DOCSLIB.ORG

T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Islam Tarihi Ve Sanatlari Anabilim Dali

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Islam Tarihi Ve Sanatlari Anabilim Dali T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İSLAM TARİHİ VE SANATLARI ANABİLİM DALI PERTEVNİYAL VALİDE SULTAN’IN HAYATI, HAYIR İŞLERİ VE AKSARAY’DAKİ KÜLLİYESİ İlknur ÇİÇEK 1530208027 YÜKSEK LİSANS TEZİ DANIŞMAN Prof. Dr. İsmail Hakkı GÖKSOY ISPARTA - 2018 (ÇİÇEK, İlknur, Pertevniyal Valide Sultan’ın Hayatı, Hayır İşleri ve Aksaray’daki Külliyesi, Yüksek Lisans Tezi, Isparta, 2018) ÖZET Osmanlı Devleti’nde padişah hanımları sahip oldukları gelirleri, toplumun yararına olan hayri hizmetlerde kullanmışlardır. Bu tezin amacı da, Sultan II. Mahmut’un eşi, Sultan Abdülaziz’in annesi Pertevniyal Valide Sultan’ın hayatı, hayır hizmetleri, Aksaray’daki külliyesini çalışmak olmuştur. Özellikle külliyede çalışan görevliler, aldıkları ücretler ile külliyeye gelir sağlayan akarlar hakkında bilgi verilmeye çalışılmış ve Pertevniyal Valide Sultan’ın vakıf ve hayır hizmetleri tespit edilmiştir. Harem ve harem içindeki yaşam yıllarca milletimize kasıtlı olarak yanlış tanıtılmıştır. Oysa bilinenin aksine harem bir eğitim yeri gibi düşünülmüş, cariyeler ise öğrenci statüsünde değerlendirilmiştir. Bu çalışmanın saray kadınlarına, Valide Sultan’a ve yetiştiği hareme farklı bir pencereden bakışı sağlayacağı düşünülmüştür. Osmanlı Devleti’nin hedefinde, topraklarında yaşayan insanlara hizmet götürmek, insana yatırım yapmak vardır. Bu minval üzere, çok milletli yapısına rağmen sevgi, şefkat ve hoşgörü ile yıllarca farklı toplum kesimlerine hizmet vermiştir. Pertevniyal Valide Sultan’ın hayır hizmetleri ve Aksaray’da yaptırmış olduğu külliyesi de, bu açıdan önemli bir hizmettir. Aksaray’da Pertevniyal Valide Sultan Külliyesi’nin vakfiyesinde yer alan vakfı yürütme şartları, vakıf görevlilerinde aranılacak nitelikler, yapmaları gereken işler, onlara verilen ücretler ve görevlileri denetleyecek kişiler gibi konular hakkında bilgiler verilerek külliyenin önemi ve boyutu ortaya çıkarılmaya çalışıldı. Külliyenin çalışanları ve onların görevleri, aldıkları ücretler ve çalışanların yönetim ve idaresinin nasıl işlediğinin değerlendirilmesi yapılarak o dönemdeki vakıf kurumlarının işleyişi ortaya konulmaya gayret edildi. Aksaray’daki Pertevniyal Valide Sultan Külliyesi’nin gelir kaynakları, vakfın ekonomik yönünü göstermekle birlikte, XIX. yüzyıl gibi zorlu bir dönemde yapılan fedakârlığı gözler önüne sermesi bakımından da hayli önemlidir. Anahtar Kelimeler: Pertevniyal Valide Sultan, Aksaray Külliyesi, Vakfiye, Padişah Hanımları iii (ÇİÇEK, İlknur, Pertevniyal Valide Sultan’s Life and Her Charities and Social- Complex (Kulliye) in Aksaray, Master’s Thesis, Isparta, 2018) ABSTRACT In Ottoman Empire, the wives of the Sultans were spending their incomes for different kind of charity works. The purpose of this is to study about the life story of Pertevniyal Valide Sultan who is wife of Mahmud II and mother of Abdulaziz, the social-complex (Külliye) that she made built in Aksaray. Especially, information on the workers of Kulliye and their salaries, the financial resources of this complex were given and finally we tried to determine the foundations and charities of Pertevniyal Valide Sultan. The daily routines of the women in harem is presented to our society with a lot of misleading information intentionally. Despite of this misleading knowledge, the harem in the palace was perceived as an educational place and the concubines living there were also considered as students in those years. In this thesis, it is thought that a different perspective can be provided to the women of the palace and valide (mother) sultanas in the harem where they grew up. The main mission of the Ottoman Empire was to meet the needs of the society and provide ministration and investment in humanity. Thanks to this mission, the Empire was able to stay in power for a long period at peace with a tolerant mentality, although a lot of different nationalities were involved in its land. At this point, the Kulliye of Pertevniyal Valide Sultan in Aksaray and her all charities should be considered as a real indicator of that social environment. In this study, the conditions of conducting charity works, required qualifications of workers and their tasks, salaries and inspectors of Pertevniyal Valide Sultan Kulliye in Aksaray, are examined in an attempt to emphasize the importance and influence of this social-complex. Moreover, the functioning of the foundation institutions in that period is tried to be revealed by analysing labours of Kulliye, their tasks, salaries and the management and administration of them. Pertevniyal Valide Sultan Kulliyesi is not crucial for only presenting the financial resources and economic conditions of the complex, but also releasing the sacrifices that was made