DOCSLIB.ORG

Hitit Krali I. Hattušili'nin Akkadça-Hititçe Ikidilli

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Hitit Krali I. Hattušili'nin Akkadça-Hititçe Ikidilli T. C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI ESKİÇAĞ TARİHİ BİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ HİTİT KRALI I. HATTUŠİLİ’NİN AKKADÇA-HİTİTÇE İKİDİLLİ YILLIKLARININ (CTH 4) AKKADÇA VE HİTİTÇE VERSİYONLARININ KARŞILAŞTIRMALI FİLOLOJİK DEĞERLENDİRMESİ Metin ORAL 2501160144 TEZ DANIŞMANI DOÇ. DR. Erkan KONYAR İSTANBUL – 2019 T. C. İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI ESKİÇAĞ TARİHİ BİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ HİTİT KRALI I. HATTUŠİLİ’NİN AKKADÇA-HİTİTÇE İKİDİLLİ YILLIKLARININ (CTH 4) AKKADÇA VE HİTİTÇE VERSİYONLARININ KARŞILAŞTIRMALI FİLOLOJİK DEĞERLENDİRMESİ Metin ORAL 2501160144 1. TEZ DANIŞMANI DOÇ. DR. Erkan KONYAR 2. TEZ DANIŞMANI DOÇ. DR. Selim F. ADALI İSTANBUL – 2019 ÖZ HİTİT KRALI I. HATTUŠİLİ’NİN AKKADÇA-HİTİTÇE İKİDİLLİ YILLIKLARININ (CTH 4) AKKADÇA VE HİTİTÇE VERSİYONLARININ KARŞILAŞTIRMALI FİLOLOJİK DEĞERLENDİRMESİ METİN ORAL Bu çalışmada Eski Hitit Krallığı tarihinin başlıca yazılı kaynaklarından biri olan Hitit Kralı I. Hattušili’nin Akkadça-Hititçe İkidilli Yıllıklarının (CTH 4) ayrı tabletlerde yer alan Akkadça ve Hititçe versiyonlarının karşılaştırmalı filolojik değerlendirmesi yapılmıştır. CTH 4 Metninin ikidilliliğinin çalışmanın temel konusunu oluşturması nedeniyle öncelikle ikidillilik ve çokdillilik kavramları ve bu kavramların Eski Yakındoğu’da ortaya çıkış ve gelişim süreçleri kısaca incelenmiştir. Bu incelemede ayrıca Hitit arşivlerinin oluşum süreci ve bu arşivlerde görülen ikidilli ve çokdilli metin türleri gibi konulara da değinilmiş, böylece çalışmanın konusu olan CTH 4 metninin Hitit arşivlerindeki diğer ikidilli ve çokdilli metinler arasındaki yerinin daha iyi anlaşılması amaçlanmıştır. Çalışmanın son bölümünde CTH 4 metninin Akkadça ve Hititçe versiyonlarına ait tüm nüshaların güncel transliterasyon ve Türkçe çevirileri yapılmış ve metnin Akkadça ve Hititçe versiyonlarının filolojik yönden karşılaştırmalı incelemesi yapılmıştır. Bu incelemede iki versiyonun birbiriyle olan ilişkisi, içeriksel ve biçimsel yönden bu versiyonların benzer ve ayrılan yönleri, metnin hangi dildeki versiyonunun orijinale daha yakın olduğu gibi konular ele alınmış; ayrıca metin üzerine yapılmış daha eski çalışmalarda öne sürülen bazı düşünceler ve cevaplandırılamayan bazı sorular tekrar değerlendirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Hitit, Hattušili, Yıllık, Hititçe, Akkadça, Çiviyazısı, İkidillilik, Çokdillilik iii ABSTRACT A COMPARATIVE PHILOLOGICAL ANALYSIS OF THE AKKADIAN AND HITTITE VERSIONS OF THE AKKADIAN-HITTITE BILINGUAL ANNALS OF HITTITE KING HATTUŠILI I METİN ORAL In this study, a comparative philological analysis of Akkadian and Hittite versions of the Akkadian-Hittite Bilingual Annals of the Hittite King Hattušili I (CTH 4), was made. As the bilingualism of the CTH 4 text constitutes the main subject of the study, firstly the concepts of bilingualism and multilingualism and the emergence and development processes of these concepts in the Ancient Near East have been briefly examined. In addition, issues such as the formation process of Hittite archives and the various types