UCHWAŁA NR VI/26/15 RADY GMINY SUBKOWY

z dnia 26 marca 2015 r.

w sprawie uchwalenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Subkowy

Na podstawieart. 18 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594, 645, 1318 i z 2014 r. poz. 379 i 1072 ) oraz art. 12 ust. 1 w związku z art. 27 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 199) po zasięgnięciu opinii Komisji Ochrony Środowiska i Rolnictwa Rady Gminy Subkowy uchwala się, co następuje:

§ 1. W wyniku zmiany zasad polityki przestrzennej gminy uchwala się zmianę Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Subkowy, zwanego dalej "Studium", przyjętego Uchwałą Nr X/75/99 Rady Gminy Subkowy z dnia 12 sierpnia 1999 r. zmienionego Uchwałą Nr XXI/182/09 Rady Gminy Subkowy z dnia 29 sierpnia 2009 r.

§ 2. Zmiana Studium obejmuje:

1) część opisową: Uwarunkowania oraz Kierunki zagospodarowania przestrzennego – stanowiącą załącznik nr 1 do niniejszej uchwały;

2) część graficzną: na mapie topograficznej w skali 1:10 000 zawierającą:

a) uwarunkowania zagospodarowania – synteza - stanowiące załącznik nr 2a do niniejszej uchwały,

b) kierunki zagospodarowania przestrzennego – stanowiące załącznik nr 2b do niniejszej uchwały;

3) uzasadnienie przyjętych rozwiązań oraz syntezę ustaleń projektu studium - stanowiące załącznik nr 3 do niniejszej uchwały;

4) rozstrzygnięcie o sposobie rozpatrzenia uwag wniesionych do projektu studium - stanowiące załącznik nr 4 do niniejszej Uchwały.

§ 3. Traci moc uchwała Nr XXI/182/09 Rady Gminy Subkowy z dnia 29 sierpnia 2009 r. w sprawie uchwalenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Subkowy.

§ 4. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Przewodniczący Rady Gminy

Jacek Lisewski

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 1 Uzasadnienie

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Subkowy to dokument własny gminy, sporządzony przez Wójta Gminy, na podstawie ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W 2009 roku Gmina Subkowy sporządziła i uchwaliła aktualnie obowiązujące Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego (Uchwała Nr XXI/182/09 Rady Gminy Subkowy z dnia 26 sierpnia 2009 r.) – jako zmianę/całościową aktualizację poprzedniego dokumentu, sporządzonego w 1999 roku. Była to zmiana poprzedniego dokumentu w granicach gminy, wynikająca głównie z potrzeby dostosowania go do nowych wymogów prawnych. Od czasu sporządzenia w 2009 roku aktualnie obowiązującego dokumentu studium nie uchwalono żadnych jego zmian.

W 2011 roku przystąpiono do zmiany – aktualizacji dokumentu studiumUchwałą Nr XII/103/11 Rady Gminy Subkowy z dnia 23 grudnia 2011r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Zmiana – aktualizacja dokumentu została spowodowana m.in. ilością złożonych do Urzędu Gminy wniosków o sporządzenie/zmianę miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego – co wymagało wyprzedzającej zmiany studium. Wśród składanych wniosków znalazły się wnioski dotyczące urządzeń produkujących energię ze źródeł odnawialnych (farm elektrowni wiatrowych, czy ogniw fotowoltaicznych).

Zmiana studium dotyczy obszaru całej gminy w granicach administracyjnych i stanowi całościową aktualizację dokumentu, tym samym zastąpi dotychczasowy dokument.

W obszarze gminy kontynuowane będą dotychczasowe kierunki rozwojowe poszczególnych miejscowości, zgodnie z potrzebami mieszkańców gminy i użytkowników jej przestrzeni, w nawiązaniu do możliwości samorządu gminnego przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony wartości środowiska przyrodniczego i dziedzictwa kulturowego gminy, a w terenach rolniczej przestrzeni produkcyjnej porządkuje się możliwość realizacji urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100kW, w szczególności elektrowni wiatrowych.

Kierunki zagospodarowania przestrzennego zostały zaprojektowane z uwzględnieniem zasad określonych w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju (KPZK 2030), zgodnie z ustaleniami strategii województwa pomorskiego (2012) oraz planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego (2009), a także strategii rozwoju gminy.

Realizacja kierunków polityki przestrzennej gminy pozwoli wykorzystać walory przestrzeni gminy, stworzy warunki inwestycyjne dla mieszkańców i potencjalnych inwestorów oraz zapewni racjonalny rozwój gminy.

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 2

PRZEDSI ĘBIORSTWO PROJEKTOWO-REALIZACYJNE

sp. z o.o. ul. Ko ściuszki 34G 83-200 Starogard Gda ński
(58) 56 - 220-57, 56-112-40, fax 56-114-78 e-mail: [email protected]

OBIEKT GMINA SUBKOWY

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY SUBKOWY ETAP ZMIANA –AKTUALIZACJA STUDIUM dla obszaru w granicach administracyjnych NAZWA Cz ęść opisowa - zał ącznik nr 1 do uchwały nr OPRACOWANIA VI/26/15 Rady Gminy Subkowy z dnia 26 marca 2015 r. w sprawie zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Subkowy ZLECENIODAWCA Wójt Gminy Subkowy Główny dr in ż. arch . Barbara Jaszczuk -Skolimowska PROJEKTANT uprawn. urban. 1540

ZESPÓŁ dr in ż. arch Barbara Jaszczuk-Skolimowska mgr in ż. Marta D ąbrowska mgr Karolina Suchojad mgr Andrzej Piotrzkowski mgr in ż. Barbara Jodłowska mgr in ż. Tomasz Mackun cz ęść przyrodnicza: PROEKO – Gda ńsk SPRAWDZIŁ mgr in ż. arch . Maria Kiełb -Sta ńczuk uprawn. do proj. w planowaniu przestrzennym 1334/93,

NR UMOWY 19/RK/2012 Zawarta w dniu 26.06.2012r DATA stycze ń 2013r. weryfikacja sierpie ń 2013 – wrzesie ń 2014 r.

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 3

ZMIANA-AKTUALIZACJA

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Subkowy

CZ ĘŚĆ I- UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 4 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

SPIS TRE ŚCI STRONA

1. CZ ĘŚĆ OGÓLNA ...... 3 1.1. WST ĘP ...... 3 1.2. PODSTAWA OPRACOWANIA, MATERIAŁY WYJ ŚCIOWE ...... 4 1.3. ZESPÓŁ AUTORSKI ZMIANY STUDIUM ...... 6 2. UWARUNKOWANIA PONADLOKALNE I STRATEGIA ROZWOJU GMINY .... 7 2.1. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE Z POŁO ŻENIA i OGÓLNE INFORAMCJE O GMINIE ...... 7 2.2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE ZE STRATEGII ROZWOJU I PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO ...... 7 2.2.1. Wnioski wynikaj ące z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju (KPZK 2030) ...... 8 2.2.2. Uwarunkowania i wnioski wynikaj ące ze Strategii rozwoju województwa pomorskiego ...... 10 2.2.3. Uwarunkowania i wnioski z uwarunkowa ń wynikaj ące z planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego (pzpwp) i innych opracowa ń ponadlokalnych ...... 10 2.3. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE ZE STRATEGII ROZWOJU GMINY 15 3. UWARUNKOWANIA WEWN ĘTRZNE ...... 17 3.1. DOTYCHCZASOWE PRZEZNACZENIE, ZAGOSPODAROWANIE I UZBROJENIE TERENU ...... 17 3.2. STAN ŁADU PRZESTRZENNEGO I WYMOGI JEGO OCHRONY ...... 31 3.3. STAN ŚRODOWISKA, W TYM STAN ROLNICZEJ I LE ŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ, WIELKO ŚĆ I JAKO ŚĆ I ZASOBÓW WODNYCH ORAZ WYMOGI OCHRONY ŚRODOWISKA, PRZYRODY I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO ...... 32 3.4. STAN DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ ...... 39 3.5. WARUNKI I JAKO ŚĆ ŻYCIA MIESZKA ŃCÓW, W TYM OCHRONA ICH ZDROWIA ...... 48 3.6. ZAGRO ŻENIA BEZPIECZE ŃSTWA LUDNO ŚCI I ICH MIENIA ...... 65 3.7. POTRZEBY I MO ŻLIWO ŚCI ROZWOJU GMINY ...... 69 3.8. STAN PRAWNY GRUNTÓW ...... 70 3.9. WYST ĘPOWANIE OBIEKTÓW I TERENÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODR ĘBNYCH ...... 71

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 1 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 5 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.10. WYST ĘPOWANIE OBSZARÓW NATURALNYCH ZAGRO ŻEŃ GEOLOGICZNYCH ...... 80 3.11. WYST ĘPOWANIE UDOKUMENTOWANYCH ZŁÓ Ż KOPALIN ORAZ ZASOBÓW WÓD PODZIEMNYCH ...... 81 3.12. WYST ĘPOWANIE TERENÓW GÓRNICZYCH WYZNACZONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODR ĘBNYCH ...... 81 3.13. STAN SYSTEMÓW KOMUNIKACJI I INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ, W TYM STOPIE Ń UPORZ ĄDKOWANIA GOSPODARKI WODNO-ŚCIEKOWEJ, ENERGETYCZNEJ ORAZ GOSPODARKI ODPADAMI ...... 81 3.14. ZADANIA SŁU ŻĄ CE REALIZACJI PONADLOKALNYCH CELÓW PUBLICZNYCH ...... 91

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 2 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 6 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

1. CZ ĘŚĆ OGÓLNA

1.1. WST ĘP Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy to dokument własny samorz ądu gminy Subkowy , sporz ądzany przez Wójta Gminy, na podstawie Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 27 marca 2003 r. (Dz. U. nr 80, poz. 717, z pó źniejszymi zmianami) oraz Uchwały Nr XII/103/11 Rady Gminy Subkowy z dnia 23 grudnia 2011r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Niniejsze opracowanie stanowi zmian ę – aktualizacj ę dotychczasowego dokumentu studium z 2009 r. Od czasu sporz ądzenia w 2009 roku aktualnie obowi ązuj ącego dokumentu studium nie dokonano żadnych jego zmian.

Wykaz uchwał dot. Studium i jego zmian: Lp Czego dotyczy Nr uchwały Data uchwały 1 Studium podstawowe dla obszaru całej X/75/99 12 sierpnia 1999r. gminy 2 Studium uwarunkowa ń i kierunkow XXI/182/09 26 sierpnia 2009 r. zagospodarowania przestrzennego gminy Subkowy – zmiana

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego nie jest przepisem gminnym i nie stanowi podstawy prawnej wydawanych decyzji administracyjnych. Stanowi jednak wykładni ę – zapis polityki przestrzennej gminy i wg obowi ązuj ącej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym jest jedynym dokumentem, w którym gmina okre śla zasady rozwoju przestrzennego jako cało ści w swoich granicach administracyjnych. Studium słu żyć ma tak że jako materiał koordynuj ący w zakresie gospodarowania przestrzeni ą, zwłaszcza dla planów miejscowych sporz ądzanych dla fragmentów gminy. Jest to dokument sporz ądzany obligatoryjnie dla ka żdej gminy, w jej granicach administracyjnych. Studium, zgodnie z art. 9 ust. 2, sporz ądza si ę uwzgl ędniaj ąc zasady okre ślone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju przestrzennego i planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy. W studium uwzgl ędnia si ę uwarunkowania wynikaj ące w szczególno ści z (Art. 10. ust. 1.): 1) dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu; 2) stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony; 3) stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej, wielko ści i jako ści zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego; 4) stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; 5) warunków i jako ści życia mieszka ńców, w tym ochrony ich zdrowia; 6) zagro żenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia; 7) potrzeb i mo żliwo ści rozwoju gminy; 8) stanu prawnego gruntów; 9) wyst ępowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów od- rębnych; 10) wyst ępowania obszarów naturalnych zagro żeń geologicznych; 11) wyst ępowania udokumentowanych złó ż kopalin, zasobów wód podziemnych oraz udokumentowanych kompleksów podziemnego składowania dwutlenku w ęgla;

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 3 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 7 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

12) wyst ępowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odr ębnych; 13) stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami; 14) zada ń słu żą cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych; 15) wymaga ń dotycz ących ochrony przeciwpowodziowej.

Powy ższe czynniki stanowi ą wraz z zasad ą zrównowa żonego rozwoju grup ę uwarunkowa ń ogólnych. Polityka przestrzenna gminy, sposób zagospodarowania i wykorzystania przestrzeni winna przyjmowa ć zasad ę zrównowa żonego rozwoju jako podstaw ę wszelkich działa ń (zgodnie z art. 1 ustawy). Zrównowa żony rozwój to taki rozwój społeczno- gospodarczy, w którym nast ępuje proces integrowania działa ń politycznych, gospodarczych i społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwało ści podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania mo żliwo ści zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczno ści lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokole ń (wg Ustawy Prawo ochrony środowiska). Opracowanie wykonano w oparciu o przeprowadzone studia i analizy wyj ściowe wielobran żowe, obejmuj ące swym zasi ęgiem obszar gminy, a w wybranych elementach szerszy zakres przestrzenny. Skojarzono oddzielnie analizowane wcze śniej składowe przestrzeni. Zaprezentowano stany, czynniki, zjawiska i procesy w wielu sferach, które maj ą obecnie i które b ędą miały wpływ na kształtowanie przestrzeni gminy Subkowy. Niniejsze opracowanie stanowi cz ęść I elaboratu Studium – tekst UWARUNKOWA Ń.

1.2. PODSTAWA OPRACOWANIA, MATERIAŁY WYJ ŚCIOWE

• Umowa nr 19/RK/2012 Zawarta w dniu 26.06.2012r. pomi ędzy Wójtem Gminy Subkowy a Przedsi ębiorstwem Projektowo-Realizacyjnym “DOM” Sp. z o.o. w Starogardzie Gda ńskim, ul. Ko ściuszki 34G • Uchwała Nr XII/103/11 Rady Gminy Subkowy z dnia 23 grudnia 2011r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Subkowy

Materiały wyj ściowe: • Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Subkowy, wykonane przez zespół projektowy Pracowni Architektury i Urbanistyki PAU-line w 2009 r. (główny projektant, koordynacja: Zbigniew Henryk Bobowicz, architekt) • Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Subkowy, wykonane przez zespół projektowy PPR „Dom” w 1999 r. (główny projektant, koordynacja: mgr in ż. arch. Maria Kiełb-Sta ńczuk) • Obowi ązuj ące w gminie plany miejscowe sporz ądzone po 1995 r. • Miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego z 1986 r. (nieobowi ązuj ący) • Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe gminy Subkowy, Biuro Projektów i Wdro żeń Proekologicznych Proeko z Gda ńska, 2012 r. • Studium walorów środowiska kulturowego i krajobrazu, Przedsi ębiorstwo Projektowo- Realizacyjne DOM w Starogardzie Gda ńskim, 2012 r.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 4 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 8 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• Mapa syt.-wys. oraz mapy topograficzne obszaru opracowania w skali 1:10 000 • Mapa ewidencyjna gruntów i budynków powiatu tczewskiego, (https://webewid.powiat.tczew.pl/, strona dost ępna 22.01.2013 r.) • Gminna ewidencja zabytków, gmina Subkowy • Gminny program opieki nad zabytkami na terenie gminy Subkowy, 2008 r. • Plan gospodarki odpadami dla gminy Subkowy na lata 2004-2007 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2008-2011, Zespół Geologii Środowiskowej Pa ństwowego Instytutu Geologicznego, 2004 • Program Ochrony Środowiska dla gminy Subkowy na lata 2004-2011 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2008-2011, Zespół Geologii Środowiskowej Pa ństwowego Instytutu Geologicznego, 2004 • Plany odnowy sołectw i plany rozwoju miejscowo ści z gminy Subkowy • Studium sfery społeczno-gospodarczej gminy Subkowy opracowanie wykonane na potrzeby sporz ądzanego dokumentu studium, Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne DOM w Starogardzie Gda ńskim, 2012 r. • Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Subkowy w okresach programowania Unii Europejskiej na lata 2004-2006 wraz z koncepcyjnym planem na lata 2007-2013 r., 2005 r. • Polityka ponadlokalna na obszarze gminy Subkowy opracowanie wykonane na potrzeby sporz ądzanego dokumentu studium, Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne DOM w Starogardzie Gda ńskim, 2012 r. • Zło żone wnioski do studium od instytucji i organów uprawnionych do uzgadniania i opiniowania projektu studium oraz osób fizycznych • Materiały i dokumenty zgromadzone przez Urz ąd Gminy dot. obszaru opracowania • Strategia Rozwoju Gminy Subkowy do 2015 roku, Fundacja „Agencja Rozwoju Regionalnego” Gda ńsk, 2000 r., Subkowy 2002 r. • Studia uwarunkowa ń i kierunkow zagospodarowania przestrzennego gmin sąsiednich • Wizja w terenie – wrzesie ń 2012 r.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 5 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 9 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

1.3. ZESPÓŁ AUTORSKI ZMIANY STUDIUM

Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp z o. o. ul. Ko ściuszki 34 G, 83-200 Starogard Gda ński

prowadzenie tematu – koordynacja mi ędzybran żowa, urbanistyka: dr in ż. arch. Barbara Jaszczuk-Skolimowska upr. urb. nr 1540, wpis do Północnej Okr ęgowej Izby Urbanistów nr G-005/2002

sprawdzaj ący: mgr in ż. arch. Maria Kiełb-Sta ńczuk - upr. do proj w planowaniu przestrzennym nr 1334/93, wpis do Północnej Okr ęgowej Izby Urbanistów nr G-006/2002

urbanistyka, syntezy analiz: mgr in ż. Marta D ąbrowska

zagadnienia programowe, gospodarcze i społeczne: mgr in ż. Andrzej Piotrzkowski

komunikacja: mgr in ż. Tomasz Mackun

zagadnienia in żynieryjne : mgr in ż. Barbara Jodłowska

środowisko przyrodnicze: dr hab. Maciej Przewo źniak i zespół firmy “Proeko” Gda ńsk

środowisko kulturowe: mgr in ż. Marta D ąbrowska

prace asystenckie, graficzne : mgr in ż. Marta Dąbrowska

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 6 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 10 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

2. UWARUNKOWANIA PONADLOKALNE I STRATEGIA ROZWOJU GMINY

2.1. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE Z POŁO ŻENIA i OGÓLNE INFORAMCJE O GMINIE

Gmina Subkowy poło żona jest we wschodniej cz ęś ci województwa pomorskiego, w powiecie tczewskim. Geograficznie gmina poło żona jest w obr ębie dwóch mezoregionów fizycznogeograficznych: Pojezierze Starogardzkie (prawie cały obszar gminy) oraz Dolina Kwidzy ńska (południowo-wschodni fragment gminy). Najwi ększ ą miejscowo ści ą w gminie jest miejscowo ść Subkowy, b ędąca siedzib ą władz gminy. Gmina podzielona jest na 11 sołectw. Gmina Subkowy graniczy z nast ępuj ącymi gminami: − od północy z gmin ą wiejska Tczew; − od wschodu z gmin ą Miłoradz (przez rzek ę Wisł ę); − od zachodu z gmin ą wiejsk ą Starogard (powiat starogardzki); − od południa z gmin ą Pelplin.

Warunki naturalne i dotychczasowe tradycje przes ądzaj ą o tym, że gmin ę Subkowy gospodarczo nale ży uzna ć jako gmin ę rolnicz ą. U żytki rolne w gminie Subkowy stanowi ą blisko 95% powierzchni gminy z czego 85,7% to grunty pod zasiewami. Na terenie przewa żaj ą gleby III klasy w gruntach ornych stanowi ą one prawie 75% a w użytkach przeszło 30%. Tereny le śne, które pokrywaj ą blisko 11% powierzchni gminy, znajduj ą si ę w zachodniej cz ęś ci gminy i ł ącz ą si ę z kompleksami le śnymi w gminach Starogard i Tczew. W centrum gminy znajduje si ę miejscowo ść Subkowy, b ędąca siedzib ą władz gminy. Jest to równie ż o środek koncentruj ący najwa żniejsze usługi zarówno publiczne, jak i komercyjne.

2.2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE ZE STRATEGII ROZWOJU I PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Opracowano na podstawie • Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego (przyj ętego Uchwał ą Nr 1004/XXXIX/09 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dn. 26 pa ździernika 2009 r.) Dz. Urz. Woj. Pom. Z 2009 r. Nr 172, poz. 3361), • Strategia rozwoju województwa pomorskiego 2020 – Uchwała Nr 458/XXII/12 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 24 wrze śnia 2012 r • programów operacyjnych województwa pomorskiego, z których wynika ć mo że konieczno ść realizacji ponadlokalnych zada ń publicznych na obszarze gminy Subkowy oraz inne dokumenty uchwalone przez Sejmik Województwa Pomorskiego lub Zarz ąd Województwa Pomorskiego, które wyznaczaj ą kierunki rozwoju lub okre ślaj ą ramy prowadzenia działa ń prorozwojowych

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 7 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 11 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

2.2.1. Wnioski wynikaj ące z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju (KPZK 2030) Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju do roku 2030 okre śla zasady prowadzenia polityki przestrzennej przede wszystkim w oparciu o ustrojow ą zasad ę zrównowa żonego rozwoju i wynikaj ące z niej zasady planowania publicznego: • zasad ę racjonalno ści ekonomicznej, • zasad ę preferencji regeneracji (odnowy) nad zajmowaniem nowych obszarów pod zabudow ę, • zasad ę przezorno ści ekologicznej, • zasad ę kompensacji ekologicznej, • zasad ę hierarchiczno ści celów zapewniaj ąca koordynacj ę działalno ści wszystkich podmiotów podejmuj ących decyzj ę z poszanowaniem subsydiarno ści organizacji władz samorz ądowych, • zasada dynamicznego strefowania i wyznaczania obszarów planistycznych, • zasada partycypacji społecznej (szerokiej i aktywnej),

Cel strategiczny polityki przestrzennego zagospodarowania kraju sformułowany jest nast ępuj ąco: Efektywne wykorzystanie przestrzeni kraju i jej terytorialnie zró żnicowanych potencjałów rozwojowych dla osi ągania ogólnych celów rozwojowych – konkurencyjno ści, zwi ększenia zatrudnienia, sprawno ści funkcjonowania pa ństwa oraz spójno ści w wymiarze społecznym, gospodarczym i terytorialnym w długim okresie.

Osi ąganie tego celu musi si ę odbywa ć z zachowaniem spójno ści przyrodniczo-kulturowej słu żą cej realizacji konstytucyjnej zasady zrównowa żonego rozwoju. W KPZK 2030 wskazano sze ść ści śle powi ązanych i dopełniaj ących si ę wzajemnie celów. Spo śród nich do obszaru gminy Subkowy mo żna odnie ść nast ępuj ące działania szczegółowe słu żą ce realizacji celów rozwoju okre ślonych w KPZK 2030. • Wspomaganie restrukturyzacji obszarów wiejskich poprzez wzmacnianie potencjału rozwojowego w wymiarze lokalnym np. w zakresie produkcji energii w oparciu o lokalne źródła surowców, inwestycji w infrastruktur ę techniczn ą (energetyka niskich napi ęć ) zwi ększenie produktywno ści działalno ści rolniczej. • Budowanie potencjału dla specjalizacji terytorialnej poprzez wsparcie rozwoju wykorzystywania energii ze źródeł odnawialnych. • Rozwój zintegrowanego transportu publicznego miasto – wie ś i poprawa dost ępno ści do dóbr i usług publicznych. • Optymalne wykorzystanie obszarów wiejskich o funkcjach rolniczych dla zapewnienia strategicznych interesów pa ństwa poprzez ochronę najlepszych dla rolniczych i le śnych przed ich przeznaczeniem na cele nierolnicze i niele śne. • Przeciwdziałanie fragmentacji systemów przyrodniczych i dostosowanie struktur krajobrazu tworz ących obszar korytarza ekologicznego do wymaga ń bytowych i migracyjnych grup gatunków chronionych o okre ślonych potrzebach terytorialnych i powi ększenie systemu o trasy przelotów ptaków, nietoperzy i migracji organizmów wodnych.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 8 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 12 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• Wprowadzenie gospodarowania krajobrazem zgodnie z zapisami Europejskiej Konwencji Krajobrazowej (EKK) w tym obj ęcie ochron ą prawn ą najcenniejszych pod wzgl ędem przyrodniczym i kulturowym krajobrazów naturalnych i historycznych, wtym układów ruralistycznych oraz stanowisk archeologicznych. • Racjonalizacja gospodarowania ograniczonymi zasobami wód powierzchniowych i podziemnych kraju, w tym zapobieganie wyst ępowaniu deficytu wody na potrzeby ludno ści i rozwoju gospodarczego. Wprowadzony zostanie wymóg lokalizowania przemysłów wodochłonnych wył ącznie na obszarach wyznaczonych w planach wojewódzkich. • Przeciwdziałanie zagro żeniu utraty bezpiecze ństwa energetycznego i odpowiednie reagowanie na to zagro żenie, m.in. zwi ększenie mo żliwo ści wydobycia gazu ziemnego na terytorium Polski, w tym ze złó ż niekonwencjonalnych (np. gaz łupkowy) oraz zwi ększenie produkcji energii ze źródeł odnawialnych, w tym energi ę wiatru, biogazu i biomasy. • Przywrócenie i utrwalenie ładu przestrzennego poprzez prowadzenie planowania społeczno-gospodarczego i przestrzennego zdolnego do efektywnej koordynacji działa ń podmiotów publicznych i polityk publicznych a tak że wzmocnienie instytucjonalne i jako ściowe planowania przestrzennego.

Przedmiotem polityki przestrzennego zagospodarowania kraju jest całe jego terytorium, a jej cele i instrumenty s ą ró żnicowane w zale żno ści od specyfiki poszczególnych obszarów funkcjonalnych i ukierunkowane s ą na wykorzystanie ich specyficznego potencjału geograficznego dla osi ągania celów rozwojowych kraju. Dla realizacji celów KPZK 2030 wyznaczono obszary funkcjonalne, które b ędą delimitowane na ró żnych poziomach zarz ądzania (krajowym, regionalnym, lokalnym). Do obszaru powiatu tczewskiego i gminy Subkowy mo żna odnie ść nast ępuj ące typy obszarów funkcjonalnych: Wiejskie obszary funkcjonalne wymagaj ące działa ń z zakresu efektywnego planowania inwestycji publicznych w warunkach zmniejszaj ącego si ę zaludnienia i zagro żenia utrat ą funkcji, koordynacji działa ń prowadzonych na tych obszarach w ramach ró żnych polityk sektorowych, oraz działaniom restrukturyzacyjnym podejmowanym w ramach polityki rozwoju regionalnego, w tym polityki rozwoju obszarów wiejskich. Obszary te zostan ą obowi ązkowo uj ęte w ramach wojewódzkich strategii rozwoju jako ustalenie wi ążą ce. W planie zagospodarowania przestrzennego województwa zostan ą uwzgl ędnione dla rozwi ązania wskazanych problemów. Obszary ochrony gleb dla celów produkcji rolnej wymagaj ące ochrony przed zmian ą użytkowania w dokumentach planistycznych (studium i plany zagospodarowania województw). Obszary kształtowania potencjału rozwojowego wymagaj ące programowania działa ń ochronnych ze wzgl ędu na ich warto ść przyrodnicz ą, kulturow ą lub szczególne znaczenie dla ochrony zasobów naturalnych wymagaj ące podj ęcia niezb ędnych działa ń zgodnych z przeznaczeniem ka żdego z tych obszarów. Obszary cenne przyrodniczo (Natura 2000, korytarze ekologiczne, obszary chronionego krajobrazu) powinny zachowa ć funkcj ę przyrodnicz ą i ochronn ą. Na obszarach wyznaczanych dla ochrony krajobrazu ograniczeniu podlega przede wszystkim lokalizacja turbin wiatrowych, plantacji, jednolitych upraw wielkopowierzchniowych i obiektów kubaturowych niedostosowanych do otoczenia.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 9 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 13 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Obszary ochrony krajobrazów kulturowych wymagaj ą wprowadzenia do dokumentów planistycznych zintegrowanej ochrony środowiska kulturowego, umo żliwiaj ącej gospodarowanie krajobrazem w celu podniesienia konkurencyjno ści regionów. Obszary ochrony i kształtowania zasobów wodnych wymagaj ą zapewnienia równowagi poboru i odtwarzania zasobów, przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiednio wysokiego poziomu oczyszczania wód zu żytych. Obszary funkcjonalne wymagaj ące restrukturyzacji i rozwoju nowych funkcji przy wsparciu instrumentów wła ściwych polityce regionalnej - Obszary o najni ższym poziomie dost ępu do dóbr i usług warunkuj ących mo żliwo ści rozwojowe. Sformułowane wy żej cele i kierunki działa ń polityki przestrzennej wraz z typologi ą obszarów funkcjonalnych KPZK 2030 stanowi ą ustalenia i zalecenia wymagane do wprowadzenia do planów zagospodarowania przestrzennego województw i uwzgl ędnienia w planowaniu na szczeblu gminnym.

2.2.2. Uwarunkowania i wnioski wynikaj ące ze Strategii rozwoju województwa pomorskiego Cel operacyjny 1.1 – Wysoka efektywno ść przedsi ębiorstw - zapewnienie dost ępu do sieci szerokopasmowego internetu, pozyskiwanie inwestycji zewn ętrznych - Obszar Metropolitalny Trójmiasta oraz gminy poło żone wzdłu ż infrastruktury regionalnych korytarzy transportowych. Cel operacyjny 2.1 – wysoki poziom zatrudnienia – aktywizacja biernych zawodowo i bezrobotnych, wspieranie rozwoju mikro i małych przedsi ębiorstw Cel operacyjny 2.2 – wysoki poziom kapitału społecznego – podnoszenie poziomu to żsamo ści regionalnej i lokalnej oraz integracja społeczności lokalnych Cel operacyjny 2.3 – efektywny system edukacji – poprawa dost ępu do edukacji przedszkolnej i zorganizowanych form opieki nad dzie ćmi do lat 3 Cel operacyjny 3.2. - Bezpiecze ństwo i efektywno ść energetyczna - Wsparcie przedsi ęwzi ęć z zakresu efektywno ści energetycznej i z zakresu wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Cel operacyjny 3.3. - Dobry stan środowiska - Rozwój systemów odbioru i oczyszczania ścieków komunalnych oraz wód opadowych i roztopowych – tendencja do 2020 – 100%, Ograniczanie zagro żeń powodziowych (Obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi wyznaczone we wst ępnej ocenie ryzyka powodziowego oraz obszary wyznaczone na mapach zagro żenia powodziowego), Zachowanie walorów przyrody i poprawa spójno ści przyrodniczej (Obszary obj ęte prawnymi formami ochrony przyrody oraz obszary wpisuj ące si ę w struktur ę korytarzy ekologicznych wg Planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego).

2.2.3. Uwarunkowania i wnioski z uwarunkowa ń wynikaj ące z planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego (pzpwp) i innych opracowa ń ponadlokalnych Generaln ą zasad ę realizowan ą w prowadzeniu polityki przestrzennej powinno stanowi ć długookresowe równowa żenie rozwoju ró żnych sfer życia i działalno ści w przestrzeni województwa. Zasada ta realizowana winna by ć jako polityka równowa żenia rozwoju przejawiaj ąca si ę kształtowaniem o środków, pasm i stref aktywno ści, warunkuj ących rozwój przedsi ębiorczo ści i innowacji w miejscach, które są i b ędą wybierane przez mechanizmy gospodarki rynkowej oraz aktywne inicjowanie i wspomaganie przedsi ęwzi ęć samorz ądów lokalnych i podmiotów publicznych, przy jednoczesnym zachowaniu cech, zasobów

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 10 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 14 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

i walorów środowiska przyrodniczego, kulturowego i krajobrazu warunkuj ących wysok ą jako ść życia i zdrowie mieszka ńców. Poni żej przedstawiono główne kierunki zagospodarowania przestrzennego odnosz ące si ę w planie zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego do obszaru gminy Subkowy.

Kształtowanie systemu osadniczego 1) Kształtowanie systemu osadniczego województwa. a) Utrzymanie policentrycznego charakteru osadnictwa przez · wzmocnienie rangi o środków regionalnych i ponadgminnych przez kreowanie przestrzeni miejskiej wysokiej jako ści, · ukształtowanie o środków regionalnych i ponadgminnych na centra życia miejsko-wiejskiej społeczno ści zamieszkałej na obszarze obsługi o środka. b) Tworzenie przygotowanych planistycznie i infrastrukturalnie terenów inwestycyjnych dla strategicznych przedsi ęwzi ęć gospodarczych przez wyznaczenie w strukturze przestrzennej gmin obszarów wył ączonych

Infrastruktura transportowa 1. Kierunki zagospodarowania przestrzennego słu żą ce poprawie dost ępno ści do województwa - budowa lub przebudowa priorytetowej dla województwa infrastruktury liniowej dla mi ędzynarodowych poł ącze ń w sieci transportowej: 1) autostrada A1 (Gda ńsk – Toru ń – Łód ź – Gliwice – granica pa ństwa) oraz drogi ekspresowe S6 (granica pa ństwa – Koszalin – Słupsk – Gda ńsk – Łęgowo), S7 (Gda ńsk – Warszawa – Kraków – granica pa ństwa) i S22 (Swaro żyn – Malbork – Elbl ąg – granica pa ństwa); 2) linie kolejowe E-65 (Zebrzydowice – Katowice – Warszawa – Malbork – Tczew – Gda ńsk – Gdynia), CE-65 (Katowice – Sm ętowo – Tczew) , 202 (Gda ńsk Główny – Stargard Szczeci ński) i 204 (Malbork – Braniewo – granica pa ństwa); 3) drogi wodne E-40 (Wisła – Bug – Dniestr) i E-70 (śluza Hohensaaten – Odra – Warta – Note ć – Kanał Bydgoski – Brda – Wisła – Nogat – Zalew Wi ślany) przy zało żeniu minimalnej II klasy technicznej.

2. Kierunki zagospodarowania przestrzennego słu żą ce poprawie dost ępności wewn ątrz województwa - Regionalnymi korytarzami transportowymi województwa s ą: 1) korytarz nadwi śla ński (Powi śle – Trójmiasto) jako element VI korytarza paneuropejskiego; 2) korytarz południowy (Powi śle – Starogard Gda ński – Chojnice – Człuchów); 3) Drogami o znaczeniu ponadregionalnym i regionalnym szczególnie wa żnymi dla obsługi województwa pomorskiego s ą: a. drogi krajowe: A1, DK 91 b. drogi wojewódzkie: 229, 230 – na obszarze gminy Subkowy klasyfikacja techniczna dróg wojewódzkich Z – drogi zbiorcze - modernizacja DW nr 230 na odcinku (Wielgłowy – Cierzpice)

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 11 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 15 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3. Ustala si ę, że główn ą rol ę w transporcie kolejowym w powi ązaniach regionalnych w województwie pomorskim odgrywa ć b ędą odcinki linii kolejowych : znaczenia pa ństwowego: nr 9 na odcinkach Gda ńsk Główny – Tczew – Malbork, nr 131 Tczew – Pelplin – Sm ętowo Graniczne. 4. W zakresie regionalnego transportu zbiorowego : kolej dalekobie żną (poł ączenia krajowe i mi ędzynarodowe), w tym: lini ę do realizacji w drugiej kolejno ści: nr 131 (CE-65) Tczew – Sm ętowo – Bydgoszcz – Katowice (dostosowanie do szybkich pr ędko ści zgodnie z umowami mi ędzynarodowymi AGC i AGTC, 160km/h dla ruchu pasa żerskiego i 120 km/h dla ruchu towarowego).

Ochrona środowiska przyrodniczego Kierunki zagospodarowania przestrzennego w zakresie ochrony przyrody i zasobów środowiska przyrodniczego: 1) Zachowanie ustanowionych form ochrony przyrody : parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu, obszarów NATURA 2000, pomników przyrody, stanowisk dokumentacyjnych, użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych. 2) Ukształtowanie struktury powi ąza ń ekologicznych regionu (…) · Korytarz ekologiczny ponadregionalny Dolnej Wisły obejmuje cał ą dolin ę Wisły, która szczególnie w swym środkowym i dolnym biegu zachowała naturalny i półnaturalny charakter wielkiej rzeki nizinnej z licznymi mieliznami, w ędruj ącymi piaszczystymi łachami, terasami zalewowymi, stanowi ącymi siedliska ptactwa wodnego. Na obszarze województwa pomorskiego cała dolina wraz z jej zboczami, stanowi wa żny korytarz ekologiczny, typu lądowo-rzecznego · Korytarz ekologiczny regionalny Doliny Wierzycy rozci ąga si ę od Jeziora Wierzysko na granicy płatu ekologicznego lasów charzykowsko-ko ścierskich w rejonie Ko ścierzyny, przez pd. cz ęść Pojezierza Kaszubskiego i Pojezierze Starogardzkie po dolin ę Wisły. Jest to korytarz w znacznym stopniu przekształcony antropogenicznie, porozcinany i ograniczony przestrzennie terenami zabudowanymi i u żytkowanymi rolniczo, z licznymi i du żymi jednostkami osadniczymi, takimi jak Stawiska, Stara Kiszewa, Starogard Gda ński, Pelplin, Gniew. Jednak ze wzgl ędu na swe cechy morfologiczne i fragmentaryczne otoczenie lasami, dolina wci ąż zachowała w długich odcinkach cechy korytarza i jest jednym z ostatnich elementów ł ączno ści obszaru pojezierzy z dolin ą Wisły 3) Uzupełnienie struktury powi ąza ń ekologicznych regionu o subregionalne korytarze ekologiczne w rejonach Tczew – Starogard Gda ński (Lasów Szp ęgawskich), Skórcz – Pelplin , Sul ęczyno – Lębork, Słupsk – Smołdzino (lasów mi ędzy Słupi ą i Łupaw ą), Ł ęczyce – Choczewo, Gniewino – Władysławowo, Lasy Otomi ńskie – Lasy Oliwskie, doliny Debrzynki, 4) Ochrona gruntów rolnych i le śnych. · Zachowanie (niepomniejszanie) co najmniej obecnej powierzchni terenów le śnych i stosowanie kompensacji przyrodniczej przy przeznaczeniu na cele niele śne. · Powi ększanie areału gruntów le śnych przez zalesianie gruntów o najni ższych walorach produkcyjnych i zagro Ŝonych procesami erozyjnymi, wzmacniaj ące ich ekologiczn ą stabilno ść , spójno ść przestrzenn ą struktur ekologicznych – szczególnie w centralnej, pojeziernej cz ęś ci województwa oraz w zdefiniowanych korytarzach ekologicznych.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 12 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 16 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

· Ochrona gleb o najwy ższej przydatno ści rolniczej (w tym zapobieganie rozczłonkowaniu zwartej przestrzeni produkcyjnej) pochodzenia mineralnego i organicznego w klasach bonitacyjnych I–III. 5) Ochrona powietrza atmosferycznego. · Poprawa jako ści powietrza atmosferycznego, szczególnie w miastach, głównie poprzez ograniczanie wielko ści emisji gazów i pyłów do atmosfery. · W dokumentach planistycznych gmin (miasta) nale ży wyznaczy ć korytarze przewietrzaj ące . · Przeznaczanie cz ęś ci terenów niezainwestowanych w granicach administracyjnych miast na zało żenia terenów zielonych przenikaj ących tkank ę obszarów zabudowanych oraz bezwzgl ędna ochrona zadrzewie ń, zakrzewie ń i istniej ących terenów zieleni urz ądzonej – jako elementów naturalnych utrzymuj ących dobre warunki klimatu lokalnego i ograniczaj ących rozprzestrzenianie zanieczyszcze ń oraz hałasu.

Ochrona środowiska kulturowego Ochrona i odnowa charakterystycznych zasobów dziedzictwa kulturowego regionu, m.in.: układów urbanistycznych i ruralistycznych, zabytków wsi pomorskiej, dziedzictwa morskiego i rzecznego, dziedzictwa budownictwa ceglanego (przede wszystkim najstarsze ko ścioły i zało żenia klasztorne, zamki krzy żackie) i drewnianego (przede wszystkim dziedzictwo kulturowe Ziemi Słupskiej, śuław, Powi śla, Kaszub i Kociewia), obiektów dziedzictwa obronnego i techniki (w tym systemów hydrotechnicznych), kultury materialnej portów morskich i rzecznych oraz wsi rybackich, materialnych reliktów dziedzictwa solidarno ściowego, zespołów rezydencjalnych, zespołów zieleni urz ądzonej, wybitnych dóbr kultury współczesnej. Kierunki zagospodarowania przestrzennego w zakresie ochrony krajobrazu: 1) Uzupełnienie sieci obszarów ochrony krajobrazu o nowe parki krajobrazowe – Park Krajobrazowy Dolnej Wisły , 2) Ochrona przedpola ekspozycji b ądź poprawa wyeksponowania m.in. przez ograniczenie wprowadzania zabudowy, zalesie ń, reklam wielkoformatowych i innych przekształce ń, ochron ę charakterystycznych akcentów i dominant, odtwarzanie warto ściowych elementów obiektów zabytkowych i historycznych sylwet panoramicznych, 3) Zachowanie przedpola ekspozycyjnego przez ograniczenie wprowadzania zabudowy, zalesie ń, reklam wielkoformatowych i innych przekształce ń mog ących przesłoni ć ekspozycj ę lub obni żyć walory krajobrazu wzdłu ż ci ągów drogowych: a) na odcinku drogowym (DK nr 91) Subkowy – Rudno – Gniew oraz z drogi wodnej rzeki Wisły, na panoram ę Gniewu i okolicznych terenów rolniczych, a w tym ekspozycja z miejscowo ści Rudno na Dolin ę Walichnowsk ą; b) droga wodna rzeki Wisły – (np. panorama Gniewu, Tczewa) i korona wału wi ślanego (panoramy otoczenia o wielokilometrowym zasięgu), kraw ędź wysoczyzny m.in. w rejonie miejscowo ści Gorz ędziej) ; 4) Ochrona makrown ętrz krajobrazowych, jako elementów odzwierciedlaj ących atrakcyjno ść i ró żż norodno ść krajobrazow ą województwa (m.in.: przez ochron ę przed dewastacj ą istniej ących walorów, ograniczenie wprowadzania intensywnej zabudowy terenów otwartych, ograniczenie wprowadzania obcych kulturowo form zagospodarowania terenu): sekwencji wn ętrz w Dolinie Dolnej Wisły (Dolina Walichnowska oraz Dolina Kwidzy ńska);

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 13 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 17 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

5) W gminnych dokumentach planistycznych nale ży okre śli ć: · elementy i obszary charakterystyczne dla krajobrazu kulturowego miejscowo ści oraz szczegółowe zasady ich przekształce ń, · strefy krajobrazu zdegradowanego oraz zasady i kierunki ich przekształce ń, · sposoby rekompozycji, restylizacji i uporz ądkowania chaotycznych układów zabudowy, · zasady zagospodarowania punktów widokowych i ochrony panoram widokowych. Podejmowanie czynnych działa ń – restytucji, rewaloryzacji i rekultywacji elementów przyrodniczych i architektoniczno- kulturowych decyduj ących o zachowaniu lub przywróceniu walorów krajobrazowych specyficznych dla poszczególnych typów obszarów.

Turystyka 1) Żuławy Wi ślane, Powi śle i Dolina Dolnej Wisły: a) Aktywizacja mi ędzynarodowych dróg wodnych E-70 i E-40 (realizacja Programu rozwoju dróg wodnych Delty Wisły i Zalewu Wi ślanego , w tym projektu Pętla Żuławska – rozwój turystyki wodnej , wdro żenie Systemu Informacji Turystyki Wodnej). b) Budowa, przebudowa i modernizacja śródl ądowej (morskiej nad Zalewem Wi ślanym) sieci: - przystani Żeglugi turystycznej: Gniew, Widlice (gm. Gniew), Malbork, Mikoszewo (gm. Stegna), Gorz ędziej (gm. Subkowy) ; c) Zagospodarowanie i rozwój turystyki w pa śmie Wisły – wyznaczenie szlaków pieszych, bulwarów, szlaków rowerowych oraz miejsc rekreacyjnych wzdłu ż rzeki w uj ęciu systemowym, w powi ązaniu z cennymi miastami i walorami środowiskowymi i kulturowymi w ich najbli ższym s ąsiedztwie; tworzenie atrakcyjnych stref przybrze żnych. 2) Szlaki turystyczne: a) Ustala si ę sie ć tras rowerowych składaj ącą si ę z systemów tras o znaczeniu regionalnym, ponadregionalnym i mi ędzynarodowym: • Układ tras mi ędzynarodowych nawi ązuj ący do systemu EURO-VELO (zrealizowane trasy je śli maj ą nosi ć nazw ę EURO-VELO winny uzyska ć akceptacj ę Europejskiej Federacji Cyklistów): - nr 2: Bursztynowa R-9 – Bałtyk – Adriatyk, przebiegaj ąca wzdłu ż lewego brzegu Wisły przez miejscowo ści: Pieni ąż kowo – Opalenie – Gniew – Tczew – Gda ńsk; punkty węzłowe: Gniew; • Układ tras regionalnych składaj ący si ę z tras i szlaków rowerowych uj ętych w opracowaniach projektowych (cz ęś ciowo zrealizowanych, oznakowanych) uzupełnionych o nowe elementy, które wraz z trasami wy ższej rangi wi ążą główne ośrodki regionalne województwa tworz ą trasy: - nr 131 : Tczew – Subkowy – Pelplin.

Inne uwarunkowania Gmina Subkowy zaliczana jest do obszarów wiejskich strukturalnie słabych. Zasady zagospodarowania tych obszarów wskazane w planie zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego to m in.:

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 14 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 18 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• Zachowanie istniej ącej sieci placówek o światy i kultury, jako o środków kulturotwórczych i integruj ących społeczno ści lokalne • Przekształcanie placów, skwerów, parków we wsiach i miejscowo ściach wiejskich w przestrze ń publiczna, stanowi ącą pozytywne wzorce zagospodarowania i umo żliwiaj ące integracj ę mieszka ńców • Obj ęcie ochron ą elementów tradycyjnego gospodarowania rolniczego tj. zadrzewienia śródpolne, oczka wodne i w miar ę mo żliwo ści inne elementy przestrzeni rolniczej stanowi ące ostoj ę dla zagro żonych gatunków • W dokumentach planistycznych gmin uwzgl ędnia ć mo żliwo ści wykorzystania zasobów środowiska przyrodniczego i dziedzictwa kulturowego dla tworzenia „zielonych” miejsc pracy • Uwzgl ędnianie projektowanych przebiegów i potrzeb szlaków wodnych, rowerowych i pieszych • Wła ściwe ukierunkowanie presji turystycznej, ochrona i odci ąż enie wra żliwych elementów przyrody • Ograniczanie przeznaczania terenów otwartych na cele nowej zabudowy letniskowej

2.3. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ ĄCE ZE STRATEGII ROZWOJU GMINY

Strategia rozwoju gminy Subkowy powstała w roku 2000, chocia ż przewiduje działania do roku 2015, to stracił znacznie aktualno ść . Poniewa ż jednak nie powstał nowy dokument, nale ży przyj ąć że jest nadal obowi ązuj ący. Główną misj ą władz samorz ądu gminy zapisana w Strategii rozwoju gminy Subkowy do 2015r jest: „Zapewnienie godziwego poziomu życia mieszka ńcom gminy i sprostanie wyzwaniom przyszło ści” Osi ągniecie celu generalnego zapewni ć ma pi ęć celów strategicznych, dla których realizacji wyznaczono konkretne działania: Cel 1 : Modernizacja i rozbudowa infrastruktury technicznej w celu poprawy warunków życia mieszka ńców i ochrony środowiska Działania: • Poprawa zaopatzrenia wsi w wod ę (wodoci ągi w 100% gospodarstw w gminie) • Budowa sieci kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków w Gorz ędzieju i Subkowach (kanalizacja 90% gminy) • Modernizacja sieci energetycznej i budowa nowych stacji transformatorowych • Gazyfikacja gminy poprzez wł ączenie si ę do istniej ącej sieci gazowej w Czarlinie • Uregulowanie gospodarki odpadami stałymi • Budowa nowych oraz modernizacja i remonty istniej ących dróg powiatowych oraz gminnych • Zapewnienie bezpiecze ństwa na drogach • Usprawnienie lokalnego transportu dla ludno ści • Rozbudowa sieci telefonicznej

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 15 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 19 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Cel 2: Wspieranie rozwoju przedsi ębiorczo ści w gminie w celu wchłoniecia nadmiaru r ąk do pracy z rolnictwa Działania: • Uporz ądkowanie przestrzenne gminy, ze szczególnym uwzgl ędnieniem terenów pod funkcje przemysłowe • Tworzenie warunków zabudowy zapewniaj ących pozyskanie inwestorów dla budowy zakładów przetwórstwa produktów rolniczych • Rozwój i doskonalenie systemu informacji rynkowej • Wspieranie i rozwój pozarolniczej działalno ści gospodarczej • Przygotownaie terenów pod rozwój bazy turystycznej na Skarpie Nadwi śla ńskiej • Budowa hotelu lub zajazdu z restauracj ą oraz niezb ędna infrastruktur ą • Modernizacja i przystosowanie mniejszych gospodarstw rolnych do wymaga ń agroturystyki, prowadzenie szkole ń dla rolników w zakresie agroturystyki • Promocja gminy jako miejsca lokalizowania inwestycji, zwłaszcza drobnego nieuci ąż liwego przemysłu i usług Cel 3: Przekształcenia w gospodarce rolnej w celu sprostania wymaganiom rynku w warunkach przyst ąpienia Polski do UE Działania: • Stymulowanie ewolucyjnych zmian liczby i wielko ści gospodarstw oraz technologii upraw i hodowli • Wspieranie tworzenia zrzesze ń i grup producenckich • Poprawa opłacalno ści produkcji rolnej poprzez upowszechnianie i wdra żanie nowych technologii • Doradztwo i szkolenia dla rolników w celu ułatwienia zatrudnienia poza rolnictwem lub rozpocz ęcia działalno ści gospodarczej Cel 4: Wykorzystanie szans i unikniecie zagro żeń zwi ązanych z budow ą autrostrady A1 Działania: • Przygotowanie raportu o wpływie ruchu na autostradzie A1 na rozwój gospodarczy gminy • Przygotowanie raportu o wpływie autostrady A1 na spójno ść organizacyjn ą, gospodarcz ą i społeczna gminy • Wyprzedzaj ące przygotownie terenów inwestycyjnych przy zje ździe z autostrady • Ochrona zbiorów rolnych przed zagro żeniami wynikaj ącymi z ruchu komunikacyjnego • Bie żą ce monitorowanie oczekiwa ń i uwarunkowa ń ruchu turystycznego na autostradzie A1 Cel 5: Modernizacja i rozbudowa bazy materialnej szkolnictwa oraz poprawa opieki zdrowotnej mieszka ńców

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 16 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 20 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Działania: • Zako ńczenie budowy kompleksu szkolnego w Subkowach obejmuj ącego gimnazjum i szkoł ę podstawow ą wraz z sala gimnastyczn ą • Rozbudowa szkoły podstawowej w Małej Sło ńcy • Budowa placów sportowo-rekreacyjnych w miejscowo ściach na terenie gminy • Modernizacja obiektów Gminnego O środka Kultury, Sportu i Rekreacji • Zapewnienie sprawnego transportu uczniów do wszystkich szkół na terenie całej gminy • Rozszerzenie zakresy świadcze ń medycznych poprzez zatrudnienie brakuj ących specjalistów w istniej ących o środkach zdrowia • Wprowadzenie szkolenia młodzie ży w wybranych kierunkach z wykorzystaniem internetu • Propagowanie w śród młodzie ży postaw przedsi ębiorczych, o światowych i innych, wzmacnianie wi ęzi społecznych i inegracji mieszka ńców

3. UWARUNKOWANIA WEWN ĘTRZNE

3.1. DOTYCHCZASOWE PRZEZNACZENIE, ZAGOSPODAROWANIE I UZBROJENIE TERENU Przeznaczenie terenu wg miejscowych planow zagospodarowania przestrzennego Dla obszaru całej gminy w 1986 roku sporz ądzono plan ogólny. Plan ten stracił wa żno ść z mocy prawa z dniem 31 grudnia 2003r. Jednak że, nie straciły wa żno ści zgody wła ściwego Ministra na zmian ę przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze, a tak że gruntow le śnych na cele niele śne, wi ęc w tym zakresie plan ten pozostaje nadal wa żny. Do planu dokonano w okresie jego obowi ązywania szereg zmian, niektóre z nich nadal obowi ązuj ą. Utraciły moc tak że dwa pozostałe fragmentaryczne plany miejscowe sporz ądzone przed 01.01.1995r., tj. na podstawie poprzednich ustaw o zagospodarowaniu przestrzennym.

Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego sporz ądzane na terenie gminy Subkowy Wg rejestru miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego prowadzonego przez Urz ąd Gminy Subkowy (stan na wrzesie ń 2014r.), na terenie gminy obowi ązuje 28 miejscowych planów. Wykaz planów miejscowych prowadzony jest w formie rejestru planów miejscowych prowadzonego przez gmin ę Subkowy. Przestrzenne rozmieszczenie planów miejscowych przedstawiono na zał ączniku graficznym w skali 1:10 000

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 17 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 21 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Najwi ększe obszarowo, obejmuj ące najbardziej zró żnicowane funkcje s ą plany dla obr ębów: dla obr ębu Subkowy 1 oraz dla obr ębu Gorz ędziej 2. Jednak że sa to plany miejscowe sporz ądzane ponad 10 lat temu, na podstwie nieobowiazuj ącej ju ż ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym z 1994r., wymagaj ące aktualizacji. Pozostałe plany s ą to głównie dokumenty sporz ądzone na potrzeby konkretnych inwestycji, dlatego ich obszar ogranicza si ę do terenu jednej, lub kilku działek – a przeznaczenie wi ąż e si ę z planowan ą inwestycj ą. Dodatkowo 23 plany są w trakcie opracowania; s ą to w przewadze plany miejscowe sporz ądzone na potrzeby konkretnych inwestycji, dlatego ich obszar ogranicza si ę do terenu jednej, lub kilku działek – a przeznaczenie wi ąż e si ę z planowan ą inwestycj ą.

Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego. Du ży obszar gminy pokryty jest obowi ązuj ącymi planami miejscowymi, jednak do gminy wpływa wiele wniosków o ich zmiany pod konkretne inwestycje dotycz ące zazwyczaj pojedynczych działek. Zestawienie ilo ści wydawanych decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu w podziale na lata i rodzaj inwestycji przedstawia poni ższa tabela:

rodzaj inwestycji zabudowa zabudowa mieszkaniowa usługowa, zabudowa jednorodzinna rok handlowa, zagrodowa infrastruktura razem inne obiekty (w tym techniczna budowa rozbudowa użyteczno ści rozbudowy) publicznej 2002 3 4 0 6 12 7 32 2003 11 3 3 9 1 5 32 2004 2 4 0 6 1 0 13 2005 5 3 3 14 0 1 26 2006 5 1 3 12 1 0 22 2007 6 5 3 13 3 0 30 2008 0 1 2 5 0 2 10 2009 3 1 2 18 0 2 26 2010 2 6 2 8 0 0 18 2011 2 3 1 11 1 1 19 2012 3 7 1 10 2 5 28 2013 1 0 1 12 0 2 16 2014 (do 0 2 1 3 0 0 6 sierpnia) razem 43 40 22 127 21 25 278

1 miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru wsi Subkowy przyj ęty Uchwał ą Nr VI/60/2003 Rady Gminy Subkowy z dnia 28 sierpnia 2003 r. (Dz. Urz. Woj. Pom. Nr 137 poz. 137 z dnia 6 listopada 2003r.) 2 miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru w gminie Subkowy obejmuj ący obszar wsi Gorz ędziej przyj ęty Uchwał ą Nr XX/149/2000 Rady Gminy Subkowy z dnia 21 grudnia 2000 r. (Dz. Urz. Woj. Pom. Nr 8 poz. 53 z dnia 6 lutego 2001r.)

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 18 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 22 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Zgodnie z powy ższ ą tabel ą ilo ść wydawanych decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu w latach 2002-2012 kształtuje si ę w przedziale miedzy 10 a 32 rocznie. Trudno jest ustali ć wyra źne tendencje wzrostowe lub spadkowe. Zdecydowana wi ększo ść wydawanych decyzji dotyczy zabudowy zagrodowej, w tym rozbudowy i przebudowy istniej ących obiektów. Niewielka jest ilo ść decyzji wydawanych na budow ę nowej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, za wyjątkiem roku 2003 liczba nie przekracza 6 decyzji na rok. Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu jako narz ędzie do gospodarowania przestrzenia nios ą za sob ą ryzyko rozproszenia zabudowy oraz trudnej do kontrolowania ekspansji zabudowy na nowe tereny, a w konsekwencji degradacji krajobrazu oraz negatywnego wpływu na ład przestrzenny.

Użytkowanie terenu Na obszarze gminy Subkowy wyst ępuj ą aktualnie nast ępuj ące, podstawowe rodzaje użytkowania terenu: • mieszkaniowe; • usługowe; • rekreacyjne; • przemysłowe i gospodarcze; • infrastrukturowe; • rolnicze; • le śne; • nieu żytki. W gminie Subkowy w u żytkowaniu terenu zdecydowanie przewa żaj ą u żytki rolne (ok. 81%), z czego niespełna 3/4 stanowi ą grunty orne. Lasy i zadrzewienia zajmuj ą jedynie ok. 11% ogólnej powierzchni gminy. Kompleksy le śne wyst ępuj ą głównie w zachodniej cz ęś ci gminy, a tak że porastaj ą niewielkie płaty w cz ęś ci centralnej. Lasy odgrywaj ą istotn ą rol ę hydrologiczn ą (retencja wody), klimatyczn ą, stabilizuj ącą podło że, ekologiczn ą i krajobrazow ą. Powierzchnia lasów mo że (powinna) wzrosn ąć przez zalesienie gruntów rolniczych najni ższej klasy bonitacyjnej w gminie. Prawie 3/4 wszystkich u żytków rolnych w gminie Subkowy zajmuj ą grunty orne. Pozostał ą powierzchni ę zajmuj ą u żytki zielone, wyst ępuj ące głównie na terenach podmokłych, w tym głównie w dolinach rzek Wisły i Drybok (Struga Subkowska) oraz bezodpływowych zagł ębieniach terenu. Tereny u żytkowane rolniczo w wi ększo ści posiadaj ą korzystne lub bardzo korzystne warunki agroekologiczne. Zainwestowanie osadnicze skupione jest w kilkudziesi ęciu wsiach. Do najwa żniejszych nale żą miejscowo ści: Subkowy, Brzu śce, Gorz ędziej, Mała Sło ńca, Wielka Sło ńca, Narkowy, Radostowo, Wa ćmierz, Rybaki, Wielgłowy, Mały Garc. Wokół wsi o zwartej zabudowie w gminie Subkowy wyst ępuj ą ró żnorodne fizjograficzne ograniczenia ich przestrzennego rozwoju. Wi ększo ść wsi charakteryzuje si ę cz ęś ciowymi ograniczeniami fizjograficznymi rozwoju, wynikaj ącymi przede wszystkim z lokalnego wyst ępowania gruntów nieno śnych i podmokłych, znacznych nachyle ń terenu oraz wyst ępowania bariery w postaci krawędzi doliny Wisły, a miejscami wyst ępowaniem kompleksów le śnych

Obecne zagospodarowanie terenu

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 19 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 23 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Rozmieszczenie ludno ści. Sie ć osadnicza Według Urz ędu Gminy Subkowy na terenie gminy w dniu 31.12.2011 r. zameldowanych na pobyt stały było 5422 mieszka ńców a na pobyt czasowy 95 osoby. Z 11 sołectw 6 to sołectwa małe do 400 osób. Ludno ść zamieszkuj ąca w nich stanowi około 1/4 stanu gminy.. Reszta to sołectwa od 400 do 600 mieszka ńców oraz najwi ększe Subkowy powy żej 2000 – 37,6 stanu ludno ści gminy.

