Yüzyıl Dönümünde Bir Valide Sultan: Safiye Sultan'ın Hayatı Ve Eserleri

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Yüzyıl Dönümünde Bir Valide Sultan: Safiye Sultan'ın Hayatı Ve Eserleri T.C. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ YÜZYIL DÖNÜMÜNDE BİR VALİDE SULTAN: SAFİYE SULTAN’IN HAYATI VE ESERLERİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Mustafa ALTUN Enstitü Anabilim Dalı : Tarih Enstitü Bilim Dalı : Osmanlı Müesseseleri ve Medeniyeti Tez Danışmanı: Prof. Dr. Arif BİLGİN AĞUSTOS – 2019 ÖNSÖZ Vâlide Safiye Sultan, 16. yüzyıl Osmanlı tarihinin en önemli şahsiyetlerinden birisidir. "Kadınlar Saltanatı" olarak adlandırılan 16. ve 17. Yüzyıllar bu alanda tam incelenememiş olup, az olan akademik literatür ise dağınık vaziyettedir. Bu çalışmamızda Valide Safiye Sultan hakkındaki mevcut akademik literatürü derleyerek ve yeni bulunan bilgileri eklemeye çalışarak Valide Safiye Sultan’ın hayatına ışık tutmaya çalıştık. Başta, büyük bir sabırla yoğun bir literatür okuma ve yazım sürecinde bana destek olan saygıdeğer danışmanım Prof. Dr. Arif BİLGİN hocama, bana çok değerli kitaplar önererek ufkumu açan Arş. Gör. Şaduman TUNCER hocama, tüm bu zorlu süreçte yanımda olup beni motive eden dostlarım Yasemin GÜNDOĞDU, Tuğba DEMİRCİ, Fatma ALTIOK, Ümmügülsüm KAYĞUSUZ, Esra TOKER’e okumalarımı yapan editör Merve KIRMAN, Dilek TUTAN ve Ezgi MARANGOZ’a eserlerinden faydalandığım bütün değerli hocalara ve son olarak maddi manevi desteklerini benden esirgemeyen ve tezimi okuyarak fikirlerini benimle paylaşan ablalarım Şehnaz ALTUN KELEŞ, Hümeyra DEMİRCİOĞLU, Zübeyda CİRİT ve Züleyha GELEÇ’e, her an yolumu aydınlatan babam İzzet ALTUN’a ve benim “Valide Sultanım” sevgili annem Zehra ALTUN‘a teşekkürü bir borç bilirim. Mustafa Altun 29.08.2019 İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER ............................................................................................................... i KISALTMALAR ............................................................................................................ ii RESİM LİSTESİ ............................................................................................................ iii FOTOĞRAF LİSTESİ .................................................................................................. iv PLAN LİSTESİ ............................................................................................................... v ÖZET .......................................................................................................................................... vi SUMMARY ............................................................................................................................... vii GİRİŞ ............................................................................................................................... 1 BÖLÜM 1: CARİYELİKTEN SULTAN EŞLİĞİNE VE ŞEHZADE ANALIĞINA5 1.1. Safiye Sultan’ın Kökeni ............................................................................................. 5 1.3. Cariyelikten Başhasekiliğe ....................................................................................... 17 1.5. Padişah Eşi Olarak Safiye Sultan ............................................................................. 23 BÖLÜM 2: VALİDE SAFİYE SULTAN .................................................................... 27 2.1. Valide Sultan Oluşu ................................................................................................. 27 2.2. Etkin Bir Siyasi Aktör Olarak: Valide Safiye Sultan ............................................... 38 2.3. Rüşvet mi Hediye mi? Sınırda Duran Bir Valide Sultan ......................................... 46 BÖLÜM 3: HAYIR ESERLERİ VE ÖLÜMÜ ........................................................... 53 3.1. Valide Safiye Sultan’ın Hayır Eserleri ..................................................................... 53 3.2. Son Zamanları .......................................................................................................... 70 3.3. Vefatı ........................................................................................................................ 74 SONUÇ ........................................................................................................................... 77 KAYNAKÇA ................................................................................................................. 