Mengelberg En Zijn Tijd

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Mengelberg En Zijn Tijd MENGELBERG EN ZIJN TIJD Een uitgave van de Willem Mengelberg Vereniging december 2006 19e jaargang nummer 79 INHOUD PAGINA ARTIKEL AUTEUR 1 Van de Redactie + 5 December, Mozarts sterfdag Joh. Krediet 2 Van het Bestuur A.A. Meurer 3-4 Haitink een tweede Mengelberg? Joh. Krediet 5 Kerstheritinering uit 1987 Joh. Krediet 6-8 Amsterdams hulde aan dronken Chinees Fr. Van Eeden 9-10 Reacties en repliek over Li-Tai-Po Fr. Van Eeden 11 Nagekomen berichten over Hans von Billow 12-30 Mengelberg en Mozart A. Coster 31-33 Benjamin Britten P. Vis 34-46 Richard Strauss als dirigent Joh. Krediet Fra Artgelico da Fiesolo (1387-1455) JAUCHZET, FROHLOCKET, AUF PREISET DIE TAGE! Weihnachts-oratorium 3.5. Bach, BWV 248 COLOFON Mengelberg en zijn Tijd is een kwartaaluitgave van de Willem Mengelberg Vereniging, opgericht 13 februari 1987. Overname van de redactionele inhoud is alleen toegestaan na schriftelijke toestemming. De redactie houdt zich het recht voor artikelen te weigeren en aan te passen. Aan de inhoud van dit periodiek kunnen geen rechten worden ontleend. REDACTIE: A. van Kapel, J. Krediet, mr. A.A. Meurer Redactiesecretariaat: Mozartkade 14, 1077 DJ Amsterdam, 020-6262550, e-mail: a.meurer(ffiplanet.nl, giro 155802. BESTUUR: Voorzitter prof. dr. W.A.M. van der Kwast (0512-382375), Secretaris-penningmeester mr. A.A. Meurer (020-6262550). Leden: ir. P.M.H. Geelen (023-5245836), J. Krediet (020-6991607) en R. Krilsemann (6687110). Alg. Adviseur A. van Kapel (071-5172562). Erelid: Riccardo Chailly. Jaarbijdrage €25,00 , voor leden buiten Europa €30,00. 1 Van de Redactie Voor deze kerstuitgave plaatsten wij op de voorzijde van de kaft een tekening van Rembrandt. De tekening is waarschijnlijk gemaakt in de jaren 1635-1640, de jaren dat hij veel moeders met kinderen op hun armen tekende. Deze tekening is een studie voor de aanbidding van de Koningen, is gemaakt met pen in bruine inkt, meet 177x159 m.m. en is in het bezit van het Rijks Prentenkabinet. De viering dat het op 7 november vijftig jaar geleden was dat Bernard Haitink voor het eerst met het concertgebouworkest optrad, deed ons besluiten n.a.v. een uitspraak van de schrijvende pianist Paul Niessing "Haitink is een tweede Mengelberg", daar commentaar op te geven. Een krantenartikel van Frederik van Eeden in DE GROENE riepen kerstherinneringen op aan concert o.l.v. Bernard Haitink op de Eerste Kerstdag 1987. Ter afsluiting van het Mozartjaar schreef Aarnout Coster een artikel over "Mozart en Mengelberg". In de rubriek "Dirigenten om Mengelberg" besteden wij aandacht aan Richard Strauss, een dirigent die zo belangrijk geweest is voor ons orkest en voor Mengelberg. Mogelijk dat Brittens Christmas Carols Pieter Vis deed besluiten aandacht aan deze Engelse componist te wijden. Tenslotte vertelt Rob Veltman ons over de relatie Mahler, Willem Kes en Willem Mengelberg. Dit is een voorproefje van de artikelen die hij het volgend jaar in "Mengelberg en zijn Tijd" zal schrijven over Willem Kes. Van ons lid Cor Vinke ontvingen wij een affiche waarop zijn medewerking staat afgedrukt aan het Concert voor trio en orkest van Beethoven. De uitvoering van dit concert heeft plaatsgevonden op 26 november door het Oost-Gelders Symfonie Orkest. Het affiche drukten wij af aan de binnenzijde van de achterkaft. De redactie wenst u goede feestdagen! 5 December: Mozarts sterfdag Na een vol leven en een waanzinnige muziekproductie stierf Wolfgang Amadeus Mozart op 5 december 1791 in de leeftijd van 35 jaar. Zo zou ongeveer de aankondiging van zijn dood er uit gezien kunnen hebben, ware het niet dat allerlei geruchten over ziekte en moord na zijn overlijden de ronde deden. Maar had Mozart niet gewoon zijn taak volbracht? Ludwig von Koghel had er 966 bladzijden voor nodig om zijn 636 werken 'Die unechten und zweifelhaften Werke nicht eingerechnet' in het kort te beschrijven. En dan te weten dat Mozart niet alleen componeerde maar ook les gaf, concerteerde, dirigeerde, repetities leidde, studeerde, half Europa afreisde per postkoets, zijn composities schreef met veer en inkt op bladen waar hij ook nog de notenbalken moest tekenen en dat alles bij dag-, kaarslicht en in een hobbelende koets. Daarnaast had hij nog een gezinsleven, veel vrienden en kennissen, hield van feestjes Weib und Trank en bezocht de broeder bijeenkomsten van de Vrijmetselarij. Ja, Mozart had zijn scheppingstaak volbracht; hij moest zich nog haasten om het ontwerp voor zijn Requiem klaar te krijgen. Lang leve Mozart! 