and formats of bilingual and multilingual texts seen in these archives are also surveyed. Thus, it is aimed to better understand the importance of CTH 4 among other bilingual and multilingual texts in Hittite archives. At the final phase of the study, updated transliterations and Turkish translations of the Akkadian and Hittite versions of the CTH 4 have been made, and the text philologically analyzed by comparing its two different versions to each other from various aspects. These aspects include the historical connection of the copies in Akkadian and Hittite, contextual and stylistic resemblances and diversions between the two versions and the questions like which one of the two versions is closer to the original text. In addition, some theories put forward in earlier studies on the text and some unanswered questions were re-evaluated. Key Words: Hittite, Hattušili, Annal, Hittite Language, Akkadian, Cuneiform, Bilingualism, Multilingualism iv ÖNSÖZ Hitit Kralı I. Hattušili’nin Yıllıklarının, Hitit literatüründeki tartışmasız en meşhur eserlerden biri olduğunu söylemek mümkündür. İçerdiği bilgiler açısından Hitit Krallığı’nın kuruluş dönemi tarihinin temel kaynaklarından biri olması nedeniyle söz konusu metin, içerik yönünden sadece Hititoloji ve Assuroloji değil; aynı zamanda Tarih ve Arkeoloji disiplinlerinde de yaygın şekilde tanınmaktadır. Bununla birlikte günümüze kadar metnin biçimsel özellikleri ve ikidilliliği üzerine yapılan çalışmalar çoğunlukla güncel olmayan ve günümüzde geçerliliğini büyük oranda kaybetmiş eski çalışmalarla sınırlı kalmış, dolayısıyla bu özelliklere ilişkin pek çok nokta karanlıkta kalmıştır. Bir kültür tarihi ve metin kritiği çalışmasından meydana gelen tezimizde I. Hattušili’nin Yıllıklarının biçimsel özellikleri üzerinde durulmuş ve metnin ikidilliliği daha iyi anlaşılmaya ve açıklanmaya çalışılmıştır. Çiviyazısı, çiviyazılı diller, arşivler ve katiplik pratikleri üzerine uzmanlaşmak hedefiyle geldiğim İstanbul Üniversitesi Hititoloji Anabilimdalı’nda lisans eğitimimi tamamladığım sırada, yüksek lisansta bir metin kritiği çalışması yürütmek ve Hititçenin yanı sıra Periferal Akkadça üzerine de ileri derecede yetkinlik kazanmak benim için bir sonraki hedefti. Her şeyden önce bu şekilde bir çalışma yürüterek uzmanlaşmak istediğim alanda önemli bir yol kat etmemde bana fırsat tanıyan tez danışmanım ve hocam Doç. Dr. Erkan Konyar’a tüm desteği için teşekkürü bir borç bilirim. Tez çalışmamda ikinci danışmanlığımı üstlenen ve kendisinden Akkadça üzerine şu anda bildiklerimin tamamına yakınını öğrendiğim hocam Doç. Dr. Selim F. Adalı’ya, bu çalışmanın hem hazırlık aşamasında hem de yürütülmesi sırasında her zaman desteğiyle yanımda olduğu ve hem kendi düşünceleriyle bana yol gösterdiği hem de benim düşüncelerimi ilgiyle dinleyerek çalışmamı yakından takip ettiği için teşekkür ederim. Söz konusu çalışmanın anahat planının oluşumu ve konunun ele alınış biçimi, büyük oranda Hititoloji Anabilim Dalı’ndaki hocalarımdan Doç. Dr. Hasan Peker’in v düşüncesiyle şekillenmiştir. Kendisine ayrıca tez çalışmasının başlangıcından sonuçlanmasına kadar geçen 2 yıllık bu süreçte vermiş olduğu destekten ötürü teşekkür ederim. Ayrıca lisans eğitimimde ve yüksek lisansa başlama ve tez dönemine hazırlık süreçlerimde yardımları olan Hititoloji Anabilim