Public Education 2015
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Muassis: O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi 1918-yil dekabrdan chiqa boshlagan Jurnal O‘zMAA tomonidan 2013-yil 4-martda qaytadan O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA’LIMI VAZIRLIGINING ro‘yxatga olinib, 0104-raqamli ILMIY-METODIK JURNALI guvohnoma berilgan. PUBLIC EDUCATION Bosh muharrir: SCIENTIFIC-METHODICAL JOURNAL Sarvar MAHMUDOV MINISTRY OF PUBLIC EDUCATION OF THE Bosh muharrir o‘rinbosari: REPUBLIC OF UZBEKISTAN Aliyor ORIPOV 5-son (sentabr-oktabr) Mas’ul kotib: Nurbek TASHXANOV 2015 Tahrir hay’ati: Ulug‘bek INOYATOV Dilshod KENJAYEV Risboy JO‘RAYEV Hikmatilla RASHIDOV G‘ayrat SHOUMAROV Sharifjon ERGASHEV Fayzulla AHMEDOV Shavkat SHARIPOV Maqsudjon YULDASHEV Islom ZOKIROV Alisher ZOKIROV Badiiy muharrir: Hikmatilla DAMINOV Akbarali MAMASOLIYEV Sahifalovchi: Muqaddas XAFIZOVA Jamoatchilik kengashi: Tahririyat manzili: 100159. Toshkent shahri, Mustaqillik maydoni, 5-uy. E-mail: [email protected] Tel: (0 371) 239-27-14, Faks: 239-27-11 Baxtiyor DONIYOROV Jurnalga kelgan maqolalarga javob qaytarilmaydi, jurnalda e’lon qilingan Ulug‘bek ABRUYEV maqolalar dan olingan parchalar ‘‘Xalq ta’limi’’ jurnalidan olindi, deb ko‘rsatilishi Erkin ISKANDAROV shart. Maqolalarda keltirilgan ma’lumot va annotatsiyalarning to‘g‘riligiga mualliflar javobgardir. Bahodir SHAMSIYEV Jurnal tahririyatning kompyuter bo‘limida terilib, sahifalandi. Norbek TAYLAQOV Abdusamat RAHIMOV “PRINT LINE GROUP” xususiy korxonasi bosmaxonasida chop etildi. Muhammadjon QURONOV Toshkent shahri, Chilonzor tumani, Bunyodkor shoh ko‘chasi, 44-uy. © “Xalq ta’limi” jurnali, 2015. Bosishga ruxsat etildi: 15.09.2015-y. Qog‘oz bichimi 70x100 1/16. Ofset bosma usuli. Shartli b.t. 12,0. Adadi 20022 nusxa. - buyurtma. MUNDARIJA TAHRIRIYAT O‘quvchi-yoshlar ma’naviyatini yuksaltirish – jamiyat rivojining asosiy omili ............................. 4 TA’LIM VA TARBIYA NAZARIYASI Odil QO‘YSINOV, Dilmurod MAMATOV. Umumiy o‘rta ta’lim maktablarida mеhnat ta’limi fanini rivojlantirish istiqbollari .............................................................................................................. 6 Nargiz NISHONOVA, Zulfizar YULCHIYЕVA. Uzluksiz ta’limda insonparvarlik yondoshuvining ilmiy-pеdagogik xususiyatlari ................................................................................................... 11 Laziz HOSHIMOV. “Barkamol avlod” bolalar markazlarida ta’lim va tarbiya uyg‘unligi ............ 16 Muxayyo UMARALIYEVA. O‘qituvchilarning kasbiy mahorati va kompеtеntliligini rivojlantirish jarayonida motivlashtirish shakllari ........................................................................................... 22 Manzura NORQO‘ZIYЕVA. Xalq og‘zaki ijodi asosida o‘quvchilarni ma’naviy-axloqiy tar- biyalash. ................................................................................................................................... 27 Venera XAMDAMOVA, Firdavsxon YUSUFXODJAYEVA. Tеxnik ijodkorlik jarayonida man- tiqiy va intuitiv tafakkurning ahamiyati ................................................................................... 