Insait: Catholic Reporter Isu 106 June 2014 Insait..P9, P10, P19 na P20...

Namba 2074 Jun 5 - 11, 2014 28 pes K1 tasol Niuspepa Bilong Yumi Ol PNG Stret! Mark Sakai winim sia bilong Namo Aporo siaman- P2

LNG papagraun i no amamas long sere- moni - P2

Man pulim meri long maus bilong Frieda Sila Kana i raitim

“Em lewapukpuk ya, pukpuk mi bai kilim yu!!... HAROLD WALTER ATAEMBO, nait bikos, namba 4 pikinini man bi- em i bilong ples Kome, Katuna long tupela Mackdonald, i bin go Senses Divisen long Oro Bay painim namba wan pikinini man bi- Lokal Level Gavman, insait long long em, Stephen long nait olsem Ijivitari Distrik, bilong Oro na tupela i laik go long bikples long Provins. tok save olsem dispela boi i no stap Em i wanpela trupela man i wantaim tupela. laikim tumas meri bilong em na i no Liklik ples Kome i stap olsem 30 save pret. Em i pait wantaim kilomita longwe long bikpela ples traipela pukpuk bikpela bilong en 1 Katuna. Tupela i wokabaut long mita samting, aninit long bilak wara biknait na i go katim wara long taim Kome na kisim bek meri bilong em. bilong haiwara olsem na wara i Pukpuk i bin kisim Rhoda kam antap olsem 1 na hap mita Ataembo long 23 Mas, 2014 long mak. Tupela i no gat lait na tupela biknait taim tupela i wok long katim i wokabaut sait, sait na i kataim wara lusim liklik ples Kome, na i wara. Rhoda i wokabaut long han laik go long bikples Kapuna. Long sut bilong man bilong em na tupela dispela ples em i no gat bris o mota i go kamap klostu long narapela Harold Walter Ataembo i sanap wantaim meri bilong em Rhoda na soim sua long han na solda bilong em. Rhoda i dingi long karim ol man na kago i sait bilong wara nau. go i kam. tok, em i no wari na sori bikos em i les long givim amamas long satan long em i traim long bagarapim laip bilong en. Tupela i bin katim wara long bik- I go moa long pes 3... Poto: Frieda Kana P2 Wantok Jun 5 - 11, 2014 nius Mark Sakai winim sia bilong Namo Aporo siaman Sakai winim Kapi Nato long 59-0 vot Stanley Nondol i raitim ges na maining, Aporo Len wina bilong Aporo Asosisen Roy Fuso kisim 0. Ronny Asosisen. Em i tok em Ona Asosisen, bihain long bihain long ileksen. Mutu winim sia bilong Tresera lukluk long wok bung PAPUA Niugini Ilekotoral ems tap long kot 4-pela yia. Long pepa bilong ileltoral wantaim 59 vot na Peter Hano wantaim papagraun, gav- Komisin long aste i tokaut Sauten Hailans Provinsel komisin i soim Mista Sakai i kisim 0 na Donald Wasi kisim man na olpela siaman olsem bisnisman Mark Ritening Opisa, Kala Rawali i kisim 59 vot na pastaim sia- 59 vote na winim Ema Atokaro Kapi Nato long givim Sakai i winim kot bilong tokaut olsem ilektoral komisin man John Kapi Nato i kisim 0. wantaim 59 vot. sevis long ol papagraun. stap siaman bilong Namo, aninit long pawa em i gat i Ol narapela opisa em, Ekai Mista Sakai i tok 4-pela yia Mista Rawali i givim tok wanpela bikpela kampani bi- tokaut olsem bisnisman ,Mark Rai kisim sia bilong kampani ol i stap long kot na ol pap- oda long ileksen long long papa graun bilong oil, Sakai wantaim tripela arapela sekretari wantaim 59 vot na graun i no kisim ol sevis bilong 2010 long makim nupela man long lukautim opis bilong Aposo Asosisen na ilektorel komisin i bin holim ileksen tripela taim Word Publishing Company Limited tasol i no bin kamap gut bikos ol opisa bilong Aso- Mark Sakai P. O. Box 1982, Boroko, NCD, PNG. Tel: (675) 325 2500 Fax: (675) 325 2579 sisen i kisim go long kot. Email: [email protected] Mista Rawali i tok klia gut na i feil tripela tai. olsem kot i givim oda em Na long mun Februeri i kisim tok orait long loya 13 kot i givim oda long bilong em long tokaut holim ileksen gen na ilek- NOTICE OF ANNUAL GENERAL BUSINESS MEETING aninit long lo we i givim toralkominis o holim ilek- pawa long ilektoral sen na i tokaut long ol komisin. wina aste. Notice is hereby given that the Annual General Business Meeting of Shareholders of Word Publishing Com- Mista Sakai i tok em i pany Limited will be held at the company office, Top Floor, Section 58 Lot 02, Able Computing Building Com- Mista Sakai i tok John Kapi Nato bin kisim sia- amamas long kisim wok plex, Waigani Drive, NCD, Papua New Guinea on Friday 13th June 2014, commencing at 9:00am. man long 2007 na i stap olsem siaman na bilong olsem 3-pela yia ninit givim sevis long ol papa- ORDINARY BUSINESS long konstitusen bilong graun em i nambawan, Asosisen. tasol em i redi long salen- sim sapos kot i kamap 1. Financial Statements Ilektoral komisin i bin holim ileksen bilong gen long win bilong em olsem siaman. To receive and consider the Financial Statements; and the reports of the Directors and Auditors for makim nupela wokman bilong asosisen bihain the period ended 31 December 2013. kot oda tasol i no bin wok 2. Directors LNG papagraun i no Election of Directors: wanbel long seremoni Bishop Francesco Sarego, SVD retires by rotation in accordance with the Company’s Constitution and kam daun tru na i bin being eligible, offers himself for re-election. Stanley Nondol i raitim harim tok bilong papa- PAPAGRAUN bilong graun long taim bilong Mr Lawrence Stephens retires by rotation in accordance with the Company’s Constitution and being LNG projek long Hides, toktok wantaim papa- eligible, offers himself for re-election. Petroleum Divelopmen graun long kisim tokorait Liasens (PDL) 1, Hides long saining bilong UBSA Fr Joseph Maciolek, SVD retires by rotation in accordance with the Company’s Constitution and being PDL 7, Angore PDL 8 na na LBBSA Forum. Tasol eligible, offers himself for re-election. Juha PDL 9 i tok ol i no taim projek i kirap ol i wanbel long LNG sere- kamapim liklik bung long Following is the current list of directors and when their terms end; moni i kamap long Pot Mosbi na salim ges i go Mosbi. aut na i no gat luksave bi- OL papagraun bilong long papa bilong ges. Bishop Francesco Sarego, SVD term ends 2014 Tuguba long Hela provins Mista Ekanda i autim Rev Bernard Siai term ends 2016 alternate, Mr Uvenama Rova i tok ges (Gigira) em i dispela belwari long ol Fr Paul Liwun SVD term ends 2016 kamap long graun bilong niusmanmeri na i tok moa ol na komisin i mas olsem planti rot gavman Rev Sommy Setu term ends 2015 kamap long ples tumbuna na Exxon Mobil i mekim Mr Lawrence Stephens term ends 2014 we i gat ges long en long dispela projek i no stret Fr Denny Guka term ends 2015 alternate, Mr Amos Misirait luksave long wanem long ai bilong ol papa- Fr Janusz Skotniczny, SVD term ends 2015 samting papagraun i graun. Fr Joseph Maciolek, SVD term ends 2014 givim long gavman na di- Em i tok klia long pablik velopa, Exxon Mobil PNG i go long gavman, Exxon Limited. Mobil na ol arapela divel- 3. Appointment of Auditors Mausman na siaman, opmen patna na stekolda Simon Ekanda i tok ol olsem ol pipel bilong Kapi & Clarke Chartered Accounts, the auditors for the past year, being eligible; offer themselves for pipel bilong Hela i givim Tuguba ol papa bilong re-appointment as auditors of the Company. ges long divelopa na gav- Hides PDL1, PDL7, PDL man na komisin i mas 8 na Juah PDL 9 i wasim Any other business of which notice is given. kamap long Hides long han bilong ol long dispela Hela bikos wanem samt- projek. ing i stap long graun bi- “Dispela i makim olsem Dated this 29th Day May 2014 long tumbuna em i bilong mipela i no givim tok orait ol pipel na i gat tumbuna long wanpela man long lo na pasin kastam i ban- kisim (laitebp) ges long isim ol risos. graun bilong mipela long By Order of the Board, Mista Ekanda i tok moa ges fil eria.” Mista Ekanda long 75 pesen bilong LNG i tok. i kam long Hela tasol “Mipela ol papagraun Elizabeth Konga, Exxon Mobil na gavman bilong Tuguba i no sainim Company Secretary. taim tupela i laik salim go UBSA long Kokopo long Publisher of The aut i no gat lukave long Me 2009 na mipela i no pasin kastom na ol pipel sainim LBBSA long De- bilong Hela. semba 2009, em i stap Mista Ekanda i tok gav- long rekot” Simon Ekanda man na Exxon Mobil i i tok. Jun 5 - 11, 2014 Wantok P3

TENKYU GA- VANA PARKOP: 6 miien pipel i no Ol sumatin meri bilong Caritas Gels Teknikel na Sekonderi skul rejista olsem sitisen (long fran) na ol Stanley Nondol i raitim arapela sumatin (baksait) bilong ol MOA long 6 milien pipel bilong Papua Niugini i no re- arapela TVET jista olsem sitisen bilong kantri aninit long lo. Na dis- skul i amamas pela hevi bai kamapim bikpela wari long stretim long taim Gavana rejistresen bilong ol sitisen. Parkop i bin givi- Minista bilong Nesenel Plening wantaim Dairekta bilong Nesenel Stetistiks Opis Roko Kolomana na Opis bilong maut ol sek long Sivil Rejistri i mekim bikpela wok nau long stretim dispela DBTI Hal long dis- hevi. pela wik. Poto: Infomesen bilong Nesenel Populesen na Hausing Sen- Nicky Bernard sus i tokaut olsem populesen bilong kantri i sanap long 7.6 milien pipel. Dispela i bungim wantaim sitisen na ol lain husat i no sitisen bilong kantri tasol ol i stap moa long 6- pela mun long kantri long taim wok bilong kaunim ol long nesenel sensus i bin kamap. Mista Abel i tok 80 pesen bilong PNG populesen i no re- jista long opis bilong Sivil Rijisteri. Dispela i soim olsem aninit long lo, moa long 1 milien pipel bilong PNG tasol i si- tisen bilong kantri na narapela 6 milien i stap nating olsem ol pipel bilong narapela hap. Mista Abel i tok infomesen sistem bilong PNG i no stret na em i singaut long olgeta sitisen bilong kantri long ol i mas wok bung wantaim ol wokman bilong gavman long e- ID program long kisim infomesen bilong ol stret na ol i mas rejista long sivil rjisteri opis. Minista Abel i tok Dipatmen bilong Nesenel Plening na Opis bilong Nesenel Stetistiks Opis bai go long olgeta wod long kantri na wok wantaim wan wan kaunsil long kisim ol- geta infomesen bilong wan wan manmeri na pikinini. Em i tok bikpela samting em long ol pipel i mas wok bung wantaim ol wokman bilong e-ID program na givim olgeta in- fomesen. Gavman bilong PNG wantaim ol dona patna long kantri olsem Aus Aid, US AID, JICA na ol narapela i wok long yusim olpela infomesen bilong 2006. Man pulim meri long maus bilong pukpuk I kam long pes 1 Na dispela pukpuk i kalap planim ol pinga bilong mi i go kam ausait long wara na i insait long nek bilong pukpuk kaikai meri long solda bilong na em i opim maus bilong em, rait han bilong em na i pulim i nau mi pulim meri i kam go insait long wara. Dispela longwe na pukpuk i swim i go pasin pukpuk i mekim i kamap longwe. Mi karim meri i go bek kwiktaim tumas na meri i no long nambis olsem 10-pela singaut na tu man i no harim o mita moa. Pukpuk i go na em lukim. i kam antap long wara gen na “Mi kirap no gut long harim i lukluk long mitupela i stap. pairap bilong wara na mi “Em i pilim blut bilong meri tanim em mi no lukim meri bi- na i laik kaikai stret. Mi tu luk- long mi, na mi lukluk gut bikos luk bek long em na mi singaut ples i tudak tumas,” em i tok. long em olsem, ‘Yu kam long “Mi lukluk raun na mi kisim hia bai yu dai. Em meri na yu tingting pinis, olsem na mi mekim olsem, tasol mi man sanap isi tasol na lukluk stap ya bai mi kilim yu.’ Tasol long wanem hap bai mi ken pukpuk ya em i kam yet olsem lukim wanpela sain. Bihain na mi paitim wara nabaut long 10-pela minit samting mi wantaim na em i pret na swim lukim tel bilong pukpuk i kam i go longwe. Mi go lusim meri antap na i paitim meri long long nambis. Mi tokim em, yu aninit long wara olsem 5 mita stap long hia, yu no nap dai, moa i go bek long namel bi- mi kisim yu bek pinis. Mi ron long wara,” Harold i tok. painim wanpela diwai long “Mi wokabaut isi i go klostu kilim pukpuk na mi ran i go long dispela hap, na namba tu daun long wara. Tasol pukpuk taim em i apim tel bilong em i ranawe pinis,” Mista na i go daun, em mi go insait Ataembo i tok. long wara. Mi pasim ai tasol Em i singaut long helpim na long bihainim dispela tel. Mi ol lain long ples i kam na no pret bikos wanpela kain karim meri bilong em i go long belhat i kisim mi.” Mista etpos long Katuna tasol helt Ataembo i tok. woka i tok i no nap long Mista Ataembo i tok, em i helpim olsem na ol i kisim em putim han bilong em, bihainim i go long Gona Helt Senta. long tel na i go antap na i pilim Long 4 kilok long moning sket bilong meri bilong em. taim, ol nes i pasim sua bilong “Mi laik sutim ai bilong em em long stopim blut na ol wantaim pinga bilong mi na mi ringim embulens bilong Eng- traim long putim han i go liken Helt Sevis na em i go antap long het bilong em kisim tuepla long ples na i go tasol, em i longpela tumas na long Popondeta Jeneral haus han bilong mi i sot na skin bi- sik. long em i wel tumas. Mi ting Rhoda Ataembo i bin ai bai mi apim em tu tasol em i raun long taim ol man i bin bikpela tumas. Olsem na mi karim em long ples i go olgeta putim han bilong mi aninit long long haus sik. Sapos em i bin bel bilong em na bihainim i go stap liklik taim moa, bai em i antap long nek bilong em. Mi dai bikos em i lusim planti blut. P4 Wantok Jun 5 - 11, 2014 nius US Embeseda i bin raun i go long Buin Eleanor Maineke i raitim bek, wanem samting yu bin go long Kangu nam- laik helpim mi long en, em bis, las nambis long Bo- Embeseda bilong i stap long han bilong yu,” genvil ailan we yu ken Amerika long Papua Ni- Mista Maineke i tok. lukluk i go hapsait long ugini, Solomon Ailan na Mista North i tokim ol Solomon Ailan. Vanuatu, Walter North, i pipel bilong Buin olsem Wanpela sif bilong Buin, bin go raun long Buin dispela wok pren namel Steven Kopano, husat em long Saut Bogenvil long long Amerika na Bogenvil bipo siaman bilong Telei pinis bilong las mun. i no bilong nau tasol, em i distrik pis komiti i bin tok- Raun bilong Mista bilong bipo yet long 1943 tok wantaim Mista North North long Buin i bin wan- long taim bilong Namba tu tu. pela gutpela raun tru. Ol Wol Woa. “Em i moa gutpela long polis opisa, distrik edmin- Em i tok Bogenvil i bin Amerika i helpim Bogenvil istresen opisa, ol sif bilong helpim Amerika long long dispela taim olsem ples, na ol manmeri i bin winim dispela bikpela pait Bogenvil i bin helpim tok welkam long Mista long taim bipo, na long Amerika long bipo taim bi- North na deligesen bilong dispela as, Amerika i laik long Wol Woa,” Mista em. helpim ol pipel bilong Bo- Kopano i tok. Mista North i bin kam genvil long divelop bihain long Buin wantaim meri long Bogenvil Kraisis i bilong em, Julie North, na bagarapim planti samting politikel asisten, Melissa long ailan. 1: Ol manmeri long Buin i Campbell na protokol Long dispela raun bi- tok welkam long Walter opisa Philip Kiha. long Mista North, em i bin North wantaim meri bilong Ekting eksekyutiv inspektim ol polis man- menesa bilong Buin distrik meri bilong Buin tu. em Julie. edministresen, Joe Em i bin raun i go long Maineke, i bin mekim sot- Buin Helt Senta na sin- 2: Walter North i lukim ol pela toktok long tok daun na toktok wantaim ol polis manmeri bilong welkam long Mista North. wokman meri na sik man- Buin. “Mi bai stap na yu go meri long haus sik. Em i Buin polis stesin i bungim hevi Bihain long dispela hevi, Sauten sait long Bogenvil Pis Agrimen Rijonal Komanda, Senia Sajen, olsem rekonsilieisen na wepons John Pupui, i tok olsem polis stesin disposel. bai no inap long harim tok wari bi- Fr Nabuai i tok sori long ol polis long ol manmeri moa, long wanem, long hevi ol i bungim wantaim ol ol manmeri i no respektim ol polis. pipel bilong Buin. Em i askim ol Long Mande 26 Me, Buin Edmin- long stap bek long Buin na lukau- istresen i bin singautim wanpela ki- tim lo na oda. bung bilong ol sif, ol eks-BRA, na Wanpela bikpela samting we ol ol manmeri. sif i tok long dispela kibung, em Long dispela kibung, ol wantok long painim ol manmeri husat i bilong dispela polis man husat i bin holim gan yet, na rausim. kisim bagarap i bin givim wanpela Ol lida bilong Buin distrik i kamap petisen long Buin Edministresen. wantaim tripela tingting long lukluk Fr. Joseph Nabuai, memba bi- long dispela hevi bilong ol manmeri long Lule Konstituensi, i tok dispela husat i holim gan yet. kain pasin i no gutpela. Em i tok ol • Ol pipol bilong Buin bai holim manmeri husat i save brukim lo i wanpela wokabaut (protes). mas stop nau. • Sindaun toktok wantaim ol sif, Em i tok pasin bilong stap insait veteran, COE, na ol lida man- long ol grup olsem eks-BRA na re- meri bilong Buin. Buin polis stesin long Saut Bogenvil Poto Eleanor Maineke. sisten i stap yet. Em i tok dispela • Kamapim pablik kibung long ol kain pasin bai no inap helpim Buin manmeri i tokaut long tingting Eleanor Maineke i raitim Wanpela polis man i bin kisim gan long polis stesin, kisim ki long long divelop, na kamap gutpela bilong ol. bagarap long han bilong ol wantok ol polis opisa, na opim rum gat na hetkwata bilong Saut Bogenvil. Ol polis long Buin i go bek nau na LONG Sarere namba 24 de bilong bilong wanpela man ol polis i bin rausim ol wantok bilong em husat i Em i tok ol manmeri bilong Buin i mekim wok bilong ol bihain long ol Mun Me, wanpela hevi i bin kamap arestim. bin stap insait. Ol arapela kalabus no bihainim ol toktok we i stap in- sif bilong Buin i toktok long ol. long Buin polis stesin. Dispela man i bin kam pairapim man i bin ranawe tu.