Dalı’ndaki hocalarım Doç. Dr. Metin Alparslan ve Doç. Dr. Meltem Alparslan’a ve Eskiçağ Tarihi Anabilim Dalı’ndaki tüm hocalarıma destek, ilgi ve sabırları için teşekkürü bir borç bilirim. Söz konusu çalışmanın büyük bir bölümünde kaynaklarından ve çalışma ortamından faydalandığım Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi, Hollanda Araştırma Enstitüsü, Alman Arkeoloji Enstitüsü ve Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü kütüphaneleriyle İstanbul Üniversitesi Eskiçağ Tarihi Anabilim Dalı ve İstanbul Üniversitesi Hititoloji Anabilim Dalı’nın tüm çalışanlarına teşekkür ederim. Son olarak bu 2 yıllık maraton süresince yanımda olan, bana sabreden ve her şekilde destek olan tüm aile fertlerime, dostlarıma ve hayvanlarıma her şey için teşekkür ederim. Onlar olmasaydı bu çalışma bu kadar kısa bir sürede tamamlanamazdı. İstanbul, 2019 Metin Oral vi İÇİNDEKİLER ÖZ ………………………………………………………………………………….. iii ABSTRACT ………………………………………………………………………...iv ÖNSÖZ ………………………………………………………………………………v HARİTA, RESİM VE TABLOLAR LİSTESİ …………………………………… x KISALTMA VE ÖZEL İŞARETLER LİSTESİ ……………………………….. xiii GİRİŞ ……………………………………………………………………………….. 1 BİRİNCİ BÖLÜM İKİDİLLİLİK VE ÇOKDİLLİLİK KAVRAMININ TANIMI VE İKİDİLLİ VE ÇOKDİLLİ METİNLER 1.1. Dilbilimde İkidillilik ve Çokdillilik Kavramı …………………………... 4 1.2. Eskiçağ Çalışmalarında İkidillilik ve Çokdillilik Kavramı …………….. 7 1.3. Yazılı Alanda İkidillilik Ve Çokdillilik ve Eskiçağ’da İkidilli ve Çokdilli Metin Türleri ……………………………………………………………….. 10 İKİNCİ BÖLÜM ESKİ YAKINDOĞU’DA ÇOKDİLLİLİK VE ÇOKDİLLİ METİNLER 2.1. MÖ. 3. Binyılda Eski Yakındoğu’da Çokdillilik ve Çokdilli Metinler…………………………………………………………………….. 19 2.1.1. Güney Mezopotamya ……………………………………….. 25 2.1.1.1. MÖ. 3. Binyılda Güney Mezopotamya’da Sümerce- Akkadça İkidilliliği ………………………………………… 25 2.1.2. Suriye ……………………………………………………….. 29 2.1.2.1. Ebla Arşivlerinin Dili, Sümerce-Eblaca İkidilliliği ve Ebla Arşivlerinde Bulunan İkidilli Sözcük Listeleri ………. 31 vii 2.1.3. Batı İran ……………………………………………………… 34 2.1.3.1. Avan Kralı Puzur-Inšušinak’a Ait İkidilli Krali Yazıtlar …………………………………………………….. 34 2.2. MÖ. 2. Binyılda Eski Yakındoğu’da Çokdillilik ve Çokdilli Metinler .. 36 2.2.1. Güney Mezopotamya ……………………………………….. 39 2.2.2. Kuzey Mezopotamya ……………………………………….. 47 2.2.3. Anadolu ……………………………………………………… 51 2.2.3.1. Assur Ticaret Kolonileri Döneminde Kaneš/Neša’da Çokdillilik ………………………………………………….. 53 2.2.3.2. Hitit Arşivlerinde Çokdillilik ve Çokdilli Metinler ... 55 2.2.4. Suriye ………………………………………………………... 63 2.2.4.1. Ugarit ve Emar Arşivlerinde Çokdillilik ve Çokdilli Metinler ……………………………………………………. 66 2.2.5. Kenan Bölgesi ve Mısır ……………………………………… 71 2.2.5.1. Amarna Döneminde Kenan Bölgesi ve Mısır’da Çokdillilik ve Çokdilli Metinler …………………………… 71 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM HİTİT KRALI I. HATTUŠİLİ’NİN AKKADÇA-HİTİTÇE İKİDİLLİ YILLIKLARININ (CTH 4) AKKADÇA VE HİTİTÇE VERSİYONLARININ KARŞILAŞTIRMALI FİLOLOJİK DEĞERLENDİRMESİ 3.1. Metne Ait Nüshalar, Buluntu Yerleri ve Metnin Yayın Tarihçesi …….. 76 3.2. Metnin İçeriği …….…………………………………………………… 81 3.3. Metnin Akkadça ve Hititçe Versiyonlarının Transliterasyon ve Türkçe Çevirisi…………………………………………………………………….. 84 3.3.1. Akkadça Versiyonun
Load more

Recommended publications
  • Antologia Della Letteratura Ittita