in the 19th century when the economy of the country was in a deep recession. Keywords: Pertevniyal Valide Sultan, Aksaray Külliyesi, Charity, Wives of Ottoman Sultans iv İÇİNDEKİLER TEZ SAVUNMA SINAV TUTANAĞI .......................................................................... i YEMİN METNİ .............................................................................................................. ii ÖZET............................................................................................................................... iii ABSTRACT .................................................................................................................... iv İÇİNDEKİLER ............................................................................................................... v KISALTMALAR ......................................................................................................... viii RESİMLER LİSTESİ .................................................................................................... ix ÖNSÖZ ............................................................................................................................ xi GİRİŞ ............................................................................................................................... 1 BİRİNCİ BÖLÜM PERTEVNİYAL VALİDE SULTAN’IN HAYATI VE HAYIR HİZMETLERİ 1.1. PERTEVNİYAL VALİDE SULTAN’IN HAYATI .............................................. 8 1.2. HAYIR HİZMETLERİ ......................................................................................... 15 İKİNCİ BÖLÜM PERTEVNİYAL VALİDE SULTAN KÜLLİYESİ VE BİRİMLERİ 2.1. CAMİ ....................................................................................................................... 31 2.1.1. İnşası, Yapı Tekniği ve Sanat Özellikleri ......................................................... 31 2.1.2. Onarımlar, Ekleme ve Çıkarmalar .................................................................... 47 2.1.3. Camide Görülen Hizmetler .............................................................................. 51 2.2. VALİDE MEKTEBİ .............................................................................................. 53 2.2.1. İnşası, Yapı Tekniği ve Sanat Özellikleri ......................................................... 54 2.2.2. Onarımlar, Ekleme ve Çıkarmalar .................................................................... 54 2.2.3. Mektebte Görülen Hizmetler ............................................................................ 56 2.3. MUVVAKİTHANE ............................................................................................... 58 2.3.1. İnşası ................................................................................................................. 58 2.3.2. Muvakkithane’de Görülen Hizmetler ............................................................... 59 2.4. ŞADIRVAN ............................................................................................................. 60 2.5. PERTEVNİYAL VALİDE SULTAN ÇEŞMESİ ................................................ 61 2.6. PERTEVNİYAL VALİDE SULTAN TÜRBESİ ................................................ 62 2.6.1. İnşası, Yapı Tekniği ve Sanat Özellikleri ......................................................... 62 2.6.2. Onarımlar, Ekleme ve Çıkarmalar .................................................................... 65 2.6.3. Türbede Görülen Hizmetler .............................................................................. 67 2.7. PERTEVNİYAL VALİDE SULTAN KÜTÜPHANESİ .................................... 67 2.8. MEŞRUTALAR ..................................................................................................... 68 2.9. EK HİZMET BİRİMLERİ ................................................................................... 69 2.9.1. Vakıf Binası ...................................................................................................... 69 v 2.9.2. Görevli Odası ................................................................................................... 70 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM AKSARAY PERTEVNİYAL VALİDE SULTAN KÜLLİYESİNİN VAKIF GÖREVLİLERİ VE AKARLARI 3.1. PERTEVNİYAL VALİDE SULTAN KÜLLİYESİNİN VAKIF GÖREVLİLERİ ..................................................................................................... 74 3.1.1.Vakıf Görevlileri ............................................................................................... 74 3.1.1.1. Mütevelli ................................................................................................ 74 3.1.1.2. Kâim Makam-ı Mütevelli ....................................................................... 76 3.1.1.3. Kâtib-i Evkaf .......................................................................................... 77 3.1.1.4.