78 EKLER ........................................................................................................................... 92 ÖZGEÇMİŞ ................................................................................................................. 101 i KISALTMALAR bkz. : Bakınız BOA. : Başkanlık Osmanlı Arşivi Der. : Derleyen Dğr. : Diğerleri ed. : Editör haz. : Hazırlayan Ktb. : Kütüphane nr. : Numara S. : Sayı s. : Sayfa TDV. : Türkiye Diyanet Vakfı trc. : Tercüme eden TSM. : Topkapı Sarayı Müzesi TSMK. : Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi TTK. : Türk Tarih Kurumu yay. : Yayımlayan yy. : Yüzyıl ii RESİM LİSTESİ Resim 1: III. Murad’ın Hasekisi ve III. Mehmed’in Annesi Safiye Sultan. .................. 10 Resim 2: III. Murad’ın Hasekisi ve III. Mehmed’in Annesi Safiye Sultan. .................. 11 Resim 3: III. Murad’ın Hasekisi ve III. Mehmed’in Annesi Safiye Sultan. .................. 13 Resim 4: III. Murad’ın Hasekisi ve III. Mehmed’in Annesi Safiye Sultan’a Atfedilen Tablo. .............................................................................................................. 14 Resim 5: III. Murad’ın Hasekisi ve III. Mehmed’in Annesi Safiye Sultan’a Atfedilen Tablodan Yazı Ayrıntısı. ................................................................................ 15 Resim 6: Ressam Tintoretto Tarafından Çizilen 1560 Tarihli Tablo ............................ 16 Resim 7: Manisa Şehri ve Manisa Sarayı’nı Gösteren Minyatür. ................................. 18 Resim 8: Sultan III. Mehmed’in Eğri Seferinden Dönüşte İstanbul’a Muzaffer Bir Şekilde Girişini Gösteren Minyatür. ............................................................... 38 Resim 9: Yeni Camii Külliyesi Gravürü. (İstanbul/Eminönü) ...................................... 60 Resim 10: Sarây-ı Atîk-i Âmire ve Süleymaniye Külliyesi’nin tasvir edildiği Cornelius Loos tarafından çizilen 1710 tarihli gravür .................................................... 71 iii FOTOĞRAF LİSTESİ Fotoğraf 1: Sultan III. Murad Türbesinden Getirilen Kaşbastı. .................................... 12 Fotoğraf 2: XX. Yüzyıl Başlarında Manisa Sarayı’ndan Kalan Fatih Kulesi. ............. 19 Fotoğraf 3: Topkapı Sarayı Harem. III. Murad Has Odası. .......................................... 26 Fotoğraf 4: Topkapı Sarayı Harem. Valide Sultan Dairesi. .......................................... 34 Fotoğraf 5: Topkapı Sarayı Harem. Valide Sultan Taşlığı. .......................................... 34 Fotoğraf 6: Topkapı Sarayı Harem. Hünkâr ve Valide Sultan Hamamı. ...................... 35 Fotoğraf 7: Yeni Camii (İstanbul/Eminönü) ................................................................. 60 Fotoğraf 8: Yeni Camii Hünkâr Kasrına Geçiş Kısmı (İstanbul/Eminönü) ................. 61 Fotoğraf 9: Yeni Camii İçi (İstanbul/Eminönü). .......................................................... 61 Fotoğraf 10: Melike Safiye Camii Kapı Üzerindeki İnşa Kitabesi (Mısır/Kahire) ....... 66 Fotoğraf 11: Melike Safiye Camii (Mısır/Kahire) ........................................................ 68 Fotoğraf 12: Melike Safiye Camii Avlusu (Mısır/Kahire). .......................................... 68 Fotoğraf 13: Melike Safiye Camii (Mısır/Kahire) ........................................................ 69 Fotoğraf 14: Melike Safiye Camii İçi (Mısır/Kahire) .................................................. 69 Fotoğraf 15: Ayasofya Sultan III. Murad Türbesi (İstanbul) ....................................... 75 Fotoğraf 16: Ayasofya. Sultan III. Murad Türbesi İçi (İstanbul). ................................ 75 iv PLAN LİSTESİ Plan 1: Yeni Camii Külliyesi Planı (İstanbul/Eminönü). .......................................... 59 Plan 2: Melike Safiye Camii Planı (Mısır/Kahire). ................................................... 67 v Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tez Özeti Yüksek Lisans x Doktora Tezin Başlığı: Yüzyıl Dönümünde Bir Valide Sultan: Safiye Sultan’ın Hayatı ve Eserleri Tezin Yazarı: Mustafa ALTUN Danışman : Prof. Dr. Arif BİLGİN Kabul Tarihi: 29.08.2019 Sayfa Sayısı : vii (ön bölüm ) + 92 (tez) + 9(Ek) Anabilim Dalı:Tarih Bilim Dalı : Osmanlı Müesseseleri ve Medeniyeti III. Mehmed’in 1595 yılında tahta çıkmasıyla Valide Sultan olan Safiye Sultan, dönemin en önemli karakterlerinden biri olmuştur. III. Mehmed’in validesine olan bağlılığının fazla olması Safiye Sultan’ı padişah ve onun kararları üzerinde etkin bir hale getirmiştir. Sarayda nüfuzunu artıran Valide Safiye Sultan İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth ile yakın bir dostluk kurarak ve Venedik ile temaslarda bulunarak Osmanlı sınırları dışında da etkin bir figür olmuştur. Özellikle oğlu üzerindeki etkisi sayesinde devlet kadrolarındaki azil ve tayinlerde son sözü söyleyen kişi konumuna gelmiştir. 