    UNIVERSITÀ DEGLI STUDI DI PISA Dipartimento di Scienze storiche del mondo antico Giuseppe Del Monte ANTOLOGIA DELLA LETTERATURA ITTITA Servizio Editoriale Universitario di Pisa Aprile 2003 Azienda Regionale D.S.U. - PISA © SEU - Via Curtatone e Montanara 6 - 56126 Pisa - tel/fax 050/540120 aprile 2003 ii SOMMARIO CAPITOLO I. Iscrizioni reali e editti 1-41 a) Iscrizioni dei re di Kusara e Nesa 1. Dalla “Iscrizione di Anitta” 1 b) L’Antico Regno 1. Le “Gesta di Hattusili I” 3 2. Da un editto di Hattusili I 7 3. Dall’Editto di Telipinu 8 c) Il Medio Regno 1. Dagli Annali di Tuthalija I 14 2. Editto di Tuthalija I sulla giustizia 16 3. Dagli Annali di Arnuwanda I 17 4. Editto della Regina Ašmunikal sui mausolei reali 18 d) Il Nuovo Regno 1. Dalle Gesta di Suppiluliuma 20 2. Dagli Annali Decennali di Mursili II 27 3. Dalla Apologia di Hattusili III 32 4. Editto di Hattusili III per i figli di Mitannamuwa 37 5. Suppiluliuma II e la conquista di Alasija 39 CAPITOLO II. Trattati e accordi 43-77 a) Il Medio Regno 1. Dal trattato di Tuthalija I con Šunašura di Kizuwatna 43 2. Da un trattato di Arnuwanda I con i Kaskei 45 3. Preghiera/trattato di Arnuwanda I con i Kaskei 46 4. Lista di ostaggi kaskei da Maşat Höyük/Tapika 51 5. Dalla “Requisitoria contro Madduwatta” 52 6. Dalle Istruzioni ai governatori delle province di frontiera 56 b) Il Nuovo Regno 1. Dal trattato di Suppiluliuma I con Aziru di Amurru 59 2.
    [Show full text]
  • For the Hittite “Royal Guard” During the Old Kingdom: Observations on Elite Military Units and Their Possible Warfare Applications
    Athens Journal of Mediterranean Studies - Volume 7, Issue 3, July 2021 – Pages 171-186 The “Protocols” for the Hittite “Royal Guard” during the Old Kingdom: Observations on Elite Military Units and their Possible Warfare Applications By Eduardo Ferreira* In this article, we intend to analyse the importance and modus operandi of a military unit (generally known as “Royal Guard”) whose function was, among other things, the protection of the Hattuša-based Hittite kings. For this essay, we will be mainly using two Hittite textual sources known as “instructions” or “protocols”. We aim to find a connection between these guards and their function regarding the protection of the royal palace as well as their military enlistment in that elite unit. The period to be covered in this analysis comes directly from the choice of sources: the Hittite Old Kingdom, confined between the chronological beacons of the 17th, 16th and 15th centuries BC. With this analysis, we intend to provide some relevant data that may contribute to a better understanding of these elite military units, particularly in regards to their probable warfare functions. Were they used in battle? How were they armed? What was their tactical importance in combat? How was the recruitment done? How were the units formed? These will be some questions that we will try to answer throughout this article. Keywords: guard, palace, command, warfare, infantry Introduction The Hittites were an Indo-European people that arrived in Anatolia through the Caucasus from Eurasia between 2000 and 1900 BC (Haywood 2005, Bryce 2005). On their Indo-European journey to the west, they also brought horses (Raulwing 2000, Renfrew 1990, Joseph and Fritz 2017/2018).