Load more

Recommended publications
  • An Approach to Find Localization of Non-Existent Historical Buildings by Terrestrial Photogrammetry
    International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, Volume XXXIX-B5, 2012 XXII ISPRS Congress, 25 August – 01 September 2012, Melbourne, Australia AN APPROACH TO FIND LOCALIZATION OF NON-EXISTENT HISTORICAL BUILDINGS BY TERRESTRIAL PHOTOGRAMMETRY U. Acar a , B. Bayram a,H.I. Cetina a YTU, Civil Engineering Faculty, 34220 Esenler Istanbul, Turkey - (uacar, bayram, icetin)@yildiz.edu.tr CIPA, ICOMOS and WG V/2 KEY WORDS: Cultural Heritage, Rectification, Satellite Image, Photography, Transformation ABSTRACT: Preservation of cultural and historical values located in Bosphorus Area in Turkey and protection of natural structure is guaranteed by Bosphorus Law. According to the law, land owners who want to raise a new building in Bosphorus area can only do exactly like the previously constructed building in that area. In the event that there is no construction whatsoever regarding the building in the area, information about the building that will be constructed can only be reached by historical photographs. The study that is presented is made with the purpose of identifying if the historical building that can only be reached by historical maps and photographs and is planned to be reconstructed in the Bosphorus area, is the building shown in photographs or not, and also if it is on the alleged area. Aerial photograph of 1937, actual 1/1000 scaled digital photogrammetric map and satellite image of the same area, historical perspective photograph that was taken between 1903-1907, actual photograph that was taken with around the same perspective and 3D Google Earth image which provides the same perspective are used for this process.
    [Show full text]
  • Asian Side (Anadolu)
    A B C D E F 81 80 79 12 78 76 77 118 KÜÇÜKSU 83 addesi 31 187 C Kandilli 1 1 85 74 75 72 73 BLACK SEA 71 addesi 70 Vaniköy C 87 134 69 68 67 VANİKÖY 66 addesi 65 asathane C R addesi C 2 Kuleli Military 2 Kuleli Kuleli School 121 15 addesi Kaldırım C 39 Bosna Bulvarı 169 153 BAHÇELİEVLER 26 202 190 ÇENGELKÖY 64 25 63 122 5 addesi 62 EUROPE (RUMELİ) S 18 U 61 15 JUL 115 R Prof Dr. Beynun Akyavaş C 60 O 21 Güzeltepe C H Y MARtyRS’ BridGE 22 59 P 114 addesi S 58 O 57 B 56 55 54 3 53 3 52 GO 51 GÜZELTEPE LD E 167 N 50 H O R 201 N 200 ( HA 49 Lİ Ç) 48 98 29 194 28 27 BEYLERBEYİ addesi PALACE BEYLERBEYİ Yalıboyu CBeylerbeyi Çamlıca C addesi Namazgah C 22 12 S addesi MARMARA SEA ASIA (ANADOLU) U addesi O R P H Abdullahağa C S 47 46 O 156 B 132 45 148 Beybostanı Sokak 123 33 125 Bosna Bulvarı 30 36 44 185 172 KİRAZLITEPE 192 43 188 161 42 2 31 13 41 MEHMET AKİF 18 4 24 4 7 24 addesi İcadiye C 141 Babanakkaş Sokak FERAH 84 189 addesi 193 Mehme Karadeniz C 171 t Ak if E rs KUZGUNCUK oy KÜPLÜCE C a 7 d 6 d 89 e 10 s 14 i addesi 136 Paşalimanı C 40 YAVUZTÜRK NAKKAŞTEPE Gümüşyolu Caddesi 157 ÇAMLICA 203 SULTANTEPE 100 146 1 160 149 İCADİYE VALİDE SULTAN 88 BOAT 20 178 Tunuslu Mahmut Paşa C 9 163 ÜSKÜDAR Cum CENTER hu BURHANİYE riy K 19 e u 2 ÜSKÜDAR t ş C b 1 a a SquARE d k 111 d ış 170 addesi e ı s C 151 i a 205 d Selmani Pak C 143 d Hakimiyeti Milliye Milliye Hakimiyeti 131 es addesi olu 10 i l Y 19 97 8 hi a 177 Üsküdar 5 S 3 i 5 s m 5 Municipality e 180 re d a d 17 Vakıfbank Sport a H C r ı a 129 Karagazi Sokak Center ş d a 204 ü 195 181 b 206
    [Show full text]
  • Tarihi 100 Lise