2 Van het bestuur De bijeenkomst in Houten op 18 november j.l. was weer een succes. In de meer dan aangename leefomgeving van het wederom uitstekende gastheerschap van Pieter Vis genoten de ruim 20 aanwezigen eerst van een instructief en interessant verhaal van Wim van der Kwast over het verblijf van Mozart in de Republiek. "Dem Professor gegenaber waren die Hollander nicht nur ein Bischerl grob", (vrij naar Leopold Mozart). Daarna zong Pieter Vis een aantal vocale werken van Mozart die deze voor de Vrijmetselarij heeft gecomponeerd, waaronder de Cantate 'Die ihr des unermesslichen Weltalls Schopfer ehrt...', KV 619. Mooie muziek, mooi gezongen en zeer aangenaam om naar te luisteren, ook door de uitstekende begeleiding door Ab van Kapel. Tenslotte hield Rob Landman een voordracht over de Pathétique van Tsjaikovsky. Hij verdiepte zich in de nog steeds niet definitief beslechte vraag of Tsjaikovsky's dood al of niet zelfmoord is geweest, en zo ja, of daar een zg. Ereraad aan te pas is gekomen. Ook na afloop wisten we het definitieve antwoord niet, maar we hadden geboeid naar zijn verhaal zitten luisteren, waarbij hij tevens de symfonie thematisch behandelde. Onnodig te zeggen dat de muziekfragmenten uit Mengelbergs grammofoonopname van april 1941 waren genomen. Wat klonken die goed! Na de voordracht ontspon zich een discussie over het gewicht dat aan een musicologische duiding van muziek moet worden gehecht. Of zoals iemand het verwoordde: zou Mengelberg als hij de Pathétique uitvoerde echt hebben gedacht: `o ja, dit is het thema van de vergetelheid en dat van de liefde'of zou hij gewoon muziek hebben willen maken? We kwamen er niet uit, maar voor we aan de borrel gingen was er alle reden de "optredenden" hartelijk te bedanken en dat te onderstrepen met voor ieder het recent verschenen boek over Bernard Haitink, die ons in november op een aantal werkelijk onvergetelijke uitvoeringen van de Vierde van Mahler vergastte. Vooral in de dagen vàèr de jubileumuitvoering op 7 november was het orkest met zijn oude chef in een vorm die we zelden eerder hebben gehoord. Als je dan in het Concertgebouw zit, denk je: 'Dit orkest tweede van Europa, na de Wiener Philharmoniker. Mooi, maar hoezo tweede?' Onze gelukwensen aan het Koninklijk Concertgebouworkest! Rob Landman houdt regelmatig voordrachten waarbij hij een muziekwerk bespreekt, zo behandelt hij op 3 april 2007 in Dordrecht de Vierde van Mahler (nadere inlichtingen: rt landinan(d,do rd re cht.n1 of 078-6351777). Het bestuur beraadt zich over de wijze waarop wij aandacht zullen besteden aan het 20-jarig bestaan van de Vereniging in 2007. Afhankelijk van wat en wanneer verneemt u daar meer over in volgende uitgaven van "Mengelberg en zijn Tijd" of eerder. Rest ons u prettige feestdagen en een goed, gezond en muzikaal 2007 te wensen. Vooral diegenen die hun contributie nog niet hebben voldaan maar daartoe na lezing van deze woorden onverwijld zullen overgaan, met behulp van de bijgesloten acceptgiro (deze zijn nog tot 31 december a.s. te gebruiken). Het bestuur 3 Haitink een tweede Mengelberg? In 1956 zag Paul Niessing, de schrijvende pianist in het maandelijks verschijnende muziektijdschrift Symphonia, Haitink als een tweede Mengelberg. Interessant is het om, 50 jaar later, eens na te gaan wat de verschillen en overeenkomsten tussen Mengelberg en Haitink zijn. Mengelberg werd geboren in een tijd dat Nederland muzikaal nog niet op de kaart stond en het Concertgebouw nog moest worden gebouwd en het Concertgebouworkest nog niet was opgericht. Haitink zag het levenslicht in