AustraliaIsaac Liri i raitim amamas i helpim long taim bilong opim ol olLTI sumatin long kisim infomesen nupela fasiliti gavman bilong Aus- ol i nidim long mekim wok bilong LEGAL Trening Institut (LTI) em tralia i helpim long kamapim. ol, na tu, em bai helpim ol long i wanpela bikpela skul insait long Australia i yusim mani inap gat kwaliti long wok bilong ol. Papua Niugini we i save long K2.5 milien long kamapim ol “Kwaliti edukesen em bikpela kamapim planti ol gutpela loya dispela nupela fasiliti. Ol dispela samting,” Mis Stokes i tok. long kantri, na tu long Pasifik fasiliti em wanpela nupela odito- Australia i sapotim LTI long rijon. riam, nupela leksa hol, 5-pela nu- bipo yet i kam inap nau, na Mis LTI i givim trening long ol loya pela opis, nupela konprens rum, Stokes i tok olsem Australia i laik moa long 40 yia nau. Dispela skul nupela kompyuta rum, na nupela lukim Papua Niugini i kamapim ol i bin stat long 1972 long wanpela haus kuk. gutpela loya husat i gat kwaliti bilding arere long olpela Palamen Hai Komisina bilong Australia long wok bilong ol. haus long Daun Taun Pot Mosbi. long Papua Niugini, Mis Deborah Mis Stokes i tok Australia na Taim LTI i bin stat, em i bin gat Stokes, i bin stap long lukim LTI i Papua Niugini i gat gutpela na 6-pela sumatin tasol, na tude, em opim ol dispela nupela fasiliti. strongpela wok bung long lo na i gat moa long 131 sumatin. Em i tok dispela nupela jastis sekta, bikos tupela kantri i Long las wik Fraide, LTI i bin kompyuta rum bai mekim isi long gat wankain demokretik sistem. Mis Stokes; Kwaliti edukesen em bikpela samting. nius Jun 5 - 11, 2014 Wantok P5

TeknikelNAU i gat planti nupela infra- Oledukesen manmeri husat i greduet long lukim planti em sumatin i painim i wok bikpela samting straksa divelopmen projek insait APTC i no kwalifai long wok long wantaim dispela tupela kampani long kantri olsem na Papua Ni- Papua Niugini tasol, ol i ken painim taim ol i pinisim skul. ugini i nidim planti manmeri wok long Australia, na tu long ol APTC bai gat tupela nupela fasil- husat i kwalifai long mekim ol arapela Pasifik Ailan kantri. iti tu long klostu taim. Dispela tu- teknikel wok. Na long kamapim Mis Stokes i tokim ol dispela pela fasiliti em Torisim na Hospitaliti ol kain manmeri olsem, yumi sumatin husat i greduet olsem Fasiliti na Nesenel Otomotiv Tren- nidim planti teknikel skul olsem Papua Niugini, Australia na Pasifik ing Senta. Wok konstraksen i Australia Pasifik Teknikel Kolis Rijon i nidim ol bikos ol bai mekim kamap yet long dispela tupela nu- (APTC). bikpela wok long helpim kantri na pela fasiliti. Long namba 13 greduesen sere- Pasifik Rijon long divelop. Dispela tupela nupela fasiliti i moni bilong APTC long las wik, Hai Em i tok i tru olsem Papua Niug- soim tu gutpela wok pren namel Komisina bilong Australia long ini gat ol netural risos i stap, tasol long APTC na Pot Mosbi Teknikel Papua Niugini, Mis Deborah Papua Niugini i nidim ol manmeri Kolis. Stokes i tokim sumatin, papa husat i gat teknikel save long wok Tupela kolis i save wok bung mama, na ol tisa olsem em i ama- wantaim ol dispela netural risos. long planti taim na serim ol risos i mas long lukim planti manmeri bi- Hastings Deering long Pot go i kam. long Papua Niugini i kisim teknikel Mosbi, na Coral Sea Hotels i bin Olgeta dispela wok we i kamap save. kisim tok amamas i kam long Mis long bipo na i kamap long nau i Taim APTC i bin stat long 1997, Stokes long wok pren ol i gat wan- kam aninit long gutpela wok bung moa long 1,300 manmeri i greduet taim APTC. bilong Australia na Papua Niugini pinis na i wok long ol kampani in- Wok pren bilong dispela tupela long givim trening i go long planti Hai Komisina bilong Australia long Papua Niugini, Deborah Stokes, i toktok sait long kantri, na tu long ovasis. kampani wantaim APTC i save manmeri. long namba 13 greduesen seremoni bilong APTC. Stetu bilong Mama Maria long ples Haisi Eleanor Maineke i raitim long Amerika, long taun Boston i Gavana bilong Otonomos Rijon kirapim skul bilong ol yet, eduke- pela soldia bilong PNGDF. Dispela bin kirapim Haisi Katolik Misin. ov Bogenvil, Joe Lera, i bin skul sen long dispela eria i bin kamap isi bagarap long Mama Kwin bilong Mama Kwin bilong Peace, Haisi Komyuniti skul tu i kirap long dis- long Haisi Komyuniti Skul taim em liklik long ol pipel. Peace i bin stap inap long Epril 11, Katolik Misin, i stap long Siwai Dis- pela taim. i bin liklik mangi. Haisi Katolik Misin i bin stap 2014, taim guria i bin brukim em ol- trik long Saut Bogenvil. Long 1960 ol sumatin bilong Haisi Komyuniti skul i gat nem olsem ke-senta long taim bilong geta. Insait long Siwai Distrik, i gat tu- Murua na Sininai i save kam skul long givim save i go long planti Bogenvil Kraisis. Nau lek bilong em tasol i sanap pela Katolik Peris tasol, Monoitu na long Haisi, ol i save wokabaut manmeri husat i gat ol bikpela wok Long yia 1994, Mama Kwin Bi- strong yet long groto bilong em Haisi. longwe tru long go kisim save, na na i givim sevis long Bogenvil na long Peace i bin kisim bagarap long fran bilong Haisi Katolik Misin. Long yia 1962, wanpela Pater bi- sampela i save slip long skul bikos Papua Niugini. long katres long han bilong wan- ples bilong ol i stap longwe. Bihain taim Murua na Sininnai i

INDEPENDENT CONSUMER & COMPETITION COMMISSION PUBLIC NOTICE

RELEASE OF RE-ISSUED DRAFT REPORT ON PMV & TAXI REVIEW

Independent Consumer & Competition Commission (ICCC) em wanpela gavman ejensi we i gat rait long go pas long kamapim fi bilong ol Pablik Moto Kar (PMV) insait long kantri long ol rurel na eben eria. Dispela Komisen i save go pas tu long kamapim ol fi bilong ol taxi. Komisen i laik toksave long jenerel pablik na ol PMV na taxi opereta long ol eben na rurel eria olsem Komisen i kamap wantaim nupela draft ripot bilong PMV na taxi riviu. Komisen i kamap wantaim fainel ripot bihain long ol i kisim sampela infomesen long draft ripot. Ol infomesen long draft ripot i no bin stap gut tumas, na dispela i bin givim hat taim tru long Komisen long glasim na kamap wantaim fainel ripot. Long ol tingting na toktok bilong Komisen, ol i bin skelim olsem planti samting we ol i toktok long en 1: Stetu bilong Mama Maria long Haisi Katolik Misin, Siwai, Saut Bogenvil. Ka- i no stap insait long draft ripot. Dispela ol samting we i no stap insait long draft ripot i daunim standed tres i bin sutim statu long taim bilong Bogenvil kraisis. bilong ol PMV na taxi sevis, na dispela i mekim hat long Komisen long kamap wantaim ol gutpela fi we olgeta pablik i ken benefit long en. Komisen i luksave tu olsem wantaim nogat gutpela draft ripot, nogat gutpela kompetisen bai kamap long PMV na taxi indastri. Bikos long dispela, Komisen i kamap wantaim wanpela arapela draft ripot gen (Re-Isu Draft Ripot) long kisim planti moa gutpela tingting, na gutpela ripot we olgeta i ken ben- efit long en. Komisen i luksave long ol hevi we kantri i bungim long PMV na taxi indastri tude, na Komisen i laik wok bung wantaim olgeta stekholda long lukim olsem indastri i kamap gut Dispela taimtebol i soim ol ivents we Komisen bai mekim long dispela taim: Ivents Taimfrem Rilis bilong Re-Isu Draft Ripot 21st Me, 2014 Sabmisen i go long Re-Isu Draft Ripot 27th Me, 2014 Rilis bilong Fainel Ripot 31st Julai, 2014

Kopi bilong Re-Isu Draft Ripot i stap long ICCC websait, na yu ken kisim tu long ICCC hetkuata long Pot Mosbi, na long ol rijonal opis long Goroka, Lae na Kokopo. Long kisim moa infomesen, yu ken kontektim Jimmy Yareba o Bonny Riowa long 325 2144 o long email [email protected] o [email protected].

Tok orait i kam long Mr Elastus Geroro Ekting CEO 2: Guria long dispela yia i bin rausim het bilong stetu. P6 Wantok Jun 5 - 11, 2014 nius Ol wok redi long tupela Nu Briten Haiwe bris

Bilong wanem na mi bai lusim mani bilong mi longpela taim insait long Supa? (tenkyu long Leon bilong Nu Ailan na Jeffrey bilong Pangia long dispela askim) I gat tupela bikpela as tingting long putim mani bilong yu long Nambawan Supa na larim i stap longpela taim.

(1) Namba 1 as tingting em sapos yu lusim mani bilong yu insait long akaun bilong yu long sampela taim, bai yu kisim win mani antap long mama mani bilong nan a tu bai yu kisim narapela win man gen antap long ol mani mak bilong win mani yu kisim pinis.

Tok piksa olsem, sapos yu putim K100 wantaim 8 pesen win mani yu bai kisim K8 long olgeta yia.

Tasol, sapos yu lusim mani bilong yu insait long akaun yu bai kisim 8 pesen win mani long namba wan yia na 8 pesen moa long narapela yia bihain.

Em bikos long wan wan yia yu kisim win mani gen antap long mak bilong win mani bilong yu.

Long tok piksa antap yu kisim 8 pesen antap long K100 long namba 1 yia tasol long namba 2 yia yu kisim 8 pesen antap long K108, em K100 mama mani bilong yu wantaim K8 winmani bilong namba 1 yia. Sampela taim ol i kolim dispela kain pasin long ‘magic compounding’. WANBEL NA PUTIM HAN WANTAIM: (L-R: Seketeri bilong Works, David Wereh, Reichert Jonathan Thanda Em i no magic, nogat, em i matematik tasol! em Fes Asisten Seketeri long Foren Aid Divisen na Tonegawa Yasunori em Rot Enjinia wantaim Plening na Kodinesen Divisen, JICA i amamas long wok bung wantaim long Nu Briten Haiwe bris i putim han wantaim Long soim yu wanem kain bikpela senis bai kamap sapos yu lusim mani bilong yu insait long akaun na skelim wantaim pasin bilong yusim win mani bilong yu olgeta bihain ol i sainim agrimen long DoW opis las Fraide. Poto: Veronica Hatutasi yia, lukim dispela piksa aninit. Veronica Hatutasi i raitim gren mani we gavman bilong Mista Taniguchi i tok wok Retpela lain i soim hamas mani yu bai kisim sapos yu putim K100 na em i kamapim Japan i givim bihainim askim long Aum Bris i karamapim 50 8 pesen long wan wan yia inap long 40 yia. Em i winim K1000! SAPOS olgeta wok redi i go bilong Gren Aid projek long mita na Kapiura Bris i Tasol, sapos yu save yusim win mani bilong yu long olgeta yia, yu bai kisim K340. gut, ol pipel bilong Wes Nu wokim bris log Aum na karamapim 116 mita. (blupela lain) Briten bai gat tupela nupela Kapiura Bris long Nu Briten Wok long tupela bris bai kos na strngpela bris abrusim Haiwe. samting olsem K50 milien, na namel bilong neks yia, 2015. Em i tok gavman bilong bai kam long Japan Gren Aid Dispela i bihain long Japan Japan i no wokim komitmen Progrem. International Cooperation yet long putim mani bilong Ol enjinia na plena bilong Agency (JICA) i bin sainim ol wokim dispela tupela bris. Chodai Kampani Limited long minit bilong Diskasen long Tasol em i tok taim ol lain Japan bai wokim tupela bris. redim sevei long projek bilong enjinia bilong em i go long ples Dispela em kampani i bin bildim ol bris long Aum na we projek bai kamap long en wokim ol 15 bris long Atono- Kapiura Wara long Nu Briten long wokim disain na plen, ol mas Rijeon bilong Bogenvil tu- Haiwe, wantaim Dipatmen bai skelim tu kos bilong projek. pela yia i go pinis. bilog Woks (DoW) long Mosbi Yoshikazu Taniguchi bilong 4-pela enjinia na seveiya we long las wik Fraide. Tupela JICA i tok sevei bai kisim wan- Tonegawa Yasunori i go pas bris i stap long Wes Nu Briten pela mun na pinis long mun long en i bin stap tu long sain- Provins sait. Julai long dispela yia. ing seremoni wantaim DoW, Hetman bilong JICA long Em i tok mekim ol wok redi, na ol bai go long Wes Nu PNG, Shigeru Sugiyama, i tok disain wok na draf bai pinis Briten provins long mekim ol ol bin wokim sevei wantaim long mun Janueri neks yia. wok redi, glasim na skelim bi- (2) Namba 2 as tingting em i bikos Nambawan Supa i save kisim bikpela profit mani i long projek. winim wanpela benk akaun.