Tab. Ludność gminy Subkowy – mieszka ńcy stali w miejscowo ściach (stan 31.12.2011 r.) wg Urz ędu Gminy Liczba Liczba stałych Łączna liczba Miejscowo ści w czasowych Lp Sołectwo mieszka ńców w mieszka ńców w sołectwie mieszka ńców w miejscowo ści sołectwie miejscowo ści Brzu śce 438 7 1. Brzu śce 446 Bukowiec 1 2. Gorz ędziej Gorz ędziej 547 6 553 3. Mała Sło ńca Mała Sło ńca 280 2 282 4. Mały Garc Mały Garc 190 5 195 5. Narkowy Narkowy 417 19 436 Radostowo 549 3 6. Radostowo 597 Starz ęcin 44 1 7. Rybaki Rybaki 146 146 8. Subkowy Subkowy 2037 39 2076 9. Wa ćmierz Wa ćmierz 267 1 268 10. Wielgłowy Wielgłowy 245 8 253 11. Wielka Sło ńca Wielka Sło ńca 261 4 265

Struktura sieci osadniczej w gminie Subkowy w zale żno ści od liczby ludno ści

Sołectwa do 400 Sołectwa powy żej osób 25,5% 2000 osób 37,6%

Sołectwa od 400 do 600 osób 36,8%

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 20 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 24 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Najwi ększa miejscowo ść na terenie gminy to Subkowy , maj ąca ponad 2 tys. mieszka ńców i będąca siedzib ą władz gminy. Rolnictwo Warunki naturalne i dotychczasowe tradycje przes ądzaj ą o tym, że gmin ę Subkowy gospodarczo nale ży uzna ć jako gmin ę rolnicz ą. W produkcji ro ślinnej dominuje uprawa zbó ż głównie pszenicy, pszen żyta, rzepaku i buraka cukrowego. W produkcji zwierzęcej przewa ża hodowla trzody chlewnej. Cało ściowe informacje na temat sytuacji w rolnictwie mamy tylko dla momentów przeprowadzania narodowych spisów powszechnych i powszechnych spisów rolnych (dalej PSR). Ostatni PSR odbył si ę w 2010 roku. Skorzystano wi ęc z danych uzyskanych w Powiatowym O środku Doradztwa Rolniczego w Gda ńsku z siedzib ą w Tczewie. Użytki rolne w gminie Subkowy stanowi ą blisko 95% powierzchni gminy z czego 85,7% to grunty pod zasiewami.

Tab. Powierzchnie gruntów w gminie Subkowy wg PSR 2010 Ilo ść ha % Grunty ogółem 7782,5 100,0 Użytki rolne ogółem 7384,4 94,9 Użytki rolne w dobrej kulturze 7327,8 94,2 Pod zasiewami 6669,0 85,7 Grunty ugorowane ł ącznie z nawozami zielonymi 17,6 0,2 Uprawy trwałe 170,4 2,2 Sady ogółem 153,1 2,0 Ogrody przydomowe 10,1 0,1 Łąki trwałe 181,3 2,3 Pastwiska trwałe 279,4 3,6 Pozostałe u żytki rolne 56,6 0,7 Lasy i grunty le śne 99,9 1,3 Pozostałe grunty 298,2 3,8 Na terenie przewa żaj ą gleby III klasy w gruntach ornych stanowi ą one prawie 75% a w użytkach przeszło 30%.

Tab. Klasy bonitacyjne gleb w gminie Subkowy (wg P.O.D.R.) Ilo ść ha Klasy bonitacyjne gleb % (fizycznych) Grunty orne 5253,8 100,0 I 23,6 0,4 II 391,8 7,5 IIIa 2552,8 48,6 IIIb 1266,2 24,1 IVa 710,8 13,5 IVb 160,8 3,1

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 21 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 25 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

V 103,6 2,0 VI 44,2 0,8 Użytki zielone 630,5 100,0 II 61,1 9,7 III 197,3 31,3 IV 158,8 25,2 V 108,9 17,3 VI 104,4 16,6 W gminie najwi ęcej jest gospodarstw w przedziałach 5 - 10 i 10 – 15 ha. Ł ącznie stanowi ą one koło 43 % ilo ści gospodarstw.

Tab. Liczba i struktura gospodarstw w gminie Subkowy (wg P.O.D.R.) Struktura obszarowa w ha Ilo ść %

Razem 367 100,0

od 1 do 1,99 ha 50 13,6

od 2 do 4,99 ha 63 17,2

od 5 do 9,99 ha 76 20,7

od 10 do 14,99 ha 81 22,1

od 15 do 19,99 ha 37 10,1

od 20 do 49,99 ha 44 12,0

od 50 do 99,99 ha 9 2,5

od 100 do 299,99 ha 5 1,4

powy żej 300 ha 2 0,5 Wi ększo ść powierzchni upraw bo przeszło 61% stanowi ą zbo ża. Głownie uprawiane jest pszenica, j ęczmie ń nast ępnie mieszanki zbo żowe. Znacz ący udział w uprawach zajmuj ą rzepak i rzepik.

Tab. Powierzchnia i struktura zasiewów w gminie Subkowy wg PSR 2010

% w Wyszczególnienie Ilo ść ha zasiewach

Ogółem 6669,0 100,0 Zbo ża razem 4089,3 61,3 Zbo ża podstawowe z mieszankami zbo żowymi 4053,0 60,8 Ziemniaki 65,2 1,0 Uprawy przemysłowe 2198,5 33,0 Buraki cukrowe 434,0 6,5 Rzepak i rzepik razem 1764,5 26,5 Str ączkowe jadalne na ziarno razem 18,1 0,3

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 22 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 26 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Pastewne 274,4 4,1 Tab. Stan pogłowia zwierz ąt w gospodarstwach wg PSR 2010

Wyszczególnienie Ilo ść sztuk

Bydło razem 1484 Bydło krowy 542 Trzoda chlewna razem 8218 Trzoda chlewna lochy 1198 Konie 99 Drób ogółem razem 11653 Drób ogółem drób kurzy 9001

Le śnictwo Tereny le śne pokrywaj ą blisko 11% powierzchni gminy. Około 92% lasów należy do Skarbu Pa ństwa. Lasy znajduj ą si ę w zachodniej cz ęś ci gminy i łącz ą si ę z kompleksem le śnym w gminach Starogard i Tczew.

Tab. Powierzchnia gruntów le śnych wszystkich form w gminie Subkowy (ha)wg GUS Lasy ogółem 858,9 Grunty le śne publiczne ogółem 787,0 Grunty le śne publiczne Skarbu Pa ństwa 787,0 Grunty le śne publiczne Skarbu Pa ństwa w zarz ądzie 784,0 Lasów Pa ństwowych Grunty le śne prywatne ogółem 71,9 Grunty le śne prywatne osób fizycznych 71,90 Grunty le śne gminne ogółem 68,30 W latach 2007-2011 odnowiono i zalesiono na terenie gminy zaledwie 1,5 ha gruntów le śnych a pozyskano 148 m 3 drewna (grubizny). Wszystko w lasach prywatnych.

Usługi Na terenie gminy Subkowy nie ma wi ększych zakładów produkcyjnych. Z maj ących wi ększy wpływ na zatrudnienie nale ży wymieni ć: Spółdzielni ę Kółek Rolniczych w Subkowach – świadcz ącą usługi komunalne w gminie oraz na rzecz rolnictwa Zakłady Fregata w Wa ćmierzu – filia zakładów chemicznych w Gda ńsku Argos w Subkowach – firma handlowa na rzecz rolnictwa Rollmaxx w Wielkiej Sło ńcy – produkcja palet i opakowa ń Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Subkowach Maremix w Narkowach – produkcja ogrodze ń Bol-Trans w Rybakach – firma transportowo- usługowa

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 23 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 27 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Latocha w Subkowach – usługi transportowe, przewozy pasa żerskie Dominuj ą tu jednak głównie gospodarstwa rolne, małe zakłady świadcz ące usługi budowlane i podmioty działaj ące w otoczeniu rolnictwa, zarówno w sferze handlu jaki i usług. W miejscowo ściach poło żonych na terenie gminy znajduje si ę około 25 sklepów. Zdecydowana wi ększo ść z nich to spo żywczo – przemysłowe. Usługi gastronomiczne s ą świadczone w 2 restauracjach. S ą 2 zakłady świadcz ące usługi fryzjersko-kosmetyczne, jest tak że stacja benzynowa. Usługami bankowymi zajmuj ę si ę filia Banku Spółdzielczego w Tczewie a pocztowymi Poczta Polska. Z ewidencji działalno ści gospodarczej wynika, że najwi ęcej w gminie jest firm zajmuj ących si ę usługami budowlanym, około 80. Jest spora grupa podmiotów świadczy usługi transportowe i zajmuj ąca si ę mechanik ą pojazdow ą.

Zabudowa mieszkaniowa Zabudowa mieszkaniowa jest skoncentrowana w okolicy miejscowo ści Subkowy. Tendencje dotycz ące budowy nowych zespołów zabudowy mieszkaniowej wyst ępuj ą w północnej cz ęś ci gminy (miejscowo ści Wielgłowy, Narkowy, Gorz ędziej) ze wzgl ędu na korzystne powi ązania komunikacyjne z miastem Tczew.

Rekreacja W zachodniej cz ęś ci gminy Subkowy znajduje si ę fragment wi ększego kompleksu le śnego, przez który przebiegaj ą szlaki turystyczne: pieszy – Szlak Ziemi Tczewskiej oraz rowerowy trasa Grzymisława.

Stan obecnego zagospodarowania gminy przedstawiono na podstawie prac terenowych na planszy „Inwentaryzacji” w skali 1:10000– w dokumentacji STUDIUM.

Uzbrojenie terenu Zaopatrzenie w wod ę Gmina Subkowy obecnie zaopatrywana jest w wod ę z 4 uj ęć wody b ędących jej własno ści ą. Są to uj ęcia w nast ępuj ących miejscowo ściach: - Subkowy - Wielgłowy - Wa ćmierz - Gorz ędziej. Zaopatrzenie ludno ści w wod ę odbywa si ę poprzez wodoci ągi wiejskie i wiejskie grupowe (obejmuj ące swym zasi ęgiem kilka miejscowo ści). - z uj ęcia w Subkowach zaopatrywane s ą nast ępuj ące miejscowo ści: Subkowy, Narkowy, Mała Sło ńca, Wielka Sło ńca, Mały Garc i Rybaki; - z uj ęcia w Wielgłowach: Wielgłowy, Brzu śce i Radostowo. Wodoci ąg jest poł ączony z wodoci ągiem w Subkowach; - z uj ęcia w Wa ćmierzu zaopatrywana jest wył ącznie wie ś Wa ćmierz, wodoci ąg nie ma poł ączenia z innymi wodoci ągami w gminie; - z uj ęcia w Gorz ędzieju korzysta wie ś Gorz ędziej. Wodoci ąg ma poł ączenie z wodoci ągiem w Subkowach. Ze zbiorowych systemów wodoci ągowych w gminie Subkowy korzysta ~ 98% mieszka ńców. W gminie funkcjonuj ą jeszcze 4 uj ęcia prywatne:

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 24 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 28 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Uj ęcie Zakładów Chemicznych „Fregata” w Wa ćmierzu. Uj ęcia w Radostowie, Wielkiej Sło ńcy i Małym Garcu (uj ęcia po dawnych PGR-ach b ędące obecnie uj ęciami prywatnymi).

Opis istniej ących wodoci ągów Wodoci ąg grupowy z uj ęciem wody w Subkowach W skład uj ęcia wody wchodz ą 3 studnie gł ębinowe oraz stacja uzdatniania wody i dwa zbiorniki retencyjne po 150 m 3 ka żdy. Studnia nr 1 odwiercona w 1966 r. o gł ęboko ści 115,0 m Studnia nr 2 odwiercona w 1977 r. o gł ęboko ści 113,0 m Studnia nr 3 odwiercona w 1987 r. o gł ęboko ści 170,0 m Studnie nr 1 i 2 ujmuj ą poziom wodono śny z utworów trzeciorz ędowych, studnia nr 3 z utworów kredowych. Stacja uzdatniania wody zlokalizowana jest w budynku wolnostoj ącym obok studni nr 3. Stacja wodoci ągowa jest w dobrym stanie technicznym – została rozbudowana i zmodernizowana w 2000 r. 3 studnie oraz stacja wodoci ągowa zlokalizowane jest w budynku wolnostoj ącym, obok studni nr 3. Stacja wodoci ągowa jest w dobrym stanie technicznym – została rozbudowana i zmodernizowana w 2000 r. 3 studnie oraz stacja wodoci ągowa zlokalizowane s ą na działkach nr 502/14, 453/8 i 502/15 (obr ęb Subkowy). Zasoby eksploatacyjne uj ęcia wody z utworów trzeciorz ędowych w ilo ści Q=33,0m 3/h przy depresji s=11,0-13,6 m oraz kredowych w ilo ści Q=46,0m 3/h przy depresji 4,6 m zostały zatwierdzone decyzj ą Wojewody Gda ńskiego Nr 0-IV-8535/9913/88 z dnia 27.06.1988 r. Pobór wód podziemnych z uj ęcia w Subkowach okre ślony pozwoleniem wodnoprawnym wynosi: 3 Qd śr=350,0m /d w tym: z utworów trzeciorz ędowych 233m 3/d kredowych 117m 3/d Decyzja Nr WR.6223/W/14/03 z dnia 20.10.2003 r. została wydana przez Starost ę Tczewskiego – wa żna 10 lat.

Wodoci ąg grupowy z uj ęciem wody w Wielgłowach W skład uj ęcia wody wchodz ą 2 studnie gł ębinowe i stacja uzdatniania wody. Studnie 2 i 3 – o gł ęboko ści 130,0 m zostały odwiercone 1 1980 r. Stacja wodoci ągowa zlokalizowana jest w budynku wolnostoj ącym i wyposa żona jest w urz ądzenia technologiczne. Modernizacja i przebudowa stacji odbyła si ę w 2000 r. Uj ęcie wody zlokalizowane jest na działkach nr 89/3 i 91 (obr ęb Brzu śce, gm. Subkowy). Zasoby eksploatacyjne wód podziemnych z utworów trzeciorz ędowych zostały zatwierdzone przez Wydział Ochrony Środowiska Urz ędu Wojewódzkiego w Gda ńsku decyzj ą Nr O Ś-IV- 8535/8372/80 z dnia 13.01.1981 r. w ilo ści 60,0 m 3/h przy depresji 6,7 m. Pobór wód podziemnych z uj ęcia w Wielgłowach okre ślony pozwoleniem wodnoprawnym wynosi:

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 25 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 29 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3 Qd śr=164,0m /d 3 Qh max =60,0m /d Decyzja Nr WR-6223/W/14/05 z dnia 17.08.2005 r. została wydana przez Satrost ę Tczewskiego.

Wodoci ąg wiejski w Wa ćmierzu Uj ęcie wody składa si ę z 2 studni gł ębinowych i stacji uzdatniania wody i jest poło żone na działce 783 (obr ęb Wa ćmierz). Studnia nr 1 o gł ęboko ści 77,5 m została wykonana w 1972 r. Studnia nr 2 o gł ęboko ści 70,0 m została wykonana w 1981 r. Stacja wodoci ągowa zlokalizowana jest w budynku wolnostoj ącym i wyposa żona w zakresie uzdatniania w urz ądzenia technologiczne do redukcji zwi ązków żelaza i manganu oraz poprawy wska źników dla barwy i m ętno ści wody. Stacja wodoci ągowa wymaga pilnej modernizacji i remontu. Zasoby eksploatacyjne wód podziemnych z utworów czwartorz ędowych zostały zatwierdzone w ilo ści 66,0 m 3/h przy depresji 4,7 m przez Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gda ńsku decyzj ą Nr G-4234/5373/72 z dnia 16.12.1972 r. Pobór wód podziemnych z uj ęcia w Wa ćmierzu okre ślony pozwoleniem wodnoprawnym wynosi: 3 Qd śr=38,0m /d 3 Qh max =30,0m /d

Wodoci ąg wiejski w Gorz ędzieju Uj ęcie wody składa si ę z 2 studni gł ębinowych 2 i 3A, stacji uzdatniania wody i zbiornika wyrównawczego o poj. 30m 3. Uj ęcie zlokalizowane jest na działce nr 125 (obr ęb Gorz ędziej). Studnia nr 2 o gł ęboko ści 50,0 m wykonana została w 1969 r. Studnia 3A o gł ęboko ści 48,0 m wykonana została w 1987 r. Studnie pracuj ą przemiennie. Studnia nr 2 pełni rol ę studni podstawowej, studnia 3A – awaryjnej. Stacja wodoci ągowa zlokalizowana jest w budynku wolnostoj ącym i wyposa żona jest w urz ądzenia technologiczne do redukcji zwi ązków żelaza i manganu. Stacja wodoci ągowa w 2009 r. została zmodernizowana w zakresie wyposa żenia, budynek natomiast wymaga ocieplenia. Zasoby eksploatacyjne wód podziemnych z utworów czwartorz ędowych dla uj ęcia w Gorz ędzieju zostały zatwierdzone przez Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gda ńsku w wysoko ści Q=56,6 m 3/h przy depresji s=2,93 m decyzj ą nr G-B/4269/70 z dnia 29.06.1970 r. Pobór wód podziemnych z uj ęcia w Gorz ędzieju okre ślony pozwoleniem wodnoprawnym wynosi: 3 Qd śr=240,0m /d 3 Qh max =30,0m /d Do 2010 r. wła ścicielem uj ęcia było Gospodarstwo Rolno-Sadownicze s.c. w Gorz ędzieju.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 26 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 30 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Stan istniej ącej sieci wodoci ągowej. Ogólna długo ść sieci wodoci ągowej w gminie Subkowy wynosiła na koniec 2011 r. 81,31 km. Sie ć wodoci ągowa zbudowana jest z rur PCV i PE ø220, 160, 110 i 90, jedynie w miejscowo ści Wa ćmierz istnieje jeszcze sie ć wodoci ągowa z rur a-c ø80 L=~0,4 km.

Informacje ogólne i analizy dotycz ące zagadnie ń zwi ązanych z zaopatrzeniem w wod ę gminy Subkowy Na dzie ń 31.12.2011 r. - liczba osób zamieszkałych w gminie Subkowy wynosiła 5517 osób, w tym zameldowanych na pobyt stały 5422, na pobyt czasowy – 95 osób. - ilo ść wody pobrana w 2011 r. ł ącznie z wszystkich komunalnych uj ęć wody w gminie wynosiła 197100 m 3/rok, czyli 540 m 3/dob ę. - w tym na cele technologiczne 101,9 m 3/d =~18,9% - straty wody w sieci = 82,3 m 3/d =~ 15,4% -ilo ść wody dostarczona odbiorcom wyniosła 129 500 m 3/rok, 354,8 m 3/d - zatem średni wska źnik zu życia wody wyniósł na 1 mieszka ńca 65,4 l/M - dobowa zdolno ść produkcyjna uj ęć wynosiła 786 m 3/d

Odprowadzanie ścieków sanitarnych W gminie Subkowy funkcjonuj ą 2 oczyszczalnie ścieków zlokalizowane w miejscowo ściach Subkowy i Gorz ędziej. Ponadto w miejscowo ściach Radostowo i Mały Garc istniej ą systemy k.s., z których ścieki odprowadzane s ą do zbiorników Imhoffa. Ponadto Zakłady Chemiczne „Fregata” w Wa ćmierzu posiadaj ą własn ą oczyszczalni ę ścieków przemysłowych.

Oczyszczalnia ścieków w Subkowach Jest to nowa mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków, której rozruch odbył si ę w XI 2011 r. Zlokalizowana jest na działce nr 136 (obr ęb Subkowy). Wylot ścieków oczyszczonych do rowu melioracyjnego R-89 i dalej do rzeki Struga Subkowska. Oczyszczalnia składa si ę z nast ępuj ących obiektów i urz ądze ń: pomieszczenie technologiczne - pompownia ścieków surowych - sito spiralne pionowe - stanowisko zlewne ścieków dowo żonych -stanowisko mechanicznego odwadniania osadu reaktor biologiczny - komora retencyjna

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 27 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 31 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- piaskownik pionowy - komora tlenowa - osadnik wtórny, pionowy stanowisko pomiarowe ścieków oczyszczonych pomieszczenie dmuchaw pomieszczenie socjalno-techniczne stanowisko składowania osadu odwodnionego zag ęszczacz grawitacyjny osadu nadmiernego 3 3 Oczyszczalnia posiada wydajno ść Q d śr=180,0m /d i przepustowo ść Q h max =225,0m /d. Obci ąż enie oczyszczalni ścieków wyra żone równowa żną liczb ą mieszka ńców RLM – 1200. Ilo ść ścieków dopływaj ących do oczyszczalni ogółem w I półroczu 2012 wyniosła 13860 m 3, co si ę równa 76,15 m 3/d.

Zlewnia oczyszczalni w Subkowach Nowowybudowany system k.s. w zlewni oczyszczalni Subkowy jest systemem grawitacyjno- pompowym. Na dzie ń dzisiejszy funkcjonuje 10 przepompowni ścieków. Swym zasi ęgiem obejmuje ~80% mieszka ńców wsi Subkowy. Poniewa ż system jest wła ściwie dopiero uruchamiany, brak jest danych odno śnie liczby mieszka ńców odprowadzaj ących ścieki do nowowybudowanej k.s. zako ńczonej oczyszczalni ą ścieków. Szacuje si ę, że to ~1500 osób, po zako ńczeniu procesu uruchamiania b ędzie to ~1800 osób.

Oczyszczalnia ścieków w Gorz ędzieju Jest to nowa mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków (rozruch odbył si ę w 2006 r.) typu ECO-LINE 5N, zlokalizowana na działce geodezyjnej nr 22/15 (obr ęb Gorz ędziej). Ścieki po oczyszczeniu odprowadzane s ą kolektorem grawitacyjnym PCV ø200 do rz. Wisły. Oczyszczalnia składa si ę z nast ępuj ących obiektów i urz ądze ń technologicznych: • studzienka z krat ą, • przepompownia ścieków sanitarnych, • studnia rozpr ęż na • zbiornik osadzania mechanicznego – magazyn osadu, • stopie ń biologiczny z 5 modułami złó ż biologicznych, • cz ęść osadzania wtórnego – obrotowy filtr b ębnowy typu Hydrotech, • studnia rozdzielcza recyrkulacji ścieków oczyszczonych, • studnia pomiarowa. Oczyszczalnia, wg wydanego przez Starostwo Powiatowe pozwolenia wodnoprawnego 3 (decyzja WR 6223/21/S/06 z dnia 31.10.2006 r.) posiada wydajno ść Q d śr=33,5 m /d 3 i przepustowo ść Q h max =67,0m /d. Obci ąż enie oczyszczalni ścieków wyra żone równowa żną liczb ą mieszka ńców RLM-186. Ilo ść ścieków dopływaj ących na oczyszczalni ę ścieków w Gorz ędzieju w 2011 r. wyniosła: 11000 m 3/rok ~ 30,1m 3/d śr

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 28 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 32 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Na oczyszczalni ę odprowadzane s ą ścieki bytowe z budynków mieszkalnych wsi Gorz ędziej systemem grawitacyjno-pompowym (funkcjonuj ą 2 przepompownie ścieków. Wg sprawozdania OS-5 dla GUS-u za rok 2011 szacunkowa liczba mieszka ńców odprowadzaj ących ścieki do kanalizacji sanitarnej zako ńczonej oczyszczalni ą ścieków wynosiła 330 osób

Istniej ące zbiorniki Imhoffa Funkcjonuj ą jeszcze w Radostowie i Małym Garcu. Wła ścicielem ich jest gmina Subkowy. Do tych zbiorników odprowadzane s ą ścieki z istniej ącej zabudowy mieszkaniowej tych wsi. Planuje si ę ich likwidacj ę do 2015r.

Ocena stopnia skanalizowania gminy Subkowy Na dzie ń 31.12.2011 r. długo ść kanalizacji sanitarnej wynosiła 14,54 km. Liczba ludno ści odprowadzaj ącej ścieki do zorganizowanych systemów k.s. zako ńczonych oczyszczalni ą na dzie ń dzisiejszy wynosi ~ 1330 mieszkańców (nie wliczono Radostowa i Małego Garca), co stanowi 24,5%. Do ko ńca 2013r. nast ąpi całkowite podł ączenie m. Subkowy do k.s. i wówczas liczba ta wzro śnie do 41%. Do 2015r. do oczyszczalni w Subkowach zostanie wł ączone Radostowo i Mały Garc w rozwi ązaniu wariantowym i wówczas procent ten wzro śnie do ~50%. Dla gminy Subkowy wyznaczono aglomeracj ę ściekow ą Subkowy (Uchwała Nr 771/XXXVI/13 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie likwidacji dotychczasowej aglomeracji Subkowy i wyznaczenia aglomeracji Subkowy - Dz. Urz. Woj. Pom. Z 2014 r., poz. 120). Aglomeracja Subkowy obejmuje m. Subkowy, Gorz ędziej i Radostowo. W ramach realizacji Planu Aglomeracji Subkowy likwiduje si ę zbiornik Imhoffa w Radostowie i nast ępuje odprowadzenie ścieków do układu kanalizacji sanitarnej w Subkowach.

Odprowadzanie wód opadowych W gminie Subkowy, podobnie jak w innych gminach wiejskich nie ma zorganizowanych systemów kanalizacji deszczowej. W wielu wsiach istniej ą pojedyncze odwodnienia fragmentów ulic, obiektów. Ze wzgl ędu na skale opracowania studium, drobne lokalne fragmenty kanalizacji deszczowej nie maja znaczenia dla rozwi ąza ń kierunkowych i dlatego jako takie nie zostały szczegółowo inwentaryzowane.

Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą Przez obszar gminy przebiegaj ą dwie jednotorowe napowietrzne linie WN-110kV: - nr 1426 relacji GPZ Polmo – GPZ Subkowy - nr 1427 relacji GPZ Subkowy – GPZ Lignowy.

Dla linii elektroenergetycznej 110kV obowi ązuje pas ogranicze ń o szeroko ści 40m (po 20m od osi linii). Warunki lokalizacji obiektów oraz zasady zagospodarowania w wy żej wymienionym pasie nale ży ka żdorazowo uzgadnia ć z zarz ądc ą sieci. Na obszarze gminy zlokalizowana jest stacja transformatorowa 110/1t5 kV o nazwie GPZ Subkowy.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 29 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 33 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

W gminie funkcjonuj ą dwie farmy wiatrowe produkuj ące energi ę wyprowadzan ą do krajowego systemu elektroenergetycznego.

Linie 15 kV poprzez słupowe stacje transformatorowe 15/0,4kV zasilaj ą sie ć niskiego napiecia, która bezpo średnio zasila odbiorców. Sie ć nn-0,4 kV na terenach intensywnej zabudowy przewa ża w wykonaniu kablowym, najcz ęś ciej o przekroju 120 mm2, za ś na terenach o zabudowie ekstensywnej i u żytkowanej rolniczo w wykonaniu napowietrznym z przewodami gołymi lub izolowanymi, o zro żnicowanych przekrojach. Obecnie linie niskiego napi ęcia budowane s ą wył ącznie jako izolowane. Stan techniczny w/w obiektow jest średni i dobry.

Zaopatrzenie w ciepło Brak jest w gminie scentralizowanych zystemów zaopatrzenia w ciepło. Potrzeby cieplne pokrywane s ą głownie z indywidualnych źrodeł energii. Głównym no śnikiem jest obecnie węgiel. Budynki użyteczno ści publicznej ogrzewane s ą z indywidualnych kotłowni. Energia odnawialna-obecnie prawie wył ącznie drewno- jest wykorzystywana w niewielkim stopniu.

Zaopatrzenie w gaz Przez gmin ę przebiegają gazoci ągi wysokiego ci śnienia, ale gaz nie jest rozprowadzony do miejscowo ści na terenie gminy. W gminie wykorzystuje si ę gaz płynny do celow bytowo- gospodarczych.

Na terenie gminy Subkowy zlokalizowane s ą gazoci ągi wysokiego ci śnienia, stanowi ące fragment krajowego systemu przesyłu gazu ziemnego wysokometanowego E: • DN 500; Pr 8,4 MPa relacji Gustorzyn - Reszki; • DN 400; PN 6,3 MPa relacji Gustorzyn – Pruszcz Gdański; Inwestycje projektowane w s ąsiedztwie ww. gazoci ągów musz ą spełnia ć wymagania okre ślone w Rozporz ądzeniu Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada ć sieci gazowe i ich usytuowanie (Dz. U. z 2013 r. poz. 640). Szeroko ść strefy kontrolowanej, której linia środkowa pokrywa si ę z osi ą gazoci ągu DN500 wynosi 8,0 m, natomiast w przypadku gazoci ągu DN400 szeroko ść strefy uzale żniona jest od rodzaju obiektu terenowego, dla którego strefa została wyznaczona. Dla powy ższych gazoci ągów zostały równie ż wyznaczone pasy eksploatacyjne o szeroko ści 6,0 m (po 3,0 m na stron ę od osi).

Gospodarka odpadami W gminie Subkowy nie funkcjonuj ą urz ądzone składowiska odpadów. Odpady stałe wywo żone s ą na wysypisko w Tczewie. Wywozem odpadów stałych zajmuje si ę Przedsi ębiorstwo Usługowe Nieczysto ści Stałych z Tczewa oraz dwa prywatne przedsi ębiorstwa wywozowe. Prowadzona jest punktowa selektywna zbiórka odpadów stałych (PET, szkło, makulatura), zbiorniki na szkło i PET usytuowane s ą w ka żdej wsi. Zgodnie ze wskazaniami zawartymi w „Planie gospodarki odpadami dla województwa pomorskiego 2018” (2012), przyj ętym Uchwał ą Nr 415/XX/12 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 25 czerwca 2012 roku podstawowym zało żeniem funkcjonowania nowego systemu gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce jest system rozwi ąza ń regionalnych. Gmina Subkowy poło żona jest w Regionie Wschodnim gospodarki odpadami.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 30 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 34 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Region Wschodni jest powierzchniowo najwi ększym regionem, liczy ponad 365 tys. mieszka ńców z terenu 32 gmin województwa pomorskiego. Na terenie regionu wschodniego istnieje instalacja regionalna do przetwarzania odpadów komunalnych - RIPOK Gilwa Mała. Docelowo w regionie tym funkcjonowały b ędą 2 instalacje regionalne, RIPOK Gilwa Mała oraz RIPOK Tczew, którego budowa w chwili obecnej jest realizowana, uruchomienie zakładu planowane jest na pocz ątku 2014 r. Z uwagi na fakt, że RIPOK Gilwa Mała nie jest w stanie przetworzy ć wszystkich odpadów z regionu Wschodniego wyznaczono, do czasu uruchomienia RIPOK Tczew, 7 składowisk odpadów komunalnych pełni ących rol ę instalacji zast ępczych, składowiska te zlokalizowane s ą w miejscowo ściach: Tczew, Goł ębiewo Wielkie, Mini ęta, Nowa Wie ś Sztumska, Nicponia, Ropuchy, Szaleniec. Po uruchomieniu RIPOK Tczew składowiska w Tczewie, Goł ębiewie Wielkim, Mini ętach, Ropuchach i Szale ńcu strac ą status instalacji zast ępczych – planowane jest ich zamkni ęcie i rekultywacja, do ko ńca 2015 r. Składowiska w Nowej Wsi Sztumskiej i Nicponi po uruchomieniu RIPOK w Tczewie równie ż nie b ędą pełniły ju ż roli instalacji zast ępczych. Planowane jest przekształcenie składowiska w Nicponi w obiekt unieszkodliwiania odpadów zawieraj ących azbest, brak informacji na temat planów składowiska w Nowej Wsi Sztumskiej, na którym nie b ędą mogły by ć składowane zmieszane odpady komunalne oraz pozostało ści z sortowania odpadów komunalnych („Plan gospodarki odpadami dla województwa pomorskiego 2018”, 2012).

Transport ruroci ągowy Przez teren województwa pomorskiego w tym przez gmin ę Subkowy przechodzi ruroci ąg Port Północny – Płock; średnica ruroci ągu Dz 820. Jednostk ą zarz ądzaj ącą systemem transportu ruroci ągowego jest Przedsi ębiorstwo Eksploatacji Ruroci ągów Naftowych „Przyja źń ” w Płocku. Rozporz ądzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiada ć bazy i stacje paliw płynnych, ruroci ągi przesyłowe dalekosi ężne słu żące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 243 poz.2063) – okre śla strefy bezpiecze ństwa: - dla pojedynczego ruroci ągu o przekroju powy żej 600mm - 20 m ( środek strefy stanowi o ś ruroci ągu); Ruroci ąg zbudowany został w 1975 r. zgodnie z obowi ązuj ącymi w tym czasie przepisami, innymi ni ż obecnie, np. strefa bezpiecze ństwa wynosiła 40m. PERN – Płock ustalił wówczas a stref ę do uzgodnie ń, obowi ązuj ącą dla wszystkich inwestycji liniowych i kubaturowych, w granicach 500 m z obu stron rurociągu. Uznaje si ę, że tak że obecnie, ze wzgl ędu na długi czas eksploatacji ruroci ągu, ten tryb uzgodnie ń, a tak że pierwotna strefa bezpiecze ństwa powinny by ć zachowane.

3.2. STAN ŁADU PRZESTRZENNEGO I WYMOGI JEGO OCHRONY

Gmina Subkowy jest gmin ą o charakterze wybitnie rolniczym. Od wschodu ograniczona jest rzek ą Wisł ą, gdzie koncentruje si ę najwi ęcej obszarów chronionych (Natura 2000) – jest to obszar równie ż najbardziej atrakcyjny krajobrazowo: z ci ągami i otwarciami widokowymi wzdłu ż Wisły. Najistotniejsze punkty widokowe, ci ągi widokowe atrakcyjne i wybitnie atrakcyjne zostały pokazane na planszy graficznej uwarunkowa ń – zał. do uchwały w skali 1:10 000.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 31 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 35 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Centralna cz ęść obszaru gminy zwi ązana jest z miejscowo ści ą Subkowy, gdzie wyst ępuje najwi ększa koncentracja usług oraz najkorzystniejsze powiązania komunikacyjne (linia kolejowa, droga krajowa nr 91). Walory środowiska przyrodniczego szczegółowo omówiono w opracowaniu ekofizjograficznym W opracowaniu „Studium walorów środowiska kulturowego i krajobrazu” dla gminy Subkowy (opracowanie Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne DOM w Starogardzie Gda ńskim, 2012) dla ka żdej z miejscowo ści przedstawiono w formie opisowej jej histori ę, warto ści przestrzenne i krajobrazowe, warto ści materialne i stan zachowania; w formie graficznej (w skali 1:10 000) wskazano granice historycznego układu ruralistycznego, warto ściowe zespoły i obiekty, historyczn ą ziele ń, a tak że zagospodarwoanie dysharmonijne. Opracowanie ilustrowano historycznymi mapami, zdj ęciami lotniczymi oraz fotografiami zabudowy.

Główne problemy ładu przestrzennego gminy Subkowy : - zauwa żalne jest naruszenie układu przestrzennego niektórych miejscowo ści wskutek niekontrolowanych procesów inwestycyjnych, - wiele obiektów o walorach kulturowych jest w złym stanie technicznym, niektóre s ą ju ż całkowicie zdewastowane i ledwo czytelne w krajobrazie (zachowały si ę np. jedynie relikty parków podworskich), - nowa zabudowa cz ęsto nie jest dostosowana form ą, gabarytami, kolorystyk ą do dawnych układów zabudowy (dot. głównie nowej zabudowy mieszkaniowej, realizowanej wg katalogowych, powtarzalnych rozwi ąza ń – bez indywidualizacji ich formy i bez dostosowania do krajobrazu), - du ży wpyw inwestycji powi ązanych z planowan ą elektrowni ą konwencjonaln ą w miejscowo ści Rajkowy w gminie Pelplin, szczególnie na południow ą cz ęść gminy.

3.3. STAN ŚRODOWISKA, W TYM STAN ROLNICZEJ I LE ŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ, WIELKO ŚĆ I JAKO ŚCI ZASOBÓW WODNYCH ORAZ WYMOGI OCHRONY ŚRODOWISKA, PRZYRODY I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO

Opracowano na podstawie opracowania ekofizjograficznego wykonananego w grudniu 2012 r.

Waloryzacja zasobowo-użytkowa Potencjał transurbacyjny Ocena warunków ekofizjograficznych dla zabudowy dla terenów niezainwestowanych i niele śnych, uwzgl ędnia przede wszystkim nast ępuj ące cechy: • warunki geologiczne posadowienia budynków; • stosunki wodne, a zwłaszcza gł ęboko ść pierwszego poziomu wody gruntowej; • spadki terenu; • warunki biotopoklimatyczne.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 32 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 36 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Drug ą podstawow ą grup ę uwarunkowa ń tworz ą wła ściwo ści ekologiczne terenu – rola poszczególnych ekosystemów w funkcjonowaniu środowiska na poziomie lokalnym lub regionalnym. Trzeci ą grup ę uwarunkowa ń stanowi ą ograniczenia prawne zwi ązane z wyst ępowaniem chronionych zasobów środowiska przyrodniczego (np. gleby wysokiej jako ści, surowce, strefy ochronne uj ęć wody itp.). Ocen ę potencjału transurbacyjnego Subkowy wykonano dla otoczenia wsi o zwartej zabudowie. Graficznym wyrazem oceny s ą progi ekofizjograficzne Progi te wskazuj ą tereny, dla których nie wyst ępuj ą istotne ograniczenia fizjograficzne lub ekologiczne, mog ące utrudni ć procesy inwestycyjne lub skomplikowa ć funkcjonowanie przyszłych struktur osadniczych. Granic ę terenów o takich cechach stanowi ą wła śnie progi, których przekraczanie jest nieuzasadnione w aspekcie przyrodniczym, technicznym i ekonomicznym. Ocena potencjału transurbacyjnego obszaru gminy Subkowy wykazała, że wokół jednostek osadniczych o zwartej zabudowie wyst ępuj ą ró żnorodne fizjograficzne, ekologiczne i prawne ograniczenia ich przestrzennego rozwoju. Wi ększo ść wsi charakteryzuje si ę cz ęś ciowymi ograniczeniami fizjograficznymi rozwoju, wynikaj ącymi przede wszystkim z lokalnego wyst ępowania gruntów nieno śnych i podmokłych, w tym ekosystemów torfowiskowych, a tak że terenów o znacznym nachyleniu (powy żej 10 0), w tym bariery w postaci kraw ędzi doliny Wisły. Znaczna cz ęść obszaru gminy Subkowy posiada ograniczenia w postaci występowania gleb wysokiej jako ści. Stosunkowo niedu ży jest udział lasów w ogólnej powierzchni gminy (ok. 11%), które wyst ępuj ą głównie w postaci zwartego kompleksu w zachodniej cz ęś ci gminy i w postaci zdecydowanie mniejszego płata w cz ęś ci środkowej gminy. W zwi ązku z tym lasy nie powoduj ą istotnych ogranicze ń w rozwoju zabudowy na terenie gminy Subkowy. W ogólnej ocenie potencjał transurbacyjny gminy jest jako wysoki.

Potencjał rekreacyjny Potencjał rekreacyjny środowiska przyrodniczego obszaru gminy Subkowy zwi ązany jest przede wszystkim z: • przebiegiem przez jej wschodni ą cz ęść doliny Wisły – dotyczy to przede wszystkim jej walorów krajobrazowych i atrakcyjno ści Wisły jako szlaku turystyki wodnej. Małe s ą natomiast walory u żytkowe dna doliny Wisły ze wzgl ędu na uwarunkowania fizjograficzne. Barier ę dost ępno ści dna doliny i Wisły stanowi wystromiona kraw ędź doliny; • wyst ępowaniem w obr ębie gminy obszarów prawnie chronionych – obszarów Natura 2000, tj.: – specjalnego obszaru ochrony ptaków „Dolina Dolnej Wisły” PLB040003 i obszaru maj ącego znaczenie dla Wspólnoty „Dolna Wisła” PLH220033, które obejmuj ą na terenie gminy Subkowy dolin ę Wisły i jej bezpo średnie otoczenie – obszaru maj ącego znaczenie dla Wspólnoty Wa ćmierz” PLH220031 – poło żonego w cało ści w granicach gminy, obejmuj ącego atrakcyjne krajobrazowo i ekologicznie tereny, o urozmaiconej rze źbie terenu z rozrzuconymi zagłębienia z torfowiskami i skupieniem niewielkich zbiorników wodnych; • wyst ępowaniem w zachodniej cz ęś ci gminy zwartych kompleksów le śnych - wi ększo ść

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 33 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 37 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

kompleksów le śnych obszaru opracowania jest w wieku ponad 40-50 lat lub jest blisko jego osi ągni ęcia, co, abstrahuj ąc od ich funkcji ekologiczno-ochronnej, pozwala na ich rekreacyjne u żytkowanie. Do najbardziej warto ściowych pod wzgl ędem krajobrazowym nale żą tereny doliny Wisły i jej kraw ędzi w okolicach wsi Gorz ędziej. Wie ś ta, z zabytkowym Sanktuarium św. Wojciecha oraz funkcjonuj ącym domem rekolekcyjnym, stanowi ą miejsce cz ęstych wycieczek i spotka ń młodzie żowych. Swego rodzaju atrakcj ą turystyczn ą jest równie ż, zlokalizowany przy sanktuarium zakon Karmelitów Bosych, Atrakcyjno ść turystyczn ą gminy podnosi równie ż istnienie rancza „Uroczysko” we wsi Wielgłowy z mo żliwo ściami uprawiania tam form turystyki kwalifikowanej: jazdy konnej siodłowej i zaprz ęgowej oraz organizacji ognisk i kuligów. Przy le śniczówce w Bukowcu (w zachodniej cz ęś ci gminy) znajduje si ę stanica my śliwska z zagospodarowanym terenowym miejscem rekreacyjnym na ognisko i grilowisko dla osób indywidualnych oraz grup osób zorganizowanych. Poprzez istnienie stanicy z budynkiem zadaszonym, ogrzewaniem kominkowym i pomieszczeniem gospodarczo – kuchennym wydłu ża si ę okres jej wykorzystania tak dla celów rekreacyjnych jak i np. szkoleniowych. Ponadto przy zespole szkół w Subkowach funkcjonuje, powstała w oparciu o miejscowe zabytki i pomniki przyrody ście żka dydaktyczna „Nad Drybokiem” („Plan rozwoju lokalnego gminy Subkowy”, 2005). Atrakcyjno ść turystyczn ą gminy Subkowy podnosz ą równie ż walory kulturowe. Stanowi ą je przede wszystkim obiekty dziedzictwa materialnego wpisane do rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Reasumuj ąc, w gminie Subkowy istniej ą umiarkowane warunki do rozwoju funkcji turystyczno-rekreacyjnej, a zwłaszcza agroturystyki, indywidualnej rekreacji pobytowej i turystyki kwalifikowanej (pieszej, rowerowej, konnej).

Potencjał biotyczny Zasoby le śne W gminie Subkowy zajmuj ą ł ącznie powierzchni ę ok. 767,6. ha, co stanowi ok. 11% ogólnej powierzchni gminy. Jest to wska źnik zdecydowanie ni ższy od średniej lesisto ści w kraju, która wynosi ok. 29%. Lasy na terenie gminy, nale żą ce do Skarbu Pa ństwa administrowane są przez Nadle śnictwo Starogard przy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gda ńsku. Cz ęść lasów posiada status lasów ochronnych: lasy ochronne miast, lasy wodochronne Na podstawie nielicznych danych na temat produkcji biomasy w zbiorowiskach le śnych Polski oraz danych fitosocjologicznych dotycz ących charakterystyki poszczególnych zespołów le śnych gminy Subkowy, zestawi ć mo żna przybli żony podział układów le śnych na 4 grupy - od posiadaj ących najwi ększy potencjał produkcji biomasy w ci ągu sezonu wegetacyjnego, po najni ższy. Siedliska le śne wyst ępuj ące na terenie gminy charakteryzuj ą si ę nast ępuj ącym potencjałem le śnym okre ślonym produktywno ści ą biomasy z jednego hektara na rok: − potencjał bardzo du ży : lasy świe że − potencjał du ży lasy mieszane świe że, bory mieszane świe że; − potencjał umiarkowany las wilgotny, las mieszany wilgotny; − potencjał mały bór bagienny, ols jesionowy.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 34 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 38 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Pierwsza grupa zbiorowisk, cechuj ąca si ę relatywnie bardzo du żą produk- tywno ści ą biomasy, reprezentowana jest przez jeden typ siedliska - las świe ży. Najcz ęstszymi zbiorowiskami leśnymi s ą w tym przypadku zespoły gr ądu i żyznej buczyny, jednak na terenie gminy Subkowy znacznie przebudowane du żym i bardzo du żym udziałem sosny. Układy te posiadaj ą zasadniczo zwarty, wielowarstwowy, drzewostan, o wysokiej produkcji masy drewna. W przypadku du żego udziału buka w drzewostanie maleje produktywno ść podrostu i runa, gdy ż drzewo to w starszych klasach wieku jest światłorz ądne, szybko wypełniaj ące woln ą przestrze ń swoimi koronami. Drug ą grup ę, o du żej produkcji biomasy, tworz ą na terenie gminy drzewostany na siedliskach lasu mieszanego świe żego i boru mieszanego świe żego. Dawny li ściasty drzewostan przebudowany został sosn ą, co warunkuje, że przyrost masy drewna jest mniejszy ni ż w poprzedniej grupie. Do trzeciej grupy zaliczono siedliska, których produktywno ść biomasy mo żna okre śli ć jako umiarkowan ą. S ą to las mieszany wilgotny i las wilgotny. Czwart ą grup ę siedlisk stanowi ą siedliska o typowym, hydrogenicznym charakterze. Ich produktywno ść biomasy została okre ślona jako relatywnie mała. Wyst ępuj ą tu takie siedliska le śne jak: bór bagienny i ols jesionowy. Cech ą charakterystyczn ą wyst ępuj ących tu zbiorowisk jest przystosowanie si ę do płytkiego poziomu wód gruntowych, a czasami wr ęcz do wyst ępowania wody na powierzchni terenu.. W drzewostanach iglastych dominuje sosna z domieszk ą brzozy, w drzewostanach li ściastych za ś olcha w ró żnych układach z jesionem, topol ą i wierzb ą. Drzewostany tu wyst ępuj ące charakteryzuj ą si ę małym przyrostem biomasy. Przedstawione zaszeregowanie siedlisk do grup produktywno ści biotycznej oraz sekwencja tych grup odnosz ą si ę do cech przeci ętnych fitocenoz. Poszególne płaty mog ą wykazywa ć do ść znaczne ró żnice, w zale żno ści od zwarcia drzewostanu, jego wieku, przestojów starych drzew, obecno ści drzew szpilkowych, stanu runa i warstwy krzewów. Dlatego mo żliwe, że grupy zaz ębiaj ą si ę pod wzgl ędem produktywno ści biotycznej. Ogólnie potencjał le śny gminy Subkowy, bior ąc pod uwag ę produktywno ść siedlisk, okre śli ć mo żna jako umiarkowany, natomiast bior ąc pod uwag ę powierzchni ę lasów (wynosz ąca zaledwie ok. 11% ogólnej powierzchni gminy) oraz wyst ępuj ące tu drzewostany jako mały.

Potencjał agroekologiczny Najlepszym wyznacznikiem potencjału agroekologicznego środowiska przyrodniczego s ą kompleksy rolniczej przydatno ści gleb, stanowi ące „zbiorcze typy siedliskowe rolniczej przestrzeni produkcyjnej” (Przydatno ść rolnicza gleb Polski, 1973). Obejmuj ą one tereny o podobnych wła ściwo ściach rolniczych, najbardziej odpowiednie dla rozwoju i plonowania poszczególnych ro ślin uprawnych. Kompleksy wyznacza si ę z uwzgl ędnieniem charakteru i wła ściwo ści gleb (typ, rodzaj, gatunek, wła ściwo ści fizyczne i chemiczne, stopie ń kultury) oraz lokalnych warunków klimatycznych, geomorfologicznych i wilgotno ściowych. Na obszarze gminy Subkowy wyst ępuj ą kompleksy rolniczej przydatno ści gleb od 1. - pszennego bardzo dobrego do 9. - zbo żowo-pastewnego słabego oraz wszystkie kompleksy użytków zielonych od 1z - bardzo dobre i dobre do 3z - słabe i bardzo słabe. Ich powierzchniowy i procentowy udział na terenie gminy Subkowy przedstawia poni ższa tabela.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 35 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 39 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tab. Powierzchniowy i procentowy udział poszczególnych kompleksów przydatno ści rolniczej gleb na terenie gminy Subkowy kompleksy przydat. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 1z 2z 3z rolniczej gleb udział 600 3512 420 572 92 100 38 191 1 68 279 219 powierzchniowy [ha] udział procentowy 10,9 63,4 7,6 10,4 1,7 1,8 0,7 3,5 0,0 12,0 49,3 38,7 [%] Źródło: Warunki przyrodnicze produkcji rolniczej woj. gda ńskiego, 1982.

Gleby o najwi ększym potencjale agroekologicznym, tj. 1. - pszenny bardzo dobry, 2. - pszenny dobry, 3. - pszenny wadliwy, zajmuj ą na terenie gminy a ż ok. 82% wszystkich gruntów ornych, z czego najwi ększy jest udział kompleksu 2. Kompleks 1. pszenny bardzo dobry obejmuje najlepsze gleby, zasobne w składniki pokarmowe, o odczynie oboj ętnym, gł ębokim poziomie próchnicznym, dobrej strukturze, przepuszczalne, przewiewne. Osi ąga si ę na nich wysokie i do ść wierne plony, nawet najbardziej wymagaj ących ro ślin. Kompleks 2. pszenny dobry charakteryzuje si ę troch ę gorszymi warunkami glebowymi, przewa żaj ą tu gleby bardziej zwi ęź lejsze i ci ęż sze do uprawy. Gleby te nie nale żą jednak do gleb wadliwych, gdy ż ujemne cechy wyst ępuj ą w nich tylko w nieznacznym stopniu. Na zaliczanych do tego kompleksu glebach udaj ą si ę wszystkie ro śliny uprawne, lecz otrzymywanie wysokich plonów uzale żnione jest w pewnym stopniu od poziomu agrotechniki i przebiegu pogody. Gleby kompleksu 3. - pszennego wadliwego obejmuj ą gleby, które nie s ą zdolne do magazynowania wi ększych ilo ści wody i w pewnych okresach wykazuj ą jej niedobór. Takie układy stosunków wodnych powoduj ą bardzo du że wahania plonów ro ślin. W latach mokrych plony mog ą by ć wysokie, w latach suchych za ś bardzo niskie. Drug ą grup ę stanowi ą gleby o umiarkowanym potencjale agroekologiczn ą, tj. 4. - żytni bardzo dobry, 5. - żytni dobry, 6. - żytni słaby i 8. zbo żowo-pastewny mocny. Zajmuj ą one łącznie ok. 17% wszystkich gruntów ornych. W skład kompleksu 4. - wchodz ą najlepsze gleby wytworzone z piasków gliniastych mocnych i gliniastych. W wyniku zabiegów agrotechnicznych gleby te potrafi ą osi ąga ć wysoki stopie ń kultury umo żliwiaj ący uprawy ro ślin charakterystycznych dla kompleksów pszennych. Kompleks 5. - żytni dobry wraz z kompleksem 6. - żytni słaby - stanowi ą razem niewielki odsetek gruntów, wyst ępuj ąc w postaci płatów w obr ębie gruntów wy ższych kompleksów. Kompleks żytni dobry obejmuje gleby do ść wra żliwe na susz ę, przewa żnie wyługowane i zakwaszone. Gleby te uwa żamy za typowo żytnio-ziemniaczane. Kompleks żytni słaby charakteryzuje si ę glebami nadmiernie przepuszczalnymi, maj ącymi słab ą zdolno ść zatrzymywania wody, przez co dobór ro ślin uprawnych jest bardzo ograniczony, a plony zale żą w du żym stopniu od ilo ści i rozkładu opadów. Kompleks 8. zbo żowo-pastewny obejmuje gleby potencjalnie żyzne, ale wadliwe na skutek nadmiernego okresowego uwilgotnienia, plony s ą z reguły wy ższe w latach suchych. Najmniejszy potencjał agroekologiczny charakteryzuje kompleksy: 7. - żytni bardzo słaby i 9. - zbo żowo-pastewny słaby. Na terenie gminy Subkowy wyst ępuj ą one fragmentarycznie i zajmuj ą niespełna 1% wszystkich gruntów ornych w gminie.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 36 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 40 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Gleby kompleksu 7. s ą piaszczyste, ubogie w składniki pokarmowe, trwale za suche. S ą to gleby żytnio-ziemniaczane, daj ące niskie plony, a ekonomiczna opłacalno ść ich uprawy jest zerowa lub ujemna. Gleby kompleksu 9. wyst ępuj ą na zaledwie 1 ha. Spo śród kompleksów u żytków zielonych przewa żaj ą kompleksy średniej jako ści tj. kompleksy 2z u żytków zielonych średnich, stanowi ące prawie połow ę wszystkich u żytków zielonych w gminie. Stosunkowo du ży jest tak że udział kompleksów najsłabszych. Tj. kompleksów 3z u żytków zielonych słabych i bardzo słabych (ok. 1/3 wszytkich u żytków zielonych w gminie). Najmniejszym udział (ok. 12% charakteryzuj ą si ę u żytki zielone 1z bardzo dobre i dobre Kompleks 1z. u żytków zielonych bardzo dobrych i dobrych wyst ępuje na glebach zarówno mineralnych jak i mułowo-torfowych. Ł ąki s ą co najmniej dwuko śne, o wydajno ści nie mniejszej ni ż 5 ton dobrego siana z 1 ha. Pastwiska pozwalaj ą na wy żywienie 3 krów w okresie wegetacyjnym. Kompleks 2z. u żytków zielonych średnich obejmuje ł ąki dwuko śne o wydajno ści siana 2,5 - 3 t z ha. Pastwiska maj ą wydajno ść wystarczaj ącą na wy żywienie 2 krów przez 130 dni, Kompleks 3z. u żytków zielonych słabych i bardzo słabych obejmuje użytki na glebach zbyt suchych lub zbyt wilgotnych. Jednoko śne ł ąki daj ą plon około 1,5 t siana. Pastwiska mog ą wy żywi ć 1 krow ę w ci ągu 120 dni. W ogólnej ocenie potencjał agroekologiczny gminy Subkowy jest bardzo du ży.

Potencjał wodny Zasoby wodne obejmuj ą zasoby wód powierzchniowych i podziemnych. Zasoby wód powierzchniowych na terenie gminy Subkowy stanowi ą cieki i rowy melioracyjne oraz zbiorniki wodne. Najwa żniejsz ą rzek ą jest Wisła, przepływaj ąca wzdłu ż wschodniej granicy gminy. Jej najwi ększym dopływem znajduj ącym si ę na terenie gminy jest rzeka Drybok (Struga Subkowska), przepływaj ąca m.in. przez wie ś gminn ą Subkowy. Ponadto w bliskiej odległo ści od granic gminy przepływa rzeka Wierzyca (w odległo ści ok. 40 m w kierunku południowym). Spo śród zbiorników wodnych najwi ększym jest Jezioro Pelpi ńskie, znajduj ące si ę w południowo-wschodniej cz ęś ci gminy Subkowy. Poza nim na terenie gminy wyst ępuj ą niewielkie „oczka wodne” (w obr ębie wysoczyzny morenowej) oraz niewielkie starorzecza (w obr ębie doliny Wisły). O du żym potencjale wodnym gminy Subkowy w zakresie wód powierzchniowych mogłyby decydowa ć wody Wisły, która jednak z ró żnych powodów nie jest wykorzystywana. Wynika to przede wszystkim z zanieczyszczenia wód prowadzonych przez Wisł ę, braku tradycji jej gospodarczego wykorzystania (energetyka, turystyka, rybołówstwo) i zaprzestania użytkowania jej transportowej funkcji. W zakresie wód podziemnych, na terenie gminy nie wyst ępuj ą istotne zasoby wód podziemnych. Gmina Subkowy poło żona jest poza zasi ęgiem głównych zbiorników wód podziemnych, wyznaczonych na terenie całego kraju. W odniesieniu do u żytków poziomów wodono śnych wyró żni ć mo żna trzy poziomy: czwartorz ędowy, trzeciorz ędowy i kredowy. Decyduj ący udział w dostarczaniu wody ma poziom czwartorz ędowy, który jest ujmowany najwi ększ ą liczb ą studni i zwi ązany jest z mi ędzymorenowej warstwy piaszczystej. Aktualne zasoby wody podziemnej w pełni zaspokajaj ą gminne potrzeby.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 37 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 41 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Potencjał surowcowy Według danych Pa ństwowego Instytutu Geologicznego – baza MIDAS, oraz „Bilansu zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce wg stanu na 31.12.2011 r.” (2012) w granicach gminy Subkowy, nie wyst ępuj ą udokumentowane zło ża surowców mineralnych. Udokumentowane zło że surowców naturalnych wyst ępuje w bliskim otoczeniu gminy (ok. 150 m od jej granic). Jest nim zło że kruszywa naturalnego „Swaro żyn” o powierzchni ok. 1,7 ha, którego eksploatacja została zaniechana.

