Człowiek W Świecie Zdrowia, Sportu I Ekonomii
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Wielkopolska Wyższa Szkoła Turystyki i Zarządzania w Poznaniu Człowiek w świecie zdrowia, sportu i ekonomii The human in the world of health, sport and economics Redakcja naukowa Radosław Muszkieta Walery Żukow Vlastimila Karaskova Mariusz Klimczyk Marek Napierała Poznań 2012 1 SERIA Monografia nr 15/12 RECENZENCI Prof. zw. dr hab. Mariusz Posłuszny (Polska) Prof. zw. dr hab. Eugeniusz Prystupa (Ukraina) Prof. dr hab. Mariusz Zasada (Polska) WYDAWNICTWO Ośrodek Rekreacji, Sportu i Edukacji w Poznaniu DRUKARNIA Perfekt Gaul i wsp. sp.j. 60-321 Poznań, ul. Świerzawska 1 www.perfektdruk.pl Copyright by R.Muszkieta, W.Żukow, V.Karaskova, M.Klimczyk, M.Napierała Poznań, 2012 ISBN - 978-83-62750-04-7 2 Spis treści: Content: Rozdział 1. Człowiek i zdrowie Human and health ……………………………………………………………………………… 5 Rodzaje zachowań zdrowotnych a stan zdrowia Kinds of health behaviour versus a health status Krystyna Kiczuk, Iwona Czerwińska-Pawluk …...................................................................... 6 Poziom satysfakcji pacjenta z opieki pielęgniarskiej w oddziałach zabiegowych The level of patient satisfaction with nursing care in surgical wards Lidia Sierpińska .......................................................................................................................... 15 Wiedza o chorobie i zachowaniach prozdrowotnych wśród chorych leczonych operacyjnie z powodu dyskopatii lędźwiowo - krzyżowej w oddziale neurochirurgii Knowledge about the disease and health-related behaviors among patients treated surgically due to discopathy of lumbar sacral spine in department of neurosurgery Maciej Dzierżanowski ................................................................................................................ 26 Szkolna edukacja zdrowotna School health education Marianna Charzyńska-Gula ...................................................................................................... 44 Rozdział 2. Człowiek i sport Human and sport ……………………………………………………………………………… 52 Metodyka nauczania za pomocą wybranych ćwiczeń wykorzystywanych w skoku o tyczce na wstępnym specjalistycznym i specjalistycznym etapie szkolenia Methods of teaching practice with some used in pole vault at the pre specialized and professional training phase Mariusz Klimczyk, Roman Dakiniewicz ……………………………………………………… 53 Metodyka nauczania skoku o tyczce na etapie ukierunkowanym z zastosowaniem ćwiczeń specjalnych charakterystycznych dla tego etapu Teaching methods pole vault pre-oriented special exercise using specific to this stage Mariusz Klimczyk ……………………………………………………………………………… 62 Historia Mistrzostw Europy w piłce nożnej od 1960 do 2008 roku European Championship UEFA from 1960 to 2008 Dawid Marski, Radosław Muszkieta, Katarzyna Muszkieta, Mariusz Klimczyk ………… 73 Ocena sprawności specjalnej 11 – 14 letnich chłopców uprawiających skok o tyczce Special performance assessment 11 - 14 year-old boys engaged pole vault Mariusz Klimczyk ……………………………………………………………………………… 102 Rozdział 3. Człowiek i ekonomia Human and economy ……………………………………………………………………….…. 110 Formy gospodarowania gruntami publicznymi w Polsce The forms of public land management in Poland Marek Pypeć …………………………………………………………………………………… 111 3 Foreign direct investments and economic growth in Poland in the period 2000-2009 Piotr Misztal ………………………………………………………………………………….. 157 Prosty sposób wyznaczania portfela akcji o minimalnym ryzyku w warunkach dopuszczalnej krótkiej sprzedaży A simple method of determining the equity portfolio minimal risk in acceptable conditions, short selling Zbigniew Śleszyński ……………………………………………………………….…….…… 171 Syntetyczna ocena poziomu rozwoju przedsiębiorstwa Synthetic assessment of the level of business development Zdzisław Leszczyński ………………………………………………………………………… 176 4 Rozdział 1. Człowiek i zdrowie Human and health 5 RODZAJE ZACHOWAŃ ZDROWOTNYCH A STAN ZDROWIA Kinds of health behaviour versus a health status Krystyna Kiczuk, Iwona Czerwińska-Pawluk Radomska Szkoła Wyższa w Radomiu Słowa kluczowe: zdrowie, zachowania zdrowotne. Streszczenie Zdrowie należy do pojęć abstrakcyjnych, tj. trudnych do zdefiniowania, o czym świadczy fakt, że istnieje ponad 300 jego definicji i powstają wciąż nowe, gdyż każda z nich nie jest doskonała. W roku 1941 H. Sigerist uznał, że „zdrowie jest stanem nieograniczającym się tylko do braku chorób, jest to coś pozytywnego, to pełne radości i ochoty wypełnianie obowiązków, które życie nakłada na człowieka”. Propozycja Sigerista stała się podstawą do opracowania definicji zdrowia zawartej w Konstytucji Światowej Organizacji Zdrowia, przyjętej w 1946 roku. W myśl tej definicji zdrowie jest to dobrostan fizyczny, psychiczny, społeczny, a nie tylko brak choroby lub niedomagania (ułomności). Nasze zdrowie zależne jest od działań, które podejmujemy w codziennym życiu, zachowania te noszą nazwę zachowań zdrowotnych i bezpośrednio lub pośrednio wpływają na zdrowie i samopoczucie. Mają one istotny wpływ na długość i jakość życia jednostki. Zachowań zdrowotnych, podobnie jak wszystkich innych, człowiek uczy się w toku interakcji społecznych poprzez socjalizację. Key words: health, health behaviour. Abstract Health is an abstract notion, i.e. difficult to define. There are more than 300 definitions of health and new ones are being created, as none of them is perfect. In 1941, H. Sigerist suggested that „health is, therefore, not simply the absence of disease: it is something positive, a joyful attitude toward life, and a cheerful acceptance of the responsibilities that life puts on the individual”. The definition offered by Sigerist became the basis for the definition of health included in the Constitution of the World Health Organization of 1946. According to the WHO definition, “health is a state of complete physical, mental and social well-being, and not merely the absence of diseases and infirmity”. 6 Our health depends on the kinds of health behaviour undertaken in everyday life. Generally, health-related behaviour includes all activities directly and indirectly affecting health and well-being. Such activities markedly influence the length and quality of life of an individual. Health-related behaviour, like any other form of behaviour, is acquired during social interactions through socialisation. Zdrowie należy do pojęć abstrakcyjnych, tj. trudnych do zdefiniowania, o czym świadczy fakt, że istnieje ponad 300 jego definicji i powstają wciąż nowe, gdyż każda z nich nie jest doskonała. W roku 1941 H. Sigerist – uznał, „że zdrowie jest stanem nieograniczającym się tylko do braku chorób, jest to coś pozytywnego, to pełne radości i ochoty wypełnianie obowiązków, które życie nakłada na człowieka”. Propozycja Sigerista stała się podstawą do opracowania definicji zdrowia zawartej w Konstytucji Światowej Organizacji Zdrowia, przyjętej w 1946 roku. W myśl tej definicji zdrowie to dobrostan fizyczny, psychiczny, społeczny, a nie tylko brak choroby lub niedomagania (ułomności). Zdrowie fizyczne najogólniej odnosi się do ciała i biologicznego funkcjonowania organizmu oraz jego poszczególnych narządów czy układów. Zdrowie fizyczne zależy od cech wrodzonych, bagażu genetycznego, systemu immunologicznego, cech biochemicznych, fizjologicznych i anatomicznych człowieka. W zdrowiu psychicznym wyróżnia się dwa komponenty: - poznawczy, czyli zdrowie umysłowe, określane jako zdolność do jasnego, spójnego myślenia, uczenia się, - afektywny, czyli zdrowie emocjonalne, które oznacza zdolność do kontrolowania emocji (lęk, radość, złość, żal) oraz zdolność do radzenia sobie z trudnościami. Zdrowie społeczne jest to zdolność do utrzymania dobrych relacji interpersonalnych, pełnienie ról społecznych i prawidłowe funkcjonowanie w społeczeństwie. Na zdrowie duży wpływ ma najbliższe środowisko. Pozytywny wpływ środowiska na zdrowie przejawia się w korzystnym wpływie czystego powietrza, wody, bezpiecznej szkoły i zakładu pracy. Natomiast negatywne oddziaływanie środowiska na zdrowie wynika w znacznym stopniu z jego degeneracji, niekorzystnego działania promieniowania jonizującego, hałasu, szkodliwego wpływu substancji chemicznych i czynników biologicznych. 7 Większość ludzi traktuje zdrowie jako jedną z najważniejszych życiowych wartości, umożliwiających jednostkom realizację życiowych celów i pragnień. Uświadomienie znaczenia istotności zdrowia powinno odbywać się od najmłodszych lat każdego człowieka. Człowiek dokonując korzystnych dla zdrowia wyborów i powstrzymując się od antyzdrowotnych zachowań potęguje zdrowie. Istnieje wiele prób definiowania zachowań zdrowotnych, zwłaszcza w obrębie medycyny, socjologii medycyny i psychologii. Najogólniej zachowania zdrowotne to wszelkie działania bezpośrednio lub pośrednio wpływające na zdrowie i samopoczucie. Zachowania te mają istotny wpływ na długość i jakość życia człowieka. Najważniejszym i pierwotnym czynnikiem kształtującym zachowania zdrowotne jest socjalizacja. Zachowań zdrowotnych, podobnie jak wszystkich innych, człowiek uczy się w toku interakcji społecznych. Człowiek uczy się w społeczeństwie poprzez obserwację i naśladownictwo, wzmacnianie oraz przez przekaz symboliczny. Zachowania zdrowotne zależą także od czynników podmiotowych. Zalicza się do nich postawy, wierzenia, motywy, wiedzę, wartości i przekonania oraz poczucie koherencji, wsparcie społeczne, zasoby i czynniki biologiczne. Nasze zdrowie zależne jest od działań, które podejmujemy w codziennym życiu. Działania te dzieli się na sprzyjające zdrowiu prozdrowotne (sprzyjające zdrowiu) i antyzdrowotne (szkodliwe dla zdrowia). Zachowania korzystne dla zdrowia