Trupela stori em i olsem, long 10 pela yia nau, Nambawan i winim samting olsem Ox & Palm drowim meja dro wina bilong Stet ov Orijin 15 pesen win mani.

Sapos yu kisim moa win mani longpela taim, bai yu gat moa mani taim yu pinis long wok.

Sapos yu lukim dispela piksa aninit em i soim hamas mani yu bai gat bihain long 20 yia sapos mani bilong yu i stap na i go bikpela wantaim 5 pesen, 10 pesen na 15 pesen win mani.

Lukim hamas mani yu bai gat sapos yu kisim 15 pesen long olgeta yia olsem Nam- bawan Supa.

Iru i wina bilong Ox &Palm Stet ov Orijin promosen CAIN Iru i bin winim Ox & Palm meja o bikpela dro long Stet ov Orijin promosen resis i bin ran long kantri insait long 6-pela wik. Ol bin wokim dro long las wik Tunde na prais we Mista Iru i winim em 40 insis Samsung LED TV. Sales na Maketing Dipatmen i tok i go log moa long 100 pipel i bin stap insait long promosen long 6-pela wik. Olgeta wik i bin gat wanpela wina.Poto i soim Pro- mosens Kodineta bilong Hugo Canning kampani, Janell Manihia i lukluk i stap taim polisman, Konstebol Samuel Aipu i kisim risit long winman.Poto: Midia Partners merinius Jun 5 - 11, 2014 Wantok P7 Ol Galp Provins meri kisim trening long bisnis

Isaac Liri i raitim Namel long ol 17 manmeri Dispela foapela meri i ama- husat i bin kisim trening long mas tru long SBDC na Galp LONG sampela wik i go dispela woksop, foapela em ol Provinsal Edministresen long pinis Smol Bisnis Divelop- meri. dispela kain trening woksop. men Kopresen (SBDC) i bin Dispela foapela meri em Ol i tok dispela kain woksop ranim wanpela trening wok- Elsie Uriah na Martha Popau bai helpim ol long wok bilong sop long Kerema taun long bilong DAL, Elizabeth Tu- ol, na tu, helpim provins long givim moa skul long ol ed- osaho bilong Fisheries, na divelopim kapasiti bilong bis- (L-R) Elsie Uriah, Martha Popau, Elizabeth Tuosaho na Arie Ainu i amamas wantaim pepa ministresen wokman meri Arie Ainu bilong Komes. nis. bilong ol. Intenesenel Leba Ogenaisesen (ILO) i gat luksave long dispela bisnis pepa ol i long Galp Provins. kisim. Yut, Meri Ol projek wetim WPBI bai na Famili strongim ol Pastor Barbara Lunge yet PTSB meri long Yakam Kelo i raitim tim na dispela kain isi isi Woks Francis Awesa i bilong PSTB bai no inap stap long Lae na opim. Bogenvil MOROBE Provinsal kamapim ol projek bi- Dispela em wanpela Gavman bai wokim Saplai naTendas Bod hainim taim ol i makim. bikpela rot projek tru we LONG las mun, Embeseda bi- (PSTB) i slip antap yet Wantok i kisim tok ol kolim dabol lein rot o long Amerika long Papua Niug- nupela haus lotu long ol kontrak pepa bi- save olsem olgeta lida tupela kar bai ron sait ini, Solomon Ailan na Vanuatu, Nau long dispela las de we ol sistem bilong wol wok long sek- long karimaut ol wok bilong Morobe provins sait i go i kam. Water North, i bin go pas long sek na i wok long pundaun bikos ol i no wokim antap long strong- projek insait long Mo- wantaim ol gavman Dispela projek i bin wanpela Wimens Pis Bilding In- pela ston long ol bai i sanap strong long taim bikpela Guria i kam. robe provins. opisa bilong edministre- kisim longpela taim long isitiv (WPBI) Program long Sistem bilong politik, ikonomik sistem, sosol sistem na ol sistem Memba bilong Bulolo sen i stap long Boana Gavman i kamapim we Otonomos Rijon ov Bogenvil. bilong lotu i wok long pundaun. na Deputi Oposisen lida long bikpela miting bi- planti toktok egens na Ogenaisesen i bin helpim long Olsem na Cyrus king bilong Persia i givim oda long ol i mas Sam Basil i tokaut long long bus kibung long dis- ripot bilong mani na kon- lukim olsem dispela WPBI pro- wokim gut gen haus lotu bilong God Bikpela insait long fes buk olsem ol kontrak pela wik. trak i no bin kamap gut gram i kamap gut em Counter- Jerusalem we ol birua i bin kukim pinis. Tasol gavman bai baim projek bilong Bulolo ilek- Olsem na no gat man i inap nau. part International. Ol representiv olgeta samting long wokim gen dispela haus lotu. Yumi bai gat toret i stap yet na wetim stap long bekim toktok o Mista Awesa i tok bilong dispela ogenaisesen bai bikpela wok we i nidim traipela mani long mekim haus holi bilong PSTB long stretim ol dis- mekim tok klia long dis- Nadzab Lae haiwe em stap long Pot Mosbi long dispela God, em ol pipel bilong God tasol. pela pepa bai ol ken givi- pela toktok bilong bikpela samting bikos wik long lukim olsem program i Gavman bilong PNG i mas save long wanem kain taim yumi maut kontrak na ol wok memba bilong Bulolo na em bai kirapim tru ol bis- kamap gut. stap long en, na em i mas stretim ol wok bilong em long bihainim ken go het insait long wanem as PSTB i wok nis na divelopmen insait Long Fonde long dispela wik, dispela ol senis i stap. Long em i mas bihainim visen bilong ilektoret. long holim yet ol kontrak long Lae siti na Morobe wanpela kibung bai kamap we heven long wok wantaim ol pipel bilong God olsem ol wokman na Mista Basil i tok sam- pepa stap. provins we planti man- bai lukim ol representiv bilong wokmeri bilong God long redim yangpela meri bilong marit wan- pela bikpela projek bi- PSTB em opis bilong meri bai i gat wok na Counterpart International i tok- taim Jisas Krais long taim em i kam bek. long Bulolo distrik we ol Gavman we i stap long planti lain bai mekim tok long gutpela bilong dispela Sapos yumi stadi long buk bilong Esra, bai yumi kisim sam- makim pinis olsem rot go kisim olgeta projek ripot mani long ol wok na kain program. pela klia tingting long wanem samting Bikpela i toktok long gav- long Biaru na Garaina bilong Gavman na ol kain bisnis projek bilong Mani long sapotim WPBI i man, ol pris na ol pipel long graun bai mekim. Ritim long Esra eria, ol bris, ol egrikalsa memba na putim aut ol. save kam long U.S Agency for 6:3-4. projek na arapela moa i long tenda bai ol kon- Em i tok nau LNG ges International Development Ol samting bilong ol mani man bai i go long ol stretpela lain stap long opis bilong trakta na kampani ken projek i kamap pinis na (USAID). husat i lotu long God long ol i ken helpim ol lain i stap rabis na PSTB olsem na ol i mas aplai long winim na ki- moa mani bai kam insait Astingting bilong WPBI em long helpim long kirapim kingdom bilong God. stretim bai kontrak i ken rapim wok. long kantri olsem na long strongim ol meri na givim “Sapos God i laikim sampela manmeri, orait em i save givim go aut na ol kampani Long dispela wik Ne- Nadzab Lae haiwe i trening long ol long kamap ol gutpela save na tingting long ol na mekim ol i amams. Tasol ken statim wok. senel Gavman i tokaut bikpela samting long meri husat i ken kamapim gut- sapos God i no laikim sampela, orait em i save mekim ol i hatwok Mista Basil i tok ol dis- long bikpela rot projek lukim mani i kam na ki- pela divelopmen long ples. WPBI bai helpim ol meri tu long bungim planti samting bilong givim long ol manmeri God i pela projek i gat taim we bilong Nadzab na Lae rapim ples na ol pipel tu long wok strong long kamapim laikim. (Saveman 2:26) ol i makim pinis long sta- haiwe we Minista bilong i ken painim mani. “Tasol ol mani samting Tair i kisim, em bai i no inap hipim i stap bel isi long Bogenvil. bilong em yet. Nogat. Bai ol i kamap samting bilong Bikpela yet. Na ol manmeri bilong Bikpela bai i kisim olgeta dispela samting Tair i bin bungim, na bai ol i gat planti kaikai tru bilong kaikai, na bai ol i gat ol naispela naispela klos bilong putim.”(Aisaia 23:18) “Na tu ol i mas kisim olgeta samting ol i bin wokim long gol na silva bilong mekim wok bilong lotu long haus bilong God, na karim i go bek long Jeruslem na putim long nupela haus bilong God. Bipo King Nebukatnesar i bin kisim ol dispela samting long Jerusalem na karim i go long Babilon, tasol nau olgeta i mas i go bek.” (Esra 6:5) Ol wok ministri bilong las de i mas kisim 10 pesen bilong ne- senel baset long mekim wok bilong kingdom bilong God. PNG em i Kristen kantri bikos em i wanbel na sainim pinis kavanen long stap aninit long God bilong Israel. Ritim as bilong tok long buk Esra 6:8-9. Nupela sios na gavman i mas wok wantaim long pinisim ol pasin bikhet wantaim pawa bilong gutnius bilong Krais. Em i wan- pela pawa tasol we bai senisim laip bilong ol pipel. Rom 1:16 i tok, “Mi no save sem long autim gutnius, long wanem strong bi- long God i stap long gutnius, em strong bilong kisim bek olgeta man i bilip, ol Juda pastaim, na ol manmeri bilong ol arapela lain tu.” Mi bilip olsem yumi kamap long taim bilong kaikai i mau pinis em long 2015, na bai yumi ken amamas long dring susu bilong kau na kaikai swit hani taim ol lida bilong yumi i wok bung wan- taim long pasin bilong God. P8 Wantok Jun 5 - 11, 2014 siosnius Sen Peter Chanel peris i selebret … hatwok i karim kaikai Veronica Hatutasi i raitim Em i bikpela wok tasol yupela i komyuniti i bin redi gut stret na 4- wokim sakrifais long givim na pin- pela rijon olsem Sauten, Momase, “SAKRIFAIS, wokbung na isim wok, maski yupela i gat ol skul Hailans na Niugini Ailans i bin stap strongpela tingting long inapim fi na ol narapela komitmen. Gutpela insait long liteji bilong lotu long stat driman bilong yupela, maski yu- wok bung wantaim bilong peris bilong lotu prosesio, taim bilong ofa pela i gat ol narapela wok komit- pris, peris kaunsil, ol akitek, kon- na lotu pinis prosesio. Ol i bin putim men, i karim kaikai tude,” trakta na bilda na komyuniti i lukim ol tumbuna bilas na samsam danis Asbisop John Ribat bilong Pot wok i pinis na selebresen i kamap na presim Bikpela long givim Mosbi Katolik Asdaiosis i tok. tude,” Asbisop Ribat i tok. tenkyu long bikpela samting i bin Asbisop Ribat i tok olsem long Asbisop Ribat i tokim kongrige- kamap long peris na sios bilong ol. misa lotu i bin kamap long las wik sen, “Yumi mas lukim dispela sios Peris pris, Pater Macianus Bei, Sarere long opim nupela haus lotu bilding i olsem haus bilong yumi, Peris Kaunsil Siaman Paul Miamel, KI: Asbisop John Ribat i pre long nupela haus lotu na ki pastaim em i givim ki bilong Sen Peter Chanel peris, haus holi God i stap long en, na man i makim akitek na bilda na ol i go long peris pris long opim dua na statim lotu. Erima long NCD. long wankain taim, yumi olgeta tu i arapela i bin mekim ol toktok long Moa long 500 Katolik bilong peris wan wan haus holi bilong God.” taim bilong selebresen. na ol narapela peris insait long Em i tok Bikpela i laikim bai yumi Bihain long lotu, selebresen i bin NCD i bin bung wantaim 18 pater, kam long sios olsem famili long pre go het wantaim kaikai na ol tum- 8-pela diken na ol rilijes long misa na selebret. Na em i tok moa olsem buna na kala kala tumbuna bilas, lotu, kaikia na kalsa selebresen i yumi mas putim God long namel singsing na samsam ol wan wan bin kamap long amamasin dispela taim yumi stap wantaim na sele- rijon i putim kamap. bikpela de. bret. Mak bilong mani ol i spendim “Tude hatwok bilong yupela i Asbisop Ribat i strongim kon- long stretim na skruim sios i go karim kaikai, na yupela i gat risen o grigsen olsem long taim yumi wari bikpela, i moa long K500,000. Ol as bilong selebret na amamas na na yumi laik stap isi na yumi bilipmanmeri bilong peris i bin stat tok tenkyu long God long en. Yu- bungim hevi na pen, yumi painim long bungim mani long 2008 na Tu- pela i bin laik skruim haus lotu i go wanpela ples yumi ken painim bel rangu Konstraksen kampani i bikpela na i ken pulapim moa pipel isi na Bikpela em long haus lotu. mekim wok insait long 6-pela mun. insait long beten na givim biknem i Asbisop Ribat i bin luksave na Kampani SVS i bin givim bikpela go long Bikpela. Bilip bilong yupela tok tenkyu tu long Kwaia Ministri na sapot taim em i givim K550,000 long Bikpela i strongim yupela long kwaia grup we nek bilong ol i bin helpim mani. GO PAS: Goilala grup i makim Sauten Rijon long stat bilong lotu prosesio bilong wok bung wantaim olsem komyuniti kam gut tru long dispela de. Bai i gat moa ripot na piksa neks ol pater na Asbisop John Ribat i go insait long nupela haus lotu bilong Sen Peter long inapim driman bilong yupela. Sen Peter’s kongrikesen na wik. Chanel, Erima.

INSAIT: Hap bilong kongrigesen insait long nupela haus lotu i gat moa spes long inap long moa long 500 pipel.

KWAIA: Peris kwaia i bin kam gut tru taim nek bilong ol i pairap long amamas, selebret na presim Bikpela long lotu. Ol Poto: Veronica Hatutasi P12 Wantok Jun 5 - 11, 2014 abcpasifiknius 0l poto nius

WOKBUNG LONG STRONGIM KALSA: Dairekta bilong Nesenel Brotkasting Koporesen (NBC), Memafu Kapera wantaim bosman bilong Nesenel Kalserel Komisin (NCC), Dokta Jacob Simet i sainim agrimen long redio stesen bilong NBC bai kamap olsem ol opisel stesen long brotkastim Melanisen Kalserel Ats festival bai kamap long tupela wik long PNG. Festival bai stat long Jun 28 na pinis long Julai 11. Ol Melanisen kantri olsem Solomon Ailan, Vanuatu, Fiji, PNG, Timor Leste na Nu Kaledonia bai stap insait long dispela festival bai kamap long Mosbi na ol Wanpela balus i kisim ol asailam sika i kam long Manus Ailan ditensen senta. Poto: ABC satalait provins olsem Milen Be, Is Nu Briten, Isten Hailans na Is Sepik. Poto: Nicky Bernard.