16. yüzyılda Hürrem Sultan ile başlayan 17. yüzyılda Valide Hatice Turhan Sultan ile sona eren, kadınların yönetimde ağırlığının olduğu dönem, Valide Safiye Sultan’ı da kapsamaktadır. Hürrem Sultan, Nurbanu Sultan, Kösem Sultan ve Hatice Turhan Sultan hakkında belirli sayıda araştırma olmasına karşın, Safiye Sultan için neredeyse hiçbir müstakil araştırma yoktur. Önemli bir Valide Sultan olmasına rağmen yeterli düzeyde araştırmanın bulunmaması, bizi bu hanım sultanın hayatını çalışmaya yönlendirmiştir. Safiye Sultan çeşitli vakıflar kurmuş, camiler ve çeşitli hayır eserleri yaptırmış
Recommended publications
  • The Ottoman Empire As a World Power, 1453-1603
    THE CAMBRIDGE HISTORY OF TURKEY * VOLUME 2 The Ottoman Empire as a World Power, 1453-1603 * Edited by SURAIYA N. FAROQHI Istanbul Bilgi University KATE FLEET University of Cambridge CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS 13 The visual arts c;:iGDEM KAFESciOGLU Visual articulations of an imperial identity, as well as its dynamic encounters and reformulations beyond the imperial locus, constitute a unifying thread through the century and a half that is examined in this survey. Between the 1450S and the turn of the seventeenth century, the agents of - and the media in which - such articulation occurred changed considerably. Scholarship on Ottoman visual arts has tended to prioritise the "classical era", particularly the second half of the sixteenth century. The progressive and evolutionary emphases of the art historical discipline on the one hand and the correspon- I dence of this period to the "classicism" of Ottoman institutions on the other have reinforced the characterisation of this period as the unquestionable apex of Ottoman arts towards which all converged and after which there followed an insipid lack of creativity. Rather than the "classicization" of the later six­ teenth century, with its connotations of maturation, lucidity and stasis, this chapter seeks to foreground the dynamism embodied in the shifting priorities of artists, patrons and intermediaries over this century and a half and to high­ light the plurality of loci and actors that shaped the production and use of artworks. The power of the Ottoman centre as the creator and disseminator of cultural trends and of the Ottoman court as the primary arbiter of taste were unquestionable for the larger part of the spatial and temporal expanse with which this survey is concerned.
    [Show full text]
  • The Empress Nurbanu and Ottoman Politics in the Sixteenth Century
    The Empress Nurbanu and Ottoman Politics in the Sixteenth Century Nurbanu (1525–1583) is one of the most prominent yet least studied royal women of the Ottoman dynasty. Her political and administrative career began when she was chosen as the favorite concubine of the crown prince Selim. Nur- banu’s authority increased when her son Murad was singled out as crown prince. By 1574, when her son, Murad III became Sultan, Nurbanu officially took on the title of Valide Sultan, or Queen Mother, holding the highest office of the impe- rial harem until her death in 1583. This book concentrates on the Atik Valide mosque complex, which consti- tutes the architectural embodiment of Nurbanu’s prestige, power and piety. The arrangement of the chapters is designed to enable readers to reconsider Ottoman imperial patronage practices of the late sixteenth century using the architectural enterprise of a remarkable woman as the common thread. Chapter 1 provides a general history of the wqaf institution to inform on its origins and evolution. Chapter 2 looks closely at the political dealings of Nurbanu, both in the domestic and the international sphere, building upon research concerning Ottoman royal women and power dynamics of the sixteenth and seventeenth centuries. Chapter 3 presents a textual analysis of the written records pertaining to Nurbanu’s impe- rial mosque complex. Chapter 4 examines the distinctive physical qualities and functional features of the Atik Valide within its urban context. The book con- cludes by assessing to what extent Nurbanu was involved in the representation of her power and piety through the undertaking of her eponymous monument.