Osnowa ekologiczna gminy Podstawowymi elementami osnowy ekologicznej gminy Subkowy i jej bliskiego otoczenia s ą, wskazane w „Planie zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego” (2009): • ponadregionalny korytarz ekologiczny Doliny Wisły; • regionalny korytarz ekologiczny Doliny Wierzycy. Korytarz ekologiczny Doliny Wisły, rangi ponadregionalnej, obejmuje cał ą dolin ę Wisły, która szczególnie w swym środkowym i dolnym biegu zachowała naturalny i półnaturalny charakter wielkiej rzeki nizinnej z licznymi mieliznami, w ędruj ącymi piaszczystymi łachami, terasami zalewowymi, stanowi ącymi siedliska ptactwa wodnego. Na obszarze województwa pomorskiego cała dolina wraz z jej zboczami, stanowi wa żny korytarz ekologiczny, typu lądowo-rzecznego („Plan…” 2009). Korytarz ekologiczny Doliny Wierzycy, rangi regionalnej, rozci ąga si ę od Jeziora Wierzysko na granicy płatu ekologicznego lasów charzykowsko-ko ścierskich w rejonie Ko ścierzyny, przez pd. cz ęść Pojezierza Kaszubskiego i Pojezierze Starogardzkie po dolin ę Wisły. Jest to korytarz w znacznym stopniu przekształcony antropogenicznie, porozcinany i ograniczony przestrzennie terenami zabudowanymi i u żytkowanymi rolniczo, z licznymi i du żymi jednostkami osadniczymi, takimi jak Stawiska, Stara Kiszewa, Starogard Gda ński, Pelplin, Gniew. Jednak ze wzgl ędu na swe cechy morfologiczne i fragmentaryczne otoczenie lasami, dolina wci ąż zachowała w długich odcinkach cechy korytarza i jest jednym z ostatnich elementów ł ączno ści obszaru pojezierzy z dolin ą Wisły („Plan…” 2009).

Ponadto osnow ę ekologiczn ą gminy Subkowy tworz ą elementy rangi subregionalnej i lokalnej: • subregionalny płat ekologiczny du żego kompleksu le śnego, poło żony w zachodniej cz ęś ci gminy, o du żym zró żnicowaniu biocenotycznym i o du żych walorach fizjonomicznych w zdominowanym u żytkowaniem rolniczym krajobrazie gminy; • niewielkie płaty zbiorowisk le śnych i semile śnych, w tym porastaj ące tereny hydrogeniczne nadwodne oraz w lokalnych zagł ębieniach terenu; • śródpolne zadrzewienia i zakrzewienia; • szpalery i aleje drzew wyst ępuj ące wzdłu ż dróg oraz cieków i rowów melioracyjnych; • zbiorniki wodne i cieki.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 38 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 42 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.4. STAN DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ

Rys historyczny Ju ż od VII w. wyst ępowały na Kociewiu grodziska – najstarsze zabytki budownictwa warownego, do XII w. drewniano-ziemne. Domy były drewniane, podobne do znanych jeszcze w XIX w. kurnych chat o prymitywnym wystroju wn ętrza. W czasach Mieszka I i Bolesława Chrobrego Kociewie znajdowało si ę w granicach pa ństwa piastowskiego. Za nast ępców Bolesława Chrobrego jak i w wieku XII w okresie rozbicia dzielnicowego, jako bezpo średni władcy Kociewia wyst ępowali ksi ążę ta wschodnio- pomorscy (gda ńscy, a po źniej lubiszewscy, tczewscy i świeccy). Pierwsze informacje o wsi Subkowy podaj ą dokumenty z XIII w., powstały wówczas parafie w Gorz ędzieju i Subkowach. Ziemi ę Subkowsk ą otrzymał od ksi ęcia pomorskiego M ściwoja II rycerz Michał, po jego zdradzie na rzecz margrabiów brandenburskich, ziemia ta została podarowana stolicy biskupiej we Włocławku. Na przełomie XIII i XIV w. Krzy żacy przejmuj ą pod swoj ą administracj ę całe Kociewie.

Warto ści środowiska kulturowego Krajobraz kulturowy Gmin ę dzieli prawie równo w połowie droga krajowa nr 91 biegn ąca w kierunku północ- południe. Od wschodu ograniczona jest Wisł ą, od zachodu natomiast pasmem lasów łącz ących si ę z kompleksami le śnymi w gminach Starogard i Tczew. Cz ęść lasów iglastych – sosnowych i mieszanych stanowi zaplecze rekreacyjne gminy. Kompleks le śny ma charakter niekomponowany. Północno-zachodnia cz ęść gminy, b ędąca terenem pagórkowatym jest interesuj ąca krajobrazowo. Cz ęść południowo-zachodnia natomiast, to teren równinny o charakterze rolniczym. Pas mi ędzy drog ą krajow ą nr 91 a Wisł ą, to równie ż teren płaski, posiadaj ący charakter rolniczy. Wybitne walory krajobrazowe posiada pas zwi ązany ze skarp ą i brzegiem Wisły. Widok o wysokich warto ściach krajobrazowych rozci ąga si ę z punktu poło żonego przy ko ściele w Gorz ędzieju. Pod wzgl ędem kulturowym krajobraz wi ększej cz ęś ci gminy ma charakter krajobrazu wielkiej własno ści ziemskiej.

Charakterystyka poszczególnych miejscowo ści • Subkowy Pierwotnie była to du ża wie ś owalnicowa z ciekiem płyn ącym przez nawsie. Nawsie było dłu ższy czas wolne od zabudowy i stanowiło wspólny teren do wypasania i pojenia bydła. We wsi znajduje si ę ko ściół parafialny z pocz ątków XIV wieku oraz du że zało żenie rezydencjonalne – dawny pałac biskupów kujawskich wraz z ozdobnym parkiem i bardzo du żym zało żeniem folwarcznym z XV – XIX wieku. W pobli żu wsi przeprowadzono w latach 60-tych XIX wieku lini ę kolejow ą (Gda ńsk – Bydgoszcz) a wraz z ni ą wybudowano jednorodne osiedle kolejowe w pobli żu stacji kolejowej Subkowy. Na przełomie XIX/XX wieku w pobli żu miejscowo ści powstało sporo niedu żych folwarczków z interesuj ącymi zało żeniami parkowymi i architektur ą obiektów mieszkalnych. Wie ś utraciła cz ęś ciowo swój oryginalny narys rozplanowania w czasie budowy nowego przebiegu drogi krajowej nr 91 (Gda ńsk –

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 39 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 43 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Łód ź), kiedy to odci ęta została cz ęść gospodarcza dawnego biskupiego zało żenia rezydencjonalnego. Interesuj ącą dominant ą, tak że w dalekiej panoramie wsi, jest zespół ko ścielny. Składaj ący si ę z bryły gotyckiego ko ścioła, kaplicy – domu przedpogrzebowego, muru ko ścielnego otaczaj ącego nieczynny cmentarz przy ko ściele oraz ładnego starodrzewu wokół ko ścioła. Do tego zespołu nale ży tak że zaliczy ć pobliskie: star ą i now ą plebani ę. Inn ą znacz ącą dominant ą jest tak zwany „Zamek” - dwór wzniesiony w miejscu dawnej rezydencji biskupiej. Jest to du ży obiekt, dostosowany zapewne do wcze śniejszego narysu pałacu, wzniesiony na jego fundamentach i piwnicach. Otoczony dawniej starannie utrzymanym parkiem, dzi ś zgrupowaniem zieleni o cechach cz ęsto pomnikowych. Zachowany jest relikt zabudowy gospodarczej folwarku tego zespołu – wyj ątkowo du ży spichlerz - mówi o skali, wielko ści i zamo żno ści tego gospodarstwa. Spichlerz, oddzielony od reszty zespołu oraz całej wsi drog ą kołow ą jest równie ż znakomit ą dominant ą architektoniczn ą wsi, widoczn ą z daleka. W obr ębie wsi Subkowy wyst ępuj ą trzy podstawowe typy geometrii przestrzeni osadniczej:

 zwarta wie ś owalnicowa o średniowiecznym rodowodzie wraz z nale żą cym do niej du żym zało żeniem przestrzennym dawnej rezydencji biskupów kujawskich i ich folwarku rolnego pó źniej zespołu dworsko-parkowego z folwarkiem;

 osadnictwo rozproszone w formie niewielkich folwarków i du żych zagród samotniczych w otoczeniu areału pól;

 osadnictwo kolonijne w postaci grup tak zwanych „poniatówek” oraz liniowych osiedli małych gospodarstw rolnych okresu powojennego; Dodatkowym elementem jest tu osiedle kolejowe z jego wyposa żeniem. Obr ęb wsi Subkowy jest pod wzgl ędem osadniczego układu przestrzennego wyj ątkowo jednoznaczny, przejrzysty i uporz ądkowany. Centrum tworzy wci ąż czytelna wie ś zwarta owalnicowa – Subkowy. Otaczaj ą j ą rozległe wn ętrza krajobrazowe, akcentowane niewielkimi zgrupowaniami zabudowy: pojedynczych siedlisk zagrodowych oraz „ci ągów” (układów liniowych) osadnictwa kolonijnego oraz na śladuj ącego go osadnictwa połowy XX wieku. Akcentem krajobrazowym jest obiekt nowej szkoły, widoczny z daleka z uwagi na zastosowany materiał, kolorystyk ę – i przede wszystkim nietypow ą form ę i rozbudowany plan rzutu. Pomimo interesuj ącego projektu architektonicznego, wydaje si ę, że obiekt nowej szkoły jest jednak zbyt agresywny w stosunku do tutejszej dawnej architektury. Innymi akcentami o negatywnym oddziaływaniu s ą nowo wzniesione budynki mieszkalne, zdecydowanie przeskalowane oraz bardzo udziwniane architektonicznie i niepotrzebnie przeładowane detalem architektonicznym i stosuj ące niepotrzebnie najró żniejsze materiały budowlane i wyko ńczeniowe. Nietypowym elementem przestrzennym jest osiedle kolejowe o zwartej, „obozowej” formie. Z uwagi na du że warto ści architektoniczne i uporz ądkowanie formalne, a tak że ewidentne zwi ązki z inn ą ni ż rolnicza funkcja – funkcj ą infrastruktury technicznej, ów „obozowy” wyraz przestrzenny staje si ę zrozumiały i uzasadniony w typowym krajobrazie wiejskim. • Narkowy Układ wsi został całkowicie zdegradowany. Brak jest zabudowy pracowników folwarcznych. Zachowany został ciekawy budynek gospodarczy z czerwonej cegły. • Wa ćmierz Charakterystycznym miejscem s ą rozstaje dróg z krzy żem oraz ceglany budynek mieszkalny poło żony w dawnym zało żeniu parkowym. Układ przestrzenny wsi pozostał cz ęś ciowo

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 40 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 44 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

zachowany. Brak jest jednak budynków pracowników folwarcznych. W miejscu dawnego gospodarstwa folwarcznego znajduje si ę przedsi ębiorstwo „Fregata”. • Brzu śce Centrum wsi jest czytelne wokół ko ścioła, szkoły i sklepu. Zabudowa pozostałej cz ęś ci wsi jest zwarta, ulicowa. Pozytywnym jest zestawienie formy istniej ącej szkoły i jej rozbudowy oraz skali i detalu nowego ko ścioła nale żą cego do parafii Subkowy. Charakterystyczna, o wysokich warto ściach kreajobrazowych, jest aleja w kierunku Wa ćmierza. • Płaczewo Jest to tradycyjna zagroda w krajobrazie – dawniej nale żą ca do miejscowo ści Brzu śce. • Wielgłowy Jest to wie ś typu ulicówka o rozproszonej zabudowie. Charakterystyczny element stanowi „Bo ża M ęka” – ołtarzyk z figurk ą Matki Boskiej usytuowany na poboczu skrzy żowania drogi gminnej i wojewódzkiej. W krajobrazie wyró żnia si ę starodrzew dawnego maj ątku o czytelnym układzie kompozycyjnym. We wsi zachowana jest zabudowa zagrodowa typowa dla pocz ątku XX wieku. Widoczny jest jednak natłok ró żnorodnych form architektonicznych z okresu powojennego. • Bukowiec (le śniczówka) Jest to zagroda le śniczówki, przy której znajduje si ę stanica my śliwska z zagospodarowanym terenowym miejscem rekreacyjnym na ognisko. • Radostowo Wie ś wielodro żna z dominacj ą kompozycyjn ą w kierunku Starz ęcin – Subkowy. Zabudowa drogi jest zwarta, uporz ądkowana, mimo wprowadzenia bloków powojennych. Cz ęś ciowo pozostała zachowana zabudowa tradycyjna. W zespole dworsko-parkowym, zlokalizowanym na wschód od wsi, park otacza dwór od południa, wschodu i północy - główny podjazd reprezentacyjny z drogi od południa zako ńczony jest okr ągłym gazonem przed frontem dworu. W układzie kompozycyjnym parku oprócz drogi do dworu czytelna jest droga obrze żna wzdłu ż wschodniej granicy, obsadzona szpalerem świerków oraz w cz ęś ci północnej aleja jesionowa. • Starz ęcin Osada stworzona z kilku zagród (dawniej jedna zagroda) poło żona na zachód od Radostowa. • Gorz ędziej Gorz ędziej to wie ś typu ulicówka o skupionej zabudowie. Miejscowo ść Gorz ędziej posiada unikatowe i jedyne w swoim rodzaju walory krajobrazowe - szczególnie ekspozycyjne. Specyficzne ukształtowanie terenu powoduje, i ż wie ś ta była i mo że by ć tak że dzisiaj - niesłychanie malownicz ą. Do dzisiaj mo żna bowiem zaobserwowa ć interesuj ące otwarcia widokowe, osie widokowe, eksponowane płaszczyzny i miejsca. Do najcenniejszych, unikatowych wła ściwo ści ekspozycyjnych krajobrazu nale ży zaliczy ć: o wspaniał ą ekspozycj ę ko ścioła w Gorz ędzieju z wielu miejsc i punktów w bli ższej i dalszej okolicy wsi; o interesuj ącą dominant ę panoramiczn ą w postaci wie ży ko ścielnej; o unikatowy widok panoramiczny na Wisł ę i jej przeciwległy daleki brzeg z cmentarza przyko ścielnego poło żonego na wysokiej i stromej w tym miejscu skarpie wi ślanej;

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 41 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 45 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

o widok panoramiczny na zespół zabudowy wiejskiej spod głównego wej ścia do ko ścioła (poło żonego w najwy ższym punkcie miejscowo ści); o widok z ganku dworu oraz dawnego ozdobnego tarasu ogrodowego na teren parkowy oraz w tle zespół ko ścioła i cmentarza; o interesuj ące otwarcie widokowe na wody Wisły poprzez rodzaj „lunety widokowej” w osi starej drogi do dawnej przystani statków spacerowych; interesuj ący ci ąg widokowy wzdłu ż głównej drogi wiejskiej na otwart ą przestrze ń harmonijnego rolniczego krajobrazu uprawowego. Ko ściół z cmentarzem znajduje si ę w pi ęknym punkcie widokowym na Wisł ę. Cz ęść wsi prowadz ąca do ko ścioła - brak czytelnego układu urbanistycznego. Sam ko ściół z cmentarzem zachowany bardzo dobrze. • Mała Sło ńca Zabudowa miejscowo ści skupiona jest wokół zej ścia do Wisły. W krajobrazie odznaczaj ą si ę aleje wychodz ące ze wsi w kierunku północnym i południowym. Układ wsi zachowany. Układ dawnego maj ątku nieczytelny – na dzie ń dzisiejszy nie istnieje. • Wielka Sło ńca Cz ęść północna miejscowo ści to pojedyncze domy jednorodzinne. Od strony zachodniej i wschodniej wie ś otoczona jest polami uprawnymi, w śród których poło żona s ą malownicze oczka wodne. Z miejscowo ści rozchodz ą si ę promieni ście aleje. Du ży stopie ń dewastacji układu urbanistycznego i ingerencji w istniej ącą zabudow ę. Pierwotnie w granicach wsi znajdowały si ę cztery maj ątki ziemskie, z których zachowały si ę do chwili obecnej pojedyncze budynki. • Rybaki Miejsce o malowniczym poło żeniu, maj ątek le żą cy w odosobnieniu podkre ślonym przez park. Cały zespół zadbany. Czytelna jest jego forma architektoniczna. Cz ęść wsi le ży jakby na kraw ędzi skarpy. Układ zabudowy bardzo czytelny od strony śluzy. Charakterystyczny układ budynków długich, parterowych z dachem dwuspadowym naczółkowym o kalenicy równoległej do osi drogi. W drugim rz ędzie podobnie zachowany układ budynków gospodarczych. Budynki obsługuj ące śluz ę w bardzo dobrym stanie. Zespół dworsko - parkowy Rybaki składaj ący si ę z domu mieszkalnego, stodoły, dwóch budynków bramnych oraz zespołu zieleni. Miejsce o malowniczym poło żeniu, maj ątek le żą cy w odosobnieniu podkre ślonym przez park. Cały zespół zadbany. Czytelna forma architektoniczna. Zespół zabytkowych obiektów Śluzy Mi ędzył ęskiej składa si ę ze śluzy i przepompowni, odwadniaj ących cały obszar Niziny Walichnowskiej do Wisły. Śluza wybudowana została w latach 1888-1896 . Przed śluz ą znajduj ą si ę przepompownie o nazwach „Nadzieja” i „Pokój”, które usytuowane s ą pomi ędzy wałami przeciwpowodziowymi Wisły a Jeziorem Pelpli ńskim. Obie pompy stanowi ą drugi stopie ń pompowania wody w stosunku do pompowni „Zgoda”, która odwadnia Nizin ę i tłoczy wody do Jeziora Pelpli ńskiego. Na wprost śluzy wida ć w mi ędzywalu zarysy dawnego kanału biegn ącego bezpo średnio do Wisły, którym niegdy ś po

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 42 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 46 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

przej ściu przez śluz ę płyn ęły do Jeziora Pelpli ńskiego barki z w ęglem przeznaczone dla stacji pomp zasilanych nap ędem parowym. 3 Wszystkie obiekty zespołu śluzy wykonane s ą z czerwonej cegły, a wszystkie budynki posiadaj ą dachy dwuspadowe. • Mały Garc W krajobrazie wyró żnia si ę starodrzew parku dworskiego oraz promieni ście rozchodz ące si ę aleje. Układ wsi wraz zało żeniem dworsko-parkowym pozostał zachowany. Bateria Mały Garc - wzniesiona w latach 1901-02 dla ochrony rozgał ęzienia Wisły i Nogatu oraz śluzy w Białej Górze. Znajduje si ę po wschodniej stronie drogi Gr ęblin – Gorzedziej - Tczew (dobrze widoczna ok. 100m od drogi), na północy wsi Mały Garc, tu ż przed wsi ą Rybaki. Składa si ę z 6 ziemnych stanowisk dział z ceglanymi schronami pogotowia i podr ęcznymi magazynkami amunicyjnymi, betonowym schronem amunicyjnym na lewym skrzydle i punktem obserwacyjnym na prawym skrzydle.

OBIEKTY I ZESPOŁY O DU ŻYM ZNACZENIU DLA GMINY Zespoły ruralistyczne: Do najcenniejszych zespołów ruralistycznych o zachowanym układzie i znacznym stopniu zachowania struktury nale żą Subkowy, Radostowo, Mały Garc, Rybaki, Gorz ędziej.

Obiekty architektury i budownictwa Obiekty sakralne • ko ścioły katolickie: Subkowy, Gorz ędziej. • kapliczki: Brzu śce, Subkowy, Mały Garc, Gorz ędziej, Mała Sło ńca, Radostowo, Wielgłowy

Obiekty rezydencjonalne Na terenie gminy Subkowy zlokalizowano 8 zespołów dworsko- parkowych, w tym: • zespoły dworsko - parkowe zachowane: Radostowo, Rybaki, Mały Garc, Subkowy (3). • pozostało ści zespołów dworsko – parkowych: Gorz ędziej, Narkowy.

Zabytki techniki • śluza mi ędzyłęska

Obiekty militarne • zespół fortyfikacji – bateria Mały Garc

Cmentarze W gminie Subkowy istnieje pi ęć zabytkowych cmentarzy ewangelickich, w miejscowo ściach: Subkowy, Wielgłowy (pozostało ści cmentarza rodowego), Wielka Sło ńca, Mała Sło ńca i Mały Garc. Na terenie gminy istniały równie ż dwa cmentarze epidemiczne (w miejscowo ściach

3 źródło: Gmina Subkowy, http://www.subkowy.pl/?a=6&id=10#.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 43 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 47 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Brzu śce oraz Mała Sło ńca) – nie ma po nich śladu w terenie, ani nie mo żna doszuka ć si ę ich lokalizacji na żadnych mapach historycznych.

Zabytkowe zespoły zieleni Zabytkowe zespoły zieleni to przede wszystkim parki w zało żeniach dworsko – parkowych, ogrody ozdobne w niewielkich zespołach folwarcznych, aleje wzdłu ż dróg, ziele ń cmentarna oraz ziele ń wysoka zwi ązana z zabytkowymi siedliskami zagrodowymi.

Rejestr Zabytków Województwa Pomorskiego Z terenu gminy Subkowy, w rejestrze zabytków województwa pomorskiego znajduje si ę 9 zabytków nieruchomych oraz 2 stanowiska archeologiczne.

nr rejestru data wpisu lp. zabytków do rejestru obiekt adres nr

1. 324 1962-09-10 ko ściół parafialny p.w. Św.Stanisława Biskupa ul. Ko ścielna, - Męczennika z cmentarzem, murem cmentarnym Subkowy i kaplic ą

2. 811 1974-11-17 dwór ul. Zamkowa 2 (d. Subkowy 89, Subkowy)

3. 1075 1984-12-21 zespół dworsko-parkowy /dwór;dom mieszkalny; Rybaki - stodoła; 2 budynki bramne; park/

4. 1144 1987-03-03 zespół dworsko-parkowy (dwór; kuźnia; goł ębnik; Mały Garc - park )

5. 1145 1987-03-03 zespół dworsko-parkowy(dwór; kuźnia, spichlerz; Radostowo - park)

6. 1165 1987-04-30 zespół dworsko-parkowy (dwór; park) ul. Tczewska, 20 Gorz ędziej

7. 1169 1987-05-28 zespół dworsko-parkowy (dwór; dwa budynki ul. Pałacowa 5 gospodarcze; park) (d. Subkowy 120), Subkowy

8. 1205 1988-02-15 zespół dworsko-parkowy z folwarkiem (dwór, ul. Cicha (d. 8 budynek gospodarczy przy dworze, budynek Subkowy 88), gospodarczy ze spichlerzykiem, park) Subkowy

9. 1207 1988-02-15 ko ściół parafialny p.w. Św.Wojciecha wraz z Gorz ędziej - cmentarzem przyko ścielnym

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 44 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 48 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Nr strefy miejscowo ść rodzaj obiektu chronologia uwagi na mapie 38 Radostowo osada wczesne średniowiecze wpis do rejestru zabytków Woj. Gda ńskiego dec. 128/Archeol z dnia 13.03.1971 57 Mały Garc grodzisko wraz z wczesne średniowiecze wpis do rejestru zabytków Woj. osad ą Gda ńskiego dec. 103/Archeol z dnia 25.11.1970

Gminna Ewidencja Zabytków Gmina Subkowy posiada Gminn ą Ewidencj ę Zabytków, w której znajduje si ę 109 obiektów z terenu całej gminy (poza obiektami wpisanymi do rejestru zabytków województwa pomorskiego). Poni ższa tabela przedstawia ilo ść zewidencjonowanych obiektów zabytkowych w poszczególnych miejscowo ściach.

L.P. MIEJSCOWO ŚĆ ILO ŚĆ OBIEKTÓW ZABYT KOWYCH 1. Subkowy 35 2. Narkowy 3 3. Wa ćmierz 1 4. Brzu śce 8 5. Wielgłowy 1 6. Bukowiec 2 7. Radostowo 16 8. Gorz ędziej 4 9. Mała Sło ńca 7 10. Wielka Sło ńca 14 11. Rybaki 10 12. Mały Garc 9

Wszystkie obiekty figuruj ące w Gminnej Ewidencji Zabytków (GEZ) oraz Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków (WEZ) zaznaczono na zał ączniku graficznym Uwarunkowania 1:10 000.

Do niniejszego opracowania doł ączono, w postaci aneksu, spis obiektów figuruj ących w GEZ oraz spis obiektów figuruj ących w WEZ (z wyszczególniem obiektów nieuj ętych w GEZ), gdzie wskazano numer adresowy obiektu lub jego przybli żon ą lokalizacj ę, umo żliwiaj ące jednoznaczne zlokalizowanie obiektu w terenie. Gminna Ewidencja Zabytków stworzona została w 2008 r. i do dnia dzisiejszego (maj 2014) nie była aktualizowana. Mi ędzy innymi nie uwzgl ędnia ona szeregu obiektów wpisanych do Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków, a tak że nie zawiera aktualnych adresów wszystkich obiektów ani kart obiektów umo żliwiaj ących jednoznaczn ą identyfikacj ą obiektu w terenie. Wymaga ona pilnie aktualizacji i ponownego opracowania w postaci kart obiektów – wg aktualnie obowi ązuj ącego wzoru . Powinna w szczególno ści uwzgl ędnia ć obiekty uj ęte w Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków - z terenu gminy Subkowy. W Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków uj ętych jest 214 obiektów – 87 z nich nie zostało wpisanych do Gminnej Ewidencji Zabytków.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 45 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 49 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Archeologia Na terenie gminy Subkowy zinwentaryzowano 68 stanowisk archeologicznych , w śród których dwa wpisane s ą do rejestru zabytków. Nr nr stanowiska strefy miejscowo ść w rodzaj obiektu chronologia uwagi na miejscowo ści mapie 1 Narkowy 1 ślad osadniczy epoka kamienna 2 Narkowy 3 ślad osadniczy, epoka kamienna, wczesne osada średniowiecze 3 Narkowy 2 ślad osadniczy epoka kamienna, pó źna epoka kamienna 4 Gorz ędziej 1 osada obronna wczesne średniowiecze /IX-XIIIw/ 5 Gorz ędziej 1 osada miejska wczesne średniowiecze /IX-XIIIw/ 6 Gorz ędziej 2 osadna wczesne średniowiecze /IX-XIIIw/ 7 Gorz ędziej 4 cmentarzysko wczesna epoka żelaza płaskie 8 Gorz ędziej 3 osada wczesne średniowiecze, średniowiecze, XII-XIVw 9 Gorz ędziej 5 osada okres wpływów rzymskich 10 Gorz ędziej 6 osada, ślad wczesna epoka żelaza, osadniczy XV-XVIIIw. 11 Subkowskie 1/1a osady epoka kamienna, pó źna Pole epoka kamienna, wczesna epoka żelaza, wczesne średniowiecze 12 Subkowskie 2/3 osady epoka kamienna, pó źna Pole epoka kamienna, wczesna epoka żelaza, wczesne średniowiecze, okres nowo żytny 13 Subkowskie 4 osady epoka kamienna, pó źna Pole epoka kamienna, okres nowo żytny 14 Wielgłowy ¾ osady epoka kamienna, pó źna epoka kamienna, wczesna epoka żelaza, średniowiecze 15 Wielgłowy 2 ślad osadniczy, epoka kamienna, pó źna osady epoka kamienna, epoka br ązu, wczesne średniowiecze 16 Subkowskie 5 osada wczesne średniowiecze Pole /XI-XIIIw/ 17 Subkowy 13/14 osady wczesna epoka żelaza, wczesne średniowiecze /XI-XIIIw/ 18 Subkowy 1/9 osady wczesne średniowiecze, średniowiecze /XII-XIV w/ 19 Subkowy 8 osada wczesna epoka żelaza 20 Subkowy 2 osada okres wpływów rzymskich 21 Subkowy 4 osady okres wpływów rzymskich, wczesne średniowiecze 22 Subkowy - osada wczesne średniowiecze Subkowy 5 ślad osadniczy, okres wpływów rzymskich, osada wczesne średniowiecze 24 Subkowy 6 osada epoka kamienna, pó źna epoka kamienna 25 Subkowy 7 osada epoka kamienna, pó źna

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 46 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 50 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

epoka kamienna 26 Subkowy - osady epoka kamienna, pó źna epoka kamienna, wczesne średniowiecze, średniowiecze 27 Radostowo 3 osada wczesne średniowiecze 28 Radostowo 6 osada wczesne średniowiecze 29 Radostowo 5 osady okres wpływów rzymskich, wczesne średniowiecze 30 Radostowo 4 osady okres wpływów rzymskich, średniowiecze 31 Brzu śce 1 osada średniowiecze 32 Radostowo 11 osada okres wpływów rzymskich 33 Brzu śce 8 punkt osadniczy epoka kamienna, pó źna epoka kamienna 34 Radostowo 12 punkt osadniczy wczesne średniowiecze 35 Radostowo 15 punkt osadniczy wczesna epoka żelaza , średniowiecze 36 Radostowo 19 ślad osadnictwa wczesna epoka żelaza 37 Brzu śce - ślad osadnictwa wczesna epoka żelaza 38 Radostowo - osada wczesne średniowiecze wpis do rejestru zabytków Woj. Gda ńskiego dec. 128/Archeol z dnia 13.03.1971 39 Wa ćmierz 14 punkt osadniczy wczesne średniowiecze 40 Wa ćmierz 13 punkt osadniczy wczesne średniowiecze 41 Wa ćmierz 12 punkt osadniczy średniowiecze 42 Wa ćmierz 5 punkt osadniczy średniowiecze 43 Wa ćmierz 6 punkt osadniczy średniowiecze 44 Mała Sło ńca - osada okres wpływów rzymskich 45 Mała Sło ńca 2 osada średniowiecze /XIV-XV w/ 46 Mała Sło ńca - miejsce odkrycia/ epoka kamienna, pó źna znaleziska lu źne lub epoka kamienna osada/ 47 Mała Sło ńca 4 cmentarzysko chronologia nieokre ślona płaskie /szkieletowe/ 48 Mała Sło ńca 6/7 osady okres wpływów rzymskich, wczesne średniowiecze 49 Mała Sło ńca 8 osada wczesna epoka żelaza 50 Mała Sło ńca 3 miejsce odkrycia/ epoka kamienna, pó źna znaleziska lu źne lub epoka kamienna osada/ 51 Mała Sło ńca 5 osada wczesne średniowiecze 52 Rybaki 2 osada okres wpływów rzymskich, 53 Rybaki - osada wczesne średniowiecze 54 Mały Garc 1 cmentarzysko okres wpływów rzymskich płaskie /szkieletowe/ 55 Mały Garc 2 cmentarzysko okres wpływów rzymskich i osada 56 Mały Garc 5/6 osady okres wpływów rzymskich 57 Mały Garc 1 grodzisko wraz wczesne średniowiecze wpis do rejestru z osad ą zabytków dec. 103/Archeol z dnia 25.11.1970 58 Wa ćmierz - ślad osadnictwa epoka kamienna, pó źna epoka kamienna 59 Mały Garc 11 punkt osadniczy neolit, okres wpływów rzymskich, średniowiecze 60 Mały Garc 12 punkt osadniczy obiekt wielokulturowy

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 47 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 51 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

61 Mały Garc 14 osada średniowiecze 62 Rybaki 3 ślad osadnictwa neolit, okres nowo żytny 63 Wa ćmierz punkt osadniczy wczesne średniowiecze (wi ększa cz ęść stanowiska znajduje si ę w gminie Tczew)

Weryfikacja stanowisk archeologicznych przeprowadzona w marcu 2010r. wykazała istnienie na trasie przebiegu projektowanej magistrali wodnej pi ęciu stanowisk płaskich.

Tab. Stanowiska archeologiczne na terenie przebiegu magistrali wodnej, po weryfikacji w marcu 2010r. Lp. Miejscowo ść Charakter obiektu Chronologia Uwagi Weryfikacja zasobów 5. Rybaki osada i cmentarzysko okres wpływów rzymskich Teren magistrali wodno-ściekowej do Wisły (na wschód od projektowanej elektrowni) 18. Subkowy ślad osadnictwa średniowiecze 19. Mały Garc cmentarzysko i osady zespół osadnictwa pradziejowego 20. Mały Garc ślad osadnictwa średniowiecze 21. Mały Garc ślad osadnictwa epoka kamienia (neolit) osada średniowiecze

3.5. WARUNKI I JAKO ŚĆ ŻYCIA MIESZKA ŃCÓW, W TYM OCHRONA ICH ZDROWIA

Ludno ść Według danych Głównego Urz ędu Statystycznego (GUS) na terenie gminy wiejskiej Subkowy w ko ńcu 2010 r. zamieszkiwało 5388 osób, co stanowiło: – 0,2% ludno ści województwa, – 4,7% ludno ści powiatu tczewskiego.

Tab.G ęsto ść zaludnienia w gminie Subkowy na tle woj. pomorskiego

Gęsto ść zaludnienia (osób na km 2) Wyszczególnienie stan na 31.12.2010 r.

Województwo pomorskie 122 Gminy wiejskie województwa pomorskiego 46 Powiat tczewski 163 Gmina Subkowy 69 Gmina Sm ętowo Graniczne 61 Gęsto ść zaludnienia gminy jest zbli żona do g ęsto ści w porównywalnej gminie Sm ętowo Graniczne jednak znacz ąco wy ższa od g ęsto ści w gminach wiejskich województwa pomorskiego.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 48 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 52 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Rozwój demograficzny gminy Subkowy

Tab. Zmiany liczby ludno ści gminy Subkowy w latach 2002-2010 (wg GUS)

Liczba ludno ści Dynamika zmian w gminie Rok w gminie rok 2002 = 100 rok poprzedni = 100 2002 5 103 100,0 2003 5 133 100,6 100,6

2004 5 188 101,7 101,1 2005 5 214 102,2 100,5

2006 5 255 103,0 100,8 2007 5 285 103,6 100,6 2008 5 320 104,3 100,7

2009 5 358 105,0 100,7 2010 5 388 105,6 100,6 Liczba ludno ści w ostatnim dziesi ęcioleciu wzrosła o blisko 6%, co świadczy o atrakcyjno ści gminy.

Przyrost naturalny

Tab. Ruch naturalny i w ędrówkowy w gminie Subkowy w latach 2002 -2010 Ruch naturalny Osób Osób na 1000 ludno ści Saldo Rok urodzenia przyrost urodzenia przyrost migracji zgony zgony żywe naturalny żywe naturalny

2002 72 41 31 14,1 8,0 6,1 35 2003 61 39 22 11,9 7,6 4,3 14 2004 60 36 24 11,6 6,9 4,6 7 2005 72 42 30 13,8 8,1 5,8 8 2006 64 34 30 12,2 6,5 6,5 25 2007 65 39 26 12,3 7,4 4,9 13 2008 78 43 35 14,7 8,1 6,6 -20 2009 89 47 42 16,6 8,8 7,8 12 2010 74 31 43 13,7 5,8 8,0 -13

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 49 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 53 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Ruch naturalny w gminie Subkowy

100 osoby 80

60

40

20

0 -20

-40

-60

2002 urodzenia 2003 2004 2005 2006 zgony 2007 2008 przyrost naturalny 2009 2010 2011

Średni wska źnik przyrostu naturalnego z lat 2007 - 2011 w gminie był zdecydowanie wy ższy zarówno od przeci ętnego przyrostu w województwie, gdzie na średni ą du ży wpływ ma niski przyrost naturalny w miastach jak i w gminach wiejskich województwa pomorskiego. Równie ż ni ższy przyrost notuje si ę w porównywalnej gminie Sm ętowo Graniczne.

Tabl. U średnione wska źniki ruchu naturalnego w gminie Subkowy na tle województwa pomorskiego oraz gmin wiejskich województwa w latach 2007- 2011 Przyrost Mał żeństwa Urodzenia Zgony Wyszczególnienie naturalny na 1000 ludno ści Województwo pomorskie 6,7 11,9 8,8 3,1 Gminy wiejskie województwa pomorskiego 7,1 13,9 7,7 5,0 Powiat tczewski 6,8 12,8 9,0 3,7 Gmina Subkowy 7,0 13,9 7,3 6,5 Gmina Sm ętowo Graniczne 7,7 13,5 8,6 5,0 Tak że stosunek liczby urodze ń do liczby zgonów, zwany współczynnikiem dynamiki demograficznej, w gminie Subkowy w 2010 r. był zdecydowanie wy ższy od współczynnika w gminach wiejskich województwa pomorskiego i całego województwa pomorskiego. Świadczy to, że w stosunkowo wi ększym stopniu osoby zmarłe s ą zast ępowane przez nowo narodzone.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 50 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 54 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl. Współczynniki dynamiki demograficznej w 2010 r. Współczynnik dynamiki Wyszczególnienie demograficznej Województwo pomorskie 1,39 Gminy wiejskie województwa pomorskiego 1,88 Powiat tczewski 1,41 Gmina Subkowy 2,39 Gmina Sm ętowo Graniczne 2,08

Ruch migracyjny W ostatnich dziewi ęciu latach wg danych statystycznych w gminie Subkowy wyst ępowało zarówno dodatnie jak i ujemne saldo migracji. U średniaj ąc dane stwierdzamy, że roczny napływ mieszka ńców do gminy w tym czasie wynosił 10 osób. Migracja ta spowodowana jest głównie atrakcyjnym poło żeniem gminy.

Struktura wieku ludno ści Tabl.1. Ludno ść gminy Subkowy w 2010 r. według funkcjonalnych grup wieku (wg U.S w Gda ńsku)

Funkcjonalne grupy wieku Wiek Liczba %

1. żłobkowa 0-2 238 4,4 2. przedszkolna, 3-5 193 3,6 w tym: 6 56 1,0 3. szkoły podstawowej 7-12 420 7,8 13-15 276 5,1 4. gimnazjalna, 13-14 176 3,3 w tym: 15 100 1,9 5. liceum profilowanego, 16-18 251 4,7 szkoły zawodowej w tym: 16-17 167 3,1 18 84 1,6 6. studencka 19-24 630 11,7 7. wieku 0-17 1350 25,1 przedprodukcyjnego 8. wieku produkcyjnego 18-59K/64M 3452 64,1 9. wieku poprodukcyjnego 60K/65M i wi ęcej 586 10,9 Struktura wieku ludno ści gminy Subkowy jest okre ślaj ąc terminologi ą demografów struktur ą jest „relatywnie młod ą”, zbli żon ą do wi ększo ści terenów wiejskich województwa pomorskiego. Jest zdecydowanie „młodsz ą” od struktury wieku ludno ści województwa pomorskiego w cało ści. Na terenie gminy jest bowiem znacz ąco ni ższy udział osób w wieku poprodukcyjnym przy jednoczesnym zdecydowanie wy ższym udziale grupy przedprodukcyjnej.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 51 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 55 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl. Udział ludno ści w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym

wiek Wyszczególnienie przedprodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny

Województwo pomorskie 20,1 64,4 15,5 Gminy wiejskie województwa pomorskiego 24,4 64,3 11,7 Powiat tczewski 21,3 64,4 14,3 Gmina Subkowy 25,1 64,1 10,9 Gmina Sm ętowo Graniczne 21,9 65,0 13,1 Analizuj ąc jednak zmiany struktury wieku od 2002 r. stwierdzamy, że równie ż w gminie, podobnie jak to si ę dzieje w całej Polsce, nast ępuje powolny proces starzenia si ę społecze ństwa wyra żaj ący si ę spadkiem udziału wieku przedprodukcyjnego, a wzrostem udziału grupy wieku produkcyjnego i poprodukcyjnego. Gmina Subkowy nale ży jednak do tych gmin w których, dotychczas nie zwi ększał si ę jeszcze znacz ąco udział społecze ństwa w wieku poprodukcyjnym. Fakt ten obrazuj ą dane w tabeli 3. Jednak proces ten b ędzie nast ępował w najbli ższych latach.

Tabl. Udziały ludno ści w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym w gminie Subkowy w latach

Udział w ludno ści ogółem w % w latach Wyszczególnienie 2002 2006 2011

wiek przedprodukcyjny 31,2 27,7 25,1

wiek produkcyjny 58,7 61,6 64,1

wiek poprodukcyjny 10,1 10,7 10,9

Odnosz ąc liczb ę ludno ści w wieku nieprodukcyjnym do liczby osób w wieku produkcyjnym otrzymujemy obci ąż enie osobami nieprodukcyjnymi. Obci ąż enie to w gminie Subkowy wynosi 56,1 osób w wieku nieprodukcyjnym przypadaj ące na 100 osób w wieku produkcyjnym i jest nieznacznie wy ższe od obci ąż enia w gminach wiejskich województwa i od obci ąż enia w powiecie tczewskim. Troch ę inaczej kształtuj ą si ę relacje wielko ści obci ąż enia osobami w wieku przedprodukcyjnym do liczby osób w wieku produkcyjnym. Tu obci ąż enie w gminie jest zdecydowanie wy ższe zarówno od obci ąż enia w całym województwie jak i w powiecie tczewskim a zbli żone do obci ąż enia w gminach wiejskich województwa. Wysokie obci ąż enie nieprodukcyjnymi grupami wieku, a zwłaszcza przedprodukcyjnymi rzutuje na sytuacj ę materialn ą rodzin.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 52 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 56 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl. Obci ąż enia grupy produkcyjnej grupami nieprodukcyjnymi.

Ludno ść w wieku Ludno ść w wieku Ludno ść w wieku przedprodukcyjnym na nieprodukcyjnym na 100 poprodukcyjnym Wyszczególnienie 100 osób w wieku osób w wieku na 100 osób w wieku produkcyjnym produkcyjnym produkcyjnym Województwo pomorskie 31,2 55,3 24,1 Gminy wiejskie województwa 38,0 55,6 17,6 pomorskiego Powiat tczewski 33,0 55,2 22,2 Gmina Subkowy 39,1 56,1 17,0 Gmina Sm ętowo Graniczne 33,7 53,9 20,2

Struktura płci W gminie na 100 m ęż czyzn przypada 95 kobiet. Jest to zjawisko typowe w wi ększo ści gmin wiejskich. Nast ępuje bowiem powszechna ucieczka kobiet przed ci ęż ką prac ą na wsi do miasta. Z podobnym stanem mamy do czynienia w gminach wiejskich województwa gdy ż tu na 100 m ęż czyzn przypada 99 kobiet. W całym województwie natomiast na 100 m ęż czyzn przypada 106 kobiet.

Tabl. Struktura płci mieszka ńców gminy Subkowy na tle struktury wojewódzkiej

Osób % Wyszczególnienie Ogółem Męż czy źni Kobiety Męż czy źni Kobiety

Województwo pomorskie 2 240 319 1088139 1152180 48,6 51,4 Gminy wiejskie województwa 620 125 312 140 307 985 50,3 49,7 pomorskiego Powiat tczewski 113 781 55 648 58 133 48,9 51,1 Gmina Subkowy 5 388 2 760 2 628 51,2 48,8 Gmina Sm ętowo Graniczne 5 257 2 617 2 640 49,8 50,2

Struktura wykształcenia Informacje dost ępne na temat wykształcenia mieszka ńców mamy tylko dla momentów przeprowadzania narodowych spisów powszechnych (NSP). Wg NSP 2002 (brak jeszcze danych z NSP 2011) na terenie gminy Subkowy ludno ść w wieku 13 lat i wi ęcej legitymowała si ę nast ępuj ącym wykształceniem:

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 53 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 57 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl. Struktura wykształcenia wg NSP 2002 Gmina Województwo Gmina Subkowy Sm ętowo Powiat tczewski pomorskie Wykształcenie Graniczne Osoby % % % % Wy ższe 154 3,9 3,7 6,7 11,2 Średnie (ogólnokształc ące, 813 20,6 25,0 27,8 32,4 zawodowe, policealne) Zasadnicze zawodowe 1231 31,1 28,8 30,7 24,4 Podstawowe uko ńczone 1606 40,6 39,6 31,8 29,2 Bez wykształcenia 151 3,8 2,9 3,0 2,8 Społeczno ść gminy charakteryzuje si ę ni ższym poziomem wykształcenia w porównaniu z poziomem wykształcenia w powiecie tczewskim natomiast ju ż zdecydowanie ni ższym od poziomu w całym województwie (wpływ miast). Prawie 45% ludno ści gminy w wieku powy żej 13 lat miało w czasie spisu miało uko ńczon ą co najwy żej szkoł ę podstawow ą. Oznacza to ni ższ ą warto ść kapitału społecznego w gminie. Tabl. Struktura wykształcenia (%) w gminie Subkowy wg NSP2002

Wykształcenie Męż czy źni Kobiety

Wy ższe 40,9 59,1 Średnie (ogólnokształc ące, zawodowe, policealne) 43,3 56,7 Zasadnicze zawodowe 63,6 36,4 Podstawowe uko ńczone 44,3 55,7 Bez wykształcenia 51,7 48,3 Kobiety w gminie Subkowy (i nie tylko) posiadaj ą wy ższy poziom wykształcenia, czego przejawem jest, że w śród osób o średnim i wy ższym wykształceniu udział kobiet jest zdecydowanie wy ższy.

Gospodarstwa domowe NSP 2002 wykazał, że na terenie gminy Subkowy było 1454 gospodarstw domowych, z czego 1180 (81,2%) to gospodarstwa rodzinne. Nie stwierdzono gospodarstw rodzinnych jednoosobowych a gospodarstwa dwuosobowe stanowiły zaledwie 16,2% wszystkich gospodarstw, co świadczy o wiejskim charakterze gminy. W miastach udział gospodarstw jednoosobowych i dwuosobowych jest znacznie wy ższy. Przeci ętna wielko ść gospodarstwa domowego w czasie NSP 2002 w gminie wynosiła 3,5 osoby.

Źródła utrzymania Dla blisko 60% gospodarstw domowych praca była głównym źródłem utrzymania. Reszta gospodarstw w gminie utrzymywała si ę z innych źródeł dochodu, w tym z niezarobkowych: emerytury i renty. W porównaniu do wielu gmin wiejskich struktura ta świadczy o pracowito ści i mo żliwo ściach zdobycia pracy mieszka ńców gminy.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 54 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 58 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl. Główne źródło utrzymania gospodarstw domowych

Liczba %

Ogółem gospodarstw 1454 100,0 Praca: 835 57,4 w tym najemna 566 38,9 w tym na rachunek własny 269 18,5 W własnym gospodarstwie rolnym 204 14,0 Pozostałe źródła 571 39,3 w tym emerytury i renty 455 31,3 zasiłki 67 4,6 inne niezarobkowe źródło 49 3,4 Nieustalone i na utrzymaniu 44 3,0

Gospodarstwa domowe z u żytkownikiem indywidualnego gospodarstwa rolnego lub działki rolnej stanowiły 27,2% gospodarstw.

Mieszkalnictwo Wielko ść zasobów mieszkalnictwa rodzinnego Według GUS w ko ńcu 2010 r. na terenie gminy Subkowy było 1 383 mieszka ń o ł ącznej powierzchni u żytkowej 121 296m 2, o liczbie izb 5 755 Liczba mieszka ń w gminie przeliczona na 1000 mieszka ńców jest ni ższa od średniej dla powiatu tczewskiego oraz znacz ąco ni ższa od średniej dla województwa pomorskiego, poniewa ż w środowisku miejskim wska źnik ten jest zdecydowanie wy ższy.

Tabl. Gmina Subkowy - wska źniki zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych

Przeci ętna Przeci ętna Przeci ętna liczba osób Wyszczególnienie Liczba mieszka ń powierzchnia powierzchnia na 1000 ludno ści użytkowa użytkowa na na na izb ę mieszkania osob ę mieszkanie

Województwo pomorskie 346 69,7 24,1 2,9 0,8 Gminy wiejskie 269 88,6 23,8 3,7 0,9 woj. pomorskiego Powiat tczewski 318 65,9 20,9 3,1 0,9 Gmina Subkowy 257 87,7 22,5 3,9 0,9 Gmina Sm ętowo Graniczne 279 80,9 22,6 3,6 0,9 Przeci ętna wielko ść mieszkania w gminie jest zbli żona od przeci ętnej dla wszystkich gmin wiejskich województwa a wy ższa od przeci ętnej w powiecie tczewskim jak i w województwie (w miastach mieszkania s ą mniejsze chocia żby ze wzgl ędu na rzadsze zjawisko wielopokoleniowo ści zamieszkiwania).

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 55 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 59 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Ocena warunków zamieszkiwania Wska źniki warunków zamieszkiwania wyra żone liczb ą mieszka ń na 1000 mieszka ńców czy przeci ętn ą liczb ą osób na mieszkanie s ą w przypadku gminy Subkowy najbardziej zbli żone do wska źników w gminie Sm ętowo Graniczne. Charakterystycznym dla gminy jest wysoka liczba osób przypadaj ąca na mieszkanie. Samodzielno ść zamieszkiwania wynosi około 1,3 bowiem na 100 mieszka ń przypada 130 gospodarstw domowych. W gminach wiejskich jest to wska źnik bardzo podobny. Zestawiaj ąc liczby mieszka ń oficjalnie oddanych na terenie gminy w latach 2007-2011 (wg GUS - 68) z liczb ą zawartych w tym czasie w gminie mał żeństw (187) nasuwa si ę wniosek, że wi ększa cz ęść młodych mał żeństw nie usamodzielnia si ę a je żeli to poza terenem gminy. W ostatnich latach w gminie nie obserwujemy znacz ącej poprawy warunków zamieszkania. Od 2002 roku przeci ętna powierzchnia u żytkowa mieszkania wzrosła o 3,7 m 2 a przeci ętna powierzchnia u żytkowa na osob ę wzrosła o 1,3 m 2. Tabl. Wska źniki charakteryzuj ące warunki zamieszkania w gminie Subkowy

Wyszczególnienie 2002 2006 2010

Liczba mieszka ń na 1000 mieszka ńców 253 255 257 Przeci ętna powierzchnia u żytkowa mieszkania w m 2 84,0 85,6 87,7 Przeci ętna powierzchnia u żytkowa na osob ę 21,2 21,9 22,5 Przeci ętna liczba osób na mieszkanie 4,0 3,9 3,9 Przeci ętna liczba osób na izb ę 1,0 1,0 0,9

Poziom wyposa żenia w urz ądzenia infrastruktury technicznej Na ocen ę warunków zamieszkiwania wpływa poziom wyposa żenia w urz ądzenia infrastruktury technicznej; wyra ża si ę to udziałem ludno ści korzystaj ącej z sieci wodoci ągowej, gazowej i kanalizacji. Na terenach wiejskich dodatkowo informuje si ę o długo ści sieci. Na koniec 2010 r. w gminie Subkowy wielko ści te (wg GUS) przedstawiały si ę nast ępuj ąco: Wodoci ągi: • długo ść czynnej sieci rozdzielczej – 80,1 km, • poł ączenia prowadz ące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania – 1088, • ludno ść korzystaj ąca z sieci wodoci ągowej – 4562 osób, Kanalizacja: • długo ść czynnej sieci kanalizacyjnej – 6,0 km • poł ączenia prowadz ące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania – 95 • ludno ść korzystaj ąca z sieci kanalizacyjnej – 546 osób Sie ć gazowa: • długo ść czynnej sieci ogółem - 38840 m, • czynne przył ącza do budynków mieszkalnych i niemieszkalnych – 60 • odbiorcy gazu – 19

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 56 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 60 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl. Korzystaj ący z instalacji w % ogółu ludno ści. Gminy wiejskie Gmina Sm ętowo Wyszczególnienie Gmina Subkowy województwa. Graniczne pomorskiego Wodoci ąg 84,7 82,8 83,5 Kanalizacja 10,1 27,3 42,8 Gaz 1,4 0 7,3 Z powy ższej tabeli wynika, że poziom wyposa żenia w kanalizacj ę i gaz w gminie Subkowy jest ni ższy od średniego wyposa żenia na terenach gmin wiejskich województwa pomorskiego.

Rynek pracy Aktywno ść zawodowa ludno ści Informacje na temat aktywno ści zawodowej mieszka ńców znamy tylko dla momentów przeprowadzania narodowych spisów powszechnych. Aktywno ść zawodowa ludno ści w trakcie NSP 2002 gminy Subkowy kształtowała si ę nast ępuj ąco:

Wyszczególnienie Gmina Subkowy

Aktywni ekonomicznie w wieku 15 lat i wi ęcej 3762 razem 2116 Aktywni zawodowo pracuj ący 1584 bezrobotni 532 Bierni zawodowo 1596 Nieustalony status na rynku pracy 50 Współczynnik aktywno ści zawodowej 2 w % 56,2 Współczynnik aktywno ści zawodowej grupy w wieku 69,8 produkcyjnym w % Wska źnik zatrudnienia 3 w % 42,1 Stopa bezrobocia 4 w % 25,1

Wielko ść i struktura bezrobocia W ko ńcu lipca 2012 roku w gminie Subkowy było zarejestrowanych 293 bezrobotnych. Blisko 57% z nich stanowiły kobiety. Młodzi ludzie w wieku do 24 lat to 30,4% bezrobotnych, a długotrwale bezrobotni 34,2%. Stopa bezrobocia w gminie kształtuje si ę obecnie na poziomie 11,7%.

2 Udział ludno ści aktywnej zawodowo w ogólnej liczbie ludno ści w wieku 15 lat i wi ęcej lub danej grupy 3 Procentowy udział ludno ści pracuj ącej w ogólnej liczbie ludno ści w wieku 15 lat i wi ęcej 4 Stosunek liczby osób bezrobotnych do liczby osób aktywnych zawodowo

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 57 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 61 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Struktura wykształcenia bezrobotnych w gminie przedstawiała si ę nast ępuj ąco: wykształcenie: wy ższe 6,4% policealne i średnie zawodowe 12,3% średnie ogólnokształc ące 12,3% zasadnicze zawodowe 33,1% gimnazjalne i poni żej 35,9,2%. Ze statusu bezrobotnego najcz ęś ciej korzystaj ą osoby o niskim wykształceniu – osoby te ch ętniej ni ż wy żej wykształcone pracuj ą w szarej strefie. Ta konstatacja w znacznym stopniu podwa ża wiarygodno ść danych o bezrobociu.

Tab. Liczba bezrobotnych w gminie Subkowy w latach 2003-2010

Kobiety Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie Rok Ogółem ludno ści w wieku produkcyjnym w Liczba % %

2003 518 267 51,5 17,1 2004 541 271 50,1 17,5 2005 510 283 55,5 16,2 2006 438 266 60,7 13,5 2007 335 214 63,9 10,2 2008 206 134 65,0 6,2 2009 317 166 52,4 9,3 2010 304 161 53,0 8,8 2011 283 168 59,4

Statystyki Powiatowego Urz ędu Pracy w Tczewie wykazuj ą, że stopa bezrobocia na terenie gminy jest ni ższa od średniej dla całego kraju. Niepokoj ącym jest natomiast du ży udział w liczbie bezrobotnych ludzi młodych do 24 lat i fakt znacznej feminizacji bezrobocia. Spowodowane jest to słabsz ą dost ępno ści ą do miejsc pracy dla kobiet w gminie i trudno ści ą pogodzenia prowadzenia domu z dojazdami do odległych miejsc pracy.

Miejsca pracy Na koniec 2010 r. na terenie gminy zarejestrowanych były 409 podmiotów gospodarki narodowej, w tym 396 w sektorze prywatnym. Tab. Liczba podmiotów gospodarki narodowej w gminie zarejestrowanych w rejestrze Regon wg sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalno ści (PKD 2007) Działy gospodarki narodowej Liczba podmiotów Ogółem 409 Rolnictwo le śnictwo i rybactwo 23 Górnictwo i wydobywanie 0

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 58 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 62 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Przetwórstwo przemysłowe 52 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energi ę i gaz 0 Dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami oraz rekultywacja 1 Budownictwo 89 Handel hurtowy i detaliczny, naprawy pojazdów samochodowych i motocykli 88 Transport i gospodarka magazynowa 39 Działalno ść zwi ązana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 5 Informacja i komunikacja 7 Działalno ść finansowa i ubezpieczeniowa 9 Działalno ść w zakresie usług administrowania i działalno ść wspieraj ąca 1 Działalno ść zwi ązana z obsług ą rynku nieruchomo ści 12 Działalno ść profesjonalna, naukowa i techniczna 6 Administracja publiczna, obrona narodowa; obowi ązkowe zabezpieczenia społeczne 5 Edukacja 10 Ochrona zdrowia i opieka społeczna 18 Działalno ść zwi ązana z kultur ą, rozrywk ą i rekreacj ą 10 Pozostała działalno ść usługowa 34 Liczb ę miejsc pracy w gminie Subkowy szacuje si ę na 1800. Około 650 osób to pracuj ący w rolnictwie indywidualnym, około 450. to pracuj ący w podmiotach gospodarczych o zatrudnieniu powy żej 9 osób (stan na 31.12.2011).

Tabl. Pracuj ący w gospodarce narodowej w gminie Subkowy (w podmiotach o zatrudnieniu powy żej 9 osób). (Stan w dniu 31.12. 2010r.) Gmina Subkowy Gmina Sm ętowo Graniczne Sekcja Liczba % Liczba % Ogółem 439 100,0 337 100,0 Sektor publiczny 171 39,0 250 74,2 Sektor prywatny 268 61,0 84 24,9 Rolnictwo, le śnictwo, łowiectwo i rybactwo 33 7,5 35 10,4 Przemysł i budownictwo 97 22,1 6 1,8 Handel, naprawy pojazdów, transport, gospodarka magazynowa, zakwaterowanie, 128 29,2 37 11,0 gastronomia, informacja i komunikacja Działalno ść finansowa, ubezpieczenia, 1 0,2 16 4,7 obsługa rynku nieruchomo ści Pozostałe 180 41,0 240 71,2 Na 1000 mieszka ńców gminy przypada tylko około 83 miejsc pracy w podmiotach zatrudniaj ących powy żej 9 osób tzn. w podmiotach obj ętych statystyk ą zatrudnienia, co

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 59 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 63 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

mo że mie ć wpływ na wielko ść bezrobocia w gminie. Pozostałe to miejsca pracy w rolnictwie i podmiotach o zatrudnieniu do 9 osób. Liczba ich jest wielko ści ą trudn ą do okre ślenia i została przyj ęta szacunkowo 5. Pomocna w tym jest informacja o liczbie osób fizycznych prowadz ących działalno ść gospodarcz ą (tabl.2). Takich osób na koniec 2011r. było 334.