Christmas Ailan asailam Australia long stap isi bikos long intres bilong em long ditensen senta long hap (Nauru). sika i protes Nauru Palamen i bin rausim Roland Kun na OL i putim samting olsem 70 asailam sika long narapela tupela memba, Kieren Kek na Mathew Christmas Ailan ditensen senta i go long hai Batsiua inap ol i tok sori long bagarapim gutpela sekyuriti banis eria bihainim ol ripot long ol bikpela nem na piksa bilong kantri (Nauru). pait long wiken. Dispela tripela man i bin tok agensim disisen Ol i rausim ol man diteni na ol spesel sekyuriti i bilong Nauru gavman long rausim Sief Jastis putim ol long wanpela hap ol i kolim long “Retpela bilong Nauru, Geoffrey Eames husat i wanpela Blok.” sitisen Australia, na wanpela mejistret bilong kantri Seneta bilong Greens Pati, Sarah Hanson- tasol, Peter Law, bilong Australia tu. Young i tok ol lain i wok insait long senta i wari stret Mista Kun i tok tripela bai no inap tok sori, tasol long ol samting i kamap we ol i ripotim olsem sam- ol i laikim spika long kisim stretpela ligel etvais pela asailam sika i kisim bikpela bagarap long ol long saspensen. hevi long senta na sampela ol i stap nau long haus Em i askim intenesenel komyuniti long strongim sik. Nauru long bihainim gutpela gavanens, na tu, em i Long ol ripot, ol i holim ol protes we i kamapim ol no amamas long Pasifik Ailan Forum i no mekim bagarap long makim 100 de taim asailam sika wanpela toktok long dispela samting. Reza Berati bilong Iran i bin dai long Manus Ailan Mista Kun i tok Australia i no mekim wanpela ditensen senta long stat bilong dispela yia. toktok, nogut Nauru i no amamas, na dispela i no Wanpela man i lukim ol samting i kamap long gutpela long asailam sika senta bilong Australia i Manus ditensen senta i tok wanpela wokman stap long Nauru. bilong Salvesen Ami i bin paitim dai Berati. Mista Kum na famili bilong em i stap long Nu Salvesen Ami i tok em bai helpim long ol wok Silan nau bihain long gavman i rausim meri bilong painim long dispela samting. em long wok na tu, visa bilong em. Meri bilong Mista Kunem i bilong Australia. Nupela dijitel alaiens bilong Nauru ditensen senta i gat 1,200 asailam sika. Long dispela wik, ol i stretim ol pepa bilong namba kisim moa Pasifik meri long wan grup bilong ol asailam sika na glasim ol sapos ICT wok ol i refuji tru tru. Ol i painim olsem 13-pela i trupela INFOMESEN na Komyunikesen Teknoloji (ICT) i refuji na ol i larim ol i go stap long komyuniti. Ol i rijektim 7-pela. bikpela samting long ol nupela bisnis insait long KLAIMET SENIS HEVI: Sohano Ailan long Atonomas Rijon bilong Bogenvil i wok Pasifik. Tasol ol man i pulap long dispela eria, maski ol long bungim bikpela bagarap long hevi bilong klaimet senis. Dispela piksa i soim meri i wok long yusim ol kompyuta, smat fon na Famili kilim pikinini meri long ples klia solwara i go insait na karamapim graun pinis. Ol diwai i sanap long intanet long wankain mak wantaim ol man. bikos ol no laikim em i solwara na klostu solwara i karim ol sampela haus arere long nambis. ICT speselis bilong Sekreteriet bilong ol nupela ICT4W Digital Alliance, Salanieta marit Tamanikaiwaimaro, i toktok long dispela samting OL hauslain i kilim wanpela yangpela meri insait long wanpela bung lons ol bin holim long Pakistan bikos em i go agensim ol na marit. Yunivesiti ov Saut Pasifik long Fiji las wik. Polis i tok Farzana Bibi i gat 30 krismas i bin dai Ol bin holim dispela woksop olsem hap wok taim ol hauslain bilong em i sutim em wantaim ol kempen bilong ol long grisim moa yangpela meri stik na brik. long kisim ol wok we i gat ol nupela teknoloji long Polis i tok papa bilong em tasol i givim em yet i en go long han bilong polis, taim ol brata na boipren Ms Tamanikaiwaimaro i tok ol meri na ol yang- bilong em i fri yet i stap. pela gel insait long ICT event i bin selebretim bung Ol ripot i tok planti handret yangpela meri na ol bilong ol ICT meri wantaim bikpela tingting bilong pikinini meri long Pakistan i save dai long han skruim moa toktok long ol narapela meri, na bilong ol famili memba long olgeta yia, tasol ol i no kamapim ol wok bung bilong helpim wanpela nara- save ripotim planti moa yet. pela. Ol papamama bilong Farzana i tok man i bin stil- Ol sumatin long yuniversiti na sekenderi skul i im em, tasol em i bin tokim polis olsem em yet i laik bin gat sans long ol harim ol toktok i kam long ol maritim em, na tupela i bin poroman long sampela lain i gat save long ol wok bisnis na tu, long ol yia. yangpela lain husat i stap pinis long ol dispela wok Ol famili memba i bin kilim dai Farzana taim em i kam long ol yunivesit insait long Fiji. i kamap long kothaus long keis bilong em. Ol i bin pulim em na paitim em, tasol man bilong em i ronawe. Ol famili memba i ronawe tu, tasol Nauru saspendim MP na papa i no ronawe na em i givim ripot i go long polis. stopim tupela long Palamen Long sampela hap bilong Pakistan, kastom OL i saspendim wanpela Oposisen memba long bilong ol em famili mas givim tok orait long husat palamen bilong Nauru long toktok wantaim ol nius man pikinini meri i laik maritim. HAIWE ROT MAKET: Dispela poto bilong ripota Isaac Liri i soim sampela ples lain ripota bilong Australia na nau, em i sutim tok long long Hiritano namel long Kairuku na Galp Provins i sindaun na maket i stap. komentri Jun 5 - 11, 2014 Wantok P13 Taim bilong painim narapela KOMENTRI

Klostu 40 yia nau bihain long in- wara na pawa saplaiwara i pulap na ran wara saplai sistem i kam long siti. dependens, Papua Niugini i stat nating i goaut long Sirinumu na Rouna i mekim long pilim pen bilong ol lapun solwara. bikpela wok tru inap planti yia nau masin bilong kamapim wara na Ating nau i taim na i mas gat helpim. Papua Ni- lektrik pawa saplai. Ol bikpela bilong ol ensinia i uguini i gat planti ol savemanmeri siti olsem Mosbi na Lae na mekim wok paini- bilong wok ensinia i stap. Nau em Madang em sampela bilong ol. Wara..! Wara..! maut long rot bilong i taim bilong salensim ol long Lae na Madang i orait nau tasol banisim ol dispela yusim dispela save bilong ol long namba wan siti bilong PNG, ohh plis, hamas wara na kamapim sevim kantri na kamapim gutpela Mosbi, i kisim bikpela taim stret. haidro pawa na sindaun bilong taim bihain. Las wik PNG Pawa i stat long deis mi no wara saplai bilong Long ol arapela hap bilong putim pablik tok save long ol siti. Dispela bai kantri, i planti ples i stap long pipel long siti i mas was gut waswas.. wanpela invesmen tudak yet. Ol i no gat pawa na gut- long wara na pawa. Ol i tokim bilong gutpela sin- plela pablik wara saplai. Ol i stap pipel long no ken westim wara daun bilong ol pipel long strong bilong ol yet. na pawa. bilong siti long nau Tasol i gat sampela ples husat i As bilong dispela wari nau em yet na long ol yia i laki long gat ol gutpela lida husat i bikos Mosbi i gat wanpela ples kam bihain. Yumi tasol we siti i save kisim wara na pilim pen nau na luksave long hevi bilong pipel na pawa saplai long en. Dispela hap sapos i no gat gut- kamapim wok long stretim hevi. em Sirinumu Dam i stap long ol pela plen bilong Wanpela gutpela eksampel em maunten bilong Sogeri. Gavman stopim dispela pen, ilektoret bilong Wau/Bulolo. bilong Australia i bin kirapim dis- bai bikpela hevi Las wik, memba bilong ol Sam pela ples bilong karim wara na moa i kamap long Basil i opim haidro pawa saplai pawa saplai i kam long Mosbi siti bihain taim. long ples Mapos. Tru, dispela em i na sampela ples long Sentral Bai i gat bikpela liklik komyuniti tasol bai i gat provins. Ol dispela wok i bin askim tu long husat bikpela impek stret long laip bilong kamap long 1960 samting na tude tru bai mekim dis- ol pipel. Ol skul na arapela man- ol masin i lapun na long taim bi- pela wok. Gavman long san, wara long Sirinumu i drai o wanpela praivet meri i gat sans long lukim gutpela i go daun na i givim bikpela salens kampani? Yumi senis. long PNG Pawa na Eda Ranu long save olsem Gav- Memba i yusim skel mani bilong kisim wara na pawa saplai. Jada 014 man i gat program divelopim ilektoret bilong em long Dispela hevi bilong Mosbi em i bilong Pablik kamapim dispela projek. Em i wanpela gutpela skul yumi mas Praivet Patnasip. wanpela gutpela eksampel ol ara- luksave long en nau na painim ol Sapos em i tok tru, pela lida i ken lukim na bihainim rot bilong stretim. Tude siti i gro orait nau i taim bi- long ilektoret bilong ol sapos i gat bikpela tru na i gat moa manmeri long gavman i sin- wara bilong mekim dispela wok. na moa bikpela haus na bisnis i gautim ol praivet Klostu foti yia nau na i mas gat kamap we i nidim moa wara. Mak kampani bilong senis i kamap. I gat inap saveman- bilong wara na pawa em siti i Papua Niugini yet meri i stap. Gavman i mas opim ai yusim tude i winim mak bilong long mekim wok na luksave na putim mani tu i go 1960. Na sapos gavman i tok tru painimaut long stre- insait long kirapim gutpela wara na long mekim Mosbi i kamap nam- tim dispela hevi bi- ilektrik pawa saplai long Papua Ni- bawan siti long Pasifik, orait mo- long wara na pawa. ugini. beta ol i mas hariap long stretim Givim wok i go long Mekim olsem bai i gat mining na bai yumi hatwok long painim Vanapa na ol arapela i stap klostu. dispela hevi bilong wara na pawa ol long painimaut na mekim wok long hap tok ya, Papua Niugini em nau. wara. I gat ol bikpela wara olsem Long taim yu flai long balus na luk- bilong kirapim namba tu pawa na mi ya! Mosbi i no stap long ples wesan Brown River, Laloki, Goldie, luk i go daun bai yu lukim ol raun-

LNG mas sevim kantri LNG ges projek bai pulim mani projek insait long ol ples na ol pipel bilong Papua Niugini, mak olsem K10 bilien i kam in- distrik long kantri. bai yumi ken tok stret olsem sait long kantri long olgeta yia, Yumi harim pastaim olsem LNG ges mani i bilong PNG. Minista bilong Fainens Patrick no gut ol win mani i kam long Na em bai karim kantri go gut Pruaitch i tokaut long dispela LNG ges bai go bek long long bihain taim. wik. Dispela em i bikpela pro- bekim ol bikpela dinau nesenel Planti tok salens na egens i jek tru we inap kamapim karimaut o stretim ol haus slip gavman i bin kisim pinis long kamap long pablik na ol bik- bikpela mani i kam long kanti, na ol nupela kar bilong polis K6 bilien mak. man, na sampela bikpela opis na apim strong bilong mani fos. Gutpela long gavman i mas long pasin dispela gavman bi- (kina) na bisnis. Em wankain singaut long ol tokaut klia long dispela K10 long Praim Minista Peter Dispela K10 bilien mak i arapela sevis na program, bilien bai go insait long wanem O’Neill i kamapim. Tasol sam- klostu long baset bilong Papua tasol mani i save sot long dis- kain wok tru long strongim na pela taim, sapos yumi putim Websait: www.wantokniuspepa.com Niugini we nesenel gavman i pela mak we gavman i save kirapim kantri bilong yumi. han long poket na sanap luk- Pe bilong wanpela yia, 52 niuspepa save brukim na skelim long brukim na skelim baset long Prais bilong ol kaikai na ol luk tasol, bai ol gutpela sans baset long olgeta yia. Na dis- en olgeta yia. samting long stua i antap na kaikai bai abrusim yumi. pela mani mak i save Gutpela nius nau i olsem tumas na mak bilong mani Wanem hatpela rot na pasin karamapim olgeta sevis na LNG ges bai kamapim moa (kina) i no strong long baim ol gavman i mekim long strongim projek na ol bikpela progrem long K10 bilien long olgeta yia kago i kam long ovasis. Ol bis- LNG projek na ol dinau em bilong kantri long olgeta yia. we i ken apim baset bilong nis i apim prais long ol kago na kisim long mekim win mani em Long dispela as, planti sevis kantri i go antap long olgeta sevis bikos ol i baim bikpela sampela hatpela disisen gav- dipatmen na ol projek i save yia. mani long ovasis we kina i no man i salim skin long mekim. sot long mani. Na ol i singaut Ating bai gavman inap ske- strong skelim wantaim long Samting i gat pen na tuhat bi- long gavman i mas apim baset lim na brukim gut baset bilong ovasis dola. long em, tasol olgeta asua i bilong ol i go antap liklik bai ol strongim ol sevis olsem Em sampela bikpela hevi gat rot bilong stretim na kisim i ken kamapim gut na pinisim edukesen, helt, lo na oda, stre- moabeta gavman i as tokaut gutpela rot na ran long en. Acting Editor Veronica Hatutasi gut ol wok bilong ol. tim ol rot, bris, ples balus, opim klia sapos LNG ges mani bai Wanbel tru i stap long LNG Kain olsem Polis Dipatmen dua long ol wok didiman na lik- kam insait long stretim strong ges i kamap na go pinis long bai singaut long gavman i lik bisnis na planti arapela bilong kina na daunim prais bi- wol maket. Na yumi amamas Published at apim baset bilong ol bikos hevi moa. Nau em i gutpela nius long ol kaikai, kago na sevis long lukim dispela kaikai bi- Able Building bilong lo na oda em i bikpela long LNG ges bai kamapim long stua na ol bisnis. long em bai kam bek long ki- Complex, tru, na mani i sot long salim ol gutpela mani we gavman i ken Sapos mani bilong LNG ges rapim na strongim kantri bilong Sec 58 Lot 02, polis manmeri i go kam long skelim long inapim ol sevis na i tasim tru bel na tingting bilong yumi Papua Niugini. Waigani Drive. P16 Wantok Jun 5 - 11, 2014 entatenmen