    [Show full text]
  • Age of Hadice Turhan Sultan, Women and Gender in the Early Modern World (Hampshire, UK: Ashgate Ltd 2007), 346 Pp., £60.00, ISBN 978 0 754 63310 5
    452 Book Reviews / Journal of Early Modern History 12 (2008) 443-466 Th ys-Senoçak, Lucienne, Ottoman Women Builders. Th e Architectural Patron- age of Hadice Turhan Sultan, Women and Gender in the Early Modern World (Hampshire, UK: Ashgate Ltd 2007), 346 pp., £60.00, ISBN 978 0 754 63310 5. Ottoman royal women and the manner in which they could express them- selves and confirm their own and their family’s political and religious leg- acy through architectural patronage, is a fairly new area of interest within the field of Ottoman studies that has recently been touched upon by schol- ars such as Amy Singer, Leslie Pierce and Fairchild Ruggles. Th e work of Lucienne Th ys-Senoçak on the architectural patronage of Hadice Turhan Sultan contributes to this field with a multidisciplinary approach, illus- trated by several original documents, transcriptions, translations, drawings and historical photographs, many of which are published for the first time in this work. Th e introduction is a clearly written overview of how and why the author has made use of the broad variety of approaches in her work. It is followed by a chapter that describes Turhan Sultan’s life, rising from an anonymous concubine to become valide sultan (the sultan’s mother), based on the information available in both Ottoman and European archival material and chronicles. Th is portrait is well complemented by compari- sons between the strategies for patronage and visibility used to obtain political and religious legacy by Turhan Sultan and those of other women in a similar position. Here, the author refers not only to her predecessors (Hasseki Hürrem, Mirimah, Safiye and Kösem Sultan) but also to European royal women such as Catharine and Maria de Medici and Elizabeth I.
    [Show full text]
  • T.C. Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dali
    T.C. KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI ANADOLU BEYLİKLERİNDE KADIN’IN SİYASİ VE SOSYAL ROLÜ (YÜKSEK LİSANS TEZİ) İlknur GÜNDOĞDU DANIŞMAN Prof. Dr. Cevdet YAKUPOĞLU KASTAMONU 2018 T.C. KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ ANADOLU BEYLİKLERİNDE KADIN’IN SİYASİ VE SOSYAL ROLÜ İlknur GÜNDOĞDU Danışman Prof. Dr. Cevdet YAKUPOĞLU Jüri Üyesi Prof. Dr. İlhan ERDEM Jüri Üyesi Doç. Dr. Namıq MUSALI KASTAMONU – 2018 iv ÖZET Yüksek Lisans Tezi ANADOLU BEYLİKLERİNDE KADIN’IN SİYASİ VE SOSYAL ROLÜ İlknur GÜNDOĞDU Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Cevdet YAKUPOĞLU Türk tarihi boyunca kadın; her daim hayatın başlangıcı, yönetiminde hâkimiyetin ortağı olarak değerlendirilmiş ve bu konuda ikinci plana atılmamıştır. Kadın; yeri geldiğinde şefkatli ana oluş, yeri geldiğinde ise; eline kılıç alıp, atına binip, cesurca erlerle birlikte savaşmaktan geri kalmamıştır. Eri ile neredeyse aynı haklara sahip olan Türk kadınına verilen değer abidelerde, yazıtlarda ve destanlarda kendini göstermiştir. Her daim bir otoriteye dâhil olan kadın, siyasi ve sosyal haklarını uzun bir süre korumayı başarmıştır. Türk kadını; Anadolu coğrafyasına ayak basmasından itibaren, var olan ve sonradan var olacak gerek ekonomik, gerekse siyasi hadiseler neticesinde Türkiye Selçuklu Devletinin yıkılışına kadar bir nebze geri planda kalmıştır. Anadolu Beylikleri’nde, Türk kadını eski haklarını ve özgürlüklerini geri almayı başarmıştır. Yeni oluşan siyasi otoriteler arasında yer bulmuştur. Öyle ki yönetime doğrudan katılarak bir bölgenin sorumluluğunu, yani valiliğini üstlenmiştir. Hatunlar bağlı bulundukları siyasal otoritenin hâkimiyetlerini ve devamlılığını sürdürmek için birçok siyasi evliliğe de imza atmış oldukları görülmektedir. Bu evlilikler doğrultusunda iki siyasal güç arasında denge unsuru oluşturmuşlardır. Türk kadınının siyasi varlıkları bunlarla sınırlı kalmamıştır.