het jaar dat de tweede concertzaal van Amsterdam, het Paleis voor Volksvlijt, door brand werd verwoest en het Concertgebouw en zijn orkest inmiddels internationale vermaardheid genoot. Mengelberg groeide op in een artistiek gezin waar het `Deutschland uber alles' de boventoon voerde, waar men rooms was en vader Mengelberg van mening was dat zijn kinderen min of meer geniaal waren. Haitink ontwikkelde zich in een a-religieus gezin waarin het gold: 'Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg'. Er heerste door afkomst van zijn moeder een francofiele sfeer. Mengelberg werd vanaf zijn kleuterjaren voor muziekbeoefening, zowel instrumentaal als vocaal opgeleid door te goeder naam en faam bekendstaande musici en vanaf zijn 10e jaar componeerde hij reeds. Hij werd daarbij gestimuleerd door zijn moeder die goed piano speelde en zong. Op zijn 13e-14e jaar mocht hij Brahms diens Handelvariaties voorspelen. Haitink kreeg die opleiding vanaf zijn kleuterjaren niet, maar zijn moeder die ook redelijk piano speelde en zong, liet hem van ongeveer zijn tiende jaar vioollessen volgen bij een violist van het Concertgebouworkest. Ter voorbereiding op zijn conservatoriumopleiding kreeg hij in de periode 1945-1947 privé les in solvège. Vanaf ongeveer zijn 8e jaar bezocht hij regelmatig het Concertgebouw om uitvoeringen van het orkest bij te wonen. Mengelberg vervolgde vanaf 1888 zijn muzikale opleiding voor piano en directie aan het Conservatorium in Keulen dat hij in 1892 verliet met onderscheiding voor zijn voortreffelijke prestaties in pianospel en als dirigent. Haitink studeerde vanaf 1947 — met onderbrekingen vanwege dienstplicht - viool aan het Amsterdams Conservatorium dat hij in 1952 zou verlaten als tuttispeler. Vanaf 1954 volgde hij met Otto Hamburg - die de eerste 10 jaar voorzitter van onze vereniging was - directiecursussen van de N.R.U. waar Haitink door Ferdinand Leitner werd opgemerkt. Mengelberg deed na zijn conservatoriumopleiding drie jaar praktische ervaring op als koor- en orkestdirigent te Luzern.
Recommended publications
  • Recent Publications in Music 2010
    Fontes Artis Musicae, Vol. 57/4 (2010) RECENT PUBLICATIONS IN MUSIC R1 RECENT PUBLICATIONS IN MUSIC 2010 Compiled and edited by Geraldine E. Ostrove On behalf of the Pour le compte de Im Auftrag der International l'Association Internationale Internationalen Vereinigung Association of Music des Bibliothèques, Archives der Musikbibliotheken, Libraries Archives and et Centres de Musikarchive und Documentation Centres Documentation Musicaux Musikdokumentationszentren This list contains citations to literature about music in print and other media, emphasizing reference materials and works of research interest that appeared in 2009. It includes titles of new journals, but no journal articles or excerpts from compilations. Reporters who contribute regularly provide citations mainly or only from the year preceding the year this list is published in Fontes Artis Musicae. However, reporters may also submit retrospective lists cumulating publications from up to the previous five years. In the hope that geographic coverage of this list can be expanded, the compiler welcomes inquiries from bibliographers in countries not presently represented. CONTRIBUTORS Austria: Thomas Leibnitz New Zealand: Marilyn Portman Belgium: Johan Eeckeloo Nigeria: Santie De Jongh China, Hong Kong, Taiwan: Katie Lai Russia: Lyudmila Dedyukina Estonia: Katre Rissalu Senegal: Santie De Jongh Finland: Tuomas Tyyri South Africa: Santie De Jongh Germany: Susanne Hein Spain: José Ignacio Cano, Maria José Greece: Alexandros Charkiolakis González Ribot Hungary: Szepesi Zsuzsanna Tanzania: Santie De Jongh Iceland: Bryndis Vilbergsdóttir Turkey: Paul Alister Whitehead, Senem Ireland: Roy Stanley Acar Italy: Federica Biancheri United Kingdom: Rupert Ridgewell Japan: Sekine Toshiko United States: Karen Little, Liza Vick. The Netherlands: Joost van Gemert With thanks for assistance with translations and transcriptions to Kersti Blumenthal, Irina Kirchik, Everett Larsen and Thompson A.