Tab. Osoby fizyczne prowadz ący działalno ść (Stan w dniu 31.12. 2010 r.) Sekcje Gmina % Ogółem 334 100,0 Przetwórstwo przemysłowe 44 13,2 Budownictwo 83 24,9 Handel i naprawy 78 23,4 Hotele i restauracje 4 1,2 Transport gospodarka magazynowa i ł ączno ść 36 10,8 Po średnictwo finansowe 9 2,7 Obsługa nieruchomo ści i firm 0 0

Liczb ę pracuj ących w podmiotach gospodarczych o zatrudnieniu poniżej 9 osób (w podmiotach nie podlegaj ącej statystyce) szacuje si ę na ok. 700 osób. Je żeli szacunek jest trafny, oznacza to, że zatrudnienie w małych podmiotach jest równie znacz ące jak to obj ęte statystyk ą. Na 1000 mieszka ńców gminy przypada zatem ok. 330 miejsc pracy, co jest wielkości ą niewystarczaj ącą i zmusza mieszka ńców do szukania miejsc pracy poza gmin ą. Tabl.Osoby fizyczne prowadz ące działalno ść na 1000 mieszka ńców (stan w dniu 31.12. 2010r.) Gmina Gmina Wyszczególnienie Sm ętowo Powiat tczewski Subkowy Graniczne Ogółem 62,0 36,0 66,2 Przetwórstwo przemysłowe 8,2 5,1 8,3 Budownictwo 15,4 6,8 12,3 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów 14,5 12,4 18,4 Działalno ść zwi ązana z zakwaterowaniem i usługami 0,7 1,0 1,8 gastronomicznymi Transport, gospodarka magazynowa, 6,7 2,5 5,7 Działalno ść finansowa i ubezpieczeniowa 1,7 1,5 2,3 Działalno ść zwi ązana z obsług ą rynku nieruchomo ści 0,0 0,0 0,4 Ilo ść osób fizycznych prowadz ących działalno ść na 1000 mieszka ńców w gminie Subkowy jest zbli żona do ilo ści w całym powiecie tczewskim i wy ższa jak w gminie Sm ętowo Graniczne. Miejsca pracy podobnie jak w wi ększo ści gmin wiejskich to głównie praca w budownictwie i przetwórstwie przemysłowym oraz w handlu i naprawach.

5 Sprawozdawczo ść GUS nie obejmuje pracuj ących w podmiotach o zatrudnieniu do 9 osób

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 60 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 64 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Bilans zasobów pracy Bilans zasobów pracy ma charakter szacunkowy, gdy ż szacowana jest zarówno liczba aktywnych zawodowo, jak i liczba pracuj ących w gminie. Wynikowy charakter ma te ż wielko ść salda dojazdów do pracy. Jest on ró żnic ą nieznanej liczby dojazdów do pracy i wyjazdów poza gmin ę. Liczba aktywnych zawodowo 2500 – szac. Liczba pracuj ących w podmiotach powy żej 9 osób 450 Liczba pracuj ących w podmiotach poni żej 9 osób 700 - szac. Liczba pracuj ących w rolnictwie 650 - szac. Liczba bezrobotnych 300 Saldo dojazdów do pracy ok. minus 400 - szac. Saldo dojazdów do pracy jest ujemne tzn. wyst ępuje przewaga wyjazdów do pracy poza gmin ę nad przyjazdami. W wielko ści tej uj ęte s ą równie ż osoby pracuj ące za granic ą. Wyjazdy do pracy poza gmin ę wynikaj ą z braku wystarczaj ącej liczby miejsc pracy na terenie gminy. Liczba miejsc pracy w gminie pokrywa bowiem ok. 72% potrzeb lokalnego rynku pracy. Dla 2500 aktywnych zawodowo mamy do dyspozycji około 1800 miejsc pracy, a i te te ż cz ęś ciowo zajmowane s ą przez doje żdżaj ących spoza gminy, mi ędzy innymi przez osoby o wy ższych kwalifikacjach, których brakuje na terenie gminy.

Usługi dla ludno ści Oświata i wychowanie Wychowanie przedszkolne Wychowanie przedszkolne na terenie gminy Subkowy jest realizowane w 2 przedszkolach oraz klasach „0” mieszcz ących si ę na terenie Zespołu Szkół w Subkowach i Zespołu Kształcenia Podstawowego i Przedszkolnego w Małej Sło ńcy b ędących w gestii samorz ądu. Łącznie z wychowania przedszkolnego w roku szkolnym 2012/2013 korzysta 151 dzieci. Na koniec 2010 r. w gminie było (wg GUS) 249 dzieci w wieku 3-6 lat. Przyjmuj ąc, że liczba dzieci obecnie jest zbli żona, to poziom uczestnictwa w opiece przedszkolnej dzieci wynosi około 60%. Jest to udział podobny do udziału w wielu gminach wiejskich lecz ze wzgl ędu na potrzeb ę wyrównywania szans edukacyjnych dzieci wiejskich jeszcze niezadowalaj ący. Szkolnictwo podstawowe i gimnazjalne W gminie Subkowy w roku szkolnym 2011/2012 w dwóch szkołach podstawowych podporz ądkowanych samorz ądowi gminnemu w 23 oddziałach uczyło si ę ł ącznie 397 dzieci a w gimnazjum w 11 oddziałach 228 uczniów. Średnio na jeden oddział przypadało 18 uczniów.

Liczba Zatrudnieni Lp. Nazwa szkoły Liczba oddziałów W szkole jest: uczniów nauczyciele

Przedszkole – 2 43 Biblioteka 56 Zespole Szkół w „0” – 3 +1 Stołówka 1 Subkowach wraz z szkoł ą Szkoła Podstawowa – 62 2 sale filialn ą w Brzu ścach 14+3 302 gimnastyczne Gimnazjum – 11 228 Boisko

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 61 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 65 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

19 Zespole Kształcenia Przedszkole – 1 Biblioteka Podstawowego i 33 2 „0” – 2 14 Stołówka Przedszkolnego w Małej Sło ńcy Szkoła podstawowa – 6 Boisko 95

Szkoły posiadaj ą pracownie komputerowe. Ł ącznie 68 komputerów z czego 46 w szkołach podstawowych a 22 w gimnazjach. Komputery z dost ępem do internetu przeznaczone do użytku uczniów – 48 odpowiednio 28 i 20 Liczba uczniów przypadaj ący na 1 komputer wynosi: w szkołach podstawowych 8,6 a w gimnazjach 10,4.

Ochrona zdrowia i opieka społeczna Zakłady opieki zdrowotnej Podstawow ą opiek ę zdrowotn ą mieszka ńców gminy zapewnia Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Hipokrates w Subkowach. Porad lekarskich udzielaj ą tu lekarze pierwszego kontaktu, pediatra i stomatolog. Ponadto znajduje si ę tu poradnia rehabilitacyjna oraz medycyny sportowej dla młodzie ży do lat 21. Mieszka ńcy gminy korzystaj ą równie ż z usług medycznych świadczonych na terenie Tczewa. Apteki

Na terenie gminy przy N.Z.O.Z. Hipokrates obecnie działa 1 punkt zaopatruj ący w leki. Na koniec 2011 na aptek ę przypadało w: województwie pomorskim 3437 mieszka ńców powiecie tczewskim 3670 mieszka ńców gminie Subkowy 5400 mieszka ńców gminie Sm ętowo graniczne 5257 mieszka ńców

Ośrodki pomocy społecznej Na terenie gminy działa Gminny O środek Pomocy Społecznej w Subkowach. Zajmuje si ę on głównie rozdziałem zasiłków stałych i okresowych oraz zasiłków celowych, realizuj ąc trzy ustawy w ramach zabezpieczenia społecznego: 1. Ustawa o pomocy społecznej 2. Ustawa o świadczeniach rodzinnych. 3. Ustawa o pomocy uprawnionym do alimentów Rzeczywista liczba rodzin i osób obj ętych pomoc ą społeczn ą w 2011 r. na terenie gminy przedstawia si ę nast ępuj ąco: Tabl. Rzeczywista liczba rodzin i osób obj ętych pomoc ą w 2011 roku

Liczba osób którym Liczba osób w Wyszczególnienie przyznano Liczba rodzin rodzinach świadczenie

Świadczenia przyznane w ramach zada ń 584 217 690 zleconych i własnych Pomoc udzielona w postaci pracy socjalnej 127 432 W tym wył ącznie w postaci pracy socjalnej 11 15

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 62 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 66 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl. Powody przyznania pomocy w 2010 roku

Powód trudnej sytuacji życiowej Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach

Ubóstwo 296 995 Sieroctwo 1 3 Bezdomno ść 16 18 Potrzeba ochrony macierzy ństwa 7 31 Bezrobocie 233 818 Niepełnosprawno ść 177 508 Długotrwała lub ci ęż ka choroba 83 266

Bezradno ść w sprawach opieku ńczo- wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa 204 1012 domowego

Przemoc w rodzinie 14 70 Alkoholizm 46 145 Trudno ści w przystosowaniu do życia po 2 4 zwolnieni z zakładu karnego Zdarzenia losowe 2 15 Ponadto na terenie gminy w miejscowo ści Narkowy w Domu Pomocy Społecznej pełni ącego rol ę dziennego o środka wsparcia z zaj ęć korzysta 30 osób niepełnosprawnych. Utrzymanie roczne Domu to ponad 306 tys. zł. Koszt realizacji zada ń wynikaj ących z ustawy o pomocy społecznej 433 tys. zł a całkowity koszt wypłaconych świadcze ń rodzinnych w 2011 roku wyniósł blisko 2 108 tys. zł.

Obiekty kultury Dom Kultury Zasadnicza cz ęść działalno ści kulturalnej w gminie koncentruje si ę wokół Domu Kultury w Subkowach. Podstawowym celem Domu jest wł ączenie społeczno ści gminy do aktywnego uczestnictwa w kulturze oraz organizowanie usług kulturalnych wypełniaj ących czas wolny poszczególnych grup ludno ści poprzez udost ępnianie widowisk teatralnych, estradowych, wystaw i innych; organizowanie imprez z okazji świ ąt pa ństwowych, regionalnych i rocznic okoliczno ściowych; opieka amatorskiego ruchu artystycznego i twórczo ści ludowej; pomoc organizacyjna i merytoryczna dla całej sieci placówek kultury i organizacji sportowych na terenie gminy. Działalno ść kulturalna, edukacyjna, sportowa i rekreacyjna realizowana jest zarówno na terenie siedziby Domu w Subkowach jak i w Wiejskich Domach Kultury w Małym Garcu i Radostowie oraz w wiejski świetlicach w: Brzu ścach, Gorz ędzieju, Rybakach, Wielkiej Sło ńcy, Wa ćmierzu czy Małej Sło ńcy. Obiekty te słu żą do zarówno do spotka ń kół gospody ń wiejskich jak i do realizacji zaj ęć w kółkach zainteresowa ń takich jak plastyczne, taneczne, teatralne, aerobiku oraz fitness. Biblioteki Na terenie gminy oprócz bibliotek szkolnych działa Gmina Biblioteka Publiczna w Subkowach posiadaj ąca dodatkowo punkt biblioteczny w Wa ćmierzu. Popularyzuje

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 63 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 67 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

literatur ę i współorganizuje życie kulturalno – oświatowe w gminie. Organizuje ró żnego rodzaju imprezy dla czytelników: zaj ęcia warsztatowe, spotkania z pisarzami, wieczory poetyckie. Udziela informacji bibliograficznych i bibliotecznych, organizuje wystawy ksi ąż ek tematycznych. W czytelni mo żna skorzysta ć z 4 stanowisk komputerowych w tym 2 przeznaczonych dla czytelników. Dane statystyczne na koniec 2010 roku to: Łączny ksi ęgozbiór biblioteki - 19940 ksi ąż ek. Czytelnicy w ci ągu roku – ok. 600. Liczba wypo życze ń – ok. 11500. Kina, teatry, muzea Na terenie gminy nie ma tego typu obiektów.

Obiekty sakralne Na terenie gminy istniej ą dwie parafie rzymskokatolickie: • Parafia Rzymskokatolicka w Subkowach ko ściół p. w. Św. Stanisława Biskupa i Męczennika • Parafia Rzymskokatolicka w Gorz ędzieju ko ściół p.w. św. Wojciecha • parafia w Subkowach posiada tak że ko ściół filialny w miejscowo ści Brzu śce p.w. Matki Bo żej Królowej Polski Na jedn ą parafi ę przypada średnio około 2,7 tys. mieszka ńców gminy. Przy obu parafiach znajduj ą si ę cmentarze.

Baza noclegowa Gmina Subkowy ze wzgl ędu na swoje poło żenie jest gmin ą o charakterze typowo rolniczym. Nie jest zbyt bogata w atrakcyjne obiekty sprzyjaj ące rozwojowi turystyki. Fakt ten ma przeło żenie na istniej ącą do ść skromn ą baz ę noclegow ą, któr ą stanowi ą: • Zajazd „Stary Młyn” w Subkowach • Ranczo „Uroczysko” Anna Myszka w Subkowach • Gospodarstwo Agroturystyczne Genowefa Lamek, w Płaczewie • Gospodarstwo Agroturystyczne „Pod Platanem” El żbieta i Jan Czachorowscy w Radostowie.

Obiekty sportowe i rekreacyjne Z obiektów sportowo rekreacyjnych na terenie gminy należy wymieni ć: gminne boiska: o nawierzchni trawiastej wraz z dwoma boiskami do piłki siatkowej w Subkowach a tak że boiska w miejscowo ściach Radostowo, Brzu śce, Wielgłowy, Wa ćmierz, Narkowy, Gorz ędziej, Wielka Sło ńca, Mały Garc. Atrakcyjnie przedstawia si ę kompleks sportowy przy Zespole Szkół w Subkowach: boisko o sztucznej nawierzchni (wybudowane w ramach programu ORLIK 2012), boisko szlakowe, dwie sale gimnastyczne i skocznia do skoków w dal. Równie ż Zespół Kształcenia Podstawowego i Przedszkolnego w Małej Sło ńcy wyposa żony jest w boisko. Jest to boisko o sztucznej nawierzchni wybudowane w ramach programu Blisko Boisko.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 64 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 68 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.6. ZAGRO ŻENIA BEZPIECZE ŃSTWA LUDNO ŚCI I ICH MIENIA

Zagro żenia przyrodnicze Do istotnych zagro żeń naturalnych nale żą przyrodnicze zjawiska katastroficzne. W warunkach przyrodniczych Polski naturalne zjawiska katastroficzne mog ące mie ć wpływ na bezpiecze ństwo i działalno ść ludzi oraz na twory ich działalno ści to głównie powodzie, ruchy masowe wierzchniej warstwy litosfery i ekstremalne stany pogodowe. Dwóm pierwszym zjawiskom mo żna przeciwdziała ć przez świadome kształtowanie środowiska w postaci zabezpiecze ń przeciwpowodziowych (regulacja odpływu ze zlewni przez działania hydrotechniczne i z zakresu struktury u żytkowania terenu, wały przeciwpowodziowe, poldery itp.) oraz stabilizacji stoków (działania biologiczne, techniczne i biotechniczne). Ekstremalne stany pogodowe powoduj ą okresow ą destabilizacj ę funkcjonowania społeczno- gospodarczego, a przeciwdziałanie im polega na sprawnej organizacji mieszka ńców danego terenu. Zagro żenie powodziowe W uj ęciu prawnym, zgodnie z ustaw ą Prawo wodne (tekst jednolity Dz. U. z 9.02.2012 roku, poz. 145), obszarami szczególnego zagro żenia powodzi ą s ą: a) obszary, na których prawdopodobie ństwo wyst ąpienia powodzi jest średnie i wynosi raz na 100 lat; b) obszary, na których prawdopodobie ństwo wyst ąpienia powodzi jest wysokie i wynosi raz na 10 lat; c) obszary, mi ędzy lini ą brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano tras ę wału przeciwpowodziowego, a tak że wyspy i przymuliska, stanowi ące działki ewidencyjne; d) pas techniczny w rozumieniu art. 36 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej. Spo śród rzek wyst ępuj ących w granicach gminy Subkowy obszary o prawdopodobie ństwie wyst ąpienia 1% (woda stuletnia) zostały wyznaczone dla rzek: • Wisła, w opracowaniu „Wyznaczenie granic obszarów bezpo średniego zagro żenia powodzi ą w celu uzasadnionego odtworzenia terenów zalewowych. Wisła” (IMGW Oddział Morski w Gdyni, 2003/2004); • Drybok (Struga Subkowska), w opracowaniu „Wyznaczenie granic obszarów bezpo średniego zagro żenia powodzi ą w celu uzasadnionego odtworzenia terenów zalewowych. Wisła” (IMGW Oddział Morski w Gdyni, 2003/2004); • Wierzyca , w opracowaniu „Wyznaczenie granic obszarów bezpo średniego zagro żenia powodzi ą w celu uzasadnionego odtworzenia terenów zalewowych etap II. Wierzyca” (IMGW Oddział Morski w Gdyni, 2004/2005); W zwi ązku z powy ższym, w uj ęciu formalno-prawnym, na terenie gminy Subkowy wyst ępuj ą obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą, wyznaczone przez zasi ęg obszarów zalewowych wod ą powodziow ą o prawdopodobie ństwie wyst ąpienia 1% (powód ź stuletnia). Obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą zajmuj ą na terenie gminy Subkowy dno doliny Wisły, ograniczone skarp ą i wałem przeciwpowodziowym, oraz w ąskie pasy terenu (dna dolin) wzdłu ż biegu rzek Drybok (Struga Subkowska) i Wierzyca 4.

4 Obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą od rzeki Wierzycy zajmuj ą jedynie niewielki fragment w południowo-zachodnim skraju gminy Subkowy. Sama rzeka Wierzyca przepływa w odległo ści ok. 40 m od granic gminy.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 65 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 69 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Ponadto, na terenie gminy Subkowy, okresowo mog ą pojawia ć si ę podtopienia w obr ębie dolin pozostałych cieków oraz w podmokłych zagł ębieniach terenu. Powodowa ć je mog ą intensywne opady atmosferyczne i roztopy śniegu. W celu zminimalizowania ryzyka wyst ąpienia powodzi, zwi ązanych z ni ą zagro żeń dla życia i zdrowia ludzi, strat w gospodarce i szkód w środowisku naturalnym znowelizowana ustawa Prawo wodne (tekst jednolity Dz. U. z 9.02.2012 roku, poz. 145) nakłada nowe obowi ązki na: • organy rz ądowe odpowiedzialne za krajow ą gospodark ę wodn ą, które sporz ądzaj ą mapy zagro żenia powodziowego, mapy ryzyka powodziowego i plany zarz ądzania ryzykiem powodziowym, • jednostki samorz ądu terytorialnego, które musz ą uwzgl ędnia ć poziom zagro żenia powodziowego wynikaj ący z wyznaczenia obszarów zagro żenia powodziowego i ryzyka powodziowego: - w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zmiany wprowadza si ę w terminie 18 miesi ęcy od dnia przekazania map zagro żenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego; - w decyzjach o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzjach o warunkach zabudowy zmiany wprowadza się od dnia przekazania map zagro żenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego. Wspomniane wy żej, dokładne mapy zagro żenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego sporz ądza si ę dla obszarów nara żonych na niebezpiecze ństwo powodzi, wskazanych w tzw. „Wst ępnej ocenie ryzyka powodziowego” (w skrócie WOPR). Prezes KZGW w dniu 21 grudnia 2011 r. zatwierdził „Wst ępn ą ocen ę ryzyka powodziowego”, w ramach której opracowano m.in. „Map ę obszarów nara żonych na niebezpiecze ństwo powodzi w województwie pomorskim” oraz „Map ę obszarów, na których wyst ąpienie powodzi jest prawdopodobne w województwie pomorskim”. Zgodnie z tymi mapami na terenie gminy wyst ępuj ą obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi i obszary, na których wyst ąpienie powodzi jest prawdopodobne. Wyznaczone obszary we wst ępnej ocenie ryzyka powodziowego (WOPR) nie stanowi ą podstawy do planowania przestrzennego, a celem WOPR nie jest wyznaczenie precyzyjnego zasi ęgu obszarów zagro żonych powodzi ą, lecz ich wst ępne zidentyfikowanie. Ostateczne granice obszarów zagro żonych powodzi ą, w tym znajduj ących si ę na obszarze gminy, zostan ą opracowane na mapach zagro żenia powodziowego i mapa ryzyka powodziowego – według informacji KZGW dokładne mapy zagro żenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego zostan ą opracowane do ko ńca 2013 roku. Do tego czasu, zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy Prawo wodne i niektórych innych ustaw, wa żno ść zachowuj ą studia ochrony przeciwpowodziowej sporz ądzone przez dyrektora regionalnego zarz ądu gospodarki wodnej – tj. dla terenów gminy Subkowy wspomniane wcze śniej opracowania IMGW w Gdyni dla Wisły i Wierzycy, w których wyznaczono obszary prawdopodobie ństwie wyst ąpienia 1% (woda stuletnia).

Zagro żenie ruchami masowymi Zgodnie z literatur ą przedmiotu (Klimaszewski 1978), słabe ruchy masowe (soliflukcja 5) mog ą pojawia ć si ę ju ż przy k ącie nachylenia 2-70, przy 7-15 0 mo że wyst ąpi ć silne spełzywanie i soliflukcja oraz osuwanie. Przy k ącie nachylenia terenu 15-35 0 mo żliwe jest silne osuwanie gruntu. Za osuwiskotwórcze uznaje się generalnie nachylenie terenu 15-35 0.

5 Proces pełzni ęcia pokrywy zwietrzelinowej, nasi ąkni ętej wod ą (Klimaszewski 1978).

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 66 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 70 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Powy żej 35 0 wyst ępuje zjawisko odpadania i obrywania mas skalnych i zwietrzeliny (Klimaszewski 1978). Wg „Rejestracji i inwentaryzacji naturalnych zagro żeń geologicznych na terenie całego kraju (ze szczególnym uwzgl ędnieniem osuwisk oraz innych zjawisk geodynamicznych)” na terenie gminy Subkowy wyst ępuj ą trzy zarejestrowane osuwiska których charakterystyk ę przedstawiono w tabeli: Tabela Charakterystyka zarejestrowanych osuwisk wyst ępuj ących na terenie gminy Subkowy Generalne Długo ść Szeroko ść Wskazania Lp. Lokalizacja nachylenie maks. maks. zabezpieczaj ące skarpy Osuwiska Osuwiska 1 Gorz ędziej 36 0 70,2 m 116 m Nale ży wykona ć odpływ wody opadowej z pól nad osuwiskiem, oraz obsadzi ć je ro ślinno ści ą. 2 Mała Sło ńca 38 0 28,3 m 140 m Wskazane dokrzewienie gruntów osuwiska. 3 Gorz ędziej 38 0 38,0 m 165 m Skarp ę nale ży wzmocni ć obsadzaj ąc krzewami i drzewami. Źródło: „Rejestracja i inwentaryzacja naturalnych zagro żeń geologicznych na terenie całego kraju (ze szczególnym uwzgl ędnieniem osuwisk oraz innych zjawisk geodynamicznych)”.

Ponadto według danych Pa ństwowego Instytutu Geologicznego (PIG) 6 na terenie gminy Subkowy znajduj ą si ę zarówno przedstawione wy żej osuwiska, jak i obszary predysponowane do wyst ępowania ruchów masowych. Informacje na temat tych obszarów maj ą jednak charakter pogl ądowy i według zalece ń PIG nie nale ży ich wykorzystywa ć przy sporz ądzaniu planów zagospodarowania przestrzennego.

6 Pa ństwowy Instytut Geologiczny, we współpracy z innymi instytucjami realizuje ogólnopolski projekt „System ochrony przeciwosuwiskowej” (SOPO). Jego podstawowym celem jest m.in. rozpoznanie, udokumentowanie i zaznaczenie na mapie w skali 1 : 10 000 wszystkich osuwisk oraz terenów potencjalnie zagro żonych ruchami masowymi w Polsce. Obecnie w trakcie realizacji jest II etap projektu (spo śród zaplanowanych III etapów).

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 67 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 71 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Rys. 2 Gmina Subkowy na tle „Przegl ądowej mapy osuwisk i obszarów predysponowanych do wyst ępowania ruchów masowych” Źródło: mapa przegl ądowa, opracowana przez Pa ństwowy Instytut Geologicznym w ramach ogólnopolskiego projektu „System ochrony przeciwosuwiskowej” (SOPO); dost ępna na: http://geoportal.pgi.gov.pl/css/sopo/mapy/woj_pomorskie.jpg

Potencjalne zagro żenie morfodynamiczne na obszarze gminy Subkowy występuje tak że pozostałych obszarach o spadkach powy żej 10°. Du że wysoko ści wzgl ędne i nachylenia zboczy dolin stwarzaj ą zagro żenie morfodynamiczne zwłaszcza przy wyst ępowaniu naprzemian warstw utworów piaszczystych i gliniastych. Potencjalne zagro żenie pot ęgowa ć mog ą niewła ściwe lokalizacje obiektów, brak ro ślinno ści na stokach i wyst ępowanie sztucznych podci ęć zboczy (skarp). Powszechnym zagro żeniem w warunkach środowiska przyrodniczego Polski s ą ekstremalne stany pogodowe , jak bardzo silne wiatry, długotrwałe, intensywne opady deszczu lub śniegu. Zapobieganie ekstremalnym stanom pogodowym jest niemo żliwe a likwidacja skutków jest kwesti ą organizacyjn ą.

Obiekty stwarzaj ące zagro żenie wyst ąpienia powa żnych awarii Na obszarze gminy Subkowy nie znajduj ą si ę: • zakłady o zwi ększonym ryzyku wyst ąpienia powa żnej awarii przemysłowej; • zakłady o du żym ryzyku; w rozumieniu Rozporz ądzenia Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów i ilo ści substancji niebezpiecznych, których znajdowanie si ę w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwi ększonym ryzyku albo zakładu o du żym ryzyku wyst ąpienia powa żnej awarii przemysłowej z pó źniejszymi zmianami. (Dz. U. z 2002 r. Nr 58, poz. 535

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 68 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 72 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

i Dz. U. z 2006 r. Nr 30, poz. 208). Nie wyst ępuj ą tu zakłady przetwarzaj ące, wytwarzaj ące lub magazynuj ące substancje niebezpieczne. Istotnym źródłem potencjalnego zagro żenia s ą wypadki i awarie w transporcie kolejowym i drogowym materiałów niebezpiecznych. Na terenie gminy Subkowy dotyczy to przede wszystkim autostrady A1, drogi krajowej nr 91 i linii kolejowej nr 131. Zagro żenie powa żną awari ą zwi ązane jest w przebiegiem przez teren gminy gazoci ągów wysokiego ci śnienia i ropoci ągu. W przypadku wyst ąpienia awarii b ądź uszkodzenia wymienionych instalacji istnieje zagro żenie wybuchem z jednoczesnym po żarem, co mo że stanowi ć niebezpiecze ństwo zwłaszcza dla terenów przyległych i skupisk ludno ści znajduj ących si ę w okolicach magistrali gazowej i ropoci ągu. Ponadto zgodnie z „Programem ochrony środowiska powiatu tczewskiego…” (2012) do obiektów stwarzaj ących zagro żenie nale ży zaliczy ć zakłady posiadaj ące materiału niebezpieczne. W gminie Subkowy dotyczy to stacji paliw przy drodze krajowej nr 91.

3.7. POTRZEBY I MO ŻLIWO ŚCI ROZWOJU GMINY

Wnioski do zmiany sposobu u żytkowania i zagospodarowania terenu Potrzeby rozwoju gminy okre ślono na podstawie wniosków zło żonych w sprawie zmian dotychczasowego studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz wniosków dotycz ących sporz ądzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego składanych do Urz ędu Gminy Subkowy. Du ża cz ęść wniosków dotyczyłamo żliwo ści lokalizacji zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami nieuci ąż liwymi. Pojawiały si ę równie ż wnioski dotycz ące lokalizacji farm elektrowni wiatrowych a tak że farm ogniw fotowoltaicznych.

Nie jest koniecznym spełnianie wszystkich wniosków o zmian ę studium a w konsekwencji sporz ądzanie miejscowych planow zagospodarowania przestrzennego, pami ęta ć nale ży, że to gmina kształtuje samodzielnie swoj ą polityk ę przestrzenn ą (studium) i samodzielnie (ale w granicach przepisów prawa) przes ądza w planach miejscowych o sposobach i zasadach zagospodarowywania i zabudowy terenów. Zazwyczaj te ż to wła śnie gmina ponosi najwi ększe koszty skutków uchwalenia planu miejscowego (zobowi ązania dot. infrastruktury komunalnej, ew. roszczenia o odszkodowania, wykupy, zamiany gruntów), nie licząc samych bezpo średnich kosztów ich sporządzania (mapy, opracowania wyj ściowe np. ekofizjografia, koszt planu i prognoz), które wprost obci ąż aj ą bud żet gminy. Nawet tzw. renta planistyczna rzadko pozwala na uzyskanie korzy ści przewy ższaj ących poniesione lub niezb ędne do poniesienia nakłady. Nie ma zatem obowi ązku spełniania życze ń czy żą da ń prywatnych wła ścicieli terenów czy inwestorów, o ile nie jest to korzystne dla gminy, z punktu widzenia jej celów działania.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 69 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 73 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.8. STAN PRAWNY GRUNTÓW

% w użytki ogólnej grunty le śne, grunty grunty ekologiczne, powierzc powierzc użytki zadrzewienia i zabudowane i pod nieu żytki, Lp. rodzaj własno ści hnia [ha] hni rolne zakrzewienia zurbanizowane wodami tereny ró żne

grunty Skarbu Pa ństwa z wyłaczeniem gruntów przekazanych w użytkowanie 1 wieczyste 1658 21,32 546 838 47 188 39

grunty Skarbu Pa ństwa przekazane w u żytkowanie 2 wieczyste 34 0,44 0 0 32 0 2 grunty gmin i zwiazków mi ędzygminnych z wył ączeniem gruntów przekazanych w użytkowanie 3 wieczyste 116 1,49 14 1 100 0 1 grunty gmin i zwiazków mi ędzygminnych przekazane w użytkowanie 4 wieczyste 5 0,06 2 0 3 0 0 grunty osób 5 fizycznych 5756 74,02 5484 109 75 5 83 6 grunty spółdzielni 2 0,02 1 0 1 0 0

grunty kosciołów i zwiazków 7 wyznaniowych 153 1,97 145 6 1 0 1

grunty powiatów za wyj ątkiem gruntów przekazanych w uzytkowanie 8 wieczyste 46 0,59 0 0 46 0 0

grunty podmiotów nie wymienione w 9 punktach 1-7 7 0,09 4 0 3 0 0 razem 7776 100 6196 954 308 193 126

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 70 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 74 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.9. WYST ĘPOWANIE OBIEKTÓW I TERENÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODR ĘBNYCH

Ustawa o ochronie przyrody W granicach gminy Subkowy, spo śród form ochrony przyrody w rozumieniu ustawy o ochronie przyrody z dnia 16.04.2004 r. (tekst jednolity, Dz. U. z 2009, Nr 151, poz. 1220, ze zm. 7), wyst ępuj ą: • obszary Natura 2000: • specjalny obszar ochrony ptaków 8 „Dolina Dolnej Wisły” PLB040003 (we wschodniej cz ęś ci gminy); • obszary maj ące znaczenie dla Wspólnoty 9 „Wa ćmierz” PLH220031 (w zachodniej cz ęś ci gminy) i „Dolna Wisła” PLH220033 (we wschodniej cz ęś ci gminy) • pomniki przyrody – 18 pomników przyrody o żywionej (pojedyncze drzewa lub grupy drzew). W bezpo średnim s ąsiedztwie gminy Subkowy znajduje si ę Środkowo żuławski Obszar Chronionego Krajobrazu – sąsiaduje z gmin ą od wschodu. Ponadto na terenie gminy Subkowy, zgodnie z ustaw ą o ochronie przyrody (tekst jednolity Dz. U. z 2009 roku, Nr 151, poz. 1220 z pó źniejszymi zmianami, w tym zmiana z dnia 13 lipca 2012 roku o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw, ogłoszona 31 sierpnia 2012 r. (Dz. U. z 31.08.2012 r., poz. 985), tak jak w całej Polsce, obowi ązuje ochrona gatunkowa ro ślin, zwierz ąt i grzybów . Informacje na temat składu gatunkowego ro ślin i zwierz ąt wyst ępuj ących na terenie gminy Subkowy przedstawiono na podstawie informacji zawartych w opracowaniu „Inwentaryzacja i waloryzacji przyrodnicza gminy Subkowy” (2001). Na zał ączniku graficznym przedstawiono stwierdzone stanowiska najcenniejszych chronionych gatunków fauny i flory, wyst ępuj ących na terenie gminy Subkowy (wg „Inwentaryzacji…”, 2001.). Informacje na temat składu gatunkowego ro ślin i zwierz ąt zawarte s ą tak że w materiałach informacyjnych dotycz ących wyst ępuj ących w granicach gminy Subkowy obszarów Natura 2000, tj.: specjalnego obszaru ochrony ptaków „Dolina Dolnej Wisły” PLB040003 oraz obszarów maj ących znaczenie dla Wspólnoty „Waćmierz” PLH220031 i „Dolna Wisła” PLH220033.

Obszary Natura 2000 10 Specjalny obszar ochrony ptaków „Dolina Dolnej Wisły” PLB040003 zajmuje powierzchni ę 33 559 ha i obejmuje Odcinek doliny Wisły w jej dolnym biegu, od Włocławka do Przegaliny, zachowuj ący naturalny charakter i dynamik ę rzeki swobodnie płyn ącej. Rzeka płynie w du żym stopniu naturalnym korytem, z namuliskami, łachami piaszczystymi i wysepkami, wdolinie zachowane s ą starorzecza i niewielkie torfowiska niskie;

7 od 01 pa ździernika 2012 r. obowi ązuje Ustawa z dnia 13 lipca o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw, ogłoszona 31 sierpnia 2012 (Dz. U. z 31.08.2012 r., poz. 985). 8 Zgodnie z Rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 24, poz. 133), zmienionym rozporz ądzeniem z dnia 29 marca 2012 r. (Dz. U. Nr 0 poz. 358). 9 Zgodnie z Decyzj ą Komisji Europejskiej „Commission Decision of adopting, pursuant to Council Directive 92/43/EEC, a fourth updated list of sites of Community importance for the Continental biogeographical region(notified under document number C(2010)XXXX) (2010/XX/EU)”. 10 Charakterystyka wg Standatowych Formularzy Danych ( http://natura2000.gdos.gov.pl/ ).

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 71 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 75 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

brzegi pokryte s ą mozaik ą zaro śli wierzbowych i lasów ł ęgowych, a tak że pól uprawnych i pastwisk. Miejscami dolin ę Wisły ograniczaj ą wysokie skarpy, na których utrzymuj ą si ę murawy kserotermiczne i gr ądy zboczowe. Wisła przepływa w granicach obszaru przez kilka du żych miast, jak: Toru ń, Bydgoszcz, Grudzi ądz, Tczew. Planowana jest budowa nowej zapory - stopie ń wodny w Nieszawie. Jest to ostoja ptasia o randze europejskiej Wyst ępuj ą co najmniej 44 gatunki ptaków z Zał ącznika I Dyrektywy Ptasiej, 4 gatunki z Polskiej Czerwonej Ksi ęgi (PCK). Gniazduje ok.180 gatunków ptaków. Bardzo wa żna ostoja dla ptaków migruj ących i zimuj ących; bardzo wa żny teren zimowiskowy bielika. W okresie l ęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej nast ępuj ących gatunków ptaków: nurog ęś , ohar (PCK),rybitwa białoczelna (PCK), rybitwa rzeczna, zimorodek, ostrygojad (PCK); w stosunkowo wysokim zag ęszczeniu wyst ępuje derkacz, mewa czarnogłowa, sieweczka rzeczna.W okresie w ędrówek ptaki wodno-błotne wyst ępuj ą w koncentracjach do 50 000 osobników. Na omawianym obszarze Natura 2000 w okresie zimy wyst ępuje co najmniej 1% populacji szlaku w ędrówkowego nast ępuj ących gatunków ptaków: bielik, g ągoł, nurog ęś ; stosunkowo licznie wyst ępuje bielaczek; ptaki wodno-błotne wyst ępuj ą w koncentracjach do 40 000 osobników. Awifauna obszaru nie jest dostatecznie poznana. Bogata fauna innych zwierz ąt kr ęgowych, bogata flora ro ślin naczyniowych (ok.1350 gatunków) z licznymi gatunkami zagro żonymi i prawnie chronionymi, silnie zró żnicowane zbiorowiska ro ślinne, w tym zachowane ró żne typy ł ęgów, a tak że cenne murawy kserotermiczne. Do głównych zagro żeń dla specjalnego obszaru ochrony ptaków „Dolina Dolnej Wisły” PLB040003 nale żą : • niszczenie morfologicznej ró żnorodno ści mi ędzywala; • zanieczyszczenie wód (przemysłowe i komunalne), • zabudowa brzegów, • zalesianie muraw, • spontaniczna sukcesja ro ślinno ści wskutek zaprzestania lub zmniejszenia intensywności wypasu zwierz ąt w mi ędzywalu, • zamiana u żytków zielonych na pola orne w mi ędzywalu.

Obszar podlega działaniom z zakresu ochrony przeciwpowodziowej. Istniej ące obiekty i urz ądzenia zwi ązane z ochron ą przeciwpowodziow ą oraz koryto rzeczne wymagaj ą utrzymywania ich w nale żytym stanie technicznym. Na obszarze b ędą prowadzone działania zapewniaj ące swobodny spływ wód oraz lodu. Przy wykonywaniu powy ższych zada ń zachowana zostanie dbało ść o utrzymanie dobrego stanu ekologicznego doliny. Wykonywanie tych prac obejmuje ró żne fragmenty doliny rzecznej i nie ma istotnego wpływu na cało ść obszaru Natura 2000.

Obszar maj ący znaczenie dla Wspólnoty „Wa ćmierz” PLH220031 o powierzchni ok. 388,3 ha w cało ści znajduje si ę na terenie gminy Subkowy. Obejmuje falisty teren, zagospodarowany rolniczo, gdzie w śród pól rozrzucone s ą zagł ębienia z torfowiskami, eksploatowanymi w przeszło ści. Wyst ępuj ą na nich zbiorniki o charakterze dystroficznym, zasiedlone przez strzebl ę błotn ą. Obszar ma kształt wydłu żony w kierunku północ - południe, przeci ęty równole żnikowo odcinkiem szosy do Wa ćmierza. Pojedynczo rozrzucone gospodarstwa znajduj ą si ę przy granicy lub na obrze żach obszaru.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 72 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 76 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Warto ść przyrodnicz ą posiada tu przede wszystkim skupienie zbiorników z bogat ą populacj ą strzebli błotnej, gatunku priorytetowego z zał ącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG w terenie, który wydaje si ę umo żliwia ć dalsze bytowanie tego gatunku w przyszło ści, przy podj ętej ochronie. Jest to stanowisko na peryferiach głównego zasi ęgu tego chronionego gatunku ryby w województwie pomorskim. Zagro żeniem dla obszaru s ą: • ewentualne niszczenie zbiorników (zasypywanie, osuszanie); • naturalne zanikanie zbiorników (zarastanie i wypłycanie); • przekształcanie zbiorników w stawy rekreacyjne, a zwłaszcza zarybiane gatunkami ryb drapie żnych; • intensyfikacja rolniczego lub rekreacyjnego zagospodarowania terenu, szczególnie z chemizacj ą.

Obszar maj ący znaczenie dla Wspólnoty „Dolna Wisła” PLH220033 zajmuje powierzchni ę ok. 10 374,2 ha. Obejmuje fragment doliny Wisły w jej dolnym biegu, od południowej granicy woj. pomorskiego do Mostu Knybawskiego na południe od Tczewa. Poza tym w granicach ostoi znajduje si ę równie ż górny odcinek Nogatu od śluzy w Białej Górze do śluzy pod Wielbarkiem. Wisła w granicach ostoi płynie szerokim korytem, niemal w cało ści uj ętym w obwałowania. Jedynie na kilku odcinkach lewy brzeg pozbawiony jest sztucznych ogranicze ń przeciwpowodziowych, tj. na północy, na terenie gminy Subkowy, w okolicy Gniewa i Ja źwisk oraz na południe od wsi Opalenie. Naturalny pozostał równie ż prawy brzeg Nogatu w pobli żu wsi W ęgry. W pozostałych miejscach doliny Wisły wybudowano wysokie wały przeciwpowodziowe, oddzielające koryto rzek od miejscami szerokiego dna doliny. Obecnie, jedynie na obszarze mi ędzywala zachodz ą współczesne procesy rzeczne, dlatego zachowało si ę tu wiele ró żnej wielko ści starorzeczy, otoczonych zaro ślami wierzbowymi oraz pozostało ściami rozległych niegdy ś lasów łęgowych. Poza tym dno doliny jest zmeliorowane i poddane pod upraw ę. Na odcinkach pozbawionych umocnie ń przeciwpowodziowych zbocza doliny tworz ą niekiedy wysokie skarpy, na których utrzymuj ą si ę ciepłolubne murawy oraz gr ądy. Oprócz wci ąż wysokich warto ści przyrodniczych, cały omawiany rejon ma du że znaczenie zarówno krajobrazowe, ze wzgl ędu na rozległe formy terenowe, jak i kulturowe, poniewa ż zachowało si ę tu wiele zabytków zwi ązanych z działalno ści ą człowieka, takich jak zamki krzy żackie, obiekty hydrotechniczne, zabudowa i cmentarze mennonickie oraz liczne grodziska. Warto ść przyrodnicz ą posiada tu przede wszystkim fragment stosunkowo dobrze zachowanej doliny wielkiej rzeki, z układem ro ślinno ści nawi ązuj ącym miejscami do naturalnego. Na tym obszarze wyst ępuj ą zró żnicowane zbiorowiska ro ślinne, w tym - ró żne typy ł ęgów. Wyró żniono tu 9 rodzajów siedlisk z Zał ącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG i odnotowano 15 gatunków zwierz ąt z Zał ącznika II tej dyrektywy. Szczególnie bogata i cenna jest ichtiofauna. We florze ro ślin naczyniowych stwierdzono liczne gatunki zagro żone i prawnie chronione w Polsce. Jest to te ż fragment ostoi ptasiej o randze europejskiej. Na murawach kserotermicznych wyst ępuj ą rzadkie i zagro żone gatunki owadów reprezentuj ących m.in. pontyjski element zasi ęgowy i/lub umieszczone na Polskiej Czerwonej Li ście - m.in. żą dłówka z rodziny grzebaczowatych chwastosz pluskwiakowiec Tachysphex fulvitarsus (CR), wardzanka Bembix rostrata , czy osi ągaj ące skrajnie północne stanowiska w Polsce: żą dłówka smukwa kosmata Scolia hirta (VU), pasikonik w ątlik paskowany Leptophyes albovittata i ślimak wst ęż yk austriacki Cepaea vindobonensis .

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 73 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 77 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Zagro żenie dla przyrody tego obszaru stanowi ą: • zanieczyszczenie wód (przemysłowe i komunalne), • zabudowa brzegów, • zalesianie muraw oraz spontaniczna sukcesja, wskutek zaprzestania wypasu i wypalania muraw. • głównym, potencjalnym zagro żeniem jest projekt kaskadyzacji Wisły oraz jej regulacja. Dolina podlega działaniom z zakresu ochrony przeciwpowodziowej. Istniej ące obiekty i urz ądzenia zwi ązane z ochron ą przeciwpowodziow ą wymagaj ą utrzymywania ich w nale żytym stanie technicznym. Prace z zakresu ochrony przeciwpowodziowej dotycz ą ró żnych fragmentów doliny rzecznej. Przy ich wykonywaniu powinna zosta ć zachowana dbało ść o utrzymanie dobrego stanu ekologicznego doliny i nie pogorszenie stanu zachowania siedlisk przyrodniczych i gatunków, których ochrona jest celem utworzenia obszaru Natura 2000.

Pomniki przyrody Charakterystyk ę wyst ępuj ących na terenie gminy Subkowy pomników przyrody przestawia tabela. Tabela Pomniki przyrody w gminie Subkowy Obiekt Obwód Lp. Wys. [m] Wiek [lata] Poło żenie Akty ustanawiaj ące chroniony [m] 5 drzew - lipa od 2,4 m od 25 m Le śn. Bukowiec, Dz. Urz. WRN w Gda ńsku 1 ok. 200 drobnolistna do 3,8 m do 30 m oddział 9d z 31.10.1955, Nr 1, poz. 4 (4 drzewa - buk od 3,0 m od 30 m Le śn. Bukowiec, Dz. Urz. WRN w Gda ńsku 2 ok. 200 zwyczajny do 3,5 m do 32 m oddział 9d z 31.10.1955, Nr 1, poz. 4 Gospodarstwo Dz. Urz. WRN w Gda ńsku 3 platan klonolistny 5,05 m 23 m - rolne, Mały Garc z 30.06.1970 Nr 9, poz. 50 Gospodarstwo Dz. Urz. WRN w Gda ńsku 4 lipa drobnolistna 4,60 m 22 m - rolne, Mały Garc z 30.06.1970 Nr 9, poz. 50 Teren przy DK nr Dz. Urz. Woj. Gda ńskiego 5 dąb szypułkowy 4,10 m 20 m ok. 230 91, Subkowy z 12.06.1989 Nr 13 poz.97 Teren przy szkole, Dz. Urz. Woj. Gda ńskiego 6 klon zwyczajny 3,05 m 20 m ok. 130 Subkowy z 13.04.1990 Nr 10 poz 59 Teren przy szkole, Dz. Urz. Woj. Gdańskiego 7 topola biała 5,00 m 25 m ok. 130 Subkowy z 13.04.1990 Nr 10 poz 59 Teren przy szkole, Dz. Urz. Woj. Gda ńskiego 8 lipa drobnolistna 3,45 m 20 m ok. 160 Subkowy z 13.04.1990 Nr 10 poz 59 miłorz ąb Gospodarstwo Dz. Urz. Woj. Gda ńskiego 9 2,0 m 20 m ok. 110 dwuklapkowy rolne, Mały Garc z 13.04.1991, Nr 7 poz. 54 Uchwała Nr XXV/227/10 Rady Le śn. Bukowiec, 10 dąb szypułkowy 3,0 m - - Gminy Subkowy z dnia oddział 9d 26.04.2010 r. Uchwała Nr XXV/227/10 Rady Le śn. Bukowiec, 11 dąb szypułkowy 3,7 m - - Gminy Subkowy z dnia oddział 9d 26.04.2010 r. Uchwała Nr XXV/227/10 Rady Le śn. Bukowiec, 12 dąb szypułkowy 4,0 m - - Gminy Subkowy z dnia oddział 9d 26.04.2010 r. Uchwała Nr XXV/227/10 Rady Le śn. Bukowiec, 13 orzesznik 1,6 m - - Gminy Subkowy z dnia oddział 9d 26.04.2010 r. 14 daglezja 3,1 m - - Le śn. Bukowiec, Uchwała Nr XXV/227/10 Rady

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 74 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 78 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

oddział 8n Gminy Subkowy z dnia 26.04.2010 r. Uchwała Nr XXV/227/10 Rady Le śn. Bukowiec, 15 daglezja 2,0 m - - Gminy Subkowy z dnia oddział 24f 26.04.2010 r. Uchwała Nr XXV/227/10 Rady 6 drzew – choina Od 0,9 m Le śn. Bukowiec, 16 - - Gminy Subkowy z dnia kanadyjska do 1,9 m oddział 9f 26.04.2010 r. Uchwała Nr XXV/227/10 Rady 13 drzew - Od 1,9 m Le śn. Bukowiec, 17 - - Gminy Subkowy z dnia daglezja do 3,0 m oddział 9k 26.04.2010 r. Uchwała Nr XXV/227/10 Rady Od 2,0 m Le śn. Bukowiec, 18 7 drzew - daglezja - - Gminy Subkowy z dnia do 2,9 m oddział 24a 26.04.2010 r. Źródło: „Inwentaryzacja i waloryzacja przyrodnicza gminy Subkowy” (2001), „Program ochrony środowiska dla gminy Subkowy na lata 2004-2011”, 2004, Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody GDO Ś.

Otoczenie gminy W regionalnym otoczeniu gminy Subkowy, w odległo ści do ok. 15 km, wyst ępuj ą nast ępuj ące ustanowione, powierzchniowe formy ochrony przyrody i krajobrazu: • rezerwaty przyrody: − „Las M ątawski” – w minimalnej odległo ści ok. 300 m w kierunku wschodnim od granic gminy; − „Biała Góra” – w minimalnej odległo ści ok. 5,8 km w kierunku południowym; − „Parów W ęgry” – w minimalnej odległo ści ok. 6,2 km w kierunku wschodnim; • obszary Natura 2000 – obszary maj ące znaczenie dla Wspólnoty: − „Sztumskie Pole" PLH220087 – w minimalnej odległości ok. 4,6 km w kierunku wschodnim; − „Gr ądy nad Jeziorami Zdu ńskim i Szp ęgowskim” PLH220067 – w minimalnej odległo ści ok. 2,6 km w kierunku zachodnim; − „Dolina Wierzycy” PLH220094 – w minimalnej odległości ok. 9,3 km w kierunku zachodnim. • obszary chronionego krajobrazu: − OChK Rzeki Nogat – w minimalnej odległo ści ok. 2,3 km w kierunku wschodnim; − OChK Białej Góry – w minimalnej odległo ści ok. 1,5 km w kierunku południowym; − Ryjewski OChK – minimalnej odległo ści ok. 12 km w kierunku południowo-wschodnim − OChK Doliny Kwidzy ńskiej – w minimalnej odległo ści ok. 10 km w kierunku południowym; − Gniewski OChK – w minimalnej odległo ści ok. 9,5 km w kierunku południowym; − OChK Żuław Gda ńskich – w minimalnej odległo ści ok. 7,5 km w kierunku północnym; − OChK Doliny Wierzycy – w minimalnej odległo ści ok. 9 km w kierunku północno- zachodnim; − OChK Doliny Wietcisy – w minimalnej odległo ści ok. 16,4 km w kierunku północno- zachodnim;

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 75 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 79 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

− OChK Borów Tucholskich – w minimalnej odległo ści ok. 15,5 km w kierunku południowo-zachodnim.

W regionalnym otoczeniu gminy Subkowy znajduj ą się równie ż u żytki ekologiczne i pomniki przyrody.

Ustawa prawo wodne Zagro żenie powodzi ą Dla rzek Wisła i Drybok (Struga Subkowska), przepływaj ących przez teren gminy oraz dla rzeki Wierzyca, przepływaj ącej w bliskiej odległo ści (ok. 40 m) od granic gminy, zostały wyznaczone obszary o prawdopodobie ństwie wyst ąpienia 1% (woda stuletnia) i 10% (woda dziesi ęcioletnia), w zwi ązku z czym, w uj ęciu formalno-prawnym, w rozumieniu ustawy z 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 32, poz. 159), na obszarze gminy Subkowy wyst ępuj ą obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą.

Zgodnie z ustaw ą Prawo wodne (tekst jednolity Dz. U. z 9.02.2012 roku, poz. 145): Art. 88a. 1. Ochrona przed powodzi ą jest zadaniem organów administracji rz ądowej i samorz ądowej. 2. Użytkownicy wód współpracuj ą z organami administracji rz ądowej i samorz ądowej w ochronie przed powodzi ą, w zakresie okre ślonym w przepisach ustawy oraz w odr ębnych przepisach. 3. Ochron ę przed powodzi ą prowadzi si ę z uwzgl ędnieniem map zagro żenia powodziowego, map ryzyka powodziowego oraz planów zarz ądzania ryzykiem powodziowym. Art. 88b. 1. Dla obszarów dorzeczy przygotowuje si ę wst ępn ą ocen ę ryzyka powodziowego. (…) Art. 88d. 1. Dla obszarów nara żonych na niebezpiecze ństwo powodzi wskazanych we wst ępnej ocenie ryzyka powodziowego, sporz ądza si ę mapy zagro żenia powodziowego. 2. Na mapach zagro żenia powodziowego przedstawia si ę w szczególno ści: 1) obszary, na których prawdopodobie ństwo wyst ąpienia powodzi jest niskie i wynosi raz na 500 lat lub na których istnieje prawdopodobie ństwo wyst ąpienia zdarzenia ekstremalnego; 2) obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą; 3) obszary obejmuj ące tereny nara żone na zalanie w przypadku: a) przelania si ę wód przez koron ę wału przeciwpowodziowego, b) zniszczenia lub uszkodzenia wału przeciwpowodziowego, c) zniszczenia lub uszkodzenia budowli pi ętrz ących, d) zniszczenia lub uszkodzenia budowli ochronnych pasa technicznego. Art. 88e. 1. Dla obszarów, o których mowa w art. 88d ust. 2, sporz ądza si ę mapy ryzyka powodziowego. (…) Art. 88f. 1. Mapy zagro żenia powodziowego oraz mapy ryzyka powodziowego sporz ądza Prezes Krajowego Zarz ądu Gospodarki Wodnej. (…) 4. Przedstawione na mapach zagro żenia powodziowego oraz mapach ryzyka powodziowego granice obszarów, o których mowa w art. 88d ust. 2, uwzgl ędnia si ę w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, planie zagospodarowania przestrzennego województwa, miejscowym

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 76 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 80 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

planie zagospodarowania przestrzennego oraz w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzji o warunkach zabudowy. 6. Od dnia przekazania map zagro żenia powodziowego i ryzyka powodziowego jednostkom samorz ądu terytorialnego, wszystkie decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzje o warunkach zabudowy na obszarach wykazanych na mapach zagro żenia powodziowego, musz ą uwzgl ędnia ć poziom zagro żenia powodziowego wynikaj ący z wyznaczenia tych obszarów. 7. Zmiany w dokumentach, o których mowa w ust. 5, wprowadza si ę w terminie 18 miesi ęcy od dnia przekazania map zagro żenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego organom, o których mowa w ust. 4 pkt 2, 3 i 5. 8. Koszty wprowadzenia zmian w planach oraz decyzjach, o których mowa w ust. 5, ponosz ą odpowiednio bud żety wła ściwych gmin albo województw. (…) Art. 88g. 1. Dla obszarów dorzeczy oraz dla regionów wodnych przygotowuje si ę, na podstawie map zagro żenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego, plany zarz ądzania ryzykiem powodziowym. (…) Art. 88h. 1. Plany zarz ądzania ryzykiem powodziowym dla obszarów dorzeczy przygotowuje Prezes Krajowego Zarz ądu Gospodarki Wodnej w uzgodnieniu z ministrem wła ściwym do spraw gospodarki wodnej. Reasumuj ąc, w celu zminimalizowania ryzyka wyst ąpienia powodzi, zwi ązanych z ni ą zagro żeń dla życia i zdrowia ludzi, strat w gospodarce i szkód w środowisku naturalnym ww. ustawa nakłada nowe obowi ązki na: • organy rz ądowe odpowiedzialne za krajow ą gospodark ę wodną, które sporz ądzaj ą mapy zagro żenia powodziowego, mapy ryzyka powodziowego i plany zarz ądzania ryzykiem powodziowym, • jednostki samorz ądu terytorialnego, które musz ą uwzgl ędnia ć poziom zagro żenia powodziowego wynikaj ący z wyznaczenia obszarów zagro żenia powodziowego i ryzyka powodziowego: - w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zmiany wprowadza si ę w terminie 18 miesi ęcy od dnia przekazania map zagro żenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego; - w decyzjach o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzjach o warunkach zabudowy zmiany wprowadza si ę od dnia przekazania map zagro żenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego. Mapy zagro żenia powodziowego, mapy ryzyka powodziowego i plany zarz ądzania ryzykiem powodziowym dla zlewni Wisły i Wierzycy, nie zostały dotychczas opracowane. Do czasu ich opracowania wa żno ść zachowuj ą studia ochrony przeciwpowodziowej sporz ądzone przez dyrektora regionalnego zarz ądu gospodarki wodnej. Ponadto, wg ww. ustawy Prawo wodne (t.j., Dz. U. z 9.02.2012 roku, poz. 145) 1. Na obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą zabrania si ę wykonywania robót oraz czynno ści utrudniaj ących ochron ę przed powodzi ą lub zwi ększaj ących zagro żenie powodziowe, w tym: 1) wykonywania urz ądze ń wodnych oraz wznoszenia innych obiektów budowlanych, 2) sadzenia drzew lub krzewów, z wyj ątkiem plantacji wiklinowych na potrzeby regulacji wód oraz ro ślinno ści stanowi ącej element zabudowy biologicznej dolin rzecznych lub słu żą cej do wzmacniania brzegów, obwałowa ń lub odsypisk,

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 77 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 81 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3) zmiany ukształtowania terenu, składowania materiałów oraz wykonywania innych robót, zwyj ątkiem robót zwi ązanych z regulacj ą lub utrzymywaniem wód oraz brzegu morskiego, a tak że utrzymywaniem lub odbudow ą, rozbudow ą lub przebudow ą watów przeciwpowodziowych wraz z obiektami zwi ązanymi z nimi funkcjonalnie. 2. Je żeli nie utrudni to ochrony przed powodzi ą, dyrektor regionalnego zarz ądu gospodarki wodnej mo że, w drodze decyzji, na obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą, zwolni ć z zakazów okre ślonych w ust. 1 .

Strefy ochronne uj ęć wody pitnej Dla uj ęć wody podziemnej, dla których ustanowiono tereny ochrony bezpo średniej obowi ązuj ą zasady gospodarowania okre ślone w decyzjach o ich ustanowieniu lub w pozwoleniach wodno-prawnych. W zwi ązku z wygrodzeniem terenów stref ochrony bezpo średniej, zostały one jednocze śnie wył ączone z u żytkowania gruntów do celów niezwi ązanych z eksploatacj ą uj ęcia wody. Zgodnie z Ustaw ą Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (tekst jednolity Dz. U. z 9.02.2012 roku, poz. 145) w obr ębie terenów ochrony bezpo średniej nale ży: 1) odprowadza ć wody opadowe w sposób uniemo żliwiaj ący przedostawanie si ę ich do urz ądze ń słu żą cych do poboru wody; 2) zagospodarowa ć teren zieleni ą; 3) odprowadza ć poza granic ę terenu ochrony bezpo średniej ścieki z urz ądze ń sanitarnych, przeznaczonych do u żytku osób zatrudnionych przy obsłudze urz ądze ń słu żą cych do poboru wody; 4) ograniczy ć do niezb ędnych potrzeb przebywanie osób niezatrudnionych przy obsłudze urz ądze ń słu żą cych do poboru wody.

Główne Zbiorniki Wód Podziemnych Na obszarze gminy Subkowy nie wyst ępuj ą Główne Zbiorniki Wód Podziemnych (GZWP).