    [Show full text]
  • Nahil Ve Nakıl Alayları
    NAHIL VE NAKIL ALAYLARI Ord. Prof. ISMAIL HAKKI UZUNÇAR~ILI Nahirin manas~~ hurma a~ac~~ demek olup galat olarak Nak~ l diye me~hur olmu~tur. Nahilbent denilen üstadlar taraf~ndan a~aç, meyve, çiçek ve hayvan ~ekilleri yap~larak dü~ünlerde gelinin önünde götürülen muhtelif boydaki nahillere dair Osmanl~~ tarihlerinde ve sûrnamelerde bilgi vard~ r. Te~bih yoliyle meyvesi ve çiçe~i çok a~aca (pürnak~l) denilir. Dü~ünlerde erkek taraf~ ndan tertip edilen nahil, lügatlerde birbirlerine benzer ~ekillerde tarif edilmektedir. Ahteri'de nahil, palmiye yâni hurma a~ac~d~ r. Biyanki, nahil'in palmiye denilen a~aç ve kad~ nlar~n bir nevi ziynet e~yas~~ oldu~unu yaz~yor. Lehce-i Osmanr de nahil, galat~~ nak~l, mumdan ve gümü~ten a~aç dal~~ res- mi ki arûs (gelin) önünde giderdi. Salal~ i kamusunda hurma a~ac~~ ve eski zamanda balmumundan veya gümü~ten mahsusen yap~larak gelinin önünde götürülen meyve ve ~üld~fe (çiçek) yi hav": ve k~y- metli ta~larla süslü a~aca ~tlak olunurdu, demektedir. Burhan- ~~ Kat ~~ <nahilbendi târif ederken: "Ol kimsedir ki mum- dan a~aç ve meyve suretleri imM eyliye. Hâlâ o surette nahil, mu- harrefi nak~l tabir ederler" diyor. Gülistan ~erhinde S û d i merhum, "Nahil, Türkide tahrif edüp nak~l dedikleridir. Gerek çiçekten ve gerekse balmumundan olsun" demektedir 1. Nahil, çok eski as~ rdan beri Orta Asya ve ~ran'dan gelen tezyini san'atlardand~r. ~eyh Sadi merhum (vefat~~ 690 H. 1292 M.) Gülistan'da: Nah~l-bendem veli ne der b'ustân S-dhidem men veli ne der Ken' an beytiyle nahilden bahsetmektedir.
    [Show full text]
  • 15 Volume24 Issue3 December
    Cumhuriyet İlahiyat Dergisi - Cumhuriyet Theology Journal ISSN: 2528-9861 e-ISSN: 2528-987X December / Aralık 2020, 24 (3): 1263-1284 Sultan II. Abdülhamid'in Eşleri ve Nikâh Meselesi Wives of Sultan Abdülhamid II and The Issue of Their Marriages Mustafa Ateş Dr. Öğr. Üyesi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi, İslam Hukuku Anabilim Dalı Assistant Professor, Kütahya Dumlupınar University, Faculty of Islamic Sciences Department of Islamic Law Kütahya, Turkey [email protected] orcid.org/ 0000-0001-7449-5454 Abdullah Erdem Taş Dr. Öğr. Üyesi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi İslam Tarihi Anabilim Dalı Assistant Professor, Kütahya Dumlupınar University Faculty of Islamic Sciences Department of Islamic History Kütahya, Turkey [email protected] orcid.org/ 0000-0002-2680-7713 ArticleInformation / Makale Bilgisi Article Types / Makale Türü: Research Article / Araştırma Makalesi Received / Geliş Tarihi: 11 August /Ağustos 2020 Accepted / Kabul Tarihi: 11 December /Kasım 2020 Published / Yayın Tarihi: 15 December / Aralık 2020 Pub Date Season / Yayın Sezonu: December /Aralık Volume / Cilt: 24 Issue / Sayı: 3 Pages / Sayfa: 1263-1284 Cite as / Atıf: Ateş, Mustafa – Taş, Abdullah Erdem “Sultan II. Abdülhamid'in Eşleri ve Nikâh Meselesi [Wives of Sultan Abdülhamid II and The Issue of Their Marriages]”. Cumhuriyet İla- hiyat Dergisi-Cumhuriyet Theology Journal 24/3 (Aralık 2020): 1263-1284. https://doi.org/10.18505/cuid.779316 1264 | Mustafa Ateş – Abdullah Erdem Taş. Sultan II. Abdülhamid'in Eşleri ve Nikâh Meselesi Wives of Sultan Abdülhamid II and The Issue of Their Marriages Abstract: The concubines, with whom the sultans lived a family life, were classified according to a certain hierarchy in the Harem.
    [Show full text]
  • Karagöz Üsküdar'da Neler Görmüş?