    [Show full text]
  • Roots@Groningen 2010-2
    Roots@Groningen Enige spelregels wordt uitgegeven door de NGV (Nederlandse Genea­ • Auteurs van artikelen en genealogische publicaties logische Vereniging) afdeling Groningen en verschijnt geven door het inzenden toestemming tot publice­ drie keer per jaar. ren in zowel Roots@Groningen als op de website van de NGV-afdeling Groningen, tenzij de auteur bij Abonnementen inzending uitdrukkelijk een voorbehoud maakt. Roots@Groningen wordt gratis toegestuurd aan de le­ • Het spreekt vanzelf dat kopij grotendeels betrekking den van de NGV afdeling Groningen. dient te hebben op Groningen. Overige leden van de NGV kunnen zich abonneren • Bij voorkeur insturen via e-mail, op floppy (met een middels een bijkomend of gezinslidmaatschap (à€ 9,00 afdruk) of duidelijk geschreven/getypt. per afdeling/lidmaatschap) van de afd. Groningen. • Hoewel we uiteraard blij zijn met elke inzending, Dit kunt u aanvragen bij de landelijke ledenadministratie: worden meerdere bijdragen van één inzender ver­ NGV. Postbus 26, 1380 AA te Weesp. sp1·eid over dive1·se nummers van Roots@Gronin­ Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met gen. de afdelingssecretaris. • Artikelen kunnen door de redactie ( na overleg met Andere belangstellenden kunnen een los abonnement de auteur) worden bewerkt/lngekoti. nemen op Roots@Groningen door overmaking van een bedrag van€ 9,00 op girorekening 556 30 62 t.n.v. Verantwoordelijkheden NGV afdeling Groningen te Ten Boer onder vermel­ De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud ding van 'Abonnement Roots@Groningen'. van de stukken die zijn voorzien van een naam. Opzeggen _van losse abonnementen schriftelijk vóór 1 De redactie behoudt zich het recht voor artikelen te november van het lopende jaar.
    [Show full text]
  • W Illem M Engelberg En Zijn Tijd
    108 Maart 2014 Willem Mengelberg en zijn tijd WM Cornelis Dopper Mengelberg en de fiscus W M Het gastenboek van Jan Tadema Inhoud Van de redactie 1 Van het bestuur 1 Aankondiging bijeenkomst 2 In memoriam Hans van Ispelen 3 Piet Wackie Eysten Het gastenboek van Jan Tadema 4 Paul Zander ter Maat Mengelberg kondigt zijn vertrek aan 13 Willem Mengelberg Bij Doppers ze stigste verjaardag 17 Rudolf Mengelberg Cornelis Dopper 60 jaar 18 Collegiale hulde aan Dopper 22 Anton Webern over het Concertgebouworkest 23 Johan Maarsingh Mengelberg dirigeert werken van Dopper 24 Ronald de Vet De potloodbiecht van een ongelukki ge m uzikant 26 Concertrecensies van werken van Dopper 30 Een brief van Mengelberg aan Doppers weduwe 43 Rudolf Mengelberg Programmatoelichting Zevende s ymfonie 44 Het Concertgebouworkest in Breda 46 Colofon WM is een kwartaaluitgave van de Stichting Willem Mengelberg Society (WMS). Net als zijn voorganger, de Willem Mengelberg Vereniging, wil de WMS wereldwijd zoveel mogelijk men- sen in aanraking brengen met de muzikale nalatenschap van de dirigent Willem Mengelberg. Redactie Johan Maarsingh, Ronald de Vet Bestuur Voorzitter Frederik Heemskerk Vice -voorzitter Eveline Nikkels Secretaris Olga de Kort Penningmeester Jan Reinoud Lid Frits Zwart Website www.willemmengelberg.nl Erevoorzitter Riccardo Chailly Donaties: minimaal € 30 indien u woont binnen Europa, € 35 daarbuiten. Voor dat bedrag ontvangt u viermaal per jaar WM en krijgt u reductie op de entreeprijs van onze bijeenkom- sten. Gaarne overmaking naar NL36 INGB 0006 1486 87 t.n.v. stichting Willem Mengel- berg Society o.v.v. ‘donatie WMS’. Overname van de redactionele inhoud is alleen toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie.