    [Show full text]
  • HİTİT KRAL AİLE Si ÜYELERİNİN SİYASAL ETKİNLİGİ ÜZERİNE Yard.Doç
    HİTİT KRAL AİLE sİ ÜYELERİNİN SİYASAL ETKİNLİGİ ÜZERİNE Yard.Doç. Dr. Turgut YİöİT* . Günümüze dek ulaşan çivi yazılı belgelerde Hititler'in siyasal ve kültürel yaşamına ilişkin pek çok ayrıntılı bilgiyi bulma şansına sahibiz. Siyasal aktiviteler açısından baktığımızda, bu belgelerin kralları konu aldiğını, bunun yanında ve bununla bağlantılı olarak da kral ailesi üyelerinin ya da diğer üst düzey görevlilerin siyasal hareket ve ilişkilerinin de konu edildiğini görüyoruz. Bu hareket ve ilişkiler, kralın yanında devlet yönetiminde görevalma, kral tarafından yönetici olarak bir şehir ya da bağlı devletin başına getirilme, krala karşı isyan ederek yönetimi ele geçirme ya da buna teşebbüs,diplomatik ilişkilere dolaylı katkı gibi çok farklı yönleriyle ele alınabilir. Yayınlanmış tarihsel içerikli belgelerdeki kral ailesi üyelerine ilişkin kayıtları bu bakış açısından bir araya getirerek, Hititler'de kral ailesi üyelerinin siyasal etkinliğinin ne ölçüde olduğunu ortaya koymayı amaçlıyoruz. Ancak hemen şunu belirtmek gerekir ki, kral ailesinin çok etkin bir üyesi Tawananna ve bununla birlikte kraliçe başlıbaşına çalışmalara konu olduklarından i burada ele alınmayacaktır. Kral ailesi üyeleri arasında prensierin önemli' idari görevlerde bulunduklarını belgeler vasıtasıyla biliyoruz. Ancak prensler arasında "veliaht" olar~k atananların şüphesiz gelecekte elde edecekleri mevki, yani krallık, dolayısıyla daha önemli roller üstlendikleri ve daha etkili oldukları kabul edilmelidir. ' c Bir veliahtın belirtildiği ilk belgeler Anitta'ya ilişkin olanlardır. Daha Kültepe çağı'na ait olmak üzere Kültepe'de ele geçen bir belgede "Kral Pithana 2 ve merdiven büyüğü Anitta" ifadesi vardır • Yine aynı çağa ait olmak üzere Alişar'da ele geçen bir belgede bu defa "Büyük Kral Anitta, merdiven büyüğü 3 4 Peruwa" ifadesi yer alır • "Merdiven büyüğü" "veliaht" anlamındadır . Burada adı veliaht olarak geçenlerden Anitta'nın daha sonra krallık yaptığını biliyoruz.
    [Show full text]
  • International Journal of Agriculture, Forestry and Life Science, 3 (1) 2019, 31-43
    International Journal of Agriculture, Forestry and Life Science, 3 (1) 2019, 31-43 e-ISSN: 2602-4381 Received: 22.10.2018 Accepted: 26.12.2018 Published (online): 26.12.2018 REVIEW PAPER SOME ANIMAL OFFERINGS IN THE HITTITE RITUALS Murat TURGUT1* 1Selcuk University, Faculty of Letters, History / Ancient History Department. *Corresponding author email: [email protected] ; [email protected] Abstract Hittites is a society, Indo Europan origin and lived in Anatolia since BC second millenium. Hittites had polytheistic religion. They set rituals for a deities in their religious life. They used numereous objects in their rituals. Like as many societies of ancient times, Hittites used various animals in rituals. Votive / offering was most commonly using style of Animals in the Hittites rituals. Sheeps, Bull, Goat – Goatling / kid, Dog – Puppy, Pig – Piglet and Bird species were most commonly animals used in the Hittite rituals as an offering. In this paper, we will examine which animals were used and it’s using aims in the ritual of Hittites in the light of cuneiform texts and archaeological relief and remains. Key words: Animal using, Hitite rituals, Ancient animals, Animal votive. INTRODUCTION Hittites, Indo-European origin, lived in Anatolia since BC second millenium. It is unknown that whether Hittites came to Anatolia from the outside or not. Also if they came to Anatolia from the outside, we didn’t know that which road (sea or land) were used by the Hittites. According to first data about Hittites, they were first seen in the Kuššara region. Pitḫana, is known King of Kuššara, conquered Neša, modern Kayseri Kültepe.
    [Show full text]
  • Subalternität Im Übergeordneten Raum: Hinter Den Kulissen Der „Hethiter“
    Forum Kritische Archäologie 10 (2021) Subalternität im übergeordneten Raum Subalternität im übergeordneten Raum: Hinter den Kulissen der „Hethiter“ Néhémie Strupler Zitiervorschlag Néhémie Strupler. 2021. Subalternität im übergeordneten Raum: Hinter den Kulissen der „Hethiter“. Forum Kritische Archäologie 10:6– 22. DOI http://dx.doi.org/10.17169/refubium-30125 ISSN 2194-346X URL https://www.kritischearchaeologie.de Dieser Beitrag steht unter der Creative Commons Lizenz CC BY-NC-ND 4.0 (Namensnennung – Nicht kommer- ziell – Keine Bearbeitung) International. Sie erlaubt den Download und die Weiterverteilung des Werkes / Inhaltes unter Nennung des Namens des Autors, jedoch keinerlei Bearbeitung oder kommerzielle Nutzung. Weitere Informationen zu der Lizenz finden Sie unter: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.de. Forum Kritische Archäologie 10 (2021) Subalternität im übergeordneten Raum Subalternität im übergeordneten Raum: Hinter den Kulissen der „Hethiter“ Néhémie Strupler Institut Français d’Études Anatoliennes Nuru Ziya Sokak No:10, Beyoğlu Merkez, 34433 Istanbul, [email protected] Abstract From the perspective of central power, a capital city is the most important city in a state. In ancient studies, whether a city is considered as a “capital” or not, influences its investigation, the research questions and thus the interest in subaltern spaces. This contribution focuses on the capital of the Hittite Empire, and I examine how modern research on ancient capital created marginal spaces and how scientific traditions did consolidate them. I analyse archival sources from the “capital of the Hittites”, which whether consciously or unconsciously silence other act- ing persons and I propose with examples using quantitative analyses on older excavation documentation how to identify them, their spaces and their histories.