31 Shaxnoza TAYLAQOVA. O‘quvchi-yoshlarning g‘oyaviy dunyoqarashini takomillashtirishda ta’lim-tarbiyaning shakllari ........................................................................................................ 36 TA’LIM va TARBIYA METODIKASI Ziyoda ALIYEVA. Pеdagogik kasb-hunar kollеjlarida chet tilini o‘qitishning o‘ziga xos xusu- siyatlari ..................................................................................................................................... 40 Nigora ERGASHEVA. Kichik maktab yoshidagi o‘quvchilarga chet tillarni o‘qitish imko- niyatlari ..................................................................................................................................... 43 Gulbahor ABDUJABBOROVA. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini ta’lim jarayoniga tayyorlashning fiziologik jihatlari ....................................................................................................................... 48 Nasiba SOBIROVA. Dostonlarda badiiy tasvir vositalarining ishlatilishi ................................. 52 Risolat RUSTAMOVA. Oilada bolalar ma’naviyatini shakllantirishning o‘ziga xos xusu- siyatlari ..................................................................................................................................... 56 TA’LIMDA MENEJMENT Dilshod TЕMIROV. Pеdagogik jamoani rivojlantirishning bosqichlari va darajalari ................. 61 KASB-HUNARGA YO‘NALTIRISH Shuxrat NЕ’MATOV. Ajdodlar mеrosida o‘quvchilarni kasbga yo‘naltirish masalalari ............. 65 JISMONIY TARBIYA VA SPORT Zoxid JUMAQULOV. Umumiy o‘rta ta`lim maktablarida bеlbog‘lik kurash mashg‘ulotlari orqali o‘quvchilarda aqliy va estеtik sifatlarni shakllantirish................................................................ 70 TA’LIMDA IQTISODIYOT VA MOLIYALASHTIRISH Shaylovbek SAIPNAZAROV, Malika ORTIQOVA. Matematik masalalar orqali o‘quvchilarda iqtisodiy tushunchalarni shakllantirish usullari .......................................................................... 75 MUSIQA VA SAN’AT TA’LIMI Sarvar SOBIROV. O‘quvchilarning ijodiy jarayonini tashkil etishda to‘garaklarning o‘rni ........ 79 MAKTABGACHA TA’LIM Muzaffar SHIRINOV. Maktabgacha yoshdagi bolalar bilan olib boriladigan ijtimoiy pеdagogik faoliyat ...................................................................................................................................... 83 EKOLOGIK TA’LIM Abdurahmon NORBOYЕV. Umumiy o‘rta ta’lim maktablari o‘rtasida ekologik madaniyatni shakllantirish: tarixiy tahlil va rivojlanish istiqbollari .................................................................. 88 TA’LIMDA AXBOROT RESURSLARI Bekzod Xodjayev, Aziz XUJAMKULOV. O‘quvchi-yoshlarni axborot xurujlaridan muhofaza qilishda axborot iste’moli madaniyatining ahamiyati ................................................................. 92 MASOFAVIY TA’LIM Abror ASQAROV. Ta’lim tizimida pedagog kadrlarning masofaviy malaka oshirishini joriy etishning ijtimoiy jihatlari ........................................................................................................... 96 PSIXOLOGIYA Ella SULЕTBAYЕVA, Tumaris AYMUXAMMЕDOVA. Iqtidorli bolalarni aniqlash va ularning psixologik imkoniyatlarini rivojlantirish yo‘llari ........................................................................ 