Jaarverslag 2009 Fonds Voor De Letteren Jaarverslag 2009
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Jaarverslag 2009 Fonds voor 0de Letteren 9 Jaarverslag 2009 Jaarverslag Fonds voor de Letteren voor Fonds Jaarverslag 2009 De doelstelling van het Beurzen, programma´s, eregelden Fonds voor de Letteren0Het Fonds voert deze doelstelling9 uit door Het bevorderen van de beurzen te verstrekken aan talentvolle kwaliteit en diversiteit van auteurs en vertalers in alle literaire genres. de Nederlands- en Fries- Hierdoor kunnen zij tijd vrijmaken voor talige letteren, en van literair werk dat gericht is op publicatie in literatuur in Nederlandse boekvorm bij een professionele uitgeverij. of Friese vertaling. Daarnaast heeft het Fonds speciale pro- gramma’s om te bevorderen dat het literair bedrijf veelzijdig en deskundig blijft. Tot slot verleent het Fonds eregelden aan oudere schrijvers en vertalers met grote verdiensten voor de literatuur. Bijzonder beleid, programma’s VVoorwoord –4– 4en activiteiten Bijzonder vertaalbeleid –63– Tussenbalans Vertaalpleidooi –63– 1 De organisatie Deskundigheidsbevordering literair vertalen –64– Vertalers worden zichtbaar –66– Fonds voor de Letteren –11– Literaire Vertaaldagen –68– Bestuur –11– Nijhoffavond –69– Adviesraad –16– Fonds voor de Letteren-vertaalprijzen –70– Externe adviseurs –21– De kunst van het ondernemen –72– Bureau –25– Bijzonder beleid oorspronkelijk werk –73– Website en nieuwsbrieven –26– E-culture –74– Archief –27– Internationalisering –75– Writer-in-residence programma –75– Verblijfsmogelijkheden –78– Intercultureel letterenbeleid –81– 2 Uitvoering subsidieregelingen Werkbeurzen schrijvers –36– Stimuleringsbeurzen schrijvers –37– 5 Subsidies 2009 Beurzen voor biografen –38– Werkbeurzen schrijvers –87– Beurzen reeks ‘Fryske Modernen’ –38– Stimuleringsbeurzen schrijvers –96– Projectwerkbeurzen literair vertalers –39– Biografieën –100– Stimuleringssubsidies literair vertalers –40– Reisbeurzen –102– Reisbeurzen en verblijfsmogelijkheden voor schrijvers en vertalers –41– Projectwerkbeurzen literair vertalers –108– Eregelden –41– Stimuleringssubsidies literair vertalers –122– Nadere motivering, bezwaar en beroep –42– Subsidies interculturele letterenprojecten –124– Eregelden –125– 3 Samenwerking en overleg BBijlagen Nederlands Literair Productie- en Vertalingenfonds –50– Schrijvers en vertalers over hun eerste subsidie – 8 – 28 – 46 – 60 – 84 – 98 – 106 – 126 Vlaams Fonds voor de Letteren –50– Jan Baeke How about a little fanfare? (Dichten in het digitale domein) –30– Nederlands Fonds voor Podiumkunsten+ –51– Anneke Brassinga Denk aan ons met ontzag (startschot boekenleggeractie) –55– Expertisecentrum Literair Vertalen –52– Christine Otten Ik schrijf omdat ik daar zin in heb! (lezing middag De kunst van het Vereniging van Letterkundigen –52– ondernemen) –128– Boekenoverleg –53– Balans per 31 december 2008 –134– Fondsenoverleg –54– Exploitatierekening –136– De eerste zin –poster– Voor u ligt het laatste jaarver- verschenen en waarvoor de schrijver of een degelijke verdere onderbouwing en slag van het Fonds voor de vertaler een werkbeurs van het Fonds formulering van de financiële kaders. Letteren. Per 1 januari 2010 is voor de Letteren ontving; zij staan Gezien de voorspoedige ontwikke- het Fonds bestuurlijk-juridisch symbool voor het nieuwe begin van het ling van de fusiebesprekingen was het gefuseerd met het Nederlands Nederlands Letterenfonds. niet langer zinvol een nieuwe directeur Literair Productie- en Verta- voor het FvdL te werven. Het bestuur lingenfonds tot het Neder- 2009 gaat de geschiedenis in als het prijst zich gelukkig dat Greetje van den lands Letterenfonds. Het op jaar waarin de fusie tussen het Fonds Bergh bereid is gevonden als waarne- 28 juli 1965 opgerichte Fonds voor de Letteren en het Nederlands mend directeur namens het FvdL in de voor de Letteren, het oudste Literair Productie- en Vertalingenfonds stuurgroep van het integratieproces kunstenfonds van Nederland, in de steigers werd gezet. plaats te nemen, samen met bestuurs- houdt daarmee in de huidige Op 5 februari kwamen de beide fond- lid Ernst Bruinsma. Van de kant van vorm op te bestaan. sen en OCW tot een principeakkoord het NLPVF namen Henk Pröpper en over het fusieproces. Een belangrijk Rien Verhoef zitting in de stuurgroep. Stemt dit weemoedig? Ja, element in de intentieverklaring vormt Daarmee kwam een einde aan de allicht, maar er is ook enthou- de toezegging van OCW de meer- interimperiode van Fine Trossèl. Wij zijn siasme over het nieuwe begin. waarde van het samengaan op een haar veel dank verschuldigd voor haar Beide stemmingen krijgen in zestal beleidsterreinen financieel extra inzet om vanuit het bestuur tijdelijk de dit jaarverslag dan ook vorm. te zullen ondersteunen, uiteraard na directie over het Fonds te voeren. VOORWOORD