    O R T A Ö ⁄ R ET ‹M GENEL M TARİHÎ 100 LİSE T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİHÎ 100 LİSE Ortaöğretim Genel Müdürlüğü Adına Ercan TÜRK Genel Müdür Hazırlayanlar Abdullah YURDABAKAN Yaşar KOÇAK Sibel AKBIYIK Muammer AKSOY Dilek SEKÜCÜ Fırat YILMAZ Ercan DEMİR ISBN: 978-975-11-4473-7 Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları Genel Yayın No: 6573 Tanıtıcı Yayınlar Dizin No: 85 Ortaöğretim Genel Müdürlüğünce hazırlanan “Tarihî 100 Lise” adlı kitap Bakanlık Makamının 18.10.2017 tarihli ve 84037561-821.99-E.17075877 sayılı olurları ile 1000 adet bastırılmıştır. ÖNSÖZ ir ülkenin varlığını devam ettirmesinin temelini oluşturan, birey ve toplumun gelişmesini sağlayan, millî ve manevî değerlerin nesilden nesillere aktarılması süreci olan eğitim hangi zaman diliminde Bolursak olalım bir seferberlik sürecidir. Ve bu sürecin en etkili sac ayaklarından biri vazgeçilmez, yeri doldurulamaz, toplumun yaşayan bir parçası, mazinin atîye yolculuğunda köprü vazifesi gören, millî seciyemizin yansıması okullarımızdır. Her köşesi buram buram tarih kokan Anadolu’da Ankara’dan İstanbul’a, Bursa’dan Diyarbakır’a, Adana’dan Erzurum’a manevî atmosferi ile öğrencilerinin zihinlerinde gönüllerinde yer eden kurumlar... İnşaatlarında kim bilir kimler emek verdiler. Hatta belki kendileri ihtiyaç sahibi iken, vatanının geleceği- ne katkı sunmak isteyen kaç isimsiz kahraman, tarihe not düşülecek bir gayretle çalıştılar. Bilinmez... Kaç parmaktan yüzükler, kaç koldan bilezikler, kaç kulaktan küpeler sıyrılıp feda edildi... Kaç yiğidin alın teri karıldı yapım
    [Show full text]
  • Ümraniye Tarihi I
    Ümraniye Belediyesi Kültür Yayınları - 54 Kuruluştan Cumhuriyet'e ÜMRANİYE TARİHİ I ISBN: 978-605-67514-2-4 Proje Ümraniye Belediye Başkanlığı adına Hasan CAN Ümraniye Belediye Başkanı Proje Yönetimi Mesut ÖZDEMİR Başkan Yardımcısı Emre ERKOVAN Kültür ve Sosyal İşler Müdürü Yazarlar Ayhan YÜKSEL Davut ERKAN Bilim Kurulu Prof. Dr. Kemal BEYDİLLİ Prof. Dr. Feridun EMECEN Prof. Dr. Ali AKYILDIZ Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü Atatürk Mah. Fatih Sultan Mehmet Cad. No: 63 Ümraniye / İstanbul Tel: 0216 443 56 00 / 1184 Faks: 0216 328 47 47 www.umraniye.bel.tr • [email protected] twitter.com/UmraniyeKultur facebook.com/kultur.sosyal Ön Kapak Fotoğraf: Hekimbaşı Av Köşkü Arka Kapak Fotoğraf: Dudullu Adile Sultan Çeşmesi Kitabesi copyright©2018, Ümraniye Belediyesi Kitabın tüm yayın hakları, Ümraniye Belediyesi’ne aittir.Yazılı izin alınmadan hiçbir şekilde kopya edilemez, çoğaltılamaz ve yayımlanamaz. 1.Baskı Mayıs 2018, İstanbul Baskı: Pelikan Basım Tasarım: Reyhan Cerit Bala / Serhat Batur Karadeniz Yayın Hazırlık: Menassa Reklam Göztepe Mah. Atatürk Cad. No.7 Kat.3 Sütlüoğlu Plaza 34815 Anadoluhisarı / İstanbul SUNUŞ İnsanlığın ortak mirası olan tarih, geçmiş zamanlarda yaşayan toplulukların her türlü faaliyetlerini yer ve zaman bildirerek, sebep-sonuç ilişkisi içinde anlatan bir bilim. Günümüzdeki bazı yanlış anlaşılmaların aksine sadece binalar ve geçmişten günümüze ayakta kalmayı başarmış eserlerden ibaret olmayan tarih, bütün yönleriyle insanlığın geçmişini inceler ve geçmişle gelecek arasında kurulan bir köprüdür. Tarih tanımında yer alan en belirleyici unsur da bu olsa gerek: Geçmişle gelecek arasında kurulan bir köprü... Bu tanımlama geçmişimizi tüm gerçekliğiyle öğrenmeden geleceğe dair gerçekçi adımlar atamayacağımızı da bize hatırlatmaktadır. Kısacası dün olmadan yarın da yoktur. Bizler de ilçemizin tarihini derinlemesine ele alan kaynak eksikliğini giderebilmek ve Ümraniye mirasını gelecek kuşaklara en iyi şekilde aktarabilmek için harekete geçtik.