101 KORREKSION PEDAGOGIKA Karimboy NAZARQOSIMOV, Dildora MUSTAFAQULOVA. Imkoniyati cheklangan bolalarni uy sharoitida o‘qitishning o‘ziga xos xususiyatlari ....................................................................... 105 TA’LIM TARIXI Saida UMAROVA. Pеdagogik kadrlar tayyorlashda Alisher Navoiyning tarbiyaviy merosi ... 108 TAJRIBA MAKTABI Zamira BILOLOVA, Sog‘lom avlod tarbiyasida oila va mahallaning hamkorligi ....................113 MEDIA TA’LIM Ozoda ABDULLAYEVA, Saida BEKNAZAROVA. Mеdiata‘limning konseptual modеlini shakllantirish bosqichlari..........................................................................................................118 AXBOROT XAVFSIZLIGI Ravshan OMONOV. Muharrirlik faoliyatida matn bilan ishlash usullari ................................. 124 МЕТОДИКА ОБРОЗАВАНИЯ И ВОСПИТАНИЯ Зиёда ХОДЖАЕВА. Методика проведения уроков с использованием ИКТ на основе лич- ностно-ориентированного подхода ..................................................................................... 127 ДОШКОЛЬНОЕ И КУЛЬТУРНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ Ирина ГРОШЕВА. Группа кратковременного пребывания как инновационная форма до- школьного образования ....................................................................................................... 132 ПСИХОЛОГИЯ Комил АВАЗОВ. Психологические факторы самостоятельного выбора профессии .... 137 МЕЖДУНАРОДНЫЙ ОПЫТ И ИНТЕГРАЦИЯ ОБРАЗОВАНИЯ Сосорбарам Эрдэнэмаам, Цэндсурэн Сэрээнэн. Страноведческий подход в изучении иностранного языка .............................................................................................................. 141 TAHRIRIYAT O‘QUVCHI-YOSHLAR MA’NAVIYATINI YUKSALTIRISH – JAMIYAT RIVOJINING ASOSIY OMILI amlakatimizda mustaqilligimizning ilk kunlaridanoq yoshlar tarbiyasi, xu- susan, sog‘lom va barkamol avlodni voyaga yetkazish masalasiga alohida Me’tibor qaratib kelinmoqda. Ayni paytda biz uchun hamma vaqt dolzarb bo‘lib kelayotgan yana bir muhim yo‘nalish borki, u bevosita insonning qalbi va ongini o‘zgartirish bilan bog‘liq. Bu – ma’naviyatdir. Prezidentimiz Islom Karimov rahnamoligida yoshlarning ma’naviy kamoloti haqida g‘amxo‘rlik qilish, ularda milliy o‘zlikni anglash, vatanparvarlik, fidoyilik tuyg‘ularini mustahkam qaror toptirish, milliy an’ana va qadriyatlarimizni ko‘z qorachig‘idek asrab- avay lash, ularning ma’no-mazmunini keng targ‘ib etish masalalariga alohida e’tibor qa- ratilmoqda. Har bir xalq, mamlakatning istiqboli, uning taraqqiyoti, tinch va osoyishta hayot kechirishi, ezgu va buyuk maqsad-muddaolarni amalga oshirish uchun intilib yashashi o‘sha mamlakatdagi erkin fikrlash muhiti, ma’naviy yuksalish jarayonlari bilan chambarchas bog‘liqdir. Istiqlolning dastlabki kunlaridanoq yoshlarimizni hech kimdan kam bo‘lmagan insonlar etib tarbiyalash, ularni jahon tamadduni, ilm-fani rivojiga munosib hissa qo‘shgan buyuk ajdodlarimizga munosib insonlar etib kamolga yetkazish, qalbi va ongiga Vatanga muhabbat, milliy istiqlol g‘oyalariga sadoqat, milliy an’ana va qadriyatlarimizga hurmat tuyg‘ularini chuqur singdirishga jiddiy yondashilayotir. Mamlakatimizda ilm-fan, madaniyat va san’atni izchil rivojlantirish, ta’lim soha- sini isloh etish