    [Show full text]
  • Conductor Willem Mengelberg, 1871-1951 Conductor Willem Mengelberg, 1871-1951
    Conductor Willem Mengelberg, 1871-1951 Conductor Willem Mengelberg, 1871-1951 Acclaimed and Accused Volume 1 Frits Zwart Amsterdam University Press This publication was made possible by the Willem Mengelberg Stiftung (Switzerland). Original publication: Frits Zwart, Willem Mengelberg: Een biografijie 1871-1920. Prometheus Amsterdam, 1999 [ISBN 978 90 533 3849 0] and Willem Mengelberg: Een biografijie 1920-1951. Prometheus Amsterdam, 2016 [ISBN 978 90 351 4472 9] © Frits Zwart, 1999 and 2016 Translated by Cynthia Wilson For Marja, and for Johannes, Annemarie, Marijn and Joanne Cover illustration: Willem Mengelberg conducting the Fifth Symphony by Ludwig van Beethoven, Gebouw voor Kunsten & Wetenschappen, The Hague Photo: Erich Salomon Cover design: Gijs Mathijs Ontwerpers, Amsterdam Lay-out: Crius Group, Hulshout ISBN 978 94 6298 605 3 e-ISBN 978 90 4853 729 7 (pdf) DOI 10.5117/9789462986053 NUR 661 © Frits Zwart / Amsterdam University Press B.V., Amsterdam 2019 All rights reserved. Without limiting the rights under copyright reserved above, no part of this book may be reproduced, stored in or introduced into a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means (electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise) without the written permission of both the copyright owner and the author of the book. Every efffort has been made to obtain permission to use all copyrighted illustrations reproduced in this book. Nonetheless, whosoever believes to have rights to this material is advised to contact the publisher. Table of Contents
    [Show full text]
  • The Concerts at Lewisohn Stadium, 1922-1964
    City University of New York (CUNY) CUNY Academic Works All Dissertations, Theses, and Capstone Projects Dissertations, Theses, and Capstone Projects 2009 Music for the (American) People: The Concerts at Lewisohn Stadium, 1922-1964 Jonathan Stern The Graduate Center, City University of New York How does access to this work benefit ou?y Let us know! More information about this work at: https://academicworks.cuny.edu/gc_etds/2239 Discover additional works at: https://academicworks.cuny.edu This work is made publicly available by the City University of New York (CUNY). Contact: [email protected] MUSIC FOR THE (AMERICAN) PEOPLE: THE CONCERTS AT LEWISOHN STADIUM, 1922-1964 by JONATHAN STERN VOLUME I A dissertation submitted to the Graduate Faculty in Music in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy, The City University of New York 2009 ©2009 JONATHAN STERN All Rights Reserved ii This manuscript has been read and accepted for the Graduate Faculty in Music in satisfaction of the Dissertation requirement for the degree of Doctor of Philosophy. Professor Ora Frishberg Saloman Date Chair of Examining Committee Professor David Olan Date Executive Officer Professor Stephen Blum Professor John Graziano Professor Bruce Saylor Supervisory Committee THE CITY UNIVERSITY OF NEW YORK iii Abstract MUSIC FOR THE (AMERICAN) PEOPLE: THE LEWISOHN STADIUM CONCERTS, 1922-1964 by Jonathan Stern Adviser: Professor John Graziano Not long after construction began for an athletic field at City College of New York, school officials conceived the idea of that same field serving as an outdoor concert hall during the summer months. The result, Lewisohn Stadium, named after its principal benefactor, Adolph Lewisohn, and modeled much along the lines of an ancient Roman coliseum, became that and much more.
    [Show full text]
  • BENELUX and SWISS SYMPHONIES from the 19Th Century to the Present
    BENELUX AND SWISS SYMPHONIES From the 19th Century to the Present A Discography of CDs And LPs Prepared by Michael Herman JEAN ABSIL (1893-1974) BELGIUM Born in Bonsecours, Hainaut. After organ studies in his home town, he attended classes at the Royal Music Conservatory of Brussels where his orchestration and composition teacher was Paul Gilson. He also took some private lessons from Florent Schmitt. In addition to composing, he had a distinguished academic career with posts at the Royal Music Conservatory of Brussels and at the Queen Elisabeth Music Chapel and as the long-time director of the Music Academy in Etterbeek that was renamed to honor him. He composed an enormous amount of music that encompasses all genres. His orchestral output is centered on his 5 Symphonies, the unrecorded ones are as follows: No. 1 in D minor, Op. 1 (1920), No. 3, Op. 57 (1943), No. 4, Op. 142 (1969) and No. 5, Op. 148 (1970). Among his other numerous orchestral works are 3 Piano Concertos, 2 Violin Concertos, Viola Concerto. "La mort de Tintagiles" and 7 Rhapsodies. Symphony No. 2, Op. 25 (1936) René Defossez/Belgian National Orchestra ( + Piano Concerto No. 1, Andante and Serenade in 5 Movements) CYPRÈS (MUSIQUE EN WALLONIE) CYP 3602 (1996) (original LP release: DECCA 173.290) (1958) RAFFAELE D'ALESSANDRO (1911-1959) SWITZERLAND Born in St. Gallen. After some early musical training, he studied in Paris under the tutelage of Marcel Dupré (organ), Paul Roës (piano) and Nadia Boulanger (counterpoint). He eventually gave up composing in order to earn a living as an organist.