    [Show full text]
  • Sosyal Bilimler Dergisi Darbeler Tarihi Özel Sayisi I
    ISSN 2149-8725 SOSYAL BÝLÝMLER ENSTÝTÜSÜ NECMETTIN ERBAKAN ÜNIVERSITESI SOSYALSOSYAL BILIMLERBILIMLER DERGISIDERGISI DARBELER TARIHI ÖZEL SAYISI I Necmettin Erbakan University JournalJournal ofof SocialSocial SciencesSciences 2 www.konya.edu.tr 2016 NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ DARBELER TARİHİ ÖZEL SAYISI I Cilt II, Sayı 2, Temmuz-Aralık 2016 ISSN: 2149-8725 SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ Sahibi/Owner Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Adına Prof. Dr. Muhittin UYSAL Yazı İşleri Müdürü/Director of the Editorial Office Halil İbrahim ÇELİK Cilt: II, Sayı: 2- Temmuz–Aralık 2016 Uluslararası Hakemli Dergi (Haziran ve Aralık aylarında olmak üzere yılda iki sayı yayınlanır) Yayın Türü/Puplication Type Yerel Süreli Yayın Editör/Editor Doç. Dr. Tahsin KARABULUT (Necmettin Erbakan Üniversitesi) Sayı Editörü / Editor Of This Issue Prof. Dr. Caner ARABACI (Necmettin Erbakan Üniversitesi) YayınKurulu/Editorial Board Prof. Dr. Muhittin UYSAL (Necmettin Erbakan Üniversitesi) Prof. Dr. A. Turan YÜKSEL(Necmettin Erbakan Üniversitesi) Prof. Dr. Abdurrahman ÖZKAN (Necmettin Erbakan Üniversitesi) Prof. Dr. Seyit BAHCIVAN (Necmettin Erbakan Üniversitesi) Prof. Dr. Hasan Hüseyin BİRCAN (Necmettin Erbakan Üniversitesi) Doç. Dr. Tahsin KARABULUT (Necmettin Erbakan Üniversitesi) Yrd.Doç. Dr. Erhan ÖRSELLİ (Necmettin Erbakan Üniversitesi) Yrd.Doç. Dr. M. Fatih BERK (Necmettin Erbakan Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Aziz AYVA (Necmettin Erbakan Üniversitesi) Yrd. Doç. Mücahit KÜÇÜKSARI (Necmettin Erbakan Üniversitesi) Yazışma Adresi/Communication Adress: Necip Fazıl Mahallesi Yeni Meram Caddesi No:132C PK:42090 Meram / Konya Tel: 0 332 201 0060 - Fax:0 332 201 0065 Web: http://www.konya.edu.tr/sosyalbilimlerenstitusu E-Mail: [email protected] Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi yılda iki kez yayınlanan uluslararası hakemli dergidir. Baskı ve Cilt: Damla Ofset Mat.
    [Show full text]
  • Cumhuriyet Öncesinde Türk Kadını
    T.C. BAŞBAKANLIK AİLE ARAŞTIRMA KURUMU BAŞKANLIĞI Cumhuriyet Öncesinde TÜRK KADINI (1839-1923) İKİNCİ BASKI Şefika KURNAZ Ankara 1991 T.C. BAŞBAKANLIK AİLE ARAŞTIRMA KURUMU BAŞKANLIĞI YAYINLARI Genel Yayın No: 4 Seri : Bilim Serisi ISBN : 975-19-0285-1 Redaksiyon: Dr. C. Doğan, E. Özensel, S. Güneş. A R. Kalaycı, E Özdemir Dizgi : Reyhan Grafik Baskı : Öz-EI Matbaası SUNUŞ 1980 ortalarından itibaren ülkemizde kadın orijinli hareket ve yaklaşımların büyük bir mesafe katettiği biliniyor. Bunda Birleşmiş Milletler gibi bazı uluslararası kuruluşlarla vakıfların sağladığı kaynak ve motivasyonların büyük bir payı bulunuyor. Bu arada iki ku- tuplu bir dünyadan tek kutuplu bir dünyaya geçerken, sosyalizmin bıraktığı büyük boşlukta kadın hakları ve "feminizm"in, neredeyse bir ideoloji gibi sunu- lup algılanmasının da bundaki payı büyük. Kadın konusundaki yaklaşımların sansasyonal boyutlar taşıması, her ne kadar harekete bir ivme kazandırmak amacından ileri gelse de, sonuçta, toplum- sal katılımı geciktiren fonksiyonlar ürettiği de bir gerçek. Gelişmeye ve değişime karşı aşırı ön yargıları bulunmayan Türk toplumunun, aceleci ve yaptırımcı tavırları bir "şiddet" unsuru olarak algıladığını da burada kaydetmek gerekiyor. Bu yaklaşımların içine düştüğü bir durum da, kadını mensubu olduğu sosyal üniteden, yani aileden soyutlayarak ele almaya kalkışmasıdır. Kadını, o toplu- mun temelini oluşturan aileden bağımsızlaştırarak ele almak, toplumsal gerçeklikleri veya sosyal kurumları yok farzetmek anlamına gelebilir. Kadın, erkek ve çocuğun kendi bireyi ile sınırlandırılabilecek tarafının yanı sıra, onların, ailenin bütünlüğü içinde üstlendiği bir takım rol ve statülerin de bulun- duğunu biliyoruz. Halbuki sosyal kurumların değişmesi, bizim arzularımızın hilâfına daha uzun zamanlara ihtiyaç gösterebilir. Daha ötede bu problemi üretim biçimlerinin, ailelerin hayat tarzının geçireceği büyük dönüşümlerden bağımsız düşünmek de mümkün değildir.