    ULUSLARARASI ÜSKÜDAR SEMPOZYUMU VIII 21-23 Kasım 2014 B İ LDİ R İ LER C İ LT I EDİTÖRLER DR. COŞKUN YILMAZ DOÇ. DR. CENGİZ TOMAR DR. UĞUR DEMİR KÜDA ÜS R ULUSLARARASI ÜSKÜDAR SEMPOZYUMU VIII Yayın Kurulu Prof. Dr. Mehmet Âkif Aydın / Dr. Coşkun Yılmaz Prof. Dr. Mehmet İpşirli / Prof. Dr. Ahmet Emre Bilgili Prof. Dr. Erhan Afyoncu / Prof. Dr. Mustafa S. Küçükaşcı Prof. Dr. Halis Yunus Ersöz İmla ve Tashih Yrd. Doç. Dr. Ahmet Karataş Fotoğraf Üsküdar Belediyesi / SMEY Kenan Koca / A. Bilal Arslan / A. Fatih Yılmaz M. Esat Coşkun / Tebliğ Sahipleri Tasarım SMEY Grafik Uygulama Ender Boztürk Renk Ayrımı Bülent Avnamak Baskı Cilt Dörtbudak Yayınları Mecidiyeköy Mah. Kervangeçmez Sk. İnci Apt. Şişli/İst. İstanbul 2015 ISBN 978-605-84934-9-0 (Tk) ISBN 978-605-9719-00-1 (1.c) Telif Hakları Üsküdar Belediyesi’ne aittir. ÜSKÜDAR BELEDİYESİ Mimar Sinan Mah. Hakimiyet-i Milliye Cad. No: 35 Üsküdar/İstanbul Tel. +90 (216) 531 30 00 • +90 (216) 531 31 03 www.uskudar.bel.tr KARAGÖZ ÜSKÜDAR’DA NELER GÖRMÜŞ? PROF. DR. FETHİ GEDİ KLİ İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Bu bildiride S. F. (Sin Fe)nin kaleme aldığı Karagöz Neler Görmüş? Karagöz Üsküdarda adlı kitapçığı tahlil edip sonra da metni Latin harfleriyle vereceğiz. İstanbul’da 1 (11)da Yeni Osmanlılar Matbaası’nda basılan 1 sayfadan ibaret bu kitapçıkta yazar, Karagöz ve Hacıvat’ı vapurla Üsküdar’ı gezmeğe çıkarır. Bu seyahatte Karagöz ile Ha- cıvat Üsküdar’ın dikkat çeken yerlerini gezerler ve Kız Kulesi, Şemsi Paşa, Tımarhane, Üsküdar adının kökü, Nurbanu Valide Sultan ve şair Sirrî-i Üsküdarî hakkında konu- şarak okuyucuya bilgi verirler.
    [Show full text]
  • Osmanli Tarihinin ~Lk Devreler~Ne A~D Bazi Yanli~Liklarin Tash~H~~
    OSMANLI TARIHININ ~LK DEVRELER~NE A~D BAZI YANLI~LIKLARIN TASH~H~~ Ord. Prof. I. HAKKI UZUNÇAR~ILI Osmanl~~ tarihinin bilhassa onbe~inci as~r ortalar~na kadar olan k~s~mlar~ndaki baz~~ olaylar ile ~ah~slar hakk~nda verilmi~~ olan malü- matm bir k~sm~~ tetkiksiz geli~i güzel yaz~ld~klar~~ için hatal~d~r. ~lk yap~ lan bir yanl~~l~k sonraki tarihlerde de aynen tekrarlannu~ur; bundan dolay~~ Osmanl~~ tarihinin bu ilk k~s~mlar~~ çok dikkatli olarak incelenmeli, kitâbe, meskûkât, vakfiyelerle Bizans, Venedik, Ceneviz ve di~er kaynaklardan istifade edilerek yaz~lmal~d~r. Ben bu yanl~~- l~klardan baz~lar~n~, Kurumumuzun mecmuas~~ olan Belleten'deki makalelerimle gösterdim'; sonradan görülenler de bu tertip üzere yay~nlanacakt~r. Bu makalemizde Timurta~~ Pa~alar, M~HALO~LU MEH- MED Bey'in Tokad'da hapsinin sebebi ve B~R~NC~~ MuRAD'~n k~z~~ ve Karaman O~lu AL »AEDD~N AL~~ BEv'in zevcesinin ismi hakk~ndaki tetkikat ve bir de Çelebi MEHMED'in validesi hakk~ ndaki tetkik ne~- rolunmaktad~r. ONDORDUNCO ASIR SONLAR~YLE ONBE~INCI ASIR BA~LARINDA YA~AMI~~ OLAN T~ MURTA~~ PA~ALAR Osmanl~~ devleti hizmetinde bulunarak bu tarihlerde ya~am~~~ olan üç TimuRTA~'tan bilhassa ikisi (Kara ve Sar~~ Timurta~~ Pa~alar) tarihteki rolleri ve isim benzerli~i dolay~siyle birbirine kar~~t~r~lm~~~ ve bu surette tarihlerin birbirilerinden nakilleri ayn~~ kar~~~kl~~~~ devam Belleten numara 3, Osmanhlarda ilk vezirlere dair mütalea; Belleten ~~ o da ~ Çelebi Mehmed taraf~ndan verilmi~~ bir temliknâme; Belleten say~~ 17-18, tu ra ve pençeler; Belleten IN Gazi Orhan Bey vakfiyesi; Belleten 20, Çandarl~zâde Ali ~ Pa~a vakfiyesi; Belleten 34, Gazi Orhan Bey'in hükümdar oldu u tarih.