    [Show full text]
  • Download Scans
    • zn - .. ^ ^_.^^^ ....} A^^ - ^i"'^r-r - • ^. a- . ^^^ ~ f ^ FéG_ 3^ - T _ _ i ^-Yf_ ..A'__ r - ^ fy n r ^ _ ^. -...1^a^--- -^3 ^ •'f ^J9 ^ O^G•1^_..._ ^-+'^.- -^^^^ : ^. _^` ^1.^`"^:rr' E-' ^^. ?8 r^t ^&. 1.^--^^-^.d, _.^ -'ft.9 a..•^ -.^.^^.-.- ^.-.^^ ^"^----^_. ^.. ... - --^.:.^ c;^,^as^^t^^ dÉc..^^+-e__----•^ àL - ^•^3' :^ f ^..^ ^` ..-.s-^:.^x u. --^/-'#r„' :t^.^.^.. • - • ► PARTICULIERE ARCHIEVEN IN NEDERLAND Omslag: brief van ir. C. Lely aan de voorzitter van de Zuiderzeevereniging waarin hij een deel van het archief van deze vereniging aan hem overdraagt, 1902 (Sociaal Historisch Centrum voor Flevoland, archief Zuiderzeevereni- ging). OVERZICHTEN VAN DE ARCHIEVEN EN VERZAMELINGEN IN DE OPENBARE ARCHIEFBEWAARPLAATSEN IN NEDERLAND uitgegeven onder auspiciën van de Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland redactie: L.M.Th.L. Hustinx t F.C.J. Ketelaar H.J.A.H.G. Metselaars J.J. Temminck H. Uil DEEL XIV PARTICULIERE ARCHIEVEN IN NEDERLAND PARTICULIERE ARCHIEVEN IN NEDERLAND onder eindredactie van H.J.A.H.G. Metselaars Bohn Stafleu Van Loghum Houten / Zaventem 1992 Dit overzicht is bijgewerkt tot begin 1991. Copyright 41992 Bohn Stafleu Van Loghum bv, Houten All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the prior permission of .....Uitgeverij. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opna- men, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
    [Show full text]
  • Mengelberg En Zijn Tijd
    MENGELBERG EN ZIJN TIJD Een uitgave van de Willem Mengelberg Vereniging 21e jaargang nummer 86 september 2008 INHOUD BLZ. ONDERWERP AUTEUR 01 Van de redactie 01 Van het Bestuur 02-04 Een overledene is niet waarlijk gestorven, zolang de herinnering leeft J. Krediet 05-06 Rahel en Karel Mengelberg J. Krediet 07-08 Willem Mengelberg in vergelijking met Sir Henri Deterding J. Krediet 09-27 Amsterdam ontwikkelt zich tot muziekstad 1880-1895 J. Krediet 28 Een Duitser redde het carillon van Charles E.H. Boissevain B. Rost 29-31 Der Freischlitz in de klinkende Mengelberg A. van Kapel 32 De báton J. Krediet 33 Wilhelm Furtwangler P. Zander 34 Laat uw linkerhand niet weten wat uw rechter doet J. Krediet 35-36 Uitnodiging voor lezing: Tussen potpourri en symfonie Afbeelding op de omslag Mengelbergs eerste repetitie na de vakantie! Zoals de tekenaar Georges Augsbourg hem zag. (Zie zijn boek dat in 1936 door uitgeverij A.Blitz op de markt werd gebracht.) COLOFON Mengelberg en zijn Tijd is een kwartaaluitgave van de Willem Mengelberg Vereniging, opgericht 13 februari 1987. Overname van de redactionele inhoud is alleen toegestaan na schriftelijke toestemming. De redactie houdt zich het recht voor om artikelen te redigeren en eventueel in te korten. Inleveren kopij voor uitgave MezT no. 87 uiterlijk 1 december 2008. Aan de inhoud van dit periodiek kunnen geen rechten worden ontleend. REDACTIE: A. van Kapel, J. Krediet, mr. A.A. Meurer Redactiesecretariaat: Mozartkade 14, 1077 DJ Amsterdam, 020-6262550, e-mail: a.meurer(th,planetnl, BESTUUR: Voorzitter dr. Eveline Nikkels (072-5895000) Secretaris-penningmeester mr.
