PDF Van Tekst
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Een huwelijk in Indië Mina Kruseman bron Mina Kruseman, Een huwelijk in Indië. Martinus Nijhoff, Den Haag 1873 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/krus003huwe01_01/colofon.php © 2011 dbnl II J'ai commencé ma vie par aimer. Puis j'ai souffert. Puis j'ai haï. Puis j'ai méprisé - Et mêrae j'ai ri. - Maintenant je pardonne. Si je puis vivre quelques années encore, c'est probable que je finirai par où j'ai commencé et, qu'au lieu de 1'instinct, cc sera 1'intelligence alors, qui aura compris Ie grand mot de la nature Amour. Mina Kruseman, Een huwelijk in Indië III Dit is geen boek vol kennis en geleerdheid, geen poëtische fictie, rijk aan stoute droomen en onwaar-schijnlijkheden, geen verhaal, geen roman, geen novelle zelfs; maar alles en niets; want 't is een droeve kreet uit het werkelijke leven, een zwakke kopie van de fantastische realiteit, een greep uit de natuur weergegeven vrij en grillig als de waarheid. NEW-YORK 1871-1872. M.K. Mina Kruseman, Een huwelijk in Indië VII Eerste deel Hoe zij was Mina Kruseman, Een huwelijk in Indië VIII Nous autres femmes nous ne demandons qu'à admirer et qu'à servir. Le sentiment de notre infériorité ne nous blesse pas, il nous charme au contraire. Ne vous étonnez donc pas si vous trouvez si peu de soumission chez les femmes c'est qu'il y a fort peu d'hommes dignes de la soumettre. .......................... .......................... Eternité! Quel droit avons-nous pauvres petits êtres, ignorants et impuissants, de faire une promesse pour 1'éternité? - Demain ne nous appartient pas, comme 1'étennté nous échappera! Lettre à M. Alexaudre Dumas, fils, au sujet de son livre L'Homme - Femme, par Mlle Oristorio di Frama, Cantatrice. Mina Kruseman, Een huwelijk in Indië 1 Eerste deel Hoe zij was Eerste hoofdstuk Hoe Lina opgevoed werd Mijnheer Van Wageningen was eenige jaren geleden als ritmeester gepensioneerd geworden. Niet lang daarna had hij zijn vrouw verloren, een lief, flink, praktisch mensch, dat hem een ware steun, een hulp, een troost in zijn, anders zwaar beproefd, leven geweest was, en hem steeds had lief gehad met haar geheele hart en verstand. Na den dood zijner vrouw was Van Wageningen van het tooneel der wereld verdwenen. Zijn vrienden hadden hem even gemist, zijn kennissen hadden zijn spoor verloren, en zijn bloedverwanten wisten niets meer van hem dan dat hij zich ergens in Gelderland, in een afgelegen dorpje, een huisje had gekocht, waar hij afgezonderd en zuinig van zijn klein inkomen leefde, en zich geheel toewijdde aan de opvoeding van zijn twee Mina Kruseman, Een huwelijk in Indië 2 kinderen, die hij aan geen vreemde zorgen toevertrouwde. Wat zijn zoontje betrof, had de man gelijk. Maar zijn dochtertje, een aardig, vlug, verstandig ding van nog geen elf jaar, werd in het geheel niet opgevoed zooals de mode of de gewoonte wilde dat een meisje van haren stand opgevoed zou worden. Lina was een goed, gevoelig, hartelijk kind, maar zóo rondborstig, oprecht en vrij, dat zij de schrik was van allen die haar kenden. ‘Later zal zij leeren zwijgen, laat zij eerst maar leeren oordeelen,’ was de leus van den vader, en bij het minst wat er voorviel, waren de eerste woorden van den ritmeester: ‘Lina, mijn kind, wat zeg je daarvan?’ Hierdoor had Lina dan ook zulk een zuiver en vlug oordeel verkregen en zoo goed geleerd haar gedachten gemakkelijk en helder mee te deelen, dat de kinderen van het dorp haar te geleerd, de dames (er waren er twee) haar te wijsneuzig en de heeren haar te brutaal vonden, om zich met haar in te laten; zoodat het arme kind bijna altijd met haar vader alleen was, en tot tijdverdrijf of uitspanning, in de uren dat zij niets beters te doen had, van hem schermen en exerceeren leerde, evenals haar jonger broertje, om wat gezonde beweging te maken. De notaris had den ritmeester eens om zijn schermmeesterschap bespot, in het koffiehuis waar zij 's Woensdagsavonds hun whistclub hadden, maar de ritmeester Mina Kruseman, Een huwelijk in Indië 3 had hem kalm laten uitlachen en hem toen al mêleerende geantwoord: ‘Die nooit in verlegenheid wil geraken, moet alles kennen; zoover brengen wij het niet, dat is waar, maar we moeten toch trachten het zoo ver mogelijk te brengen. Ik wou jou wel eens naar Afrika of Amerika zenden, geheel alleen, zooals je daar vóor me staat, en je als je schaduw volgen, om te zien hoe je 't maken zoudt. Ik geloof dat ik interessante kluchten beleven zou. En dat ik je nog wel eens zou hooren zeggen: ‘had ik ook maar schermen en exerceeren geleerd! En zoo veel andere dingen meer, die ik versmaad en bespot heb, omdat ik ze niet kende.’ - Docter 't is aan u.’ Eens kocht de ritmeester een veulen van een boer. Lina had het zien mishandelen door twee lompe boeren-jongens, die het sloegen en met stokken prikten om het te doen steigeren. Met gloeiende wangen en vonkelende oogen was zij binnen komen stuiven in de kamer van den ritmeester. ‘Och Paatje! - Pa lief, kom toch! - Ik kan het niet aanzien! - Ze mishandelen een veulen omdat ze 't leelijk en koppig noemen, die affreuse boeren! - Koop het Paatje! Och koop het toch. - Bij ons zal het arme dier gelukkig wezen!’ - De ritmeester was met haar mee gegaan, had het veulen gezien en het, tot verbazing van den boer, gekocht. ‘Wat mag die daar mee doen?’ had de vérkooper bij zichzelven gezegd, ‘drie keer heb ik het naar de paardenmarkt gebracht en drie keer ben ik er weer Mina Kruseman, Een huwelijk in Indië 4 mee thuis gekomen, omdat ik het niet kwijt kon raken. Wat mag de ritmeester er mee doen?’ Hij telde met welgevallen het geld dat hij pas ontvangen had ('t was meer dan hij op de markt had durven vragen) en lachte, sous cape over zijn eigen slimheid. ‘De ritmeester beet gehad!’ Bij den ritmeester in huis werd ook gelachen, het was er feest, ter eere van het veulen, dat gras uit kinderhanden at en wortelen en klontjes suiker.... Welk een geluk! Eenigen tijd daarna ging Lina haar veulen een bezoek brengen in een nieuwe wei; de vorige eigenaar had het in zijn wei niet langer willen houden. Zij moest een boerderij langs, waar een groote hond voor een hok aan een ketting lag; 's nachts liep hij los, dan moest hij op de bleek passen. ‘Pas op, de hond zal je bijten!’ riep een boer. Lina lachte, zag het groote bruine dier flink in de oogen met haar open, goedhartigen blik en lei haar hand op zijn kop. Hektor kwispelde met zijn staart, drong zich dicht aan haar zijde en lekte haar kleine hand. ‘Ziet gij wel dat de kennis gauw gemaakt is? Wij weten wel dat wij van elkander houden.’ En, den hond een zoen op zijn kop gevende, vloog zij de wei in om haar veulen te bezoeken. De hond oogde haar na, zoolang hij kon. Dankbaarheid, vreugde, liefde, droefheid, trouw - wat lag er al niet in dien hondenblik! Mina Kruseman, Een huwelijk in Indië 5 De boer ook oogde haar na, dom en wel, met open mond en half gesloten oogen. ‘Ze zal er nog eens tegen aanloopen’ mompelde hij half overluid enkeerde tot zijn ploeg terug. - Was hij geen boer geweest dan had hij ‘excentrique’ gezegd. Doch het was maar een boer. De hond zou zoo iets nooit gezegd hebben. ‘Randa!’ klonk een kinderstem door de wei. Een veulen, dat bij een beekje stond te grazen, spitste de ooren en zag om. ‘Hier mijn Randa, kom je mee?’ In een oogwenk was hij naar haar toegesneld, en met zijn hoofd op haar schouder, haar armen om zijn hals, stapte Lina met Randa het houten brugje over, de wei uit. Toen zij de boerderij voorbijging, zag zij nog evenom naar den hond. ‘Adieu Hektor! adieu!’ En Hektor wurgde zich half aan zijn zware ketting om haar weer te zien en na te oogen en den hem eigenaardigen vriendschapsgroet te zenden, dien hij anders slechts voor zijn meesters over had. De boer zag om, hij dacht dat een zijner kinderen met zijn boterhammen kwam, het was Lina maar. ‘Zwijg!’ riep hij van verre, hij wierp den hond met een steen en hervatte zijn werk. Toen het veulen groot en sterk genoeg was om bereden te worden, dresseerde de ritmeester het zelf en gaf hij het aan Lina cadeau, die er den volgenden dag het dorp op door draafde. Mina Kruseman, Een huwelijk in Indië 6 ‘Schande!’ riepen de dames. ‘Van Wageningen is een ongehoorde waaghals!’ En zij haalden hare kinderen naar binnen, die op de stoep speelden en licht door het slechte voorbeeld bedorven konden worden. Eenige dagen later leerde Lina schieten met de buks. En toen zag men op eens het huis van den ritmeester gesloten. ‘God weet wat hij nu weer uit heeft gevoerd!’ riepen de vrome menschlievende dames; vroom en menschlievend waren zij, want zij vergaten nooit te bidden en stuivertjes te geven voor de te bekeeren Chineesjes in Afrika en Indiaantjes aan de Noordpool. ‘Wat hij uit heeft gevoerd? Ik denk dat Lina den een of ander overreden heeft.’ ‘Of doodgeschoten!’ ‘Ja, doodgeschoten! 't Is best mogelijk.’ ‘O zeker.’ En den volgenden morgen twijfelde niemand in het heele dorp er meer aan dat Lina iemand doodgeschoten had. Men wist zelfs het uur waarop en de plek waar het feit had plaats gehad; den naam van den armen vermoorde was men vergeten, maar die zou wel in de courant komen, wanneer de justitie zich met de zaak bemoeien zou.