    [Show full text]
  • Women and Power: Female Patrons of Architecture in 16Th and 17Th Century Istanbul1
    Women and Power: Female Patrons of Architecture in 16th and 17th Century Istanbul1 Firuzan Melike Sümertas ̧ Anadolu University, Eskisehir, ̧ TÜRKlYE ̇ The aim of this paper is to discuss and illustrate the visibility of Ottoman imperial women in relation to their spatial presence and contribution to the architecture and cityscape of sixteenth and seventeenth century Istanbul. The central premise of the study is that the Ottoman imperial women assumed and exercised power and influence by various means but became publicly visible and acknowledged more through architectural patronage. The focus is on Istanbul and a group of buildings and complexes built under the sponsorship of court women who resided in the Harem section of Topkapı Palace. The case studies built in Istanbul in the sixteenth and seventeenth centuries are examined in terms of their location in the city, the layout of the complexes, the placement and plan of the individual buildings, their orientation, mass characteristics and structural properties. It is discussed whether female patronage had any recognizable consequences on the Ottoman Classical Architecture, and whether female patrons had any impact on the building process, selection of the site and architecture. These complexes, in addition, are discussed as physical manifestation and representation of imperial female power. Accordingly it is argued that, they functioned not only as urban regeneration projects but also as a means to enhance and make imperial female identity visible in a monumental scale to large masses in different parts of the capital. Introduction Historical study, since the last quarter of the 20th The study first summarizes outlines the role of women century has concentrated on recognizing, defining, in the Ottoman society.
    [Show full text]
  • Running Head: Correspondence of Ottoman Women
    Correspondence of Ottoman Women 1 Running head: Correspondence of Ottoman Women The Correspondence of Ottoman Women during the Early Modern Period (16th-18th centuries): Overview on the Current State of Research, Problems, and Perspectives Marina Lushchenko Department of French, Hispanic and Italian Studies University of British Columbia Vancouver, Canada Correspondence of Ottoman Women 2 Abstract My main goal is to investigate problems and possible perspectives related to studies in Ottoman women’s epistolarity (16th-18th centuries). The paper starts with a review of the current state of research in this area. I then go on to discuss some of the major problems confronting researchers. Ottoman female epistolarity also offers many directions that future research may take. A socio-historical approach contributes to shed new light on the roles Ottoman women played within the family and society. A cultural approach or a gender-based approach can also provide interesting insight into Ottoman women’s epistolarity. Moreover, the fast computerization of scholarly activity suggests creating an electronic archive of Ottoman women’s letters in order to attract the attention of a wider scholarly audience to this field of research. Correspondence of Ottoman Women 3 INTRODUCTION In recent years researchers working in the field of gender studies have started to pay special attention to the place that letter-writing held in early modern women’s lives. As a source, letters provide, indeed, an incomparable insight into women’s thoughts, emotions and experiences, and help to make important advances towards a better understanding and evaluation of female education and literacy, social and gender interactions as well as roles played by women within the family circle, in society and, often, on the political stage.