    [Show full text]
  • CSOK Nieuwsbrief December 2019.Pdf
    NIEUWSBRIEF december 2019 Beste Muziekliefhebber, Dit is alweer de laatste nieuwsbrief van 2019. Als u deze ontvangt zijn de kerstdagen net voorbij en loopt het jaar ten einde. Ons vorige concert lijkt inmiddels lang geleden maar het optreden van de jonge violiste Hawijch Elders met haar begeleider Sander Sittig, in november was onvergetelijk. Begin december jl ontving zij de vioolbeurs van het Kersjes Fonds. Het filmpje dat voor die gelegenheid is gemaakt werd bij ons rond de Oude Kerk opgenomen. Dat moet u zeker even bekijken via de link https://youtu.be/Vb-xsifr36o Op 12 januari staat het eerste concert van 2020 geprogrammeerd. Dan treden op Eline Hensels, cello en Daniël Kramer, piano. Eline behaalde de eerste prijs en de publieksprijs bij het Nationaal Cello Concours in 2018. De Culturele Stichting Oude Kerk heeft een link met dit concours en biedt één van de prijswinnaars de mogelijkheid om op te treden in Oosterbeek. Meer over het januari-concert in deze nieuwsbrief. Namens het Bestuur wens ik u het allerbeste toe voor 2020 en wij hopen u ook dan weer te mogen begroeten in onze mooie Oude Kerk voor onvergetelijke muzikale momenten. Jaap Hagen voorzitter Culturele Stichting Oude Kerk NIEUWSBRIEF DECEMBER 2019 Eline HenseIs Eline Hensels behaalde in oktober 2018 de eerste prijs en de publieksprijs van het Nationaal Cello Concours. Zij kreeg les van onder andere Monique Bartels op de Sweelinck academie in Amsterdam en Felix Schmidt op de Royal Academy in London. Momenteel volgt ze lessen bij Alexander Petrasch en Gustav Rivinius. Eline behaalde eerste prijzen bij het Prinses Christina concours en de staalbankiersprijs bij het Nederlands Britten Cello Concours.
    [Show full text]
  • CHAN 9735 BOOK.Qxd 21/5/07 3:32 Pm Page 2
    CHAN 9735 front.qxd 21/5/07 3:28 pm Page 1 CHANDOS CHAN 9735 CHAN 9735 BOOK.qxd 21/5/07 3:32 pm Page 2 Matthijs Vermeulen (1888–1967) Symphony No. 2 ‘Prélude à la nouvelle journée’ (1919–20) 26:22 1 Animé – 3:23 2 En s’éloignant encore, de plus en plus apaisé – 8:51 3 Molto rubato – 2:14 4 Tendrement agité – 5:33 5 Vif et nerveux 6:20 Symphony No. 6 ‘Les Minutes heureuses’ (1956–58) 25:46 on la–do–re in three movements which succeed one another without interruption 6 Calme – 8:40 7 Andante amoroso – 9:07 8 Allegro 7:57 Symphony No. 7 ‘Dithyrambes pour les temps à venir’ (1963–65) 17:09 9 Molto vivace – 5:28 10 Poco meno mosso – 5:40 11 Subito vivo assai 6:00 TT 69:34 Residentie Orchestra The Hague Matthijs Vermeulen, c. 1920 Gennady Rozhdestvensky 3 CHAN 9735 BOOK.qxd 21/5/07 3:32 pm Page 4 symphony until Eduard van Beinum conducted tradition, an unwanted centre for Teutonic Vermeulen: Symphonies Nos 2, 6 and 7 the Concertgebouw Orchestra in a culture in Holland. performance of it in July 1956. During all Thus, on 24 November 1918, after a these years Vermeulen’s main source of performance of the Seventh Symphony, the Chauvinism is an attitude the Dutch do not a new recording project has been launched, income was the writing of more than a Zuiderzee Symphony, by Cornelis Dopper, understand very well. Over the centuries this exploring Dutch music of the last two thousand articles and reviews for daily Vermeulen yelled at the top of his voice, ‘Long has proved greatly profitable in business.