    [Show full text]
  • THE KINGDOM of the HITTITES This Page Intentionally Left Blank the Kingdom of the Hittites
    THE KINGDOM OF THE HITTITES This page intentionally left blank The Kingdom of the Hittites New Edition TREVOR BRYCE 1 3 Great Clarendon Street, Oxford ox2 6dp Oxford University Press is a department of the University of Oxford. It furthers the University’s objective of excellence in research, scholarship, and education by publishing worldwide in Oxford New York Auckland Cape Town Dar es Salaam Hong Kong Karachi Kuala Lumpur Madrid Melbourne Mexico City Nairobi New Delhi Shanghai Taipei Toronto With oYces in Argentina Austria Brazil Chile Czech Republic France Greece Guatemala Hungary Italy Japan Poland Portugal Singapore South Korea Switzerland Thailand Turkey Ukraine Vietnam Oxford is a registered trade mark of Oxford University Press in the UK and in certain other countries Published in the United States by Oxford University Press Inc., New York ß Trevor Bryce 2005 The moral rights of the author have been asserted Database right Oxford University Press (maker) First published 2005 All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, without the prior permission in writing of Oxford University Press, or as expressly permitted by law, or under terms agreed with the appropriate reprographics rights organization. Enquiries concerning reproduction outside the scope of the above should be sent to the Rights Department, Oxford University Press, at the address above You must not circulate this book in any other binding or cover and you must impose the same
    [Show full text]
  • N°1 (Mars) NOTES BRÈVES
    ISSN 0989-5671 2016 N°1 (mars) NOTES BRÈVES 1) On two Ebla lexical lists with personal names (MEE 3 67, 59) — [1] TM.75.G.1565 = MEE 3 67 – This small rounded tablet, published among the “esercizi scolastici” in PETTINATO 1981:261, is a “word list with personal names” for ARCHI 1992:14 (and see also CIVIL 1984:81 n. 10). For Pettinato “il testo si compone di due parti nettamente distinte tra loro: la prima parte (recto) contiene un elenco di parole sumeriche ordinate acrograficamente in base all’elemento iniziale nì-; la seconda invece (verso) abbraccia una serie di nomi di persona che contengono tutti l’elemento lugal- in prima posizione. Mentre la serie che inizia con nì- ricorda da vicino l’omonima serie dei testi lessical šè-bar-unken, la seconda va rapportata al testo [MEE 3] n. 59 r. II:1-7”. However, the comparison with TM.75.G.2014 = MEE 3 59 (see below) suggests that also in TM.75.G.1565 = MEE 3 67 the six personal names were instead written before the seven common nouns of the acrographic section ninda (and note not only “r.?” and “v.?” in the edition in PETTINATO 1981:261, but also the inversion of the obverse and the reverse in the photographs of the tablet in MEE 3, Tav. XXXVIIa-b). I read the lexical list TM.75.G.1565 = MEE 3 67 as follows: (PN1) obv.I:1 Lugal-˹á˺-máḫ (PN2) obv.I:2 Lugal-ur-sag mušen (PN3) obv.I:3 Lugal-ánzud(AN.MI) ? (PN4) obv.II:1 [Luga]l-˹da-zi ˺ (PN5) obv.II:2 Lugal-gal-bí-DU ? (PN6) obv.II:3 Lugal-(x -)šùd-šè (1) rev.I:1 GAR-X (2) rev.I:2 kadra(GAR.ŠÀ!.A) (3) rev.I:3 níg-šu!-luḫ (4) rev.I:4 ninda-sag?(-x?) (5) rev.II:1 níg-ki-za (6) rev.II:2 ninda-géme (7) rev.II:3 níg-mul – 1 – N.A.B.U 2016/1 (mars) [2] TM.75.G.2014 = MEE 3 59 – This tablet with rounded corners, six columns on the obverse and only three columns on the reverse, has been published among the “liste di nomi di persona sumerico- eblaiti e parole sumeriche” in PETTINATO 1981:243-245 (photograph in Tav.