    [Show full text]
  • Tarihi 100 Lise
    O R T A Ö ⁄ R ET ‹M GENEL M TARİHÎ 100 LİSE T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİHÎ 100 LİSE Ortaöğretim Genel Müdürlüğü Adına Ercan TÜRK Genel Müdür Hazırlayanlar Abdullah YURDABAKAN Yaşar KOÇAK Sibel AKBIYIK Muammer AKSOY Dilek SEKÜCÜ Fırat YILMAZ Ercan DEMİR ISBN: 978-975-11-4473-7 Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları Genel Yayın No: 6573 Tanıtıcı Yayınlar Dizin No: 85 Ortaöğretim Genel Müdürlüğünce hazırlanan “Tarihî 100 Lise” adlı kitap Bakanlık Makamının 18.10.2017 tarihli ve 84037561-821.99-E.17075877 sayılı olurları ile 1000 adet bastırılmıştır. ÖNSÖZ ir ülkenin varlığını devam ettirmesinin temelini oluşturan, birey ve toplumun gelişmesini sağlayan, millî ve manevî değerlerin nesilden nesillere aktarılması süreci olan eğitim hangi zaman diliminde Bolursak olalım bir seferberlik sürecidir. Ve bu sürecin en etkili sac ayaklarından biri vazgeçilmez, yeri doldurulamaz, toplumun yaşayan bir parçası, mazinin atîye yolculuğunda köprü vazifesi gören, millî seciyemizin yansıması okullarımızdır. Her köşesi buram buram tarih kokan Anadolu’da Ankara’dan İstanbul’a, Bursa’dan Diyarbakır’a, Adana’dan Erzurum’a manevî atmosferi ile öğrencilerinin zihinlerinde gönüllerinde yer eden kurumlar... İnşaatlarında kim bilir kimler emek verdiler. Hatta belki kendileri ihtiyaç sahibi iken, vatanının geleceği- ne katkı sunmak isteyen kaç isimsiz kahraman, tarihe not düşülecek bir gayretle çalıştılar. Bilinmez... Kaç parmaktan yüzükler, kaç koldan bilezikler, kaç kulaktan küpeler sıyrılıp feda edildi... Kaç yiğidin alın teri karıldı yapım
    [Show full text]
  • Sosyal Bilimler Dergisi Darbeler Tarihi Özel Sayisi I
    ISSN 2149-8725 SOSYAL BÝLÝMLER ENSTÝTÜSÜ NECMETTIN ERBAKAN ÜNIVERSITESI SOSYALSOSYAL BILIMLERBILIMLER DERGISIDERGISI DARBELER TARIHI ÖZEL SAYISI I Necmettin Erbakan University JournalJournal ofof SocialSocial SciencesSciences 2 www.konya.edu.tr 2016 NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ DARBELER TARİHİ ÖZEL SAYISI I Cilt II, Sayı 2, Temmuz-Aralık 2016 ISSN: 2149-8725 SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ Sahibi/Owner Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Adına Prof. Dr. Muhittin UYSAL Yazı İşleri Müdürü/Director of the Editorial Office Halil İbrahim ÇELİK Cilt: II, Sayı: 2- Temmuz–Aralık 2016 Uluslararası Hakemli Dergi (Haziran ve Aralık aylarında olmak üzere yılda iki sayı yayınlanır) Yayın Türü/Puplication Type Yerel Süreli Yayın Editör/Editor Doç. Dr. Tahsin KARABULUT (Necmettin Erbakan Üniversitesi) Sayı Editörü / Editor Of This Issue Prof. Dr. Caner ARABACI (Necmettin Erbakan Üniversitesi) YayınKurulu/Editorial Board Prof. Dr. Muhittin UYSAL (Necmettin Erbakan Üniversitesi) Prof. Dr. A. Turan YÜKSEL(Necmettin Erbakan Üniversitesi) Prof. Dr. Abdurrahman ÖZKAN (Necmettin Erbakan Üniversitesi) Prof. Dr. Seyit BAHCIVAN (Necmettin Erbakan Üniversitesi) Prof. Dr. Hasan Hüseyin BİRCAN (Necmettin Erbakan Üniversitesi) Doç. Dr. Tahsin KARABULUT (Necmettin Erbakan Üniversitesi) Yrd.Doç. Dr. Erhan ÖRSELLİ (Necmettin Erbakan Üniversitesi) Yrd.Doç. Dr. M. Fatih BERK (Necmettin Erbakan Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Aziz AYVA (Necmettin Erbakan Üniversitesi) Yrd. Doç. Mücahit KÜÇÜKSARI (Necmettin Erbakan Üniversitesi) Yazışma Adresi/Communication Adress: Necip Fazıl Mahallesi Yeni Meram Caddesi No:132C PK:42090 Meram / Konya Tel: 0 332 201 0060 - Fax:0 332 201 0065 Web: http://www.konya.edu.tr/sosyalbilimlerenstitusu E-Mail: [email protected] Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi yılda iki kez yayınlanan uluslararası hakemli dergidir. Baskı ve Cilt: Damla Ofset Mat.
    [Show full text]