    [Show full text]
  • Betül Kahraman.Indd
    FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi FSM Scholarly Studies Journal of Humanities and Social Sciences Sayı/Number 14 Yıl/Year 2019 Güz/Autumn ©2019 Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi DOI: - http://dergipark.org.tr/fsmia - http://dergi.fsm.edu.tr Araştırma Makalesi / Research Article - Geliş Tarihi / Received: 27.03.2019 Kabul Tarihi / Accepted: 08.07.2019 - FSMIAD, 2019; (14): 151-194 Vakfiyesi Işığında Şah Sultan ve Zal Mahmud Paşa Külliyesi Betül Kahraman* Öz Bu makalede Osmanlı medeniyetinin en önemli değerlerinden olan vakıflar’ın bir örneği olarak Şah Sultan ve Zal Mahmud Paşa Vakfı ele alınmıştır. 16. yüzyıl sonunda ku- rulan bu vakfın kurucuları II. Selim’in kızı Şah Sultan ile eşi Vezir Zal Mahmud Paşa’nın hayatı ve kurmuş oldukları vakıflar irdelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Osmanlı Vakıfları, Vakfiye, Şah Sultan ve Zal Mahmud Paşa. In the Light of Its Vaqfiyye, Şah Sultan and Zal Mahmud Pasha Complex Abstract In this article, Şah Sultan and Zal Mahmud Pasha Charity was taken into considera- tion as an example of ‘‘Charities’’ which is one of the most important values of Ottoman Civilization. Life story of founders of charity who was the daughter of Selim II, Şah Sultan and her husband Vizier Zal Mahmud Pasha and information about their charities which where founded at the and of 16th Century, were stated. Keywords: Ottoman Foundations, Vaqfiyye, Şah Sultan and Zal Mahmud Pasha. * Yüksek Lisans Mezunu Öğrencisi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, İstanbul/Türkiye, [email protected], orcid.org/0000- 0001-6966-3820 152 FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 14 (2019) Güz Şah Sultan ve Zal Mahmud Paşa Şah Sultan’ın Hayatı Şah Sultan, II.
    [Show full text]
  • Osmanli Hanedaninin Geri Dönen Ilk Üyeleri (1924‐1951)
    TARİHİN PEŞİNDE THE PURSUIT OF HISTORY ‐ULUSLARARASI TARİH ve SOSYAL ARAŞTIRMALAR DERGİSİ‐ ‐INTERNATIONAL PERIODICAL FOR HISTORY AND SOCIAL RESEARCH‐ Yıl: 2014, Sayı: 12 Year: 2014, Issue: 12 Sayfa: 83‐117 Page: 83‐117 SÜRGÜNDEN VATANA: OSMANLI HANEDANININ GERİ DÖNEN İLK ÜYELERİ (1924‐1951) Cahide SINMAZ SÖNMEZ* Özet 3 Mart 1924 tarihinde Halifeliğin kaldırılmasıyla beraber Osmanlı Hanedanı üyeleri de süresiz bir şekilde sınır dışı edilmişlerdir. Sürgüne giden hanedan mensuplarının pek çoğu bu durumun kısa sürede son bulacağı ümidiyle ülkeyi terk etmişler, ancak dönüş süreci beklenenden uzun sürmüştür. Kadınlar 16 Haziran 1952 tarihinde çıkarılan özel bir kanunla dönüş izni alırken, erkekler ise 15 Mayıs 1974 tarihli Genel Af yasasının 8. mad‐ desiyle geri dönebilmişlerdir. Ancak, 1952 yılına kadar yasağın devam ediyor olmasına rağmen bazı istisnai uygulamalar yaşanmıştır. Bu araştırmanın konusunu da 3 Mart 1924 tarihinden 16 Haziran 1952 tarihine kadar geçen süre içerisinde yaşanan istisnai örnekler oluşturmaktadır. Anahtar Kelimeler Halifeliğin Kaldırılışı, Osmanlı Hanedanı, Sürgün, Geri Dönüş, Pasaport Kanunu FROM EXILE TO THE HOMELAND: THE FIRST RETURNING MEMBERS OF THE OTTOMAN DYNASTY (1924‐1951) Abstract Members of the Ottoman Dynasty were sent into an indefinite exile after the abolishment of the Caliphate on March 3, 1924. A great majority of the dynasty members left the country with the hope that deportation would end soon, but the process of returning back to the country has lasted longer than expected. Female members of the dynasty have acquired the right to return with a special law issued on June 16, 1952 while the male members of the dynasty were able to return with the 8th article of the General Amnesty issued on May 15, 1974.