    [Show full text]
  • Cornelis Dopper 1870 - 1939
    Cornelis Dopper 1870 - 1939 “Schitterend op de tweede rang” CORNELIS DOPPER, componist, dirigent, muziekpedagoog en musicograaf, is geboren in Stadskanaal op 7 februari 1870 en overleden te Amsterdam op 18 september 1939 ‘De meest Nederlandse van de Nederlandse componisten’ werd Cornelis Dopper genoemd. Alleen al de bijnamen van zijn symfonieën wijzen daarop: Rembrandt-symfonie, Amsterdamse symfonie, Zuiderzee-symfonie. Het zijn namen, die associaties oproepen met de schoonheid van het Hollandse landschap, de Amsterdamse kermis op Koninginnedag, kerktorens en carillons. De ‘Hollandse boerenbruiloft’ uit de Zuiderzee-symfonie is zo suggestief dat men ‘de klompjes klotsen hoort en de rokken zwaaien ziet, de blauwe, strakke lucht boven het fris-blozende landschap. ’Op andere momenten weer is er sprake van ‘ernstige overpeinzingen, bedrukte stemmingen, van Hollandse zwaarwichtigheid ook, waarover de zingende torens hun klanken, die geschiedenis zijn, uitstralen’. Of, zoals Willem Mengelberg het zo kernachtig verwoordde: ‘Doppers groot talent als componist herinnert mij aan onze schilderkunst der zeventiende eeuw. Hij is door en door Nederlander, in melodie en kleur. In ernst en humor de typische Hollandse meester. Als zodanig behoort hij tot de meest begaafde onder onze musici.’ Doppers werk is door sommigen omschreven als gemoedelijk, humoristisch, volkseigen, Vlaams, maar ook als stug en boers, Hollandse boerenklompenmuziek die naar spruitjes ruikt, en doet denken aan keurig aangelegde tuintjes en een saai, zeer vlak polderlandschap. Daarentegen vond Willem Pijper, dat als het lot Dopper niet in Amsterdam had geplaatst, maar ergens in Duitsland of Oostenrijk, hij ongetwijfeld uitgegroeid zou zijn tot een internationale figuur. Hij was geen vernieuwer, ontdekte geen nieuwe wegen. Willem Pijper schreef: ‘Dopper was een wandelaar, geen ontdekkingsreiziger’.
    [Show full text]
  • (Willem) Mengelberg
    © Leo Samama © Koninklijk Concertgebouworkest (Walburg Pers) Willem Mengelberg De woelige jaren, 1895-1920 AANSTELLING Nadat Willem Kes had aangekondigd naar Glasgow te zullen vertrekken, begon het bestuur van de Naamlooze Vennootschap 'het Concertgebouw' ijverig te zoeken naar geschikte kandidaten voor de functie van dirigent van het orkest van het Concertgebouw. Achtereenvolgens werden Gottfried Mann in Amsterdam, Henri Viotta in Den Haag, Willem de Haan in Darmstadt, Jean Louis Nicodé in Dresden en Franz Mannstadt in Berlijn benaderd. Mannstadt kwam het meest in aanmerking; hij was reeds enkele malen in Amsterdam opgetreden en had toen veel indruk gemaakt. Hij vroeg echter 12.000 gulden en was daardoor veel te kostbaar. Willem Kes vertrok immers mede aangezien hij in Glasgow een bijna driemaal zo hoog honorarium kreeg aangeboden als de Amsterdammers hem maximum konden betalen. Tenslotte besloot het bestuur van het Concertgebouw eind mei 1895 inlichtingen in te winnen over de jonge, in 1871 geboren Utrechtse pianist en dirigent Willem Mengelberg, die sinds enige jaren in Luzern een uitstekende reputatie had verworven. Dit geschiedde op advies van Jonkheer mr. J.C.M. van Riemsdijk, die in het Utrechtse muziekleven een belangrijke rol vervulde en bovendien de familie Mengelberg persoonlijk goed kende. Als trait-d'union in deze fungeerde vanzelfsprekend Van Riemsdijk. Deze polste zowel de 24-jarige Willem als zijn vader en kon op 31 mei 1895 aan mr. J.A. Sillem, lid van het bestuur van de N.V., schrijven: "Zie hier het antwoord van Mengelberg, zooeven ontvangen. Ik heb hem vertrouwelijk geschreven en gezegd dat men mij verzocht heeft hem te vragen of hij eene eventueele benoeming tot Direkteur van het orchest van het Concertgebouw zou in overweging nemen.
    [Show full text]