Program bilong Tasol 2:00pm – Major Nius Bulletin – YUMIFM Nius 6:10pm – 7:00pm Mon kamap sho Sarere belo cruz – Host: Tuluvan Vitz Wanwan De 9:30am – Final aua cruz 2:05pm – YU TOK – komiuniti awenes program 6:45pm – Komiuniti Notis Bod 1pm – 2pm – Sarere Belo Taim Dedikesen 10am – 3pm – Monin Trek na Belo Pack 2:45pm – YUMI PAINIM WOK Segment 7:00pm – 9:00pm – COCA COLA GARAMUT 2:00pm NIUS – YUMIFM Nius Senta – Host: Mummy DASH 3pm – 7pm – Avinun Draiv Taim – Host: Vaviessie – Host: Angra Kennedy 2pm – 6pm - Sarere Avinun Cruz De - Mande – Fraide 10:00am - Major Nius Bulletin – YUMIFM Nius Senta 3:00pm – Nius – YUMIFM Nius Senta 7:00pm - Nius – YUMIFM NIUS SENTA 6:00pm NIUS – YUMIFM Nius Senta 6am – 10am – Sankamap show – Host: Kas.T 10:05am – YU TOK – komiuniti awenes program 3:05pm – YU TOK – komiuniti awenes program 7:05pm – YU TOK – komiuniti awenes program 6pm – 00:00am - Nait beat 6:00am – Major Nius Bulletin 10:15am – Kona b’long yu. 3:10pm – Avinun cruz 9:00pm – 00am - Nait Beat – Isi Cruz long nait 7pm – 9pm - Coca Cola Garamut 6:15am – Komiuniti Notis Bod 10:45am – YUMI PAINIM WOK Segment 4:00pm – NIUS - YUMIFM Senta 00am – 6am – BRUKIM TULAIT SHOW – Host: Tuluvan 9pm – 00:00am - Nait cruz 6:25am – Taim Bifo – wanpela singsing b’long bifo. 11:00am – Nius – YUMIFM Nius Senta 4:05pm – YU TOK – komiuniti awenes program Vitz/Talaigu Sopi/Bata Rat 00:00am – 6am - Brukim Tulait Show 6:30am – Nius Hetlains 11:05am – YU TOK – komiuniti awenes program 4:10pm – FOAPELA KAM GUD LONG 4 – foapela 00:00 – Early Monin Taim Cruz ( ol lain brukim tulait shift) Wiken - Sandei 6:45am – Bonde gritins 11:10am – Lukautim yu yet - Helt toktok singsing - Miusik / Request / Tok pilai 6am – 10am – Wiken Sanrais / Sandei Monin 7:00am – Major Nius Bulletin – YUMIFM Nius Senta 11:30am – Nius Hetlains b’long Belo Taim 4:30pm – Nius Hetlains - Kipim Kampani long ol nait shift. wokabaut Muisik 7:05am – YU TOK – komiuniti awenes program - Laik b’long yu – Niupela singsing previu 4:45pm – YUMI PANIM WOK Segment Wikens – Sarere 10am – 12noon – Monin Treks 7:15am – WAN 4 DA ROAD – Hit Prediction 12:00pm – Major Nius Bulletin – YUMIFM Nius Senta 5:00pm – Major Nius Hetlains – YUMIFM Nius Senta 6am – 10:00am – Wiken Sanrais Host: Talaigu Sopie 12noon NIUS – YUMIFM Nius Senta – niupela singsing 12:05pm – YU TOK – komiuniti awenes program 5:05pm – YU TOK – komiuniti awenes program 7am – 9am – Sarere Monin Cruz 12 – 2pm – Sandei Belo Taim Music 12:10pm – BELO Pack – Belo taim rekwes na dedikesen 5:10pm – 6:00pm – KULCHA Musik (1 hr) skelim lokal 9am – 11am - Monin Treks 2:00pm NIUS – YUMIFM Nius Senta 7:30am – Tok Pilai – stori b’long putim smail long nus pes. 2pm – 6pm – Sandei Avinun Draiv Music 8:00am – Major Nius Bulletin – YUMIFM Nius Senta 12:15pm – Komiuniti Notis Bod musik 6pm – 7pm 11am – 1pm - National Weekly Hit Parade – Host: 12:20pm – BELO Pack – Belo taim rekwes na dedikesen – NAIT BEAT – Host: Vaviessie Kasty - 1st aua NWHP 6pm - Nius – YUMIFM Nius Senta 8:05am – YU TOK – komiuniti awenes program 6pm – 8pm – GOSPEL REKWES AUA 8:15am – “Papa Heni Fuka Show”. 1:00pm – Nius – YUMIFM Nius Senta 6:00pm – MAJOR NIUS BULLETIN 12:00pm NIUS – YUMIFM Nius Senta 8pm – 00:00am - Late Nait Cruz – Poroman Aua 9:00am – Nius Bulletin – YUMIFM Nius Senta 1:05pm – YU TOK – komiuniti awenes program – YUMIFM NIUS Senta 12pm – 1pm - 2nd aua NWHP 00:00am – 6am - Brukim Tulait Show 9:15am – Luksave long Komiuniti (Redio Pilai) Fraidei 1:10pm – BELO Pack - Belo taim rekwes na dedikasen 6:05pm – YU TOK – komiuniti awenes program Program Director – YUMIFM – Kasty

RADIO AUSTRALIA TOK PISIN PROGRAM HARIM LONG: 101.9 FM 6AM Stesen Op - Nius Hetlain - Musik na ol intaviu 6.30AM Nius na Karent Afes 7AM Stesen Pas 7PM Stesen Op Raun wantaim Wantok kru ... 7.01PM Ol Hetlain na Progrem Priviu 7.15PM Spots 7.30PM Nius na Karen Afeas 8PM Helt 8.15PM Musik 8.30PM NIUS 8.40PM Spots Riplei 8.55PM Musik Serim spirit bilong musik 9PM Stesen Pas TUNDE - Moning - Nait 6AM Stesen Op - Nius Hetlain - Musik na ol intaviu 6.30AM Nius na Karent Afes Isaac Liri i raitim 7AM Stesen Pas 7PM Stesen Op 7.01PM Ol Hetlain na Progrem Priviu AK47 i toktok long ol yangpela 7.15PM Musik na Chit-Chat 7.30PM Nius na Karen Afeas USIK em i wanpela long gutpela bilong musik. 8PM Mama Graun pawaful samting long 8.15PM Musik/Spots 8.30PM NIUS laip bilong ol manmeri 8.40PM Helt Riplei 8.55PM Musik bilong graun. Dispela em hap 9PM Stesen Pas Mtok bilong biknem musik man TRINDE - Moning - Nait Allan Kedea. Planti bilong 6AM Stesen Op - Nius Hetlain - Musik na ol intaviu 6.30AM Nius na Karent Afes yumi i save long Allan olsem 7AM Stesen Pas 7PM Stesen Op AK47. 7.01PM Ol Hetlain na Progrem Priviu Long amamasim Australia wik 7.15PM Musik na Chit-Chat 7.30PM Nius na Karen Afeas hia long Papua Niugini long las 8PM Focus 8.15PM Musik/Spots wik, Australia Hai Komisen i bin 8.30PM NIUS kisim tupela musik manmeri i 8.40PM Mama Graun Riplei 8.55PM Musik kam long Papua Niugini long go 9PM Stesen Pas pas long wanpela woksop wan- FONDE - Moning - Nait 6AM Stesen Op - Nius Hetlain - Musik na ol intaviu taim ol yut long ples Vabukori 6.30AM Nius na Karent Afes long Sentral Provins. 7AM Stesen Pas 7PM Stesen Op Ol dispela musik lain bilong Au- 7.01PM Ol Hetlain na Progrem Priviu 7.15PM Musik na Chit-Chat tralia em Hiphop singa Jade na 7.30PM Nius na Karen Afeas MC Phrase husat i save mekim 8PM Youth 8.15PM Musik/Spots rap musik. 8.30PM NIUS 8.40PM Focus Riplei Ol sampela musik lain bilong 8.55PM Musik 9PM Stesen Pas Papua Niugini i bin wok bung wantaim dispela tupela musik lain FRAIDE - Moning - Nait 6AM Stesen Op - Nius Hetlain - Musik na ol intaviu bilong Australia long serim save long ol. 6.30AM Nius na Karent Afes 7AM Stesen Pas na spirit bilong musik wantaim ol “Tasol sapos yu wanpela musik 7PM Stesen Op yangpela manmeri long Vabukori. man o meri husat i gat driman 7.01PM Ol Hetlain na Progrem Priviu 7.15PM Musik na Chit-Chat Ol dispela PNG musik lain em long kamap strong, yu ken 7.30PM Nius na Karen Afeas 8PM Wantok AK47, Samantha Clarke, Moses mekim long ol arapela hap long 8.15PM Musik 8.30PM NIUS Tau, na memba bilong Simple wol,” AK47 i tok. 8.40PM Youth Riplei Life, Terence Mahuru. Tasol wanpela samting we 8.55PM Musik 9PM Stesen Pas Arapela nem bilong Terence musik i ken mekim long laip bi- SARERE - Nait em Native, na em i save mekim long ol manmeri em long bungim 7PM Stesen op - Ol Nius Hetlain/Progrem Priviu ol pipel long ol komyuniti, na 7.05PM Musik na Chit Chat rap musik long tok pisin na tok 7.30PM Nius Motu. helpim ol yangpela long stap gut 7.40PM Wantok 8PM Lokal Ben Olgeta dispela musik lain i bin olsem gutpela sitisen. 8.30PM Nius 8.40PM Musik/Chit Chat stori long ol ekspiriens bilong ol Long dispela musik woksop (L-R) Singa Samantha Clarke, AK47, Hiphop singa Jade, na man 9PM Stesen Pas long musik, na toktok long gut- long Vabukori, ol manmeri i bin bilong mekim rap musik, MC Phrase. SANDE - Nait pela bilong musik long wol. amamas tru na serim ol tingting 7PM Stesen op - Ol Nius Hetlain/Progrem Priviu 7.05PM Musik na Chit Chat AK47i tok musik indastri i no bilong ol i go i kam long musik. pela musik lain i tok ol i lainim Hiphop singa bilong Australia, 7.30PM Nius Ol yangpela bilong Vabukori i planti gutpela samting tu. Jade, i tok dispela woksop em i 7.40PM Femili Blong Serah (Redio Plei) bikpela tumas long Papua Niug- 8PM Lukluk Bek Long Wik ini, na planti musik manmeri long tok ol i lainim planti samting long Dispela musik woksop em i wanpela gutpela ekspiriens we 8.30PM Nius 8.40PM Musik/Chit Chat Papua Niugini i no save yusim ol dispela musik lain bilong Aus- soim tu gutpela wok pren namel bilong em, na em i no inap long 9PM Stesen Pas musik olsem namba wan wok bi- tralia na Papua Niugini, na ol dis- long Australia na Papua Niugini. lustingting. EMTV Television Guide FONDE JUN 5, 2014 9:00 PM G SOKA XTRA EP#18 1:50pm Grade 8 Science 6:00 AM G EMTV NEWS REPLAY SANDE JUN 8, 2014 9:10 PM G GAME ON EP#4 2:30pm DEPI Program 7:00 AM G IN HIS STEPS EP#21 9:30 PM PG ELITE MUSIC ZONE EP#2014/18 3:30PM G KIDS KONA 7:30 AM G AUSTRALIA NETWORK 3:30 AM G AUSTRALIA NETWORK 10:00 PM PG NRL FOOTY SHOW 5:30 PM G SKIPPY – Chicken 8:00 AM G YOGA CITY – Re-run Ep#12 4:30 AM G AUSTRALIAN NETWORK 11:30 PM G NEWS REPLAY 5:55 PM G CRIME STOPPERS 8:30 AM G AMAZING SPIES– EP#21/26 6:30 AM G EMTV NEWS REPLAY 5:00 AM G JOYCE MEYER 7080-4 ………followed by the Australia Network 6:00 PM G EMTV NATIONAL NEWS 9:00 AM G ESCAPE FROM SCORPION IS 5:30 AM G EMTV NEWS REPLAY 7:00 AM G HILLSONG 7:00 PM G IN MORESBY TONIGHT – 9:30 AM G ULTIMATE GUINNESS WORLD 6:30 AM G TODAY 7:30 AM G AUSTRALIA NETWORK FRAIDE JUN 6, 2014 7:30 PM G 2014 NRL – ROUND 12 10:00 AM G LOVE PATROL S6 – EP#1 Rpt. 09:00 AM G Classroom Broadcast PANTHERS vs. EELS “LIVE” 10:30 AM G SKIPPY- Chicken Rpt. 8:00 AM G YOGA CITY EP#13/13 – Re-run 9:00am Grade 6 Mathematics 9:30 PM G TRANS TASMAN 11:00 AM G AUSTRALIA NETWORK 8:30 AM G BUSINESS PNG YR.3 EP#18 9:50am Grade 6 Science – TEST MATCH REPEAT… 2:30 PM G QRL INTRUST CUP – ROUND 14 10:40am Grade 7 Mathematics 4:00 AM G AUSTRALIA NETWORK 9:00 AM G TOTALLY SPIES EP#12 – RE-RUN AUSTRALIA vs. NEW ZEALAND 4:30 PM G TBA 11:20am Grade 7 Science 5:00 AM G JOYCE MEYER 7080-5 OLSEM WANEM EP#20– RPT 11:30 PM G EMTV NEWS REPLAY 5:30 PM G OLSEM WANEM EP#20 9:30 AM G 1:00pm Grade 8 Mathematics 5:30 AM G EMTV NEWS REPLAY ………followed by the Australia Network 6:00 PM G EMTV NATIONAL NEWS 10:00 AM G RESOURCE PNG EP#19 – Rpt 1:50pm Grade 8 Science 6:30 AM G TODAY 00:30 AM G IPL 2014 MATCH #58 6:30 PM G 2014 NRL – ROUND 12 2:30pm DEPI Program 9:00 AM G Classroom Broadcast 11:00 AM G LOVE BITES WITH JOEY 15/26 2ND QUALIFIER “LIVE” ROOSTERS vs. RAIDERS 3:30 PM G KIDS KONA 9:00am Grade 6 Mathematics 8:30 PM G 2014 NRL – ROUND 12 11:30 AM G THE CHEF & HIS BETTER HALF – 5:30 PM G LOVE PATROL SEASON 6 – 9:50am Grade 6 Science SARARE JUN 7, 2014 COWBOYS vs. STORM 6:00 PM G EMTV NATIONAL NEWS 10:40am Grade 7 Mathematics 12:00 PM G AUSTRALIA NETWORK 10:30 PM G EMTV NEWS REPLAY 7:00 PM G RAIT MUSIK EP#213 11:20am Grade 7 Science 2:00 PM G 2014 NRL – ROUND 12 ………followed by the Australia Network 8:00 PM G RESOURCE PNG Ep#19 1:00pm Grade 8 Mathematics 4:30 AM G AUSTRALIA NETWORK WARRIORS vs. KNIGHTS komik Jun 5 - 11, 2014 Wantok P17 TORO SUDOKU

Ansa bilong las wik Sudoku # 47 BIABIA

Ansa bilong Sudoku # 48 neks isu KANAGE

KROSWOD

Akros 27 Lotu de 1 Kes krop 30 Nogat gras 2 Kaikai bilong kau 32 Nem bilong man 8 Dokta boi 33 Spitbot 9 PNGDF 34 Ilektoret long 10 Binatang Hailans 11 Lukluk wansait 15 Nem bilong Ansa bilong las 13 Moning taim Daun meri wik kroswod, isu 14 Raskol 1 Toyota na Nissan 19 Kirap nogut # 2073 16 Ples bilong Kwin em tupela kain 23 Op Elizabeth 2 Haus slip 26 Nambis long 17 Wankain olsem 13 3 Kes krop Mosbi 18 Kamap bikpela 4 I no pas 28 Mani masin 20 Mun 5 Ples long Sandaun 29 Pilai samting bi 21 Bilong samap 6 Ilektoret long Sentral long pikinini 22 Memba bilong 7 Namba bilong 30 Bilong opim dua Rigo mobail fon 31 Begin 24 Nem bilong meri 12 Sakrifais tebol 25 Mani bilong potnait 14 Sapot bilong kanu