Acht schrijvers & vertalers blikken in korte interviews terug op hun eerste door het Fonds voor de Letteren gehonoreerde aanvraag. Dat het niet ‘louter goud is wat er “Time present and time past blinkt’ – naast blijdschap is er ook onbegrip – is een reële Are both perhaps present in weergave van onze relatie tot een grote groep van ruim 600 time future aanvragers. Het belang van heldere communicatie wordt er nog weer eens mee onder- And time future contained in streept. Daarnaast vindt u in een bijlage de eerste zinnen time past.” uit boeken die in 2009 zijn T.S. Eliot Four Quartets V–4– –5– Voortgekomen uit de acties van het eind 1962 opgerichte Als voorbereiding op het samengaan De opkomst van e-books en andere Actiecomité Schrijvers-protest groeide het Fonds gaande- hebben werkgroepen uit de twee digitale ontwikkelingen zullen de weg uit tot voorbeeld voor de later gekomen fondsen. Hier het Schrijversprotest voor het Paleis op de Dam in 1963. fondsen geïnventariseerd hoe de komende jaren veranderingen te- Van links naar rechts: Leo Klatser, Gerrit Borgers, George bestaande doelen en instrumenten weegbrengen in het boekenvak en Rooth, Bert Schierbeek, Eduard Visser, Simon Vinkenoog, op elkaar aansluiten en hoe dat beter de uitgeverswereld. Dat één letteren- J.B. Charles, Marga Minco, Bert Voeten, Cor Stutvoet. zou kunnen in het belang van beider fonds beter zal kunnen inspringen op doelstelling: het stimuleren en waar- deze en andere veranderingen in het borgen van de kwaliteit en diversiteit veld is inmiddels onze overtuiging, van de oorspronkelijke en vertaalde dat er met de fusie gerichter gewerkt literatuur in Nederland en van de kan worden aan de dienstverlening Nederlandse literatuur in vertaling. aan de verschillende doelgroepen Dat leverde inspirerende bijeen- (schrijvers, vertalers en uitgevers) een komsten op waarbij bestaand beleid gegeven en dat veel bestaand beleid tegen het licht werd gehouden en zal worden gecontinueerd nu reeds nieuw beleid werd geformuleerd. een voldongen feit. Met de fusie is het Het resulteerde in concrete plannen Fonds tevens 20 collega’s rijker; wij voor versterking en innovatie die zien uit naar de verdere samenwer- eind van het jaar volgens afspraak king! aan de minister werden overhandigd. Tjalling Halbertsma Naast alle fusiedrukte ging het echte werk gewoon door. Meer dan 600 aanvragen voor schrijvers- en ver- talersbeurzen werden in behandeling genomen en beoordeeld, in totaal werd € 5.005.236 aan subsidies ver- leend. Schrijvers en vertalers gingen mede op basis van een stipen dium van het FvdL op reis, ook verbleven zij in verschillende door het FvdL gesubsidieerde residenties, variërend van een kort tweewekelijks verblijf in het Nederlands Instituut Athene (NIA) tot een vijfmaandsverblijf aan het Netherlands Institute for Advanced Study (NIAS) in Wassenaar. Foto: Nico van der Stam/MAI –6– –7– MIJN EERSTE FONDSSUBSIDIE MARIOLEIN SABARTE BELACORTU ‘Ik ging Spaans studeren maar haakte af na mijn kandidaats, want een medestudente, niet zomaar een, maar Mies Bouhuys, vroeg MS of ik zin had een boek te vertalen. Dat vond ik zo te gek dat ik de Mariolein Sabarte hele nacht niet kon slapen van opwinding.’ Belacortu (1944) Het was 1969 en het boek was Mrs. Caldwell spreekt met haar is vertaalster Spaans. zoon van Camilo José Cela. ‘Daar kreeg ik in 1971 mijn eerste ‘Ik heb geen meters Fondssubsidie voor, een additioneel honorarium van 1.000 gulden. plank, want mijn Ik was begonnen met vertalen en ik ben nooit meer opgehouden.’ vertalingen staan niet In 1975 kreeg ze haar eerste werkbeurs. Daarvóór was het, ook bij elkaar.’ Ze vertaalde tot dusver ongeveer met aanvullende honoraria, sappelen geweest, maar ze had geen zeventig boeken, o.a. baantje erbij gewild, ‘want dat zou ten koste zijn gegaan van het van Gabriel García vertalen. Ik leefde heel goedkoop, zette in feite mijn studenten- Márquez, Mario leven voort.’ Toen ze eenmaal in het beurzensysteem zat, kon ze Vargas Llosa, Roberto ruimer leven. ‘Het was – en is – geen vetpot, maar het belangrijkste Juarroz, Juan Carlos is dat je gewoon je werk kunt doen. En ik heb het geluk van een Onetti, Julio Cortázar en Roberto Arlt. Van paar bestsellers gehad.’ 1990 tot 1994 zat ze Ze sluit niet uit dat zij de eerste reisbeurs heeft gekregen die het in het bestuur van Fonds ooit heeft toegekend. ‘In 1977 vertaalde ik De diepe rivieren het Fonds. Ze werkt van de Peruviaan José María Arguedas. Dat zat zo vol lokale kleur nu aan Elena sabe en geur dat ik naar Peru moest om dat boek te snappen. Ik vroeg van Claudia Piñeiro het Fonds om een reisbeurs. Daar deden ze toen nog niet aan en en geeft les aan de VertalersVakschool. ze antwoordden dat ik bij zoiets toch meer moest denken aan orkesten en balletgezelschappen. Ik schreef een vlammend be- Prijzen: ‘Helemaal toog terug: die reis was écht