    [Show full text]
  • What Do We Recommend?
    While travelling, we like feeling the city, wake up early with the sun rise, visit all the cultural and historical places and taste the city’s special flavors. According to that concept, we preapared the “Eat, Love, Pray in Istanbul Guide” which is all about our suggestions with little tips. We hope you could benefit from the hand book. Have a good stay and enjoy the city. Ramada Istanbul Grand Bazaar Family SOPHIA PITA RESTAURANT &TAPAS Offers a fusion of authentic and modern Spanish tapas accompanied by a distinguished selection of Turkish wines and selected international wines and liqours, also open for breakfast and dinner with a relaxing atmosphere at the Aya Sofya’s backyard. Adress;Boutique St. Sophia Alemdar Cad. No.2 34122 Sultanahmet / Istanbul Phone;009 0212 528 09 73-74 PS:How to get there;The nearest tram station is Sultanahmet or Gulhane tram station. BALIKÇI SABAHATTİN “Balıkçı Sabahattin” ( Fisherman Sabahattin) was at first running a traditional restaurant left by his father some streets behind which not everyone knew but those who knew could not give up, before he moved to this 1927 made building restored by Armada... Sabahattin, got two times the cover subject of The New York Times in the first three months in the year 2000… Sabahattin, originally from Trilye (Mudanya, Zeytinbag), of a family which knows the sea, fish and the respect of fish very well, know continues to host his guest in summer as in winter in this wooden house...His sons are helping him... In summer some of the tables overflow the street.
    [Show full text]
  • Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni
    Türk kütüphaneciler derneği bülteni c. xn 1963 - Sayı: 3 - 4 M İSTANBUL’DA KADINLAR TARAFINDAN KURULMUŞ KÜTÜPHANELER NİMET BAYRAKTAR İstanbul Süleymaniye Kütüphanesi Müdür Muavini Tarihte şecaat ve kahramanlığıyla olduğu kadar hayırseverliği ile de ün salmış olan ecdadımız, sahip bulundukları bu güzel hasletler sayesinde isim­ lerini bugüne kadar yaşatan eserler meydana getirmişlerdir. Yüzyıllarca evvelden bize kalan bu eserlerin başında cami, mescid, med­ rese, mektep, kütüphane, darüşşifa, imaret, hamam, çeşme ve sebil gibi dinî, sosyal ve kültürel müesseseler gelir. Yurdumuzun hemen her köşesinde rastladığımız, bugün hayranlık ve iftiharla seyrettiğimiz bu müesseseler mimarî ve tezyinat bakımından da Türk sanatının çeşitli devirlerine ait güzel örneklerdir. Ecdadımızca meydana getirilen bu tarihî müesseselerin devamı da dü­ şünülerek ayrıca vakıflar kurulmuş ve bu gaye ile yaptırılan han, dükkân gi­ bi binaların gelirleri bunlara tahsis edilmiştir. Vakfiyeler incelendiği zaman bütün ihtiyaçların en küçük teferruatına kadar düşünülmüş olduğu görül­ mektedir. Meselâ: Medrese için hocalar; kütüphaneler için hafız-ı kütübler, kâtip, mücellid; cami için müezzinler, kayyum; mektep için muallim, halife ve ayrıca vakfın idaresi için de memurlar, mutemedler, kapıcı, suyolcu, çöp­ çü vesaire tâyini, bunların vazifeleri, verilecek ücretler, bazılarına oda ve kış­ lık tahsisat verilmesi gibi hususlar tek tek ele alınarak açıklanmıştır. 86 TÜRK KÜTÜPHANECİLER Bu hayırlı ve ulvî işlerin sahipleri arasında kadınların da bulunması, Türk kadınlığı için bir iftihar vesilesidir. Başta Valide Sultan ve Sultanlar olmak üzere kadınlar tarafından meydana getirilen bu büyük eserlerin ara­ sında kütüphanelerin de yer almış olması, onların hayırsever oldukları kadar ilim ve irfana da önem verir kimseler olduklarını göstermektedir. Bugün İstanbul’da kadınlar tarafından kurulmuş dokuz kütüphane var­ dır ki bunlar, kuruluş tarihleri sırasiyle: 1.