EMTV Television Guide 4:00 PM G 2014 NRL – ROUND 12 6:00 AM G TODAY ………followed by the Australia Network 7:00 PM G OUR PORT MORESBY EP#31 BRONCOS vs. SEA EAGLES 9:00 AM G Classroom Broadcast 00:00 AM G IPL 2014 MATCH #57 7:30 PM G STATE OF ORIGIN - 2014 st 6:00 PM G EMTV NATIONAL NEWS 9:00am Grade 6 Mathematics 5:00 AM JOYCE MEYER 1080-2 1 QUALIFIER MATCH QUEENSLAND vs. NEW SOUTH 9:50am Grade 6 Science 5:30 AM G NATIONAL EMTV NEWS REPLAY WALES “LIVE” 6:30 PM G PACIFIC WAY SEASON 9 – EP#2 10:40am Grade 7 Mathematics 6:30 AM G TODAY TRINDE JUN 4, 2014 10:00 PM G TOK PIKSA Ep#22– Repeat….. 7:00 PM G TOK PIKSA - EP#2014/23 11:20am Grade 7 Science 9:00 AM G Classroom Broadcast 10:30 PM PG DALLAS S2 EP#6/16 – BLAME 1:00pm Grade 8 Mathematics 9:00am Grade 6 Mathematics GAME 7:30 PM G 60 MINUTES 5:00 AM G JOYCE MEYER 1080-3 1:50pm Grade 8 Science 9:50am Grade 6 Science 11:30 PM G NEWS REPLAY 8:30 PM MA MOVIE – BLINDNESS 5:30 AM G EMTV NEWS REPLAY 2:30pm DEPI Program 10:40am Grade 7 Mathematics ….………followed by the Australia Network 11:30 PM G HILLSONG – Rpt 6:30 AM G TODAY 3:30PM G KIDS KONA 11:20am Grade 7 Science 00:00 AM G NEWS REPLAY 9:00 AM G Classroom Broadcast 5:30 PM G AMAZING SPIES – EP#21/26 1:00pm Grade 8 Mathematics 00:30 AM G IPL 2014 MATCH #58 ………followed by the Australia Network 9:00am Grade 6 Mathematics 5:55 PM G CRIME STOPPERS 1:50pm Grade 8 Science ELIMINATOR MATCH ‘LIVE’ 00:30 AM G IPL 2014 MATCH #60 9:50am Grade 6 Science 6:00 PM G EMTV NATIONAL NEWS 2:30pm DEPI Program GRAND FINAL “LIVE” 10:40am Grade 7 Mathematics 7:00 PM G NRL ROUND 11 3:30 PM G KIDS KONA 11:20am Grade 7 Science SHARKS vs. RABBITOHS “LIVE” 5:30 PM G ESCAPE FROM SCORPION IS. S2 1:00pm Grade 8 Mathematics MANDE JUN 2, 2014 9:00 PM G COCA-COLA SPORTS SCENE EP 6:00 PM G EMTV NATIONAL NEWS 1:50pm Grade 8 Science 9:30 PM G THE VOICE AUSTRALIA S3 – 7:00 PM G HAUS & HOME Ep#15 2:30pm DEPI Program 4:00 AM G AUSTRALIA NETWORK 11:00 PM G EMTV NEWS REPLAY 8:00 PM G BUSINESS PNG YR.3 – 3:30PM G KIDS KONA 5:00 AM G JOYCE MEYER 1080-1 ………followed by the Australia Network 8:30 PM PG MERLIN SEASON 3 – EP#5/13 – 5:30 PM G ULTIMATE GUINNESS WORLD Ol Progrem na Kilok i 5:30 AM G EMTV NEWS REPLAY TUNDE JUN 3, 2014 9:30 PM G EMTV NEWS REPLAY 6:00 PM G EMTV NATIONAL NEWS ken senis oltaim... P18 Wantok Jun 5 - 11, 2014 kanagelaiplain Wiken poto Raun wantaim Kanage olgeta wik

"I come from the stua" manim wanpela dok man na WANPELA moning Kanage i go karim dispela yau pas pikinini ol baim tinpis i save kolim hapkas dok na sip- long stua na wokabaut i kam bek sip. na bungim wanpela waitman long Friedson Kipas rot. Waitman i kirap na tok BULOLO, LAE. moning long Kanage. Waitman ya ‘Luk’ long bas askim Kanage, "Where did you KANAGE i raun long Kimbe taun come from?" Kanage i bekim, "I Yu laki man ya i go na mani pinis long pasin bi- come from the stua". Waitman KANAGE tokim liklik pikinini bi- long salim wasa long long askim gen, "What did you do long em long go baim mutrus bi- nabaut. Apinun nau, na Kanage there?" Stail Kanage bekim, long em na pikinini tok em i les. kalap long las bas stret “WAN- "To bought a tinpis". Waitman Em nau Kanage belhat na kirap BEL NAPE” na em i ron i go askim gen, "What are you going paitim em. Meri bilong Kanage olsem long Buvussi. Bas i lusim to do with that tinpis?" Kanage harim pikinini krai na em i siksti Mai rotbruk i go antap nau, bekim las wan, "Jas to eat an- kam ausait long haus na askim boskru i kolektim bas fe long ol gens the rais!" Kanage. "Kela bun bun, yu pitim pasindia. Boskru kisim bas fe LT long ol pasindia i go na kamap STRETIM RAINBOW ROT: Long tupela yia nau, dispela hap rot long Rainbow, nating pikinini long wanem?" Kavieng Kanage kirap na tokim meri bi- long Kanage nau, Em sikirapim NCD, i givim hevi long ol lain i stap long strit we i lusim maket i go antap. Long Husat i papa? het bilong em tasol na tok isi taim bilong ren, wanpela bikpela raunwara i save kamap na ol kar i save painim long em olsem. "Mama yu noken WANPELA meri Yauro i go stap askim mi dispela kwesten, samt- long boskru “Mi Luk”. Boskru i hat long ran long dispela rot. I gutpela na long dispela wik, ol woklain i statim long Australia i go na kam bek no harim gut na em i askim Kan- wok long stretim dispela haprot. ing mi wok hat na dispela long ples bilong em. Taim em i pikinini kamap, olsem na sapos age, yu toktok strong na mi kam bek long ples, em i gat bel. em i bikhet, mi gat olgeta rait harim, Kanage i no westim em i Em nau ol bik man long ples i long paitim na skulim em." Em kirap tokim bung na sindaun toktok long nau meri bilong em kros na kirap boskru stret, planti taim mi painim aut husat i givim em bel. tokim em. "Dispela wok bilong save baim bas bilong yu. Sori Taim ol bikman i askim meri yah, wok hat na kamapim ol pikinini nau yu Wanbel Nape long mi na em i no toktok. Long wanem yu save tumas. Tasol long wok- mi “Lukim Bus” boskru em paul meri yah i no save long tok ples abaut i go na baim mutrus yu olgeta. Em i laik lap o em i laik na tok pisin, em save long tok pilim skin les." Meri bilong em i hatim Kanage. Em kirap tokim inglis tasol. Ol i askim i go nogat tok olsem na mekim Kanage i Kanage ol man i save luk long na Kanage i kirap na askim meri belhat na kros nogut tru, na i pilai kas tasol. Nau yu stat long ya olsem, "Who bel yu?" Taim ol kirap tokim meri bilong em. lainim ol man long luk, bikman i harim Kanage i tok "Gutpela tru na yu kam maritim long bas bai no long taim ol man olsem, ol i holim pasim bel bilong mi, na yu stap gut olsem na yu i stat long luk long ol sip na ol na sindaun i stap. Mekim na hambak. Ating sapos papa antap balus wantaim. Ol pasindia i meri Yauro ya sem pipia stret. i no wokim mi, bai yu painim man harim olsem na olgeta i lap. Gwen Toroks i go nogat na bai yu go poro- Brenden Kilo MADANG. Kimbe

Ol skwat! Teksim ol gutpela Kanage

WOMEN IN BUSINESS: Gavana bilong Benk bilong PNG, Loi Bakani i givim setifiket long ranim bisnis olsem Maikro Fainens Benk i go long bosmeri bilong tok pilai i kam long: Txt: 72356149 Women in Business, Janet Sape. Lukluk i stap em pastaim Minista bilong Komes husat i bin sapotim strong ol meri long bisnis , Gabriel Kapris, na narapela bikmeri bilong Women in Business. Mi gat wari na mi laikim helpim

Dia Laiplain dispela man long stap gut wan- i raun wantaim wanpela taim meri bilong em na lukautim marit man na mi laikim em. helpim long wari mi gat Serim dispela wantaim wan- long dispela samting. pela famili man o meri husat yu MMI painimaut olsem man mi ting olsem yu ken trastim o askim raun wantaim i gat meri. Na mi no Mipela pasto long givim yu ol gutpela bilip long lav bilong ol man husat i laikim olsem yu mas lukluk long stiatok na tu, pre long yu. i marit pinis. dispela na skelim gut pastaim, Tasol mi gat bikpela laik long nogut yu gat bel we yu no laikim Tenkyu tru, em na mi laikim bai mitupela i pikinini long en sapos em i tru serim laip wantaim.Yu ting olsem olsem dispela man em i stap pas Mi Laiplain wanem? Em orait long mi raun wantaim meri na famili bilong em. wantaim man ya o mi tokim em Yu mas save olsem sapos yu long lusim mi. gat wanpela pikinini i nogat papa, bai yu bungim bikpela hevi sapos Sapos yu gat wari, rait i kam Confused yu nogat gutpela wok na haus long Lifeline, P O Box 6047, long lukautim pikinini bilong yu. Boroko, NCD. Telipon: Dia Pren, I gat planti man husat i gat 3260011. Raitim trupela nem na Yu gat bikpela laik pasin long wankain krismas olsem yu we yu etres bilong yu na bai mipela i wanpela man husat i marit pinis ken poromanim na bihain taim, i ken salim bekim long pas bi- long meri we i gat wankain piling ken maritim yu na karim ol pikinini long yu. Bai mipela i no inap olsem yu. olsem blesing God papa i givim. putim trupela nem bilong yu Mipela i luksave long ol man- long stori bilong yu i kamap OL SOLA PRODAK: Sampela long ol sola prodak we IFC bai wok patna Em bai gutpela sapos yu na meri husat i save painim isi long pren bilong yu wantaim meri bi- long niuspepa. wantaim Origin na kisim i kam long laitim PNG. Ol bin lonsim program long gat laik pasin long narapela na las wik. Ol Poto: Nicky Bernard. long em i mas lus tingting long long ol manmeri i save painim hat dispela pren pasin na yu helpim Laiplain tru long lusim ol. bisnis Jun 5 - 11, 2014 Wantok P21 PNG bai kamapim moa ekspot Stanley Nondol i raitim Em i tok PNG i ken kamapim ol faktori bikos yumi gat planti samting long PAPUA Niugini i baim graun bilong yumi tasol nau planti prodak yet long ova- yumi wok long salim i go aut sis na salim moa samting i long ol ovasis kantri na kisim go aut long wol maket. Em liklik mani tasol. i 39 yia nau bihain long Mista Maru i tok nau em kantri i kisim independens taim bilong PNG i kamapim long Australia tasol yumi ol daunstrim prosesing fak- lusim bikpela mani tru tori. long baim yet moa samt- Mista Maru i tok kantri bai ing long ol ovasis kantri. lukluk long kamapim nupela Minista Bilong Tred, tred na invesmen agrimen Komes na Indastri Richard wantaim kantri long Esia Maru i tok kantri i wok long olsem Indonesia, Filipins, baim planti samting long ol Saina na Malaysia. ausait kantri we yumi yet i Mista Maru i tok kantri i LNG KAGO SIP: Spirit of Hela ken kamapim long ol faktori mas wok strong wantaim ol long PNG yet. kantri long Yuropinion Yu- Mista Maru i tok kantri i nion long strong ikonomik save baim mit, sis na susu patnasip agrimen bikos yumi bilong kau, na rais, prut na i gat spesel duti fri maket PNG LNG projek salim namba wan kago PAPUA Niugini i salim long Esia maket we i gat long ol bisnis bilong PNG. kam long prosesing fesiliti arapela kaikai na planti moa. ekses long fiseries na wel- Em i tok PNG i mas painim namba wan kago bilong bikpela laik long kisim dis- PNG i gat bikpela maun- long Sauten Hailans, Hela, pam. LNG bilong Exxon Mobil pela samting. ten, planti tais wara, bikpela Galp na kamap long kondis- nupela treding patna husat Minista Maru i tok planti PNG Limited i go pinis long Mista Graham i tok ol win- bus na ol arapela hevi i stap ening plent autsait long Pot bai helpim yumi long kantri i lukluk long mekim in- Tokyo Electric Power Co. Inc mani bilong LNG projek bai tasol ol i winim ol dispela Mosbi. kamapim join vensa kam- vesmen long kantri bihain long Japan. sapotim ikonomi na sosel di- bikpela salens long taim bi- Dispela projek i ken pani na kirapim ol kain kain long yumi salim LNG ges i Manesing Dairekta bilong velopmen bilong PNG. long konstraksen. kamapim 6.9 Mmilien tan bi- faktori hia. go long wol maket. Tasol em Exxon Mobil PNG Limited, “LNG projek i go long Esia Kampani i bin karim ol long ges long wan wan yia. Minista Maru i kam bek i tok PNG i mas kamap pren Peter Graham i tok dispela maket i soim wol olsem PNG bikpela paip long helikopta Em bai mekim moa long 9 long wanpela kibung bilong wantaim kantri husat i gat em i gutpela nius bilong i ken mekim long wol maket bikos i hevi tumas na taim trilien kubik mita bilong ges APEC long Saina na em i tok laik long helpim yumi long go kantri na planti pipel, ol kam- long ol risos em i gat.” Mista bikpela kar i karim bai insait long 30 yia. PNG i mas lukluk long wok long daunstrim prosesing na pani, papagraun na ol ara- Graham i tok. bagarapim rot bikos graun i PNG bai salim ges i go poroman wantaim ol kantri wokim ol samting hia long pela husat i helpim long Projek konstraksen i stat no strong. long ol kastoma olsem, long Esia. PNG yet. lukim dispela bikpela bilien long 2010 na kisim moa long Mista Graham i tok ol China Petrolum and Chemi- dola projek i karim kaikai. 191 milien aua long pinisim. jeneresen i kam bihain bai cal Corp ( Sinopec), Tokyo Mista Graham i tok PNG i Moa long 21,000 manmeri i kisim sevis long dispela pro- Electric Power Co.Inc. ( pulap long ol risos na i bin wok long projek. Moa jek. TEPCO), Osaka Gas namba wan kantri long ai bi- long 9,000 i bilong PNG. Moa long 700 kilomita bi- Co.Ltd, na CPC Corp . Tai- long wol long salim ges i go Moa long K10.7 bilien i go long paip kampani i joinim i wan.

BSPBSP i tokaut long winmani i tokauttokaut tu olsem benk long i 66t long wan wan winmani sea. winmani bilong namba wan bilong namba wan kwata bi- kamapim K436.8 milien Dispela i lukim em i karim kwata bilong 2014 bihain long 2013 na fainel dividen long dividen bilong ol sea kaikai long 8.6 pesen long long olgeta takis i go antap bilong yia 2013. holda long pinis bilong sea prais long K7.70. 2014 na winim winmani bi- BSP Grup Siaman Kostas 2013. Pe aut resio bilong 2013 i long 2013 long K9 milien. Constantinou i tokaut olsem Fainel dividen bilong ol stap long 70.8 pesen. Long Dispela gutpela winmani i benk i kamapim K136 milien dairekta long 2013 i stap 2012 em bin stap long 67.1 kamap bikos bisnis i gro winmani long namba wan long 46t long 2013. Dispela pesen long 2011 i stap long strong na i tok em bai gro kwata bilong 2014. wantaim 26t benk i baim 67 pesen. moa yet long narapela tu- Mista Constantinou i long Oktoba i kisim i go long Mista Constantinou i tok pela kwata bilong 2014. Minista bilong Tred, Komes na Indastri, Richard Maru. P22 Wantok Jun 5 - 11, 2014 ramunius