Ustawa o lasach Lasy Skarbu Pa ństwa w gminie Subkowy nale żą do Nadle śnictwa Starogard w Regionalnej Dyrekcji Lasów Pa ństwowych w Gda ńsku. Aktualnie obowi ązuje „Plan urz ądzenia lasu dla Nadle śnictwa Starogard na lata 2010-2019”, zatwierdzony decyzj ą Ministra Środowiska z dnia 10 wrze śnia 2009 roku. Zgodnie z Ustaw ą z dnia 28 wrze śnia 1991 r. o lasach (Dz. U. z 1991 r., Nr 101, poz. 444, z pó źn. zm): Art. 15. Za lasy szczególnie chronione, zwane dalej "lasami ochronnymi", mog ą by ć uznane lasy, które: 1) chroni ą gleb ę przed zmywaniem lub wyjałowieniem, powstrzymuj ą usuwanie si ę ziemi, obrywanie si ę skał lub lawin, 2) chroni ą zasoby wód powierzchniowych i podziemnych, regulują stosunki hydrologiczne w zlewni oraz na obszarach wododziałów, 3) ograniczaj ą powstawanie lub rozprzestrzenianie si ę lotnych piasków, 4) są trwale uszkodzone na skutek działalno ści przemysłu, 5) stanowi ą drzewostany nasienne lub ostoje zwierz ąt i stanowiska ro ślin podlegaj ących ochronie gatunkowej,

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 78 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 82 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

6) maj ą szczególne znaczenie przyrodniczo-naukowe lub dla obronno ści i bezpiecze ństwa Pa ństwa, 7) są poło żone: a) w granicach administracyjnych miast i w odległo ści do 10 km od granic administracyjnych miast licz ących ponad 50 tys. mieszka ńców, b) w strefach ochronnych uzdrowisk i obszarów ochrony uzdrowiskowej w rozumieniu ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz.U. Nr 167, poz. 1399, z 2007 r. Nr 133. Poz. 921 oraz z 2009 r. Nr 62, poz. 504), c) w strefie górnej granicy lasów. Art. 16. 1. Minister wła ściwy do spraw środowiska, w drodze decyzji, uznaje las za ochronny lub pozbawia go tego charakteru, na wniosek Dyrektora Generalnego, zaopiniowany przez rad ę gminy – w odniesieniu do lasów stanowi ących własno ść Skarbu Pa ństwa. 1a. Starosta, po uzgodnieniu z wła ścicielem lasu i po zasi ęgni ęciu opinii rady gminy, w drodze decyzji, uznaje las za ochronny lub pozbawia go tego charakteru – w odniesieniu do pozostałych lasów. 2. Rada gminy powinna wyrazi ć opini ę w ci ągu dwóch miesi ęcy od dnia otrzymania wyst ąpienia o jej wyra żenie. W razie upływu tego terminu uwa ża si ę, że rada gminy nie zgłasza zastrze żeń. Art. 17. Minister wła ściwy do spraw środowiska okre śli, w drodze rozporz ądzenia, szczegółowe zasady i tryb uznawania lasów za ochronne oraz szczegółowe zasady prowadzenia w nich gospodarki le śnej. Cz ęść lasów na terenie gminy Subkowy uznana została za ochronne. Posiadaj ą one nast ępuj ące, główne kategorie ochronno ści 11 : • wodochronne; • ochronne wokół miast.

Ustawa o ochronie gruntów rolnych i le śnych Zgodnie z Ustaw ą z dnia 03 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz. U. Nr 16, poz. 78 z pó źn. zm.): Art. 7. 1. Przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne wymagaj ące zgody, o której mowa w ust. 2, dokonuje si ę w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, sporz ądzanym w trybie okre ślonym w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. 2. Przeznaczenie na cele nierolnicze i niele śne: 1) gruntów rolnych stanowi ących u żytki rolne klas I-III – wymaga uzyskania zgody Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywno ściowej [obecnie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi] ; 2) gruntów le śnych stanowi ących własno ść Skarbu Pa ństwa – wymaga uzyskania zgody Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Le śnictwa [obecnie Ministra Środowiska] lub upowa żnionej przez niego osoby; 3) skre ślony, 4) skre ślony, 5) pozostałych gruntów le śnych wymaga uzyskania zgody marszałka województwa wyra żonej po uzyskaniu opinii izby rolniczej.”

11 Wg informacji Nadle śnictwa Starogard.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 79 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 83 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Na obszarze gminy Subkowy wyst ępuj ą gleby chronione klasy I, II, IIIa i IIIb. Spo śród nich najwi ększy jest udział gleb klasy III a i III b, które stanowi ą ł ącznie ok. 50% wszystkich gruntów rolnych w gminie. Gleby klasy I zajmuj ą jedynie 0,3% powierzchni gruntów rolnych, natomiast gleby II klasy bonitacyjnej zajmuj ąc powierzchni ę ok. 491 ha, stanowi ą 6,3% powierzchni wszystkich gruntów ornych w gminie (dane zamieszczone w „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagpospodarowania przestrzennego gminy Subkowy”, 2009). Lasy na terenie gminy zajmuj ą ok. 11% jej ogólnej powierzchni, przy czym zwarte kompleksy le śne wyst ępuj ą przede wszystkim w zachodniej cz ęś ci gminy. Ponadto, zdecydowanie mniejsze, zwarte płaty le śne wyst ępuj ą w cz ęś ci centralnej gminy i na kraw ędzi doliny Wisły.

Ustawa Prawo geologiczne i górnicze Według „Prawa geologicznego” (...) obszarem górniczym jest przestrze ń, w granicach której przedsi ębiorca jest uprawniony do wydobywania kopaliny obj ętej koncesj ą, za ś (...) terenem górniczym jest przestrze ń obj ęta przewidywanymi wpływami robót górniczych zakładu górniczego . W granicach gminy Subkowy nie wyst ępuj ą wyst ępuj ą udokumentowane zło ża surowców mineralnych, ani wyznaczone w koncesjach obszary i tereny górnicze.

Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami Z terenu gminy Subkowy, w rejestrze zabytków województwa pomorskiego znajduje si ę 9 zabytków nieruchomych oraz 2 stanowiska archeologiczne. Zostały one wymienione w punkcie 3.4. Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej.

3.10. WYST ĘPOWANIE OBSZARÓW NATURALNYCH ZAGRO ŻEŃ GEOLOGICZNYCH

Zagro żenie osuwaniem si ę mas ziemnych Zagro żenie ruchami masowymi uzale żnione jest od wielu czynników, jak: • morfogeneza terenu; • morfometria terenu (k ąty nachylenia terenu i wysoko ści wzgl ędne); • przypowierzchniowa budowa geologiczna; • inne przejawy morfodynamiki; • pokrycie terenu ro ślinno ści ą; • zabezpieczenia techniczne stoków. W przypadku terenów o naturalnych predyspozycjach do powstawania ruchów masowych, ingerencja antropogeniczna mo że doprowadzi ć do zachwiania stabilno ści stoku i uruchomienia procesów morfodynamicznych. Wg „Rejestracji i inwentaryzacji naturalnych zagro żeń geologicznych na terenie całego kraju (ze szczególnym uwzgl ędnieniem osuwisk oraz innych zjawisk geodynamicznych)” na terenie gminy Subkowy wyst ępują trzy zarejestrowane osuwiska.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 80 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 84 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.11. WYST ĘPOWANIE UDOKUMENTOWANYCH ZŁÓ Ż KOPALIN ORAZ ZASOBÓW WÓD PODZIEMNYCH

Zło ża kopalin Według danych Pa ństwowego Instytutu Geologicznego – baza MIDAS, oraz „Bilansu zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce wg stanu na 31.12.2011 r.” (2012) w granicach gminy Subkowy, nie wyst ępuj ą udokumentowane zło ża surowców mineralnych.

Zasoby wód podziemnych Główne Zbiorniki Wód Podziemnych Na obszarze gminy Subkowy nie wyst ępuj ą Główne Zbiorniki Wód Podziemnych (GZWP).

Uj ęcia wód podziemnych Przedstawiono szczegółowo w rozdziale 3.1.

3.12. WYST ĘPOWANIE TERENÓW GÓRNICZYCH WYZNACZONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODR ĘBNYCH W granicach gminy Subkowy nie wyst ępuj ą wyst ępuj ą udokumentowane zło ża surowców mineralnych, ani wyznaczone w koncesjach obszary i tereny górnicze

3.13. STAN SYSTEMÓW KOMUNIKACJI I INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ, W TYM STOPIE Ń UPORZ ĄDKOWANIA GOSPODARKI WODNO-ŚCIEKOWEJ, ENERGETYCZNEJ ORAZ GOSPODARKI ODPADAMI

Infrastruktura drogowa Zestawienie dróg (numeracja, długo ść , szeroko ść , stan techniczny) Gmina Subkowy poło żona jest w pa śmie oddziaływania podstawowego układu transportowego województwa pomorskiego, przynale żą cego do Korytarza nr VI Transeuropejskiej Sieci Transportowej 12 . Główne osie układu transportowego w gminie Subkowy przebiegaj ą południkowo i s ą to: droga krajowa nr 91 13 relacji Gda ńsk – Tczew – południe Polski, oraz droga wojewódzka nr 230 (Wielgłowy – Brzu śce – Pelplin – Cierzpice). Od 2008 r. funkcjonuje autostrada A1 przebiegaj ąca na 1,2 km odcinku na zachodnim skraju gminy(bez w ęzła na terenie gminy). Pozostałymi elementami układu transportowego gminy Subkowy s ą drogi powiatowe i gminne oraz linia kolejowa znaczenia krajowego nr 131 relacji Tczew – Laskowice Pomorskie – Tarnowskie Góry.

12 Plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego 2009 13 Zarz ądzenie nr 73 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 2.12.2008 w sprawie nadania numerów drogom krajowym.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 81 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 85 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Droga krajowa nr 91, sklasyfikowana jako droga główna ruchu przyspieszonego (GP), przebiega na terenie gminy na odcinku 6,68 km, od km 47+564 do km 54+244 i posiada nast ępuj ące parametry: • no śno ść 11,5 t/o ś, • szeroko ść jezdni 7,0 m na szlaku i 10,5 m w obr ębie skrzy żowa ń, • nawierzchnia bitumiczna 14 . W ci ągu drogi w km 50+228-50+298 zlokalizowany jest wiadukt drogowy nad lini ą kolejow ą nr 131. Wg ewidencji GDDKiA wyst ępuje tak że 7 skrzy żowa ń z drog ą wojewódzk ą, z 2 drogami powiatowymi, z 2 drogami gminnymi oraz 2 drogami prowadz ącymi do przejazdów przez tory kolejowe. Przy DK zlokalizowane s ą zatoki autobusowe - 4 przy lewej kraw ędzi i 3 przy prawej oraz dwie zatoki postojowe - po jednej z ka żdej strony.

Droga wojewódzka nr 230 o długo ści 7,60 km jest drog ą zbiorcz ą1. Drogi powiatowe o łącznej długo ści 39,15 km posiadaj ą klas ę techniczn ą drogi zbiorczej - Z15 . Wi ększo ść dróg gminnych ma okre ślon ą klas ę techniczn ą na poziomie L - droga lokalna, jednak że drogi nr 216021G, 216024G, 216025G, 216029G, 216033G, 216034G, 216035G, 216036G maj ą okre ślon ą klas ę techniczn ą drogi dojazdowej - D.

Tablica Zestawienie dróg powiatowych na terenie gminy 16 . L.p. Nr drogi Opis przebiegu Długo ść (km) Rodzaj nawierzchni (Rywałd-Brze źno)-Radostowo-Subkowy PKP - DK 1. 2717G 4,25 asfalt/ żużel/beton/grunt nr1 2. 2810G Tczew - Gorz ędziej - Rybaki - Gr ęblin 12,0 Asfalt 3. 2811G Bałdowo - Narkowy - Subkowy 5,0 Asfalt 4. 2812G Subkowy - Mała Sło ńca 4,0 Asfalt 5. 2813G Subkowy-Wielka Sło ńca-Mały Garc 3,8 Asfalt 6. 2814G Rybaki - Mi ędzył ęż - Małe Walichnowy 2,6 Żużel 7. 2817G Wa ćmierek - Wa ćmierz - Brzu śce 7,5 Asfalt

Tablica Zestawienie dróg gminnych 17 .

Długo ść Szeroko ść L.p. Nr drogi Opis przebiegu drogi Rodzaj nawierzchni [km] jezdni [m] brukowa , tłuczniowa , Narkowy ( droga powiatowa nr 2811G) - 1. 216001G 2,5 3,5 - 4,0 gruntowa Gorz ędziej (droga pow. nr 2810G) ulepszona , płyty betonowe tłuczniowa, płyty Subkowy ( dr. pow . nr 2811G) -Gorz ędziej ( dr . betonowe, 2. 216002G 3,5 3,5 - 4,5 pow. 2810G) gruntowa ulepszona

14 Pismo GDDKiA-O/Gd-Z-2-pk-405-19/12 15 Informacja z PZD Tczew 16 Wykaz dróg powiatowych zamiejskich http://bip.powiat.tczew.pl 17 Wykaz dróg gminnych w gminie Subkowy powiat tczewski - Informacje z Urz ędu Gminy Subkowy 2012

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 82 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 86 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

gruntowa Subkowy (dr . krajowa nr 1) - Wielgłow y (granica 3. 200026G 1,7 4,0 ulepszona , gminy do miejscowo ści Gniszewo) tłuczniowa Subkowy (dr. kraj . nr 1) - Radostowo - bitumiczna , 4. 216004G 7,4 3,5 - 5,5 Starz ęcin (dr . pow . nr 2 717G) gruntowa Subkowy (dr . pow. nr 2717G) - granica gminy gruntowa 5. 216005G 1,2 3,5 do miejsc. Gr ęblin ulepszona gruntowa 6. 216006G Radostowo (dr . wojewódzka nr 230) - Rajkowy 1,3 3,5 - 4,0 ulepszona Narkowy ( dr . pow . nr 2811 G) - Wielgłowy 7. 216007G 2,2 3,0 bitumiczna DK91 gruntowa , gr untowa Wa ćmierz (dr. pow. nr 2817G) - Radostowo - 8. 216008G 3,5 3,5 - 4,0 ulepszona, Starz ęcin (dr. pow. nr 2717G) brukowa 9. 216009G Wa ćmierz (dr. gminna nr 216008G) - Swaro żyn 1,6 3,0 gruntowa Wielka Sło ńca (dr . pow . nr 2813G) - Rybaki (dr . 10. 216010G 2,1 5,5 bitumiczna pow . nr 2810G) gruntowa Subkowy (dr . pow . nr 2810G) -Subkowy 11. 216011G 2,8 3,5 - 4,5 ulepszona , (zabudowania prz y ul . Spokojna 13) tłuczniowa gruntowa Narkowy (dr. nr 2811 G) - Narkowy (dr gm. nr ulepszona , 12. 216012G 1,2 4,5 216001G) tłuczniowa, płyty betonowe gruntowa Brzu śce (dr . pow . nr 2817G) - Radostowo (dr. 13. 216013G 2,7 4,0 - 5,0 ulepszona , woj. nr 230) tłuczniowa gruntowa ulepszona , 14. 216014G Wa ćmierz (dr . pow . nr 2817G) -Swaro żyn 1,8 3,5 - 5,0 tłuczniowa , brukowa gruntowa, gruntowa Wa ćmierz (dr . gm. nr 216014G) - Wa ćmierz 15. 216015G 0,7 3,0 - 4,0 ulepszona, (zabud. prz y ul. Zdu ńskiej 5) tłuczniowa gruntowa , gruntowa Subkowy (dr . gm . nr 216010G) - Wa ćmierz (dr . ulepszona, 16. 216016G 6,0 3,0 - 4,0 po w, nr 281 7G) tłuczniowa , pł yty betonowe Subkowy (dr. gm. nr 216004G) - Wielgłowy (dr. 17. 216017G 1,9 3,5 - 4,5 gruntowa woj. nr 230) Subkowy (dr . gm. nr 216004G) - Radostowo 18. 216018G 1,9 3,0 - 4,5 tłuczniowa (dr. pow, nr 2 717G) gruntowa 19. 216019G Narkowy (dr. po w. nr 2811G) - Narkowy (DK91) 1,2 3,0 - 3,5 ulep szon a, tłuczniowa Narkowy (dr . gm. nr 21600 7G) - Narkowy (dr. gruntowa 20. 216020G 0,8 3,5 - 4,0 po w. nr 2811G) ulepszona Subkowy (dr . pow. nr 2811G ) - Subkowy grunto wa 21. 216021G 1,0 3,5 - 4,0 (zabud . prz y ul. Kociewsk iej 7) ul epszona gruntowa Subkowy (dr. pow. nr 2813G) - Subkowy (dr. 22. 216022G 1,4 3,5 - 4,0 ulepszona , gm. nr 216011G) tłuczniowa

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 83 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 87 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

23. 216023G Mały Garc (dr. pow. nr 2810G) - Wielki Garc 0,7 3,5 Gruntowa Mała Sło ńca (dr. po w. nr 2810G) - Mała Sło ńca 24. 216024G 0,6 3,0 - 4,0 betonowa/trylinka do rz. Wisły 25. 216025G Mała Sło ńca cała ul. Świerkowa 0,6 3,0 - 3,5 tłuczniowa Mała Sło ńca (dr. pow . nr 2810G) - Wielka gruntowa , grunto wa 26. 216026G 2,9 3,0 - 4,5 Sło ńca (dr. gm. nr 216010G ) ulepszona Mała Sło ńca (dr. pow . nr 2810G) - Mała Sło ńca gruntowa , grunto wa 27. 216027G 1,2 3,0 (dr . g m. nr 216026G) ulepszona Subkowy (dr . po w. nr 2812G) - Wielka Sło ńca grunto wa , 28. 216028G 2,4 3,0 - 5,5 (dr. gm. nr 216010G) tłuczniowa Mały Garc (dr. pow. nr 2810G) - Je ź. brukowa, płyty 29. 216029G 1,07 3,0 - 3,5 Pelpli ńskie betonowe gruntowa, gruntowa 30. 216030G Rybaki (dr. pow. nr 2814G) - Mi ędzył ęż 1,42 3,0 - 3,5 ulepszona t Rybaki (dr. pow. nr 2814G) - Rybaki (dr gm. nr 31. 216031G 1,94 3,0 gruntowa 216030G) Wielka Sło ńca (dr. pow. nr 2813G) cała ul. gruntowa, gruntowa 32. 216032G 0,89 3,0 Skromna ulepszona Gorz ędziej (dr. pow. nr 2810G) ul. Ks. 33. 216033G 0,47 3,0 - 4,5 płyty betonowe Hundsdorfa 34. 216034G Gorz ędziej (dr. gm. nr 216033G) - rz. Wisła 0,3 3,0 płyty betonowe gruntowa Subkowy (dr. pow. nr 2717G) cała ul. 35. 216035G 0,6 3,0 - 3,5 ulepszona, płyty Ogrodowa betonowe Brzu śce (dr. gm nr 216013G) - Brzu śce (dr gm. 36. 216036G 1,0 3,0 gruntowa nr 216004G) gruntowa 37. 216037G Subkowy (DK1) cała ul. Prosta 0,35 3,0 ulepszona Subkowy (dr. gm. nr 216004G) - Subkowy ul. gruntowa, płyty 38. 216038G 0,7 3,0 - 3,5 Ogrodowa betonowe 39. 216039G Subkowy (dr. pow nr 2811G) - Subkowy (DK1) 0,3 4,5 bitumiczna Subkowy (dr. gm nr 216039G) - Subkowy (dr. 40. 216040G 0,82 4,5 - 5,0 bitumiczna pow nr 2811G) Podstawowy układ drogowy gminy Subkowy, zło żony z DK 91 i drogi wojewódzkiej ma charakter głównie tranzytowy, w drugiej kolejno ści obsługi obszaru gminy. Droga krajowa nr 91 mimo wysokiej klasy technicznej - GP - nie charakteryzuje si ę wysokim stopniem bezpiecze ństwa ruchu. Wzdłu ż odcinka DK91 przebiegaj ącego w granicach gminy Subkowy zlokalizowane s ą zjazdy indywidualne, brak jest dróg serwisowych obsługuj ących przyległe tereny. Droga wojewódzka nr 230 jest drog ą klasy Z. Stan techniczny całego przebiegu drogi kwalifikuje j ą do przebudowy. Droga obsadzona jest na znacznej długo ści drzewami, których odległo ść od kraw ędzi jezdni jest du żo mniejsza ni ż 3,0 m. Sama nawierzchnia jest zniszczona, posiada liczne sp ękania i ubytki, kraw ędzie s ą połamane, pobocza s ą zaro śni ęte ro ślinno ści ą, b ądź posiadaj ą ubytki. Droga w obecnym stanie nie spełnia wymaga ń warunków technicznych pod k ątem parametrów typowych dla klasy, oraz w odniesieniu do bezpiecze ństwa ruchu drogowego. Drogi powiatowe w gminie Subkowy s ą klasy technicznej L, w wi ększo ści posiadaj ą nawierzchni ę bitumiczn ą w ró żnym stanie technicznym. Jedynie DP 2717G na odcinku

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 84 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 88 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Radostowo - Starz ęcin - Rywałd posiada najpierw zniszczon ą nawierzchni ę bitumiczn ą, która za miejscowo ści ą Starz ęcin przechodzi w płyty betonowe a nast ępnie staje sie drog ą poln ą - le śną, prawie z brakiem mo żliwo ści przejazdu. Na obiektach m.in. nad ciekami wodnymi, w ci ągu dróg powiatowych, wyst ępuj ą braki odpowiednich elementów bezpiecze ństwa - barier - np. DP 2810G. Na wi ększo ści dróg brak jest oznakowania poziomego, wyst ępuj ą te ż braki w oznakowaniu pionowym. W ci ągu dróg powiatowych wyst ępuj ą skrzy żowania, np. skrzy żowanie DP 2810G i 2813G w miejscowo ści Mały Garc, czy DP 2813G i drogi gminnej w miejscowo ści Wielka Sło ńca, które powinny zosta ć przebudowane. W stanie obecnym s ą to skrzy żowania o niskim poziomie bezpiecze ństwa ruchu z uwagi na wiele punktów kolizji, brak widoczno ści, czytelno ści i przejrzysto ści oraz brak podkre ślenia jezdni nadrz ędnej. W ci ągu dróg powiatowych wyst ępuj ą drzewa w skrajni a nierzadko krzewy i inna ro ślinno ść zmniejszaj ąca widoczno ść , zwłaszcza na łukach. Wskazuje to na problem utrzymaniowy. Drogi gminne charakteryzuj ą si ę zró żnicowan ą nawierzchni ą, od gruntowej, przez tłuczniow ą, utwardzan ą żużlem, brukow ą, z płyt betonowych, po bitumiczn ą. Nie posiadaj ą oznakowania poziomego, a w pionowym wyst ępuj ą braki. Brak jest równie ż odpowiedniej ilo ści elementów bezpiecze ństwa ruchu pieszego, chodników, o świetlenia. Łączna długo ść dróg w gminie wynosi 122,09 km, z czego dróg gminnych jest 68,66 km co stanowi 56,2% udziału w długo ści wszystkich dróg w gminie. Długo ść drogi krajowej to 6,68 km, wojewódzkiej 7,6 km a powiatowych 39,15 km. Długo ści tych dróg stanowi ą odpowiednio 5,5%, 6,2% i 32,1% udziału w cało ści. Stan techniczny układu drogowego, okre ślony na podstawie danych z odpowiednich organów zarz ądczych oraz wizji lokalnej w terenie, pozostawia wiele do życzenia.

Bezpiecze ństwo ruchu drogowego W gminie Subkowy, w powiecie tczewskim, w latach 2007-2011 miało miejsce 40 wypadków drogowych, w których zgin ęło 11 osób, a 59 odniosło obra żenia. Ł ączny koszt wy żej wymienionych zdarze ń to blisko 29 mln zł. Najwi ęcej ofiar śmiertelnych odnotowano w latach 2008 i 2009 – odpowiednio 5 i 3, co stanowi 73% ogólnej liczby zabitych w badanym pi ęcioletnim okresie. Najwy ższy wska źnik bycia ofiar ą rann ą odnotowano w roku 2010 – na 100 wypadków przypadało w tym czasie 238 ofiar rannych. Na tle pozostałych gmin powiatu tczewskiego gmina Subkowy wypada korzystnie. Poziom bezpiecze ństwa liczony dla liczby ofiar przypadaj ących na 1000 mieszka ńców jest oceniany jako wzgl ędnie bezpieczny - liczba ofiar jest mniejsza od średniej liczby ofiar przypadaj ącej na gmin ę w powiecie. Liczba wypadków w Subkowy stanowi 4,67% ogólnej liczby wypadków w powiecie tczewskim. Analiza zdarze ń drogowych pod k ątem ich rodzaju wskazała i ż wypadki, do których dochodzi najcz ęś ciej i które s ą jednocze śnie wypadkami bardzo ci ęż kimi w skutkach to: • Zderzenie pojazdów boczne – 11 wypadków (28% ogólnej liczby wypadków w gminie), 21 ofiar rannych (36% ogólnej liczby ofiar rannych w gminie), 4 ofiary śmiertelne (36% ogólnej liczby zabitych w gminie) • Najechanie na drzewo – 9 wypadków (22%), 9 ofiar rannych (15%), 3 ofiary śmiertelne (27%)

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 85 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 89 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Ofiary śmiertelne odnotowano równie ż przy rodzajach zdarzenia – zderzenie pojazdów czołowe (1 ofiara śmiertelna) i najechanie na pieszego (2). Stosunkowo wysoki jest równie ż odsetek zdarze ń typu – wywrócenie si ę pojazdu – (15% ogólnej liczby wypadków w gminie). Wi ększo ść , bo 83% to wypadki spowodowane przez kierowc ę, przy czym w 54% przypadków przyczyn ą była nadmierna pr ędko ść . Tablica. Zestawienie danych o wypadkach drogowych i ofiarach wypadków w gminie Subkowy w latach 2007- 2011.

Ranni Wska źnik Ofiary śmiertelne Wska źnik Koszty Rok Wypadki Ofiary Liczba % ryzyka* Liczba % ryzyka* [mln zł] 2007 11 17 28,8 154,5 1 9,1 9,1 18 5,07 2008 10 8 13,6 80,0 5 45,5 50,0 13 8,03 2009 4 8 13,6 200,0 3 27,3 75,0 11 5,84 2010 8 19 32,2 237,5 1 9,1 12,5 20 6,12 2011 7 7 11,9 100,0 1 9,1 14,3 8 3,69 Suma 40 59 100,0 147,5 11 100,0 27,5 70 28,76 *wska źnik ryzyka - liczba ofiar/100 wypadków

Tablica Zestawienie danych o wypadkach drogowych i ofiarach wypadków w powiecie tczewskim w latach 2007- 2011.

Wypadki Ranni Ofiary śmiertelne Koszty Powiat tczewski Ofiary [liczba] [%] [liczba] [%] [liczba] [%] [mln zł] Gniew 122 14,25 164 14,26 20 24,1 184 65,04 Morzeszczyn 19 2,22 29 2,52 6 7,23 35 14,86 Pelplin 122 14,25 180 15,65 11 13,25 191 56,57 Subkowy 40 4,67 59 5,13 11 13,25 70 28,76 Tczew gmina miejska 153 17,87 191 16,61 6 7,23 197 51,63 Tczew gmina wiejska 400 46,73 527 45,83 29 34,94 556 160,16 SUMA 856 100,00 1150 100,00 83 100,00 1233 377,02

Rozkład liczby ofiar/1000 mk. w gminach powiatu tczewskiego wg poziomów bezpieczeństwa. Lata 2007-2011 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Tczew g. Subkowy Gniew Pelpin Morzeszczyn Tczew g. wiejska miejska

krytyczny względnie bezpieczny

Rys. Rozkład liczby ofiar/1000 mk. w poszczególnych gminach w powiecie tczewskim według poziomu bezpiecze ństwa. Lata 2007-2011.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 86 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 90 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Ponad 57% wypadków w gminie to wypadki na drodze krajowej. S ą to jednocze śnie wypadki o bardzo ci ęż kich skutkach – w 23 wypadkach rannych zostało 43 osoby a kolejnych 6 odniosło obra żenia śmiertelne. Koszty tych wypadków szacuje si ę na ponad 18 mln zł. Równie ż bardzo niebezpieczne to drogi powiatowe, na których doszło do 9 wypadków, w których zgin ęły 4 osoby (36% ogólnej liczby zabitych), 8 osób zostało rannych. Tablica Zestawienie danych o wypadkach drogowych i ofiarach wypadków na poszczególnych drogach w gminie Subkowy w latach 2007-2011. Wypadki Ranni Ofiary śmiertelne Koszty Rodzaj drogi [liczba] [%] [liczba] [%] [liczba] [%] [liczba] [%] Krajowa 23 57,5 43 72,9 6 54,5 18,51 64,4 Wojewódzka 2 5,0 2 3,4 0 0,0 0,5 1,7 Powiatowa 9 22,5 8 13,6 4 36,4 6,88 23,9 Gminna 1 2,5 1 1,7 0 0,0 0,0 0,9 Inna 5 12,5 5 8,5 1 9,1 2,62 9,1 Suma 40 100,0 59 100,0 11 100,0 28,76 100,0

Wielko ść ruchu, dost ępno ść W 2010 roku na sieci dróg krajowych i wojewódzkich w województwie pomorskim przeprowadzono pomiar średniego dobowego ruchu. Wielko ść ruchu pojazdów ogółem oraz struktury rodzajowej pojazdów samochodowych Tablica Średni dobowy ruch w punktach pomiarowych w 2010 r 18 . Struktura rodzajowa ruchu pojazdów samochodowych Nr Pojazdy Sam. Długo ść Nazwa Sam. osob., Sam. Sam. drogi ogółem Motoc. ci ęż . z Autobusy Ci ągniki mikrobusy dost. ci ęż . przycz. W-ł Swaro żyn - A1 12,6 12245 22 8348 529 441 2857 48 0 W-ł Pelplin Czarlin – 91 13,2 8054 52 6029 767 488 621 76 21 Rudno Wielgłowy – 230 14,0 Pelplin (DW 934 22 796 87 18 6 0 5 229) Najwi ększy ruch przenosi oczywi ście autostrada, droga ta odci ąż yła DK 91 przez co zmniejszyła si ę jej uci ąż liwo ść dla mieszka ńców, a dodatkowo skrócił si ę czas dojazdu do Gda ńska. Mimo tego droga krajowa przenosi ruch prawie 9 razy wi ększy ni ż droga wojewódzka, co wynika z tranzytowego charakteru drogi. Dost ępno ść samochodem do centrum o środka subregionalnego - Tczewa z obszaru gminy Subkowy szacowana jest na poziomie do 30 min w godzinach szczytów 19 , natomiast do ośrodka wojewódzkiego - Gda ńska - 45-60 min, przy zało żeniu, że w godzinach szczytów wielko ść ta mo że ulec zmianie. Dost ępno ść samochodowa z miejscowo ści Subkowy do najbli ższych w ęzłów drogowych kształtuje si ę nast ępuj ąco: Węzeł Czarlin - DK91 i DK22 - ok. 5 min,

18 Generalny pomiar ruchu 2010, GDDKiA oddział Gda ńsk. 19 Plan zagospodarowania przestrzennego Województwa Pomorskiego, 2009

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 87 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 91 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Węzeł Swaro żyn - autostrada A1 i DK22 - ok. 10-15 min w zale żno ści od wyboru trasy, Węzeł Pelplin - autostrada A1 i DW229 - ok. 15-20 min.

Trasy rowerowe, szlaki piesze Plan województwa wskazuje istnienie na terenie gminy Subkowy nast ępuj ących dróg rowerowych o znaczeniu regionalnym: • 131 Tczew – Subkowy – Pelplin, Poza wskazanymi w PZPWP na terenie gminy Subkowy funkcjonuj ą szlaki rowerowe: • Grzymisława: Szlak Tczew – Wielgłowy – Pelplin – Gniew – Nowe (oznaczony kolorem zielonym) 20 • Szlak Nadwi śla ński Doliny Dolnej Wisły, który przebiega przez teren gminy wzdłu ż Wisły na odcinku: północna granica gminy - Gorz ędziej - Mała Sło ńca - Rybaki - Pastwiska - południowa granica gminy (oznaczony kolorem czarnym) 7, i piesze: Znakowany szlak turystyki pieszej Szlak Ziemi Tczewskiej im. R. Klima relacji Tczew – Rakowiec, przebiegaj ący na terenie gminy przez Wa ćmierz 21 ).

Ruch pieszy, chodniki Ruch pieszy w miejscowo ściach gminy Subkowy bardzo cz ęsto odbywa si ę po chodnikach zlokalizowanych tylko po jednej stronie jezdni np. Subkowy, Brzu śce, Gorz ędziej, b ądź bezpo średnio po jezdni lub jej poboczu np. Wielgłowy, Radostowo, Wa ćmierz. W istniej ących elementach infrastruktury ruchu pieszego zauwa ża si ę brak ciągło ści, ubytki, nierówno ści w nawierzchni. Bardzo mało jest odcinków nowych chodników, wyst ępuj ą jedynie w Subkowach - wzdłu ż drogi gminnej 216039G (ul. Ko ścielna) - gdzie została te ż wyremontowana nawierzchnia jezdni oraz wzdłu ż drogi gminnej 216004G (ul. Sportowa) - równie ż została wyremontowana nawierzchnia, wybudowany chodnik i 650m ście żki rowerowej.

Infrastruktura i komunikacja kolejowa Przez teren gminy Subkowy przebiega linia kolejowa Nr 131 Tczew – Laskowice Pomorskie – Tarnowskie Góry. Jest to Linia znaczenia krajowego, czynna dwutorowa, zelektryfikowana, o wska źniku 2,5 < w < 4 oznaczaj ącym, i ż jest to odcinek o pr ędko ści rozkładowej i ograniczeniach prędko ści ni ższymi od 80% i wi ększymi lub równymi od 50% pr ędko ści konstrukcyjnej linii, 22 Linia kolejowa nr 131 jest lini ą magistraln ą, która wraz z Autostrad ą A1 oraz DK 91 le ży w pa śmie podstawowym układu transportowego województwa pomorskiego. Wynika to z przynale żno ści tego pasma do Korytarza nr VI Transeuropejskiej Sieci Transportowej. Na terenie gminy zlokalizowana jest stacja kolejowa Subkowy, poło żona jest w znacznej odległo ści od centrum miejscowo ści.

20 Kociewskie trasy rowerowe www.rowery.kociewie.eu 21 www.pomorskie.pttk.pl; www.subkowy.pl 22 Raport o stanie zagospodarowania przestrzennego Województwa Pomorskiego

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 88 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 92 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Na stacji Subkowy w okresie szczytowym (zgodnie z rozkładem jazdy) zatrzymuje si ę 12 par pasa żerskich poci ągów osobowych. Poza ruchem pasa żerskim przez stacj ę Subkowy odbywa si ę tranzytowy ruch poci ągów towarowych. Czas dojazdu, szacowany na podstawie rozkładów jazdy, ze stacji Subkowy do miejscowo ści powiatowej - Tczewa - wynosi ok. 15 min, natomiast do stolicy województwa - Gda ńska - wynosi ok. 50-80 min.

Komunikacja zbiorowa – autobusowa Komunikacja zbiorowa autobusowa na obszarze gminy Subkowy realizowana jest przez P.H- U. „Latocha” Tomasz Latocha Wielgłowy. Firma przewozowa obsługuje wszystkie miejscowo ści sołeckie, a główne kierunki przewozów to Tczew – Gniew - Tczew przez Wielgłowy, Brzu śce, Radostowo , Tczew – Gniew - Tczew przez Narkowy, Subkowy, Tczew – Gniew – Tczew przez Gorz ędziej, Mała Sło ńca, Rybaki, Mały Garc, Wielka Sło ńca. Dojazd autobusem z miejscowo ści Subkowy do Tczewa, szacowany na podstawie rozkładu jazdy wynosi ok. 20 min, do Pelplina ok. 15-20 min, do Gniewa ok. 20-30 min. Istotnym uzupełnieniem komunikacji zbiorowej na terenie gminy jest funkcjonowanie tzw. „dowozów szkolnych” przeznaczonych dla uczniów, ale wykorzystywanych sporadycznie równie ż przez mieszka ńców. Przystanki autobusowe zlokalizowane s ą przy drodze krajowej nr 91, drodze wojewódzkiej nr 230, drogach powiatowych z wyj ątkiem 2717G. W wi ększo ści przypadków, głównie przy drodze wojewódzkiej i powiatowych przystanki zlokalizowane s ą bezpo średnio przy jezdni, bez zatoki. Pełnowymiarowe zatoki autobusowe o nawierzchni z kostki prefabrykowanej lub mieszanki mineralno-asfaltowej, z wydzielonym, utwardzonym miejscem oczekiwania dla podró żnych wyst ępuj ą jedynie w ci ągu drogi krajowej nr 91. Istniej ące przystanki budz ą zastrze żenia, cz ęść zaopatrzonych jest w wiat ę, niemniej wi ększo ść posiada jedynie słupek z rozkładem jazdy, nawet bez oznakowania typowego dla przystanku. Oznaczony jest cz ęsto tylko przystanek dla autobusu szkolnego.

Podsumowanie stanu systemu komunikacji gminy Gmina Subkowy posiada wystarczaj ącą ilo ść powi ąza ń w sieci, jednak w przewa żaj ącej mierze stan techniczny nie pozwala na całkowit ą obsług ę transportem zbiorowym oraz na komfortowe i bezpieczne przemieszczanie si ę pojazdami kołowymi oraz pieszo. Dodatnie cechy układu: • Wewn ętrzna sie ć drogowa w gminie – zapewnia sie ć powi ąza ń komunikacyjnych poszczególnych wsi z o środkiem gminnym, oraz w skali regionalnej w kierunkach północ – południe i wschód – zachód, • Autostrada A1, droga krajowa nr 91 i linia kolejowa 131 jako elementy podstawowego układu transportowego gminy poło żone w osi Korytarza VI Transeuropejskiej Sieci Transportowej, stanowi ące potencjaln ą stref ę aktywno ści gospodarczej, • Bardzo dobre skomunikowanie gminy ze Specjaln ą Stref ą Ekonomiczn ą w Tczewie stanowi ącą o środek wzrostu, innowacyjno ści, zapewniaj ącą miejsca pracy,

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 89 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 93 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• Do ść g ęsta sie ć dróg dojazdowych i lokalnych, • Do ść dobrze działaj ąca i rozwini ęta sie ć linii komunikacji autobusowej. Ujemne cechy układu: • Drzewa w skrajni drogi lub w przestrzeni od 0 do 3.0 m od kraw ędzi jezdni na wielu odcinkach – drogi wojewódzkiej 230, np. na odcinku od skrzy żowania z DK91 w kierunku miejscowo ści Wielgłowy, przed i za miejscowo ści ą Brzu śce oraz w okolicy Radostowa w kierunku miejscowo ści Rajkowy, DP 2717G od Radostowa (skrzy żowanie z DW230) w kierunku Starz ęcina, DP 2817G Brzu śce – Wa ćmierz, DP 2810G od DK22 – Gorz ędziej – Mała Sło ńca - Rybaki - Mały Garc - skrzy żowanie z DK91, • Sp ękana, nierówna nawierzchnia asfaltowa na wielu odcinkach, niejednokrotnie uniemo żliwiaj ąca poruszanie si ę z dopuszczaln ą pr ędko ści ą, wiele ubytków w nawierzchni – zwłaszcza nierówne, połamane kraw ędzie dróg, pozapadane lub brak poboczy np. DW230 - cały odcinek, DP 2717G od Radostowa do Starz ęcina, • Odcinki drogowe o nawierzchni gruntowej np. DP2814G Rybaki do Starego Mi ędzył ęż a, droga gminna 216013G, • Nieuporz ądkowane przekroje jezdni (zmiany w szeroko ści na jednym odcinku) oraz skrzy żowa ń, • Zmiany nawierzchni z bitumicznej, na brukow ą, z płyt lub gruntow ą na jednym odcinku, np. DP 2717G: DK91 (Subkowy stacja PKP) - Radostowo - Starz ęcin - Rywałd, • Brak odpowiedniej ilo ści chodników w poszczególnych miejscowo ściach gminy (braki ci ągło ści, nieodpowiednia szeroko ść i stan techniczny), • Brak dróg rowerowych, wyznaczonych, wydzielonych, • Nieodpowiednia organizacja przystanków i miejsc dla oczekuj ących na komunikacj ę (brak wiat dla podró żnych, zatok autobusowych, oznakowania) • Brak odpowiednich barier ochronnych, energochłonnych na obiektach wzdłu ż dróg, nad ciekami wodnymi np. DP2810G w okolicy miejscowości Narkowy,

Miejsca szczególnie niebezpieczne lub z nieczytelnej organizacji ruchu: Na obszarze gminy Subkowy w sieci drogowo-ulicznej stwierdzono kilka miejsc niebezpiecznych, wymagaj ących podj ęcia działa ń w celu poprawienia bezpiecze ństwa ruchu jak i komfortu u żytkowników. Miejsca oznaczono na planszy Transport – Uwarunkowania: • 1 – skrzy żowanie drogi krajowej nr 91 z drog ą gminn ą nr 216003G na trasie mi ędzy węzłem w Czarlinie a miejscowo ści ą Subkowy. Wlot drogi gminnej pod k ątem w miejscu, gdzie na drodze krajowej wyst ępuje łuk pionowy powoduj ący brak widoczno ści, stwarza zagro żenie zwłaszcza dla wyje żdżaj ących i skr ęcaj ących w lewo w kierunku Tczewa, • 2 – skrzy żowanie dróg powiatowych nr 2810G i 2813G w miejscowo ści Mały Garc – skrzy żowanie z wieloma punktami kolizji, brak podkre ślenia drogi nadrz ędnej, brak czytelno ści i przejrzysto ści skrzy żowania, wyst ępuje brak widoczno ści co zagra ża bezpiecze ństwu ruchu – konieczna przebudowa najlepiej na skrzy żowanie z ruchem okr ęż nym,

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 90 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 94 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• 3 – skrzy żowanie drogi krajowej nr 91 z drog ą gminną nr 216039G - ul. Ko ścieln ą w miejscowo ści Subkowy, miejscowe zaw ęż enie przekroju wloty drogi gminnej, niebezpieczny wyjazd na drog ę krajow ą.

Infrastruktura techniczna – zaopatrzenie w wod ę Gmina Subkowy w 98% zaopatrywana jest w wod ę z gminnych wodoci ągów wiejskich. Pozostałe 2% to mieszka ńcy w zabudowie siedliskowej (rozproszonej) korzystaj ący z własnych studni indywidualnych. Istniej ące wodoci ągi zaopatrywane s ą w wod ę z 4 uj ęć wody zlokalizowanych w miejscowo ściach: Subkowy, Wielgłowy, Wa ćmierz i Gorz ędziej. Je śli chodzi o stan techniczny uj ęć , jedynie w Wa ćmierzu stacja uzdatniania wody wymaga modernizacji i przebudowy. Pozostałe stacje s ą zmodernizowane, je śli chodzi o wyposa żenie i ocieplone, jedynie stacja wodoci ągowa w Gorz ędzieju wymaga ocieplenia. Dobowa zdolno ść produkcyjna istniej ących uj ęć wody przekracza znacznie potrzeby. Reasumuj ąc powy ższe mo żna powiedzie ć, że istniej ący stan zaopatrzenia w wod ę gminy jest dobry i daje mo żliwo ści zaopatrzenia w wod ę nowych terenów inwestycyjnych.

Infrastruktura techniczna – stan uporz ądkowania gospodarki ściekowej W gminie Subkowy aktualnie funkcjonuj ą 2 mechaniczno-biologiczne oczyszczalnie ścieków – gminna oczyszczalnia ścieków w Subkowach i wiejska oczyszczalnia ścieków w Gorz ędzieju. Oczyszczalnia ścieków w Subkowach jest oczyszczalni ą now ą – rozruch oczyszczalni nast ąpił w listopadzie 2011r. a podł ączanie mieszka ńców jeszcze trwa. Po zako ńczeniu tego procesu procent ludno ści korzystaj ącej z k.s. b ędzie wynosił 41%. Docelowo, w najbli ższym czasie, planuje si ę likwidacj ę osadników Imhoffa w Radostowie i Małym Garcu. Ścieki z istniej ącej k.s. w Radostowie planuje si ę odprowadzi ć do k.s. w Subkowach. Je śli chodzi o Mały Garc, ścieki z istniej ącej k.s. zostan ą odprowadzone do k.s. w Subkowach lub do lokalnej oczyszczalni ścieków – planuje si ę przeniesienie wył ączonej z eksploatacji oczyszczalni ścieków przy szkole w Subkowach. Pozostałe miejscowo ści w gminie sukcesywnie b ędą komunalizowane i ścieki b ędą odprowadzane na oczyszczalnie w Subkowach. Jedynie w miejscowo ści Wa ćmierz planuje si ę budow ę oczyszczalni przydomowych. Zatem w zakresie k.s. w gminie Subkowy istniej ą szanse na rozwój terenów inwestycyjnych.

3.14. ZADANIA SŁU ŻĄ CE REALIZACJI PONADLOKALNYCH CELÓW PUBLICZNYCH

Inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym – zadania rz ądowe Zgodnie z Krajowym Programem Oczyszczania Ścieków Komunalnych w gminie Subkowy przewiduje si ę budow ę nowej oczyszczalni ścieków. W ramach programu rozwoju dróg wodnych Delty Wisły i Zalewu Wi ślanego – Pętla Żuławska Mi ędzynarodowa Droga Wodna E-70 w gminie Subkowy planowana jest budowa przystani na rz. Wi śle w miejscowo ści Gorz ędziej wraz z infrastruktur ą towarzysz ącą. Ponadto obowi ązuj ą zadania i programy dotycz ące całego kraju lub województwa, a których lokalizacja nie została okre ślona przestrzennie. Zadania te wyszczególniono w poni ższej tabeli.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 91 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 95 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl. Inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym – zadania rz ądowe Projekty indywidualne dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (stycze ń 2010) Lp. rodzaj zadania lokalizacja Priorytet II Gospodarka odpadami i ochrona powi erzchni ziemi Rekultywacja na cele przyrodnicze terenów zdegradowanych, 1 Cały kraj popoligonowych i powojskowych zarz ądzanych przez PGL LP Priorytet III Zarz ądzanie zasobami i przeciwdziałanie zagro żeniom środowiska Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław: a) poprawa bezpiecze ństwa powodziowego poprzez zabezpieczenie sprawnego funkcjonowania koryt rzek i budowli hydrotechnicznych, w tym na rzece Wi śle (umo żliwiaj ących prac ę lodołamaczy oraz odprowadzenie wezbraniowych wód do Zatoki Gda ńskiej). Wa żnym celem projektu b ędzie realizacja systemu monitorowania ryzyka powodziowego, stworzone zostanie narz ędzie do zarz ądzania ryzykiem powodziowym na obszarze Żuław. 2 b) Efektem projektu b ędzie podwy ższenie bezpiecze ństwa wałów Żuławy Wi ślane przeciwpowodziowych kluczowych rzek, w tym rzeki Wisły oraz zabezpieczenie sprawnego funkcjonowania systemu odwodnieniowego zabudowy polderowej poprzez modernizacj ę stacji pomp. c) Efektem projektu b ędzie podwy ższenie bezpiecze ństwa wałów oraz sprawnego funkcjonowania systemu odwodnieniowego Kanału Raduni, jednego z najwa żniejszych obiektów/urz ądze ń ochrony przeciwpowodziowej gmin: Gda ńsk i Pruszcz Gda ński. Zakupy sprz ętu do szybkiej oceny ryzyka w przypadku wyst ąpienia powa żnej awarii, organizacja systemu monitoringu dynamicznego 3 Cały kraj przeciwdziałania powa żnym awariom, w tym organizacja systemu i sieci teleinformatycznych Doskonalenie stanowisk do analizowania i prognozowania zagro żeń 4 Cały kraj

5 Wsparcie techniczne ratownictwa ekologicznego i chemicznego Cały kraj Wdro żenie nowoczesnych technik monitorowania powietrza, wód i hałasu poprzez zakupy aparatury kontrolno-pomiarowej i analitycznej dla sieci laboratoriów Inspekcji Ochrony Środowiska. Doskonalenie 6 systemu zapewnienia jako ści poprzez organizacj ę laboratoriów Cały kraj wzorcuj ących i referencyjnych dla potrzeb wzmocnienia systemu zarz ądzania jako ści ą środowiska i ocen efektów ekologicznych programu. Priorytet V Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych Opracowanie planów ochronnych dla obszarów Natura 2000 na 7 Cały kraj obszarze Polski Priorytet VI Drogowa i lotnicza sie ć TEN -T Rozwój infrastruktury pa ństwowego organu zarz ądzania ruchem 8 Cały kraj lotniczym Priorytet VII Transport przyjazny środowisku 9 Budowa sieci telekomunikacji GSM-R zgodnie z NPW ERTMS Cały kraj Priorytet VIII Bezpiecze ństwo transportu i krajowe sieci transportowe Na stra ży bezpiecznej drogi – doposa żenie jednostek Pa ństwowej 10 Stra ży Po żarnej w sprz ęt do ratownictwa technicznego na drogach pomorskie woj. lubuskiego, zachodniopomorskiego i pomorskiego Rozwój systemu automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym 11 (budowa centralnego systemu do automatycznego nadzoru nad Cały kraj ruchem drogowym) Priorytet X Bezpiecze ństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł 12 Gazoci ąg Włocławek – Gdynia pomorskie

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 92 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 96 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Aneks nr 1

WYKAZ OBIEKTÓW FIGURUJ ĄCYCH W EWIDENCJI ZABYTKÓW GMINY SUBKOWY

SUBKOWY LP. OBIEKT ADRES LOKALIZACJA DATA 1. Dom przedpogrzebowy przy ko ściele pocz. XX w. 2. Brama w ogrodzeniu ko ścioła parafialnego ok. 1905 3. Kapliczka przydro żna ul. Wybickiego ok. 1852 4. Kapliczka ul. Spółdzielcza k. XIX w. 5. Transformator ul. Gda ńska 1 ćw. XX w. 6. Spichlerz obecnie cz ęś ciowo zamieszkały ul. Gda ńska 26 1900 r. 7. Dworzec PKP ul. Dworcowa 15 1900 r. 8. Budynek gospodarczy w zespole dworca PKP ul. Dworcowa 15 1900 r. 9. Budynek WC ul. Dworcowa w rejonie dworca 1900 r. PKP 10. Dom mieszkalny – dawna poczta ul. Dworcowa 12 1900 r. 11. Dom mieszkalny w zespole dworca ul. Dworcowa 16 1900 r. 12. Budynek gospodarczy w zespole dworca ul. Dworcowa 16 1900 r. 13. Dom mieszkalny w zespole dworca ul. Dworcowa 17 1900 r. 14. Budynek gospodarczy w zespole dworca ul. Dworcowa 17 1900 r. 15. Dom mieszkalny w zespole dworca ul. Dworcowa 18 1900 r. 16. Budynek gospodarczy w zespole dworca ul. Dworcowa 18 1900 r. 17. Dom mieszkalny ul. Dworcowa 22 1900 r. 18. Dom mieszkalny - poniatówka ul. Spokojna 3 1938 r. 19. Dom mieszkalny - poniatówka ul. Spokojna 5 1938 r. 20. Dom mieszkalny - poniatówka ul. Spokojna 11 1938 r. 21. Dom mieszkalny - poniatówka ul. Spokojna 13 1938 r. 22. Dom mieszkalny ul. Ko ścielna 36 XIX/XX w. 23. Dom – dawny szpital parafialny ul. Ko ścielna 2 IV ćw. XIX w. 24. Dom mieszkalny ul. Ko ścielna 3 IV ćw. XIX w. 25. Dom mieszkalny ul. Ko ścielna 4 IV ćw. XIX w. 26. Budynek gospodarczy ul. Ko ścielna 7 IV ćw. XIX w. 27. Dom mieszkalny ul. Ko ścielna 25 IV ćw. XIX w. 28. Dom mieszkalny ul. Ko ścielna 35 XIX/XX w. 29. Kapliczka przydro żna ul. Ko ścielna I ćw. XX w. 30. Dom mieszkalny i sklep ul. Wybickiego 22 I ćw. XX w. 31. Młyn ul. Wybickiego 23 I ćw. XX w. 32. Dom mieszkalny ul. Wybickiego 25 1900 r. 33. Dom mieszkalny ul. Wybickiego 73 I ćw. XX w. 34. Dom mieszkalny ul. Wybickiego 74 II poł. XIX w. 35. Park podworski ul. Wybickiego 74 II poł. XIX w.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 93 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 97 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

NARKOWY LP. OBIEKT ADRES LOKALIZACJA DATA 1. Budynek dawnej stró żówki ul. Polna 11 ok. 1900 2. Budynek gospodarczy podworski - owczarnia Narkowy przy drodze do XIX/XX w. Gorz ędzieja 3. Dom mieszkalny ul. Polna 11 ok. 1900

BRZU ŚCE LP. OBIEKT ADRES LOKALIZACJA DATA 1. kapliczka ul. Polna 9 pocz. XX w. 2. kapliczka przy drodze do Płaczewa k. XIX w. 3. kapliczka przy drodze do Wa ćmierza 4. kapliczka przy drodze do Tczewa 5. Budynek szkoły ul. Milenijna 12 pocz. XX w. 6. Budynek mieszkalny – dawna karczma ul. Milenijna 21 k. XIX w 7. Dom mieszkalny ul. Polna 9 XIX/XX w. 8. Wozownia, spichlerz, pralnia ul. Polna 9 XIX/XX w.

WIELGŁOWY LP. OBIEKT ADRES LOKALIZACJA DATA 1. kapliczka przy drodze do Tczewa pocz. XX w.

BUKOWIEC LP. OBIEKT ADRES LOKALIZACJA DATA 1. Le śniczówka Bukowiec 1 1899 r. 2. Magazyn, d. wozownia, spichlerz, kurnik Bukowiec 1 1899 r

RADOSTOWO LP. OBIEKT ADRES LOKALIZACJA DATA 1. Kapliczka ok. 1900 2. Gorzelnia dworska ul. Dworcowa 8 1899 r. 3. Dom mieszkalny – dawny czworak ul. Dworcowa 8 1909 r. 4. Dom mieszkalny dla pracowników ul. Dworcowa 5 1909 r. folwarcznych 5. Dom mieszkalny – dawny czworak dworski ul. Dworcowa 4 1902 r. 6. Dom mieszkalny – dawny czworak dworski ul. Dworcowa 2 1902 r.. 7. Dom mieszkalny – dawny czworak dworski ul. Pielgrzymów 17 pocz. XX w. 8. Budynek dawnej szkoły – obecnie mieszkalny ul. Pielgrzymów 13 pocz. XX w. 9. Dom mieszkalny ul. Le śna 1 poł. XIX w. 10. Chlewik ul. Le śna 1 k. XIX w. 11. Dom mieszkalny – sklep ul. Le śna 3 pocz. XX w. 12. Dom mieszkalny poniatówka ul. Le śna 10 1936 r. 13. Dom mieszkalny poniatówka ul. Pielgrzymów 19 1936 r.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 94 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 98 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

RADOSTOWO LP. OBIEKT ADRES LOKALIZACJA DATA 14. Obora – chlew ul. Pielgrzymów 19 1936 r. 15. Stodoła w zespole poniatówki ul. Pielgrzymów 19 1936 r. 16. Dom mieszkalny poniatówka Radostowo 1 1938 r.

GORZ ĘDZIEJ LP. OBIEKT ADRES LOKALIZACJA DATA 1. Budynek dawnej szkoły – obecnie mieszkalny ul. Tczewska 6 1900 r. 2. Dom mieszkalny ul. Ks. Zygmunta 1900 r. Hundsdorfa 6 3. Dwór Gorz ędziej 2 tzw. Mały Gorz ędziej 1892 r. 4. Park dworski Gorz ędziej 2 tzw. Mały Gorz ędziej 1892 r.

MAŁA SŁO ŃCA LP. OBIEKT ADRES LOKALIZACJA DATA 1. Budynek szkoły ul. Długa 1 pocz. XX w. 2. Dom mieszkalny ul. Świerkowa 11 1900 r. 3. Dom mieszkalny ul. Wi ślana 3 XIX/XX w. 4. Dom mieszkalny ul. Wi ślana 4/3 XIX/XX w. 5. Dom mieszkalny ul. Wi ślana 6 XIX/XX w. 6. Dom mieszkalny, d. karczma ul. Wi ślana 18 7. Dom mieszkalny ul. Tczewska 7 XIX/XX w.

WIELKA SŁO ŃCA LP. OBIEKT ADRES LOKALIZACJA DATA 1. Park podworski k. XIX w. 2. Obora podworska k. XIX w. 3. Spichlerz podworski k. XIX w. 4. Dom mieszkalny ul. Główna 3 k. XIX w. 5. Stajnia ul. Główna 3 k. XIX w. 6. Obora ul. Główna 3 k. XIX w. 7. Chlew (cz ęś ciowo rozebrany) ul. Główna 3 k. XIX w. 8. Dom mieszkalny podworski ul. Główna 5 k. XIX w. 9. Dom mieszkalny – czworak podworski ul. Główna 9 k. XIX w. 10. Dom mieszkalny ul. Rymarska 1 1812 r. 11. Dom – dawna mleczarnia ul. Rymarska 2 XIX/XX w. 12. Budynek dworski ul. Główna 11 1912 r. 13. Dom mieszkalny ul. Główna 13 XIX/XX w. 14. Dom mieszkalny ul. Główna 6 I poł. XIX w.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 95 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 99 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

RYBAKI LP. OBIEKT ADRES LOKALIZACJA DATA 1. Stacja pomp w zespole śluzy 1914 r. 2. Stacja pomp w zespole śluzy 1943 r. 3. Stra żnica przy śluzie ul. Wałowa 1 1884 r. 4. Stacja pomp -śluza 5. Dom mieszkalny dawny czworak podworski ul. Wałowa 4 1914 r. 6. Budynek gospodarczy – spichlerzyk ul. Wałowa 4 1914 r. 7. Dom mieszkalny dawny czworak podworski ul. Kociewska 14 1914 r. 8. Budynek gospodarczy – spichlerz podworski 1922 r. 9. Budynek gospodarczy podworski 1914 r. 10. Kolonia domów mieszkalnych podworskich 1914 r.