    [Show full text]
  • 6Cde4a4a6385436 Ek.Pdf
    Invitation to "Istanbul 2012 International Organization Committee Geophysical Conference and Oil & Gas Exhibition" NAME AND SURNAME COMPANY TASK Özdoğan Yılmaz AnatolianGeo Honorary Chairman M. Emin Candansayar Ankara Vice Chairman University Guillaume Cambois PGS Vice Chairman Erhan Erdoğan A. Kocatepe General Secretary University Dear Colleagues, İrfan Akca Ankara Logistics & University Management On behalf of the Organizing Committee, it is with great Fikri Öztürk İller Bank A.Ş. Treasurer pleasure that I invite you to attend the Istanbul 2012 International Geophysical Conference and Oil & Gas Mehmet C.Tanış BP Treasurer Exhibition on September 17-19, 2012. Jointly organized by the SEG and the Turkish Chamber of Geophysical Necati Gülünay CGGVeritas Technical Chairman Engineers, with this meeting we are returning to Istanbul for the second time. Those of us who have attended the Ayşe Kaşlılar ITU Technical Secretary first meeting in 1997 surely recall a tremendously rewarding meeting and sweet memories of this noble and Saliha Dündar TPAO Exhibition Chairman historic city uniquely situated on two continents. Now, you will see a vibrant and grand metropolis which has restored Kristof L.Kakas ELGI Exhibition Committee its past glory and established itself, once more, as the Member world capital at the crossroads of East and West. Zsuzsanna Plank ELGI Exhibition Committee Member Come and join us to hear case histories from the Middle İsmail Demirci Ankara Publicity & Promotions East, North Africa, the Balkans, the Caucasus, Central University Asia, and the Russian Federation concerning challenges in Gözde BAYRAM TPAO Publicity &Promotions land seismic data acquisition, processing, and interpretation. Topics on near-surface complexity associated with permafrost, sand dunes, anhydrite layer, basalt flows and karstic limestone, and subsurface Technical Committee complexity associated with overthrust tectonics and salt tectonics will make this meeting uniquely rewarding for NAME AND SURNAME COMPANY/INSTITUTION you.
    [Show full text]
  • 10088859.Pdf (5.490Mb)
    T.C BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI OSMANLI’DA YALANCI ŞAHİTLİK VE 1872 (1289) TARİHLİ TEZKİYE MAZBATA DEFTERİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Arzu ÇATALKAYA Tez Danışmanı Doç. Dr. İlhami YURDAKUL Bilecik, 2017 10088859 T.C BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI OSMANLI’DA YALANCI ŞAHİTLİK VE 1872 (1289) TARİHLİ TEZKİYE MAZBATA DEFTERİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Arzu ÇATALKAYA Tez Danışmanı Doç. Dr. İlhami YURDAKUL Bilecik, 2017 10088859 BEYAN “Osmanlı’da yalancı şahitlik ve 1872 (1289)” tarihli tezkiye mazbata defteri adlı yüksek lisans tezinin hazırlık ve yazımı sırasında bilimsel ahlak kurallarına uyduğumu, başkalarının eserlerinden yararlandığım bölümlerde bilimsel kurallara uygun olarak atıfta bulunduğumu, kullandığım verilerde herhangi bir tahrifat yapmadığımı, tezi her hangi bir kısmını Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi veya başka bir üniversitede ki başka bir tez çalışması olarak sunmadığımı beyân ederim. Arzu ÇATALKAYA 11.07.2017 ÖN SÖZ Osmanlı devleti 600 yılı aşkın bir süre hüküm sürmüş tarihe adını altın harflerle kazımış, bir cihan devletidir. Osmanlı devleti kendine özgü teşkilatını kurmuş, Türk tarihi, kültürü, gelenek ve göreneklerini içinde barındıran bir devlettir. Geçmişini bilmeyen, bugününü anlamlandıramaz ve geleceğe yön veremez. Bu bağlamda bir kültür ve medeniyetin inşası için en önemli unsur “dil” ve o dille yazılan ana kaynaklar olacaktır. Tarihçi bir toplumun dili hakkında bilgi edinmeden o toplum hakkında gerçekçi bilgilere ulaşamayacaktır, ulaşsa bile orijinal araştırmalar ortaya çıkmayacaktır. Bundan dolayı Türk tarih yazımında henüz yeterince izah edilmemiş bir konu olan huzûr murafaa davalarında yalancı şahitlik ve tezkiye belgelerini konu alan bir ana kaynağın değerlendirilmesini tez olarak hazırlamaya karar verdik. Tezimiz Osmanlıca transkriripti üzerine yapılmış bir çalışma olup transkripti yapılan defterimizin yazı türü “Ta’lik” yazı türüdür.
    [Show full text]