Poisin rop kilim pis, kuka na kindam i no DSTP – Ripot

NSAIT long wanpela wok painimaut bi- kamap long Me 26, i tokaut tu olsem i no gat hain long ol pis bilong wara, kuka na wanpela sain o mak i soim olsem ol marasin kindam i bin dai long Me 26 long las nogut i bagarapim wara na solwara long dis- mun, ripot i tokaut olsem ol lokal pipel i pela taim. Ol rekot long dispela taim i soim paitimI wanpela rop bilong bus na susu olsem nomal mak long mita riding i soim blong en i go daun long wara na kilim ol olsem nogat samting i kamaut long Basamuk enimol bilong wara. Rifaineri operesen i kamapim hevi long wara Dispela rop em ol lokal lain i save kolim na solwara arere long en. ‘Warmang’ long tokples bilong Raikos insait HSE Envairomen Ofisa, Moses Yaa, i bin long Madang. Hevi I kamap long Naglau Krik go bek gen long komyuniti long Bobidick klostu tasol long bikpela Basamuk Rifaineri arere long Basamuk Rifaineri wantaim ol bilong Ramu NiCo Projek. Komyuniti Afes opisa long 11-kilok long Me Tupela lain long ples klostu long Basamuk 30 long kisim moa infomesen. Taim em i go Rifaineri bilong Ramu NiCo i tokaut stret na kamap long ples, wanpela meri na wanpela raitim nem long pepa na ‘Tok Sori” olsem ol i yangpela man i wokabaut i go bungim em na yusim poisin rop bilong bus long paitim na tokaut stret olsem ol i yusim tumbuna rop wara bilong rop ya i go daun long wara i kilim long paitim na wara bilong em i go daun long Ol asples lain long Basamuk wantaim Ramu NiCo wokman mekim wok painimaut long dai indai ol liklik pis, kindam na kuka long kilim ol liklik pis, kuka na kindam long wara. bilong ol abus. Nanglau krik. Dispela tupela lain i tok sori long Ramu Insait long wanpela leta tupela ples lain i NiCo HSE na CA opisa fran long ol arapela raitim i tok: “Mipela i laik ripot olsem, tru lain blong ples tu wantaim. mipela i yusim wanpela poisin rop bilong Ramu NiCo Menesmen (MCC) Limited i kilim ol pis long dispela taim long Mande 26 save wok insait long lo bilong gavman na Me, 2014. Mipela i bin putim long Wara lokal agrimen. Olgeta taim Kampani i mas Nanglau na wara i bin bringim marasin i go mekim wok bilong en bihainim envairomen daun long solwara na kamapim hevi long laisens we Gavman i givim aninit long Dipat- kuka na ol liklik pis bilong solwara. Olsem na men ov Envairomen na Konsevesen (DEC). nau miupela i tokaut long dispela na laik tok Ramu NiCo i oltaim bihainim envairomen SORI TRU long dispela pasin mipela i menesmen lo insait long wok operesen bi- mekim” long en na i givim aut infomesen ripot bilong Polis long Basamuk i kamapim wok paini- en long ol stekholda oltaim. Olgeta dispela i maut bilong en i go insait long hevi na i stap long Gavman na DEC i mas sekim tokaut olsem ol ples lain i yusim rop long oltaim long operesen o wok bilong kampani painim na kilim ol pis na enimol long wara. long sait long maining na rot em i rausim ol Na ol i kisim tu stetmen bilong dispela tupela pipia bilong en we i stap wantaim En- lain. vairomen Pemit na lo bilong PNG Gavman Bihain long hevi i bin kamap long Me 26, na DEC. wanpela bikpela wok painimaut i bin kamap long Basamuk eria long painimaut na luk- save long as tru blong dispela hevi. Ol Ramu Ol kuka we i bin dai long poisin bilong rop “warmang” NiCo Helt, Sefti na Envaironmen (HSE) i yusim planti kain rot tru wantaim ol masin bi- long glasim wara na tu i bin go aut long ples na toktok wantaim ol lokal pipel na tu wok- abaut na skelim ol eria we ol dispela samt- ing i bin dai na trip kamaut. Wok painimaut i tokaut tu olsem dispela ol kindam em olgeta em ‘Macrobrakium’ kain kindam, we i min olsem ol i save stap tasol long fres wara. Ol kuka we i dai wok paini- maut i soim olsem ol bilong wesan na nam- bis tasol na ol i save yusim tel bilong ol long digim wesan na graun. Bihain long ol saintis i luksave long dispela ol samting, ol i tokaut olsem dispela ol bagarap we i kamap long ol liklik pis, kuka na kindam em i kamaut long liklik wara long Nanglau na i no long bikpela solwara we DSTP i stap long en. Ol liklik pis, kuka na kin- dam em wara i bringim ol i go aut long solwra na bihain tait bilong solwara i bringim ol i kambek long nambis. Moses Yaa long Basamuk Refinery HSE wantaim wanwok i Ol wok painimaut bihain long hevi i bin Rop “warmang” i gat strongpela poisin we ol i yusim long kilim pis. glasim solwara.

salens bilong graun na masin bilong mekim wok.

Ol dispela namba i soim klia mak bilong wok mipela i pinisim: InsaitRamu long moa long NiCo tupela yia, Ramuredi NiCo ilong sanapim pinis givim malti bilian Kina Ramu Nikel Projek, na nau mipela i redi long komisinim. n Moa long 4.5 milian kubik mita bilong graun wok i pinis Bihain long mipela i kisim olgeta tok orait na stretim ol teknikal wok redi, n ‘Wanpela Ramu NiCo i go het wantaim bikpela wok konstraksen long namba tu hap bi- Klostu 195,000 kubik mita simen i silip pinis n long 2008. I kam inap nau, olgeta bikpela konstraksen wok long Krumbukari Klostu 48,000 tan stil bilding i sanap, hap long ol em ol nupela Ramu NiCo, main sait na Basamuk rifaineri i pinis, na projek i stap redi long kisim komisin n Moa long 2,000 yunit masin i sanap redi Wanpela o tok orait long mekim wok. Long wol tu, dispela kain hariap sanapim em i no n Moa long 227 kilomita bilong baret na proses paip i silip (antap kamap bipo long wanpela kain bikpela projek olsem, na i daunim olgeta long 135 kilomita slari paiplain) Komyuniti’ ruralindastri Jun 5 - 11, 2014 Wantok P23 Trening i sapotim

ol liklikWantok bisnis ripota, Isaac Liri i bin go Trening program i givim bisnis OL LIKLIK bisnis olsem ge- shaus, takasop, salim ol liklik long Galp Provins wantaim ol lain skul i go long ol trena na bihain ol samting na maket bilong Smol Bisnis Divelopmen bai givim gen trening i go long ol em ol rot we ol pipel long ol Kopresen (SBDC) taim ol go long pipel long ol dipatmen bilong ol. Ol poto i soim trening we SBDC rurel eria na taun wantaim i save givim trening i go long pipel bilong i bin wokim na greduesen, na tu kisim mani long lukautim ol yet, Galp Provins aninit long Komes, raun bilong Isaac long Kerema famili na komyuniti bilong ol. Turisim na Indastris sekta. Taun maket.

Menesa bilong Human Risos, May Matthews bilong NMB i kisim setifiket bilong Fainensel Eduke- sen Trening long han bilong Deputi Gavana bilong Benk bilong Papua Niugini, Benny Popoitai . Bos bilong ADB long kantri Marcello Minc i lukluk stap. Nationwide Microbank – trenim bilong gutpela taim bihain NATIONWIDE Mi- fainenesel inklusen. vana bilong Sentral crobank Limited (NMB) Long dispela as tingt- Benk, Benny Popoitai i bai mekim gutpela wok ing tasol na NMB i save givim long las wik. Insait bilong fainenesel eduke- putim moa mani i go in- long dispela greduesen sen, tasol dispela wok sait long wok bilong seremoni, ol i bin kisim em i stap long han bi- givim trening long ol tok save olsem NMB bai TAIM BILONG TRENING: Ol long ol NMB Wimen woklain. I no long taim i kisim trening bilong lain i sindaun long trening kos Benking Tim na ol NMB go pinis, 9-pela NMB 11,000 pipel long olgeta we SBDC i bin go pas long en Mobail Opisa. woklain i go kisim skul hap bilong Papua Niug- long Kerema taun wantaim ol Insait long benk yet, ol long Fainensel Eduke- ini insait long 12-pela lain bilong Galp Provinsal Gav- i save kolim ol NMB sen Kos, we Mikro- mun i kam. man. Ol Poto: Isaac Liri Mobail Opsa fainens Ekspensen Sikspela nupela NMB long’MCO’s”. Ol i stap Projek i bin go pas long opisa bai i go long ol sambai long givim tren- en. Ol opisa bilong NMB benk long kantri long MAKET PINIS: Tupela mama ing long ol ejen na ol i kisim klia tingting long mekim wok bilong givim wantaim ol saksak, banana na ol grasrut kastoma na dis- we bilong ranim trening trening long ol rurel ejen na givim buk bilong narapela maket kaikai ol i baim pela trening i olsem bilong wan wan het tok lainim Fainensel Literesi long Kerema Taun maket i wetim wanpela as bilong ‘Mi- bilong ‘Baset na Seving,’ long ol komyuniti grup, transpot long go long haus bilong Cash’, NMB Mobail bilong skulim ol pipel meri grup, sios grup na ol. Mani Sevis bai kamap long ples. Wantaim save ol narapela grup olsem. gut. Ol ejen husat i kisim bilong ol long pasin bi- Long kisim moa save gutpela trening bai tanim long yusim MiCash long NMB na sevis yu gen na skulim ol kas- Mobail Mani, ol NMB ken go long intanet toma bilong MiCash na opisa i kisim pinis olgeta adres olsem; www.mi- helpim long mekim wok save na samting bilong crobank.com.pg o yu long mak bilong ol ejen. givim gutpela Fainensel ken ringim ol long NMB Edukesen em i wanpela Literesi Program. kol senta wantaim Digi- gutpela rot bilong Ol NMB opisa i kisim cel namba 16789 no gat strongim wok bilong setifiket na Deputi Ga- sas long en.

NGO i no sapotim Klaimet Senis polisi Stanley Nondol i raitim Em i tok Mista Pundari i klaimet senis. WANPELA NGO grup, sainim tokorait bihain EFF i tok polisi nau Eco Forestry Forum long em i wanbel long ol opis bilong OCCD i i bi- (EFF) i no amamas long samting i stap long hainim i no karamapim dispela nupela polisi bi- polisi. olgeta as na senis bi- long Klaimet Senis we Mista Badira i tok long klaimet senis long Opis bilong Klaimet Praim Minista Peter kantri. Senis na Karbon Tred O’Neill klostu bai EFF i tok i no gat (OCCD) i tokaut long tokaut long dispela bikpela konsaltasen i en. EFF i tok OCCD i no polisi na ol lida long bin kamap long ol bin kisim tingting bilong PNG gavman bai yusim provins. Em i tok OCCD ol stekholda bipo long ol long mekim ol wok long i bin holim 4-pela rijonal i tokaut long nupela daunim hevi bilong kibung na wanpela wok- polisi. klaimet senis. Dispela sop tasol na planti EFF i autim tingting hevi i wok long kamap stekholda na ol ol man- bilong ol bihain long Ek- bikpela long wol. meri bilong ples i no seketiv Dairekta bilong Tasol EFF i tok dis- save long wanem rot OCCD Varigini Badira i pela polisi i no pinis yet OCCD kamapim dispela tokuat olsem Minista bi- i stap olsem wanpela polisi. long Envairnomen na draf pepa tasol. EFF na sampela Klaimet Senis, John EFF i tok OCCD i gat NGO long las yia i bin Pundari i sainim polisi wok aninit long lo long tokpait strong olsem pinis na gavman bai kamapim polisi bilong Klaimet Senis polisi i no yusim. gavman tasol dispela stret bikos ol ovasis Mista Varigini i tok opis i mas wok bung konsalten i raitim na ol i opis bilong em i raun wantaim ol NGO na ol- no save long wanem long 18 provins na kisim geta stekholda long samting i kamap long tingting bilong ol pipel. kamapim polisi bilong kantri. P24 Wantok Jun 5 - 11, 2014 spotnius Tim bilong yia, ol Baramandi DISPELA Kriket tim bilong Kap bilong Saut Australia gol medal long dispela Papua Niugini, PNG Bara- Primia Lig. bikpela pilai. Tura wok strong mandi, i soim Papua Niugini Ol Baramandi i bin winim “Mipela statim trening bi- long las yia i kam inap nau Namibia na Kenya, na dis- long mipela long las mun yet. olsem ol i gat namba long pela em bikpela samting tru Planti manmeri i lukim mipela pilai kriket egensim sampela long wanem, dispela tupela olsem namba wan tim insait ol top kriket kantri long wol. kantri em ol strongpela kriket long Pasifik Ailan rijon, tasol wantaimIsaac Liri i raitim long ol komyuniti komyuniti bilong Pot bin amamas tru long kisim Ol Baramandi i kisim planti kantri. mipela i no inap long luk daun Mosbi na Papua Niugini poto wantaim Tura. gutpela risal na sampela bi- Kepten bilong ol PNG long ol arapela tim, long long pilim dispela ekspiriens Sif Eksekyutiv Opisa long ol dispela risal em, Baramandi, Chris Amini, i tok wanem, ol tu i gat save na PASIFIK Gems Ogenaising bilong Pasifik Gems. (CEO) bilong GOC, Peter ICC Is-Esia Pasifik Tropi bi- ol dispela gutpela risal i skil bilong pilai,” Amini i tok. Komiti (GOC) i lonsim Raun bilong Tura i go Stewart i bin toktok long ol long ol man helpim ol long plen gut long Bikos ol Baramandi i kisim opisal maskot bilong Pasifik long ol skul, sios, na sumatin long City Mission Esia-Pasifik Raising Sta pilai strong long taim bihain. planti gutpela risal na apim Gems, Tura, long stat bilong komyuniti, i save bringim long gutpela bilong Pasifik Tropi Em i tok nau ol i putim ai nem bilong kantri, ol i bin dispela yia. dispela spirit bilong Pasifik Gems na gutpela bilong Na kamap namba 8 insait long 2015 Pasifik Gems. Na kisim Team of the Year awod GOC na Tura i mekim Gems, na planti manmeri i stap olsem wanpela spot long 16-pela tim long T20 em i bilip olsem ol i ken winim long SP Spots Awods. planti wokabaut insait long save amamas tru taim ol i manmeri. Pot Mosbi long givim lukim Tura. Em i tok olsem sapos yu awenes long ol manmeri Long raun bilong GOC na wanpela spot man o meri, long gutpela bilong dispela Tura long City Mission Life yu mas stap olsem oltaim bikpela pilai. Skills Centre long Mirigeda bikos em i helti, na bai yu GOC i laikim olgeta pipel long las mun, ol sumatin i gat gutpela laip.

Ol Baramandi i amamas wantaim Esia-Pasifik Raising Sta Tropi we ol i bin winim long las yia Ol sumatin bilong City Mission Life Skill Centre long Mirigeda autsait long Pot Mosbi i amamas long Australia. long lukim Tura. Gol Naget Skul Kriket Tropi i strong Isaac Liri i raitim

GOL Naget Skul Kriket Tropi long Nesenel Kapital Distrik (NCD) em wanpela inta-skul kriket kompetisen we i save kamap namel long ol intene- senel skul long NCD. Ol skul we i save pilai long dispela kompetisen em Gor- dons Intenesenel Skul, Ela Murray, Koroboro Praimeri Skul na Pot Mosbi Grama Skul. Dispela kompetisen i kamap long divelopim ol gut- pela kriket pilaia bilong bi- hain taim, husat i ken karim nem bilong Papua Niugini. Taim Wantok Niuspepa i askim ol yangpela kriket pi- laia long dispela Gol Naget Skul Kompetisen, ol i tok ol i gat driman long pilai wantaim ol PNG Baramandi taim ol i go bikpela. Dispela kompetisen i gat anda 12 na anda 14 divisen tasol.

Yangpela beta bilong Godens Intenesenel Skul i redi long paitim bal taim wiket kipa bilong Koroboro i putim was.