    [Show full text]
  • Tartu Ülikool Filosoofiateaduskond Ajaloo Ja Arheoloogia Instituut
    View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk brought to you by CORE provided by DSpace at Tartu University Library Tartu Ülikool Filosoofiateaduskond Ajaloo ja arheoloogia instituut Hetiidi riigi troonipärilus Bakalaureusetöö Siim Mõttus Teaduslik juhendaja: dotsent Mait Kõiv Tartu 2015 Sisukord Sissejuhatus ............................................................................................................................................ 4 Allikad ................................................................................................................................................. 5 Historiograafia ..................................................................................................................................... 7 Nimekujud ........................................................................................................................................... 8 Ajalooline taust.................................................................................................................................... 8 1 Üldised probleemid ...................................................................................................................... 10 1.1 Kuninga positsioon ja tähtsamad tiitlid ................................................................................. 10 1.2 Kronoloogilised ja genealoogilised probleemid .................................................................... 11 1.3 Valitav kuningavõim ............................................................................................................
    [Show full text]
  • A Hatalomgyakorlás Lehetőségei És Korlátai a Hettita Birodalomban
    PÉCSI TUDOMÁNYEGYETEM BÖLCSÉSZETTUDOMÁNYI KAR INTERDISZCIPLINÁRIS DOKTORI ISKOLA ÓKORTÖRTÉNETI DOKTORI PROGRAM: A KÁRPÁT-MEDENCE ÉS AZ ANTIK VILÁG NÉPEINEK TÖRTÉNETE, KULTÚRÁJA ÉS KAPCSOLATAIK AZ ÓKORBAN STIPICH BÉLA TAMÁS: A HATALOMGYAKORLÁS LEHETŐSÉGEI ÉS KORLÁTAI A HETTITA BIRODALOMBAN DOKTORI DISSZERTÁCIÓ TÉMAVEZETŐ: †DR. VARGYAS PÉTER DSC DR. CSABAI ZOLTÁN PHD EGYETEMI TANÁR EGYETEMI ADJUNKTUS (2004-2009) PÉCS 2018 TARTALOMJEGYZÉK I. Bevezetés .............................................................................................................. 4 I.1. A téma indoklása és kutatástörténeti kitekintés ............................................. 4 I.2. Módszertani megjegyzések ............................................................................ 8 I.3. Köszönetnyilvánítás ....................................................................................... 9 II. A Hettita Birodalom formatív időszaka .............................................................. 12 II.1. Forráshelyzet ................................................................................................ 12 II.2. Közép-Anatólia politikai berendezkedése az óasszír kereskedelmi hálózat működése idején .............................................................................. 14 II.3. Anum-Hirwe birodalma ............................................................................... 19 II.4. Az óasszír kor kereskedelmi hálózatának emlékezete a hettita szövegekben ................................................................................................
    [Show full text]
  • For the Hittite
    2021-4111-AJMS – 11 FEB 2021 1 The “Protocols” for the Hittite “Royal Guard” during 2 the Old Kingdom: Observations on Elite Military Units 3 and their Possible Warfare Applications 4 5 In this article, we intend to analyse the importance and modus operandi of a 6 military unit (generally known as “Royal Guard”) whose function was, 7 among other things, the protection of the Hattuša-based Hittite kings. For 8 this essay, we will be mainly using two Hittite textual sources known as 9 “instructions” or “protocols”. We aim to find a connection between these 10 guards and their function regarding the protection of the royal palace as 11 well as their military enlistment in that elite unit. The period to be covered in 12 this analysis comes directly from the choice of sources: the Hittite Old 13 Kingdom, confined between the chronological beacons of the 17th, 16th and 14 15th centuries BC. With this analysis, we intend to provide some relevant 15 data that may contribute to a better understanding of these elite military 16 units, particularly in regards to their probable warfare functions. Were they 17 used in battle? How were they armed? What was their tactical importance in 18 combat? How was the recruitment done? How were the units formed? These 19 will be some questions that we will try to answer throughout this article. 20 21 Keywords: Guard; Palace; Command; Warfare; Infantry. 22 23 24 Introduction 25 26 The Hittites1 were an Indo-European people that arrived in Anatolia through 27 the Caucasus from Eurasia between 2000 and 1900 BC2.