MAŁY GARC LP. OBIEKT ADRES LOKALIZACJA DATA 1. Stodoła w zespole dworskim ul. Pelpli ńska 20 1931 r. 2. Budynek gospodarczy podworski ul. Pelpli ńska 20 k. XIX w. 3. Budynek gospodarczy II w zespole ul. Pelpli ńska 20 k. XIX w. pałacowym 4. Budynek gospodarczy III w zespole ul. Pelpli ńska 20 XIX/XX w. pałacowym 5. Owczarnia i źrebiarnia w zespole dworskim – ul. Pelpli ńska 20 obecnie sklep i pomieszczenia socjalne 6. Budynek gospodarczy podworski – mleczarnia ul. Pelpli ńska 20 k. XIX w. 7. Budynek gospodarczy podworski – rze źnia ul. Pelpli ńska 20 k. XIX w. 8. Dom mieszkalny ul. Pelpli ńska 16 IV ćw. XIX w. 9. Transformator I ćw. XX w.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 96 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 100 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

Aneks nr 2 Lp. Miejscowo ść Adres Nr Obiekt 20 Gorz ędziej Tczewska 6 dom mieszkalny WYKAZ OBIEKTÓW UJ ĘTYCH W WOJEWÓDZKIEJ 21 Gorz ędziej Tczewska 6 budynek gospodarczy

EWIDENCJI ZABYTKÓW 22 Gorz ędziej Tczewska 7 bud. gosp. w zespole dworsko-parkowym

• zaznaczono ( bold ) obiekty nie uj ęte w Gminnej Ewidencji Zabytków 23 Gorz ędziej Tczewska 7 bud. gosp. w zespole dworsko-parkowym

24 Gorz ędziej Tczewska 7 mag. zbo żowy w zespole dworsko-park. Lp. Miejscowo ść Adres Nr Obiekt 25 Gorz ędziej Tczewska 18 dom mieszkalny BRZU ŚCE 26 Gorz ędziej Tczewska 20 zespół dworsko - parkowy 1 Brzu śce d. cmentarz epidemiczny 27 Gorz ędziej Tczewska 20 dwór 2 Brzu śce kapliczka przy drodze do Płaczewa 28 Gorz ędziej Tczewska 20 park 3 Brzu śce kapliczka przy drodze do Wa ćmierza tzw. Mały 29 Gorz ędziej 2 zespól dworsko - parkowy 4 Brzu śce kapliczka przy drodze doTczewa Gorz ędziej tzw. Mały 5 Brzu śce Milenijna 12 szkoła 30 Gorz ędziej 2 dwór Gorz ędziej 6 Brzu śce Milenijna 21 dom mieszkalny, d. karczma tzw. Mały 31 Gorz ędziej 2 park 7 Brzu śce Milenijna 25 dom mieszkalny Gorz ędziej 32 Gorz ędziej Wąska 1 dom mieszkalny 8 Brzu śce Polna 9 dom mieszkalny 33 Gorz ędziej kapliczka przydro żna 9 Brzu śce Polna 9 wozownia, spichlerz, pralnia MAŁA SŁO ŃCA 10 Brzu śce Polna 9 kapliczka 34 Mała Sło ńca układ ruralistyczny wsi 11 Brzu śce Polna 9 aleja 35 Mała Sło ńca Długa 1 szkoła BUKOWIEC 36 Mała Sło ńca Tczewska 2 budynek mieszkalno-gospodarczy 12 Bukowiec 1 le śniczówka 37 Mała Sło ńca Tczewska 7 dom mieszkalny 13 Bukowiec 1 magazyn, d. wozownia, spichlerz, kurnik 38 Mała Sło ńca Wi ślana 3 dom mieszkalny GORZ ĘDZIEJ 39 Mała Sło ńca Wi ślana 4 dom mieszkalny 14 Gorz ędziej układ ruralistyczny wsi 40 Mała Sło ńca Wi ślana 6 dom mieszkalny 15 Gorz ędziej ks. Hundsdorfa 6 dom mieszkalny 41 Mała Sło ńca Wi ślana 9 dom mieszkalny 16 Gorz ędziej ks. Hundsdorfa 7 ko ściół p.w. św. Wojciecha 42 Mała Sło ńca Wi ślana 18 dom mieszkalny, d. karczma 17 Gorz ędziej ks. Hundsdorfa cmentarz przyko ścielny 43 Mała Sło ńca kapliczka przydro żna 18 Gorz ędziej Tczewska 4 dom mieszkalny 44 Mała Sło ńca d. cmentarz ewangelicki 19 Gorz ędziej Tczewska 5 dom mieszkalny 45 Mała Sło ńca d. cmentarz epidemiczny

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 97 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 101 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

Lp. Miejscowo ść Adres Nr Obiekt Lp. Miejscowo ść Adres Nr Obiekt 46 Mała Sło ńca park podworski 71 Radostowo Dworcowa 11 budynek mieszkalny 47 Mała Sło ńca Świerkowa 11 dom mieszkalny (d. nr 3) 72 Radostowo Dworcowa 11 warsztat, d. stajnia 48 Mała Sło ńca Świerkowa 4 dom mieszkalny (d. nr 9) 73 Radostowo Dworcowa 11 spichlerz MAŁY GARC 74 Radostowo Dworcowa 11 ku źnia

49 Mały Garc Jeziorna 1 d. mleczarnia w zespole pałac.-parkowym 75 Radostowo Dworcowa 11 gorzelnia 76 Radostowo Dworcowa 11 obora 50 Mały Garc Jeziorna 2 dom mieszkalny 77 Radostowo Dworcowa 11 stodoła 51 Mały Garc Pelpli ńska 20 zespól pałacowo -parkowy 78 Radostowo Le śna 1 dom mieszkalny 52 Mały Garc Pelpli ńska 20 pałac 79 Radostowo Le śna 1 budynek gospodarczy 53 Mały Garc Pelpli ńska 20 park 80 Radostowo Le śna 3 dom mieszkalny, sklep 54 Mały Garc Pelpli ńska 20 d. ku źnia 81 Radostowo Pielgrzymów 2 dom mieszkalny - poniatówka 55 Mały Garc Pelpli ńska 20 d. goł ębnik 82 Radostowo Pielgrzymów 2 stodoła 56 Mały Garc Pelpli ńska 20 d. rze źnia 83 Radostowo Pielgrzymów 2 budynek gospodarczy 57 Mały Garc Pelpli ńska 20 d. owczarnia 84 Radostowo Pielgrzymów 6 dom mieszkalny- poniatówka 58 Mały Garc Pelpli ńska 20 d. lodownia 85 Radostowo Pielgrzymów 7 stodoła 59 Mały Garc Pelpli ńska 20 budynek gospodarczy 86 Radostowo Pielgrzymów 7 budynek gospodarczy 60 Mały Garc Pelpli ńska 20 budynek gospodarczy 87 Radostowo Pielgrzymów 19 dom mieszkalny - poniatówka 61 Mały Garc Pelpli ńska 20 budynek gospodarczy 88 Radostowo Pielgrzymów 19 stodoła 62 Mały Garc d. cmentarz ewangelicki 89 Radostowo Pielgrzymów 19 budynek gospodarczy 63 Mały Garc zespół fortyfikacji RYBAKI NARKOWY 90 Rybaki układ ruralistyczny wsi 64 Narkowy Tczewska 8 bud. gosp. podworski, d. owczarnia 91 Rybaki Kociewska 15 zespół dworsko -parkowy RADOSTOWO 92 Rybaki Kociewska 15 dwór 65 Radostowo kapliczka przy drodze na Rajkowy 93 Rybaki Kociewska 15 park 66 Radostowo kapliczka przy drodze na Pelplin 94 Rybaki Kociewska 15 budynek bramny I 67 Radostowo Dworcowa 4 dom, d. czworak 95 Rybaki Kociewska 15 budynek bramny II 68 Radostowo Dworcowa 11 zespól pałacowo-parkowy 96 Rybaki Kociewska 15 d. rz ądcówka 69 Radostowo Dworcowa 11 pałac 97 Rybaki Kociewska 15 d. stodoła 70 Radostowo Dworcowa 11 park 98 Rybaki Kociewska 15 d. obora

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 98 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 102 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

Lp. Miejscowo ść Adres Nr Obiekt Lp. Miejscowo ść Adres Nr Obiekt 99 Rybaki Kociewska 15 budynek gospodarczy 125 Subkowy Cicha d.95 poniatówka bez 100 Rybaki Kociewska 15 d. silos 126 Subkowy Cicha poniatówka nr 101 Rybaki Kociewska 8 dom mieszkalny 127 Subkowy Dworcowa zespół dworca PKP 102 Rybaki Kociewska 12 budynek gospodarczy 128 Subkowy Dworcowa 15 dworzec 103 Rybaki Kociewska 14 dom mieszkalny 129 Subkowy Dworcowa budynek WC 104 Rybaki Kociewska 14 budynek gospodarczy 130 Subkowy Dworcowa 15 budynek gospodarczy 105 Rybaki Wałowa zespół śluzy 131 Subkowy Dworcowa 22 budynek mieszkalny w zespole dworca 106 Rybaki Wałowa śluza 132 Subkowy Dworcowa 11 dom mieszkalny 107 Rybaki Wałowa stacja pomp 133 Subkowy Dworcowa 12 d. poczta, ob. dom mieszkalny 108 Rybaki Wałowa stacja pomp 134 Subkowy Dworcowa 15 dom mieszkalny 109 Rybaki Wałowa 1 stra żnica w zespole śluzy 135 Subkowy Dworcowa 15 budynek gospodarczy STARZ ĘCIN 136 Subkowy Dworcowa 16 dom mieszkalny 110 Starz ęcin 3 dom mieszkalny 137 Subkowy Dworcowa 16 budynek gospodarczy 111 Starz ęcin 3 stodoła 138 Subkowy Dworcowa 17 dom mieszkalny 112 Starz ęcin 3 obora 139 Subkowy Dworcowa 17 budynek gospodarczy SUBKOWY 140 Subkowy Dworcowa 18 dom mieszkalny 113 Subkowy układ ruralistyczny wsi 141 Subkowy Dworcowa 18 budynek gospodarczy 114 Subkowy Cicha 8 zespół dworsko - parkowy 142 Subkowy Dworcowa 19 dom mieszkalny 115 Subkowy Cicha 8 dwór 143 Subkowy Dworcowa 19 budynek gospodarczy 116 Subkowy Cicha 8 park z alej ą 144 Subkowy Dworcowa 20 dom mieszkalny 117 Subkowy Cicha 8 bud. gosp. przy dworze 145 Subkowy Dworcowa 20 budynek gospodarczy 118 Subkowy Cicha 8 bud. gosp. w zespole dworsko-parkowym. 146 Subkowy Gda ńska 5 d. czworak w zesp. dworsko-parkowym 119 Subkowy Cicha 18 poniatówka 147 Subkowy Gda ńska 26 d. spichlerz 120 Subkowy Cicha 18 budynek gospodarczy 148 Subkowy Ko ścielna ko ściół p.w. św. Stanisława 121 Subkowy Cicha 18 stodoła 149 Subkowy Ko ścielna cmentarz przyko ścielny 122 Subkowy Cicha 19 poniatówka 150 Subkowy Ko ścielna ogrodzenie ko ścioła z 2 bramami 123 Subkowy Cicha 19 budynek gospodarczy 151 Subkowy Ko ścielna dom przedpogrzebowy 124 Subkowy Cicha 19 stodoła 152 Subkowy Ko ścielna kapliczka przydro żna

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 99 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 103 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

Lp. Miejscowo ść Adres Nr Obiekt Lp. Miejscowo ść Adres Nr Obiekt 153 Subkowy Ko ścielna 2 d. szpital parafialny 181 Subkowy Wybickiego 29 dom mieszkalny 154 Subkowy Ko ścielna 3 dom mieszkalny 182 Subkowy Wybickiego 36 dom mieszkalny 155 Subkowy Ko ścielna 4 dom mieszkalny 183 Subkowy Wybickiego 41 dom mieszkalny 156 Subkowy Ko ścielna 8 plebania 184 Subkowy Wybickiego 52 dom mieszkalny 157 Subkowy Ko ścielna 9 dom mieszkalny 185 Subkowy Wybickiego 54 budynek gospodarczy 158 Subkowy Ko ścielna 24 dom mieszkalny 186 Subkowy Wybickiego 73 dom mieszkalny 159 Subkowy Ko ścielna 25 dom mieszkalny 187 Subkowy Wybickiego 74 zespół dworsko- parkowy 160 Subkowy Ko ścielna 35 dom mieszkalny 188 Subkowy Wybickiego 74 dworek 161 Subkowy Ko ścielna 36 dom mieszkalny 189 Subkowy Wybickiego 74 park ś 162 Subkowy Ko cielna 42 dom mieszkalny 190 Subkowy Wybickiego 74 bud. gosp. w zespole dworsko-parkowym 163 Subkowy Ko ścielna 5 zespól dworsko - parkowy 191 Subkowy Zamkowa 2 zespół dworsko - parkowy 164 Subkowy Pałacowa 5 dwór 192 Subkowy Zamkowa 2 d. dwór, ob.. szkoła 165 Subkowy Pałacowa 5 park z alej ą 193 Subkowy Zamkowa 2 park 166 Subkowy Pałacowa 5 d. rz ądcówka 194 Subkowy cmentarz parafialny 167 Subkowy Pałacowa 5 budynek gospodarczy 195 Subkowy d. cmentarz ewangelicki 168 Subkowy Pałacowa 5 budynek gospodarczy obok wiaduktu d.33 bez 196 Subkowy dom mieszkalny 169 Subkowy Pałacowa dom mieszkalny (ul. Gda ńska) 12 nr obok wiaduktu d.33 197 Subkowy budynek gospodarczy 170 Subkowy Spółdzielcza 2 dom mieszkalny (ul. Gda ńska) 12 171 Subkowy Spółdzielcza 2 budynek gospodarczy WA ĆMIERZ 172 Subkowy Spółdzielcza kapliczka przydro żna 198 Wa ćmierz Kasztanowa 32 dom mieszkalny 173 Subkowy Wybickiego kapliczka przydro żna 199 Wa ćmierz Kasztanowa 32 budynek gospodarczy 174 Subkowy Wybickiego 19 ob. biblioteka 200 Wa ćmierz Kasztanowa aleja 175 Subkowy Wybickiego 22 dom mieszkalny WIELGŁOWY 176 Subkowy Wybickiego 23 d. młyn 201 Wielgłowy d. cmentarz ewangelicki 177 Subkowy Wybickiego 24 dom mieszkalny 202 Wielgłowy kapliczka przy drodze do Tczewa 178 Subkowy Wybickiego 25 dom mieszkalny WIELKA SŁO ŃCA 179 Subkowy Wybickiego 25 budynek gospodarczy 203 Wielka Sło ńca d. cmentarz ewangelicki 180 Subkowy Wybickiego 25 budynek gospodarczy 204 Wielka Sło ńca park podworski 205 Wielka Sło ńca Główna 3 dom mieszkalny

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 100 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 104 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

Lp. Miejscowo ść Adres Nr Obiekt Lp. Miejscowo ść Adres Nr Obiekt 206 Wielka Sło ńca Główna 5 dom mieszkalny 211 Wielka Sło ńca Rymarska 1 dworek 207 Wielka Sło ńca Główna 6 dworek 212 Wielka Sło ńca Rymarska 1 d. obora 208 Wielka Sło ńca Główna 7 dom mieszkalny 213 Wielka Sło ńca Rymarska 2 dom mieszkalny 209 Wielka Sło ńca Główna 9 dom mieszkalny 214 Wielka Sło ńca Rymarska 2 budynek gospodarczy 210 Wielka Sło ńca Główna 13 dom mieszkalny

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 101 Gminy Subkowy Cz ęść I UWARUNKOWANIA

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 105

ZMIANA-AKTUALIZACJA

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Subkowy

CZ ĘŚĆ II – KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 106 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

SPIS TRE ŚCI……………..……………………………………………………..STRONA

Wst ęp …………………………………………………………………………………………3 1. Zało żenia projektowe kierunków rozwoju przestrzennego…………………… 4 1.1. Cele generalne polityk przestrzennych...... 4 1.2. Zało żenia programowe, prognozy ...... 5 1.3. Podział gminy na obszary o sprecyzowanych funkcjach ...... 10 2. Kierunki zagospodarowania przestrzennego, wg art. 10 ust 2 Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2003r. …………………………14 2.1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów ...... 14 2.1.1. Obszary zainwestowania ...... 14 2.1.2. Obszary rozmieszczenia urz ądze ń produkuj ących energi ę ze źródeł odnawialnych ...... 18 2.1.3. Obszary zabudowy rozproszonej i niezabudowane ...... 19 2.2. Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów, w tym tereny wył ączone spod zabudowy ...... 19 2.2.1. Obszary istniej ącej zabudowy i jej dog ęszczenia ...... 19 2.2.2. Obszary nowych terenów inwestycyjnych ...... 20 2.2.3. Obszary rozmieszczenia obiektów zwi ązanych z lokalizacj ą farm wiatrowych ...... 24 2.2.4. Obszary zabudowy rozproszonej i niezabudowane ...... 26 2.3. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk ...... 27 2.3.1. Osnowa ekologiczna gminy – kierunki kształtowania ...... 27 2.3.2. Kierunki kształtowania ekologicznych warunków życia ludzi...... 28 2.3.3. Obszary i zasoby środowiska obj ęte ochron ą prawn ą ...... 29 2.3.4. Zasoby środowiska postulowane do obj ęcia ochrona prawn ą ...... 30 2.4. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej ...... 33 2.5. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej ...... 38 2.5.1. Zało żenia polityki transportowej gminy ...... 38 2.5.2. Kierunki rozwoju infrastruktury komunikacyjnej gminy ...... 41 2.5.3. Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej ...... 48 2.6. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym ...... 54

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 1 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 107 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

2.7. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust. 1 ……………………………………………………………………………………...56 2.8. Obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odr ębnych, w tym obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, a tak że obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 400m 2 oraz obszary przestrzeni publicznej ...... 57 2.9. Obszary dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne ...... 58 2.10. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej . 58 2.11. Obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą oraz obszary osuwania si ę mas ziemnych ...... 61 2.12. Obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny ...... 61 2.13. Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. Nr 41, poz. 412, z pó źn. zm.) ...... 61 2.14. Obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji lub rekultywacji ...... 61 2.15. Granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych ...... 62 2.16. Obszary funkcjonalne o znaczeniu lokalnym, w zale żno ści od uwarunkowa ń i potrzeb zagospodarowania wyst ępuj ących w gminie ...... 62

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 2 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 108 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

Wst ęp Kierunki zagospodarowania przestrzennego stanowi ą drug ą (z dwóch zasadniczych: uwarunkowania i kierunki okre ślonych w Ustawie) cz ęść prac nad Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego dla gminy Subkowy. Zgodnie z Ustaw ą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 27 marca 2003 r. (tj. Dz.U. z 2012r. poz 647, z pó źniejszymi zmianami) - Art.10. pkt 2 2. W studium okre śla si ę w szczególno ści: 1) kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów; 2) kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów, w tym tereny wył ączone spod zabudowy; 3) obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk; 4) obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; 5) kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej; 6) obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym; 7) obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust. 1; 8) obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odr ębnych, w tym obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, a tak że obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 400 m 2 oraz obszary przestrzeni publicznej; 9) obszary, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne; 10) kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej; 11) obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą oraz obszary osuwania si ę mas ziemnych; 12) obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny; 13) obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. Nr 41, poz. 412 z pó źn. zm.) 14) obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji lub rekultywacji; 15) granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych; 16) obszary funkcjonalne o znaczeniu lokalnym, w zale żno ści od uwarunkowa ń i potrzeb zagospodarowania wyst ępuj ących w gminie. 2a. Je żeli na obszarze gminy przewiduje si ę wyznaczenie obszarów, na których rozmieszczone b ędą urz ądzenia wytwarzaj ące energi ę z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczaj ącej 100 kW,

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 3 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 109 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

a tak że ich stref ochronnych zwi ązanych z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu; w studium ustala si ę ich rozmieszczenie. Na podstawie zało żeń projektowych omówionych w rozdziale 1 niniejszego opracowania okre ślono główne kierunki rozwoju gminy: − Sformułowano zasady ochrony i kształtowania cennych warto ści środowiska przyrodniczego i kulturowego − wytyczono tereny pod now ą zabudow ę i wskazano kierunek przekształce ń nieu żytkowanych terenów zainwestowanych, − wyznaczono obszary rozmieszczenia urz ądze ń wytwarzaj ących energi ę elektryczn ą ze źródeł odnawialnych, w szczególno ści obszary lokalizacji elektrowni wiatrowych oraz ich strefy ochronne, − okre ślono obszary problemowe, przeznaczone do specjalistycznych opracowa ń, analiz przestrzennych, − ustalono polityk ę planistyczn ą, tzn. wskazano obszary do sporz ądzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

1. Zało żenia projektowe kierunków rozwoju przestrzennego

1.1. Cele generalne polityk przestrzennych Polityka przestrzenna to wyraz generalnych zasad rozwoju i kierunków, w jakich zmienia ć si ę b ędzie funkcjonowanie gminy w zakresie u żytkowania i zagospodarowania terenów. Władze samorz ądowe musz ą same rozstrzygn ąć , jak najefektywniej wykorzysta ć i powi ększa ć trwał ą baz ę materialn ą rozwoju oraz zasoby naturalne gminy. Okre ślone w studium zasady polityki przestrzennej stanowi ą deklaracj ę działa ń samorz ądu w poszczególnych dziedzinach. Studium zatem zawiera istotne informacje o zmianach, które prawdopodobnie będą zachodzi ć w gminie. Dlatego te ż istotne jest upowszechnienie tre ści zapisów Studium, poniewa ż rzetelna informacja buduje poczucie stabilno ści mieszka ńców gminy i inwestorów oraz pozwala skutecznie kierowa ć rozwojem gminy. Środki i mo żliwo ści działania samorz ądu maj ące wpływ na stan zagospodarowania przestrzennego i realizacji polityki przestrzennej w gminie s ą zró żnicowane; mog ą to by ć na przykład:

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 4 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 110 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

a) prawo lokalne - tj. uchwały Rady Gminy, plany miejscowe i ich zakres przestrzenny oraz przedmiotowy, podatki i ulgi podatkowe lokalne, referenda mieszka ńców itp. b) obsługa administracyjna - np. dost ępno ść informacji, poziom obsługi interesantów, jako ść promocji gminy itp. c) opieka komunalna - tj. działalno ść instytucji gminnych usługowych i ochronnych, udział w komercyjnym zagospodarowaniu gruntów itp. d) mo żliwo ści organizatorskie - współpraca mi ędzygminna, z administracja rz ądow ą, z powiatem, z inwestorami prywatnymi, mobilizowanie społeczno ści lokalnych, lokalne przedsi ęwzi ęcia grupowe itp. e) gospodarka finansowa - tj. skala i zaanga żowanie finansowe gminy wyra żone odpowiedni ą struktur ą bud żetu gminy i jej jednostek organizacyjnych w realizowanie polityki przestrzennej, organizacja finansowania poszczególnych przedsi ęwzi ęć itp. f) gospodarka mieniem - tj. sposób wykorzystania gruntów, budynków, lokali, okre ślenie standardów zagospodarowania (to np. w planach miejscowych), programy rewaloryzacji, celowo ść pozyskiwania i zbywania mienia itp.

W zale żno ści od lokalnych uwarunkowa ń – mo żliwo ści i ogranicze ń działania mo żna wyró żni ć nast ępuj ące rodzaje polityk przestrzennych: − polityka ochronna w stosunku do cennych elementów zagospodarowania, gdzie działania ochronne maj ą pierwsze ństwo przed pozostałymi działaniami, − polityka wyrównawcza , polegaj ąca na niwelowaniu ró żnic w poszczególnych elementach zagospodarowania, poprawie obecnych warunków życia mieszka ńców, − polityka rozwoju , czyli tworzenie warunków rozwoju, realizacja nowych przedsi ęwzi ęć

1.2. Zało żenia programowe, prognozy Prognoza demograficzna dla gminy Subkowy do roku 2030 Prognoz ę ludno ści sporz ądzono korzystaj ąc z nast ępuj ących danych: − struktura ludno ści wg płci i wieku dla gminy Subkowy na dzie ń 31 XII 2010r. na podstawie danych Urz ędu Statystycznego w Gda ńsku,

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 5 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 111 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

− tablice długo ści trwania życia na okres obecny najbardziej przystaj ące do rejestrowanej w gminie liczby zgonów. Zało żono stopniow ą popraw ę jako ści życia, a tym samym wydłu żanie si ę średniej długo ści jego trwania, − warto ści współczynników płodno ści kobiet przyj ęte do prognozy urodze ń otrzymano równie ż z „dopasowania" do wykazywanej liczby urodze ń w gminie. Przyj ęte do prognozy współczynniki wyznaczaj ą dzietno ść dla kobiet 1,69 dziecka urodzonego przez kobiet ę w całym okresie rozrodczym tzn. w wieku od 15 do 49 lat. Przyj ęto, że ten poziom dzietno ści utrzyma si ę do 2030 r. Jest to dzietno ść wy ższa ni ż średnia dla całej Polski (1,3) ale zdecydowanie nie zapewnia reprodukcji prostej, czyli zast ępowalno ści pokole ń. Do okre ślenia danych wyj ściowych do prognozy opierano si ę na nast ępuj ących danych:

Rok Urodzenia Zgony Saldo migracji

2006 65 39 13 2007 78 43 -20 2008 89 47 12 2009 74 31 -13 2010 66 37 22 2011 63 36 40 2012 63 42 -4

Najtrudniejszym zało żeniem do sporz ądzenia prognozy jest okre ślenie przyszłego strumienia migracji. Jak wida ć w przedstawionej powy żej tabeli mamy do czynienia z zmiennym saldem migracji. Wydaje si ę, że faktyczne saldo migracji ze wzgl ędu na rozlu źnienie przepisów dotycz ących obowi ązku meldowania mo że ró żni ć si ę od odnotowywanego w statystykach. Tysi ące ludzie w kraju latami przebywaj ą poza miejscem zameldowania, dlatego do danych statystycznych dotycz ących migracji nale ży podchodzi ć z du żą rezerw ą. Otwarcie zachodniego rynku pracy spowodowało wzrost wyjazdów do pracy za nasz ą zachodni ą granic ę, które w przypadku młodych roczników zako ńczy ć si ę mog ą całkowit ą emigracj ą. Średnie saldo migracji w ostatnich pi ęciu latach wynosi plus 3 osoby. Jednak do prognozy przyj ęto, że napływ w nast ępnych latach b ędzie si ę zmniejszał. W konsekwencji zało żono saldo migracji w prognozowanym okresie równe zero.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 6 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 112 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

Wyniki prognozy liczby ludno ści Tab.1. Prognoza liczby ludno ści gminy Subkowy według społeczno- ekonomicznych grup wieku

Funkcjonalne grupy Rok 2010 2015 2020 2025 2030 wieku Ogółem 5388 5560 5715 5825 5874 Żłobkowa 0-2 238 227 217 193 172 Przedszkolna, w 3-5 193 221 225 207 181 tym: 5 68 72 75 71 62 Szkoły podstawowej 6-11 412 414 458 446 409 Gimnazjalna, w tym: 12-14 240 210 203 224 223 Liceum 15-17 267 210 193 237 226 profilowanego, szkoły zawodowej 18 84 94 70 62 75 Studencka 19-24 630 546 455 395 433 Produkcyjna w tym: 18-59K/64M 3452 3592 3573 3543 3504 Mobilna 18-24 714 639 525 457 508 25-44 1604 1690 1808 1789 1678 Niemobilna 45-59/64 1134 1263 1240 1297 1319 Poprodukcyjna 60/65 i 586 687 846 976 1159 wi ęcej

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 7 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 113 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

Zmiany liczby ludno ści w grupach wiekowych w gminie w latach 2010 - 2030

osoby w tys. 4,0

3,5

3,0

2,5

2,0

1,5

1,0

0,5 produkcyjny

0,0 przedprodukcyjny 2010 2015 poprodukcyjny 2020 2025 2030

Tab.2. Struktura wieku ludno ści wg prognozy pomigracyjnej Grupa wieku 2010 2015 2020 2025 2030 Ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 0-2 4,4 4,1 3,8 3,3 2,9 3-5 3,6 4,0 3,9 3,5 3,1 5 1,3 1,3 1,3 1,2 1,1 6-11 7,6 7,4 8,0 7,7 7,0 12-14 4,5 3,8 3,5 3,8 3,8 15-17 5,0 3,8 3,4 4,1 3,8 18 1,6 1,7 1,2 1,1 1,3 19-24 11,7 9,8 8,0 6,8 7,4 18-59/64 64,1 64,6 62,5 60,8 59,7 18-24 13,3 11,5 9,2 7,8 8,7 25-44 29,8 30,4 31,6 30,7 28,6 45-59/64 21,0 22,7 21,7 22,3 22,4 60/65-wi ęcej 10,9 12,4 14,8 16,8 19,7 0-17 25,1 23,0 22,7 22,4 20,6 6-17 17,1 15,0 14,9 15,6 14,6

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 8 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 114 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

Tab.3. Dynamika zmian liczby ludno ści

Grupa wieku 2010 2015 2020 2025 2030 Ogółem 100,0 103,2 106,1 108,1 109,0 0-17 100,0 94,9 96,0 96,8 89,7 6-17 100,0 90,7 92,8 98,6 93,4 18-59/64 100,0 104,1 103,5 102,6 101,5 60/65 i wi ęcej 100,0 117,3 144,4 166,6 197,8

Prognoza liczby gospodarstw domowych

Tab.4. Prognoza gospodarstw domowych Liczba Dynamika wzrostu Okres poprzedni = Rok gospodarstw rok 2010=100 100% 2010 szac. 1750 100,0 2015 1950 111,4 111,4 2020 2100 120,0 107,7 2025 2200 125,7 104,8 2030 2300 131,4 104,5

Podsumowanie Przy wy żej przyj ętych zało żeniach b ędzie nast ępował stopniowy wzrost liczby mieszka ńców gminy około 9% do roku 2030), Prognozy dla kraju przewiduj ą w tym czasie 8% spadek liczby ludno ści. W latach 2010-2030 nast ępowa ć będą do ść istotne zmiany w strukturze wieku ludno ści. Wpłyn ą one w du żym stopniu na potrzeby społeczno-gospodarcze rozwoju gminy. Według prognozy liczba dzieci i młodzie ży w wieku przedprodukcyjnym (0-17 lat) będzie malała i do 2030 zmniejszy si ę w stosunku do stanu obecnego o około 140 dzieci tj. blisko 11%. Podobne zmiany b ędą nast ępowały w poszczególnych grupach wiekowych tego przedziału tj. grupie przedszkolnej, szkoły podstawowej i gimnazjalnej. Zmiany równie ż b ędą nast ępowały w grupie produkcyjnej (18-59/64). Grupa ta natomiast b ędzie ulegała stopniowemu wzrostowi w najbli ższych latach, po czym jej stan b ędzie si ę zmniejszał, by w roku 2030 osi ągn ąć stan zbli żony do obecnego. Jednak najwi ększe zmiany nast ąpi ą w grupie (60/65 i wi ęcej). B ędzie tu nast ępował systematyczny przyrost liczebno ści by w ko ńcu prognozowanego okresu wzrosn ąć aż o około 98%. Wynika on z przechodzenia na emeryturę powojennego wy żu

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 9 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 115 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

demograficznego. Dynamiczny wzrost liczebno ści najstarszej grupy wieku wymusza ć będzie zwi ększon ą potrzeb ę rozwoju opieki społeczne i zdrowotnej. Dokonana na podstawie prognozy demograficznej prognoza stanu aktywnych zawodowo wskazuje, że w latach 2010-2030 nie nast ąpi ą du że zmiany. Wzrost głównie w najbli ższych latach wyniesie około 4%, co w poł ączeniu z ograniczon ą ilo ści ą miejsc pracy na terenie gminy mo że przyczyni ć si ę do zmniejszenia trudno ści jej zdobycia. Opieraj ąc si ę na prognozach GUS dotycz ących przeci ętnej liczby osób w gospodarstwie domowym na terenach wiejskich województwa pomorskiego przewiduje si ę, że do 2030 wraz ze wzrostem liczby ludno ści na terenach gminy nast ąpi intensywny wzrost liczby gospodarstw domowych około 30% (wzrost gospodarstw jedno i dwuosobowych). Zarówno wzrost liczby gospodarstw jak i przewidywana poprawa wska źników zamieszkania; takich jak przeci ętna powierzchnia u żytkowa na osob ę, wyznaczaj ą zapotrzebowanie na tereny pod budownictwo mieszkaniowe.

Zapotrzebowanie terenów pod budownictwo mieszkaniowe Obecnie przeci ętna powierzchnia u żytkowa na osob ę w gminie – 22,5 m 2 Prognozowana przeci ętna powierzchnia u żytkowa na osob ę w gminie w 2030 roku - 26 m 2 Łączna powierzchnia u żytkowa w roku 2010 – 121,3 tys. m 2 Zakładana ł ączna powierzchnia u żytkowa w roku 2030 – 164,5 tys. m 2 Prognozowany przyrost „netto” powierzchni u żytkowej do roku 2030 – 43,2 tys. m 2 Prognozowana liczba mieszka ń w 2030 r. – 100 na 120 gospodarstw domowych Prognozowany przyrost mieszka ń „netto” do 2030 roku około 500 Zakłada si ę rozbudow ę mieszka ń i domów i wyodr ębnianie nowych lokali. Wi ększo ść nowych mieszka ń powstanie na terenach ju ż obecnie przeznaczonych pod zabudow ę - dobudowa lub budowa na istniej ących działkach budowlanych.

1.3. Podział gminy na obszary o sprecyzowanych funkcjach Kierunki zagospodarowania przestrzennego wskazane w Studium s ą kontynuacj ą dotychczasowych procesów inwestycyjnych, zapisów dotychczasowych planów

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 10 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 116 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

miejscowych, które straciły ważno ść (plan ogólny gminy), obowi ązuj ących planów miejscowych, planów miejscowych b ędących w opracowaniu, a tak że dokonanych podziałów geodezyjnych oraz zgłoszonych wniosków i propozycji dotycz ących zagospodarowania. Gmina Subkowy ogólnie jest gmin ą o charakterze rolniczym. Aktualne procesy inwestycyjne prowadz ą do wyodr ębniania si ę obszarów o charakterze innym ni ż rolniczy. W celu ustalenia zasad rozwoju przestrzennego poszczególnych cz ęś ci obszaru gminy ustala si ę obszary o wyró żniaj ącym si ę przeznaczeniu. Podstaw ą wyodr ębnienia obszarów o zró żnicowanym sposobie u żytkowania i kierunków zagospodarowania przestrzennego było: • istniej ące u żytkowanie, zagospodarowanie i uzbrojenie terenu • naturalne elementy środowiska – ściana lasu, brzeg jeziora, rzeka, itp. • główne trasy komunikacyjne • predyspozycje naturalne terenu dla rozwoju nowych funkcji • zamierzenia, plany oraz mo żliwo ści przekształce ń terenów otwartych Miejscowo ści i obszary o wyró żniaj ącym si ę przeznaczeniu pokazano na zał ączniku graficznym „Kierunki zagospodarowania przestrzennego” skala 1:10 000.

W obszarze gminy wyodr ębniono nast ępuj ące obszary:

A – wielofunkcyjne o środki wiejskie obejmuje zwarty obszar miejscowo ści Subkowy. W tym obszarze nast ępuje koncentracja podstawowych usługi dla ludno ści (o świata, administracja, opieka społeczna, infrastruktura komunalna, handel i gastronomia). Jest to obszar korzystnie poło żony komunikacyjnie (skupiony wzdłu ż drogi krajowej nr 91) poło żony w centralnej cz ęś ci gminy. Wyst ępuje tu du ży nacisk inwestycyjny zarówno o charakterze zabudowy mieszkaniowej jak i usługowej (szczególnie wzdłu ż drogi krajowej nr 91).

B – tradycyjne wsie o charakterze rolniczym obejmuje zwarte obszary wi ększo ści miejscowo ści w gminie: Mała Sło ńca, Wielka Sło ńca, Mały Garc, Rybaki, Narkowy, Radostowo, Brzu śce, Wa ćmierz.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 11 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 117 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

Są to miejscowo ści o najwi ększej ilo ści zabudowy zwi ązanej z rolnictwem (zabudowy zagrodowej, du że gospodarstwa rolnicze) oraz o zachowanym układzie przestrzennym miejscowo ści. Miejscowo ści te nie rozrastaj ą si ę w niekontrolowany sposób – nacisk inwestycyjny wyst ępuje głównie wzdłu ż ci ągów komunikacyjnych.

C – nowe obszary zabudowy mieszkaniowej obejmuje miejscowo ści z wi ększymi obszarami poło żonymi poza zwart ą zabudow ą miejscowo ści, w okolicach wsi: Wielgłowy, Brzu śce oraz rozrastaj ący si ę obszar wsi Gorz ędziej i Subkowy (po zachodniej stronie wsi). Są to głównie obszary obj ęte miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego b ędącymi w opracowaniu o przeznaczeniu jako wiod ąca zabudowa mieszkaniowa z drobnymi usługami.

D – obszary mo żliwej lokalizacji farm wiatrowych obejmuje obszary mo żliwej lokalizacji turbin elektrowni wiatrowych wraz ze stref ą ochronn ą. Są to zarówno tereny wskazane jako najkorzystniejsze do lokalizacji farm elektrowni wiatrowych w opracowaniu ekofizjograficznym jak i obszary, których przeznaczenie zostało ju ż okre ślone uchwalonymi lub b ędącymi w opracowaniu miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego oraz wydanymi decyzjami o lokalizacji zabudowy, a tak że rezerwowane na ten cel w dotychczasowym studium. W obszarze tym (poza lokalizacjami turbin, sieci i urz ądze ń infrastruktury technicznej oraz dróg) dopuszcza si ę prowadzenie gospodarki rolnej, ale mo że by ć ustanowiony zakaz lokalizacji zabudowy dla zabudowy zagrodowej, np. budynków o funkcji mieszkalnej oraz ograniczenia w zagospodarowaniu i u żytkowaniu terenów.

E – strefy poszukiwa ń nowych terenów inwestycyjnych – potencjalna oferta inwestycyjna gminy w zakresie ró żnych funkcji obejmuje obszary rozwoju zabudowy o wiod ącej funkcji produkcyjnej i magazynowo- składowej, usługowo-produkcyjnej oraz mieszkaniowo-usługowej poło żone dogodnie w stosunku do ponadlokalnych szlaków komunikacyjnych (w ęzeł autostrady A1 – Swaro żyn oraz droga krajowa nr 91 i 22 oraz droga wojewódzka nr 230, a tak że linia kolejowa), obszary koncentruj ą si ę na północ od wsi Subkowy, w rejonie

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 12 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 118 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

miejscowo ści Subkowy – Dworzec, na północ od wsi Wielgłowy oraz w rejonie wsi Wa ćmierz. W obszarach tych mo żliwa jest lokalizacja zabudowy, w szczególno ści o charakterze usługowo-produkcyjnym z przeznaczeniem dla tzw. modułów wielkopowierzchniowych, zwi ązanych np. z rozwojem strefy gospodarczej towarzysz ącej planowanej elektrowni konwencjonalnej lokalizowanej w rejonie wsi Rajkowy gmina Pelplin wraz z uzupełniaj ącą zabudow ą mieszkaniowo-usługow ą (dotyczy w szczególno ści obszarów wyznaczonych w południowej cz ęś ci gminy). Na obecnym etapie projektowania nie wskazuje si ę jednak konkretnych granic terenów przeznaczonych pod zabudow ę, jedynie stref ę poszukiwa ń w ramach której mog ą by ć realizowane planowane przedsi ęwzi ęcia. Wskazana w studium funkcja, jest funkcj ą wiod ącą w danym terenie i nie wyklucza ona istnienia innych funkcji inwestycyjnych, w zale żno ści od pomysłu inwestycyjnego - lokalizacja zabudowy i szczegóły zagospodarowania zostan ą rozstrzygni ęte poprzez miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

W zakresie głównych kierunków zmian w strukturze przestrzennej gminy wyznacza si ę w studium pi ęć generalnych typów obszarów: 1. obszary mo żliwego, docelowego zainwestowania tworz ące zwart ą zabudow ę miejscowo ści, 2. obszary rozwoju zabudowy, 3. zabudowa wzdłu ż istniej ących ci ągów komunikacyjnych, 4. obszary lokalizacji farm wiatrowych 5. obszary zabudowy rozproszonej i niezabudowane.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 13 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 119 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

2. Kierunki zagospodarowania przestrzennego, wg art. 10 ust 2 Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2003r.

2.1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów

2.1.1. Obszary zainwestowania Obszary docelowo zabudowane i zainwestowane To obszary zabudowane lub przeznaczone do zabudowy, w ramach których zostan ą zaspokojone potrzeby rozwoju przestrzennego wynikające z przyj ętych kierunków rozwoju gminy, prognoz demograficznych, możliwo ści rozwoju komunikacji i infrastruktury przestrzennej oraz wniosków o zmian ę przeznaczenia gruntów z ostatnich kilku lat. W obszarze tym wyznacza si ę: • obszar istniej ącej zabudowy i obszar kontynuacji zabudowy w najbliższym sąsiedztwie; lokalizacja nowej zabudowy nie powoduje budowy nowych dróg publicznych stanowi ących powi ązania mi ędzy wsiami oraz magistralnych sieci infrastruktury technicznej, lecz odbywa si ę w oparciu o rozbudow ę istniej ących systemów infrastruktury transportowej i technicznej, w skład tego obszaru wchodz ą tak że tereny przeznaczone pod zabudow ę i zainwestowanie według obowi ązuj ących i b ędących w opracowaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. W obszarach tych zawieraj ą si ę obszary kontynuacji zabudowy wzdłu ż ci ągów komunikacyjnych, wskazane na zał ączniku graficznym „Kierunki zagospodarowania przestrzennego” skala 1:10 000 jako kierunki rozwoju miejscowo ści zabudow ą o charakterze mieszkaniowym, zagrodowym i usługowym (nieuci ąż liwym) – strzałki wskazuj ące kierunki rozwoju miejscowo ści oznaczaj ą mo żliwo ść zabudowy wzdłu ż dróg, pomi ędzy miejscowo ściami, na zasadach okre ślonych poni żej – zabudowa dróg nie mo że stanowi ć wi ęcej ni ż 40% terenu poło żonego przy drodze (suma długo ści granic frontów działek budowlanych, nie mo że by ć wi ększa ni ż 40% długo ści drogi, przy której s ą poło żone, licz ąc od zwartej zabudowy jednej wsi do kolejnej), mo że by ć to jedynie jeden rz ąd zabudowy, nale ży przy tym zachowa ć wgl ądy w tereny otwarte pomi ędzy poszczególnymi

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 14 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 120 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

zespołami zabudowy (zaleca si ę lokalizacje zespołów zabudowy o maksimum 4 działkach oddzielone co najmniej 100m pasem wolnym od zabudowy od kolejnego zespołu zabudowy). Zabudowa poło żona w obr ębie i w s ąsiedztwie warto ściowych układów przestrzennych wsi powinna w swej formie nawi ązywa ć do tradycji budowlanej miejscowo ści, gminy, czy regionu. • nowe wi ększe tereny inwestycyjne, które obejmuj ą tereny inwestycyjne, na których przewiduje si ę lokalizacj ę zabudowy o podstawowej, wiod ącej funkcji okre ślonej w studium; s ą to nowe tereny inwestycyjne wyznaczone w studium, dla których gmina zamierza opracowa ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, rozstrzygaj ący mi ędzy innymi o sposobach zaopatrzenia terenu w sieci infrastruktury technicznej oraz obsług ę komunikacyjn ą, a tak że ustalaj ący lokalne parametry dotycz ące zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy. Wi ększa cz ęść tych terenów stanowi strefy poszukiwa ń nowych terenów inwestycyjnych, m.in. towarzysz ących planowanej elektrowni konwencjonalnej w gm. Pelplin.

Na planszy studium „Kierunki zagospodarowania przestrzennego” 1:10000 pokazano obszary docelowo zabudowane i zainwestowane oraz zaznaczono obszary nowych wi ększych terenów inwestycyjnych.

Wszystkie obszary, stanowi ące dotychczas grunty rolne chronione (klasy I-III) w celu zmiany funkcji na funkcje nierolnicze wymagaj ą sporz ądzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

W nowych, wi ększych terenach inwestycyjnych wyst ępowa ć ma zabudowa: • o wiod ącej funkcji mieszkaniowej, • o wiod ącej funkcji usługowo-produkcyjnej i składowej, • o wiod ącej funkcji usługowej, • o wiod ącej funkcji mieszkaniowo-usługowej. • specjalistycznych obiektów i urz ądze ń, w szczególno ści terenów rekreacji i wypoczynku.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 15 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 121 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

Tab.5. Nowe tereny inwestycyjne wg obr ębów geodezyjnych Nowa funkcja terenu miesz produkcyj Nazwa mieszkaniow kanio ziele ń / no- usługo Razem obr ębu a wo- rekreacja usługowa wa (ha) : usług (ha) (ha) (ha) owa Wa ćmierz - 202,37 - - 202,37 Brzu śce - - 9,26 9,97 - 19,23 Radostowo - - - - 0 Subkowy 5,93 52,71 105,24 30,02 7,02 200,92 Gorz ędziej 0,23 126,7 - - 0,23 Mała - - - 1,87 1,87 Sło ńca Wielka 2,21 - - - 2,21 Sło ńca Razem: 8,37 381,78 114,50 39,99 8,89 552,53 Poni ższe zestawienie wszystkich terenów rozwoju zabudowy pozwala zbilansowa ć wielko ści terenów mog ących zmieni ć przeznaczenie dotychczas rolnicze na cele nierolnicze. Poszczególne tereny inwestycyjne pogrupowane zostały w ramach 7 obr ębów geodezyjnych.

Tab.6. Wykaz nowych terenów inwestycyjnych oznaczenie* przeznaczenie powierzchnia (ha) uwagi/wskazania do mpzp 1. WA ĆMIERZ

1.1 P/U 76,84 strefa poszukiwa ń terenów inwestycyjnych – tereny inwestycyjne 1.2 P/U 46,89 stanowi ć maj ą nie wi ęcej jak 50% powierzchni strefy 1.3 P/U 78,64 obr ęb Wa ćmierz 202,37 2. BRZU ŚCE 2.1 U 0,54 2.2 U 8,72 strefa poszukiwa ń terenów inwestycyjnych – tereny zabudowane 2.3. MU 9,97 stanowi ć maj ą nie wi ęcej jak 50% powierzchni strefy obr ęb Brzu śce 19,23 3. RADOSTOWO obr ęb Radostowo 0

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 16 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 122 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

4. SUBKOWY 4.1 M 0,5 4.2 M 3,85 4.3 M 0,95 4.4 M 0,63 4.5 P/U 0,68 strefa poszukiwa ń terenów inwestycyjnych – tereny inwestycyjne 4.6 U 70,39 stanowi ć maj ą nie wi ęcej jak 60% powierzchni strefy 4.7 U 0,47 4.8 U 21,79 4.9 M/U 24,20 strefa poszukiwa ń terenów inwestycyjnych – tereny inwestycyjne 4.10 P/U 51,85 stanowi ć maj ą nie wi ęcej jak 50% powierzchni strefy W tym terenu przeznaczonego pod zabudow ę ok. 0,56 ha; pozostała 4.11 U 7,47 cz ęść stanowi ć b ędzie zaplecze zabudowy usługowej o charakterze zabudowy usług sportu i rekreacji 4.12 M/U 10,94 obr ęb Subkowy 200,92 5. GORZ ĘDZIEJ 5.1 M 0,23 strefa poszukiwa ń terenów inwestycyjnych – tereny inwestycyjne 5.2 P/U 126,7 stanowi ć maj ą nie wi ęcej jak 50% powierzchni strefy obr ęb Gorz ędziej 126,93 6. MAŁA SŁO ŃCA 6.1 US 1,87 obr ęb Mała Sło ńca 1,87 7. WIELKA SŁO ŃCA 7.1 M 1,62 7.2 M 0,59 obr ęb Wielka Sło ńca 2,21 RAZEM: 552,53

* oznaczenie terenów zgodne z opisem terenu na zał ączniku graficznym „Kierunki zagospodarowania przestrzennego” skala 1:10 000

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 17 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 123 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

2.1.2. Obszary rozmieszczenia urz ądze ń produkuj ących energi ę ze źródeł odnawialnych

Obszary lokalizacji farm wiatrowych W obszarach tych przewiduje si ę mo żliwo ść lokalizacji obiektów budowlanych niezb ędnych dla funkcjonowania zespołów elektrowni wiatrowych, w tym: • turbin elektrowni wiatrowych, • dróg wewn ętrznych zwi ązanych z funkcjonowaniem farmy wiatrowej • wł ącze ń dróg wewn ętrznych do komunikacji publicznej, • urz ądze ń i obiektów elektroenergetyki, w tym: o linii elektroenergetycznych wysokich napi ęć odprowadzaj ących energi ę wytworzon ą z wiatru do systemu elektroenergetycznego, o abonenckich Głównych Punktów Zasilania o linii elektroenergetycznych średnich napi ęć ł ącz ących poszczególne elektrownie wiatrowe, • innych obiektów zwi ązanych z funkcjonowaniem zespołu elektrowni wiatrowych W obszarze tym (poza lokalizacjami turbin, sieci i urz ądze ń infrastruktury technicznej oraz dróg) prowadzona b ędzie nadal gospodarka rolna, ale mogą by ć ustanowione ograniczenia w lokalizacji zabudowy i zagospodarowania oraz u żytkowania terenów, np. zakaz lokalizacji zabudowy dla zabudowy zagrodowej. Na obecnym etapie projektowania nie wskazuje si ę, nawet orientacyjne, rozmieszczenia poszczególnych elementów tworz ących farm ę wiatrow ą (za wyj ątkiem lokalizacji ustalonych w planach miejscowych lub postepowaniu ustalaj ącym warunki zabudowy). Dla projektowanych obszarów nast ąpi to dopiero po dokładnym okre śleniu zasi ęgu przestrzennego poszczególnych zespołów elektrowni wiatrowych oraz wyborze typu elektrowni wiatrowych, a w zakresie inwestycji elektroenergetycznych dopiero po okre śleniu warunków przył ączenia farm wiatrowych do krajowego systemu elektroenergetycznego.

Tereny lokalizacji elektrowni fotowoltaicznych Lokalizacje elektrowni fotowoltaicznych zostały wskazane na podstawie wniosków składanych przez zainteresowanych inwestorów. Przewiduje si ę tak że mo żliwo ść budowy elektrowni fotowoltaicznych w istniej ących

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 18 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 124 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

terenach zabudowanych i zainwestowanych, w szczególno ści o funkcjach produkcyjnych i magazynowo-składowych, tam gdzie badania środowiska wyka żą potencjał do produkcji energii ze sło ńca oraz gdzie b ędzie mo żliwo ść odprowadzenia wytworzonej energii do sieci elektroenergetycznej. Dopuszcza si ę tak że lokalizacje tych przedsi ęwzi ęć w terenach przeznaczonych dla lokalizacji farm wiatrowych oraz w obr ębie projektowanych nowych terenów inwestycyjnych dla wiod ącej funkcji produkcyjnej i usługowej. Mo żliwe s ą tak że instalacje w terenach zabudowanych i zainwestowanych jako wolnostoj ące lub lokalizowane na budynkach.

2.1.3. Obszary zabudowy rozproszonej i niezabudowane

To obszary dotychczas niezabudowane i nieprzeznaczone do zabudowy, za wyj ątkiem zabudowy zwi ązanej z gospodark ą roln ą, infrastruktur ą techniczn ą i komunikacyjn ą, na którym priorytetowym zadaniem jest ochrona walorów środowiska przyrodniczego oraz utrzymanie produkcyjnej funkcji gruntów rolnych. Wzdłu ż głównych ci ągów komunikacyjnych, na obrze żach istniej ących zwartych obszarów zabudowy miejscowo ści dopuszcza si ę rozwój zabudowy o charakterze mieszkaniowym, zagrodowym i usług nieuci ąż liwych.

2.2. Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz użytkowania terenów, w tym tereny wył ączone spod zabudowy

2.2.1. Obszary istniej ącej zabudowy i jej dog ęszczenia Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania dla uzupełnie ń istniej ącej zabudowy i wprowadzania nowych funkcji w terenach zainwestowanych i najbli ższym otoczeniu istniej ącej zabudowy s ą nast ępuj ące: • lokalizacja zabudowy jest mo żliwa, je śli spełnione zostan ą warunki umo żliwiaj ące ustalenie warunków zagospodarowania terenu i warunków zabudowy w drodze decyzji o warunkach zabudowy lub decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego (w sytuacji braku planu miejscowego) • w przypadku opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmuj ącego obszar zabudowany i jego najbli ższe

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 19 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 125 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

sąsiedztwo wymagane jest zbli żenie si ę z parametrami zagospodarowania terenu do okre ślonych w studium jak dla nowych terenów inwestycyjnych, za wyj ątkiem terenów, gdzie spełnienie tych parametrów nie jest mo żliwe ze wzgl ędu na ochron ę cennych walorów przyrodniczych lub kulturowych lub ochron ę interesu publicznego; • mo żliwa jest zmiana funkcji wiod ącej obowi ązuj ących i b ędących w opracowaniu mpzp oznaczonych na planszy Studium... na inn ą funkcj ę przy zachowaniu zasady niepogarszania w stopniu znacz ącym oddziaływania na środowisko, w stosunku do istniej ącej lub planowanej obecnie w planach miejscowych funkcji.

2.2.2. Obszary nowych terenów inwestycyjnych Dla poszczególnych rodzajów przeznaczenia terenów wyznaczonych w studium ustala si ę podstawowe wska źniki dotycz ące zagospodarowania i u żytkowania terenów dotycz ące: • ustalenia dominuj ącej funkcji terenów oraz dopuszczalnych funkcji i sposobów użytkowania terenu, a tak że ogranicze ń i wył ącze ń, • okre ślenia minimalnej powierzchni nowowydzielanych działek budowlanych, • okre ślenia dopuszczalnej powierzchni zabudowy i/lub określenia wymaganego minimalnego % powierzchni biologicznie czynnej, • ustalenia zasad polityki parkingowej, • jako ści przestrzeni, w tym przestrzeni publicznych, standardów mieszkaniowych oraz zasad obsługi infrastrukturalnej. Oznaczenia identyfikacyjne terenów s ą zgodne z oznaczeniami na zał ączniku graficznym „Kierunki zagospodarowania przestrzennego” skala 1:10000.

dla terenów o wiod ącej funkcji mieszkaniowej, poło żonych w obszarze funkcjonalnym „A” • podstawowe przeznaczenie terenów zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, dopuszcza si ę nieuci ąż liwe usługi oraz tereny zieleni publicznej (skwery, ziele ńce, boiska, place zabaw, itp.) i komunikacja wewn ętrzna; • wydzielane działki budowlane o minimalnej powierzchni ok. 900m 2, powierzchnia zabudowy ok. 25% powierzchni działek

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 20 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 126 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

• dla zespołu zabudowy w ilo ści 10 działek budowlanych zaleca si ę urz ądzenie terenu zieleni publicznej o powierzchni 1500m 2 i co najmniej 3 miejsca postojowe ogólnodost ępne, • tereny wymagaj ą podł ączenia do sieci energetycznej, wodoci ągowej i kanalizacji sanitarnej.

dla terenów o wiod ącej funkcji mieszkaniowej, poło żonych w obszarach funkcjonalnych „B” • podstawowe przeznaczenie terenów zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, dopuszcza si ę nieuci ąż liwe usługi; • wydzielane działki budowlane o minimalnej powierzchni ok. 1100m 2, powierzchnia zabudowy ok. 20% powierzchni działek • tereny wymagaj ą podł ączenia do sieci energetycznej, wodoci ągowej i docelowo, po rozbudowie sieci w gminie do kanalizacji sanitarnej

dla terenów o wiod ącej funkcji mieszkaniowej, poło żonych w obszarach funkcjonalnych „C” • podstawowe przeznaczenie terenów zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, dopuszcza si ę nieuci ąż liwe usługi oraz tereny zieleni publicznej (skwery, ziele ńce, boiska, place zabaw, itp.) i komunikacja wewn ętrzna; • wydzielane działki budowlane o minimalnej powierzchni ok. 1000m 2, powierzchnia zabudowy ok. 30% powierzchni działek • dla zespołu zabudowy w ilo ści 10 działek budowlanych zaleca si ę urz ądzenie terenu zieleni publicznej o powierzchni 1500m 2 i co najmniej 3 miejsca postojowe ogólnodost ępne, • tereny wymagaj ą podł ączenia do sieci energetycznej, wodoci ągowej i docelowo, po rozbudowie sieci w gminie do kanalizacji sanitarnej

dla terenów o wiod ącej funkcji usługowej, poło żonych w obszarze funkcjonalnym „A” • podstawowe przeznaczenie terenów zabudowa usługowa, teren przeznaczony pod prowadzenie ró żnorakich działalno ści o charakterze usługowym i komunikacja wewn ętrzna; • dopuszcza si ę zabudow ę mieszkaniow ą, jako towarzysz ącą zabudowie

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 21 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 127 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

podstawowej (wył ącznie mieszkanie dla wła ściciela) • dopuszcza si ę wydzielanie działek budowlanych w zale żno ści od prowadzonej działalno ści (nie mniejsze ni ż 1800m 2), • konieczno ść zabezpieczenia miejsc parkingowych w ramach własnych terenów

dla terenów o wiod ącej funkcji usługowo-produkcyjnej i składowej poło żonych w obszarach funkcjonalnych „E” • podstawowa funkcja terenu – zabudowa usługowo-produkcyjna, teren przeznaczony pod prowadzenie ró żnorakich działalno ści • dopuszcza si ę zabudow ę mieszkaniow ą, jako towarzysz ącą zabudowie podstawowej (wył ącznie mieszkanie dla wła ściciela) • inwestycyjne zagospodarowanie terenu – strefy poszukiwa ń terenów inwestycyjnych – pod wyznaczony rodzaj działalno ści nie mo że przekroczy ć 50% obszaru strefy poszukiwa ń terenów inwestycyjnych • dopuszcza si ę wydzielanie działek budowlanych w zale żno ści od prowadzonej działalno ści (nie mniejsze ni ż 2000m 2), • konieczno ść zabezpieczenia miejsc parkingowych w ramach własnych terenów

dla terenów o wiod ącej funkcji usługowej poło żonych w obszarach funkcjonalnych „E” • podstawowa funkcja terenu – zabudowa usługowa, teren przeznaczony pod prowadzenie ró żnorakich działalno ści o charakterze usługowym • dopuszcza si ę zabudow ę mieszkaniow ą, jako towarzysz ącą zabudowie podstawowej (wył ącznie mieszkanie dla wła ściciela) • inwestycyjne zagospodarowanie terenu – strefy poszukiwa ń terenów inwestycyjnych – pod wyznaczony rodzaj działalno ści nie mo że przekroczy ć 60% obszaru strefy poszukiwa ń terenów inwestycyjnych; • dopuszcza si ę wydzielanie działek budowlanych w zale żno ści od prowadzonej działalno ści (nie mniejsze ni ż 1800m 2), • konieczno ść zabezpieczenia miejsc parkingowych w ramach własnych terenów

dla terenów o wiod ącej funkcji mieszkaniowo-usługowej poło żonych w obszarach funkcjonalnych „E” • podstawowa funkcja terenu – zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna i zabudowa

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 22 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 128 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

usługowa, teren przeznaczony pod prowadzenie ró żnorakich działalno ści gospodarczych, w szczególno ści z zakresu rzemiosła usługowego handlu czy gastronomi • inwestycyjne zagospodarowanie terenu – strefy poszukiwa ń terenów inwestycyjnych – pod wyznaczony rodzaj działalno ści nie mo że przekroczy ć 60% obszaru strefy poszukiwa ń terenów inwestycyjnych; • przy projektowaniu zagospodarowania terenu poło żonego w miejscowo ści Gorz ędziej nale ży uwzgl ędni ć ekspozycj ę miejscowo ści od strony drogi krajowej 22, w szczególno ści poprzez ograniczenie wysoko ści budynków do 10 m (w cz ęś ci wschodniej i północnej terenu) oraz zastosowanie pasów zieleni izolacyjno-krajobrazowej wokół zabudowy przemysłowej; • dopuszcza si ę wydzielanie działek budowlanych w zale żno ści od prowadzonej działalno ści (nie mniejsze ni ż 1500m2), • konieczno ść zabezpieczenia miejsc parkingowych w ramach własnych terenów

dla terenów obszarów funkcjonalnych „D” • teren potencjalnej lokalizacji oraz istniej ących urz ądze ń do produkcji energii z odnawialnych źródeł energii – farm elektrowni wiatrowych oraz elektrowni fotowoltaicznych, • w obszarze ustala si ę lokalizacj ę elementów niezb ędnych do funkcjonowania farmy wiatrowej oraz strefy ochronnej, • lokalizacja zabudowy zagrodowej zwi ązanej z rolnictwem mo żliwa tylko po okre śleniu lokalizacji turbin elektrowni wiatrowych i ich stref wpływu w procesie sporz ądzania mpzp, • dopuszcza si ę lokalizacj ę niezb ędnych urz ądze ń i obiektów zwi ązanych z lokalizacj ą specjalistycznych obiektów’ • obszary z istniej ącymi elektrowniami wiatrowymi (poło żone w zachodniej cz ęś ci gminy, w okolicach miejscowo ści Radostowo i Wa ćmierz), wskazuj ą potencjaln ą stref ę ochronn ą turbin wiatrowych – zakazuje si ę lokalizacj ę wi ększej liczby turbin wiatrowych ponad istniej ące (orientacyjna lokalizacja istniej ących turbin zaznaczona została na planszy „Kierunki zagospodarowania przestrzennego”).