Dispela yangpela bowla bilong Koroboro i gat driman long pilai wantaim ol PNG Baramandi long bihain taim. spotnius Jun 5 - 11, 2014 Wantok P25 Disabeliti Kriket Program PNG Gems kisim kamap long ol provins Isaac Liri i raitim Gavman bilong Australia i cial Resource Centre. kamapim PSPP bikos ol i gat Dispela foapela Non-Gav- bikpela laik long helpim ol man Ogenaisesen (NGO) i DISABELITI Kriket Program i disabel manmeri long Pasifik save go pas long helpim ol K500, 000 long wok long kamap strong insait rijon. PSPP i bin kamap long disabel manmeri long kantri, long planti provins long helpim ol disabel manmeri na ol i amamas long wok kantri. long stap helti na strong. bung wantaim Kriket PNG Kodineta bilong program, Long ol risets ol save man- long dispela kriket program. Nellie Pabulu, i bin go long meri i mekim, ol i lukim olsem Ol wok Kriket PNG bai Madang, Morobe na Westen sapos ol disabel manmeri i mekim long wok bung wan- MEMBA bilong Lae na Min- Mista Calistus i givim mani iti. Ol fasiliti bai helpim ol Hailens long las wik long go kam bung na pilai spot, ol i taim ol NGO long helpim ol istaLae bilong Komyuniti MP Divel- long Komiti. spot manmeri long trening pas long woksop bilong Dis- no inap long lukim ol yet disabel manmeri em opmen, Loujaya Kouza, i Scott Prince bai stap gut na kamap ol gutpela abiliti Kriket Program. olsem ol tarangu manmeri in- Bihainim kalenda bilong ol givim K500, 000 long PNG olsem wanpela impoten man spot manmeri long makim Ogenaisesen we i save go sait long wan wan komyuniti NGO na kamapim ol kriket Gems Ogenaising Komiti long dispela spot pilai. provins na kantri tu. pas long kriket insait long bilong ol. program long tupela o wan- long stretim 19 fasiliti we ol Mista Claistus i tok komiti i Dispela bikpela spot pilai kantri, Kriket PNG, i go pas Astingting bilong PSPP em pela taim insait long 10-pela spot manmeri bai yusim long kisim K100, 000 pinis olsem bai kamap long taim we long dispela Disabeliti Kriket long bungim ol disabel man- wik. taim bilong pilai long mun na em i givim K400 000 tasol planti wok manmeri na program. meri, na givim strong na Bihain long olgeta 10-pela Novemba. i go long ol long dispela wik. sumatin i stap long holide, Disabeliti Kriket program i amamas long ol long kamap wik, Kriket PNG bai makim ol Distrik Edministreta bilong Antap long dispela, Mo- na em sans bilong planti kam aninit long Pacific Sports ol gutpela manmeri long disabel manmeri husat i gat Lae, Robin Calistus i bin robe Provinsel Gavman i manmeri long lukim dispela Partnership program (PSPP) komyuniti. talen na save bilong pilai makim Memba bilong Lae putim K5 milien long baset pilai. bilong gavman bilong Aus- Long dispela program, kriket. na givim mani i go long PNG long sapotim PNG Gems. Lae i stap long wanpela tralia. Na program i gat Kriket PNG i wok bung wan- Kriket PNG i bin opim dis- Gems Ogenaising Komiti. Bikos long PNG Gems, ol gutpela hap insait long kantri strongpela driman long wok taim Cheshire Disability Se- pela program long 29 Mas Biknem na bipo ragbi lig spot fasiliti long Lae bai we ol manmeri long olgeta bung wantaim ol ogenais- vices, St John Blind Services, long dispela yia long taim pilaia bilong Kwinslan Ma- kamap gut nau. Gavman i rijon bilong Papua Niugini esen bilong ol provins long Callan Disable Persons kantri i makim Nesenel Dis- roons na Australia, Scott yusim planti mani long bai gat sans long i go i kam kantri. Service na Red Cross Spe- abel De. Prince i bin stap long lukim kamapim gut ol dispela fasil- na lukim pilai. PRL kisim K100 000 Isaac Liri i raitim Joyce i tok. laik sapotim. Long dispela yia, 16 tim bai Mista Joyce i tok SP Brew- pilai long kompetisen. SP ery na Dekenai i kam bung POT Mosbi Ragbi Lig (PRL) i Brewery i wanbel long dispela long givim sapot long PRL gat nupela komiti nau, na Stan nupela komiti bilong PRL, na bikos ol i laikim ol pipel long Joyce i gat bilip olsem dispela ol i givim K50, 000 long sapo- Papua Niugini long lukim nupela komiti bai ranim gut tim kompetisen long dispela olsem ragbi lig em i wanpela kompetisen long dispela yia, yia. gutpela samting long bungim na long ol yia i kam bihain. Dekenai Kontraksen Kam- ol pipel, na tu, kamapim ol gut- Long dispela yia, PRL kom- pani i givim K50 000 tu i go pela komyuniti. petisen bai kamap long Mur- long sapotim kompetisen long Siaman bilong PRL Komiti, ray Bareks, na long Ipi Ovol dispela yia. Dokta James Naipau, i tok long Hohola. Jenerel Menesa bilong PRL komiti i bin gat K865 tasol PRL em i wanpela bikpela Dekenai, Mark Sheppard, i tok long akaun bipo long SP kompetisen, long wanem, ol i amamas long sapotim PRL Brewery na Dekenai i givim planti pilaia bilong Digicel Kap, long dispela yia, na tu long mani. SP Hunters, na PNG Kumuls, taim bihain, long wanem, ol i Em i tok dispela em sem i save kam long dispela kom- laik wok pren wantaim PRL. pasin tru, na i soim olsem ol petisen. Em i tok ol i luksave long PRL komiti long bipo i no save Ol manmeri long Madang husat i stap insait long Disabeliti Kriket Program. “SP Brewery i save sapotim gutpela bilong ragbi lig insait menesim gut kompetisen, na PRL long bipo yet i kam inap long Pot Mosbi, na tu long tu, planti pasin korapsen i bin nau, moa long 60 yia,” Mista kantri, na long dispela as, ol i kamap. PNG anda 19 Ragbi 9s seleksen long Lae Isaac Liri i raitim pilaia we ol 14- pela PNGRFL long dispela Anda 19 tim, Divelopmen Opisa i makim. long wanem, bipo ol nesenel Ol dispela pilaia i stap aninit selekta i save kisim ol pilaia PAPUA Niugini Ragbi Futbal long 19 krismas na i soim nating nating, na i save Lig (PNGRFL) bai go pas olsem ol i gat gutpela save na bagarapim divelopmen bilong long nesenel seleksen bilong skil long pilai. ragbi lig long kantri. Anda 19 tim bilong Papua Ni- Sampela pilaia bai kam “Yumi mas bihainim gut ol ugini husat bai karim nem bi- long Skulbois Ragbi, sam- protokol we i stap bikos long kantri long Komonwelt pela long PNG Hunters, na sapos yumi i no bihainim, bai Ragbi Lig Sempionsip long sampela long Digicel Kap. yumi no inap long kisim ol neks mun. PNGRFL Nesenel Divelop- gutpela risal long ol bikpela Dispela nesenel seleksen men Menesa, Toksy Nema, pilai olsem,” Mista Tassel i gem i kam aninit long PN- na Nesenel Kompetisen tok. GRFL tim Kumul program, na Menesa, Arnold Krewanty i Ol nesenel selekta husat i ol sponsa em PNG LNG, bin glasim gut ol pilaia bipo makim Anda 19 tim, bai no PNG Power, National Gam- long ol i makim ol long pilai inap makim ol pilaia long ing Control Board, Air Niugini, long dispela nesenel selek- wanem ples o rijon ol i kam Digicel na Boroko Motors. sen gem. long en, ol i no inap long se- Moa long 60 pilaia bai stap Long Komonwelt Ragbi Lig lektim ol wantok bilong ol tu. insait long dispela nesenel Sempionsip, Papua Niugini i PNGRFL long nau i gat ol seleksen pilai long Lae long stap long wankain pul wan- strongpela polisi, na ol i bilip dispela wik. taim Saut Afrika, Inglan na olsem ol dispela polisi bai Bihain long dispela pilai, ol Kenada. Ol kantri long ara- helpim ol pilaia long pilai gut selekta bai makim skwat bi- pela pul em Jamaika, Aus- na kisim gutpela risal. long Papua Niugini long tralia, Skotlan na Wels. Dispela nesenel seleksen Komonwelt Sempionsip long Sif Eksekyutiv Opisa pilai bai helpim ol selekta tu Skotlan. Ol selekta bai makim (CEO) bilong PNGRFL na long painim ol gutpela pilaia 15 pilaia na 5-pela opisal. PNG Hunters, Brad Tassel, i long makim PNG long 2015 Jenerel Menesa bilong SP Brewery, Stan Joyce, i givim sek mani i go long Siaman bilong Pot Mosbi Ol pilaia husat bai pilai long tok em i gutpela long PN- Pasifik Gems na 2017 Ragbi Ragbi Lig (PRL), Dokta James Naipau Poto Nicky Bernard. nesenel seleksen gem em ol GRFL i mekim seleksen bi- Lig Wol Kap. P26 Wantok Jun 5 - 11, 2014 nrlnaintrastsupakapnius SPOTS DR0 RAUN 13 Isaac Liri i raitim Hunters long dispela wiken, husat i bin kisim bagarap na man long kisim Man of the Fraide: Jun 6, 2014 LukautMichael Marum i noDolphins! mekim mis aut long gem long las Match awod taim ol i bin Ol Hunters i winim tupela planti senis, long wanem, wik, bai kam bek gen insait pilai egensim ol Dolphins gem bilong ol long las wik em i laikim wankain tim long skwat, tasol em bai long raun wan. s na long wik bipo las wik, na husat i pilai long las wik long stap long risev. Hunters bai nidim Pandia, Manly V Bulldogs kosa Michael Marum i lukluk pilai. Pawa haus prop bilong ol long wanem, em i wanpela gen long winim dispela gem “Tim long las wik i bin Hunters, Timothy Lomai, gutpela fowod husat i save bilong ol long dispela wiken mekim histori, na long dis- husat i bin kisim bagarap na mekim ol lain brek na of- s egensim Redcliffe Dolphins. pela as, mi no inap long stap long risev long las wik, loud. Eels V Cowboys Redcliffe Dolphins em mekim planti senis long lain bai pilai long fes 13 long dis- Tim bilong Hunters long namba wan tim we Hunters ap,” Marum i tok. pela wik. dispela wiken em; 1. Albert i bin winim taim ol i pilai long Liklik senis tasol we bai i Marum i tok olsem Patak 2. Garry Lo 3. Noel raun wan bilong Kwinslan kamap em Thompson Teteh Hunters i nidim Timothy Zemming 4, Thompson Sarare: Jun 7, 2014 Kap long Brisben, na ol Dol- bai kam bek na kisim ples Lomai long pilai long fowod Teteh 5. Edward Goma 6. phins i save long stail pilai bilong em long senta bihain bikos em wanpela strong- Israel Eliab 7. Roger Laka Titans s Panthers bilong ol Hunters pinis, na long em i stap aut bikos pela man husat i save 8. Timothy Lomai 9. V long dispela as, ol bai putim long bagarap em i kisim. strongim difens bilong ol. Wartovo Puara 10. Esau was long ol ki pilaia bilong Albert Patak, husat i bin Lok fowod Sebastian Siune 11. George Benson Hunters. pilai long fulbek long las Pandia husat i bin stap long 12. David Loko 13. Adam Dispela gem bai i no inap wik, bai pilai gen long ful- saspensen taim em i brukim Korave 14. Dion Aiye 15. s Dragons V Sharks isi long ol Dolphins, long bek. Marum i tok em i bin sampela polisi bilong klap, 16. Lawrence wanem, ol Hunters i gat gut- pilai gut tru olsem na em bai bai kam bek gen insait long Tu’u 17. Adex Wera 18. Se- pela rekot long win long pilai gen long dispela po- skwat long dispela wiken. bastian Pandia 19. Tiger hom graun bilong ol, Kal- sisen. Pandia bai pilai long risev Emere 20. Brandy Peter. abond. Namba wan fulbek bilong long dispela wiken. Marum bai rausim tupela Rabbitohs Vs Warriors Long lain ap bilong ol ol Hunters, Adex Wera, Pandia em namba wan pilaia bipo long gem i stat.

Sande: Jun 8, 2014

Knights Vs Tigers

Storm Vs Roosters

Mande: Jun 9, 2014

Raiders Vs Broncos

Raun 12 Poins Lata

Pos Tim WB L D Pts 1. Bulldogs 81 3 18 2. Panthers 71 4 16 3. Sea Eagles 71 4 16 4. Rabbitohs 70 5 14 5. Roosters 70 5 14 6. Broncos 75 14 7. Eels 75 14 8. West Tigers 61 5 14 9. Storm 61 5 14 10. Titans 61 5 14 11. Cowboys 66 12 12. Warriors 66 12 Namba wan fulbek bilong Hunters, Adex Wera bai kam bek gen 13. Dragons 41 7 10 insait long skwat bihain long em i mis aut long gem long las wik. 14. Raiders 48 8 Adex bai stap long risev Poto Cairns Post. 15. Knights 21 9 6 16. Sharks 21 9 6 QRL Intrust Super Cup draw Raun 14 poins lata Pos Tim WB L D Pts 1. Northern Pride* 10 130 22 2. Ipswich Jets 91 4 0 20 3. PNG Hunters 81 4 1 19 4. WM Seagulls 81 5 0 18 5. TH Seagulls 81 5 0 18 6. Devils 81 5 0 18 7. East Tigers* 71 4 1 17 8. Redcliffe Dolphins 61 6 1 15 9. Bears 61 7 0 14 10. Magpies 51 8 0 12 11. Mackay Cutters 41 9 0 10 12. CQ Capras 21 10 19 Kosa bilong PNG Hunter Michael Marum i makim Albert Patak long 13. SCoast Falcons 01 13 02 pilai long fulbek gen long dispela wiken bihain long em i pilai gut tru * Northern Pride vs Eastern Tigers postponed to Sunday 6th July long las wiken Poto Nicky Bernard. olspotpoto Jun 5 - 11, 2014 Wantok P27

Ol spot eksen poto lonOl Potog Nicky w Bernard.iken...

TENKYU NCDC: Siti Menesa Lesley Alu i givim sek inap long K10,000 i go long namba tu siaman bilong Midia Pul snuka Willie Walimu. Dispela sek mani NCDC i givim long helpim Midia Snuka long wok bung wantaim ol Midia long pilai.

BRATA STRET: Jenerel Menesa bilong SP Bruri, Stan Joyce, siaman bilong PRL Dokta Naipau na Jenerel Menesa bilong Dekenai Mark Sheppard i holim pas wantaim long amamas long sponsasip bilong Pot Mosbi ragbi lig. Dekenai givim K50,000 na SP givim K50,000.

SIP NA STRONG: Fast bola bilong BNG i tromoi las bal bilong em.

LAKI BILONG YU: Spit winga bilong Harlequins wantaim bal i klostu ron we long putim trai tasol winga bilong narapela tim i ketsim em long ragbi yunien pilai long Monia pak. Isu 2074 Wan wik: Fonde, Jun 5 - 11, 2014.

REDCLIFFE LUKAUT: Redcliffe Dolphins mas lukaut long dispela man nogut bilong ol PNG Hunters, Garry Lo. Garry em namba wan pilaia bilong ol Hunters long skoim foapela trai long wanpela gem long Kwinslan Kap Poto Nicky Bernard.

KALABOND GREVYAD: Ol Kumul i redi long pilai long Kalabond Ovol long Praim Minista 13 gem long las yia. Kalabond em hom graun bilong ol PNG Hunters nau, na ol Hunters i gat gutpela rekot long winim ol gem long Kalabond. Hunters gat gutpela rekot long Kalabond Isaac Liri i raitim em Ipswich Jets, Northern Pride, long ol fainel, rekot bilong ol pela gutpela rekot bilong ol long las wik gem, ol i soim olsem ol i ken Burleigh Bears na Norths Devils. Hunters long win long Kalabond i Kalabond. strongim difens,” Marum i tok. BIHAIN long raun 14 win bilong Tim ol i bin dro wantaim em Easts stap gut tru. Long 6-pela gem ol i pi- Antap long dispela, em i tok ol i Kem bilong ol Hunters i stap nau PNG Hunters long Kalabond Tigers. Na ol tim we ol i winim pinis laim long Kalabond, ol i winim 5- gat planti moa wok long mekim long long Kokopo. Kosa Michael Marum Oval, ol Hunters i sindaun long em Mackay Cutters, Souths Logan pela, na lus long wanpela tasol. kamap gutpela na strongpela tim. i tok dispela tu i helpim ol long redi namba 3 ples long Intrast Supa Magpies, Tweed Head Seagulls, Northern Pride em namba wan tim Em i amamas long difens long ol gut na pilai. Kap lata bihain long Northern Wynnum Manly, Sunshine Coast long winim ol Hunters long Kal- pilaia bilong em long las wiken taim Em i tok ol i save pilai gut moa Pride na Ipswich Jets. Falcons, Redcliffe Dolphins na abond. ol i pilai egensim Magpies. taim ol i pilai long Kalabond, na Ol Hunters i gat 8-pela win, wan- Capras. Ol Hunters i winim Capras Kosa bilong ol Hunters, Michael “Ol i bin luksave olsem difens i olsem kosa, em bai lukim olsem ol i pela dro, na foapela lus. tupela taim. Marum, i tokim Wantok Niuspepa wanpela bikpela samting we ol i kisim gutpela rekot taim kompetisen Ol tim we Hunters i lus long en, I gat 12-pela moa raun i stap bipo olsem em i amamas tru long dis- mas lukluk strong long en, na long i pinis long pinis bilong dispela yia.

Publisher of the newspaper operates at Able Building Complex, Sec 58 Lot 02, Waigani Drive.