    [Show full text]
  • UC Berkeley Dissertations, Department of Linguistics
    UC Berkeley Dissertations, Department of Linguistics Title A Synchronic and Diachronic Functional Analysis of Hittite -ma Permalink https://escholarship.org/uc/item/7p87k0f2 Author Meacham, Michael Publication Date 2000 eScholarship.org Powered by the California Digital Library University of California A Synchronic and Diachronic Functional Analysis of Hittite -ma by Michael David Meacham B.A. (University of Colorado, Boulder) 1985 M.A. (University of California, Berkeley) 1992 A dissertation submitted in partial satisfaction of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy in Linguistics in the GRADUATE DIVISION of the UNIVERSITY OF CALIFORNIA, BERKELEY Committee in charge: Professor Gary B. Holland, Chair Professor Eve E. Sweetser Professor Ruggero Stefanini Fall 2000 Reproduced with permission of the copyright owner. Further reproduction prohibited without permission. A Synchronic and Diachronic Functional Analysis of Hittite -ma ©2000 by Michael David Meacham Reproduced with permission of the copyright owner. Further reproduction prohibited without permission. i Acknowledgments The process of writing a dissertation can take place only with the aid of others. I am very grateful to the members of my committee for the guidance and assistance with which they provided me in preparing this study: Gary Holland, my very patient and supportive adviser, who made suggestions informed by wide knowledge and intellectual clarity that were always to my benefit; Eve Sweetser, whose thoughtful and thought-provoking comments without doubt improved the work; and Ruggero Stefanini, who introduced me to Hittite, and who made many helpful recommendations that strengthened the study. To these scholars goes my deepest gratitude. To the staff of the Linguistics Department I owe many thanks, especially to Bel£n Flores and Esther Weiss.
    [Show full text]
  • HİTİTLER 2-HATTİ BEYLİKLERİ Ve ESKİ...Pdf
    • HİTİT SİYASİ TARİHİ • HATTİ BEYLİKLER DÖNEMİ Akrabalık Hükümdar Dönemi Önemli Olaylar Durumları Kusarra Kralı, Neşa Pithana M.Ö. 18. yüzyıl Fatihi Kusarra Kralı, Anitta Pithana'nın oğlu M.Ö. 17. yüzyıl Hattuşa'yı yıktı • Orta Anadolu'daki Hatti Beylikleri bir protohistorik (ön tarih) uygarlığıdır. Hattiler Anadolu'nun yerli halkıdır. Tahminen 3. binin ortalarından beri küçük krallıklar, beylikler halinde yani kent-devleti olarak idare ediliyorlardı. Anadolu'nun orta bölgelerinde ve güney doğusunda yerleşmişlerdi. Prof. Emin Bilgiç, güneydoğu Anadolu';da Hattice yer adları saptamıştır. Bu merkezler 2000 tarihlerinden itibaren teker teker Hititlerin eline geçtiler. Ancak yinede nüfusun çoğunluğunu oluşturuyorlardı. Anadolu Yarımadasının bilinen en eski adı "Hatti Ülkesi" dir. 1700 yıl boyunca bu isimle anıldı Anadolu. İlk olarak Mezopotamya kaynaklarında, Akkad Sülalesi Döneminde (2350- 2150) bu adlandırmaya rastlıyoruz. VII. yy. Asur kaynaklarına dek bu adlandırma kullanılmıştır. Bu isim öylesine yerleşmişti ki, 2000’lerde Anadolu’ya gelmeye başlayan Hititler bile yeni yurtlarından "Hatti Ülkesi" diye söz etmişlerdir. • M.Ö. 1800 yılları, Anadolu tarihinin başlangıcı yerli Aglutinant dil grubuna ait Hattiler ve Hint Avrupalı Hititler hakkında ilk bilgilerin edinildiği dönemdir. Bu çağ, Hitit kültürünün başlangıç ve gelişme aşamalarının kaynağıdır. M.Ö 2500-2000 yılları arasında Kuzey Kapadokya ve Orta Karadeniz bölgesinde gelişmiş kültürün temsilcisi Hattiler’di. Şehir devletleri tarafından yönetilen bu bölgenin müstahkem şehirleri, kral mezarları, hazineleri, Hatti kültürünün simgeleridir. • M.Ö 2000 yılları sonlarında büyük savaşlar sonucunda çıkan yangınlarla sona eren bu çağı, Asur Ticaret Kolonileri dönemi izler. Yazılı kaynaklardan Hititlerin, Anadolu’ya M.Ö. 3. binin son yıllarında, 2. binin başında küçük gruplar halinde, girmeye başladıkları ihtimali çıkmaktadır. Hititlerin Anadolu’ya geliş tarihi ve anavatanları ile kökenleri hakkındaki tartışmalar devam etmektedir.
    [Show full text]