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 23 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 129 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

2.2.3. Obszary rozmieszczenia obiektów zwi ązanych z lokalizacj ą farm wiatrowych

W zale żno ści od specyfiki obiektu mog ą wyst ąpi ć ograniczenia w lokalizacji zabudowy i zagospodarowaniu terenów lub zakaz zabudowy, wynikaj ące z przepisów szczególnych dotycz ących lokalizacji poszczególnych urz ądze ń infrastruktury technicznej, np. zakaz zabudowy lub ograniczenia w zagospodarowaniu wynikaj ące z przebiegu napowietrznych linii elektroenergetycznych wysokich napi ęć . Strefa bezpiecze ństwa technicznego od napowietrznych linii elektroenergetycznych wysokich i średnich napi ęć – szeroko ść strefy w zale żno ści od rodzaju planowanej zabudowy i wielko ści promieniowania elektromagnetycznego okre śla zarz ądca sieci. W przypadku lokalizacji turbiny wiatrowej na wysokości prz ęsła linii elektroenergetycznej NN 110kV, która nie jest wyposa żona w ochron ę przeciwdrganiow ą wymagane jest wykonanie przez inwestora elektrowni wiatrowych ochrony przeciwdrganiowej uzgodnionej z wła ścicielem linii.

Zasi ęg mo żliwych lokalizacji elektrowni wiatrowych zostanie wyznaczony na etapie sporz ądzania planu miejscowego dla konkretnej inwestycji. Orientacyjne ograniczenia w lokalizacji turbin s ą wyznaczone przez:

• ekwidystanty 400m od istniej ących obszarów zabudowy mieszkaniowej zagrodowej lokalizowanej w zabudowie rozproszonej,

• ekwidystanty 500m od istniej ącej i planowanej zabudowy mieszkalnej zwartych jednostek osadniczych wsi,

• ekwidystanty 800m od obszaru Natura 2000 i krajowych korytarzy ekologicznych,

• ekwidystanty 200m od regionalnych korytarzy ekologicznych,

• ekwidystanty 150m od głównych korytarzy transportowych (linii kolejowej oraz drogi krajowej nr 91),

• ekwidystanty od napowietrznej linii elektroenergetycznej WN 110kV (wymogi bezpiecze ństwa funkcjonowania linii) – odległo ść ta zostanie wyznaczona po ustaleniu typu turbiny, a powinna ona wynosi ć odległo ść równ ą co najmniej 3d

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 24 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 130 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

– gdzie „d” oznacza średnic ę koła zataczanego przez łopaty turbiny wiatrowej).

Powy ższe odległo ści maj ą charakter wył ącznie orientacyjny i pozwalaj ą okre śli ć orientacyjny zasi ęg mo żliwej lokalizacji turbin; granice obszaru, na którym dopuszcza si ę lokalizacj ę elektrowni wiatrowych zostan ą ustalone po wykonaniu studium akustycznego sporz ądzanego po wyborze typu elektrowni wiatrowych oraz po wykonaniu wła ściwych monitoringów środowiska, w tym monitoringu ornitologicznego i chiropterologicznego. Zobowi ązuje si ę potencjalnego inwestora ka żdej planowanej farmy wiatrowej do przeprowadzenia szczegółowych bada ń umo żliwiaj ących okre ślenie stopnia oddziaływania konkretnej inwestycji na środowisko, zgodnie z przepisami odr ębnymi.

Planowane inwestycje zespołu elektrowni wiatrowych b ędą wymagały wł ączenia wewn ętrznego układu komunikacyjnego dróg wewn ętrznych, dojazdowych do poszczególnych turbin do dróg publicznych głównie powiatowych i gminnych, miejsca skrzy żowa ń zostan ą okre ślone po ustaleniu dokładnych lokalizacji turbin wiatrowych.

Inwestycje parku elektrowni wiatrowych spowoduj ą trwał ą zmian ę klimatu akustycznego w obszarze opracowania, co spowoduje ograniczenia w lokalizacji przyszłej zabudowy. W obszarze lokalizacji farm wiatrowych dopuszcza si ę prowadzenie gospodarki rolnej, ale mo że by ć ustanowiony zakaz lokalizacji zabudowy dla zabudowy zagrodowej lub lokalizacji zabudowy o funkcji mieszkalnej, w obszarach przekrocze ń dopuszczalnych przepisami odr ębnymi poziomów hałasu w środowisku.

Inwestycje parków elektrowni wiatrowych spowodują trwał ą zmian ę krajobrazu w obszarze opracowania oraz w najbli ższym s ąsiedztwie.

W strefach ochronnych farm wiatrowych mo żliwe jest ustanowienie w planach miejscowych ogranicze ń w zabudowie oraz zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu w zwi ązku z funkcjonowaniem farm wiatrowych, w szczególności ograniczenia mog ą dotyczy ć: • zakazu lokalizacji nowej zabudowy o funkcji mieszkaniowej, • zakazu lokalizacji nowych budowli rolniczych oraz nowej zabudowy gospodarczej słu żą cej rolnictwu w obszarach s ąsiaduj ących z planowanymi

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 25 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 131 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

lokalizacjami turbin wiatrowych (w odległo ści co najmniej równej wysoko ści konstrukcji elektrowni wiatrowej w pozycji wzniesionego śmigła), • zakazu wykonywania nowych zbiorników wodnych, • zakazu zalesiania gruntów rolnych, • zakaz obsadze ń alejowych przydro żnych i śródpolnych.

2.2.4. Obszary zabudowy rozproszonej i niezabudowane

Obszar przestrzeni chronionej stanowi ą tereny rolne z zabudow ą zagrodow ą o charakterze rozproszonym, tereny le śne oraz tereny wód otwartych. W obr ębie obszaru obowi ązuj ą nast ępuj ące zasady zagospodarowania i lokalizacji zabudowy: • ustala si ę kontynuacj ę dotychczasowego sposobu u żytkowania terenów, • zabudowa dopuszczalna jest wył ącznie zwi ązana z prowadzon ą gospodark ą roln ą lub le śną - zabudowa zwi ązana z produkcj ą rolnicz ą, niepowoduj ąca konieczno ści zmiany przeznaczenia gruntu rolnego i le śnego na cele nierolnicze i niele śne (za wyj ątkiem komunikacji i infrastruktury technicznej oraz obszarów kontynuacji zabudowy wzdłu ż ci ągów komunikacyjnych); • dopuszcza si ę prowadzenie pozarolniczej działalno ści zgodnie z przepisami odr ębnymi, w zakresie ochrony gruntów rolnych i le śnych, tj. tereny obejmuj ące kompleksy najlepszej przydatno ści rolniczej (klasy bonitacyjne I-III) wymaga ć mog ą uzyskania zgody wła ściwego Ministra na zmian ę przeznaczenia terenu na cele nierolnicze, • dopuszcza si ę zalesienia gruntów rolnych, • dopuszcza si ę lokalizacj ę dróg, sieci i urz ądze ń infrastruktury technicznej planowane obiekty nie mog ą powodowa ć negatywnego oddziaływania na istniej ącą zabudow ę, • cz ęść obszaru jest obj ęta prawnymi formami ochrony przyrody oraz innymi ustaleniami wynikaj ącymi z przepisów prawa dotycz ącymi ogranicze ń w zabudowie i zagospodarowaniu terenu, np. obszar zagro żenia powodziowego, lasy ochronne.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 26 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 132 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

2.3. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk

2.3.1. Osnowa ekologiczna gminy – kierunki kształtowania

Wszystkie elementy osnowy ekologicznej na obszarze gminy Subkowy wymagaj ą ochrony w sensie terytorialnym oraz działa ń piel ęgnacyjnych (podtrzymanie aktualnego stanu), restytucyjnych (przywracanie naturalnego stanu struktur przyrodniczych) i rewaloryzacyjnych (wzrost bioró żnorodno ści, zmiana funkcji). Osnowa ekologiczna mo że by ć wzmocniona przez popraw ę ci ągło ści przestrzennej (wprowadzenie nowych elementów i eliminacja barier antropogenicznych) oraz przez wzbogacenie bioró żnorodno ści. W celu wzmocnienia ci ągło ści przestrzennej i wzbogacenia ró żnorodno ści osnowy ekologicznej obszaru gminy Subkowy wskazane s ą: • kształtowanie nowych poł ącze ń ekologicznych przez wprowadzanie zalesie ń, zadrzewie ń i zakrzacze ń oraz wzmocnienie struktury płatów i korytarzy ekologicznych przez dolesienia, zadrzewienia i zakrzaczenia itp. – głównie zboczy form dolinnych i najsłabszych gruntów rolnych z uwzgl ędnieniem wymogów ochrony obszarów Natura 2000 przewidzianych w przepisach odr ębnych oraz reguły nie pogarszania przedmiotów ochrony w tych obszarach; • wzmocnienie i wprowadzenie obudowy biologicznej cieków przez zadrzewienia i zakrzaczenia, co ma na celu kształtowanie korzystnych warunków do wypełniania funkcji hydrosanitarnej, ekologicznej i krajobrazowej; • ograniczenie barier antropogenicznych w systemie osnowy ekologicznej – stanowi ą je przede wszystkim obiekty osadnicze i infrastrukturalne „przegradzaj ące" korytarze ekologiczne i zaburzaj ące przez to ci ągło ść przestrzenn ą systemu (mo żliwe jest np. skonstruowanie przepustów pod ci ągami komunikacyjnymi i by ć mo że likwidacja niektórych obiektów kubaturowych); jako podstawow ą zasad ę nale ży przyj ąć nie tworzenie nowych barier i nieintensyfikowanie istniej ących;

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 27 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 133 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

• rekultywacja w kierunku le śnym lub fitomelioracyjnym terenów zdewastowanych. Zachowanie i wzmocnienie osnowy ekologicznej stanowi podstaw ę racjonalnego wykorzystania potencjału środowiska i kształtowania równowagi ekologicznej obszaru gminy.

2.3.2. Kierunki kształtowania ekologicznych warunków życia ludzi

Jednym z głównych celów współczesnego planowania przestrzennego jest kształtowanie korzystnych, ekologicznych warunków życia ludzi. Ekologiczne warunki życia ludzi w strukturach osadniczych zdeterminowane s ą przez (Przewo źniak, 2002): • stan czysto ści środowiska (warunki aerosanitarne i akustyczne, czysto ść wody, promieniowanie elektromagnetyczne, drgania podło ża, stan powierzchni ziemi); • powierzchni ę i jako ść terenów aktywnych biologicznie, w tym terenów rekreacyjnych; • warunki bioklimatyczne; • jako ść wody pitnej i produktów spo żywczych uzyskiwanych w jednostce osadniczej i w jej otoczeniu (w strefie żywno ściowej miasta); • przyrodnicze zjawiska katastroficzne, przede wszystkim powodzie; • potencjał percepcyjny środowiska, a zwłaszcza jego walory krajobrazowe. W nawi ązaniu do przedstawionej systematyzacji, w ramach kształtowania ekologicznych warunków życia ludzi na obszarze gminy Subkowy nale ży: • uzyska ć po żą dany stan czysto ści środowiska w zakresie jego abiotycznych składowych (atmosfera, hydrosfera, litosfera) ; • ukształtowa ć po żą dany system osnowy ekologicznej, w tym terenów rekreacyjnych; • stymulowa ć kształtowanie si ę korzystnych warunków bioklimatycznych; • poprawi ć jako ść wody pitnej i produktów spo żywczych; • zabezpieczy ć ludzi przed przyrodniczymi zjawiskami katastroficznymi; • zwi ększy ć potencjał percepcyjno-behawioralny środowiska przyrodniczego. Zadania powy ższe szczególnie dotycz ą terenów zainwestowanych – jednostek osadniczych. Rewitalizacja ekologiczna struktur osadniczych stanowi cz ęść

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 28 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 134 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

problematyki rewitalizacji jednostek osadniczych. Zasadne jest wr ęcz u żywanie terminu „zintegrowana rewitalizacja urbanistyczno-ekologiczna”, który swym zakresem poj ęciowym jednoznacznie oddaje wzajemn ą zale żno ść działa ń technicznych i ekologicznych. W warunkach zrównowa żonego rozwoju nie jest mo żliwe prowadzenie jednostronnych działa ń naprawczych, np. tylko w zakresie modernizacji infrastruktury technicznej, lub renowacji kubatury albo poprawy stanu środowiska przyrodniczego. Działania te s ą wzajemnie uwarunkowane, sprz ęż one i wymagaj ą kompleksowego uj ęcia – projektowego i realizacyjnego. Ponadto w celu poprawy warunków życia ludzi we wsiach wzdłu ż przebiegu drogi krajowej 91 i drogi wojewódzkiej nr 230 oraz linii kolejowej nr 131 (przez tereny zwartej zabudowy (dotyczy wsi: Subkowy, Radostowo, Brzu śce, Wielgłowy) wskazane jest: • ograniczenie uci ąż liwo ści akustycznej i aerosanitarnej komunikacji samochodowej i kolejowej przez zastosowanie technicznych ekranów akustycznych lub wprowadzenie w miar ę istnienia rezerw terenowych pasów wielowarstwowej zieleni izolacyjnej; • zwi ększenie płynno ści pojazdów samochodowych i modernizacja nawierzchni dróg (dotyczy głównie drogi wojewódzkiej nr 230; droga krajowa nr 91 została w ostatnich latach zmodernizowana w tym na odcinku w gminie Subkowy, a znaczna cz ęść ruchu kołowego, głównie tranzytowego, przej ęta została przez autostrad ę A1); • uzupełnienie i wprowadzanie nasadze ń drzew odpornych na komunikacyjne zanieczyszczenia gazowe i pyłowe; • zagospodarowanie wielowarstwow ą zieleni ą terenów wolnych (nieu żytków); • podczyszczanie wód opadowych przez ich skierowanie do odbiorników.

2.3.3. Obszary i zasoby środowiska obj ęte ochron ą prawn ą

Obszary i obiekty stanowi ące cenne zasoby środowiska obj ęte ochron ą prawn ą na podstawie przepisów szczególnych wyszczególniono w rozdziale 3.9. Uwarunkowa ń wraz z podaniem aktu prawnego okre ślaj ącego zasady ich ochrony.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 29 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 135 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

2.3.4. Zasoby środowiska postulowane do obj ęcia ochrona prawn ą

W granicach gminy Subkowy znajduj ą si ę obszary planowane do obj ęcia ochron ą prawn ą. Lokalizacje obszarów przedstawiono na zał ączniku graficznym „Kierunki zagospodarowania przestrzennego”: • rezerwat przyrody „Garckie Zbocza” – planowany wg „Inwentaryzacji i waloryzacji przyrodniczej gminy Subkowy” (2001) oraz wg „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Subkowy” (2009) • Park Krajobrazowy Dolnej Wisły – planowany według „Planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego” (2009) i według Kostarczyk, Przewo źniak (2002); • Kociewski Obszar Chronionego Krajobrazu – planowany według „Planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego” (2009) i według Kostarczyk, Przewo źniak (2002); • użytek ekologiczny „Jezioro Pelpi ńskie” – planowany wg „Inwentaryzacji i waloryzacji przyrodniczej gminy Subkowy” (2001) i wg „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Subkowy” (2009); • pomniki przyrody – planowane wg „Inwentaryzacji i waloryzacji przyrodniczej gminy Subkowy” (2001) oraz wg „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Subkowy” (2009);

Rezerwat przyrody „Garckie Zbocza”

Planowany rezerwatu przyrody „Garckie Zbocza” zajmuje powierzchni ę ok. 13 ha i zlokalizowany jest w południowo-wschodniej cz ęś ci gminy Subkowy (cz ęś ciowo wkracza na obszar s ąsiaduj ącej gminy Pelpin). Planowany rezerwat obejmuje fragment zbocza doliny Wisły, na którym wyst ępuj ą ciepłolubne murawy. U podnó ży zbocza doliny wyst ępuj ą liczne wysi ęki. Jest to stanowisko wielu rzadkich gatunków ro ślin, m.in. skrzypu olbrzymiego Eauisetum telmateia i tragunka du ńskiego Astragalus danicus .

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 30 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 136 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

Park Krajobrazowy Doliny Wisły

Ze wzgl ędu na potrzeb ę obj ęcia ochron ą doliny dolnej Wisły planowany jest do utworzenia Park Krajobrazowy Doliny Wisły, którego granice wkraczałyby cz ęś ciowo na teren gminy Subkowy Wyj ątkowa warto ść przyrodnicza Doliny Dolnej Wisły wynika z wyst ępowania w niej specyficznej sekwencji siedlisk charakterystycznych dla doliny wielkiej rzeki i zwi ązanych z nimi zbiorowisk ro ślinnych oraz fauny, a tak że z jej znaczenia jako korytarza ekologicznego rangi krajowej. Wyst ępuje tu równie ż du ża ró żnorodno ść i wyrazisto ść form krajobrazowych, wynikaj ąca z naturalnego ukształtowania terenu, z jego seminaturalnego i kulturowego u żytkowania oraz z nawarstwienia dziedzictwa kulturowego ró żnych grup narodowo ściowych i cywilizacyjnych (Kostarczyk, Przewo źniak – red. 2002). W zwi ązku z ww. uwarunkowaniami proponuje si ę utworzy ć w obr ębie Doliny Dolnej Wisły park krajobrazowy, stanowi ący kontynuacj ę Nadwi śla ńskiego Parku Krajobrazowego (w województwie kujawsko-pomorskim). Zgodnie z „Ustaw ą o ochronie przyrody” park krajobrazowy obejmuje obszar chroniony ze wzgl ędu na warto ści przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania, popularyzacji tych warto ści w warunkach zrównowa żonego rozwoju. Trwaj ą prace nad ostateczn ą delimitacj ą granic parku. Istniej ą trzy propozycje przebiegu granic projektowanego parku krajobrazowego: • wariant maksimum – granice obejmuj ące obszar, gwarantuj ący mo żliwie najwi ększ ą ochron ę warto ści krajobrazowych, przyrodniczych i kulturowych; • wariant średni – granice obejmuj ące obszar, gwarantuj ący w dostatecznym stopniu ochron ę warto ści krajobrazowych, przyrodniczych i kulturowych; • wariant minimum – granice obejmuj ące obszar, gwarantuj ący w minimalnym stopniu ochron ę warto ści krajobrazowych, przyrodniczych i kulturowych. W granicach gminy Subkowy wariant średni i wariant maksimum maj ą taki sam zasi ęg - granica biegnie wzdłu ż drogi powiatowej relacji Narkowy – Subkowy, a nast ępnie wzdłu ż drogi krajowej nr 91 w kierunku Gr ęblina. Granica w wariancie minimum biegnie natomiast wzdłu ż trasy relacji Gorz ędziej – Mała Sło ńca – Rybaki – Mały Garc i dalej w kierunku Wielkiego Garca w gminie Pelpin. Zasi ęg

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 31 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 137 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

wspomnianych wariantów planowanego Parku Krajobrazowego Dolnej Wisły przedstawiono na planszy kierunków studium.

Kociewski Obszar Chronionego Krajobrazu Planowane jest utworzenie Kociewskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, który na terenie gminy miałby obejmowa ć zwarte kompleksy le śne wyst ępuj ące w jej zachodniej cz ęś ci. Wyznaczenie obszaru chronionego krajobrazu nast ępuje w drodze uchwały Sejmiku województwa, w której okre ślone s ą m.in. ustalenia dotycz ące czynnej ochrony ekosystemów oraz zakazy wła ściwe dla danego obszaru chronionego krajobrazu, wybrane spo śród nast ępuj ących, zakazów okre ślonych w Ustawie o ochronie przyrody.

Użytek ekologiczny „Jezioro Pelpi ńskie” i pomniki przyrody Na obszarze gminy Subkowy planowane jest utworzenie u żytku ekologicznego „Jezioro Pelpi ńskie”. Wyst ępuj ą tam m.in. dobrze wykształcone szuwary trzcinowe, pałkowe, wielko turzycowe oraz interesuj ące gatunki ro ślin, np. gr ąż el żółty. Według „Inwentaryzacji i waloryzacji przyrodniczej gminy Subkowy”(2001) na terenie gminy Subkowy wyst ępuj ą drzewa oraz grupy drzew, predysponowane do obj ęcia ochron ą w postaci pomników przyrody (zob. plansza „Kierunki zagospodarowania przestrzennego”). Z uwagi na to, że ww. inwentaryzacja obszaru gminy wykonana była stosunkowo dawno, w celu wytypowania warto ściowych okazów drzew, postuluje si ę wykonanie szczegółowej inwentaryzacji dendrologicznej obszaru, a nast ępnie ustanowienie jako pomniki przyrody obiektów kwalifikuj ących si ę do ochrony prawnej.

Tab.7. Okazy drzew i grupy drzew proponowane do objęcia ochron ą pomnikow ą w gminie Subkowy Lp. Przedmiot planowanej ochrony Obwód [cm] Poło żenie 1 klon jawor 299 Wielgłowy 2 klon jawor 263 Wielgłowy 3 klon jawor 245 Wielgłowy 4 klon jawor 287 Wielgłowy 5 klon polny 160 Gorz ędziej 6 klon jawor 225 Gorz ędziej 7 grupa drzew (grab zwyczajny) 160 – 310 Wa ćmierz 8 kasztanowiec zwyczajny 299 Radostowo 9 klon zwyczajny 272 Radostowo

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 32 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 138 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

10 klon zwyczajny 298 Radostowo 11 jesion wyniosły 345 Radostowo 12 lipa drobnolistna 350 Subkowy 13 jesion wyniosły 335 Subkowy 14 lipa drobnolistna 290 Subkowy 15 lipa drobnolistna 340 Subkowy 16 lipa drobnolistna - Subkowy 17 kasztanowiec zwyczajny 275 Gorz ędziej 18 kasztanowiec zwyczajny 265 Gorz ędziej 19 kasztanowiec zwyczajny 275 Mała Sło ńca 20 klon jawor - Mała Sło ńca 21 grupa drzew (klon jawor) - Mała Sło ńca 22 kasztanowiec zwyczajny 265 Małe Subkowy 23 kasztanowiec zwyczajny 300 Małe Subkowy 24 kasztanowiec zwyczajny 335 Małe Subkowy 25 lipa drobnolistna 390 Małe Subkowy, park 26 dąb szypułkowy 480 Małe Subkowy, park 27 klon zwyczajny 290 przy drodze Małe Subkowy - Mały Garc 28 klon jawor 255 przy drodze Małe Subkowy - Mały Garc 29 klon jawor - przy drodze Małe Subkowy - Mały Garc 30 klon jawor 265 przy drodze Małe Subkowy - Mały Garc 31 lipa drobnolistna - przy drodze Małe Subkowy - Mały Garc Źródło: „Inwentaryzacja i waloryzacja przyrodnicza gminy Subkowy”(2001).

2.4. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej

Obszary i obiekty stanowi ące cenne zasoby środowiska kulturowego obj ęte ochron ą prawn ą poprzez wpis do rejestru zabytków nieruchomych oraz wpis do gminnej ewidencji zabytków wyszczególniono w rozdziale 3.4 Uwarunkowa ń. Dla obiektów i obszarów wpisanych do rejestru zabytków województwa pomorskiego obowi ązuje ochrona zgodnie z przepisami odr ębnymi; wszelkie prace zarówno przy obiektach, jak i w obr ębie obszarów wymagaj ą pozwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. W obszarze gminy ustalono nast ępuj ące obszary i obiekty dziedzictwa kulturowego i zabytków o warto ści lokalnej podlegaj ące ochronie: • warto ściowe układy przestrzenne wsi, • ziele ń historyczna parków i cmentarzy oraz historyczna ziele ń komponowana (zwi ązana z układem komunikacyjnym),

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 33 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 139 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

• zabytek techniki – śluza mi ędzył ęska, • stanowiska archeologiczne, • elementy ekspozycji krajobrazu - otwarcia widokowe i ci ągi ekspozycji widokowej.

Obszary i obiekty obj ęte ochron ą zaznaczono na zał ączniku graficznym „Kierunki zagospodarowania przestrzennego” skala 1:10 000. Ze wzgl ędu na skal ę opracowania nie wskazano precyzyjnie wszystkich granic, a przedstawionych granic zespołów zabudowy czy układów zieleni nie nale ży uto żsamia ć z ewidencyjnymi granicami nieruchomo ści, okre ślaj ą one orientacyjny zasi ęg historycznych obszarów, który nale ży u ści śli ć w planie miejscowym , gdzie nale ży ustanowi ć strefy ochrony konserwatorskiej.

Ogólne zasady ochrony zasobów środowiska kulturowego przyj ęte w studium s ą nast ępuj ące:

Obszary i obiekty figuruj ące w gminnej ewidencji zabytków Gminna Ewidencja Zabytków jest nieaktualna, wymaga ponownego opracowania w postaci kart obiektów – wg aktualnie obowi ązuj ącego wzoru. Nale ży w niej uwzgl ędni ć przede wszystkim obiekty uj ęte w Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków (obecnie 87 z nich nie figuruje w GEZ). W obszarach i dla obiektów postulowanych do ochrony obowi ązuje: • przedmiotem ochrony s ą historyczne: bryła i kształt dachu, dyspozycja ścian zewn ętrznych, kształt, wielko ść i podziały stolarki okiennej i drzwiowej, materiały budowlane i kolorystyka obiektów, detal architektoniczny, • dopuszcza si ę lokalizacj ę nowej zabudowy w historycznych zespołach pod warunkiem zharmonizowania z istniej ącą zabudow ą o warto ściach historycznych, • w obr ębie zabytkowych zespołów ochronie podlegaj ą: układ budynków i sposób zagospodarowania terenu,

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 34 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 140 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

• rozbudowa budynków (zmiany w obr ębie elementów chronionych wymienionych wy żej) powinna by ć uzgodniona / opiniowana przez wła ściwego terenowo Konserwatora Zabytków, • obowi ązuje wymóg uzgadniania projektów budowlanych z wła ściwym terenowo konserwatorem zabytków – zgodnie z przepisami odr ębnymi, • postuluje si ę promocj ę obszarów i obiektów w celu zagospodarowania i utrzymania zgodnego z ich warto ści ą oraz wykorzystania ich w promocji gminy.

Warto ściowe układy przestrzenne wsi Dotyczy miejscowo ści: Subkowy, Gorz ędziej, Radostowo, Mały Garc, Mała Sło ńca i Rybaki dla których nale ży wyznaczy ć w planie miejscowym strefy ochrony konserwatorskiej. W obszarach historycznych granic układu przestrzennego obowi ązuje: • przedmiotem ochrony s ą: historyczne podziały własno ściowe, historyczny układ komunikacyjny, układ zabudowy w zagrodach, obiekty małej architektury oraz historyczna ziele ń zwi ązana z zabudow ą i układem komunikacyjnym, • w obr ębie zabudowy zagrodowej obowi ązuje wymóg zachowania historycznych zasad zagospodarowania, • ustala si ę wymóg ochrony historycznych rozgranicze ń nieruchomo ści, • zabytkowa ziele ń wysoka w obr ębie strefy wymaga ochrony, • zakazuje si ę wprowadzania zabudowy przeskalowanej w stosunku do historycznej zabudowy i obni żaj ącej estetyk ę otoczenia.

Ochrona i rehabilitacja w obr ębie historycznych parków i cmentarzy Dotyczy parków wiejskich i parków w zespołach dworsko-parkowych oraz cmentarzy w miejscowo ściach: Subkowy, Brzu śce, Wielgłowy, Radostowo, Gorz ędziej, Rybaki, Mały Garc, Wielka Sło ńca i Mała Sło ńca obowi ązuj ą nast ępuj ące zasady: • przedmiotem ochrony jest historyczna ziele ń, • postuluje si ę rehabilitacj ę i przekształcenia parków i cmentarzy w ich historycznych granicach z zachowaniem warto ściowego starodrzewu zieleni wyznaczaj ącej układ kompozycyjny,

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 35 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 141 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

• postuluje si ę wykorzystanie parków jako tereny zieleni ogólnodost ępnej oraz zieleni wzbogacaj ącej osnow ę ekologiczn ą gminy, • postuluje si ę wskazanie i zachowanie oznaczenia miejsca po dawnych cmentarzach epidemicznych w miejscowo ściach Brzu śce i Mała Sło ńca. Dla alei drzew przydro żnych obowi ązuje wymóg zachowania ich ci ągło ści i ochrony walorów przyrodniczych i krajobrazowych.

Elementy ekspozycji krajobrazu W obszarze gminy wyznaczono otwarcia widokowe oraz ci ągi widokowe. Przedmiotem ochrony jest ekspozycja krajobrazu kulturowego, w tym cennych historycznie zespołów zabudowy od strony ci ągów komunikacyjnych oraz tło widoku. Lokalizacja obiektów wysokich lub o znacz ącej powierzchni (w szczególno ści elektrowni wiatrowych czy ogniw fotowoltaicznych) wymaga opracowania analiz krajobrazowych. Szczegółowe analizy dotycz ące lokalizacji tych obiektów nale ży wykona ć po ustaleniu charakterystycznych parametrów planowanych urz ądze ń na etapie sporz ądzania planów miejscowych lub okre ślania uwarunkowa ń lokalizacyjnych w decyzjach środowiskowych. Szczególnej ochronie podlega ekspozycja ko ścioła w Gorz ędzieju i skarpy wi ślanej w tym rejonie. Nale ży zachowa ć korytarz widokowy od strony Malborka (w szczególno ści widok z drogi krajowej nr 22).

Ochrona obiektów archeologicznych Ogólne zasady ochrony dla obiektów archeologicznych zinwentaryzowanych s ą nast ępuj ące: • dla zinwentaryzowanych stref ochrony archeologicznej (poza wpisanymi do rejestru zabytków archeologicznych) (zaznaczonych na zał ączniku graficznym „Kierunki zagospodarowania przestrzennego”) ustala si ę wymóg uzgodnienia wszystkich planów i projektów dotycz ących terenu stref ochrony z właściwym Konserwatorem Zabytków w Gda ńsku, • tereny płaskich stanowisk archeologicznych mog ą by ć przeznaczone pod zagospodarowanie po przeprowadzeniu archeologicznych bada ń ratowniczych i sporz ądzeniu dokumentacji archeologiczno-konserwatorskiej;

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 36 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 142 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

• dla stanowisk o własnej formie krajobrazowej – grodzisk i cmentarzysk przewidzianych do trwałej ochrony – wprowadza si ę znaczne ograniczenia inwestowania na ich terenie i na obszarze przylegającym bezpo średnio do nich – zasady zagospodarowania okre śli Wojewódzki Konserwator Zabytków po przeprowadzeniu stosownych bada ń terenowych, • w folderach i przewodnikach turystycznych nale ży umie ści ć informacje o zabytkach archeologicznych, uzyskanych w trakcie prac wykopaliskowych.

Zabytek techniki – śluza mi ędzył ęska Zespół składa si ę ze śluzy i przepompowni, odwadniaj ących cały obszar Niziny Walichnowskiej do Wisły. Stanowi bardzo dobrze zachowany i nadal funkcjonuj ący, zgodnie z pierwotn ą funkcj ą zespół zabudowy. Śluza wybudowana została w latach 1888-1896 . Wykonana jest z muru ceglanego, posiada wrota w cz ęś ci wlotowej drewniane, a w cz ęś ci wylotowej stalowe. Przed śluz ą znajduj ą si ę przepompownie o nazwach „Nadzieja” i „Pokój”, które usytuowane s ą pomi ędzy wałami przeciwpowodziowymi Wisły a Jeziorem Pelpli ńskim. Obiekty podlegaj ą ochronie; postuluje si ę promocj ę obszaru w celu zagospodarowania i utrzymania zgodnego z ich warto ści ą oraz wykorzystania ich w rozwoju turystyki i promocji gminy, poprzez na przykład lokalizacj ę w tym obszarze elementów zagospodarowania takich jak: • urz ądzenie szlaku pieszego i ście żki rowerowej od istniej ących i planowanych szlaków wraz z oznakowaniem obiektu techniki, • urz ądzenie punktów postojowo - widokowych w dogodnym miejscu (z wału przeciwpowodziowego Wisły rozci ąga si ę daleki widok na dolin ę rzeki Wisły, z widoczn ą po drugiej stronie rzeki wie żą ko ścioła w miejscowo ści Mątowy Wielkie).

Gminny program opieki nad zabytkami Program opieki nad zabytkami gminy Subkowy powinien by ć okresowo uaktualniany i weryfikowany oraz uwzgl ędniany w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Aktualnie (maj 2014) gmina posiada Program Opieki nad Zabytkami uchwalony w 2008 roku ( Uchwała Nr XI/104/08 Rady Gminy Subkowy z dnia 6 marca 2008 r. ) –

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 37 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 143 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

jest to dokument wymieniaj ący chronione obiekty i wskazuj ący zasady opieki nad nimi. Powinien by ć opracowany wg aktualnie istniej ącego wzoru. Podstaw ą do aktualizacji Programu opieki nad zabytkami powinna by ć zaktualizowana Gminna Ewidencja Zabytków – uwzgl ędniaj ąca cały zasób Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków.

2.5. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej

2.5.1. Zało żenia polityki transportowej gminy

Problemy i potrzeby Układ drogowy Gminy Subkowy – głównie droga krajow ą nr 91 oraz odcinek autostrady A1 zalicza si ę do podstawowego układu transportowego województwa z uwagi na przynale żno ść do korytarza nadwi śla ńskiego, z kolei który jest elementem Korytarza nr VI Transeuropejskiej Sieci Transportowej 1. Do korytarza tego zalicza si ę równie ż linia kolejowa znaczenia krajowego nr 131 relacji Tczew – Laskowice Pomorskie – Tarnowskie Góry. Podstawowy układ drogowy gminy Subkowy, zło żony z DK 91 i drogi wojewódzkiej ma charakter głównie tranzytowy, w drugiej kolejno ści obsługi obszaru gminy. Gmina Subkowy posiada znaczn ą ilo ść powi ąza ń w lokalnej sieci transportowej, jednak niejednokrotnie stan techniczny układu nie pozwala na komfortowe i bezpieczne przemieszczanie si ę pojazdami kołowymi oraz pieszo.

Generalne zasady Układ komunikacyjny skonstruowany wła ściwie powinien zapewni ć odpowiedni ą obsług ę ruchu zewn ętrznego jak i wewn ątrz gminy. Mieszka ńcy powinni mie ć zapewnione dogodne powi ązania z centrami administracji szczebla wojewódzkiego i powiatowego, Urz ędem Gminy, instytucjami i obiektami u żyteczno ści publicznej, szkołami wszystkich szczebli. Powi ązania te powinny by ć wspomagane komunikacj ą zbiorow ą – w miar ę mo żliwo ści kolejow ą i autobusow ą oraz sieci ą ście żek rowerowych, które mog ą jednocze śnie spełnia ć istotn ą rol ę rekreacyjn ą i turystyczn ą.

1 Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego, Gda ńsk pa ździernik 2009

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 38 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 144 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

Rozwój infrastruktury znaczenia ponadregionalnego, regionalnego i lokalnego powinien odzwierciedla ć rzeczywiste, planowane jak i istniej ące funkcje poł ącze ń transportowych w poszczególnych jednostkach administracyjnych kraju. Rozwój osadnictwa (stałego jak i sezonowego) poci ąga za sob ą konieczno ść rozwoju infrastruktury komunikacyjnej o odpowiednich parametrach, w zwi ązku z tym przy rozbudowie lub budowie nowych jednostek mieszkaniowych zwłaszcza w rejonach potencjalnie rozwojowych gospodarczo, konieczne jest utrzymanie odpowiedniej dost ępno ści dla zadanej klasy drogi istniej ącej jak i planowanej, przy jednoczesnym zachowaniu przyrodniczo cennych elementów krajobrazu oraz flory.

Uwarunkowania dla formułowania polityki transportowej Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego jako nadrz ędny dokument reguluj ący rozwój przestrzenny województwa zakłada zwi ększenie dost ępno ści transportowej województwa w skali mi ędzynarodowej i mi ędzyregionalnej, popraw ę wewn ętrznej spójno ści i efektywno ści regionalnego systemu transportowego poprzez kształtowanie w obszarze województwa infrastruktury zlokalizowanej w istniej ących korytarzach transportowych. Infrastruktura zlokalizowana w europejskich, ponadregionalnych i regionalnych korytarzach transportowych ma priorytetowe znaczenie dla województwa, w zwi ązku z tym wszelkie inwestycje w tym obszarze powinny być realizowane w pierwszej kolejno ści.

Kierunki zagospodarowania przestrzennego Planu Województwa ustalaj ą, i ż dzi ęki poło żeniu gminy Subkowy w korytarzu nadwi śla ńskim, b ędącym jednocze śnie elementem VI korytarza Transeuropejskiej Sieci Transportowej, główne elementy infrastruktury transportowej gminy (DK91, DW230, linia kolejowa nr 131) zakwalifikowane s ą jako słu żą ce poprawie dost ępno ści zarówno do województwa jak i wewn ątrz województwa (szczególnie wa żne dla obsługi województwa pomorskiego). Plan Województwa ustala, i ż • droga krajowa nr 91 – powinna posiada ć klas ę techniczn ą GP – droga główna ruchu przyspieszonego,

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 39 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 145 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

• droga wojewódzka nr 230 na odcinku w granicach gminy (Wielgłowy – Cierzpice) powinna posiada ć klas ę techniczn ą drogi głównej Z. Ustala si ę, że główn ą rol ę w transporcie kolejowym w gminie, w odniesieniu do powi ąza ń regionalnych w województwie, odgrywa ć b ędzie odcinek linii kolejowej znaczenia pa ństwowego nr 131 Tczew – Pelplin – Sm ętowo Graniczne, któr ą planuje si ę podda ć rewitalizacji w drugiej kolejno ści w ramach modernizacji elementów kolei dalekobie żnej (dostosowanie do szybkich pr ędko ści zgodnie z umowami mi ędzynarodowymi AGC i AGTC, 160 km/h dla ruchu pasa żerskiego i 120 km/h dla ruchu towarowego). Istotn ą szans ą dla gminy Subkowy jest jej poło żenie w pobli żu wa żnych szlaków komunikacyjnych tj. autostrady A-1, drogi krajowej nr 91, magistrali kolejowej nr 131 Trójmiasto-Śląsk, ale równie ż drogi wodnej E-40 rzek ą Wisł ą (Wisła - Bug - Dniestr).

Cele i środki (zadania). Do zada ń koniecznych do realizacji w zakresie rozwoju i polityki transportowej gminy nale żą zadania dotycz ące: − Konieczno ści rozbudowy i modernizacji infrastruktury słu żą cej poprawie dost ępno ści transportowej oraz wzmocnieniu konkurencyjno ści i spójno ści regionu: dróg gminnych, ulic, mostów, placów, parkingów itp. − Poprawy bezpiecze ństwa ruchu drogowego i zmniejszenia jego uci ąż liwo ści oraz szkodliwego oddziaływania na otoczenie, przy jednoczesnym zapewnieniu warunków do sprawnego i bezpiecznego przemieszczania si ę osób i towarów. Budowa ście żek rowerów i ci ągów pieszych wzdłu ż głównych tras komunikacyjnych gminy. − Konieczno ści zmniejszenia czasu dost ępno ści do obszaru centralnego gminy oraz o środków regionalnych i ponadregionalnych. − Rozwoju lokalnego transportu zbiorowego i poprawy jako ści obsługi, pod ęcie działa ń zmierzaj ących do zwi ększenia ilo ści poł ącze ń drogowych komunikacj ą autobusow ą i o ile to mo żliwe kolejowych. − Rozwoju turystyki, w tym rozwoju terenów rekreacyjnych, wyznaczanie tras rowerowych, szlaków pieszych, budowa infrastruktury towarzysz ącej, odpowiednie oznakowanie itp.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 40 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 146 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

− Tworzenia warunków dla zwi ększania poziomu inwestycji, promowania zrównowa żonego rozwoju i spójno ści przestrzennej, poprzez współprac ę z organizacjami pozarz ądowymi, społeczno ściami lokalnymi i regionalnymi innych pa ństw. − Usprawnienia zarz ądzania drogami i transportem drogowym poprzez współprac ę jednostek administracji z zarz ądcami elementów infrastruktury czy przewo źnikami.

2.5.2. Kierunki rozwoju infrastruktury komunikacyjnej gminy

Rozwój sieci drogowej. Układ sieci drogowej gminy Subkowy charakteryzuje si ę korzystnym poło żeniem w stosunku do sieci komunikacyjnej województwa. Powi ązanie z korytarzem transportowym rangi ponadregionalnej i mi ędzynarodowej powoduje, i ż obsług ę ruchu zewn ętrznego, tranzytowego nadal b ędą zapewniały: droga krajowa nr 91 i droga wojewódzka nr 230 oraz poło żona peryferyjnie w stosunku do miejscowo ści Subkowy - Autostrada A1. Jednocze śnie drogi te wraz z drogami powiatowymi b ędą stanowiły podstaw ę szkieletu drogowego gminy. Rozbudowa/przebudowa sieci drogowej w gminie Subkowy powinna uwzgl ędnia ć hierarchizacj ę elementów sieci, wymagania w zakresie u żytkowania zgodnie z przeznaczeniem, kontrol ę dost ępno ści okre ślon ą warunkami technicznymi, rekomendacje wynikaj ące z analiz oddziaływania planowanego elementu sieci na bezpiecze ństwo ruchu drogowego. W przypadku drogi krajowej nr 91 nale ży d ąż yć do zachowania dost ępno ści jak dla docelowej drogi klasy GP, w tym celu nale ży wyznaczy ć miejsca nowych lub uporz ądkowa ć lokalizacj ę istniej ących skrzy żowa ń. W zwi ązku z tym proponuje si ę: • Likwidacj ę istniej ącego skrzy żowania DK91 z DG200026G i podł ączenie drogi poprzez drog ę serwisow ą do skrzy żowania z DG216019G, • Likwidacj ę skrzy żowania DK91 z DP2813G, w celu ograniczenia krótkich odległo ści mi ędzy punktami kolizji na drodze krajowej proponuje si ę podł ączenie DP2813G poprzez drog ę serwisow ą do skrzy żowania z DP2717G,

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 41 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 147 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

• Likwidacj ę skrzy żowania DK z DG216011G i równie ż podł ączenie drog ą serwisow ą do skrzy żowania z DP2717G, • Popraw ę warunków funkcjonowania oraz parametrów skrzy żowania z DG216039G - ul. Ko ścieln ą i DG216004G w centrum miejscowo ści Subkowy, • Budow ę dróg serwisowych w celu umo żliwienia obsługi terenów pomi ędzy drog ą krajow ą a lini ą kolejow ą w północnej cz ęś ci gminy oraz podł ączenia dróg z likwidowanych skrzy żowa ń.

W zakresie dotycz ącym drogi wojewódzkiej nr 230 – rekomenduje si ę zarz ądcy drogi jej przebudow ę wraz z doprowadzeniem jej parametrów do klasy technicznej drogi zbiorczej Z na całym przebiegu. Proponuje si ę nowy przebieg DW230 w okolicy miejscowo ści Radostowo - wyprowadzenie drogi z centrum miejscowo ści - obej ście po zachodniej stronie, wraz nowym skrzy żowaniem z drog ą powiatow ą nr 2717G. W zakresie dróg powiatowych w pierwszej kolejno ści konieczna jest przebudowa nast ępuj ących skrzy żowa ń: • DP 2810G i 2813G w miejscowo ści Mały Garc, • DP 2813G i drogi gminnej w miejscowo ści Wielka Sło ńca, Główn ą wad ą tych skrzy żowa ń jest brak widoczno ści, czytelno ści i przejrzysto ści wynikaj ący z braku podkre ślenia relacji nadrz ędnej i wyst ępowania wielu punktów kolizji. Zaleca si ę przebudow ę skrzy żowa ń do uzyskania parametrów widoczno ści w odniesieniu do warunków technicznych i zapewniaj ących bezpiecze ństwo użytkowników. W przypadku braku mo żliwo ści uzyskania odpowiednich parametrów w układzie obecnym, konieczna b ędzie zmiana lokalizacji przedmiotowych skrzy żowa ń. Dodatkowo nale ży zwróci ć uwag ę na rozwi ązanie problemu utrzymaniowego otoczenia dróg powiatowych - drzewa w skrajni, niejednokrotnie krzewy i inna ro ślinno ść ograniczaj ąca widoczno ść zwłaszcza na łukach. Sie ć dróg gminnych w gminie Subkowy wymaga uporz ądkowania pod k ątem nawierzchni, przekroju i doprowadzenia do zakładanych parametrów technicznych. W celu podniesienia komfortu podró żowania oraz podniesienia standardów technicznych elementów układu drogowego w gminie powinny by ć przeprowadzone

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 42 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 148 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

co najmniej remonty cz ąstkowe nawierzchni bitumicznych poprzez likwidacj ę ubytków w nawierzchni i wymian ę zdegradowanych nawierzchni. Niezb ędne jest uporz ądkowanie przekrojów dróg, modernizacja nawierzchni, wprowadzanie elementów bezpiecze ństwa ruchu, odpowiedniego oznakowania pionowego i poziomego, budowa ście żek rowerowych b ądź ci ągów pieszo- rowerowych wzdłu ż dróg z odgał ęzieniami pozwalaj ącymi na korzystanie z atrakcji regionu. Sie ć dróg powiatowych i gminnych jest wystarczaj ąco g ęsta, by zapewni ć mieszka ńcom dost ępno ść do podstawowych usług oraz poszczególnych miejscowo ści gminy. Priorytetem jednak powinny by ć działania maj ące na celu stworzenie sieci dróg powiatowych o nawierzchni utwardzonej oraz sieci dróg gminnych o nawierzchni ulepszonej a docelowo utwardzonej wraz z elementami infrastruktury towarzysz ącej, co zwi ększy komfort i bezpiecze ństwo dojazdu do miejscowo ści oraz atrakcji turystycznych obszaru.

Komunikacja zbiorowa autobusowa i kolejowa Zachowanie ruchu na linii kolejowej nr 131 jest bezdyskusyjne. Jest to linia magistralna (oznaczenie mi ędzynarodowe CE65), która wraz z Autostrad ą A1 le ży w południkowym pa śmie podstawowym układu transportowego województwa pomorskiego. Wynika to z przynale żno ści tego pasma do Korytarza nr VI Transeuropejskiej Sieci Transportowej 2 i jednocze śnie do regionalnego korytarza transportowego nadwi śla ńskiego, który si ę w nim zawiera. Po linii tej odbywa si ę ruch pasa żerski oraz, co wa żne, przewozy towarowe na trasie porty Gda ńsk–Gdynia – południe Polski. Nale ży dba ć o stan infrastruktury zarówno torowej, jak i towarzysz ącej stacji w miejscowo ści Subkowy. Z uwagi na blisko ść Autostrady A1 i węzła z DK22w miejscowo ści Swaro żyn, oraz węzła drogowego DK22 i DK91 w Czarlinie, mo żliwo ści rozwoju gospodarczego terenów znajduj ącym si ę w tym rejonie, powstania nowych usług, stacja kolejowa Subkowy mo że sta ć si ę punktem przeładunkowym maj ącym znaczenie w transporcie na linii nr 131 oraz dla terenów przyległych. W celu poprawy parametrów bezpiecze ństwa wokół linii kolejowej proponuje si ę likwidacj ę dwóch przejazdów: z DG216019G oraz drog ą z Narkowy wybudowanie.

2 Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego, Gda ńsk 2009

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 43 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 149 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

Wzdłu ż linii kolejowej proponuje si ę poprowadzi ć drog ę serwisow ą, która zapewni obsług ę przyległego terenu, natomiast tereny i zabudowania po wschodniej stronie linii kolejowej b ędą nadal obsługiwane poprzez istniej ący układ komunikacyjny. Rozwa żana jest tak że mo żliwo ść budowy przystanku kolejowego w Subkowach, w rejonie osiedla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej – oś Witosa. W dojazdach do pracy mieszka ńców gminy du żą rol ę b ędzie odgrywała komunikacja indywidualna, jednak po żą dane jest zwi ększenie roli komunikacji publicznej zwłaszcza autobusowej w przewozach mieszka ńców do szkół czy miejsc pracy poza granice gminy oraz w przewozach tranzytowych. Proponuje si ę zwi ększenie kursów komunikacji autobusowej w godzinach rannych i popołudniowych oraz powi ązanie ich z ruchem innych przewo źników np. PKP, co jednocze śnie wi ązałoby si ę z działaniami na rzecz powstania gminnego w ęzła integracyjnego, jakim mógłby sta ć si ę Dworzec kolejowy. Postuluje si ę równie ż o zwi ększenie ilo ści poł ącze ń pomi ędzy poszczególnymi wsiami sołectw gminy 3. Niezale żnie od decyzji w sprawie zachowania tras w obecnym zakresie czy zmian w przebiegu w zale żno ści od zapotrzebowania mieszka ńców, infrastruktura towarzysz ąca - wiaty przystankowe, wydzielone zatoki postojowe, chodniki - doj ścia do przystanków, wymaga co najmniej poprawy stanu technicznego, niejednokrotnie wymagana byłaby wymiana elementów bezpiecze ństwa ruchu lub przebudowa istniej ących.

Trasy rowerowe, turystyczne piesze, parkowanie. Trasy i ście żki rowerowe zalicza si ę do elementów sieci drogowo–ulicznej. Celem budowy sieci dróg rowerowych jest zapewnienie u żytkownikom rowerów bezpiecznego poruszania si ę w dogodnych warunkach środowiskowych. Rozwój sieci ście żek rowerowych ma równie ż na celu poł ączenia trasami wszystkich miejscowo ści atrakcyjnych turystycznie. Dodatkowym działaniem, przy realizacji układu ście żek rowerowych, jest rozwój infrastruktury towarzysz ącej m.in. budowa miejsc wypoczynku, punktów informacyjnych, zabezpieczonych parkingów dla rowerów.

3 Strategia rozwoju gminy Subkowy do 2015 roku, Subkowy czerwiec 2002

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 44 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 150 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

Proponowany w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego 4 układ tras mi ędzyregionalnych jest uzupełnieniem układu tras mi ędzynarodowych o elementy powi ąza ń mi ędzyregionalnych. Do układu tras mi ędzynarodowych, nawi ązuj ącego do systemu EURO-VELO oddziaływuj ących na obszar gminy Subkowy nale ży Trasa nr 2 Bursztynowa R-9: Bałtyk – Adriatyk, przebiegaj ąca wzdłu ż lewego brzegu Wisły przez miejscowo ści Pieni ąż kowo – Opalenie – Gniew – Tczew – Gda ńsk, z punktem w ęzłowym w Gniewie. Do układu tras regionalnych, składaj ących si ę z tras i szlaków rowerowych uj ętych w opracowaniach projektowych, cz ęś ciowo zrealizowanych i oznakowanych w terenie, uzupełnionych o nowe elementy, które wraz z trasami wy ższej rangi wi ążą główne ośrodki regionalne województwa, nale ży trasa nr 131 – Tczew – Subkowy – Pelplin. Do cz ęś ciowo funkcjonuj ących i projektowanych 5 szlaków rowerowych w rejonie gminy Subkowy nale żą : − Nadwi śla ńska Trasa Doliny Dolnej Wisły: Szlak Cierpice – Zamek Bierzgłowski poprzez: Cierpice (Toru ń) - Bydgoszcz - Chrystkowo - Świecie - Sartowice - Dragacz - Wielki Komórsk - Nowe - Gniew - Gorz ędziej - Knybawa - Biała Góra - Kwidzyn - Grudzi ądz - Chełmno - Zamek Bierzgłowski (Toru ń) – przebiega fragmentarycznie przez teren gminy przez miejscowo ść Gorz ędziej (oznaczona kolorem czarnym). Na obszarze gminy planuje si ę przebieg szlaków rowerowych proponowanych przez Lokaln ą Organizacj ę Turystyczn ą KOCIEWIE w oparciu o materiały: Departamentu Rozwoju Regionalnego i Przestrzennego Urz ędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego, Turystycznego Stowarzyszenia Gmin Kociewsko- Borowiackich „BÓR”, samorz ądów z obszaru Kociewia. Organizacja ta proponuje stworzenie nowych szlaków rowerowych na obszarze powiatów: starogardzkiego, tczewskiego i świeckiego oraz cz ęś ciowo ko ścierskiego, chojnickiego i tucholskiego. I tak na obszarze gminy Subkowy planuje si ę powstanie

4 Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego, Gda ńsk 2009 5 Informacje: Lokalna Organizacja Turystyczna Kociewie, Tczew

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 45 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 151 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

− Trasy Grzymisława – przebieg Tczew – Nowe poprzez Tczew-Śliwiny – Gniszewo – Wielgłowy – Le śnictwo Bukowiec – Rajkowy – Pelplin – Bielawki – Rombark – Nowa Cerkiew – Gętomie – Dzier żąż no – Le śnictwo Brody pomorskie – Gniew – Nicponia – Gogolewo – Piaseczno – Wielkie Wyr ęby – Czerwi ńsk – Bobrowiec – Ko ścielna Jania – Stara Jania – Le śna Jania – Fr ąca – Lalkowy – Milewko – Twarda Góra – Nowe, Oprócz tras rowerowych w gminie funkcjonuj ą znakowane szlaki turystyki pieszej PTTK 6: − Szlak Ziemi Tczewskiej im. Romana Klima, przebieg Tczew - Rakowiec, poprzez miejscowo ści Tczew - Szp ęgawa - Lubiszewo - Wa ćmierek - Wa ćmierz - Le śniczówka Bukowiec - Rajkowy - Pelplin - ... - Rakowiec (oznaczony kolorem zielonym),

− Szlak Dolnej Wisły, przebieg Tczew - Nowe, poprzez: Tczew - Gorz ędziej - Subkowy - Wielka Sło ńca - Rybaki - Wielkie Walichnowy - Gniew - Opalenie - Nowe, W nawi ązaniu do utrzymania żeglowno ści i modernizacji drogi wodnej rzek ą Wisł ą w ramach Mi ędzynarodowej Drogi Wodnej E-70, zasadne byłoby prowadzi ć i wspiera ć na ró żnym szczeblu działania na rzecz budowy elementów infrastruktury zwi ązanej z turystyk ą wodn ą: przystani czy stanic, wraz z odpowiednim zapleczem w postaci pól namiotowych, itp. Działania tego typu mogłyby by ć prowadzone jednocze śnie z rozwojem turystyki pieszej i rowerowej w regionie, obejmowałyby budow ę/modernizacj ę odpowiednich szlaków, wyposa żanie w infrastruktur ę towarzysz ącą: miejsca odpoczynku, piknikowe, ście żki edukacyjne, punkty widokowe. W miejscowo ściach gminy wymagane s ą działania w celu uporz ądkowania parkowania przede wszystkim w pobli żu miejsc u żyteczno ści publicznej, jak np. szkół, ko ściołów, obiektów handlowo-usługowych. Parkingi wraz z infrastruktur ą drogow ą obsługuj ącą przyległy teren przewidzie ć nale ży tak że we wskazanych strefach rozwoju zabudowy lub w ich bezpo średnim pobli żu. Parkingi powinny by ć wyposa żone w elementy infrastruktury i udogodnienia nie tylko na posiadaczy pojazdów silnikowych, ale tak że dla rowerzystów, turystów pieszych, kajakarzy itp.

