan het kruispunt bij Quatrebras. prachtige singels, houtwallen, mieden en pingoruïnes Daar kijken we naar een andere oplossing. Verder zoeken we (cirkelvormig meer ontstaan in de ijstijd). In de gebieds- nog uit waar we nog maatregelen moeten nemen als het gaat ontwikkeling herstellen we onder andere singels en om licht en geluid. houtwallen.

WATER Het verbeteren van de waterhuishouding in het gebied BEREIKBAAR gebeurt bijvoorbeeld door het bouwen van een nieuw We werken nog steeds vanuit projectbureau De Centrale As in gemaal, zoals gedaan is in het gebied De Leijen. Daar- het Streekhûs Noardeast Fryslân aan de Florynwei 3 in Burgum. naast verbreden we sloten, verplaatsen en verhogen we U kunt ons bereiken via 0511-548585, [email protected] kaden en leggen we natuurvriendelijke oevers aan. of kom langs!