6 Znakowane Szlaki Turystyczne Województwa Pomorskiego, Szlaki piesze, http://www.pomorskie.pttk.pl/

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 46 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 152 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

Niezb ędne i potencjalne prace planistyczne i projektowe. Przy tworzeniu projektów przebudowy i modernizacji dróg maj ących znaczenie dla zachowania odpowiedniej komunikacji w regionie, konieczne jest podj ęcie działania na szczeblu administracyjnym regionu. Projekty te oprócz poprawy parametrów technicznych okre ślaj ących klas ę drogi powinny obejmowa ć zagadnienia organizacji ruchu, poprawy bezpiecze ństwa ruchu oraz u żytkowników, szczególnie w obszarach zurbanizowanych, miejscach rekreacji, w pobli żu obiektów u żyteczno ści publicznej. Jednocze śnie powinno si ę zwróci ć uwag ę na zachowanie przedpola ekspozycyjnego przez ograniczanie wprowadzania zabudowy, zalesie ń, reklam wielkoformatowych i innych przekształce ń mog ących przesłoni ć ekspozycj ę lub obni żyć walory krajobrazu wzdłu ż ci ągów drogowych np.: na odcinku drogowym DK nr 91 Subkowy – Rudno – Gniew na panoram ę okolicznych terenów oraz z drogi wodnej rzeki Wisły i korony wału wi ślanego - panoramy otoczenia o wielokilometrowym zasi ęgu np. kraw ędź wysoczyzny m.in. w rejonie miejscowo ści Gorz ędziej. Maj ąc na uwadze odpowiednie zagospodarowanie istniej ących i planowanych szlaków turystycznych (pieszych, rowerowych, wodnych itp.), konieczne s ą działania takie jak np. wyposa żenie ich np. w miejsca widokowe, piknikowe, pola namiotowe, wła ściwe oznakowanie, poprawa nawierzchni, przystosowanie do całorocznego wykorzystania. Działania te powinny odbywa ć si ę we współpracy z ró żnymi partnerami np.: administracj ą lasów, szkołami, PTTK i innymi organizacjami działaj ącymi na rzecz rozwoju turystyki i rekreacji. Ście żki, trasy rowerowe, szlaki turystyki pieszej, czy wodnej w gminie wraz z infrastruktur ą towarzysz ącą powinny funkcjonowa ć w zintegrowanym systemie ze szlakami turystycznymi rangi lokalnej, regionalnej i mi ędzyregionalnej, w zwi ązku z tym konieczne s ą spójne działania organizacji m.in. turystycznych, samorz ądowych, pozarz ądowych w celu pozyskiwania środków i uzyskania docelowego produktu.

Miejsca i punkty problemowe Do głównych miejsc i sytuacji problemowych, wymagających bezwzgl ędnego działania zaliczy ć nale ży: − Ograniczenie dost ępno ści do drogi krajowej nr 91 poprzez budow ę dróg serwisowych i likwidacj ę zbyt wielu punktów kolizji,

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 47 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 153 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

− Modernizacj ę lub zmian ę lokalizacji skrzy żowa ń drogi krajowej nr 91 z drogami: gminn ą nr 200026G i powiatow ą nr 2813G, − Zły stan techniczny drogi wojewódzkiej nr 230, − Dąż enie do doprowadzenia do stanu gwarantuj ącego dojazd do miejscowo ści gminy drogami o nawierzchni bitumicznej, − Wewn ątrz zespołów zabudowy poprawa stanu technicznego dróg wewn ętrznych na osiedlach, wraz z chodnikami i parkingami ogólnodost ępnymi, − Zwi ększenie no śno ści dróg powiatowych i gminnych

2.5.3. Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej

Zaopatrzenie w wod ę Zaopatrzenie w wod ę mieszka ńców gminy Subkowy odbywa ć si ę b ędzie jak dot ąd z istniej ących grupowych i wiejskich wodoci ągów. Z uwagi na fakt, że gmina w chwili obecnej jest w cało ści zaopatrywana w wod ę ze zorganizowanych systemów wodoci ągowych (jedynie ~ 2% mieszka ńców w zabudowie rozproszonej, poło żonych w znacznej odległo ści od istniej ących wodoci ągów korzysta ze studni indywidualnych, dalszy rozwój systemów zaopatrzenia w wod ę powinien si ę skupia ć na: • działaniach zmierzaj ących do utrzymywania stanu istniej ącego w dobrym stanie technicznym w celu zapewnienia niezawodno ści dostaw wody o jako ści zgodnej z obowi ązuj ącymi normami i racjonalnym wykorzystaniem wód podziemnych • rozbudowanie istniej ących systemów wodoci ągowych (głównie sieci) w kierunku zaopatrzenia w wod ę nowych terenów inwestycyjnych wskazanych w studium; Proponuje si ę nast ępuj ące działania: 1) Kompleksow ą przebudow ę i modernizację stacji uzdatniania wody w Wa ćmierzu, 2) Zwi ększenie wydajno ści istniej ących studni 3) Ocieplenie stacji uzdatniania wody w Gorz ędzieju i Wielgłowach 4) Rozwa żenie mo żliwo ści spi ęcia wodoci ągu

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 48 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 154 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

• w Radostowie z ko ńcówka wodoci ągu w południowej cz ęś ci wsi Subkowy; • wodoci ągu w Wa ćmierzu z wodoci ągiem Wielgłowy w miejscowo ści Brzu śce- Płaczewo; • wodoci ągu w m. Wielka Sło ńca z ko ńcówk ą wodoci ągu Mała Sło ńca-Rybaki. Zwi ększyłoby to niezawodno ść dostawy wody do wymienionych wy żej miejscowo ści przy stosunkowo niedu żych kosztach. Rozbudowa istniej ących sieci wodoci ągowych dla zaopatrzenia w wod ę wskazanych w Studium nowych terenów inwestycyjnych przemysłowo-usługowych, usługowych, zabudowy mieszkaniowej i mieszkaniowo-usługowej w obr ębach Subkowy, Wa ćmierz, Brzu śce, Gorz ędziej, Mała Sło ńca, Wielka Sło ńca. Nadmienia si ę, że wszystkie wskazane tereny inwestycyjne le żą w zasi ęgu obsługi przez istniej ące wodoci ągi gminne, a ich zaopatrzenie w wod ę nie wymaga budowy nowych sieci przesyłowych. Zaopatrzenie w wod ę nowych terenów przemysłowo-usługowych w Wa ćmierzu wymaga uprzedniej przebudowy i modernizacji stacji wodoci ągowej w Wa ćmierzu.

Na terenach zainwestowanych nale ży zapewni ć zaopatrzenie w wod ę do celów przeciwpo żarowych – według odr ębnych przepisów dot. przeciwpo żarowego zaopatrzenia w wod ę.

Odprowadzenie ścieków W gminie Subkowy istniej ą 2 oczyszczalnie ścieków: • w miejscowości Subkowy, do której odprowadzane s ą ścieki z m. Subkowy (kanalizacja w cz ęś ci miejscowo ści jest jeszcze w trakcie realizacji), • w miejscowo ści Gorz ędziej. Aktualnie obowi ązuje Uchwała Nr 771/XXXVI/13 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie likwidacji dotychczasowej aglomeracji Subkowy i wyznaczenia aglomeracji Subkowy (Dz. Urz. Woj. Pom. Z 2014 r., poz. 120). Aglomeracja Subkowy obejmuje m. Subkowy, Gorz ędziej i Radostowo. W ramach realizacji Planu Aglomeracji Subkowy likwiduje si ę zbiornik Imhoffa w Radostowie i nast ępuje odprowadzenie ścieków do układu kanalizacji sanitarnej w Subkowach.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 49 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 155 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

Po roku 2015 powinna si ę odbywa ć sukcesywnie dalsza budowa zbiorczych systemów k.s. w pozostałych miejscowo ściach gminy. Proponuje si ę nast ępuj ące kierunki rozbudowy kanalizacji sanitarnej w gminie Subkowy: 1) Z uwagi na istnienie w m. Mały Garc lokalnego systemu kanalizacyjnego, z którego ścieki odprowadzane s ą do zbiornika Imhoffa, który pilnie powinien ulec likwidacji, powinna nast ąpi ć budowa k.s. Mały Garc – Wielka Sło ńca - Subkowy 2) Budowa k.s. grawitacyjno-pompowej w m. Narkowy wraz z kolektorem tłocznym Narkowy – OMB Subkowy – miejscowo ść o du żej liczbie mieszka ńców, poło żona w niedu żej odległo ści od oczyszczalni ścieków. 3) Budowa k.s. Brzu śce – Wielgłowy – OMB Subkowy. Miejscowo ści Brzu śce i Wielgłowy powinny by ć skanalizowane z uwagi na znaczn ą liczb ę mieszka ńców, chocia ż wyst ępuje tutaj do ść du żo rozproszonej zabudowy zagrodowej. Ponadto układ ten umo żliwiłby realizacj ę nowych terenów inwestycyjnych (tereny mieszkaniowe i usługowe) poło żonych wzdłu ż drogi krajowej Nr 91 – tereny 4.6, 4.12 oraz 2.2 i 2.3. 4) Budowa k.s. Wa ćmierz – Brzu śce – warunkuje to realizacje planowanych znacznych terenów inwestycyjnych przemysłowo-usługowych w Waćmierzu oznaczonych w Studium numerami 1.1, 1.2 i 1.3. 5) Rozbudowa OMB Subkowy do przepustowo ści okre ślonej po sprecyzowaniu rodzaju przemysłu i usług na terenach inwestycyjnych podanych w punkcie 3 i 4. 6) Budowa k.s. Mała Sło ńca – Subkowy. 7) Budowa k.s. Rybaki – Mały Garc 8) Ewentualna likwidacja OMB w Gorz ędzieju i przepompowywanie ścieków do OMB Subkowy. Je śli chodzi o uzbrojenie pozostałych mniejszych terenów projektowanej zabudowy w obr ębie gminy nale ży: • przestrzega ć obowi ązku przył ączenia do istniej ącej w rejonie kanalizacji sanitarnej • w terenach nieuzbrojonych w zakresie k.s. Do czasu budowy k.s. ścieki mo żna oczyszcza ć w przydomowych oczyszczalniach lub gromadzi ć w szczelnych zbiornikach. Budowa przydomowych oczyszczalni dotyczy te ż terenów gdzie podł ączenie do systemów zbiorczych jest ekonomicznie nieuzasadnione.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 50 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 156 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

Wody opadowe i roztopowe niewymagaj ące oczyszczania powinny by ć zagospodarowywane w obr ębie nieruchomo ści, natomiast wody z powierzchni zanieczyszczonych mog ą trafi ć do gruntu lub wód powierzchniowych po uprzednim lokalnym oczyszczeniu. Sposób odprowadzania i oczyszczania wód opadowych na nowych terenach inwestycyjnych b ędzie rozwi ązywany w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.

Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą Gmina Subkowy zasilana jest liniami średniego napi ęcia 15kV z GPZ „Subkowy”. Planowana jest modernizacja GPZ, nie zakłada si ę natomiast nowych wyprowadze ń linii. Planowana jest rozbudowa sieci średniego i niskiego napi ęcia o nowe odgał ęzienia, stacje transformatorowe, nowe linie niskiego napi ęcia oraz sie ć oświetlenia ulic. Na terenach zadrzewionych sie ć przewiduje si ę z przewodów izolowanych, a na terenach otwartych z przewodów nieizolowanych. Gmina Subkowy zasilana jest tak że cz ęś ciowo z GPZ „Swaro żyn”, poprzez linie średniego napi ęcia 15 kV. Szacowane zapotrzebowanie mocy przez odbiorców z terenu gminy Subkowy do roku 2020 wzro śnie do 1,7MW („Zało żenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energi ę elektryczn ą i paliwa gazowe gminy Subkowy”) Na obszarze gminy przewiduje si ę obszary dla lokalizacji farm wiatrowych oraz zwi ązanej z ich funkcjonowaniem infrastruktury elektroenergetycznej, w szczególno ści sieci i urz ądze ń elektroenergetycznych wraz z sieci ą telekomunikacyjn ą i lokalizacj ą stacji transformatorowych, tzw. abonenckich punktów zasilania/odbioru energii. W studium nie wskazuje si ę ewentualnego przebiegu sieci elektroenergetycznych średnich i wysokich napi ęć czy lokalizacji stacji GPZ/GPO, które to mog ą by ć zrealizowane jako elementy infrastruktury zwi ązane z realizacj ą farm wiatrowych. Dla istniej ącej na obszarze gminy linii elektroenergetycznej 110kV obowi ązuje pas ogranicze ń o szeroko ści 40m (po 20m od osi linii). Warunki lokalizacji obiektów oraz zasady zagospodarowania w wy żej wymienionym pasie nale ży ka żdorazowo uzgadnia ć z zarz ądc ą sieci.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 51 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 157 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

Zaopatrzenie w gaz Gmina posiada Koncepcj ę programow ą pt. „Gazyfikacja Gminy Subkowy woj. gda ńskie” z roku 1991, której przedmiotem jest przewodowa gazyfikacja Gminy Subkowy. Cz ęść koncepcji została ju ż zrealizowana siec gazowa funkcjonuje w Narkowach i Subkowach. Koncepcja obejmowała dwa warianty przeprowadzenia gazyfikacji gminy: • wariant I Obejmuje gazyfikacj ę Gminy dla celów komunalno-bytowych (przygotowanie posiłków i ciepłej wody u żytkowej) i odbiorców nielimitowanych bez dostawy gazu dla celów grzewczych. Stopie ń gazyfikacji 100% dla ka żdej miejscowo ści • wariant II Obejmuje gazyfikacj ę Gminy dla celów komunalno-bytowych i odbiorców nielimitowanych z dostaw ą gazu dla celów grzewczych. Stopie ń gazyfikacji 100% dla ka żdej miejscowo ści. Źródłem gazu dla gminy Subkowy jest istniej ący gazoci ąg wysokiego ci śnienia DN=400 oraz istniej ąca stacja redukcyjno-pomiarowa "ROKITKI" w Rokitkach. Stacja redukcyjno-pomiarowa w ramach przeprowadzonego kapitalnego remontu zostanie przebudowana do przepustowo ści 20.000 Nm 3/h. Stacja dwuci ągowa z kotłowni ą i nawanianiem gazu, AKP i telemetria pokryje potrzeby docelowe na gaz Miasta i Gminy Tczew oraz Gminy Subkowy.

Zaopatrzenie w ciepło 7 W zwi ązku z rozwojem energetyki odnawialnej eliminowany będzie w ęgiel kamienny, jako główny no śnik energii na rzecz paliw mo żliwych do pozyskania w gminie (słoma i drewno opałowe). Mo żliwe jest tak że zastosowanie dla celów ogrzewania innych no śników ciepła, tj. zr ębki z upraw wierzby energetycznej czy granulat drzewny z przetworzenia odpadów drewna. Dalsza eliminacja w ęgla kamiennego, tym samym niskiej emisji mo żliwa jest poprzez gazyfikacje gminy, zgodnie z koncepcja programow ą rozprowadzenia gazu ziemnego sieciowego. Warianty rozwojowe no śników ciepła w gminie podzielono na dwa scenariusze: Scenariusz podstawowy , w którym zało żono:

7 „Zało żenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energi ę elektryczn ą i paliwa gazowe gminy Subkowy” 2003r.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 52 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 158 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

− wielko ść paliw odnawialnych zaspokoi ok. 23 % potrzeb cieplnych gminy. Ilo ść słomy wykorzystywanej do ogrzewania w gospodarstwach rolnych przyj ęto w wysoko ści 1 815 ton rocznie, co stanowi 50% ilo ści słomy mo żliwej do uzyskania z areałów ornych w gminie, która mo że zosta ć wykorzystana do ogrzewania, − gazyfikacji poddana zostanie cała gmina Subkowy zgodnie z koncepcja programow ą. Gazyfikacja zaspokoi potrzeby mieszka ńców w zakresie centralnego ogrzewania przygotowania ciepłej wody oraz przygotowania posiłków, tym samym zostanie wyeliminowany gaz LPG oraz cz ęś ciowo olej opałowy oraz w ęgiel, − pozostałe potrzeby zwi ązane m.in. z przygotowaniem c.w.u. b ędą zaspokajane przez inne no śniki ciepła takie jak energia elektryczna (przepływowe lub pojemno ściowe podgrzewacze wody) czy w ęgiel lub z kolektorów słonecznych. Scenariusz rozwoju O ŹE, w którym zało żono: − w gminie nie zostanie przeprowadzona gazyfikacja, − działania w kierunku pełnego wykorzystania O ŹE dla potrzeb ogrzewania i przygotowania c.w.u. rozpatrywano dla trzech ró żnych no śników energii: pozyskanie słomy w wysoko ści 3 500 ton rocznie, co stanowi 90% ilo ści słomy mo żliwej do uzyskania z areałów ornych w gminie, która mo że zosta ć wykorzystana do ogrzewania • olej opałowy stosowany obecnie w budynkach u żyteczno ści zostanie zast ąpiony granulatem drzewnym. Istniej ące kotłownie zostan ą zmodernizowane poprzez wymian ę palników, zainstalowanie systemu podawania oraz magazynowania paliwa (granulatu). • rozpocz ęcie upraw wierzby energetycznej − pozostałe potrzeby zwi ązane m.in. z przygotowaniem c.w.u. b ędą zaspokajane przez inne no śniki ciepła głównie przez olej opałowy i w ęgiel oraz energi ę elektryczn ą (przepływowe lub pojemno ściowe podgrzewacze wody) lub kolektory słoneczne.

Gospodarka odpadami Odpady z obszaru gminy wywo żone s ą do Zakładu Utylizacji Odpadów Stałych Sp. z o.o. w Tczewie. Gospodarka odpadami musi by ć zgodna z Wojewódzkim planem gospodarki odpadami. Na obszarze gminy zakazuje si ę lokalizacji instalacji do przetwarzania odpadów.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 53 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 159 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

Kierunki rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej W obszarze gminy dopuszcza si ę lokalizacj ę sieci telekomunikacyjnych (lokalnych i ponadlokalnych) zarówno w tradycyjnych jak i w nowych technologiach, w tym budowy, rozbudowy i modernizacji infrastruktury światłowodowej. Zaleca si ę obj ęcie terenu gminy Subkowy zintegrowanym systemem telekomunikacyjnym, poł ączonym z systemami sieci internetowych: wojewódzkiej i krajowej. Na terenie gminy dopuszcza si ę rozwój systemów telekomunikacyjnych i teleinformatycznych (przewodowych i bezprzewodowych) stosownie do wzrostu zapotrzebowania na usługi telekomunikacyjne i teleinformatyczne w gminie i w regionie. Lokalizacja nowych urz ądze ń i modernizacja istniej ących na podstawie przepisów odr ębnych w zakresie telekomunikacji.

2.6. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym

Definicja inwestycji celu publicznego okre ślona w art. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia1997r. o gospodarce nieruchomo ściami to działania stanowi ące realizacj ę celów takich jak [cyt.]: 1) wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urz ądze ń transportu publicznego, a tak że łączno ści publicznej i sygnalizacji; 1a) wydzielenie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowa i utrzymanie; 1b) wydzielanie gruntów pod lotniska, urz ądzenia i obiekty do obsługi ruchu lotniczego, w tym rejonów podej ść , oraz budowa i eksploatacja tych lotnisk i urz ądze ń; 2) budowa i utrzymywanie ci ągów drena żowych, przewodów i urz ądze ń słu żą cych do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a tak że innych obiektów i urz ądze ń niezb ędnych do korzystania z tych przewodów i urz ądze ń; 3) budowa i utrzymywanie publicznych urz ądze ń słu żą cych do zaopatrzenia ludno ści w wod ę, gromadzenia, przesyłania, oczyszczania i odprowadzania ścieków oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym ich składowania; 4) budowa oraz utrzymywanie obiektów i urz ądze ń słu żą cych ochronie środowiska, zbiorników i innych urz ądze ń wodnych słu żą cych zaopatrzeniu w wod ę, regulacji przepływów i ochronie przed powodzi ą, a tak że regulacja i utrzymywanie wód oraz urz ądze ń melioracji wodnych, b ędących własno ści ą Skarbu Pa ństwa lub jednostek samorz ądu terytorialnego;

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 54 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 160 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

5) opieka nad nieruchomo ściami stanowi ącymi zabytki w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami; 5a) ochrona Pomników Zagłady w rozumieniu przepisów o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady oraz miejsc i pomników upami ętniaj ących ofiary terroru komunistycznego; 6) budowa i utrzymywanie pomieszcze ń dla urz ędów organów władzy, administracji, s ądów i prokuratur, pa ństwowych szkół wy ższych, szkół publicznych, a tak że publicznych: obiektów ochrony zdrowia, przedszkoli, domów opieki społecznej, placówek opieku ńczo-wychowawczych i obiektów sportowych; 6a) budowa i utrzymywanie obiektów oraz pomieszcze ń niezb ędnych do realizacji obowi ązków w zakresie świadczenia przez operatora publicznego powszechnych usług pocztowych, a tak że innych obiektów i pomieszcze ń zwi ązanych ze świadczeniem tych usług; 7) budowa i utrzymywanie obiektów oraz urz ądze ń niezb ędnych na potrzeby obronno ści pa ństwa i ochrony granicy pa ństwowej, a tak że do zapewnienia bezpiecze ństwa publicznego, w tym budowa i utrzymywanie aresztów śledczych, zakładów karnych oraz zakładów dla nieletnich; 8) poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie złó ż kopalin obj ętych własno ści ą górnicz ą; 9) zakładanie i utrzymywanie cmentarzy; 9a) ustanawianie i ochrona miejsc pami ęci narodowej; 9b) ochrona zagro żonych wygini ęciem gatunków ro ślin i zwierz ąt lub siedlisk przyrody; 10) inne cele publiczne okre ślone w odr ębnych ustawach.

Ze wzgl ędu na skal ę opracowania zał ączników graficznych w studium nie wyznacza si ę obszarów, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym. Lokalizacja nowych elementów komunikacji i infrastruktury technicznej jest dopuszczalna we wszystkich terenach inwestycyjnych oraz w terenach rolnych i le śnych. Lokalizacja inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym b ędzie nast ępowała na podstawie ustale ń planu miejscowego, decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego w sytuacji braku planu miejscowego lub specjalnych aktów prawa dotycz ących lokalizacji poszczególnych inwestycji.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 55 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 161 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

2.7. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust. 1

Zgodnie z Krajowym Programem Oczyszczania Ścieków Komunalnych w gminie Subkowy przewiduje si ę budow ę nowej oczyszczalni ścieków. W ramach programu rozwoju dróg wodnych Delty Wisły i Zalewu Wi ślanego – Pętla Żuławska Mi ędzynarodowa Droga Wodna E-70 w gminie Subkowy planowana jest budowa przystani na rz. Wi śle w miejscowo ści Gorz ędziej wraz z infrastruktur towarzysz ącą. Ponadto obowi ązuj ą zadania i programy dotycz ące całego kraju lub województwa a których lokalizacja nie została okre ślona przestrzennie. Zadania te wyszczególniono w poni ższej tabeli.

Tabl. 8. Inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym – zadania rz ądowe Projekty indywidualne dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (stycze ń 2010) Lp. rodzaj zad ania lokalizacja Priorytet II Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi Rekultywacja na cele przyrodnicze terenów zdegradowanych, 1 Cały kraj popoligonowych i powojskowych zarz ądzanych przez PGL LP Priorytet III Zarz ądzanie zasobami i przeciwdział anie zagro żeniom środowiska Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław: a) poprawa bezpiecze ństwa powodziowego poprzez zabezpieczenie sprawnego funkcjonowania koryt rzek i budowli hydrotechnicznych, w tym na rzece Wi śle (umo żliwiaj ących prac ę lodołamaczy oraz odprowadzenie wezbraniowych wód do Zatoki Gda ńskiej). Wa żnym celem projektu b ędzie realizacja systemu monitorowania ryzyka powodziowego, stworzone zostanie narz ędzie do zarz ądzania ryzykiem powodziowym na obszarze Żuław. 2 b) Efektem projektu b ędzie podwy ższenie bezpiecze ństwa wałów Żuławy Wi ślane przeciwpowodziowych kluczowych rzek, w tym rzeki Wisły oraz zabezpieczenie sprawnego funkcjonowania systemu odwodnieniowego zabudowy polderowej poprzez modernizacj ę stacji pomp. c) Efektem projektu b ędzie podwy ższenie bezpiecze ństwa wałów oraz sprawnego funkcjonowania systemu odwodnieniowego Kanału Raduni, jednego z najwa żniejszych obiektów/urz ądze ń ochrony przeciwpowodziowej gmin: Gda ńsk i Pruszcz Gda ński. Zakupy sprz ętu do szybkiej oceny ryzyka w przypadku wyst ąpienia powa żnej awarii, organizacja systemu monitoringu dynamicznego 3 Cały kraj przeciwdziałania powa żnym awariom, w tym organizacja systemu i sieci teleinformatycznych Doskonalenie stanowisk do analizowania i prognozowania zagro żeń 4 Cały kraj

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 56 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 162 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

5 Wsparcie techniczne ratownictwa ekologicznego i chemicznego Cały kraj Wdro żenie nowoczesnych technik monitorowania powietrza, wód i hałasu poprzez zakupy aparatury kontrolno-pomiarowej i analitycznej dla sieci laboratoriów Inspekcji Ochrony Środowiska. Doskonalenie 6 systemu zapewnienia jako ści poprzez organizacj ę laboratoriów Cały kraj wzorcuj ących i referencyjnych dla potrzeb wzmocnienia systemu zarz ądzania jako ści ą środowiska i ocen efektów ekologicznych programu. Priorytet V Ochrona przyrod y i kształtowanie postaw ekologicznych Opracowanie planów ochronnych dla obszarów Natura 2000 na 7 Cały kraj obszarze Polski Priorytet VI Drogowa i lotnicza sie ć TEN -T Rozwój infrastruktury pa ństwowego organu zarz ądzania ruchem 8 Cały kraj lotniczym Pr iorytet VII Transport przyjazny środowisku 9 Budowa sieci telekomunikacji GSM-R zgodnie z NPW ERTMS Cały kraj Priorytet VIII Bezpiecze ństwo transportu i krajowe sieci transportowe Na stra ży bezpiecznej drogi – doposa żenie jednostek Pa ństwowej 10 Stra ży Po żarnej w sprz ęt do ratownictwa technicznego na drogach pomorskie woj. lubuskiego, zachodniopomorskiego i pomorskiego Rozwój systemu automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym 11 (budowa centralnego systemu do automatycznego nadzoru nad Cały kraj ruchem drogowym) Priorytet X Bezpiecze ństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł 12 Gazoci ąg Włocławek – Gdynia pomorskie

2.8. Obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odr ębnych, w tym obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, a tak że obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 400 8m2 oraz obszary przestrzeni publicznej

W gminie Subkowy nie wyst ępuj ą obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odr ębnych. W gminie Subkowy nie wyznacza si ę obszarów przestrzeni publicznej w rozumieniu ustawy, czyli „ obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszka ńców, poprawy jako ści ich życia i sprzyjaj ący nawi ązywaniu kontaktów społecznych ze wzgl ędu na jego poło żenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne,

8 Zapis ustawowy utracił moc na podstawie wyroku TK z dnia 8.07.2008 r., sygn. akt K 46/07 (Dz. U. Nr 123, poz. 803); obowi ązuje zatem wcze śniejszy zapis mówi ący o obiektach o powierzchni sprzeda żowej powy żej 2000m2

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 57 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 163 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

okre ślony w studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy” dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie planu miejscowego. Za obszary pełni ące funkcje publiczne nale żałoby uzna ć tereny zieleni urz ądzonej, sportowo-rekreacyjne obszary placów wiejskich. Szczegółowe zasady zabudowy i zagospodarowania takich fragmentów miejscowo ści nale ży okre śli ć w ramach planów miejscowych, które postulowane s ą do sporz ądzenia. W gminie Subkowy nie wyznacza si ę obszarów wymagaj ących przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, a tak że obszarów rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000m 2.

2.9. Obszary dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne

Do terenów, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nale żą wyznaczone w studium nowe tereny inwestycyjne oraz tereny przekształce ń funkcjonalno-przestrzennych, wymienione w rozdziale 2.1.1. Ponadto gmina zamierza sporz ądzi ć plany miejscowe dla obszarów lokalizacji urz ądze ń produkuj ących energi ę ze źródeł odnawialnych o mocy przekraczaj ącej 100kW, w tym farm elektrowni wiatrowych wraz z ich stref ą ochronn ą oraz obszarów lokalizacji elektrowni fotowoltaicznych. Zasi ęgi przestrzenne tych planów zostan ą okre ślone w analizach zasadno ści przyst ąpienia do sporz ądzania planów miejscowych.

2.10. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej

Rolnicza przestrze ń produkcyjna W zakresie kształtowania krajobrazu rolniczego postuluje si ę propagowanie zasad rolnictwa ekologicznego (zrównowa żonego), w tym:

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 58 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 164 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

1) Kształtowanie struktury krajobrazu rolniczego w sposób stymuluj ący utrzymanie lub wzrost ró żnorodno ści biologicznej, przez ró żnicowanie warunków siedliskowych ro ślin i przez stwarzanie warunków ostojowych dla mo żliwie jak najwi ększej liczby gatunków zwierz ąt. W tym celu nale ży wykorzystywa ć niezagospodarowane obszary rolnicze oraz popiera ć i propagowa ć przekształcanie pól o niskich klasach bonitacyjnych gleb na zadrzewienia śródpolne, zalesienia, drobne zbiorniki wodne itp. 2) Na obszarach u żytkowanych rolniczo pozostawianie nieprzeorywanych pasów gruntu wokół oczek wodnych i wszelkiego typu mokradeł, w celu umo żliwienia rozwoju półnaturalnych zbiorowisk ro ślinnych, które spontanicznie tworz ą si ę w wyniku braku bezpo średniego u żytkowania (zaro śla, szuwary, ugrupowania ro ślinno ści bagiennej) lub pod wpływem koszenia i wypasu. 3) W dolinach rzek zachowanie tradycyjnej gospodarki ł ąkowej, a zwłaszcza nie zast ępowanie półnaturalnych ł ąk przez pola i intensywne u żytki zielone, które ze wzgl ędu na sposób uprawy przyczyniaj ą si ę m.in. do eutrofizacji i innych zanieczyszcze ń wód powierzchniowych. 4) Ochrona ekosystemów półnaturalnych (np. ł ąk) w warunkach normalnego użytkowania gospodarczego du żych obszarów. Poniewa ż ekosystemy te powstały i utrzymuj ą si ę w wyniku ró żnych form działalno ści ludzkiej, nale ży piel ęgnowa ć tradycyjne sposoby gospodarowania, przynajmniej w takim zakresie, aby ww. typy ekosystemów utrzymywały si ę. 5) Ochrona zadrzewie ń i zakrzewie ń śródpolnych oraz d ąż enie do ich wi ększego udziału powierzchniowego, przez popieranie spontanicznego rozwoju drzew i krzewów na miedzach, wokół oczek wodnych i innych miejsc nienadaj ących si ę do rolniczego wykorzystania. 6) Ochrona wszystkich torfowisk w kompleksach pól uprawnych przez zaniechanie odwodnie ń i zapobieganie eutrofizacji. 7) Tworzenie barier biologicznych, przeciwdziałaj ących rozprzestrzenianiu si ę zanieczyszcze ń przez migracj ę wodn ą oraz powstawaniu erozji wietrznej i wodnej. 8) Zaniechanie osuszania ł ąk, torfowisk i mokradeł (unikanie nadmiernych melioracji).

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 59 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 165 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

9) Rekultywacja drobnych terenów zdewastowanych zgodnie z zasad ą kształtowania zró żnicowanych warunków środowiskowych, stosuj ąc głównie kierunek rekultywacji fitomelioracyjny i krajobrazowy. Wszelkie działania powinny by ć prowadzone z uwzgl ędnieniem wymogów ochrony obszarów Natura 2000 przewidzianych w przepisach odr ębnych oraz reguły nie pogarszania przedmiotów ochrony w tych obszarach.

Kompleksy le śne Zbiorowiska le śne pełni ą istotne funkcje fizjotaktyczne, ekologiczne i krajobrazowe. Najwa żniejsze funkcje fizjotaktyczne to: • hydrologiczna (wzrost retencji, ograniczenie spływu, wyrównanie stanów wód); • glebotwórcza i glebochronna (utrwalenie podło ża, ochrona przed erozj ą wodn ą i wietrzn ą); • klimatotwórcza (specyficzne warunki klimatyczne wnętrza lasu i jego otoczenia); • higieniczna (pochłanianie zanieczyszcze ń atmosferycznych, d źwi ękochłonno ść , ograniczenie spływu zanieczyszcze ń do wód powierzchniowych). Funkcja ekologiczna lasów polega przede wszystkim na tworzeniu warto ściowych nisz ekologicznych dla wielu gatunków zwierz ąt oraz na stymulowaniu migracji ro ślin i zwierz ąt w ró żnych skalach przestrzennych. Funkcja krajobrazowa wynika ze znaczenia zbiorowisk le śnych dla kształtowania fizjonomii terenu. Na terenie gminy Subkowy ekosystemy le śne reprezentowane s ą przez nast ępuj ące typy zbiorowisk: • lasy gr ądowe i żyzne buczyny ni żowe; • lasy bukowe i bukowo-dębowe; • olsy i zaro śla wierzbowe; • brzeziny bagienne; • porolne nasadzenia drzew iglastych i li ściastych. Ponadto wyst ępuj ą czy żnie oraz wikliny nadrzeczne i nasadzenia wierzb w dolinie Wisły. Cz ęść lasów na terenie gminy pełni funkcj ę lasów ochronnych, s ą to lasy wodochronne oraz ochronne wokół miejscowo ści.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 60 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 166 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

Wszystkie lasy na obszarze gminy podlegaj ą ochronie w sensie terytorialnym – nie przewiduje si ę nowych funkcji niele śnych w projekcie studium. Gospodarka le śna według zasad ustalonych w planach urz ądzenia lasu.

2.11. Obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą oraz obszary osuwania si ę mas ziemnych

Obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi i osuwania si ę mas ziemnych w gminie Subkowy zostały omówione w rozdziale 3.6 Uwarunkowa ń. W zagospodarowaniu obszarów szczególnego zagro żenia powodzi ą obowi ązuj ą ograniczenia wynikaj ące z art. 40 ust. 1 pkt 3 i art. 88 l ust. 1 ustawy Prawo Wodne.

2.12. Obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny

Nie wyst ępuj ą na obszarze gminy

2.13. Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. Nr 41, poz. 412, z pó źn. zm.)

Obszary nie wyst ępuj ą w gminie.

2.14. Obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji lub rekultywacji

Obszary wymagaj ące przekształce ń to np. tereny zdewastowane, nieu żytkowane, wymagaj ące przekształce ń funkcjonalnych i przestrzennych. Mog ą to by ć np. tereny poeksploatacyjne, tereny przekształce ń dawnych baz rolniczych, tereny poprzemysłowe, itp. Obecnie obszary te s ą przedmiotem indywidualnych działa ń

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 61 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 167 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

poszczególnych inwestorów nie przewiduje si ę obj ęcia ich specjalnymi gminnymi programami przestrzennymi. W obszarze gminy Subkowy wyró żniono dwie grupy obszarów przewidywanych do przekształce ń, s ą to:  Obszary humanizacji zabudowy blokowej, do których zalicza si ę nast ępuj ące zespoły zabudowy blokowej we wsiach Radostowo, Mały Garc i Gorz ędziej; celem działa ń jest poprawa warunków życia mieszka ńców, podniesienie atrakcyjno ści przestrzeni poprzez popraw ę estetyki obiektów i standardu technicznego oraz uporz ądkowanie otoczenia (przestrzeni publicznych)  Obszary przekształce ń funkcjonalno - przestrzennych terenów nieu żytkowanych lub u żytkowanych ekstensywnie, do których zalicza si ę obszary dawnych baz rolniczych we wsiach Wielgłowy i Wielka Sło ńca; celem działa ń jest zmiana funkcji obszarów – dopuszczanie również pozarolniczego wykorzystania, wykorzystanie istniej ących obiektów do nowych działalno ści.

2.15. Granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych

W obszarze gminy Subkowy tereny kolejowe stanowi ą tereny zamkni ęte.

2.16. Obszary funkcjonalne o znaczeniu lokalnym, w zale żno ści od uwarunkowa ń i potrzeb zagospodarowania wyst ępuj ących w gminie

1. Ograniczenia w zagospodarowaniu terenów oraz przekształcenia krajobrazu wskutek realizacji inwestycji energetycznych

Planowane inwestycji energetyczne w gminie Subkowy i s ąsiedniej gminie Pelplin: farmy wiatrowe oraz elektrownia konwencjonalna projektowana w miejscowo ści Rajkowy spowoduj ą ograniczenia w zagospodarowaniu terenów i w lokalizacji zabudowy. Ograniczenia te dotycz ą przede wszystkim stref ochronnych planowanych przedsi ęwzi ęć , na obszarze których wyst ąpi ą przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Obszary, gdzie spodziewane s ą bezpo średnie negatywne oddziaływania hałasu dotycz ą terenów rolniczych, zatem ograniczenia w zagospodarowaniu terenów obj ąć mog ą zakaz lokalizowania zabudowy

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 62 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 168 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

zagrodowej, w szczególno ści budynków mieszkalnych w tej zabudowie. Szczegółowe zasi ęgi ogranicze ń zostały okre ślone w raportach oddziaływania na środowisko planowanych przedsi ęwzi ęć , a dla niezaprojektowanych jeszcze inwestycji zostan ą okre ślone na kolejnych etapach ich przygotowania do realizacji.

W wyniku realizacji i funkcjonowania planowanych inwestycji energetycznych: farm wiatrowych w gminie Subkowy oraz elektrowni konwencjonalnej w gminie Pelplin o znaczeniu ponadlokalnym całkowicie zmieni si ę charakter krajobrazu gminy. Harmonijny dotychczas krajobraz rolniczy terenów otwartych, w wielkiej obszarowo strefie oddziaływania wizualnego, stanie si ę krajobrazem technicznym, zupełnie nowym w tym miejscu pod wzgl ędem formy i tre ści. Planowane inwestycje spowoduj ą zmiany w krajobrazie trwałe i nieodwracalne. Niestety zmiany te, ze wzgl ędu na skal ę tych przedsi ęwzi ęć nie mog ą by ć wyeliminowane i w niewielkim tylko stopniu złagodzone. Łagodzenie skutków oddziaływania krajobrazowego wymaga np. działa ń porz ądkowych i kompensacyjnych w otoczeniu planowanych obiektów infrastrukturalnych, zwłaszcza w obszarach zabudowanych i ich bezpo średnim sąsiedztwie, takich jak: wprowadzanie wielopi ętrowej zieleni izolacyjnej, odnow ę zieleni wysokiej we fragmentach przestrzeni publicznej i w obsadzeniach przydro żnych, zwłaszcza wzdłu ż najcz ęś ciej ucz ęszczanych dróg, rewaloryzacj ę istniej ącej zabudowy i zagospodarowania oraz estetyzacj ę otoczenia.

2. Nadmiar terenów inwestycyjnych w stosunku do potrzeb rozwojowych gminy.

Wyznaczenie ogromnej liczby terenów inwestycyjnych, które obecnie s ą u żytkowanie rolniczo spowodowa ć mo że niekontrolowane rozprzestrzenianie si ę zabudowy i przekształcenia tradycyjnego krajobrazu gminy, tym bardziej, że nie znajduje ono potwierdzenia w dotychczasowych trendach rozwojowych gminy. Takie inwestowanie generuje koszty z uwagi na konieczno ść budowy, modernizacji i utrzymania dróg gminnych oraz budowy kilometrów sieci wodoci ągowej i kanalizacyjnej obsługuj ącej cz ęsto niewielk ą ilo ść mieszka ńców lub pojedyncze zakłady produkcyjne, a tak że konieczno ść rozwoju komunikacji publicznej, w szczególno ści dróg gminnych. Zwłaszcza wyznaczanie w obszarze gminy kolejnych, nowych terenów inwestycyjnych przy braku wypełnienia struktur ą przestrzenn ą terenów dotychczas wyznaczonych w obowi ązuj ących planach miejscowych. Gmina Subkowy mo że sta ć

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 63 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 169 Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne “DOM” Sp. z o.o. Starogard Gda ński

si ę gmin ą zurbanizowan ą, a co za tym idzie, mo że utraci ć dotychczasowy rolniczy charakter zagospodarowania otoczenia miejscowo ści. Bardzo wa żne jest te ż odpowiednie sterowanie procesami rozwojowymi, tzn. przeznaczanie na nowe funkcje terenów sukcesywnie, w miar ę potrzeb i po zagospodarowaniu w pierwszej kolejno ści obszarów posiadaj ących wyposa żenie w infrastruktur ę techniczn ą.

Zmiana/aktualizacja Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 64 Gminy Subkowy Cz ęść II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 170 ZAŁĄCZNIK Nr 3 do Uchwały Nr VI/26/15 Rady Gminy Subkowy z dnia 26 marca 2015 r.

Uzasadnienie przyjętych rozwiązań

oraz synteza ustaleń projektu studium

1. Uzasadnienie przyjętych rozwiązań

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Subkowy to dokument własny gminy, sporządzony przez Wójta Gminy, na podstawie Ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz Uchwały Nr XII/103/11 Rady Gminy Subkowy z dnia 23 grudnia 2011r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.

Studium... nie jest przepisem gminnym i nie stanowi podstawy prawnej wydawanych w gminie decyzji administracyjnych. Jest natomiast wykładnią gminnej polityki przestrzennej i jedynym dokumentem, w którym gmina określa zasady rozwoju przestrzennego jako całości w swoich granicach administracyjnych, a ponadto ustalenia studium są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych. Studium ma również na celu uporządkowanie informacji o gminie, zebranie danych o występujących i przyszłych uwarunkowaniach decydujących o rozwoju gminy Subkowy oraz wskazanie takich kierunków zagospodarowania i takich zasad polityki przestrzennej, aby jak najlepiej zharmonizować przyszły rozwój, wykorzystać posiadane szanse i spełnić oczekiwania społeczności gminy.

W 2009 roku Gmina Subkowy sporządziła i uchwaliła aktualnie obowiązujące Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego – jako zmianę/całościową aktualizację poprzedniego dokumentu, sporządzonego w 1999 roku. Była to zmiana poprzedniego dokumentu w granicach gminy, wynikająca głównie z potrzeby dostosowania go do nowych wymogów prawnych. Od czasu sporządzenia w 2009 roku aktualnie obowiązującego dokumentu studium nie uchwalono żadnych jego zmian.

W 2011 roku przystąpiono do zmiany – aktualizacji dokumentu studium, spowodowanej m.in. ilością złożonych do Urzędu Gminy wniosków o sporządzenie/zmianę miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego – co wymagało wyprzedzającej zmiany studium. Wśród składanych wniosków znalazły się wnioski dotyczące urządzeń produkujących energię ze źródeł odnawialnych (farm elektrowni wiatrowych, czy ogniw fotowoltaicznych).

Zmiana studium dotyczy obszaru całej gminy w granicach administracyjnych i stanowi całościową aktualizację dokumentu, tym samym zastąpi dotychczasowy dokument.

Główne kierunki rozwojowe poszczególnych miejscowości gminy oraz dyspozycje terenowe dla rozwoju nowych funkcji nie zmieniły się znacząco, ale wymagały uściślenia zasięgu przestrzennego terenów rozwojowych oraz uszczegółowienia zapisów ustaleń. Istotną zmianą jest lokalizacja strefy rozwoju funkcji gospodarczych w związku z planowaną inwestycją energetyczną (elektrownia węglowa) w sąsiedniej gminie Pelplin. Studium odpowiada także na współczesne wymogi w zakresie rozmieszczenia urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100kW (np. elektrowni wiatrowych, czy ogniw fotowoltaicznych), wskazując na obszarze gminy obszary predysponowane do rozwoju takich funkcji. Studium uwzględnia też, w możliwym zakresie, złożone wnioski o zmianę przeznaczenia gruntów składane przez zainteresowane osoby i instytucje.

Opracowane prognozy rozwoju demograficznego wskazują na stopniowy wzrost liczby ludności gminy (o ok. 9% do roku 2030), przy znaczących zmianach struktury wieku ludności, która wpływa w dużym stopniu na potrzeby społeczno - gospodarcze rozwoju gminy (liczba dzieci i młodzieży w wieku przedprodukcyjnym 0- 17 lat będzie spadała i do 2030 zmniejszy się w stosunku do stanu obecnego o blisko 11%, zaś grupa wiekowa 60/65 i więcej będzie systematycznie przyrastać by w końcu prognozowanego okresu wzrosnąć o ok.98%). Analiza potrzeb w zakresie mieszkalnictwa wskazuje na przyrost mieszkań do 2030 roku o około 500

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 173 w stosunku do stanu istniejącego.

Gmina ma charakter rolniczy – bardzo dobre jakościowo grunty rolne będą nadal wykorzystywane dla intensywnej gospodarki rolnej. Istniejące walory środowiska przyrodniczego (dolina rzeki Wisły we wschodniej oraz lasy w zachodniej części gminy) oraz wartości dziedzictwa kulturowego (obszary i obiekty zabytkowe) i krajobrazu (ekspozycje widokowe w dolinie rzeki Wisły) predysponują obszar gminy także dla rozwoju funkcji turystycznych i rekreacyjnych. W obszarze gminy wskazano również najbardziej optymalne obszary rozmieszczenia urządzeń energetyki odnawialnej.

Władze samorządowe same rozstrzygają, jak najefektywniej wykorzystać i powiększać trwałą bazę materialną rozwoju oraz zasoby naturalne gminy. Określone w studium zasady polityki przestrzennej stanowią deklarację działań samorządu w poszczególnych dziedzinach, które mają odniesienie do przestrzeni.

Do projektu zmiany studium sporządzono prognozę oddziaływania na środowisko, która jest elementem strategicznej oceny oddziaływania na środowisko zgodnie ustawą z dnia 03 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t. j. Dz. U. 2013 poz. 1235), przeprowadzanej dla dokumentu zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Subkowy.

2. Skrót ustaleń studium

W pierwszej części studium („Uwarunkowania”) przedstawiono uwarunkowania z podziałem na uwarunkowania zewnętrzne sformułowane w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju 2030, strategii województwa pomorskiego (2012r.) planie zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego (2009) oraz uwarunkowania wewnętrzne, tkwiące w przestrzeni gminy, z podziałem na kategorie określone w art. 10, ust. 1 Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Na podstawie uwarunkowań przestrzennych oraz biorąc pod uwagę wyniki prognozy demograficznej do roku 2030 sformułowano ustalenia studium, które stanowią wykładnię polityki przestrzennej gminy na najbliższe lata.

Kierunki zagospodarowania przestrzennego wskazane w Studium są kontynuacją dotychczasowych procesów inwestycyjnych, zapisów dotychczasowych planów miejscowych, które straciły ważność (plan ogólny gminy), obowiązujących planów miejscowych, planów miejscowych będących w opracowaniu, a także dokonanych podziałów geodezyjnych oraz zgłoszonych wniosków i propozycji dotyczących zagospodarowania.

Gmina Subkowy ogólnie jest gminą o charakterze rolniczym. Aktualne procesy inwestycyjne prowadzą do wyodrębniania się obszarów o charakterze innym niż rolniczy. W celu ustalenia zasad rozwoju przestrzennego poszczególnych części obszaru gminy ustala się obszary o wyróżniającym się przeznaczeniu. Podstawą wyodrębnienia obszarów o zróżnicowanym sposobie użytkowania i kierunków zagospodarowania przestrzennego było:

istniejące użytkowanie, zagospodarowanie i uzbrojenie terenu

naturalne elementy środowiska – ściana lasu, brzeg jeziora, rzeka, itp.

główne trasy komunikacyjne

predyspozycje naturalne terenu dla rozwoju nowych funkcji

zamierzenia, plany oraz możliwości przekształceń terenów otwartych

W obszarze gminy wyodrębniono następujące obszary:

A – wielofunkcyjne ośrodki wiejskie – obejmuje zwarty obszar miejscowości Subkowy.

W tym obszarze następuje koncentracja podstawowych usługi dla ludności (oświata, administracja, opieka społeczna, infrastruktura komunalna, handel i gastronomia).

B – tradycyjne wsie o charakterze rolniczym – obejmuje zwarte obszary większości miejscowości w gminie:

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 174 Mała Słońca, Wielka Słońca, Mały Garc, Rybaki, Narkowy, Radostowo, Brzuśce, Waćmierz.

Są to miejscowości o największej ilości zabudowy związanej z rolnictwem (zabudowy zagrodowej, duże gospodarstwa rolnicze) oraz o zachowanym układzie przestrzennym miejscowości. Miejscowości te nie rozrastają się w niekontrolowany sposób – nacisk inwestycyjny występuje głównie wzdłuż ciągów komunikacyjnych.

C – nowe obszary zabudowy mieszkaniowej – obejmuje miejscowości z większymi obszarami położonymi poza zwartą zabudową miejscowości, w okolicach wsi: Wielgłowy, Brzuśce oraz rozrastający się obszar wsi Gorzędziej i Subkowy (po zachodniej stronie wsi).

Są to głównie obszary objęte miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego będącymi w opracowaniu o przeznaczeniu jako wiodąca zabudowa mieszkaniowa z drobnymi usługami.

D – obszary możliwej lokalizacji farm wiatrowych – obejmuje obszary możliwej lokalizacji turbin elektrowni wiatrowych wraz ze strefą ochronną.

Są to zarówno tereny wskazane jako najkorzystniejsze do lokalizacji farm elektrowni wiatrowych w opracowaniu ekofizjograficznym jak i obszary, których przeznaczenie zostało już określone uchwalonymi lub będącymi w opracowaniu miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego oraz wydanymi decyzjami o lokalizacji zabudowy, a także rezerwowane na ten cel w dotychczasowym studium.

E – strefy poszukiwań nowych terenów inwestycyjnych – potencjalna oferta inwestycyjna gminy w zakresie różnych funkcji

obejmuje obszary rozwoju zabudowy o wiodącej funkcji produkcyjnej i magazynowo-składowej, usługowo- produkcyjnej oraz mieszkaniowo-usługowej położone dogodnie w stosunku do ponadlokalnych szlaków komunikacyjnych (węzeł autostrady A1 – Swarożyn oraz droga krajowa nr 91 i 22 oraz droga wojewódzka nr 230, a także linia kolejowa), obszary koncentrują się na północ od wsi Subkowy, w rejonie miejscowości Subkowy – Dworzec, na północ od wsi Wielgłowy oraz w rejonie wsi Waćmierz.

W zakresie głównych kierunków zmian w strukturze przestrzennej gminy wyznacza się w studium pięć generalnych typów obszarów:

1. obszary możliwego, docelowego zainwestowania tworzące zwartą zabudowę miejscowości,

2. obszary rozwoju zabudowy,

3. zabudowa wzdłuż istniejących ciągów komunikacyjnych,

4. obszary lokalizacji farm wiatrowych

5. obszary zabudowy rozproszonej i niezabudowane.

Obszary docelowo zabudowane i zainwestowane – to obszary zabudowane lub przeznaczone do zabudowy, w ramach których zostaną zaspokojone potrzeby rozwoju przestrzennego wynikające z przyjętych kierunków rozwoju gminy, prognoz demograficznych, możliwości rozwoju komunikacji i infrastruktury przestrzennej oraz wniosków o zmianę przeznaczenia gruntów z ostatnich kilku lat.

W obszarze tym wyznacza się:

obszar istniejącej zabudowy i obszar kontynuacji zabudowy w najbliższym sąsiedztwie; lokalizacja nowej zabudowy nie powoduje budowy nowych dróg publicznych stanowiących powiązania między wsiami oraz magistralnych sieci infrastruktury technicznej, lecz odbywa się w oparciu o rozbudowę istniejących systemów infrastruktury transportowej i technicznej, w skład tego obszaru wchodzą także tereny przeznaczone pod zabudowę i zainwestowanie według obowiązujących i będących w opracowaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. W obszarach tych zawierają się obszary kontynuacji zabudowy wzdłuż ciągów komunikacyjnych.

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 175 nowe większe tereny inwestycyjne, które obejmują tereny inwestycyjne, na których przewiduje się lokalizację zabudowy o podstawowej, wiodącej funkcji określonej w studium; są to nowe tereny inwestycyjne wyznaczone w studium, dla których gmina zamierza opracować miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

Obszary lokalizacji farm wiatrowych

W obszarach tych przewiduje się możliwość lokalizacji obiektów budowlanych niezbędnych dla funkcjonowania zespołów elektrowni wiatrowych, w tym:

turbin elektrowni wiatrowych,

dróg wewnętrznych związanych z funkcjonowaniem farmy wiatrowej

włączeń dróg wewnętrznych do komunikacji publicznej,

urządzeń i obiektów elektroenergetyki, w tym:

linii elektroenergetycznych wysokich napięć odprowadzających energię wytworzoną z wiatru do systemu elektroenergetycznego,

abonenckich Głównych Punktów Zasilania

linii elektroenergetycznych średnich napięć łączących poszczególne elektrownie wiatrowe,

innych obiektów związanych z funkcjonowaniem zespołu elektrowni wiatrowych

Obszary zabudowy rozproszonej i niezabudowane – to obszary dotychczas niezabudowane i nieprzeznaczone do zabudowy, za wyjątkiem zabudowy związanej z gospodarką rolną, infrastrukturą techniczną i komunikacyjną, na którym priorytetowym zadaniem jest ochrona walorów środowiska przyrodniczego oraz utrzymanie produkcyjnej funkcji gruntów rolnych.

Wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych, na obrzeżach istniejących zwartych obszarów zabudowy miejscowości dopuszcza się rozwój zabudowy o charakterze mieszkaniowym, zagrodowym i usług nieuciążliwych.

Oprócz polityki rozwojowej gminy, studium określa działania ochronne niezbędne dla ochrony cennych obszarów i obiektów środowiska przyrodniczego i dziedzictwa kulturowego w nawiązaniu do ponadlokalnej polityki ochronnej.

W zakresie zasad ochrony środowiska i jego zasobów oraz ochrony przyrody określono w szczególności:

zasady odnoszące się do obszaru całej gminy,

działania w zakresie zagospodarowania przestrzennego, w tym: zasady ochrony litosfery i gleb, ochrony wód powierzchniowych i podziemnych, ochrony powietrza, ochrony biosfery i krajobrazu oraz kształtowania ekologicznych warunków życia,

zasady odnoszące się do terenów potencjalnej lokalizacji farm wiatrowych.

W zakresie zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków określono w szczególności:

zasady wynikające z gminnego programu opieki nad zabytkami (wymagającego uaktualnienia oraz uwzględnienia zasobu wojewódzkiej ewidencji zabytków),

zasady ochrony i dopuszczalne sposoby zagospodarowania zasobów środowiska kulturowego, w tym: wartościowych układów przestrzennych miejscowości, historycznych cmentarzy i parków, elementów ekspozycji krajobrazu (w tym ciągów widokowych z wału Wisły) oraz obiektów archeologicznych.

Wskazane w studium kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy zabezpieczają potrzeby rozwojowe

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 176 gminy w perspektywie kilkunastu najbliższych lat i są dostosowane do możliwości rozwojowych gminy.

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 177 ZAŁĄCZNIK Nr 4 do Uchwały Nr VI/26/15 Rady Gminy Subkowy z dnia 26 marca 2015 r.

Rozstrzygnięcie dotyczące sposobu rozpatrzenia uwag wniesionych do projektu zmiany studium wyłożonego do publicznego wglądu

Rada Gminy Subkowy ustala, co następuje:

1. Projekt zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Subkowy był wyłożony do publicznego wglądu od 03.10.2014r. do 31.10.2014 r., a termin składania uwag upłynął dnia 25.11.2014 r.

2. Do projektu zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Subkowy złożono 15 pism zawierających uwagi a także opinie, komentarze do ustaleń projektu studium.

3. Wójt Gminy Subkowy rozstrzygnął złożone uwagi i postanowił wprowadzić w przedkładanej Radzie Gminy do uchwalenia zmianie studium, w stosunku do projektu wyłożonego do publicznego wglądu, następujące zmiany:

- zlikwidowano trzy obszary możliwej lokalizacji farm wiatrowych (elektrowni wiatrowych wraz ze strefą ochronną) w okolicy miejscowości Radostowo, Brzuśce, Starzęcin oraz pomniejszono obszary możliwej lokalizacji farm wiatrowych (elektrowni wiatrowych wraz ze strefą ochronną) w okolicy miejscowości Subkowy – jako uwzględnienie 4 pism zawierających protesty i uwagi dotyczące obszarów możliwej lokalizacji farm wiatrowych przesłane przez mieszkańców ww. miejscowości;

- powiększono obszar możliwego, docelowego zainwestowania tworzący zwartą strukturę miejscowości Subkowy oraz Brzuśce – jako uwzględnienie 4 pism z prośbą o włączenie działek do obszaru możliwego docelowego zainwestowania tworzącego zwartą strukturę miejscowości (tereny bezpośrednio graniczące z obszarem);

- powiększono strefę poszukiwań nowych terenów inwestycyjnych w obrębie Brzuśce, obejmując całą działkę 67/5 – uwaga pana K. S.;

- doprecyzowano zapisy dotyczące terenu do przekształceń w Wielgłowach – uwaga pana J. Z.;

- pozostałe postulaty złożone w pismach są uwzględnione przynajmniej w części – uwagi dotyczące przeznaczenia terenów rolnych na tereny zabudowy mieszkaniowej, mieszkaniowo-usługowej lub usługowej uwzględnione zostały częściowo wzdłuż dróg, gdzie na planszy studium wskazane zostały kierunki rozwoju miejscowości – dopuszczalna jest zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, zagrodowa oraz usługowa (nieuciążliwa).

4. Wykaz uwag częściowo nieuwzględnionych:

a) uwagi pana J. Z. (wpłynęła 14.10.2014 r.) nie uwzględniono w części dot. obszarów lokalizacji farm wiatrowych na obszarze Natura 2000 – obszar lokalizacji farm wiatrowych został usunięty wskutek innych uwag;

b) uwagi państwa S. i A. M. (wpłynęła 04.11.2014 r.) nie uwzględniono w części działki poza obszarem kierunku rozwoju miejscowości oraz w strefie kontrolowanej gazociągu;

c) uwagi państwa J. P., A. D. oraz T. D. (wpłynęła 07.11.2014 r.) nie uwzględniono w terenach rolnych poza miejscowościami oraz poza terenami wzdłuż dróg, gdzie wskazane zostały kierunki rozwoju miejscowości – brak jest uzasadnienia dla wyznaczenia nowego dużego terenu inwestycyjnego;

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 178 d) uwagi państwa E. P.-S. oraz W. S. (wpłynęła 20.11.2014 r.) nie uwzględniono w terenach rolnych poza obszarem wskazanym w studium jako kierunki rozwoju miejscowości (wzdłuż drogi Rybaki – Mała Słońca).

5. W związku z powyższym wszystkie złożone uwagi zostały uwzględnione w całości lub przynajmniej w części w przedkładanym Radzie Gminy do uchwalenia projekcie studium; brak jest uwag całkowicie nieuwzględnionych.

Id: 9b5fc167-2dbf-4b0c-94c5-6aa33b94abef. Ogłoszony Strona 179